Hieronymus - Liber de Nominibus Hebraicis, MLT

LIBER DE NOMINIBUS “HEBRAICIS. att S. BUSEBII HIERONYMI STRIDONENSIS PRESBYTERI LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. PRAFATIO. 2-2 Philo, virdisertissimus Judeorum, Origonis A alleri sciat lector operi reservata. Libros enim quoque testimonio comprobatur, eifidisse librum Hebratcorum Nominum, eorumquo elymologias juxta ordinem litterarum e latere copulasse. Qui ‘cum vulgo habeatur a Grecis, et bibliothecas orig implevorit, studii nostri* fuit in Latinam linguam eum vertere, Verum tam dissona infer so exemplaria reperi, et sic confusum ordinem, ut tacore melius judicaverim, quam reprehensiono quid dignum seribere. Itaque hortatu fratrum Lu- puliani* et Veleriani, qui me putent aliquid in Hebrew lingua notitia profecisse, et rei ipsius utilitate commotus* singula per ordinem Scriptu- rarum volumina pereucurti jet vetus edificium no cara instaurans, feciese mo reor, quod a Grecis quoque appetondum sit, Praterea et illud in Pre fatione commoneo, ut si qua bic pratermissa sunt, * Ms. noster, quom domi asservamus, prob ve- tustatis et note, hic miki habet pro nostri. * Fratrum Luputiani, Editi legunt Lupulé : uli- quot mss. Lupuniani. Colbertinus codex num 4354, Lupiliané, Vaticanus autem 341, Lupuliani, ut nog edidimus, Erant vero Lupulianus et Valeria: nus, quantum conjecturis assequi fas est, @ nu- meri fratrum in quoram convent Hieronymus quotidio Psalmos, aliosdue libros sacros edissere- Dat. Martian. * Utildtate commotus. Duos aut tres mss., novi- tate commotus Maxtiax. . “Malim equidem temporum legi pro locorum, sialiquod intermedium @ contextu, verbum exc derit, quod ipsa suspicari facit oratio nonnihil im- pedita. Fortasselibrum de locis, quem dudum La- ting ex Busebio vertit, commemoraverat, et terlio ab hoc versu replicat. 5 Sumptum ot Sallistio in Jugurtha c. 4 « Ne per insolontiam quis exislimet, memet studiem moum laudando extollere. » ‘Noster ms. in textu edilum, ab libri oram edi- ws. oem post apostoles. Hoo elogium adversus o Hebraiecrum Questionom oune in manus bebeo, opus novum, et tam Gracis quam Latinis usque ad id locorum * 3-4 inauditum. Non quo studium meum insolenter extollam', sed quod sudoris con- scius, ad lectionem eorum provocem nescientes.Si quis igitur et illos, et presens volumen, librum quoque Locorum, quem editurus sum ¢, habere voluerit, parvipendet ructum et nauseam Judmo- um. Acne forte eonsummats edificio quasi ex- trema deesset manus,Novi Testamenti verbs et nomina interpretatus sum : imitari volens ex parte Ori- genem, quem post apostolos * Ecclesiarum magistrum nemo nisi imperitus negabit , Inter cetera enim ingenii sui preclaramonumenta etiam in hoo laboravit, ut quod Philo quasi Judzus omigerat, hic vt Christianus impleret. ipsum Hisronymum torquet Rufinus in sua Invecté- va, ubi sanctom Doctorem inconstantie ac vanita- lis sepius insimulat. Unde quidam o veleribus scriptoribus fama hujus inconstantie Hieronymum liberare eupiontes, hoc loco ita legendum volunt : Quem juzta quorumdam sententiam post aposto- os, ote. Quasi non ex propria sententia id scrip set Hieronymus : sed ex aliornm opinione eccles rum magistrum appellasset Origenem. Verum de- pravatatesso hnjusmodilectionem in coi ertino 2A%2 ac in aliis paucioribus, ipsius Hiero- nymi apologotiom responsiones plane demonstrant, Alt enim in epistola ad Pammachium et Oceanurn «Non mibi nocebit, si dixero : Origones oum cateris libris omnes vieerit, in Cantico canticorum C ipso se vicit. Nec formidabo sententiam, qua illam doctorem Ecclesiarum quondam adolescentaius. nominavi. » Non formidabat hanc sontentiam, in Origine Iaudabat tune diligentiam et Seripturyrum, non dogmatum opiniones. Consul Apologiam Hieronymi adversus Rufinum. Manttan. * Noster ms. in instunti negat. Quantam porro ex hoc testimonio invidiam 8. Doctori Rufinus confa. verit, ex Invectioarum libris ediscimus, pie, idtuen847 8. BUSEBII HIERONYMI. INCIPIT LIBER. Non statim ubicunque ox 4 (x) littera que apud A Hebraos dicitur aver (95x), ponuntur nomina, andura est, ipsam solam esse, que ponitur. ‘Nam interdum ex aix (y), sepeex ue, (mn) nonnun- quam ex HEra (n) litteris, que: aspirationes suas ‘yooeaque commutant, habent exordium. Sciondum igitur, quod tam in Genesi, quam in ceteris libris, ubi a vooali littera nomen incipit, apud Hebreos ‘a diversis, ut supra diximus, inchoetur elementis, Sed quia apud nos non est vocum [Fort. vocalium tanta diversitas, simplici surmus elatione contenti. Undo aceidit, ut eadem vocabula, que apud illos non similitor scripta sunt, nobis videantur in in- pretatione variari. VETUS TESTAMENTUM. DE GENESI. Ada, teatimonium. Ananim, respondentes aque. A Ararat, Armenia, sive monsvel- _Amorrhcum, amarum', vel lo- Ethiopiam ‘, tenebras, vel ca-licatus. 4 quentem. liginem interpretantur Latini. Aschenes (127K), ignis* sic Arucheum, cireumrodentem ‘Assyriorum,? dirigentium. aspergens: me. Adam, homo, sivelerrenus; aut wvila, dolens, sive parturiens. Asenneum, levantem me, Indigons, vl terra rubra. Archab §, insidie, 5 Aradium, vindemiator mous |, Tuctus', sive vanitas, vel Assur, dirigens, velbeatus,aut sufficiens. vapor, aut miscrabili fons. Amethi, indignatio mea. ‘ihiopiam, la logit Colbertine Bibliothece B yetus codex 4951. De hisce Nominibus Grecis vel Latinis inter Hebraica absurde satis recensit monnit nos S. Hierony in Actibus apostolorum ocours inguit, Greca norminu vel Lati secundum lingua inHebraicam porergwuim pba ance lector.» Bt abe o voce ulo Erasti : « Erastus, frater meus videns, satis absurde vocabulum figuratum. » Hujusmodi' igi violenter deductas etymologias et alias ineptias si auotori adscribas Hieronymo, parum mquuseris ‘rerum estimator, et doctoris eximii iniquus judex. Jam si nomen Ethiopie gees Hebreum interpre- ‘tari volueris, figuratum illud intellige ex one et wy, nam, ex his duobus verbis constari potest AEWHy, aclegijuxta morem antiquorum £lkiopa ‘vel £thiopia ; guod ita confictum significat tencbras vel caliginem Similiter accipiendum nomen gyptus quod in altera columna logitur cum ista interpre- ¢ tatione, tribulatio coungustans.Nam confictum vide- tarsecundum linguam Hebraicam,cx similib® verbis YY, TOD etytn,unde formari potest yINCDZIN. Aguptus vel Atyurzoc,et babere significantiam tri- 1#s contundentis et angustian{is. Nihil tamen roinator taliom verboram Grecorum atque Latinorum respexerit ad primam eoram originem Hebraicam, nempe ad nomiina t=3 Chas, et DW Mesraim, juxta quod Chus incen- Mesraim, angustiam et iribulatio- possumus. Eligat lector quidquid lia proponat, nos prompto animo nelioribus jiescemus. Martian. — Ad primi statim vocabuli interpretationem moneri Lectorom devet, nonnulles hujusmodi occurrere Hebrornm nominum origines, vel obscuras, vel surabsurdas, vel falses,quarum sliquas subinde Hieronymus ipse ‘animadvertit niolenter secundum Hebraicam linguam deterpretari. Nibilosecius quandoex hoc libro. ety mologias captarunt avide Latini Patres, vix dicta at, quantum violentiores ipse corum allusionibus ‘atque allegoriis probe intelligendis prosint. Quod spectat propositam de Albiopia aliter habet Origo- D jan. Lexicon, Aidon!a, zaxt!yoots, Ethiopia, hu= tas. Hieronymus cum hanc forte minus probaret, ituit, ques apud Latinos obtinebat, dedu- 0 Ethiopis nomine, quod eignifioat iz grum facie. In ms, nostro non adduntur verba interpretantur Latint, sed tantum tenebraz vel caligtnis Catorum scias, non omnium rationem etymolo rum propositam nobis reddere, que ingontibus libris res esset committenda, sed tantum paulo ob- souriorom, quasque alii antea preterierint. ? Ita Assur, Semi filius. Gen. x, 22, quietiam pe Assyria accipitur, et pro gente Num. xxiv, 22. roprie autem successus vortitur, sive ingreseus Hie vero ab WN dedueitur, quod verbum in Pibel sigoifient direzit. Hguidem ot Josephus, qui prima Antig. ibe cap, 3 luctum, zvoc interprotatur, Abelis nomen, quemadmodum ipse soribit, in Grecorum libris absque aspiralione reperit, cum tamen ex Hebrea lingua conatantique ejus gontis consuetudine aspi. rotir, Habel sive Mebel. Quare qui tuctum intor- pretantur, conum hujus vocis magis attendunt, quam ipsas litteras, quibus nomen a Noyso scribitur : San vanilas, wxradeng, et vapor dtpdg : non ‘Sax ductus. ‘Tignis sic aspergens. In antea editie. et aliquot exomplaribus mss. Ignis sic aspersus. Mantiax. — Noster ms, aique alii cum vulgo editis sic aspersus. Filius est Gonier, Gen. x, 3. Alil 1320 verbo interpretantur, habitare faciam, ‘ *Ttcrum ms. noeter pro Archab legit Arach ; ali Arehat, qua dere disputat Martian Mibivat quadret interprotatioinsidiz, rescribendum videlur Arab, — Archab Sic mes.veteres, Editi cum paucioribus m: legunt. Archat. Sed ex’ posita interpretations re. linondum Arciab ; sive ex Hebreo 7X, arab, ex 3p), racab. Apud LXX, Archad dicitur. ‘Gene x, 10, Marian. * Origen. Hom. 12 in Num, rom, qui interpretantur in contés, vel loquentes. » Ni ate. Rex Amorrheo- jaritudinem addu- rum a YD amarum819 Adama, humus, vel terra, sive terren rum. Arpharad, sanansdepopulatio- tionem. ‘Aram, excelsus. Avith, inique Asarmoth, atrium mortis. ‘Achobor, mures. Adoram, generatio excelsa. Aizel (Uzal), pergen: Abimacl, paler meus a Deo. Abram, pater excelsus. Arram'(jrx), riscus, arca, vel capsa. vel labores. tu agai (Ht i), queestio, vel festi. jai (Hai), questio, vel festi- hee q tribulatio coangu- —@ Amul, LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. Acan, necessitas, vellabor eo- ‘Aran(19n)$, iracunde,vel decor Adad, preeipuus, vel patrueli Adollamitem testificantem,sive testimonium aque. ‘Annan (dner), Aseneth, ruina. ‘Aod (Ahad), inclytus. “cons. Aggy feativitas Acheri (nn), deolinans. Bats (ra), ineart, Balaam,sine populo,vel absque vubstantia eorum, ave in ei Benjamin, filiug dextere. Beor, in pelle. Bosora, in tribulatione, velan- gustia. Badad, precipuus. merror eorum, Balaanan, habens gratiam, Basan *, pinguis, Baria (nitea) in elaoro Bochor, primogenitus, ¥ alti, aut ingreasus oa ages. Cain ', possessio, vel lamenta- vitas. ‘Areodi, vindoiniator sufiiciens. tio, Amrafel (42. Amaraphal], dixit Ariel, leo Dei mei. Gainan, lamentatio, vel posses- wut caderet. ‘Achi (dpud LXX, Genes. xu, sio eorum. ‘Arioch, obrius, vel ebrietas. 18), frater meus. Cithii (Kyjsio%) ", amentes, vel Astaroth, ovillia, vel faciuntex- Arad ? descondens. stupontes. ploratores. ‘Asom (Husim), festinantes. farnaim, oornua. Amalec, populus lambens, vel _Atad, tostimonium, vel'rham- —_Cades, sancta, sive mulata. Tingens. nus. Ging", possidentes. ‘Agar?, advena, vel conversa. T Conézei ', zelotypi, vel Abranmnpatorvidonspopulum. Babylon, confusio, possessio ojus. Ammon’, filius populimei, vel Bethel, domus Dei. Codmonai, antiqua tristitis, populus marroris. Bara (772), in malitia, orientales. bimelech, pater meus rex. _—creatura. Azia (Azan), videns. Arbee, quarta, vel quatuor. devorans. Balac (Bate) §, proeipitan Camuel, ressurrectio Dei, statio Dei. Codar ", toncbre,, vel maror. Assurim, nemus. rando. Cedma, orientalis, vel antete- ‘Apher, humus, sive pulvis, ,, despiciens, sive contem- dens. ; idaho, pater meus sciens. nens. Cath, molares dentes, sive ‘Ader (77Y',) grox. Bathuel, virgo Dei. patientia. ser, beaitudo, sive beatus, | Beri("wa}, puleus meus, sive Hucusqueper simpliclem lie Ans,tesponsio,siverespondens. putei mei. ram lecta sint nomina : exin aspi- ‘Aluam, despiciens. ‘Ahi (4ja), umbraculum. ‘Amada(Hamdan) ,desiderabilis*, * Intogrs libris de zy rum litteraram eruditi, Hvec certe interpretatio ex Hebraico Mesraim deducitur, non ab ipsa Agyptus voce derivatur, que Grecam originem trahit, Aiz Kérzo», Terra Copti. Afric regio notissima,” No- ster in’ cap. 1 Joolis : guptus inquit, dicitur Mesraim, quod interpretaiur ixAGoxea, fd est san- dios Dei persequens et tribulans. 7 Agar. Editi nonulla adduat hoe loco : Aner, lumen, vel iltuminatio, vel tucerna, vel civitas, vol cculus’ hominis. Nibil’ horum exstat in codicibus mes. quos inspeximnus, nisi in Regio 3993, qui legit vocem Aner ante Agar, sed absque ulla’ expo: fone ejusdem verbi. Unde autom in librum Hiero- nymi derivata foorint, invenire mihi licvit ex codice mes. Colbert 5216, ubi auctor anonymus interpretationcs_nominum Hebraicorum collegisse 80 profiletur ex Origeno, Hieronymo, Boda, Rabano, et aliis orthodosis Patribus. In hue’ ergo ‘Anonymi congeric nomen Aner positum ante agar, ab e0 sie interpretatum legitur: Ancr, amicus Abraham, Iucerna, vel (rater Lucerne, vel lumen. Ancr civil imperialig, oculus hominis, vel dolor eorum. Man- nian. — Vocem Aner alisque ulla interpretation reponit hic Joo noster me. quod etn Keo quae jam invonit Martianeus, qui hae de re fusius disserit : ipsum vero nomen dgar in codem ms, nostro ro ailvena exponitur adverse : proprie meridiem si~ gnificat. * Idem ms. Ammon filius populi, vel Filius meroris. + Hic quoquo sino expositions nomen Aude! pra ponit ms. nostcr. Amada Pro Aiviam vel Adama Hibrorum,restituimus mud: 4 da legitar apud LXX, Gon. xxxvi, 26 : Hi autem flit mada et Asban, ete. Mantiax. — Ita Mar- tianeus reslituit ox lectione twy LAX, Gen. xxxvi, s. ac editorum ia hoe nomen Ama- Basemoth, in nominibus, sive delinquens (Al.delinquentem),vel veniens, aut positam. ratione addita, id est, per chi Gra cum Legenda. Cherubin **, ecientia multipl- ti elymo disputant ha- A 25, pro Addam, ut etiam in ms. nostro, vel Adams, ut in aliis erat. Ms. dran, iracundus vel decus. *Vacat describendo nomini spatium in mt, tum ateram hoc Ashe! sine expositione prep nitur. * Prasponit noster Bersa absque interpretatione tum Bale pro Balac logi 4 Herum preponit hic, noster, Rersabee, peut salielatis, vel puteus septimus. Infra post ¥ocem Balla rursum addit Benoni, filius dotoris mei. @ Basan. Advertat lector nomina que non le guntur locis in quibus notantur, scripte esse charactere Italico, sicut Basan, quod non legitar in Genesi. Mantian, ion habetur in ms. nostro hoo nomen et yer2 neque in Genest legitur, quare charactere Il Tico Martianeeus distinguit. " In nostro codioe, Cain possessio, vel acquistio. 4 Aliter Origines homilia 19, tr Num, : Chit lerpretantur plaga finis ; puta a TIn>, confudit, sive contrivit, et DIN perfecit, sive finem fect. 2 Origenes, supra laudata homilia 19 in ¥ Cinaeus, inquit, qui interpretatur possidens : soilicot a zp verbo possedit. In aubsequenti nomine noster ms. Genes, Zelotypus, vel sessio ejus. In vulgalis ante Martianeum, Coni, nidus meus, quam, intet- pretationem nou improbo. Infra postvocem*Cedms etiam in ms. nostro additur Chore, calvitium. ™ Genexei, Adduntur isthes in editis : Geni ni- ‘lus meus, vel possessio ; el infra post nomen Cedma hae etiam leguntur : Chore, calvitium. MARTIAN. ' Apposite S. Uilarius, in Psal. exis, « Ce dar, inquit, secundum Hebraicam linguam, ut n0- biscuin pronuntiatur, obscaratio est. + + Vide infra hoc nomen ex Exodo et Numeris ; pinto quoque 18, ad Damasur, et que i , ad Paulinum, pag. 279, adaotavimus.cate, vel quasi plores, Chan (57), calidus sed sciendum, quod in Hebreo chi litteram” non habeat : scribitur autem per hath, qa duplici aspirations pro- ur. Chethim (os), confracti. Chus, fs Chanaan ', o4)0c, hoe est motus eorum, vel negotiator, aut huniilis. / Chalanne,consummatio futura, sive omnes nos. Chalech (r3), quasi viride. Chaseluim, conteota regio e0- rom. Cuapbthoriim, manus explore: torum, sive turtarum ', sed me- ius Cappadoces. Chethasus ("7n), montis exces- sus, sive fixus, vel absoisus. Sed hoo’ nomen in Hebraico non incl- pits-gomsonant lira rerum ab , de qua jam supra’ diximus. Chaldei? (Gr72), quasi demo- nia, vel quasi ubera, aut fero- cos. Charran (y1n), foramina, sive ira, vel fodiens 0s. Sed et hoc Batnen per heth Hebraicum inet PChebron (qian), éonjogium, sive inoantator, aut visio sempi- et hoo hath babot in prin- Chorrei, de foraminibus, quos ‘vocant Troglitae * 8. EUSEBII HIERONYMI. Ghobal (HHoba), condemnatio. Chased, quasi populantes. Sunt autem Chaldai. Cheth, percutiens. Chettura (7773p), thymiana of ferene, vel copela, aut junta. 0 fadad),’ precipuum. Chabrath, quasi electum, sive grave. Chorri, sive Chorreus, farina, aut farinatus, seu post me, vel foramen meum. Chazib * (4pud LXX, Genes. xaxvm, 5), mendacium. Charmi, ‘vinea mea, vel cognitio mea. Chabor (nan), conjunctio, vel incantator : sed et hoc per heth Utferam seribitar. Dan, judicium, aut judicans. Dedan,solitarius, sive fratrue- lis eorum, Dasem (Resen), fronum. Decla, subtile, sive palmate. Damascus (purt), sanguinis potus) sive sanguinis osculum,vel sanguis sacci. Dadam, judicans *, Duma, tacens. Dina, judicium istad. Debbora, apis sive eloquentia. Deson °, fortis papilla sive cal- abit eam’: sed hoc dicitur : cxterum Hebrai ‘quedo interpretatur, aut cinis, est, favila holocaustorum. Besan, similiter ut supra : licet quidam putent fortem elephantem (Ut. elephantum] interpretari. Denneba, judicium afferens. Dothain (tnt), pebulum viride eorum, aut sufficionte defectio- nem. E 8 Edem, voluptas,sive delicie, vel ornatns. Evila, dolons, sive parturiens, Enphrates, frugifer, sive cres- cons.” Eva,calamitas, aut veo,vol vita. Enoch, dedicatio. Enos, ‘homo, sive desporatus, vel violentus, Eveum,forum, sive pessimum. Eber, transitorem. Elmodad, ad matrem ejus pre- cipuam, sive Dei mensura. Ellasar,Dei declinatio,sivohanc separan: stom (maT, jacula gregum. Eschol, botrus,sive ignis omt Ephron, pulvis_ merori pulvis inutihs, sive pulvis eorum. Bldea (ny73N), ad scientiam, si ve de scientia. Ethous, formidans, pens. Edom *, rufus sive terrenus. Emor, asin Ephrata, ubertas, sive pulvera- lenta. stu- Bser *, fictdo, sive plasma, Beban, ign in le Efrain, trugiferum, sive ore- soentem. Esrom (j173n),sagittam viden Esbel Gyacx), ignis vanus sive vetus. Hucusque per brevem. lilteram Ey "Ita Origenes, homil. 