Вы находитесь на странице: 1из 230

2002

A. Y. Petrosyan. The IndoEuropean and Ancient Near Eastern Sources of the Armenian Epic. Journal
of Indo-European Studies Monograph No 42. Washington D.C. Institute for
the Study of Man, 2002.

,
.

. .
2002
2

1700-
(301-2001)

,
.
V . , 19- 20- .

: 1) (" "),
" "

, VII ; 2) ""
(VI-I
. ..), ; 3) " "
(I-V .
..) , , , ; 4) " "
- , " "; 5) " " (" ")
(VII-XIII
.), XIX ,
XII 1.
,
, . a

,
. I (1935, 1965;
" " , . 1975). Sasna Cer " "
(SC), , . , .
. (. . , : 1939),
, Sasunc'i Davit' " " ()
.

(. , . , . , . , .
, . , . .).

. e
, . , . , . . , . . - , " " o (. , . , . , . .), , .

,
, -
.

. , . , .
, . . .
, , " ",
. . . . .

,
. ,
2. ,
.
, ,

.

, ,

.
" ",

,
. " " .

,
. 2

. 1997; 1998.



,
.
, , . - , .
.
,
.

,
, , ,
.
,
, ,
.
, . , , ,
, .
(. , . )
. ,
, , , 3.

XIX XX (. 1901).
"" , ,
(
, ..). . XIX .
, , , - Mihr
, ,
( 1820: 23, 26).
3

().
,
( - 1998),
.
,
.




1. " " " "
" " . . . . , *per(kw)uno- a *wel-. .
- ,
, 4
.
" " "" (. , I, 8; III, 1). " "
.
-, (Covinar),
', '.
, . " (= ) "
, 5.
(
) ,
, , ,
.

6.

" ", " " .
.
(Sanasar)
(Davit'), ,
4

, 1974; . .
. . 1981; 2000: 92-196.
5
1899: 83-86. I: 295-297.
6
, : ( )
; ""; ( ),
; ( ),
.

, ,
"-".
" " ,
() , (Badasar), ,

7.

.
(Mher)
- . , ,
.
, . ,

" " "
".
" "
" ": , ,
; -

8.
,
,
, ,
.
, .

, , , ' (), , , , .
, .
(.
. 2000: 167 .
, 1974: 5, 40 ., 95 . (
; ,
).
. . 1981: 79. , "
" (., I, 10),
" " "" , . 1981: 96-132.
7
8

'). , ,
. ,

, (. , I, 6; I, 7; II, 1).
2. , *

ER-

(KBo III, 7; KUB XVII,


5) Illuyanka . Inara
Hupaiya .
[ ] , .
, , .
. . ,
9
.
.
Nerik (. Nerak, Narak) . - , ,
Kaka,
. ,
Taru,
. , ,
(), 10 (
, , ).
11
, w
.-. *ang hi- ', '.
. . Purulli (., ., .), , (.-. *paHHur-/*pur- '')12.
1990: 11-12; . 1977 53.
. 1980; 1994: 594 .
11
, 1974: 122 .; 1981: 117 .; 1995: 321322, 444 .
12
1976.
9

10

, (. , V, 2). ,
..

13
, . .
, , .
" ", ( )
- " ".
: .
: !
,
14

.
, .
.
,
. [...]
.
,
. [...]
,
, ,
15.
Covinar Inara;
,
. , (
.), (.. *
-)16. Kaputko " "
*ner- ., , 1962: 4647.
14

; .
, , . 1981: 120.
15
: 66-67, .
16
,
. ,
13

10

Berd Kapotin " ", , ..


""
. . cov 'e, '
covi Nar ' ', cov + Inar
'() '. *Nar , (hoy Nar; Naroy < Nar
hoy ..). , 17
(Narin/Nurin) .
, , . ( ,
Nreus-a), . Nerio ( ), .
Noreia ( ), . Nerthus (*ner-to-,
[Tacitus, Germania 40]). , *nerto Njrr-, Freyr ''
Freyja '' (. ,
18
) . ,
, ,
. ,
" " ( 17).
, , 19.
Emain Macha
' ' , ,
Sainrith mac Imbaith- (' '),
.
Nerik Inara *( ner- . , . ayr, gen. an ', '
*( ner-, . 1987: 182 ( ).
17
1944: 87; I: 295 .; . . 1999: 119 ( Nurin
Narin, huri
''). ,
(Peperuna, Perperuna, ..)
, ., , , 1974:
104 ., . hoy '' (.
. hoyakap '', hoyanun '''), ,
, .-. *poti- '', .HAnB s.v. Hoy (
.-. *poti- . , II, 2).
. 1899: 85-86; I: 79; - 1946: 283 .
18
, . , , .
, . , . , .. (,
Njrr Freyr
).
19
1976a: 44 .

11

,
[].
(nert) : " ,
, ,
, (nert),
20
[...], " .
. ,
, .-. *ner-t-.
""
.
, ,
,

('
').
, , .
, , ,
( ), .
() , , *ner-t-21.
, . ;
,
.
( ,
). ,
,
(. , III, 2; IV,
1; IV, 2). nert,
nert,

*ner(t)-. , *(H ner-,
, .
,
/
(. , III, 2).

. DID = nru:
20

. , 1985: 7-9; 38-41; I: 606,


610; 1986: 134-135.
21
. , . s.v.

12

22.
(*ner-,
nru) .
..
Nairi, " ".
( IX ..) 23
" " .
Hubukia
(Bohtan-su), ,
24
. ,
. nru '' (,
)25. , , ..
" ", ,
() (. , V, 1).
, ,
.
3.

. (, . Avin-, . Hengist Horsa ..). " " (, . Epona, . . Potnia hippia
' ', .. .. ,
, 26.
" " Kukik alali ' ' (< .). . , ,
" ",
( "",
).
, , ,
.

1991: 143.
1, 2, 19.
24
1954: 18; 1984: 48.
25
Nairi, . 1954: 19.
26
. 1994: 414-415.
22
23

13

,

, ( . ).
, (., ,
, ),
(., ,
). ,
,
27
.
- , ,
28
. " " Saan (= )
,
. ,
. ,
, - ( ),
. , .
, ,
.
(SC I, 1028-1031).
, 29.

. ,
Sarany ,
. , , , (,
', ' '' ). . .
Saan Sarany30 (
), .
-
31
(.. " ", . I, 7) .
27

1970; . 1995: 265 .


1990: 294.
29
. 2000: 349-350.
30
, 2000: 12.
31

(. ', ') , .
1986: 127 .; 1990: 287. , " "
- . . .
. sarak '' (<?).

28

14

,
, , , (SC IV: 133-134).
, , Covk' (. Glcik, Hazar),
(. , I, 8).

(Hrn) . -, ,

. , ,
- . 32
, .

, 33
, ..
,
.
,
( 63-64)
,
,
, ...
Iuwa

(Pirwa). , 34. , ,
Ange-tun (' [] ').
Ange ; , (. , I, 8-9).
, -
(. - -
), .. (Cop'k') , , (, , ; , [., II, 1];
; " " *trito[ " " ., I, 10]).
32
1979: 843-844.
33
1970: 163-164.
34
1991: 80.

15

.
.. , .

, ,
,
35.
4.
(, , .) . (, ,
', -), , ,
36.
, , ..

.
(. ), , ,
[] [] - (. - );
[] ,
37.
' ' ariwn cov ,
, cirani cov ' '.
38.
,
"" , cirani
cov. , , ,
" ". , "
"39.
., , 1981: 116-117; 1993: 313-314.
, .
1999: 271-274 2001,
2001, .
36
., , I: 203.
37
. 1965: 11-12; .
. (1899: 77-78).
38
.
39
. 2000: 80.
35

16

- . . Msr (= Msr) '', . xana ', ', ..


' ', ( , , msur '').
hank' '' hana, hana ', ' (
',
')
. han(i) '' (.-. *Han-). (<
*Han-) '' 40. ,
, .
,
(Melik', -) Marut'a
,
. , , .
,
41
. , " ( ) ".
. ,
, . ,

, (. , II, 1).
5. ,

*dyeus p er- (. Divo Napt, .
Dioskouroi, . Dieva Dli). , ( )
42.

, .
( ) " " (
).
1994: 323-324, 433.
1955: 540-541. , ,
" ",
Kvan ''. ( ar-)
"", : 537-540.
42
1968.
40
41

17

(= .
).
, ,
, 43. , -
.
44,
() (.-.
*dyeu-, . , IV, 4). (Anab. IV, 5, 35),
(.
: . Avamedha, . October Equus

, [ XI, 14, 19]).
(, , , . , I, 8; IV,
2). " "
( ); -
45
(Dejun-Cam ' '), , " " , .
.
, , ..
" " . , ,
, , ,
. ,
,
. ,
, "" ,
. ,
46.

. 1980: 305, 310; 1990: 249.


1990: 45, .
45
I: 417.
46
, . 1970;
: 1983: 146-147;
: 1994: 121 .
43
44

18

6.
(.
. 30 30 ;
47
. ..) .
(Adahak:
Ai Dahka),
,
( I, 26).
... , ,
, , ,
. , (
. .). ,
, , , , ; . , ,

.
; ;
, ,
.
, (= 3 x 3) , " " ,
A. , " " (rataona), A . , " ", ,
. , , ,
48.
, " (ciranazgest), ", , ,
( cirani cov
' ' , 49). , .

1986: 20.
, 1984: 502-503.
49
1899: 84.
47
48

19

. . . . (IV, 456-458), , , .

,
(Apollod. II, 5, 11; III, 13, 5). , , , ,
( ). ,
*(H ner-.
,
. ( )
' ', (.
). - ,
, , .. , .
" " (Vahagn),
, ,
. " " , , (. , I, 10). " " "
", ,
" ", " ".
, , , -
, o
, ,
. ,
, ,
, , (I,
6; I, 9). -
( ), " " , (Tarawn, ).
Zurvn,
( ). , , (.
, V, 2).
(I, 10)
:
o , ,
.
,
( ) K,
.
20


, " " (= .
Kadmuhi/Katmuhu)50. (. Masion oros, . Mons Masius)
" " - (. Nib/pur,
. Ararad/t; [. ,
. - ]), Korayk/Korduk
(. Kordyn, Gordin, Lat. Corduena).
, 51
- , .. ,
, , .
, ,
, .
,
dm qadmn52 ( .
, VI, 5).

53.

, ,
, . Mu '', , " ",
,
.
Mu, , - -54.
(. . Mu)
Targhu/izziza Sharrumagi.

. s. v.; RLA 1976-80: 487.


., 370-371 1971: 52-53, .
,
. 1947: 8-132.
52
. s.v.
53
. 1979: 110-120.
54
1971: 41 ., ; . 1947: 120.
,
(
). , - Korayk/Korduk/
Kordyn . kor, kari '', . '', . karis,
karidos, . . kris '', . HAB s.v.
50
51

21

Tarhu- arruma55 ( ).
(II, 2), .
,

, (Tigris),
(. , I, 7; II, 3), ..
- ,
(. ,
). , ,
, .
,
. ("
"), , ,
, , .
(-, , ).
(Kur) ,

, .. ,
1975: 197-198 (. . Tarhunza, ,
Tarhu-; arruma
, , .
, VI, 5). ,
, , - XI-XII
.., . 1947: 27 ., . , Masis Masius- Msu,
.-. Mu, *-iyo-/iy : *Masiy > Masi-,
nom. pl. Masik, gen. Maseac, acc. Masis. , ,
, :
Masius-Cudi, Nex Masik-Sipan, Masis-Ar ( : 96 ., 106 .;
1969: 26). , ,
, " " " " ( I: 136),

-,
" ". Nex Masik'-Sip'an <
Cipan , , ,
(.
,
). Masis (. , .
: 1909, 13), (. 1985:
455-456,
,
. ).
55

22

, (. , I, 9). ,
/ .

( , - < *yemo- '').
,
, (" " I, 8, 1).

. ,
'' *yemo-;
, ,
, 56
(. , VI, 5) .
, /.
, , ,
, -, ,
.
7. , ,
M. ,
, ,
57
. , Sanasar, " " ,
. ,
, , . ,
, ("" VI, 59. 2, 5).
, ();
-, ,
, ,
[...].
-,
, ?
,

. 1981: 49 .
,
.
57
I: 414.
56

23

58.
, .
, , , , " ",
. , ,
, , " "
" " " ",
" " (. , I, 10; II, 1). ,
. ' () '
.
. ptya
'' (
wya). , covayin
59
'' ; , "
60
" ..
, . ,
(= . )
, .. (.
: Ligi-Teub, erpi-Teub, Kali-Teub, Kili-Teub,
adi-Teub)61.
Qumenu, - ,
62
- . ,
- , , - -- (.
, II, 1).

VI, 59, 2, 5; 1992: 322. (*dyeu-),


, , .
59
, , : "
, ! : (covayin), . : ,
! : , "
(: 60).
60

. (
" , "), -,
(: 40). ,
. I: 406-409.
61
1990: 43; . 1944: 82-83; 1992: 76.
62
: 119-122; 1992: 88.
58

24

" "63
"" , ,
,
, (.
, . , II, 3).
.
-, - , , , , - ,
(
- , , ).
64
/ () .
-,
(XVII-XIV . .) , . , (, ) ,
, , (= ).
(< . Mira) (. , III, 1),
, , ,
.
- ,
65
" " .
66
( ) . ,
,
"
"67.

1990: 40 .; 1977: 114 .


,
.
, .
, :
" , , . ,
[ e] , " ( 1990: 48).
, ,
. , ,
,
- .
65
1984: 101.
66
2001: 10, 97.
67
- . , I, 10; II, 3-4.
63
64

25

8. ,
Cop'k', . Supa(ni), .
Sphn (

[. - -]), ,

68
(. , I, 3) .
, Cop'k' ahuni, ,
Iuwa Iua
.. .-. *ek'wo'', . . . asuwa '', . , . . ioy '' (<
''). , . . ei, iiya '', ,
69
, .
, VI .., Beth
Togarmah ,
(. XXVII, 14).
( I), .
(, . .)
( : ), ( :
), . , ,
,
.

Ange-tun ' Ange-', ( )

. ()
..
Cop'k', . 1998: 146. ,
,
..,
. 1990; 1993: 202-203; . , 1984:
558 . Cop'k'-Iuwa, . 1997;
1998; 1999; 1999a, 2000, .
69
-, , , . , 1988.
'' (. . iw, . u,
. ia, ..), ,
stem; . 1998: 153-154
(1988: 114-115, 153) .
68

26

, (. Bagata ' ', '


') (.-. *aspapati ' ', . . avapati)
, , ,
ee Aspet (= Aspat). Biwrat
70
.
Xarput
( , ).
, XVII
, Covk' (
, . , , )
. , , , ,
(. " " ). "
",
Dar i Xarput (' ', . . xr '', bot '
71
') .
" " (. , I, 3)
, , . o , , (SC IV: 133-134).
. , , Toros abar ' ',
72.
T'oros (. T'evat'oros ' ', .
Theodros) ,
, .
, ( )73.

. -am (. , III,
1), Bagam, Bagaram, Biwram . , Bagaram, Ange-,
' ', . , (. , II, 1).
t m,
, Bagaram .
71
1967: 159, 161. . 1999,

.
72
II: 182-183.
73
I: 409.
70

27

VI .., , -,
" "74.
-
75. ,
(< )
, .
(KUB VI, 45, 2 = VI, 46, 3)
: ,
, , (DInanna) , ( ?), ,
76. , (Pirua, Perua)
.

( -,
77
..) .
, , .
, ( ).
, ,
, ;
, ,
.
hekur Pirua '
'78. *Peru-no- (. . peruna''). ,
79.
. 1930: 110.
I: 336; VIII: 23. , 'Nar /'
'Nar Covk' (pl. '')'.
76
RGTC VI s.v. Iuwa; . 1971: 162.
77
. 1968: 146, 180, 190.
78
/ ( hekur)
. , hekur ,
. HED s.v. hekur.
79
1958: 110. . : s.v. ; , 1984:
546; , 1987: 160. .
1994: 412 ., . ,
( 1976: 53 .; 1981: 82 .), Hrs,
,
Pirwa/Perwa,
, . *p- > h- . ,
, Hrs
< Herwo- < Perwa .
74
75

28

, , . , , " ".
;
, .
Iuwa ' '80.

Iuwa ( s ; u u
o). -wa
(., , Hauwa, Pahhuwa, Iuwa); -wa
*ek'wo- (. . ava, . asuwa ''). , iu ,
. (= ei, . . ioy) < *eo- '*' (.
e > i ). , *eo- '' 81.
. . , Peirssos
( ) Peirs (< *perwo-),
(, 1996: 252 .).
80
. . (1984: 47), Iua '() ()'.
81
. . (1984: 147, . 13), ,

.. (,
.., [ 1999: 272]).
, .
, , - , . . 1988: 51.
, ,
.., .
1990: 229. . , ,
, ,
( ) ,
,
( 1999: 272-273),
'' > ''.
*ek'wo- , . .
Auwa ( , . " "
), . Iayr, Mews Iayr ' ' (. iayr '
'), Ioc gava ' (*)'.
,
Cop'k'-, . ,
, ""

29

"" Eruand-a ,
Eruaz-a ( ), .-. *perwnt-,
82
Pirwa ( : Peru[n]ta-) .
, , (dneay gol akan hayecuacov).

(vms
orjakareays . '- '), ,
(i hayecuacocn dnuten). "
( II, 42).

/ ( ,
parvata- < *perwnt-; ["" I, 32, 6; I, 52, 2; VIII, 3, 19]) 83. ,

84,
, '' mayri (. mayri
'' < mayr '')
'' Cnndoc ( II, 41)85.
dneay ', ', (Eruand, Turk Angeeay, Slak, . , I, 9),
. , . , Iayr Ioc
gava Ark'ayic gava ' ', Iuwa Huwa
' '. *ek'wo- + "".
82
. 1981: 82-85; . 2000: 103 .
83
. , 1974: 99-101; 1990: 193.
84
1990: 181 .
85
.
, (Peiras, gen. Peirantos < *perwant-, . ,
1996: 254) ""
(Paus. VIII, 18, 2). Peiras ( : II, 16, 1).
', '; , , , "
" ( 1895: 192-194; VIII: 193-196; 1975:
227-228). , /
,
( II, 46).

30

(. , I, 9; IV, 2).
, , ,
, .

. " ", ..
, .
, " , " ( II, 46), " "
86
- .
, , ''
xoorage (. ' []')
, " ,
, " ( II, 37).
,
,
(. I, 3).
,
.
, ,

.
,

(. Oronts, Ebronts, . rtkssy rwndkn ' '
I)87, .-. Arvand ', '88.
"", Luhrasp Gutasp,
120 , asp ''
,
(. . ,
89
'') . Aurvataspa
' ' (. . Arvandasp ' '), . ,
*Aruant
, 90.
. 1994: 414.
., 1971: 174; 1993: 6.
88
HAnB s.v.
89
1950: 317 .
90
, (XVI, 2), ,
/
86
87

31

, ,
91.
9. ,
(II, 8),
:
, ,
(dnahayeac')
, Turk',
Angeeay - ,
, (
. .) . Ange-tun (' Ange-).
[...] , ,
(orjak'ar vimac'), ,
(), ,
, , , . ,
, ,
, , , ;
,
,
Arimoi ( , , .
II, 1). A. (1993: 7), . *Arvant- . *Aruand,
. *Ra(y)ivant- ' '
. Eruand-. ,
-. , aurvataspa
("" 10, 90, ..) ("" 19, 51). . uheman' ' ( II, 31, 6, ..).
91
-,
, .
(kentauros) Tauros
. Ixion-,
. Ikuna, . . ( ,
Perithoos Pyrid-a na ).
Arwand , "".
, Covk'
""
( . 1997: 21-24).

32

. , ,
.

Turk Angeeay, .. ' ' (. . turk ', ' [pl.], .. *d-ro-) - (. ' -')
. , Turk'-a .
, Turk
. -
Taru,
Tarhu-92 Tura(ni)93. .
Ange
(= . Ergel )
(2 . XVII, 30). -
, uli(n)katte 'uli-', Ugur-
.94. Ugur
Hayaa-Azzi, -
XV-XIII
92

, . (1927),

Turk', Tork' , a Tarhu- (


. 1999: 12-14). ,
, , Turk' , . VIII: 154-158.
, Tork', o a, Tarhu- (: tarxu-, . . Tarchn, tarchy- [ 1990: 131 .],
. Tarun, . Tarquinius, a . taron, tarun [. HAB s.v.], . t'arxun, .
'', e , . , 1974: 123)
Tarhu- (. .
Torkos, Torkous, . 1981: 60).
93
Tura(ni) . tur-k' ', ', .
1986: 53. . (1981a: 82; 1990: 98, 105), (),
, ..
" " , "-"
(. Tilla,
). ,
, ,
Hebat, Huba, Baba,
(. : 50, . 28; Baba
, . 2001), .
94
. 1994: 367.

33

.., , , (. , IV, 4; VI, 4). , Turk'-a


, .. - , -
Hayaa95.
Taru
ulikatte-Nergal-96. Turk Angeeay, ' ', .. ' ',
97
, - .
Turk- Angeeay ,
(dnahayeac', orjak'ar vimac', ). , dneay
98
, ; ,
, , . Slak', , dneay.
(II, 8) ,
" ,
".
, (Tarawn),
,
Taru, - (. . Tarhu-, .-.
*terH-; - "" .
, V, 2). , ulikatte, Taru,
Slak'-, , : Slak <

.
., , 1984: 45 ., 149-150, . 15; .
1971: 128 ., 139 .
96
1994: 594 . . , , ( :
366).
97
Turk Angeeay . (1993).
98
,
, . 1990: 22.
Pask'am, Turk'-a, . 1987: 338, . 36 (Paskuwa,
Paskuwatti, -am , a
). , . (1927: 188)
. ang pasku ''.
95

34

*Sulak < *Sulakay < *Sulkhathe (. . hayr < * p


-;
99
tt = th, = s) .
Ugur, ulikatte, namsaru ''. " "
. ,
100
, .
, . slak' (< *sul-ak') ', ' (.-.
*k'u-l- '' [ . -ak' ], . . sur ' ', . cla
'', ..), '-' "".
Ange
,
. Ange
'' (an , ge ''),
. , Turk Angeeay Ara Geecik- ( ), " ". .-. *wel- ', '.
, *wel- ,
, (. , III, 1).
, Bagarat-Ange ' ',
-, xoorage '
' , ,
Turk Angeeay, .
" A"
Ang(e). Ang ( Egil )
Ang (. -),
101. ,
, 102.
. (1993: 75), Slak' " " ulikatte.
100
,
.. " "
, . RLA 1999: 224-225. . 1947: 105;
1996: 283, 286; 1987: 177, 180.
101
, . , Ange-Ingilena
Ingalawa, , . 1984: 150, .
15.
102
. 1987: 312.
.
Bat'man Ang, . VIII: 336;
, -1951: 822. ,
- (: , ,
99

35

"", ()
,
.
,
(. , I,10).
. Kur '' ' ', '' ' ', ''. . , ,
,
; , 103.
Asag Kur, , Ange- Turk- Angeeay,
. ,
, - ,
104
.
- Biwrat (. . < . biwr
' ') Aspat (' ')
: Biwraspi < . ' 105
' ( Bvarasb ) .

