KETAKSAMAAN PELUANG PENDIDIKAN

1.0 PENDAHULUAN
merapatkan jurang pendidikan, yang merangkumi jurang di antara
bandar dengan luar bandar; jurang di antara yang miskin dengan yang kaya ;
jurang digital dan jurang antara mereka yang bekeperluan khas; agar tidak
ada sebarang golongan yang tercicir dari arus pembangunan negara.
YB Dato Seri Hishamuddin Tun Hussein
(Perutusan Hari Guru, 2006)
Pernyataan Menteri Pelajaran Malaysia Dato Seri Hishamuddin (2006)
tentang pentingnya kesamarataan dalam memberikan peluang pendidikan
kepada semua rakyat Malaysia. Berkaitan hal ini, beliau menegaskan supaya
ketidaksamaan peluang ini dapat dihapuskan supaya para pelajar mendapat
pendidikan yang sama rata. Pendidikan merupakan suatu aspek yang sangat
penting kepada pembangunan negara. Ini kerana pendidikan merupakan
penyalur kepada modal insan negara. Namun begitu, masih terdapat
ketaksamaan peluang pendidikan kepada setiap rakyat dan etnik di Malaysia.
Dalam

konteks

pendidikan,

pendemokrasian

pendidikan

bererti

memberi peluang yang sama untuk semua kanak-kanak mendapatkannya.

Kesamaan peluang pendidikan merujuk kepada kesamaan hasil jika diberi
input secara individu yang sama (Coleman, 1968 : 14). Manakala konsep
ketidaksamaan

boleh

ditakrifkan

sebagai

pandangan,

pemikiran

dan

kepercayaan bahawa terdapatnya perbezaan antara anggota atau kelompok

etnik lain dengan kumpulan atau etnik lain daripada pelbagai aspek seperti
kemudahan peralatan, peluang kerjayaan dan sebagainya (Noriati A. Rashid,
2011: 69). Dalam konteks Malaysia, ketidaksamaan pendidikan mungkin
disebabkan oleh beberapa faktor seperti kedudukan sekolah, latar
belakang pelajar, status sosial ekonomi, pencapaian akedemik, minat
pelajar, peluang hidup, sosialisasi dan perbezaan bahasa.
Ketaksamaan telah berlaku sejak dahulu lagi (Sistem Feudal) dan
masih tidak dapat dihapuskan sehingga zaman globalisasi ini. Rakyat
1

bawahan, golongan pembesar, dan golongan istana menerima sistem

pendidikan yang berbeza. Diteruskan lagi pada zaman penjajah. Pada masa
itu,

jurang pendidikan telah pun wujud kerana pihak penjajah telah

mewujudkan jurang antara kaum pendekatan divide & rules bertujuan

mengelakkan pembangkitan semangat patriotik dalam kalangan rakyat.

2.0

FAKTOR-FAKTOR

YANG

MENYEBABKAN

BERLAKUNYA

KETAKSAMARATAAN MASIH BERTERUSAN

Terdapat

beberapa

faktor

yang

sering

kali

menyebabkan

ketaksamarataan peluang pendidikan ini berlaku dalam kehidupan kita pada

masa kini.
2.1 Jurang Kelas Sosial
Kelas sosial merujuk kepada lapisan sosial atau kedudukan sesuatu
kelompok yang sama dalam masyarakat tanpa membezakan apakah dasar
pembahagian kelas itu sama ada dari segi kewangan, kuasa, politik,
pekerjaan atau dasar lain (Noriati A. Rashid, 2011: 70). Ketaksamaan peluang
pendidikan boleh wujud dalam sesuatu kumpulan kaum itu sendiri atau juga
antara kaum. Sebagai contohnya, Masyarakat Melayu iaitu golongan
pembesar dan rakyat bawahan; Masyarakat India iaitu kasta dalam
masyarakat manakala bagi Masyarakat Cina iaitu antara golongan berada
dan kurang berkemampuan.
Konsep diskriminasi pula ditakrifkan sebagai pandangan, pemikiran
dan kepercayaan negatif oleh seseorang atau sekelompok etnik terhadap
kelompok etnik yang lain. Hal Ini mudah berlaku apabila wujud prejudis dan
stereotaip dalam sesebuah masyarakat. Diskriminasi boleh berlaku dalam
pelbagai bentuk iaitu sama ada individu atau kumpulan etnik serta mencapai
tahap tertinggi apabila melibatkan pembuangan kerja, serangan fizikal secara
terbuka atau percubaan penghapusan sesebuah kumpulan etnik.
Ketaksamaan Peluang Pendidikan juga merupakan satu bentuk
diskriminasi yang perlu dielakkan. Diskriminasi dan ketaksamaan peluang
2

pendidikan masyarakat telah wujud sejak munculnya kelas sosial masyarakat

dari Sistem Feudal lagi. Hal ini kerana rakyat bawahan, golongan pembesar
dan golongan istana menerima sistem pendidikan yang berbeza. Di samping
itu, pihak penjajah meneruskan dasar yang sama yang mana anak-anak dari
golongan pentadbir dan pembesar diberikan peluang untuk belajar di sekolah
yang dikhaskan untuk mereka.
Ketidaksamaan

sosial

(Social

Inequality)

merujuk

kepada

ketidaksamaan peluang-peluang atau ganjaran untuk manusia dalam

kedudukan sosial berbeza akibat daripada sistem stratifikasi sosial. Menurut
Rohand Meighan (1986), beliau mengatakan bahawa ketidaksamaan sosial
mengambarkan perbezaan cara hidup atau pendapatan sesuatu bangsa yang
sama. Berdasarkan Max Weber (1989), beliau mengatakan terdapat 5 Kelas
Sosial iaitu golongan bangsawan (Aristokrat), golongan pertengahan atasan
(profesional), golongan pertengahan bawahan, kelas pekerja (kolar biru) dan
golongan bawahan (kelulusan amat rendah). Ini jelas bahawa ketaksamaan
kelas sosial telah

mencetus keadaan ketaksamaan peluang-peluang

terutamanya dalam peluang pendidikan.

Dari aspek ekonomi, keluarga yang kaya lebih berupaya untuk
menghantar anak mereka melanjutkan pelajaran ke tahap yang lebih tinggi.
Sebaliknya keluarga yang miskin tidak mampu untuk menghantar anak
mereka untuk melanjutkan pelajaran ke institut pengajian tinggi. Bagi
masyarakat di kawasan luar bandar pula, mereka biasanya mengamalkan
pekerjaan tradisional untuk sara diri. Mereka tidak berupaya mendapat
pendapatan yang banyak melalui sektor ekonomi traditional dan secara tidak
langsung keadaan ini akan menjejaskan perbelanjaan mereka termasuk
menampung perbelanjaan untuk persekolahan anak-anaknya. Selain itu,
sesetengah ibu bapa lebih mengalakkan anak mereka mewarisi pekerjaan
tradisi keluarga daripada melanjutkan pelajaran ke bandar dan meninggalkan
kampung. Memang tidak dapat dinafikan bahawa isu kemiskinan merupakan
salah satu faktor utama yang menyebabkan berlakunya jurang pendidikan di
negara kita. Oleh yang demikian, peluang pendidikan bagi pelajar-pelajar di
luar bandar agak terhad atas kesempitan kewangan dan kemudahan

mendapatkan pendidikan yang sempurna. Adalah menjadi lumrah di mana

susun lapis kedudukan sosial, masih terdapat golongan kerja yang miskin.
Menurut kajian Saifuddin Hj Masduki (1977) mendapati terdapat
hubungan signifikan antara pencapaian akademik dengan pendapatan
ibubapa dan tahap pendidikan ibubapa. Sebagai contohnya, semakin tinggi
pendapatan ibu bapa dan tahap pendidikan mereka, semakin tinggi tahap
pencapaian akademik anak-anak mereka. Rusli Md Zain (1988), dalam
kajiannya juga melaporkan terdapat hubungan positif di antara pencapaian
akademik dengan pendapatan keluarga. Fakta ini dapat diperkukuhkan lagi
dengan keadaan pencapaian murid-murid luar bandar adalah kurang
daripada murid-murid bandar ini dapat dilihat dalam tahun 80-an (Victort. King
1992:376). Ibubapa yang berpendapatan tinggi akan dapat memenuhi segala
perbelanjaan

persekolahan

anak-anak

mereka

dengan

mudah

jika

berbanding dengan keluarga yang miskin. Sebagai contohnya, tahap

kesihatan seperti kemudahan mendapatkan rawatan, makanan berkhasiat
dan kawalan penyakit juga menjadi punca kepada penerimaan peluang
belajar dalam kalangan murid. Selain itu, persekitaran tempat tinggal yang
lengkap dengan kemudahan asas turut memberikan impak kepada jurang
pendidikan. Hal ini membuktikan bahawa tahap pendidikan yang secukupnya
perlu diberikan kepada semua murid agar tahap ekonomi mereka juga terus
bertambah baik.
Dari segi kemudahan Teknologi Maklumat dan Komunikasi (TMK) juga,
jurang digital berlaku kerana kelas sosial mereka yang baik dapat
menyediakan pelbagai jenis peralatan seperti komputer, perisian komputer
canggih dan internet supaya murid dapat mengakses maklumat dan bahan
bantuan pembelajaran dengan cepat dan pantas. Sebaliknya golongan
kurang kemampuan tidak dapat perolehan maklumat dengan mudah kerana
terbatas akibat daripada kurang kemampuan membekalkan peralatan dan
akses internet. Hal tersebut berkait rapat dengan peluang pendidikan di mana
akses melalui internet dapat menyediakan skop tanpa sempadan untuk
pelajar daripada kelas sosial tinggi bagi merebut peluang pendidikan.

