1.

Kako se uzima prosjeni uzorak za

odreivanje osnovnih elemenata
plodnosti tla ?
Uzima se tako to sa vie mjesta ( 15-20 po
ha ) iskopamo rupu 20 cm dubine a zatim
aovom uzmemo jednu vertikalnu kriku
debljine 5 cm iz svake rupe. Tih dvadesetak
uzoraka se izmjea i uzme se od 0,5 do 0,7
kg u kesu. Taj uzorak predstavlja prosjean
uzorak te povrine. Uzorci se ne uzimaju uz
rubne povrine ili na mjestima gdje je leao
stajnjak.
2. ta je pedoloki profil i koje vrste
uzoraka uzimamo iz profila ?
Presjek tla kroz sve horizonte sve do
matinog supstrata. Iz profila tla se uzimaju
uzorci za odreivanje hemijskih, vodnofizikih i fiziko-mehanikih svojstava.
3. ta je hidroskopska vlaga tla Hy ?
Koliina vode koju tlo sadri pri relativnoj
vlanosti zraka cca 96 %, a koju postiemo u
eksikatoru nad 10% H2SO4 prema
temperaturi 20 C. Oznaava se sa Hy prema
Mitscherlichu. Zavisi od vlanosti zraka,
aktivne povrine zemljinih estica i koliine
iona u Ads. Kompleksu.
4. ta je VTV ?
Vlanost trajnog venua je donja granica
pristupane vode biljkama i priblino je

jednaka dvostrukoj vrijednosti Hy. Koliina

vode kada biljke ponu da vehnu. ( Pjeskua 3
%, ilovaa 15 % i glinua 30 % )
5. Rk retencioni kapacitet i kako se
odreuje ?
Gornja granica biljci lako pristupane vode i
najoptimalniji odnos vlanosti kapaciteta za
zrak u tlu. To je opneno-kapilarna voda. Njena
vrijednost se odreuje u laboratoriju: Cilindar
kopeckog natopimo kapilarnim putem preko
filter papira. Nakon to se povrina orosi
cilindar ostavljamo 30 minuta da se iscijedi
gravitaciona voda iz makropora, a zatim se
stavlja na vagu. Taj uzorak je zasien do
retencionog kapaciteta. Nakon vaganja ide na
suenje 105 C do konstantne teine. Razlika
izmeu ove dvije vrijednosti u odnosu na
zapreminu predstavlja RK koji se izraava u
zapreminskim procentima. RK % = ( Gubitak
suenjem/ V ( cilindar) )x100
6. ta je pristupana voda biljke ?
Ona voda koja se nalazi izmeu hidrolokih
konstanti PVK kao gornje i VTV kao donje
granice. Moe se izraziti u procentima i u
m3/ha. PV%=PVK%-VTV%
7. Kako se teinski procenti vlanosti
prevode u volumne?
Preraunavanje teinskih u volumne procente
se vri tako to teinske procente izmnoimo

sa volumnom specifinom gustinom.

%volumni=%teinski x Vsg
8. ta je Vsg ?
Vsg je odnos teine suhog tla i ukupne
zapremine suhog tla u prirodnom stanju sa
porama mjerene u cilindru Kopeckog. Vsg=
Masa suhog tla (g)/ volumen suhog tla u
prirodnom stanju sa porama ( cm3 )
9. ta je prava specifina gustina Psg
odnos teine vrste faze tla mjerene u
gramima i zapremine vrste faze mjerene u
cm3.
Masa vrste faze (g) / Volumen vrste faze
(cm3)
10.
Kako se izraunava porozitet tla i
koje su mu vrijednosti ?
To je procentualni sadraj svih pora u tlu kada
se ono nalazi u prirodnom, neporemenom
stanju. Porozitet je odnos zapremine pora i
ukupne zapremine tla. P$vol=Vpora/Vukupna
x 100. Vrlo porozno tlo ( >60 % ) Porozno tlo
( 45-65 )Malo porozno ( 30-45 ) vrlo malo
(<30)
11.
ta je kapacitet tla za zrak ( Kz ) i
prosjene vrijednosti ?
Kapacitet tla za zrak je procentualni sadraj
makro pora u tlu, odnosno zapremina pora
ispunjenih zrakom koja je prostala kada je tlo
zasieno do Rk. Pjesk. 30-40, Ilo 10-25 Glin 5-