6 in Exodum, Inhabitan- tes, inquit, Chanaan, qui mulabiles interpretantur 4 mobiles, quod utounque verum est radice N13, motus, sive agitatus fuit, vel movit sese Verissinie autem Hieron. negotiator exponit, quippe 1922, mercator, sive negotiator Hobtaice’appellatur,ex. 0 fortassis, quod Chanaan incole ob maris niam mereaturam cum primis exercuore. Sed neque contorta est humilis etymologia, que ex He- Bree radioe, 112 depress sive prosiavit;exprimi- ler ms. yitiose tamon, sive tortorum. Nomen Populi ext, qui Cap dicuntur. Hebraice Chasdim, id est quasi dzmones, aut quasi depreedatores, vel quasi _mammille, vel ‘quasi agri, sic enim interprotantur. Philo prefert ts- Sausvra : rebantur enim componi ex Caph nota imilitadinis, et Scheddin, id est daemoncs, a 777 Schedad, vastavit. Hine Hier. in Isai et que idaris mule Jug ambigit, quod demones sonent. ‘Trogltas. Colhertin| codices, babent. Trogtias, et Troditas ; in coteris legimus Traglitus et Tragli- tas. Quinam sint Troglitz vel Troglodytas, vide Lexico Geographico novo Philippi Ferrarii, Manriax. = Ite mss., sed rectius Troglodylas rescribendum. Ex Chori filio Lotan, Gen. xaxvi, 22, gentile der ator Hachorim, Troglodyte, Gen. x1¥, et xxx, © Preponitor in ms. Nostro. Charan absquo ox- positione : tum Chazhé legitur pro Chazid, et ad subsequens Charmi expositio altera, vel cognitio ‘mea, non habetur. Olim in editis vitiose erat,vel A B cognatio mea, Infra ex Exodo : Charmi vinea mea epee ‘ Badan, judicans, Post Dadan, od logunt addhus ista : Hedan,grande judicium, Dan, judicium, aut judicans. Pejus vero legunt initiohujus litters: 1D. Dodantm patruelis : in propinquos vertilur et co- ‘gnatos. Martian. : 7 Deson, Dison, 77. significat fortem papitlam sive pupillam cum figuratum est ex 17, dai quod Heronymus ex Aquila robustum uut_ forte interpretatur; et ex “YN, ison, pus vox Latine verti- ‘tur, pupilia oculs. Syro autem sermone Dison si- gqiteat calmbi ‘eum; ex verbo wry du, vel ory is, ot aMfixo singulari tert. pers. f. 7 oh; quasi legeretur disoh, culcabit eam. Hebraice, ut optime monet S. Hicronymus, Dison a voce TW, dasan, derivatum,, signifteat pinguedinem vel cinerem, Manriax. — Legi malim pupilla ex JW9°N voce, ex ua Disan hic derivatur ; neque enim papilla ita = aut Latine quod Martian. pu fide tamen que in in in Hebreo hujus sctiptionem . quod pridem Buxtorfio notatum ést, "Ut passim cum Hieronymo in hujus nominis interpretations Veteres conveniant, Augustinus tamen in psal. oxxxvt, sanguénem vertit, quod ab ipso vocabulo Edom Punice significari testis Hine et Pseudo Hlieronynins in eumdem peal «Edom, inquit, interprotatur terrena et sangui poeta sali ot nennally me covticibus,: ser, fctus, id est plasmatus, Martian. — Nostor mms, cum vulgo editisIibria, fetus, sive plasmatus,mune ger productam noméinum Tan Epeale prc Elisa, Deus meus, vel ojus ea- Jus, vel ad insulam, vel Dei mei salvatio. Elam, seculi, vel orbis. Emim, horribiles, Eliezor, Doi auxil Epha,dissolutu Esau, factura, sive roboreus 1, vol avervus lapidum, seu vanus ant frustra. 1@ Elon (75x) *,regio campes- trig, aut roboreus. Eliphas *, Dei moi eurum. Emam (dom), calor eorum. Ebal bay), vallis vetus, aut acorvus iapidum. Ela, torebintaus. Er, vigilim, sive pel surréctio, vel offusio.. Enaim, oculi, sivo fontes. Eroon (Apud LXX “Hod ; in Yulg. Gessen), id est eorum, in fuclecorum, sive vigil dotoram. ius, aut Fison,os pupilla, sive ori Fut,Libya, sive oris declinatio, Fetrusim, dissolvens mensu- ram, Felestim *, cadentes poculi, aut cadented potione. Farao *, dissipans, sive disco- operi ens eum. Faleg, dividens. wei, separantes,sivo disse- , vel fructificantes. ih, ferocitas © corum. Fichol, os omnium : ab ore, non ab osee. LIBER DH NOMINIBUS HEBRAICIS,- Filistiim, roina duplex. Faldas’, ruina peupertatis, cadens germet ‘Yau (75), nihil, aut subito. Fiennon, ‘ori eorum, aut ori vinoto. Futifar (1Ye%D), 08 inclinans ad dissecand Farez *, divisio. Fetrefe (7>p"O"5), Libycus vitulus, sive diseooperiens,vel certo divisio, aut.os declinans. Fallu, mirabil Fua (npt5) *, hie, sdverbium lock : sive rubrum. Fanuel, facios Dei. G 41 Geon (21287), pects, sive preruptum Gomer,assumptio,sive consummatio, vel perfectio. Gergeswus, colonum ejfoiens, sive advenami propinquantem. Gorara (7773), ‘ruminationem vidit,seu mareeria, Sed sciendum quod Gerara interpretatur, inco- Tatus : Gedera yero(ny73), mace- ria, sive sepes, as, fro af. Gomorrha (rma) populitimor, seditio. Seiendum quod G. Titteram in Hebraico non habet, ned scribitur por vocalem Ain. Gether, torcular videne, sive accola explorationis. Gebal (5272), preruptum, sive vallis vetus.. Geraris,advenm propinquantes, sire comipeta coram, Gaam (Al. Gadim), vallis estas. Gad, tontatio, sive latrneutae, vel fortuna. Galaad *, acervas tostimonii, sive transmigratio testimonil. De hoe in libris’ Hebraicarum Qua- stionum * plenius diximu Gatham (Sry3), tangens risit. Gosea (y7)*, ‘appropinquans palpation! eorums, sive vicinitas. jerson ", advena ibi vel aje- tio eorum. Gera, ruminatio, vel incolatus. G elatio mea, sive i hortus meus z T Jobel (2°), dimittens,ant mutatus, sive defluet. ‘Jobal (53%), delatue,sive dimittens. lumba : sed Syrom est. Jebuseum, caleatum, sive pre- eorum. jectan (Fa), parvulus, Jareo, lune. (42 Johab, mago patre, sive distillans. Jescha, tabernaculum, vel an- tio ejus. Temael, auditio Dei. Isaac, tHsus, vel gaudium. Jedlaph, manum tollons, vel manum ad o: Jexan (Twp), durus, sive duri- ties. Jeshoo, est cini Jotor, versus, aut ordinatus. ‘Idem, sive rubeus, vitiose : siquidem a OvTy A dunt tp.spd8avov, et Philo Epu0poy cum hfe loci ‘voce roboreus exponitur. * Corrupte, tam in editis, cum mes. erat cum in littera Elom. * Origenes homil. 49, in Num. : « Eliphas interprotatur Deus me dispersit. Lego sodes, Deus meus déspersit, ab *hx Deus meus, et 175 verbo quod he- detur Gon. xix, 24, interpretatum a LXX, ifs Addn, dissolvit. ‘At ‘commodior longe ithe quam Hieron. probat, etymologia est ab auro 1D. * Tlerum emendandi Origenis codd. homil. 6, in Exod : Philistins, id. est que poculi, aut poculo. : * Hujus hominis expositio non ab Hbereie pe- tonda est, sed Agyyptiis. Arabes autem, qui multa ab Agypio mutali sunt, 17D crocodilun vocant, 1 quoque Aigypti nomen draconis hujus eruditi ostendunt, quemadmodum ipsa bellua eyplinel regal typus erat oc symbolum., Porro quod ex Philone, alquo Origene, hom. 2 in Gen. Aominis etymon ‘Hieronymus exponit, ab Hebreo est yD, susdasciic exterminator, seu_dissipans, Alii Regem aut Dominum cum ‘Josepho volunt sigaifleari Forte scriptum olim fuit feracitas pro ferocitas. Hac enim etymologia zgriug a faturo w™an ferus, aut ferox eril, ostunditar : illa vero a 4D verbo, quod est fractificare, feracem esse, perquam com: mode derivatur. 7 Nomen Falestim absque exposi nostro preponitur "Al. Divusor, ut ipso in opist ad Nepotian. Hi ron. interpretatur. " Orig., hom 2 in Bead. : « Phua, que apad nos val rubens, vel verecunda dici potest, » Gresci red- lentes populi, legendum- @ hie in cod. adverbium est, mp seribitur. * Galada, Consul sequentss Questions, Hebrai- cas in Gen. cap. xxx ubi de Galaad abunde dis seruit Hieronymus. ManriaN, Vide infra Quastiones in Genes, cap, 34. 4 Coneinit Origenes boil, 16 i Gen., in fino : « Interpretatur autern Gessem prozimitas, vol pro- pinguilas. » A way scilicet, quod est access, appre Pinguauit. i#idem Origenes in Joannem, Gersam, inquit, bak ey naportaytnlerpretolur A Mh ole, Ut meme non videt. Exod 1,22 ; Filiwm vocalnt dicens, advena fui in terra aliena, "Javan, est et non est. Javan Hebraico scribitur oy cum tribus literis ; quare ut significet est, ef nen, figuratum debet intelligi ox w jes, 1 he" et jh en. Que trie slo sumpta Latine icterpretantur est ct non. Quod autem Javan Syro sermo co- B lumba dicainr, nonihil diffcultatis Babere videtur Fropler, interpretationem nomints Bar Jonze, ta fatthei volumine ovcurrentis. Nam de hoc nomine Hebraico hac habet Hieronymus infra: « Bar-Jona, filins columbe, Syrum est pariter et Hobreum- Bar quippe lingua Syra, fins ot Jona columba, utroque sermone dicitur. » Mantiax.— Isth ao ‘inter- pretalio, es et non est, que contra analogia reratas nonnullis doctis virls visa, ab Hebreorum tra- ditionibus petitur, ex ipsiusmet Hieroaymi_ tasti- monio, lib. vat Commentariorum in Ezochlelem c. awit: « Aiunt Rebrei Grecam, id est Jawan, intorprotari est ef non est. Cuod proprie refertur ad sapientiam secularem, in qua, si recto aliquid roporiunt,esr appollatar;’si in contearlam pe nox met. »Consule Martianei ‘commenturium sd libri caloem, Gersam,Jadith, faudans, aut confiten: ant Judes Joseph, augmentum. Jordanis, |, despicien Jethran, superfiuus eorom. Jetheth, dans. ‘descensio *. Tram, civitas eoram. Fras ’ grit, vidit fratrem ‘meum, sive fratris mei visio. ‘Tamuel, diss oj Sachin, praparans, ‘magus *, Joalel, ta Dei, sive exordium i tolane De Tous, ‘plani derium’meum, aut certe salvator. Teseul (Jessw Fassel. (Jail), jesar. figmentum, latio. ‘ Lamech, humiliatam, aut per- cationtom, sive percussum. Ladiim, aati, sive prosunt for titer. ‘Laabim, deustisivefammantes Lasa, in salatem. Lad, ‘utilis. 48 ‘Lot, vinctus, sive declinatio. , Laban, candidos. Latusim, malleatores. ‘Loommin, tribus, sive matres, Lia, laboriosa. §. EUSEBI. HIERONYMI. Mahaiael, quis est Dominus Deus ? vel ex vita Det ‘Mathusale, mortis emissio, vel mortuus est, ot interrogavil Malelesl, laudans Deum. |e iagog, quod ape, id est totum, vel do domate, hoo est do teoto. ‘Medai, mensura, sive quam sufficienter. ‘Mesech (oséy), prolongatio, sive defectio, aut certe compres ous. ‘Mesraim, hostes eorum, sive mensure. Sed sciendum ’ quod Mesraim, Atgyptus appellator. Mesa ‘Nw aqua rara, vel elatio Melcha, regina ejus. Mamre, de visions, sive parspi- *"Maseo (por), potum dans, si [asec (pwr), potum dans, sive propinan: faacha’ *, frangontem, sive confractam, Maedam (}70)*metiontom, sive ndentem. lian 7, de judicio, sive de cau Massan ', de jucunditatibus. Masmee, exaudiontem. Mas onus. Meleth (nbia), chorus, sive a principio. Meza, existo. Manath (nz), requlescen: vedonanti. Mesreca, vectigal vanum, sive sibilans, vel trahens. Mettabel, quam bonus Deus. Matraid , foreecatio, sive vir- Mabsar, munita. Maggiel, de repromissione Dei, sive turris Dei, vel magnificat me Dens. Madianwi ”, judicantes. Manasse, obitus, vel noces- sites. 14 Moerari, amarus, vel amari- tudines. Melchiel, rex meus Deus. Machir, vender Melchisedech, rex justus. Memphin, de ore eoram. N Naid [Apud LXX tantum, Gon. xu1, 16), motus, sive Ou- ctuatio. Noemma, decor, sive volupte vol fid dad Nemrod,tyrannus, vel profugus aut tranagressor. ‘Nineve, pulehra, vel germen pulobritudinis. Nophthuim, aperientes. ‘Nachor, requies luminis, vel re- quiescente luce, vel obsecratio novissima. Nabeott, prophetans. Nabdeol (Abdee!) serviens Deo, vel ursus Dei, Naphes, reftigerim, vel eni- ma. Nophthali"',consorvavitme, val dilatavit mo, vel corte implicuit me. Naeth, Neman , rum. scalpentes, sivo jescens. delis, vel motus eo- o Orech (718,) #8, longitado. Ochozad, tonens. + Consonat, quem sepe de industria testem ac ucimus, Origenes, hom. 17 in Gen.: « Jude confessio ‘interpretatur lingua Hebrea.» A forma -Hiphil verbi 777), que sonat confiteri. Nomen istud Jor rivus, in nostro ms. deside- rator, ? Vitiose in eodem ms. civitatis dissensio legitor. Job magus. Nomen Job, Gen. xiv, 43, quo Hebraice scribitur, 2, in exemplaribus Greoi legitur Aroum et Jasouph. Martian. Emer dandi ex hoc loco. Pseudo-Hieronymi in Jobum codices: « Job, qui dolens, vel magnus interpretalur. » Lege . Noster in nominibus de shiole, Job otiorus, de Job ipso dolens. Apposite ‘vero notaium Martiango nomen istud, quod ay Hobraice seribitur, Gen, x1, 43, in Grecia exemplaribus ‘Aso et "tasrte dic. * In ms, nostro vel evado: vitiose, ut non jubito. * Preponitur in nostro cod. nomen Moab de ParA yo de; ot yy judicium. vidien. in edits soriptam est, Mabram, quod nemen non legitur in Genosi: unde corruptum intelligitar, et m esse positum pro OWa1, ‘Mateam, Cen. xxv, 13, sive potius pro Mazoi, ‘Mausam, ut logimus apud LX et in codicibus mse. a us enim huno libram edidit post Philo- pera Judeum, qui ulebatur versione Greca LXX -‘reislatoram, Verum ex posita significatione ac tymologia logendum ut in Hebraico, Madsan, quia illud nomenconstructum figuratur exservili 9 Mem, et verbo Dw batam, Juxta quod significat, de ju- cundilatibus. Mannan. — Noster ms. cum vu editis Matram, de qua corrupta lectione Martia- neue disserit. "In codem ms. nostro, sive, etc. vitiose iterum. Idem, Madianim vel Madianite dijudicantes. 1 In nostro ms., vel implicuit me, vel dilatavit me. Vari autem sunt apud alios hujusce nomini originationes. Philo éavtwypévov x2! therapy : Ammonius 4vz!Anyp2y, et Hicronymus quoque Quest. in Gen. xxx, conservationem comparationemgue interpretatur, Hectissime omnium, ut videtur, Joseph. Antig. lib. 1, cap. 19: "Aursavyzov, nullis dolis ex- iandum exponit Nephiation Squippe sr has et 1s sonant, quemadmodum ex Job cap. v. ligitur : Bookiy 8 xodirdozov (in Hebraico B Nephtalim) itarnces, it Oreck, longitude. Pro Oreck, quod longttudi- nem signifieat, depravate in editis legitur Obeth, cujus nominis nullum extat ia Genesi vestigium: Est autem Orech civitas regni Nemrod in terra Sennaar, que: in Vulgata drach dicitur, ex Hebrei “pW. Sopluaginta legunt ‘Oty Gen. x, 10. Ideoque Orech hic seriptum legimus apud Hieronymum, qui in presenti opere secutus est Grecam auctoritatem ‘Translatorum. Manrian. Madred pereussio,Olibama, tabernsculam meum fn aliquo,’ vel tabernaculi alti- ‘tudo. Odollamites, contestans ali- quom, vel teetimoniom in aqua. ‘Opbim (Opn), thalami. Hucusgue cum per 0 brevem lite teram legerimus : exin per extensum pronuntiemus elementum. Ophir (15x), sive Uphir, quod por atgeu litteram senibitur, interpretatur irritam, vel inherbo- sum. Ox *, volentem. Omar, populus, vel amarus. Onan *, moror éorum. R 115 Ripheth, videns bucosllam, ive videns bona. quod Hebraice di novia vel Rodanim (1x79) [fr LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. dene aliquid, vel excels Rachel *, ovis, vel videns prin- gipiun, aut visio sceleris, sive videns Detim. Hoc autem secundum ‘accentuum ot litterarum evenit diversitatem, uttam in contrarias significationes nomina commu- tentur. Ruben ?, videns filivs, vel videns in modio. Raguel, pastor Dei lum ejus ‘Deu: Ros, caput Ramesse (cooyy), pabulum, vel tinea *, sive malitia de tinea. Quod in pri invocalibuslitt 20 val pabu- voeibus pi nesi diximus, in omnibus libris similter observandum. vegravem, aut semen, ‘sou resurrectio, Sem, nomen, vel nominatus. Babe (naw), captas sive vilas, vel certe converten _ Sabatha, gyrans, sive cireum- jen Sabathache, ciroumienste, sive sed Sidona (77x) venatio merroris. Simarerum, lanam meam, si conjunctum meum, sed melius custos. 5 Sodona [al. Sodomorum], pe- oque in Sitters siendum es quidem apud Hebreos tres sur ous, silens, vel cacitas, vol simi- Hebr. Vodanim Drs), inter- 8M z retantur descendentes, ‘aut Neca ie nea cue a uecH Jitudo eorum. Piste jadicene, ‘vel visto’ faz (JED), D, et simpliciter legitae, —"“Seboim, oaprearum, vel damou- aioli. {quasi por Snostram litteram des- _larum, io ojus mare, aut Raama (Rhegma) *, tonitruum, cribatur:aliasix (172), , inqua stato mari. vel excela. . stridor quidam non nostri sermo- Sala (nbw). misea. Rhooboth, inclinatio, vel pla- interstrepit: tertia sabe (7Tx), _ Sophera (770%), marratio, sive ten. ¥, quam nosire aures penitus re: liber. ‘Ragan, mgrotans, vel pascens. formidant. Sicubi ergo eveneril, Sorug *, corrigia, sive perfe- Raphaim, gigaates. uteadem nominaaliter atqueali- ctus. ecca® multe pationtia, vel ter interpretontur, illnd ineausa Sarai, prinoeps mea. moltum ecoepit, sive patient Remma, vel Ruma 7O1N5, * Ophir, sire Uphir. In oditia libris et aliquot mus, sive Aphir. Sed error manifestus eat librariorum velerum, qui legentes, quod per Aleph acribi- fur, pularuol Hieronymum’ posuisse, sive Aphir ; cumex fide codicum mss. acripserit, sive Uphir. Aleph enim quiescit in boc nomige Dix et Yau sequens initio nominis auditor, sive iliud legatur o val w: Ophir, vel Uphir. Marian. — Etiam in ras. nostro sive Aphir, quemadmodum in alifs Martianens invenit, et vulgati libri prefore- bant. Vid. que ipee editor Benedictinue adno- tavit. 7'Oz, volentem. Multis diversisque modis nomen istud mutatur in Grecis a Latinis exemplaribus, est enim Hebreum Yrz, Hur; quod Septuaginta Interprotes logebant tic, Hos ; sive Os, Gen. xxxv1, 28. Ofc Ous, autem sive Us, Gen. xxii, 21. Nomen itaque Os ‘Latini mutavere cum Oz, frequenter enim z pros usurpatur ab antiquis libraris, ut in Jobi libro secundum LXX, in regions Auzitidi, pro ‘Ausitidi. Sepluaginta quoque cum elemento f non- ulle Hebreorum yoeabula sripta ratinent ut Bag, Bauz, ex Hebraico 13 bus. Unum ‘est, quod nostris observationibus. obsistere posit, Bignificatio nempe vis vy, ic, Os sivo 0, que travafortur hoc foco in volentam, cum tamen signi ficet consiliatorem, etiam apud Hieronymum infra in verbo Us. Sed nisi mo fallat opinio, posuerat Hieronymus Grecam vooem fosdtueyy ; sicut in noming Chanaan vocabulum Grecum dhoc, ot in gag. iuz, ete., quod minime intellectum ab fmperitis librariis pro fo»hest¥y.posuerunt volentam Judith. vin. 4, apad LXX, “2, pro Idez. Mantiax. -~ Satis ingeniose Martiansus pro v0- eniem, ectiptum conjicit abs Hieronymo, ut alias subinds oecurtit, litteris Grecis Sovkexriy, Bou- Teuton, sive eonstliatorem. Heo nempe hujus norai- nis Ox, seu potius Hus, aut ful2, Alii Aram, Ge- es: my BB "propria ‘at expos. Hebraso 7 scribitur. Septuaginta autem Grace i, los, verterunt. ® Origenes in Joannem labor eoruminterpretatur, est, quod diversis acripta sunt litteris. Hoo autem quod in Ge- Sichem, humeri, vel labor. Soor, parva, vel moridiana. A 'Qviy tots xévoc eiziov. Ab jrx, cum affizo plarali forinino. Ms. noster. Rechema tonans, vel excels * Deduci puta ex na, vel 339, quod signiGeat maultun esse, multiplicari, et AYp,' expectavit, susté- nuit, Consentit Origenes hom. 42 ia Numeros, Invenit Rebeccam, quar interpretatur patientia. At men Tongius peta otymologia et, © Rackel, ovis, ete. Rachel significat ovem, cum Hobraicetmedia litera est Aheth, Sm. Rahhel, sive Rachel. Si autem figuratum fuerit ex AN, raa, et y, el, sonatividentem Deum. Rursus ex mx, raa, hn, AAalal, sive chalal, videntem principium. De- nique figuratum ex ¥x7, rai, et yy, ra cum Ain, sionom a0. acelus significat, sive visionem sdele- ris, Hane igitur Litterarum ‘diversitatem intelligit 8. Hieronymus, ut et accentuum in vooibus ¥1, 97 yn id est, in ra’cum Aleph, vel in ra cum Heth, B aut in ra oum Ain, Mantian. — Hebraice 9r7 soribitur, atque agnam, aut oviculam, ox etymo Wem, mola'arietis, significat. Relique interpretationes, pe paulo vileatiores sunt, quemadmodam extan i possint, Martianeus docet. ‘Origonos ferme ologantius modo, passivo Alius ui videtur, hoc est visibilis, Homil. 