Cso Op 05 005 Tehnicar Kulinarstva

OBRAZOVNI PROGRAM
TEHNIAR KULINARSTVA
SADRAJ:
OPTI DIO................................................................................................. 3
1. NAZIV PROGRAMA: TEHNIAR KULINARSTVA....................................................3
2. NASTAVNI PLAN.......................................................................................3
POSEBNI DIO.............................................................................................. 5
1. PREDMETNI PROGRAMI..............................................................................5
1. 1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI...................................................................5
1. 2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI...............................................................6
1. 2. 1. KUVARSTVO.....................................................................................6
1. 2. 2. POZNAVANJE ROBE..........................................................................33
1. 2. 3. HIGIJENA......................................................................................50
1. 2. 4. OSNOVE TURIZMA............................................................................55
1. 2. 5. PREDUZETNITVO............................................................................60
1. 2. 6. OSNOVE RESTORATERSTVA.................................................................66
1. 2. 7. NAUKA O ISHRANI............................................................................72
1. 2. 8. PRAKTINA NASTAVA........................................................................80
1. 3. IZBORNA NASTAVA.............................................................................102
1. 3. 1. FRANCUSKI JEZIK...........................................................................102
1. 3. 2. OSNOVE PEKARSTVA.......................................................................119
1. 3. 3. POSLOVNA KOMUNIKACIJA...............................................................131
1. 3. 4. OSNOVE SOMELIJERSTVA..................................................................138
1. 3. 5. TURISTIKA GEOGRAFIJA.................................................................144
1. 3. 7. OSNOVE POSLASTIARSTVA..............................................................169
1. 3. 8. EKOLOGIJA I ZATITA IVOTNE SREDINE...............................................183
1. 3. 9. POSLOVNA EKONOMIJA....................................................................188
1. 3. 10. INFORMATIKA U RESTORATERSTVU....................................................193
2. STRUNI ISPIT......................................................................................197
2. 1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUNO - TEORIJSKI DIO ISPITA.................................197
2. 1. 1. KUVARSTVO..................................................................................197
2. 2. STRUNI RAD...................................................................................203
2. 2. 1. STRUNI RAD SA ODBRANOM.............................................................203
3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA.................................................223
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA....................223
5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA.........................223
6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH: .......................224
7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA..........................224
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA: ...........................225
8. 1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE....................226
9. PROFESIONALNA PRAKSA........................................................................227
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI.........................................................................229
OPTI DIO
1. Naziv programa: TEHNIAR KULINARSTVA
2. Nastavni plan
I
Nastavni predmetigrupe predmeta
sed.
god.
Opteobrazovni predmeti
Maternji jezik i knjievnost
3
108
Matematika
2
72
Strani jezik
3
108
Informatika
2
72
Fiziko vaspitanje
2
72
Drutvena grupa predmeta
1.
Istorija
2
72
2.
Geografija
2
72
3.
Sociologija
Prirodna grupa predmeta
1.
Hemija
2
72
2.
Biologija
UKUPNO A
18
648
B
Struno - teorijski predmeti
1.
Kuvarstvo
3
108
2.
Poznavanje robe
2
72
3.
Higijena
2
72
4.
Osnove turizma
2
72
5.
Preduzetnitvo
6.
Osnove restoraterstva
7.
Nauka o ishrani
C
Praktina nastava
2
72
UKUPNO B+C
11
396
D
Izborna nastava
2
72
1.
Francuski jezik
2
72
2.
Osnove pekarstva
2
72
3.
Poslovna komunikacija
2
72
4.
Osnove somelijerstva
5.
Turistika geografija
6.
Marketing u turizmu
7.
Osnove poslastiarstva
Ekologija i zatita ivotne
8.
sredine
9.
Poslovna ekonomija
Informatika u
10.
restoraterstvu
E
Slobodne aktivnosti
1
36
F
Profesionalna praksa
30 dana
G
Sedmini broj asova
32
H
Broj radnih sedmica
36
Ukupno (A+B+C+D+E) = 4512
II
Redni
broj
A
1.
2.
3.
4.
5.
III
god.
sed.
god.
sed.
god.
3
2
3
108
72
108
3
2
3
108
72
108
3
2
3
99
66
99
72
72
66
Ukupno
423
282
423
72
282
72
72
72
72
2
14
72
504
10
360
10
330
72
72
1842
7
2
252
72
7
2
252
72
231
72
66
66
198
561
132
66
66
66
6
15
2
2
2
216
540
72
72
72
2
2
72
72
1
36
30 dana
32
36
IV
sed.
6
17
4
2
216
612
144
72
2
2
6
17
4
2
2
2
2
72
72
72
2
2
72
1
36
30 dana
32
36
843
216
72
72
72
66
66
702
2109
420
282
144
72
72
144
138
138
72
2
66
66
66
66
33
141
90 dana
32
33
3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa

- Svestran razvoj pojedinca i njegova socijalna integracija.
- Produbljivanje i proirenje opteg obrazovanja u funkciji struke i usvajanje
struno - teorijskog i praktinog znanja za samostalno obavljanje zanimanja.
- Priprema za permanentno obrazovanje i doivotno uenje.
- Razvijanje sposobnosti socijalne komunikacije i spremnost za razvijanje
meuljudskih odnosa.
- Osposobljavanje za planiranje, pripremu, izvoenje, kontrolu i vrednovanje rada
u zanimanju.
- Osposobljavanje za samostalno i kvalitetno pripremanje i spremanje jela.
- Obezbjeivanje znanja i osposobljenosti za pripremu i spremanje jela na osnovu
poznavanja bioloke i energetske vrijednosti hrane, njenih karakteristika i naina
upotrebe.
- Razvijanje ekoloke svijesti i savijesti o potovanju mjera zatite na radu i
njihovu dosljednu primjenu.
4. Uslovi za upis, odnosno ukljuivanje u program za obrazovanje odraslih
- U kolu za sticanje srednjeg strunog obrazovanja moe se upisati lice koje je
zavrilo osnovnu kolu i nije starije od 17 godina ivota, izuzetno, u kolu se
mogu upisati lica do 18 godina ivota, uz odobrenje Nastavnikog vijea kole.
- U etvorogodinju strunu kolu moe se upisati lice koje je zavrilo osnovnu
kolu, izuzetno, u prvi, odnosno etvrti razred etvorogodinje strune kole
moe se upisati lice koje je zavrilo, dvogodinju strunu kolu, odnosno
trogodinju strunu kolu i poloilo dopunske i diferencijalne ispite.
- Lice koje je napunilo 18 godina ukljuuje se u program za obrazovanje odraslih.
5. Trajanje obrazovanja
- etiri godine.
6. Prohodnost
- U redovnom obrazovanju uenici napreduju u vii razred ako su iz svih predmeta
tekue godine postigli prelaznu ocjenu i obavili profesionalnu praksu.
- Lica koja su zavrila dvogodinju strunu kolu mogu se ukljuiti u drugi ili trei
razred, sa obzirom na vrstu programa prethodnog obrazovanja, uz polaganje
dopunskih i diferencijalnih ispita.
- Odrasli napreduju po programu u skladu sa nacrtom za izvoenje obrazovnog
programa za odrasle koji donosi kola (kursni sistemi i izvoenje predmeta po
predmetnim blokovima).
7. Obrazovanje koje se stie
- Srednje struno obrazovanje u trajanju od etiri godine: TEHNIAR
KULINARSTVA.
POSEBNI DIO
1. PREDMETNI PROGRAMI
1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI
1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIEVNOST
1.1.2. MATEMATIKA
1.1.3. STRANI JEZIK
1.1.4. INFORMATIKA
1.1.5. FIZIKO VASPITANJE
1.1.6. ISTORIJA
1.1.7. GEOGRAFIJA
1.1.8. SOCIOLOGIJA
1.1.9. BIOLOGIJA
1.1.10. HEMIJA
Napomena:
Katalozi znanja opteobrazovnih predmeta su u nadleosti Zavoda za kolstvo.
1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI

1.2.1. KUVARSTVO
1. Naziv predmeta: KUVARSTVO
2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
36
108
144
108
144
99
132
387
456
Ukupno
108
252
252
231
843
Vjebe: odeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

3. Opti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa tehnolokim fazama rada u restoranima - kuhinji.
- Usvajanje teorijskih znanja za pripremu, serviranje i dekorisanje jela.
- Usvajanje znanja o primjeni savremenih sredstava i opreme u kulinarstvu.
- Upoznavanje sa znaajem higijene u ugostiteljstvu i razvijanje odgovornog
odnosa prema obezbjeivanju higijenskih standarda u radu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru, te racionalno
korienje sredstava, materijala i energije.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima usluga.
- Razvijanje intelektualnih sposobnosti za samostalan rad - planiranje, izvoenje i
kontrolu rada.
- Stvaranje uslova za socijalnu integraciju i formiranje sopstvene linosti.
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Razvoj i znaaj savremenog kuvarstva
- Opisuje istorijski
- Na razliitim
- Razvija pozitivnu
razvoj
primjerima
orijentaciju prema
ugostiteljstva.
pojanjava razlike u
zanimanju.
- Pojanjava znaaj
strukturi i
kuvarstva u
organizaciji
savremenom
ugostiteljske
ugostiteljstvu.
djelatnosti kroz
istoriju razvoja
kuvarstva.
- Na primjerima
pojanjava znaaj
kuvarstva u razvoju
savremenog
ugostiteljstva.
Struna terminologija u kuvarstvu
- Upoznaje se sa
- Razumije znaenja - Razvija
strunom
strunih termina i
komunikativne
terminologijom.
izraza i koristi ih u
sposobnosti.
komunikaciji sa
saradnicima i
gostima.
Kuhinjski blok
- Opisuje odeljenja
kuhinjskog bloka,
funkcionalnu
povezanost sa
ostalim prostorom i
njihovu namjenu.
- Razlikuje odeljenja
kuhinjskog bloka i
uoava nedostake u
funkcionalnosti
prostora.
- Razvija logino
razmiljanje.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prikazivanje slika ili

video zapisa
ugostiteljskih
objekata iz razliith
perioda razvoja.
Vjebe
- Simulacija situacija
razgovora sa
saradnicima i
gostima u funkciji
usvajanja strune
terminologije
(metode - igranje
uloga, simulacija
situacije).
- Prikazivanje slika i
video zapisa sa
razliitim
prostornim
rjeenjima
kuhinjskog bloka
(negativni i pozitivni
primjeri).
Oprema u kuhinjskom bloku

- Nabraja i opisuje
- Prepoznaje razliite - Razvija odgovornost - Prikazivanje slika
namjenu opreme,
vrste ureaja, alata, prema sredstvima za razliitih kuhinjskih
ureaja, alata,
inventara i posua,
rad.
ureaja, inventara,
inventara i posua u
nain njihove
alata i posua i
kuhinji.
upotrebe i
naina njihove
odravanja.
namjene i
odravanja.
Organizaciona struktura rada u kuhinjskom bloku (radno osoblje)
- Definie
- U skladu sa vrstom - Razvija osjeaj za
- Izrada
oganizacionu
zadatka i obimom
timski rad,
organizacionih ema
sadraji
uenik
strukturu kuhinjskog
bloka i vrste poslova
po zanimanjima.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
odgovornost,
tolerantnost i
organizacijske
sposobnosti.
Formativni ciljevi
uenik
poslova vri podjelu
rada u kuhinjskom
bloku.
Preporuke za
izvoenje nastave
rada u kuhinjskom
bloku na osnovu
brigadnog i ekipnog
rada.
Higijensko - tehnika zatita

- Obrazlae potrebe
- Na razliitim
- Razvija odgovornost - Prikazivanje slika ili
higijensko primjerima ukazuje
prema sebi i
video zapisa sa
tehnike zatite na
na potrebe
drugima.
posljedicama
radu.
potovanja mjera
nepravilne
higijensko higijensko - tehnike
tehnike zatite i
zatite.
zatite na radu.
Radna odjea
- Nabraja i opisuje
- Pravilno koristi
- Razvija osjeaj
Vjebe
djelove radne
radnu odjeu.
znaaja line i
- Lina priprema za
odjee.
radne higijene.
rad.
Rizik (Hazard). Analiza (Analizis), Kritinost (Critical), Kontrola (Control), Take rizinosti
(Point) HACCP.
- Nabraja i opisuje
- Uoava nepravilnosti - Razvija odgovornost - Diskusija na temu
najznaajnije
u radu sa
prema drugima.
(ne)opravdanosti
elemente HACCP
namirnicama u
- Razvija disciplinu i
HACCP sitema u
sistema higijenske
odnosu na pravila
odgovornost u radu.
cilju higijenske
zatite u cilju
HACCP sistema.
zatite svih oblika u
pravilnog rukovanja
kuhinjskom bloku.
namirnicama
prilikom transporta,
skladitenja i
upotrebe.
Trebovanje namirnica
- Opisuje postupak
- Kreira emu
- Formira pozitivan
Vjebe
nabavke i
aktivnosti na
stav prema
- Simulacija nabavke i
trebovanja
nabavci i trebovanju ekonominosti.
trebovanja
namirnica.
namirnica.
namirnica.
Termika obrada namirnica
- Opisuje metode
- Razlikuje metode
- Stie samostalnost u - Prikazivanje slika,
termike obrade
termike obrade
radu.
video zapisa i
ivotnih namirnica
namirnica i njihov
slajdova sa
putem kuvanja,
uticaj na nutritivnu
primjenom razliitih
prenja, dinstanja,
vrijednost.
metoda pri
peenja, sotiranja,
termikoj obradi.
gratiniranje i dr.
Dnevni obroci
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje vrijeme za - Razvija
Vjebe
dnevne obroke i
posluivanje
samostalnost,
- Ispisivanje raznih
meuobroke.
dnevnih obroka i
kreativnost i
jela za dnevne
meuobroka.
snalaljivost.
obroke i
meuobroke.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Jelovik
- Opisuje postupak
- Razlikuje naine
planiranja i pisanja
standardnog i
dnevog i
dnevnog jelovnika.
standardnog
jelovnika.
Meni
- Opisuje postupak
- Razlikuje naine
jednostavnih i
jednostavnih i
sveanih menija po
sveanih menija po
gangovima.
gangovima.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija kreativnost i Vjebe

snalaljivost.
- Planiranje i pisanje
dnevnog i
standardnog
jelovnika.
snalaljivost.
- Razvija odgovornost
jednostavnih i
za zdravlje ljudi
sveanih menija po
kroz pripremu
gangovima.
menija u skladu sa
principima zdrave
ishrane.
Karta doruka
- Opisuje postupak
- Razlikuje naine
snalaljivost.
karte doruka u
karte doruka u
karte doruka u
odnosu na vrstu
odnosu na vrstu
odnosu na vrstu
doruka
doruka.
doruka.
(jednostavni,
francuski, beki,
vajcarski, vedski
sto, engleski
doruak).
Zaini
- Nabraja i opisuje
- Na osnovu izgleda
- Razvija odgovornost - Posmatranje slika i
osnovne
ukusa, mirisa i boje
i tanost.
slajdova sa
karakteristike
raspoznaje razliite
razliitim vrstama
zaina i miroija.
vrste zaina i
zaina i miroija.
- Pojanjava upotrebu miroija.
zaina u kuvarstvu.
Namirice ivotinjskog
- Nabraja i opisuje
vrste ivotinjskog
mesa koje se koristi
u kulinarstvu
(junee, telee,
svinjsko, ovje i
ivinsko).
Divlja
- Opisuje osnovne
karakteristike
dlakave i pernate
divljai (zec, srna,
porijekla- meso
- Razlikuje razliite
- Razvija preciznost.
vrste ivotinjskog
mesa na osnovu
oblika, mirisa, ukusa
i boje.
- Razlikuje dlakavu i
pernatu divlja.
- Na osnovu oblika i
strukture djelova
- Posmatranje video
zapisa i slajdova,
kataloga mesa i slika
sa razliitim vrstama
i djelovima mesa po
kategorijama.
- Posmatranje video
zapisa i slajdova,
dlakave i pernate
divljai sa razliitim
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
divlja svinja,
mesa vri njihovu
divokoza, fazan,
kategorizaciju.
prepelica, tetrijeb,
ljuka).
- Opisuje podjelu
mesa po vrstama i
djelovima, nain
obrade i uvanje.
Ribe
- Definie podjelu
- Razlikuje vrste
riba po mjestu
morskih i
ivljenja.
slatkovodnih riba i
riba selica.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
djelovima mesa, po
kategorijama.
- Posmatranje video
zapisa i slajdova,
morskih,
slatkovodnih riba i
riba selica.
Rakovi, koljke i mekuci

- Nabraja vrste i
- Razlikuje vrste
podjelu rakova
rakova, koljki i
(jastog, kampi,
mekuaca.
gambori, kozice...),
koljki (kamenice,
prstaci, muule...) i
mekuaca
(hobotnica, lignja,
sipa...).
Namirnice biljnog porijekla
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje namirnice
namirnice biljnog
biljnog porijekla na
porijekla (povre i
osnovu izgleda,
voe), njihovo
boje, ukusa i mirisa,
skladitenje,
nain njihovog
uvanje, ienje,
ienja, pranja,
pranje sjeenje i
sjeenja,
oblikovanje za
oblikovanja i
primjenu.
uvanja, u
zavisnosti od vrste
jela.
Sredstva za povezivanje (zaprke)
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje sredstva
sredstva za
za povezivanje na
povezivanje
osnovu izgleda,
(svijetla i tamna
boje, ukusa i mirisa,
zaprka, klajster,
nain njihovog
majcena itd.) i
pripremanja i
mjeavine maslaca
korienja.
(buter metrdotel,
marseljez, krojter,
krepsni buter od
rakova i buter mel
- Posmatranje video
zapisa i slajdova sa
rakovima, koljkama
i mekucima.
- Posmatranje video
zapisa i slajdova,
namirnica biljnog
porijekla sa nainom
njihovog
skladitenja i
uvanje, ienja,
pranja, sjeenja i
oblikovanja za
primjenu za razliite
vrste jela.
Vjebe
- Priprema razliitih
sredstava za
povezivanje.
10
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
itd.).
Jela od povra
- Nabraja vrste jela
- Razlikuje tehnoloke
od povra (variva,
postupke pri
prilozi i garniture) i
pripremi jela od
opisuje tehnoloki
povra.
postupak njihove
obrade, pripreme,
seviranja i
dekorisanja.
Salate
- Navodi podjelu i
- Razlikuje vrste
vrste salata po
salata po sastavu,
znaaju.
nainu pripremanja,
- Opisuje nain
serviranja i
pripreme, serviranja dekorisanja.
i dekorisanja salata
(jednostavnih salata
od svjeeg i kuvanog
povra, mijeanih i
peenih salata).
Zimnica
- Nabraja vrste
- Razlikuje tehnoloke
zimnice pripremane
postupke u pripremi
od povra i voa.
zimnice od voa i
- Opisuje tehnologiju
povra u zavisnosti
pripreme zimnice od od vrste i namjene.
povra i voa
(kiseljenje, barenje
i upravanje).
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Analiza razliitih
receptura za salate i
diskusija.
- Analiza razliitih
receptura i
diskusija.
11
Razred: DRUGI
sadraji
uenik
Fondovi
- Definie pojam
fondovi njihov
znaaj, podjelu i
pripremu.
- Fondovi za nalivanje
jela: mesni, riblji i
od divljai.
- Fondovi temeljci:
mrki ili braon,
espanjol,
demiglas, glas
devijand i fond od
divljai.
- Svijetli fondovi:
beamel i
velute.
- Crveni ruiasti
fondovi: paradajz i
paprika.
- Specijalni - pjenasti
fondovi: holandez
i bernez.
- Fondovi hladne
kuhinje: uljni
-majonez, siretni
-vinigrt, specijalni
aspik i o froa.
Supe
- Nabraja supe njihov
sastav i opisuje
tehnologiju
pripreme:
- bistrih supa
(govee, kokoije i
riblje);
- uloaka za bistre
supe kuvane od
tijesta (domae
rezance, flekice,
tarne, knedle od
griza i digerice,
prene celestino i
fridato od palainki
i preni graak).
Konsomei
- Opisuje znaaj
konsomea, nain
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prepoznaje razliite - Razvija ljubav i

- Analiza razliitih
vrste fondova i
tolerantnost prema
receptura i
sosova.
drugim narodima,
diskusija.
- Razlikuje naine
njihovim obiajima i Vjebe
pripreme, termike
kulturi ishrane.
- Izrada fondova za
obrade, primjene i
nalivanje jela od
uvanja do dalje
mesa, ribe i divljai.
upotrebe.
- Uoava razliku u
recepturama izmeu
razliitih vrsta supa.
- Po sastavu, nainu
pripreme, boji,
ukusu i mirisu
prepoznaje razliite
vrste supa i uloaka.
- Posmatranje video
obradom namirnica,
pripremom supa i
njihovim
serviranjem uz
odgovarajui uloak.
Vjebe
Izrada:
- bistrih supa;
- uloaka za bistre
supe kuvane od
tijesta.
- Uoava razlike u
tehnolokom
- Razvija
inovativnost.
12
- Posmatranje video
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
njihove pripreme i
postupku pripreme
serviranja (govei,
jednostavnih i dubl
pilei i riblji).
konsomea od raznih
- Opisuje uloke,
vrsta mesa i
nain pripremanja i
prateih uloaka.
serviranja.
- Peeni: tanglice,
profiteroli i biskvit
sa unkom.
- Kuvani
-kombinovani:
kolber,
madrlem i
rojal, mali marmit
i bujon sa jajetom.
Velutei - potai
- Opisuje nain
- Uoava razlike u
pripremanja i
tehnolokom
serviranja: potaa
postupku pripreme
(pasiranih i
potaa (pasiranih i
nepasiranih) od
nepasiranih od
povra, peuraka i
raznih vrsta
mozga. velutea od
namirnica) i
pileeg i ribljeg
velutea.
mesa, karfiola,
celera i pargli.
ORBE
Ragu orbe
- Opisuje sastav ragu - Komparativnom
orbe i tehnologiju
analizom pripreme
pripreme od
ragu orbi od
teleeg, jagnjeeg i
teleeg, jagnjeeg i
pileeg mesa.
pileeg mesa,
definie razlike u
tehnolokom
postupku pripreme,
uvanja, serviranja i
dekorisanja.
Nacionalne obe
- Nabraja vrste i
- Komparativnom
- Razvija ljubav i
sastav nacionalnih
analizom, pripreme
tolerantnost prema
orbi (telee,
nacionalnih orbi od
drugim narodima,
jagnjee, pilee,
teleeg, jagnjeeg i
njihovim obiajima i
riblje, srpske orbe,
pileeg mesa
kulturi ishrane.
maarske gula
definie razlike u
orbe, italijanskog
tehnolokom
minestrona, ruskog
postupku njihove
bora i crnogorske
pripreme, uvanja,
13
Preporuke za
izvoenje nastave
obradom namirnica,
pripremom
konsomea i njihovim
serviranjem uz
odgovarajui uloak.
- Analiza razliitih
receptura i
diskusija.
Vjebe
- Izrada potaa i
velutea.
- Analiza razliitih
receptura i
diskusija.
Vjebe
- Izrada ragu orbi.
Analiza razliitih
receptura i
diskusija.
Vjebe
- Izrada nacionalnih
orbi.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
orbe).
serviranja i
dekorisanja.
pripreme navedenih
orbi, njihovo
serviranje i
dekoraciju.
HLADNA PREDJELA
Dekoracije za hladna jela i predjela
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje vrste
- Razvija kreativnost.
razliite vrste
dekoracija i priloga
dekoracija i priloga
u zavisnoti od
za hladna jela i
strukture, sastava i
predjela od povra,
namjene za hladna
voa, jaja, peurki
jela i predjela.
itd.
- Opisuje sastav i
postupak izrade
dekoracija za hladna
jela i predjela od
povra, voa, jaja,
peurki itd.
emiziranje i ofrodiranje hladnih jela i predjela
- Nabraja vrste
- U zavisnosti od vrste - Razvija osjeaj za
podloga i formi za
hladnog jela i
lijepo.
emiziranje i
predjela vri izbor
ofrodiranje hladnih
podloga i formi za
jela i predjela.
emiziranje,
ofrodiranje i
dekorisanje hladnih
jela i predjela.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prikazivanje slika sa
dekoracijama.
Vjebe
- Izrada dekoracija i
priloga za hladna
jela i predjela.
video zapisa sa
razliitim
podlogama i
formama u
zavisnosti od vrste
hladnog jela i
predjela - diskusija.
Vjebe
- Izrada podloga,
emiziranje,
ofrodiranje i
dekorisanje formi sa
spoljnjim i
unutranjim
dekoracijama.
Vezane salate
- Nabraja podjelu i
- Komparativnom
- Razvija kreativnost. - Analiza razliitih
opisuje nain
analizom pripreme
receptura i
pripreme, serviranja raznih vrsta vezanih
diskusija.
i dekorisanja
salata od povra,
- Posmatranje video
vezanih salata od:
mesa, ribe i jaja,
- povra (francuska,
definie razlike u
obradom namirnica,
ruska, italijanska,
njihovom sastavu i
pripremom vezanih
celer, vindzor,
tehnolokom
salata, uvanjem,
valdorf );
postupku pripreme,
serviranjem i
14
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- mesa (govea,
uvanja, serviranja i
pilea i od jezika);
dekorisanja.
- ribe (riblja salata,
salata od rakova i
salata od morskih
plodova, salata od
mekuaca i koljki);
- jaja (jaje u
majonezu, punjena
jaja kasino, jaja
na ruski nain i jaja
na kladovski nain).
Naresci
- Nabraja podjelu i
- Razlikuje vrste
opisuje nain
narezaka od
pripreme, serviranja suhomesnatih
i dekorisanja
proizvoda
narezaka od
(jednostavnih i
suhomesnatih
kombinovanih).
proizvoda.
Zakuske
- Nabraja podjelu i
- Razlikuje vrste
opisuje nain
zakuski u zavisnosti
pripreme, serviranja od sastava i vrste
i dekorisanja zakuski namirnica.
(crnogorska, srpska,
uika, dalmatinska
itd.).
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
dekorisanjem.
Vjebe
- Izrada vezanih
salata od: povra
mesa, ribe i jaja.
- Posmatranje video
obradom namirnica,
pripremom narezaka
od suhomesnatih
proizvoda.
Vjebe
- Izrada narezaka od
suhomesnatih
proizvoda.
- Razvija
meunacionalnu
tolerantnost.
Ordever
- Opisuje nain
- Vri pripremu
pripreme, serviranja namirnica i posude
i dekorisanja
za serviranje, kao i
francuskog
izbor jela u
ordevera.
francuskom
ordeveru.
Hladna predjela od mlijenih proizvoda
- Nabraja podjelu i
- Vri odabir mlijenih
opisuje nain
proizvoda za izradu
pripreme, serviranja hladnih predjela,
i dekorisanja
njihovo serviranje i
- Posmatranje video
obradom namirnica,
pripremom zakuski,
serviranja i
dekorisanja.
Vjebe
- Obrada i priprema
namirnica za izradu
zakuski.
- Serviranje i
dekorisanje.
Vjebe
- Izrada francuskog
ordevera.
Vjebe
- Odabir mlijenih
proizvoda za izradu
hladnih predjela,
15
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
hladnih predjela od
dekorisanje.
mlijenih proizvoda
(sireva, kajmaka,
skorupa...).
Hladna predjela od punjenog i plemenitog povra
- Nabraja vrste i
- Vri odabir
- Razvija osjeaj za
opisuje nain
namirnica,
zdravom ishranom.
pripreme serviranja
pripremu, serviranje
i dekorisanja
i dekorisanje
hladnih predjela od
hladnih predjela od
punjenog (plavi
punjenog i
patlidan, paprike,
plemenitog povra.
krastavac, paradajz,
poriluk...) i
plemenitog (pargle,
artioke,
peurke...) povra.
Hladna predjela od ribe i ribljih konzervi
- Nabraja vrste i
- Vri odabir
opisuje nain
namirnica,
pripreme serviranja
i dekorisanja
i dekorisanje
hladnih predjela od
hladnih predjela od
ribe i ribljih
ribe i ribljih
konzervi (dimljeni
konzervi.
aran, losos,
marinirana riba...).
Vegeterijanska i dijetalna hladna predjela
- Nabraja vrste i
- Vri odabir
- Razvija osjeaj za
opisuje nain
namirnica, pripremu zdravu ishranu.
pripreme serviranja
serviranje i
i dekorisanja
dekorisanje
vegeterijanskih i
vegeterijanskih i
dijetalnih hladnih
dijetalnih hladnih
predjela.
predjela.
TOPLA PREDJELA
Topla predjela od jaja
- Nabraja vrste i
- Vri odabir
opisuje nain
namirnica u
pripreme serviranja
zavisnosti od vrste
i dekorisanja toplih
toplog predjela od
predjela od jaja:
jaja, njihovu
- kajgane (od
mlijenih proizvoda, i dekorisanje u
povra i dr.);
skladu sa
- omleti (natur, od
recepturom.
suhomesnatih
proizvoda, mlijenih
16
Preporuke za
izvoenje nastave
njihovo serviranje i
dekorisanje.
Vjebe
- Odabir namirnica,
priprema, serviranje
i dekorisanje
hladnih predjela od
punjenog i
plemenitog povra.
Vjebe
- Odabir namirnica,
priprema, serviranje
i dekorisanje
hladnih predjela od
ribe i ribljih
konzervi.
Vjebe
- Odabir namirnica,
priprema serviranje
i dekorisanje
vegeterijanskih i
dijetalnih hladnih
predjela.
Vjebe
- Odabir namirnica u
zavisnosti od vrste
toplog predjela od
jaja, priprema,
serviranje i
dekorisanje u skladu
sa recepturom.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
proizvoda, povra,
digarice i dr.);
- hemendeks;
- bekendeks;
- poirana jaja (na
puteru, paradajz,
holandez, bernez,
velute...);
- fritirana jaja
(ameriken,
holandez, bernez,
oron...).
Topla predjela od tijesta i masa
- Nabraja vrste toplih - Vri odabir
predjela od
namirnica u
tvornike i domae
zavisnosti od vrste
tjestenine i masa:
toplog predjela od
- gibanica;
tijesta ili mase za
- zeljanica;
palainke, njihovu
- pita lisnaa;
pripremu, izradu,
- pita savijaa;
serviranje i
- gratinirane
makarone;
sa recepturom.
- pohovane i
gratinirane
palainke sa
razliitim
nadjevima.
Topla predjela od pageta
- Nabraja vrste toplih - Priprema toplog
- Razvija pozitivnu
predjela od pageta: predjela od pageta
orijentaciju prema
- na italijanski nain;
u skladu sa
drugim kulturama u
- napuljski nain;
recepturom i
ishrani.
- milanski nain i
tehnologijom
bolonjski nain;
pripreme.
- karbonare...
- Opisuje sastav i
nain pripreme,
serviranja i
dekorisanja.
Topla predjela od pirina - rizoto
- Nabraja vrste toplih - Vri pripremu
predjela od pirina
namirnica, izradu
- rizota: rizoto od
serviranje i
povra, mesa,
dekorisanje toplih
ivine i ribe...
predjela od prina
- Opisuje sastav i
- rizota: rizoto od
nain pripreme,
povra, mesa, ivine
serviranja i
i ribe u skladu sa
17
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
- Odabir namirnica u
zavisnosti od vrste
toplog predjela od
tijesta ili mase za
palainke, njihova
priprema, izrada,
serviranje i
sa recepturom.
Vjebe
- Priprema namirnica i
izrada toplih
predjela od pageta.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Vjebe
- Priprema namirnica,
izrada toplih
predjela od prina
-rizota: rizoto od
povra, mesa, ivine
i ribe u skladu sa
recepturom i
sadraji
uenik
dekorisanja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
recepturom i
tehnologijom izrade.
Preporuke za
izvoenje nastave
tehnologijom izrade.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Topla predjela od peurki

predjela od peurki: namirnica, u
rizoto od peurki,
zavisnosti od
pohovane peurke
recepture, za topla
(na beki, pariski i
predjela od peurki,
orli nain) i peurke
peurke na aru,
na aru, opisuje
serviranje i
njihov sastav, nain
dekorisanje jela.
pripreme, serviranja
i dekorisanja.
Vjebe
u zavisnosti od
recepture, za topla
predjela od peurki
i peurke na aru.
- Izrada jela po
recepturi.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Topla predjela od povra - orli

- Razvija preciznost i
predjela od povra
namirnica, u
kreativnost.
na nain orli: od
zavisnosti od
tikvica, patlidana,
recepture, za izradu
pargli... , opisuje
toplih predjela od
njihov sastav, nain
od povra na nain
pripreme, serviranja orli, izradu jela,
i dekorisanja.
serviranje i
dekorisanje.
Topla predjela od mesa i ribe - orli

- Razvija preciznost,
predjela od mesa i
namirnica, u
ekonominost i
ribe na nain orli,
zavisnosti od
kreativnost.
opisuje njihov
sastav, nain
toplih predjela od
pripreme, serviranja mesa i ribe na nain
i dekorisanja.
orli, izradu jela,
serviranje i
dekorisanje.
Topla predjela od povra - kroketi, nicle i medaljoni

- Navodi sastav toplih - Vri pripremu
predjela od povra
namirnica i masa za
ekonominost i
(kroketi, medaljoni i povezivanje, u
kreativnost.
18
Vjebe
u zavisnosti od
recepture, za topla
predjela povra na
nain orli.
- Izrada jela po
recepturi.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Vjebe
u zavisnosti od
recepture, za topla
predjela od mesa i
ribe na nain orli.
- Izrada jela po
recepturi.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Vjebe
masa za
sadraji
uenik
nicle), u zavisnosti
od recepture i
opisuje nain
njihove izrade u
skladu sa
recepturom, nain
njihovog
oblikovanja,
serviranja i
dekorisanja.
Kroketi od mesa i ribe
- Navodi sastav mase za krokete od mesa i
ribe, opisuje nain
njihove izrade,
oblikovanja,
serviranja i
dekorisanja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
zavisnosti od
toplih predjela od
povra.
Priprema jela u
skladu sa
recepturom,
oblikuje, servira i
dekorie.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vri pripremu
namirnica i mase za
ekonominost i
izradu kroketa od
kreativnost.
mesa i ribe.
Priprema jela u
skladu sa
recepturom,
oblikuje, servira i
dekorie.
Punjeno povre na vegeterijanski nain

