Вы находитесь на странице: 1из 7

1/4/2016

GuaclnicadeHiperhidrosis

Hiperhidrosis
Fechadelaltimarevisin:15/02/2011

ndicedecontenidos
1. Dequhablamos?
2. Cuntostiposhayyconquse
relacionan?
3. Cmosediagnostica?
4. Cmosetrata?
5. Bibliografa
6. Msenlared
7. Autores

Dequhablamos?
Lasobreproduccindesudorporlasglndulasexocrinassedenominahiperhidrosis.Afectaa
casiel3%delapoblacin,existiendoantecedentesfamiliaresenel65%delosafectados
(StruttonDR,2004RoKM,2002SandersJ,2010).Lospacientesquelapadecensudan
excesivamente,deformaprofusayabundanteantecualquierejerciciofsico,estmulo
emocionaloelevacindetemperatura.
Lahiperhidrosisdisminuyelacalidaddevidadelospacientes,llevndolosareducirsus
actividadespblicaseinclusoalgunosadesarrollarfobiasocial.
Lapresenciadesudoracinexcesivahacequelapielestmojadatraspasandohastalaropa,
especialmenteaniveldelasaxilas.Enalgunospacienteselolordelsudoresdesagradable
(bromhidrosis),debidoalaaccindelasbacteriasyhongossobreladescomposicindelos
restosdeclulasdescamadasdelapiel.Enotrospacientes,enlapieldelaszonasafectadas,
seproduceuncolorrosadooblancoazuladoyenloscasosmsgraves,especialmenteenlos
pies(cuandoutilizanzapatosquenotranspiran)lapielaparecereblandecida,macerada,
dondepuedeaparecerdescamacin,fisuraseinfecciones.Portodoestoesfcilimaginarseel
problemapsicosocialquerepresenta.
Existentrestiposdeglndulassudorparasenlapiel:
Ecrinas:sonlasmsnumerosas.Encargadasdelatermorregulacin,distribuidaspor
todalapiel.Seencuentranenmayornmeroenpalmas,plantasyaxilas.Seregulan
porelneurotransmisoracetilcolinayseinhibenporlaatropina.
Apocrinas:encargadasdelacomunicacinolfativa,localizadasenlasaxilas,pezones,
reagenitalyconductoauditivoexterno.Seactivanconlapubertadyestnreguladas
porfibrasnerviosasadrenrgicas.
Apoecrinas:concaractersticasintermediasalasanteriores,selocalizanen
exclusividadenlasaxilas.
Lafisiopatologadelahiperhidrosisprimariasiguesiendoengranmedidadesconocida,pero
podraestarrelacionadaconunasobreestimulacindelasglndulasecrinasatravsdeun
recorridoneurolgicoanormal,enrespuestadesproporcionadaadiversosestmulosque
elevenelnivelbasaldesecrecindesudor.Aunqueconfrecuencialahiperhidrosisest
inducidaporestrsemocional,muchasvecesseproducedeformaespontneaeintermitente.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/hiperhidrosis/

1/7

1/4/2016

GuaclnicadeHiperhidrosis

Elumbraldesudoracinpuedesermsbajoqueeldelasudoracinnormaldiaria,demanera
quelasactividadeshabitualessonsuficientesparamantenerunasecrecindesudor
continuada.
Sehaespeculadoqueelfundamentodelahiperhidrosisdebebuscarseenelhechodequeel
centrohipotalmicocontrolalaproduccindesudordelaspalmasdelasmanosylasplantas
delospies(yenmenormedidadeldelaaxila),siendolahiperhidrosisenestaslocalizaciones
deunorigendistintoaladelsudordelrestodelorganismo,elcualestarabajocontrol
exclusivodelacortezacerebral.