. -
106.
'' ane.kur.ra ' '
' ', .. '
) .
, . . 1999: 398.
103
1959: 171-172; 1961: 76.
104
Turk Angeeay
", " .
(, 1999: 34). ,
, Kur. , ,
. Kur
(
, ., , 1997: 215).
105
/ : , " " (Adi klytopl);
, ' ' (. 1981a: 84); Ange-Nergal
Cop'k'-Iuwa ' /'.
106
, .., ., ,
1983: 92. ,
, . ,
( . [1987: 362],
- ,
[ , II ]).

36

'107. .. (
-).
, Kur . Kurwe 108
, .
109
Quera . . Kua-,

(" ")110.
,
-
..
,
.
, ( , ), ,
..
..
, , - 111,
.. , .
..112, -

1999: 15.
. 1981a: 84.
109
, . 1990a.
110
. . 1970: 353-354. Kur
. kapat '', . kuk'' '' (. , V, 1). . . ku(k) . Quera
. Kua, . . 1988: 87-88, . 56 (, . q = .
k ). ,
Kur-. Kukik
alali ' ' (. kuak '' .-. , . . ane.kur.ra).
111
. : 1986: 24 .; . 1999: 277.
112
II: 212; . 1999: 276.
107
108

37


113.
10. " " , A
(
), ,
( I, 31).
, ,
.
.
,
,
() .
(.. ) ,
(.. ) ,
114.
, Kur .
. , - Kua-, Meti
Hoean-, ,
- (
), (. , 1976: 121; 1988; : 1989: 26 ., ). ,

, Curiatii Horatii, . , II, 5. ,
Kuru, - (
) "" (. Kyros [.]).
, .
Kua, . Curiatius, . Kuru; . Hoean, . , . Horatius,
(.,
, ., ., . k, ., . h . ). ,
Hoean Xo-,
, , . , VI, 5. .
113

Erknr erkin, erknr erkir,


erknr ew covn cirani:
erkn i covun unr ew zkarmrikn eegnik:
114

nd eegan po cux elanr,


nd eegan po boc elanr,

38

() ( . .).
,
, .

115
. erk- (. . erk- ''),
,
.
: ; 9- (3 x 3)
; 27- (3 x 3 x 3)
; ,
;
116
, . .
(127), III
:
( ) ,
,
,

, , 117.
.
. "
"118, . .-. *trito-
ew i bocoyn vazr xartea patanekik:
na hur her unr,
boc unr mawrus,
ew akunkn in aregakunk.

karmrik '', eegnik '', patanekik '' ( patani + ak + ik) akunk


(. aik '').
115
1969; 1983a.
116
1977. ,
(. , I, 6).
117
,
Ahura Mazda, Anahita, and Mira ( . , IV, 4).
118
1970: 15.

39

119. ,
Vrrana (. . Varhran), 120
.
,
121
, . , ,
(. , IV, 4).
, *Trita-
, . .
Terittitunni (. *trito-) ,
122
.
.
(KUB XXVI, 39), Terettitunni
123, ""
124
( 809) .
, "" ,
"" .
erk- (< *dw-) (*deiwo-). , na hur
her unr ' () ' *Peruno- (> . *Herun): na
119

1981: 131-132.
1970: 127 .; 1981: 106-107.
121
, , -, -, ,
, , .
, ,
. xwarnah-xvarrah.
"" (35, 38), xvarrah / "
".
(. , II, 3; III, 1).
122
1977. *Trito- , " ", .
. Trita ptya (''), . rataona, wya ('', . Tritn,
, . , , .. Terittitunni
. ttun '' (' '), . I: 93-94; 1988 I: 66-67.
123
. .
.
124
, . I: 84 .,
, IV, 4.
120

40

hur Herun r ' Herun-'125.


,
(" [] ,
126
"; " ") .
, ,
, o ()
. ,
127.
" " ; , ,
;
( ). " "
. ,
, .
" " ,
(" ");
, 128.
- .
,
- ( . .)
, ,
, .
,

.
, ,
.
:
129.

. , .
,
,

. 1969; 1983a.
I: 75.
127
. 1992: 7 ., .
128
, . I: 406-409.
129
350-352.
125
126

41

"" - ( ""
).

( ,
). , , ,
(. , V, 2).
, -
, ,
.

(
300 ; "" ,
..; ;
, .., . II, 2; II, 5).
*

Vrrana , , . Vrtrahan '


() ', ,
,
(, , , .).
,
, , , Vrtrahan .
"" ,
, .
,
,
,
130.
" ".
tri-sadastha- ' ',
. , : ;
;

X, 45, 1; . 1992: 563. " "


"", . 1886: 82-83 (.
1992: 5 [ . ]); 1995: 254; . Hesiod. Theog.
104 .
130

42

131. , ,
.
, , , . "" ,
(I, 26). :
() ,
[...] , , [...] ,
132
! (IV, 42-44) .
, , , "
" ( " ", . , I, 4)
133. o- ,
,
o-
.
.
.
; ,
134
.
-
viapaka, '
-' (

131

1990: 99 .
" ", 178-181. ,
,
(ETCSL). , .
1979: 29.
133
, , ,
-;
., , : " [...] ,
" ( " ");
" ( ) [...] ,
" (" "); " " ( V, 5),
, , :
" , ,
() , ".
134
1979: 28.
132

43

Vrtrahan-Vrrana), ''135 (. . viap


', ', kaem ', ', ka ''). , ( I, 79, 1)136.

137, ,

. - (. , III, 1), ""
-, ,
, , .
"" . '' hursag, , , .
,
, -.

Ang, , , .
. "" ("
"), " ", " " (
25-28), " " (110).
, ,
,

(''): , , , ,
.
11. " ": ,

Herms-Kandauls- (' '),
Myrsilos-Kandaulas-, Cuchulainn- (
)
: Kandan ( [= ]), Candavia () ..

1895: 172 . . 1992: 6-8, .


, , .-.
*(H)as- '', . , II, 2. , a
Asag (> *ahag?).
137
, 1975: 49.
135
136

44

,
138.
" ",
un Melik- ' ' (SC, B, II: 323 .,
355 .). , (, V, 3),
Mue Mamikonean,
" " " ",
-.

, 139.

.-. *dhew-: Kan-daulas, Kan-dan, Kan-daios, Thaulos, .
. daos '' (Hesych.).
, o

(*Daw-) ,
. , Myrsilos-Kandaulas (Mursil- + *dhew-)
. Mue-
(. , V, 3)140.
" "
" " Mue Vahan
141. ,
, . Murili I,
(. , V, 3),

: " "
(.. ), ()
142.

. 1976; 1977. . Herm kynagxa, mionisti Kandaula '()


, " ().
Kandaulas ' '.
139
1987: 106; 1977: 188 .
140
, , erk- < *dw *dhew-).
141
"" ("
"). "", . II: 95.
, (291a)
: "
; , , ,
".
142
., , 1980: 119; 1982: 104, .
138

45

143 (. , III, 1).


.
Mihran-,
. ,
Mihran (< . Mihr < Mira)
(< Mihr). ,
Mher Mihran. "
144
" .

145. ( I, 2), ,
,
:
, , , .
.
Kandan (. , II, 2), ..
, " ".
(I . XVII, 43) - (" , ?",
).
, -
.-. *dhew-.
..
. ,
146
, .
, , ,
" ",
.

Aiwc '' Aiwcajew ' ';


'', . . jew
'', jewem '' ( "" ); .
1969: 45; -1946: 306-309; . 2000: 44.
144
SC B, I: 125 .
145
1977: 210-211.
146
. 1990: 122 ., .
143

46


,
" "
1. , " "
(I, 12-14) , .
,
. (. Hayk' . .)
147
, , armen, armenik .
. :
, ()
,
, , .
[...] Payapis Kaeay (. Kaaeay .
.),
.
, (= . .) .

. [...]

.
, " ". ,

,
. 1987: 285-288, .
,
armen (. hay ''). ,
ark Aramean, Aramazneay, Aramean azn, .. "
". , Ar(a)m-
(, Aramaneak, Aramayis, Aram,
. Harma). , armen, , , (. , II, 2).
147

47

, , "",

.
, - (.
), ,
(. Argaios, . Argaeus, . ).
( ) , Armenos (. Armenius),
,
, , (Strabo XI, 4, 8; 14, 12; Justin. XLII, 2,
.)148. Armenos Armenion , ,
, " " ("" II, 681).
, , (. ). , , 149
. -
(Pindar. Pyth. IV),
(Moschoi) , (Strabo I, 2, 39;
XI, 2, 17-18).
(Paraurma '
', . parau '') Arjuna
Krtavrya, Haihaya ("" III, 11516; ). "",
, ,
Kerala, ,
Mshika150.
: 1) Argaios, Argos,
Arjuna; 2) Aram, Armenos, Rma; 3) Hayk', Aia, Haihaya; 4) Mak (<
Muak), Mosch-, Mshika. Arjuna .-. arjuna- ',
' < .-. *(H)arg'-. Argos, "Argo" ( ), Argaios
(, ) .-. *(H)arg- (*h2erg-) ', ; ', ''151.
Rma- . . rma- ', '
148

. 1946: 322 .
Aia . , . Qulha, VIII ..,
(. 1962) ,
, () . Aia
, ., , 1963: 57 .,
.
150
1937: 545.
151
. DELG I: 104 1985: 88-89, .
149

48

(.-. *r-mo-). , , , ,
.-. *r-mo- (*r-mo-, *r-mo-, *r-mo-) ', ; '. .
*r-mo- *Harg ,
,
152
.
*


/, " " ein Arimois ("" II, 780785). , 153. , (3916 ) ,
( ). ;
.
;
Argaios , Aram
- "" (. . arcat' ' < *arg'-).
Aram
*arg'- (. , II, 5; VI, 2). , a. Aram ,
, *rHmo- (*r-mo- *r-mo- *Arim *Arum,
, Arm- ).
Aram (. Aramaneak, Aramayis)
, . Aramoas (., .),
Arm[a]nik (.), Armais (.), Armays ()., .., . 1981: 5253. ,
Arm- , Erm- (< Arma- ';
') rm (',
'). , -. Arma- '', .. '() (?)'
, . . Rmacandra '-', ,
"" (.
*arg'-, .. ).
*r- (*erH-) ', ' arg'- '' (
'' '', ). . .-. rmig ' ', . arcarcem (*arg'-)
''. , . arm- arg-
(), ., ,
1962: 31-33.
153
1919: 66 .; 1928: 215 .
152

49

1880. ,
, , .
ein Arimoisin (Hesiod. Theog. 304-307)
. "", -Arimoi
154
- (. *r-mo- *Harg-) .
-
, .. ,
, , .
, ,
, ,
Arimous - (Strabo XII, 5, 11)155.
, , , . ( ,
, ). (Argos Panopts),
, .
(Apollod. II, 1, 3).
Argephonts ' Arg-'
" "156. ,
, " "
( III, 290).
, ''
, ( - ).

( ,
).
, .
(Herms) ,
157
.-. *rmo- .
, , ,
( ), *r-mo-, *arg-, ,
. - (.. *)
154

" (, . .) ,
; -
, ,
".
155
Arimoi, . 1960: 19-24; . 1995: 450451.
156
Argephonts- , .
1995: 383-385.
157
. GEW I: 563-564; DELG I: 373-374.

50

e -.

" "158. ,
"
".
, ,
. -,
, .
, , .
, , .
. , , .
,
159
.
(', ', . . harga-) 160,
. , ,
, .
, " " , .. , .
..
.

: Kummi(ni) (= .
Kummiya, Comana Cappadociae) Qumenu
- -.
, , "".
a,

-
, (DINGIR.G6),
161. ,
, ,
a " /"
162. ,
., , 1970; 1970a.
1988; 1990: 45-48; 1977:148 .
160
., , - 1989: 243-245.
161
1940: 24-25; RGTC VI: 214; 1992: 91.
162
1971: 41 . . (1960: 229)
, ,
158
159

51


(, ), ..
163.

(Thseus; T(h)essob/p Theis/ew/ba )164. ( ) ,
. labrys165.
, . labyrinthos labrys166.
, . parau '', ,
167
, , ,

.


,
( ).
. -,

(, "
") .
" "168,
.

,
.. Karahyk- (.
' ') . [.-.
*kem- *k'em-] '' '', . 1985:
155-156, , .
163
. 1982: 213-214. , ,
( , .
1931: 176-183; , ).
164
., , 1981a, 1985: 40. o-
. t = t (th); = s, ; b =
b, v, w ( 1987: 430-431).
165
., , 1990: 142.
166
,
(Quest. Gr. 45). ,
, (,-);
,
, .-. *arg'- ( satm).
167
, 1984: 716, . 1, 2; 1998, .
168
- 1986: 112.

52

(I, 13),
(noratik' , . nor '' ti '')169 . , ,
" ", Mnnerbund- -. ,
/
170
.

Mnnerbund- , 171 (
Mnnerbund- " " . , II, 2).
,
" " . . " "
,
,
. , , ( 766; Pyth. 4, 246)172.
.
" ". " ", "
", ; ,
.-. *Harg'-173.
. , ,

noratik' ew harust joj ; . .


' ' (); ' () '.
170
/ () Mnnerbund- , , . 2000: 26, 27, 30, 42,
89, 185, 202, 211, 267; Mnnerbund-,
.-. rmig ' '.
171
, . 2000: 202, . 4 (,
, , ..);
" " ( I, 37, 2) "
" (I, 38, 9).
172
. 1990: 232.
173
1988: 163. Argapa,
*arg'-.
169

53

.-. *wel-, " " (. ,


III, 1).
, -, ,
. .-. *tek's'', ', ' (: ', '),
. . taa, .-.-. dehsa '' ( :
*teks- > *the- > thei-; *teks- > tess-).
-, . "
(DU) takanna-" (KUB XXVI, 39, IV, 32), . . tak- '',
takan- ', ', . taksan- '', . taan''. . .-.
*ep-/*op- ',
', p > w (Theiewa),
(, -, ). , - ' '174.

.. *tek's- .
1964: 55 ( , -
); . .
. tei/teik '' . . . dehsa '' .
. . dhse ''. - ,
, , o o o oe e '' *tek's-. , (.
, 1991: 138-140). ,
, ,
(. , II, 2; VI, 1). ,
a ,
,
( 1899: 52-53). ,
Mnnerbund- ; .
.
Komana, Kommagn
. kom '' ( [XII, 2, 3],
" ,
"), . 1985: 155-156. , Kark,
, Mo cam '/ '
(
, . cam . kom, . HAB
s.v.). . DELG s.v.; s.v.;
1990: 228-229.
174

54

(Hebat, . Heba, Hipa, ..)


175.
Hippolyt
(' ', . . hippos '' < *ek'wo-), 176
Mtr Hipta (Eipta) , Hb (
177
) .
(I, 14),
.
" ", " " (. , III, 2). ,
. ,
,
. Ba'al amin ' '. spitakapa '-' ( 784), , , " , " ( II, 14).
'' '' ()
( X, 43, 5, ..).
,
("" VIII)178.
Sew sar (.
' ')179.
., , 1944: 106-107; 1981a: 85, . 30. , . (1944: 30, 55, . 50), ,
, ,
. . (1998: 42), Hebat Hbadu < *Ha(l)abatu '( ) -' (
).
176
. 1981: 76-80; , 1996: 199-201,
(Epta-kenthos, Epta-poris, Epte-zenus, Eptala
..). , Hipta - ,
Sabazie
..
177
1967: 215-216.
178
"" "" ""
"" , ,
, ., , 1987: 84-85, 92-93. ""
, ,
rjuneya ' '. ,
. , , "
" *rmo- *arg-.
179
I: 333.
175

55

, ,
, ,
- (. , I, 7)180.

Arme, Urme Urumu (-),
(. , II, 5; VI, 2; VI,
3). " "181 (
) " " (SC A: 1037). , ,
182
, . , (< Mu-ak), ,
. , -. Peirithoos, ( ). ,
, , ,
(. , II, 5; IV, 2). , .

.., , , , ..
XV-XIV .183.
""
Ar(a)m-
.. , . , ""
,
"/",
184
, (. , IV, 4; VI, 2) .
, " "
, . , , , "" ,
; , .. ,
, , .
181
I: 417. . : 95.
182
I: 333, 385 ., 417.
183
. 1944: 111; 1992: 88-89.
184
, (1903: 478), / (?) " " ( Aramis/ ar ilani;
"" 180

56

, , . " " , ,

,
. . ""
,
185
. , Armouris Arest
.


"" ( II, 50).
() [...]
...186
" " ""
( . , IV, 2)187.
), .
, Hadad-, Ramman/
Rimmon- (. armen). . , VI, 2.
185
, , ,
;
, .. , ,
. 1978: 217-221, .
186
"", :
" ,
(yena) " (I, 32,14); " " (I, 33, 5).
187
"
". . - , ,
, ,
, " "
"", . " "
() ,

" " (- 1986: 122.
" ", . , II, 3 II, 5;
. 1960: 233
., 254 .). -

57

2.
(I, 10-11),
, (Hayk) .
, , , ,
,
,
.

Mnnerbund- " ".


, .
Harii (Germania 43): " [ ] ,
, " ( Harii, Mnnerbund-, . 2000, 41-42). ,
" ,
" ( I, 13).
, " "
( : ;
: ; ), " ".

(. , IV, 1), .
,
() .
. ,
"" "" .

( 1959: 9).
. ,
"", , ,
(, "" ""). ,
,
, ,
, " " "" . ,
" " . . 1997: 36-64; 2001.

58

,
, 188.
,
, , , , , .
" - "
. .
,
( . .) [...].
, . ,
. [...]
, , ,
, ()
() ; , , .
, , . ,
. [...]
dastakert ( ', .. '')
Hayk' ('', '').
Hayoc' jor (' '). ,
, Gerezmank' ('') [...]. , , ,
(), Hark' (
, . .)
, .
, , Hayk'.
(Haykn)
189. -, -
( 275
..), .
, . 1891.
188

59

, , Kandan190 (' '; , Kandan/Kandaos


, )191.
, , (Oppian, Cynegetica 2, 28192
29), " " .
, :
" , ", , , :
" , , ". ,
- ,
"
193
" . , , , , , ,
, -).

, , ,
, Mnnerbund-a,
.
- , ,
" "
(
)194, . .

" ". ari ', '
martik yoy '/ " .
a a
(. . Ars, . Mars, -

1895: 119 ., 124.


. 1972: 452.
191
. . 1963: 94, 304.
192
- 1986: 119. , ,
", " .
193
, " " , ( ,
, ., , .
1963: 114 .; 1997: 182 .). , " " (.
1963: 309), , , ,
, . ,
.
194
- . . 1963: 309-310;
1981: 239-240; , 1985: 16-18. :
2000: 210 . passim.
189
190

60

. Varhran ), .. (. Ange).
, "
".
; ,
195
, .

, .-. *wel-,
(., , . ',
', . , '')196. Ange, , *wel-. , ,
.
- -
,
(Zagro/Zagros). ,

/ ( ).
-,
197 ( , , , , . . tauros '')198. -
, Masius
() Masis (). .
, ;
,
. 1895: 238; 1944: 38; E. - 1970: 182-183.
. , 1984: 615, . , .
, . Prne '' . (.)
Prun ' ' (. . ). Alawunk',
, . Pleiades (*plew-) , ,
. Prne .-. *pelu-, *peru- (IEW: 800).
, , .-.
*wel- " "
.
197
1969: 23-24. , ,

. (2000: 96, 205).
198
(Dionysiaka I, 408-409), "
, Tauros ". ,
(. Tawros, Toros) ,
, a C'ul ''.
195
196

61

199. (Zagreus, . '


'?, ), " "
, , , , " ",
(Nonnos, Dionysiaka VI, 165-205).
, , "
"200; , , , , "
" , , (.
, III, 1). , ,
Aramean-ak ' '201 (. ), ..
202
"" .
T'orgom-,
Beth Togarmah, . Torgomay tun ' ', . Thorgoma,
Thrgama, Thergama, . Twgrmh, Tgrmh, Trgmh (
" " )203.
Tegarama (.
Tegarama, . Te/ akarama, . . Lakarama), 204.
, T'orgom Tarhu-,
. . Trqqa-, .-. Tarchn, . Tarquinius, .
Tork- .205, T'orgomean, Tar(i)gyenos (< Tarhun-)206.
, , Hayk' '', Hayoc' jor ' '.

1977a: 84.
I: 55.
201
1981: 52.
202
, ,
Hark'-e, e (. ), . 1931: 182.
203
(III ..),
,
, , , , ., . 1927: 190-191;
1946: 319 . ( [Ant. I, 5, 1], -Tho/ygrams
).
204
" T'orgom-" , . , VI, 6.
205
. 1927: 191.
206
. , 1987: 150. ,
, Targhu/izziza (= . , . , I, 6).
199
200

62

207. -le
-li/le (= l),
.
Arama ''. .
,
(Apollod. I, 6, 3) (Nonnus I, 481 .). (. )
,
. , Aramale
'' Hayk' '' " " .
Arimoi (pl. ''), .
Hark', gen. Hark'ay .-.
*prkh Perk,
, 208
(. *perkw- '', *perkwu-n- ' ') .
.
Hurri (= Xo), . ,
, Xo , Xoxounik' (. , VI, 5).
, , " ", , , , ,
, , 209.

, " ".
,
. , , . : 30-31.
1981: 137 .
209
, ,
. " ",
, . ,
, ,
*arg'- (. argi-keraunos
' '),
Arimoi. ,
'' '' .
207
208

63

210, , ,
(. , III, 1; V, 2; VI, 1; VI, 5).
211
. , a , b'l ', ',
(.
"
" .-. *wel-). ,
.-. *poti- ', , ' (.
. . hay '', .. 'a ', mer
hay ' / ')212. ,
, 300 ,
nahapet '' (< .)
.-. *pot-. ,
- Prajpati,
ganapati, vrtapati, bhtapati,
pati,
.-. *poti- .213
*

. ,
-,
Hark', ..
(Nemrut' = ) o .
1990: 181 .; 1990: 98.
. 1982: 270-271; 1994: 133-141.
212
. . hospes, . (< *ghos[t]- pot-), . posis, . paiti-,
. pati-, .A pats, ..
213
, ., , A. 1991: 102104; 1997: 22-24 ( ); .
1992: 18. : 2000: 210 ., 242-244, 252. -k -kn Hayk Haykn (' ') *-kon- > -kn > -k,
-ik ( .
1994: 66); . , -ak. -k Hayk, .,
, 1904: 127; 1920: 320; 1964: 65-66.
-
, ., , '' ''
( , . ).
210
211

64

, - . " " (=
) (t'onir,
) .
,
. ,
, 214.
, .
T'ondrak ('', .).
( 1352 1441 .).
,
( 8 )215.
, ,
, ,
,
,
(Apollod. I, 6, 3).
, "
". " " mankunk' orsakank'
"/ " (t'ux manuk),
, "" ,
Mnnerbund-216.
. , t'ux ', ' t'xem (t'ux-em) '', t'ux manuk
217. ,
, " " - (. ).
, Meraget (
Me, . .-. *mel- ', ' = .
Kara-su ' ') 1969: 72-73. . 1967: 209 ( .
, II, 5).
215
HHTB s.v. Nemrut'.
216
A. 2001. . 1976: 193-195.
. saw lpp .
' ' (= ), . III: 43 ; 1986 :21.
217
2001: 45-46; A. 2001: 25-28. "", ""
"" . 1958: 7, 138, . 13; 1986: 98103; 1986: 81-82. 1981: 111112.
214

65

218.
, - (", ") , ,
, " ".
;
, . ;
, 219.