- Nabraja jela od
- Vri pripremu
punjenog povra
namirnica za izradu
ekonominost
(tikvica, plavog
jela od punjenog
kreativnost.
patlidana,
povra na
- Razvija pravilan
poriluka, paprika,
vegeterijanki nain
odnos prema
paradajza,
putem gratiniranja,
zdravoj ishrani.
peurki...) na
grilovanja, sotiranja
vegetarijanski nain
itd.
putem gratiniranja, - Priprema jela u
skladu sa
itd.
recepturom, servira
- Opisuje postupak
i dekorie.
izrade jela u skladu
sa recepturom,
nain njihovog
serviranja i
dekorisanja.
19
povezivanje, u
zavisnosti od
recepture.
Izrada jela po
recepturi.
Oblikovanje,
serviranje i
dekorisanje.
Degustacija jela.
Diskusija.
Vjebe
mase za
povezivanje.
- Izrada jela po
recepturi.
- Oblikovanje,
serviranje i
dekorisanje.
- Degustacija jela.
- Diskusija.
Vjebe
- Priprema namirnica.
- Izrada jela po
recepturi.
- Oblikovanje,
serviranje i
dekorisanje.
- Degustacija jela.
- Diskusija.
Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
JELA OD RIBE, MEKUACA, RAKOVA I KOLJKI
Ribe
- Nabraja jela od
- Vri pripremu
- Razvija odgovoran
ribe, njihove
namirnica i jela od
odnos prema
sastave u skladu sa
ribe u skladu sa
zdravoj ishrani.
recepturama i
recepturama i
opisuje postupak
postupkom njihove
njihove izrade,
izrade putem:
serviranja i
kuvanja, poiranja,
dekorisanja putem:
prenja, peenja,
- kuvanja (kuvana
pohavanja na pariski
riba, kuvana na
i beki nain,
plavo, kuvana u
punjenja na pivski i
bijelom vinu i
kolainski nain i
kuvana na puteru,
zapijecanja.
gotova jela od ribe - - Servira i dekorie.
paprika, prkelt
uve i brodeto);
- poiranja (u bijelom
vinu, u sosu
holandez,
velute...);
- prenja i peenja
(prena riba u ulju i
na rotilju, riba na
dalmatinski nain,
riba triestino,
menier i jegulja
na aru);
- pohavanja na pariski
i beki nain;
- punjenja na pivski i
kolainski nain;
- zapijecanja (jegulja
na oriz, krap na
skadarski nain i
hobotnica ispod
saa).
Mekuci, rakovi i koljke
- Nabraja jela od
- Priprema namirnice - Razvija svijest o
mekuaca, rakova i
i jela od mekuaca,
znaaju zdrave
koljki, njihove
rakova i koljki u
ishrane za
sastave u skladu sa
skladu sa
poboljanje i
recepturama i
recepturama putem: ouvanje
opisuje postupak
prenja, punjenja,
zdravstvenog stanja.
njihove izrade,
kuvanja.
serviranja i
- Servira i dekorie.
dekorisanja putem:
20
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
jela od ribe u skladu
sa recepturama i
postupkom njihove
izrade.
- Serviranje.
- Dekorisanje.
- Degustacija.
- Diskusija.
Vjebe
jela od mekuaca,
rakova i koljki u
skladu sa
recepturama i
tehnolokim
postupkom.
- Serviranje
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- prenja (lignje na
aru, rakovi na aru,
hobotnice na aru i
koljke na aru);
- punjenja (punjene
lignje);
- kuvanja (koljke na
buzari bijeloj i
crvenoj, rakovi na
buzari crvenoj i
bijeloj).
Gotova jela
- Nabraja vrste
- Priprema namirnice
gotovih jela od
i izrauje gotova
goveeg, teleeg,
jela od goveeg,
svinjskog, pileeg i
teleeg, svinjskog,
jagnjeeg mesa,
pileeg i jagnjeeg
njihov sastav i
mesa.
opisuje postupak
- servira i dekorie
pripreme i izrade
jela.
jela:
- Kuvana jela
govedina, teletina,
jagnjetina:
- gulai (govei gula,
salon gula i bakra
gula);
- paprikai (telei,
jagnjei, pilei i
svinjski);
- perkelti (telei,
jagnjei i pilei);
- ajmokac (telei i
pilei);
- frikase (telei i
pilei);
- sotei (telei i pilei,
marengo pilei i
telei);
- ragui (junei i
jagnjei);
- kupus (sa
jagnjetinom i
junetinom);
- kalja;
- pasulji (orbast,
gust, prebranac sa
mesom);
- uvei sa svinjskim i
teleim mesom;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- dekorisanje i
degustacija.
- Diskusija.
Vjebe
izrada gotovih jela
od goveeg,
teleeg, svinjskog,
pileeg i jagnjeeg
mesa u skaldu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
21
sadraji
uenik
- pirina - rizoto na
dva naina od
teleeg, pileeg i
jagnjeeg mesa;
- pilavi sa jagnjeim,
pileim i teleim
mesom.
- Dinstana i pikovana
jela:
junetina u pikant
sosu; dinstana
pikovana junetina u
lovakom sosu;
junea nicla u
madera sosu;
rozbratna dobra
domaica bonfam; rozbratna
mahmahon;
dinstana koljenica
milanez i
imperijal; telei
ribi provensal;
telei ribi u
kajmaku.
- Kuvana sloena jela:
jagnjetina na pari;
jagnjetina u varenici
i jagnjei pikljevi na
kajmaku; jagnjea
kapama; bosanski
lonac (banjaluki);
vinogradarska
janija; patrovaka
paticada; bokeke
njoke sa mesom;
katradina sa
ratanom; balia
tava...
- Od mljevenog mesa:
fairana masa
(fairani rolat, rolat
tefani, fairani
stekovi, medaljoni i
nicle); ufte (ufte
u paradjz sosu i
ufte na grki
nain); musake od
krompira, tikvica,
plavog patlidana,
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
22
Preporuke za
izvoenje nastave
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
karfiola...
sarme od slatkog i
kisjelog kupusa,
vinovog lista i zelja japraci; punjeno
povre sa mesom:
punjene paprike,
tikvice, paradjz...
- Od iznutrica:
kembii u saftu;
tripice italien;
sarma u jagnjeoj
maramici; restovano
srce, bubrezi i
digerica.
- Od mozga:
restovan mozak,
pohovan mozak i
mozak menier.
Jela od divljai
od pernate i dlakave i izrauje jela od
divljai, opisuje
pernate i dlakave
nain pripreme,
divljai sa prilozima
garniture i izrade
i garniturma u
jela u skladu sa
skladu sa
recepturom:
recepturom.
- prilozi za divlja
- Servira i dekorie
(pariske i eke
jela.
knegle, dinstani
crveni kupus sa
kisjelim jabukama,
glazirani kesteni,
pire od kestena,
peene i kuvane
jabuke, brusnice,
voe...);
- pikovani srnei i
zeji but u
marsala sosu;
- srnea i zeja lea u
madera sosu i a
la vild;
- zeji i srnei
paprika;
- pikovani but od
divlje svinje na
lovaki nain;
- punjena patka,
fazan i jarebica.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
izrada jela od
pernate i dlakave
divljai sa prilozima
i garniturma u
skladu sa
recepturom.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
23
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Peenja
- Opisuje postupak
- Vri pripremu
pripreme namirnica
namirnica i izradu
i izrade jela od
jela od peenog
peenog - teleeg,
teleeg, svinjskog,
svinjskog, praseeg,
praseeg,
jagnjeeg, jareeg i
jagnjeeg, jareeg i
ivinskog mesa,
ivinskog mesa u
nain serviranja i
skladu sa
dekorisanja u skladu recepturom.
sa recepturom:
- Servira i dekorie
- peenje u penici
jela.
(telee, jagnjee,
prasee i ivinsko);
- peenje ispod saa;
- punjena peenja punjene telee
grudi na praki
nain, rolovana
telea pleka
tefani, punjeno
pilee i uree
peenje;
- peenja sa ranja;
- peenje u tijestu ovji i kozji koet.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
izrada jela od
peenog teleeg,
svinjskog, praseeg,
jagnjeeg, jareeg i
ivinskog mesa u
skladu sa
recepturom.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
24
Razred: ETVRTI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Hladna jela od riba, rakova i koljki
- Opisuje postupak
pripreme namirnica
i vri izradu hladnih
i izrade hladnih jela
jela od riba, rakova
od riba, rakova i
i koljki u skladu sa
koljki, nain
recepturom.
serviranja i
- Servira i dekorie
dekorisanja u skladu jela.
sa recepturom:
- ribe u majonezu,
aspiku i o-fro-a
sosevima;
- od rakova: langust
lijep izgled,
medaljoni od
langusta, turban od
kampi;
- od koljki: kamenice
na ledu, muule u
aspiku, punjene
muule kamenice.
Hladna jela od mesa
- Opisuje postupak
pripreme namirnica
i izrauje hladna
i izrade hladnih jela
jela od mesa u
od mesa nain
skladu sa
njihovog serviranja i recepturom.
dekorisanja, u
- Servira i dekorie
skladu sa
jela.
recepturom:
- musevi:
mus od unke;
mus od pilee i
guje digerice;
od ivine - pilee i
uree bijelo
bellevue, pilei
galantin;
od goveeg mesa
ramstek, hladan
rozbrif i turban od
rozbrifa;
od teleeg mesa
hladni frikando;
od jezika - hladan
jezik i turban od
jezika.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
izrada hladnih jela
od riba, rakova i
koljki u skladu sa
recepturom.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
izrada hladnih jela
od mesa u skladu sa
recepturom.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
25
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Suflei i pudinzi
- Opisuje postupak
- Vri pripremu
pripreme namirnica
namirnica i izrauje
i izrade suflea i
suflee i pudinge u
pudinga, nain
skladu sa
njihovog serviranja i recepturama.
dekorisanja u skladu - Servira i dekorie
sa recepturama:
jela.
- sufle od sira,
mozga, spanaa... ;
- puding od sira,
mozga spanaa...
Jela od tijesta
- Opisuje postupak
pripreme namirnica
i izrauje jela od
i izrade jela od
tijesta u skladu sa
tijesta, nain
recepturama.
njihovog serviranja i - Servira i dekorie
sa recepturama:
- od lisnatog tijesta
(volovani i buei);
- krofne sa sirom;
- ravioli i punjeni
kaneloni sa sirom i
mesom.
Jela od goveeg mesa
- Opisuje postupak
pripreme namirnica
i izrauje jela od
i izrade jela od
goveeg mesa, u
goveeg mesa,
skladu sa
nain njihovog
recepturama.
serviranja i
- Servira i dekorie
sa recepturama:
- govei file kolbert i
veligto;
- govei ramstek;
- rozbrif na engleski
nain.
Jela po porudbini od divljai, mesa i iznutrica
- Opisuje postupak
pripreme namirnica
i izrauje jela po
i izrade jela po
porudbi od divljai,
porudbi od:
mesa i iznutrica u
divljai, mesa i
skladu sa
iznutrica, nain
recepturama.
26
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
izrada suflea i
pudinga u skladu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
izrada jela od
tijesta u skladu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
izrada jela od
goveeg mesa, u
skladu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
izrada jela po
porudbi od divljai,
mesa i iznutrica, u
skladu sa
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
njihovog serviranja i - Servira i dekorie
sa recepturama:
- Od divljai:
srnei medaljoni i
stekovi na lovaki
nain; srnei file u
marsala sosu;
paje grudi sa
susamom; govei
file atobrijan.
- Bifteci:
biftek na aru;
biftek monte
carlo; biftek sa
jajetom; turnedo na
aru i turnedo
rosini; fileminjoni
na aru sa
peurkama i sosu od
peuraka; sote
stroganov i
tatar biftek.
- Od goveeg
ramsteka:
ramstek na aru;
ramstek mirabo;
ramstek
mareljez;
ramstek
metrdotel.
- Od rozbratne:
rozbratna na aru;
rozbratna lionez i
argetinski urasko.
- Od teleeg mesa:
natur nicla; beka i
pariska nicla;
nicla kordon
ble i imperijal.
- Stekovi od teleeg
mesa:
stek natur; stek
sa jajetom i
holtajn stek.
- Medaljoni:
medaljoni na puteru
i sa peurkama;
buketijer i sos
peurke.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
27
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- Telei kotleti:
telei kotlet na
puteru, dibari,
orlov, parma,
milanez,
imperijal i sos
peurke.
- Od svinjskog mesa:
natur nicla; praka
nicla; beka nicla;
pariska nicla i
karaoreva nicla.
- Stekovi od svinjkog
mesa: natur i
monsinjor;
kremenadla na
aru; kremenadla
lionez;
kremenadla na
srpski i cignaski
nain; kremenadla
na uiki i
zlatiborski nain.
- Od jagnjeeg mesa:
jagnjei aljik;
jagnjei op na
aru; jagnjetina u
maramici.
- Od pileeg mesa:
kijevski kotlet; pile
na aru; pile
ameriken;
medaljoni na aru i
punjena pilea
prsa.
- evapi:
hajduki; obanski i
svinjski evap u
dunstu...
- Od iznutrica:
digerica na aru;
srce na aru;
bubrezi na aru i
kembii na aru.
Jela sa rotilja
- Opisuje postupak
- Priprema i oblikuje
pripreme namirnica
namirnice i masu za
i mase za izradu jela izradu jela sa
sa rotilja, nain
rotilja, u skladu sa
njihovog
recepturama.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
- Pripreme i
oblikovanje
namirnica i mase za
izradu jela sa
28
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
oblikovanja,
- Servira i dekorie
serviranja i
jela.
dekorisanja u skladu
sa recepturama:
- evapii na rotilju
i kajmaku;
- pljeskavice na
rotilju, kajmaku i
punjene pljeskavice;
- utipci;
- telei, svinjski,
jagnjei i pilei
ranjii;
- vjealice: dimljena
bijela i punjena;
- ulbastije: svinjska i
jagnjea,
- mukalica:
leskovaka
mukalica na dva
naina.
Nacionalna jela po porudbini
- Opisuje postupak
- Priprema i oblikuje
pripreme namirnica
namirnice za izradu
i za izradu
crnogorskih
crnogorskih
nacionalnih jela u
nacionalnih jela,
skladu sa
nain njihovog
recepturama.
oblikovanja,
- Servira i dekorie
serviranja i
jela.
sa recepturama:
- stekovi: njeguki i
durmnitorski;
- popeci na podgoriki
nain;
- pletenica
Crnogorke;
- crnogorske plainke;
- ribe: pastrmka na
podgoriki nain,
dimljeni krap (topao
i hladan);
- kaamak: kaamak,
smoani kaamak,
krtolovi kaamak od
kukuruznog,
peninog brana i
heljde;
- pite: pita od sira,
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
rotilja, u skladu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
oblikovanje za
izradu crnogorskih
nacionalnih jela u
skladu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
29
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
pita od krompira,
pita od mesa, pita
od koprive, zelja,
uanice...
Hladan i topli bife
- Nabraja i definie,
- Razlikuje jela
jela za toplo hladnog i toplog
hladni bife, vri
bifea.
njihov odabir u
- Vri pravilan odabir
skladu sa potrebama u zavisnosti od
i zahtjevima gosta,
potrebe gostiju.
servira i dekorie za - Servira dekorie i
topli i hladni bife.
izlae jela u skladu
sa pravilima.
Koktel partije
- Opisuje nain
- Razlikuje nain
pripreme i
pripreme i
organizacije koktel
organizacije koktel
partija
partija, vri odabir
(jednostavnih,
jela u zavisnosti od
srednjih i punih),
vrste koktel partije i
postupak i razloge
strukture gostiju.
za odabir jela:
apetisana, kanapea,
hladnih jela, jela od
mesa, rotiljskih
jela, minjona i voa
u zavisnosti od vrste
koktel partije i
strukture gostiju.
Flambirana jela
- Opisuje postupak
- Priprema namirnice,
pripreme namirnica, opremu i pribor za
opreme i pribora za
pripremanje
pripremanje
flambiranih jela i
flambiranih jela i
poslastica u skladu
poslastica, nain
sa recepturama.
njihovog
- flambira.
pripremanja,
- prezentuje, servira i
prezentiranja,
dekorie jela.
serviranja i
sa recepturama:
- mesna jela: telei
medaljoni,
turnedo i uree
bijelo;
- rakovi: flambirani
rakovi, flabirani
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
- Definisanje hladnog
i toplog bifea na
razliitim
primjerima.
- Serviranje,
dekorisanje i
izlaganje.
Vjebe
- Priprema i
organizacija koktel
partije, odabir jela
koktel partije i
strukture gostiju.
- Serviranje,
dekorisanje i
izlaganje.
Vjebe
opreme i pribora za
pripremanje
flambiranih jela i
poslastica u skladu
sa recepturama.
- Prezentovanje jela,
serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
30
sadraji
uenik
kampi u sosu
ameriken;
- poslastice:
crnogorske
palainke, banane u
vrhnju, breskve u
vinja sosu,
flambirani
sladoled...
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- M. Stojanovi: Kulinarstvo, Via kola za obrazovanje ugostiteljskih radnika,
Beograd, 1977.
- R. Stojanovi, M. Stojanovi, P. Petkovi: Tehnologija zanimanja za I, II, III i IV
razred SUO, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1984.
- D. Mikovi, J. Kemar: Savremeni kuvar, Prosveta, Beograd, 1967.
- M. akota: Prirunik za kuvarstvo, IP Svjetlost, Zavod za udbenike, Sarajevo,
1981.
- Pelaprat, Veliki Pelaprat, Prosveta, Beograd, 1971.
- Narodni kuvar, Prosveta, Beograd, 2002.
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave
- Opremljen kabinet za kuvarske vjebe sa najmanje tri radna mjesta (oprema,
ureaji, posue, alat, inventar), namirnice biljnog i ivotinjskog porijekla
potrebne za realizaciju programa, kompjuter, tampa i grafoskop.
7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika
- Provjera znanja vri se usmeno, pismeno i na vjebama:
- Usmeno, u svakom klasifikacionom periodu najmanje jednom.
- Vjebe, u svakom klasifikacionom periodu najmanje jednom.
- Pismeno, u svakom klasifikacionom periodu najmanje jednom (pismena provjera
vri se pomou testa koji se sastavlja od grupe pitanja na koja se odgovara
zaokruivanjem tanog odgovora, dopunom teksta ili opisnim putem).
- Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zakljuna ocjena na kraju kolske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju kolske godine.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika
- Visoka struna sprema 3 + 1 iz kuvarstva.
31
10. Povezanost predmeta

Znanja
- Namirnice
- Pripremanje jela
- Higijena tijela, odjee i
obue
- Tehnologija pripeme
hrane (uvanje, obrada i
kvarenje)
- Teorijska osnova za
praktinu nastavu
- Jelovnik
- Dnevni obroci
- Specijalna jela
- Zajedniki obroci
- HACCP
- Organizacija rada u
kuhinjskom bloku uz
adekvatnu upotrebu
strune terminologije na
francuskom jeziku
- Pekarski proizvodi
- Hrana i vino
Povezanost sa drugim predmetima

Predmet
Znanja
- Poznavanje robe
- Namirnice
- Poznavanje robe
- Znaaj ishrane
- Higijena
- Standardi line i radne
higijene
- Higijena
- Ishrana i zdravlje ljudi
- Praktina nastava
-
Nauka o ishrani
Francuski jezik
- Osnove pekarstva
- Osnove somelijerstva
32
- Praktina primjena
teorijskih zanja u praksi
- Jelovnik
- Dnevni obroci
- Specijalna jela
- Zajedniki obroci
- HACCP
- Struna terminologija
- Vino
1.2.2. POZNAVANJE ROBE

1. Naziv predmeta: POZNAVANJE ROBE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
57
15
57
15
62
10
176
40
Ukupno
72
72
72
216

- Upoznavanje sa osnovnim pojmovima o robi i o uslovima u prometu robe.
- Upoznavanje sa karakteristikama hranljivih materija, njihovom praktinom
iskoriavanju u kuvarstvu i znaaju za organizam ovjeka.
- Upoznavanje sa znaajem ishrane ovjeka.
- Upoznavanje pojedinih namirnica, njihovih biolokih i energetskih vrijednosti,
njihovih osobina, dobijanje, prerada, nain koritenja i obrada.
- Osposobljavanje da se pomou tabela vri odabir namirnica i sastavi obrok za
razliite kategorije ljudi.
- Razvijanje svijesti o pravilnoj ishrani i upotrebi namirnica.
- uvanje i unapreenje ivotne sredine.
33

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Zakonodavstvo u prehrambenoj struci
- Upoznaje se sa
- Analizira zakonsku
- Razvija lojalnost.
zakonodavstvom u
regulativu.
prehrambenoj
struci,
tehnologijom i
podjelom robe.
- Upoznaje se sa
- Tumai vrstu i
deklaracijom i
osobine robe na
opisuje razliite
osnovu deklaracije,
materijale za
razlikuje razliite
izradu ambalae.
materijale za
izradu ambalae.
- Nabraja i opisuje
- Primjenjuje
- Razvija sistem
kriterijume za
razliite kritrijume
vrijednosti.
ocjenu kvaliteta
za ocjenu kvaliteta
robe.
robe.
Hranljiva vrijednost namirnica
- Nabraja hranljive
- Klasifikuje
- Razvija kulturu
materije, opisuje
namirnice na
ishrane.
njihovu funkciju i
osnovu energetske
energetsku
vrijednosti.
vrijednost.
- Analizira tabele sa
energetskim
vrijednostima
namirnica.
- Izraunava
energetske
vrijednosti pomou
tabela.
- Opisuje i nabraja
- Razlikuje vrste
sastav i vrste
bjelanevina.
bjelanevina.
- Opisuje osobine i
- Vri pravilan odabir - Razvija pozitivan
znaaj
namirnica
odnos prema
bjelanevina u
razliitog porijekla.
zdravlju.
ishrani.
- Opisuje i nabraja
- Razlikuje vrste
sastav i vrste
ugljenih hidrata.
ugljenih hidrata.
- Opisuje osobine i
znaaj ugljenih
namirnica
hidrata u ishrani.
- Opisuje i nabraja
sastav i vrste
vrste masti.
masti.
- Opisuje osobine i
znaaj masti u
namirnica
34
Preporuke za
izvoenje nastave
- Diskusija.
- itanje deklaracije
na razliitoj
ambalai.
- Diskusija o
kriterijumima i
njihovoj primjeni.
- Rad u grupi.
- Koagulacija
bjelanevina.
- Karamelizacija
mlijenog eera.
sadraji
uenik
ishrani.
- Nabraja vitamine
rastvorljive u vodi i
objanjava njihov
znaaj za ouvanje
zdravlja.
- Nabraja vitamine
rastvorljive u
mastima i
objanjava njihov
znaaj za ouvanje
zdravlja.
- Definie mineralne
materije i opisuje
njihov znaaj.
- Pojanjava
postupak
izraunavanje
energetske
vrijednosti obroka.
- Navodi i opisuje
razliite
energetske potrebe
ljudi.
- Nabraja principe
pravilne ishrane.
Mikrobiologija
- Imenuje i opisuje
vrste i znaaj
mikroorganizama.
- Navodi i opisuje
fiziologiju
mikroorganizama.
- Opisuje ekoloke
uslove za razvoj
mikroorganizama.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Izraunava
energetsku
vrijednost
namirnica.
- Razlikuje
hidrosolubilne i
liposolubilne
vitamine.
- Vri odabir
namirnica za
pravilnu ishranu i u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Vri odabir
namirnica za
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Izraunava
energetsku i
bioloku vrijednost
obroka.
- Vri odabir
namirnica za
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Primjenjuje
principe za
pravilnu ishranu.
- Razvija sposobnost
biranja i
kombinovanja.
- Prepoznaje vrste
mikroorganizama i
njihov uticaj u
ishrani.
- Razvija
odgovornost i
dosljednost u
rukovanju i
pripremanju
namirnica.
- Piramida zdrave
ishrane.
- Analizira razliite
vrste
mikroorganizama.
- Predlae mjere
potrebne za
uvanje namirnica
od djelovanja
- Posmatranje
mikroorganizama.
- Prikazivanje
slajdova
mikroorganizama.
35
sadraji
uenik
uenik
mikroorganizama.
- Analizira uslove za
djelovanje
mikroorganizama.
- Navodi i opisuje
korisno i tetno
djelovanje
mikroorganizama.
- Definie i imenuje
- Prepoznaje
fermente i navodi
razliite faze
fermentativne
tokom
reakcije.
fermentacije.
Konzervisanje namirnica
- Navodi i opisuje
- Predlae mjere
naine
potrebne za
konzervisanja
uvanje namirnica.
namirnica i ukazuje
na znaaj
konzervisanja.
- Imenuje i opisuje
- Predlae razliite
fizike metode
fizike metode
konzervisanja.
konzervisanja.
- Imenuje i opisuje
hemijske i bioloke
metode
konzervisanja.
- Opisuje promjene
na namirnicama
tokom skladitenja
i pravilan postupak
skladitenja u
zavisnosti od vrste
namirnice.
Namirnice
- Nabraja najvanije
hemijske sastojke
povra i opisuje
bioloku vrijednost.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvoenje nastave
- Mlijena
fermentacija.
- Razvija marljivost i
preciznost u
nabavci, upotrebi i
uvanju namirnica.
- Konzervisanje
putem smrzavanja,
ukuvavanja i
suenja.
- Kozervisanje putem
mariniranja,
soljenja i hemijskih
konzervansa.
- Predlae i razlikuje
hemijske i bioloke
metode.
- Predlae potrebne
mjere za pravilno
uvanje tokom
skladitenja.
- Navodi i opisuje
evropske standarde
o kvalitetu povra.
- Vri odabir u
pravilnoj ishrani i u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Izraunava
energetsku
vrijednost povra.
- Primjenjuje
standarde o
kvalitetu povra.
- Opisuje uvanje i
promjene na
povru tokom
skladitenja.
- Navodi i opisuje
zeljasto - lisnato
- Predlae potrebne
mjere za pravilno
uvanje povra
tokom skladitenja.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
biranja,
kombinovanja i
pripremanja
povra.
- Komparativna
analiza standrada u
Crnoj Gori i EU o
kvalitetu povra.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
36
sadraji
uenik
povre.
uenik
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine primjenu
kod pripreme jela.
- Navodi i opisuje
korijenasto
-krtolasto povre.
- Navodi i opisuje
stabljiasto
povre.
- Navodi i opisuje
mahunasto povre.
- Navodi i opisuje
povre sa
plodovima:
paprika, paradajz i
dr.
- Navodi i opisuje
ostale vrste povra
sa plodovima.
- Opisuje i navodi
gljive u
kulinarstvu.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Opisuje suenje i
mariniranje gljiva.
- Razlikuje suene i
marinirane gljive i
njihovu primjenu
kod pripremanja
jela.
- Razlikuje sokove i
koncetrate od
povra.
- Navodi i opisuje
sokove i
koncentrate od
povra.
- Nabraja i opisuje
fizike metode
konzervisanja
povra.
- Nabraja i opisuje
hemijske i bioloke
metode
konzervisanja
povra.
- Navodi znaaj i
nabraja zaine u
kulinarstvu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvoenje nastave
zeljasto lisnatog
povra.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
korijenasto
-krtolastog povra.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
stabljiastog
povra.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mahunastog
povra.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Povre
-organoleptika
ocjena kvaliteta
povra sa
plodovima.
- Prikazivanje
slajdova i
prepoznavanje
razliitih vrsta
gljiva.
- Priprema gljiva za
suenje.
- Predlae razliite
fizike metode
konzervisanja.
- Konzervisanje
povra
smrzavanjem.
- Predlae razliite
hemijske i bioloke
metode
konzervisanja.
- Mariniranje povra.
- Predlae razliite
vrste zaina.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
zaina.
37
sadraji
uenik
- Navodi i opisuje
zaine za jela.
- Navodi i opisuje
zaine za
poslastice i ostale
namjene.
- Navodi podjelu i
opisuje aditive.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i vri
odabir zaina u
zavisnosti od
eljenog ukusa i
recepture.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i vri
odabir zaina u
zavisnosti od
eljenog ukusa i
recepture.
- Predlae razliite
vrste aditiva.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Upoznavanje sa
razliitim zainima
za jela.
38
Razred: DRUGI
sadr
aji
uenik
Meso
- Navodi i opisuje
sastav i vrijednost
mesa kao
namirnice.
- Opisuje zrenje
mesa.
- Navodi i opisuje
uvanje mesa do
upotrebe.
- Opisuje naine
smrzavanja mesa.
- Navodi i opisuje
uskladitenje,
promjene na
smrznutom mesu i
odmrzavanje.
- Navodi i opisuje
razliite vrste
kvarenja i
promjene kod
kvarenja mesa.
- Nabraja i opisuje
vrste i kategorije
goveeg mesa.
- Nabraja i opisuje
vrste i kategorije
svinjskog mesa.
- Nabraja i opisuje
vrste i kategorije
mesa ovaca i koza.
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
uenik

u pravilnoj ishrani i
u sluaju
poremeenog
zdravlja prema
recepturi.
- Izraunava
energetsku
vrijednost mesa.
- Procjenjuje
kvalitet pojedinih
vrsta mesa.
- Odreuje uvanje
mesa do upotrebe.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
- Razvija
odgovornost u
rukovanju i
pripremanju
namirnica.
- Razvija
odgovornost.
- Predlae
kriterijume o
nainu smrzavanja
mesa.
- Uoava promjene
na smrznutom
mesu i primjenjuje
naine
odmrzavanja.
vrste kvarenja.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa.
- Prikazivanje video
razliitim
primjerima uvanja
mesa do upotrebe.
- Zamrzavanje mesa
(brzo i sporo).
- Posmatranje
promjena.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa prilikom
odmrzavanja.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa prilikom
kvarenja.
- Razlikuje pojedine
vrste mesa i
njihovu primjenu u
zavisnosti od
recepture.
vrste mesa i
njihovu primjenu u
zavisnosti od
recepture.
vrste mesa i
njihovu primjenu u
zavisnosti od
- Prikazivanje slika
sa djelovima
goveeg mesa po
kategorijama.
sa djelovima
svinjskog mesa po
kategorijama.
- Posjeta mesnici.
39
sadr
aji
uenik
- Navodi i opisuje
kulinarsku obradu
mesa.
- Navodi vrste i
opisuje osobine i
ocjenjuje kvalitet
mesa peradi.
- Definie podjelu
ribe.
- Opisuje osnovne
karakteristike u
zavisnosti od vrste
riba i naina
njihovog uvanja.
- Definie
kriterijume
procjene kvaliteta
mesa riba.
- Opisuje proizvode
od riba i njihovo
uvanje.
- Navodi vrste,
opisuje osobine i
kvalitet mesa
koljki.
- Navodi vrste i
opisuje osobine i
kvalitet mesa
rakova.
- Navodi vrste i
opisuje osobine
glavonoaca, aba,
kornjaa, pueva i
algi.
- Navodi vrste,
opisuje sastav,
osobine i uvanje
mesa divljai.
i navodi vrste
suhomesnatih
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
recepture.
- Predlae i razlikuje
metode kulinarske
obrade mesa.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
uenik
- Razvija
odgovornost i
marljivost u
pripremanju i
rukovanju
namirnicama.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i vri
odabir u zavisnosti
od recepture.
- Razlikuje ribe po
vrstama i procentu
masti.
obradom mesa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa peradi.
- Prikazivanje
slajdova sa vrstama
riba.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa ribe.
vrste proizvoda od
riba.
- Procjenjuje
kvalitet mesa
koljki.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
koljki.

u zavisnosti od
recepture.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
rakova.
- Procjenjuje
kvalitet mesa
glavonoaca i vri
pravilan odabir u
zavisnosti od
recepture.
u zavisnosti od
recepture.
vrste suhomesnatih
proizvoda.
biranja
kombinovanja i
40
sadr
aji
uenik
proizvoda.
- Opisuje kvalitet,
uvanje i kvarenje
suhomesnatih
proizvoda.
izrade
kobasiarskih
proizvoda i navodi
njihove vrste.
- Opisuje kvalitet,
uvanje i kvarenje
kobasiarskih
proizvoda.
- Navodi podjelu i
vrste mesnih
konzervi.
- Opisuje uvanje,
odrivost i kvarenje
mesnih konzervi.
Mlijeko
- Navodi hemijske
sastojke i
vrijednost mlijeka
kao namirnice.
- Opisuje osobine
mlijeka.
- Navodi i opisuje
metode
konzervisanja
mlijeka.
- Navodi i opisuje
tehnologiju, vrste,
uvanje i kvalitet
fermentisanih i
nefermentisanih
mlijenih napitaka.
- Opisuje
tehnologiju,
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
uenik
odgovornosti prema
potroau.
- Ocjenjuje kvalitet
suhomesnatih
proizvoda.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
suhomesnati
proizvoda.
vrste kobasiarskih
proizvoda.
- Procjenjuje
kvalitet
kobasiarskih
proizvoda.
vrste konzervi od
mesa.
- Procjenjuje
kvalitet mesnih
konzervi.
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja prema
recepturi.
- Izraunava
energetsku
vrijednost mlijeka.
- Procjenjuje
kvalitet mlijeka.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
kobasiarskih
proizvoda.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesnih konzervi.
biranja,
ekonominost i
snalaljivost.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mlijeka.
- Razlikuje i
primjenjuje
razliite metode
konzervisanja
mlijeka.
vrste fermentisanih
i nefermentisanih
mlijenih napitaka.
vrste pavlake i
- itanje deklaracija
za pavlaku i
41
sadr
aji
uenik
uvanje i kvalitet
mlijeka u prahu,
pavlake i maslaca.
- Opisuje
tehnologiju,
uvanje i kvalitet
masla, kajmaka i
sladoleda.
izrade sira.
- Navodi podjelu
sireva.
- Navodi vrste i
opisuje meke
sireve.
- Navodi vrste i
opisuje tvrde
sireve.
- Navodi vrste i
opisuje topljene
sireve.
- Navodi i opisuje
mane i uvanje
sira.
Jaja
- Opisuje grau,
sastav i
abnormalne pojave
kod jaja.
- Navodi podjelu i
opisuje kriterijume
za ocjenu kvaliteta
jaja.
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
maslaca.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
uenik
maslac.
- Prepoznaje
razliite vrste
kajmaka.
- Prepoznaje
razliite faze
tokom
fermentacije.
vrste sireva.
- Procjenjuje
kvalitet mekih
sireva i vri
pravilan odabir u
zavisnosti od
recepture.
- Procjenjuje
kvalitet tvrdih
sireva i vri
pravilan odabir u
zavisnosti od
recepture.
- Prepoznaje
razliite vrste
tvrdih sireva.
- Preduzima
potrebne mjere za
uvanje sira od
kvarenja.
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja prema
recepturi.
- Izraunava
energetsku
vrijednost jaja.
- Vri ocjenu
kvaliteta jaja i
klasifikaciju po
krupnoi.
- Posjeta mljekari.
kombinovanja i
odgovornosti.
42
sadr
aji
uenik
- Navodi proizvode
od jaja.
- Opisuje nain
uvanja jaja tokom
skladitenja i
naine pakovanja.
Sredstva za uivanje
pripreme kafe.
- Nabraja vrste kafe
i opisuje osnovne
karakteristike.
- Pojanjava uticaj
kafe na organizam
ovjeka.
pripreme aja.
- Pojanjava znaaj
aja u ljudskoj
ishrani.
pripreme kakaoa.
- Pojanjava znaaj
kakaoa u ljudskoj
ishrani.
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
- Predlae potrebne
mjere za uvanje
jaja.
uenik
- Procjenjuje i
razlikuje razliite
vrste kafe.
biranja i marljivost
u pripremanju
rukovanju
namirnicama.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
- Organoleptika
ocjena kvaliteta i
priprema kafe.
- Procjenjuje i
razlikuje razliite
vrste aja.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta i
priprema aja.
- Procjenjuje i
razlikuje razliite
vrste kakaoa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
kakaoa.
43
Razred: TREI
sadr
aji
uenik
itarice
- Nabraja i opisuje
vrste i znaaj
itarica u ishrani
ljudi.
- Opisuje mehaniki
sastav zrna ita i
nabraja hemijske
sastojke.
dobijanja brana i
navodi osobine
brana usljed
primjesa.
- Nabraja razliite
tipove brana i
ocjenjuje kvalitet.
- Opisuje
uskladitenje
brana, navodi
tipove raanog
brana i kukuruzne
preraevine.
- Nabraja i opisuje
osnovne i dodatne
sirovine za
proizvodnju hljeba.
izrade hljeba.
- Navodi i opisuje
vrste, kvalitet i
bolesti hljeba.
- Nabraja i opisuje
proizvode od
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
uenik
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Izraunava
energetsku
vrijednost itarica.
- Prepoznaje
razliite vrste
kvarenja brana.
biranja,
kombinovanja i
pripremanja.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
brana.
- Razlikuje tipove
brana,
procjenjuje
kvalitet i vri
odabir u zavisnosti
od recepture.
- Predlae potrebne
mjere za uvanje
brana.
- Razlikuje raano i
kukuruzno brano.
sirovina u
zavisnosti od
recepture.
- Prepoznaje
razliite faze
tokom pripreme
hljeba.
- Razlikuje vrste
hleba i preduzima
potrebne mjere za
uvanje.
- Razlikuje proizvode
od skroba.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
- Ocjena kvaliteta
brana.
- Prikazivanje
slajdova sa
primjerima
uskladitenja
brana (pozitivni i
negativni primjeri).
- Diskusija.
biranja,
kombinovanja i
pripremanja.
- Posjeta pekari.
44
sadr
aji
uenik
skroba.
izrade tjestenina.
- Definie osnovne
karakteristike
kvaliteta.
- Nabraja vrste
tjestenine, nain
uvanja i znaaj u
ishrani.
Ulja i masti
dobijanja, osobine
i kvalitet svinjske
masti.
- Navodi i opisuje
tehnologiju,
osobine, kvalitet
guije i paije
masti, kvarenje.
i nabraja
najvanije vrste
biljnih ulja.
- Nabraja i opisuje
tehnologiju
dobijanja, osobine
i primjenu biljnih
masti.
- Navodi sirovine,
osobine,
tehnologiju izrade i
uvanje margarina.
Voe i proizvodi
- Nabraja najvanije
hemijske sastojke
voa i opisuje
bioloku vrijednost.
- Navodi i opisuje
evropske standarde
o kvalitetu voa.
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
uenik
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
- Razlikuje
tjestenine,
procjenjuje
kvalitet i vri
odabir u zavisnosti
od recepture.
- Procjenjuje
kvalitet svinjske
masti.
- Preduzima
potrebne mjere za
uvanje masti.
- Procjenjuje
kvalitet i vri
pravilan odabir u
zavisnosti od
recepture.
- Razlikuje vrste i
preduzima
potrebne mjere za
uvanje.
- Razlikuje vrste i
preduzima
potrebne mjere za
uvanje.
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Izraunava
energetsku
vrijednost voa.
- Primjenjuje
standarde o
kvalitetu voa.
- Razvija kulturu
ishrane, biranja i
kombinovanja.
- Komparativna
analiza standarda u
Crnoj Gori i EU.
- Diskusija.
45
sadr
aji
uenik
- Opisuje uvanje i
promjene na vou
tokom skladitenja.
- Navodi i opisuje
jabuasto voe.
- Navodi i opisuje
kotiavo voe.
- Navodi i opisuje
jagodasto i
bobiasto voe.
- Navodi i opisuje
jezgrasto voe.
- Navodi i opisuje
juno voe.
i metode
konzervisanja voa.
- Opisuje
tehnologiju, vrste,
uvanje i kvalitet
vonih sokova.
Pia
- Navodi i opisuje
pojam, podjelu i
znaaj alkoholnih
pia.
- Definie i opisuje
alkoholnu
fermentaciju i
destilaciju.
- Opisuje i navodi
tehnologiju,
hemijski sastav,
uvanje i kvalitet
crnih vina.
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
- Predlae potrebne
mjere za pravilno
uvanje tokom
skladitenja.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Primjenjuje
razliite metode
konzervisanja voa.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Razvrstava pia po
procentu etil
alkohola.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
uenik
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
jabuastog voa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
kotiavog voa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
jagodastog i
bobiastog voa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
jezgrastog voa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
junog voa.
- Smrzavanje voa.
- Degustacija ocjena kvaliteta.
- Razvija
odgovornost i
snalaljivost.
- Razlikuje
fermentaciju i
destilaciju i
njihovu praktinu
primjenu.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
crnih vina.
- itanje deklaracija
za razliite vrste
alkoholnih pia.
- Posmatranje video
zapisa feremtacije
i destilacije.
- Primjena
pravilnika.
46
sadr
aji
uenik
- Opisuje i navodi
tehnologiju, nain
uvanja bijelih i
ruiastih vina.
- Definie
kriterijume za
ocjenu kvaliteta
uvanja bijelih i
ruiastih vina.
- Opisuje i navodi
tehnologiju, nain
uvanja desertnih i
aperitivnih vina.
- Definie
kriterijume za
ocjenu kvaliteta
uvanja desertnih i
aperitivnih vina.
- Opisuje i navodi
tehnologiju, nain
uvanja pjenuavih
vina.
- Definie
kriterijume za
ocjenu kvaliteta
uvanja pjenuavih
vina.
- Navodi i opisuje
sirovine,
tehnologiju,
hemijski sastav,
manipulaciju i
kvalitet piva.
- Navodi i opisuje
vrste, sirovne,
tehnologiju,
hemijski sastav,
uvanje i kvalitet
prirodnih rakija.
- Navodi i opisuje
vrste, sirovine,
tehnologiju,
hemijski sastav,
uvanje i kvalitet
estokih pia.
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
bijelih i ruiastih
vina.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
uenik
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
desertnih i
aperativnih vina.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
pjenuavih vina.
- Posjeta vinskom
podrumu.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
piva.
- Razlikuje vrste na
osnovu
karakteristinih
organoleptikih
osobina.
- Procjenjuje
kvalitet prirodnih
rakija.
osnovu
karakteristinih
organoleptikih
osobina,
procjenjuje
- Primjena
pravilnika.
- Primjena
pravilnika.
- Primjena
pravilnika.
47
sadr
aji
uenik
- Navodi i opisuje
vrste, sirovine,
tehnologiju,
hemijski sastav i
kvalitet likera.
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
kvalitet estokih
pia.
osnovu
karakteristinih
organoleptikih
osobina,
procjenjuje
kvalitet likera.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet.
- Navodi i opisuje
vrste, sirovine,
tehnlogiju,
hemijski sastav i
kvalitet
bezalkoholnih pia.
Sredstva za zaslaivanje
- Opisuje i navodi
- Razlikuje vrste i
vrste, hranljivu
vri odabir u
vrijednost, kvalitet
i uvanje eera.
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Opisuje i navodi
- Razlikuje vrste i
vrste, hranjivu
vri odabir u
vrijednost,
kvalitet, pakovanje
sluaju
i uvanje meda.
poremeenog
zdravlja.
- Navodi i opisuje
- Razlikuje vrste i
vrste, osobine i
vri odabir u
primjenu
sluaju
materijala za
poremeenog
zaslaivanje u
zdravlja.
dijetalnoj ishrani.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
uenik
- Primjena
pravilnika.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
bezalkoholnih pia.
- Razvija kulturu
ishrane i biranja.