Kesimpulannya,

hal

ini

dapat

menjelaskan

bahawa

masalah

ketaksamaan peluang pendidikan di Malaysia masih berterusan sehingga kini

disebabkan oleh masalah jurang kelas sosial yang berbeza antara
masyarakat.
2.2 Jurang Jantina (Perbezaan layanan di antara lelaki dan perempuan)
Ketidaksamaan peluang pendidikan mengikut jantina telah berlaku
sejak sekian lama lagi. Pada zaman penjajahan, peluang melanjutkan
pengajian diutamakan untuk golongan lelaki manakala golongan wanita
seolah-olah dinafikan peluang untuk menerima pendidikan pada ketika itu.
Pada tahun 1892, pendidikan rendah diwajibkan kepada kanak-kanak lelaki
dan diberi secara percuma (Victort. King, 1992:367). Sesebuah masyarakat
tidak ada imbangan sekiranya menghadapi masalah dalam bilangan jantina,
sama ada jumlah lelaki lebih daripada perempuan atau sebaliknya (Noran
Fauziah,1987).
Menurut kajian Sharifah Alwiah Alsagoff (1985: 210-211) melaporkan
bahawa kadar enrolmen murid perempuan adalah lebih rendah berbanding
dengan kadar enrolmen murid lelaki bagi semua ras di Malaysia. Perbezaan
kadar enrolmen ini paling besar di kalangan orang-orang miskin, dan yang
tinggal di luar bandar. Menurut kajian United Nation pada tahun 2011, 64%
daripada penduduk dunia yang buta huruf merupakan wanita. Kebanyakan
ibu bapa yang miskin akan memberi keutamaan kepada lelaki untuk
menghadiri sekolah kerana mereka berpendapat bahawa wanita belajar
banyak merupakan satu pembaziran. Kebanyakan ibubapa dari pelbagai
masyarakat percaya bahawa anak lelaki mereka berupaya mencapai
kejayaan dibandingkan dengan anak perempuan. Oleh itu mereka lebih
mengutamakan anak lelaki daripada anak perempuan. Bagi anak-anak
perempuan pula, mereka diharapkan untuk tinggal di rumah bagi membantu
membuat kerja rumah.
Ibubapa juga kurang memberi sokongan untuk anak perempuan
mereka melanjutkan pelajaran ke peringkat yang tinggi. Ibubapa beranggapan
bahawa anak perempuan tidak perlu mendapat pendidikan yang tinggi kerana
akhirnya mereka akan berumah tangga. Hasil kajian mendapati bahawa kadar
5

pencapaian murid perempuan di Pengajian Tinggi telah meningkat daripada

0.5% pada tahun 1970 kepada 4.9% pada tahun 1991. Peningkatan
pencapaian dalam pendidikan formal telah mempengaruhi kadar penglibatan
guna tenaga. Tambahan pula, Bernama 2008 pernah mengeluarkan
kenyataan 65.3% pelajar institut pengajian tinggi adalah perempuan (sesi
akademik 2008/09) dan hanya 34.7% terdiri daripada pelajar lelaki. Kajian ini
membuktikan bahawa peluang pendidikan harus diberi secara sama rata
terhadap jantina lelaki dan perempuan.
Seorang penyelidik Aminah Ahmad (2000), beliau menyatakan bahawa
penglibatan wanita menggalakkan tetapi masih wujud segreagasi mengikut
gender terutamanya dalam pendidikan sekolah menengah teknik atau
vokasional, dan juga institusi pengajian tinggi khususnya di politenik (IPT). Di
pusat pengajian tinggi, kebanyakan ruang dan peluang untuk berjaya
dimonopoli oleh golongan perempuan. Oleh yang demikian ketaksamaan
dalam pendidikan kesannya dalam pencapaian akademik kini amat ketara di
mana golongan perempuan lebih dominan di IPT.
Seterusnya, mereka masih beranggapan bahawa kaum lelaki adalah
lebih hebat dan berkemampuan untuk mengendalikan semua jenis perkara
berbanding dengan kaum perempuan. Amalan ini masih diamalkan sehingga
kini terutamanya masyarakat luar bandar. Dari aspek pendidikan, kebanyakan
murid perempuan dan lelaki lebih cenderung untuk memilih mata pelajaran
yang bersifat lebih kearah mereka. Dapat disimpulkan pemilihan ini secara
langsung akan menjadi ketaksamaan pendidikan terus dalam masyarakat
kita. Oleh itu, peluang pendidikan antara jantina juga masih wujud
ketaksamaan peluang pendidikan khususnya dalam kalangan ibu bapa di luar
bandar.

2.3 Kekurangan Kemudahan Asas

Berdasarkan Rancangan Malaysia Ketiga (1976-1980), terdapat
pelbagai program pendidikan telah dirancang bagi merapatkan jurang
perbezaan dalam peluang-peluang pendidikan antara yang kaya dengan yang
6

miskin serta antara wilayah dan antara kaum melalui pembangunan sumber
dan kemudahan-kemudahan negara dengan lebih saksama. Ini merupakan
salah satu cara sebagai panduan kepada kerajaan untuk mengimbangkan
ketidaksamaan peluang pendidikan di Malaysia terutamanya dalam aspek
menyediakan

kemudahan

yang

lengkap

di

sekolah.

Perkembangan

pendidikan di Malaysia pada peringkat awalnya lebih tertumpu kepada

pembinaan sekolah di bandar dan kawasan pertumbuhan ekonomi utama
negara. Sekolah-sekolah di bandar dibekalkan dengan kemudahan dan
peralatan yang baik dan lengkap, guru terlatih serta sumber yang mencukupi.
Sebaliknya, peluang menikmati pendidikan bagi penduduk di luar bandar dan
pedalaman adalah amat terhad.
Banyak kajian telah dijalankan untuk melihat perbezaan pendidikan
antara bandar dan luar bandar. Didapati bahawa jurang pendidikan antara
sekolah bandar dan luar bandar masih ketara terutamanya daripada aspek
kemudahan-kemudahan asas dan sumber pendidikan. Sekolah luar bandar
sering mengalami pelbagai kekurangan daripada segi infrastruktur di sekolah.
Kekurangan kemudahan asas di sekolah juga mewujudkan ketaksamaan
dalam peluang pendidikan. Dato' Seri Hishammuddin bin Tun Hussein,
Menteri Dalam Negeri telah mendedahkan sehingga September 2006, masih
terdapat 767 buah sekolah rendah dan 28 buah sekolah menengah di
Malaysia masih belum mempunyai bekalan elektrik 24 jam. Menurut beliau,
kebanyakan sekolah mempunyai bekalan air awam kecuali sebanyak 1,517
buah sekolah rendah dan 68 buah sekolah menengah tidak mempunyai
bekalan air awam.
Apabila segala kesulitan ini dihadapi murid, secara tidak langsung
menjadi sebagai satu halangan atau beban kepada murid untuk menuntut
ilmu. Hal ini juga turut mengakibatkan murid-murid tidak berminat dan tertarik
pergi ke sekolah untuk memajukan diri mereka sendiri. Di samping itu, sikap
ibubapa di pedalaman yang tidak mementingkan pelajaran anak-anak serta
diri mereka sendiri yang tidak berpelajaran turut memberi kesan negatif
terhadap pendidikan anak-anak mereka. Oleh itu, kerajaan perlu berusaha
merapatkan jurang pendidikan antara bandar dan luar bandar dengan
pembahagian sumber serta kemudahan secara adil dan saksama.
7

2.4 Kurang Tenaga Pengajar terlatih

Isu ketaksamaan peluang pendidikan yang jelas adalah berpunca
daripada kekurangnya guru terlatih. Antaranya seperti terdapat kekurangan
guru dalam bidang Sains, Matematik dan Bahasa Inggeris; kurangnya guru
berkelayakan mengikut opsyen ditempatkan di pedalaman menimbulkan
masalah pengendalian aktiviti kokurikulum serta bilangan Guru Sandaran
Tidak Terlatih (GSTT) masih ramai di sekolah pedalaman. Kerajaan perlu
befikir wajar untuk menempatkan guru-guru di kawasan pedalaman. Majoriti
guru-guru yang dihantar ke kawasan pedalaman pada masa sekarang ini
sebenarnya tidak berminat untuk mengajar di sana. Kebanyakan mereka
hanya ingin mendapat elaun yang diberikan itu sahaja. Oleh itu, pihak
kerajaan perlu memilih tenaga-tenaga pengajar yang memang betul ingin ke
kawasan pedalaman dan mereka ini perlu diberikan lebih elaun. Dengan hal
demikian, akan mewujudkan suasana mengajar yang lebih kondusif.
Di samping itu, isu ketaksamaan peluang pendidikan bagi masyarakat
pedalaman

juga

berlaku

disebabkan

kurangnya

guru

pakar

yang

berpengalaman dalam satu bidang. Kementerian Pendidikan Malaysia juga

menghadapi kesukaran menempatkan guru-guru terlatih dan berpengalaman,
terutamanya bagi mata pelajaran kritikal di kawasan luar bandar dan
pedalaman. Sebagai contoh, terdapat seramai 190,336 orang guru di sekolah
rendah dan 136,598 orang guru di sekolah menengah. Daripada jumlah
15,444 guru di sekolah rendah dan 2,895 guru di sekolah menengah ialah
Guru Sandaran Tidak Terlatih (GSTT), guru dalam latihan dan guru sambilan
atau sementara. KPM menghadapi kesukaran menempatkan guru-guru
terlatih dan berpengalaman terutamanya bagi mata pelajaran kritikal di
kawasan luar bandar dan pedalaman. Bagi menyelesaikan masalah ini, KPM
melaksanakan program Latihan Perguruan Berasaskan Sekolah (LPBS) dan
pengambilan GSTT. Cabaran KPM adalah untuk memastikan guru terlatih
mengikut opsyen ditempatkan di semua sekolah di kawasan luar bandar dan
pedalaman bagi memastikan PDP berjalan dengan lancar dan berkesan
Sehubungan itu, lebih menarik lagi kementerian telah memutuskan akan
menambah baik insentif dan mewujudkan skim ansuran khusus kepada guru

yang berkhidmat di pedalaman selain menyediakan rumah guru dan

kemudahan asas yang sempurna (Utusan Malaysia, Sabtu, 17 Jan. 2007).
Dapat disimpulkan bahawa kekurangan guru dalam bidang kritikal,
kekurangan guruguru Pendidikan Khas, guruguru lelaki mengikut opsyen
dan bilangan guru sandaran yang tidak terlatih yang masih ramai telah
menjadi punca ketaksamaan peluang pendidikan berlaku.