" ".
Astik ( Meraget,
) ,
(

, 220
[Diod. Sic. II, 19]) . ,
, , ; , . . ,
( resp. Astik
'' ),
Crannarain ( )221.

. , , , , ,
, , ,
. ,
, ,
-,
222.
Astik, , .
1969: 89.
. 1948: 246-249; 1969: 88-89,
95, 98, 106; . 1999: 109.
220
. (1885:
26-27); . 1930: 68-69; 1948: 236 .; VII: 163164.
221
. . 1963: 402. .
1972: 130-131.
222
. , 1985: 17-18 .
.
, .
218
219

66

Kaukabta. Astik
, , , (= ,
). , . Itar
. Astik (*Haster- ''), , , .-. *Ha-s- (*h2ehx-s-) '': *Has-ter- '
'? > '' ( *-ter-)223.
, (224
), (Hestia '') .
, (. ).

,
-, , -.

.
( Hrat '',
. . Pyroeis)225. , Hayk
.-. *H(s)- ''226. , "
. , 1984: 875, . 1; 967,
; . EIEC: 87. ,
,
, ( -;
, , ).
224
Hestia . 1990:
143-180.
225
()
, , (Stilbon-P'aylacu, Phosphoros-Lusaber, Pyroeis-Hrat, Phaethon-Lusnt'ag, Phainon-Erewak).
Luc '', Eeru '', ..,
. ., ,
1986: 79-80; 1997: 481-482.
226
h- '
'; . .-. ith (*H-ti-) '', . ara '' . hs(*H-s-) '', . ayrem (*H-ter-) '', .., . EIEC: 87.
Hayk *H-yo-, *H-to-, *H-ti-, *H-tiyo-,
*Hs-, *Hs-iyo- ( -ik). . . hayim '', hayeack,
hayecuac '' . look ', " .
lucanem '' ( /
[dneay hayecuacov, dnahayeac, . , I,
8-9]).
223

67

" *r-mo- ', ; ' (resp. ''),


'' ,
. , , , " "
"", . , , Hayk
.-. *H(s)- '', (
*p- > h- *-t- > -y-) *poti- > hay
227
'' .
*

,
228. (I, 5) ,
229
- , ) .
, ,
,
(Diod. Sic. II, 1, 3 .). ,
nin ', ' (. , , , , ..),
. Bl-. , , " " -.
,
- .
230
,
(< *) .
, Asag (. As/akku) .-. *H(s)-;
, Hayk Asag
.
, , ()

(- ),
.
hay . 1964: 63
.; 1987: 284; . , VI, 1; VI, 4.
228
II: 218-219; . 1944: 16. ,
- I
(XIII ),
40 "", ., , . 1970: 21 .
229
. 1891: 310.
230
, , . 1979: 71-76.
227

68

. , ,
HA.AKI. , , ubari
, , HA.AKI-ubari ""
231
.
. , . hay
233
Hayk232. , Haya (: Eia, Ea) , aoe
Enki, - HA.A.
" ", " ( )"
,
(. ). , ,
, -
. ,
(.
, I, 9)234.
T Ha-a-a (= Haya, Hayya) 235.
NISABA (.) Halki (., '')
, .
, ..
236. (
), ,
Ha-a-a
, 237.
1944: 31, 94-96.
2000: 47.
233
Haya Ea, . 1981a: 83, . 22;
/: 1985: 84 . ,
..
, . 1997: 481.
234
-
(" ").
" ",
. , ,
(. , III, 2).
235
RLA 1957-71, s.v.
236
. 1992: 91-92; HED III: 38-39.
237
,
, .
231
232

69

3. " "
, . . , ,
, .
, ,
. ""
238.
, , ', ';
" ", . ,
239
, .
, , .
,
" ".
,
,
.
240.
. . (1986: 82)
, " , ,
, ,
".
M ,
.
,
, ,
. , ,
.
- (. ).
(.
s.v.). -
. "
". ,
( 1997: 186-189). , ,
- - " "; . (.,
, 1981: 52 .) "" (?).
238
1974: 214-215; 1985: 33.
239
, , . 1973: 562-63.
240
: 23. ,
-

70

payas,
( ). , ,
,
, ;
("" I, 7). .
,
;
( 2 : 1),
. ,
,
.
, ,
. . -, . " "
241.
" ", ,
"" , , . :
" ! .
,
(= ). ,
(= ). ,
.
242.
, , - (,
. ., , . ("" I, 57),
. ("" XI, 305 .), ..
241
. , 1961: 216-219; 231-232;
1998: 168.
242
1990: 40-41; . 1977: 116.
Aranzah *arg-. ,
,
Arzan (. Arzan/Arzann, .
Harzan). . Ars/zania ( s.v.;
Ars/zania [= .
Aracani]). , Aranzah *Arzanah.
, Aranzah
Aram- Aran-, . 1980: 123-125.

71

-).
,
. , , ,
243.
4. " "
(I, 23)
(Arcruni), ,
:
... ,
.
,
.
, ;
.
, (
" " [= ]). [...] ( = ? . .) - ;
(.. , . .)
, .

( II, 7).
243


(. 1987: 414; . .
2000: 464 .). ,
V (II, 10), , ,
. " " , ,
, , ,
, . , , .
1987: 92. , .
,
("" 35, 38). "
", .
, .
, ,
(. , I, 10). ,
""
, .

72

( ) , arcui uni (.
'/ ', . . -uni . .),
(.. . .).
(Hadamakert
Abak,
- . .) , , ,
.
(I, 6), , Arcruni, , Arcuik' (. '', ).
, , ,
Arzn (
= . ).
, , ,
, .. ,
" ". . , , 244. ,
, , ,
, Oj ('') . . ,
. ,
, , .
, .
, , ,
, , " " " "245.
" ",
"".
Arcruni .-.
*(H)arg'-246. Arzn (< *Arcn?) Abak (
I: 384-385.
SD: 339-341.
,
. ,

" ", . 1977: 97-98.
246
Arcruni Arsuniuni
( 1960) . Arcurak < .-. *arg'- (. 1991: 130). 244
245

73

), .-. *arg'- *albh''. ( , Abak


).
arcui '', 247
.-. *arg'- '; ' .
,

. ,
, . "" ,
"".
(Badasar)
, " ". , ,
(Badad, . . [ =
gh]). , ,
" " " ",
" ". ,
-248.
, Arcruni (< Arc-r- Arcur- + uni) . Argos (*Argros)
argyros ''.
247
. . rjipya-, , . rzifia'', . aigypios < *argipios ', '. . arcui
'' , " a
", . . c .-. g', . z . j; . arcui srat'ew
' ' ( II, 50, " "
, . , II, 1) . accipiter '', .., .
1995: 71. , (. arciw-,
. rzu, . arcib, . b-arzu, ..). ,
-ni (: arciwi-),
'', ,
- " "
- .
. c, .-. *g',
, .
(..
) = . cov , . Supa-(ni) = .
Cop-k, Tuarasi-ni = . Tuarac-a-tap ' ', .. (
z j zi). ,
* gipiyo- > arcui , . . Arsibedini
( 1986: 49).
248

( ). . , V, 1;
Bel '' "", . .-.

74


249, ,
. "" , , .
, .

. , .
,
.
250
( ) .
,
, ""
. , . Alburz (.-. Harburz,
. Har Brzaiti) . Abak.
"" ("" X, 50) Har Brzaiti ,
. " ,
, , ". , , "", '' (zairi ) ""
(ukra uci ) .
, /, (""
IV, 26; IV, 27).
, , (yena),
(. sanamra > .-. snmur). , ,

*bhel-, . , . bal '', bil '' < ' ' .. (


a . 1986: 97-98). " "
. A. 2001;
., , 1960.
249
, ,
, . -,
,
(. . , .
Krzywgorod = . Curvum castrum, , .
1980: 40 ., 63 .). . kreivas ''
cu '', ', ', '',
(
, ).
250
-1934: 114-116; I: 385, . 2.

75

. , (26, 6; 27, 4)
, . arcui 251.
. , , , (" "; " 252
"; " ") .
,
,
. Abak,
Abak253; .-. *albh- ''
254, ,
.
Zabu/Zabua
" ". (
,
) (a),
,
.
, .
-
,
. ,

, . ,
255
. .
, ,
*Harg'- -
* gipiyo-. "" ' ' ( rzifya),
("" 5, 4).
"", a (= ), ,
. Syavaran (= . Siyv),
. . (
'', .
" " , arcui srat'ew
' ', . , II, 1). ,
.
"" ,
(. *arg'-, . , VI, 3).
252
1967.
253
HHTB I: 161.
254
. 1962: 8, 24-26.
255
A. (1992; 2000: 40-43),
. / ME ('
, ', ' ', '', '') .
251

76


. Zabum, Zaban, Zamiyatum, . Zaba. , , , Lulubi
Lulubi ( 46). Lulubi/Lulumi Zamua (. Zabua)
256
, .
babbar ', '
(, )257, .
. k.babbar ''. .-. *arg'', ; ', *
- ''.258
,
(--) *
- -
259
, , , .. ,
-

..260

Aratta .-. *ar( -to- (. . rta' ', . ard ', , ', ..).
, Aratta Ardini,
(.
1992: 30-31, . 6; . , 1989: 36, . 95). ,
" ", ,
, " " (
, . 1964: 208, .
21). , ,
).
256
. : 78, 129.
257
" ", 7, 2; 28; 17, 22; B 1, 8.
258
, "" ""
, . 1969: 32 .
259
. (1967: 349), - , , - .
, *arg'-, /
.
260
. 1999: 277.

77

5.
, ,
, , .
Abak ( Hakkari),
. , , , '' Abak
(. .-. *albh- ''), Ar (.
*arg'- '', . ).
(Aramaneak, . Aramenak, Armenak)
Aragac. (Aramayis, . Armayis)
Armawir.
, Aram-,
. ,
, ,
,
261.
, , .
776 . .. I,

. arm- arg-
. ,
" " ( , . VI, 5).
. Ar(r)amu, . Arama,
Arame ( 860-840 ..).
,
(810-806 ..),
.
, " "
'', , .
, ,
,
.
261

78

, , ,
262. ""
ku(n) Arzaku(n) ( za
) Ar Arcke (.
263
, ), .
.-.
*arg'-. Ar, gen. Arioy < *arco- < *arceskho- (. . Ar aku-)264
< *argesk(h)o-; Arcke < Arcak, . . *arc- ', ', arcat
''265.
, , , .., "
"
.
., , 1954: 202; 1995: 35.
: 34-35. . H. 1984: 189-191.
264
(., .) = c; = s; k = k.
*skh > , . 1984: 158-160; , c >
, . anaem < *canaem < *gen- ''; ,
. '' < *ekwo- ''; -() < *-(e)skho-, ., ,
Baa ( ) Mu (< *muskho-, . , V, 2)
.
265
Arsaku(n) , , ""
, . 1995: 26 .
, ,
Arsaku(n) Ar
. , Ar (. Ari)
(. 1944: 30 ); ,
- Ariak > Arak ' Ar' (. ). . (1908: 315-316, . 2), ar
'' , ,
, ', ' ( , .-.
*arg'- , . 1962: 8,
. 2, 31-32). ,
.-. *arg'-,
, , .
, , Arsaku,
""
. , (., , . .
Tarhunza, Yarri, Runtiya; . Telepinu, Arnuwanda, anda, Kubaba, ..).
,
(. , I, 7;
, ..). . Aram
, . , VI, 2.
262

263

79

, ,
. ,
,
"" ( , ,
, ). (3 x 2)
;
, , . Aram
' '266. ,
.
,
( ),
267
(3 x 2)
(3 x 2 x 2) 268.
,
XVI - ("-"),
, , .. (.
Xlat', . Ahlat). , XVI . . ,
269
( ) .
, Arcke (< *arg'-),
- .
Siptak dev ' ()'.
. ,
( ), .

" ". , ,
"" (. , V, 1).
Urme.
Arme270 (=rm, . * -mo''). Urumu, , , ,
. , 271.
266


. , " ( )
"; , .
1970: 15-16, . 7.
267
2000: 42-43.
268
27, l, 4.
269
. - 1967: 403-404; , 1971: 180.
270
: 39, 210-211.
271
1984: 167: 151; 196: . 97.

80

(: Orm, Orom)
Arme Aram- (.. * -mo-, *r-mo-, . , VI, 3).
, / (
)


,
Aracani Arz(a)n272. Aracani,
Arsanias *arg'- (. ,
VI, 6). Arzn/ Arzan, , (. Arzane,
Arzanene, . Harzan, Zok),
*Arcani < Arcania (
).
, ,
, Arzn
Abak. , ,
,
, 273
(908-943) .
"', "" (
,
[= ],

).
, - ( . [
], ,
) .
. (,
, )
274
- .
, . , (Aremulus; . Amulius, Allodius;
Rmulus), ,

272

: s.v.

X ,
,
, ; , .
274
1967: 209; 1969: 72-73. . , II, 2.
273

81

( ). ,
(Alba '') 275.
. Aremulus/
Rmulus, , ( . ).
(
, ) (. ,
, ), 276
.
(Remus, Rmulus)
' '.
(Rma) .
; Albula (.
Alba; Livius I, 3, 5). Rmulus .-. *rmo- ( ). ,
, .
, (.
Hayk ' ')
277
(. ) .
,

(Horatius, Curiatius).
. .
,
.

275

III: 67-68.
. , ,
, . ,
, *nep()t- (. Apm Napt, .
Nechtan, . Neptunus). , (. *nept' , '),
-, ,
. A. 1998: 15-16 ( , , ,
); .
. (< *nept-).
276
, a Aremulus . ,

(*rmo-), , (
., , s.v. ).
277
, , ,
(Plut. Vita Romuli XXVII; Livius I, 16).

82

Argiletum
' -' (Vergil. Aeneid VIII, 345-346).
Argei
, (. , *arg'-).
278
, Rma ,
, , *rmo-/*rmo-,
"
".
279
. ,
, ,
.
, , Armais,
Sethos(is)-, ,
.
. Armais Sethos(is)
Danaos Egyptos (Joseph. Flav. Contra Apion I, 15 seq.;
Euseb. Caesar. Chron. I, 215 seq.). Sethos
,
. , Sethos Armais .
.

(Apollod. II, 8, 2).
(Herod. I, 82), .
"" "" /
. ,
, , ,
(..
).
, '
' , (.
, I, 2). , ( )
, 280
(. arget ''). " "
, " " " "
, ,
Findbennach Ai ('
').
., , DEL: 830.
. ; , . 1981: 300-311
; 1981: 85-86.
280
, 1985: 39-41.
278
279

83

(XVI ),
(Widowudi,
Bruteno) VI .
,
Crywo Cyrwaito (. . Krive-Krivaitis). Perkuno
( ), Patrimpo Patollo ,
Rickoyto (
).
(),
()
()281.
, ,
, Romowe.
, Rme, Armawir, Urme-Arme. ,
,
Ficus Ruminalis
282.


.
1) - ""
(.-. *arg'-); 2) ( ) ""
"" (.-. *r-mo-); 3) "" "" "
"283.

, .
1974; , 1983: 170-175.
282
, 1983: 171-172.
, , , ( I, 20).
283

, . 1970a: 208.
,
, . 1968: 27. ""
(, , ..).
, (< )
''
URU
K.BABBAR.
281

84


" "
1. ,
, (Ara Geecik)
.
(= . ),
, , . (
, . .) [...], , ,
,
, , ,
,
.
, ,
, , ,

. [...] ,
.

.
.

. ,
.

, , : " , ". [...]
,
. , , : " () ,
, ;

, ".
, , ( I, 15)
85

,
, : " Aralez-". ,
Aralez- (. Yaralez,
Alez), , .
(Res publica X, 614 b seq.), r, Armenios-a,
, ( ,
), , 12
,
.
Aa ,
, XIX 284 ( ,
armen, .. , ). , , .
,
, .

;
.
(,
, ) " " , 285
( ) .
geecik ', ' .-.
*wel- '' ( = ). ,
(Antiquitates Judaices I, 146), a
Oulos- ( Hul ),
286
*wel- .
*Wel-
. " " *wel- ,
(, . Vrtra, Vala, , ),
.
, . ,
1850: 85-88.
. 1930; 1948; 1944. , . 1991: 49
.; 1982; 1994: 133 . ,
(., , Diod. Sic. II, 1, 4 .).
286
, . , VI, 2.
284
285

86

:
1) : .A wl '', . ulant '',
..; 2) , ,
(= ): . lysios leimn '287
' , . wellu- '', .-. vollr '', Valholl
''; 3) , ,
: . Vels, Vielona, .-. /, .
; 4)
: . , (= ),
'', . wl ', '; 5) , ,
: .
, , , 288
, , . fili '', ..

" "
*wel-, , , .
*wel- ''
(sight, insight, foresight, observance, vigilance)289.
" " ,
, , "
" ( ,
,
, ).
, ,
.
Aa ,
. ,
,
. ,
. .
, , .-. *wel-.
,
Geam.
, .. Siwnik' Arc'ax
(. Karabagh). ,
, Geam- ( I, 12).
Geam Geecik, ,
, lysion ' , ' (. 1990: 140),
.
288
1987: 17-19; . , 1974: 31 .; ,
1984: 824.
289
1969: 588.
287

87

, .
, 290.
ge-
Geam-; . Ge, Geam ,
; Gei,
; Geak'uni, Geark'unik', -
.. KURUeliku-ni/hi
"", ,
, *wel-.
,
- (viap '' < .),
, ,
Geark'unik', Geam .
Ge, ,
Gei. , Ge,
, Adahak (.).

291
.
, ,
ge- < *wel- . ge , viap . *gwel''292,
.-. *wel- (> *gwel- > ge-),
. , gwelweapi '-' o .
293
Geam *wel
.
-am (Aram,
Geam). , , amiram (< Samurammat),
Baram (< Baalamin); . Pask'am (A. 1991: 110; . , IV, 2.
;
, . . , , ,
, . A. 1987; 2000: 28 .
292
1964: 61-62 (. gwel-, . gwer-; . . hiw-/ u-, wi-/ u-).
293
1981: 55 (< . ge- ''). . e
Hulana, Hulaya (.), Vilnia, Vilija (.), .., ., ,
, 1984: 861-862 (*Hwel- '').
290
291

88

Turk'-) Argam, "" Argawan-,


"".
geni, . genik, gni ''
294
. , .
hay armen ,
,
Geam Ara Geecik.
-, *wel- (. . volcae, . velsounas, . volski, ..),
295
" " . ni(k)
geni(k) no o *-niyo- (*-n- + *-iyo-) > -ni, /
-ik296.
Ueliku-(ni/hi), ,
, . - , ,
, .
, .
, , . ,
297.
Ni hi Ueliku-ni/hi ,
. , Ueliku-(ni/hi) Ullikummi, , , , 298.
1975: 64, 67; HAB I, 536; , . A.
1987: 67; . . 1976: 193; 1987a: 615-616.
295
, 1979.
296
, geni '' *wel- ""
hay '' hayim ''.
297
1990: 52-60; 1977: 125 . ,
, ,
, . I: 69; I: 88.
298
' ', .
1982: 158-159. , ,
- (A. 1987), .
. ,
-mmi , .,
294

89

VIII ..,
Ueliku- .
299
, , XVIII-XVI .. ;
, , .
*

, " ,
". Ayrarat
, (" ") -.
, Arzni300(
XV Arcni < *arg'-niyo-), .
(Aragac, Ara, Geamay Masis) . (I, 12), " Aragac,
Aragacotn (' ')".
(
). Ara Geamay
. (= )
, . "", ,
,
(. , IV, 2).
" " "" ,

-
. ,
" ". , , , ,
" " . , " " ,
.
Ara(y), Ayrarat, Aramaneak/Aramenak, *ar( -to- (*r-to-), *ar-o-, *aryo-, *aryomen- (. *ar[ - ', , , . pura, . purame purammi '', . 1985: 48;
. 1988: 170. *wel- + Kummi
.
299
. ( ); . ,
1966: 291-293, .
300
1969: 11, 166-167.

90

', *ar-yo- ', '),


, : , .
*aryo-, . ryvarta, . Airyana vajah (
), . rn '', .-. *Alani
'' (< *aryana), . riu ''; . ra (< *r-o), . Rta, . Aa (* -to-), . Aryaman, . Airyaman, .
Eremon (*ar
..301.
Ara Geecik
Mitra(*mitro- + *wel-), :
, , , , .. (. . + )302.
,
-.
Mitra, Aryaman
. Aryaman,
Bhaga,
301

""

Az/ a, .. Waza Waca,
Eria-hi. ( ,
VIII
..). Eria (resp. Aria; . e . a
) Waca (> gac)
Aragac, .

Airyana vajah ' ', .
, , ,
(. 1930: 258-274,
), , , Airyana vajah ("" 9,
25). - Hosthanes (Arnob. I, 52) . ostan
' , ' (< .; ,
), Hrazdan,
, Frazdanu (""
5, 108). , -
" ". , Airyana vajah
, . 1998: 26-27,
53-54, 113, 451. ,

(. , . Ueliku-, . Geakunik < *wel-,
*e > a).
(. Etiu-ni/hi),
, . , VI, 4.
302
. 1987: 18-19; 1989: 43-52.