17 in Gen. via radix sany vidit et ja flius. " Malim hic quoque de'linea pro vel tinea. Vide ue annotavimus de hoo nomine in epist. 78 de fansionibus ad fabiolam * Mans. 1. Origenes hom. 4 in Ezod., Ramesses, inquit, que interpretatur commotio tinea : DD tinea, * Vide num sit resoribendum Serue pro Serug : non enim 21% corrigiam sonat, sed y\7u. Grace etiam est penes LXXX Eepoby. Altera glossema, sive perfectus, in mendo cubare existimo ex com: pentio ltteraram in antiquis libris ato, Et vero legi, malim profectus, in Greco onim Onigenis € Lexico Sepody andpeyna vertitur; dxdprua vero interpretamur digressionem in longius, seu dedu- non uit etiam clionem. Vid. que ibi adndtamus. Sed ¢ perplezus a 21, quod ost, implicare, hanoque in primis significationem vox habet,ato Sennaab, dentis pater, sive fe- tor patris, Semebad, nomen perditionis, sive ibi perditio. Begor ("wz), parva: ipsa est que ot supra Soor.Sed sciendum, quia Glitteram in medio non be- Beat scribaturque apud Hebreos per vocalem ain. Sau (n73), sive Save, digne, vel elevatio. : ‘Seir, pilosus, vel hispidus. Sara (77W), princeps. Fal disses, ant Sur, mura, vel continens. Saba (xix), conversio, sive roto. loquens, sive cantilens. imeon, exauditfo, vel nomen habitacull. Salem, pax, vel reddens. Sichimorum (O30), bumeri ipsa est qua et Sichém. Sed in Latinum et Gracum sonum verti- tor. Seboon, stantofniqutato, iar, speculator ejus, vel bevclan, Samma, perditio. ‘47 Sobal, vana votustas, vel veotos ad portandum. Sephon (Sephion),epeculator. lama, vestimentum, vel paci- ca. Saul, oxpetitus. Sava (rz), eloquentia, vel cla- mor. Sela(nw), ut ei, vel dimisaio ‘@jus, aut potitio. Somthonphanech ', corrupte dicitur : nam in Hebreo legimus: saphneth (nzpy) phance (nap) quod interpretatur, absoondito- rum repertor.Porro ab Agyptiis didicimus, quod in lingua eorum resonet, salvator raundi *. ‘Somron, nomen videns,aut ou- stos. Sarad, ut descenderet. * Prestan' fane, quod interpretatar, » etc. 1 Salvator mundi. Qui fi que 2g; seul seu mind! eppll corrupte loguntfovlonpav ‘Be hoo vortiae Joseph impos! cod. Mareschalli : « Somthofanec A corrupte dicitur ; nam in Hebreo legimus Saphineth jingue Cophte, sev anti- jliacw, student, consentiunt eum Hicro- nymo ; docent énim lingua Cophtarum Saloatores. ellari sotem pane,pro quo LXX ‘psontomphanech. @ Pharaone plura dicentur in Questionibus Hebraicis in Genesir 8, EUSEBIT HIERONYMI. 4 Sevhion, egressum oat os trieti- ia. Soni, pupilla mea,vel secundus meus. Sare ("7w), malitiosus, {vel sibilans. Syrta (O7N), sublimis, sive hu- mecta. Stanlam, radioatue. Tabeo, occidens, id est interfi- ciens. Tachos, (wnn), silens. ‘alam, ro jueusque plicem legerimus, nunc aspirations ‘addita, legendum est. ‘Thobel, sive Thobal, ductus luctum, vel conversus, aut uni versa, ‘Thitas, timens, sive rediens, aut superflaum. ‘Thogorma, incolatus quispiam, aut interpres. ‘Tharsis, exploratores latitie, sive gaudium. ‘Thara +, exploratores odoris, sive exploratio ascensionis,vel pastio, ‘Thargal(Thadal),scions jugum, vel expforator. ‘Thamar, palma, sive amaritudo, vel commatans. ‘Theman, auster, vel Africus. ‘Thamna, vetans, vel deficiens. ‘Thamnath (nnian), perfects pare, sive conummatio data, ‘Tholae (9"9n), vermiculus, vel coccinum. ‘18 Theabon (Esebo), fostinus ad intelligendum, U Us (ytx), consiliator. UL (3m), dolens, sive parturiens. ‘Usam (own), Baltics eorum. Zemram, eantio eorum, tempus osiendens. vel jelec, im. 830 Zelphan (phy), ambulas os: ab ore, non ab osse,vel fluens 08. Zabulon, habitaculum enrum, vel jusjurandum ejus,aut habita- culim fortitudinis *; vel fuxus noctis. Zara, oriens, vel ortus. Zavan, motus,vel fuctuatio eorum. Zozommim, proparati in acie vel qua est hec aqua ? DEEXODO. A Aaron, mons fortitudini mons fortis. Asor (TUN), beatus, Aheberim (arayn), Hebreo- rum, vel transeuntium. Afferezei (En), separati absque muro. Anacim, humilitas vana, sive humiles vanos, vel humiles oon- sive ive , gloriosus. ‘Aroram *, populus excelous, ‘Abminadab," populus meus spontancus. Abiu, pater mou ter ipse. Asir(z71@w), vinet ‘Abiasaph ‘,patrismei collectio, ‘Amaleo *,populus bruchu Populus lingons. Abiud (WiMax), patris robur, sive pater eorum. Accherubim(aya7on) cognosce ot intollige, sive scientie multi tudo. Achisamech,fratrem meum ro- boran B Beseleel, in umbra Dei. Beelsepllon yhabens epécalam, | Caath, patientia, vel _mo- lares dentes, sive dolans", aut componens. Cades, sancta, * Amalec, populus bruchus. Tnepte legitur in editis popu "rata eeu opel druchus. Oy am, e1 ive elec. bruch bruchus. Mantian. — Origen., in Num. bom. 19: «Amalech interpretatur ablingens poptlum vel declinans populum. » Ab Dy populus, et ppd linzit, Jombit. Proprie vox est Arabica, eaquo simplex. foum legendum sit, populus ignificat populum, et 5%, Unde Amalech, populus ‘Mannay. *Vid. qu infra ad Taare vocem ex Numerorum ibro adnotamus. In ms. nostro absquo aspirations Tegitur Tara. Sio quoque infra de xodo Zebulon habitaculum fortivudinis. "Tamen Glosse Claromarescane mse, apud Rosweidum habitaculum pulchritudinis legant. © Vide Anathoth ex Josuo, et Anatha ex Judic. bro. Copiostas Beda. Interpret. Norm. Hebr.,Amram populus excelsus,vel populi ceisitudo, sive “populus ézaltatus, aut populi exaltatio. ‘Antes corrupte erat Abiatar in ms. quoque nostro. Origenes in Matth. xatpd< oweywyiy in- ferpretatur, abeque 03, mei. Rabbini a furando deducunt. A ¢b* vero est bruchus, ut emendat Martian.,pro quo antea obtinebat brutus. Idque iamdiu olin obtinuit, nam et Beda, qui suam nominum interprotalioném ex hoc Hie” Tonymiano onomastico delibavit, interpretatur, Amalec gens bruta, vel populus lambens. ® Deduxit, opinor, a verbis quod est dom: nari, habere, ete., et AD speculatus est : sod verive infra ex Numeris tranetulit habens Aquilonem ; 1D¥ B aaippeest Aguila Septentrio: tametsi pavlo post ascensio specular, ex ndy ascendit. Origenes quoque hom. 5 in Exod.': « Beclsephon ascensio speculm, vel habens speoulam. » 1 "Vitioas, nit al typothetarum fueritoneitanti, nuperus editor sive dolens, quod ex otymo nubo pacto potest extandi. ° =Chanani,-negotiatores,’alve bie gamus Qs, aut preperati, vel Blisapban, Dei Deus meu: Blisabeth scientim multitudo, t intellectus, Dan, judicium, sive judicans, **ipiens nevi E 20 Epha, mensura. Bliezer, Deus meus adjutor. ‘liad, Deus mous pater. Ebreorum, transeuntium. Rbrioth, transitus, Etthi (Tin), timuerunt,sive ob- stupuerunt. ci (oN), mater lux mea. Evi ("n), feralos, vel feroces. Enoch, dedicavit. ruit eum. Foa (m5) §, LIBER DEANOMINIBUS HEBRAICIS. elementum. 5 scipions havigationem, Farao,dissipator,sive discoope- Fithom §, og abyss q Gad ¢, tentatio, sive accinetus, vel latrunculus ‘mei specula,vel ¢jectio eorum, ak advena pupil, inctio moa beus. Gadi hedus:sive tentatio mea. Gamaliel,reddidit mibi Deus. Goel, propinquus,sive redimens, Galaad, acervus ‘testis Super ho in libeis Hebraicarum ” Que- stionum' pleniue diximus. Goni,horti,sive arrogantia mea. Gabaa, sublimitas. Gomor, mensura Atticorum, chenicum trium, vel subito. ic,” adverbium Emorreum, loquentem, sive loci, sive apparebo, sed melius, amaricante rabrum. 1 Bsrot jittam videns, sive Fallu, mirabili Israel ost videre Deum, sive ti icipatio tristitie, sive fortitudinis, vel augmentum sempiternum. Bleazar, Deus meus adjutor,si ve Dei adjutorium *, Yom, ra em ti icusque per E, brevem litteram legerimus, exin per extensum le- "Charmi vinea mea. Nomen 1272, Charmi, ex A ‘322, nachar formatum, supra in libro’ Genesis’ littera C.interprotatum est in_antea editis libris co- ‘gnatio mea ; yorum ox presenti loco ostenditur le- ndum es5e, cognitio mea, non cognatio mea ; quia ic nomen Charmi etiam in editis vertitur, agnitio aque. Mannix. * Vitiose erat, forte operatiam lapsu, Dei ad ad- iutoréum, "In ms. meo Elisamepro Etisama, flio Ammium Numer. 1, 40. “Origen. in Ezod. hom. 1 : « Phiton, que in nostra lingua signifleat os defectionis,vel ox abyssi.» Hoo alterum ou Hieronymus preferat, puta deri- vari ex Ades, et ON abyssus ; acribendum vero npsnen BvD. 4 Vide supra, ex Genosi. Alibi do xég, herba, deque interpretations bei. consio. in ico Joromia, cap. ‘1, fero ex Genesi nomen istud exponitur. Ve- p rum id epist. 78. de Mansionib ad Faliolam, man- sione 20: Gadgad, inguit, interprelalur nuntius, sive expeditio, et ‘aceinctio, vel certe, quod verius arditramur, "xmaxorf, id est concisio. Origen. hom. 27 i Num. « Gadgad (leg. Gadgad] interpre- tutor festamentum, sive constipatio. » 1 Gersam advena ibl. Ms. Colbert. num. 4354 pro advena legit incolam. Maxrian. Beda. Ioierpretal. Nom. Hebr.,» Gersan, ad- ena, vel aliens, sive profugus, aut eorum’ eje- tio. Gadiel, etc. Nomen istud non legitur in Fxodo, sicut nec sex consequenter posita. Desumpta sunt ex Numeris ot Paralipomenis, vel ex antiq. exempl. LXX. Manviax. — Que subsequontur nomina Ita- lico charactere scripta non ex Exodo, sed ex Nu- meroram, vel Paralipomenon libris asclscuntur. 48 In QuestionéOus in Gen., cap. xxx1, 24. ci lsraal est | midere Deum. Interpreiationem ¢ istam nominis Israel noquaquam probat Hiorony- mus : etsi consuetudinem veterum Scriptorum se- in hoc libro mutare noluerit.De nomine vero Israel ita disserit libro Queestionum Hebrai- earum in Gonesim: « Tlud antom, quod in libro Nomioum interpretatur, Isracl, vir videns Deurn, omnium pene sermone ‘detritum, non tam vere Fotiel, hic declinans Deus, looi adverbitim,non pro: clinans Des, sive oris declinatio Finees, ori parcens, vel ore: re- quiovit,aut oris augurium. Felistim, cecideruntduo. Fasee, transgressus,sive trans- vir, videns Deum: Bt de hoc in libris Hebraicarum Que- stionum"® plenius diximu Jethro, superfluus hojus. 2A Jebusi *, calocatus,: sive presope meum. Jamuol, dies ejus Deus. Jamin, dextera. Jachin, preparans. quam violenter mibi interpretatum videtur. Hic onim Israel per bas litteras scribitur, 10D, six, RES, aurea, LamzD, quod interpretatur princeps Def,sive directus Det, hoc est, ci0szxvos Oeov. Vir vero videns Deum, his litteris scribitur, aLepx, 10D, sin ut virex tribus Htteris scribatur, et dicatur is videns vero ex tribus, nes, AtgPH, Hie, ot dicatur na. Porro gLex duabus, atepu, et tAmen, et interpretatur, Deus, sive fortis, Quamvis igitur grandis aucloritatis sint, et eloquentie ipsorum umbra nos ‘opprimat, qui Isracl, vinum videntem Deum trans- t: nos magis Scripture et Angeli, vel Dei, qui ipsum Israal yocavit, auctoritate ' ducimur- = cujuslibet eloquentie seculari Hine vi- feat Lector, quam imprudenter a quibusdam scio- lis Hieronymus reprebendatur ae linguse Hebraice imperitus, quod in libris Neminum He- braicorum et Locorum ineptas ac violentas etymologias reposuerit : neque vero in bujuamodi inter- pretationibos euam profert sententiam, sed alio- tum longo dissimilium ponit opiniones. Mantas. 4 Prastat igitur ipsum in hoc libro, ad Gen., c. xarn, disserentem audire : « Itud autem, rnguie, juodin libro Nominum interpretatur Israel vi- Lar Doon, cxmainm pene sermone detritum, non tam _vere,quam violenter mihi interpretatum videtur. Hie enim Asrael per has litteras scribitur, rep, SIN, RES, ALEPH, LANED, quod intorpretatur, pri Dei, sive directus Dei, hoc est eiBSracoc Ot05, Vir vero videns Deum, his litteris scribitur, tern, 100, SIN, ut vir ex tribus litteris soribatur, et dicatur'1s : videns vero ex tribun, nes, aLepn, x, ot di- calur na. Porro El ex duabus aura et Lane,et interpretatur, Deus, sive fortis. Quamvis igitur gran- dig auctoritatis sint, ot eloquentie ipsorum umbra nos opprimat,qui Isract,virum videntem Deum trane- tulerunt: nos magie Scripture,et Angeli, vel Dei, qui ipsum Jsrae! vocavit, auctoritate ‘ducimur, quam evjuslibebsloquentie secular» Vide ques in bunc locum paulo fusius adnotamus. 1 debustcolcatusetc, Male logtur in quibesdam mss, Jesubi, ct in’ editis Jesubz, cum sit ipsum Jesubzi,quod in libro Genesis occurrit cum eadem interprotationo, Jebuseum, calealum, sive praesepe dorama. Manian, — Mosler Jeubsei, Je subei. nomem,vel do-Jeseaar ‘, est meridies, sive maridianus, aut unctio mea, v6l ecapopexiic, oleum. “Joehubed” ubl est glo st gravie, ant Domini glor Ithamar, ubi amarus, vel ubi jive sive 8. EUSEBD HIBRONYMI. N Nephthali, latitud Nophee (252), pruna, vel carbo, 2 veductio. Neesson, augurans, vel augur Bae: chritudo ejus, sive placen: Sonnets = Suriel (Soar), coangustans Dous vel rabusua Deus, Salu, tentatio resci fortis. Saul, expetitus, sive abutens. wae, vol est amarus, siveinsu- Nadab, spontan , Samet audi, ‘vol auditio mea. le 8. ‘ave (113), semen, germen, vel ri, exactor meus, vel Jems (yeim), salvator. _—_pulohritndo. absconsio moa, in. (mm), mensura liquentis e oO Sechoth *, tabernacula. materia. Otiel, fortitudo mea De Sur, murus, aut robustus, sive ON a. Mi Omer (Gomor), crispans, sive angusti Levi, additus. manipalus. in, amphora, vel tentatio® Labeni, filio meo, vel cor ego, —Oliab, protootio mea pater. sive rubus. aut candor. OEphi (nptx), trium modiorum Sinai, amphora mea, sive M mensura. mensura mea vel mandatum. Meeraim hostes eorum, vel Nomina qualuor, que sequuntur, _ Sabbatha, # requies. ta ‘per exlensam legenda sunt lit” Soltim, spinarum. foses, attrectans, vel palpans, — /4rarm. ae T sutrmmpiaceaqensneansom” Seb (arm anna; nueana (agua in soe Madiun, de judicio. ON, Kawi Hebraice tantum) auster. Morari, amaira, sive amaritadi- 2, labor, vel dolor. ‘Thelame, rivi aquarum, vel ag- nes. J Or, irracundia. eee ndat eae ‘Mooli, de infirmitate, sive cho- R owe ae ear vents Fug mets, aut ab initio. Ruben, vidensfilium, vel videte ""Mheeth, subter Mi lium. ‘Ramesses, intonuit letus, sive U Misael, tactus Dei, sive, quis malitia de tinea. Ur (NN), ignis, aut lumen, in vit? Raguel, pastio Dei, sive amicas Z lola (7139), qui grandis? us. vel turris. Moab, de patre. _,, Mariam, illuminatrix mea, vel iNuminanseos, aut smyrnamarie, vel stefla m Merra (72), amaritudo. Marath (nto), amara. Man, quid*? ciens eis: Sephora’, a Raphidim, laxe: manus, vel nitas judicii, aut visio oris suffi- 5 is. Simoon, audivit tristitiam, vel nomen habitaculi Sephra, adhesit, vel placens. Zebulon, habitaculum fortitudinis. : Zechri, memoria mea. DE LEVITICO. *, Meloho (Moloch), ogi, pctiumith retributio,” val paci- ica. ‘ejus, vel pul- * Idem videtur esso atque {ssear Numer. 22, 33, A remissio manuum.» Quarum expositionum paulo quod Jessa vocat Vulgatus, et Hieronymus quoque infra ex Numeris. Hebraice 773%, ‘filins Caath, Exod. vi, 48. Vide opist. ad Fabiolam, de mansio~ nibus ; Origenes, hom. éa Num. xuv Issuar interpretatur mandali’ adimpletio: atte mandavit, et 9M copil, acceptt. #Videtur bio de eu exaggerare smpe laudatus Boda, « Jechabed, Domini germon vel Domini pra Paratio, sive Domini libamen, aut Domini intell Gentia; quas ex 722" Hebraico vocabulo signi ationes extorquero violentum est. Vide in Appet dice Grace. * Nionis malts suat, quas ex voce Mesraim ety- roologias excudunt Criticorum filii: neque hano {amon hostium laudant. Origenian. Lexicon in nndice pro ea habet lac, niger. Coneentinnt pleraque alia etiam Latinor. interpretum, quilene Vertunt; quaquam bec significatio non ex Hebraico Oru, sed ex Greco extorta sit. Marian, illiminatriz mea; etc. Imperfectum est nomen istud in antea editis libris, ubi logimus Maria: addendum namque est m in fine, sine quo Maria non potest habero significationem maris, vel nominis ¢os, ut sciunt Hebraiew lingua periti. [ARIAS "In nostro ma. Manku, quid. est hoc? Porro no- tum inde appellant Manna, quod Israelite eo con- specto in hane eruperint vooom XW 1. * Hane ipso Hieronyrnus respuit oxpositionem in epist, 78 ad Fabiolam, mans. 11; « Raphidic, ‘ngait, undosime manelo st, qoam violenteriner- pictsiim in bro Hebraicori Nominuma repert: ‘0s sufficiens eis, aul corte visio oris fortium ; meliuequo teansfertor, diseolutio fortinm vel sanitas fortium sive juxta proprietatem lingua Syre, B probavit. Rubus a post rationem ex historia tropologicam reddit. 81 tamen illud sanitas judicii probes, extundi puta o Yerbia DY aman t T14 fudicant; nom quod Origenesinterpretatur lus judieti, minime omniam probabis. Men Rhabamus legit vitium oris fortium. Vide que in laudatum ex epist. ad Fabiolam locuta adnotavimus. "Origen. quoque hom. 2 in Exod. : « Sephora, qua interpretatur passer.» Tunc vero pro 7150 fogendum “py, a “Ey » evolavit. Rectior allera expositio est et lectio, nam 772u elegantem, vel pulchram significat. ¥« Sochoth tabernacula intelligi, apud Hebreos tradunt interpretes Nominum. » Origenes, hom. 59 in Exod. "Idem Origen. Hom. 44 in Exod. Si enim ten tatio interpretatur, Nuporus Origonis Editor su catur deduci ex D2, quod in Pibet sonat Lentavit, 2b interpretatur. 1 Sanelus vero ipse Pater epist. 78 ad Fabiolam mans. 12: « Interprotatur autem Sinai rubi, non unus ut supra in solitudine Sin, sed plures, » eto. 4M Settim, spinarum. Colbertinus codex optima nota habet Segim, pro Settim. Martian. — Aliter Origen. logerit in suo exempiari, qui hom. 20 in Num: « In interpre quit, Hebraicoram nominum Sattim invé sionem, vel refulationem dici. » Vid. Fam. 25, 1. In ms.’ nostro aspiratur Sedhim : in uno Colbertino, teste Martianeo, Segin In editis anto Martianzeum librie, tum in ipso, ms. nostro boc praponitur admonitio: « Fintunt interpretationes Hebraicorum nominum libri Exodi, fnar quas ol gua sunt de Levitico(perperam, val: gati, iproque Martiangus, et qu de Levisrina, id ost, pla a cum! dicimus, sep dian: CuEROMUN inno. A Ammiod *,populus meus inelytus. Abidan, pater mous judex. Aggelaoni (Gedeoni), annuntiat iniquitatem meam. Abiezer, {rater meus adjutot Ammisedai, populus meus suf- Aciens. 