- Z. Milanovi: Mleko - proizvodnja i koritenje, Drutvo agrarnih ekonomista
Jugoslavije, Beograd, 2000.
- B. urii: Tehnologija ivotnih namirnica, Nauka i drutvo, Beograd, 1991.
- J. Danon: Zaini u svakodnevnoj upotrebi, Pronalazatvo, Beograd, 1985.
- M. Jovanovi, S. Kalini: Poznavanje robe, Zavod za udbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 2000.
- G. Niketi-Aleksi: Tehnologija voa i povra, Nauna knjiga, Poljoprivredni
fakultet, Beograd, 1988.
- LJ. Trajkovi-Pavlovi: Preporueni dnevni unos hranljivih materija, Savezni zavod
za zdravstvenu zatitu, Beograd, 1993.
48
- M. Vere: Osnovi konzervisanja namirnica, Nauna knjiga, Poljoprivredni fakultet,

Beograd, 1991.
- . R. Leki: Tehnologija proizvodnje hljeba, Beograd, 2004.
- S. Kalini, M. Jovanovi: Poznavanje robe, Zavod za udbenike i nastavna
- V. Kuki, S. Kalini: Poznavanje robe, Zavod za kolstvo, Podgorica,1992.
- M. Ljubisavljevi: Prehrambeni proizvodi i pia, Velarta, Beograd,1996.
- Kabinet sa potrebnom opremom, grafoskop i namirnice.
- Provjera znanja vri se usmenim putem, najmanje jednom u svakom
- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer prehrambeno - tehnoloko inenjerstvo;
- diplomirani inenjer prehrambene tehnologije biljnih proizvoda;
- diplomirani inenjer prehrambene tehnologije animalnih proizvoda;
- diplomirani inenjer tehnologije, smjer ugljeno - hidratna hrana;
- diplomirani inenjer tehnologije, smjer mikrobiloki procesi;
- diplomirani inenjer poljoprivredne prerade i kontrole poljoprivrednih proizvoda.
Znanja
- Znaaj ishrane
- Pravilna upotreba
namirnica
- Ishrana i njega ljudi za
zdravlje ljudi
- Znaaj ishrane
- Namirnice
- Hranjive materije i njihova
uloga u organizmu
- Namirnice
- Faktori koji utiu na
kvalitet sirovina i naina
ispitivanja
- Principi pravilne ishrane i
nain izraunavanja
energetske vrijednosti
pojedinih namirnica
uloga za organizam

Predmeti
Znanja
- Higijena
- Ishrana i njena uloga za
zdravlje ljudi
- Higijena
- Higijena
- Nauka o ishrani
- Znaaj ishrane
- Kuvarstvo
- Praktina nastava
- Osnove pekarstva
- Pripremanje jela
- Namirnice
- Energetska vrijednost
namirnica
- Namirnice u pekarstvu
- Procjena kvaliteta
sirovina
- Osnove pekarstva
- Osnove pekarstva
- Osnove pekarstva
sirovina
- Osnove poslastiarstva
namirnica
49

ispitivanja
- Vina
sirovina
- Osnove Somelijerstva
- Vina
50
1.2.3. HIGIJENA
1. Naziv predmeta: HIGIJENA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
72
Ukupno
72
72

- Upoznavanje uenika sa znaajem higijene, sa posebnom razradom line higijene
i higijene radne sredine.
- Razvijanje navika primjene higijene u uslunim djelatnostima.
- Sticanje osnovnih saznanja o higijeni ishrane i njenoj primjeni u uslunim
djelatnostima.
- Usvajanje osnovnih pojmova mentalne higijene i komunalne higijene.
- Razvijanje zdravstvenog vaspitanja.
51

Razred: PRVI
sadr
aji
uenik
Uloga i zadaci higijene
- Upoznaje se sa
zadacima higijene.
- Upoznaje se sa
savremenim
shvatanjem
zdravlja i faktora
koji utiu na
zdravlje.
- Definie elemente
higijene tijela,
zuba, odjee i
obue.
- Navodi i opisuje
uzroke, koje
izazivaju oboljenje
zuba i desni.
Uloga zdrave ishrane
- Opisuje ulogu
ishrane za zdravlje
ljudi.
-
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
uenik
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
Analizira i detaljno
objanjava pravilno
odravanje
higijene tijela.
- Podstie
odgovornost o
zatiti svog
zdravlja i zdravlja
drugih.
Na razliitim
primjerima navodi
znaaj potrebe
preventivnog
odravanja higijene
tijela, zuba,
odjee i obue.
- Razumije znaaj
higijene za
zdravlje.
- Demonstracija na
modelu zuba
ovjeka.
- Prikazivanje
slajdova sa
fotografijama
karijesa i
paradentoze.
Definie elemente i
naela zdrave
ishrane.
Analizira i vrednuje
posledice
pomanjkanja
hranljivih materija.
- Razvija osjeaj
odgovornosti za
zdravlje potroaa.
- Diskusija.
- Razumije znaaj
higijene radnog
prostora za
zdravlje.
- Prikazivanje
pozitivnih i
negativnih primjera
iz okruenja.
- Diskusija.
- Razvija
odgovornost.
- Posmatranje
bakterija pomou
mikroskopa.
- Razvija
odgovornost i
savjest o zatiti
zdravlja drugih.
- TV i video
projekcija sa
razliitim
primjerima.
ivotni i radni prostor

- Opisuje uticaj
- Analizira inioce
radnog i ivotnog
okoline, koji utiu
prostora na
na zdravlje
zdravlje.
ovjeka.
- Primjenjuje
postupke, koji
uvaju ivotni i
radni prostor.
Mikroorganizmi
- Navodi vrste
- Razlikuje
mikroorganizama.
dezinfekciju,
- Nabraja i opisuje
dezinsekciju i
naine unitenja
deratizaciju.
mikroorganizama.
Znakovi oboljenja
- Opisuje poetne
- Prepoznaje, na
znake bolesti.
konkretnim
primjerima,
najee znakove,
52
sadr
aji
uenik
Zarazne bolesti
- Opisuje najee
vrste zaraznih
bolesti (crijevne,
kone, polne,
zoonoze).
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
koji upozoravaju na
bolest.
- Analzira postupke
pravilnog
reagovanja na
pojavu znakova
odreene bolesti.
uenik
- Identifikuje uzroke
i razumije uslove
za nastanak
bolesti.
- Analizira preporuke
i predvia mjere za
sprijeavanje
zaraznih bolesti.
- Razvija
odgovornost prema
saradnicima.
Povrede na radu
- Navodi vrste
nezgoda.
- Razlikuje najee
vrste nezgoda.
za odgovorno i brzo
- Vrednuje i predvia
rjeavanje
izvore opasnosti na
problema.
radnom mjestu
(plin, struja...).
- Ocjenjuje kako
treba postupiti u
sluaju nezgode.
Bolesti lokomotornog aparta
- Opisuje bolesti
- Pojanjava faktore - Razumije znaaj
lokomotornog
koji utiu na
sprijeavanja
aparata.
pojavu ovih bolesti.
bolesti
- Pojanjava faktore,
lokomotornog
koji mogu pomoi u
aparata, koji su
sprijeavanju
posledica rada u
bolesti
zanimanju
lokomotornog
konobara.
aparata.
Bolesti toksikomanije
- Opisuje bolesti
- Ocjenjuje uzroke,
- Razvija svijest o
toksikomanije.
razvoj i posljedice
toksikomaniji i
- Razumije ovisnost
toksikolokih
njenom uticaju na
kao drutveni
bolesti.
drutvo.
fenomen i
procjenjuje
tetnost po
zdravlje.
53
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
- TV i video
projekcija sa
razliitim
primjerima.
- Demonstracija
ukazivanja prve
pomoi kod
povreda:
- trovanje plinom;
- udar struje;
- zaustavljanje
krvarenja;
- besvjesno stanje.
- TV i video
projekcija sa
razliitim
primjerima.
- Organizovanje
predavanja ljekara
specijaliste za
bolesti zavisnosti.
- M. Nikoli: Higijena sa zdravstevnim vaspitanjem, Zavod za udbenike, Beograd,

2006.
- R. Kocijani, M. Nikoli: Opta i kolska higijena, Zavod za udbenike, Beograd,
1998.
- P. Zekovi, R. Mihajlova-Zekovi, Zdravstvena nega i rehabilitacija, Zavod za
udbenike, Beograd, 2004.
- Mikroskopi, slajdovi, model ovjeka, TV i video plejer i video kasete.
- Diplomirani biolog;
- doktor medicine.
- Lina i radna higijena

- Radna odjea i obua

Predmeti
Znanja
- Kuvarstvo
- Standardi line i radne
higijene
- Kuvarstvo
- Tehnologija pripreme
hrane (obrada, uvanje,
kvarenje)
- Kuvarstvo
- Osnove restoraterstva
- HACCP
- Higijena
- Nauka o ishrani
- Poznavanje robe
- Uloga ishrane za zdravlje

ljudi
- Osnove pekarstva
- Struktura savremenog
pekarskog pogona ili
radionice
- Zadaci higijene
- Elementi higijene
- Vrste nezgoda na radu
- Osnove pekarstva

ljudi
Znanja
- Higijena tijela, odjee i
obue
- Ishrana i zdravlje ljudi
- Osnove pekarstva
54
- HACCP
- Pravilna upotreba
namirnica
- Znaaj hljeba, peciva i
drugih pekarskih
proizvoda u zdravoj
ishrani
- Radni i ivotni prostor
- Sredstva i oprema u cilju
higijensko - tehnike
zatite u pekarskoj
proizvodnji
- Znaaj hljeba, peciva i
drugih pekarskih
proizvoda u zdravoj
ishrani
Znanja
radionice
- Zadaci higijene
- Elementi higijene
- HACCP

Predmeti
Znanja
- Praktina nastava
- Praktina nastava
55

higijensko - tehnike
zatite u pekarskoj
proizvodnji
- HACCP
1.2.4. OSNOVE TURIZMA

1. Naziv predmeta: OSNOVE TURIZMA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
72
Ukupno
72
72

- Sticanje i razumijevanje osnovnih znanja iz oblasti turizma, kao osnove za dalje
uspjeno obrazovanje.
- Razvijanje ljubavi prema sopstvenoj zemlji kao turistikoj destiniciji.
- Pozitivna orijentacija prema zanimanju, sa eljom daljeg obrazovanja, a sa
ciljem doprinosa razvoju turizma Crne Gore kao njene strateke orijentacije.
- Razvijanje ekoloke svijesti, i potpuno razumijevnje znaaja odrivog razvoja
turizma za Crnu Goru.
- Razvijanje sposobnosti za timski rad, ali i za sopstveno preuzimanje odgovornosti.
- Razvijanje komunikativnosti, tolerantnosti i sposobnosti postizanja kompromisa,
ime e i sebi i drugima aktivan ivot u graanskom demokratskom drutvu uiniti
lakim i ljepim.
56
4. Sadraj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Uvod u turizam
- Opisuje i pojanjava - Razlikuje turistike - Razvija usmjerenost
uslove za nastanak i
potrebe.
na razvoj.
razvoj turizma.
- Razumije uslove
nastanka turizma.
- Izrauje ematski
prikaz razvojnog
puta turizma.
- Definie pojam
- Uporeuje i razlikuje - Razvija odgovornost
rekreacije i
pojmove turizam i
prema sopstvenom
obrazlae zato
rekreacija.
zdravlju.
svaka rekreacija nije - Na razliitim
turizam.
primjerima pokazuje
potrebu za
rekreativnim
aktivnostima.
- Imenuje i definie
- Odreuje osobine
- Identifikuje se sa
potroae u turizmu. turiste.
turistom.
- Imenuje i definie
- Ocjenjuje kvalitet
- Razvija proces
faktore turistike
faktora turistike
kompleksnog
ponude(atraktivne,
ponude Crne Gore.
razmiljanja i
receprivne i
slobode izraavanja.
komunikativne).
- Razlikuje i definie
pojmove turistiki
promet i turistika
potronja.
- Prikuplja i uporeuje - Stie snalaljivost i

pokazatelje
sposobnost
turistikog prometa i prikupljanja i analize
potronje, i donosi
podataka.
zakljuke o kretanju
turista i razvoju
turizma.
Turizam kao privredna djelatnost
- Pojanjava pojam
- Analizira
- Razvija
turistikog trita.
specifinosti
inicijativnost,
- Upoznaje i obrazlae turistikog trita,
sposobnost
sve specifinosti
identifikuje
sopstvenog
turizma kao
probleme i daje
rasuivanja i
privredne djelatnosti rjeenja za njihovo
donoenja
(heterogenost,
prevazilaenje.
zakljuaka.
sezonski karakter
poslovanja,
karakteristike
turistike tranje i
turistike ponude i
definie karakter
rada).
57
Preporuke za
izvoenje nastave
- ematski prikaz
razvojnog puta
turizma.
- Video zapisi sa
razliitim
rekreativnim
aktivnostima.
- Video prezentacija
turistike ponude
Crne Gore.
- Diskusija.
- Korienje interneta.
- ematski prikaz
specifinosti
turizma.
- Uenje po
stanicama, npr. kod
sezonskog poslovanja
turizma.
- Diskusija.
- Korienje interneta.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Pojanjava i
- Vrednuje turizam
- Razvija spremnost za povezuje uticaj
kao generatora
sopstveni doprinos
turizma na privredu i razvoja privrede.
razvoju turzma.
drutvo (ekonomski
uticaji - direktni,
- Uoava znaaj
- Razvija tolerantnost, indirektni,
stranog turiste za
komunikativnost i
multiplikovani i
privredu zemlje.
spremnost na
ostali, i neekonomski
kompromis prilikom
uticaji).
rjeavanja problema.
Turistiki motivi
- Definie pojam
- Prepoznaje turistike - Razvija kreativnost. motiva i atraktivnih
motive u cilju
atributa motiva.
prilagoavanja
- Navodi vrste motiva
turistike ponude
i naine njihove
turistikoj tranji.
valorizacije.
Vrste i oblici savremenog turizma
- Definie pojam
segmentacije i
odreuje
kriterijume za
segmentiranje
turistike tranje.
- Odreuje elemente - Razvija inicijativu,

turistikog
kreativnost i
proizvoda koji
sposobnost za timski
kvalitetno
rad.
zadovoljavaju
potrebe pojedinih
segmenata turistike
tranje.
- Pojanjava pojmove - Vrednuje znaaj
- Pozitivna
time sharinga,
prilagoavanja
identifikacija sa
incentive turizma, turistie ponude
korisnicima usluga.
senior citizens i
turistikoj tranji.
ostale posebne grupe
potroaa.
Osnove odrivog razvoja turizma
- Pojanjava pojmove - Opaa i kritikuje
- Podstie usmjerenost
troiti i
razne oblike
na razvoj ekoloke
prodirati prostor.
devastacije prirodne svijesti.
- Definie pojam
sredine.
odrivog razvoja
- Na primjerima
turizma, njegova
odreuje raspoloive
naela i
potencijale za
pretpostavke.
odrivi razvoj
turizma u svom
mjestu (profil jakih i
slabih strana).
Organizacija turizma
- Objanjava pojam
- Zna organizacije
- Pozitivna
destinacije,
koje koje doprinose
orijentacija prema
organizacione oblike, razvoju turizma, a
zanimanju.
preduzetnitvo i
naroito kada se radi
58
Preporuke za
izvoenje nastave
ematski prikaz
ekonomskih i
neekonomskih
funkcija turizma.
Korienje interneta.
Prepoznavanje
motiva i njihovih
atraktivnih atributa
u mjestu ivljenja.
Diskusija.
- Rad u grupama:
svaka grupa bi
kreirala turistiki
proizvod za jedan
segment turistike
tranje.
- Diskusija.
- Primjeri iz prakse.
- Diskusija.
- Prikazivanje filmova
sa pozitivnim i
negativnim
primjerima uticaja
razvoja turizma na
prostor.
- Diskusija.
sadraji
uenik
kadrove u turizmu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
o malim i srednjim
preduzeima.
Preporuke za
izvoenje nastave
Turistika propaganda
- Definie pojam i
- Umije napraviti
- Razvija kreativnost. - Kreiranje
navodi vrste i
propagandnu poruku.
propagandnih poruka
sredstva turistike
sa istaknutim
propagande.
komparativnim
prednostima Crne
Gore.
- Diskusija.
Zakonska regulativa i planiranje turizma
- Upoznaje se sa
- Potuje propise
- Razvija
- Analiza zakonskih
zakonskim aktima iz
osnovnih zakonskih
prilagodljivost i
akata iz oblasti
oblasti turizma.
akata na polju
samokontrolu.
turizma.
turizma.
- Diskusija.
- Upoznaje se sa
osnovnim
postavkama
planiranja i
perspektivama
razvoja turizma.
- Zna ta je Master
plan.
- Analiza Master plana

razvoja turizma u
Crnoj Gori.
- Diskusija.

- I. P. upanovi: Osnove turizma i ugostiteljstva, Centar za struno obrazovanje,
Podgorica, 2008.
- O. Baki, M. Nikoli: Osnove turizma i ugostiteljstva, Zavod za udbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2007.
- Dr K. ai: Ekonomika turizma, Zavod za udbenike, Beograd, 2007.
- Master plan.
- Internet.
- LCD projektor, projektno platno i raunar.
- Provjera znanja vri se usmeno i pismeno:
- usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu,
- pismeno, test - po jedan u polugoditu.
59
- Diplomirani turizmolog;
- diplomirani ekonomista - turistiki smjer;
- diplomirani ekonomista.
Predmet
Znanja
Turistiko trite (pojam i
- Marketing u turizmu
- Ponuda i tranja na
specifinosti)
turistikom tritu
Turistiki motivi
- Motivi putovanja i trendovi
Turistika propaganda
prema potronji
- Promocija kao instrument
marketinga
Turizam kao privredna djelatnost - Marketing u turizmu
- Znaaj turizma za
crnogorsko drutvo i privredu
Osnove odrivog razvoja turizma - Marketing u turizmu
- Odrivi razvoj turizma
Znanja
- Predstavljanje turistike ponude - Francuski jezik
60
- Turizam - pojam i elementi

1.2.5. PREDUZETNITVO
1. Naziv predmeta: PREDUZETNITVO
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
20
52
72
20
52
72

- Razvijanje preduzetnike sposobnosti.
- Sticanje znanja o razvoju biznis ideje.
- Sticanje znanja o izradi biznis plana.
- Sticanje znanja i vjetina za osnivanje privrednog drutva.
- Sticanje znanja i vjetina za upravljanje malim privrednim drutvom.
- Osposobljavanje za rad u timu.
- Osposobljavanje za primjenu moderne vrste komunikacije.
- Osposobljavanje za prezentovanje rezultata rada uz pomo savremenih
tehnologija.
61

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Biznis ideja i biznis plan
- Upoznaje pojam
- Suoavajui
- Razvija osjeaj za
biznis ideja.
argumente kritiki
kreativnost.
- Opisuje nastanak
procjenjuje
biznis ideje.
kvalitet poslovne
postizanja
- Nabraja i
ideje u skladu sa
kompromisa.
opredjeljuje se za
postulatima
poslovnu ideju.
trinog
- Nabraja mogue
poslovanja.
vrste djelatnosti.
- Uvia vanost
- Razvija analitiko
- Opisuje pojam
izrade biznis plana
miljenje.
biznis plan.
u kontekstu
obezbjeivanja
- Upoznaje pojmove:
podrke, kako
vizija, misija,
unutar samog
strategija, ciljevi.
privrednog drutva - Razvija
tako i od strane
odgovornost u
- Upoznaje postupak
eksternih partnera
radu.
istraivanja trita.
(investitora,
- Upoznaje pojmove:
kreditora).
marketing plan i
- Razlikuje pojmove:
plan prodaje.
vizija, misija,
- Razvija strunost.
strategija.
- Opisuje elemente
- Kroz primjere
finansijskog plana
obrazlae ciljeve
privrednog drutva.
privrednog drutva. - Uoava vanost
- Kroz primjere
ouvanja zdrave
- Objanjava
obrazlae postupak
ivotne sredine.
neophodnost
istraivanja trita
ouvanja ivotne
na novom
sredine.
primjeru.
- Izvodi zakljuke o
- Razvija osjeaj za
- Rezimira biznis
potencijalnoj
marljivost i
plan.
konkurenciji.
preciznost.
- Prezentuje biznis
- Izvodi zakljuak o
plan.
potencijalnim
kupcima /
korisnicima usluga.
- Vri opis
proizvoda/usluga.
- Uvia znaaj
sprovoenja
kontrole kvaliteta
proizvoda/usluga.
- Kroz primjere
obrazlae
elemente
finansijskog plana
privrednog drutva.
62
Preporuke za
izvoenje nastave
- Poeljno je
uenicima ukazati
na primjere.
- Organizovati
prisustvo
predstavnika
realnog privrednog
drutva.
- Primjena tehnika
za unapreenje
razmiljanja (npr.
Eksperiment est
eira).
- Kao model moe da
poslui biznis plan
realnog privrednog
drutva.
- Pripremiti
integralnu cjelinu
od elemenata
biznis plana.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Sarauje kod
izrade plana
ouvanja ivotne
sredine za
konkretno
privredno drutvo.
- Oblikuje dinamiku
realizacije biznis
plana.
- Kritiki procjenjuje
slabosti sainjenog
biznis plana.
Osnivanje privrednog drutva
Ime privrednog drutva
- Nabraja mogua
- Opredjeljuje se za
rjeenja za ime
ime privrednog
privrednog drutva.
drutva u skladu sa
propisima i
potujui principe
jednostavnosti i
jedinstvenosti.
Vizuelni identitet privrednog drutva
- Upoznaje elemente - Oblikuje vizuelni
i znaaj
identitet
oblikovanja
privrednog drutva.
vizuelnog
identiteta
privrednog drutva.
Registracija privrednog drutva
- Upoznaje postupak - Popunjava
registracije
formulare za
privrednog drutva.
registraciju
privrednog drutva.
- Opisuje mogue
- Sprovodi aktivnosti
oblike
na pribavljanju
organizovanja
peata i tambilja.
privrednog drutva.
Otvaranje rauna kod poslovne banke
- Opisuje postupak
- Popunjava
otvaranja rauna
formulare za
kod poslovne
otvaranje rauna
banke.
kod poslovne
banke.
- Obavlja postupak
otvaranja rauna
kod poslovne
banke.
Poslovni kodeks preduzea
- Upoznaje pojam
- Popunjava
poslovni kodeks
formulare za
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija logiko
miljenje i
sposobnost za
pravilno
rasuivanje i
zakljuivanje.
- Rad u grupama:
uenici predlau
mogua rjeenja a
nakon toga, kroz
diskusiju, donose
odluku.
- Stie radne navike.
- Rad na raunaru:
uenici koriste
programe za
obradu teksta i
slika.
- Identifikacija sa
preduzeem.
- Izrada organograma
privrednog drutva.
63
sadraji
uenik
privrednog drutva.
- Nabraja elemente
poslovnog kodeksa.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
otvaranje rauna
kod poslovne
banke.
- Obavlja postupak
otvaranja rauna
kod poslovne
banke.
Organizaciona struktura privrednog drutva
- Upoznaje tipove
- Pronalazi slinosti i
organizacione
razlike izmeu
strukture
razliitih tipova
privrednog drutva.
organizacionih
struktura
privrednog drutva.
Rad u sektorima i poslovanje privrednog drutva
- Upoznaje razliite
- Pronalazi slinosti i - Razvija sposobnost
nivoe upravljanja
razlike u nivoima
snalaenja u
privrednim
upravljanja
hijerarhiji
drutvom.
privrednim
socijalnih odnosa.
- Upoznaje postupak
drutvom.
zasnivanja radnog
- Popunjava prijavu
odnosa u
o slobodnom
privrednom
radnom mjestu.
drutvu.
- Uestvuje u izradi
- Upoznaje postupak
jednostavnog
izrade godinjeg
godinjeg
izvjetaja o radu.
izvjetaja o radu.
Sluba optih poslova
- Nabraja i opisuje
- Obavlja usmenu i
- Razvija spremnost i
aktivnosti u okviru
pisanu
sposobnost za
slube optih
komunikaciju
saradnju.
poslova.
unutar privrednog
drutva i sa
eksternim
- Razvija
partnerima.
odgovornost u
- Tehniki odrava
radu.
internet sajt
privrednog drutva.
- alje i prima potu
I druge slubene
materijale.
Sektor marketing
- Upoznaje pojam
- Kroz primjere
- Razvija
marketinga.
obrazlae strukturu
komunikativnost,
- Opisuje postupak
asortimana
efikasnost u radu,
istraivanja trita.
proizvoda / usluga.
marljivost i
- Upoznaje pojam i
- Sprovodi postupak
preciznost.
elemente
formiranja cijene
marketing miksa:
proizvoda / usluga.
proizvod, cijena,
- Kroz primjere
promocija i
obrazlae vanost i
64
Preporuke za
izvoenje nastave
- Kao model moe da

poslui konkurs za
prijem u radni
odnos objavljen u
dnevnoj tampi.
- Rad u grupama od
tri do pet uenika.
- Upotrebljava
kancelarijsku
opremu (telefon,
faks, fotokopir
aparat, skener,
tampa).
- Rad na raunaru:
uenici koriste
programe za
obradu teksta i
slika, kao i
programe za
elektronsku
komunikaciju.
sadraji
uenik
distribucija.
-
Sektor komercijala
- Upoznaje vrste i
elemente
dokumentacije
koja prati poslove
nabavke i prodaje.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
naine promocije.
Uporeuje mogua
rjeenja za
reklamni slogan i
reklamnu poruku
privrednog drutva.
Uporeuje mogue
forme i sadraje
reklamnog
materijala.
Planira nain
reklamiranja
privrednog drutva,
odnosno
proizvoda / usluge.
Kroz primjere
obrazlae mogue
naine distribucije.
- Izrauje ponudu,
porudbenicu,
predraun, upit,
raun i ostala
dokumenta iz
oblasti poslova
nabavke i prodaje.
Sektor finansija i raunovodstvo
- Opisuje postupak
- Kroz primjere
obrauna zarada.
obrazlae nain
- Opisuje nain
obrauna zarada,
obrauna poreza i
poreza i doprinosa.
doprinosa.
- Obavlja
- Upoznaje
blagajnike
blagajnike
poslove.
poslove.
- Obavlja poslove
- Upoznaje postupak
plaanja dospjelih
plaanja dospjelih
obaveza i naplate
obaveza i naplate
dospjelih
dospjelih
potraivanja.
potraivanja.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Izrada reklamnog
materijala.
- Razvija analitiko
miljenje.
- Podstie razvoj
tanosti,
preciznosti i
urednosti.
- Formira pozitivan
stav o dunostima i
profesionalnoj
odgovornosti.

- V. Vukoti: Preduzetnitvo i biznis, Ekonomski fakultet, Podgorica, 1996.
- J. Manojlovi, S. Ignjatovi: Poslovna i slubena korespondencija za I razred,
Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- D. Bogdanovi, G. Ivanievi: Osnovi ekonomije za I razred, Zavod za udbenike i
- D. Dragii, B. Ili, B. Medojevi, M. Pavlovi: Osnovi ekonomije za II razred,
Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- R. Rajovi: Osnovi prava za I razred, Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2004.
65
- Publikacija Moj Biznis, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica,

- H. Potit: Kako zapoeti sopstveni biznis, CID, Podgorica,
- Uionica sa najmanje pet raunara snabdjevenih adekvatnom programskom
opremom, fax, telefon, skener, tampa i fotokopir aparat.
- Provjera znanja vri se usmeno, pismeno i na vjebama:
- usmeno najmanje jednom u klasifikacionom periodu;
- pisani radovi uenika (testovi, eseji, domai zadaci);
- rad na vjebama (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
- Ocjenjuje se razumijevanje i zainteresovanost uenika za rad, urednost,
preciznost, tanost, kreativnost i sl.
- Pozitivna ocjena na kraju godine.
- Diplomirani ekonomista.
Znanja
-
Sluba optih poslova

Pojam i znaaj marketinga
Promocija
Organizaciona struktura
privrednog drutvas

Predmet
Znanja
- Poslovna korespodencija
Marketing u turizmu
- Marketing odeljenje
Marketing u turizmu
- Marketing odeljenje
Poslovna ekonomija
- Organizaciona struktura
privrednog drutva
66
1.2.6. OSNOVE RESTORATERSTVA

1. Naziv predmeta: OSNOVE RESTORATERSTVA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
66
66
Ukupno
66
66

- Upoznavanje sa ugostiteljskim objektima za smjetaj ishranu i toenje pia.
- Usvajanje osnovnih znanja o pripremi, serviranju i usluivanju jela, pia i
napitaka.
- Upoznavanje sa znaajem, vrstama i primjenama savremenih sredstava i opreme
u ugostiteljstvu.
67

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Organizacija rada u ugostiteljskim objektima
- Nabraja i opisuje
- Na osnovu vrste
- Pozitivna
razlike u
usluga razlikuje
orijentacija prema
organizaciji rada
objekte za ishranu i
zanimanju.
ugostiteljskih
smjetaj.
objekata za
smejtaj i ishranu.
- Pojanjava znaaj
- Na razliitim
- Razvija kulturu
lijepog ponaanja za primjerima ukazuje
lijepog ophoenja.
kvalitet usluga u
na znaaj lijepog
ugostiteljstvu.
ponaanja za
kvalitet
ugostiteljskih
usluga.
Radno osoblje
- Nabraja, u
- Razlikuje vrste
- Razvija osjeaj za
zavosnosti od tipa
radnih mjesta i
timski rad.
ugostiteljskog
poslova u restoranu,
objekta, strukturu
u zavisnosti od tipa
radnog osoblja u
retorana i vrste
restoranu i njihove
usluga.
poslove.
Radna odjea i obua

- Nabraja i opisuje
- Razlikuje djelove
namjenu djelova
radne odjee i
radne odjee i njen
obue i nain
znaaj u
korienja.
ugostieljskoj
djelatnosti.
Oprema i namjetaj u restoranu
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje vrste
osnovnu opremu i
opreme i
namjetaj u
namjetaja u
restoranu.
restoranu.
Inventar
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje vrste
vrste inventara u
inventara, nain
restoranu, nain
odravanja i
njihovog odravanja
primjene.
i primjene.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prikazivanje
slajdova sa
razliitim tipovima
ugostiteljskih
objekata za smjetaj
i ishranu.
sa razliitim
primjerima.
- Igranje uloga.
- Prikazivanje
oragnizaconih
struktura u
restoranima, na
razliitim
primjerima.
- Izrada
organizacionih ema
u skladu sa
definisanim vrstama
usluga i obimom
posla u restoranu.
- Razvija osjeaj za
estetiku.
- Prikazivanje
slajdova sa
razliitim dizajnima
radne odjee i
obue u
ugostiteljskoj
djelatnosti.
- Razvija pravilan
odnos prema
sredstvima za rad.
- Posjeta restoranu.
- Prikazivanje
slajdova.
- Diskusija.
- Razvija pravilan
odnos prema
sredstvima za rad.
- Prikazivanje
slajdova.
- Rad u kabinetu - rad
sa inventarom.
68
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Pripremni radovi
- Opisuje postupak
- Razumije podjelu
pripremnih radova u priremnih radova u
restoranu i njihovu
restoranu.
vanost.
Dnevni obroci
- Nabraja vrste
dnevnih obroka,
vrijeme njihovog
sluenja i opisuje
postupak
kuvertiranja i
usluivanja.
- Razlikuje vrste
dnevnih obroka u
zvisnosti od
vremena sluenja.
- Razlikuje nain
kuvertiranja i
usluivanja u
zavisnosti od vrste
obroka.
Sistemi rada u restoranu
- Nabraja vrste
- Prepoznaje sisteme
sistema rada u
rada u razliitim
restoranu, u
vrstama restorana.
zavisnosti od
veliine restorana,
vrste usluga i
kategorije
restorana.
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje naine
naine usluivanja u
usluivanja u
restoranima u
zavisnosti od broja
zavisnosti od broja
gostiju i vrste
gostiju i vrste
restorana.
restorana.
Toionica pia
- Opisuje rad u
- Razlikuje vrste pia
toionici pia,
i napitaka i nain
nabraja vrste pia
njihovog sluenja.
napitaka i opisuje
nain njihovog
sluenja.
Kafana
- Nabraja vrste
- Razlikuje vrste
kafana i opisuje
kafana.
naine rada u
- U zavisnosti od vrste
kafanama.
kafane razlikuje
naine rada.
Restoransko poslovanje
- Opisuje nain
- Razlikuje ispravan
restoranskog
odnos prema gostu
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija osjeaj za
preciznost.
- Razvija osjeaj za
preuzimanje
odgovornosti.
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Razvija osjeaj
razumijevanja
odnosa u skladu sa
ulovima rada.
- Rad u kabinetu.
- Posjeta restoranu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Razvija pozitivnu
identifikaciju sa
preduzeem.
- Simulacija situacija.
zapisa i slajdova.
- Diskusija.
- Razvija
snalaljivost.
- Razvija
prilagodljivost.
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Diskusija.
- Razvija
ekonominost.
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Diskusija.
- Razvija osjeaj za
razumijevanje
odnosa u skladu sa
uslovima rada.
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Diskusija.
- Razvija
inicijativnost,
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
69
sadraji
uenik
poslovanja vezan za
doek, smjetaj,
razgovor, primanje
porudbine,
usluivanje, naplate
i ispraaja gosta.
Formativni ciljevi
uenik
od pogrenog.
Socijalizacijski
Preporuke za
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
snalaljivost,
zapisa.
prilagodljivost,
efikasnost i
- Diskusija.
samokontrolu.
- Razvija spremnost
za pomo drugima.
- Razvija
komunikativne
sposobnosti.
- Razvija tolerantnost
i spremnost na
kompromis.
Jelovnik
- Nabraja vrste
- Prepoznaje vrste
- Razvija kreativnost. - Analiza razliitih
jelovnika i opisuje
jelovnika u
vrsta jelovnika po
nain sastavljanja
zavisnosti od
grupama.
po grupama u
strukture.
- Diskusija.
zavisnosti od vrste i
tipa restorana.
Room servis
- Opisuje postupak
- Razlikuje nain
- Rad u kabinetu.
usluivanja u
usluivanja u
- Posmatranje video
sobama - room
sobama u odnosu na
zapisa.
servis.
restoran.
- Diskusija.
Usluivanje u prevoznim sredstvima
- Nabraja prevozna
- U zavisnosti od
- Razvija snalaljivost - Posmatranje video
sredstva u kojima se naina pruanja
i prilagodljivost.
vre ugostiteljske
ugostiteljskih
nainima usluivanja
usluge i opisuje
usluga, prepoznaje
u razliitim
naine sluenja u
prevozna sredstva u
prevoznim
zavisnosti od
kojima se pruaju
sredstvima.
prevoznog sredstva.
ugostiteljske usluge.
- Diskusija.
Pansionsko poslovanje
- Opisuje naine rada - Razlikuje vrste
- Razvija
- Posjeta pansionu.
u pansionskom
pansiona i nain
trolerantnost,
- Rad u kabinetu poslovanju.
usluivanja u
spretnost i
kuvertiranje i
zavisnosti od vrste.
sposobnost za
usluivanje.
saradnju.
Priprema jela pred gostom
- Razlikuje vrste jela - Razvija
- Rad u kabinetu.
koja se pripremaju
koja se pripremaju
ekonominost,
- Posmatranje video
pred gostom
pred gostom u
komunikativnost,
zapisa.
salate, jela od
zavisnosti od
spretnost i
- Diskusija.
mesa, poslastice i
sastava i naina
odgovornost.
voe.
pripreme.
70
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Specijalna jela
- Nabraja vrste
- Razlikuje vrste
specijalnih jela koja specijalnih jela i
se slue u restoranu
naine njihovog
i opisuje postupak
sluenja.
njihovog sluenja.
Zajedniki obroci
- Nabraja zajednike - Razlikuje vrste
obroke u
zajednikih obroka
ugostiteljstvu i
po nainu ponude,
opisuje postupak
organizacije i
ponude,
naina usluivanja.
organizacije i naina
rada - usluivanja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija spretnost,
- Rad u kabinetu.
odgovornost,
- Posmatranje video
preciznost i tanost.
zapisa.
- Diskusija.
- Razvija
- Rad u kabinetu.
organizacione
- Posmatranje video
sposobnosti i osjeaj zapisa i slajdova.
za timski rad.
- Diskusija.