Cuntostiposhayyconquserelacionan?
Existendostiposdehiperhidrosis(HaiderA,2005IHS,2009):
1. Localizada:
Primaria:presenteenel1%delapoblacinconpredominioenreginpalmar,
palmoaxilar,axilar,plantarycraenofacial.Enlasmujeresconmamasgrandes
tambinenelplieguesubmamario.Afeccinbenignadeorigendesconocido,si
biensepiensaquevienedeunahiperactividadsimpticaconaumentodela
respuestasudomotoraperifrica.
Neurolgica:neuropatas,lesinmedular.
Sudoracinfacialgustatoria(SndromedeFrey).
2. Generalizadaosecundaria:conafectacindetodalapiel.
Enfermedadesdelapiel(hongos,bacterias,dermatitisdecontacto).
Fiebre.
Hipertiroidismo.
Feocromocitoma.
TrastornosdelSNC:tumorcerebral,ACV.
Enfermedadesmdulaespinal:lesinmedular,siringomielia,tabes...
Psicgeno.
Embarazo.
Obesidad.
Menopausia.
Tumorcarcinoide.
Vitligo.
Artritisreumatoide.
Epidermlisisampollar.
Paquidermoperiostosis.
Alcohol.
Abstinenciadeopiceos.
Enfermedadeshematolgicasmalignas:linfomadeHodgkin,enfermedades
mieloproliferativas.
Frmacosantidepresivos(tricclicos,fluoxetina,venlafaxina,...).

Cmosediagnostica?
Esundiagnsticoclnico,normalmenteelpropiopacienteeselquesediferenciadelrestode
laspersonasobservandoquesudaprofusamentesinmotivoaparenteyenforma
desmesuradaparaloconsideradonormal.Debendescartarsecausassecundariassealadas
enlatablaanterior.
Deberealizarseunahistoriaclnicacompletayunexamenfsicoexhaustivoparasu
evaluacin.Ellodebepermitiralmdicodiferenciarentrehiperhidrosisprimariafocale
hiperhidrosissecundariageneralizada.Laexploracinclnicaderganosysistemasdebeser
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/hiperhidrosis/

2/7

1/4/2016

GuaclnicadeHiperhidrosis

completaparadescartarcualquiertipodehiperhidrosissecundariaydocumentarposibles
contraindicacionesparaalgunostiposdetratamiento,comodeberatenerseencuentaen
casodeunposibleembarazo.Lossntomasasociadoscomolafiebre,lossudoresnocturnos,
laprdidadepeso,laslinfadenopatas,lacefaleaopalpitacionesdebenalertaralclnicocomo
baseparainvestigarmsafondolaexistenciadeposiblescausassecundarias.Elimpactode
lahiperhidrosisenlacalidaddevidatambindebeserevaluado.Elexamenfsicodebeestar
dirigido(ademsdeparadescartarcualquierposibilidaddehiperhidrosissecundaria)para
tratardeconfirmarelpatrndedistribucindelexcesodesudor(CallejasMA,2010).
Paraobjetivarlasudoracinexistenvariastcnicas,aunquesuusoenlaprcticaclnicaest
orientadoadetectartodolocontrario,lafaltadesudoracin,yenhiperhidrosisseutilizande
formaexperimental.