24 Achran (Ochran, al, Acha- ran}, turbavit eos. 7 ree, fratris mei amicus. ‘Anan, nubes. Abia’, pator meus iste, vel patria mei abundant Aseroth?, atrium "angusti sive beatitudine Ammiel, populus meus Dei. ‘Amath (Emath), indignatio, vel ter, ‘Achiman, frater meus quis ? ‘Anacim (Bnac), monile collo su- blimi. _Aetthi (‘nnn), obstupefaciens, sive petterens. Abiram (Abiron), pater meus excelsus. ghia (Onan), non est, velinu- ile. Atrad, suscitavit descendens, vel suscitavit desconsionem. Atharim (Apud LXX, xxx, 1), exploratoruim. LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. Aranon, acervus tristitie, sive aus. Ar, suscitavit, vel vigilia. Ammon (j122), populus meroris. Agig, 2a, id ost, tectum. Assur, beatitudo, sive gre ‘Agi, festivitas, sive sole Arodi, maledictio sufficfens, sive maledictus. Ariel, leo Deus meus. Ammon ("an peperet Asarcel (Asriel}, beatus ‘Deu: ‘Aphar (Hepher), fodit, sive humus. Agla (Hegla), solemnitas ista, sive vitulus. : Abiram, fratris mei sublimitas, Arad, descendi. ‘Aber (Heber), commisit, vel cer- tamen iniit, aut particeps. Araboth (Apud LXX, xxv1, 3), bumilom, planam, aique,campe- 1 (Phihahiroth), ‘Alas (Alus), fermenta ', comraisce, quod Grace di gipaacy 25 Arada, obstupuit, admira- tus r20n), festinus, sive festinans, aut numere. Achiam, umbraculum, sive pros- rupta, i Alanon, super multitudinem, aut despect Abelsottim #, luctus littorum, vel riparum. ‘Actabbim (4pud LXX, xxxy, 1), seorpiones, vol decenter: ‘Adar, sublimis, vol pailium. Assemona (n2D¥y)§, o8 ajus, ab osee, non ab ore. Asmo ("a8n), novissimum ¢ jus. ‘Arebla (Rebla), insidiatrix, Ain, ), fortitude eorum. frites mel gloria, Azan (0; ‘Achidod, f Benjamin, filius doxtere. Bamoth*, in morte, sive a (jw), brucbus, si pinguedo, Nam quod interpret solet ignominia, vel confusio, usa (m3) dicitur. jac **, lingens, vel elidens, ant involv Balaam ", vanus populus, sive pracipitans eos, vel sine populo. Boor, in pelle. Baal, babens, sive vir. Bacher in sagmate, vel ingressus est agnus. Bale, pracipitavit, sive absor~ buit. Baria (Brie), in malis, sive in commutatione ajus. quam’ Graeci odoylav vooant. tico) poteris invenire, exceptis quatuor, quas sub- A nectere curavimus. » Que quidem verba ab impe- itis librariis inducta idem Martionous judicat, ca forlussis de causa, quod mendose legerit : ‘ogo jere ac diligenter annotata sentio, quin ab ipso Hieronymo scripta tantum non affirm. Ta- melsi in subsequenti nomine, quod mes. atque editi legunt Badrifath, mendum oubare non In- ficior. "Fath, lux, ete, Ingens occurrit perturbatio in antea editis libris, ubi etiam coneutum cum textu Hioronymieno legitursequens additamontum: « Finiunt interpretationes Hebraicorum nominum libri, Exodi : inter quas et questiones de Levilico potes invenire, exceptis quatuor, quas subnectere curavimus. » Postea sequitur ineptum nomen Ba- drifath, interprotatum xh{uz, id est plaga. Sed in vetustioribus mas. exemplaribus nibil amplins gitar, quam quod a nobis editum est ; et merito, quia cetera ab imperitis librariis indvota noscun- tur, presertim Badrifath, cum sola vox Fath, m8. codicum tit Hebreum’ nnn, Phath, significans ive plagam, modo australem, modo occi- od nomen Phath legitur sepius in wucho. MARTIAN. ‘Ms. noster preponit duo isthac nomina, Aaron mons fortis. Aminadab populus meus sponianeus : que quidem et supra recensuimus, sed alterum Proprie ad seriem ex Numoris spectat. * Idem cum vetustioribus uliis mes. penes Mar- tian, Abaia, qui rectissime monet legendum Abin. Abia,’ pater meus iste, ote. Manuscript ve- tustiores, Abnja, et Abala, paler meus iste. Aliquot recontiores cum editis, “Abias pater meus justus, vel juste. At legendum’ videtur Abiu, aut Abiud Num. ut. 2. xia, Abia onim vertitur, pater mews tite, MaRTUN, Beelsephon, babensaquilonem, jatrunculus, sive speculam. + a cen plurium numero nywn atria: alia scriptioneab wx beatitudines exprimuntur. Origen. Hom. 27 in Nomer dseroth, quod interpreiatur atria ‘perfecta, vet beatitudo. *Vid. Bpist, de Mansion, ed Fabiol. mans. 40, Orig. hom. 27 in Num. « Alus Labores interpretantur.» © Veri epist. de mans. mane, ulti inquit, inierpretatur Inetus sp tim, rum.» Vide’ libram’ xu Commentar. in Isaiam cap. x11. ebraice est mzown ; sed tantum soni hic ratio habetur, non soripture ; unde a O¥Y ossa cum af ‘ixo feminino vertitur. * Origen, in Num. hom. 12: « Bamoth interpretatur adventus mortis. » Puto wra venit, sive adve- nil, ob TVD mors. * Sic vero Origen. consuevit, hom. 13, in Num. wa n inlerpretatur turpitude ; » nempe confusus est. 18 Denuo Origen. dissentit hom. 14, im Num. « Balach. qui ezclusio, vel devoratio interprotatur. ex 292, exinanivit, exclusit, vel a y72, absorpsit, devoravit. » ‘Facile deduci videatur aba quod est non, et By, populus, sive populus nutlus. Philo quoque ud- zaiov Xai interpretatur lib. de confusione lingua rum. Omitto Origenom cum primis assentientem. 1" Bacher, in sagmate, etc. Idem nomen Bacher ive Bochor legitur supra cum hac interpretatione in antea editis libris: « Bechor, primogenitus... vol ingressus est angustus; » quam corte ineptam ullimam etymologiam ex hoc loco vitore potuissent,, i eadem nomina repetita e diversis Scripture: Mbrig interdum contulisgent. Marrux. — Noster ms. Bechor in sagmate, vel ingressus, absque agnus ‘vooe : olim editi vel ingrasus est angustus,837 Baon, in iniquitate. commotio. domus pardorum sive domus ara- io speculee. n,domus arcw,vel mon- tium, aut ascensus homilium. jabatmeon, ‘habens “babitacu- jum. 36 Benacam (Benejacan), filius necessitatis. Bacci, luctus, sive in vomitu, aut velus. Cados, commutatus, sive ean- clus. Coni, erarius m: 1, ut posse: Citas (Cethim),stupentibu miraatibus. Canab,2smulatio,sive zeloty, Calaatha ', ecclesia venit, ‘yooes. Cadesbarnee, commutatus ele- tus, vel mutabilis. Cariathaim, villa, vel oppidum coram. Core, calvitium. Camuel, rosurrectio Dei, aut stabit Deus. ‘Hucusque per Clitteram simpticem imus : exin aspiratione ad- dif minum ut legenda prit. ei Chanaan,reversuscst,sive quasi Teapanidentes actquast moventes. yaleb,quasi cor,aut omne cor, vel canis. Chamos, congregatus, vel quasi altrectatio. 8, EUSEBII HIERONYMI. Chazbi (1272), calix in me, sive immola mibi. Chenneroth, cithararum gnum aut quasi lucerne. Chaslon, ecelurata trisiitia, aut protectio. Cherubim, quasi plures aul ver- miculata piclura, vel scientize multitudo. D Deuel, agnoscant Deum. Dathan,donum eorum,sive sul- ficions donum. Dibon,sufficiensadintellectum, wundanter intelligens. Debongad, eullicienter intelligens tontationem. Dafeca *, adhasit, sive remissio. Debelathan, lateres, sive mas- sas, que: do recentibus ficis com- pingi solent,quas Hebreei Debelash (po, Graei palathas nuncupat. In presenti itaque, loco, nomen quod proposuimus,interpretatur® palathe eorum. ve Efraim, crescens, sive fru Elaad (Eldad), ad solum, solitarium, aut ad unum. Erma, anathema ej Bsebon 4, cogitatio, lum meroris. Edraim, descensio pastorum. Elean, pars eorum, sive testimonium eorum. Eebel, ignis vetu: Evi * desideravi. Elale, ad ascensum. Ebruna,transcensus,sive trans gressio. sive ive cingu- Eniel, gratia mea Deus. Ephod, superindumentum, vel superbumeral Escol, botrus, sive ignis omnis. Hucusgue per E brevem litteram legerimus: exin per extensum lega- mus elementum, fortis (Blisur Elisar,pater me Deus meus fortis} sive paler meus Eliab,Deus meus pater, vel Deus pater. Elon, exereitus fortitudo, Elisame, Deus mous audivit. yma, Deus meus audiens. Elisaphat (Elisaphan_ vel Elia- saph), Deus congregavit, vel Dei imal protetio, sive absconsio. Bn tio pascet me. 28 Er,vigilans aut consurgens, vol pellicius. Elon, quercus, sive aulon : de o in libro Locoram * plenius iximoue, Eran, vacuefocit. Eutban, forlem. Esaon (Asion Gaber), voluntas meroris, sive fortitudinis. Enon (Enan), fons tristitie Elidad,Deus meus patruclis, vel Deus meus patruu F Fodasur, redemptio fortis, sive vallata.. Pagiel, ocourre mibi, Deus, vel occursio’ Dei. Faran’,feruscorumvel frugifer. Felotti (Phadti), salvator meus. Feleth, ruina, vel dejec Fesga,abscisus, vel dolatus,au * Aliter Caaitha. In Epist. de mansionib., mans. A hoc ia libro Dabeca, non Dafeca; illudque adeo 49, Caalatha, _* Dafeca, adhesit, etc. Quod de nomine Israel tis nosteis jam observalum est, hic do Dafeca ter observandum ex iis que leguntur_epist. id Fabiolam : « Woe nomen, inguit Hieron: nymas, apud Hebrecos xpo5na, id est pulsatio dicitur.... ta libro. autem Hebraicornm” Nominum, adhesionem, remissionemque transtulimus, quod lectorem tarbare non debet ; neo putet nos disso- ‘nantia soribers. Ibi enim jaxta hoe, quod vulgo habetor, edidimus, si medium verbum soribatur per ern lilteram : hio autem Hebraico volumine scriptom reperi per paz, qued elementum magis pulsationem, quam glutiaum sonat. » Co- tora videsis in jam ‘laudata epistola ma sed restituendum, ut medium verbum scribatur per Beth Literam. Et vero libri hujus auctor ox duplice lectione, utraque autem hoe nomen tuerit interpretatus, et cum adhesionem vertit, Dabeca legerit, vol’ iDabea : cum autem remissionem, Raphca.’ sive ut LXX habent "Paoaxd. Quare sub: dit Hieronymus loco modo Jaudato : « Miror qu dam eruditos, et occlesiasticos viros ea volu transforre, que in Hebraico non habentur, et de male interpretatis fictas explanationes querere, ut in presenti pro Dephca legant Rephca, litteram ponentes pro littera, eo quod Res et Daleth parvo apice distinguantur. » [ta vero legit Orig. Raphca hom. 27 in Num. : ; Anton erat, palate. Vide que de lao fs eavendum lectori studioso ne cum editis libris terpretatione adnotamus in laudata ad Fabiol, epist. depravatam hanc lectionem retineat, adhasionem mans 40, not. a. relontiomemgue traustulimas ; germana namque est Priotem interpretationom probat Origenes quo- ‘quam nos restituimos, ut constat cum ex codicibus p que hom. 15 in Num. « Eecbon interpretatur cogi- mss, Epistole Fabiolam, tum ex hoe ipso libro Hebraicorum Nominum, ubi Dafeca vertitur adhee- sil, sive remissio. Maniax. — Recolenda ipsius Hieronymi expositio ex Bpis. de manss., mans, « Nomen,énquit,Dephea apud Hebrasos xco3u2, est, pulsatio dicitur... In libro aut Hebraicorum Nominum , adbasionem, remissionemque transtu- Timus., quod lectorem turbare non debet ; nec putet nos dissonantia scribere. Ibi, enim juxta hoo quod vulgo habetur, edidimus, si medium verbum scribatur per ser litteram : ble autem in Hebraico ‘volomine seriptum reperi per pre, quod clemen- tam megs pulnationem,, quem glalinem son Fazile hino colligas, lectum olim ad Hieronymo tationes. « Satis obvie a 3w>, cogilavit. "Molto aliter Origen. hom. 25 in Num., haud scio tamen quam vere, « Evin, inguit, belluinus, vol ferinus interpretatur. » Forlo legerit 1m pro ‘x, quod nupero ejus editori probe notatum eat "De quo, libro Locorum , ete. Consule librum de Locts Nebraicis, littera A, et sub titulo De Nu- imeris et Deuteronomio. Maria. — Bt nos plura in eum locum congessimus, qua infra videas lib, de Locis sub littera A, De numeris et Deuteronomio. m_prafert ‘expositionem Origen. hom. ‘27 in Num. : « Pharan visibile os interpretatur, » & TD os, ot MRD vidi,339 LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. 8y 08 multum, ab ore, non ab osse. Fothora [Apud LXX, xxu, 5), oris exploratio, sive buccella lu- ae ir (Phogor) ', oris pellis, vol Davie Fineos, 08 requievit, ail ori peporcit. Farez, divisio. Finonl (21275), 08 meum nepo- tum". Farnach, vitolus seginatus, aut discessio moa. G Gedeoni, tentatio iniquitati: vel tentatio humilitatis, Garizin, divisi, 5 vel preci Tfeone, inouit, vel innuens Jogal (Sx), propinquus, petinees. Jacob *, lucta, vel pulvis. puattio Gericho), odor jus, vel Tasub, conversio. , exspectavit Deum. Jama, viate, vel dextera eJus. Josavi (rrer),” quod est doside- Jair, illuminans. Tetebatha (nn3%»), bonitates sive declinavit ut voniat. Tsimoth, adducet mortem. _Jegali, redimens me, vel pro- pinguus meus. 4 Hebraic tas vel oris pellis. 3 Fincs, 0s requievit, sile, otc. Ms, Colbertin, 7 Ita et 4951 non legit bane. vooem site tinent verbum supra dictum, sile, In antea editis, joster, cum vulgo oditis, virga dicitur. erbum © Martian dulcitudo, Derivatur a pra, dulce esse. expanit mors nara, quod’ not probatur. spud Origenem, hom 27 in Num. Mesoroth vel licet. Martian. — vel licet. Unus Colbertinus penes Martia illud ignorat, Ab Origene oris parcimonia exponitur. In He- bromo est 1315. LXX, give, * Gedeoni, tentato humilitatis. Vdit. sic legunt, Gedeon, tentatio iniguitatis vel’ tentatio miquitatis cepio, mea. Xt Gedeon sine littora i in fine non potest Latinis reddi cum pronomine mew. Detnde omnes votu- stiores mss. codices habont humilitatis mea, not aniquilatis mez ; nee immerito, eum medium ve bum scribatur per litteram din, *y7a : Cedeont L Lael, in Deum, vel Deo. Lomna ¢, alba, vel candida. M ‘Manasse 7, obliviosus, vel quod oblitus est. Madieni, contradiotio, vel responsio. Modad, monsus eet. Michael, quis ut Deus ? Machi, quid quia ? Matthana, donum, Medaba, aque eminontes. Machir, restituet,sive venunda- vit, vel do infirmitate. Maala, chorus, vel infirmitas. Malchil, rex mous Deus. Maceloth *, ecclesie. Mathca *, duleedo, vel saturitas. Moseroth **,exolusione, vel via- cula sive discipling, aut succes- siones quod in noetris codicibus Masoroth (Apud LXX wasospoi8 xxx, 30) legitur. N 30 Nathansel, Deus meus, vel donum Dei ‘Naabi, abscond in me, Nephm,suftians, vel spirans. Namnuel, dormivit Deus,si quiunt Deus *, Noa (nya), motut cantivs Greci od ‘Nee an,deous, sive motus eo- , vel requievit ram. : i ‘Namra" pardus, sive ameritu- dines. au ,veniomus, vel in eon- trans Nobe, adnotavimn lorem intorpretati ‘almudiste sentiunt, Nangon, serpentinus, vel augurium, ° Othotam (Etham), signum eorum Ozni, anris mea. Opham (fupham), maritima eorum, vel thalamus éorum. Opher (15n), ignominia. Sed apud Hebreos per mers litteram soribitur. Hucutque per O brevem litteram legerimus : exin per extensum le- mus elementum. bab dilectus,sive amplexatus, aut sepos. Ori coquens, vel excludens me, vel approhendens. ‘Osee, salvator, aut salvans. Onam,dolor, vel tistitia eorum, aut mussitatio, vel murmuratio, Or, lumen. Obath (ran), magus, vel pytho- nissa, quam Greci trysetpipo- {oy vooant, Oni, dolor ne Raphao (Raphu), sanans, aut tom, sive latitude. tas, sive picture. 31 Rebe, quatuor: sed per ars litteram soribitar. Rathma,visio consummata,sive 8 Saddesor (Sedeur), uberam eorom lux, vel uberam lumen. Salomiel, retribuens mihi Deus nt uD itaue adeo ex ay, pelt, A quidam ingut, Lebbona tranaferentes, male, oan- at np os deducta expositio, Origeni dicitur’ suavi- nt. « Vid. que it eum locum 793, oblitus fut. tantum, 0: Origen.quoque dnd i10r,< ab ablivione,interpretatur. requievit, vel ord pepercit. Alia vero exemplaria te= "Contra Origen. hom. 27 in, Num, interpretatar. principutus, vel virgam, 0: jerte Spo, baculus sou legunt, alii Mesaloth : ex qua lectiona commodius exclusionis stymologia a rit, quod est preter, ex- derivaretur. “Foi codd. Hieron. innuit, ‘In ms. nostro, vel suspirans. "* Idem, sive in quo Deus : perperam. 8 Namra, pard est supra in edit rtassis ila olim scriptum in ‘te. Bx hoc loco’ emendanda interpretatio inepta nominis Num. 1, 45 Manriax, — Noster’ms. « Godeoni, p Beluanamra, in qua domus bardorum legitur pro ftentatio iniquitatis, vel tentatio iniquitatis mew. » Conciniunt veteres editi, qui tamen Gedeon habent pro Gedeoni. * Neo. Origen net nomi dissentit hom. 13, in Num. Jacob quod interpretatur luclamen. » A pD2 ut videtur, quod est exhaust sive evaruavit; et in Juota quidem vires exhauriantur. *Legendum Lobna cum 6 littera, quod interpretatio a 729 albus sive albes- core. Origenes, hom. 27, im Num, * Lobna int retatur dealbatio » “Hieronymus tamen, in Bj Se manee.,mane, 17, mavalt lalorem verti: « domus pardorun includere. icet — tentavity laudabilis tentatio. Manmian. ; ™ Origeni dicitur. Naban abscessio, a NTA scilicet, venit, abivi # Dissentit Adamantius homil retatur interclusio. Putat ab 27 Chaldaico, jebraico a1 quod est circulo describere, sive 43 in Numer. Og + Vid, Epist. de mangs.,mans. 18, et que ineam locum animadverti:nus. one hom. 27 in Num: « Rossa, inquit, apud nos dici potest viribilis, sive i > ATINT vid, et oz in Pielvol pax mea Deus. ‘Surisadai,continonsmeaubera, vel fortis meus Dominu: Suriel, eontinens me Deus, vel fortis meus Deus. Soar, pusillus. ‘Samoo (Samua), audions. Sapbat, judicavit, Sodi, arcanum meum, vel exclu- sil me. Susi, equus meus. Sothur, absconditus, sive diver- tons. i, longevus meus. Soon (-yy},Tanis,urbs Aigypti. Seon, germen quod non est, vel germen inutile, vel alloquium', jut calor, sive tentatio laces” sens. Selfor, Settim? (In Hebr. xxn, 32], spine. Satan, contrarius. Seth, positio, sive posuit. Seir, pilosus vel bircus. Sala (W120), tentatio respi- ciens?; sed melius einai [al. sGoz20%<}, quem fortunatam vei vegetum possumus appellare. jon (Sephon,) abscondit ‘vel egredere os méeroris, aut spe- cola eorom. ‘Soni, eoccum, vel puptila mea. Sela, petitio, vel petens. Somron, nomen vidit, vel custos aja Sichem, humerus. Semide, nomen meum scien- ti Selphaad', umbra formidinis, sive umbra in idipsam, id est pa- iter. LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. Suthale, poculum mistum,sive ina viridis, vel madida. Sfufan', atterons, sive ad umbraculum’ 32 rostorum, quod Hebraice dioitur sarnarain. Sophar, tuba. Barabe’ (my), velamen, sive princeps fratris. Sicher (g!xzpa), ebrietas. Salem (Sellen), redo. _Sabama, conversio quepiam, sive leva in eig, vel tolle altitude nem. Saphan (Saphar), hericins, vel lepus. Sochoth, tabernacula, Salmona*, umbra_ portionis, siveumbramnumeravit,autimago Jabium, aut ions. voluntas, sive manda- ox latere jus. Sophaa, labium, sive barba superioris labii, quam Grasci ue. ‘razz vocant. Saphatam (Sephian,) judicans populum, mplacens sib, quod Grace melius dicitur solemni lapsu ; et legunt continuo Beem me hel sircernes,rebio Répaioc xzhei Erep Ghat: lpunveterse ‘ney nor, waktioae, Bk obnie w5 Anerade, eomnp Wi ium ‘cuneum Hebreus Geddur vocat, quod alibi ix- terpretatur piralerium ; sic autem peda manus. Hoc porro nomen est Gedori ex Grecorum interpretum errore paulo vitiosius Latine desori- plum,bs Jerobaal, judicium Baal, sive Jurgium superioris, aut habentis. Jesavi (lessut), id est (Al. est) dosideravi, insule sacrificium, sive M Motari (Aetri), pluvia, vel com- pluto me. Machmas, bu: tata. eddon (Magron), tentan Melchisne, rex meusselus, rex meus tyrannus Merob, de multit Michol, aqua omni nibus. Meolati inbnp, a parturiente mo, sive adolente me. Maon, habituculum. Maoch, eviratus® : quem Greci ables vorant. | as, siveattre- Nacie" (hejih),pulzbitod ath (Najoth), pulcbritudo, Bo Nope nteetas quod si legere voluoris, Nepst (523), mensure omen éet, sive pealteri Opbni, discalocatus, sive insa- conversionis. Odollam, testimonium eorum. Ramathaim, oxcolea eorum. Racha, nogotiatio. Rachel vero interpretatur ovis, tut videos Deum, Sopbim, vel scopulus. Sepbhe:qosul, re topes supereffunden Stbeoth, exercituum, vive vir- totum. Samuel, nomen Semsi (wns), sol Saror, coangustan tus. Savl, petitio Salisa, terti jus Deus. Salim (o¥77a), vulpes: sed me- Tigs a logeter Seal S. EUSEBI BIERONYMI. Supb, specula, vel eftundens. ‘Sena, tollens, vel angustia, sive den ‘Soba, mandatum in ea. . Sur, rectus ‘Sama, ibi, vel audiens. Boccoth (Socho), ramus, vel humilitas Sechui, fatuus. Sarvia, vinctus, sive angust Sonaimn (Sunam), coccinea, vel subsistens Sephamoth, jbium mortis. ‘Thou, amens, vel errans. ive Do- Zz Ziphai, gorminantes, rentes. DE REGNORUM LIBRO Il. A Asuri (Gessuri), atiium meum. Abisu, patris incendium, sive sacrificium, 66 vel holocaustum: quod significantius Greece xép- ‘wpa dioitur, Asao (Asad), factura, id est xoljua. Amman, cubitus, mensura,non brachium. ‘Ammon (Apud LXX, 1, 24), matris fletus. Abessalom, pater pacis. Adonia, dominator domi (Waggith), featu: sive Abital, pater mous ros. ‘Agia, juvencula, vel vitula, ‘ala, voltor. ‘Adrazer, decorum au; ‘Acchereth (*mviN,) diserdens, sive dissipans. Ammiel, populus meus Dei. ‘Amon, donans. Abisei, pater sacrifici. ‘Ammiod, popalus meus glorio- sui _-Abitophel, frater meus cadens, sive irruens, vel frater meus co- i! tractans. (Arachites}, longitudo ‘Amessa (Amasa) populum tulit, Apbaloe varie Adoniram, Dominus excels, joneratio excelsa. ful), {rater inely- moni, illuminans me, vel anathema, sive cell it domus mea. Adino (Apud LXX, xm, 8), tenellus, vel delicatus. ‘Ahesani (Ibid.), voluntatis, sive consilio ego: Aboi (MAN), eae ‘Aga (Age), meditans, sive loquens. Aratites, montanus. Adollam, con, corum. Ariel (4d 130%, za, 2) bo i aol, factura Del, id eat x- radius (Harod#), obstupescent, mira ‘Aras [Ira), Alab (am), lac. z Abieari (Aétezer), Dei mei aurilium +. ‘Anathothithes, respondens (Heddai), robustus, sive ‘Abialbon, pater meus super. telligens. ‘Azmath (Axmaveth), fortis morte. Abiem (Afan), frater tnatris, ‘Aseral (Hesdrai), atrium mewn ‘Arunas (Arenna), illumi. B Bourim, electi. Baana, venit respondens. Beruthi, putei. 