2.5 Kumpulan Minoriti

Kumpulan minoriti merupakan suatu kumpulan etnik dalam sesebuah
masyarakat yang mempunyai jumlah ahli yang kecil. Jumlah ini sangat kecil
dan tidak mampu mempengaruhi kumpulan-kumpulan etnik yang lain.
Menurut Kamus Dewan (2007), kumpulan minoriti merujuk kepada kumpulan
kecil masyarakat yang sama keturunan, agama, budaya ddan sebagainya
yang tinggal di sebuah tempat yang majoriti penduduknya berlainan
keturunan, agama dan sebagainya. Jumlah ini sangat kecil dan tidak mampu
mempengaruhi kumpulan-kumpulan etnik yang lain. Contohnya di Malaysia,
orang Melayu merupakan kumpulan majoriti manakala golongan Kadazan,
Iban, Bidayuh, Orang Asli dan kumpulan etnik yang lain merupakan kumpulan
minoriti (Noriati A. Rashid, 2011:76). Mereka hanya menerima pendidikan
tidak formal sahaja melalui keturunan atau warisan daripada ibubapa mereka.
Golongan

minoriti

biasanya

mempunyai

masalah

dalam

komunikasi

disebabkan bahasa yang berbeza dan sering menjadi mangsa diskriminasi.

Oleh itu, kumpulan minoriti ini perlu diberi perhatian supaya mereka tidak
terus tercicir dalam arus pendidikan. Diskriminasi terhadap mereka perlu
dihapuskan untuk memastikan mereka lebih selesa untuk mendapatkan
pendidikan mereka.
Orang asli dianggap sebagai kumpulan minoriti di Malaysia kerana
bilangannya tidak mencecah 141,230 orang (statistik 2005) dan kedudukan
mereka di pedalaman dan kawasan terpencil menyebabkan mereka terpinggir
dalam kebanyakan aspek (Noriati A. Rashid, 2011: 76). Orang Asli masih
terpinggir dalam arus pendidikan kerana infrastruktur dan prasarana yang
9

kurang lengkap di tempat tinggal. Kadar keciciran pendidikan Orang Asli di

Malaysia adalah 31,939 pada tahun 2008 (untuk tahap sekolah rendah dan
sekolah menengah) (Pemandu, 2008) merupakan antara isu yang perlu
ditangani secara bersama supaya sejajar dengan dasar pendemokrasian
pendidikan. Orang Asli merupakan komuniti yang terbukti kaya dengan ilmu
pengetahuan dan kebijaksanaan tentang pengurusan alam semula jadi. Cara
hidup Orang Asli yang berharmoni dengan alam persekitaran membolehkan
mereka mengetahui di mana tanah yang sesuai untuk bertani, hasil hutan
yang bermanfaat dan cara pemeliharaan sepatutnya dibuat sebagai
menghormati sumbangan alam kepada kehidupan mereka (Rusli Zaenal,
2002).
Menurut Pengarah Bahagian Pendidikan Khas, Bong Muk Shin,
ibubapa Orang Asli masih belum memahami bahawa kepentingan pendidikan
dan kesedaran untuk belajar. Manakala hubungan kekeluargaan masyarakat
Orang Asli yang sangat rapat menjadikan murid-murid Orang Asli enggan ke
sekolah memandangkan jarak sekolah yang jauh dan mereka terpaksa tinggal
di asrama dan berpisah dengan keluarganya. Malah, katanya lagi,
kebanyakan pelajar perempuan tidak menyambung persekolahan ke
peringkat menengah kerana biasanya akan dikahwinkan pada usia yang
muda. Tambahan pula, kajian menunjukkan bahawa tahap pendidikan yang
rendah di kalangan Orang Asli menyebabkan mereka tidak mendapat peluang
pekerjaan bergaji tinggi. Sebahagian besar mempunyai pendapatan hanya di
bawah RM1000. Ini memberi impak yang besar untuk mewujudkan
ketaksamaan peluang pendidikan dalam kalangan golongan Orang Asli.
Menurut

Mustaffa

Omar

(2004),

beliau

menyatakan

bahawa

kemunduran Orang Asli turut dikaitkan dengan latar belakang akademik yang
rendah. Jabatan Hal Ehwal Orang Asli (JHEOA) pula melaporkan bahawa
minat belajar dalam kalangan masyarakat Orang Asli masih berada dalam
tahap yang agak rendah di mana keciciran yang dicatatkan pada 1998 adalah
45.8% dan kadar buta huruf adalah 49.2% (Kadar Nasional 6.4%) serta 34.31
% murid Orang Asli tercicir daripada memasuki sekolah menengah sementara
46.28 % dilaporkan tidak menamatkan pendidikan sehingga ke tingkatan lima.
Tambahan pula, kajian Kementerian Pelajaran, mendapati bahawa terdapat di
10

kalangan ibu bapa Orang Asli yang menanamkan kepercayaan bahawa

sekolah tidak akan mengubah masa depan kaum mereka. Majoriti ekonomi
Orang Asli masih lagi berasaskan pertanian dan bersifat sara diri
menyebabkan masalah kekurangan kewangan untuk menampung peluang
persekolahan kepada anak-anaknya. Dari aspek pendidikan, pencapaian
orang Asli amatlah rendah dan jauh ketinggalan berbanding dengan
pencapaian kelompok etnik lain di Malaysia.
Seterusnya, kebanyakan Orang Asli masih terpinggir dalam arus
pendidikan kerana infrastruktur dan prasarana yang kurang lengkap di
kawasan tempat tinggal mereka. Kemudahan seperti bekalan elektrik, air
bersih dan jalan, masih tidak diadakan. Biasanya pembekalan kemudahankemudahan seperti ini terhenti sebelum sampai ke perkampungan Orang Asli.
Di sekolah pula, bekalan elektrik tidak mencukupi, prasaran seperti kipas, bilik
darjah yang selesa tidak dapat dinikmati sepenuhnya oleh masyarakat Orang
Asli. Hal ini telah menyebabkan minat belajar dalam kalangan anak Orang
Asli masih berada pada tahap yang kurang memuaskan. Ini turut didorong
oleh faktor persekitaran seperti ibu bapa yang kurang mengambil berat
mengenai pelajaran anak-anak mereka. Cara hidup mereka masih tertumpu
kepada hutan telah mendorong ramai anak Orang Asli berhenti sekolah lebih
awal untuk mengikut bapa mereka misalnya mencari rotan, membantu di
ladang ubi dan menanam padi bukit. Taraf ekonomi yang rendah juga
menyebabkan kebanyakan kanak-kanak Orang Asli menghadapi masalah
kesihatan kerana tidak mendapat makanan yang seimbang. Faktor-faktor
tersebut telah memberi kesannya berlakunya keciciran pelajaran dalam
kalangan mereka sehingga mencetusnya ketaksamaan peluang pendidikan.
Dari aspek Indigenious, indigenious merujuk kepada kaum pribumi di
pendalaman Sabah dan Sarawak. Penduduk di Sabah dan Sarawak juga
terdiri daripada pelbagai kaum, mereka dapat dibezakan dari segi kawasan
tempat tinggal. Di Sarawak, kaum terbesar ialah Melayu, Melanau, Iban,
Bidayuh, Penan dan Kelabit. Di Sabah terdapat 23 suku kaum, namun yang
terbesar ialah Kadazan, Bajau, Murut, Suluk dan orang Brunei. Masyarakat
indigenious merujuk kepada kelompok masyarakat dan etnik yang tinggal
jauh di pedalaman dan masih belum menerima sebarang perubahan dunia
11

luar. Mereka biasa tinggal di kawasan pendalaman dan sukar dihubungi oleh
pengangkutan awam.
Ketaksamaan dalam pendidikan tetap berlaku dalam masyarakat
indigenious kerana sistem pendidikan sekolah yang dikembangkan di tanah
air belum menyentuh sistem belajar asli (Indigenious Learning System)
masyarakat tradisional. Sistem belajar asli memiliki banyak aspek positif,
antaranya mempertahankan nilai-nilai budaya tanpa kehilangan kemampuan
mempelajari sesuatu. Masyarakat indigenious masih belum bersedia
menerima perubahan dalam dunia pendidikan kerana masih berpegang
kepada budaya hidup tradisional mereka.
Sistem pendidikan di Malaysia dengan sistem belajar asli mempunyai
perbezaan dan kurang dapat dikaitkan antara satu sama lain. Hal ini kerana
penyataan sistem pendidikan nasional yang kurang memberi tumpuan
tehadap kesinambungan antara kurikulum sekolah dengan budaya belajar
yang mewarnai masyarakat tradisional. Sistem belajar asli masyarakat
indigenous diwarisi secara turun-temurun yang berpandukan pengalaman
merupakan satu proses pendidikan yang berbentuk manusiawi. Dikatakan
berbentuk manusiawi kerana proses pendidikan itu disesuaikan dengan
perkembangan manusia.
Bagi masyarakat pedalaman pula, ketaksamaan peluang pendidikan
bagi masyarakat pedalaman berlaku disebabkan kerana kurangnya guru
pakar yang berpengalaman dalam satu bidang. Hal yang demikian
menyebabkan cara ataupun pendekatan yang digunakan oleh guru di dalam
kelas semasa proses pengajaran dan pembelajaran menjadi tidak menarik.
Kesannya, murid tidak berminat untuk belajar apatah lagi kebanyakan muridmurid di kawasan pedalaman terutamanya di Sabah dan Sarawak pada
kebiasaanya akan menggunakan bahasa pertuturan kaum mereka sendiri.
Dengan itu, kaedah pengajaran guru adalah penting bagi membolehkan
sebahagian besar pelajar tertarik dengan mata pelajaran. Sesetengah pelajar
yang poteng kelas dan benci kepada guru adalah disebabkan oleh cara
pengajaran guru yang tidak sesuai dan sukar difahami (Mohd Salleh Lebar,
2000:206). Oleh yang demikian, guru perlu belajar menguasai bahasa
12

pertuturan satu-satu kaum agar apa yang disampaikan semasa proses

pengajaran dan pembelajaran difahami oleh anak muridnya dan secara tidak
langsung ia akan menarik minat untuk mereka belajar dan meningkatkan
tahap pencapaian akademik mereka.
Pertumbuhan pusat bandar yang lembab turut memberi kesan kepada
sistem pendidikan di kawasan pedalaman. Hal ini juga akan mencetusnya
jurang digital iaitu perbezaan dari segi akses kepada kemudahan ICT antara
lokasi dan penguasaan kemahiran ICT. Walaupun kini kerajaan telah
melaksanakan program kampung tanpa wayar, namum keluarga di luar
bandar masih tidak mampu untuk membayar bil internet dan penggunaanya
belum meluas. Kesimpulannya, isu-isu ketaksamaan peluang pendidikan di
Malaysia masih lagi tidak dapat diselesaikan sepenuhnya. Isu-isu luar bandar
dan pedalaman masih lagi menjadi duri dalam daging.
Keadaan taburan etnik-etnik minoriti ini yang tidak sama rata dan
terpinggir dari arus kemajuan pendidikan menyebabkan mereka agak
terkebelakang

dalam

mendapat

peluang

pendidikan.

