Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
GuaclnicadeEstomatitisaftosarecurrente
Estomatitisaftosarecurrente
Fechadelaltimarevisin:30/05/2012
ndicedecontenidos
1. Dequhablamos?
2. Comosediagnostica?
3. Cmotratarlas?
4. Bibliografa
5. Msenlared
6. Autores
Dequhablamos?
Lasaftasolcerasbucalessonlesionesqueaparecenenlamucosaoral.Hablamosdeestomatitisaftosarecurrente
(EAR)(lcerasaftosasrecidivantes,aftosisoralcompleja,aftas,lceradeCanker)cuandosulocalizacinest
limitadaalabocaynoesconsecuenciadealgunaenfermedadsistmica.Esuntrastornomultifactorialque
desembocaenunavaltimadeinflamacinlocal.
Aproximadamenteel20%delapoblacinseveafectadaporEARalolargodesuvida.Laincidenciareferidaenlos
estudiosvaraentreun5yun50%segneltipodepoblacinestudiadayloscriteriosdiagnsticosutilizados.Esms
frecuenteenmujeres,menoresde40aos,nofumadoresypoblacindemayornivelsocioeconmico(SundayO,
2005PorterS,2007).
Lasaftassonmuydolorosas,tienenformaredondeadauoval,conbaseamarillentarodeadadeunhalorojizo.Su
dimetrosuelevariarentre3y8mmypuedeserunalesinnicaopuedenformargruposdehasta20oms.Unos
dasantesdeaparecerpuedenproducirunasensacindeardor.Dependiendodesutamaosepuedenclasificar
en:
lcerasmenores(210mm):laformamscomn(80%),afectanalamucosanoqueratinizadaycuran
espontneamenteen12semanas.Unaformapocofrecuenteeslaherpetiforme,asdenominadaporser
unalesinentre1a2mmeimitaralherpesencavidadoral(lesionesenracimos).
lcerasmayores(msde10mm):demenorfrecuenciaymayorduracin.
Suetiologaesdesconocida.Selasharelacionadoconreaccionesinmunolgicasfrentealasbacteriasdela
florabucal,faltadevitaminas,ansiedad,cambioshormonales,alergiasalimentariasyfactoresgenticos.
Pequeostraumaslocalespuedeniniciarlcerasbucales.(ScullyC,2006PorterS,2007).
Comosediagnostica?
Eldiagnsticoeshabitualmenteclnico.Nosueleserprecisorealizarpruebascomplementarias.Puedeestarindicada
algunapruebaencasosdudosos(tabla1).Labiopsiadebeserconsideradacuandounalceraduramsde3
semanas,tantosiesnicacomomltiple.Lainmunohistoqumicaesnecesariasisospechamosunaenfermedad
dermatolgica(ScullyC,2006).
Tabla1.Diagnsticodiferencialdelalcerasbucales(ScullyC,2006PorterS,2007).
Causa
Desconocida
Clnica
Aftas
Historialdelceras
bucalesdesdela
infancia.
Fiebrerecurrente,
aftas,faringitis,y
adenitis
Historialdelceras
bucalesdesdela
infancia,fiebre
recurrente,
faringitis,
linfadenitis.
Infeccinrecurrente
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/estomatitisaftosarecurrente/
Diagnstico
Clnico.
Descartarenfermedades
sistmicassiexiste
sintomatologageneral.
Historiadelceras
localizadasenel
paladarolalengua,
generalmenteenel
1/4
1/4/2016
GuaclnicadeEstomatitisaftosarecurrente
conVirusHerpes
Infecciones
Enfermedades
reumticas
mismolugaren
Clnico.
cadaepisodio,a
menudodespusde
untraumatismo
oral.
InfeccinporVIH
Infeccionesbucales
(candidiasis,
leucoplasiavellosa)
oneoplsicas
Clnico.
(Sarcomade
TestdelVIH.
kaposi,linfoma)
otrasevidenciaso
factoresderiesgo
paraVIH.
Sndromede
Behet
Aftasgenitales,
eritemanodoso,
uvetis,artritis,
manifestacionesdel
SNC.
Artritisreactiva
(sndromede
Reiter)
Uretritis,colitis,
conjuntivitis,
balanitis,
implicaciones
articulares,ms
frecuenteen
varones.
Clnicaytestserolgicospara
descartarotrosprocesos(FR,
PCR,VSG).
Placas
eritematosas,fiebre,
amenudoasociado
aotrosprocesos,
SndromedeSweet
enfermedad
inflamatoria
intestinal,
leucemia
Enfermedades
dermatolgicas
Eritemamultiforme
Ppulascutneas
deiniciobruscoen
formadediana,
escasaafectacin
mucosa.
Liquenplano
Placasnacaradas
enmucosaoraly
Clnicaybiopsia.
otraslocalizaciones
delcuerpo.
Enfermedad
ampollosa(pnfigo,
penfigoide,
epidermlisis
ampollosa)
Enfermedades
hematolgicas
Clnicaybiopsia(IFD+).
Neutropeniacclica
Fiebresrecurrentes,
asociadasaotras
infeccionesbucales,
quedebutanenla
Clnicayanalticadesangre
infanciao
convitaminaB12,ferritinay
adolescencia.
hemograma.
Leucemias
Infecciones,
anemia,petequiaso
prpura.
Defectosdentales,
malabsorcin,
Enfermedadceliaca
diarrea,prdidade
peso,flatulencia.
Enfermedad
gastrointestinal
Clnicaybiopsiadelapiel
perilesional.
Enfermedad
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/estomatitisaftosarecurrente/
Clnicayanticuerpos
antigliadina,transglutaminasa
ybiopsiadeintestino
delgado.