Cmosetrata?
Enlahiperhidrosisgeneralizadasedebetratarelprocesosistmico,aunquelahiperhidrosis
puedeserrefractaria.Enlahiperhidrosisfocal,puedeutilizarse:
Losantitranspirantes:estetipodeagentesactanporbloqueodelosconductosexcretores
delasglndulasocomoastringentes.Distinguimos:
Salesmetlicas:lasmsempleadassonelclorurodealuminio,elclorhidratode
aluminio,elclorhidratodecirconioaluminioyelsulfatodealuminio.Eltratamientose
deberealizarhastalograrunalivioclnico,ydebeseraplicadoconposterioridad,de
formaespordicacomotratamientodemantenimiento.
Unodelosmayoresinconvenientesdeutilizarsalesmetlicasessucortaduracinde
accin.Suprincipalefectosecundarioeslairritacindelapiel.Elelementoresponsable
delairritacinlocaleselcidoclorhdricoquesegeneracuandoelsudoroelagua
residualenlapielsecombinanconelaluminio.Enestecasosepuedeutilizar
bicarbonatosdicootrietanolaminaparaneutralizarelefectodelcidoclorhdricoyuna
pomadaconesteroidestpicosparareducirlairritacin(CallejasMA,2010).
Parahiperhidrosisleveslosantitranspirantescomercializadosenformadepomadasy
rollonconhipocloritodealuminiopuedensersuficientes(suelentenerconcentraciones
del12%).EncasodequelahiperhidrosisseamsseverapodemosutilizarCloruro
AlumnicoHexahidratadoal20a25%enalcoholetlicoal95%(HaiderA,2005Togel
B,2002).Enlahiperhidrosislocalizadasepuedeaplicarunasolucindecloruro
alumnicohexahidratadoal20a25%enalcoholetlicoabsolutoal95%porlasnoches,
conlapiellimpiayseca.Parasecarlasaxilas,laspalmasylasplantas,unavez
aplicadosecubreconunafinapelculadepolietilenoyseretiraporlamaana,alas7u
8horas,limpiandolazona.Dosaplicacionessuelenprotegerlazonadurante1semana,
sepuedenrepetircada23das.Otraformadeutilizarlosonsietenochesseguidasy
luegoserepitecuandoreaparecealsudoracin(cada721das).Sielcloruroalumnico
aplicadoconoclusincausairritacin,sedebeaplicarsinoclusin.Estasolucinno
debeaplicarsesobrepielinflamada,rota,hmedaorecientementeafeitada.Para
disminuirlairritacindespusdelavarlazonasepuedeaplicarHidrocortisonaal1%
enpomadaalamaanasiguiente.
Estepreparadoesinflamableycorrosivodebemostenerlaprecaucindenotocarcon
ljoyas,ropasnilacados.Sehaobservadoqueconeltiemposeatrofianlasglndulas
ylafrecuenciadelasaplicacionessehacemenor.
Astringentes:unasolucindemetenaminaal5%enaguatambinpuedesereficaz.
Lassolucionestpicasquecontenganglutaraldehidooformaldehdotambinpueden
resultareficaces,aunquepuedenserirritantesyproducenunahiperpigmentacinmuy
manifiesta(HaiderA,2005CallejasMA,2010).
Antiadrenrgicos:elmsutilizadoeslaClonidina,conbuenosresultados,sobretodo
enlasformascraneofacialespostmenopusicas.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/hiperhidrosis/