- J. Kermar: Tehnika poslovanja u ugostiteljstvu, Opatija, 1995.
- R. Milievi: Ugostiteljstvo tehnika organizacija poslovanje, IMS Oktoih,
Podgorica, 2003.
- J. Joki, P. Pravda: Kuvarstvo i poslastiarstvo sa praktinom obukom, Zavod za
udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996.
- S. Divanovi, S. Mietin, M. Krastavi: Usluivanje sa praktinom nastavom,
Zavod za izdavanje udbenika, Beograd, 2004. god.
- TV sa DVD plejerom, LCD projektor sa projekcionim platnom, propagandni
materijali, slajdovi, grafikoni i filmovi.
- Diplomirani menader restoraterstva.
71

Znanja
-
Radna odjea i obua

Jelovnik
Dnevni obroci
Specijalna jela
Zajedniki obroci
Vina
Jelovnik, meni, karta
doruka

Predmet
Znanja
Higijena
Kuvarstvo
- Jelovnik
Kuvarstvo
- Dnevni obroci
Kuvarstvo
- Specijalna jela
Kuvarstvo
- Zajedniki obroci
- Toionica pia
Praktina nastava
- Jelovnik, meni, karta
doruka
72
1.2.7. NAUKA O ISHRANI

1. Naziv predmeta: NAUKA O ISHRANI
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
66
66
Ukupno
66
66

- Upoznavanje sa znaajem hrane za zdravlje ljudi i njenom zatitom od
zagaenja.
- Upoznavanje sa kontrolom kvaliteta hrane.
- Upoznavanje sa uslovima koje treba da ispunjavaju objekti za preradu hrane.
- Upoznavanje sa bolestima koje nastaju zagaenom hranom.
- Upoznavanje sa ishranom zdravih i bolesnih ljudi, i u elementarnim nepogodama.
- Osposobljavanje da se pomou tabela vri odabir namirnica i sastavi obrok za
razliite kategorije ljudi.
- Razvijanje svijesti o pravilnoj ishrani i upotrebi namirnica.
- uvanje i unapreenje ivotne sredine.
73

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Uloga hrane za zdravlje ljudi
- Upoznaje se sa
- Prepoznaje znaaj
- Razvija odgovornost,
znaajem i
energije iz hrane za
lojalnost,
fiziolokom ulogom
zdravlje ljudi i
snalaljivost i
hrane.
opisuje stanja koja
marljivost.
podstiu unos hrane
u organizam.
- Navodi principe
- Primjenjuje propise
- Komparativna analiza
pravilne ishrane i
FAO (Organizacija za
FAO propisa u Crnoj
objanjava bilans
ishranu i
Gori i EU.
ishrane.
poljoprivredu UN)
i tumai bilans
ishrane.
- Opisuje i nabraja
- Prepoznaje faze
- Prikazivanje slajdova
posljedice
gladovanja, rahitis,
i video zapisa sa
nepravilne ishrane.
skorbut, karijes.
posljedicama
nepravilne ishrane.
- Nabraja i opisuje
- Analizira ulogu
- Prikazivanje i analiza
ulogu esencijalnih
esencijalnih
tabela sa
aminokiselina za
aminokiselina i
esencijalnim
zdravlje ljudi i
njihov znaaj za
aminokiselinama.
imenuje bioloku
zdravlje ljudi.
vrijednost nekih
bjelanevina.
- Navodi i pojanjava - Analizira meusobni
- Rad u grupi odnose hranljivih
odnos pojedinih
sastavljanje dnevnih
materija pri
hranljivih materija.
obroka na osnovu
sastavljanju dnevnog
priramide zdrave
obroka.
ishrane.
- Analiza piramide
zdrave ishrane.
- Upoznaje se sa
- Analizira fizioloke,
- Rad u grupi uslovima koji
specifine i ekoloke
sastavljanje obroka u
odreuju dnevne
faktore koji
zavisnosti od uslova.
potrebe hrane.
odreuju dnevni
unos hrane.
Ambalaa i kontrola kvaliteta namirnica
- Upoznaje se sa
- Razlikuje i predlae - Razvija odgovornost, - Posmatranje i
uslovima i funkcijom razliite vrste
lojalnost,
analiza razliitih
koje treba da ima
ambalae za
snalaljivost i
ambalaa.
ambalaa za
pakovanje
marljivost.
- Diskusija.
pakovanje
prehrambenih
prehrambenih
proizvoda.
proizvoda.
- Opisuje i navodi
- Primjenjuje
- itanje i tumaenje
kontrolu kvaliteta
zakonsku regulativu.
zakona.
74
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
hrane i
- Diskusija.
prehrambenih
proizvoda.
Objekti od znaaja za preradu hrane i znaaj zatite hrane od zagaenja
- Upoznaje se sa
- Primjenjuje
- Razvija lojalnost,
- itanje i tumaenje
zakonom o
zakonsku regulativu. preciznost i
zakona.
zdravstvenoj
odgovornost.
- Diskusija.
ispravnosti ivotnih
namirnica i
predmeta opte
upotrebe.
- Nabraja i pojanjava - Na primjerima
uslove koje treba da ukazuje na pozitivne
sa pozitivnim i
ispunjava klanica.
i negativne primjene
negativnim tehnikoprostorno - tehikih
prostornim
uslova klanice.
rjeenjima klanica.
- Posjeta klanici.
sa pozitivnim i
ispunjavaju objekti
negativnim tehnikoza preradu mlijeka.
prostorno - tehikih
prostornim
uslova prostora za
rjeenjima mljekare.
preradu mlijeka.
- Posjeta mljekari.
- Izrada funkcionalne
eme kuhinjskog
ispunjava kuhinjski
bloka.
blok.
prostorno - tehikih
- Posjeta kuhinjskom
uslova kuhinjskog
bloku.
bloka.
- Upoznaje se sa
- Predlae zatitu
- Tabelarni prikaz
znaajem zatite
hrane od zagaenja
smanjenja hranjive
hrane od zagaenja. u zavisnosti od vrste
vrijednosti usled
hrane i uslova za
nepravilnog uvanja
uvanje.
hrane.
Bolesti koje nastaju zagaenom hranom
- Navodi i imenuje
- Raspoznaje
- Razvija odgovornost,
uzronike zagaenja uzronike zagaenja marljivost,
hrane i njihovu
hrane.
dosljednost i
podjelu.
preciznost.
- Nabraja, imenuje i - Prepoznaje opasnosti
objanjava
izazvane zagaenjem
i video zapisa
zagaenja hrane
pesticidima,
zagaene hrane
izazvanih organskim i aditivima,
organskim i
neorganskim
konzervansima,
neorganskim
materijama.
metalima,
materijama.
antibioticima i
- Diskusija.
hormonima i njihove
posljedice.
75
sardaji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Kazuje, imenuje i
opisuje trovanja
izazvana otrovnim
biljkama i
ivotinjama.
- Prepoznaje
posljedice i
simptome trovanja
otrovnim biljkama,
gljivama, ribama,
rakovima
i koljkama.
- Kazuje, imenuje i
- Prapoznaje
opisuje trovanja
posljedice i
izazvana primjesama simptome trovanja
itarica i insekata.
razliitim vrstama
gljiva na penici,
kukuruzu
i insektima.
- Nabraja, imenuje i - Prepoznaje opasnosti
objanjava
izazvane
zagaenja hrane
mikroorganizmima.
izazvana
mikroorganizmima.
- Upoznaje se sa
- Prepoznaje i
prevencijom usljed
primjenjuje razliite
trovanja hrane
metode zatite.
mikroorganizmima.
Ishrana zdravih ljudi
- Navodi i razlikuje
- Pravi razliku u
specifinosti u
ishrani zdravih osoba dosljednost i
ishrani zdravih ljudi i i osoba sa
preciznost.
njen znaaj.
zdravstvenim
poremeajima.
- Pojanjava ishranu
- Vri pravilan odabir - Razvija sposobnost
djece i omladine i
namirnica u
biranja,
njihove energetske
zavisnosti od
kombinovanja i
potrebe.
uzrasta.
odgovornosti.
- Navodi i opisuje
ishranu radnika u
namirnica u
zavisnosti od
zavisnosti od
zanimanja.
zanimanja.
- Opisuje specifinosti - Odreuje namirnice
u ishrani starijih
koje imaju prednost
osoba.
u njihovoj ishrani.
- Opisuje specifinosti - Odreuje namirnice
u ishrani za vrijeme
koje imaju prednost
trudnoe i dojenja i
u njihovoj ishrani.
energetske potrebe.
- Opisuje i navodi
- Vri pravilan odabir u
namirnice
zavisnosti od
76
Preporuke za
izvoenje nastave
za simptomima
razliitih trovanja.
sa simptomima
razliitih trovanja.
sa simptomima
razliitih trovanja
razliitim vrstama
mikroorganizama.
- Predavanje efa
kuhinje akog ili
studentskog doma.
- Seminarski rad na
temu ishrane
radnika, starijih
osoba, trudnica i
dojilja sa predlogom
dnevnog jelovnika.
- Predavanje
nutricioniste.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
vegeterijanaca.
recepture.
Dijetalna ishrana kod odreenih kategorija bolesnih ljudi
- Upoznaje se sa
- Vri odabir namirnica - Razvija sposobnost
osnovnim principima i njihovu koliinu u
biranja,
dijetalne ishrane.
zavisnosti od dijete.
kombinovanja,
odgovornosti i
snalaljivosti.
- Opisuje i objanjava - Vri odabir namirnica
hipertenziju,
i njihovu koliinu u
arteriosklerozu i
zavisnosti od bolesti.
infarkt i imenuje
namirnice u njihovoj
ishrani.
- Opisuje i navodi
- Vri odabir namirnica
namirnice kod ira i
i njihovu koliinu u
oboljenja crijeva.
- Opisuje i navodi
namirnice kod
oboljenja jetre i
unih puteva.
- Vri odabir namirnica

i njihovu koliinu u
Ishrana u nepogodama
- Pojanjava nain
- Prepoznaje i
ishrane za vrijeme
primjenjuje razliite biranja,
elementarnih
vrste biljaka, divlje
kombinovanja,
nepogoda i u
faune
odgovornosti i
posebnim uslovima.
i plodova mora.
snalaljivosti.
Namirnice biljnog i ivotinjskog porijekla

- Obrazlae bioloku - Vri organoleptiku
vrijednost mesa.
ocjenu kvaliteta
- Opisuje ouvanje
mesa.
higijenskih i
- Vrednuje znaaj
hranjivih osobina
mesa u pravilnoj
Preporuke za
izvoenje nastave
- Korienje interneta
u prikupljanju
podataka.
- Sastavljanje dnevih
obroka i
izraunavanje
energetske
vrijednosti u
zavisnosti od vrste
bolesti.
obroka i
izraunavanje
energetske
vrijednosti u
zavisnosti od vrste
bolesti.
u prikupljanju
podataka.
obroka i
izraunavanje
energetske
vrijednosti u
zavisnosti od vrste
bolesti.
u prikupljanju
podataka.
zapisa sa ishranom u
elementarnim
nepogodama.
u prikupljanju
podataka.
- Razvija marljivost u - Tabelarno

rukovanju i
prikazivanje
pripremanju i
energetske
odgovornost prema
vrijednosti razliitih
potroau.
vrsta mesa.
77
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
mesa.
ishrani.
- Pojanjava promjenu
boje mesa usljed
kvarenja i opasnost
po zdravlje.
- Obrazlae bioloku - Vrednuje znaaj
vrijednost mlijeka.
mlijeka u ishrani i
- Opisuje ouvanje
primjenjuje pri
higijenskih i
hranjivih osobina
obroka.
mlijeka i opasnost po
zdravlje u sluaju
kvarenja.
- Obrazlae bioloku - Vrednuje znaaj jaja
vrijednost jaja.
u ishrani i predlae
- Navodi uticaj
njihovu
lecitina i opisuje
zastupljenost u
kvarenje i oboljenja
ishrani pri
nastala trovanjem od sastavljanju dnevnog
jaja.
obroka.
- Upoznaje se sa
- Vrednuje znaaj
znaajem itarica u
itarica i proizvoda u
makrobiotikoj
ishrani i predlae
ishrani, pojanjava
njihovu
musli i navodi
zastupljenost u
hranjivu vrijednost
ishrani pri
klice i ljuske
sastavljanju dnevnih
penice.
obroka.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Tabelarno
prikazivanje
energetske
vrsta mlijeka.
- Analiza tabela
energetske
vrsta itarica.
- Analiza razliitih
vrsta muslija
i nain njihovog
konzumiranja u cilju
pravilne ishrane.
- Navodi i opisuje
iskorienje razliitih
vrsta brana i
proizvoda u ishrani.
- Opisuje znaaj i
iskorienje
pojedinih sastojaka
voa i povra u
ishrani.
HASSAP
- Upoznaje se sa
HACCP standardima
u higijeni.
Vrednuje znaaj
proizvoda od brana
u ishrani i
primjenjuje pri
obroka.
- Vrednuje znaaj
povra u ishrani i
primjenjuje pri
obroka.
- Potuje zakonsku
regulativu.
- Analiza tabela
energetske
vrsta voa i povra i
njihova primjena u
pravilnoj ishrani.
- Sastavljanje dnevnog
obroka.
78
- itanje i tumaenja
HACCP standrada.
- Analiza primjene
HACCP standarda u
sardaji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Crnoj Gori na
primjerima.
- Diskusija.

- M. Nikoli, S. Bankovi-Paunovi: Nauka o ishrani, Zavod za udbenike i nastavna
- LJ. Trajkovi-Pavlovi: Preporueni dnevni unos hranljivih materija, Savezni zavod
za zdravstvenu zatitu, Beograd, 1993.
- J. Baras, B. Trbovi: Poznavanje robe za III i IV razred ugostiteljsko turistike
struke, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000.
- V. Kuki, S. Kalini: Poznavanje robe za ugostiteljsko - turistiku kolu, Zavod za
kolstvo, Podgorica, 1992.
- Kabinet i grafoskop.
- diplomirani inenjer prehrambene tehnologije biljnih proizvoda;
- diplomirani inenjer prehrambene tehnologije animalnih proizvoda;
- diplomirani inenjer tehnologije, smjer ugljeno - hidratna hrana;
- diplomirani inenjer tehnologije, smjer mikrobiloki procesi;
- diplomirani inenjer poljoprivredne prerade i kontrole poljoprivrednih proizvoda.
- HACCP

Predmet
Znanja
- Poznavanje robe
zdravlje ljudi
- Higijena
zdravlje ljudi
- Higijena
- HACCP
- HACCP
- Kuvarstvo
- HACCP
- HACCP
- Praktina nastava
- HACCP
- Znaaj ishrane
- Kuvarstvo
- Pripremanje jela
Znanja
- Znaaj hrane
- Znaaj ishrane
79
Znanja
- Uloga hrane za zdravlje
ljudi
- Kontrola kvaliteta
namirnica
- Bolesti koje nastaju
zagaenom hranom
- Ishrana zdravih ljudi
- Dijetalna ishrana kod
odreenih kategorija
bolesnih ljudi
- Namirnice biljnog i
ivotinjskog porijekla
- Hrana i vino

Predmet
Znanja
- Praktina nastava
- Uloga hrane za zdravlje ljudi
- Praktina nastava
- Kontrola kvaliteta namirnica
- Praktina nastava

zagaenom hranom
- Praktina nastava
- Praktina nastava
- Praktina nastava
- Osnove somelijerstva
80

odreenih kategorija
bolesnih ljudi
- Vino
1.2.8. PRAKTINA NASTAVA

1. Naziv predmeta: PRAKTINA NASTAVA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
216
216
198
702
Ukupno
72
216
216
198
702
Praktina nastava: odeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

- Upoznavanje sa tehnolokim fazama rada u restoranima - kuhinji.
- Usvajanje osnovnih znanja teorije i praktinog pripremanja, serviranja i
dekorisanja jela.
- Razvijanje vjetina i sposobnosti rada u prostorima za pripremu hrane.
- Upoznavanje sa primjenom savremenih sredstava i opreme u kulinarstvu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru, te
racionalno korienje sredstava, materijala i energije.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima usluga.
- Razvijanje intelektualnih sposobnosti za samostalan rad - planiranje, izvoenje i
kontrolu rada.
- Stvaranje uslova za socijalnu integraciju i formiranje sopstvene linosti.
81

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Struna terminologija u kuvarstvu
- Upoznaje se sa
- Razumije znaenja - Razvija
strunom
strunih termina i
komunikativne
terminologijom.
izraza i koristi ih u
sposobnosti.
komunikaciji sa
saradnicima i
gostima.
Kuhinjski blok
- Opisuje odeljenja
- Razlikuje odeljenja - Razvija logino
kuhinjskog bloka,
kuhinjskog bloka i
razmiljanje.
funkcionalnu
uoava nedostake u
povezanost sa
funkcionalnosti
ostalim prostorom i
prostora.
njihovu namjenu.
Oprema u kuhinjskom bloku
- Nabraja i opisuje
- Demonstrira rad i
namjenu opreme,
nain upotrebe i
prema sredstvima za
ureaja, alata,
odravanja ureaja,
rad.
inventara i posua u
alata, inventara i
kuhinji.
posua.
Organizaciona struktura rada u kuhinjskom bloku (radno osoblje)
- Definie
- U skladu sa vrstom - Razvija osjeaj za
oganizacionu
zadatka i obimom
timski rad,
strukturu kuhinjskog poslova vri podjelu
odgovornost,
bloka i vrste poslova rada u kuhinjskom
tolerantnost i
po zanimanjima.
bloku.
organizacijske
sposobnosti.
Higijensko - tehnika zatita
- Obrazlae potrebe
- Primjenjuje
higijensko higijensko prema sebi i
tehnike zatite na
tehnike mjere
drugima.
radu.
zatite u kuhinjskom
bloku.
Radna odjea
- Nabraja i opisuje
- Pravilno koristi
- Razvija osjeaj
djelove radne
radnu odjeu.
znaaja line i
odjee.
radne higijene.
- Opisuje postupak
- Pravi specifikaciju
- Formira pozitav stav
nabavke i
namirnica i vri
prema
trebovanja
trebovanje.
ekonominosti.
namirnica.
82
Preporuke za
izvoenje nastave
razgovora sa
saradnicima i
gostima u funkciji
usvajanja strune
terminologije
(metode - igranje
uloga, simulacija
situacije).
- Obilazak kuhinjskog
bloka.
- Rad u kuhinjskom
bloku.
- Lina priprema za
rad.
- Rad u kolskoj
radionici ili kabinetu
kuvarstva.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Termika obrada namirnica
- Opisuje metode
- Vri termiku obradu
termike obrade
namirnica putem
ivotnih namirnica
kuvanja, prenja,
putem kuvanja,
dinstanja, peenja,
prenja, dinstanja,
sotiranja,
peenja, sotiranja,
gratiniranja i dr.
gratiniranja i dr.
Jelovnik
- Opisuje postupak
- Planira i pie dnevni
i standardni
standardnog i
jelovnik.
dnevnog jelovnika
Meni
- Opisuje postupak
- Planira i pie
jednostavne i
jednostavnih i
sveane menije po
sveanih menija po
gangovima.
gangovima.
Karta doruka
- Opisuje postupak
karte doruka u
odnosu na vrstu
doruka
(jednostavni,
francuski, beki,
vajcarski, vedski
sto i engleski
doruak).
Zaini
- Nabraja i opisuje
osnovne
karakteristike
zaina i miroija.
- Pojanjava upotrebu
zaina u kuvarstvu.
Namirice ivotinjskog
- Nabraja i opisuje
vrste ivotinjskog
mesa koje se koristi
u kulinarstvu
(junee, telee,
svinjsko, ovje i
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Stie samostalnost u - Rad u kolskoj

radu.
kuvarstva.
- Razvija kreativnost i
snalaljivost.
snalaljivost.
za zdravlje ljudi
kroz pripremu
menija u skladu sa
principima zdrave
ishrane.
- Planira i pie karte - Razvija kreativnost i

doruka u odnosu na snalaljivost.
vrstu doruka.
- Na osnovu izgleda
ukusa, mirisa i boje
i tanost.
raspoznaje razliite
vrste zaina i
miroija.
porijekla - meso
vrste ivotinjskog
mesa na osnovu
oblika, mirisa, ukusa
i boje.
83
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
ivinsko).
Divlja
- Opisuje osnovne
- Razlikuje dlakavu i - Razvija preciznost.
karakteristike
pernatu divlja.
dlakave i pernate
- Na osnovu oblika i
divljai (zec, srna,
strukture djelova
divlja svinja,
mesa vri njihovu
divokoza, fazan,
kategorizaciju.
prepelica, tetrijeb,
ljuka).
- Opisuje podjelu
mesa po vrstama i
djelovima, nain
obrade i uvanje.
Ribe
- Definie podjelu
- Razlikuje vrste
riba po mjestu
morskih i
ivljenja.
slatkovodnih riba i
riba selica.
- Nabraja vrste i
- Razlikuje vrste
podjelu rakova
rakova, koljki i
(jastog, kampi,
mekuaca.
gambori, kozice...),
koljki (kamenice,
prstaci, muule...) i
mekuaca
(hobotnica, lignja,
sipa...).
Namirnice biljnog porijekla
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje namirnice
namirnice biljnog
biljnog porijekla na
porijekla (povre i
osnovu izgleda,
voe), njihovo
boje, ukusa i mirisa.
skladitenje,
- Vri ienja,
uvanje, ienje,
pranja, sjeenja,
pranje sjeenje i
oblikovanja i
oblikovanje za
uvanja namirnica
primjenu.
biljnog porijekla, u
zavisnosti od vrste
jela.
Jela od povra
- Izrauje jela od
od povra (variva,
kuvanog,
prilozi i garniture) i
oblikovanog,
opisuje tehnoloki
peenog,
postupak njihove
gratiniranog,
obrade, pripreme,
prenog,
84
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
sadraji
uenik
seviranja i
dekorisanja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
restovanog,
grilovanog, vezanog
povra i pirea.
Salate
- Navodi podjelu i
- Izrauje
vrste salata po
jednostavne salate
znaaju.
od svjeeg,
- Opisuje nain
kuvanog, peenog i
pripreme, serviranja mijeanog povra.
i dekorisanja salata
(jednostavnih salata
od svjeeg i kuvanog
povra, mijeanih i
peenih salata).
Zimnica
- Nabraja vrste
- Pravi turiju, barene
zimnice pripremane
paprike, ajvar i dr.
od povra i voa.
pripreme zimnice od
povra i voa
(kiseljenje, barenje
i upravanje).
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
85
Razred: DRUGI
sadraji
uenik
Fondovi
uenik
- Nabraja fondove po Priprema fondove:

vrstama i opisuje
postupak izrade.
Supe
- Nabraja supe po
vrstama i opisuje
postupak njihovog
spremanja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
- fondove za nalivanje
jela: mesni, riblji i
od divljai;
- fondove temeljce:
mrki ili braon,
espanjol, demiglas,
glas-devijand i fond
od divljai;
- svijetle fondove:
beamel i velute;
- crvene - ruiaste
fondove: paradjz i
paprika;
- specijalne pjenaste fondove:
holandez i bernez;
- fondove hladne
kuhinje: uljni
-majonez, siretni
-vinigrt, specijalni
aspik i o-froa.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija ljubav i
- Rad u kolskoj
tolerantnost prema
radionici ili
drugim narodima i
ugostiteljskom
njihovim obiajima i objektu.
kulturi ishrane.
- Priprema, servira i
dekorie:
- bistre supa (govee,
kokoije i riblje);
- uloke za bistre
supe kuvane od
tijesta (domae
rezance, flekice,
tarne, knedle od
griza i digerice,
prene celestino i
fridato od palainki
i preni graak).
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
Konsomei
- Nabraja konsomee i - Priprema i servira
opisuje postupak
konsomee i uloke:
njihove pripreme i
- peene: tanglice,
serviranja.
profiteroli i biskvit
sa unkom;
- kuvano
-kombinovane:
kolber, madrlem i
rojal, mali marmit i
bujon sa jajetom.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
86
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Velutei - potai
- Nabraja potae i
velutee i opisuje
dekorie velutee postupak njihove
potae:
pripreme,
- potae (pasirani i
serviranja i
nepasirani) od:
dekorisanja.
povra, peuraka i
mozga. ;
- velutee od pileeg i
ribljeg mesa,
karfiola, celera i
pargli.
orbe
- Nabraja ragu orbe - Priprema, dekorie i
od teleeg,
servira ragu orbe
jagnjeeg i pileeg
od teleeg,
mesa.
jagnjeeg i pileeg
mesa.
- Nabraja nacionalne - Priprema, servira i
orbe i opisuje
dekorie nacionalne
postupak njihove
orbe: telee,
pripreme, serviranja jagnjee, pilee,
i dekorisanja.
riblje, srpsku orbu,
maarsku gula
orbu, italijanski
minestron, ruski
bor i crnogorske
orbe.
Hladna predjela
- Nabraja hladna jela - Priprema i dekorie
i predjela od
hladna jela i
povra, voa, jaja,
predjela od povra,
peurki i dr.
voa, jaja, peurki i
i opisuje postupak
dr.
njihovog serviranja i
dekorisanja.
- Opisuje postupak
- emizira i ofroadira
emiziranja i
hladna jela i
ofrodiranje hladnih
predjela.
jela i predjela.
- Nabraja vezane
salate i opisuje
dekorie vezane
postupak njihovog
salate od:
serviranja i
- povra (fransuska,
dekorisanja.
ruska, talijanska,
celer, vindzor,
valdorf );
- mesa (govea,
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Razvija ljubav i
- Rad u kolskoj
tolerantnost prema
radionici ili
drugim narodima i
ugostiteljskom
njihovim obiajima i objektu.
kulturi ishrane.
- Razvija kreativnost. - Rad u kolskoj

radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Razvija osjeaj za
- Rad u kolskoj
lijepo.
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
87
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
pilea i od jezika);
- ribe (riblja salata,
salata od rakova i
salata od morskih
plodova, salata od
mekuaca i koljki);
- jaja (jaje u
majonezu, punjena
jaja kasino, jaja
na ruski nain i jaja
na kladovski nain).
- Narezuje, servira i
dekorie nareske od
suhomesnatih
proizvoda.
- Nabraja nareske od
suhomesnatih
proizvoda i opisuje
postupak njihovog
serviranja i
dekorisanja.
- Nabraja zakuske i
opisuje postupak
dekorie zakuske:
njihovog serviranja i - crnogorske;
dekorisanja.
- srpske;
- uike;
- dalmatinske i dr.
- Opisuje postupak
izrade francuskog
dekorie francuski
ordevera.
ordever.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Nabraja hladna
- Sjee, oblikuje,
predjela od
servira i dekorie
mlijenih proizvoda
hladna predjela od
i opisuje postupak
mlijenih proizvoda.
njihovog serviranja i
dekorisanja.
- Nabraja hladna
predjela od
dekorie hladna
punjenog i
predjela od
plemenitog povra i
punjenog i
opisuje postupak
plemenitog povra:
njihovog serviranja i - od punjenog (plavi
dekorisanja.
patlidan, paprike,
krastavac, paradajz,
poriluk...);
- od plemenitog
(pargle, artioke,
peurke...).
- Nabraja hladna
- Priprema, termiki
predjela od ribe i
obrauje, servira i
ribljih konzervi
dekorie hladna
(dimljeni aran,
predjela od ribe i
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
88
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
losos, marinirana
ribljih konzervi.
riba...) i opisuje
postupak njihovog
serviranja i
dekorisanja.
- Nabraja
- Priprema, servira,
vegeterijanska i
emizira i dekorie
dijetalna hladna
vegeterijanska i
predjela i opisuje
dijetalna hladna
postupak njihovog
predjela.
serviranja,
emiziranja i
dekorisanja.
Topla predjela
- Nabraja topla
predjela od jaja i
dekorie topla
opisuje postupak
predjela od jaja:
njihovog serviranja i - kajgane (od
dekorisanja.
mlijenih proizvoda,
povra i dr.);
- omlete (natur, od
suhomesnatih
proizvoda, mlijenih
proizvoda, povra,
digarice i dr.);
- hemendeks;
- bekendeks;
- poirana jaja (na
puteru, paradajz,
holandez, bernez,
velute...);
- fritirana jaja
(ameriken,
holandez, bernez,
oron...).
- Nabraja topla
predjela od tijesta i
dekorie topla
masa (od tvronike i
predjela od tijesta i
domae tjestenine i
masa:
masa) i opisuje
- gibanice, zeljanice,
postupak njihove
pite lisnae, pite
pripreme, serviranja savijae, gratinirane
i dekorisanja.
makarone,
pohovane i
gratinirane
palainke sa
razliitim nadjevima
i dr.
- Nabraja topla
- Razvija pozitivnu
89
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
predjela od pageta
dekorie topla
i opisuje postupak
predjela od pageta:
njihove pripreme,
- na italijanski nain,
serviranja i
napuljski nain,
dekorisanja.
milanski nain i
bolonjski nain,
karbonare i dr.
- Nabraja topla
predjela od pirina
dekorie topla
-rizoto i opisuje
predjela od pirina
postupak njihove
-rizota: rizoto od
pripreme, serviranja povra, mesa, ivine
i dekorisanja.
i ribe...
- Nabraja topla
predjela od peurki
dekorie topla
i opisuje postupak
predjela od peurki:
njihovog serviranja i rizoto od peurki,
dekorisanja.
pohovane peurke
(na beki, pariski i
orli nain) i peurke
na aru.
- Nabraja topla
predjela od povra i
dekorie topla
opisuje postupak
predjela od povra njihovog serviranja i orli: orli od tikvica,
dekorisanja.
patlidana, pargli i
dr.
- Nabraja topla
predjela od mesa i
dekorie topla
ribe - orli i opisuje
predjela od mesa i
postupak njihovog
ribe - orli.
serviranja i
dekorisanja.
- Nabraja topla
predjela od povra i
dekorie topla
opisuje postupak
predjela od povra njihovog serviranja i kroketi, nicle i
dekorisanja.
medaljoni.
- Opisuje postupak
izrade kroketi od
dekorie krokete od
mesa i ribe.
mesa i ribe.
- Opisuje postupak
pripreme punjenog
dekoroie punjeno
povra na
povre na
vegeterijanski nain
vegeterijanski nain
putem gratiniranja,
putem gratiniranja,
90
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
orijentaciju prema
drugim kulturama u
ishrani.
Preporuke za
izvoenje nastave
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
sadraji
uenik
itd.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
itd.
91
Preporuke za
izvoenje nastave
Razred: TREI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Jela od ribe, mekuaca, rakova i koljki
- Nabraja jela od ribe - Priprema na razliite
u zavisnosti od
naine jela od ribe,
naina pripreme i
servira ih i dekorie:
opisuje postupak
- kuvanja (kuvana
pripreme, serviranja riba, kuvana na
i dekorisanja.
plavo, kuvana u
bijelom vinu i
kuvana na puteru,
gotova jela od ribe
-paprika, prkelt,
uve i brodeto);
- poiranja (u bijelom
vinu, u sosu
holandez, velute...);
- prenja i peenja
(prena riba u ulju i
na rotilju, riba na
dalmatinski nain,
riba triestino,
menier i jegulja na
aru);
- pohavanja na pariski
i beki nain;
- punjenja na pivski i
kolainski nain;
- zapijecanja (jegulja
na oriz, krap na
skadarski nain i
hobotnica ispod
saa).
- Nabraja jela od
- Priprema jela od
mekuaca, rakova i
mekuaca rakova i
koljki i opisuje
koljki putem:
postupak njihovog
- prenja (lignje na
serviranja i
aru, rakovi na aru,
dekorisanja.
hobotnice na aru i
koljke na aru);
- punjenja (punjene
lignje);
- kuvanja (koljke na
buzari bijeloj i
crvenoj, rakovi na
buzari crvenoj i
bijeloj, servira ih i
dekorie.
Gotova jela
- Nabraja gotova jela - Priprema, servira i
92
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
od goveeg, teleeg, dekorie gotova jela
svinjskog, pileeg i
od goveeg,
jagnjeeg mesa i
svinjskog, pileeg i
opisuje postupak
jagnjeeg mesa:
njihove pripreme,
- Kuvana jela:
serviranja i
govedina, teletina,
dekorisanja.
jagnjetina;
- gulai (govei gula,
salon gula i bakra
gula);
- paprikai (telei,
jagnjei, pilei i
svinjski);
- perkelti (telei,
jagnjei i pilei);
- ajmokac (telei i
pilei);
- frikase (telei i
pilei);
- sotei (telei i pilei,
marengo pilei i
telei);
- ragui (junei i
jagnjei);
- kupus (sa
jagnjetinom i
junetinom);
- kalja;
- pasulji (orbast,
gust, prebranac sa
mesom);
- uvei sa svinjskim i
teleim mesom;
- pirina - rizoto na
dva naina od
teleeg, pileeg i
jagnjeeg mesa.
- pilavi sa jagnjeim,
pileim i teleim
mesom;
- Dinstana i pikovana
jela: junetina u
pikant sosu, dinstana
pikovana junetina u
lovakom sosu,
junea nicla u
madera sosu,
rozbratna dobra
domaica - bonfam, rozbratna
93
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
uenik
mahmahon,
dinstana koljenica
milanez i
imperijal, telei
ribi provensal i
telei ribi u
kajmaku;
- Kuvana sloena jela:
jagnjetina na pari,
jagnjetina u varenici
i jagnjei pikljevi na
kajmaku, jagnjea
kapama, bosanski
lonac (banjaluki),
vinogradasrka janija,
patrovaka
paticada, bokeke
njoke sa mesom,
katradina sa
ratanom, balia
tava;
- Od mljevenog mesa:
- fairana masa
(fairani rolat, rolat
tefani, fairani
stekovi, medaljoni i
nicle).
- ufte (ufte u
paradjz sosu i ufte
na grki nain);
- musake od krompira,
tikvica, plavog
patlidana, karfiola i
dr.;
- sarme od slatkog i
kiselog kupusa,
vinovog lista i zelja japraci;
- punjeno povre sa
mesom:
punjene parike,
tikvice, paradjz i dr;
- Od iznutrica:
kebii u saftu,
tripice italien,
sarma u jagnjeoj
maramici, restovano
srce, bubrezi i
digerica.
- Od mozga:
94
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
sadraji
uenik
Jela od divljai
- Nabraja jela od
divljai i priloge i
opisuje postupak
njihove pripreme,
serviranja i
dekorisanja. .
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
restovan mozak,
pohovan mozak i
mozak menier.
- Priprema jela od
divljai i priloge:
- prilozi za divlja
(pariske i eke
knegle, dinstani
crveni kupus sa
kisjelim jabukama,
glazirani kesetni,
pire od kestena,
peene i kuvane
jabuke, brusnice,
voe...);
- pikovani srnei i
zeji but u
marsala sosu;
- srnea i zeja lea u
madera sosu i a-lavild;
- zeji i srnei
paprika;
- pikovani but od
divlje svinje na
lovai nain;
- punjena patka, fazan
i jarebica.
Peenja
- Nabraja vrste
peenja i opisuje
dekorie peenja od
postupak njihove
teleeg, svinjskog,
pripreme, serviranja praseeg, jagnjeeg,
i dekorisanja.
jareeg i ivinskog
mesa u penici, na
ranju i ispod saa:
- peenja od: teleeg,
svinjskog, praseeg,
jagnjeeg, jareeg i
ivinskog mesa,
peenje u penici
(telee, jagnjee,
prasee i ivinsko);
- peenje ispod saa;
- punjena peenja:
punjene telee grudi
na praki nain,
rolovana telea
95
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
pleka tefani,
punjeno pilee i
uree peenje;
- peenja sa ranja;
- peenje u tijestu ovji i kozji koet.
96
Preporuke za
izvoenje nastave
Razred: ETVRTI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Hladna jela od riba, rakova i koljki
Nabraja hladna jela od - Priprema, servira i
riba, rakova i koljki i
dekorie hladna jela
opisuje postupak
od riba:
njihove pripreme,
- ribe u majonezu,
serviranja i
aspiku i o-froa
dekorisanja.
sosovima;
- od rakova: langust
lijep izgled,
medaljoni od
langusta, turban od
kampi;
- od koljki: kamenice
na ledu, muule u
aspiku, punjene
muule kamenice.
Hladna jela od mesa
- Nabraja hladna jela - Priprema, servira i
od mesa i opisuje
dekorie hladna jela
postupak njihove
od mesa:
pripreme, serviranja - musevi: mus od
i dekorisanja.
unke, mus od pilee
i guje digerice;
- od ivine: pilee i
uree bijelo
bellevue, pilei
galantin;
- od goveeg mesa:
ramstek, hladan
rozbrif i turban od
rozbrifa;
- od teleeg mesa ladni frikando.
- od jezika: hladan
jezik i turban od
jezika.
Suflei i pudinzi
- Nabraja suflee i
pudinge po vrstama i dekorie suflee i
opisuje postupak
pudinge od sira,
njihove pripreme,
mozga i spanaa.
serviranja i
dekorisanja.
Jela od tijesta
- Nabraja jela od
tijesta i opisuje
dekorie jela od
postupak njihove
tijesta i lisnatog
97
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
sadraji
uenik
pripreme, serviranja
i dekorisanja.
-
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
tijesta:
volovani i buei;
krofne sa sirom;
ravioli i punjeni
kaneloni sa sirom i
mesom.
Preporuke za
izvoenje nastave
objektu.
Jela od goveeg mesa