57 Boga, excelsa', Banaia, cementarius, id est edificator Domini. Bethroob, domus platearum Botheabeo, filia sataritatis tamen ut prima correpta sit sy ba: alioquin ubi producitur, sea per domus interpretatur. Belasor (syn 7y2), babens s8- gittam Iuminis, vel ascensioatei- Bethchar, dotaus agni. Baurim, 'electi, ut supra: te juvenes. + Eamdom intorpretationem nomini Joéab ex A antiqui sub Patris vocabulo, Kxemplo int Abin Daniele infra tribuit. ¥ Maoch eviratus, etc. legunt Ozolsv, ms verg codices cum 4 Delia charactere etiam’ Latino Madlav: Utrumque reperitur apud Graces pro 60 cui contusi svu elisi sunt tosticuli Manian. — Et Suidas Ohadlay scribit, Greci autem fre- quentius ®daslav, ut hic quoque olim erat. " Origenes excessum conversionis vertit, forte a BIN quod aliquo modo excessum significat, et Dan Tespezit convertit. * Abiesri, Det mei aucilium. Hoc nomen legitur Hi Reg. xxi, 27, verum falsa comprobatur ojus interpretatio tam fn editis quam io mss. libris, quia TNIAN Abiewer vertitur patris mei aurilium, non Dei met auzilium, Mentian. — Abiezri proprie est, dbiesrita, natus scilicet ex Abiezer, qui pater Gilhadene familie: fuit. Quod vero Dei nomen pro patris in hac interpretations Ponitur, hoc ease opinor in casa, quod in pl que hojusmodi etymologiis Deum innui vellent lech, Abschalon, atque bis similio. * "Bega excelsa, Bega minime jegitor sub bac forma lib. 11 Regnorum ; sed ni fallor, ipsum et nomen Gabaath, cap. xxi, 20, et pro Bega legendum Geha vol Gabath, quod significat colles ¢ excelsa, Proelivis est apud veteres librarics hujusmodi litterarum transpositio, pro Amada enim ‘supra posuerant Adama, et bio pro Geba scribunt Bega vel Beza Maran. - Bethroob, domus platearum, In Vulgata legimus ‘yrum Rohob: tantum, pro Hebrais voeibus 1V20%* BIN Aram beth-Rehhob: ayrud LXX, Zoplav Bulk p2t , Syriam Bethraam ; in ms. A. Zuplev, =i Pou6. Martian, — Verius Betrechob, Hebraice 3107 73 non lost nomen, sed familie Rechob, que Syris annumert tor, 1 Bethchar, domus agni. Nomen Bethchar bve translatum ést ex priori Regum volumine ap. vu, {1, Mamrian,Beraollai, ferrom meum. Bechori, ‘primogenitus mous. Bothmacha, domus humilis, fori, vel tribuli. Baana (ms. Beara), venit respondens. Bareumi (Beromi), fogit eum quispiam. Bethoron, domus ire, Casir (xp) (pud, LXX, Ka- ewig), messie. Cabsol (SNx3p),congregatio Dei Tria nomina, que sequuntur, as- iratione yenda sunt. Ehalamec (Apud LX, 1x, 10), omnem fortitudinem. Chusi, Ethiopia. Choreithi (Ceretthi), dissipans, sive disperdens. 5 Eliaba, nequaquam absconditus. to hoc nomine, cxlera que ex listera sequuntur, per eztensam primam syllabam legenda Sunt. ie, Dei mei salu: isame, Deus meus audiens. jidahe (Klioda), Deus meus iphaleth,Deus mous salvans. im, Dei populus. Elianam, Domino dominante. LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. Faraothoni, avolantia tristitie mee, Faarai, bi ante me. @ 88 Gio, luota', sive luctuari. Gelo, migra,vel transmigranti. Gera, ruminans. Gom'(Gob), fovea. Gans, commotus. Golonites, teans Icirco cum aspiratione haec nomi- ‘na posuimus quia et apud Gre- cos et apud Hebrzos per diphthongum seribuntur ?, Jerrael, seminavit Di Jothraam, superfla Tebgar (Iebahar), ol Tapbie, illuminat Joram, qui est ‘sublimis, vel manus subfimium. Jeroboseth (Apud. LXX, xin, 8), judicans confusionem, id est ignomini Tdidia, amabilis Domini. Jonadab, Domini spontaneus. Toadahe, ipse cognoscens. Josaphal, ipse judicat. Jodasse,’ sciens, sive cogno- seens. Tesbi (lesbibenob.), ost in me. Jaare, salts __ Tojadaho, Donaini cognitio, sive ipso cognoscente, Josan ‘Tassen), vetus. Jagaal, propinquns. Jaaxaer, avsiliabitur. Jaan (in Hebr. xxiv, 6) respondens. L Lodabar, 1psi verbum. Lasabi, eperavit in rae: Manaim (Apud. LXX, 11, 12), latio, sive requies. Maacha, molitus,sive con- ‘Momfiboste *,de ore ignominia. Moana +, roquies. Maaria (Maharai), d ara, sive ex _Maachati,subactus, id ost mol- litus meus, val N Nopheo (Nevheg), applicans ori, velligyrium *: nomen est I ‘Naas, serpen: Nethophati, inclusus. Neele (Apud LXX, in ms. Alex. xxu11, 30), seala, vel torrens, Naalia, torrontes. ° Orebathi, estimatio mes Odsi, mensie meus. Tria nomina que rex tensam litteram proferenda sunt. Obededom (ov Tay), serviens humo. § Gio lucta, ete. In Hebrmo ost 73, quod apud A prias esse, magisiri ajus artis docent,Seillicet nulla LXX legitur Gai cap, 1,24. Martian. — Webraice, ipso Martian. adnotante est ma, Giach. 11 Reg. us, 24, idemque valet, quod ma eru- stig. Geel ot Te et'Tal Iogunt. * Per diphi scribuntur. Quatuor nomina ab Hieronymo vel Philone bic recensita, apud fe- Dreos per diphthongum script leguntur hoe modo, Dyn Hiram, srOWR Hislod, NOVY Hires, NEA WN Hisboseth Noque vero littere aleph, ‘het et ain apud veteres Hebreos pro consonantibus ueurpate erant, sed pro vocalibus ut perspicue declarat Hie- ronytni presens adnotatio, qua statuit aleph. heth. st ain dightongum constitiere cum ied sequenti in quatuor Jam dictis nominibus Hebraicis. Hine fanescunt opinationes quorumdam hodiernorum grummaticorum, quibue ‘visum eat, quamounque iipthongum ex Hebraico exsulare idiomate. He- breasque voces a consonanti semper littera, non a vocalt initium ducere. Jam quod spectat Greoas B dipbibongos quatuor nomimum supra positoram, non facile apparet hoe ita esse, ut Hieronymus testatur, nisi forte in voce Hiram, que apud Gre- cos legitur Xeipsp. Alia namque nomina Grece leguntur absque diphthoogis, ‘IeGoa8t, ‘lors, “Iaxpa Verum inspectis. diligenter LXX Interpre- tibus docemurnomen Hisboseth seriptom esse cum diphthongo in manuscripto Alexandrinoll Reg. 11, 10, Ele6oadal, Elebosthai. Ex quo satis liquet ce= tora nomina Hebraica similiter mh ef Meise sorta antiquitus pad Tins comprobatur ex voce Jabes que “Iz3ic pessim seripta, in eodem M. A. legitur cum dipttsonzo Elzéus. Denigque a tt eruditis vocslem 1, et diphibongum «, indifferenter fuirse ueurpalas tam apud Gracos quam Latinos :iloque usw cepto Tora6 et “Ioac et: Efpas promiscua scripta fulese, Maxriax, — Nollas in Hebraica lingua diphthongos pro- vocalium sine consona proountiatur et que vo cales valgo audiumt x, 7, 9 otc., que perse viden- tur proferti, ee spiritum teauem premittunt pe- titum ex imo guttore. Hieronymus, qui quatuor soperiora nqmina initium ¢ diph,hongo du apud Hebreos quoque tr ad ejus lingue ingenium ab éspiratione Latina it choat, non “a vocali, Hebraice autem soribuntur Brn it Reg. y, 1; snap, ibid, x, 6; ayy, ibid.'xx, 26; mea wh, ibid, 1, 8. continuo iod priorem litteram subsequente. Grace, ut in vul ti eat exemplarbus, Xepéy, “Ierié, “Irae, "Ms. noster, itemaquo editi veleres : Miphiboseth Grecam scripturam impressa lectio representa De subsequenti voce Maana, quam appellative ceperint LXX, ipsi et Latini interpretes, vide Mar tian, adnotationem. * "Madna reguies Nomen istud interpretatum Jegitur tam in’ Greeo quam in Latino ; nem pro Hebeo sng04, limnuhha, Septuaginta reddunt els Qualag vel Ovsiav id est ix sacrificia vel sacri cium : Hieronymus autem, sicut sacrifcium ;Pagni- us, ad requiem. Quod quidem ex equo respondet interpretation’ hujus loci in voce Maama. Videsis TT Reg, sav, 47. Martian. * Fel ligyrium etc. Editi, vel lyncurius : manuscripti autem codices legunt nt nos _posuimus,tigy- rium : neo incongroe, AtySetoy enim, sive Alyy genus est lapidis, ex Joseph. de Anlig. Jud. AN ius im me, nostro ligurium : veteres lyncurium seribunt. Sed AoyxoSpiov nhexcpoy dix Heaychius tameisi vulgo evm lincurio electro, ligurium lapidem, sive gommam majoris pretil’ ve- eres tp i confundant. Vide que adnotamus in epist. 65, ad Fabiol. num. 47.Obiads ', inne 00 Oren (Areuna) ire R Gonphab + Serpe. Racha, quadriga, sive cursus, Roboam, latituds populi. Ragal (Rogel), tristes, vel dear sum. Ragalim (Rogetim), pedes. Baphs (efreste} sanites, bai, judicantes. 8 Saphatia, judicans me. Sion, specula, vel speculator, sive scopulus. ‘Samoo (Samua), auditio. Sobab, convertens. Soba, secta, a secando, non a Bobach, convertehs te. ‘Sunem, coocinoum, sive ele- vans. GO Sebe, saturites Sadoo, justua. Subi, converte me. Sia (Sira), indigantes,sive dor- mitantes. ‘Subochai,condensum, sive fru- telum. Et super hoc,quid nobis videatur, in fibris Hebraicarum Quat- slionum * plenivs dizimus. Samai (you), ibi mibi, sive audiens, . ‘Salmon, umbra virtutis. Sarai, princepa mea. Salech (Selec), egrediens. * Obiada. tiam prioris aucloris hujus ‘operis, qui adem sretatur multie diver- Hague modi, sicut nomen Jada, bo logit Ohio, proraus nocrine logit ao in juod wupra legebat in littera Toiadahe': et post Ohiada legit Oren quod antes 8. EUSEBI] BIERONYMI. T Thobes, fwerunt in on, sive fe- ota moa. ‘Thalme (Thotmai) euloi. Theoue, clangor, vel tuba sive ercussio, Thecuites, tuba canens, sive bucsinator. | Theethim (Iu Hebr.: xxv, 6), inferires, vel subter. lzb nomina, que posuimus Tiueram f, ‘aspiratione addta sunt legenda, u Uria lux mea Dei. Usi, festinans. Urchi (av), longitude mea. DE REGNORUM LIB. 111. A Abisai (bisag), perfluus sive patris mei ragitus. “Aceherothi (Gerethi). interdl- sive dissipans, vel demo- ‘Amasa populam tollens, sive levans. Asor (uN), atriam. ia, auxilium Domini. frater ejus: vel ubi h , frater meus pri 61 Adoniram, Domi excelsus. Abda, servus ¢jus, ‘Arobboth (Aruboth) cataractee, ‘Ager (Epher), sulfos Abilod, frater meus inelytus. gloria, vel &ra. ‘Argob, tmaladicta nublimaitas Adoniram, Dominus excelsus. juens Taine Ut alibi Tun. Jedake wt Aslam (4pud LXX, mn), ante f- res, sive vestibulum. ‘Adadezer (Adareser), docorun auzilium. ‘Adorram, gonoratio exes, sive decor éxcelsi. ‘Ano (Apud LXX, xt, 2), dolor ‘Aca toliens, sive sustallens Avan *. subvertit eos, sive me ‘vens eos, vel fons. ‘Anacita, non est innoccas, Anani, geatificatas mibi, sive donatus'mibi. ‘Ahab, frater patris. subs, relot, vol deta, Bothsabeo 7 iat juramentipr brovern primam sylabar lige jam UF, filius acrius, sive flies ignis, ‘Bethsrmes, domus solis. ag Qgtnsnem, domas gratis, jor + © delinquons (AL relinquens). ‘Dasloth: aacoadenta, Bul, getminis. ‘Booz, in fortitudins. Baraza (Baza), in sive veniens ad faciendum, hanrienles. Ga. Gave (Goa) patient, svc r tube. Carmelus, tenelius ext mois, giv siente eieumeliont jue per C simplicem eran ewan pe simlome dita legendum est. {pt cognoscit. Cave, lector, inconstan- A inter iteratum nomen Adoninam : proclivique lapet velerum librariorum omissa sunt pro ooo bis positam enb una litterra Ald gens ter eemdont ‘omnibus libris, Gracis nobis obsorvatum exstat. Mit- Areunasecripserat, Mantis. — idem ms. noster, Obids. Martianeus ipsum esse arbitratur Joiada. * Perperam hactenus editi Grasco vocabulo 1:8s- expuroy addunt sive cursus ques nos verba ad subsequens nomen Rachab, ad quod pertinont ad fl- dem ms, nostri transtulimus. Et vero pavimentum, quod Grace MiWérpuroy dicitur Respha utcunque exponi posse intelligo, tametsi malim carbonem interpretari : cursus vero omnia non potest. Contra Rachab sou Reoab optime reditur quadriga aut currus, et ourra vectus, ex quo ot cursus intelligitur Fortassis autem currus, non cursus ab Hieronymo scriptum est. : ’ gaudium cilicii. Pro Sesao in exemplaribus LXX. Tranglatorum Susacim legebatur, Ut IIL Keg. aur, 24, ub! adhuc superest Zovcm!y, ‘Susacim autem idem nomen esse, quod Sesac, in terpretatio ipsa nos docest ; nam 'utrumque npmen Latine dicitur gaudium cilicii. Vide litterram S. in Hit Regum voliming sequenti Manian. sa ‘dmonet Martian, idem nomen esse cum Se- ¢ + El super hoc, eto, Non exstant illi libri Quae- stionum Hebraicarom, quarum hic recordatur S. Hteronymus. Manriay. — Vide que do bisca libris ia generali Prefa- tione diximus, num. 28. © Adoniram Deminus meus excelras, Desunt in ceditis libris omnia isthee nomina, que clauduntur — Septem que hinc subsequuntar nomins, oF que ad alterum Adoniram neque in ms nostro habentur, neque in editie ante Martianeem Hbri. ipsum utique Adoniram, quod repetitor, freudi fuerit librario, ut ooulo’ properante, intermadit preteriret ; quid voro cause eset, ut jiedea litit- fis repeterentur, non video. Facile Adoram altar Joco scribendum est, nam et hoc nomine appelit- {am Prefectom illum tribats,textue Serphoras jooot. “Avan subverltt eos ole. Apud LEX, cap. 1 24, logimus Naanan, forte idem quod present i nominum ‘correntele peace Ahab pro Ahénadab, MARTIAN. nijicit Martian idem esse ec Meanan, Gree. Nazvay, Il Rog. xu. 24. 1 Bethsabea. fila juramenti, ote. ra baih sist fod in medio,” fliom significa : Ta boik sutam um tod dicitur domus. Itaque ex Hieronymo sy laba brevis erit sine iod, ot longa cum eodem. Vide supra verbum Bethsabee. Manriax. Heb islet Bath Ce ut ferent Cie ae ebraic. m2 absque iod, nem, ut su whi preducitar” (Fa) semper dm Basemath, derelingwens ; nenda,. quia propiue accedit ad vooem Habre, Dwr, Asam que signiteat, deliquit, Masetsn.Chalacad (Chalco!), pascen sive nutriens. Chamos, con tive quia attrectanti, vel palpanti. ‘Gharith, divisio, sive oognitio. Chanaan, erubeseens, sive negotiator. (@2 Dochar (Apud) LXX, 1v, 9), ‘oompengeeise. Dardabe (Derda), Baitionis. Dabir (Apud LXX, v1, 6), ora colum, Dui '. pulobritudo. Damascus, sanguinem bibons, ‘vel propina: E Eeda (Apud LXX, iv, 10), mi- sorieonda! Ms Esraeli (Earaila), Emori (Amorrhe) veal easeatia, ine ered MT, 42), indi- gue, vel chestates ” seaion (Hexion) visio. Hue ‘per E bvevem litteram : sin per exiensasm learns. ti, Dons move, sive seandens, Wioreph, Dei hyemey Eri (ny), vigil meus. Elon, Auton, de quo plenius in volumine Locorum diximus *. Ethan,robustus*,sive ascensus. Eman, accipiens, vel formido eorum. ‘Ethanim, robustorum. Rsiongaber, voluntas, sive con- silfam, fristitiey confortate, vel juvenalis, Ela, maledieta, vel ipsi Esaion (1177), voluntas, sive sitiom meroris. Blis, Deas Dominus +. iisae (Eteus), Dei mei ealoa, Folothi, admirabiliter. Fadaia', reterplio Domini. Gaber, vir, aut juvenis,vel fortis, sive viriliter, tio e0- men Dei. wmaricantis, _ preruptuny, si0. (Gera), divisio,vel precisio. Gozan, tonsio eorum, vel fo tudo eorum. GB Gabe, collis. Godolta, magnifious Domini. I Isabel, cobabitarix, sive fuxus vanus. Jacomam (Jacman), ulciscitur. populum. jair, illuminavi chon (achin), preparatio. Jeroboam,dijudicans populum, vel dijudicshs super nos *, Jessai, insule sacrificium, vel holocaustum. Josia,cujus est sacrificium Do- mino, vel salus Domini, vel fortitudo Domini. Jeu, ipse, vel est. Joram, qui est exceleus. Josapbat, Domini judicium. _Jerala, plenitudo, “vel circum- ficatio, vel candida. M Mogeddo, cernacula ejus. Maacha, peroutiens, ‘sive per- Maces, de fine. Muol, chorus, vel plenitude *. Merab ', de multitudine. Mechonoth (Apud LXX, vit, 43), folora : que id est, brobtusra, Melloth, plenit pleta. Machai adverbium nabitar ‘Most vatore. i Baaess vocant, do, sive adim- (Michaas), quid bio ? i, sive quis domi- , salvidlator, sive a sel- LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. N Nephaddor,disporea generatio. Nesoa, ime .otb ,conspiouue,vel sessio, sive oxclusio. Naamani *, decor doni mei. Nesib (dpid XX, xm, 28, stan trectans,sive 0 64 Omri(Amri}crispans meus, vel manipulus mens ‘Oza (Apud LXX, xv, 9 (O30), robustus Domini. Olda, destructio, sive diverti- solu. Iria nomina,quae sequuntur per ex fensam litieram proferenda sunt. Og, congregane Ophis nfema Obedia (Abdias), servions Do- mino. i Rei, pastor meus. Ramoth, visio mortis. Razon, mysticus, vel sacratus, Rabaam, impetus populi, vel latitudo Fob. populi. ‘Sunamith,quicunquemorietur, sive mortificata. a, tentatio, sive farinaceus. Saalabim, aggravans intelle- ctow. Boca (Socko), ramus. Sartham (Sarthana),” tribulatio eorum, sive demolitoram, aut coungvalantium. Sion, specula, vel mandatum, sive invium ®, Saba, captive. Sathan, contrarius, sive adver. ius. Suba, incensa, sive converten Sadada (Sereda), Jatus eju latere, non a hatitudine, Barua, lepra. 