3/7

1/4/2016

GuaclnicadeHiperhidrosis

Anticolinrgicostpicosyanestsicoslocales:sehaempleadopropantelina,
escopolamina,metilsulfatodepolanayotros.Losresultadoshansidomuyvariables,el
efectosecundariomsdestacadofueronlosproblemasdeacomodacinvisual.El
glicopirrolatotpicopuedesertileneltratamientodelahiperhidrosiscraneofacialydel
sudorreflejopostquirrgico(CallejasMA,2010KimWO,2008).
Tratamientosistmico:
Losanticolinrgicossistmicos:puedentenerunefectosolamentetemporalcon
importantesefectossecundarios(sequedaddeboca,visinborrosa,dificultadesparala
miccin),porloquesuusosereservaparacasosespecialesygraves.Oxibutinina,
TolterodinaySolifenacinasonlasmsutilizadas.
Losansiolticos,laIndometacina,loscalcioantagonistas,puedenutilizarseenel
tratamientodelahiperhidrosispalmoplantar,aunquesubeneficioesmuylimitado.
Losbetabloqueantestienenindicacinenaquelloscasosenquelahiperhidrosisse
asocieaansiedad.Elmsutilizadoeselpropranolol.
Iontofresis.Esunatcnicacuyomecanismodeaccinnoesbienconocidoysu
recomendacinsebasaenestudiosconpocospacientesaunqueconbuenosresultados
(mejora80100%casos)(HaiderA,2005).
Comocontraindicacionesaltratamientoconiontoforesisseincluyen:pacientesportadoresde
marcapasos,embarazo,portadoresdeprtesisoelementosmetlicoscomolosimplantes
ortopdicosydispositivosanticonceptivosintrauterinos,etc.Cuandoseaadenalasolucin
agentesanticolinrgicostambinhayquedescartarpacientesconarritmiasoconglaucoma
denguloestrecho.
Serecomiendarealizardetresacuatrosesionesdeiontoforesisporsemana,conuna
duracinde2030minutoscadauna,utilizandoundispositivoqueemitaunacorrientede15
20mA.Conlascondicionesmencionadassedebelograrelestadodeeuhidrosistras615
sesiones.Laduracinusualdelefectodeltratamientovaraentre214mesesdespusdela
ltimasesin,yelmantenimientosuelepracticarsedeunaacuatrosemanas(CallejasMA,
2010).
Losefectossecundariosmscomunessonlasequedad,lairritacinyeleritemaoerupcin
vesiculardelazona,quepuedesertratadoconlaaplicacindeemolientesoesteroides
tpicos.
ToxinaBotulnica.Latoxinabotulnicaesunadelassubstanciasnaturalesmstxicas,en
dosisnfimastieneunusoteraputicodemostradoparalascontracturasmuscularesyparael
tratamientodelahiperhidrosislocalizada,conunaeficaciaqueduraunos3a9meses.La
complicacinmsfrecuentequeseasociaasuusoeseldesarrollodeanticuerposfrentea
ella,hacindoseelpacienteresistentealtratamiento.Esespecialmentetilenalgunas
indicacionescomoelsndromedeFreyyenlahiperhidrosisaxilar(NaumannM,2008,
CallejasMA,2010).
Haydostiposdetoxina,laAlamsusadaylaBqueesunaalternativacuandoaparecen
resistenciasalaprimera,perosuinyeccinesmsdolorosa,mscarayconmsefectos
secundarios.
Enlahiperhidrosispalmarseaplican50inyeccionessubepidrmicascon2mouseunidades,
produciendounreadeanhidrosisaproximadamentede1,2cm.dedimetrocadauna.Es
unatcnicadolorosaqueprecisaanestesiaprevia(SchwartzRA,2010).
Complicacionesfrecuentessonlaaparicindehematomasenlossitiosdepuncinyeldao
deformatemporaldelospequeosmsculosdelamano.Estcontraindicadaen
hipersensibilidadaalbmina,mujeresembarazadas,enfermedadesneuromusculares,
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/hiperhidrosis/

4/7

1/4/2016

GuaclnicadeHiperhidrosis

enfermedadeshematolgicasopacientesatratamientoconfrmacosqueinterfierenla
transmisinneuromuscular(aminoglicsidos,macrlidos,antagonistasdelcalcio).Esuna
tcnicacaraconunaduracinlimitada.
Seestestudiandoelusodetoxinabotulnicatpicaparalahiperhidrosisaxilarperode
momentonoestaprobadosuusoenlaclnica(SandersJ,2010).
Tratamientoquirrgico:
Sedebeutilizarencasosextremosysiemprequelasmedidasconservadorashayanfallado
previamente.Lasimpatectomatorcicaendoscpicabilateralsehaconsolidadoenestos
ltimosaoscomounatcnicaefectiva,permanenteyseguraaunquelamayorpartedela
evidenciasesustentaenestudiosobservacionales(HenteleffHJ,2008).Losganglios
simpticosT2yT3sonresponsablesdelahiperhidrosispalmar,elganglioT4controlala
hiperhidrosisaxilaryelT1controlalahiperhidrosisfacial.Generalmentelasimpatectoma
torcicaserealizadeformabilateralenelmismoactoquirrgico,bajoanestesiageneral.La
interrupcindelacadenasimpticapuedellevarseacabomediantelaelectrocoagulacin,la
seccin(tijeraendoscpica,lser,bisturultrasnico)olacolocacindeclipsmetlicos.Nose
hanencontradodiferenciasderesultadoentreunatcnicayotra,salvolaventajaqueel
clipajepodraserreversibleenun50%deloscasossielpacientenoquedasatisfechoconlos
efectossecundarios(YanagiharaTK,2010).
Lascomplicacionesdeestetratamientosonmltiples,ademsdelosriesgosdelaciruganos
encontramoscon:sudoracincompensatoria(sudorexcesivoenotraspartesdelcuerpo
suelelocalizarseenlaregindorsalbaja,glteos,ingleymuslos),alteracindelgusto,
neumotrax,neuralgiasintercostales,sndromedeHorner,recurrenciadelahiperhidrosisy
sequedadexcesivapalmar.
Lasimpatectomalumbarbilateraltieneunaeficaciasimilaralatorcicaparaeltratamiento
delahiperhidrosisplantar,peronoserecomiendaenloshombresporlaposibilidadde
provocareyaculacinretrgrada.
Lasimpaticolisispercutneaporradiofrecuenciaoporinyeccindefenolbajotomografa
axialcomputarizadaseindicaenloscasosderecidivastrascirugadelahiperhidrosis,o
cuandonoesposiblelavaendoscpicaporadherenciaspleuropulmonares(CallejasMA,
2010).
Enlahiperhidrosisaxilarsepuedeactuardirectamentesobrelasglndulasrealizandola
reseccinquirrgicadelazonaafectadaolaliposuccinsubcutnea.Sehacen
pequeasincisionesygeneralmentenohaycomplicacionesimportantes,salvohematoma,
dolorpostoperatorioyparestesias.Enestecasonoexistehiperhidrosiscompensatoria
(EisenachJH,2005).
Localizacin

