heeft de afgelopen 12 dagen een blog bijgehouden.

Nederlands kiesstelsel bijna honderd jaar oud.

Ons huidig kiesstelsel stamt uit de twintiger jaren. Van de vorige eeuw wel te verstaan. Bijna antiek dus.
Teken van degelijkheid en robuustheid. Maar past het nog wel in de moderne informatie maatschappij?
Goede dingen uit het verleden moet je koesteren, maar dat betekent niet dat je niet open moet staan voor
vernieuwing. Via evolutie of revolutie. De meeste Nederlanders willen verandering in het kiesstelsel.
Democratie 2.0 toont aan dat het kan. Maar durven de politieke partijen het aan? Misschien wordt dit wel
hét thema van de volgende Tweede Kamer verkiezingen.

Opinie peilingen geven te weinig beeld van de inhoudelijke politieke keuzes.

Bijna dagelijks zijn in de opinie peilingen rond de Tweede Kamer verkiezingen de mogelijke zetelverdeling
te lezen tussen de verschillende politieke partijen. Media, politiek leiders en kiezers verbinden allerlei
conclusies aan de peilingen, waardoor uiteindelijk het kiesgedrag beïnvloedt wordt. Sommige kiezers gaan
zelfs over tot “strategisch stemmen”. Maar wat zeggen de peilingen nu precies: Is de politiek leider
populair? Is men het eens met het partij progamma? Heeft een politiek leider een goede uitspraak gedaan?

Een alternatief zou kunnen zijn dat de media en politiek leiders de statische getallen zouden gebruiken van
de miljoenen kiezers op stemwijzer en kieskompas. Deze cijfers geven een reëler beeld van de
stemverhouding in Nederland. Gebruik maken van deze cijfers zal de media en politiek leiders ook dwingen
meer in te gaan op de inhoud van de centrale politieke thema’s.

Korte termijn politiek regeert boven lange termijn standpunten.

Ingaan op een complex maatschappelijk vraagstuk of reageren op een blunder van een collega van een
andere politiek partij?

In de Tweede Kamer en in de debatten vinden de politiek leiders het steeds lastiger om de kiezer duidelijk
te maken hoe de actuele thema’s passen in het lange termijn regeringsbeleid. De (moderne) media spelen
hier een grote rol in. Korte termijn issues zijn makkelijker te brengen en uit te leggen aan de kijker en aan
de kiezer. Het populisme van veel politiek leiders is uit dit oogpunt goed te begrijpen. De huidige complexe
maatschappelijke thema’s vragen echter vaak om een duidelijke visie en lange termijn oplossingen.
Democratie 2.0 speelt op deze behoefte in. Net zoals bij Stemwijzer en Kieskompas baseert zij zich op
kiesvragen. Democratie 2.0 richt zich daarbij echter op het ontwikkelen van een visie die de regering en
volksvertegenwoordigers kunnen gebruiken bij de invulling en uitvoering van het beleid.

Moet de overheid voetbalclubs in nood financieel steunen?

Moeten we in Uruzgan blijven of niet? Willen we dat de provincies afgeschaft worden? Bent u voor of tegen
kernenergie? Moeten we het fileprobleem oplossen door meer wegen aan te leggen? Mag
terrorismebestrijding verregaande consequenties hebben voor de persoonlijke vrijheid?

Een aantal vragen die in de huidige verkiezingst(r)ijd nauwelijks een rol spelen. Terwijl de Nederlandse
keizer toch over deze onderwerpen wel een duidelijke mening heeft. Meestal vind je echter als kiezer niet al
jouw antwoorden bij één partij. En zelfs als ze daar wel te vinden zijn, wordt er daarna een coalitie gevormd
waarin compromissen gesloten moeten worden. Kiezen met inhoud biedt daar een oplossing voor. De
beleidsrichting wordt door de kiezers van te voren bepaald doordat tijdens de verkiezingen er gestemd kan
worden op diverse stemvragen. De successen van stemwijzer en kieskompas worden dan dus omgebogen
tot een nieuw kiesstelsel. Daarbij is het van belang dat de kiesvragen door de politieke partijen en
maatschappelijke instanties goed uitgelegd worden. De consequenties van de mogelijke antwoorden moet
van te voren voor de kiezers duidelijk zijn. Tegenstrijdigheden in de antwoorden op kiesvragen kunnen
uitgefilterd worden. Stemmen op inhoud zal de kiezers nog meer betrokken maken bij de belangrijke
maatschappelijke thema’s en geeft de regering duidelijke beleidslijnen mee.