Justeru

kadar

perkembangan kemajuan mereka adalah tidak sama.

2.6 Murid Keperluan Khas

Murid berkeperluan khas merupakan golongan yang mengalami
pelbagai masalah kecacatan yang menyebabkan mereka bermasalah dalam
mendapatkan pendidikan seperti kanak-kanak normal. Mengikut Dr Chua Tee
Tee (1982), Murid Berkeperluan Khas merupakan satu program pendidikan
yang dirancangkan khas untuk kanak-kanak istimewa atau luar biasa dari segi
intelek, jasmani dan sosial atau emosi. Kanak-kanak yang berkeperluan khas
biasa menghadapi kecelaruan tingkah laku iaitu tingkah laku terbias. Kanakkanak ini juga bersifat pendiam, sensitif, pasif, tidak suka berkawan dan
mudah tersinggung. Murid keperluan khas juga didapati menghadapi tingkah
laku ketidakmatangan yang agak ketara iaitu kurang menumpukan perhatian
dalam pelajaran, tidak minat belajar dan sering berkhayal. Di samping itu,
mereka ini sering bertindak liar dan kerap menimbulkan masalah disiplin
13

sekolah seperti memeras ugut, mencuri dan ponteng. Mereka mempunyai

tingkahlaku yang suka menentang autoriti, tidak mematuhi undang-undang,
kurang bertimbang rasa dan suka menyerang orang lain. Terdapat tujuh 7
kategori kanak-kanak istimewa yang memerlukan Program Pendidikan Khas
iaitu, kerencatan mental, masalah pembelajaran, kecelaruan tingkah laku,
cacat pendengaran dan bermasalah komunikasi, cacat penglihatan, cacat
fizikal dan pintar cerdas atau berbakat istimewa.
Menurut Kirk and Kirk (1994), beliau berpendapat bahawa murid
keperluan khas berbeza dari murid biasa dari segi mental (kognitif), fizikal
(keupayaan

otot-otot

dan

sendi),

sosial

(interaksi

dan

komunikasi

interpersonal) dan emosi (keupayaan menangani perasaan). Terdapat juga

murid berkeperluan khas perpunca daripada proses perkembangan yang
lewat, hiperaktif, pintar-cerdas dan ADHD (Attention Deficit Hyperactiviti
Disorder). Murid ini biasa kurang memberi perhatian, kurang mengekalkan
perhatian dalam penglibatan setiap aktiviti dan tidak dapat memyempurnakan
tugasan dengan baik. Bagi murid ADHD dengan hiperaktiviti-impulsif, murid
ini menunjukkan tanda-tanda kurang senang duduk diam-diam, suka
berkeliaran, aktif, menunjukkan inpulsiviti dan sering menggangu orang lain.
Murid yang berkeperluan ini perlu ditangani dengan sebaik mungkin supaya
mereka tidak tercicir serta mewujudkan ketaksamaan pendidikan dalam
masyarakat.
Perbezaan setiap individu adalah anugerah Tuhan. Oleh itu, guru
harus memberi fokus terhadap masalah sosio-emosi mereka. Menurut
Woitaszewski (2003), faktor persekitaraan seperti masalah berkomunikasi,
diskriminasi terhadap golongan ini, masalah keluarga, masalah tidak dapat
menyesuaikan diri dengan sistem persekitaran dan pandangan orang lain
terhadap mereka menyebabkan masalah mereka yang sedia ada semakin
bertambah. Masalah-masalah yang mereka hadapi menyebabkan mereka
perlu ditempatkan berasingan daripada murid-murid normal. Mereka amat
sukar

untuk

berkomunikasi

dengan

orang

lain

dan

menyebabkan

pemerolehan dan pemberian ilmu daripada guru amat terbatas. Penempatan

mereka yang berasingan menyebabkan kemahiran komunikasi dan sosial
mereka terbantut dan sering disisihkan. Keperluan asasi dan perkembangan
14

pendidikan mereka kadangkala tidak diberi perhatian yang menyeluruh oleh

pihak sekolah disebabkan oleh kesukaran untuk mengukur tahap pencapaian
mereka. Di samping itu, guru biasanya kurang memberi perhatian kepada
keperluan murid-murid pendidikan Khas ini kerana mereka lebih cenderung
mengajar semua murid dengan cara yang sama (Ting Len Siong, 2013: 64)
Ini telah mewujudkan ketidaksamaan pendidikan yang amat besar bagi
golongan murid berkeperluan khas.

15

3.0

LANGKAH-LANGKAH

MENGATASI

KETAKSAMAAN

PELUANG

PENDIDIKAN
Apa yang kita sedia maklum, banyak faktor yang menyebabkan
masyarakat peribumi serta pedalaman tidak mendapat peluang pendidikan
yang sama berbanding dengan masyarakat yang berada di kawasan Bandar
dan kampung. Oleh itu, pihak kerajaan telah mengambil pelbagai langkah
untuk menangani isu ini. Mari kita meneliti Dasar Kementerian Pendidikan
Malaysia (KPM), dasar KPM ini adalah untuk merapatkan jurang pendidikan
antara lokasi, tahap sosioekonomi dan tahap keupayaan pelajar. Matlamat
Kementerian Pendidikan Malaysia adalah untuk memastikan semua sekolah
dan pelajar mempunyai peluang dan keupayaan yang sama untuk cemerlang
termasuklah daripada Sekolah Kebangsaan (SK) dan Sekolah Jenis
Kebangsaan (SJK). Di dalam buku Pelan Induk Pembangunan Pendidikan
(PIPP), Kementerian Pelajaran Malaysia telah menetapkan dasar bagi
merapatkan jurang pendidikan yang wujud seperti antara lokasi, tahap
sosioekonomi dan tahap keupayaan pelajar. Dengan hal ini, KMP telah
mengenalpasti jurang pendidikan yang perlu dirapatkan supaya akses, ekuiti
dan kualiti dapat ditingkatkan.
Kementerian Pendidikan Malaysia telah memperuntukkan RM 1 Billion
untuk keluarga miskin dan golongan kurang upaya melalui program
pembangunan pendidikan dalam usaha mengatasi ketaksamaan pendidikan
di Malaysia. Pihak kerajaan juga boleh melaksanakan pelbagai inisiatif yang
lain untuk tangani isu ketaksamaan tersebut. Menurut Datuk Razali Ismail,
beliau menyatakan bahawa jumlah RM 3 Bilion merupakan jumlah peruntukan
yang paling tinggi dalam usaha merapatkan jurang pendidikan di Malaysia.
Namun begitu, jumlah ini masih tidak mencukupi, pihak kementerian akan
menambah peruntukan ini dari semasa ke semasa.
Satu penyelesaian utama untuk mengurangkan jurang antara kelas
atasan dengan seluruh penduduk adalah meningkatkan kesamaan peluang
pendidikan dalam kalangan penduduk tanpa mengira jantina dan ras (Noriati
A. Rashid, 2011: 68). Dalam era pembangunan Negara kita ini, apabila
ketaksamarataan dalam apa jua pembangunan masih ada di dalam suatu
16

struktur masyarakat ini masih wujud, maka pembangunan sepenuhnya masih

belum dikecapi dan akan terus menjadi kesan negatif yang harus diperbaiki.
Hal ini demikian, masalah ketaksamaan peluang pendidikan di Malaysia
masih memerlukan usaha yang lebih dan berterusan dalam menjamin
pendidikan dapat diberi kepada semua rakyat.

3.1

Peranan

guru

dalam

menangani

isu

ketaksamaan

peluang

pendidikan
Robiah Sidin (1994) menyatakan bahawa guru merupakan aset utama
bagi memastikan perkembangan pendidikan dapat dilaksanakan dengan
berkesan di

sekolah. Guru memainkan peranan yang sangat penting dalam

menangani isu isu ketaksamaan peluang pendidikan dalam kalangan murid

pelbagai etnik dan budaya. Kelancaran dan penyampaian Pembelajaran dan
Pengajaran (PdP) yang baik oleh guru mampu membentuk perkembangan
minda

murid

dan

menarik

minat

murid.

Guru

harus

menjadikan

tanggungjawab untuk menerapkan pendidikan nilai yang merangkumi nilai

material dan bukan material mengikut acuan Malaysia. Ini adalah penting
apabila murid keluar dari sistem persekolahan nanti, mereka mempunyai
budaya Malaysia yang boleh diterima oleh pelbagai lapisan masyarakat yang
terdiri dari pelbagai kaum untuk merealisasikannya. Tidak dapat dinafikan
bahawa pemupukan nilai yang baik dan menghormati budaya kaum lain
dalam kalangan masyarakat haruslah bermula daripada peringkat akar umbi
lagi. Bak kata pepatah, Melentur buluh biar dari rebungnya, amalan budaya
ini harus dididik sejak kecil lagi dalam jiwa kanak-kanak supaya sifat prejudis
dan stereotaip tidak wujud dalam kalangan generasi muda lagi. Justeru, guruguru sekolah rendah amat memainkan peranan yang besar bagi membentuk
dan memupuk nilai-nilai sosial yang positif di dalam jiwa setiap muridnya
tanpa mengira bangsa dan agama. Pendidikan awal murid-murid mampu
mencorakkan dan melahirkan masyarakat yang berupaya bekerjasama dan
bertoleransi bagi membangunkan negara sebagai satu masyarakat dan
organisasi yang utuh bukan sahaja dari aspek luaran malah dari pelbagai
aspek lain.
17