Rectorragia,prdida
depeso,
2/4
1/4/2016
GuaclnicadeEstomatitisaftosarecurrente
inflamatoria
intestinal
Frmacos
AINE
Betabloqueantes
Alendronato
Nicorandil
manifestaciones
articulares,
enfermedad
hepatobiliar.
Clnica,colonoscopiay
biopsiadelalcera.
Historiadesensibilidada
frmacos.
Rash
Cmotratarlas?
Losestudiosexistentessobrelautilidaddelosdiferentestratamientossondepocacalidad.Enlatabla2aparecen
lostratamientoslocalesmsutilizados.Sepuedeaadirunanalgsicoporvaoral(paracetamoloibuprofeno).Si
existealgnfactordesencadenantedebecorregirse.
Tabla2.Tratamientodelaestomatitisaftosarecurrente(SundayO,2005PorterS,2007MarinsMimuraMA,2009BellJ,2005MengW,2009).
Frmaco
Preparacin
Aplicacin
Comentarios
Analgsicos
AftasBencidamina,
colutorioal0,15%
(Tantumverde)
1cucharada23vecesal Ocasionalmenteentumecimientoo
escozor,rarasreaccionesde
da,hastalacuracin,
hipersensibilidad.
durantemximo7das.
Anestsicostpicos
Lidocanaal2%+
hidrxidodealuminioa
partesiguales(frmula
magistral).
Antesdelascomidasy
enotrosmomentosdel
da.
Bioadhesivos
protectores
Carmelosa(Orabase,
frmulamagistral)
4vecesaldadurante2
semanasohastala
curacin.
Nocomer,bebernicepillarselos
dienteshasta4560minutosdespus
deaplicarlo.
Infiltraciones
Acetnidode
perilesionalesde0,5mg
triamcinolona,pastaal
deacetnidode
0,050,1%enOrabasec/
triamcinolona/2,5cm2de
6h(frmulamagistral).
lesincada10das
Corticoides
Nocomer,bebernicepillarselos
dienteshasta4560minutosdespus
deaplicarlo.
Existenformasdesolucinacuosa
/6hparacuandohaymsde3aftas.
Propionatodeclobetasol
Loscorticoidesinhaladospuedenser
Placasnacaradasen
al0,0250,05%en
unaopcin.
mucosaoralyotras
Orabase(frmula
localizacionesdelcuerpo.
magistral).
Hidrocortisona(Oralsone 34vecesalda.Nodebe
comprimidos,
utilizarsemsde1
Aftajuventussolucin) semana.
Colutorios
antispticos
Tetraciclinas
Clorhexidinaal0,12
0,20%ogelal1%
(Cariax).
Aplicar4
veces/da/semanaso
meses.
Tincinsuperficialdeladentadura
(reducirelconsumodet,cafy
vino.
Clorhidratodetetraciclina
al2%enOrabase
34vecesalda.
(frmulamagistral).
120ccdeDoxiciclina
(VibracinaJarabe)+
acetnidode
triamcinolona(2amp)+
10ccdeMepvicanaal
2%(frmulamagistral).
Utilizarenenjuagues
cada8horas.
Bibliografa
Bell,J.AmlexanoxfortheTreatmentofRecurrentAphthousUlcers.ClinDrugInvest.200525(9):555564.
[PMID:17532700]
MarinsMimuraMA,KenjiHirota,K,SanchesJA.Systemictreatmentinseverecasesofrecurrentaphthous
stomatitis:anopentrial.Clinics(SaoPaulo).2009March64(3):193198[PMID:19330244][Textocompleto]
MengW,DongY,LiuJ,WangZ,ZhongX,ChenRetal.Aclinicalevaluationofamlexanoxoraladhesive
pelliclesinthetreatmentofrecurrentaphthousstomatitisandcomparisonwithamlexanoxoraltablets:a
randomized,placebocontrolled,blinded,multicenterclinicaltrial.Trials.200910:30.[PMID:19419555]
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/estomatitisaftosarecurrente/
3/4
1/4/2016
GuaclnicadeEstomatitisaftosarecurrente
MillnParrillaF,QuecedoEstbanezE,GimenoCarpioE.Tratamientodelaestomatitisaftosarecidivante.
Piel.201025(8):4639.
PorterS,ScullyC.Aphthousulcers(recurrent)BMJClinEvid200712:1303[ClinEvid]
ScullyC.AphthousUlceration.NEnglJMed2006,3552.[PMID:16837680]
SundayO,Akintoye,BDS,DDS,MS,MartinS.Greenberg,DDS.Recurrentaphtousstomatitis.DentClinN
Am2005,493147[PMID:15567359]
Msenlared
EstomatitisrecurrenteenMedline
BaileyJetal.Clinicalinquiry.Whatisthemosteffectivewaytotreatrecurrentcankersores?JFamPract.2011
Oct60(10):62132.PubMedPMID:21977491
ChattopadhyayAetal.Recurrentaphthousstomatitis.OtolaryngolClinNorthAm.2011Feb44(1):7988.PubMed
PMID:21093624
LiuCetal.Efficacyandsafetyofdexamethasoneointmentonrecurrentaphthousulceration.AmJMed.2012
Mar125(3):292301.PubMedPMID:22340928
TarakjiB.Reviewofthecurrentevidenceonthediagnosisandmanagementofrecurrentaphthousstomatitis.
SaudiMedJ.2011Jan32(1):856.Review.PubMedPMID:21212925
Autores
MartaGonzlezFermoso
MdicoResidentedeMedicinaFamiliaryComunitaria
SAPCambre.ServizoGalegodeSade.ACoruaEspaa
Elsevier2016
http://www.fisterra.com/guiasclinicas/estomatitisaftosarecurrente/
4/4