- Nabraja jela od
goveeg mesa i
dekorie jela od
opisuje postupak
goveeg filea: govei
njihove pripreme,
file kolbert i veligto;
serviranja i
- govei ramstek;
dekorisanja.
- rozbrif na engleski
nain.
Jela po porudbini od divljai, mesa i iznutrica
- Nabraja jela po
porudbini od
i izrauje jela po
divljai, mesa i
porudbi od divljai,
iznutrica i opisuje
mesa i iznutrica u
postupak njihove
skladu sa
pripreme, serviranja recepturama:
i dekorisanja.
- Od divljai:
srnei medaljoni i
stekovi na lovaki
nain; srnei file u
marsala sosu;
paje grudi sa
susamom; govei
file atobrijan.
- Bifteci:
biftek na aru;
biftek monte
carlo; biftek sa
jajetom; turnedo na
aru i turnedo
rosini; fileminjoni
na aru sa
peurkama i sosu od
peuraka; sote
stroganov i
tatar biftek.
- Od goveeg
ramsteka:
ramstek na aru;
ramstek mirabo;
ramstek
mareljez;
ramstek
metrdotel.
98
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Od rozbratne:
rozbratna na aru;
rozbratna lionez i
argetinski urasko.
- Od teleeg mesa:
natur nicla; beka i
pariska nicla;
nicla kordon
ble i imperijal.
- Stekovi od teleeg
mesa:
stek natur; stek
sa jajetom i
holtajn stek.
- Medaljoni:
medaljoni na puteru
i sa peurkama;
buketijer i sos
peurke.
- Telei kotleti:
telei kotlet na
puteru, dibari,
orlov, parma,
milanez,
imperijal i sos
peurke.
- Od svinjskog mesa:
natur nicla; praka
nicla; beka nicla;
pariska nicla i
karaoreva nicla.
- Stekovi od svinjkog
mesa: natur i
monsinjor;
kremenadla na
aru; kremenadla
lionez;
kremenadla na
srpski i cignaski
nain; kremenadla
na uiki i
zlatiborski nain.
- Od jagnjeeg mesa:
jagnjei aljik;
jagnjei op na
aru; jagnjetina u
maramici.
- Od pileeg mesa:
kijevski kotlet; pile
na aru; pile
99
Preporuke za
izvoenje nastave
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
uenik
ameriken;
medaljoni na aru i
punjena pilea
prsa.
- evapi:
hajduki; obanski i
svinjski evap u
dunstu...
- Od iznutrica:
digerica na aru;
srce na aru; bubrezi
na aru i kembii na
aru.
Jela sa rotilja
- Nabraja jela sa
- Priprema mase i
rotilja i opisuje
meso za jela na
postupak njihove
rotilju, oblikuje ih,
pripreme, serviranja pee, servira i
i dekorisanja.
dekorie:
- evapii na rotilju
i kajmaku;
- pljeskavice na
rotilju, kajmaku i
punjene pljeskavice;
- utipci;
- telei, svinjski,
jagnjei i pilei
ranjii;
- vjealice: dimljena
bijela i punjena;
- ulbastije: svinjska i
jagnjea;
- mukalice:
leksovaka
mukalica na dva
naina.
Nacionalna jela po porudbini
- Nabraja nacionalna - Priprema, servira i
jela po porudbini i
dekorie nacionalna
opisuje postupak
jela po porudbini:
njihove pripreme,
- stekovi: njeguki i
serviranja i
durmnitorski;
dekorisanja.
- popeci na podgoriki
nain;
- pletenica Crnogorke;
- crnogorske plainke;
- ribe: pastrmka na
podgoriki nain,
dimljeni krap (topao
100
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
sadraji
uenik
- Opisuje hladan i
topli bife.
Formativni ciljevi
uenik
i hladan);
- kaamak: smoani
kaamak, krtolovi
kaamak od
kukuruznog,
peninog brana i
heljde;
- pite: pita od sira,
pita od krompira,
pita od mesa, pita od
koprive, zelja,
uanice...
- Vri odabir jela za
toplo - hladni bife,
priprema ih, servira i
dekorie.
Koktel partije
- Nabraja kriterijume - Vri odabir jela za
za odabir jela za
koktel partije,
kokltel partije.
priprema ih, servira,
dekorie i posluuje:
- jednostavne;
- srednje;
- pune;
- Odabir jela:
apetisana, kanapea,
hladnih jela, jela od
mesa, rotiljskih
jela, minjona i voa
koktel partije i
strukture gostiju.
Flambirana jela i poslastice
- Nabraja flambirana - Priprema, servira i
jela i poslastice i
dekorie flambirana
opisuje postupak
jela i poslastice:
njihove pripreme,
- mesna jela: telei
serviranja i
medaljoni, turnedo i
dekorisanja.
uree bijelo.
- rakovi: flambirani
rakovi, flabirani
kampi u sosu
ameriken.
- poslastice:
crnogorske
palainke, banane u
vrhnju, breskve u
vinja sosu,
flambrani sladoled...
101
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.

- M. Stojanovi: Kulinarstvo, Via kola za obrazovanje ugostiteljskih radnika,
Beograd, 1977.
- R. Stojanovi, M. Stojanovi, P. Petkovi: Tehnologija zanimanja za I, II, III i IV
razred SUO, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1984.
- D. Mikovi, J. Kemar: Savremeni kuvar, Prosveta, Beograd, 1967.
- M. akota: Prirunik za kuvarstvo, IP Svjetlost, Zavod za udbenike, Sarajevo,
1981.
- Pelaprat, Veliki Pelaprat, Prosveta, Beograd, 1971.
- Narodni kuvar, Prosveta, Beograd, 2002.
- kolska radionica opremljena za izvoenje praktine nastave ili obezbijeena
praktina nastava kod poslodavaca koji ispunjavaju uslove za implementaciju
praktine nastave u skladu sa predmetnim programom.
- Provjera znanja vri se za vrijeme praktinog rada.
- Uenika se ocjenjuje, najmanje jednom, u svakom klasifikacionom periodu.
- Uenik je obavezan da vodi dnevnik praktinog rada.
- Visoka ili via struna sprema s podruja gastronomije, sa najmanje pet godina
radnog iskustva u kuhinji;
- lice koje ima V stepen kolske spreme, najmanje 5 godina radnog iskustva u
kuhinji.
Znanja
-
Praktina primjena teorijskih

znanja iz kuvarstva
Namirnice
Radna i lina higijena
Struna terminologija
Jelovnik, meni, karte doruka
- Uloga hrane za zdravlje ljudi

- Kotrola kvaliteta namirnica
zagaenom hranom

Predmet
Znanja
- Kuvarstvo
- Teorijska osnova za
praktinu nastavu
- Poznavanje robe
- Namirnice
- Higijena
- Radna i lina higijena
- Francuski jezik
- Osnove restoraterstva
- Jelovnik, meni, karte
doruka
- Nauka o ishrani
- Uloga hrane za zdravlje
ljudi
- Nauka o ishrani
- Kotrola kvaliteta
namirnica
- Nauka o ishrani
zagaenom hranom
102
Znanja
odreenih kategorija bolesnih
ljudi
- HASSAP
- HASSAP
- Dezerti
- Primjena softvera u kuvarstvu

Predmet
Znanja
- Nauka o ishrani
- Nauka o ishrani
odreenih kategorija
bolesnih ljudi
- Nauka o ishrani
- Nauka o ishrani
- HASSAP
- Higijena
- HASSAP
- Osnove pekarstva
- Poslastiarski proizvodi
- Informatika u
- Softver za restoransko
restoraterstvu
poslovanje
103
1.3. IZBORNA NASTAVA

1.3.1. FRANCUSKI JEZIK
1. Naziv predmeta: FRANCUSKI JEZIK
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
72
72
66
282
Ukupno
72
72
72
66
282

- Razvijanje komunikativnih sposobnosti uenika.
- Razvijanje pozitivnih vrijednosti i ovladavanje vjetinama u kontekstu
multikulturolokog i multikonfesionalnog drutvenog miljea.
- Ostvarivanje vee autonomije uenika i savlaivanje tehnika samostalnog uenja.
- Stvaranje harmonine linosti uenika i svijesti o sopstvenom identitetu kroz
graenje humanistikog i tolerantnog odnosa prema drutvu i razliitim jezicima i
kulturama.
- Razvijanje radoznalosti, optekomunikativne sposobnosti, duhovitosti, tolerantnih
oblika ponaanja i kulture dijaloga.
- Razvijanje samopouzdanja, samostalnosti i kreativnosti.
- Sticanje radnih navika, marljivost, odgovornost i motivisanost.
- Razvijanje kulture lijepog ponaanja u koli, porodici i na javnom mjestu, kao i
sposobnost sluanja i uvaavanja miljenja drugog.
- Razvijanje ekoloke svijesti.
- Razvijanje humanog odnosa meu polovima.
- Razvijanje fer-pleja i timskog rada.
- Stvaranje pozitivnog odnosa prema prostoru i kulturi stanovanja.
104

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Upoznaje se sa
- Prepoznaje i
- Razvija
fonolokim
pravilno izgovara
komunikativnost i
sistemom jezika i
glasove i skupove
sposobnost
pravopisom.
glasova, akcentuje
stvaranja pozitivne
rijei i potuje
drutvene klime.
reeninu
intonaciju.
- Pozdravlja i
odgovara na
pozdrav, zahvaljuje,
izvinjava se.
- Razlikuje vlastite i
- Upoznaje se sa
- Pozitivno je
zajednike imenice,
stranom
orijentisan prema
rod i broj imenica.
(francuskom)
zanimanju.
terminologijom
u kuvarstvu.
- Imenuje kuvarsku
radnu odjeu.
- Navodi prezent
- Predstavlja sebe i
- Pokazuje
glagola TRE.
druge (ime,
inicijativnost i
- Koristi nenaglaene
nacionalnost,
spremnost na
line zamjenice.
profesija).
saradnju,
- Nabraja
- Postavlja
sposobnost
nacionalnosti,
jednostavna pitanja
postizanja
profesije.
i odgovara na njih.
kompromisa.
- Uoava razliku
- Izraava
izmeu: Cest/Il est. slaganje /
neslaganje.
- Upoznaje se i
predstavlja
proizvodna i
pomona odeljenja
kuhinjskog bloka.
- Upoznaje se sa
- Govori o dnevnim
- Razvija pozitivnu
sadanjim
aktivnostima.
orijentaciju prema
vremenom glagola
- Govori o
zanimanju,
na ER.
aktivnostima u
motivisanost i
- Upoznaje se sa
kuhinjskom bloku.
samopouzdanje.
sadanjim
- Izraava dopadanje
vremenom glagola
(nedopadanje).
FAIRE (faire la
- Poziva i odgovara na
cuisine, faire la
pozivnicu.
vaisselle...).
- Daje jednostavne
informacije o
vremenu (meteo).
- Upoznaje se sa
- Opisuje svakodnevne - Uoava znaaj
oblicima sadanjeg
radnje i dogaaje.
kvaliteta rada i
105
Preporuke za
izvoenje nastave
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
vremena pravilnih
- Daje informacije o
glagola.
poslovima koje
obavlja.
- Razlikuje
- Upotrebljava lan uz
neodreeni i
nazive obroka i
odreeni lan.
meuobroka.
- Imenuje vrste
doruka.
- Nabraja vrste
namirnica (voe,
povre, zaini,
mlijeni proizvodi).
- Navodi glagol AVOIR - Pita i daje
(avoir faim, soif,
informacije o
mal , besoin de,
nekome (identitet,
raison...) i
godine, adresu, broj
uvjebava njegovu
telefona).
upotrebu u
- Popunjava formular
izrazima.
linim podacima.
- Razlikuje il y a/il a. - Izraava osjeanja.
- Izraava slaganje ili
neslaganje.
- Uvjebava upotrebu - Pita i kae koliko je
osnovnih brojeva i
sati, koji je dan i
mjernih jedinica za
datum.
teinu i visinu.
- Pita i kazuje broj
telefona i datum
roenja.
- Upoznaje se sa
- Govori o kuhinjskom
upitnim oblicima
osoblju i raspituje
(est-ce que, qu'estse o njihovim
ce que) i upitnim
aktivnostima.
rijeima.
- Upoznaje se sa
- Imenuje alat,
upitnim oblikom
inventar i posue
glagola (inverzija).
kulinarskog bloka.
- Raspituje se o
namjeni alata,
posua, inventara i
sl.
- Upoznaje se sa
- Uzima podatke od
oblicima upitnog
gosta prilikom
pridjeva QUEL.
rezervisanja stola.
- Trai i daje
informacije o broju
telefona, adresi,
elektronskoj adresi,
godinama,
nacionalnosti i sl.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
ispunjavanja radnih
obaveza.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Pokazuje jasnost,
odreenost i
usmjerenost na
razvoj.
spremnost za
saradnju i
toleranciju.
efikasnost.
radoznalost i
komunikativnost.
- Izraava ljubaznost,
radoznalost,
- Frontalni,
predusretljivost i
individualni, rad u
efikasnost u radu.
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
- Empatija.
metoda u nastavi.
106
sadraji
uenik
- Uoava razlike
izmeu de i .
- Upoznaje se sa
sadanjim
vremenom glagola
ALLER (aller , au,
aux, en), VENIR
(venir de, du, des).
- Uvjebava upotrebu
bezlinog oblika
nekih glagola : Il
faut, il y a, il reste,
il manque.
- Uvjebava upotrebu
partitivnog lana i
partitivnog DE.
- Upoznaje se sa
nepravilnim
glagolom PRENDRE.
- Upoznaje se sa
nepravilnim
glagolima POUVOIR,
VOULOIR, DEVOIR +
infinitif.
- Upoznaje se sa
kondicionalom
utivosti glagola
VOULOIR.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Popunjava
formulare.
- Postavlja pitanja o
radnom vremenu
restorana.
- Izraava trajanje.
Pravilno koristi
predloge , de u
nazivima jela.
- Daje informaciju o
radnom vremenu, o
vremenu sluenja
obroka.
- Upotrebljava
odgovarajue
prijedloge uz imena
gradova i zemalja.
- Izraava potrebu /
obavezu da se neto
uradi.
- Imenuje vrste
namirnica (vrste
voa, povra,
mlijenih proizvoda,
zaina).
- Zna rei kojih
namirnica ima, koje
nedostaju i koliko je
od kojih ostalo.
- Sastavlja spisak i
navodi koliinu
namirnica za
trebovanje.
- Navodi vrijeme
potrebno za
pripremanje nekog
jela.
- Izraava sposobnost
da neto odradi.
- Predlae aktivnosti.
- Govori ta neko eli
uraditi.
- Utivo izraava
elju.
- Trai, daje ili odbija
dozvolu.
- Izraava obavezu.
- Navodi vrste menija:
(jednostavni, sloen,
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija empatiju.
efikasnost i
samopouzdanje.
- Preuzima
odgovornost i
pokazuje pozitivnu
orjentaciju prema
zanimanju.
- Pokazuje spremnost
na pomo i
saradnju, efikasnost
i identifikaciju sa
prirodom budueg
posla.
107
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
sveani) i sastavne
elemente menija
(predjelo, glavno
jelo, salata,
desert).
- Planira i oblikuje
meni.
- Pomae gostu pri
izboru jela.
Uvjebava odrini
- Izraava
- Izraava
oblik glagola.
nedopadanje,
prilagodljivost i
zabranjuje, odbija
sposobnost
ponudu.
postizanja
- Razumije negativan
sporazuma.
stav.
Upoznaje se sa
- Govori o
sadanjim
svakodnevnim
vremenom povratnih aktivnostima na
glagola.
odravanju line
Upoznaje se sa
higijene.
upotrebom
- Navodi djelove
neodreene
tijela.
zamjenice ON.
Uvjebava upotrebu - Trai i daje uputstva - Razvija
saetog lana.
za snalaenje u
snalaljivost,
Navodi i uvjebava
prostoru.
preciznost i
upotrebu osnovnih
- Izraava osnovne
komunikativnost.
priloga za mjesto (, prostorne odnose.
dans, sur,
sous,devant,
derrire, cot de,
prs de, loin de).
Nabraja pridjeve,
- Na jednostavan
- Razvija pozitivnu
njihove oblike i
nain opisuje fiziki
orijentaciju prema
mjesto u reenici.
izgled i karakter
zanimanju.
neke osobe.
- Opisuje sastav
raznih vrsta
doruka.
- Navodi vrste mesa i
naine njihove
termike obrade.
- Navodi osnovnu
kategorizaciju
mesa.
- Opisuje jela (ukus,
nain termike
obrade, nain
serviranja).
108
Preporuke za
izvoenje nastave
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
-
- Upoznaje se i
uvjebava upotrebu
prisvojnih pridjeva.
- Uvjebava upotrebu linih zamjenica za
direktan objekat.
- Uvjebava upotrebu priloga za koliinu.
- Uvjebava upotrebu IMPERATIV-a.

- Uoava razliku
izmeu
Pour + pronom
personnel tonique i
pour + infinitif.
-
uenik
Umije poeljeti
gostu dobar apetit,
prijatan dan,
prijatan boravak i
srean put.
Daje jednostavne
informacije o
prijateljima i
porodici.
Izraava pripadanje.
Daje savjete za
pripremu i obradu
povra za kulinarsku
upotrebu (ienje,
sjeenje,
oblikovanje,
uvanje).
Navodi vrste jela od
povra i njihovu
primjenu u
kulinarstvu.
Precizno navodi
koliinu namirnica
potrebnih za
pripremu nekog
jela.
Razumije recept
gdje je koliina
navedena na razne
naine.
Razumije uputstva,
kratka obavjetenja,
upozorenja i
natpise.
Razumije i ostavlja
poruku na
telefonskoj
sekretarici.
Daje uputstva za
pripremu
jednostavnijih jela.
Navodi naine
termike obrade
povra.
Navodi osnovnu
podjelu riba i
njihovu primjenu u
kulinarstvu.
Izraava cilj neke
Preporuke za
izvoenje nastave
- Pokazuje
tolerantnost i
samopouzdanje.
- Razvija spremnost
na pomo i osjeaj
za timski rad.
spremnost na
kompromis i
saradnju.
spremnost na
kompromis i
saradnju, osjeaj za
timski rad kao i
svijest o
neophodnosti
kvaliteta rada.
109
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
uenik
aktivnost kuhinjskog
bloka.
- Upoznaje se sa
pokaznim
pridjevima i
nazivima boja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Navodi vrste salata i - Pokazuje pozitivnu

zna navesti
orijentaciju prema - Frontalni,
individualni, rad u
sastojke.
zanimanju.
parovima i grupama
- Daje uputstva za
uz kombinovano
pripremu neke
korienje aktivnih i
jednostavne salate.
tradicionalnih
- Nabraja naine
- Pomae gostu pri
- Izraava ljubaznost,
metoda u nastavi.
poreenja pridjeva.
izboru menija.
komunikativnost,
- Predstavlja vrste
predusretljivost i
divljai i naine za
efikasnost u radu.
njihovo mariniranje.
- Upoznaje se sa
- Govori o poslovnim - Ispoljava
upotrebom bliskog
planovima za taj
komunikativnost,
budueg vremena.
dan i za naredni
snalaljivost i
period.
osjeaj za timski
- Vri raspodjelu
rad.
zadataka osoblju
kuhinjskog bloka.
110
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- Razlikuje rod i broj - Upoznaje se sa
imenica i pridjeva.
stranom
(francuskom)
terminologijom u
kuvarstvu.
- Nabraja vrste
fondova i postavlja
pitanja o sastojcima
i nainu pripreme.
- Uvjebava perfekt
- Prepriava dogaaje
sa glagolom AVOIR.
od prethodnog dana.
- Govori o prethodnim
aktivnostima iz
linog i
profesionalnog
ivota.
- Koristi priloge za
vrijeme prilikom
prepriavanja.
- Pie izvjetaj o
aktivnostima i / ili
dogaajima od
prethodnog dana /
perioda.
- Uvjebava upotrebu - Razumije pojedinosti
linih zamjenica za
iz kraeg izlaganja o
indirektan objekat.
poznatim temama na
standardnom jeziku.
- Razlikuje upotrebu - Odgovara na pitanja
osnovnih i rednih
o datumu, satu,
brojeva.
adresi, broju
- Uoava razlike u
telefona.
upotrebi u naem i - Daje informacije o
francuskom jeziku.
radnom vremenu,
redu vonje.
- Uvjebava upotrebu - Koristi potrebne
rijei za povezivanje rijei da izrazi slijed
ideja: dabord,
dogaaja iz
ensuite, puis, alors,
prolosti.
finalement.
- Pie svoju radnu
biografiju.
- Daje recept
potujui redoslijed
postupaka.
- Uvjebava perfekt
- Prepriava dogaaje
sa gl. TRE.
od prethodnog dana.
- Pie izvjetaj o
aktivnostima i / ili
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Izraava pozitivnu
identifikaciju i
razvija sposobnost
stvaranja pogodne
drutvene klime kao
i svijest o obavezi
ispunjavanja radnih
- Frontalni,
obaveza.
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
- Pokazuje
snalaljivost i
usmjerenost na
razvoj.
za pomo i
efikasnost u radu.
- Radi na njegovanju
prijateljskih
osjeanja.
- Pokazuje
samopouzdanje,
zalaganje i
efikasnost.
- Izraava pozitivnu
identifikaciju i
razvija sposobnost
stvaranja pogodne
111
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
- Nabraja sluajeve
upotrebe prilokih
zamjenica Y, EN.
- Upotrebljava priloge za nain.

-
- Nabraja sluajeve
nepravilne
komparacije priloga
i pridjeva.
-
- Uoava formiranje
perfekta povratnih
glagola.
- Uvjebava
imperfekt.
- Uoava upotrebu
vremena u
kondicionalnim
reenicama (Si +
uenik
dogaajima od
prethodnog dana /
perioda.
Na jednostavan
nain povezuje
dogaaje prilikom
pripovijedanja.
Govori o prethodnim
aktivnostima osoblja
kuhinjskog bloka.
Govori o koliini i
potrebnim
sastojcima za
pripremanje nekog
sosa.
Pita za put i
objanjava kako
stii do odredita.
Navodi vrste supa
kao i vrste uloaka
za supe i konsomee.
Nabraja vrste orbi i
zna navesti
namirnice potrebne
za njihovu
pripremu.
Uporeuje
kategorije hotela,
restorana, ribe.
Nabraja potae i
velutee koji se
spremaju u nekom
restoranu.
Govori o prethodnim
aktivnostima iz
linog i
profesionalnog
ivota.
Opisuje okolnosti
deavanja neke
radnje.
Govori o prethodnim
navikama.
Govori o ranijem
izgledu mjesta.
Iznosi pretpostavku.
Izraava mogunost
deavanja neke
radnje.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
drutvene klime.
- Razvija svijest o
obavezi
ispunjavanja radnih
obaveza.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Praktikuje empatiju.
- Razvija svijest o
svojim
sposobnostima.
- Pokazuje
profesionalnost u
radu.
- Njeguje svijest o
vanosti kvalitetnog
predstavljanja
ugostiteljske ponude
i pozitivan odnos
prema lokalnoj
zajednici.
- Pokazuje sposobnost
razvijanja
prijateljskih odnosa.
- Razvija svijesti o
zaviaju u okvirima
istorijskih perioda.
- Pokazuje
tolerantnost i
samopouzdanje.
112
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
prsent + prsent,
- Preporuuje jela
impratif).
uvaavajui ukus
klijenta.
- Upoznaje se sa
- Umije napraviti
jednostavnim
rezervacije za
uzronim (parce
individualne i
que) i finalnim (pour grupne obroke u
+ infinitif) zavisnim
restoranu.
reenicama.
- U kraem izlaganju
na odreenu temu
navodi cilj, uzrok i
posljedicu
deavanja neke
radnje, naglaava
vane elemente.
- Koristi formulu za
- Nabraja osnovna
isticanje i
hladna predjela i
naglaavanje.
osnovne sastojke za
njihovu pripremu.
- Navodi dekoracije
za hladna jela i
predjela.
- Navodi osobe
zaduene za
obavljanje nekog
zadatka u kuhinji.
- Uoava sluajeve
- Koristi razne naine
duple negacije
za izraavanje
(plus, rien, jamais,
negodovanja.
personne).
- Nabraja osnovna
topla predjela i
osnovne sastojke za
njihovu pripremu.
- Koristi izjavne i
- Iznosi svoje
uzvine reenice u
miljenje o bliskim
neupravnom govoru. temama.
- Prenosi neije
izjave, naredbe,
savjete i preporuke.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
svojim
sposobnostima, o
vanosti
preuzimanja
odgovornosti,
razvija osjeaj za
timski rad u skladu
sa hijerarhijom na
radnom mjestu.
svojim
sposobnostima, o
vanosti
preuzimanja
odgovornosti,
razvija osjeaj za
timski rad u skladu
sa hijerarhijom na
radnom mjestu.
- Pokazuje
inicijativnost i
spremnost na
kompromis.
- Ispoljava
samopouzdanje,
efikasnost i
komunikativnost.
113
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
Razred: TREI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- Razlikuje proste i
- Upoznaje se sa
sloene imenice.
stranom
(francuskom)
terminologijom u
kuvarstvu.
- Koristi imperfekt i
- Evocira uspomene.
perfekt.
- Opisuje linost,
predmet, mjesto,
situaciju, dogaaj.
- Govori o obavljenim
aktivnostima u
pripremi namirnica
za spremanje nekog
specijaliteta.
- Koristi relativne
- Govori o sopstvenom
zamjenice: que,
iskustvu i stvarima
qui, dont.
koje poznaje.
- Navodi vrste morskih
plodova i
slatkovodnih riba i
nazive nekih jela od
morskih i
slatkovodnih riba.
- Govori o nainima
pripreme riba i daje
recept.
- Pojanjava rije
koju sagovornik ne
razumije.
- Koristi gerund i
- Izraava
particip prezenta.
istovremenost
deavanja vie
aktivnosti.
- Utivo odgovora na
reklamaciju gosta.
- Uvjebava upotrebu - Govori o planovima
budueg vremena za aktivnosti
FUTUR SIMPLE.
kuhinjskog bloka za
naredni period.
- Navodi osnovne
vrste gotovih jela i
mesa potrebnog za
njihovu pripremu.
- Daje uputstva za
pripremu nekog
gotovog jela od
mesa.
- Govori o planovima
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Ispoljava pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Izraava pozitivnu
identifikaciju i
razvija sposobnost
stvaranja pogodne
drutvene klime.
- Razvija svijest o
obavezi
ispunjavanja radnih
obaveza.
- Razvija svijest o
svojim
sposobnostima, o
vanosti
preuzimanja
odgovornosti.
- Razvija osjeaj za
timski rad u skladu
sa hijerarhijom na
radnom mjestu.
- Njeguje pozitivan
odnos prema
zanimanju kao i
kritinost prema
sebi i drugima.
- Pokazuje
samopouzdanje,
inicijativnost,
marljivost i
spremnost za timski
rad.
114
Preporuke za
izvoenje nastave
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
- Uoava upotrebu
vremena u
kondicionalnim
reenicama (Si +
prsent + futur
simple).
- Uoava oblike
pasivne konstrukcije
glagola.
- Uoava naine za
izraavanje vremena
deavanja radnje (il
y a, dans, depuis,
jusqu'...).
- Uvjebava upotrebu
SUBJONCTIF-a.
- Uvjebava upotrebu
CONDITIONNEL
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
za lini i
profesionalni ivot.
- Iznosi pretpostavku
zapone, odrava
razgovor i mijenja
temu.
- Izraava
(ne) mogunost
deavanja neke
radnje.
i planiranim
aktivnostima u
pripremi namirnica
za spremanje nekog
specijaliteta.
i planiranim
aktivnostima u
kuhinjskom bloku.
- Koristi potreban
vokabular da bi
smjestio radnju u
vremenu.
- Navodi osnovne
vrste gotovih jela od
mljevenog mesa.
- Daje uputstva za
pripremu nekog
gotovog jela od
mljevenog mesa i na
razne naine navodi
koliinu potrebnih
sastojaka.
- Izraava svoja
osjeanja i
oekivanja.
- Izraava emocije
razliitog
intenziteta,
vjerovatnou,
(ne) mogunost,
aljenje.
- Preporuuje
nacionalne
specijalitete
crnogorske kuhinje.
- Utivo izraava
elju, prijedlog,
Preporuke za
izvoenje nastave
na pomo,
ljubaznost i
prilagodljivost.
- Razvija svijest o
obavezi
ispunjavanja radnih
obaveza.
- Njeguje pozitivan
odnos prema
zanimanju,
efikasnost i
preciznost.
- Pokazuje pozitivnu
orjientaciju prema
zanimanju,
ljubaznost i
komunikativnost.
- Pokazuje ljubaznost,
snalaljivost i
115
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
PRSENT-a.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
prilagodljivost.
Formativni ciljevi
- Upotrebljava priloge za koliinu.
- Navodi oblike
prostih pokaznih
zamjenica.
- Uoava razliku u
upotrebi
neodreenih
zamjenica i
neodreenih
pridjeva.
- Uoava upotrebu
vremena u
kondicionalnim
reenicama (Si +i
mparfait +
conditionnel
prsent).
- Koristi neupravni
govor pri
postavljanju
pitanja.
uenik
savjet, pitanje.
Prihvata prijedlog.
Govori o nainu
ishrane,
namirnicama i
napicima koje treba
forsirati ili
izbjegavati u
svakodnevnoj
ishrani.
Iznosi razlike
izmeu francuskih i
naih obroka.
Analizira prospekt
nekog francuskog i
nekog crnogorskog
turistikog mjesta.
Navodi vrste divljai
i daje savjete za
njihovu pripemu za
termiku obradu.
Nabraja naine
termike obrade
pojedine divljai.
U kraem izlaganju
na odreenu temu
nabraja, naglaava
vane elemente,
daje definicije,
rezimira, iznosi
pretpostavku, donosi
zakljuke.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija toleranciju
prema stranoj
kulturi.
- Razvija toleranciju
prema stranoj
kulturi.
- Razvija pozitivan
stav o unapreenju
kvaliteta rada.
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
- Pokazuje sposobnost metoda u nastavi.
stvaranja pozitivne
drutvene klime,
razumijevanje
odnosa u skladu sa
uslovima rada i
sposobnost za
saradnju i timski
rad.
Prenosi neija
- Preuzima
pitanja i
odgovornost,
interesovanja.
pokazuje preciznost
Koristi odgovarajui
i usmjerenost na
jeziki izraz u
razvoj.
pisanju razliitih
vrsta tekstova
(formalno i
neformalno pismo,
CV, izvjetaj).
116
Razred: ETVRTI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- Uvjebava neupravni - Prenosi neije
govor.
izjave, naredbe,
savjete, preporuke i
pitanja.
- Razumije tekstove o
savremenim
problemima drutva
u kojima se iznose
miljenja, argumenti
i kritike.
- Predstavlja Crnu
Goru kao dravu.
- Uvjebava upotrebu - Razumije opti
pluskvamperfekta
smisao autentinih
(PLUS QUE
tekstova (novinske
-PARFAIT).
lanke, pisma,
kritike, reklame,
recepte, intervju-e).
- Govori o prethodnim
aktivnostima.
- Daje informacije,
npr. kod vedskog
stola, o sastojcima
nekog jela.
- Uoava razliku u
- Prigovara, kritikuje,
upotrebi
savjetuje, izraava
kondicionala
elju na utiv nain.
sadanjeg i prolog - Nabraja vrste
(CONDITIONNEL
hladnih i toplih
PRSENT OU PASS).
predjela.
- Daje informacije o
sastojcima nekog
predjela.
- Upotrebljava
- Govori o kulturno
pogodbene reenice
-istorijskoj ponudi
Si + prsent + futur
grada.
simple.
- Informie gosta o
- Si + imparfait +
manifestacijama u
conditionnel
gradu i programu
prsent.
njihovog
odravanja.
- Predstavlja Crnu
Goru kao turistiku
destinaciju.
- Govori o uticaju
turizma na okolinu i
neophodnosti zatite
ivotne sredine.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razvija
samopouzdanje i
osjeaj nacionalne
pripadnosti.
- Pokazuje pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju,
usmjerenost na
razvoj, ljubaznost i
komunikativnost.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
- Pokazuje kritiko
razumijevanje
odnosa tehnike,
prirode i drutva i
svijest o
preuzimanju
odgovornosti.
- Razvija ekoloku
svijest i kritiki
odnos prema
tehnolokom
razvoju.
- Prati savremene
tokove i konstantno
radi na linom
usavravanju.
117
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvoenje nastave
uenik
- Umije napisati
e - mail i shvata
bitne elemente
slubene prepiske.
- Razumije pisanu
reklamaciju.
- Upoznaje se i
- U kraem izlaganju - Razvija svijest o
- Frontalni,
upotrebljava finalne
predstavlja neku
neophodnosti
individualni, rad u
reenice.
temu.
kvalitetnog
parovima i grupama
- Govori o svom
obavljanja radnih
uz kombinovano
daljem kolovanju.
zadataka.
korienje aktivnih i
- Govori o jelima koja
tradicionalnih
se pripremaju za
metoda u nastavi.
topli / hladni bife, o
koktel partijama i
povodima za njihovo
organizovanje, o
nainu usluivanja
jela i nainu
serviranja koktela.
- Navodi zavrne
radnje u pripremi
nekih jela koje se
izvode pred gostom
(traniranje,
flambiranje).
- Navodi nazive jela
koja se najee
dovravaju pred
gostom i daje
uputstva za njihovu
pripremu i
serviranje.
- Upotrebljava
- U kraem izlaganju - Pokazuje
- Frontalni,
uzrone i
na odreenu temu
samopouzdanje i
individualni, rad u
posljedine
navodi uzroke i
sposobnost pri
parovima i grupama
reenice.
posljedice deavanja obavljanju
uz kombinovano
neke radnje,
profesionalnih
korienje aktivnih i
naglaava vane
zadataka, preciznost tradicionalnih
elemente, daje
i pozitivnu
metoda u nastavi.
definicije, rezimira,
identifikaciju u
donosi zakljuke.
skladu sa
- Umije napraviti
zanimanjem.
rezervacije za
individualne i
grupne obroke u
restoranu.
- Upoznaje se sa
- Uporeuje
- Ispoljava kritiki
dopusnim
poslovanje malog
odnos prema
118
sadraji
uenik
reenicama.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
produktivnosti i
kvalitetu rada.
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvoenje nastave
uenik
restorana i velikih
poslovnih lanaca.
Didaktika literatura
- H. Auger: Jeux pour parler, jeux pour crer, Cl International, Pariz, 1991.
- G. Calbris: Gestes et communication, Cl International, Pariz, 1991.
- C. Cornaire: La comprhension orale, Cl International, Pariz, 1998.
- P. Cyr, C. Germain: Les stratgies dapprentissage, Cl International, Pariz, 1996.
- M. de Carlo: Interculturel, Cl International, Pariz, 1998.
- Z. Genevive: Enseigner une culture trangre, Cl International, Pariz, 1991.
- Jacquet, J. : Oral/Ecrit, Lecture/criture, Cl International. Pariz, 1991.
- E. Papo: Littrature et communication en classe de langue, Cl International,
Pariz, 1991.
- J. Patrice: Activits ludiques, Cl International, Pariz, 1998.
- C. Tagliante: Classe de langue, Evaluation, Cl International, Pariz, 1991.
- G. Vigner: Enseigner le franais comme langue seconde, Cl International, Pariz,
2001.
Rjenici i gramatike
- V. Drakovi: Gramatika za osnovnu kolu
- M. Papi: Gramatika francuskog jezika
- Cl International: Grammaire progressive pour les adolescents
- Grevisse, Bon usage
- R. Markovi: Francusko - srpski rjenik
- V. Putanec: Francusko - hrvatski rjenik
- Cl International, Dictionnaire du franais
- Le Petit Robert, Dictionnaire de la langue franaise
Struna literatura
- M. Dany, R. J. Laloy: Htellerie et le tourisme, Hachette, Pariz, 1993.
- C. Descotes-Genon, E. Szilagyi: Service compris - pratique du franais de
lhtellerie, de la restauration et de la cuisine, Pug - Flem, Grenoble, 1995.
- H. Renner, U. Renner, G. Tempesta, Le franais de lhtellerie et de la
restauration, Cl International, 1992.
- Kabinet za strane jezike upotpunjen sa knjigama, rjenicima, gramatikama,
stripovima, posterima, geografskim kartama, asopisima, audio i video
materijalima, grafoskop, kasetofon, CD plejer, televizor, video rikorder,
kompjuter (sa stalnim prikljukom na Internet).
- itanje i sluanje - nain provjeravanja i ocjenjivanja sposobnosti razumijevanja
pisanog teksta (itanje) i usmenog razumijevanja (sluanje) sprovodi se usmeno
(odgovori na pitanja o tekstu, razgovor, kratki rezime, utvrivanje redoslijeda
paragrafa ili slika itd.) ili pismeno (odgovori na pitanja o tekstu, da / ne odgovori
ili krai odgovori, popunjavanje praznina, objanjenje kljunih rijei opisno ili
putem sinonima itd.).
- Govor - vjetina usmenog izraavanja (govor) se provjerava i ocjenjuje kroz vie
elemenata: tenost i jasnoa izraavanja, izgovor (akcenat), koherentnost i
119
povezanost izraavanja (logiki slijed), poznavanje teme, prilagoenost jezikog

izraza situaciji (govorniku), bogatstvo i pravilna upotreba leksike, gramatika
pravilnost, graenje reenice itd.
Pisanje - provjeravanje i ocjenjivanje pismenog izraavanja (pisanje) se bazira
na ispunjenju odgovarajuih zahtjeva u pogledu forme (poruka, krae pismo,
formalno pismo, esej, rezime itd.), stilskih karakteristika (prilagoenost jezikog
izraza temi, preglednost i jasnoa izraavanja, red rijei, jeziki registar,
koherentnost i povezanost misli i ideja itd.) i jezikih i gramatikih sadraja
(gramatika pravilnost u upotrebi vremena, zamjenica, mjesta pridjeva... ,
bogastvo leksike, pravopis itd.).
Pismeni zadaci - rade se dva pismena zadatka, po jedan na kraju polugodita.
Pismeni zadaci se rade dva kolska asa (blok asovi ili dva uzastopna asa).
Ocjena na pismenom zadatku ne treba da bude i presudno mjerilo prilikom
zakljuivanja zavrne ocjene, ve jedan od kljunih faktora za njeno konano
formiranje.
Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
Zakljuna ocjena na kraju kolske godine izvodi se na osnovu svih ocjena