Selain itu, guru juga memainkan peranan yang penting dalam

merancang strategi, kaedah dan pemilihan aktiviti yang sesuai untuk
meningkat kemahiran belajar murid. Guru haruslah memahami budaya
orang Asli, peribumi dan masyarakat pedalaman. Hal ini demikian kerana
gaya pembelajaran mereka adalah berbeza daripada masyarakat bandar dan
budaya lain. Sekiranya guru gagal dalam memilih kaedah pengajaran dan
pembelajaran yang sesuai dalam bilik darjah, hal ini akan menyebabkan
murid-murid ini kurang berminat untuk belajar. Maka, guru haruslah
mendalami gaya pembelajaran dan kognitif bagi murid-murid Orang Asli,
pribumi dan murid pedalaman supaya proses PdP dijalankan lebih efektif.
Penggunaan bahan bantu mengajar (BBM) yang menarik juga amat
diperlukan untuk meningkatkan kefahaman di samping menarik perhatian
serta minat murid. Guru juga perlu berusaha menangani masalah komunikasi
dalam bahasa ibunda murid dan belajar adat resam mereka bagi memastikan
salah kefahaman sehingga menimbulkan persepsi tidak baik pada pandangan
mereka. Menurut Sparks (2000), beliau mencadangkan pembelajaran
koperatif, bahan pengajaran visual, pendekatan menggunakan cerita dan
lagu. hal ini demikian kerana masyarakat orang Asli dan pribumi sangat suka
bercerita tentang peristiwa lampau mereka. Justeru pembelajaran secara
kontekstual amat berkesan dilaksanakan. Pembinaan soalan aras tinggi oleh
guru juga boleh digunakan untuk mengembangkan pemikiran mereka secara
kritis dan kreatif. Tambahan juga, guru harus menyesuaikan diri dengan
kaedah pengajaran dan pembelajaran supaya pengetahuan dan kemahiran
yang disampaikan dapat diterima oleh murid-murid orang asli dan pribumi.
Di samping itu, guru juga harus menyediakan bilik darjah yang
kondusif iaitu merupakan bilik darjah yang dapat memberikan persekitaran
yang mampu meningkat keinginan murid untuk belajar. Sebagai contohnya,
guru boleh menyediakan pelan susunan meja yang memudah guru untuk
mengawal kelas. Penyusunan kedudukan meja murid-murid dalam bilik darjah
hendaklah melibatkan semua kaum. Dengan itu, mereka dapat melakukan
pelbagai aktiviti bersama-sama di sepanjang sesi persekolahan. Selain itu,
peranan guru juga penting dalam mengendalikan kelas dengan aktiviti yang
melibatkan percampuran murid dari pelbagai latar belakang. Guru tidak harus
18

mengajar dengan mengelompokkan murid mengikut kaum masing-masing.

Sebagainya contohnya guru tidak seharusnya mengelaskan dan membina
kumpulan murid mengikut kaum sahaja seperti berkumpulan murid Cina
dengan kaum Cina sahaja. Guru perlu mengambil langkah dengan setiap
murid dari kaum yang berlainan dan jantina yang berbeza ditempatkan dalam
satu kumpulan yang sama supaya memberi peluang untuk mereka
berinteraksi secara terbuka. Melalui aktiviti ini, perkongsian dan pertukaran
ilmu tentang budaya masing-masing akan berlaku secara tidak langsung.
Di dalam bilik darjah, terdapat perbezaan kelas sosial di kalangan
murid, guru harus memberi perhatian dan bersifat lebih sensitif supaya
murid dari kelas sosial yang rendah tidak berasa tersisih dan malu
terhadap rakan mereka yang datang dari kelas sosial atasan. Guru harus
bijak dalam menggalakkan muridmurid untuk bergaul dengan bebas tanpa
ada sekatan budaya. Guru juga boleh menerapkan nilai murni di dalam kelas
yang mempunyai perbezaan kelas sosial dengan menggalakkan murid dari
kelas atasan untuk saling membantu murid dari kelas sosial bawahan serta
meningkatkan keyakinan diri murid kelas sosial bawahan. Oleh itu, guru harus
dapat menyesuaikan dan mengadaptasi kurikulum sedia ada supaya mesra
budaya dan semua murid tanpa mengira kaum, agama dan budaya dapat
menerimanya.
Selain daripada itu, guru perlu peka terhadap amalan dan
kepercayaan yang dipegang oleh murid. Guru perlu mengelakkan dari
menyentuh atau mempertikaikan amalan kepercayaan oleh murid. Ini penting
sekiranya seorang guru itu mempunyai murid berketurunan Orang Asli yang
mengamalkan amalan nenek moyang mereka. Guru perlu memikirkan dan
merancang aktiviti pengajaran yang sesuai supaya mereka tidak tersinggung.
Sebagai

contoh,

jika

seseorang

guru

itu

mempunyai

murid

yang

mengamalkan pelbagai kepercayaan, guru perlu mengelak dari menjadikan

kepercayaan mereka itu sebagai contoh kerana dikhuatiri akan menjadi
bahan ejekan murid lain. Oleh itu, guru perlu mengetahui dan mengkaji latar
belakang murid agar perancangan aktiviti pengajaran besesuaian dengan
semua kepercayaan, nilai, dan agama murid. Guru juga harus bijak bertindak
sekiranya berhadapan dengan situasi dimana berlakunya pertelingkahan atau
19

perselisihan faham antara murid yang melibatkan kaum yang berbeza atau
berlainan kelas sosial atau berlainan jantina.
Tambahan lagi, penggunaan bahasa perlu dititik beratkan oleh guru
ketika mengajar di dalam kelas. Dialek bahasa yang pelbagai akan dikesan
sekiranya mempunyai murid yang berbilang kaum. Guru perlu menggunakan
bahasa standard iaitu bahasa baku (Bahasa Kebangsaan) bagi mengelakkan
jurang jika menggunakan bahasa dialek. Penggunaan bahasa standard akan
membuka peluang yang sama rata untuk murid mengambil bahagian dalam
aktiviti pengajaran dan pembelajaran serta memudahkan sesi pengajaran
kerana murid dapat memahami dengan penggunaan bahasa tersebut.
Sebagai contohnya, jika guru berasal dari Kelantan, dialek Kelantan tidak
boleh digunakan apabila mengajar di luar kawasan Kelantan kerana tidak
semua murid dapat memahami dialek Kelantan dengan baik.

3.2 Program Pembestarian Sekolah

Menurut Organisation for Economic Co-operation and Development
(OECD) pada tahun 2001 pula, jurang digital telah ditafsirkan sebagai satu
jurang yang wujud di antara individu, isi rumah, perniagaan dan kawasan
geografi pada peringkat sosio-ekonomi yang berbeza untuk mendapatkan
peluang menggunakan internet dan mengakses ICT. Cabaran Kementerian
Pelajaran Malaysia adalah untuk memastikan infrastruktur, perkakasan,
perisian dan latihan yang mencukupi diberi kepada pihak sekolah-sekolah di
kawasan luar bandar yang kurang terdedah dengan kemudahan Information
dan Communication Techology (ICT) berbanding kawasan luar bandar.
Program pembestarian sekolah ini menggambarkan komitmen dan
kesungguhan pihak kerajaan dalam membangunkan pendidikan berkualiti
yang bertaraf dunia. Program pembestarian sekolah yang sedang dijalankan
termasuk menyediakan sekolah luar bandar dilengkapkan dengan makmal
komputer, bilik komputer dan perkakasan yang mencukupi. Sekolah-sekolah
juga akan dirangkaikan dengan akses jalur lebar School Net dan bagi
sebahagian sekolah di luar bandar dan pendalaman. Menurut Hishamuddin
20

(2006) telah menyatakan bahawa usaha turut diadakan untuk membestarikan

sekolah luar bandar dengan memberi tumpuan khusus kepada sistem
pengajaran dan pembelajaran termasuk penyediaan makmal komputer, pusat
akses, kelengkapan teleconferencing dan web-TV serta sistem komunikasi
termasuk telefon satelit dan faksimili. Infrastruktur ini mestilah setaraf
dengan infrastruktur yang terdapat di sekolah-sekolah kawasan Bandar.
Tambahan pula, konsep Sekolah Bestari, projek Sekolah Net, projek
Smart Lab dan projek Sekolah Vista adalah sebagai lonjakan kepada
pemantapan sektor pendidikan negara. Dari aspek Sekolah Bestari, sekolah
ini tumpuan kepada proses pengembangan dan pemupukan pembelajaran
dengan menggunakan komputer dan penggunaan multimedia. Dari aspek
Projek Sekolah Net, sekolah dibekalkan dengan penggunaan komputer
peribadi dan persekitaran Local Area Network (LAN). Guru berfungsi sebagai
penerima maklumat sesuatu bahan kurikulum dan pembelajaran daripada luar
dan kemudian menyalurkannya kepada pelajar. Ini memberi peluang kepada
pelajar mendapat kemahiran dan maklumat sesuai dengan keupayaan
mereka dan aplikasi pelbagai stail pembelajaran.
Dari aspek Projek Smart Lab, projek ini menggunakan jaringan
komputer bagi membolehkan pelajar mengakses ilmu dan maklumat daripada
pelbagai sumber dengan guru berfungsi sebagai pemandu, pelayar dan
pemudahcara. Akhir sekali, Projek Sekolah Vista iaitu perisian aplikasi bagi
pengurusan bilik darjah untuk pengajaran dan pembelajaran. Ini bagi
membolehkan guru menguruskan bilik darjah dengan berkesan dan memberi
peluang kepada pelajar berkomunikasi secara elektronik dengan rakan dan
guru.

Usahasama

Kementerian

Pelajaran

Malaysia

dan

National

Implementation Task Force (NITF) untuk menambah baik jurang pendidikan

adalah komitmen kerajaan bagi memperkasa pendidikan negara.

21

3.3 Menambahbaik Program Pembangunan Pendidikan Luar Bandar,

orang Asli, pedalaman dan peribumi
Dari

aspek

bekalan

elektrik,

kerajaan

perlu

berusaha

untuk

membekalkan bekalan elektrik yang sepenuhnya ke kawasan pedalaman.

