uawi ( Zouave ) - jednostka lekkiej piechoty.

Nazwa pochodzi od arabskiej nazwy

jednego z plemion Kabylw, Zuawa (Algieria), ktre wsppracowao z Francuzami.
Armia Unii powoaa 70 ich regimentw a Konfederaci 25.
O pocztkach Zouaves w Wojnie Domowej mona mwi w okolicach 1859 roku oraz utworzenia
United States Zouave Cadets. Do 1861 utworzono ich tyle, e Francuskie gazety kome
ntoway to zwrotem Ils pleut des Zouaves czyli "pada uawi".
Mwic o Zouaves naley wspomnie o ich kolorowych mundurach wzorowanych na oryginalnych
(rysunek znajduje si poniej), ale naley pamita, e rnorodno strojw pomidzy regime
ora.
To, co jednak najbardziej wyrniao ich na polach bitew Wojny Domowej, to niespotykan
a odwaga, zdolno do po wicenia oraz brawura graniczca ze zdrowym rozsdkiem.
W bitwie pod Gaines' Mill 5-ty regiment z NY straci 162 ludzi z 450 w samych szara
ch na bagnety przeciwko nadcigajcym Konfederatom.
W Pierwszej Bitwie nad Bull Run 14-ty z Brooklynu otrzyma przezwisko "Czerwononog
ie Diaby" kiedy to podczas kolejnego szturmy na Henry House Hill genera "Stonewall
" Jackson zagrzewa swoich ludzie "trzymajcie si chopaki, znowu id te czerwononogie d
iaby". Ich walka pod Gettysburgiem (bardzo czsto wrcz) sprawia, e obecnie jako jedyny
regiment maj po wicone trzy pomniki upamitniajce wyjtkowe potyczki.
W Bitwie pod Fredericksburgiem 114-ty z Pennsylvanii wzi udzia w uderzeniu, ktre oca
lio brygad generaa Meade'a od klski.
Ten sam regiment ponis ogromne straty w bitwie pod Chancellorsville, gdzie uporem
i po wiceniem wykaza si ich dowdca pukownik Collis, ktry walczy pod ostrzaem przez wi
wy bdc ciko chory na malari (zosta p niej zniesiony z pola bitwy).
Podobnie cika bitwa spotkaa ich w czasie obrony Sadu Brzoskwiniowego w bitwie pod G
ettysburgiem.
Jak wida charakterystyczne dla Zouaves byo znajdowanie si tam, gdzie walka bya najcisz
a.
uawi po stronie Konfederatw nie tworzyli penych regimentw. Mona powiedzie, e stanowili
zazwyczaj cz .
Podobnie jak po stronie Unii rekruci pochodzi czasami z niecodziennych rodowisk.
Przykadowo 11-ty z NY (Unia) zwany by First Fire Zouaves, bo wikszo z nich to byli st
raacy.
Kiedy za Konfederaci, a dokadniej mwic major Chatham Roberdeau Wheat, zabra si za two
rzenie Tygrysw z Luizjany sign, jak to malowniczo zostao okre lone "najgorsze szumowiny
dolnej Mississippi".
Co warte zauwaenia to fakt, e posyano chtnie w bj Irlandczykw ni niewolnikw ze wzgld
to, e Ci pierwsi byli tasi. Trzeba tylko wspomnie, e oddziay Zouave np Kompania B Whi
te'a albo 1-wszy Specjalny Batalion zwany "Tygrysami z Luizjany" czyy si tylko nazw z
"Louisiana Tigers" datowany od czasw wojny amerykasko-meksykaskiej.
uwai wytrwali w swojej formie do lat 70/80-tych XIX wieku kiedy to zaczto powoli i
ch przeksztaca w Gwardi Narodow. Ostatni oddzia zouave przyj mundur Gwardii Wisconsin
1880 roku.
Jedna z historii, ktra warto nadmieni dotyczy 5-tego z NY. W Sierpniu 1862 roku po
dczas Drugiej Bitwy pod Bull Run genera Pope wysa ich jako wsparcie dla baterii Haz
letta. Nie doceni jednak si armii Konfederackiej. Genera Longstreet i jego Teksaska
Brygada mia zdecydowan przewag nad maym regimentem. Zouaves nie ustpili z pola. W cigu
8 minut stracili 120 onierzy ze swojego skadu.

A jako bonus tym razem nasi rodzimi uawi mierci utworzeni podczas Powstania Styczn
iowego z ochotnikw w Ojcowie przez Francuza Franois Rochebrune (on i Polacy na sta
rych zdjciach poniej).
On sam by czonkiem francuskich uawi i suy podczas Wojny Krymskiej w ich szeregach.
I ci uwami nie rnili si od innych - waleczni, odwani do granic, ponosili zawsze najcis
e straty. Wzili udzia w bitwie pod Miechowem, pod Chroborzem, pod Pobiednikiem Maym
oraz w brawurowym ataku na artyleri rosyjsk w bitwie pod Grochowiskami.