Tratamientode
primera
eleccin

Tratamiento
desegunda
eleccin

Tratamiento
detercera
eleccin

Tratamiento
decuarta
eleccin

Axilar

Cloruro
Antitraspirantes alumnico
comercialesen
pomadaorollon
(hipocloritode
aluminioal1
2%)

Inyeccionesde Ciruga:
toxina
Liposuccin
botulnica
Simpatectoma

Palmoplantar

Cloruro
Antitraspirantes alumnico
comercialesen
pomadaorollon

Iontoforesis

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/hiperhidrosis/

Simpatectoma

5/7

1/4/2016

GuaclnicadeHiperhidrosis

(hipocloritode
aluminioal1
2%)
Hiperhidrosis Beta
Anticolinrgicos Simpatectoma
craneofacial bloqueantes
tpicos
Clonidina(en
postmenopausia)

Bibliografa
AtkinsJL,ButlerPE.Hyperhidrosis:areviewofcurrentmanagement.PlastReconstr
Surg.2002Jul110(1):2228PubMedPMID:12087259
BejaranoB,ManriqueM.SimpatectomaToracoscpica:unarevisindelaliteratura.
Neurociruga201021:513.Textocompleto
CallejasMA,GrimaltR,CladellasE.Actualizacinenhiperhidrosis.ActasDermosifilog
2010101(2):110118.Textocompleto
EisenachJH,AtkinsonJL,FealeyRD.Hyperhidrosis:evolvingtherapiesforawell
establishedphenomenon.MayoClinProc.2005May80(5):65766.Erratumin:Mayo
ClinProc.2005Jun80(6):828PubMedPMID:15887434Textocompleto
GlogauRG.Treatmentofpalmarhyperhidrosiswithbotulinumtoxin.SeminCutanMed
Surg.2001Jun20(2):1018PubMedPMID:11474742
HaiderA,SolishN.Focalhyperhidrosis:diagnosisandmanagement.CMAJ.2005Jan
4172(1):6975PubMedPMID:15632408PubMedCentralPMCID:PMC543948
Textocompleto
HenteleffHJ,KalavrouziotisD.Evidencebasedreviewofthesurgicalmanagementof
hyperhidrosis.ThoracSurgClin.2008May18(2):20916PubMedPMID:18557593
InternationalHyperhidrosisSociety.CausesofSecondaryHyperhidrosis.International
HyperhidrosisSociety.2009www.sweathelp.orgTextocompleto
KimWO,KilHK,YoonKB,YoonDM.Topicalglycopyrrolateforpatientswithfacial
hyperhidrosis.BrJDermatol.2008May158(5):10947PubMedPMID:18294315
KleinAW.Complicationsandadversereactionswiththeuseofbotulinumtoxin.Semin
CutanMedSurg2001Jun20(2):10920PubMedPMID:11474743
LyraRM,CamposJRM,KangDWW,LoureiroMP,FurianMB,CostaMGetal.
Guidelinesfortheprevention,diagnosisandtreatmentofcompensatoryhyperhidrosis.
BrasPneumol.200834(11):967977.PubMedPMID:19099105Textocompleto
NaumannM,SoY,ArgoffCE,ChildersMK,DykstraDD,GronsethGS,JabbariB,
KaufmannHC,SchurchB,SilbersteinSD,SimpsonDMTherapeuticsandTechnology
AssessmentSubcommitteeoftheAmericanAcademyofNeurology.Assessment:
Botulinumneurotoxininthetreatmentofautonomicdisordersandpain(anevidence
basedreview):reportoftheTherapeuticsandTechnologyAssessmentSubcommittee
oftheAmericanAcademyofNeurology.Neurology.2008May670(19):170714
PubMedPMID:18458231Textocompleto
RoKM,CantorRM,LangeKL,AhnSS.Palmarhyperhidrosis:evidenceofgenetic
transmission.JVascSurg.2002Fe35(2):3826PubMedPMID:11854739
SandersJB.DiagnosisandTreatmentofPrimaryFocalHyperhidrosisinChildrenand
Adolescents.SeminCutanMedSurg201029:121126PubMedPMID:20579601
SchlerethT,DieterichM,BirkleinF.HyperhidrosisCausesandTreatmentofEnhanced
Sweating.DtshArzteblInt200106(3):327.PMID:19564960Textocompleto
SchwartzRA,AltmanR.Hyperhidrosis.[Internet].eMedicine2010.[Acceso
15/02/2011].Disponibleen:http://emedicine.medscape.com/
StruttonDR,KowalskiJW,GlaserDA,StangPE.USprevalenceofhyperhidrosisand
impactonindividualswithaxillaryhyperhidrosis:resultsfromanationalsurvey.JAm
AcadDermatol.2004Aug51(2):2418PubMedPMID:15280843
TogelB,GreveB,RaulinC.Currenttherapeuticstrategiesforhyperhidrosis:areview.
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/hiperhidrosis/