91

. , ,

.
ra(s), . Ara303.
. ara- ' , , ', ara aran ' ', . drug druga. ra- ( , , . , a-)
', ', ' , , ',
natta ra ' ',
" ". ras, Hinkallus '' Kelti '', ,
, 304. , . Ara(y)
. ra/Ara
*Ar,
, .
.- *ne ar-(t)o- ', ' a
,

. .
. l ra = natta ra
"", ( X, 10, 4;
KBo V 3 III 34; XXII 2, 19)305. . Aryaman, . Airyaman, .
Eremon (*Aryomen-) 306. , l ra
, ,
,
: " " (KBo I, 42,
1944: 78 .
1981: 323-324; . HED I: 116-121. . ayr ayr, ayr a ayr, ayr
st ane, ayr zaramb ' a' ara aran, . ayr
', ' . ara-, .-. *ar-yo-.
.-. *aryo- ayr, ayr, gen. an
', ', , , *aryo-, * sen-
*( ner-, . 1987: 182.
305
1986: 10-11.
306
1970: 376 .; 1981: 325-326. ,
"" ( ), .-. *Aryomen-
, . 1970, loc. cit.
. , IV, 3.
303
304

92

IV, 7). Ara Geecik "" . ,


, , , , .
, Ardy Vrz- (' '; , ), , ("Ardy Vrz Nmag",
IX-X . ..).
, ,
. ,
.
, . , (
, Vrz/p/f , . .-. *wel-).
" " -
: 1) -, ; 2) -,
; 3) -, , .
.
(Germania 2, 3),
, "
,
(Hermin[i]ones),
". , , Herminiones, , , . (,
, , .. *aryo-)307.
, a ,
" " : ,
. , ,
,
.
, ,
,
(. , VI, 5)308.
, " "
,
/.
, ,
1952: 26-27.
, armen, , Aramaneak/Aramenak, . azg Aramenakay '
', ordik' azgacnin Aramenakay ' ',
.., " " , ., , . 1998:
123.
307
308

93

309. ( "",
,
, ; a
, [. . < . Tiran],
310
/) .
, . Ara(y)
.-. *
-: , * -yo-, * -to-, * -tiyo311
. Ayrarat
ayrem ', ' -at, .. ' '
(., , heeat ', ' < he-he-at, heem '').
*aryo- > ayr-, ..
( -312
) . , ,
*aryomen- . .
, *Aryomen-
,
'Aryanhood', ;
,
313. " ",
314.
"" (
).
(= )315.
., , 1902: 156.
, . 1930: 237238; 1948: 266; 1986.
311
A. , . . .
.-. *aryo- (. 328-332),
Ara, " "
"" (. 78 .).
(. Are-jo, Are-mene) .-. *aryo- *aryaomen- .
2001: 277. . (1992: 18) .-. *r -to-, *er- ', ' . . yarut'iwn '', yanem ',
' .
312
Ayrarat . 1988: 163-166.
313
1970: 376-378; 1981: 325-326.
314
. 1963: 477. , .
315
1930: 153-170; 1948: 289-292; 1944: 65-68; A.
2001a.
309
310

94

, (.
), , 316.
, ;
, , 317.
318
" " .
(" ")
319.
VII : "
, , ,
", Yardgoi het '
'.
, " ", .. .
. , ,
" ", "
" ; , Ara
320.
*

.
" ".
, , (
) .
Ari Armaneli,
, 321, " , -

,
. , ,
(., , 1930: 165-166). ,

a , . 1969: 365.
, . 2000.
317
1899: 95 .
318
1930: 164.
319
1969: 8.
320
, X
(Res gestae Saxonicae I, 9-13),
, ,
. . , ; ,
, Irmin (. ), , .
321
I: 187.
316

95

"322; 323.
324.

: Aslan (. '') , .
.
, -, 325.
, (. ' ')
, ,
. , , - .
,
326
(. . ) . HH III: 175-181.
HH IX: 231-237.
324
, ,
, , . , , ,
.
, .
, ,
, . ( 1930: 32-40, . , IV, 1).
, , ,
.., " " (. ).
325
.
- (. 1930: VI). . 1960: 29; 1986: 141; . 1973: 218-219.
, , ,
Yaralez- (yar lezun, yar lizu).
yaralez yar + lez, ', ', V
, . 1992: 18. , Aralez Alez ' ', ' () ', . (, , ),
Aralez Arali,
, .,
, 1983: 194. , , ,
,
. , , ,
, . 1976: 158 .; 1977: 208-209, ;
1954: 29-31, 36. . . 2000: 383-384 , IV, 1.
326
. I, 507-513; . 2000: 410-414.
322
323

96

, -
; ,
" " .
" ", , Alez-
( V, 36), .. .
,
. , ,
327
" " . I, , , ..
,
(. , V, 3).
" "
, ,
328
.
:
. [...]
Agavu Kar- (' '),

,

329.
.
. .
, " "
" "330. ,
327

, , , , ,
, . 1966: 243.
328
, ,
( ), .
329
: 384.
330
/ .
Agavavank 'M '.
' ', , . 1969: 47-48;
, , , ,
, . 1976: 82; 1966: 217.
( 1976:
204, 218) (' 1986: 109), ( 1976: 161, . , IV, 1).

97

,
,
331.
, , (1.83
x 4.45 2) IX ..
, , . :
D

Haldie eriie IIpuinie IDSarduriehinie IMenuae IIpuinihinie inili K

' , , , , () ,
, ...' ( 27, 1-2).
"" .
" " Mheri du ' ' ,
. . :
, , [...],

. [...] ,
I .., , , [...]; ""
.
:
,
(spelaeum), , , , ;
[...] , ,
. [...] [...] "
", "" ,
VIII-VII ..; [...]
(" ")
, ,
. [...] ,
(Corax), , , ,
, , . 1956: 152 . ,
" " :
" "
, . ,
"" si-sa, . 1997: 320-321, 451 (.
, , ).
331
: 387.

98

,
,
...332
, ,
333
(Mithras) . (
).
, "Dio Arimanio". . Ahriman- ( ),
, , .
(*aryomen-), " " .
" " () , "
".
334.
, (tauroktonos); ,
, (
), , , 335.
()
(III, 18), ( )
, .. ,
Lezuoy, " " " ".
, XIX , (Lezwoy,
Lezk')
(. . lezu '', lizanem '')336.
Ara + ge-
, , DUarubani, . Aruba(i)ni , . .
, -. Uruwana-/Aruna- ( -
1983: 191-193.
Dar i Mihr '
' , , " "
.
334
: 141.
335
, , - , . 1993: 81-82; :
.. ( ), . 1988:
146, 151.
336
. I: 67; VIII: 248-255.
332
333

99

)337. , Bagmatu ( Bagbartu)338


"" *bhaga- (. Mirabaa- [.], Mitra- Bhaga- [.], [.], ..),
matu
Ahura Mazda, 339.
. . ,
340
, .
,
( IX
)341.
() (. , VI, 5) Haldi (. Aldi),
.-. *wel-342.
(. Musasir), ,
- ,
1986: 57-58.
. 49; 1954: 372; , . 1990: 3941, .
339
Uarubani . (1990b); Ara + *wel Haldi + Uarubani . A. 1991: 106-107.
340
,
; ( ) ;
,
; , ,
.., . 1983.
341
2000: 37 .
342
. A. 1988: 57-60; 2002 (. . < *wal-dh-). ,
. , . ' ' / '- /-'. - /,
- ( 1972: 414, 424, . 5, 8, 9; . .
weapi = . viap) .-. *wel- (. weap- >
). ,
', ' ( : 422-423)
. Pirwa .-. *peru-no- ' ' (.
*pr, . , 1987: 160-161). .-.
/, . I: 430; -
1931: 930 .; 1959: 224; . 1999: 183; 2000:
127-128, . 8.
337
338

100

- .343.
, , -
, " ".
, ( VIII ..),
" (al ribu [?],
), , ,
"344.
, ,
. ,
, (, , ,
- *wel-). " "
" " , .
345
. ardi '' , .-. *ar-t(. ard-), . Rta-346.

, . - (De
Fluviis, XXIII, 5) Mithras, , , Diorphos.
.
- ( ,
, )
(= ) ,
(. Aragac, Ara, Ge, Geamay)347.
(Mihr).
, ,
(. , I, 10),
. o
, Bagayai ' () Bag-'
, - .
, -
( Haldi ): ,
. " Haldiriulhi"; . ( .)
xaldaioi. Xatoyai , 1984: 101.
- 1912: XII, . 3.
345
., , 1985: 134, . 15.
346
1986: 50-51; . A. 1991: 107.
347
, , . ,
, Ullikummi, , o
Weliku-ni/hi.
343
344

101

' Xat-' (
348
, xat- , . Bagayai).
"" . 349.
; ,
, "
350
a " . , ,
. ,
. Haldini ' ';
351 . , "" , (
). Xaldaioi-
,
; ,
, (. , VI, 5)352.
, - , ,
, xald/t-.
,
: . , . , .
, . , , . ,
(., ., . ..), . , .
, . , . , . ,
353
( : ., ,
II: 137.
1940: 114.
350
1993a: 107.
351
1944: 326 .; 1984: 162, . 104. .
1940: 16-17; 1946: 280-281.
352
, . 1992: 53; 1993.
353
., , I: 144-153;
1969; 1948; -1946; 1966; 1986;
1990: 76 .; 1972: 287; 1985; 1985: 39,
.. , . . , ,
. ,
(.
1995: 4); " ", , "
", (1987: 272; 1995: 5; 1997: 30);
, , ,
348

349

102

[.], [.], [.]). , ,


, ,
.
*


. / (. , , , , ..).
" ", , 354
. .
, ,
, ,
: . e / (. ' ')
/; Sydyk (.
'')355 /. , *ar-t-
*Haster-.
-, -
(Met. IV, 28-VI, 24), . , (
a). , (Hermaphroditos), . , , -, ,
. ,
.
(Argephonts) ,
, ,
,
(. , II, 1). , -
, (1987: 362 .)
.. .
,
" " " ".
354
., , 1930; 1944; II: 243-251; 317-341;
1946: 381-394; 1948; VIII: 242-255; . 2000: 365 .
355
. 1987: 163.

103

- - (Cicero, De nat.
deor. III, 59); , ,
356.
(=
Atargatis, )
. , -,
, .
Astik, a ,
357
.
, ,
" " , . ,
, (. Astik)
. , , .. , "
( )" 358. ,
, / , , .
, 2200
. .., - :
(= Enki ) Iremum-:
Iremum-, (= Inanna),
, 359.
Iremum/Ir'emum
ramum '' ( : '', '', '').
. ers . Ara (. , . ; .
HED I:121).
357
., , 1930: 99-107; VII: 154-165. ,
, , ,
, , .
1984: 180, . 297. , ,
. , " " (= ) , . . ur.gal, ur.mah '', ' ' (
-
).
358
., , HAnB s.v. Ara.
359
, 1977: 203 .
356

104

, ,
, . e ''; -
'' '';
', '. ,
'
360. , , '
, (: , ), ,
.
Ea-Haya, Itar Ir'emum , . , '
.-. *Aryomen-, .
, ,

( , ) 361.

362
"", , . , , a
(
) .

363
. "",
" " -
, .

, o (. ,
). .
(. )
(. ). ,
, , , .

1993: 95-97.
., , ANET 507-512.
362
II: 669.
363
1897: 91-92; VII: 161.
360
361

105

2.

, (. Nebrovt' ).
, ,

(Titaneank' ).
, ,
(Ninos), , . " [...]
.
[...] ()" ( I, 13).
, , " "
, . : 1)
Niwkar Mads, 364; 2) Baram, 365
; 3) Payapis Ka(a)eay, . (Baal amin)
,
. ,
.
,
. , , . ,
.
364

. 1963: 67 . ;
: 1966: 296 .; 1984: 180, . 297; .
, , .
365
Payapis (. Papayis), , .
-. Paapis, . Papayos, . Papas ''
( ), . 1928: 221-223; . Apis- (. HAB s.v. pay), -api
( I: 226, . 2),
Papayas. Kaeay, . Kaaeay,
, . Kaya -- ( 1904: 177, 279, .
15). , Kaeay ''.
. ka '' ( 1928: 228). , ,
: (. Papas) (Paus. VII, 17,
11); ,
( ), . . aix, gen. aigos '', aigis '' (
); '' Melanthos '' Xanthos- -
Melanaigis- ' ( )' (.
- 1986: 110); (. ) Aigeus-;
" " (Plut. Vita Romuli XXVII; Livius I, 16, .
"" ).

106

: ( ); ( );
366
.
"", " " " " : ,
(), .
:
, () ,
(), . , Msr-
, ,
. ,
: , ,
(), , . "", , .
*

, .

() .
, . :
(Dnavas), (Dnu), ,
"-" (I, 32, 9), ,
, .
.
. , .. (*dnawo-). .
(" " II, 36; 74-86;
"" I, 29; "" III, 270; XII, 343, ..),
.
, . (Hari
), .. , . ,
,
. 1982; 1994: 133-141. . , IV, 3.
366

107

. , - .
, .
( ). , ("" III, 165,15; " " VI, 266 . ..)367.
, ,
("" XII, 218, 37 .), . .
- (amrta)
("" I, 17). ,
, .
, , , . ,
, , , .
, . (
), (Blos)
.
(Aigyptos, )
(Danaos). , ,
. , .
. (Apollod.
II, 1, 4-5) , .
( ,
) , , .
Blos Ninos-
(. . Bel Ninos).
, Atys
Attis-, (Herod. I, 7). "", , -, "" (Danaoi < *danawo-); ,
368.
, () .
Sethos(is) e ,
369
', . Danaos . 1984.
1986: 129 .
369
., , II: 429.
367
368

108

Armais (a),
-. , " "
370
"" (. , II, 5 , VI, 5) .

. - , . -. . .
: " !
[ ] " l ra = natta ra (KBo XXII, 2, 19)371.
ra "" ,
, "" ,
( )372. 370


, , ,
.
, ", , ",
" ". ,
, .
, , -
, ,
(Paapis
[Contra Apion I, 232, 244], . 1928: 221). ,
(/ ), " " ,

- . , Argitihinili (. '') Argos .
371
1990: 62-63; 1977: 35-36.
372
. " "

. , ,
. , ,
(SC I, 237-240). (= )

109

, "" , "" .
Seth, , ,
. , 373
.
,
, .
() .
, ..
374
. . (
, ), -

. ,
, (
1969: 35).
373
(I, 6, 3), . , . ( Sapanu-Hazzi,
, a - ),

. , " ''
" (. 1981: 10,
). ,
.
(Halieutika 3, 9 .) ,
(. "-" ); ,
. , ,
"" .
, ( ,
, . 1990: 51).
(Dionysiaka I, 481 .) , ,
, , (.
). , .
. , , ,
, . 1985: 123, 1960;
1994: 185-196; 1995: 448-459.
374
. s.v.; 1972.

110


375.
"" Dnu , ,
("" 5, 73; 13, 37-38; 19, 41). ,
Narava ,
("" 9, 18; 13, 131; 17, 38; 19, 77). ,
*Dnu-, *Ner-, .
, , , .
376 Dn .
Dnu. Beli, . . . ,
Nyniaw , ( )
, , .
Danu -, Tuatha
D Danann ' ' .
, " " ( ). , , ,

, .

, " ", ' '377 ''378. . , Argatlm '
' (. *arg'-). Lludd Llaw
Ereint, .. Lludd (< Nudd) ' ', .
- ,
Bres (', ').
riu, , (
, . *aryo-),
, .
.
,

, . 1986: 10 .
376
: 1975; , 1961; 1991;
1992; , 1994.
377
. , 1985: 487, . 5.
378
1981: 327, . 17.
375

111

,
( ).
,
, .
, ,
(. ,
). ' /' (Samildnach)
(,
, , )379.
, . , ,
. ,
.
"
", ,
. , , , , , . , .
, ,
(De bello Gallico 6, 18), ",
", .. .
"
", riu.
( ) (Finn '')
.
, 380.

. " " , (* ner-),
.
,
Ass-, . Asura
( .-. *Hons-).
,
, " " (. 1990a:
51), . -
.
380
( , ;
" "; '',
, ..).
379

112

'',
, ''.
*

,
. : 1) . Dnu, . Danaos, .
Dn/Danu; 2) . Bali, . Bel, . Blos, . Beli/Bile, . Beli.
. Dnu Dnava .-. *d- ''
(*d-nu-, *dnawo-). *Dnu-
: , , , , ; Dunajs (381
); Donwy, Don (, ), . . ridanos ..
,
*dnu-,
*( ner-: , (. * ner-)
, Dnava; (* ner-) , ; Freyr, Njrr
(* ner-) . , * ner- *dnu :
;
; ,
' ' (*poti- + *dnu-, . .
Donbettyr)382 383.
" " (. * ner-) (,
, )
:
, ..
, *dnu-.
., . IEW: 175; EIEC 486-487. (= ) ,
; ,
, ., , , 1976: 116 . , . (Danaos <
*danawo-), ,
(- a
). .
382
. GEW s.v.; I: 531.
383

, ( II: 374).
, , *d-nu- * er-,
,
, , ..
/ .
381

113

, , , , . b'l ( Ba'al,
. Bl). . Bali
. Beli/Bile, ,
. Blos . Bel.
, , , "" ,
, , (*wel-).
,
*dnu-384.

- , ,
, .
, .
(, , -
). ,

, ,
385. ,

" ".
*rmo*Harg-

* ner*dnu-

*poti*b'l

Asura / Ass

*dnu-
-,
, , , , , ,
,
, , . ,
, 1982: 188.
385

. , Dnu , .-.
*tawro-, . tawr- ''. ,
, (
- ). . ,
.
384

114

1600 . .. (. Ataniya, Adanawa, . Danuna, . Dnnym,


.-. D3ynywn3, ..).
Adana (Adanawa), , ,
Saros (. Seihan): *n *e/o '' +
386
*dnu- '' .

386

, 1981: 149-150. Danaoi .


- Danuna IX ..
, .. . , . 1990: 122-130, 167; , 1996: 158 .,
.
, " "
(), " , ",
, (Hayya), , "
() ,
". , , Mkbm, ,
, -
(ANET 653-654, . 1977: 245-247; . 1994: 49 .). , Ba'l, Hayya
Mkbm Bel, Hayk Mak (
. V, 2).

(A. 1997: 102-109).
, 1997. .
(1990a), ,
. Dnu-, *donu- . , Beli, Bile, Bolg, Balor, Belerus, Belenus
. Bali, . Blos, Bellerophon, . Balaur, .. (, 1961: 365366, ; , ). . .
(. 1984: 213-215),
, , ,
, Bela,
Belakudura Usurano, .. , XII .. Ellilkuduri
U
( , . Asur[a] . Aur,
. ,
, ., . 1935: 17, . 219;
1937: 172 .; .
, ..).
, , ,
KURuri- (: Sr-) ", , ,
" (. , VI, 5), Sura-
( Deva) Asura- .

115



1. ,
" ", *rmo-
*Harg'-,
.
"", '' ,
,
.
'' '' .
, ,
387
"" .
"" '' , . , "
", , . ,
,
, ,
, ,
" ". ,
; , , "" .
" ",
, , (. Arjataspa), (xiynn/hyn, . hyaona). " ". ,
(. ) .
(. ) .
.
"" (. , .
, ), (= ),
, .

( , ) "" ( ).
387

I: 53 ., 130 .

116

, "" (VIII, 11, 4)


"Rm-h" ( '/
', . *rmo- '').
Arjataspa-Arjasp . Arjuna, .-. *arg'-, *arg'ent- '' (arjat- -
, . . rajata- '', kentum, .
. *hargant-, . argat '' ).
,
, , "" /,
, -
(
388
Arjataspa-Arjasp) .
" ",
( , ,
, ). o Spnta Armaiti, ,
*r-mo-, *r-mo-.
, ,
,
. , Hyaona/Xyon
. Haihaya,
389.
. " " (XI ) "".
Rmn- Vs, , .
. ,
. 390, Zrd- (''). . , ,
.
391
" " .
"
Argam/Argawan . args ' ' (*arg'-),
. . 2000: 173-174.
389
hyaona, . 2001, .
, "".
390
. (1963: 16), Rmn (. Rm)
Rm.
391
., . 1976: 653-654, .
388

117

"392. . . .
, '' (
Culdub ' '),
" ", arm
*rmo-.
, ,
()
. ,
,
" ", .

.
doborch '' ( - ' '),
393
, .
, (
).
'
' (. , ).
"" (. *arg'-).
Arimoi, -.
,
(Attis) (Atys)
. , ""
. ,
( )
( , . *arg'-). , "" ""

(. , V, 4).
"", Aiai, ,
.
(Aiets), Aia, Aiai
: 558-560.
. ' 1986: 109. " "
a ,
.
- (,
, ), . 1976; 218; 1976:
160 ., .
392
393

118

Aia ' Aia'.


Aia,
Aiai , , Aia394.
.
Argos (.
- -).
/, , , .
Hagen/Hgni . " "
() , " "395. (Attis,
Attys) 396,
o , . ,
"" 397. . , , . , Armenos- (. Armenius), ,
- *r-mo-, *r-mo-398. ,
,
" ".
, " ".
.
: ,
,
, ( , , ). ,
, 399. ""
, , ,
, ,
. ,
, (" " 4, 1-3). ""
"" (III,
50). , ,
1972: 179-180. "" ,
Aiai, , ,
, . 1990: 237.
395
. 1979: 17.
396
1960: 119-122.
397
"" . 1959: 69 .
398
Armenius, . : 22-25.
399
1960: 121-122.
394

119

, "" ( )
. ,
(. , IV, 2), '',
,
400
. , ..
, , .
.-. *arg'- , . .
Rji-van (*arg- + dog); . Argos ( ), kyns argoi,
laidargos ( ). Kandauls ' ' Argephonts ' *arg-', , 401.
arg, ,
402. ,
(. . args, argas
403
'' ') .
.
'' " "
, , ,
404.
*

, ,
, .
I: 465.
. 1987: 104, . 8; 1977: 182-183.
402
1974: 149-54.
403
1977: 206 . , A. , .. *k'won- '' *k'eu- '' (. : 202,
. 57).
404
- 1986: 118-120.
" ", :
, ..

(, "" "" ; ,
"" , ). ,
,
,
,
(, "" -
, "" ;
, ;
' ', ' ').
400

401

120

,
(. *rmo-).
,
(. *arg'-, . , VI, 5).
, - ( "
" ) ,
,
, . ,
, . , ,
.

. (Harma),
. , " ",
,
.
,
. ,
, < Arcni; 405
, , (
Arcke, . *arg'-). "" 406, ,
, .
" " (
)
407
(, , , , ..) . , (. , III, 1),
. , .
, . ,
408.
"" ( I, 30-31; II, 36-61) ,
, ( )
.
. .
.
, (

1902.
"" . A. 2001a.
407
1930: 224 .
408
1930: 32-40.
405
406

121

, ).
( )

409
, .
, " ". , , ,
: " ;
?".
, :
()
( ),
( )
;
.
" , [...]
, [...] ,
, . [...] ,
- , .
(hanapaz) ,
. , ,
" ( II, 61).
,
"-" , ..
-410 ( , ,
[, .]
, [, ]
). ,
, (yar lezun)
. , 411.