- Profesor francuskog jezika.
Znanja

Predmet
Znanja
- Kuvarstvo
- Organizacija rada u
kuhinjskom bloku uz
adekvatnu upotrebu strune
terminologije na francuskom
jeziku
- Osnovi turizma i
- Predstavljanje turistike
ugostiteljstva
ponude Crne Gore
- Turistiko poslovanje
- Poslovna komunikacija
- Turizam pojam i elementi

Struna terminologija
- Agencijsko i hotelijersko
poslovanje
- Prirodne i antropogene
- Turistika geografija
vrijednosti
- Propaganda turisticki
prospekti i katalozi, hotelski
prospekti
- Praktina nastava
120
- Predstavljanje prirodnih
ljepota
- Predstaviti grad kao mjesto
odravanja manifestacija
1.3.2. OSNOVE PEKARSTVA

1. Naziv predmeta: OSNOVE PEKARSTVA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
36
36
36
36
72
72
Ukupno
72
72
144
Vjebe: odeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

- Upoznavanje sa tehnolokim fazama rada u pekarstvu.
- Usvajanje osnovnih znanja i vjetina neophodnih za izradu hljeba, peciva i drugih
pekarskih proizvoda i finih pekarskih proizvoda.
- Razvijanje vjetina i sposobnosti rada u proizvodnji pekarskih proizvoda.
- Upoznavanje sa vrstama, nainom primjene i osposobaljavanjem za samostalno
rukovanje savremenom opremom, priborom i alatom u pekarstvu.
- Upoznavanje sa znaajem higijene u pekarstvu i razvijanje odgovornog odnosa
prema obezbjeivanju higijenskih standarda u radu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru.
- Razvijanje sposobnosti za racionalno korienje sredstava za rad, materijala,
energije i vremena.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima pekarskih usluga.
- Razvijanje intelektualnih sposobnosti za samostalan rad, planiranje, izvoenje i
kontrolu rada.
121

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Pekarski pogon
- Savremena pekarska - Vri komparativnu
- Razvija pozitivnu
proizvodnja (opti
analizu
orijentaciju prema
pojmovi, znaaj i
tradicionalne i
zanimanju.
uloga).
savremene pekarske
proizvidnje.
- Opisuje strukturu
- Pojanjava
- Razvija orijentaciju
savremenog
funkcionalnu
u prostoru.
pekarskog pogona i
povezanost
radionice.
prostorija u sastavu
radionice.
- Nabraja sredstva i
- Obavlja higijensko
- Razvija odgovornost Vjeba:
opremu za
-tehniku pripremu
prema sebi i
- Primjena
higijensko za rad u skladu sa
drugima.
higijensko
tehniku zatitu i
propisima u
tehnikih sredstava
opisuje nain
pekarskoj
zatite.
njihove primjenu u
proizvodnji.
u pekarskoj
proizvodnji.
- Nabraja opremu,
- Razlikuje upotrebu - Razvija pravilan
Vjeba:
pribor, alat, posue
opreme, alata,
odnos prema
- Upoznavanja sa
i forme i pojanjava
pribora, posua i
sredstvima za rad i
opremom, priborom,
njihovu primjenu u
formi, zavisno od
odgovornost.
alatom, posuem i
pekarskoj
faze u procesu
formama i njihovom
proizvodnji.
proizvodnje.
primjenom u
procesu pekarske
proizvodnje.
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje osnovne
Vjeba:
osnovne vrste
vrste sirovina za
- Upoznavanje sa
sirovina u pekarstvu, proizvodnju
vrstama i primjenom
nain prijema,
pekarskih proizvoda
sirovina u pekarstvu,
skladitenja i
i definie njihovu
nainom uvanja i
uvanja.
primjenu u
skladitenja uz
pekarstvu kao i
pojanjenje teorije.
nain njihovog
skladitenja i
uvanja.
Tehnoloke faze u pekarskoj proizvodnji
- Nabraja i opisuje
- Prepoznaje razliite - Razvija pravilan
- Posmatranje
osnovne tehnoloke
tehnoloke faze u
odnos prema
slajdova ili video
faze u pekarskoj
procesu pekarske
timskom radu.
zapisa razliitih
proizvodnji
proizvodnje.
tehnolokih faza u
(priprema sirovina,
pekarskoj
mijeenje tijesta,
proizvodnji.
dijeljenje i
122
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
oblikovanje tijesta,
intermedijalna
fermentacija,
zavrno oblikovanje,
zavrna
femetancija,
peenje, hlaenje,
skladitenje,
uvanje i pakovanje
gotovih proizvoda i
distribucija).
Proizvodnja hljeba i peciva
- Proizvodnja hljeba
- Vri pripremu
(bijeli penini, crni
sirovina za
samokontrolu,te
penini, kukuruzni,
proizvodnju hljeba i
odgovornosti na
raani, dijabet,
peciva.
radnom mjestu.
mijeani,
francuski...) i peciva
(punjena peciva,
pereci, evreci,
pogaice, kifle,
lepinje, zemike...).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za
proizvodnju hljeba i
peciva.
- Opisuje postupak
- Vri mijeenje
mijeenja raznih
raznih vrsta tijesta i
vrsta tijesta i
odreuje dijagram
pojanjava
mijeenja tijesta.
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
- Vri dijeljenje,
opisuje znaaj i
oblikovanje i
postupak dijeljenja,
punjenje tijesta i
oblikovanja i
kontrolie tok
punjenja tijesta.
intermedijalne
- Pojanjava znaaj
(meufazne)
intermedijalne
fermentacije.
(meufazne)
fermentacije za
kvalitet gotovog
proizvoda.
- Opisuje postupak i
- Kontrolie tok
znaaj zavrne
zavrne
fermentacije za
fermentacije i
123
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Priprema sirovina.
- Mijeenje tijesta.
- odreivanje
dijagrama
mijeenja,
- Dijeljenje, mjerenje
i oblikovanje tijesta.
- Nadgledanje
inermedijalne i
zavrne
fermentacije.
- Pripema pei i
peenje.
- Kontrola dijagrama
peenja.
- Hlaenje i
skladitenje.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
kvalitet gotovog
odreuje stepen
proizvoda.
zrelosti tijesta.
- Opisuje postupak
- Vri pripremu pei i
pripreme pei za
kontrolie
peenje, nain
parametare peenja
kontrole parametara po fazama.
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje postupak
- Kontrolie proces
hlaenja i
hlaenja i
skladitenja gotovih
skladitenja.
proizvoda.
- Nabraja i pojanjava - Odreuje kvalitet
- Potovanje normi i
osnovne elemente
pekarskih proizvoda
propisa u cilju
koji determiniu
na osnovu rezultata
ouvanja zdravlja i
kvalitet pekarskih
analize fiziko
zdrave ishrane.
proizvoda (fiziko
-hemijskih i
-hemijska,
mikrobilokih
organoleptika i
osobina i samostalne
mikrobioloka
organoleptike
svojstva).
ocjene.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Odreivanje
kvaliteta pekarskog
proizvoda na osnovu
analize fiziko
hemijskih osobina,
mikrobilokih
osobina i na osnovu
samostalne
organoleptike
ocjene.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama.
Vjebe:
- Simulacija greaka
tokom proizvodnje,
uoavanje i
otklanjanje.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama.
- Nabraja i opisuje
- Uoava greke na
- Razvija osjeaj
osnovne greke u
proizvodu po fazama estetike i
proizvodnim
i vri njihovu
tolerantnosti.
fazama, uzroke koje sanaciju.
dovode do greaka,
postupak njihove
sanacije i uticaj na
kvalitet gotovog
proizvoda.
- Nabraja i opisuje
- Uoava razliite
- Razvija odgovornost - Prikazivanje
osnovne tipove
tipove bolesti hljeba prema zdravlju
slajdova oboljelih
bolesti hljeba i
i peciva (nitavost,
drugih osoba.
proizvoda i
peciva.
plesnivost i sl.).
pokazivanje
uzoraka.
124
Razred: DRUGI
sardaji
uenik
ajna peciva
- ajna peciva
(punjena, prelivena,
djelimino prelivena
i ukraena).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za
proizvodnju ajnih
peciva.
- Opisuje postupak
mijeenja raznih
vrsta tijesta (slano,
slatko, formovano,
rezano i pricano) i
pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
opisuje znaaj i
postupak dijeljenja i
oblikovanja tijesta
(formovanjem,
sjeenjem ili
pricanjem).
- Opisuje postupak
pripreme pei za
peenje, nain
kontrole parametara
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje postupak
hlaenja, punjenja,
prelivanja i
ukraavanja
proizvoda te nain
njegovog
skladitenja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Vri pripremu
sirovina za
proizvodnju ajnih
peciva (slatkih i
slanih).
- Razvijanje
kreativnosti,
samopouzdanja i
samostalnosti.
- Vri mijeenje
raznih vrsta tijesta
(slano, slatko,
formovano, rezano i
pricano) i odreuje
dijagram mijeenja
tijesta.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Odreivanje
dijagrama
mijeenja.
- Pripema pei i
peenje.
peenja.
- Hlaenje i
skladitenje.
- Pakovanje i
deklarisanje.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
- Vri dijeljenje i
oblikovanje tijesta
(formovanjem,
sjeenjem ili
pricanjem).

kontrolie
parametare peenja
po fazama.
- Kontrolie proces
hlaenja proizvoda,
- Vri punjenje,
prelivanje ili
ukraavanje i
skladitenje gotovog
proizvoda.
- Nabraja i pojanjava - Vri odabir

izbor ambalae za
adekvatne ambalae
pakovanje gotovih
za gotov proizvod,
proizvoda i nain
- Priprema
deklarisanja
deklaraciju i vri
125
sardaji
uenik
proizvoda.
Medenjaci
- Medenjaci (punjeni,
preliveni,
djelimino
preliveni i
ukraeni).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za
proizvodnju
medenjaka.
- Opisuje postupak
mijeenja tijesta i
pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
opisuje znaaj i
oblikovanja tijesta.
- Opisuje postupak i
znaaj fermentacije
za kvalitet gotovog
proizvoda.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
deklarisanje
proizvoda u skladu
sa propisima.
- Vri pripremu
sirovina za
proizvodnju
medenjaka.
- Razvijanje
kreativnosti,
samopouzdanja i
samostalnosti.
- Vri mijeenje
tijesta za
medenjake.
- Vri dijeljenje i
oblikovanje tijesta.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Odreivanje
dijagrama
mijeenja.
- Pripema pei i
peenje.
peenja.
- Hlaenje,
prelivanje,
ukraavanje i
skladitenje gotovog
proizvoda.
- Pakovanje i
deklarisanje.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
- Prati tok
fermentacije i
uoava razlike u
odreenim fazama.
- Opisuje postupak
pripreme pei za
kontrolie
peenje, nain
parametare peenja
kontrole parametara po fazama.
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje postupak
- Kontrolie proces
hlaenja, punjenja,
hlaenja proizvoda.
prelivanja i
- Vri punjenje,
ukraavanja
prelivanje ili
proizvoda, te nain
ukraavanje i
njegovog
skladitenje gotovog
skladitenja.
proizvoda.
- Nabraja i pojanjava - Priprema
izbor ambalae za
deklaraciju i vri
126
sardaji
uenik
pakovanje gotovih
proizvoda i nain
deklarisanja
proizvoda.
Trajni slatki kolai
- Trajni slatki kolai
punjeni, preliveni,
djelimino preliveni
i ukraeni).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za izradu
trajnih kolaa.
- Opisuje postupak
mijeenja tijesta i
pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
opisuje znaaj i
oblikovanja tijesta
za izradu trajnih
kolaa.
- Opisuje postupak
pripreme pei za
peenje, nain
kontrole parametara
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje proces i
nain narastanja
tijesta u toku
peenja.
- Opisuje postupak
hlaenja, punjenja,
prelivanja i
ukraavanja
proizvoda, te nain
njegovog
skladitenja.
- Nabraja i pojanjava
izbor ambalae za
pakovanje gotovih
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
deklarisanje
proizvoda u skladu
sa propisima.
- Vri pripremu
sirovina za
proizvodnju trajnih
kolaa.
- Razvijanje
kreativnosti,
samopouzdanja i
samostalnosti.
- Vri mijeenje
tijesta za izradu
trajnih kolaa.
- Vri dijeljenje i

kontrolie
parametare peenja
po fazama.
- Prati proces
narastanja tijesta u
toku peenja i
uoava promjene u
odreenim fazama.
- Kontrolie proces
hlaenja proizvoda.
- Vri punjenje,
prelivanje ili
ukraavanje i
skladitenje gotovog
proizvoda.
- Priprema
deklaraciju i vri
deklarisanje
127
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Odreivanje
dijagrama
mijeenja.
- Pripema pei i
peenje.
peenja.
- Hlaenje i
skladitenje.
- Pakovanje i
deklarisanje.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
sardaji
uenik
proizvoda i nain
deklarisanja
proizvoda.
Slana peciva i krekeri
- Slana peciva i
krekeri (punjeni,
preliveni, djelimino
preliveni i ukraeni).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za izradu
slanih peciva i
krekera.
- Opisuje postupak
mijeenja tijesta i
pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
opisuje znaaj i
oblikovanja tijesta
za izradu slanih
peciva i krekera.
- Opisuje postupak
pripreme pei za
peenje, nain
kontrole parametara
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje proces i
nain narastanja
tijesta u toku
peenja.
- Opisuje postupak
hlaenja, prelivanja
i ukraavanja
proizvoda, te nain
njegovog
skladitenja.
izbor ambalae za
pakovanje gotovih
proizvoda i nain
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
proizvoda u skladu
sa propisima.
- Vri pripremu
sirovina za
proizvodnju slanih
peciva i krekera.
- Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Odreivanje
dijagrama
mijeenja.
- Pripema pei i
peenje.
- Razvija kreativnost, - Kontrola dijagrama
preciznost,
peenja.
odgovornost u radu. - Hlaenje i
skladitenje.
- Pakovanje i
deklarisanje.
- Vri mijeenje
tijesta za izradu
slanih peciva i
krekera.
- Vri dijeljenje i
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.

kontrolie
parametare peenja
po fazama.
- Prati proces
narastanja tijesta u
toku peenja.
- Kontrolie proces
hlaenja proizvoda.
- Vri prelivanje ili
ukraavanje i
skladitenja gotovog
proizvoda.
- Priprema
deklaraciju i vri
deklarisanje
proizvoda u skladu
128
sardaji
uenik
deklarisanja
proizvoda.
Vafli
- Vafli (preliveni,
djelimino preliveni
i ukraeni).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za izradu
slanih i slatkih vafli
(vafel list i vafel
proizvodi).
- Opisuje postupak
mijeenja tenog
tijesta za
proizvodnju vafel
listova.
- Opisuje postupak
doziranja tijesta i
oblikovanja u
razliitim kalupima
za formiranje i
peenje vafl listova
i slinih proizvoda
(kornet, aice,
korpice itd.).
- Opisuje postupak
pripreme kalupa za
formiranje i
termiku obradu
tijesta, nain
kontrole parametara
termike obrade i
nain utvrivanja
optimalnog
dijagrama termike
obrade.
- Nabraja vrste vafel
proizvoda i opisuje
nain pripreme
gotovog proizvoda
(punjenje,
filovanje, rezanje,
prelivanje i
dekorisanje).
izbor ambalae za
pakovanje gotovih
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
sa propisima.
- Vri pripremu
sirovina za
proizvodnju vafli.
- Razvijanje
kreativnosti,
samopouzdanja i
samostalnosti.
- Vri mijeenje
tenog tijesta za
izradu vafel listova.
- Vri doziranje i
punjenje kalupa za
formiranje i peenje
vafl listova i slinih
proizvoda (kornet,
aice, korpice
itd.).
- Vri pripremu kalupa

za formiranje i
termiku obradu
tijesta i kontrolie
parametare
peenja.
- Izrauje gotove
vafel proizvode
(punjenjem,
filovanjem,
rezanjem,
prelivanjem i
dekorisanjem).
- Priprema
deklaraciju i vri
deklarisanje
129
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
Priprema sirovina.
Mijeenje tijesta.
Doziranje tijesta.
Pripema kalupa i
termika obrada.
peenja.
- Punjenje, filovanje,
rezanje, prelivanje i
dekorisanje.
- Pakovanje i
deklarisanje.
-
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
sardaji
uenik
proizvoda i nain
deklarisanja
proizvoda.
Bureci - pite
- Bureci pite.
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za
proizvodnju bureka
-pita: tijesta i
nadjeva (meso, sir,
povre, voe,
peurke itd.).
- Opisuje postupak
mijeenja tijesta za
izradu bureka - pita
i pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Opisuje naine i
oblikovanja tijesta.
- Opisuje sastav
nadjeva i tehnoloki
postupak pripreme
(homogenizacijom,
termikom obradom
i hlaenjem) za
u skladu sa vaeim
normativima.
- Opisuje naine i
postupak
razvlaenja tijesta u
jufke i listove,
filovanje nadjevima
i finalno oblikovanje
bureka - pita za
peenje.
- Opisuje postupak
pripreme pei za
peenje, nain
kontrole parametara
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
proizvoda u skladu
sa propisima.
- Vri pripremu
sirovina za izradu
bureka - pita:
tijesta i nadjeva.
- Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Vri mijeenje
tijesta i odreuje
dijagram mijeenja.
- Vri dijeljenje i
- Razvijanje
kreativnosti,
- Priprema nadjeve za samopouzdanja i
samostalnosti.
u skladu sa
recepturom,
normativima i
tehnolokim
postupkom.
- Razvlai tijesto u
jufke i listove, filuje
- nadjeva i oblikuje
bureke - pite za
peenje.

kontrolie
parametare peenja
po fazama.
130
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Priprema nadjeva.
- Dijeljenje,
razvlaenje,
nadjevanje,
oblikovanje i
peenje.
peenja.
- Odravanje,
rezanje,
porcionisanje i
usluivanje gotovog
proizvoda.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
dijagrama peenja.
- Opisuje postupak
- Odrava gotov
pripreme bureka
proizvod u skladu sa
-pite za
tehnolokim
konzumiranje
zahtjevima, ree,
(rezanje
porcionie i usluuje
-porcionisanje i
gotov proizvod.
usluivanje) i
odravanje gotovog
proizvoda u skladu
sa tehnolokim
zahtjevima.
- Opisati ulogu i
- Vri pravilan izbor
- Razvijanje svijesti u
znaaj hljeba,
proizvoda u skladu
prevenciji i zatiti
peciva, drugih vrsta
sa potrebama
zdravlja pravilnom
pekarskih proizvoda
zdrave ishrane.
ishranom.
i finih pekarskih
proizvoda u zdravoj
ishrani.
Preporuke za
izvoenje nastave

- L. J. Auerman: Tehnologija pekarske proizvodnje, Univerzitet Novi Sad Tehnoloki
fakultet, Novi Sad, 1988.
- G. Kaluerski, N. Filipovi: Metode ispitivanja kvaliteta pekarskih i
tjesteniarskih proizvoda, Cvetnik, Novi Sad, 1990.
- M. Kovaevi: Pekarstvo i poslastiarstvo, Progres, Novi Sad, 1996.
- Veliki narodni kuvar, Narodna knjiga, Beograd, 1956.
- M. ivkovi: Poslastiarstvo, Beograd, 2002.
- Opremljen kabinet za pekarske vjebe (oprema, ureaji, posue, alat, inventar plehovi, mjealice za mijeenje tijesta, djelilica za tijesto, univerzalna maina
za tijesto, separator, vaga, daske, noevi, oklagije, erpe, lonci, vangle, plehovi,
tepsije razliitih veliina i dr.), potrebne namirnice za realizaciju programa i
kompjuter sa opremom za video reprodukciju.
- U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju praktini radovi koji se
izvode na vjebama i usmeni odgovori uenika.
- Uenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda.
131
diplomirani inenjer prehrambene tehnologije biljnih proizvoda;

diplomirani inenjer tehnologije, smjer ugljeno - hidratna hrana;
diplomirani inenjer tehnologije, smjer mikrobiloki procesi;
diplomirani inenjer poljoprivredne prerade i kontrole poljoprivrednih proizvoda;
struni saradnik (za asove vjebi) moe biti lice koje ima najmanje srednju
kolu pekarskog smjera i najmanje 3 godine rada u struci.

Znanja

Predmet
Znanja
- Higijena
ljudi
- Znaaj hljeba, peciva,

drugih vrsta pekarskih
proizvoda i finih pekarskih
proizvoda u zdravoj ishrani
- Higijena
radionice
- Higijena
higijensko - tehnike zatite
u pekarskoj proizvodnji
- Higijena
namirnica
- Procjena kvaliteta sirovina
- Poznavanje robe
- Poznavanje robe
- Namirnice u pekarstvu
- Poznavanje robe
- Kuvarstvo
- Praktina nastava
- Poznavanje robe
132
Zadaci higijene
Elementi higijene
Vrste nezgoda na radu
Lina i radna higijena
- Hranljive materije i njihova

uloga u organizmu
kvalitet sirovina i nain
ispitivanja kvaliteta
- Principi pravilne ishrane i
nain izraunavanja
energetske vrijednost
pojedinih namirnica
- Namirnice
1.3.3. POSLOVNA KOMUNIKACIJA

1. Naziv predmeta: POSLOVNA KOMUNIKACIJA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
60
12
60
12
Ukupno
72
72

- Shvatanje pojma komunikacije u irem smislu rijei.
- Upoznavanje razliitih kultura, obiaja i tradicija koje opredjeljuju razlike u
poslovnom ponaanju.
- Usvajanje osnovnih pravila poslovnog ponaanja i pravila poslovnog bontona.
- Shvatanje znaaja razliitih vrsta i oblika poslovne komunikacije.
- Usvajanje pozitivnih stavova pri voenju i uestvovanju u poslovnoj komunikaciji.
- Shvatanje znaaja profesionalnog ponaanja.
133

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Pojam i definicija komunikacije
- Zna pojam i
- Stie sposobnost za
definiciju
saradnju.
komunikacije
uopte i upoznaje
se sa sadrajem
predmeta poslovna
komunikacija.
Funkcija i vrste komunikacije
- Upoznaje istorijske - Navodi istorijske
- Razvija linu
izvore i shvata
izvore i obrazlae
kulturu koja
funkciju
funkciju
olakava poslovnu
komunikacije za
komunikacije za
komunikaciju.
ovjeka.
ovjeka.
- Upoznaje razliite
- Demonstrira
vrste neverbalne
razliite vrste
komunikacije.
neverbalne
- Razvija linu
- Opisuje tipove
komunikacije.
odgovornost u
komunikacije sa
- Razlikuje tipove
komunikaciji sa
obzirom na daljinu
komunikacije sa
drugim ljudima.
meu uesnicima
obzirom na daljinu
(intrapersonalna,
meu uesnicima
komunikacija u
(intrapersonalna,
grupama, javna
interpersonalna,
komunikacija,
komunikacija u
- Razvija spontanost
masovna
grupama, javna
i oputenost u
komunikacija).
komunikacija,
komunikaciji.
- Navodi
masovna
karakteristike
komunikacija).
drutvene, privatne - Uoava vanost
i poslovne
poslovne
komunikacije.
komunikacije.
- Opisuje nain
- Obrazlae na novim
pozdravljanja,
primjerima razliku
- Rrazvija vjetinu
predstavljanja,
izmeu drutvene,
pregovaranja.
upoznavanja i
privatne i poslovne
kulturnog voenja
komunikacije.
razgovora.
- Demonstrira nain
- Upoznaje se sa
pozdravljanja,
vrstama poslovnih
predstavljanja,
sastanaka.
upoznavanja i
- Razumije ulogu i
kulturnog vodjenja
znaaj osoba sa
razgovora.
razliitim
- Simulira poslovni
poslovnim
sastanak sa
zadacima u toku
razliitim ulogama
poslovnog
i zadacima na
sastanka.
poslovnom
- Razumije tok
sastanku.
134
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Rad u grupama:
jedna grupa
demonstrira
razliite oblike
neverbalne
komunikacije, a
druga komentarie
poruke i znaenje
razliitih oblika
neverbalne
komunikacije
(uloge grupa se
mijenjaju).
Vjeba:
- Komunikacija sa
nastavnikom,
komunikacija sa
pojedincima u
radnoj grupi i
komunikacija sa
cijelim razredom.
Vjeba:
- Poslovno
predstavljanje,
pozdravljanje,
upoznavanje i
kulturno voenje
razgovora.
Vjeba:
- Poslovni sastanak
sa razliitim
ulogama i
poslovnim
zadacima.
sadraji
uenik
poslovnog
razgovora.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Simulira voenje
poslovnog
razgovora.
Konfliktne situacije u komunikaciji
- Opisuje konfliktne
- Obrazlae na novim
situacije u
primjerima
komunikaciji i
konfliktne situacije
osnovne pristupe
u komunikaciji,
za rjeavanje
koristei osnovne
konfliktnih
pristupe za
situacija.
rjeavanje istih.
Interpersonalna komunikacija
- Definie i razumije - Razlikuje elemente
pojam
komunikacionog
komunikacije i
procesa (poiljalac
znaka, elemente
poruke, primalac
komunikacionog
poruke, poruka,
procesa, pojam
sadraj).
socijalne
- Adekvatno reaguje
percepcije.
na znake
- Nabraja podatke za
komunikacije,
ocjenjivanje drugih
tumai ih i koristi u
osoba (izraz lica,
stvaranju to
pokreti tijela, crte
pozitivnije klime
oko usta i oiju,
na radnom mjestu i
gestovi, rukopis).
u kontaktu sa
- Navodi po znaaju
klijentima.
inioce koji
- Povezuje podatke
odreuju tanost
za ocjenjivanje
opaanja osoba.
drugih osoba (izraz
- Shvata znaaj i
lica, pokreti tijela,
simbole neverbalne
crte oko usta i
i verbalne
oiju, gestovi,
komunikacije.
rukopis).
- Objanjava
- Odreuje po
osnovne principe
znaaju inioce
verbalne
koji odreuju
komunikacije.
tanost opaanja
- Opisuje izvore
osoba.
nesporazuma.
- Prepoznaje razna
- definie denotatno
osjeanja na
i konotatno
osnovu facijalne
znaenje jezika.
ekspresije i tako na
- Definie pojam
osnovu dobijene
grupe i navodi
informacije
osobine izmeu
adekvatno reaguje.
formalnih i
- Identifikujui ove
neformalnih grupa.
podatke osnauje
- Opisuje strukturu
svoju kreativnu
grupe.
percepciju i tako
- Opisuje
ostvaruje
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Poslovni razgovor.
- Razvija strpljenje i
tolerantni pristup
za rjeavanje
potekoa u
poslovnoj
komunikaciji.
- Jaa
samopouzdanje i
osjeaj sigurnosti u
kontaktu sa
saradnicima.
- Uvia vanost i
ljepotu timskog
rada.
- Razvija smisao za
grupni rad.
- Formira pravilan
odnos prema
pretpostavljenom.
135
Vjeba:
- Demonstracija u
okviru psiholoke
radionice
komunikacionog
procesa gdje
uenici na licu
mjesta uoavaju i
vjebaju tok
procesa u
komunikaciji kroz
imitaciju i sline
tehnike.
Vjeba:
- Psiholoka
radionica sa
temom "kako nas
drugi vide".
- Demonstrirati na
primjeru razliite
vidove verbalne
komunikacije.
Vjeba:
- Psiholoka
radionica sa
insceniranim
nesporazumom.
sadraji
uenik
rukovoenje grupe.
- Definie
autokratsko i
demokratsko
rukovoenje kroz
davanje
individualnih
sloboda.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
kvalitetniji odnos
sa kolegama i
svojim
saradnicima.
- Stie vjetinu
reagovanja u
zavisnosti od
situacije i linosti
klijenta pratei
njegove neverbalne
pokrete i
shvatajui ih.
- Pravi razliku i
navodi na primjeru
kinetikih i
proksemikih
znakova.
- Koristi osnovne
principe i
zakonitosti
verbalne
komunikacije.
- Pravi razliku
izmeu denotatnog
i konotatnog
znaaja jezika.
- Prepoznaje izvore
moguih
nesporazuma i
izbjegava ih ili
rjeava na
kostruktivan nain.
- Razlikuje
karakteristike
formalnih i
neformalnih grupa.
- Analizira strukturu
grupe.
- Razlikuje
karakteristike
autokratskog i
demokratskog
rukovoenja.
Poslovna korespondencija
- Opisuje faze
- Obrazlae faze
poslovne
poslovne
korespondencije.
korespondencije.
- Zamilja pismeno
- Primjenjuje na
protokolarno
pismenim
obraanje.
primjerima
- Opisuje razliite
poslovno
- Razvija svijest o
znaaju poslovnog
komuniciranja.
136
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Rad na pismenim
primjerima.
sadraji
uenik
oblike poslovne
korespondencije.
- Opisuje pravila za
uspjeno voenje
poslovnog
razgovora.
- Shvata pravila
poslovnog
komuniciranja i
razlikuje privatni
od poslovog
razgovora.
- Pojanjava
aktivnosti koje
podstinu poslovnu
komunikaciju.
- Navodi oblike i
znaaj telefonske
korespondencije i
opisuje naine
voenja
elektronske
korespondencije
(telefaks, e - mail,
internet).
Formativni ciljevi
uenik
protokolarno
obraanje.
Primjenjuje
razliite oblike
poslovne
korespondencije.
Demonstrira
poslovni razgovor i
uporedo
komentarie pravila
za pravilno voenje
razgovora.
Obrazlae razliku
izmeu privatnog i
poslovnog
telefonskog
razgovora.
Na novim
primjerima
obrazlae
aktivnosti koje
podstiu poslovnu
komunikaciju.
Obrazlae oblike
elektronske
korespondencije.
Na primjerima
primjenjuje oblike
elektronske
korespondencije.
Poslovno predstavljanje
- Opisuje naela
- Vlada naelima
ponaanja
ponaanja i
organizacije koja
organizacije na
vae na javnim
javnim nastupima i
nastupima i
javnim
predstavljanjima,
predstavljanjima.
izlobama,
- Razlikuje dobru od
sajamskim
loe uraene
priredbama,
reklame.
konferencijama za
- Vlada naelima
tampu i kulturnim
ponaanja i
priredbama.
organizacije koja
- Opisuje znaaj
vae na radnom
reklame kao jednog
mjestu.
od naina poslovne - Obrazlae i pravi
komunikacije.
paralelu izmeu
- Razumije naela
dobre i loe
ponaanja i
discipline na
organizacije koja
radnom mjestu i u
vae na radnom
vezi sa njim.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Izgrauje pozitivan
stav u poslovnoj
komunikaciji.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Poslovni telefonski
razgovor.
Vjeba:
- Rad na primjerima.
- Razvija
odgovornost o
znaaju pravilnog
javnog nastupa i
javnog
predstavljanja.
- Vjeba na primjeru
Vjeba:
- Reklama
(samostalni radovi
uenika).
- Razvija svijest o
znaaju
profesionalnog
ponaanja u odnosu
prema saradnicima
i korisnicima
usluga.
137
Vjeba:
- Poslovni ruak u
ugostiteljskom
objektu.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
mjestu.
- Navodi primjere iz
- Usvaja pravila
sopstvenog ili
discipline na
tueg iskustva
radnom mjestu.
istiui znaaj
- Opisuje znaaj
spoljnih efekata
spoljnih efekata
(izgled i pojava).
(izgled i pojava) u
- Demonstrira
poslovnoj
organizaciju
komunikaciji.
poslovnog ruka i
- Usvaja pravila
ponaanje za
organizacije i
vrijeme poslovnog
ponaanja za
ruka.
vrijeme poslovnog
ruka (mjesto
sjedjenja,
korienje pribora,
izbor jela i pia,
zapoinjanje
poslovnog
razgovora).
Svjetske kulture i obiaji u poslovnoj komunikaciji
- Upoznaje se sa
- Obrazlae razliku
- Razvija svijest o
razliitim svjetskim
meu
potovanju
kulturama i
najznaajnijim
razliitih kultura i
obiajima koji
svjetskim
naroda.
vladaju u poslovnoj
kulturama i
komunikaciji.
obiajima koji
vladaju u poslovnoj
komunikaciji.
Preporuke za
izvoenje nastave