1 Dui, pulchritudo, Vocem henc Dui, ve Dit, A invenire ibi non spravatum ex Hebraico na, pulclri- tudo. * in voluming Locorum disimus. Consule Iibrom Locorum in littera Ade Numeris et Deuterono- mio Martian, <= Ad litteram A de numeris et Deuteronomio. * In quodam Komano ms. ambusias pro robusius legi. Vicissim doctissimi viri, quos inter Antonius Augustinus, pro ascensus malunt accensus, qu qpidem conjectura laudete ater lection! suppeti feret ; verum Ethan pve, proprie validur sonal, nes licet ab wn, igne, aliquid oo fmlfect. Tamnca woo mihimet ipa aide! irprem leotio ascensus ; reecribendum fortaese est access ab yur Ethon sive Ithon, accessus, ingressus : undo et TY porta access interpretator. Veriui libro contra donner Hierosolym. B mmm, 2: Elias, inquit qui interpretatur fortis Denwiai. ‘*Pedaia, redemptio Domini. Nomen Phedaia non legitur hee neo, ned libro quarto Regum, sicut et soquentia oharpetere ltelica distineta. MasTian, * Dijudicans super nos. Duo mes. codices, vel dijudicans super nos, Martian. — Ms. noster. Vel dijudicaus supernis : duo alii penes Martianeum, us. * Idem me. noster, Vel de pleniiudine, Exinde Me- , quod ot veteres bus hisce nominibus prastermis 0, ita in unum conjungit, Naama, decor dont met ; rectiasime ei Naamani scripsisset, 1m quippe man, donum interpretalur. Atlamen ex boe ipso orrore intelligas, Naamani expositionem hano ease opor~ tore quam restituimus decor doni mei, non ot Martian. legit decora duntazat. Imo sive in anum legitur in me. nostro. Kt vero acervus et tumulus, ac plurium rerum congeries i unum, 77¥ Sim vulgo exponitur. Ceterum obvia ila interpretatio specula. 8. Hilarivs in Psal, cxxv?: « Speculatio est enim Sion mons. Loquatur interpretationem banc Hebraica lingua, quadictum est, mons Sion mone speoulationis est,867 Seauc, byssus! cilicii, sive gaudium oilicit * si humerus. Semeia, audiens Dominum. Somer, custos. Sali (Salai), missa. Sophar (Apud LXX, 1x 28), dis- dividers, , supertollere. prstropthe, ineendiuin, ry Saphat, judicans, eoia, Justus Dominus, T G5 Taphat, parvulus venit. ‘Thamach, respondet. ‘Thabremmon, bonus ad viden- dum, sive bona sublimitas, vel bona visio eorum. Bucusque per T simaplicem litteram legimus : exinaspirations addita legendum est. ‘Thanach, respondet, Termad (Ms. A. 1, 18, arp dd), exploratio redemptionis. mi iafisa, claudicatio, sive re- jo vite, Thedor, paxillus. Themor, (on in Bebr. 1x, 48), Smyr iareis, exploratio gaudii. ‘Thaphnes , cooperts signum, quod signifcantius Graece ouser- ov dieitur *. ‘Thersa, placens. ‘Thebni, palea moa. ‘Thesbi, capti tens, Z Zocleth, tractum, sive protra- ctum. Zabud, fluens to: g0 titionem vooant. quem vul- * Sesac, [ARTIAN. 7 Altera hase expos 3 Grace séarmyov dicital 8, EUSEBI- HIERONYMI. Zamori (Zambri), iste lacoste! vel amaricans :' proprie enim nomen ab amaritadine fguratam est. Zava, iniquitas. Zabadia, dotata Domini. DE REGNORUM LIBRO Iv. a Abiol (Ahia), vivens Deo, vel videns Deum. Abiram *, patri excelso. Azacl, vious Deo. ' lad, patruus, vel patruelis, shim mene a (varie Ochasias) appre lens Deum, vel fortitudo Do- ive fortitudo ejus. Abana, lapides ejus. ‘Athalia, tempus Domini, vel tempus ejus, sive temporalis Do- Maramaththai (Amathi) dei Aramaththai i) dejiciens (Ws. dejicies) cum. ‘Arnon, lux eorum, merori Ammensia (Amasis), robustus Domini, vel populus elatus. €6 Apbec, continebit, vel ap- prebendet. ‘mia, robt populus Domini. mathi, veritas mea. Azaria, adjutor Dominus, ‘Acsith (In Heb. xy, 5), libortes, Argob, maledicens excelsum. Ariel (4rie), leo Dei * vel arce 2 Domini, vel ‘Asor, sagitte luminis. ‘Aaz (rr), continens, aut com- prebendens. ‘Ala infirmitas (ms, intinitas). Abur (Habor), livor aut vulnus, Anama (dpud LXX, xvu, 30), delictum. ‘Adramelech, stola regis, vel lech, respondenti regi. foluntas men in et ‘Asaph colligens. ‘Arphad, sanans, aut sanatus. Anei (Ana,oumquid commotas est? ‘Amos, robustus. Ararat, Armenia, vel mons con- voleus. ‘Asaradan, vincons,vel exacutus ‘Arus (VTIR), incisa, ¥ i ‘Adaia, 'testimonium Domini surgeae ‘Achbor; mus. ‘Aare, sol. Amutal, colefactus ros Avil (BL, tuts, inion Baalzebub, devorans mosean, Baalsalisa, habens tertium. Badacar, venit compungi. Bethagan %, domus hort. Bethacon, domus, sculptare.' Basan confusio, sive pinguodo, vol siccitas. Bedeo (Apud LXX, xt, 5 inx stauratio. Banada (Benadad), fils doto- rus. Baladan, venitsibimetjudicens, vel vanitas pro semetipso. Basecath, adipem. Betbim, domibus * c Cabslaam (dpud LXX, xv, 10) precipitavit. Cadesim (Apud LXX, xznt, 7), commutati, sive effeminati. 7 Cares, caval: Hucusque per C simplicem ‘ram lagerimus'® ein aspiraiont addita profe ferendum est. Chabratha electio : super boy sus cilicii, etc. De Sesac jam diximus A sida, ob pronuntiationem ni fallor, veteram libre quod apud Septuaginta Translatores fos loco loga- Ir tes Ephsiba, putabant se andire + propter afiinitatem sonorum in illis consonantibus. Ceterum solecismus ett ia Ephsiba, tam in edi- + logunt ena pro- nomina in presenti opere que pure edila le bic enim elitt legunt une "pro ssomper, quod ituimus ad finem omnium manuscripturam co- 1m, ubi scriptum est CYCCAMON vel CICCH- MON, aut CECICCHMON. Eseenuov porro aliquid amplius sigoificat quam cyusiov, quod est nudum fin fine verbum ma-¥n Hapsi-ba necessario interpretari deboamus volunias mea in ea, MaxTias — Ita ms. noster, et vulgati quogue veteres, ia quibus falso asseri janes, non sine soled et simplex signum : unde Zceemov propius acce- smo esse in ea pro eo. Verum pro Abisa legondom dit ad vocem Hebream Taphnes. Mantian. Aphsiba, ipsum Hebraicum etymon 713's5h, Grecs- — Veteres editi, exustov : bono quidem sensu, que lectio 'Ay:62, interpretatio denique ipsa, ma mbo- nifeste domonstrant. Vide intra ad vocem phaibs "hagan, domus horti, apud Septuaginta Beth- gan cap. 1x, 27 MARTIAN. —In Hebraico yams. Gree. Ba:dyiv IV Reg. m 27. * Bethacon, domus sculplura. In plurimis codicibus mes, Beihacon, demus sculpture Ubi legantar nomina isthe corrupta, nondum inveni. Makrux. Veteres editi Betheacon. Mox ms. noster Ba- pro Basan. 3 Bethim, domibus, Heroaymus oyna. Bethim in- terapretatu domuncalas. cap xxnt, 7 Septongiote pro Bethira, legunt Chittim. Matias, — Videtur Martianmo esse oom IV Reg xxi, 7, pro quo LXX yerrts. % Verbum /égerimus supplet ms. noster. 41 Chabratha,.electio Consule Queationss Hebrai- sed renuentibus mss. Est autem ESzmpov lum,signom ex condicto, cujusmodi ea sunt,quibus milites utuntur, vocalia, et muta, * Aviram, patri excelso. Nomen Abiram legitur libro pracedenti Regum cap. xvi, 34. MARTIAN. B * Nomen Det, quod Martian. omiserat, ex nostro me. ao priscis editionibus, ipso cogenta Ariel ety- ‘mo, suppletu __ © Abid, voluntas mea in ea, Corruptum est nomen istud Abisa, ut ex significatione seu interpreta tione liquido apparet, non enim Abisa logendum eat, sed Aphsiba, quod satis innyunt Greca oxem- aria in quibus ecribiur "Ay6s et “Oveéd, e- raice est AION hhaphsiba ; tdquo Latino dicitur voluntas mea in ea. Eadem vox infra occurrit sub litters E, ubl etiam editi legebant Ebsiba pro Eph-900 in libris Hebraicarum Queestio- ‘mum | plonius dispntatum ox, Charith (Apud LXX, xxv, 23), concisio. Charan, ira, vel foramen. Chomarim (Apud LXX, xxin, 5), aaditui. g Ezer (713), separatus, sancti- feat, ‘Soiais Ichiau, pars Domini. __ Epbsiba ("a°ypn) voluntas mea in ea, Eveliau(vyx)propeDominum oat Prope Ennam, ecce hec sunt. Bennathan (Elnathan), ad dan- Gash sive Deo dante. juatuor nomina *, untur, ‘per extensam lieram profera: mus. Eloth (mbm), arietis sigaum, veto {Bla Dei popul 1 jam, (Ela), Dei populus, vel pro foribus. a Blia (75x Dei Domini. Eliacim, Dei resurrectio. Bsaia ',’salus Domini F Parfar, fodientes, sive dissipa- tiones, vel talpe. Fal, ruing, vei cadens. Faceia, aperiente Domino, vel oris assumptio. Falasar, cadens princeps, vel cadentem principem. Farurim, conscissi. Fasee, trariscensus, sive trans- sus. Pull (Fadoia), redemptio Do- mini. I Jebleam, absorbet. Josabe, ubi est saturitas? vel Domini eaturitas, Todas (Joiada) Domini cognitio'. ‘Jozachar, Domini memoria, vei eas in Genesim oap. xxv, ubi 8. Doctor dispute LIBER DE-NOMINIBUS HEBRAICIS. qui est momor. Jozabad, Domini dos, vel qui eat dotatus. ‘Juaaz, vbi est retinere ? vel Do- mini retontio. 68 Joedina (Joadan), Domini delicata, sive que est ‘delicata, vel tenella. Jactel (lectehel), ccstus Dei, vel auxilium Dei. Jona, columba, vel ubi est donatus sive dolens. ‘Jachalia, fortitude Domini Joatham, consummatus, ‘sive perfects. Jezecia, apprehendens Domi- num, vel fortitudo Domini. Joahe, ubiest frater, vel Domini frater, sive factura fratris. Jothaba, peccantes in e Ididia, ‘amebilis Domi i) vel a, excelsus Domini. (Jexonias), audiens, vel auscultans Dominum. Joiacim, Domini resurrectio, vel Domino suscitante §, sive qui ext consurger Mase, (Messa), onus, sive assumptio. Matthan, donata, vel donans. Menem, consolans. Manan (Apud LXX, vin, 2; et mi, ape), consolatio, sive mu nus, aut sacrificium. Modon *, aques eorum. _ Mocchota (AMI>D Chula), plage jus. ‘Mochoth, plag Marodach, aimara arrogantia, sive contentio. Messalem (Messulam), reddens, vel reddita. Masena, secunda, Mazaroih (Apud) LXX, 2x11, 5), GwSlore *. que duodecim signa Aad Febiolam, num. 19, adnotatom $10 mathematici asserunt, Moloch, rex. Mesthi (apud LXX, xxi, 43), variotas, ani 5 jonoth (dpud LXX, xm, 47), falture : ques Basee, vel dniBiyava possumus dicere. Massepbath, speculatio, sive contem ‘Mero: mittens. Mamzamaroth (in Hebr. 44), tridentes, vel fuseiou! Greci avehnpemvypxe vooant. , amaritudinem im- N Naboc, propheta vel prophetans. Naaman, decus sive commotio corum, G9 Nergal, lucerna acervi. bau, Prophetavit tune, sive initium, ebritudini speciosa. Nesrach,’ fogitivus toner, vol tentatio tenera, Nechola (4pud LXX, xx, 13), styracem éjus, vel aromata. fecho, pore Nabuchodonosor, prophetia la lm anguste, siveprophotans jodi signuma, sive sessio in ustie. 8 es. Nabuzardan (Al. Nabuesardan} prepbtavit! pales, qua vontle- ra vulgo nuncupant, sive propheta alien judicii. Nathaaia, dante Dornino. R Rechab, ascensio, sive excelsa. Ramalia, excelsus Domini. Haason (hasin), cursus, vel oom- placitio, sive placentia, quam si- vit de Hebreo Chabratha, et Hippodrrmo LX’ cap. xuvit. Veteres valgati Ebsiba, loage corruptius in ¢9 pro ea. Vid. paulo superius Abtsa. ‘Quatuor nomina. Quatuor tantum nomina per extonoam literam proferende recensuit Hisrony- mus ; etsi quingue legantur tam in editi in libris manu exaratis. Si conjecturis locus, nomen Esafa redundat, quia incipit ab lod, non ab dleph sicut reliqua quatuor, que propteres Per extensam litteram proferenda monet Hiero- 3. Martian. idetur Martianeo redundare nomen istud Bsaia, tum quod ab Jod littera, non ab Aleph, ut ‘auperiora, incipiat ; tum vero quod quatuor dun- taxat notpina per oxteneam litteram Hieronym proferri dixerit, non quinque. © Ms. noster, cam: editis pridem libr mm mos. vel Domini suscitatio. Vel vel suscitatio dumtaxat. 1 Medon, aque corum. Medon. Grece My2iw, id ‘est, Medorum cap. xvi, 6, in Hebreo 7p, Madai. Martin. — Adaotat Martian, esse ex Graco Mr- iv, quod Medorum gentem’ significat. Hebraice 10, I 5. XVII, 6. ‘'Alibl Masuroht, ot Maxoloth, ut in epist. 64, editi, Jind. signiient, Blow Vietorivs ferme cum ws. nostro teres Gloss Zuwdrmeiv, qui est circulus in quo duodecim signa, Atque ipse Hieron. modo laudata Mazuroth, hoc est Zodiacum circulun, etc. ic lego, nullusque dubito, hune esse Nebahax IV Reg. xv1t, 31. Hebraice 1n33 Nibehas seribitur : penes LXX" in-Alexandrin, cod. Nai6ds, in-Com- plot. Ns6/at Hevaorum sive Colchorum Dei nomen, quod interpretatur remotus videns seilicet sol, qui lustrat ex calorum subli Isa quoquo auctoris nostri ox :nimirum Nabahas a N23 prophetavit, et 1x, tune, nullo negotio deri tur. Martianeus tomen Nabat legendum autumat, aut Nabaz. —Naazab prophetavit tune, etc. Corruptum esse nomen Naasab ostondit psa interprfatio, qua convenit dictioni Nabat : wa3, Nibba, enim sphetavtd. Melivs tamen legeretur Nabas, a, prophetavit ; et 38 az Fignificaret, tune, cub N33 Marrian. % Naburardan.... palas. Observandum diligenter quod tempore Hieronymi pala vulgo fuerint nuncu- tw ventilabra. Itaquo in Bvangelio idem erit ha- ventilabrum in manu sus, et ferens palum in manu sug. Manta,ans nifloantiuegreci sitoxlay vosant S nabsaris, princeps ennuchus, sive magislor, aut major eunu- offendiculi. T. ‘Thaphso, indignans,sive sessio 8. BUSEBIT-HIERONYNI. a Ermon anathema oos,vel an thema maroris.. eh ‘Thoglath,transmigrans : activa i pote Ne face, princepa deosculans, sigaificatione intelligendum,quo _He, ipsa, vel ista, sive suxci- sive multus osculo. Grace dicitur droxikuy, id ‘est, pier Taphos (Apud LXX, xvm, 47), vyolucres, sive cursum oris. Rablai,multam heo,sive malta Ruma, excelss Reblath, multam istam, sive multitudo. ‘halasar &, 8. ‘Sunom, dentes, vel coccioum, alios transferons ‘Tharthach, subversio ; quam molius Gracl, avacpomy vocant. ‘Thartan, turturem dedit, vel superfluus, vel elongens. spensus princops divitia. ‘Tecum (Thecue), patientia, ‘Therach (Tharaca), elongatus : » vita vel vivacitas, F Fe, 08: « ore, non ab ove; sive laquens, sive decipal. Gebal, difiniens. sive distarmi- nani Gime retributive pitas, sive ut nomen proprium figure- Jemini, dextera mea. toditam. mus, Proculus _Tdithum; um7),trensiiens oor lintermissio, Thoph (Topheth), protectiooris sive salient e lebes, vol aula, ollam vocant. » rep l6odar mennia, vel sive gehennr. quam vul Bad porticus publicw (Apud LXX, x1, 15). Pa caprea, vel damna. solator rfectus Salmanaser,| vol ad vineiendum, Sapbarvaim, libri, vel litters. inculo, ‘Asaph, con Sechchotbbanoth (Al. Socho- thanoth), tabernacula,vel umbra- Theraphim (Apud LXX, aan, incendia : ved meli . vel gure, quas Greci po- vocant. jameth (Thaneumeth), con- 74 DE PSALTERIO. re Abessalon, pater pacis, Aleph, mille, elve doctrina, Ain, fon, eive eoulus. Tod, principium vel scientia, aut dominator. magi: L i Lamed, doctring, iv dsspion Mem, ex quo, vel ex ipsissin aqua. % 7 Num, fetus, vel piscissie sempiternum. ns. Res, caput. 8 Salmo (yraby), [Al. (Salmon cula filarum. Baalphoor, habens hiavit, sive umbra offendiculi, vel sentiens Sennachrib, tollens, vel levans habens os pellis, vel pelliceum. __ sive imagino fortitudinis. deserta, ‘Beth, domus. Samech, firmamentum : licet Sobnast sedens, vel revertens. Babylon, confusio. quidam erectionem, vel adjtct- Saesdema tilens x c rium, sive fultu yutent. Graci significantius &epogGoplav Cades, immutata, vel san¢ Sade *, regio, sive justitis, vel vocant. Coph,’ vocatio, vel avis venatio 7, ‘Sarasar,princeps tribulationis. melius excussio, quam Grecif- Sin, dentes. baw |, labium ejus, xpovyx (ms. "Exxpoiuot) vocant. Sademoth (4pud LXX,xxxm,5), Cedar, tenebra, vel meror. Teth, bonum. Chusi thiops Qualuor reliqua, quar seqenter, Fe Caph, manus, palma, vel vola —_aspiratione ‘lds proferends Saphania, abscondit Dominus, db. sunt, vel protectio Domini, Daleth, pauper, vel tabule*, 'Thabor, veniens Immen velv™ Omnia nomina qua per'T littleram vel janui niat lox. subdila sunt, aspirations addite sunt proferenda. * Sir, lebes, vel aula, ete. Antiquis, ut vides, au- A sonat, Fuerit la erant que apud nos oll dicuntur. unde auti- cocia exata, quae in aulis coquebantur,dicobant ;id est elixa. Apud Plantuny Aut. 48 babes culam onu- stam auri, MARTIAN. — Apud vetores aula pro olla usurpatum dovent Brammatici. Hine et 4ulularia Plauti Comedia inseribitur. * Saesdema pestilens aer. Lego Sedema, quod eat singulare nominis Sademoth post pauca hic ositi, Tw Sedema autom idem significat ac HOTT edepha, et yDTE Sedephon, aut Siddaphon ; quod Hieronymus lib. Tl Reg. vu 37, interpretatur ium aerera, id_ est avspngOopiay. Ubi_vero sit Saesdema lib. 1V Regurm nequeo divinare :1B 77 legitur cap. xtx, 26. Mantiay. = Quod Greci avepoptopiz, uredinem, sive corruptionem aeris, vocant, Hebraice TETy scidda- phon appeliatur. Sueiema quod Hisronymue legit, psi nm Videlur OTe, scedema, 1V Regum x1x, 26. B quod ibi in Hebraicis exemplaribus no'Te,scedepha seribitur 5 scilicel in x, que ejusdem organi ost littora, commutato, Re autem ipsa seedepha legen~ dum bie quoque loci est juxta Hebreum textum, ‘ut quoquo modo pestilentis aeris expositio congruat sclendumguo ipsum scedepha loco ex IV Regum Taudato ita soriptum esse pro scedema quod agrum E Exraites, somen Dei. im in hoc ipso Nominum libro ad hone modum : Sedepha, pestilent aer, otc. Stutio- sus nonnemo ad libri oram adnotarit, Sedema, ut pro bac voce illam In Hebraico scribi indicaret: calligraphus vero hanc illi debere substituit ratus, altera expuncta, alterem corruperi + Nomen istud tum sua expositione in nostro ms. desideratur. “'Veteres Proculum yocabant eum, qui, pat’ Jongius peregrinanto, essel natus. ® Vide qua in epist. 30. u.5 observamus. % Sade, regio, sive justitia vel venalig. Editi male legunt, vel veneratio: 1x Sade enim now significal venerationem, sed venationem, Consule Quest: Hebr, Hieronymi in Genesim cap. xLY. MARTIAN, i 7 Ms. cum veteribus vulgatis veneratio ; men- oo Fata dit Nomina isthec . sar, appendit principe. Nomina Thalassar et: Thobel non leguntur hodie in Psalto- rio ; at cum manifeste ab auctore hujus operis re censcantur, necesse est hac olim Iecta, {uisse in corruptis Grecorum exemplaribus,que bujusmodi nomina propria reprasentare potuerunt io titulis Pealmorum. In Hebreo tamen sapius logitur vox bam Thabel sive Thedel, que orbem terrae wignifiosh Mantuax,a3, Thobel, offer. Van, et ipso. Zebee, vietima, sive ho: Zain, oliva, vel’ fornicatio, sive hac. De arpuanero Hebreorum ple- i Epistola ', quam imo decimo octavo DE IBALA PROPHETA. Aith (Ajat), 00 . Blamito, ' despicientes, comparati. ‘Asaph, congregans. Arran, ira, vel irascer Ane, numquid commotus ost. ‘Ava (dua), iniquitas. Adramelech, decorum regnum, vel decorus rex. Averdan, vinculum cutis, sive dndicii, vel exacutus. _Achor, turbatio, vel tumultus, sive perversio. 