, ,
, . 1976: 55.
410
" " . VIII: 185 .
411
. , III, 1; 1969: 40; . 2000: 247 .,
.
: , ,
, , ,
,
(. 1954: 29).
409

122

(55-34 ..), ,
.
*ar-to-, , (ard). ,
*ar-to-.
" " ( III, 20-21) - (Varaz-apuh, Varaz
''; varaz ,
kin/ ). ,
.
412
'' (kin ) . :
.
, , ,
(IV, 15).
(Mihr + *arg'-) . ,
,
; -
, 413 (.
). ", ". ,
(IV, 44; V, 22).
, ,

"" (V, 2). (. ' '). , , ,
, : " () , " (V, 36).
" " ,
, , ''
. ", , , ".

NHB I: 1096.
.
413
. 1901: 34-35;
1930: 135 .
412

123

a a (Arjan ', '


*arg'-).
()
, "" , III (.
, : , , ..). ,
. - (212; 219; 727; 763; 773). , haykabar ' ',

(767)414.
" " .
, II, 1; II, 5).
2.

, ,
.
1) ;
2) ,
;
3a) "" , , :
3b) "" , , ;
4) ,
, , " ", ;
5) ( ) "" ,
.


. 1948: 198 .; - 1964. . 1982,
" " (
. , ..). "", "
", " "
. ,

.
, (
. ,
IV, 4). ,
.
414

124

, ().
.
: 1) , ; 2) ""
. ,
:
1) ;
2) , , ;
3) , "" .
, ,
() *dyeu- p
-,
.
,
; .
, (. ),
, (. ), , .
3a, 3b, 5 (*wel-),
: (
). 3b , 3a 5 , "" , ( *wel-,
, ).
,
( , ,
..)
.
" "
: 1) , ,
; 2) , ; 3a)
, "" ; 4) , ; 5)
, " " ,
415.
(
, , , ),
, , ,
.. , , ,
, . , - 1951: 859.
" " "", .
415

125

""
.
: 1) Haykak, Hayk-
(, [I,19],
, ,
, . ); 2) I (
); 3b) ,
; 4) , " ",
,
-; 5) , " "
-.
: 1) ( [ ?]),
; 2) II ; 3b)
-, ,
-; 4) , ,
; 5) ,
- .
(.. )
,

( Aramaneak Aramayis, Harma Aram
)416. ,
: 1) ; 2) ; 3)
, -
; [Harma] 4) ; 5) .

; ,
, ,
. Ange-tun
( ) ,
, ,
I: 211, 425-426. , ( ); . (1982: 268 .) .
(1994: 133 .)
( ). ,
; , " ". ,
.
416
.
A. 1902. ,
(. ). . 1992.

126


.
" " , , . Viap kaak ' ' ,
viapaka-a (. '/
'). (Gisan, gs ' , ' < .)
-
.
,
(At'anagines) " (= ), " ..
, , ""
, 417.
,
.
, ,
.
.

( . ). 1) (.
. Hayk ' '); 2). (. ;
); 3) , "" (.
); 4) , - (. ); 5) , "" , " " (.
, , . ,
IV, 3).
" ", , -,
-,
- - ' ' ("" 31, 7), ..
(, ""
). -
- (''),
- . -, ,
.
,
, . ,
.
, . I: 298-300; .
1987: 199 .; . 2000: 121 .
417

127

(. , I, 8).
(. . ),
. , , ( ""). ,
""
.

: 1) Urxg '' ( . .
418
; . ) ; 2)
; 3) Uryzmg, ,
, , , . ,
; 4) Soslan-Sozryko, ,
. Uryzmg
419
'' (. . varaz) . - , , ,
-420. ,
421
, "" (. ,
VI, 3);
422 , ,
.

(. ,
,
..).
"" .

-,
" " , -.
, . ""

1965: 86-92.
s.v.
420
1957: 156-161. ( varha,
. varza . Uryzmg),
, ,
naraka ', '.
421
., , 1985: 158-159.
422
., , 1936: 30-33; , 1951: 137.
418
419

128

, , ,
( ),
.
1

(?)

''

3a, 3b
(
);
(
)
(
)

(
)

(.
)

('')

(
)

""
"
". ,

, o ,
( ) .
(. , ).
(, ),
(, )
423.
423

. 1970.

129

, .
, 3b : , . , ,
(
""
, . , IV, 3).
,
, 424.
: 1.
; 2. , ; 3. ()
. , . , " "

(, , ).
, , ( ).
( ), , . ,
, "
" . , ,

(, , ).
, , ,
.

(, ) . , ,
.-. *yemo- '' (. Yima, . Ymir). , a
,
(, -, --).
, .
, " ". ,
,
1990: 35, 41, 45. ,
( IX ..),
, ,
( 2000). , ,
IX ..
424

130

(, ) " " (, ), ""



.
3.
,
,
. " ",
"": 1) , ; 2) , ; 3) ,
.
" " ,
(< Mihr < Mira < *mitra-), ,
, "" () "" () .
"" ( , , . . mira ''),
"" (, Mitra,
, , .
). , ,
. ,
"
, ",
.
, ,
. . "" "" , (. ). (.
), (. ).
, , , ,
" ",
. (III ) (II ), (I
).
, (III ),
(II ), (I ).
(I ),
131

(II ),
(III ).
. ,
, , "",
425
"" (I ) .
: "
", " "
, .

"" . ,

, .. "" .
, . , ,
, ,
, (II )
, (III ).
: 1) /, ; 2) ,
-; 3) -, , ( . , IV, 4).
" ": (III ), ,
, (II ),
, (I ).
. .
, ,
. -,
.
, ,
: "
". , " ,
, " (I ).

-,
, . , - (II ).
425

1985: 39.

132

, , , 426.

. - ,
(. VI, 5).
"" ( II, 53),
(),
(), "", ..
427
() . .

, "" " ".
,
,
428
.
. " "
429. ,
426

, "". ,
,
,
. (= )
(SC B II, 703) (

, . , , ,
).
""
, ,
. .
, (, , ), (XVII, 3; ).
427
. .
1966: 148; 162-163.
428
. 1975; 2000.
. 1956: 116 . ,
, . ,
; - (Jenov Hovan)
(=
), -, ; ,
. ,
.
429
1982; 1985, .

133

(,
-)430, ,
. , (, , )
, .

, 431.
, .
,
432
. , . ,
(,
, ) , ,

433.

" " ("
"): 1) ; 2)
"" . ; 3) ,
434
.

,


.
, XIX XX , ,
, ,
.

430

, 1985: 43-44, . 50,


.
431
;
;
; , ; ,
, ;
Marut'a, ,
, ..
432
. 1982: 271, ; I (III ,
1986): 644, 1986 .; 1994.
433
1994: 133-141.
434
: 119-129.

134

4. , ,
,
.., , ,
, , , ,
, ,
, ,
.
,
, , ,
- . ,
,

, ,
.
,
, ,
, ,
, . , ,
.
, , . , , , , .
, ,
, ,
, .
,
, .
, , ,
.
, , , . . , "",
, 435.

(,
, , ...).
435

1972: 322.

135

,

. ,
, () .
. , , ,
.
() , ,
. ,
,
. .
*

.
. . , (= ) , , , ,
436.
,
437.
, ,
.
, .
,
""438.
( [.] [.] )439, , 1981a: 84. ,
,
, . , I, 9.
437
. A. 1988.
438
, " , , Artuarasi" (..
); " , , "
(.. , ); " , ,
"; " , , " ..
. 1990: 2732, .
439
, (= ?) - , .
1998; 1999; 1999.
436

136

(Mher-Mihr-Mira). Uarubani,
Bagmatu Bagbartu,
(. .
Bhaga). , ,
, .
440
, ,
/
/ /.
sautrma
Sutrman ' '), ,
441
.
( , )
, , . ,
,
-. , ,

. ,
(. *tek's-
*wel- ; , II, 1).
, ( = ),
. , . . iuna- '', iuatt- ''
< *dyeu- ' ' (. , I, 5)442.
,
, ,
,
.
,
,
Z'tr, ( 150 -; ,
-Musasir,
Muzasir = Mu-zasir ?).
440
., , 25, 27, 143, 281; 424; 2001: 254, 259-260.
441

., , 1947: 117 .; 1987: 161-162. .
, ,
( 22).
442
. , 1984: 897, , 1988: 172.
imige
(. *-iwi- --,
- ). , .-. *dyeu/*diu- siu- ( iu-) , . . Tiuat-, .
Tiyat- ' '.

137

(. . -, , ).
, ,
-
.
*


443
.
(.
Tura[ni] Turk' Angeeay).

(Aramazd, Anahit, Vahagn, Mihr, Tir). Nan Baramin , Astik '', .. ''
. , ,
, : -, -, -, , -, -, -, -. -
- , ---, --,
(
).
, ,
.
, , ,
, , (,
, ). , Aramazd Bagmatu ( ),
-, ; ,
,
444, ..

. ,
.
,
. ( , , , )
443
444

1986.
2000: 37 .

138

(= ),
( ),
Daranai, Ekeeac (), Deran,
(. Erz/ Eriza/ Erznka).
( oox,
) .
XV-XIII . ..
Haya-Azzi. , , Diauhi,
VIII ..
Diauhi (= Tiao-hi)
Tayk' (= . Tao, . Taochoi []). . ,

;
I (189-160 ..) (Strabo XI, 14, 5).
, , ,
- 445.

. ,
.
, ,
, ,
: [DU.G]UR URUHayaa DINANNA
URU
Patteu[] ' U.GUR (= ) , INANNA
[]' (KUB XXVI, 39, IV, 26)446.
, ..
Ugur ( ,
) Inanna (= , ).
(
)
,
, .. , .
(. , I,
10). (, , )

. ,
, Mira
445
446

., , I: 84 .
., , 1931: 6; 1946: 40-41; I: 88.

139

(,
,
)447.

( ); 448.
, , ,
.
- uli(n)katte, 449.
U.GUR, INANNA (, , , "" , .
, I, 10) .

.
' (' '). , ,
( )
. , T'il, "" (. tllu ' '
).
Kamax/
Kemax, ( 42-44 -
, ).
450.
, -. ,
Ka/emax . kima(h)hu(m) '' (< . kimah), . kmax ''451. Ange
Cop'k' ( IV, 24). , ., , 1987: 76-77.
[Izzist] annus (. 1971: 148), .. . . Ezzi
Estan ' '. , .
449
1994: 594 .
450
HHTB, s.v. Kamax. . I: 108, . 1.
451
., , HAB s.v.; 1987: 470. , Kamax
(Kummi-Comana, Qumenu, I: 50),
.
447
448

140

Ange-Nergal-,
, ,
Ugur-Nergal- (. , I, 9).
XIV ..,
.
" /", 452
.
,
(= Ba'al) " . []
(Elkunira ' '), , []
(= ) "453.
("", . , VI, 6)
. ,
,
() (= -). XIV-XIII ,
, ,
, (, U.GUR, INANNA, Tarumu).
, U.GUR- INANNA-
, ,
,
(,
) . /
"
", -, Mt'in,
Mt'ni (< . mut' '')454 ' ' Dankuwa
, 455.
, ""
, "" .
-
,
. "" ,
" ", " ";
, , " "
( 68; 127; 785).
(An '' > . Anu),
. "", " ",
. 1971: 41 .
1990: 69; 1977: 167.
454
. HHTB, s.v.
455
Dankuwa . . 1971: 54-55.
452
453

141

, . ,
" ", 456.
Ani An/Anu ( *-iyo-/-iy,
). , Ani Kamax (<
ki-mah ' ') " "
An '' Ki '
'.
, Ugur-Nergal, , , , (. , I, 9; II, 2).
hay 'a' - Hayaa (Hayk) Hayaa (.
, V, 2; VI, 4).
, , , , ,
. ari ', ' (, 53, 68,
127). , III : mec ew ari Aramazd, arari erkni ew erkri '
, " (68). . ari < *ariyo-
(.
ayr ', '), arari ''
- (. . ararisk ', , ').
(. , III, 1). , ari . ,
. ,
,
"" ( II, 86), " ", .
, ari, arari Aramazd
457.
s.v.; 1991, s.v. , . an gal '
()' . Ange = Ugur-Nergal.
457
ari Aramazd ariyaddalis DIM-anza
' (?) ', .-. *ariyo( ., , 1965: 39); .
areios, , , . 1930: 327-328.
, Ari Aramazd Ari Armaneli,
, . , ,
456

142


" ". "-"
T'ordan, -. , , , " "
- "-" "" * .
, < Ba'al amin (Ba'al)
.
,
, . ( -),
:
, . ,
,
" " (. , I, 10; III, 1 ,
V, 2),
.
, .
,
(" [] ", . I, 10).

( ),
. O 458 (,
,
).
,
" " (
,
). , . (. , IV, 2).
. , , , , , -.
. . ( , , Ahurmazd
Ahamazd) *ariyo- + *rmo-.
458
I:553.

143

; ,
A (. ,
III, 1; ,
).
" " " ".
() (),
. , ,
, o ,
459
.
, ,
.
Bagayai,
,
(. , II, 1,
, V, 5).
(. "
[] ", . , I, 10).
,
" " 460.
, , " "
" (gri ) " ( 778).
, " ". ,
(Ormizd < Ahura Mazda)
. ,
. , .
"" Gro- ', ' (.. , ),

. (< .) Jupiter, Juno, Minerva , . : 1970a; 306310; 1987: 146. ,


(. , V, 2),
.
460
, ,
'. ,
. mlk '',
.
(Melik' . '') , , ' .
459

144

, 461.
.
, ""
, .
Gro
, , . hute
'', . Hutena Hutellura 462(

: , , -). , (Aui,
) ''463.
Erazamoyn,
; erazac'oyc'
erazahan ' ' (
778). ,
( , " " ["" XI,
222]; , ,
[ 14]).
. , ,
464.
, ,
, ,
465
. ,
461

., , . 2000: 404 .; . . Bedis Mcerlebi '


' (. s.v.). , Tir Gro-
(1820: 38).
462
. 1990: 47-48.
463
1978: 71-72. - . A. 1988: 62.
464
.
" "
, , Gro
. , ,
,
" ". , ,
""
( , , . . 1987; 1996).
465
., ,
1948; VII: 154 .
. ,
..
, . 1990: 229, . 129.

145

, 466,
. ,
,
-
(,
)467. ,
, ,
, .
( ),
468
.
. ,
,
(. ).

,

, .
,
, ,
, ( ). , ,
,
-
(', , ').
, , , (. , V, 2),
.
. , , ;
, . ,
amiramakert ' '469.

Nane (.
''), , . (1956: 121 .),
Nan. , ,
.
467
., , 1987: 76-77.
468
., , I: 580-586.
469
, ., ,
1930: 18 .; 1969: 69-71, 88.
466

146

, . ,
.
, ,
,
, .
1) -
" ".
(,
, ;
, -
; ..).
2) ( ), .. ,
. (II-I . ..),
,
. ,
, , ,
. (, , ;
, , )
; ,
, . ,
,
.
3) ( , )
.
, , ,
.
; . ,
,
.

147



1. " "

.
.
(,
, . , .
, I, 11). - (. Adramelik', Adnamelik', Aslimelik', Abamelik' ) , , , (IV
. 19, 37; I, 23;
)470.
,
471
. (, SC B II, #1, 3, 4, 8, 9,
10, 11, 13)
"" , , ..
.

(= r r), .
'
', .. , ' -
'472. .
' ', ..
.
. . , , " ", ,
" "473. ,
I: 380-383; . 1989: 42 .
681 ..
. 681 ..
471
,
, XIII , . 1999.
472
62, . 5; 1983a: 161.
HAnB s.v.v.
473
, 1985: 71-74. , "
" . ,
, ; ( ) ,
, - ( )
.
470

148

, .
(. Sarasar) ,
Sanasun (> Sasun),
,
474
(. Badad). , (<
Bel, Ba'al ), , , (Ba'al amin).
- Melik'
(. '')
(. Adramelek' ). ,
,
(,
). ,
,

475
.-. Ba'al- El- (. mlk,

).
,
, ..
,
" " ( IX .., . , I,
2). . . ( ) ,
, (X .
..), Kaki(a) (IX ..), III,
476. ,
Sanasar, , , ,
477. ,
, , () III.

; ( )
.
, , ..
474
, ,
. .
475
., , 1991: 38.
476
Kaki(a) . 27, I, 20; II, 63.
477
I: 300, . 1.

149

,

.
. , , " "
. . .

VII-XIII : ,
(IX ) = ; ,
= , ; () , (XII ) = , ;
, (IX ) = ,
; ,
(X ) = , ;
Meher, =
; , (VII ) = ,
, .478.
479.

, "", " ", " "
(, , ) , . , ,
.
2. : "-" ""
, , - -,

I: 371 . , , ,
. , , ,
. , -, ( ),
. , (= ).
, , . ,
,
- Tayk' ,
X .
479
., , I: 539 .
478

150

480. ,
, / ,
(.-.
Tarawn). -, , ,
, ; -
.
(
).
,
(< Mu-ak, .
; . , II, 1).
, XII ..
481

(Alzi; Ajnik,
[ -482
]) .
483.
, - -.
, , (. ,
, ) (. Murad-su, . Arsanias, .
Aracani < *Arcaniya, . *arg'-), ..

" " (. , VI, 2; VI, 6).
:
, , .. , ,
muki/u . ,
"-"
- (. Mysoi =
Musoi).
. . , , ,
-
. ,
. "
- 1978; - 1967: 386-387 ( -). . I: 385 .; ,
1975.
481
10, 11, 12, 13.
482
: 18-20, 146-147, 212.
483
., , 1984: 559; I: 147; 1971: 234, 237;
1988: 59.
480

151

", XII ..
, ( , -) , (
, ). , -ki/u Muki/u
-
k', mu-484.
. .
- .
, , ,
- XII
.. , (. ,
VI, 3).
Muki, Mysia Mu. . , , (
) .
(. . m '').
, 485.

,
. (Strabo XIII, 1, 48).
Smintheus- Sminth ''.
.
(
;
"" )486.
, . . mus (. mys), , .-.
*ms- ''487. , '' ( , ), -, " ",
, ,
, , ,
488
.
., , 1968: 222 .; 1984: 115 ., 195 . 87; 1992.
1967: 169-170.
486
. 1957: 278; 1977a: 55 .
487
1977a: 73 . , ""

.
488
, ,
, , . .
1989: 7-9. ,
484

485

152


, , . - (mkik), , ,
.
,
( /, "" , . ).

. , , ,
- .
489
. ,
, , .
" "
490. , " "
491
. , , Mu
Mak .- *ms-
(a. Mu, gen. Moy, a *mskho-, . Ar, gen.
Arioy < *arceskho- < *argesk(h)o-). , m.

(. , II, 1). , ,
, Haihaya,
( Bhrgu).
, Mshika (.
. ms [= msh], msaka, msika ''). ,
, Bhrgu Mshika (Phryg-492 Muk-493).

- (. , II, 1) a
(. Mu).
489
1966: 248, 251, 256-257, 263-264, 275, 284, 308; . 1930: 240-242. . 1983: 216.
490
1977a: 52-54.
491
. , 1976: 111-113.
492
., , 1935: 174 ( . );
1960: 436; 1968: 89; 1977: 51.
493
, .

153

. -
(Phrixos), mosch, , . Bhrgu,
Phrixos, Mshika, Mak, Mosch,
(. bryg-, brig-, phryg-, mys-, mosch-, . muk-),
. Aia, Aiai . Haihaya hay (. , VI, 4).
*

(I, 6), .

() . " () ,
, ,
(= . .) , , ". ,
, .
,
.
" , , ,
. ,
, , ,
: " ,
, , , - ,
, , ,
,
-,
. , ,
,
, ,
() (.-.
Tarawn). [...] , , -

; ,
, , ".
154


494.
, Sew sar ' '
495
, ,
(,
[Sew sar]- -).
( - );
- . ,

Tarawn, .
- -
; ,
, , (
,
).
,
, 496
. ,
. Zurvn- (''),

( ,
" "). ,
( Ziusudra,
), -
(. , I, 6).

. VIII: 262 . , Tarawn Tarban.


()
, Tarawn, " ", , , w b.
, , ,
(): Tarban/Tryban. . : . Tarbos, . Trebenna, . Tarpeius Tarpeia; . Tarpantuhi, Tarpantassa; . tarpanali, . tarpassa ' ', .. . 1981: 93-95;
. Tarpeius; 1947: 281 ( .
. Tarquinius < . Tarhun-); tarpanalli : 1990: 129-130. Tarban Tabarna-, .
taruana = . tyrannos.
495
( ), . VIII: 22.
496
. - 1979: 412-413; . 1988: 108 ., 121 .
494

155

, Zruan Tarban
. ,
, . ,
Zarwa(n); Zari[] ( )
Tirwi(n)497. ,
, . . ,
. , . Zruan . , Zarwan-Nergal- Tirwin-
ulikatte-Nergal- Taru (
).
, - "",
,
. , , ,
, .
, Tarawn ,
, Tarawa
498
. Tarawn, gen. Tarawnoy,
*-no- ( , .
-n- - ).
*terH', ' (. . Tarhunda)499 , , .
Taru - () . , -,

: , Purulli,
Inara, ulikatte. , ulikatte,
Taru, , Slak'-,
Tarawn (. , I, 9).
- Tarawn
o . , .. Meraget (: ),
500
, Tleboas- (Anab. IV, 4, 3) .

teleb/p-, . Tleboai ( Taphos-), Tleboas (
), Tlephos ( ), ..,
1981a: 84, 88. . 1994: 544.
1947: 33.
499
, 1987: 149-153. .-. *terH-
. 1995: 343 .
500
Meraget-, . 1970: 225-226,
.
497
498

156

- Teleb/pi (
) Teleb/pinus501.

. Slak,
. ulikatte,

U.GUR-Nergal
U.GUR-Nergal

. Zarwan,

. Ange,

. Zruan,

.-. (< .) Saruand,


Tarawn-
Taru-Tarawa ( ),
Tarawn-

Terettitunni Tarumu,

Tirwi(n)

Turk Angeeay
Tarban, Tarawn-
Tarun, Tarawn-

.
, ,
. tel(e)p/b-

502.
, Meraget ' '. , , , ,
, Tirkatar ' ' ( ,
Meraget) , 503
.

., , 1975: 37 .; 1977: 109-111: ,


1996: 293 ., .
502
1975. , . talpa ''
, : 42-43; , 1984:
532 ( ).
503
1969: 74. ,
Meraget (. 1999: 413), ..
. , , , , ,
(Plut. Vita Romuli II, 1), (. . Tarhun- ' ')
, .
501

157

, , , ,
, ,
"" , (""), .
, ,
( " "), ,
. ,
mak ', ,
504
' , , 505, , .
3. ,
. . , , , "
" " " 506. 507
. ,
.
" "
, (369-373 ..);

.
moschoi, . 1908:
436.
505
. . mua, muaki '', muaoba '', muoba '',
. mua '', . mua '', . muaabay, . vimuuat,
mueoba, . limav ', ', . miak '', ..,
. HAB s.v. . , . . (1987: 593-594) , , -a(k), .. ( ). , . mak,
, .
(a)k, . : Mousiakos, Mousikos ( .
), Moesiacus, Mysiacus, Moesicus (.)
: Thrausi/Thraikes (< Trausik), Daoi/Dakoi, Mysia/Muk-, . Graes/
Graikoi, .., . 1981: 100-101; , 1996: 265-266.
,
, "-"
( ..).
506
I: 394-395.
507
1965: 99. . SC B I, 196-197.
504

158

(' '). , ,
(
,
). , ,
.
, "" "
", "", , .
Mue Murili508
(: Mursili); , "" (. , I, 11).
(Myrsilos = Mursilos) a
, .