- B. Suboti, S. Rajkovi: Kancelarijsko poslovanje, Zavod za udbenike i nastavna
- D. Romanovi: Sekretarsko poslovanje, Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2005.
- J. Manojlovi, S. Ignjatovi: Poslovna i slubena korespondencija, Zavod za
- D. Spasi, J. Rakini: Korespondencija sa sekretarskim poslovanjem, Zavod za
- Lj. Mirosavljevi, S. Ignjatovi: Birotehnika, Zavod za udbenike i nastavna
- Zakon o arhivskoj djelatnosti, Sl. list RCG, br. 25/92, 6/94, 27/94.
- Uredba o kancelarijskom poslovanju organa dravne uprave, Sl. list RCG br.
61/92.
- Zakon o peatu RCG i peatima dravnih organa, Sl. list RCG, br. 56/93 i 27/94.
- Zakon o ovjeravanju potpisa, rukopisa i prepisa, Sl. list br. 8/72.
- Kompjuter povezan sa internetom, telefon i telefaks.
138

- Provjera znanja vri se usmenim putem, u svakom klasifikacionom periodu
najmanje jednom.
- Diplomirani psiholog;
- diplomirani pedagog;
- diplomirani sociolog.
Znanja
- Naela ponaanja na
radnom mjestu
- Disciplina na radnom
mjestu
- Poslovna korespondencija
- Poslovna korespondencija

Predmet
Znanja
- Turistiko poslovanje
- Primjena naela ponaanja
i pravila discipline na
radnom mjestu
- Preduzetnitvo
139
- Promotivne aktivnosti
- Sluba optih poslova
1.3.4. OSNOVE SOMELIJERSTVA

1. Naziv predmeta: OSNOVE SOMELIJERSTVA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
72
72
72
72

- Upoznavanje uenika sa istorijskim razvojem vinogradarstva u svijetu i u Crnoj
Gori.
- Upoznavanje sa osnovnim karakteristikama i uzgojnim oblicima.
- Upoznavanje sa razliitim vinskim sortama groa, vinogradarskim regionima u
svijetu i u Crnoj Gori.
- Sticanje znanja o vinskim podrumima, nainu uvanja vina, dozrijevanja,
flairanja i posluivanja.
- Sticanje zanja o povezanosti hrane i vina.
140

Razred: DRUGI
sadr
aji
uenik
Istorijat
- Nabraja i opisuje
osnovne
karakteristike
najvanijih
vinogradarskih
zemalja svijeta,
posebno Evrope.
- Upoznaje istorijski
razvoj gajenja
vinove loze i
proizvodnje groa
i vina, religijske,
mitoloke i druge
aspekte korienja
groa i vina.
U vinogradu
- Nabraja i opisuje
osnovne
karakteristike
vinograda.
- Nabraja osnovne
uzgojne oblike,
zemljita gdje se
mogu zasnivati.
- Nabraja osnovne
tetoine i bolesti,
idealne prinose.
Sorte
- Nabraja i opisuje
kosmopolitske
vinske sorte i
njihove osnovne
karakteristike.
- Navodi
zastupljenost
vinskih sorti u
pojedinim
vinogradarskim
regionima ili
njihovo porijeklo.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
uenik
epohe proizvodnje
groa i vina u
svijetu.
- Prepoznaje znaaj
pojedinih zamalja
u istorijskom
razvoju
vinogradarstva.
- Razumije razliite
uticaje (religija,
mitologija,
politika, ratovi) na
razvoj
vinogradarstva.
- Razvija optu
kulturu o razliitim
nainima u
proizvodnji groa
i vina u svijetu.
komunikacije i
predstavljanja
pojedinih vinskih
proizvoda.
- Prikazivanje
slajdova, diskusija,
posjete muzejima,
gostovanje
razliitih predavaa
i korienje
razliite istorijske
literature.
- Prepoznaje ili
razlikuje uzgojne
oblike, faze
ivotnog ciklusa
vinove loze,
osnovne tetoine i
bolesti na vinovoj
lozi, sisteme
navodnjavanja.
- Razvija
komunikativne
sposobnosti i koristi
ih sa saradnicima i
gostima.
- Prikazivanje
slajdova i
fotografija
vinograda.
- Posjete lokalnim i
regionalnim
vinogradima.
- Prisustvovanje
znaajnijim
operacijama u
vinogradu
(zasnivanje,
zatita, berba).
- Razlikuje ili
prepoznaje
najvanije
karakteristike
svjetskih i lokalnih
vinskih sorti,
njihovu
zastupljenost u
razliitim
regionima i njihov
uticaj na kvalitet
vina.
- Razvija
meunacioalnu
toleranciju.
- Prikazivanje
slajdova, diskusija.
Vjebe:
- Prepoznavanje na
osnovu izgleda
(fotografije) ili
prepoznavanje u
vinogradu tokom
berbe.
Vinogradarski regioni
141
sadr
aji
uenik
- Nabraja i opisuje
vinogradarske
regione kod nas i u
svijetu (posebno
Evropi).
U podrumu
- Nabraja najvanije
karakteristike
idealnog podruma.
Spravljanje vina
- Nabraja i opisuje
najvanije
karakteristike u
procesu spravljanja
vina.
- Razlikuje osnovne
naine spravljanja
razliitih vrsta
vina.
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
uenik
- Prepoznaje
vinogradarske
regione u razliitim
dravama.
- Prepoznaje regione
prema njihovim
proizvodima.
- Razlikuje osnovne
karakteristike
najznaajnijih
svjetskih i lokalnih
vinogradarskih
regiona.
uenik
- Razvija optu
kulturu o drugim
vinogradarskim
regionima.
- Razlikuje uticaj
temperature,
vlanosti, istoe
na kvalitet vina u
podrumu.
- Razlikuje uticaje
razliitih
parametara kod
dobrog i loeg
podruma na
kvalitet vina.
- Prepoznaje razliku
velikih industrijskih
i malih
individualnih
podruma.
- Razvija osjeaj za
timski rad,
odgovornost,
tolerantnost i
organizacijske
sposobnosti.
video zapisa sa
razliitim prstornim
rjeenjima
podruma (negativni
i pozitivni
primjeri).
- Posjete podrumima
u okruenju.
- Razvija
odgovornost prema
sebi i drugima.
ili video zapisa sa
posljedicama
nepravilne
higijensko tehnike zatite.
naine spravljanja
vina.
- Prepoznaje
najvanije
operacije u
spravljanju vina
(crnih, bijelih,
roze, pjenuavih,
likerskih,
specijalnih)i
razlikuje osnovne
karakteristike u
spravljanju
razliitih vina.
Dozrijevanje vina i flairanje
- Razvija osjeaj
znaaja line i
radne higijene.
142
- Prikazivanje
slajdova,
korienje
interneta.
Vjebe:
- Prepoznavanje na
osnovu fotografija
ili mapa.
- Posjete razliitim
vinogradarskim
regionima kod nas i
u okruenju.
sadr
aji
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
uenik
- Nabraja i opisuje
- Razlikuje naine
najvanije faze u
dozrijevanja i
procesu
flairanja vina i
dozrijevanja i
njihov uticaj na
flairanja vina.
krajnji kvalitet
- Razlikuje naine
vina.
razlivanja vina u
- Prepoznaje
flae.
najvanije
- Opisuje razliite
operacije i
uticaje procesa
postupke u
dozrijevanja na
dozrijevanju vina
kvalitet vina.
(standardni, barik).
- Nabraja i opisuje
neophodnu
opremu.
Pjenuava i likerska vina
- Nabraja i opisuje
- Prepoznaje ili
najvanija
razlikuje osnovne
pjenuava i likerska
karakteristike
vina kod nas i u
najvanijih
svijetu.
pjenuavih i
- Nabraja osnovnu
likerskih vina.
klasifikaciju
pjenuavih i
likerskih vina,
naine njihove
proizvodnje i
karakteristike.
Degustacija vina
- Nabraja i opisuje
najvanije
postupke pri
degustaciji vina.
- Nabraja i opisuje
osnovne naine i
metode
ocjenjivanja vina.
- Nabraja i opisuje
najvanija mane i
kvarenja vina.
- Uoznaje se sa
strunom
terminologijom.
- Prepoznaje ili
razlikuje osnovne
postupke pri
degustaciji vina.
- Prepoznaje ili
razlikuje naine
opisivanja kvaliteta
vina, kao i
postupke pri
ocjenjivanju vina.
- Prepoznaje ili
razlikuje
najvanija mane i
kvarenja vina.
- Na osnovu izgleda
mirisa i ukusa
uenik
- Razvija optu
kulturu o razliitim
nainima i
pristupima u
dozrijevanju vina u
drugim
vinogradarskim
regionima.
- Razvija nain
ponaanja u
podrumu.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
- Prikazivanje
prisustvovanje
pojedinim
znaajnijm
operacijama u
podrumu tokom
dozrijevanja i
flairanja vina
(punjenje sudova,
pretakanje,
punjenje azotom).
- Razvija
odgovornost i
tanost.
- Prikazivanje
slajdova,
korienje
interneta,
diskusija.
- Prisustvovanje
proizvodnji
pjenuavih ili
likerskih vina u
podrumu.
- Prepoznavanje
pjenuavih i
likerskih vina na
osnovu boje, mirisa
i okusa.
- Razvija
samostalnost i
tanost.
- Prikazivanje
- Samostalne vjebe
u uionici ili
restoranima.
- Prisustvovanje
zvaninim
degustacijama i
kursevima.
143
sadr
aji
uenik
Posluivanje vina
- Nabraja i opisuje
najvanije
postupke pri
serviranju vina.
- Nabraja i opisuje
osnovne naine
posluivanja
razliitih vina.
Vino i hrana
- Nabraja i opisuje
najvanije vrste
vina i hrane,
naine
uparivanja vina i
hrane.
- Nabraja i opisuje
soseve i priloge
koji idu uz jelo i
vino.
- Nabraja i opisuje
vrste hrane koje su
u kontrastu sa
vinom.
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
uenik
raspoznaje razliita
vina.
uenik
- Prepoznaje ili
razlikuje osnovne
postupke pri
uvanju i
serviranju vina.
- Prepoznaje ili
razlikuje osnovne
parametre na
etiketi i naine
predstavljanja vina
gostu.
- Prepoznaje kada i
zato gost odbija
vino.
- Upoznaje i razvija
optu kulturu o
razliitim nainima
posluivanja vina,
- Razvija
komunikativne
sposobnosti.
- Prikazivanje
- Samostalne vjebe
u uionici ili
restoranima.
- Odraivanje prakse
ili prisustvovanje
zvaninim
kursevima o
posluivanju vina.
- Prepoznaje vina na
osnovu boje, mirisa
i okusa.
- Prepoznaje i
razlikuje sastav
hrane.
- Preporuuje
osnovne vrste
hrane i vina.
- Prepoznaje ili
razlikuje osnovna
pravila kontrasta i
komplementarnosti
vina i hrane.
- Prepoznaje sastav
groa i vina kao
hrane.
- Razlikuje pisanje
vinske karte.
- Razvija
samostalnost,
kreativnost i
snalaljivost.
- Prikazivanje
fotografija.
- Vjebe u uionici ili
restoranima.
- Odraivanje prakse
ili prisustvovanje
zvaninim
kursevima o
pripremanju hrane.
- Obilasci
nacionalnih i
specijalizovanih
restorana.

- S. Savi: Vinogradarstvo, Centar za struno obrazovanje, Podgorica, 2008.
- R. Milievi: Ugostiteljstvo tehnika, organizacija, poslovanje, IMS Oktoih,
Podgorica, 2003.
- S. Savi: Vranac do groa i vina, Centar za struno obrazovanje, Podgorica
2006.
- Fotografije, slajdovi, TV, video plejer i video kasete.
144

- Zakljuna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim
periodima.
- Poljoprivredni fakultet - visoka struna sprema 3 + 1, smjer vinogradarstvo i
voarstvo, sa zavrenom obukom za somelijere.
145

Znanja
-
Vino
Vino
Vino
Toionica pia

Predmeti
Znanja
Poznavanje robe
- Vina
Nauka o ishrani
- Hrana i vino
Kuvarstvo
- Hrana i vino
- Vina
146
1.3.5. TURISTIKA GEOGRAFIJA

1. Naziv predmeta: TURISTIKA GEOGRAFIJA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
72
72
72
72
144
144

- Upoznavanje sa turistikim vrijednostima i njihovim uticajem na uspjenost
turistike privrede.
- Sistematsko upoznavanje turistiki afirmisanih regija i prenos stranih iskustava na
promociju i organizaciju nacionalnog turizma.
- Usvajanje znanja i razvoj sposobnosti za kvalitetan rad na recepciji i u agenciji.
- Osposobljenost za promociju nacionalnog turizma.
- Razvoj sposobnosti za komunikaciju sa gostima.
147

Razred: DRUGI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Uvod
- Upoznaje vezu
turistike geografije
sa drugim naukama.
Turistika kretanja
- Razumije elemente i - Samostalno
- Stie pozitivnu
faktore turistikog
razrauju
orijentaciju prema
kretanja.
rekreativne i
zanimanju.
kulturne, prostorne i
funkcionalne
elemente.
Turistike vrijednosti
- Upoznaje turistike - Ocjenjuju vrijednost - Razvija sposobnosti - Prikazivanje filmova
vrijednosti:
i atraktivnost
realnog
i slajdova o raznim
morfoloke,
turistikih
procjenjivanja veze
lokalitetima i
vrijednosti mora i
destinacija s
izmeu prirodnih i
njihovim turistikim
voda na kopnu,
obzirom na prirodne
antropogenih
vrjednostima.
biogeografske,
i antropogene
vrijednosti i stepena
pejzae, ambijente
turistike
njihove stvarne
(prirodni i
vrijednosti.
valorizacije.
antropogeni),
manifestacije
umjetnike i etno
-socijalne.
Saobraaj u turizmu
- Razumije znaaj
- Na primjerima
saobraaja u
uoava razlike u
turizmu.
nainu putovanja
turista, nekada i
sada.
- Upoznaje uticaj
- Razvija kreativnost. - Projektni i
kulturnog nivoa
seminarski rad.
stanovnitva na
turizam.
Oblici turistikih kretanja
- Navodi i pojanjava - Sintetizira faktore
- Razvija pozitivan
oblike turistikih
razvoja turizma.
stav prema drugim
kretanja s obzirom - Samostalno
narodima i njihovim
na potrebe turista.
obrauje
kulturama i etno
specifinosti
-socijalnim
zdravstvenog,
specifinostima.
kulturnog, sportskog
turizma i dr.
148
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Turistiki pravci
- Upoznaje pravce
- Analizira
turistikih kretanja
tradicionalne i
u Evropi.
savremene pravce
kretanja u Evropi.
Turistike regije svijeta
- Opisuje prirodne i
- Samostalno trai i
antropogene
dopunjava
vrijednosti
informacije o svim
turistikih regija:
vidovima turizma u
- pansko
pojedinoj regiji
sredozemlje;
(rekreativni,
- Azurna obala;
sportski, kulturni,
- Italijansko
gradski).
sredozemlje i
- Izrauje prospekte
Jadranska obala;
ponude i potranje.
- Primorje Crnog
mora;
- Francusko i
Portugalsko
Atlantsko primorje;
- Metropole evropskog
turizma;
- Metropole
mediteranskog
turizma;
- Kontinentalne
metropole turizma;
- Kalifornija i Florida;
- Turistiki afirmisane
ostrvske grupe;
- Planinski turizam i
alpinizam (Alpe,
Himalaje);
- Turistike metropole
izvan Evrope
(Njujork, Rio,
Peking);
- Turistiki afirmisana
jezera (Velika
amerika jezera i
Bajkalsko jezero);
- Regije banjskog
turizma u Evropi.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Upotreba strune
literature i drugih
pisanih izvora,
interneta i drugih
elektronskih medija,
prospekata.
- Projektni rad i
seminarski rad.
149
Razred: TREI
sadraji
uenik
Turistiko - geografski
- Opisuje turistiko
-geografski poloaj
Crne Gore.
- Geografski
poloaj
koordinatni
sistem.
- Karakteristike
granica i graninih
prelaza.
- Turistiki poloaj
(prema glavnim
turistikim
pravcima,
disperzivnnim
centrima i
konkurentskim
zemljama).
- Funkcionalni
polaaj
(polivalentnost
polozaja,
kontaktnost,
tranzitnost).
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
poloaj Crne Gore
- Pokazuje na mapi
poloaj CG u
okviru
koordinatnog
sistema.
- Nabraja granine
prelaze sa
susjednim
zemljama, opisuje
strukturu graninih
prelaza.
- Uoava i obrazlae
prednosti i
nedostatke
otvorenosti
granica za protok
robe i ljudi u
funkciji turistike
ponude CG.
- Definie poloaj
CG u odnosu na
glavne turistike
pravce uoavajui
prednosti i
nedostatke u
odnosu na
konkurentske
zemlje prema
disperzivnim
centrima.
- Vri komparativnu
analizu sa
konkuretnim
zemljama po
osnovu
polivalnetnosti,
kontaktnosti i
tranzitnosti i
definie prednosti
i nedostake u
odnosu na njih.
Prirodne turistike vrijednosti
Jadransko more
- Opisuje
- Sagledavajui
karakteristike
morfoloke
Jadranskog mora:
karakteristike
- geomorfoloke
obale i podmorja,
karakteristike;
fiziko - hemijske i
- hidrografske
bioloke osobine
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija osjeaj
dravne
pripadnosti i
svijesti o znaaju
meunarodnog
povezivanja i
saradnje.
- Iscrtati mapu Crne

Gore sa
naglaenim
akcentom u
odnosu na glavne
turistike pravce i
graninim
prelazima (nijema
karta).
- Razvija pravilan
odnos prema
okruenju ivotnoj sredini.
- Razvija ekoloku
svijest.
zapisa i slika.
- Diskusija.
150
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
karakteristike;
vode, definie
- temperatura vode;
stepen valorizacije
- salanitet;
u turistike svrhe.
- boja i providnost;
- kretanje vode;
- klimatske
karakteristike;
- temperatura
vazduha;
- relativna vlanost
vazduha;
- oblanost i
insolacija;
- padavine i vjetar;
- florfa i fauna.
Planine kao prirodne turistike vrijednosti
- Navodi kriterijume - Procjenjuje
turistike
prirodne turistike
valorizacije
potencijale
planina.
planina na osnovu
- Ocjena
kriterijuma o
morfolokih
turistikoj
karakteristika
valorizaciji i vri
planina u funkciji
njihovu
turizma.
funkcionalnu
- Visokoplaninski
podjelu.
pojas, povri.
- Rijene doline.
- Podzemni kraki
oblici.
- Klimatske
karakteristike
planina u funkciji
turistikih
kretanja
(temperatura
vazduha, relativna
vlanost vazduha,
oblanost i
insolacija,
padavine i vjetar).
- Funkcionalna
podjela planina
(izletniko
-rekreativne,
sportsko
-manifestacione,
kulturno manifestacione,
planine nacionalni
parkovi,
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Stvara pravilan
odnos prema
- Razvija ekoloku
svijest.
zapisa i slika.
- Diskusija.
151
sadraji
uenik
zdravstveno
-lijeiline
planine, planine
lovita, planine
sekundarna
boravita itd.).
- Planine samostalne
turistike
vrijednosti:
- Durmitor;
- Bjelasica;
- Prokletije;
- Loven.
- Planine
komplementarne
turistike
vrijednosti:
- Orjen;
- Rumija;
- Komovi;
- Sinjajevina;
- Ljubinja;
- Volujak;
- Visitor.
Jezera
- Jezera samostalne
turistike
vrijednosti
(Skadarsko jezero,
Pivsko jezero,
Plavsko jezero,
Biogradsko jezero,
Crno jezero)
- Jezera
komplementarne
turistike
vrijednosti (jezera
na Durmitoru,
Volujaku,
Sinjajevini,
Bjelasici, Lukavici,
Visitoru i
Prokletijama itd.).
Rijeke
- Rijeke samostalne
turistike
vrijednosti (Tara,
Piva, Moraa, Lim
itd.).
- Rijeke
komplementarne
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Procjenjuje
prirodne turistike
potencijale jezera
na osnovu
kriterijuma o
turistikoj
valorizaciji i vri
njihovu
funkcionalnu
podjelu.
- Stvara pravilan
odnos prema
- Razvija ekoloku
svijest.
zapisa i slika.
- Diskusija.
- Procjenjuje
prirodne turistike
potencijale rijeka
na osnovu
kriterijuma o
turistikoj
valorizaciji i vri
- Stvara pravilan
odnos prema
- Razvija ekoloku
svijest.
zapisa i slika.
- Diskusija.
Formativni ciljevi
uenik
152
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
turistike
njihovu
vrijednosti (Zeta,
funkcionalnu
ehotina, Ibar,
podjelu.
Bojana, Cijevna i
jo neke
vodotoke).
Termomineralni i drugi izvori
- Nabraja vrste
- Analizira strukturu
termomineralnih
termomineralnih
izvora i pojanjava
izvora u Crnoj Gori
mogunosti
i vrednuje
njihove
moguosti njihove
valorizacije u
valorizacije.
turistike svrhe.
Nacionalni parkovi u Crnoj Gori
- Biogradska gora.
- Komparativnom
- Loven.
analizom definie
- Skadarsko jezero.
pogodnosti za
- Durmitor.
razvoj razliitih
oblika turizma u
odreenim
nacionalnim
parkovima u CG.
Antropogene turistike vrijednosti
Arheoloke turistike vrijednosti
- Vrijednosti iz
- Uoava razliku
starog kamenog
arheolokih
doba.
vrijednosti iz
- Vrijednosti iz
razliitih perioda.
srednjeg kamenog
- Vri komparativnu
doba.
analizu turistikih
- Vrijednosti iz
regija u Crnoj Gori
mlaeg kamenog
na osnovu
doba.
arheolokih
- Vrijednosti iz
nalazita.
bronzanog doba.
- Vrijednosti iz
gvozdenog doba.
Spomenike vrijednosti
- Antiki i
- Uoava razliku
ranovinzatijski
spomenikih
spomenici.
vrijednosti iz
- Srednjevjekovni
razliitih perioda.
spomenici.
- Vri komparativnu
- Srednjevjekovni
analizu turistikih
gradovi.
regija u Crnoj Gori
- Spomenici iz 18. i
na osnovu broja i
19. vijeka.
znaaja
- Spomenici
spomenikih
oslobodilakih
vrijednosti.
ratova.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija ekoloku
svijest i potrebu za
ouvanjem
visokokvalitetnih
prirodnih
vrijednosti.
- Obilazak
nacionalnih
parkova.
- Predavanja
predstavnika
nacionalnih
parkova.
- Razvijanje
osjeaja
nacionalne
pripadnosti,
meuljudske,
vjerske i kulturne
tolerancije.
- Gledanje video
zapisa o
arheolokim
lokalitetima u
Crnoj Gori i
spomenikim
vrijednostima.
153
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Umjetnike i
etnografske
turistike
vrijednosti.
- Razlikuje
umjetnike i
etnografske
vrijednosti.
- Vrednuje zanaj
umjetnikih i
etnografskih
vrijednosti za
turistiku ponudu.
Gradska naselja kao turistike vrijednosti
- Glavni grad i
- Komparativnom
prijestonica.
analizom definie
- Gradovi - turistiki
razliite uslove za
centri.
razvoj turistike
- Gradovi na
ponude gradova u
vanijim
Crnoj Gori.
saobraajnicama.
- Posjeta muzejima.
- Prikazivanje
slajdova.
Objekti svjetske batine

- Kotor sa okolinom.
- Definie razliite
- Durmitor sa
periode bitne za
kanjonom rijeke
razvoj Kotora sa
Tare.
osvrtom na
mogunost
turistike
valorizacije.
- Na loim
primjerima istie
potrebu za
ouvanjem
prirodnih resursa
od svjetskog
znaaja (Perast).
Materijalna osnova turizma
- Saobraajnice i
- Predlae prioritete
saobraajna
u razvoju
sredstva.
materijalne osnove
- Receptivni
za razvoj turizma u
kapaciteti.
Crnoj Gori.
- Ostali kapaciteti.
Promet turista
- Promet domaih
turista.
- Promet stranih
turista.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Uoava trendove
kretanja turista u
odreenom periodu
na osnovu analize
- Razvija
organizacione
sposobnosti i
potrebu za timskim
radom.
- Predavanja
slubenika iz
lokalnih
samopurava ili
turistikih
organizacija na
temu potencijala i
mogunosti razvoja
turistike ponude u
crnogorskim
gradovima.
- Obilazak Cetinja.
- Usvaja pravilan
odnos prema
istorijskim
vrijednostima.
- Posjeta Kotoru
-starom gradu.
- Obilazak dijela
Nacionalnog parka
Durmitor i rijeke
Tare uz
angaovanje
vodikih slubi.
- Razvija
konstruktivan
pristup
problematici.
- Unapreuje
stvaralaki duh.
- Seminarski rad na
temu
Unapreenje
materijalne osnove
za razvoj turizma u
Crnoj Gori.
- Podstie turistiki
duh.
- Analiza podataka iz
Statistikog
godinjaka CG
vezanih za turizam.
154
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
statistikih
podataka.
Vaniji oblici turizma

Regionali aspekt turizma Crne Gore
- Pojam turistiko
- Sagledava
-geografske regije i
mogunost
podjela
ujednaenog
(crnogorsko
regionalnog razvoja
primorje, sredinja
Crne Gore u odnosu
Crna Gora i
na turistike
sjeverna Crna
potencijale i
Gora).
mogunosti
- Unutranja
unapreenja
struktura regija
regionalne
(turistiki
saradnje u oblasti
lokaliteti, turistiki
turizma.
centri i mjesta,
turistiko
-geografske zone,
turistiko
-geografska
podruja i
turistiko
-geografske regije
itd.).
- Perspektive razvoja - Sagledavajui
turizma u Crnoj
ograniavajue
Gori.
(prostor,
infrastruktura,
finasije i sl.) i
razvojne faktore
(prirodni i
antropogeni)
definie
mogunosti razvoja
turizma u Crnoj
Gori.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Predavanje
slubenika iz
Turistike
organizacije Crne
Gore ili
Ministarstva
turizma.
- Analiza Master
plana za razvoj
turizma do 2020.
godine u CG.

- Z. Bei: Karstni kanjoni na teritoriji Crne Gore i njihove prirodne ljepote,
Glasnik Republikog zavoda za zatitu prirode Prirodnjakog muzeja, br. 4,
Titograd, 1971.
- M. Brajovi: Durmitor i Tara svjetska prirodna batina, Struna knjiga, Beograd,
1987.
- M. Vasovi: Geografske odlike Crne Gore, monografija Crna Gora, Knjievne
novine, Beograd 1976.
- Grupa autora: Geografija Crne Gore faktori prerazmjetaja stanovnitva,
Univerzitetska rije, Niki, 1991.
- Z. Ivanovi: Prirodni resursi kao znaajan faktor ekonomske stabilizacije u Crnoj
Gori, Godinjak Ekonomskog fakulteta (povodom 25 godina), br. 8, Titograd,
1985.
155
- . Jovii: Turistika geografija, Nauna knjiga, Beograd 1989.

- S. Kasalica: Klima Durmitora i njen znaaj za turizam, Zbornik radova profesora i
saradnika Pedagoke akademije u Nikiu, br. 5 6, Niki, 1975.
- S. Kasalica: Sjeverna Crna Gora, turistiko geografska studija, NIO,
Univerzitetska rije, Niki, 1988.
- B. Milojevi: Doline Tare, Pive i Morae, geografska promatranja, Nauno.
- S. Nikoli: Priroda i turizam Crne Gore, ekoloka pitanja zatite i razvoja,
Republiki zavod za zatitu prirode, Podgorica 2000.
- B. Radojii: Geografija Crne Gore, prirodna osnova, Unireks, Niki, 1996.
- S. Stankovi: Planinska jezera Crne Gore, Limnoloka monografija, Srpsko
geografsko drutvo, Beograd, 1998.
- B. Stanii, M. Vujoevi: Turistika geografija, Zavod za udbenike i nastavna
sredstva Beograd i Zavod za izdavanje udbenika Novi Sad, Beograd - Novi Sad,
1989.
- Turistiki prospekti i karte, video sredstva (dijaprojektor), raunar za upotrebu
interneta i video kamera.
- Provjera znanja vri se usmenim putem i kroz seminarske radove.
- Usmeno, najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu.
- Seminarski radovi, u skladu sa programom.
- Diplomirani geograf;
- diplomirani geograf turizmolog;
- profesor geografije.
Predmet
Znanja
Elementi turistike
- Ekologija i zatita ivotne
- Ekosistem
valorizacije prirodnih
sredine
- Zagaenje vazduha, vode,
vrijednosti
zemljita
Oblici turistikih kretanja
- Marketing za razna turistika
sub - trzista
Nacionalni parkovi u Crnoj
- EKO - turizam (turizam u
Gori
nacionalnim parkovima)
Termomineralni i drugi izvori - Marketing u turizmu
- Zdravstveni turizam
Gradska naselja kao
- Gradski turizam
turistike vrijednosti
Objekti svjetske batine
Znanja
156
1.3.6. MARKETING U TURIZMU

1. Naziv predmeta: MARKETING U TURIZMU
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
66
138
Ukupno
72
66
138

- Upoznavanje sa marketingom kao savremenom koncepcijom i filozofijom
poslovanja na razvijenim turistikim tritima.
- Shvatanje znaaja istraivanja turistikog trita i razvoja marketinga
informacionog sistema kao nune pretpostavke za donoenje brzih, racionalnih
odluka.
- Sticanje saznanja o ponaanju turistikih privrednih drutava u razliitim trinim
uslovima, sa naglaskom na misaoni proces kod donoenja upravljakih odluka.
- Razvijanje spremnosti i sposobnosti za saradnju, fair-play, tolerantnosti i sposobnosti postizanja kompromisa, kao i potpuno razumijevnje odnosa u skadu sa
uslovima rada, kao osnove za budue uspjeno poslovnje u djelatnostima
turistike privrede.
- Upoznavanje sa marketingom u Crnoj Gori.
- Upoznavanje sa marketinkim aktivnostima u zavisnosti od oblika turistike
ponude.
157

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Pojam i znaaj marketinga
- Razumije pojam
- Ne vezuje marketing - Identifikuje se sa
marketinga.
iskljuivo za reklamu privrednim
i prodaju.
drutvom.
- Upoznaje
- Nabraja i analizira
instrumente
instrumente
- Razvija svijest o
marketinga i pojam
marketinga i uoava
znaaju marketinga.
marketing miksa.
neophodnost njihove - Usmjerava se na
povezanosti.
razvoj.
- Shvata znaaj
- Uvia koliko je teko
marketinga za
prodati proizvode i - Identifikuje se sa
poslovanje
usluge u uslovima
privrednim
privrednog drutva.
dananje
drutvom.
konkurencije na
- Razvija
- Upoznaje osnove
tritu.
sistematinost u
poslovne filozofije
- Pravi razliku izmeu
radu.
marketinga: ciljno
proizvodne,
trite, potrebe
prodajne i marketing - Identifikuje se sa
potroaa, integralni orijentacije
potroaima.
marketing i profit.
poslovanja
privrednog drutva.
- Upoznaje se sa
- Definie pojam ciljno
karakteristikama
trite i uzima za
marketinga u sektoru primjer turizam u
- Usmjerava se na
usluga.
Crnoj Gori.
razvoj.
- Kroz specifinosti
- Obrazlae na
turizma kao
primjerima znaaj
privredne djelatnosti poznavanja potreba
objanjava
potroaa.
karakteristike
- Razumije nivoe
marketinga u
integralnosti
turizmu.
marketinga.
- Nabraja i opisuje
- Shvata neophodnost
faze marketinga u
marketinga u
turizmu.
uslunim
- Definie potroae u
djelatnostima.
turizmu i nabraja
- Analizira primjenu
faktore koji utiu na marketinga u
njihovo ponaanje.
turizmu.
- Upoznaje pojam i
- Kroz primjere
vrste marketing
ilustruje faze
strategija u turizmu. marketinga u
turizmu.
- Analizira unutranje
i spoljanje faktore
koji utiu na
ponaanje potroaa.
158
Preporuke za
izvoenje nastave
- Kombinacija
predavanja sa
razmiljanjem i
traenjem novih
odgovora.
- Uenici definiu
ciljna trita za
crnogorski turizam.
- Izrada seminarskog
rada "Kojim
sadrajima produiti
turistiku sezonu u
Crnoj Gori i na koje
ciljno trite
usmjeriti marketing
aktivnosti.
- Istraivanje
ponaanja pojedinih
grupa potroaa, rad
u grupama.
- Podjela turista na
segmente prema
zadatim
kriterijumima, rad
po grupama.
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Opisuje ponaanje
pojedinih grupa
potroaa.
- Ilustruje na
primjerima pojedine
strategije u turizmu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Turizam u Crnoj Gori

- Upoznaje se sa
- Obrazlae sistem,
- Razvija motivisanost. - Video - projekcija
turizmom u Crnoj
turizam i marketing
turistike ponude
Gori (sistemom,
u Crnoj Gori.
Crne Gore (uz
turizmom i
- Obrazlae pojam
analizu).
marketingom).
trine orijentacije.
Znaaj turizma za crnogorsko drutvo i privredu
- Navodi znaaj
- Na primjerima,
turizma za
pojanjava znaaj
crnogorsko drutvo i
turizma za
privredu.
crnogorsko drutvo i
privredu.
Odrivi razvoj turizma
- Upoznaje se sa
- Analizira razvoj
- Razvija analitinost
konceptom odrivog
turizma Crne Gore u
u radu.
razvoja turizma.
odnosu na
- Navodi i objanjava
karakteristike
glavne dokumente u
odrivog razvoja.
Crnoj Gori koji su
vezani za odrivi
razvoj.
Faktori okoline i uslovi za turistiku ponudu
- Nabraja i opisuje
- Obrazlae uslove za - Razvija marljivost, - Video projekcija
faktore okoline
turistiku ponudu
preciznost.
najznaajnijih
znaanje za
Ctrne Gore
- Razvija odnos prema atraktivnih,
turistiku ponudu
(atraktivni,
ispunjavanju radnih
komunikativnih i
Crne Gore.
konunikativni i
obaveza.
receptivnih faktora u
- Navodi uslove za
receptivni faktori).
Crnoj Gori.
turistiku ponudu
- Obrazlae zato se
- Grupni rad
Crne Gore.
oblikuje takva
(prikupljanje
turistika ponuda.
informacije o
turistikoj ponudi u
svojoj optini).
Razvoj turizma u Crnoj Gori - statistika
- Definie znaaj
- Analizira i obrazlae - Razvija analitinost i - Analiza statistikih
statistike za turizam. na osnovu
postupnost u radu.
podataka (MONSTAT).
- Informie se o
statistikih podataka
- Prikuplja podatke
razvoju turizma u
razvoj turizma u
vezane za turistiki
Crnoj Gori (pomou
Crnoj Gori.
promet u svojoj
statistikih
- Nalazi primjenu
optini.
podataka) i rezimira
osnovnh pokazatelja
iste.
turistikog prometa
159
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
u Crnoj Gori (npr. za
prethodnu godinu
broj gostiju, broj
ostvarenih noenja,
prihodi).
Privredna drutva i organizacije turistike privrede i dokolice
- Navodi i pojanjava - Obrazlae udio
uesnike turistike
pojedinih uesnika u osjeaj za timski
ponude u Crnoj Gori. turistikoj ponudirad.
ugostiteljska
privredna drutva,
turistike agencije,
saobraajna
privredna drutva i
ostali.
Turistike organizacije u Crnoj Gori
- Upoznaje se sa TO-a - Razlikuje TO-e Crne - Razvija pozitivnu
u Crnoj Gori i
Gore na raznim
identifikaciju sa
nabraja ih.
nivoima.
zanimanjem.
- Navodi cilj TO-a kao - Crta marketing
- Razvija marljivost.
i najvanije podruje piramidu.
njihove aktivnosti.
- Vrednuje TO-e.
- Navodi poslove
- Obrazlae najvanije
NTO-e Crne Gore.
podruje aktivnosti
- Navodi poslove
TO-a.
RTO-e Crne Gore.
- Razlikuje poslove
- Navodi poslove
NTO-e, RTO-e i
LTO-a Crne Gore.
LTO-a Crne Gore.
Turistika politika
- Definie turistiku
- Interpretira
- Stvara pozitivnu
politiku.
definiciju turistike
orijentaciju prema
politike.
zanimanju.
- Navodi cilj i zadatak - Na primjerima,
turistike politike.
obrazlae cilj i
zadatak turistike
- Shvata znaaj
politike.
turistike politike za - Na primjerima,
razvoj turizma.
obrazlae znaaj
turistike politike za
- Navodi ciljeve
razvoj turizma.
turistike politike
- Na primjerima,
Crne Gore.
obrazlae ciljeve
turistike politike
Crne Gore.
Pravne osnove poslovanja u turizmu
- Upoznaje se sa
- Na primejrima,
zakonskim propisima obrazlae znaaj
koji reguliu
zakonskih propisa na
160
Preporuke za
izvoenje nastave
- Grupni rad (prikuplja

podatke svih
uesnika turistike
ponude u svojoj
optini i prezentuje
ih).
- Rad u grupi
(prikuplja
propagandni
materijal LTO-e u
svojoj optini, RTO-e
NTO-e i prezentuje
isti).
- Analiza Master
plana razvoja
turizma.
- Diskusija.
- Analiza zakona u
turizmu.
- Diskusija.
sadraji
uenik
djelatnost turizma u
Crnoj Gori.
- Nabraja osnovne
zakonske akte na
polju turizma u
Crnoj Gori (akcenat
na Zakon o turizmu).
Turistiko trite
- Upoznaje pojam i
podjelu trita.
- Upoznaje elemente i
specifinosti
turistikog trita.
- Razumije pojam
turistike ponude i
njene specifinosti.
- Razumije pojam
turistike tranje i
njene specifinosti.
- Upoznaje motive
putovanja i nove
trendove turistike
tranje.
- Upoznaje
specifinosti
marketing aktivnosti
hotela i restorana.
- Upoznaje
specifinosti
turistikih agencija.
- Upoznaje
specifinosti
saobraajnih
privrednih drutava.
Formativni ciljevi
uenik
polju turizma.
- Na primjerima,
obrazlae i vrednuje
osnovne zakonske
akte na polju
turizma u
Crnoj Gori.
- Definie trite i kroz primjere ilustruje
vrste trita.
- Nabraja nosioce
turistike ponude i
uporeuje je sa
ponudom na drugim
tritima, kroz
primjere.
- Objanjava, kroz
primjere,
karakteristike
turistike tranje.
- Ilustruje motive
putovanja i nove
trendove u svijetu.
- Vri odabir
odgovarajuih
instrumenata
marketinga za
privrednih drutava u
turizmu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Razvija svijest o
- Definisanje turistike
znaaju trita.
ponude grada ili
Razvija usmjerenost
regije u kojoj uenici
na razvoj.
ive, rad u grupama.
- Istraivanjem
odrediti destinacije
u Crnoj Gori za
razvoj odrivih vrsta
turizma (kulturni,
seoski, eko-turizam,
speleoloki, itd.).
- Samostalnim radom,
korienjem izvora
informacija,
predstaviti
hotela u okruenju.
- Radom u paru
predstaviti po jednu
turistiku agenciju i
njenu ponudu.
- Korienjem
interneta upoznati
uenike sa
najvanijim
saobraajnim
privrednim drutvima
u Crnoj Gori i
njihovim ponudama
za turistika
putovanja.
Istraivanje trita u turizmu