78 Barachia, benedict mini, vel benedictus Domiau: Bosra, in tribulatione. Baladan, veniens eam judicare. Bel, votustas,aivo abequ Do- Citiorum (Cethim), concisorum, sive plage consummation! Carthaginis, serutationis. Gyro, heredi. Duo nomina, que sequuntur, per ‘aspirationem legenda sunt. Chal + mat Cheleiau (s¥p5n), pars mea? Doniinas ext. > Dimaon (Dibon) sufficit eis maror. Deseth (In Heb. x11, 10), cal- catio, vel unctio. Dodonim, patracles. Emmanuel, nobiscum Deus. Eleale, ad ascensum, sive con- 4 In nostra recensioue 30. Ms. Vel benedicens Dominus. Martianeus mea pronomen omiserat, LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. ‘soensum. Bglaim (Apud LXX, xv, 8), vi- tali, vel juvenes. Eiaon {In Heb 1, 4), visto. Tris nominc, gua spuuntur, extensam proferenda sunt Iite- ram. Elamite, 4:oéyiov _eorum, sive comparati, aut despicientes. Elim (Ube supra aput” LXX), esuries, sive deficiens. Epha, resolutus, vel effundens. F Facce, aperiens. Fad (dpud LXX, uxv, 10), in- duite. a Gebim, fore. Gozam, nux corum. I Jasub,* rever Jaas (Jase), dimidium,vel fuit. Joach®, cujus est fraler, sed. melius confitens,sive glorificans. Jerusalem! visio pacis. L 7A Laisa, leo. Lunb, maxilla, sive gena, Lud, utilis, vel declina utinam, M Madian, iniquit: Magro (729), gutturi, vel de fauce. Machmas, ville tribu'um, sive de tactu. Madabena, a saltu ejus. Memphis, ab ore. ‘Marodach, amara contritio,sive procacitas. Mosoch, pientes. N Nabuo,prophetia,vel venientes, Nemrim, pardorim, sive apo- statarum, Ninive, foeta, vel germen pul- chritndinis, aut spociosa. ‘Nasarach, germen molle, vel to- nerum. ; ‘Nabo, seasio, vel superveniens. A pluaginta, Isa. lebreo NDIN quod Ouia, fortitude Domini. Oronim, foramen marroris. R Ramelia, excelsus Domini. _Resepby i Blears Rabba (23 In Heb. ta, vel multitude, 44), mal- 3 Sorec?, optima, vel electa. 1 Si00r0 Amd LAX, vA) ebrio- Seraphim, ardentes, vel inoen- dontes Silos, miseus. Sobnan, sedens, vel Sisaim (Sabaim}, egredic Saron, princeps merori cantans tristitiam, Saruser, princepe tribulationie, ve elatio i. Sabaim, captivi. Sabe, captivitas, T 5 Tabeel, bonus Deu is, mandane humil 1 Ts Zacharia, memor Domini. DE OSEE PROPHETA. B Beori, puteus meus, vel in Iu- Jotham, Domi sive perfectio. ‘Jesrael, semen Dei Jarib (larim), dijudioans, vel ulciscens. Jerebeel, judioium Dei *, vel dijudicans superior. consummatio, cap. x11, 12; positum nempe est pro ph , quod Heronymns interpreta- obrisim. MARTIAN. alias editi ac mss. libri pari consensu retinent. * Chrygostomus in Isa. cap vit: ‘Iasod6 poma ejus, velnun- ‘Magdalene, turris, sed melius sicut @ monte montanus, ita tur ture dicatur, Naason, quidam putant requie tum sonitum interpretari, sed meliusest, augurans, sivessrpens corum. Nazareth (iva), floe, aut vir- * Sio Hebreus babet Psalmi xxu, juxta Hebreo- A rom supputationem. Hodiernus autem Mathai toxtus, ne quid de Hobraica ejus versione solliciti simus’ lamasabactani, vel sebactani habet. Porro Z2E Since idem eet, quod ary, Hebraice. Et forte Mattheus locum a Christo recitatum, ut in archetypis Psalmi orat, exhibnit, cum tamen Domi- nus vernaculo idiomate pronuntiaverit. — Eli Eli lama azabthani, otc. in Hebraico textu Matthai hodierno vanpaw 705 1x vow, Eli Eli, lama ssbactani, et in margine pro variante lectione sebactani, legimns *2Naw'R azabthani. Manuscripti codices Lafini hujus operis legunt ut plurimum, lamazabathani. MARTIAN. 3 Ipse vero Origenes, quin etiam Hieronymus in Matthwum, hujus nominis etymologiam nescire se Profitentor. In Syriaca Novi Testamenti editione seribitur 7933, et mihi quidem videtur exo" 42, Genne sar, haud inepte horli decem exponi, vol ut Santes Pagninus bunc locum emendari jubet, a 3B principum, non orlus, ut Hierony- miani libri omnes hic preferunt; nam et ab hor- torum frequentia nomen invenisse regionem illam compertum eat. Verum nibil immuto, quod sciam, tt Hesychio. probari, Tevesape excp!c dp sw, Genesaret patria, seu genus principum: aC deis, ut Hootivs nolat, vocibus O21 ot mw. Ely; jasaliasa doctis iris excogitalas expendemus in Commentariie ad i cap. 14. Hicenim vix alia altingere constituimus, quam que textui hajuemet fbei omendenda aut aaserendo confe- rant, 2 Hue ref: ol. Huetius, quod Orig. 1. V in Joan? tradit: ESpopsy tv 2H tpunvela tov dvopdeun (dye "lusving, 72 "Tok, “gupic 205 vic wetahapba Voptvoy Srep v aicdy oldusOz civzt to ‘lodvne, ie aa aan 4 Aa, aude, “EBpaloy tone eM veae, yapmeriior ait einodea "ERAqvindd, Bene trl "HG6, nwGor, al tnt 2Spunn, Bot sv. Invenimus in nominum interpretatione, pro Joannes particam Joa seorsum sumplam abique nes, quod idem valere putarus atque Joannen, gud niam alia quoque Novum Instrumentum Hebrieorum nomina Griece reddiderit, forma Graca pronuntians ipsa; ut proJacob Jacobum, pro Simeon Simeonem. ferspicuum nempo est Joannam, cui postrema syllaba deficeret, 1bi fuisse indicatum, quod én @:05 Yapr:, @ Deo gratia interpretatum invenit, quanquam inscite pro Joanne acceperit. + fasachartoth, oto. Respexit Hieronymus ad no= men Issachar, 128%, filii Jacob. Martian. — Ita quidem satis violentes Graci Lexicon Grigonis "“egzae pnt aghar meres, "laxzpd8 pynpdavoy, envy Odvaron, Iscaroth; mmernbris, tabernaculum mortis. "Vel Smyrna maris, Observe, Lector, quam longe aberrent a voro, qui putant Hieronymum au- ctorem esse omnium etymologiarum libri de Nomi- nibus Hebraicis ; nomen itaque Hebreum DMD, Mi riam id cst Maria, apud Hebreos optime sonat amarum mare: apud Syros etiam n71Q Maria in- tglligitur Domina juxta adnotationem sanoti Do ctoris. Martian,amy tis, vel petra, sive Tyrus. suscipions eos. Sosac (Tww), byssue sacceus, Ai sive manus sacci !, tane. Selom, translatus, sive resti- toons. Samais, audiens Dominum. shane, labium ejus. Salom, retribuens, ‘S. EUSEBII ‘HIERONYMI. erxes, lumen silentio ton- B Balthasar, capillus capitis. Bari, in commutando, sive putei, vel in ventre. pacif- ‘Bel, vetustas, 86 DE EZECHIELE:* © A Azur, adjatus. ,Assherethl (Cheratim), interf- Aran (ason}, ira, vel eundus, ine cus. D ‘Aun (In Hebr. xxx, 17), inuti- “"Bepheia (Apud) LXX, xxxx, Dura(Al. Duram], loquens. _lis, sive idolum. 44), bumilie, sive campestris. E _Ainagallim, fone *, vel ocolus ‘Selemia, reddente Domino. Elam,emoularia,velsempiteroa. — vituli. Saraia, princeps fuit. F Azira (In Hebr. xum, 14), Sapbatia, judicat Dominus. Forthonmim.divisio perfecta* ¢repido *. 2 ‘Sarasar,princeps tribulatio: populiglorios Kt de hoc quid no- —-Auran, iracundia. Samagar (Semegarnabu), nobis videatur,in libris Hebraicarum Ariel, leo Dei. men advene. Sarsachim, princeps cadaveris vel ruine. Saphan, chorogryli vel icius,sive labrum eorum *, ‘Sabama,attollens excelsum. ‘Segon (Geom Joquela inotilis. Joacim, cujus lopus, hendens Deum. Jerania, aur ‘Taphnas,insanum osserpentis, sive opertum signum. Queationu * plon Domini preparatic Jexechiel fortis Dei 7,vel appre Isimoth, adducet mortem. ‘Aser, beatitudo. _Asemiel, silentium cireumecisio- nis, Achal (635), omni ‘Aradii, deponentes. Aelamite, aut objecti. dizimus. e collati, B Bozi,despectus,sivecontemptus, creme —Banaia, edificiam Domini. 82 Duo nomina que per T litte sar, immutata, vel parvula, Borotha, putei ejus, ee Fam sequunturl aspiration ad. 8B Jewel, est iter.” Baalmcon, descansio humilis. dita sunt legenda. Jn, fuit, vel mensura. Be ‘Thoph (Thopheth), gehonna,vel periculum oris. ‘Thaamath(Thanchumeth), dedit indignationem, sive bilem. DE DANIBLE. A Porae, tentante Susanna, Senne Sidrach, Assuerus, atrium ejus, vol bea- —Susis, equita - titude, Astiage, voluntas,vel consilium festivitat 5 *Ambacutm, amplexans 0s,sive * Martian. byssws sacci : olim sazeus. Atde inanu, que altera exp plane haberiin Seiac vero, Drusiu q jendum, pro sive manus. Sed veteraexzmplaria non suffragantur; imo con- tradicunt. " Saphane, labium ejus. Idem nomen hujus operis conditor antea legebat Sephau, et similiter interpretatus est, labium ejus. Non igitur ad Saphane respexit,sed ad Hebreum 17'2D¥, Sephaniachu quod habet adjunctum pronomen ¢jus Jerem.cap.xxxv1, 3. Gum alibi scribatur mepy, Sephania, vel Sephans Mantis: ‘*Postremam expositioncm, sive labium corum, ms. noster ignorat { Alemasar, déztt princtps. In Hebreo szbon, Amatasar,vel’ Hammelsar,secundum Massorethicam punctuationem. Amalasar autem vertitur in Lal nam linguam, circumcisio tribulations ; non, dizit rinceps. Sed’ obsorvandum diligenter Philonem Sofas per primum conditorem promiscue et indifferenter accipero litteram ¥ tsude et S sin, 3 Sar et WW; et anten av Sayhan et wos Sa- phat.Doinde exemplaria Gracorum diversimode le int, “Aushox8, Amelsad, et —"Autpzip, Amersar, fists “quem oltimum: lila ‘scum Amer Tecte interprotatur dixit princeps. MARTIAN. — Nempe Apegete. annotante Martianeo, Greci Jegebant : cui lectioni exon, logui, et Ww, prin- cept, quadrat interpretatio, josus erat byssus tio est, nihil otat : “putat- M Misael, quae salu Domini * ? Misuo,qul risus Tel de gavdio. e, numeravit. Michael, quis ut Deus? lium,vel gratia ejus. Ulai,palus,a palude,non a pa- /e dolor femoris,aut umbra- A menti, Beth (nom) hid. Comment. in Beech. xx1) fie, vel meneura. 84 Cariathim, civitas eoram. Gedar, tristis, vel tenebre. Cades, mutatus'*, Gur (rinp) in Hebr. 1,22), gelu. Aucusque que Csimplicem litteram legerimus ; exin aspiratione ad- dia proferendum ext. Chobar,gravitudo,vel gravitas, sive juxta electum. Chodchod (ms. Chodoch), Char- thaginenses. in Danielem cap. 1, 3. Man- jonibue dixi- *Recole, que supra de hisce Qu mus ; et Presfation. generalem, m + Jexechiel, fortis Dei, otc. Que sequontur sob littera I, et lotantur charactere Italico, non legun~ ‘tur hodie in Daniele, sed in Ezechiele,' Maseru *Veleres editi, gua palus Domini, quod Martian. in erratorumindicedemam emendat, In Origenian altero lexico, MisaA. Bheog Geni, Misael, miseri- cordia Dei. Proprie autem Mischael : qui ot Meschac Chaldais dictus ost, Daniel. 1,7, ex Sx %2 de~ rivatur : Quis est quemadmodum Deus ext, sive quod Deus est. * Ainayallim, fons, etc. Tripliciter legitur nomen istud in hoe libro, Ainagallim, Enaggaltim et Ew~ gallim. Similiter ¢t sequens Atemel, Btemel ot Se- ‘mel, sub tribus litteris. Quod in multis sliis nomi nibus aque precave ¥ Confer. Commentar. in Fzech. « Superiora autem ot ad crepidinem, torium pertinentia, quod Theodotio i nomine appellavit Arare, unius eubit! habent lati tudinem, eto. Me, noster, Cades mutats, vel mutatus.oat Ghanne (Chews), tondum, vel io. Chalamed, consummavit, sive monsus est. jaldei,quasi ubera, vel quasi fori, aut quasi demones. Cherethim (in Hebr, xxv, 16), jonentes : pro quo melius in Gresco abet Siazibkycvar*, Chennor (In Hebr. xxvi, 13). agaitio luminis, vel cithara. ‘Cherchoro, cognita ablatio *. Ghelbon (Apud LXX, xxvit, 28) lnctei. Chalamar, omnis ameritudo. Chomor (19M), lacessiones. D Deblatha, palathe. Diopolis (Alerandria),abnuet sed melius Grece, Jovis civitas. Beemel (wn), electrum. Elisa, ad insulam, sive Deus Seeipom robuetus frit robustus fortitudine,sive Dei fortitudo. ‘Bthalon, incunabula marroris. Ezer (Azur), fortitudg, vel auxilium. ‘Emmer, sermo, vel verhum. Eeohanl (Chone vel Chanaan), habitantes contemptum. fee ect bee eal Dei salus fucusgue per E breve lilteram Legerimus: exin psr extensum le- ‘lementum. jnaggalim,fons,vel oculus vitu lorum, Etam, sempiternum, vel secu- Jum, vel kWakéy.ov eorum, Faroe {in Habr. xxv. 27 }, dissipans. TRAM 1x, xm, 29, visitatus, vel vieitane. Gaze, gazophylacinm, sive for- LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. titudo ejus. Gog, tectum, Gomor, consummatic fectio, vel venundatio. Galali (Apud LXX, ix 43), vo- lutabra. Lydi, nati. Maalmeon (Beelmaon), habuo- runt babitationem, sive de hahi- tatione. _Mesecin (Mosoch ), amentes *, sive trahentes. ‘Magog,quod tectumtvel detecto Mogia, despeotio. Machalaim (Apud LXX, xxvt ), consummatorem eorum. ‘Magdol (Apud LXX, xxx, 10), magoitudo, vel turri lagalim, transmigrationes,sive colonia, Yi ‘Manaim (nn20) de requie. Noo, requies Oola tabernaculum, jpouliba tabernaculom meum nea. Ospha, ast Bucusque per 0 brevem litteram legerimus ; exin per exlensam le- us. : 16 Ozan, abiit. Oram (Haram), irati. Opbar ("py), volant Oria salus Domini. On (Aun supra). dolor, vel meror. . Rabbath, multitado. Raama. tonitrus. Rodii (Apud LXX, xxv, 15). visio judicii Raimoth (Fide LXX, xxv, 46), Bea visio mortis, Regma(rray1),malitiaqueepiam 8 Somel, idolum, ot notandum, quod Latinussermositin Hebreis voluminibus a similtudine, unde et simulacra dicuntar. Saphan, hericiu im jus. Sola (nhy), umbraculum ejus. Semoth (row), nomin Sanir, tolle novitatom, vel dens logan one (Syenes), gyrus ejus, vel cxparta 00m) Bxrus a im (In Hebr. c. xe, 43), exeuntes. Sod: latos eine za latere, non a latitudine intailigendum. Sabaarim, cireumire montes. lepus, Salfirus (4pud LXX, 1x, 2, Pe tain sedoas, setegiae. iu us, egregius, vatoris. is (Apud LXX, xxi1, 3), ten tatio. Safarim (o™B0). libri, vel bis- a cle jonam -(C2Nx), pecus eorum, vel dentes corum. Pe Janis; mandator: bumie jphnas,stupens os serpent ab ore intelligendum,non ab ost Escepts is duabus nominibus tera ejusdem litter per axpira- tionem proferenda sunt. ‘Thelabim, dispera. Et enper hocin libris Hebraicarum Qua- stionum *, quid nobis. videatur, plenius diximus, ‘Thammuz (Apud LXX, 1, 14), consummantes,sive conlemptus super hoc in eisdem libris plo- nissime dicitur. Theraphim, figure. ‘Thubat,deferens,vel deferetur, sine dolatus. 87 Tho colatus eusdar, aphnes, opertum sigaum. ‘Thivon, median, Thay (77). consummatio. ‘Thasoph (naw), speoula. vellens,vel in- + In Greco habet SarsBiyevos, Manuscripti A proxime superiori Qodla apponunt. Bureeripevor, MaRrian. " Cherchoro cognita ablatio. Septuaginta sic legunt pro Chodchod, decepti nempe Resch et Daleth similitudine, quod sepine gonquerius Hieronymus In Hebreo 1272 Gi , duplex Caph cum duplici Daleth ; apad LXX, Kopyds, ef Kepyopis in me. A. item Chodchod invenire ‘non potuit Hie Vieesis ejusdem librum Coment. in Foo: edb, cap. zavit — Nomei IARTIAN. menses signi videtur, appellata: a8 nomen est Chadtha vel Chadatiha, wod Neapolim, ‘sive novam ciyétatem interpretantur Solinus, ¢. 27, ot Servius in 1 Eo Cam vetust s vulgatis, ms. quoque noster. Mosoch pro Mesecim logit. : * Addit ms. cum olim editis libris, vel commotio : ‘um expositionem nominis Qoliba quod ignorant, * Editi ante Martian. libri et noster quogue ms. exspecta legunt pro ezperia cujus a se indue jonis Bditor Bonedictinus non admonet. Utra- tio violenter ex Hebreo posset extorqueri, men repositam probat Lexicon Origonian. Euqvd, mepaspds wixhog | Syene, tent Gareulus Sciliest a M23 tentare experiri, periculun facere. Scimus vero 7132, Sevene, Hebraice scribi, et ferminum, ut revera est Bthiopia, significare. "Tanis mandalum humite Multum variant aria in nomine Tanis. In Hebreo I quod Valgata transtlit:Zaphns : Grecorem vero librorom fides Tavey retinet ; unde Tanis in hoe opere. Mantian. * Tholabim dispersi. Hujusmo braicarum nibil superest_nobis: nec ubi legatur apud Ezechielem nomen Thelabim usque in pre- nntiarum invenire potui. De Thammuz sequenti B pulchre disserit Hieronymus in caput octarum Eze- chielis, Martian. ie "Vide raraum, que de hisce Questionibus in Prefatione generali num, 28 diximus. Quastionum He-ons 8, BOSEBIT HIERONYMI. ™ x - DE MICHAA. Sophonla, abecondens eam ‘%, ‘Maamad (4pud LXX,vt, In Hebr. A DE AGGAD. x, Machmai), desiderabilis. ‘Achaz,apprehendens,veltenens Me Set Z, 0 Anacita (apud ERX, (0, ages, nly ies lems Oseo, salvans, vel salvatus humilitas renuens. Josedec, Domini justus, sive On (Apud LXX, 1,46, ex, 5, ag, a i tifleatus. ei via} fous; val lor, sive Micha, quis, big? advorbiom UQMORRNR. at, iniquitas. Joci : vel quis iste? petitio Domi Marasthi', hare meus. ‘Zorobabel, princeps, vl magi Saimana, consummatus, sive ter Babylonia, sive aliens transla- perfectus. Nemrod, apostata. tio, vel ortus in Babylon. Sabaim, statio, sive stantes. De JOR. 1S DE ZACHARIA. ig kk we tinet,lnttudo Dei, vol epe- ga, gatiasy ave als eh Aros, fortis, sive robustus,vel "Joel, ineipiens, velest Deit, Vel fortitudo ejus. ium avellens®. , Asael, factura D rte ‘Acoaren, grogis paszue,sive .. 77 DE ABDIA, ‘Ananeel, gratis in pasouis, quod Grecodicitur fy Abdia, servus Domini. Chaseleu, spes ejus. soegaeeseoelan DE JONA. Ragom, hiems, sive multux ‘Amesia fotris Domini *, vel po- _ Aetl delictum. pulum levan Amathi, veritas moa, vel {del ‘Rama, excelsa. ce iumba, vel do Sabat [Al Sacath), seeprus, , fortitude ejus. jon, columba, vel doler vel 7 Sag (ras Rs, Sux, Joppe, pulchritudo. ‘Sedvach (Hadrach), decores id ont footum, DE NAHUM. meus ', M E, N et 8. DE_MALACHIA. Malchon, rex noster. Elees@i, advocati. E, Ma T. : Nise (ine pcr, | Dua omit jahum [4i,Neum),consolator. Malachi jus meus. as Yestra,vel re- Senam, abundantia. ‘Thesbites, captivans. 8 ‘Saraphad *, incendium. DE PROPHETA JEREMIA. Sarphapth (In Hebr. 1v, 44), in- DE AMBACUG. A condium § Ambacue ®, amplexane. Anatoth, responsio, sive ret- T DE SOPHONIA. Popdenssignem, vel obedientia. Themam, auster. A, Get 8. ‘Amon, fidelis, vel natriens,sre Theoue, tuba, vel buccina, sive pereussio’: quam Greci xpoveuiv™ vooant. Amaria, dicente Domino ". Godalia,magnificatus Dominus vel magaificus. onus, ‘Achbor, mus. ‘ ‘Anama, gratia dissipate, sity veram tempore Hicronymi, ot ante, ipsius atatem A que in his exomplaribus nomina ponuntur subMi- seriptum esse in toxtu Hebraico byay, Jerobaal, quod multum distat ab hodierbo Sew, Arbeel : at inspectis in Osee Commentariis ejusdem sancti Do- cloris, didici ab eo Arte! semper fuisse scriptum : Vastalus est, inquit, ul in Hebravo continetur, ab ARREL ; tdipsam significante quod Jenonaat, sed bre- viors disertiorique sermone. MARTIAN. Ms. com editie antiquoribus, vel salvaior, vel salvatus; ct in subsquenti nomine, vel dolor, aut labor, sive, etc. Denique Salmana umbra commotio- nis, vel consummatus, sive, etc. Tieram vulgati vetares, et ms. vel populus avul- aus, vel populum avellens. Bene vero eat, quod Hie~ ronymus notat Prefat. in Amos : «Amos prophet ui sequitur Joelem, non est ipee, quem patrem im prophets legimus, Ue enim sribtar per primam et ultimam norinis sui litteram aleph et sade, et interpretatur fortis atque robustus, Hic voro per ain et samech, et interpretatur populus avulsus. » Ceterum passin slias in Commentariis in prophe- ‘tas nomiaum expositiones aut explicat, aut emendat : eosque, ut conferas, auctor sum. *Ms, Amasia populus Domini, vel populum levans, vel fortis Domini, Editi velustiores hoc uno abludunt, quod alteram interpretationem alteri Preponuat, ; “Nomen istud neque in ms. nostro, neque in vulgatis ante Martianeum habetur. Quidam mss. penes Martian. x04, noster, xporsavév, Editi veteres, : xogospiv corrupte omnes. * Morauthi, hares maus. Tanta est dissonantia codieum manuseriptorum, et editorum librorum in minoribus prophetis ab hoc Michew loco, ut dice- res universum in illis opus fuisee descriptum ; nam cha, in aliis leguntur sub Jona, et sic in religa Que cum manifeste in cunctis dxomplaribus sin pertirbrta errore antiquorum librariorum, omtie ‘ac singula propriis locis restituere cucavi. Varian- tes autem lectiones, quia frequentiores sunt, ma- jusque postulant spatium scribondi, ad nem libri reperient homines studiosi. ManriaN. — Duo Colbertini mss. 4334 et 4931, cilanle Martian. ad libri hujus calcem, tantum heres. Ab Hieronymo autem, epist. 