(Gygs) ,
.

, (Herod. I, 7-12;
Nikol. Damasc. VI, 56).
'', . .
huhha-, . uga- .. gygai = pappoi (Hesych.).
, , ,
509.
, , . pap '' (< .). . . -,
(Tiran), ''510. Papas, ,
, ,
(.. pappas '', papos '';
''). (I, 36-43),
.
Atys (. Attis) .
""
( [Msl]
, ).
"" "" .

HAnB s.v. . . *-rs- > --. , .


r.
509
, ., , 1967: 137; 1980: 114; HEG I:
260-261; HED III: 357. , .
510
- 1947: 62.
508

159

""511; ,
" ", .
,
(" ")
-, .
(, ,
e
). ,
"", ,
().
512
(' ', . , I, 11) .
, . " "
" " " " (.
' -'). ,
, -
"" "" . "" , " ", ,
, ""
(" " " "
" "). "" , ,
.
Huhha '' Hannahanna '' 513. huhha.
.
. . I (XVI ..)514.
(= Xandili, .
'', . hant- ', ') 515.
511

. huhha-, .,
, 1995: 162.
512
. . (1976: 158 .) -
( , )
,
.
513
1994: 323-324, 433.
514
1976; 1980: 103 .
515
. , , , ,
(. 1976: 89-90).

160

, , (
).

.
. . Hantili-Xandili . Kandauls
(. h k ) , ,
-.
" " (Xandut' )
. . , (/ )
516.
517.
518
(XVI ) .
XIX . , ,
519
,
( , , ,
).

- ( ), ,
. . , -
(, ).
,
(SC A: 1126, 1934 .).
,
(resp. ) , -
.

.
I (XIV ..)
, .
huhha-, . uga . Gygs520.
I: 393.
. '', '' (.
. xandel '', '' < ''), . ' ' (
), .., . HAnB s.v.; , 1951: 842-843; 1971: 54-55; . .
Hantidassu.
518
, 1971: 178.
519
I: 393.
520
1964: 44-45.
516
517

161


(. , III, 1)
( ),
,
521
" " (KBo V 59, III 51-58) .
II
522 ( ). III
(XII, 26) ,
III ( Urhi-Teub), II,
523
.

II,
III

'',

'',


II

III
"
"


(.
.)

'',

('
')

, ,
,
. ,
.
- . 1931: 3; 1946: 30.
, (. ). . 1982: 145.
523
1977a: 202. "",
Aiai, . , 1984: 595, . 1. , amuha
, (. Aia Aiai).
521
522

162

. , . ,
-
*dhew-. , .-. *dhew- (. , I, 11).

I,
- (< *dhew-)
(. *dhew-),
(resp. )


,

,

- Myrs- (= Murs; Herod. I, 7);


524
, ' ' .
, ,
, ,
.. , , (Murs ).
,
( ) .
, ,
o ,
, " ", " ", " ",
, ,
, ,
, , , .
.
4. "" -


.
(, , ).

,
. , . , . ,
. , . .. ( ,
524

1977: 184.

163


) - ,
, ..
.
, -
- "" " ".
,
, , -
- , (, ;
, ,
).
, ,
Taru-/Tarawa-. Taruia,
525
, .. ,
526
. ,
, ,
(. Purulli, Inara, ..), , Taru ,
Tarhu- (< *terH-).
,
Thrak- Trausoi, (*traus-ikes > *trawhikes > thrkes,
thrkes). a . KUR URUTa-ru-i-a, . Ta-ru-i-a, . Tres, Trai, Troia .. (< *Trowsya)527.
, (Tarawn)
(taraw-/trow-) *terH-528.
Taruia Uilua a
, ., , , 1996: 95 ., .
526
. HEG III, 8, 233, .
527
. 1993: 25-28; , 217 .
528
- -
, " ". "" (XIV, 341-353) ,
,
. , Astik ( )
Ggu,
, Gugua, , . mu '' ( 1969: 153-154; 448,
. 395; XVI , .
- 1967: 399; 1973: 65). ,
525

164

. Taruia (. -a)
: . .
URU
Tarui - , KURTeruia(ini)
529. Glak (, *Gil-ak < *wil-),
K'ark', , URUUilua, .
Ilios/Ilion (< wil-), . ,
,
530
.
Glak- .-. *wel-,
531
. , K'ark'
Karkiya (= Karkia) Uilua Taruia532.
, . K'ark', (kark-/krak-) (
*wel-), " "533.

, ,
, ( )
534. ,
(. 1977a: 81; 1969: 108 ). ,
- -.
529
. s.v.
530
. 1969: 253.
531
. 2000: 126-129.
532
. , 1959: 106-108.
533
, 1976: 123 . (., , ).
534
, /, (CTH 146, KUB XIII, 72),
( XIV ..;
XV .. [. 2000: 161-164,
; . 1948]). .
(1984: 160-161), ,
( , VIII ..,
) , . , VIII ..
" " XII .., . 1991: 97.
.
, , . korannos '' (.), .
karanos '' ( - .,
, 1970: 79-81; 1976: 106-107). ,

165

- 535
.
. , "", ,
(
536
, ) .
-, .. . Taruia-Wilua,
(Arzawa),

( ).
Arzawa, wozmovno, a .-. *arg'-.537 ,
Arimoi ", "
; ,
Attarimma Wallarimma 538. , "" ""

"" "" -, ""

, (Herod. VII, 73;


Plut. Alex. II; Justin. VII, 1, 11). Pahhuwa
Biwrakn (. 1971: 116-119, . 2000: 163-164,
. 9). , Pahhura (
), , . Paxr (. Bar),
, .
Biwrakn '10000 ( '10000 '), .
Bingl '1000 ', PahhuraPaxr , . . pachys < .-.
*bh ghu- ', , ' . ura(i) '', - , , . .-.
*wer-/*ur- '' ( ), . , 1984: 882.
Bazmabiwr , . . bazum < *bh ghu- '' (< .?) abiwr ''. Pahhuteya (
DU)
Pahhuwa Pahhura. " Pahurina"
XIII .. Taruia Wilua
(KUB XIII, 11, 18; . , 1959: 105; . 1971: 120).
535
. 1993.
536
1994: 62; 1995: 148; . , 1996: 268 .
537
stem),
*g', . 1999.
, ,
.
538
, 1959: 77-79.

166

,
" ".
-
Tleboas,

,

Mue-Davit'

Ggu, Gugua

Glak (< *wil-)


Pahhura, . Pahhuwa,
Pahhuteya
Karke
Arme, Urme, Urumu
Aracani < *Arcania
, .
,

,
,

. , "
( *)
. ,

-
Tlephos,
, *

Myrsilos-Kandaulas
Gargaron
Wilua-Ilion
Pahurina

Karkiya, Karkia
Arimoi, Attarimma, Wallarimma
Arzawa




Lykeios
Mousagets
(*)

, ,
- - , -
- (
"" )
539.

,
,
. ,
,
- , , .
, ,
, "",
,
- . ,
539

167

-
: (= );
; Hark'
.
"" . " "
( ) . " ",
. " "
.
-
540
. ( XIX
XX )
. , , ,
541
.
" ". (. )
(= ). (IX ..).
(.
. Msr, ), ,
;
(= , . ); ,
-
(= . ).

(
,
*ner-, . ). ,
, . Ange Turk Angeeay.
, ,
- ( , -
[, ]).
540
, , (. 1990: 26),
, , , ..
, -.
541
, "";
( 1989:
100-175; , ), . . 1991.

168


,
,
542.
"",
, , (, , , , , , , ,
..),
.
(. ' ') ,
, ..
( "" XVII ).
, (.
= ) ; 543
.
" ",
,
544
, .
" " "", ( ),
.
, , "
", , ,
- ( III, 20-21, . varaz '')545.
"" - , , .
,
, . anliKilise ' ',
anli-bel (. amli-bel ' ') -

, . 1978: 163-190,
.
543
1902: 144-159; 2000: 34-43; 2000: 25-34.
544
1990: 13; 1977: 52.
545
"", . -
1947. . (. 1991:
44-45). "", .
1998, .
542

169

546. "" " "


(, ;
e e; - deli
'' .).
,
547
, . .
" ",
. , , ,
.
,
,
- , -
-- . , ,

-
(-)
.

,
.
547
1968: 191-195.
546

170



1.
,
.
, , , , ,
,
548
.
. ,
, ,
.

, " ",
().
.
.
, .
; . ; ,
(, )549.
. , , o , ,
.
548

(, , , , , , . , .
.).
XVIII XIX
,
. ,
XIX XX ,
. , .

, . 1984: 179-180, . 297.
549
1959: 6 .

171


(); , , ,
(: );
(). ( );
().

550
. ,
.
() .
("", " ", " ",
" ") - .

" , , ,

".
300 , ,
. , " " (SC B II:
390), 300
551.
,
, azg.
- ,
, -,
, , . - 1946: 313-322;
1997: 156 ., 385 ., .
551
. . tribus, . Triphylia,
phylai; centurii ,
(Livius I, 13, 8), . 1992: 87-92; 300
300 , ..
300 (.. "
"), . - 1989: 25-26 (. 300 ). , 300
300 ( ,
-),
1110 .. ; . 1992 (,
-).
550

172

,
, ,
552.
azg ', '.
, (ce ', , ,
', tun ', , ' ..).
, : 1)

*nept-,
; 2) , a
(.. ,
); 3)
,
, ,
, .
, ,
XIX ,
553. , ,
,
.
, hay . hay
'' (= ) (Hayk <
hay-ik). azg- azg-
. , .-. *poti', , ' (. .-. *dems- pot- ' ' *wik'pot- ' , '). azg,
.. ,
554.

.., 1966: 25.
1984: 29. . caay ', ', aaxin '' ax '' ( )
, ., , 1984: 186, . 28.
. (1987: 425). ,
, , ,
(., , : 390, 400),
.
554
,
, .
552
553

173

, , , , , , , ,
..
(-, , ), .
. .
,
()
..: ha-a (= haya), Azi, Armi, Urame (. hay, HayaaAzzi, Arme Urme, ). ,
... ,
.
,
, III .. ,
. ,
- - (
- . .)
, 555.

, .
,
.

, " "556.

,
. ,
1983a: 33.
, , , . , ,
, . 1990: 98. " " . ;
: 1990:
181-201.
555
556

174

.
, ,
, ,
,
,
- .
2. AR(A)M-:
Ar(a)m , .., ., , Arame, Aramu,
Arami, Arima, Aruma, Arman, .., ; Armanum, Armi, Arimu-Arimu, Armalu, , ..557 ,
, .. Aramu, Aramale, Arme, Armuna ..558
"", ( )
.
. u.burKI Su.burKI, Su.birKI, SuKI, . KURubartu, KURSubartum,
KUR
ubari
: KUR/URUubria (XI-VII . ..)559. ,
KURArme ( - KURUrme)
.
, ,

/. ,
, " ",
,

., , 1955: 2; RGTC I: 18; II: 15; III: 21; V: 38; XII: 5054. , (. I: 185-186).
558
., , s.v.
559
., , 1944: 23 ., 84 .; 1984: 132-134, . 11,
16, 25; 147, . 20; 1985: 6. .. ubaru . VII VI .. Subartu
"".
557

175

, 560.

Ar(a)m-, ue ', '.

"" , , " ", Ar(a)m- Arc-.
, Ar aku (. , II, 2);
Aramale Ar aku; Arme, Urme
Armuna Ar ania (. Aracani)
Ar /zabia . Ar ania (=
*Arcaniya > Aracani) Ar aku (= Arceskho- > Ar)
. c, .-.

*g'.

a ( IX ..)
Hayoc' jor " ',
, .
,
(. , II, 2).
(Arimoi ) , , . Aramale Arama, .. '' (
. -li/e), .
Hayk' ', ',
, Aiale,
Armarili (= Aramale)561.
(Arimoi)
,
(. , I, 6, , VI, 5). ,
- . ,
Oulos-,
(. , III, 1).
, , .
(. X, 22-23).
(I . I, 17: . Mosoch, . Mk).
()562. ,
1971: 41 .
Ar /zabia, Aramale, Aiale, . , s.v.
562
-mk, , ., , 1981: 49, 56,
. 71, 104; 1984: 103, 118, 194, . 83. ,
560
561

176

Aram
Mak, . Rma Mshika, . Arimous Mysia, ..
-
"".
XIV ..,
, , , ,
. Ah-la-mi-i KURAr-ma-a-yaME, .. -,
563
XII .. . , XII
.. (1115 .), 20000 " "
, .. .

564
.
, . , . .
, Arme ( Urme, .. ), , - , *Armini
' ', ' '565.
, , Aramu .. 566
. ,
,
567. ,
.
,
""
Aram- ,
568. , Hadad,
, . 1947: 127-128,
.
563
., , RLA 1928: 131 .; 1997: 6-10, .
Aramu (nom. sing.), Arumu (nom. pl.)
..
564
1984: 68.
565
., , : 126, 199, . 115, 204, . 4; II: 107. .
1928: 215.
566
. 1985: 337; I: 319; II: 23.
567
: 1984: 204-205, . 4.
568
, ,
, -

177

Ramman, . Rimmon (. XII, 11), (.


Aram, armen).
,
, "-" .
, - , uri-li (= sur, pl.) suraye ( . .
569
) , - , ,
, /Subur-ubartuubria ( = s)570.
3. -
1115 .. I 20000 ,
50 Alzi
Purulumzi (Alzi, , .
Ajnik, ).
. ,
. 4000 ( 4000 ), " ,
" (= ubria-), . , XII
.. - , , -, , , a
571.
. ,
.
569
., , 1992: 53; II: 107.
570
, , . '
1948: 142; 1993: 137.
571
., , 1991: 96-97; 1997a: 260-262; 1999: 162 .,
. (= Cop'k')
,
. , , ,
" ". A.
, ,
( ),
,
, .. .

178


,
. XII .572.
, , . - Urumum573. ,
2000 . ..
" ha-a" (= ?), "
"
. . . , , ha-a (= haya), Armi Azi (.
Hayaa-Azzi) ,
574.
,
575
Urumu Urme (= Urmiu, Urmie)
. Urme , , Urumu, ,
- .
, ubria , "" Ar(a)m-.
Aracani (
)576, -" "
, , .-. *r-mo- (*r-mo-). ,
Aracani < Arcania .-.
*arg'-,
" " (. ,
VI, 6).
o, Ur(u)m- , , Or(o)m- 577
Ar(a)m- ( Urmiu = Ormio
*-iyo-).
. 1984: 67-69, ; 1971: 237 .; .
1988: 56 ., ..
573
RISA: 140-141. Urumum , . 1935: 6,
. 62; Urumum Apial
(Apial
, . RGTC II s.v.). . (1959: 232, 235, . 117)
Urumum .
574
1983a: 30-33.
575
1984: 166, . 151; 196, . 90.
576
1984: 196, . 97; . 1988: 92.
577
1984: 121.
572

179

Armen-/Ormen (.
Armenion/Ormenion [ ,
], Ormenos [ Ormenion-], Ormenios, Ormenides
578
) , (
) , .
*

XII ..
, -
( ).
(. .-. Gak', .-. Kaag/k-, -. Kasachia, .-. '').
,

(. . Apsilai, . Absilae, .- . Apilk', .-.
Apileti, ; . Aap'swa, A-ap'wa '')579.
,
( ""
, ),
.
, , , ..,
,
, ,
(-) , 580
. , , . XX .., (..
1987: 286. . 1946: 327-328; . 1988: 101.
1984: 131, . 7; . 1973: 19-23; 1998:
6-18, . -
ps '',
, . , , .. , aps , .
Apsa, Apsia, Apsos (.-. *ap- ', ', .
1962: 29-30), -. Abzu/Apsu,
, Enki/Ea ( ?).
580
1984: 4-6.
578
579

180

-) , XII
.., /,
.
,
Hayxuz,
. ,
,
. , , ,
. , ,
581
.
. , Hayxuz hay
582
( , 1990) . ,
583

(. ,
, ).
. ,
- - -
.
,
XI ,
(Kharthlos, Bardos, Movakan, Heros, Lekan,
Kawkas, Egros) Haos-,
(.. ). Haos
584. ,
.
,
(. ). , ,
Hayxuz.
, , , , , ,
Kharthli. . ,
,
.

581

- 1977: 29-31 ( ,
). , Hayxuz-
.
582
-xuz ., , ,
.., . - 1977: 72-73.
583
- 1977: 71.
584
1979: 21 .

181


. . Aramazd < . Ahura
Mazda, . Aramu . Arma- ', '585.
(II, 86), "
" , .. , ,
. ,
,

,
.
, (Mchxethos)
Mchxetha.
' ',
. Mesxi, ,
. Mosch-586. ,
(Ant. I, 125) Mesches, Mazaka
( . ), -.
, ,
,
(Arimous Mysia, Rma Mshika).
,
" " (. , . .,
)
" ",
, .587. ,
"" (. awo)588. "
" Qura (< qur awo '
') - ,
" ". " " "
", ""
" " , ..
.
, , ,
589. , , ., , 1949.
mesxi ., , 1946: 277-278;
1984: 116.
587
. 1986: 55-61, 336-339.
588
" " 1976.
. : 53-55.
589
. 1966: 27-30, 116-119.
585
586

182

, . (-) Rompapi 590,


, ,
Aram-xutu 591. Rompapi (. '-') .-. *r-mo-, .
Rmulus, Aram-xutu . .
- () (, ) 592.
- ,
593.
/ 594. , -
, 595
: . , . .
596
" " ,
afrcaxa ', '597, .. " " ,
.
- (= .
-) / (= . ). " "598 , ,
tetr- (= thethr-) ''.
(Sosrqwe, Sausrqwe, ..) ' Sewesr' (Sewe-

: 64-65.
: 315.
592
. (1961: 96-97; II: 315) Aram-xutu
. Aramu . Hutuini. ,
Xut(u)/ Xetu .
593
1966: 112, . 205; 121, . 224.
594
1975: 188, 189; :171-172, 179; - 1977: 66-67.
595
,
- , . 1985: 158-159, .
596
., , 1936: 15, 23, 24, 29; 1974: 199, 200, 215;
1985: 158-159; 1988: 271.
597
- 1977: 99; . Af. " " , .
1969: 111-112. " () " . .
2001.
598
. 1985: 146-147.
590
591

183

sr-qwe)599. Sewesr , , ,
600

, .
/o (. Iarxou, Iarxou,
Narxou, Nart-xou)601 .-.
*arg'- '; ', . . Arjuna. ,
602
" " , a
603
, .
*arg'- . , , ,
'', . . warxil- (. wercxl-), .
uhu- (< *u/orcxu/o-, . . ). ,
. ars, . arc, . arcu
('') .. ,

604
stem .
,
" " (
1969.
Sew Sar ( /), Sewesr. , Sewesr
Sewsrz/Seozeres,
( 1990: 86), . , saws ' ' ( I,
20). . -, , , ,
aua/ auka ( = s, ka ).
601
. . Erexau, .-. Arxu, . Arxcaw, . Raikau .. , . - 1977: 106, 108; 1985: 147-148. n- ,
, nart.
602
- 1977: 36.
603
1976: 186; - 1977: 67.
604
, , '', . 1964: 83-84;
1988: 131-132, 153; , 1988: 185. ,
.-. *Harg'- '', ,

- satm
( 1998: 154). -
, . A. 1997: 110-118.
599
600

184

" "). ,
. warxil-, . arjuna (
. *u/orcxu/o-),
'' (. arazn, aran, . rzna), .. .
Arjuna Krtavrya,
" ", margal- (m-arg-al- ' -') kharthwel (. . *e > a, *l > r;
', ',
). , . Argonautai ', Arg-' (
). ,
' Arg-' . Argo, Argos,
Argolis605, . .-. *arg'- '; ',
, , "" .
, o " " Haihaya,
Rma, Arjuna, Krtavrya, ,
a (*).
,
. -- ()
;
, 606.
4. HA.A, HAYAA, HATTI, ETIU
,

, hay, , . ,
, hay, armen geni , .
hay (< ) hatti
XIX (. ). , hay
605
606

, 1984: 907-908. . 1964: 132.


. 1988.

185

*hathi- (., , . hayr '' < *pHter-). . . , , - "


", , ,
- XII ..
hatti '',
" ".
*hathiyo- ( -iyo-), ,
,
*hayo- > hay, gen. pl. hayoc' 607.
, . . .
- XII
.. , (.
, VI, 3).
,
Hayk'- Hayaa-Azzi 608 , , hay (. .
, . . , . . , . . , . . .)609. ,

(, -);
;


(. , IV, 4).

ha-a (= ha[y]a),
,
.610. ,

., , 1984: 126-127.
-(a)a (Hayaa, Aripa, Kadmaa ?) .
1964: 61 .; 1987: 331; 1988 I:68.
609
. (1924), K. (1927), .
(1931), . (1932), A. (1933) , .
I: 11 .; 1964: 10, .
610
1983a: 30-33. , " ,
Haya Armi Azi,
. . . .
607
608

186

, *H(s)- '',
hay- < *poti-.
, Azzi
Azord - 611,
. az-, azazem
'' (*Hs-gh-), .. Hayaa Azzi *H(s)'' (,
*ha-thi- < *Ha-ti-, . *-ti- > -y- *-ti> -zi-). Arzia, ,
612
Arcn
, , ,
.-. *arg'-. ,
(, Karanni) (, Huggana)
,
613
.
e e
hay. . . , hay
HA.AKI, /Suburubari. , Aratta
SU.KUR.RU. Haya-Ea (Enki),
. ,
614.
, "" Ar(a)m-
*r-mo- ', ', Aratta
Aa (* -to-). ,
,
- (Hayk', ,

hay < *hati " ( : 30, .


31). . , 1984: 913.
611
. 1971: 138; 1976: 103; 1988, I: 69. Azzi
. azn, gen. azin ', , ' ( 1964: 79-80).
612
. 1971: 139-140, 145.
613
1987 . .
. 1987 .
,
. 1988a. , ,
,
.
614
1992; 2000.

187

" " []) .



.
/Subur, ,
615
, .
, HA.A
Ku'ara,616 , , Kur- (. Kur,
. Kura, . Quera, . Kua, . , I. 10)
1984 . ,
Etiuni Etiuhi 617
.
,
, .
, ,
,
.
, ,
, ,
,
" ".
,
, . ,
, -"
", ,
(" "),
.
( IX VIII
..): -,
(
I [ 835-824 .
..] [810-786] ;
[824-810]

, uburKI, SuKI . ubur '' .-. *su' '. Ninubur '/


/' (. s.v.), . Aram- - / " ".
616
RLA; RGTC I; RGTC III, s.v.v.
617
. A. 1997: 143-147, .
615

188

I [786-764])618. -, (810-806), - V (823811), ( 860840), , . ,


Aa . , Aa , ,
619
. .
,
(.. ) , ..

