Kabanata 27: Sa Pagtatakipsilim

Tagapagsalaysay: Malaki

ang handaan sa tahanan ni kapitan Tiago,kilala siya sa

pagkamaibigin niya sa pakitang tao at pagmamalaki bilang isang taga-Maynila. Siya

ang ama ni Maria Clara na mamanugangin naman ni Ibarra.
(Dumating si Kapitan Tiago nung bisperas ng piyesta, dala dala ang isang gintong laket
na natatamnan ng ng brilyante at ismeralda na siya namang ipinagkaloob kay Maria
Clara). (At dito si Kapitan Tiago at Ibarra ay nagtagpo, at gaya ng inaasahan-ang
kanilanag napag usapan ay ang tungkol sa paaralan.)
Kapitan Tiago: Ang paaralan ay tatawagin nating Paaralan ni San Francisco, alang
alang sa santong mapagkalinga sa halip na paaralang primarya.
Tagapagsalaysay: sa kalagitnaan ng kanilang pag uusap biglang dumating ang mga
kaibigan ni Maria Clara na nagyayang lumabas kasama si Maria Clara.
Maria Clara: Nag paalam sa ama
Kapitan Tiago: Wag kang magtatagal, Alam mong kararating lamang ni padre Damaso
at dito siya maghahapunan.
Tagapagsalaysay: Tumingin si Kapitan Tiago kay Ibarra na waring may iniisip.
Kapitan Tiago: Bakit hindi kayo mag hapunan dito? Nag iisa rin naman kayo sa bahay.
Ibarra: Ikasisiya ko pong makadalo. Datapwat baka po may mga taong dumating sa
aming tahanan.
Kpaitan Tiago: Isama ninyo rito ang inyong mga kaibigan, sapagkat madami akong
ipinahanda. At isa pa, gusto kong magkaunawaan kayo ni Padre Damaso.
Ibarra:A, Marami pong panahon para riyan.
Tagapagsalaysay: Nanaog na si Maria Clara at ang kanyang mga kaibigan upang
mamasyal, na siyang sinamahan naman ng maginoong binata na si Ibarra. Madaming
nakatingin kay Maria Clara dahil sa kakaibang kagandahan ng Dalaga. Nang sumapit

ang pangkat ng dalaga sa tapat ng bahay nila Kapitan Basilio, silay inaniyayahang
umakyat muna, si Sinang ay bumaba upang hindi makatanggi ang mga ito.
Sinang: Pumanhik muna kayo at ako ay sasama sa inyong pamamsyal. Nababagot na
ako sa mga estrangherong ito na walang pinag usapan kundi sugal at sabong.
Tagapagsalaysay: At ang pangkat ni Maria Clara ay pumanhik sa tahanan ni Kapitan
Basilio. Dito nakapag usap si kapitan Basilio at ang maginoong Binata na si Ibarra. Sa
kanilang paguusap, madami silang napag usapan, isa na dito ang salaping gugugulin
sa pagpapasahod sa mga guro sa paaralan.
Papaalis na ang pangkat ng biglang bumulong si Kapitan Basilio Kay Ibarra.
Kapitan Basilio: Nais ba ninyong umupo mamayang gabi? Si Padre Damaso ang
bangka.
Tagapagsalaysay: Ngumiti lamang ang binata at iginalaw ang ulo na alanganin kung
OO or Hindi ang sagot. Nagpatuloy na ang pangkat. Naparaan naman sila sa tapat ng
kumbinto na di rin malaluan ang kasiyahan. Nagulat si kura ng makita niyang naiilawan
ang lampara ng kura na amatagl ng di naiilawan dahil sa pagtitipid ng gas. At dito
natanaw niay si Padre Salvi na walang kaimik imik.
Sinang: Nalulungkot siya, iniisip niya kung gaanu kalaki ang kanyang guguguling salapi
sa ganung karaming panauhin. Pero hindi naman siya ang magbabayad kundi kukunin
nya iyon sa mga tulong. Laging kumakain ang kanyang panauhin sa gugul ng iba.
Victoria: Sinang?
Sinang: hindi na ako nakakapagpigil sa kanya, at hindi narin ako nangungumpisal sa
kanya.
Tagapagsalaysay: Napuna ng pangkat ang bahay ng alperes na walang kailaw ilaw at
tila walang sigla Nagtaka si Maria Clara.
Sinang: Ang bruha! Ang paraluman ng guwrdiya Sibil. Walang pakialam yan sa ating
pagsasaya dahil umaapaw ang kanyang galit.

Victoria: Tama ka Sinang.

Sinang: hindi ko siya matatagalan lalo nat sinisira niya ang ating kasiyahan sa
pamamagitan ng pagpapadala niya ng maraming gwardiya sibil.
Tagapagsalaysay: sa Kanilang patuloy na pamamsyal, isang lalaki ang napannsin ni
Maria Clara. Ang lalaking kitungin na iniiwasan ng lahat ng tao sa bayan dahil sa
kanyang sakit na nakakhawa. Lumapit si Maria Clara at Ibinigay ang kanyang Laket.
Victoria: Anong ginawa mo?! Aanhin ng lalaking iyan ang laket?
Maria Clara: Wala akong ibang maibibigay.
Tagapagsalaysay: Nakakita ng panindang pagkain si Maria Clara at nagkibit balikat.
Isang kapansin pansin na babae ang lumapit sa kitonging lalaki, tila itoy wala sa
tamang pag iisip. Siya si Sisa.
Sisa: Tayoy Magdasal! Tayoy magsipag dasal. Ngayon ay araw ng mga patay! Ang
mga ilaw na iyon ay mga kaluluwa.
Tinig ng mga Tao: paghiwalayin ninyo ang dalawa, mahahawa siya sa kitonging lalaki.
Sisa: Nakikita mo ba ang liwanag na iyon sa kapanaryo? iyon ang aking anak na si
Basilio. Nakikita mo ba ang isang ilaw sa kumbento? Iyan ang aking anak na si Crispin.
Pero Hindi ko sila dinadalaw. May dalawa akong anak, mayroon akong bahay, mayroon
akong hardin.
Tagapagsalaysay: Binitiwan ni Sisa ang kitongin at lumisan siyang umaawit. Hinuli ng
mga gwardiya sibil ang babaing wala sa tamang pag iisip dahil ayon sa kanila siya daw
ay nakakgimbala sa kasiyahan ng piyesta na siya namang kinuwesteyon ni Ibarra pero
wala siyang magawa. Dahil doon, nawalan na ng sigla si maria Clara at nianai na
niyang umuwi.