53, ad Paulioum, Mickazas de Morasthi cohzeres Christi appellater. T Alter Colbertin, Feluel, latitudo, vel aperients. Item alius, 3993, Olwhel pro Fetuel logit. © ‘Noster’ ms. ‘cum Colbert., 3005, ot pride valgatis, Johel. incipiens, vel est Deus, vel Dei. ‘Hoc ‘nomen supraad Jone seriem Colbertini referunt. Quin imo unus, qui 4351 prenotator, #¢ Nahum solum Elcesaei nomen recital, quod ipso alius 4951 omnino pretermittit. 1m epist. supra Iandata ad Paulinum, Ab2c¥, luctator fortis, ef rigidus. 1" Addit noster ms. cum antea vulgatis, vl bum Domin: 5 in Iaudata ad Paulin. Epit 1 Malto veri phonias, speculator, et arcanorum Domint cognitor Aappellainr, Hic uous Colbertin. eum omiti " Ms. noster, cui et Colbertini duo sulfraganinr, Dei pro Domini ‘habent utroque in loco. Tarsus jidem cum olim editis subdunt Sabash, septum, tel virga ; quod inferius de Zacharia repetit 805: 58 Alter Colbertinus, Sedarachi, decus meutt. ra ‘ Noster ms, ot vulgati veteres, Malachi, angel Domini, vel meus.m ia Dei. ‘Azor, adjutus. ‘Amasia, facture Dei. ‘Anameel, cui donavit Deus. Asedemoth (Apud LAX, xxxviu, ari patent. Charmam: LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS, rom libum, vol crustulam signi- Chamoam, similis i *harchamia) ,agou congregatus, sive agnitio, quasi oe Joanam ¢, erat donans, vel Do- mini donum, deze, anata. Mesaia(nYey2),facturaDomini. 40), arva, vel sarmentum. Morethi (Morasthi), heres meus. Ananeel, gratia Dei. ‘Chamos, congregatu Moloch, rex. Azecha', ‘clausam pessulo, vel D Mattharina (Matthan),munus ot robustam. Dedan, hoc judicium, sive tale donum. Abania, patris gratia. Jadicinm, Melchia, rex meus. Dalaia, hauriens Dominus, vel _ Masephe, speculatio, sive con- . panperetlus Domini. templatio. 7 Abdial, serviens Doo. Dibon, satis intelligens. ‘Magdalo, magnificentia, sive Abdemolech, servus regis. Deblathair, palathe eorum, ture, : ‘Asa, factura. 5 ‘Mephaath, aque impetus. Aphree, furor al Enom, ecce hee, sive sunt. Maon (Beth-Maon) babitaculam digsipata, atquo Elnathan, ad dantem, sive ad- Melcbam, rex eorum. ‘Azan (Bsai), lortitudo ef dentem, idonum Dei, ‘Marodach,amara contritio, sive _Aroer, suffossa, sed melius my- Elasa, ad faciendum. impudentia, Fie, Enriel, adjatus a Deo. ‘Medoo Migv apud LXX,xxvit, ‘Alasa, triplex, Esebon, ‘cogitatio meeroris, 14), metientes, Abi (Hai), quastio, vel vallis, Hucusgue per E brevem litteram le- N sive vivit, gerimus: earn per extensum le- _ Nosleamites, bereditas cujus- ohath, sanat ‘Aschionez, ignis itajasper- sus. ‘Amuthal (40). Amithal],calofa- ctus ros. "Avil (Evilmerodach), stultus,in- sipiens. vel compositi B dinie. Bur, despectue, sive contem- ptus. Baruch, benedictus. Baalis (Baalim),habens virum. Baaea, veniente factura. Bosor (Bosra) tribulatio. Bel *, vetustas. c Cariathiarim, civitas saltuum, rata, jamus elementum. Elam,oppositi,sive abjecti, ‘lisama, Deus meus audiens. defectio med. issme, Domino audiente. Elom (Hebon), exercitus fortitu- F Fesor * (mimwp), 08 nigredini Fathures, deoeptu: sive buccelia cot Farao necho, dis G Gamaria, retribuens Dominus. sive consummans Dominus. fathania, donum Domini, vel dedit Dominui ‘Nergel, lucerna acervi. Nabusabara (Nabusesban), cal- catum tempus. Nechoo %, pargtns iste * Omre (Emmer), verburn. Caleatus, Excepto hoc nomine, quatuor ta. sequuntur per eztensam legenda sunt, Ophez,obrizum. Est autemge- nus auri quod Greeci x4» yooant, Objadae Jojada) ejus scientia ; sive ipo eognovit vel Donsint et- enti sive sil Garab, scabies, sive incolatus, multus. Osai, salvabit me. GamiclBeth-Gomul)rtsibutio. Oronaim, foramen manor, Cariatham,civitas,vel oppidum corum. Carioth,oceursus signi. ‘Hucusque per C simplicem litieram vel sic fact Jeremia +, excelsus Domini. Jechonia, preparatio Domini. Jezonia, auscultans Dominum. ‘hab, quadriga, vel ascen- den Rabsaris, princeps eunuchus. Rabmag,prineape cb Aegerinis: exin aspratione ad- legdalian (Jepedlis), magniti- blatha, multa hwo, vel mule dila groferendum est. cus Dominus, tum iste. Gheloia (Helcéa), pars Domini. —_Joachal, robustus et fortis. Baie Chabonim (Chabasin,apud LXX, _Jeraia, timens Dominum. Sedecia, Justus Domini. chabonim), manus, vel Jonathan, Domini donum, vel _Sior (In'Hebr. 11,48),firmamen- spinaram;sed melius pres- parationes, licst plerique Hebrao- 4 Azecha, clausam pessulo, etc. Desunt in editis Aig pchaviag tov téuatos. Paschor, antea libris nomina isthec duo. Azeca et Abania. Inter mss. codices nonaulla quoque est discrepan- iia ; nam Colbertinus 4951 ita logit. Aseca deaura- tam, vel robustam ; alii ut nos edidimu —Duo bac nomina, Azecha et Abani valgati libri ante Martiansum, neque me. agnoseunt. " Aschenes, ignis, etc. Nomen Aschenes interpretatum supra posuimus in libro Genesis cum va- jantibus lectionibus codicum mes. qui hoc loco inter se plane congentiunt. MaRTiaN. "Bel, vetuslas. Ex Judithe libro tran in Joremiam nomina Bethuliseet Holophernis quorum pullum exstat vestigium in vetustioribus exsmpla- ribus manu exaratis. Neque unquam crediderim a Philone Judwo in hoe opere fuisse posita. Martian. — Addunt veteres editi Beth Dei, quod mss. penitus ignorant. “"Origones quoque in Jeremiam xazyip trivopoy lia dolens domus columbam dedit. Juchal potens. tum novam, vel turbidum. Sor (4pud LXX, xxi), for- cognominem nigredinis oris yooat. A 7D, os,, ot TB, nigrum Rebraice est 12) : unde Origenes in Matth. ereupisyav ‘las, sublimitatem Jao, interpretatur. uta d BY}, extalli, ot TM, Dei nomen,quod Greci voteres ‘iad reddebant. . * Vide que inferius adnotantur de hoc nomine ex Mattheo. "Nechas., paratus iste. De nomine Holofernis, quod hic in editis logitur,dicimus supra mutuatum \dithe libro, quem in canonem Scriptura- inaruin Judeei non admittunt. Satis vero mihi vidotur ad scriptorum velorum, et editorum orrorem, quod positum sit nomen illud ab If incipiens, cem tis que ab habent N. Martian. # Veteros editi, contra mss. fidem addunt, sive subsequenti litter © preponunt, Holofernes, titu- lus saginatus, In ms. nostro, ejus scientia, sive, eto.goltum ajue, vel munditie, aut Soparatas, velcustodita, Bcribitur antem non per 2 litteram, sed per Hobreum saps, quod nec ®, hheo « litteram sonat. ‘Nazorevs, mundus. Nophthali, discretus, sivo se- Sanctus vel convertit, sive convol- vit me. Obed, servions. Osanna, salvifica, quod Grece- oweoy &y!. Utrumque autem nomen per 0 litteram extensam legendum. Raama, excel Rachel, ovis, vel videns Deum. Raab, lata, sive dilatata. Rachab, ascendens,vel concita, sive videns. Ruth, festinans. ‘Rasbam, impotus populi. Reh magintar meus Syromest ‘meus.Syrumest. ‘Ramatham, excelea eorum, vel sublime eis. 8. 9B Salmam, sensidilis, sive sensus. 5 ‘Salomon, pacificus, sive paca- tusorit. ps Salathiol, potitio mea Deus, Hee tria nomina per sin litteram ‘seribunt : religua duo, sabe in exordio habent. Sadoo, justificatus, sive justus. Sidona, venatio. ive exaltata. ‘Thamar, palma, vel amara. ‘Thomas, abyssus, vel gominus: undo et Grace Didymus appel tur. Thare (4/ Tharai), paseens sive pastura. agit bylonis, id est, confusionis. ‘Zabulon,habitacu)um: potest et hhabitaculi substantia nuncupari. Zebedeus, dotatus, sive fluens Zacharia, memoria Domini, vel 8. EUSEBI HIERONYM!. memor Domini. Zachaus, justifcatus, au justus, vel justifloandus.Syrum est, non Hebreum. MARCI. At T Arrimatheus, alitudo efus, vel exaltatus est ipse. ‘Abba, pater. Tyrum est, non Hebreum. Idumea, rufa, sive terren Israel, vir videns Deum: meli ctus Domini. Cot 8. Conna‘,zelotes:undein Chananaus,in alio Zelotes Salome, pacific. Tyro, angustie. Nyrus quippo lingua Hebrees sor (vx) dicitur, juod in nostrum sermonemtrans- rtur, anguslis ‘G4 Tiberius, visio ejus, sive bonitas ejus. Talita cumi, Syrum eat, ‘Tracontidis negotatiotratite. LUGE. puella surge. A Aepheta‘ adaperire®, Augusti,solomniterstantis, aut solemnitatera additam. Abilenes, lugentis. Abia, pater Dominus. suse mans core ‘ona, ‘gratia ejus. ‘vor,’ Beatus, aut, boatus orit Anan, ,onarse, ent onerarit ‘Agge (Nagge), solemnitas. Addai cdi}, tobustae' vio- enter figuratum nomen ab 60 quod dicitur, sedéai. ‘Arfaxad,sanans depopulati ‘Adam, homo, aut! indigena. ‘Ammaus, popalus abjectus, Gesar, possessio principalis. Cyrenius, heredis: qui apud nos melius effertur, et verius per Q litteram, ut dicatur Quirinus. Cosam, divinans. Cainam, luctus aut lugens. Capharnaum, aget, vel ville consolationia. Esoli (Hest), vicinus mous. Eber, transita Enoch, dedicatio. metets homo. ai lucusque per brevem B litleran Tegertmus ; exin per ecteasin degamus 0 4 Erodes, peliousgioces. Elisabe, Dei mei sataritas, vd Deimeijuramentom,autseptitnus. Eli ascendens. 4 Elmadadi (E/madar), Dei msi mensura. : Er, vigilane, aut vi Enam, ocalus eorum. Elisae, Dei mei salus. F. 95 Fanuel facies Dei. Fasoe, transitu, sive transgret ‘io, pro quo nostri Pascha legual. leo, dividens, aut divisi, padi, vel ot Filippus, 08 1 manoum. G. Gabriel, confortavit me Devs, aut fortitudo Dei, vel vir meus. Galiloa, volutabilis, aut tri migratio perpetrate, vel rus. jerasenorum, suburbane, sit coloni ibidem. i Itures, montane. Syrum est. Jordanis, descensis eorum,att apprehensio eorum, vel vides judicium. Joni (Jona), columba mes. Jannai (Janne), preparatus. Jojarim, Dorninus exeltans, *3 est exaltans. ‘ Jared, descendem, sive couti- nens, quod Greece diciturtzlip® ‘ona columba. Joanna, Dominus grat vel Dominus misericors. Jairus, illuminana, aut illami- natus. a om, sed nimium violenter. * Grace dicitur sizov 34. Incogitantiam stupen- A hodie nisi apud Lucam, e quo in antiquis exem- dam editorum librorum non possum reticere, uti Jam factitavi sexcentis locis. Ita enim corrumpunt ‘contextum Hieronyminnum’ hujus loci, ut legero aual sint contra fidem manuscriptorum codicum, Gio Grwee dictur te avd val Gc vard. Quasl SANNA naarwnn vel xanywin Hebraorum, Greece dicatur ds awd, 08 anna, et os sit nomen disti otum ab anna: atque utrumque legatur por exten- ‘sam littoram. Bone Deus, quali ot quanta errorum colluvies ! Osanna Hebreum ( Matth. xx1, 9, Qzav- +4) non dicitur Grace of anna sed aia 3%, 4oson de, ut testis est ipse Hieronymus, in epistola ad Dariusum papam, ubi abunde disputavit de Qsanna lio David. Nomen autem utrumque, quod Hieronymus notavit, non referas ad Osanna, sod ad nomen Obed et Osanna, quod utrumque legitur per o lilteram extensam, Martian. * Rama excelsa, ele. In editis Rama et Rachel leguntur post vocem Moboam, sive Raabam. Mantian. — Duo isthee priora nomina ms. noster, cura Glim editis post Raabam recensent. " Thara, poscens, ote. Nomen Thare non legitur B laribus Grecis 8. Matthai additum fuisse videtat mpore Origenis, qui in hoe Opere nomive ct vorba Novi Testamenti supplevit. Manriay. * enna, relotes, etc. De volumine Matibei He braico sumptum videtur nomen Cenna, sive sb Origene, sive ab Hieronymo, qui hoc exemplari sepius ‘utontur. Hebraice 3p, Cana, intelligitor zelus, Marian. “* Fetha aperi. Hoc loco retinent manuseripti co dices nomen Fetha, quod est ipsum Bphephela Mar yu, 84. Editi collocant idem nomen Aepheta svb Luca, ab initio litters. A. Martian. : —'Ad bune modum, hoeque in loco. exhibeat nomen istud ms. noster, vulgatique libri, Martit- namue ox lls mas. aq) Marci oriem nevocay Pt xime superiori loco, legons Fetha, aperi, ipso lit terarum ordine alphabetioo renuents. Nam quod apud Marcum, non Lucam vocabulum babeatur, nibil movet, cum multa alia sint, que Italico cbt- ractere passim describuntur, non suis locis abips, ut videlur, libri hujus auctore reeeasita.. 08 evi, Tamecbr humilis; quidem putant percutientem, ‘sive percus- ‘sum posse resonare. Lazarus, adjutus. Lot ligatus, aut declinans, vel 7 M. Mosee, assumptio, tel palpans, sive contreclans, ant urgent, sod molius est, ex equa. Mettbathia, donum Dei, aut aliquando. Melchi, rex meus. Matusala,mortuus est,et misit. Maallalel, laudatus Deus, vei Jaudans Dew Martha ¢, irritans, provocans : sermone autem Syro, domina in- ‘terpretatur, vel dominans. N. 96 Naasson, augurans. Naum, consclatio, sive conso~ ator. Neri, lucerna mea. Nathan, dedit, vel dantes. Nabe it lox. Foqui aut requievit. Naa (Naama) pulchra. Ninevite, nativitas pulcbritudi- nis, ant speciosi. P. Petrus, agnoscens. Pontius, dectinans consilium. Pilatus, os malleatori ‘Sed sciendum est, quod apud He- bros P litera non habeatur : co allum nomen’ eat, quod hoc spend quan! per F Et. tur accipienda, er F lite term sepa i Ros (Resa), caput. Ram (Acam), sublimis. Bicors, ebrietas. Omne enim quod inebriare potest, apud He- LIBER DE NOMINIBUS HEBRAICIS. bros Sicora dicitur. Bimeon *, audions, vol audivit tristitiam. Sedi, ex latore meo. Seml, audiens. Salathicl, potitio mea Dous. Selman, pax. ; Seruch, lorum, sive corrigia, vel dependens sive perfectio. ‘Salem, misit Sem, nomen. Seth, positus, aut ponens, vel posuit, aut poculum, sive ger men, vel resurrectic Sorantha, inoonsa,siveangustia panis. Nomen ex Hebreo Syroque ‘compositum. Simon, pone marorem, vel audi tristitiam. jum,aut gratia ejus: femininum nomen figurotur a I ‘97 Samarita, custodes. Sodoma, pastio silens, vel declinatio ecrum, aut fulva, Satan, adversarius, sive trans- gressor. Saba, captivitas. Sadducel, jastificati. DE JOANNE. A Aenon, ooulus, aut fons eorum. ‘Avani, donavit mihi. B. Banereem', fili tonitrui, quod corrupte Boant is obtinuit, Barsemia®, filius ceous, quod et ipsum corrupte quidam Barti- meum legunt. Beelzebub, habens muscas, aut devorans muscas, aut vir musca- go nominis B littera 1 » non L, Musca enim rehab vocatur, £. Ephraim, fertilis, sive auotus ; juem non possumus ab augendo, rugentium, dere, el Messia, unctus, idest, Christus. Manna, quid est ? Nazareth, munditio. Salim, pugill sive vole, ant ” quod breviue powves Sichar, conclusio, sive ramus. Corrupte autem pro’Sichem, que tronsfertur in bumeros, ut Sichar Tegeretur, ueus obtinuit, iloe, missus. 98 DE ACTIBUS APOSTO- LORUM. Andreas, deus in stations, vel respondens pabulo,sed hoc violea- tum. Melius autem est, ut eecun- dum Grecam etymologiam andro vip, idet,a vio, viilis appel- jetur. Alpheus millesimus, 8, ab ore non ab osse. ‘Acheldama, ager sanguints. Sy- rum est, Egypius, tenebrey; sive tribula tiones. ‘Arahes, humiles, sive campes= tres. ‘Annas, donan: Alexander, auferens ystiam tenebrarum; sedet hoc violentam. Ananias, gratia Domini. ‘Amoz (yon), potens, vel fortis: si tamen ab aleph littera in et finiatur in sade: dium sumit ab ain, et consumma- tor in nun (roy), transfertur in Populum divellentmn, tus (TTR), Aebraice vocatur esdod, et secundum pristinum nomen siymologiam habet, igaie patraelis, ive super * Martha, irritans. ete. Martha idem significat A tandum vero nomen Barsemia, sive Bartimzus sermone 8yro quod Maria, siveenim scribatur N73, ive 1770), marath, aut martha, eamdem ha- bebit significantiam ; quia una est radix seu origo Ahujusmodi vocum in verbo x70 mara. Maattan. — Atque hoo demum erudite ac vere, Proprie enim MID, Grece Map dominam, sive heram significat. Rabbini quoque babylonici, quemadmodum dootis viris notatum est, ad Berescith Rabb: sect. 47, dominam vocant Martha. 3 Idem est atque infra positum Simon, quod tantum Greca pronuntiatione differt. Recole Ori- genls supra laudaiam testimonium ed nomen n * Lectionem hanc Hieronymus ipse confirmat in Commentar. in Daniel. t, 7: « Filif Zebedei appel- lati euat Ali tonitrai, quod non, ut plerigue purant, Boanerges, eed emendatius legitar Beneraham, » Sed illa valgo obtinebat ; unde Origenes in Mattheum, deddess, inguit, Bomnpyie & Hains, 3 tern viol B Brovehc ff Brovey. Salvator Boanerges vocavit, fuod. ext AIA tonitrui ant. toniiras, Seilicol. ef ‘Way "32 Marei m!, 17, deducebant: 3) enim tu- madivahus ex bu Arabion Lingua, valide touxit * Barsemia, filiuo cezcus, oto. Mso. codd. retinent Pronomen masculinum quem et fprum, otc. No- on logi apud Joannem;'sed Mare capite decimo, verau 46. De Marco igitur translatum fam erat in Joannem tempore Origenis. Nisi dicere prav- stat caco nato Joan. cep. tx nomea Barsemia indi- tam fuisee ab aliquot scriptoribus vetustioribus ; quod nomen postes corrupte quidam Bartimcewm legebant, quia filium ‘Timai cum suspicabantar. Certe ad etymologiam si attendas, est cur corruptum looum fateamur cum Hieronymo, qui pro Bartimeus legendum docet Barsemia, quod Syro sermnone signifeat Alum cxcum. Neo me latet Ori- em Comment. {n Mattbeum, © Greca lingua imaei ctymologiam mutuatum ease, nempo & vic iyhe; quid simile. Sed slatiue est adhesiese Hic~ ronymo, gui Syro homini nomen vernaculum anctipsit. ManTuax. —fioc minus egre porsuadeor, Bartimeum, quod oxcus a nativitato osset, levi litteraram mutatione Barsameu appellatum valgo, ident lium cat tatis, ut rei nomen conveniret. Verissime autem filius Timet intorpretatur, and vic tysiic, quod et Chaldaice sonat, Time, honor, pretium. Origenes quoque ti< cpic Indvopvoy Tywaiov dixit. Con- statque preterea multanominaa Grecis ad Hebrecs migrasse, ut minime omnium oporteat lectionem hano, Bartimeum, corruptam suspiosri.

Hieronymus - Liber de Nominibus Hebraicis, MLT

Загружено:

Сведения о документе

Оригинальное название

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Hieronymus - Liber de Nominibus Hebraicis, MLT

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

Вам также может понравиться