Voor kiezers die zich alleen op hoofdlijnen in de complexe vraagstukken willen verdiepen, moet het
mogelijk blijven om te stemmen op personen. Deze rechtstreeks gekozen volksvertegenwoordigers krijgen
het vertrouwen dat zij de belangen van de kiezers op een goede manier behartigen bij de complexe (inter-)
nationale vraagstukken.

De doorrekening van de partij programma's door het CPB wordt veel te weinig
inhoudelijk bekeken.
Kent u de presentatie van het CPB: http://www.cpb.nl/nl/pub/cpbreeksen/bijzonder/85/bijz85_h2.pdf Of
de doorrekening van het CPB van de verkiezingsprogramma's van de politieke partijen?
http://www.cpb.nl/nl/pub/cpbreeksen/bijzonder/85/ Het zijn de meest inhoudelijke cijfers waarover we
beschikken rondom de verkiezingsprogramma's van de politieke partijen. Het is jammer dat het CPB en de
politieke partijen hun rol niet pakken om deze cijfers nog beter uit te leggen aan de kiezers. Het zou een
mooie toevoeging aan de stemwijzer en kieskompas zijn als je ook daar de doorberekening van je eigen
keuzes zou kunnen zien. Het model is er immers voor ontworpen.

Moderne media helpen de kiezer bij het maken van de politieke keuze.
Moderne media, zoals internet en twitter, helpen de kiezer om zelf de informatie te verzamelen die hij/zij
nodig heeft om een keuze te maken voor een politieke partij. Meer dan de klassieke media, zoals krant,
televisie en radio, sluit het aan bij de individualisering van de samenleving en de groeiende, brede
informatiebehoefte van de Nederlandse burger. Door deze toenemende kennis krijgt de kiezer echter ook
steeds meer behoefte om te stemmen op inhoud. Dit blijkt onder andere uit het succes van stemwijzer en
kieskompas. Echter niet elke Nederlander heeft de tijd of de interesse om zich in de complexe
maatschappelijke thema’s te verdiepen. Deze groep Nederlanders stemt liever op een persoon, die het
vertrouwen krijgt, dat deze hen goed zal vertegenwoordigen tijdens de nationale en internationale debatten
en bij het maken van de belangrijke beleidskeuzes. Democratie 2.0 speelt hierop in doordat in dit kiesstelsel
van de toekomst het stemmen op inhoud op een slimme manier te combineren met het stemmen op
personen.

Politieke partijen stellen vaak eigen belang boven landsbelang

Voorstellen voor aanpassingen van het kiesstelsel (vooral in de richting van een districtenstelsel en een
correctief referendum) hebben het de afgelopen decennia niet gehaald. De volksvertegenwoordigers
worden op de kieslijst geplaatst door een politieke partij en hebben daarmee een inherent belang om het
huidige partijenstelsel in stand te houden.

Het huidig kiesstelsel is niet slecht. Er zijn echter verbeteringen mogelijk. Democratie 2.0 stelt zich tot doel
om deze discussie op gang te brengen.

Het partijprogramma is goed op een paar punten na...

Luisterend naar de politiek leiders tijdens de debatten of tijdens het invullen van stemwijzer of kieskompas
hebben veel mensen dezelfde ervaring. Op een groot aantal standpunten kun je je vinden in een bepaalde
partij of bij een politiek leider. Dat is dus goed. Maar toch? Zou het niet nog beter zijn als je op een partij of
een politiek leider zou kunnen stemmen en daarnaast op een aantal maatschappelijk thema's een
afwijkende mening kan geven? Zou het ook niet nog beter zijn als je echt weet waar je aan toe bent als je
op een kandidaats volksvertegenwoordiger stemt?

De verkiezingsprogramma’s zijn geschreven en doorgerekend. Toch blijft de vraag waar je nu precies op

stemt. Want een ding is duidelijk: na de verkiezingen zal een coalitie gevormd moeten worden. Partijen
zullen concessies moeten doen aan hun programma. Dit moet anders. Dat kan anders.

Stemwijzer laat na om het maatschappelijk debat rondom de kiesvragen te

faciliteren.
Stemwijzer en Kieskompas kunnen nog succesvoller worden gemaakt als zij of de politiek leiders in staat
zijn om het brede maatschappelijke debat rondom de kiesvragen vorm te geven. Hierdoor krijgen de
kiesvragen meer inhoud, is het duidelijk wat er met de antwoorden bedoeld wordt, hoe de vragen
geïnterpreteerd moeten worden en hoe dit in regeringsbeleid vertaald zou kunnen worden.