( ). ,
;
, , .
Etiu-ni/hi ( . . Etio620)
hay < *hayo- < *hat'iyo- (-ni
-hi ). -.
*hat'iyo- atiu- ( hatiu-, h x). , t
. t', o u.
e a , ,
a "" (. e/i
. a). ,
Etiu- (Ethio-)
.
,
- (,
Uelikuni < .-. *wel- ).

,
: Diu ini ( 155c, 51), , iu ini, di i. , ,
618

, ., , 1978.
619
, X , , . - 1965.
620
., , 1984: 134, . 21.

189

( , )
*deiwo- '' + *g'en- ', ', . . Diogens, .
Diuzeni, Diazenus .. (. . Thiogeneis, theos '')621.
, . dik', gen. pl. diwc' ''622, tiw
'e' (< *deiwo- '', '') cin ', '. . ,
, . c, .-. *g', .
,
623
. , .
,
. .
. (-) , ,
624. , ,

.. 625.

., , 1981: 42, 64, 77.


. theos
.
623
. (1997),
- [. 26] ( ,
,
). ,
, . ,
" ,
, " [. 25]
( ); "
.., , ,
" [. 27] (
); (=
) II, II [. 27] (
I, II,
, , ); " " [p. 32] (
) .. ,
, ,
. . 2000.
624
., . 1983; 1985.
625
., , , 1984: 882-883; 1988.
621
622

190

,
.
(Purulli, Inara, Taru, ulikatte) , , - (,
-). , ,
hatti = hathi
. hay Hayk.

. ,
"" ,
. Hathi- (. *H- '', -ti-, .
II, 2), () ,
, ,
626
, , , .
, " "
,
627 (. ). ,
Mnnerbund-, ,
Mnnerbund- 628.

,
,
. ,
.-. *poti- 629.
h . x, h,
. hay Hatti Hayaa 630. . : , h
, ,
, , .
1989.
627
. , 1987: 126.
628
. , 2000: 133 .
629
,
*p- > h- . , .-. *p- > *f- > h p- > f- (., ,
purulli/uurulli [= furulli] ). ,
, , , , .
630
. 1984: 200-201, . 120.
626

191

h, ,
- h x
( -
)631. , . hay hatti. , . hatti
. hay,
. hay- Hayaa (= xay, xayasa), , 632
hay- .
5.
Aramaneak-, Xo-
Manawaz-. , ,
( ),

, . ( Manawazeank Xoxounik).

, ., ,
. . ,
. , (.
*aryomen-), ,
Irej Irmin
(. , III, 1), . Manuira-Manuehr- ('/ ' '-

631

1995.
" ", , Hayk'
,
.
" " .
hay. 1. (, ) Aia ; 2. () " "
, Haihaya; 3. () -, '' (=
) "" , -,
Hyaona-; 4. () ,
Io, ; 5. ()
,
Ai (' '). ,
. hay .
hatti.
632

192

' -) . Mannus- (*manu', ')633.


, ,
. ,

:

(, ),
; , " " "
" ( I,12; II, 7),
; , ,
(. ), .
Xo
( -).
, , : .
Hurri = Xo > . Xo (. .-. r, . Choraios)634,
-. huradi ', 635
.
-: eri Hurri ('' '').
636. ,
- .
" KURuri ", .. uri
. . . , uri
( uri-li '')637. . i/e
633

*manu-
, . 1991: 37. ,
, . , I, 6.
634
. 1961: 114-115; I: 280-281; II: 286;
1981: 55; 1987: 422-423 ( , ,
, . xwarr '' =
. xvarnah, . , .
HAnB, s.v.). . xo '' .
., , . partev (. '')
', '. .
1984: 132, . 12.
-uni
- ,
, .
1987: 441-442 ( -i < *-iy). ,
, .,
, Arcruni, Bagratuni.
635
. 1992: 21.
636
., , 1981a: 81; 1984: 145, . 4; . 1994: 319.
637
1992: 53; . 1993.

193

. u 638, eri *uri.



Hark' Manazkert < Manawazakert ' ' (. Melazgirt) .
,
(Bznuneac' cov ' ' [ ]).
IX ..,
. , , , . ,

Mi/enua (erg. Menuae)639. , ,
, o , - .
()
.
() , I,
, , I. "
" ""
(. , II, 5).
(. -).
XV-XIII IX-VIII ..
. (Minyas = Minuas)
Minyai '', ,

1971: 61; 1981a: 83.


1987: 441;
. 1947: 30, .
Manawaz Baz, . HAnB s.v.; 1961: 124; 1981: 55.
Monobazos-,
(. ); Baz Bazaios, , . (< ). baz ', ' - Bazi/a. ,
- Bznuni Baz (Bznuni Buz Biz-). , ,
Byzas, Byzs, Bozos Bysnaioi (
[Steph. Byz.]; . .-. *bhug'o- '').
638
639

194

640.
Minua. , ,
,
641
, , . , (= ) ,
, .
(Minua: Meinua, Menua)
(810-786 ..). I (786-764
..), ,
(= . Tayk',
). , II,
I, Qulha (=
)642. , , ,
,
, ,
643
(= ) XIV-VIII .
, , .
, ,
, .
; ,
, , 644.
640

,

, . 1960a: 222-224. ,
, ,
( , []
).
641
III, (VII
..).
642
(XI, 14, 11), , ( - ) ,
. ,
( ). Monobazos (= .
Manawaz) (I .. I ..),
""
, ( )
. . 1980: 61-62.
643
Qulha . 1962.
644
(., ., ., .)
XX (. , . .). -

195

Argo-, Argiti Argitihinili ""


.-. *arg'-. , . .
(= Argist) .
argests ', ' 645.
armen . ,
, , Armenion/Ormenion, ( ).
() (. -. Armais) Armawir, gen.
Armawray, . Armaouira, Armaouria (. bria ', ',
. . pir, . bira '').
, ,
- ,
- . ,
, "-", "",
"", , ,
. ,
, , , ,
. ,
(a) - (. . Armais),
- -

.
VIII ..
VIII
..646 , (XIII ..) , ,

XV-XIII ..
Minua/Menua (XXII ..):
Menua647, Minyas
, (), . - 1931:
passim; 1936: 261, 267. ,
, . ""
. 1944: 44-48, .
645
. 1931: 900-902, ; . 1944: 47.
646
. I: 100.
647
RISA: 184-185; ANET: 269.

196

. " Minyas
, , ,
.
, e..." (Josephus
Flavius. Ant. I, 3, 6).
,
Mau/Masius/Tur Abdin / Nibur/Cudi-da, .
(Kadmeac' tun ' ', ..
Kadmuhi/Katmuhu - - )
, . qdm '', ',' '' (. dm qadmn,
. , I, 6). ,

648
. , .
. Kadmos . Kadmos-.
, . , , ,
.
, 649.
Mu ('')
Targhu/izziza Sharrumagi , Tarhu- ( ) arruma ( )650.

. XII ..: -, , - -(u)hi


. , , , . 1984: 68.
649
. RLA 1976-80, s.v. Kadmos: 1908: 557558; 1981: 56, ; 1967: 152 ., 222-223, .
Qdm, Qadume, Bene Qadem, Qdmn, Qadumu , (
..). , , . DELG s.v.; 1977b: 218-210, . 10, 13.
-os . Kadmos , .
: Tawros, Zagros, Anos, Artos, Ggos
(=Ggu),
.
650
1975: 197-198, . C, 199 (
Targhuzizza Tharumegi, ., , ANET: 135). ,
(, ) ,
. 1991. Targhu/izziza Sharrumagi
648

197

Tarhu- , ,
, , ,
..
. , -
'/ M' (*Manu-), ,
'' (*Yemo-), . ''
'' ( ).

651. Mu ''
*Yemo- (. , I, 6).
, *Manu- Menua-Minyas Tauros ''. ,
Minos, . Minua,
, *Manu-652 (. Minos + tauros).
. , Menua Aram
Tabra/Tibar,
.. , Tabra/Tibar , ,
653.

. , 654.
,

Kiba ( , )
arum, , . s.v.
651
1986: 69 .; 1991: 7 .
652
., , 1991: 40, 47, . 69. ,
*manu- '' .-. *men- '', '' ('').
*manu- , . Manu Hara
Brzaiti "". , . Minua . manuk ', ' < *men-u-, . 1986: 55.
653
1965: 66.
654

, -
(. . *tawr- .-. *tawro- ''; . - . Theseus; . Qdm, . Kadmos; .
Minua, . Minos Minyas).

198


655.

,

..
,
,
..
,

, ,
. ,

6. :


. T'orgom-,
Tegarama-Lakarama-Beth Thogarma,
. T'orgom
Gomer/Gamer-, , . Gamirk' (. X, 2-3;
I, 5; I, 9; I, 12). , ,
,
T'orgom, ,
Tarhun-.
(', '), ,
( -arma
armen XIX ).
,
" " -
"" 656. , .
Aracani Arsania (= Arcaniya)
IX .. (.. Iuwa-Cop'k',
). ,
.-. *Harg'- ', ',
655
656

, 1984: 908.
., , 1971: 233.

199

, , ( -ani < *-a-niyo/)657.


Mala , Meli(a) Melas 658, . .-. *mel- ''. ,
Kara-su ' ' .
" ",
659
"" (. , IV, 4) .
, .
,
", ",
", ".
, ,
, Mala Arcania
. ,
Arcania -
660
IX .., .. 661.
, . , ,
" T'orgom662
" . , ,
Aracani, . A. 1991: 113, . 62; 1991: 252-253; . 1991: 130-131. ,
*Arcani (< *Arcaniya = . Arsania, . Arsanias),
, Aracani ,
Ara-.
658
., , RGTC 6: 537; 1984: 199-200, . 119;
1984: 24-25.
659
, Meraget (
) Me (. *mel-) Kara-su
, . 1963: 70.
660
Ars/zania, . s.v.
661
. , Iuwa " "
. ,
XIV-XIII . ..
, . 1997: 179, . 15. Cop'k',
. Sophne, . Supani, . Zuppa.
662
. 1981; . 1992;
1998.
657

200

,
. -
HA.A (= /Subur) Aram-,
. , HA.A
(. , II, 2; VI, 4). ubur,
663
,

.
" "
(.. ), ,
, Hark'.
.. . ..

: "", ,
664
. ,
.
, , , , , , ..
, (
, ,
).
,
Hark', a (,

).
, , ,
, . , , . Hark', , ,
.
, ,
Xo ,
. , , ,
, ,

-.
, 663
664

1944: 31-32.
. 1994: 239 ., .

201


( IX ..). , ,
(
) . ,
.
,
.. :
, , .
.
"-"
..

. ..,
"-" ,
..
( "-" )
- .665
"-"

..
"-"

,
( )
.
"-" ,
, , .. ,
.
, "-",
.
, . . . . "" ,
(""), .
,
, 665

1999: 275, 277.

202

..,
"-" ,
"".
, -- , - , 666
, ""
""
( ; " " ,
, , "" ).
,
, , ,
.
,
.

. . .
,
,
. ,
, 2001 (
, .);
( ) . 2001.
666

203

- (., .
. . ). 1951, 2-4.
. .
- . .
. .

. .

. (. . . ., . . ). ., 1957.
(. . . .). .
I-II. M. 1983-1988.
, . . -
. . I-IV. M.-. 1958-1989.
, . . .
2001.
.
1990.
. . I-II. . 1980-1982.

. . I-III, M. 1999.
. .

. . . , 1985.
, . . . .
1960.

AH
ANET
DEL
DELG
EIEC
GEW
HAB
HAnB
HED
204

( ).
Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament [ed.
Pritchard J. B.]. Princeton, 1969.
Ernout A., Meillet A. Dictionaire tymologique de la langue latine.
Paris, 1932.
Chantraine, P. Dictionaire tymologique de la langue grecque. T. IIV. Paris, 1968-80.
Encyclopedia of Indo-European Culture [eds. Mallory J. P. and
Adams D. Q.]. London and Chicago, 1997.
Frisk H. Griechisches etymologisches Wrterbuch. B. I-II.
Heidelberg, 1973.
. ( . ). . I-IV, , 1971-1979.
. ( . ). . I-V. , 1942-1962.
Puhvel J. Hittite Etymological Dictionary: Trends in Linguistics.
Berlin, New York, 1984-.

HEG
Tischler J. Hethitisches etymologisches Glossar. Innsbruck, 1977-.
HHTB . ., - . ., . . -

HH
IEW
JIES
KBo
KUB
LHG
PBH
REA
RGTC
RISA
RLA
SC
SD

(,
. ., - . ., . .
). . I-. , 1986-.
( ). .
I-. 1958-.
Pokorny J. Indogermanisches etymologishes Wrterbuch. B. I. Bern,
Mnchen, 1959.
The Journal of Indo-European Studies.
Keilschrifttexten aus Boghazki. Berlin, 1916-.
Keilschrifturkunden aus Boghazki. Berlin, 1921-.
( ). .
- (-
). .
Revue des tudes armniennes. Paris.
Rpertoire gographique des textes cuneiformes. Vol. I-XII.
Wiesbaden, 1977-1993.
Burton G. A. The Royal Inscriptions of Sumer and Akkad. New
Haven, 1929.
Reallexikon des Assyriologie. 1928 ( ). . I -IV. 1936-1999.
. ( :
). [, . . , . ]. ,
1977.

( ). 1909.

( ). 1939, . 1-13. . . (.
. ). 1939, . 11-15.

( ). [.
. .]. , 1940.

(
). 1913 (= 1990). .
205

. (. . . ).
1990.
(" ')
( ). 1987. .
(. M. A. ). 1953.

( ).
1985.
(" ")
( ). [. . .].
1941.

, . .
1957 : (. . .) .
1965 - . .
1972 . 1970: 322-332.
1986 .
1984: 7-27.
, . . (, . .)
1902 ( ). . . AH IX:
117-143.
, . . (, . ., Abeghian, M.)
1899 Der armenische Volksglaube. Leipzig.
I-VIII (). . I-VIII. , 1966-1985.
1975 . .
, . ., - . . (, . ., -,. .)
1951 (). SC B II, . 821-878.
, . .
1983 . .
, . ., , . .
1985 . PBH 4: 66-84.
, . (, . .)
1969 ( ). .
, . . (, . .)
1984 . .
1994
... III-I ( 206

III-I ..). PBH 1-2:


238-246.
1997 -
. .
, . , , . . (, . E., , . .)
1999 (
). . , . 32-34.
, . . (, . .)
1986 (
). .
, . (, ., Adontz, N.)
1908 . .
1927 Tarkou chez les anciens armniens. REA 1: 184-194.
1946 Histoire dArmnie. Paris.
1948 ( m).
. , . 223-293.
, . . (, . .)
2001 ( " "
). . , . 4451.
, . ., , . ., , . .
1982 . 1981. . . 162-191.
, . . (, . .)
1999
(
" " . PBH 1: 301-320.
, . .
1974 : (. . .). .
, . (, .)
1895 ( ). .
1904 (
). .
, . . (Allen, N. J.)
1987 The Ideology of the Indo-Europeans: Dumzils Theory and the Idea
of a Fourth Dunction. International Journal of Moral and Social
Studies. 2: 23-39.
1996 Romulus and the Fourth Function. JIES Monograph 16. Pp. 13-36.
, . . (Allen, R. H.)
207

1963 Star Names: Their Lore and Meaning. New York.


, . . (, . .)
1975 ( ). .
, . . (, . .)
1990 (
). .
1990a -
( -
). PBH 1: 152-167.
1990b - -. , . 48-49.
1992
(
). PBH 1:125-132.
, . .
2001 . (
).
, . (Ananikian, M.)
1964 Armenian Mythology. The Mythology of All Races. Vol. 7. New York.
Pp. 5-100.
, . (, .)
2000 (
). . . XIX. , . 202-209.
, . ., , . .
1966 . PBH 2: 290-297.
, ., , . (Arbeitman, Y., Rendsburg, G.)
1981 Adana Revised: 30 Years Later. Archiv orientalni. Vol. 49:145-157.
, . .
1982 . .
1985 . .
., . 128-168.
, . . (Areshian, G. Y.)
1992 Armenian and Indo-European Cosmogonic Myths and Their
Development. Proceedings of the Fourth International Conference
on Armenian Linguistics. Delmar, New York. Pp. 1-36.
, . (Archi, A.)
1998 The Former History of Some Hurrian Gods. Acts of the 3rd
International Congress of Hittitology. Ankara. Pp. 39-44.
, . .
1970 (). .
, . . (, . .)
208

1965

( ).
.
1981 (
" "). LHG 11: 65-85.
1999 (). SC IV, . 396-420.
2000 ( ). .
, . ., , . . (,.., ,..)
1975 - (
" " "-"). PBH 2: 90-104.
, . (Astur, M.)
1967 Hellenosemitica. Leiden.
. .
1979 . .
1997 (., . . .). .
, . (Ahyan, S., , .)
1982 Les dbuts de listoire dArmnie et les trois fonctions indoeuropennes. Revue de listoire des religion CIC-3: 251-271.
1985
( " " ). PBH 1:
32-46.
, . . (, . .)
1978 ( " ").
. , . 163-190.
, . .
1960 . .
. . . ., . . 29-38.
, . (Belli, O.)
2000 The Anzaf Fortresses and the Gods of Urartu. Istanbul.
, .
1995 . .
, . (Berne, E.)
1959 The Mythology of Dark and Fair: Psychiatric Use of Folklore. Journal
of American Folklore. Vol. 72: 1-13.
, . (Burney, Ch.)
1993 Arslantepe as a Gateway to the Highlands: a Note on Periods VIAVID. Between the Rivers and Over the Mountains. Archaeologica
Anatolica et Mesopotamica Alba Palmira Dedicata. Rome. Pp. 311317.

209

1993a The God Haldi and the Urartian State. Aspects of Art and

Iconography: Anatolia and Its Neighbors. Studies in Honor of N.


zg. Ankara. Pp. 107-110.

-, . (Brker-Klhn, M.)
1989 Mons Argaius und Papana Die Berge. Anatolia and the Ancient
Near East. Studies in Honor of T. zg. Ankara. Pp. 237-255.
, . .
1973 . .
, . . (, . .)
1999 / (/
- ).
. , . 13-15.
1999a ... III-I (
III-II ..). PBH 1: 260-268.
2000 . ... III I
( - : III I
..).
. .
, .
1987 : . .
, . .
1949 . 2: 228-239.
, . (Bonfante, G.)
1984 The Armenian Family Terminology.
: . ., . 26-30.
, .
1978 . 3: 212217.
, . (Brentjes, B.)
1983 Alte Siegelkunst des Vorderen Orients. Leipzig.
, . (Briquel, D.)
1992 Twins and Twins in the Legend of the Founding of Rome.

Perspectives on Indo-European Language, Culture and Religion.


Studies in Honor off E. G. Polom. JIES Monograph 9. Vol. II. Pp.

315-317.
, . .
1936 (. . .). ., .
, . (, .)
1997 ( ). .
, . (Burkert, W.)
210

1985 Greek Religion. Oxford.


, . .
1981 ( XIX
XX .). 12: 86-142.
, ., , . (Westenholz, J., Westenhlz A.)
1977 Help for Rejected Suitors: The Old Akkadian Love Incantation MAD
V 8. Orientalia 1977. Vol. 46. Fasc. 2: 198-219.
, .-. (Vernant, J.-P.)
1981 The Union with Metis and the Sovereignty of Heaven. Myth, Religion
and Society. Cambridge, London.
, . (Vian, F.)
1960 Le myth de Typhe et le peroblme de ses origines orientales.
lments orientaux dans la religion grecque ancienne. Paris. Pp.
17-37.
1960a La triade des rois dOrchomene: tocls, Phlgyas, Minyas.
Hommages Georges Dumzil. Brussels: Collection Latomus. Vol.
45. Pp. 215-224.
-, . (Vidal-Naquet, P.)
1986 The Black Hunter. Baltimore, London.
1989 . 4: 11-32.
, . (Wikander, S.)
1950 Sur le fonds commun indo-iranien des popes de la Perse et de
lInde. La Nouvelle Clio 1: 310-329.
, . (Wilcke, C.)
1969 Das Lugalbandaepos. Wiesbaden.
, . (Wilhelm, G.)
1992 . .
1993 Sura/i in Kargami und das Urartische Gentiliz urele. Studi
Micenei ed Anatolici. F. XXXI: 135-141.
, . .
1976 . .
, . .
1973 . .
, . .
1998 . .
, .
1986 . .
, . . (, . .)
1989 ( ). .
, . ., , . .
1984 . . I-II. .
211

1989 . 1: 14-39.
, . .
1909 .
.
, . (, . .)
1969 ( ). .
, . . (Garsoan, N. G.)
1982 The Iranian Substratum of the Agatangeos Cycle. East of
Byzantium: Syria and Armenia in the Formative Period. Washington.
Pp. 151-164.
, ., , . (Garstang, J., Gurney, O. R.)
1959 The Geography of the Hittite Empire. London.
, . . (Gaster, T. H.)
1975 Thespis. Ritual, Myth, and Drama in the Ancient Near East. New
York.
, . (Gelb, I. J.)
1935 Inscriptions From Alishar and Vicinity. Researches in Anatolia. Vol.
VI. Chicago.
1944 Hurrians and Subareans. Chicago.
, . (Gelzer, H.)
1897 (
). .
, . . (Gurney, O. R.)
1948 Mita of Pahhuwa. Annals of Archaeology and Anthropology.
University of Liverpool. XXVIII: 32-47.
1987 . .
, . . (Gerstein, M. R.)
1974 Germanic Warg: The Outlaw as Werwolf. Myth in Indo-European
Antiquity. Pp. 131-156.
, . (Goetze, A.)
1940 Kizzuwatna and the Problem of Hittite Geography. New Haven.
, . (Gimbutas, M.)
1980 The Kurgan Wave 2 (C. 3400-3200) into Europe and the Following
Transformation of Culture. JIES. Vol. 8, 3 & 4: 274-315.
, . .
1977 ( I-III
). :
, . 96-117.
1981 . .
1993 . .
, . ., , . .
1996 . .
212

, . .
1972 .
. 80- . . . ., . 178-186.
, . (Greppin, J. A. C.)
1995 Kurilovicz and Hittite h, and further extensions on to Armenian.
Analecta Indoeuropaea Cracovensia. Vol. II: Kurilowicz Memorial
Volume. Part 1. Pp. 313-315. Cracov.
, . .
1974 : . .
, . (Griffith, R. T. H.)
1992 Sacred Writings. Hinduism: The Rig Veda. Tr. by R. Griffith. New
York.
, . (Grottanelli, C.)
1986 Yoked Horses, Twins, and the Powerful Lady: India, Greece, Ireland
and Elsewhere. JIES. Vol. 14, N. 1-2: 127-152.
, . .
1983 . .
, . .
1979 "" . .
, ., , . (Gulbenkian, R., Berberian, H.)
1971 La legende de David de Sasoun daprs deux voyageurs Portugais
du XVIe sicle. REA t. VIII: 175-188.
, . (Dijkstra, M.)
1991 The Weather God on Two Mountains. Ugarit-Forschungen, Bd. 23.
, . .
1969
. . .
1972 . .
, . . (Dexter, M. R.)
1990 The Hippomorphic Goddess and Her Offspring. JIES Vol. 18, 3-4:
285-307.
1990a Reflection on the Goddess *Donu. Mankind Quarterly. V. XXXI, Nos.
1 & 2: 45-58.
1993 Born of the Foam: Goddesses of River and Sea in the Kingship in
Heaven Myth. Studies in Honor of Jaan Puhvel: Part Two.
Mythology and Religion. JIES Monograph 21. Pp. 45-58.
, . .
1986 . -

.
. , . 67-68.