Pada apa yang kita sedia maklum, bekalan elektrik di kawasan pedalaman
masa sekarang hanyalah seketika sahaja. Terdapat juga beberapa sekolah di
pedalaman hanya menggunakan generator untuk bekalan elektrik mereka.
Jika masalah ini tidak diselesaikan, sesi pengajaran dan pembelajaran di
sekolah akan terganggu. Selain daripada bekalan elektrik, kerajaan juga perlu
menyediakan

kemudahan-kemudahan

lain

yang

boleh

melancarkan

kehidupan masyarakat di pedalaman. Antaranya adalah bekalan air bersih

dan juga klinik-klinik desa serta kemudahan-kemudahan di dalam bilik darjah
itu sendiri untuk keselesaan pelajar dan juga guru. Melalui projek berimpak
tinggi, Badan Bertindak Pelaksanaan Negara (BBPN) telah membantu untuk
memastikan kemudahan asas seperti bekalan elektrik 24 jam bagi 900
sekolah dan bekalan air bersih untuk 300 sekolah ditingkatkan. Sebanyak
2,600 buah sekolah rendah dan menengah juga akan dinaik taraf melalui
penyediaan kemudahan bilik darjah yang mencukupi, sekolah baru, bangunan
tambahan dan bangunan gantian.
Di samping itu, Kemajuan Masyarakat (KEMAS) juga telah merancang
strategi untuk menyebar cara pendidikan kanak-kanak dari dalam rahim
hingga umur tiga tahun. Tindakan ini diambil untuk menentukan supaya
jurang perbezaan antara masyarakat bandar dan luar bandar tidak menjadi
begitu ketara (Wan Azmi Ramli, 1992: 326). KPM juga akan memperluaskan
penawaran Mata Pelajaran Vokasional (MPV) kepada 480 buah sekolah luar
bandar bagi meningkatkan peluang pelajar kurang cenderung akademik.
Tambahan pula, KPM dan agensi-agensi lain juga telah menyediakan bantuan
tempat tinggal melalui pembinaan sekolah-sekolah berasrama. Status sosioekonomi murid dan juga pecapaian dalam peperiksaan kebangsaan menjadi
kriteria untuk memasuki sekolah berasrama (Victort. King, 1992: 374).
Kerajaan juga harus menambah baik Sekolah Kurang Murid (SKM). Di
Malaysia, sekolah yang bersaiz kecil adalah merujuk kepada sekolah kurang
22

murid (SKM) dengan yang bilangan murid yang kurang daripada 150 orang.
Kebanyakan sekolah-sekolah ini adalah sekolah luar bandar di pedalaman
seperti sekolah orang asli dan sekolah pedalaman di Sarawak. Kewujudan
sekolah

bersaiz

kecil

ini

sangat

diperlukan

terutamanya

untuk

menyempurnakan tuntutan dan tanggungjawab sosial kerajaan yang perlu

memastikan bahawa setiap individu rakyat mendapat pendidikan percuma
tanpa mengira perbezaan taraf ekonomi, sosial, politik dan kaum. Pada tahun
2005, masih terdapat 2,261 (29.7%) sekolah rendah yang dikategorikan
sebagai SKM, iaitu sekolah yang enrolmennya kurang daripada 150 orang.
Sebagai contoh sekolah ialah SJK (C) Ming Chiang, Bintagor, Sarawak (SKM)
yang hanya terdiri daripada 31 orang murid pada 2012. Selain itu,
penempatan guru di SKM sukar dilakukan kerana kebanyakannya berada
jauh di pedalaman. Jumlah murid yang terlalu kecil pula menyebabkan SKM
mengamalkan pengajaran kelas bercantum atau multigrade teaching iaitu
mengajar sebuah kelas yang terdiri daripada pelbagai tahun persekolahan.
Jurang digital merupakan salah satu bentuk kemiskinan yang perlu
ditangani di sekolah luar bandar dan pedalaman. Pemahaman situasi sebenar
di peringkat akar umbi serta pengumpulan sumber adalah elemen yang perlu
ditangani dalam masalah jurang digital. Omar Hashim (1991) berpendapat
bahawa guru harus memiliki beberapa kemahiran dengan keperluan zaman
globalisasi ini dan salah satunya adalah kemahiran menggunakan media
elektronik serta komputer untuk meningkatkan keberkesanan pengajaran.
Guru yang tidak mempunyai kemahiran menggunakan media elektronik
dalam

pengajaran

akan

menyusahkan

pelajarnya

dan

seterusnya

menjejaskan prestasi pencapaian akademik, terutamanya mata pelajaran

Sains dan Matematik. Di samping itu, berdasarkan RMKe- 8, KPM telah
menyediakan infrastruktur seperti makmal atau bilik komputer; perkakasan
seperti komputer riba, projektor LCD dan pelayan (server), membangunkan
perisian khusus dan program TV Pendidikan bagi membantu p&p, melatih
guru bagi meningkatkan kompetensi mengintegrasikan ICT dalam PdP dan
melatih pentadbir sekolah menggunakan ICT dalam pengurusan. Dengan
globalisasi guru dapat meningkatkan kemahiran ICT dan interaksi global yang
mana ianya meluaskan konsep pembelajaran mengatasi bilik darjah.
23

Contohnya, dengan kemahiran teknologi maklumat dan komunikasi, guru

dapat melaksanakan proses pengajaran dan pembelajaran yang merentasi
penyediaan pengalaman murid tanpa terbatas. Justeru, kerajaan haruslah
menyediakan peruntukan bagi membantu para pendidik dalam meningkatkan
kemahiran mereka dengan cara yang lebih efektif.
Bagi memastikan pembudayaan ICT juga berlaku di luar bandar, KPM
telah menghubungkan sekolah dengan akses jalur lebar melalui kerjasama
Kementerian Tenaga Air dan Komunikasi (KTAK) serta merangkaikan
infrastruktur dan perkakasan ICT melalui rangkaian setempat atau teknologi
tanpa wayar. Cabaran KPM adalah untuk memastikan agar infrastruktur,
perkakasan, perisian dan latihan yang mencukupi diberi kepada sekolahsekolah di kawasan luar bandar yang kurang terdedah dengan ICT
berbanding kawasan bandar. Dalam program pembestarian sekolah, semua
sekolah luar bandar akan dilengkapkan dengan makmal komputer, bilik
komputer dan perkakasan yang mencukupi. Sekolah-sekolah juga akan
dirangkaikan dengan akses jalur lebar School-Net dan bagi sebahagian
sekolah di luar bandar dan pedalaman, pusat akses akan dibina. Pada waktu
yang sama, KPM akan menambah baik kaedah penyampaian program TV
Pendidikan dan merintis penggunaan video teleconferencing sebagai kaedah
untuk menyampaikan ilmu pengetahuan dan bahan-bahan PdP kepada
pelajar dan guru di kawasan pedalaman.

3.4 Peningkatan bilangan guru berpengalaman

Peningkatan bilangan guru berpengalaman juga tidak kurang penting
dalam usaha mengurangkan jurang pendidikan antara bandar dan luar
bandar.

Dalam

hal

ini,

kerajaan

harus

meningkatkan

elaun

atau

menambahbaikan infrastuktur di luar bandar untuk menarik minat guru untuk

terus berusaha di kawasan luar bandar. Selain itu, pihak kerajaan harus
mewajibkan guru baru berkhidmat di kawasan pedalaman. Tujuannya adalah
supaya guru tersebut diberi pendedahan awal terhadap pengalamanpengalaman pendidikan yang berlaku di sekolah pedalaman. Pengalaman ini

24

penting bagi guru-guru baru memantapkan lagi pengetahuan baru dalam

opsyen mereka dari semasa ke semasa.
Selain itu, guru juga harus diberi latihan penggunaan media elektonik
agar guru dapat menggunakan alat media elektronik yang berkenaan untuk
menarik minat pelajar untuk belajar. Memberikan latihan serta bengkel
kemahiran kepada guru-guru di setiap sekolah. Hal ini demikian bertujuan
mengurangkan kadar guru-guru buta komputer. Dalam bengkel kemahiran
tersebut, para pendidik harus diberikan penekanan dalam penggunaan
komputer serta ICT bagi tujuan menambahkan pengetahuan mereka
mendidik pelajar dalam menggunakan ICT. Dengan menjaminkan keperluan
dan kualiti guru barulah sistem pendidikan di kawasan luar bandar dapat
berkembang dan meningkatkan kualiti pelajar. Maka program Latihan Dalam
Perkhidmatan (LDP) telah dilaksanakan oleh kerajaan untuk memberi taklimat
khas dan hands-on penggunaan ICT dalam pembelajaran dalam pengajaran
pelajar oleh tenaga pengajar terlatih. Di samping itu, guru juga harus selalu
mengikuti perkembangan pendidikan global untuk menimbakan ilmu dan
meningkatkan kaedah pengajaran.

3.5 Mengembangkan Program Pendidikan Khas

Golongan

kurang

berupaya

biasanya

memerlukan

kemudahan

teknologi yang canggih bagi membantu mereka dalam sistem pembelajaran

dan pengajaran. Dengan itu, pihak sekolah seharusnya menyediakan
pelbagai kemudahan yang sesuai dengan tahap kebolehan masing-masing.
Pada 1 oktober 1995, Jabatan Pendidikan khas di bawah kementerian
pelajaran telah mewujudkan pelbagai perkhimatan pembelajaran demi
golongan murid berkepeluan khas. Perkhimatan pendidikan ini adalah untuk
mereka yang mempunyai masalah penglihatan, pendengaran, pembelajaran,
tidak dapat menguasai 3M (Membaca, Menulis Dan Mengira) serta
pembangunan pendidikan murid Orang Asli dan Penan (Ting Len Siong
2013:77-78).