6/7

1/4/2016

GuaclnicadeHiperhidrosis

EurJDermatol2002MayJun12(3):21923PubMedPMID:11978559
YanagiharaTK,IbrahimiyeA,HarrisC,HirschJ,GorensteinLA.Analysisofclamping
versuscuttingofT3sympatheticnerveforseverepalmarhyperhidrosis.JThorac
CardiovascSurg.2010Nov140(5):9849PubMedPMID:20951250PubMedCentral
PMCID:PMC2964926

Msenlared
HaiderA,SolishN.Focalhyperhidrosis:diagnosisandmanagement.CMAJ.2005Jan
4172(1):6975[PMID:15632408]
NaumannM,SoY,ArgoffCE,ChildersMK,DykstraDD,GronsethGS,JabbariB,
KaufmannHC,SchurchB,SilbersteinSD,SimpsonDMTherapeuticsandTechnology
AssessmentSubcommitteeoftheAmericanAcademyofNeurology.Assessment:Botulinum
neurotoxininthetreatmentofautonomicdisordersandpain(anevidencebasedreview):
reportoftheTherapeuticsandTechnologyAssessmentSubcommitteeoftheAmerican
AcademyofNeurology.Neurology.2008May670(19):170714[PMID:18458231][Texto
completo]
SolishN,BertucciV,DansereauA,HongHC,LyndeC,LupinM,SmithKC,StorwickG
CanadianHyperhidrosisAdvisoryCommittee.Acomprehensiveapproachtotherecognition,
diagnosis,andseveritybasedtreatmentoffocalhyperhidrosis:recommendationsofthe
CanadianHyperhidrosisAdvisoryCommittee.DermatolSurg.2007Aug33(8):90823
[PMID:17661933]

Autores
IsabelExpsitoFreijomil

M.EspecialistaenMedicinaFamiliaryComunitaria.

ServiciodeAtencinPrimariadeCulleredoServizoGalegodeSadeACorua(Espaa).
Elsevier2016

http://www.fisterra.com/guiasclinicas/hiperhidrosis/

7/7

Вам также может понравиться