, . (De Vries, J.)

213

La valeur religieuse du mot germanique irmin. Cahiers du Sud 314:


18-27.
, . .
1960 . .
. . (, . .)
1964 .
.
1970 ( ). .
1976 ( .
PBH 1: 89-110.
1981 ( " " .
PBH 3: 48-63.
1984
. .
, . 146-160.
1986 (
). PBH 1: 42-70.
1987 .
( : ). .
1987a (). . .
615-621.
1988 ( ).
1952

, . ., , . ., , . . . , . 127-168.
1988a . PBH 1: 60-

79; 2: 68-88.

( . PBH 1:
14-27.
1994 (
). PBH 1-2: 53-66.
2000
(
. PBH 1: 124129.
, ., , . (Jones, G., Jones, T.)
1994 The Mabinogion. Tr. by Jones G., Jones T. London.
, . .
1992

214

1960 . .
, . .
1976 (10-12) (7-13). XIV Eirene. , . 88-91.
1980 . .
, . (.) (Drews, R.)
2001 Greater Anatolia and the Indo-Hittite language Familly. JIES
Monograph 38. Washington D.C.
, . . (Diakonoff, I. M.)
1959 .
. .
1968 . .
1971 Hurrisch und Urartisch. Mnchen.
1981 600 . ..
. 2: 34-64.
1981a Evidence on the Ethnic Division of the Hurrians. Studies on the
1983
1983a
1984
1985
1988

Civilization and Culture of the Hurrians. In Honor of E. R. Lacheman. Winona Lake, Indiana. Pp. 77-89.
. 4: 190-194.

. PBH 4: 149-178.
The Pre-History of the Armenian People. Delmar, New York.
(. . .). .

. 5: 133-180.
1990 . .
1992 First Evidence of the Proto-Armenian Language in Eastern Anatolia.
Annual of Armenian Linguistics. Vol. 13: 51-54.
, . ., , . .
1988 - .
: . ., . 164-207.
, . (Dumzil, G.)
1947 Tarpeia. Paris.
I-III
Mythe et pope. Paris, 1968-1973.
1970 The Destiny of the Warrior. Chicago, London.
1970a Archaic Roman Religion. Chicago.
1976 . .
1986 . .
1990 . .
1992 Mythes et dieux des indo-europens. Textes runis et prsents par
Herv Coutau-Bgarie. Paris.
1994 Le roman des jumeaux. Paris.
215

, . . (, . .)
1963 (
""). .
1971 - (
-).
. . I. , . 230-246.
, . . (, . .)
1985 (
e ). 2: 79-93.
, . . (Zhoukowsky, M. Sh.)
1995 Early Turkey. Anatolian Archaeology From Prehistory Through the
Lydian Period. Dubuque, Iowa.
, . . (Ivanov, V. V.)
1958 .
3, . 101-111.
1964 ,

. .
1969 . 1967: 40-56.
1976 -- . , . 143-164.
1977
- . : . ., . 181-213.
1977a : . .
1982
. 1980: 157-166.
1983 . .
1983a

(). PBH 4: 22-43.
1985
. . ., . 26-59.
1986 . 1984, . 328.
1998 Horse Symbols and the Name of the Horse in Hurrian. Bibliotheca
Mesopotamica. Vol. 26. Urkesh/Mozan Studies 3. Malibu.
1999 Palatalization and Labiovelars in Luwian. Proceedings of the Tenth
Annual UCLA Indo-European Conference. JIES monograph 32.
Washington D.C.
, . ., , . .
1974 . .
216

1975

. .
. . . ., . 44-76.
1976
.
. ., . 109-128.
1979 "".
. ., . 61-85.
1983 . .
1982, . 140-175.
-, . .
1977 . .
, . . ( . .)
1947 ( ).
.
, . . (Kazanas, N.D.)
2001 Indo-European Deities and the Rgveda. JIES 3-4: 257-293.
, . .
1989 . . ., . 54-58.
, . (Calonne, S.)
1991 Georges Dumzil and Armenian Myth. Armenian Review 4: 37-49.
, . .
1964 . 4: 189-225.
, . . (, . .)
1940 ( ). .
1944 ( ). .
I-II
- . . I-II, 1956-1975.
1961 . (
: .). .
, . .
1966 "" . .
, . (Carrire, A., . , .)
1891 ( ). : 273-279,
305-311, 337-345.
, . .
1968 - . .
, . (Kershaw, K.)
2000 The One-eyed God. Odin and the (Indo-)Germanic Mnnerbunde.
JIES Monograph 36. Washington D.C.
217

, .
1965
(2162-2137 . .. 13 (76): 61-83.
, . . (Kinnier Wilson, J. V.)
1979 The Rebel Lands. London, New York, Melbourne.
, . .
1964 . .
, . (Knipe, D. M.)
1967 The Heroic Theft: Myths from Rgveda IV and the Ancient Near East.
History of Religions, 6: 328-360.
, .
1968 . .
, . . (, . ., Kossian, A. V.)
1994 XIIVIII . .. .
1997 () ... XIII-XII (- XIII-XII
..). PBH 1: 177-192.
1997a The Mushki Problem Reconsidered. Studi Micenei ed Egeo-Anatolici
XXXIX/2: 253-266.
1998 ( ). .
1999 ... XII
( XII ..
). .
2000
... XV ( XV ..). PBH 3, 161-174.
, . (Krahe, H.)
1962 Die Struktur der alteuropischen Hydronymie. Wiesbaden.
, . . (Kramer, S. N.)
1959 History Begins at Sumer. New York.
1961 Sumerian Mythology. A Study of Spiritual and Literary Achievement
in the third Millennium B.C. New York.
, . .
1969
. . ., . 497502.
, . .
1993 IX-II .. .
, . (Cumont, F.)
1956 The Mysteries of Mithra. New York.
, . (, .)
218

( ). . . AH IX: 144159.
, . . (Lambert, W. G.)
1978 The Mesopotamian Background of the Hurrian Pantheon. Revue
hittite et asianiqe 36: 129-134.
, . (Laroche, E.)
1947 Recherches sur les noms des dieux hittites. Paris.
1960 Les hiroglyphes hittites. Paris.
1985 Toponymes hittites ou pre-hittites dans la Turquie moderne.
Hethitica 6: 83-102.
-, . . (Lehmann-Haupt, C. F.)
1931 Armenien einst und jetzt. B. 2, H. 2. Berlin, Leipzig.
1936 .
VI: 245-267.
, . (Lemaire, A.)
1998 Une inscription aramenne du VIIIe s. av. J.-C. trouve Bukan
(Azerbaidjan Iranien). Studia Iranica 27: 15-30.
, . (Leick, G.)
1991 A Dictionary of Ancient Near Eastern Mythology. London, New York.
, . (Lincoln, B.)
1981 Priests, Warriors, and Cattle. A Study in the Ecology of Religion.
Berkeley, Los Angeles.
1991 Death, War, and Sacrifice. Chicago, London.
, . (Lipinski, E.)
1971 Els Abode: Mythological traditions Related to Mount Hermon and to
the Mountains of Armenia. Orientalia Loviensia Periodica 2: 13-69.
, ., , .
1951 : . .
, . (Littleton, S. C.)
1970 Is the Kingship in Heaven Theme Indo-European? Indo-European
and Indo-Europeans. Philadelphia. Pp. 383-404.
1970a The Kingship in Heaven Theme. Myth and Law among the IndoEuropeans. Berkeley, Los Angeles. Pp. 83-122.
, . .
1957 . .
, . (Makkay J.)
1998 Greek axine and pelekys as Semitic Loan-Words in Greek and the
Corresponding Axe Type. Bulletin of Middle Eastern Culture in
1902

Japan. Vol. X. Esseys on Ancient Anatolia in the Second Millennium


BC. Wiesbaden. Pp. 183-195.

, . (Macqueen, J. G.)
1980 Nerik and Its Weather God. Anatolian Studies (30): 179-187.

219

, . (, .)
1944 ( ). . III. .
, . (, .)
1984 (). . V. .
, . (Markwart, Marquart, J.)
1919 Die Enstehung und Wiederstellung der Armenischer Nation. Berlin.
1928 Le berceau des armniens. REA 8, f. 2: 210-232.
1930 Sdarmenien und die Tigrisquellen nach griechischen und arabischen Geographen. Wien.
1966 La province Parskahayk. REA 3: 252-314.
, . (Masson, O.)
1987 Les fragments du pote Hipponax. New York, London.
, . (, .)
1920 (
). .
1930 ( ). .
, . .
1990 . , . 225-233.
, . .
1954 -. .
1962 . : 319-326.
-, . . (-, . .)
1934 -
(
"" ). .
. .
1946 - (- " ".
- I. , . 269-327.
1947 - (
). 7: 59-77.
1964 (
). PBH 4: 53-82.
-, . . (-, . .)
1963 ( ).
.
, . . (, . .)
1980 (
). .
, . (., .)
1975 : . .
, . .
220

1978 () . .
, . (Minard, A.)
1998 Of Horses and Humans: the Divine Twins in Celtic Mythology and
Folklore. JIES Monograph 28. Washington D.C. Pp. 158-178.
, . .
1976 .
(. . .). ., . 623-703.
, . ., , . .
1985 (. , . ., ,
. .). .
, . . (, . .)
1955 ( ). .
1971 (
"ot" "ut"). LHG 11: 52-64.
1976 ( "
"). PBH 2: 189-204.
, . . (, . .)
1990 . (
: .). .
2000 ( ). .
, .
1979 : ,
(., . .
.). .
, . (Nagy, G.)
1990 Greek Mythology and Poetics. Ithaca and London.
, . ., , . .
1987 .
1985. ., . 149-163.
, . .
1988 . PBH 4: 145-161.
', . . (OCallaghan, R. T.)
1948 Aram Naharaim: a Contribution to the History of Upper Mesopotamia in the Second Millennium BC. Roma.
, . . (, . .)
1956 ( ).
.
' . (OFaolain, E.)
1986 Irish Sagas and Folk Tales. Dublin.
, .
221

1973

"-" ""
(., . .). .
, (Parpola, A.)
1993 Bronze Age Bactria and Indian Religion. Ancient Near East and
India. Studia Orrientalia, Vol. 70. (Intercultural Religious Parallels.
The Franco-Finnish Symposium 1990). Paris. Pp. 81-87.
, . .
1986 . .
, . (Penglase, Ch.)
1994 Greek Myths and Mesopotamia: Parallels and Influence in the
Homeric Hymns and Hesiod. London and New York.
, . . (Perikhanian, A. G.)
1971 Les inscriptions aramenes du roi Artashs. REA 1971, t. VIII: 169174.
1993 .
.
, . . (, . .)
1987 *wel- . LHG 1:56-70.
1988 ,
. .
VIII . , . 57-63.
1991 ,
.
2: 102-115.
1991a . LHG 5: 120-129.
1991 (
). (),
1991, 4:
1997 (
). .
1998 (
). .
2000 . (""
. ). PBH 1: 241-257.
2001 . (" ": ). . , . 21-43.

222

2001a (
). . , . 157-169.
2002
(
). PBH 2.
, . . (, . .)
1975 ( " " ""). LHG, 9: 71-77.
1976
( ). PBH 1: 187198.
1981 (
" "). LHG, 4: 78-87.
1991 - ( ).
LHG 2: 126-131.
1999 (
). PBH 2-3: 175-189.
2000 ( ). PBH 2 : 160176.
, . ., , . . (, . ., , . .)
2000 (
). .
IV . , . 12-13.
, . .
1989 - -
: (
).
.
, . .
1944 . .
1959 . .
, . (Puhvel, J.)
1970 Mythological Reflections of Indo-European Medicine. Indo-European
and Indo-Europeans. Philadelphia. Pp. 369-382.
223

1970a Aspects of Equine Functionality. Myth and Law among the Indo-

Europeans. Berkeley, Los Angeles.

Indo-European Structure of the Baltic Pantheon. Myth in IndoEuropean Antiquity. Berkeley, Los Angeles, London. Pp. 75-85.
1981 Analecta Indoeuropeae. Innsbrucker Beitrge zur Sprachwissenschaft 35. Innsbruck.
1987 Comparative Mythology. Baltimore, London.
1989 Hittite Regal Tittles: Hattic or Indo-European. JIES, Vol. 17, 3-4:
351-361.
, . .
1998 :
. .
, . (, .)
1998 (). - 1-2-3: 72-85.
, . (Rangacharya, V.)
1937 History of Pre-Musalman India. Vol. II. Part I. Madras.
, . . (Russell, H. F.)
1984 Salmanesers compaign to Urartu in 856 BC and the Historical
Geography of Eastern Anatolia According to the Assyrian Sources.
Anatolian Studies. Vol. XXXIV: 170-201.
, . . (Russell, J. R.)
1985 Armeno-Iranica. Acta Iranica 25. Leiden. Pp. 447-458.
1987 Zoroastrianism in Armenia. Cambridge MA, London.
1988 Two Armenian Toponyms. Annual of Armenian Linguistics. Vol. 9:
47-53.
1993 Ancient Anatolians and Armenians. The Second International
Symposium on Armenian Linguistics. Proceedings. Yerevan. Pp. 7485.
1994 The Ancient Sources of the Epic of Sasun. Lecture at the Armenian
Library & Museum of America, Watertown MA, Jan. 24, 1995.
1997 The Formation of the Armenian Nation. Armenia From Ancient to
Modern Times. Vol. 1. New York. 19-35.
, ., , . (Rees, A., Rees, B.)
1961 Celtic Heritage: Ancient tradition in Ireland and Wales. London.
, . .
1981 . .
, . (Sakellariu, M.)
1986 Who were the Immigrants? The end of the Early Bronze Age in the
Aegean. Leiden. Pp. 125-137.
, . .
1966 . .
1976 . .
1974

224

, . (Salvini, M.)
1995 Geschichte und Kultur der Urarter. Darmstadt.
2001 The Inscriptions of Ayanis (Rusahinili Eiduri-kai). Ayanis I. Ten
Years Excavations at Rusahinili Eiduri-kai. Roma.
, . . (Sammers, G. D.)
2001 Questions Reised by the Identification of the Neolithic, Chalcolithic,
and Early Bronze Age Horse Bones in Anatolia. In: Greater Anatolia
and the Indo-Hittite language Familly. JIES Monograph 38.
Washington D.C. Pp. 285-292.
, . (, .)
1931 ( ). . I.
.
, . .
1986 - - . .
, .
2001 . .
, . . (, . .)
1966 ( ). .
1988 (
). , . ., , . ., , . .
-. , . 47-126.
1998
(
). PBH 1-2: 113-128.
, . .
1989 . .
, .
2000 (
). .
, . (Sevin, V.)
1991 The Early Iron Age in the Elazig Region and the Problem of the
Mushkians. Anatolian Studies XLI: 87-97.
. (Cirbied, M.)
1820 Mmoire sur le gouvernement et la religion des ancient armniens.
Paris.
, . . (, . .)
1965 (
. PBH 3: 95-110.
, . (Squire, Ch.)
1975 Celtic Myth and Legend. Newcastle.
, . .
225

1973

. . .
. ., . 547-564.
, . (Sokoloff, M.)
1999 The Old Aramaic Inscription from Bukan: A Revised Interpretation.
Israel Exploration Journal 49: 105-115.
, . (, .)
I-II
(). . I-II. , 1978-1982.
, . .
1988 - . : . ., . 58-111.
, . ., , . .
1985 . .
-, . . (-, . .)
1965
( " " ). PBH 4: 249-253.
1978 XII ( XII ). PBH 3: 265286.
-, . . (-, . .)
1979

(
). .
-, . . (-, . .)
1970

).

I. , . 143-186.
, . . (, . .)
1970 ( ). .
. , . 221-239.
, . .
1975
. , . 3-49.
1976 . Purulia, . Parilia, Palilia .
, . 125-142.
1976a .
, . 40-58.
1976b - . , . 59-116.
1977 . PBH 3: 88-106.
1977a Mousai "": (
). : .
., . 28-86.
226

1977b . : - . ., . 214-258.
1980 , , : . - . ., . 3-72.
1985 - : . 1983, . 146-160.
1986 souh-etro-. 1984, .
80-89.
1987 . 1985, . 10-52.
1989 . -

: . ., . 23-60.

, .
1991
. Studia Balcanica 20.

( ).

.
, . (Toumanoff, C.)
1963 Studies in Christian Caucasian History. Washington D.C.
-, . (Thureau-Dangin F.)
1912 Une relation de la huitime compagne de Sargon (714 av. J.-C).
Paris.
, . (Winn, Sh. M. M.)
1981 Burial Evidence and the Kurgan Culture in Eastern Anatolia C. 3000
B. C.: An Interpretation. JIES. Vol. 9. 1-2: 113-118.
, . . (Ward, D. J.)
1968 The Divine Twins: An Indo-European Myth in Germanic Tradition.
Folklore Series: 19. Berkeley, Los Angeles.
1970 The Separate Functions of the Indo-European Divine Twins. Myth
and Law among the Indo-Europeans. Berkeley, Los Angeles. Pp.
123-142.
, . (Watkins, C.)
1994 The Language of the Trojans. Watkins C. Selected Writings. Vol. II.
Innsbruck. Pp. 700-717.
1995 How to Kill a Dragon. New York/Oxford.
1999 A Celtic Miscellany. In: Proceedings of the tenth Annual UCLA IndoEuropean Conference. JIES Monograph 32. Washington D.C. Pp. 325.
, . (Finkelstein, J. J.)
1955 Subartu and Subarians in Old Babylonian Sources. Journal of
Cuneiform Studies Vol. 9, 1: 1-7.
. (Fontenrose, J.)
227

The Cult and Myth of Pyrrus at Delphy. University of


California Publications in Classical Archaeology. Vol. 4, No. 3.
1960

Berkeley and Los Angeles. Pp. 191-266.


Orion: the Myth of the Hunter and the Huntress. Berkeley, Los
Angeles, London.
, . (Forrer, E.)
1931 Hajasa-Azzi. Caucasica. Fasc. 9. S. 1-24.
. (Freydank, H.)
1980 Aranzah Tigris in hurritischen Personennamen aus Kar-TukultiNinurta. Studi Micenei ed Egeo-Anatolici, fasc. XXII: 123-125.
, . (Haas V.)
1994 Geschichte der hettitischen Religion. Leiden, New York, Kln.
, . .
1885 . .
, . (Harrak, A.)
1993 The Survivial of the Urartian People. The Canadian Society for
Mesopotamian Studies Bulletin. 2. Pp. 43-49.
..
1971 . .
, .. (, ..)
1999 , 19. (
, 21. ). .
, ..
1985 . .
, . (, .)
2000 , 21. (
, 21. ). .
, . (Heimpel, W.)
1987 The Natural History of the Tigris According to the Sumerian Literary
Composition Lugal. Journal of Near Eastern Studies. Vol. 46, 4: 309317.
. . (Hfler, O.)
1959 Ziegfried, Arminius und die Symbolik. Festschrift fr Rolf Schrder.
Heidelberg. Pp. 11-121.
, . (Hislop, A.)
1972 Les deux Babylones. Paris.
, . . (Hawkins, J. D.)
1998 The Land Iuwa: The Hierogliphic Evidence. Acts of the 3rd
International Congress of Hittitology. Ankara. Pp. 281-295.
, . (Hospital, C.)
1984 The Righteous Demon: A Study of Bali. Vancouver.
, . . (Hoffner, H. A.)
1981

228

1988

The Song of Silvera Member of the Kumarbi Cycle of Songs.


Documentum Asiae Minoris Antiquae. Wiesbaden. Pp. 143-166.
1990 Hittite Myths. Tr. by H. A. Hoffner. Atlanta, Georgia: Scholars Press.
, . .
1977 . .
, . (. , .)
1967 (
). . . 14. .
, . .
1966 . .
, . . (, . .)
1963 - (-
). .
, . .
1997 . .
-, .
1967 - (. , . .). .
, . (Charachidz, G.)
1986 Promete ou le Caucase. Paris.
, . (Sheratt, A.)
1999 Echoes of the Big Bang: The Historical Context of language
Dispersal. In: Proceedings of the Tenth Annual UCLA Indo-European
Conference. JIES Monograph 32. Washington D.C. Pp. 261-282.
, . .
1987 . .
, . .
1991 (., .
. .). .
, . (Schlerath, B.)
1954 Der Hund bei den Indogermanen. Paideuma. B. VI. Wiesbaden. Pp.
25-40.
, . (Schrader, E.)
1903 Die Keilinschriften und das Alte Testament. Vol.3. Berlin.
, . . (Schrder, F. R.)
1960 Sigfrids Tod. Germanisch-romanische Monatschrift. B. 41: 111-122.
, . .
1901 .
. . . 2, . 2,
. 1-39
, . (Eliade, M.)
1958 Rites and Symbols of Initiation: the Mysteries of Birth and Rebirth.
New York, London.
229

1959 Cosmos and History. The Myth of the Eternal Return. New York.
, . . (Ellis, P. B.)
1992 Dictionary of Celtic Mythology. New York, Oxford.
, . . (, . .)
1850 ( ). .
1886 -' -Vritrahan
-. . . . .
, . (Ephal, I.)
1999 The Bukan Aramaic Inscription: Historical Considerations. Israel
Exploration Journal 49: 116-121.
, ., , . (Ernout, A., Meillet, A.)
1932 Dictionaire tymologique de la langue latine. Paris.
, . .
1988 ,

, . PBH 4: 167180.
1990 . .
, . (Jakobson, R.)
1969 The Slavic God Veles and His Indo-European Cognates. Studi
linguistici in onore di Vittorio Pisani. Brescia. Pp. 579-600.
, . . (Young, D. W.)
1979 The Ugaritic Myth of the God Horan and the Mare. Ugarit
Forschungen. B. 11. Festschrift fr Claude F. A. Shaeffer. Pp. 839848.
, . .
1968 - . .

230

Вам также может понравиться