25

Pada tahun 2004, Kerajaan Malaysia telah menubuhkan Program

Pendidikan Prasekolah Khas di semua SKPK. Pada tahun 2005, sebanyak 32
program Pendidikan Khas Intergrasi untuk murid bermasalah pembelajaran
diwujudkan di sekolah harian biasa. Manakala Kementerian Pelajaran
Malaysia

telah

mempertingkatkan

pengisian

program

khas

integriti

bermasalah pembelajaran, iaitu dengan menyediakan guru pendidikan khas

yang terlatih serta menyediakan pembantu pengurusan murid yang
mencukupi. Selain itu, KPM harus menyediakan lebih banyak infrastruktur,
kemudahan ICT yang sesuai dan program yang releven. Untuk memberi
peluang kepada murid yang pintar cerdas pula, Kelas Rancangan Khas (KRK)
diadakan di sekolah biasa. Mereka akan diberi penekanan yang lebih untuk
meningkatkan lagi potensi mereka dalam pelajaran.
Dengan meminda Peraturan-Peraturan Pendidikan Khas 1997 untuk
menerima pelajar dua kecacatan. Pusat Pemulihan Dalam Komuniti (PDK)
telah menyediakan pendidikan kepada pelajar kurang upaya dengan lebih
daripada satu jenis kecacatan kerana sebelumnya KPM hanya menyediakan
pendidikan bagi pelajar yang mempunyai hanya satu jenis kecacatan sahaja
serta boleh mengurus diri seperti yang tertakluk dalam Peraturan Pendidikan
(Pendidikan Khas) 1995. Sebagai contohnya, pihak sekolah boleh membuka
kelas khas bagi murid autisme dan ADHD serta yang mempunyai dua
kecacatan. PDK sepatutnya memberi ceramah kepada ibubapa tentang
program yang disediakan supaya mereka boleh menghantar anak-anak
kurang berupaya untuk mendapat pendidikan yang seperti murid-murid
normal. Ibu bapa seharusnya mempunyai kesedaran tentang kepentingan
pendidikan dan tidak harus menganggap anak kurang berupaya sebagai satu
beban.
Secara keseluruhnya, kementerian pelajaran malaysia telah berusaha
merapatkan jurang ketaksamaan peluang pendidikan kumpulan berkeperluan
khas dengan Program Pendidikan khas Integrasi, Kelas Inkusif, selain
menambah Sekolah Pendidikan Khas. Di samping itu, intervensi awal melalui
program Kia2M, program pemulihan khas, program Gerak Gempur bagi 3 M
PROTISM (Program pemulihan 3M merupakan sokongan dan pengukuhan

26

kepada pemulihan khas) dapat menangani masalah pembelajaran yang

dihadapi murid pada peringkat awal persekolahan.

3.6 Sekolah Dalam Hospital diperluas

Kini ibu bapa tidak perlu bimbang jika anak-anak mereka terpaksa
tinggal di hospital dalam tempoh lama. Terdapat lapan buah Sekolah Dalam
Hospital (SDH) di seluruh negara yang membolehkan pelajar mengikuti
pelajaran seperti biasa walaupun hanya empat mata pelajaran teras iaitu
Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris, Matematik dan Kokurikulum. Idea SDH
yang dicetuskan oleh Isteri Timbalan Perdana Menteri Puan Sri Noorainee
Abd. Rahman yang prihatin dengan nasib kanak-kanak yang ketinggalan
pembelajaran apabila terpaksa dimasukkan ke hospital.
Sekolah Dalam Hospital yang diperkenalkan sejak tiga tahun lalu
diperluaskan ke semua hospital di seluruh negara termasuk di Sabah dan
Sarawak sebagai satu inisiatif berterusan kerajaan dalam menyediakan
pendidikan berkualiti kepada kanak-kanak dan remaja yang sedang menjalani
rawatan di hospital. Timbalan Menteri Pendidikan II, P. Kamalanathan
berkata, pada masa ini terdapat lapan buah hospital yang mempunyai
kemudahan Sekolah Dalam Hospital manakala dua lagi dalam perancangan
untuk diwujudkan iaitu masing-masing satu di Sabah dan Sarawak. Fungsi
SDH adalah bagi mengimbangkan pembelajaran di mana murid berada
walaupun mereka mempunyai masalah kesihatan yang serius. Pendekatan
pembelajaran Sekolah Dalam Hospital berbeza daripada sekolah biasa iaitu
berasaskan 'fun learning' yang menekankan pembelajaran secara santai dan
menyeronokkan. Persekitaran pembelajaran yang tenang, menarik dan penuh
warna-warni merupakan terapi secara semula jadi bagi pelajar dan kanakkanak di hospital.
Matlamat

penubuhan

Sekolah

Dalam

Hospital

adalah

bagi

membolehkan golongan murid yang tidak bernasib baik dan terganggu

masalah kesihatan supaya mendapatkan kemudahan pendidikan lebih baik
melalui sistem pembelajaran yang teratur serta sistematik ketika menjalani
27

rawatan di hospital kerajaan. Program sekolah dalam hospital ini akan

dibahagikan kepada tiga peringkat persekolahan iaitu peringkat prasekolah,
sekolah rendah dan sekolah menengah. Kanak- kanak berusia antara tiga
hingga 18 tahun boleh menyertai program SDH ini. Sukatan pelajaran SDH
adalah berteraskan kepada kurikulum kebangsaan Kementerian Pelajaran
Malaysia yang telah sedia ada di peringkat sekolah rendah dan menengah
dan digunakan secara fleksibel berdasarkan Akta Pendidikan 1996 dengan
kaedah pengajaran serta pembelajaran disesuaikan mengikut keupayaan
pesakit. Proses pengajaran dan pembelajaran SDH dilaksanakan secara
berkumpulan di kelas dan secara individu di wad. Sesi pembelajaran di SDH
bermula pada jam 10 pagi hingga 12 tengahari dan 2 petang hingga 4 petang
dari hari Isnin hingga Jumaat. SDH menyediakan dua ruang pembelajaran di
tingkat yang sama disediakan untuk murid sekolah rendah dan menengah
dengan kemudahan komputer, ruang santai untuk pelajar serta ruang
menunggu untuk ibu bapa.
Ketika diwujudkan pada Julai 2011, tiga perintis Sekolah Dalam
Hospital ialah di Institut Pediatrik Hospital Kuala Lumpur, Hospital Ampang
dan Hospital Serdang. Kemudian diteruskan di Hospital Universiti Sains
Malaysia Kubang Kerian; Hospital Sultan Haji Ahmad Shah, Temerloh dan
Pusat Perubatan Universiti Kebangsaan Malaysia, Cheras (kasa kedua
projek). Seterusnya, Sekolah Dalam Hospital di Hospital Pakar Sultanah
Fatimah, Muar, Johor merupakan yang kelapan dan telah beroperasi bermula
1 April lalu manakala perluasan ke Sabah dan Sarawak telah dilaksanakan
pada akhir 2013. Setakat ini, lebih 22,000 murid yang mempunyai masalah
kesihatan telah mendapat akses pendidikan menerusi projek itu sejak Julai
2011 hingga April 2013.
Kewujudan SDH mampu menghilangkan rasa bimbang para ibu bapa
terhadap pembelajaran anak-anak mereka apabila menerima rawatan di
hospital. Kebimbangan ini tentunya lebih tinggi jika anak-anak mereka akan
menduduki peperiksaan awam pada tahun berkenaan. Pelaksanaan SDH
sekurang-kurangnya mengelakkan anak-anak mereka daripada ketinggalan
dalam pelajaran dan seterusnya membantu dalam mengulangkaji pelajaran
untuk peperiksaaan yang bakal dihadapi. Dengan SDH ini, isu ketaksamaan
28

peluang pendidikan bagi golongan murid yang sakit berpanjangan dapat

diatasi dengan efektif. Maka SDH seharusnya memperluaskan lagi di meratarata tempat untuk memudahkan lagi bagi masyarakat pedalaman serta luar
bandar mendapatkan pendidikan.

3.7 Meningkatkan Taraf Sosio-Ekonomi Masyarakat

Faktor kemiskinan dalam kalangan ibu bapa luar bandar juga
menyebabkan anak-anak mereka tidak mendapat peluang pendidikan yang
sempurna (Ting Len Siong, 2013:73). Berdasarkan kajian bahagian
Perancangan dan Penyelidikan Dasar (BPPDP), Kemeterian Pendidikan pada
tahun 1996 melaporkan bahawa kebanyakkan kes keciciran datang daripada
keluarga berpendapatan rendah atau sederhana dan tinggal di kawasan yang
persekitarannya tidak menggalakkan untuk pembelajaran. Kemiskinan telah
menyebabkan murid-murid dibesarkan dalam persekitaran keluarga yang
tidak memberikan kelebihan dalam bidang akademik. Para ibubapa miskin
dikatakan tidak mampu menyediakan peralatan persekolahan yang cukup
untuk anak-anak mereka (Ting Len Siong, 2013: 76).
Usaha-usaha

untuk

membasmi

kemiskinan

perlu

dijalankan

merangkumi pemberian bantuan kewangan yang bersifat bantuan kebajikan

penuh. Hal ini perlu mendapat perhatian Jabatan Kebajikan Masyarakat,
Jabatan Hal Ehwal Orang Asli, Majlis Agama Islam Negeri-Negeri dan lain-lain
agensi yang berkaitan. Selain daripada itu, bantuan kewangan di dalam
menyokong penglibatan mereka di dalam kegiatan-kegiatan saraan hidup
baru perlu diberikan. Ini termasuk menggalakkan mereka menceburi bidangbidang keusahawanan, pertanian moden, perniagaan dan lain-lain. Apabila
taraf sosio-ekonomi masyarakat Orang Asli berjaya ditingkatkan, secara tidak
langsung anak-anak mereka berpeluang untuk belajar di sekolah tanpa perlu
ponteng untuk membantu menyara keluarga.
Pengubalan Dasar Pembagunan Nasional (DPN) yang mengekalkan
strategi asas Dasar Ekonomi Baru (DEB) telah menetapkan langkah
permulaan ke arah menjadikan Malaysia sebuah negara maju dari semua
29

segi termasuk keadilan sosial, nilai dan etika, ekonomi dan politik, kualiti
hidup dan kecekapan pentadbiran kerajaan (Pentadbiran dan Pengurusan
Awam Malaysia, 2006:194). Tujuan dasar ini diperkenalkan adalah untuk
meningkatkan

taraf

sosio-ekonomi

masyarakat.

Oleh

kerana

kadar

kemiskinan yang terlalu tinggi di kawasan luar bandar pada akhir tahun 1960an, pelaksanaan DEB (1971-1990) telah memperlihatkan penglibatan terus
perkhidmatan awam melalui pembukaan tanah-tanah dan pemberian subsidi
besar-besaran kepada petani-petani kecil untuk mewujudkan pekerjaan dan
membantu meningkatkan pendapatan mereka.
Program-program

berbentuk

kerja-kerja

kemasyarakatan

yang

melibatkan pelajar-pelajar Universiti dan persatuan-persatuan pelajar harus

disemarakkan

bagi

mendekatkan

mereka

dengan

golongan

yang

berpendidikan tinggi. Ini sekaligus menanam keinginan pelajar-pelajar Orang

Asli untuk ke diperingkat lebih tinggi lagi. Selain itu, Yayasan Basmi
Kemiskinan(YBK) ditubuhkan pada 16 Mac 1990 yang berdaftar di bawah
Akta Amanah Ordinan, 1952. YBK ini dilancarkan secara rasmi pada April
1990 oleh Tan Sri Haji Muhammad Haji Muhd. Taib untuk memastikan
kemiskinan dan ketaksamaan dapat dikurangkan serta mempelbagaikan
program terus pembangunan di luar bandar.