15
Kz%vol=Ukupan porozitet(P%Vol) retencioni
kapacitet tla ( Rk % vol )
12.
Kako se odreuje stabilnost
strukturnih agregata po Sekeri?
Vri se na osnovu vremena i intenziteta
raspadanja strukturnih agregata u vodi. Uzme
se 10 agregata veliine 2-4mm te se stave u
Petrijevu posudu, poliju destilovanom vodom i
ostave 10 minuta. Posuda se protrese
nekoliko puta lijevo-desno. Nakon 10 min na
osnovu slika zamuljivanja ocjenjuje se
postojanost, stabilnost strukturnih agregatta:
Mrvice se: a) ne raspadaju ili samo malo na
velike komade b) raspadaju se u preteno
velike i malo malih komada c) raspadaju se
jednako na velike i male d) raspadaju na
preteno male e) raspadaju samo na male f) i
manji komadi se raspadaju, dolazi do
peptizacije uzorka tla
13.
ta je tekstura a ta teksturna
klasa ?
Tekstura tla predstavlja odnos estica razliite
veliine, kao to su estice pijeska, praha i
gline. Na osnovu procentualnog sadraaja
pojedinih teksturnih elemenata tlo dobija
teksturnu oznanku ili klasu tla.
14.
Osnovne teksturne klase i kako se
odreuju ?

pjeskovito tlo ( manje od 15% gline ) ilovasto

( 15-25 % gline ), glinovito ( 25-45% gline ) i
teka glina ( vie od 45 % gline ) . Odreuju
se metodom trokuta ili metodom kainskog
15.
Odreivanje metodom kainskog
Metod se zasniva na opipu u suhom stanju i
mogunou formiranja prstena od vrpce
izvaljane od ispitivanog tla u vlanom stanju.
Grudvicu tla u suhom stanju drobimo prstima
i procjenjujemo koliko je opip tvrd ( opip je
tvri ako je tlo glinovitije ). U vlanom stanju
uzorak navlaimo do plastine konzistencije
tako da ne osjeamo agragate pod prstima.
Od te mase se valjanjem pokuava formirati
vrpca promjera 3 mm. Ukoliko se formira od
nje obrazujemo prsten i odreujemo prema
pukotinama na vrpci metodom kainskog.
a) ne moe se formirati vrpca ( pjeskulja ) b)
mogue formirati komadie ( ilovita
pjeskulja )c) Vrpca kod valjanja puca ( lagana
ilovaa) d) Vrpca se formira, prsten raspada
( srednje teka ilovaa), e) vrpca se formira a
prsten pokazuje pukotine ( teka ilovaa ) f)
vrpca se formira a prsten odrava ( glinua )
16.
Aktivna kiselost ?
Kiselost koja predstavlja trenutnu koliinu H+
jona u otoopini tla u trenutku mjerenja.
Odreivanje se vri u destilovanoj vodi i
oznaava kao pH u H2O

17.
Supstitucijska kiselost
Dio potencijalne kiselosti koji predstavlja dio
slabo vezanih iona H, Fe2+ i Al3+ koji se iz
adsorptivnog kompleksa mogu zamijeniti
neutralnim solima ( KCl) Izraava se kao pH u
KCl
18.
Kalcifikacija
Kalcifikacija je pedomeliorativna mjera dodavanja
krea (CaO) ili kalcijum karbonata (CaCO3) kiselim
zemljistima u cilju neutralizacije pH vrijednosti i popravljanja
fizicko hemijskih osobina. Ca vrsi neutralizaciju H+ jona i
tako povisuje pH vrijednost tla.

19.

Priprema uzorka tla za izvodjenje lab. vjezbi?

Priprema uzorka se sastoji u sljedecim radnjama: 1.
Susenje uzorka razastiranje uzorka na papiru. Susenje
traje par dana. 2. Sitnjenje uzorka vrsi se gumenim
tuckom u avanu pazeci da se prinudno ne usitni skelet. 3.
Prosijavanje vrsi se kroz sito, promjera 2 mm. 4.
Cuvanje uzorka ovako izdvojene frakcije cuvaju se u
casama od plastike ili papira.