Sluit het Nederlands kiesstelsel voldoende aan bij de internationale

ontwikkelingen?
Op 9 juni gaan we naar de stembus. Maar heeft stemmen nog wel zin nu, steeds meer beslissingen op
Europees en globaal niveau genomen worden? En andersom moeten wij ook niet kunnen stemmen op de
president van de Verenigde Staten? Misschien moeten we eens nadenken over het internationaal
gelijktrekken van de kiesstelsels. Democratie 2.0 is zo'n internationaal initiatief. Denk met ons mee!
De klassieke binding van stemmen op personen en stemmen op inhoud moet
worden verbroken
De klassieke binding van stemmen op personen en stemmen op inhoud (via de politieke partij) moet
worden verbroken. Moeten we in Uruzgan blijven? Moet de overheid bijspringen om voetbalclubs gezond te
houden? Bent u voor of tegen kernenergie? Belangrijke maatschappelijke thema's die weinig aan bod in het
huidig politiek debat. Het debat lijkt zich te focussen op de persoonlijke stijl van de politiek leiders. En
natuurlijk is ook dat belangrijk. De nieuwe volksvertegenwoordigers moeten het vertrouwen hebben om de
kiezers te vertegenwoordigen in het complexe economische en internationale speelveld. Maar jet kan ook
anders. Het moet anders.

Politici moeten verleid worden om zich nog meer op inhoud te profileren.

Op 9 juni gaan we opnieuw naar de stembus voor de verkiezing van de 2e kamer. De vertrouwde partijen
zijn al weer volop campagne aan het voeren. De verkiezingsprogramma’s zijn geschreven en
doorgerekend. Toch blijft de vraag waar je nu precies op stemt. Want een ding is duidelijk: na de
verkiezingen zal een coalitie gevormd moeten worden. Partijen zullen concessies moeten doen aan hun
programma. Ondertussen vervreemdt de kiezer van de politiek. Dat moet anders, dat kan anders.
Democratie2.0 wil een bijdrage leveren aan de discussie over een vernieuwd kiesstelsel. De vernieuwing
kent twee peilers: de behoefte om meer invloed te hebben op inhoudelijke keuzes en de wens om te kiezen
voor personen (leiderschap).

Stel dat je in plaats van alleen op een partij te stemmen; kunt kiezen op inhoud én kunt kiezen voor een
persoon. Veel mensen vullen voorafgaand aan de verkiezingen een van de ‘ kieswijzers’ in. Ze hebben een
duidelijk beeld over inhoudelijke keuzes die ze voorstaan en het belang dat ze aan verschillende
onderwerpen hechten. Toch resulteert dit voor de kiezer ‘slechts’ in een vrijblijvend advies. Jammer.

De kiezer heeft niet alleen een mening over wat hij/zij wil. De kiezer heeft ook een duidelijke mening over
de vertegenwoordiger aan wie de uitvoering wordt toevertrouwd. Over wie hij het best in staat acht zijn/haar
belangen te vertegenwoordigen. Los van de inhoud wil de kiezer zich ook daarover uitspreken.

Dit wordt het nieuwe kiesstelsel: kiezen op inhoud en kiezen voor personen.

Een nieuw kiesstelsel dat de politieke partijen zal verleiden om zich nog meer inhoud te profileren. Een
nieuw kiesstelsel dat goed aansluit bij de (inter-) nationale politieke situatie en dat een extra ondersteuning
zal zijn om voor een goed gevoerd breed maatschappelijk debat.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Democratie 2.0: Een nieuw, directer, meer op de inhoudgericht kiesstelsel, waarbij de kiesgerechtigde (1)
meer invloed krijgt op de richting van de besluitvorming en wetgeving door het beantwoorden van
kiesvragen , (2) het relatieve belang van bepaalde maatschappelijke thema’s kan aangeven en (3) zich
vertegenwoordigd ziet door politieke leiders die rechtstreeks zijn gekozen. Politieke partijen blijven de
ruggengraat vormen van de Nederlandse parlementaire democratie. Zij leveren goede, bekwame, integere
volksvertegenwoordigers en geven mede vorm aan het debat rondom de complexe maatschappelijke
thema’s. In de Tweede Kamer zal tevens een aantal politiek leiders plaatsnemen die rechtstreeks gekozen
zijn omdat de kiezer verwacht dat zij door hun leiderschapsstijl het (inter-) nationale debat kunnen
beïnvloeden. Stemmen op inhoud maakt de staatburger bewust van zijn democratische
verantwoordelijkheid. De Nederlandse democratie zal nog beter functioneren bij een hogere mate van
betrokkenheid van de burgers.

Je vindt Democratie2.0 op YouTube, Twitter (@kiesmetinhoud) en scribd.com.

Tot slot. Leuke reactie. Waarom ik een nieuw kiesstelsel wil…