3.8 Pertubuhan Sekolah Integriti (Pendidikan untuk semua)

Sejajar

dengan

slogan

Pertubuhan

Pendidikan,

Saintifik

dan

Kebudayaan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNESCO), 'Pendidikan

untuk Semua', Kementerian Pelajaran tidak mengenepikan pesalah Juvana
untuk mendapatkan pendidikan seperti murid lain di sekolah biasa. Dengan
menyedari pentingnya pendidikan untuk semua, kerajaan menubuhkan
sekolah integriti, institusi pendidikan untuk pesalah juvana pada 2008.
Penyediaan kemudahan itu sebagai usaha menjana modal insan tidak kira
tempat mereka berada atau tahap umur pelajar.
Bagi pesalah juvana mereka akan mengikuti pembelajaran di Sekolah
Integriti yang terletak di enam zon, iaitu Penjara Kajang di kawasan tengah;
30

Kluang (selatan); Marang, Terengganu (timur); Sungai Petani, Kedah (utara);

Kuching, Sarawak dan Kota Kinabalu, Sabah (Malaysia Timur). Sekolahsekolah ini berfungsi sama seperti sekolah kebangsaan atau sekolah
menengah kebangsaan di luar. Ia mengguna pakai kurikulum dan sukatan
pelajaran, tempoh pembelajaran dan guru-guru yang sama ditetapkan oleh
Kementerian Pelajaran dengan ditawarkan kelas-kelas seperti pemulihan 3M
(membaca, menulis dan mengira), persediaan Penilaian Menengah Rendah
(PMR), PMR, persediaan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM).
Darussalam Budi (2010) berkata, usaha penjara ini adalah selaras
dengan falsafah Pendidikan Untuk Semua oleh Pertubuhan Pendidikan,
Sains dan Kebudayaan Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu (UNESCO)
dengan kerjasama Kementerian Pelajaran. Jabatan itu percaya peluang
pembelajaran yang disediakan kepada mereka dengan ilmu, kemahiran dan
membentuk sikap yang positif supaya pelajar itu dapat kembali ke pangkuan
masyarakat sebagai warganegara yang produktif dan berguna kepada
bangsa, agama serta negara.
Ketua Unit Pendidikan, Ibu Pejabat Penjara, Shamsuddin Mustapha,
berkata kini ada 89 guru bertugas di enam sekolah integriti dan tiga Sekolah
Integriti Henry Gurney. Beliau juga berkata, sekolah integriti menggunakan
kurikulum sama dengan sukatan pelajaran sekolah biasa dan mempunyai
kemudahan sama di sekolah luar penjara iaitu bilik darjah, makmal komputer,
padang atau gelanggang sukan, surau dan bilik guru.

3.9 Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 yang
dilancarkan pada 6 September 2013 merupakan inisiatif yang selari dengan
strategi Unesco bagi mencapai matlamat pendidikan untuk semua, kata
Timbalan Perdana Menteri Tan Sri Muhyiddin Yassin. Pelan ini merupakan
dokumen rasmi yang amat signifikan untuk pembangunan negara serta dalam
masa

sama

mampu

melahirkan

31

pelajar

bersahsiah

terpuji

serta

berkeperibadian tinggi. Sebanyak 11 anjakan yang terkandung dalam Pelan

Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025 seperti:

1. Menyediakan kesamarataan akses kepada pendidikan berkualiti

bertaraf antarabangsa.
2. Memastikan setiap murid profisien dalam bahasa Malaysia dan bahasa
Inggeris.
3. Melahirkan rakyat Malaysia yang menghayati nilai.
4. Transformasi keguruan sebagai profesion pilihan.
5. Memastikan pemimpin berprestasi tinggi ditempatkan di setiap
sekolah.
6. Mengupaya JPN, PPD dan sekolah untuk menyediakan penyelesaian
khusus berasaskan keperluan.
7. Memanfaatkan ICT bagi meningkatkan kualiti pembelajaran di
Malaysia.
8. Transformasi kebolehan dan keupayaan penyampaian pendidikan.
9. Bekerjasama dengan ibu bapa, komuniti dan sektor swasta secara
meluas.
10. Memaksimumkan keberhasilan murid bagi setiap ringgit.
11. Meningkatkan ketelusan akauntabiliti awam.
Pelan pembangunan pendidikan ini berhasrat untuk mencapai lima
keberhasilan teras pendidikan bagi menentukan kejayaaan sistem pendidikan
Malaysia secara keseluruhan, iaitu akses, kualiti, ekuiti, perpaduan dan
kecekapan (Ekshibit 7). Keberhasilan yang ditetapkan ini adalah selari
dengan aspirasi yang disuarakan oleh peserta Dialog Nasional Pendidikan
Kebangsaan.
Dari segi Akses, setiap kanak-kanak di Malaysia berhak mendapat
kesamarataan peluang pendidikan bagi membolehkan mereka mencapai
potensi masing-masing. Kementerian perlu memastikan kadar akses sejagat
dalam kalangan kanak-kanak dari peringkat prasekolah hingga ke peringkat
menengah atas (Tingkatan 5) menjelang tahun 2020.
Dari aspek kualiti, semua kanak-kanak akan berpeluang mendapatkan
pendidikan cemerlang berdasarkan keunikan sistem pendidikan di Malaysia
dan setanding dengan sistem pendidikan antarabangsa. Sistem pendidikan di
32

Malaysia menetapkan aspirasi untuk meletakkan Malaysia dalam kelompok

sepertiga teratas dalam pentaksiran antarabangsa mengikut pengukuran
TIMSS dan PISA dalam tempoh 15 tahun yang akan datang (TIMSS dan
PISA menguji Bacaan, Matematik dan Sains sahaja). Pentaksiran tambahan
yang menangani dimensi kualiti lain yang relevan dengan konteks Malaysia
boleh dimasukkan apabila dimensi itu diterima di peringkat antarabangsa.
Dari segi Ekuiti, sistem pendidikan berprestasi tinggi menyediakan
pendidikan berkualiti kepada setiap kanak-kanak tanpa sosioekonomi. Sistem
pendidikan yang direncanakan bagi Malaysia ialah semua kanak-kanak,
tanpa mengira siapa ibu bapa mereka, atau tempat mereka belajar, akan
dilengkapi dengan keperluan untuk membuka segala peluang masa depan
mereka. Kementerian berhasrat untuk merapatkan lagi jurang pencapaian
antara murid bandar dan luar bandar, tahap sosioekonomi dan pencapaian
antara jantina sehingga 50% menjelang tahun 2020.
Dari aspek perpaduan, murid yang berumur antara 7 hingga 17 tahun
menghabiskan lebih satu perempat daripada masa mereka di sekolah. Oleh
itu, sekolah berperanan untuk mengukuhkan lagi perpaduan dalam kalangan
murid. Melalui interaksi bersama murid lain dari pelbagai latar belakang
sosioekonomi, agama dan etnik, dan belajar untuk memahami, menerima
serta menghayati perbezaan, suatu perkongsian pengalaman dan aspirasi
dapat dibentuk. Kementerian berhasrat untuk menjanakan suatu sistem
pendidikan yang memberi peluang kepada murid berkongsi pengalaman dan
aspirasi demi membentuk dan memperkukuhkan lagi asas perpaduan rakyat
Malaysia.
Dari segi Kecekapan, Sistem pendidikan Malaysia telah menerima
peruntukan yang tinggi, namun peningkatan keberhasilan murid masih tidak
setanding dengan sumber yang telah disalurkan ke dalam sistem. Walaupun
Kerajaan akan terus mengekalkan tahap pelaburan masa kini, Kementerian
berhasrat untuk memaksimumkan keberhasilan murid mengikut tahap
peruntukan semasa. Secara kesimpulanya, Pelan pembangunan pendidikan
malaysia 2013-2025 dilancarkan merupakan satu usaha kerajaan untuk
33

merapatkan jurang pendidikan untuk pembangunan negara secara efektif

supaya negara kita dapat setanding dengan negara maju yang lain. Bak kata
pepatah, duduk sama rendah, berdiri sama tinggi.

4.0 Rumusan

34

"Dalam kita menyediakan pelbagai kemudahan di kawasan luar

bandar, bagi saya tiada gunanya kita membekalkan komputer jika tiada
bekalan elektrik. Tiada gunanya mengadakan kedua-duanya jika tiada guru
yang dapat dihantar ke kawasan ini. Dan, tiada gunanya jika kita mengadakan
segala kemudahan, jika ibu bapa sendiri tidak serius tentang pendidikan anak
mereka.
YB Dato Seri Hishamuddin Tun Hussein
Ketaksamaan peluang pendidikan terutamanya antara bandar dan luar
bandar merupakan tinggalan sejarah pembangunan pendidikan yang tidak
setara antara lokasi. Fenomena ini amat merugikan pelajar berkaitan serta
boleh menjejaskan perpaduan, pembangunan tenaga manusia, keharmonian
dan kemajuan negara. Bukannya kerana tiada usaha, tetapi kerana tiadanya
komitmen yang telus dalam menangani isu ini. pelbagai bantuan, dana dan
program-program telah dicetuskan oleh kerajaan bagi memastikan semua
rakyat di negara ini dapat menikmati peluang pendidikan yang sama bagi
semua orang.
Sebagai Warganegara Malaysia yang berdaulat, masalah mereka juga
harus mendapat pembelaan yang sewajarnya. Oleh itu, semua pihak tidak
kira kerajaan, swasta, NGO mahupun individu itu sendiri perlu memainkan
peranan yang penting untuk mengatasi masalah-masalah ketaksamaan
peluang pendidikan di kalangan masyarakat yang ketinggalan dalan bidang
pendidikan. Semua pihak juga perlu sedar dan saling bantu-membantu
terutamanya para guru amat diharapkan untuk merapatkan jurang perbezaan,
dikriminasi serta pengasingan. Hal ini perlu diberi perhatian serius bagi
memastikan fokus membina masyarakat Malaysia yang berilmu dan progresif
tidak tersimpang daripada landasan untuk mempersiapkan Malaysia sebagai
sebuah negara maju pada tahun 2020.

35