- Definie pojam i
- Vri izbor predmeta - Razvija
- Istraivanje ponude
nosioce istraivanja
istraivanja.
samoinicijativnost,
ugostiteljskih
trita.
- Pravi plan
urednost i tanost u
kapaciteta u mjestu
- Definie predmet
istraivanja trita.
radu.
boravka, rad u grupi.
istraivanja trita u - Razlikuje i koristi
- Sastavljanje ankete i
turizmu.
kvalitativne i
- Razvija svijest o
anketiranje uenika
- Razumije svrhu
kvantitativne
vanosti informacija
IV razreda u vezi
istraivanja trita u metode istraivanja
sa trita.
maturske eskurzije.
turizmu.
trita.
161
sadraji
uenik
- Upoznaje metode
koje se najee
koriste u istraivanju
turistikog trita.
- Razlikuje primarne
od sekundarnih
izvora podataka.
- Upoznaje MIS marketing
informacioni sistem i
njegov znaaj i
sadraj.
Politika ponude
- Upoznaje se sa
ponudom kao
instrumentom
marketinga.
- Nabraja faze kroz
koje prolazi turista
prilikom
osmiljavanja
proizvoda.
- Definie oblasti u
kojima se vri
pozicioniranje
turistike ponude.
- Nabraja faze
ivotnog ciklusa
proizvoda.
- Opisuje kako se
razvija marka
proizvoda.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Koristi primarne i
sekundarne podatke.
- Prikuplja razliite
vrste informacija iz
svih segmenata
turistike ponude
Crne Gore.
- Prepoznaje i nabraja
elemente ponude u
svom okruenju.
- Pravi razliku izmeu
industrijskog
proizvoda i
turistikog
proizvoda.
- Obrazlae na
primjeru kako turista
bira elemente
ponude.
- Obrazlae SWOT
analizu i portfolio
koncept.
- Analizira strategije
za pozicioniranje
turistike ponude.
- Analizira i uporeuje
asortiman
pojedinanog
nosioca ponude sa
asortimanom ponude
destinacije.
- Obrazlae na
primjeru iz svoje
okoline znaaj
kvaliteta ponude.
- Obrazlae i
uporeuje tri nivoa
inovacija.
- Analizira faze
ivotnog ciklusa
proizvoda.
- Uporeuje razvijanje
marke kod fizikog
proizvoda i kod
Preporuke za
izvoenje nastave
- Kreiranje ponude
restorana na osnovu
prikupljenih
informacija, rad u
grupi.
- Razvija pozitivan
- Prezentacija ponude
odnos prema okolini. svog mjesta.
- Seminarski rad na
- Razvija snalaljivost
temu ouvanja i
i prilagodljivost.
zatite atraktivnih
faktora.
- Razvija osjeaj za
- Rad u kabinetu uz
znaaj timskog rada. korienje interneta.
- Rad u grupama u
kabinetu(SWOT
osjeaj za timski
analiza, npr. kolskog
rad.
restorana ili nekog
turistikog objekta u
- Usvaja kritiko
gradu).
razumijevanje
pojedinih perioda u
- rad po grupama.
razvoju drutva.
- Razvija sposobnost - Predstaviti asortiman
za saradnju.
kolskog restorana,
posjetiti lokalnu TOu radi predstavljanja
ponude destinacije.
162
- Rad po grupama u
kabinetu.
- Predstaviti uenicima
nove sadraje u
turistikoj ponudi
Crne Gore koji su
predvieni Master
planom do 2020.
god.
- Predstavljanje
poznatih marki u
svijetu i domaih
marki, putem
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
turistikog
proizvoda.
Preporuke za
izvoenje nastave
fotografija ili video
prezentacija.
163
Razred: ETVRTI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Politika cijena
- Nabraja i definie
- Razumije vanost
instrumente
cijene kao
marketinga.
instrumenta
marketinga i
neophodnost veze
izmeu
instrumenata.
- Definie i odreuje - Na primjerima,
unutranje faktore
obrazlae zato
politike cijena.
cijene moraju biti
trokovno
orijentisane.
- Definie i odreuje - Vrednuje tranju kao
spoljanje faktore
orijentir za
politike cijena.
utvrivanje gornje
granice cijena.
- Razumije uticaj
psihologije na
formiranje cijena.
- Vrednuje odnos
cijena jednako
kvalitetu usluga.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
kompleksnog
razmiljanja i
prezentovanja
argumenata.
- Razvija pregovarake
sposobnosti.
- Razvija
inicijativnost,
kreativnost i
sposobnost za timski
rad.
- Stie sposobnost
rjeavanja problema
i odabira alternativa.
- Grupni rad,
izraunavanje mrtve
take rentabilnosti.
- Analizira prednosti i
nedostatke
cjenovnih i
necjenovnih
instrumenata trine
utakmice.
- Razlikuje strateko - Uoava faktore koji
formiranje cijena od utiu na strateko
cjenovno
odreivanje cijena.
prilagoavajuih
- Na primjerima,
strategija
objanjava politiku
(diferenciranje
diferencirnja cijena,
cijena, yield manaupravljanje zaradom
gement i paualna
i paualnu cijenu.
cijena).
Distribuciona politika
- Definie
- Procjenjuje i
distribucionu politiku odreuje vanost
privrednim
- Video prezentacija
objekata turistike
ponude razliitih
kagorija.
- Diskusija.
- Simulacija situacije
cijena ne odgovara
kvalitetu usluga.
- Diskusija.
- Timski rad,
grupe rade primjere
cjenovno politikog
prilagoavanja.
- Internet.
- Diskusija.
- Bukiranje.
- Obrazlae znaaj
konkurencije.
164
- ematski prikaz
kanala prodaje.
sadraji
uenik
kao instrument
marketinga.
- Nabraja funkcije
kanala prodaje.
- Navodi distribucione
puteve i metode:
- direktne,
- indirektne.
- Raspoznaje znaaj
distribucije
informacija,
rezervacija i naine
organizacije prodaje u turizmu.
- Upoznaje se sa
znaajem interneta
za turizam.
- E - Business.
Promocija
- Definie promociju
kao instrument
marketinga.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
drutvom.
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvoenje nastave
uenik
distribucione politike
za poslovanje
privrednih drutava. - Razvija
Analizira elemente
samopouzdanje,
potrebne za uspjeno sposobnost
funkcionisanje
sopstvenog
kanala prodaje.
rasuivanja i
Analizira znaaj
donoenja
odabira kanala
zakljuaka.
distribucije i
marketing logistike
za turistika
privredna drutva.
Uporeuje i, na
primjerima,
obrazlae prednosti i
nedostake direktnih i
indirektnih kanala
prodaje u turizmu.
Zna puteve
- Razvija tolerantnost, distribucije
komunikativnost i
informacija i
nalaenje
rezervacija.
kompromisa prilikom
Prosuuje znaaj i
rjeavanja problema. funkcionisanje raznih
instrumenata
prodaje (sajmovi,
agencije itd.).
Vrednuje znaaj
- Bolje razumije odnos interneta za razvoj
tehnike i drutva.
turizma.
GDS AMADEUS.
Video prezentacija
meunarodnih
turistikih sajmova.
Simulacija situacija,
u turistikoj agenciji
i na sajmovima.
Diskusija o prednosti
interneta u turizmu u
odnosu na ranije
periode.
- Definie i analizira
- Razvija motivisnost, - Simulacija poslovne
internet poslovanje i inicijativnost,
saradnje(B2B, B2C,
poslovne modele sa
razumijevanje
B2G...).
aspekta saradnje
odnosa u skladu sa
- Diskusija.
meu uesnicima
uslovima rada.
(B2B, B2C, B2G...). - Stie pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Osposobljava se za
timski rad, ali i za
preuzmanje
sopstvene
odgovornosti.
-
- Obrazlae ulogu
- Razvija
promocije u procesu samopouzdanje i
donoenja odluke o
usmjerenost na
165
- Prikazivanje
propagandnih
filmova.
sadraji
uenik
- Nabraja oblike i
vrste promotivnih
aktivnosti.
Formativni ciljevi
uenik
kupovini turistikog
proizvoda.
- Pravi komparativnu analizu izmeu
pojedinih oblika
promotivne
aktivnosti.
- Obrazlae osnovne
principe propagande.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
razvoj.
Razvija snalaljivost, - Uenici pojedinano,

marljivost,
u paru ili grupi
motivisanost i
izrauju plakat,
kreativost.
oglas (inserat),
prospekt ili na
kompjuteru uz
pomo interneta
prave propagandni
spot, piu reportau,
prave emisiju sa
propagandnim
sadrajem, po
mogunosti prave
internet stranicu
nekog objekta i sl.
- Definie turistiku
propagandu kao
podinstrument
promocionog miksa.
- Navodi osnovne
- Kreira propagandnu
karakterisitke
poruku.
propagandne poruke. - Na primjerima,
ukazuje na uticaj
propagandne poruke
na turiste.
- Navodi sredstva
- Obrazlae i
turistike
uporeuje pojedina
propagande.
grafika sredstva
propagande (plakat,
prospekt, katalog
itd.).
- Navodi ostala
- Obrazlae i
sredstva turistike
uporeuje oglasna
propagande
sredstva propagande
(projekciona,
(homepage, tampa,
propaganda
radio, TV itd.).
na mjestu prodaje,
direct mailing).
- Opisuje odnose sa
- Analizira
strankama.
organizaciju odnosa
stvaranja povoljne
sa strankama i
drutvene klime.
njihovo vezanje.
- Definie prodajnu
- Na primjerima,
- Spremnost i
promociju
definie oblike
sposobnost za
(unapreenje
prodajne promocije. saradnju.
prodaje).
- Definie linu
prodaju kao
- Obrazlae, na
primjeru, kako se
Preporuke za
izvoenje nastave
- Simulacija situacije.
- Uz predavanje
komentarisati i neka
lina iskustva kod
pojedinih oblika
prodajne promocije,
po mogunosti
posjetiti turistiku
berzu u Budvi
(METUBES) ili
prikazati slajdove sa
neke turistike
berze.
- Razvija snalaljivost, - Simulacija situacije.
samopouzdanje.
166
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
podinstrument
sprovodi lina
promocije.
prodaja.
Odnosi sa javnou
- Definie pojam i
- Navodi karakteristike metode odnosa sa
odnosa sa javnou u
javnou.
odnosu na druge
vidove komunikacije. - Define imid.
- Obrazlae na
primjeru i pie izjavu
za javnost.
- Planira press
konferenciju.
- Analizira vijest u
novinama (o nekoj
inovaciji u ponudi ili
nekoj pogodnosti za
klijente i sl.).
- Navodi ostala
sredstva odnosa sa
javnou
(sponzorstvo,
kontakti sa poznatim
linostima, studijska
putovanja i sl.) i
definie njihove
razlike.
- Na primjerima,
obrazlae naine
graenja imida.
- Razumije primjenu - Definie globalne
informacione
rezervacione sisteme
tehnologije u
i sisteme i pravi
promotivnim
nalaz njihove
aktivnostima.
zastupljenosti u
- Razumije naine
Crnoj Gori.
finansiranja
- Razlikuje metode
promotivnih
finansiranja na mikro
aktivnosti.
i makro nivou.
- Definie organizaciju - Obrazlae ulogu NTO
promotivnih
u organizaciji
aktivnosti od strane
promotivnih
NTO.
aktivnosti na mikro i
makro planu.
- Definie optimalnu - Obrazlae, na
kombinaciju
primjeru, kako se
instrumenata
pravi optimalna
marketing - miksa.
kombinacija
instrumenata
marketing miksa.
167
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Razvija
preduzetniki duh.
Preporuke za
izvoenje nastave
Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
Razvija
komunikativnost,
motivisanost i sl.
- Rad u kabinetu uz
korienje interneta,
dnevne i nedjeljne
tampe.
- Primjeri iz svijeta.
Formira kritiko
razumijevanje
odnosa tehnike i
prirode i drutva.
- Rad u kabinetu.
Stie socijalnu
sigurnost.
Stvara pozitivnu
identifikaciju sa
zanimanjem.
- Rad po grupama u
kabinetu.
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Marketing za razna turistika sub-trita (eko - turizam, zdravstveni, gradski...)
Sub-trita
- Upoznaje se sa
- Razlikuje subtrita
subtritima i navodi znaajna za Crnu
vrste subtrita koja
Goru.
su znaajna za Crnu
Goru.
Eko-turizam
- Upoznaje se sa
- Odreuje osobine
- Razvija ekoloku
eko-turizmom.
eko-turizma.
svijest.
- Navodi i pojanjava - Razlikuje vrste
- Razvija pravilan
vrste eko-turizma.
eko-turizma.
odnos prema prirodi.
- Opisuje specifinosti - Obrazlae, na
seoskog turizma.
primjerima iz Crne
Gore i drugih
turistikih
destinacija, osobine
seoskog turizma.
- Navodi nosioce
- Analizira nosioce
- Motivisanost.
- Korienjem
ponude seoskog
ponude seoskog
- Zalaganje.
interneta uenici
turizma i pojanjava turizma u Crnoj Gori - Pozitivna
pronalaze primjere
njihov marketing.
i obrazlae, na
orijentacija.
iz drugih turistikih
primjerima,
destinacija i
markentike
obrazlau ih
aktivnosti.
(npr. za eko
turizam
eko-turistiko
naselje Lepene
Trenta, Slovenija
npr. nacionalni park
Triglav).
- Opisuje specifinosti - Obrazlae, na
turizma u
primjerima iz Crne
nacionalnim
Gore i drugih
parkovima.
turistikih
destinacija, osobine
turizma u
nacionalnim
parkovima.
- Navodi nosioce
- Analizira nosioce
- Razvija marketinke
ponude turizma u
ponude turizma u
sposobosti.
nacionalnim
nacionalnim
parkovima i
parkovima Crne Gore
pojanjava
i obrazlae
marketing.
marketing aktivnosti.
Zdravstveni turizam
- Upoznaje se i opisuje - Obrazlae na
- Seminarski rad - na
168
sadraji
uenik
specifinosti
zdravstvenog
turizma.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
primjerima osobine
zdravstvenog
turizma.
Preporuke za
izvoenje nastave
osnovu prikupljenih
podataka uenici
obrauju neko
subtrite iz poznate
turistike
destinacije.
- Navodi nosioce
- Analizira nosioce
ponude zdravstvenog ponude zdravstvenog
turizma u Crnoj Gori turizma u Crnoj Gori
i pojanjava njihov
i obrazlae, na
marketing.
primjerima,
marketinke
aktivnosti.
Gradski turizam
- Upoznaje se i opisuje - Obrazlae na
specifinosti
primjerima osobine
gradskog turizma.
gradskog turizma.
- Navodi nosioce
- Analizira nosioce
ponude gradskog
ponude gradskog
turizma u Crnoj Gori turizma u Crnoj Gori
i pojanjava njihov
i obrazlae na
marketing.
primjerima
markentike
aktivnosti.
Izletniki (dnevni) turizam
- Upoznaje se opisuje - Obrazlae osobine
izletniki /dnevni /
izletnikog turizma.
turizam.
- Navodi glavne
- Analizira glavne
nosioce izletnikog
nosioce ponude
turizma u Crnoj Gori izletnikog turizma u
i pojanjava njihov
Crnoj Gori i
marketing.
obrazlae na
primjerima
marketinke
aktivnosti.
Poslovna putovanja i MICE - turizam
- Upoznaje se sa
- Obrazlae osobine
poslovnim
MICE turizma.
putovanjima i MICE
turizmom.
- Navodi i pojajnjava - Analizira glavne
nosioce ponude MICE nosioce ponude MICE
turizma i njihov
turizma u Crnoj Gori
marketing.
i obrazlae na
primjerima
marketinke
aktivnosti.
169
- Pravi komparativnu
analizu markentikih
aktivnosti u
zavisnosti od oblika
turistike ponude.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Sportski turizam
- Upoznaje se sa
- Obrazlae osobine
sportskim turizmom. sportskog turizma.
- Navodi i pojanjava - Analizira nosioce
nosioce ponude
ponude sportskog
sportskog turizma u
turizma u Crnoj Gori
Crnoj Gori i njihov
i obrazlae na
marketing.
primjerima
marketinke
aktivnosti.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Praktini primjeri iz
Crne Gore i drugih
vanijih turistikih
destinacija.

- T. ebek, M. Boovi, V. Medigovi, Lj. Lukaevi: Marketing u turizmu.
- Doc. dr D. Lacmanovi: Marketing u turizmu, Bar, 2006.
- Prof. dr O. Baki: Marketing u turizmu, Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2000.
- Prof. dr B. Mihailovi: Marketing u turizmu, CIP Podgorica, Podgorica, 2007.
- Dr J. Popesku: Marketing u turizmu, igoja, Beograd, 2002.
- Internet.
- usmeno najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu,
- pismena provjera znanja test (po jedan u polugoditu).
- Diplomirani turizmolog;
- diplomirani ekonomista;
- diplomirani ekonomista turistiki smjer.
Znanja
- Pojam i specifinosti
turistikog trita
- Motivi putovanja
- Ponaanje potroaa u
turizmu
- Strategija segmentacije

Predmet
Znanja
- Osnove turizma
- Turistiko trite
- Turistiki motivi
- Potroai u turizmu
- Segmentacija turistike
tranje
170
Znanja

Predmet
Znanja
trita
- Primjena informacione
tehnologije u turizmu (MIS
i TIS)
- Znaaj marketinga za
poslovanje privrednog
drutva
- Faktori formiranja cijena
- Znaaj turizma za
crnogorsko drustvo i
privredu
- Odrivi razvoj turizma
- Informatika
- Internet, Misrosoft Office
- Poslovna ekonomija
- Ciljevi i zadaci privrednog

drutva
- Faktori ukupnog prihoda
- Osnove turizma
- Turizam kao privredna

djelatnost
- Osnove turizma
- Marketing za razna
turistika subtrista
- EKO-turizam (turizam u
nacionalnim parkovima)
- Zdravstveni turizam
- Osnove odrivog razvoja

turizma
- Oblici turistikih kretanja
- Gradski turizam
- Marketing odeljenja
- Preduzetnitvo
- Gradska naselja kao turistike

vrijednosti
- Objekti svjetske batine
- Pojam i znaaj marketinga
- Marketing odeljenja
- Preduzetnitvo
- Promocija
171
- Nacionalni parkovi u Crnoj

Gori
- Termomineralni i drugi izvori
1.3.7. OSNOVE POSLASTIARSTVA

1. Naziv predmeta: OSNOVE POSLASTIARSTVA
2. Broj asova po godinama obrazovanja vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
36
33
69
36
33
69
Ukupno
72
66
138
Vjebe: odeljenje se dijeli u grupe do 17 uenika.

- Upoznavanje sa tehnolokim fazama rada u poslastiarstvu.
- Usvajanje znanja i vjetina potrebnih za samostalnu pripremu, izradu, serviranje
i dekorisanje poslastiarskih proizvoda i sladoleda.
- Razvijanje vjetina i sposobnosti za rad u prostorima za pripremu poslastiarskih
proizvoda i sladoleda.
- Upoznavanje sa vrstama, nainom primjene i osposobljavanje za rukovanje
savremenom opremom, priborom, alatom i formama u poslastiarstvu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru.
- Razvijenje sposobnosti za racionalno korienje vremena, sredstava, materijala i
energije.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima usluga,
osposobljavanje za timski rad.
- Razvijanje sposobnosti za samostalan rad, planiranje, izvoenje i kontrolu rada.
- Stvaranje uslova za socijalnu integraciju i formiranje svestrane linosti.
172

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Uvod u poslastiarstvo - zadaci i uloga
- Savremena
- Vri komparativnu
- Razvija pozitivnu
poslastiarska
analizu
orijentaciju prema
proizvodnja (opti
poslastiarstva
zanimanju.
pojmovi, znaaj i
nekad i sad.
uloga).
Poslastiarska radionica
- Opisuje strukturu
- Pojanjava
savremenog
funkcionalnu
poslastiarskog
povezanost
pogona i radionice.
prostorija u sastavu
poslastiarskog
pogona ili radionice.
- Nabraja sredstva i
- Obavlja higijensko
opremu za
-tehniku pripremu
prema sebi i
higijensko za rad u skladu sa
drugima.
tehniku zatitu u
propisima u
poslastiarstvu i
poslastiarskoj
opisuje nain
proizvodnji.
njihove primjene (u
skladu sa HACCP
standardima).
- Definie znaaj i
- Koristi strunu
- Razvoj retorikih
ulogu strune
terminologiju
sposobnosti.
terminologije u
(nazive, izraze) u
poslastiarstvu i
poslastiarstvu.
tehniku
oznaavanja.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prikazivanje filmova
sa istorijskim
razvojem
poslastiarstva.
- Posjeta
poslastiarskoj
radionici ili pogonu.
Vjeba:
- Higijensko tehnika zatita uz
pojanjenje teorije.
Vjeba:
- Komunikacija uz
upotrebu strune
terminologije uz
vizuelno
prikazivanje i
pojanjenje.
- Rad u grupama i
individualno.
- Rad u kabinetu.
- Nabraja opremu,
- Razlikuje upotrebu - Razvija smisao za
pribor, alat, posue
opreme, alata,
kombinovanje i
i forme i pojanjava
pribora, posua i
snalaljivost.
njihovu primjenu u
formi zavisno od
poslastiarskoj
faze u procesu
proizvodnji.
proizvodnje.
- Nabraja strukturu
- Razlikuje razliita
- Razvija osjeaj za
- Rad u kabinetu ili
radnog osoblja u
radna mjesta u
timski rad.
poslastiarskoj
poslastiarskom
poslastiarskom
radionici.
pogonu i radionici i
pogonu i radionici i
pojanjava opis
definie njihove
njihovih poslova.
aktivnosti u procesu
prozvodnje.
Sirovine u poslastiarskoj proizvodnji
- Navodi vrste, ulogu i - Razlikuje razliite
- Razvija analitinost. - Prikazivanje
173
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
znaaj sirovina u
vrste namirnica i
poslastiarskoj
njihovu primjenu u
proizvodnji:
poslastiarstvu.
- eeri;
- brano;
- masnoe;
- namirnice sa
sadrajem proteina
(jaja, mlijeko
mlijeni
proizvodi...);
- voe i preraevine
od voa;
- zaini;
- alkohol i alkoholna
pia;
- aditivi (boje,
konzervansi,
regulatori kiselosti,
emulgatori, sredstva
za eliranje,
sredstva za dizanje
tijesta, pojaivai
arome, zaslaivai i
modifikovani
skrobovi...);
- ostali proizvodi.
- Nabraja osnovne
- Razlikuje osnovne
vrste sirovina u
vrste sirovina i
poslastiarstvu i
definie njihovu
opisuje nain
primjenu u
njihovog prijema,
poslastiarstvu, kao
skladitenja,
i nain njihovog
uvanja i
prijema,
trebovanja.
skladitenja,
uvanja i
trebovanja.
Priprema sirovina za poslastiarske proizvode
- Opisuje tehnoloke - Vri pripremu
faze u pripremi
sirovina za
sirovina za
proizvodnju
proizvodnju
poslastiarskih
poslastiarskih
proizvoda u skladu
proizvoda:
sa tehnolokim
- ocjena kvaliteta;
postupkom i
- mjerenja (teina
normativima.
zapremina,
temperatura i dr.);
- doziranje u skladu
174
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
slajdova razliitih
vrsta namirnica koje
se koriste u
poslastiarsvu uz
teorijska
pojanjenja.
Razvija pravilan
odnos prema
sredstvima za rad i
odgovornost u
postupanju sa
njima.
Vjeba:
- Upoznavanje sa
vrstama i primjenom
sirovina u
poslastiarstvu, te
nainom prijema,
skladitenja,
uvanja i trebovanja
uz pojanjenje
teorije.
Navikava se na
potovanje normi i
propisa u cilju
ouvanja zdravlja i
zdrave ishrane.
Vjebe:
- Ocjena kvaliteta.
- mjerenja (teina
zapremina,
temperatura i dr.).
- Doziranje u skladu
sa recepturom i
vaeim
normativima.
- Termika obrada.
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
sa recepturom i
vaeim
normativima;
- termika obrada.
Proizvodi od biskvit masa
- Navodi sastav: kokos - Izrauje proizvode
mase, rigojan
od biskvit masa u
mase, rolata
skladu sa
(maraskino, voni,
recepturom i
okoladni...),
tehnolokim
jednostavnih torti,
postupkom.
(okoladna torta,
torta od ljenika,
rum torta...),
niteva (srnea
lea, pariski nit...)
i opisuje tehnoloki
postupak izrade
proizvoda od biskvit
masa.
- Pojanjava
tehnoloke faze u
izradi proizvoda
biskvit masa:
priprema sirovina,
Izrada biskvit masa,
dijeljenje i
oblikovanje mase,
termika obrada
biskvit masa,
priprema filova,
filovanje,
oblikovanje,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od kiselog tijesta
- Navodi recepturu za - Izrauje proizvode
izradu: krofni,
od kiselog tijesta u
trudli i mlijenog
skladu sa
hljeba, i opisuje
recepturom i
tehnoloki postupak
tehnolokim
izrade proizvoda od
postupkom.
kiselog tijesta.
- Opisuje tehnoloke
faze u izradi
proizvoda od kiselog
tijesta: priprema
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Vjebe:
- Priprema, izrada i
serviranje:
- kokos mase,
rigojan mase,
rolata (maraskino,
voni, okoladni...),
jednostavnih torti,
(okoladna torta,
torta od ljenika,
rum torta), niteva
(srnea lea, pariski
nit...) i opisuje
tehnoloki postupak
izrade proizvoda od
biskvit masa.
preciznost.
- Pozitivna
orijentacija prema
zanimanju.
- Izgrauje pravilan
stav prema zdravoj
ishrani.
175
Vjebe:
serviranje proizvoda
od kiselog tijesta.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
sirovina, izrada
tijesta, dijeljene i
fermentacija,
termika obrada
tijesta, priprema
filova, filovanje,
zavrno oblikovanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od lisnatog (butertajg) tijesta
- Navodi recepture za - Izrauje proizvode
- Razvija kreativnost i Vjebe:
isradu: trudle sa
od lisnatog
preciznost.
jabukama, pateta
(butertajg) tijesta u
sa sirom i mesom,
skladu sa
od lisnatog
krempita i dr.
recepturom i
(butertajg) tijesta.
- Pojanjava
tehnolokim
- Rad u kabinetu u
tehnoloki postupak
postupkom.
manjim grupama uz
izrade proizvoda od
teorijska
lisnatog tijesta:
pojanjenja.
priprema sirovina,
izrada tijesta,
preklapanje i
odmaranje tijesta,
dijeljene i finalno
termika obrada
lisnatog tijesta,
priprema filova,
filovanje,
oblikovanje,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od vuenog (vodenog) tijesta
- Opisuje sastav:
- Izrauje proizvode
- Stie radne navike. Vjebe:
trudle, savijae...
od vuenog
- Pojanjava
(vodenog) tijesta u
tehnoloki postupak
skladu sa
- Navikava se na red i
od vuenog
izrade proizvoda od
recepturom i
urednost.
(vodenog) tijesta.
vuenog (vodenog)
tehnolokim
- Rad u kabinetu u
tijesta: priprema
postupkom.
manjim grupama uz
sirovina, izrada
teorijska
tijesta, dijeljene i
pojanjenja.
odmaranje tijesta,
razvlaenje tijesta,
176
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
priprema filova,
filovanje, zavrno
oblikovanje,
termika obrada,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od linzer (prhkog - sipkavog) tijesta
- Opisuje sastav: pite - Izrauje proizvode
sa jabukama I vone
od linzer (prhkog
tartalete.
-sipkavog) tijesta u
- Pojanjava
skladu sa
tehnoloki postupak
recepturom i
izrade proizvoda od
tehnolokim
kiselog tijesta:
postupkom.
priprema sirovina,
izrada tijesta,
dijeljene i
termika obrada
tijesta, priprema
filova, filovanje,
zavrno oblikovanje,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Izrada palainki
- Nabraja recepture
- Izrauje osnovne
za izradu slatkih i
vrste slanih i slatkih
slanih palainki
palainki.
(palainke sa
orasima, demom,
okoladom,
palainke u vinskom
atou, gratinirane
palainke sa sirom,
makom, orasima...).
- Opisuje tehnoloki
postupak izrade
slatkih i slanih
palainki: priprema
sirovina, izrada
masa - tijesta,
termika obrada,
priprema filova,
filovanje,
oblikovanje,
177
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Stie naviku
potovanja radne i
tehnoloke
discipline.
Vjebe:
od linzer (prhkog
-sipkavog) tijesta.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Navikava se na
potovanje
propisanih
postupaka u radu.
Vjebe:
serviranje slatkih I
slanih palainki.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
prelivanje,
posipanje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od tijesta od jezgrastog i kotiavog
- Navodi recapture za - Izrauje proizvode
izradu proizvoda od
od tijesta od
jezgrastog i
jezgrastog i
kotiavog voa:
kotiavog voa u
- pite;
skladu sa
- vone tartalete;
recepturom i
- torte.
tehnolokim
- Opisuje tehnoloki
postupkom.
postupak izrade
proizvoda od tijesta
od jezgrastog i
kotiavog voa:
priprema sirovina,
izrada tijesta,
dijeljene i
termika obrada
tijesta, priprema
filova, filovanje,
zavrno oblikovanje,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Izrada osnovnih kremova
- Navodi recepture za - Izrauje osnovne
izradu osnovnih
vrste kremova za
kremova (puter
izradu
krem, elatin krem,
poslastiarskih
parizer krem,
proizvoda.
bavarski krem,
grilija krem,
okoladni, voni...).
- Nabraja sirovine
poluproizvode
(namirnice) za
izradu osnovnih
kremova i opisuje
tehnoloki postupak:
pripreme sirovina
poluproizvoda
(namirnica), izrade
masa, termike
obrade i uvanja do
178
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
voa
Stie
samopouzdanje i
sigurnost u radu.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
od tijesta od
jezgrastog i
kotiavog voa u
skladu sa
tehnolokim
postupkom.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Razvija kreativnost, Vjebe:

preciznost i
- Priprema osnovnih
odgovornost.
kremova za izradu
poslastiarskih
proizvoda.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
upotrebe.
Glazure
- Navodi sastav
- Izrauje razliite
glazura od:
vrste glazura u
bjelanceta, karamel
skladu sa
galzure, okoladne
tehnolokim
glazure, fondana i
postupkom.
elatina.
- Opisuje tehnoloki
postupak pripreme i
njihove upotrebe u
poslastiarstvu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Izrada glazura u
skladu sa
tehnolokim
postupkom i
recepturom.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
179
Razred: ETVRTI
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
Sladoledi
- Nabraja vrste i
- Izrauje razliite
sastav:
vrste krem,
- mlijenih sladoleda
mlijenih i vonih
(vanilin, od ljenika, sladoleda u skladu
okolada...);
sa recepturom i
- vonih sladoleda(od
tehnolokim
vinje, kivija,
postupkom.
jagode...).
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade: priprema
sirovina, izrada
mase, termika
obrada,
porcionisanje i
serviranje,
prelivanje i
dekorisanje.
Kupovi
- Nabraja vrste i
- Izrauje razliite
sastav kupova od
vrste kupova u
razliitih vrsta
skladu sa
sladoleda, voa,
recepturom i
kandiranog voa i dr. tehnolokim
:
postupkom.
- pemelba;
- ak;
- malina;
- jagoda.
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade: priprema
sirovina (vie vrsta
gotovih sladoleda,
kandiranog voa,
svjeeg voa,
kompota i dr.),
priprema kupa
(srebrni i stakleni),
punjenje kupa (sa
formiranim
sladoledom, voem,
kompotom,
kandiranim voem i
dr.), dekorisanje,
pricanje.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Navikava se na
sistematian rad i
urednost.
Vjebe:
- Priprema, izrada,
serviranje i
dekorisanje
mlijenih sladoleda i
vonih sladoleda.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
- Razvija osjeaj za
pravilan raspored
oblika i boja u
prostoru.
Vjebe:
- Priprema, izrada,
serviranje i
dekorisanje kupova.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
180
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Vone salate
- Navodi sastav vonih - Izrauje razliite
- Razvija osjeaj za
salata:
vrste vonih salata u lijepo.
- bez dodataka;
skladu sa
- sa lagom;
tehnolokim
- sa sladoledom itd.
postupkom i
i opisuje tehnoloki
recepturom.
postupak njihove
pripreme i upotrebe
u poslastiarstvu.
Topli pudinzi
- Nabraja sastav
- Izrauje pudinge u
pudinga od:
skladu sa
- vanile;
recepturom i
- ljenika;
tehnolokim
- badema;
postupkom.
- okolade;
- oraha.
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade: priprema
sirovina, izrada
mase (kuvanje),
hlaenje,
sastavljanje mase,
priprema formi i
punjenje, kuvanje
na pari, vaenje iz
formi, serviranje i
prelivanje.
Koh od griza
- Nabraja sastav
- Izrauje kohove od
kohova od griza sa:
griza sa vinskim
- sa vinskim atoom;
atoom, vanilinim
- sa vanilinim atoom; atoom i sa sokom
- sa sokom od maline.
od maline u skladu
- Opisuje tehnoloki
sa recepturom i
postupak njihove
tehnolokim
izrade: priprema
postupkom.
sirovina, mijeanje i
termika obrada
(kuvanjem i
peenjem),
zalivanje prelivom,
sjeenje,
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Izrada vonih salata:
- bez dodataka;
- sa lagom;
- sa sladoledom... , u
skladu sa
tehnolokim
postupkom i
recepturom.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Vjebe:
- Priprema, izrada, i
serviranje pudinga.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Vjebe:
serviranje kohova od
griza.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
181
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
serviranje,
prelivanje atoom ili
sirupom od maline.
Parfei
- Nabraja vrste i
- Izrauje razliite
sastav parfea od:
parfee u skladu sa
- ljenika;
recepturom i
- badema;
tehnolokim
- kafe;
postupkom.
- okolade;
- ananasa;
- mijeanog voa;
- jagoda;
- malina;
- pomorande;
- grilija itd.
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade: priprema
sirovina, izrada
mase za parfee,
priprema forme,
punjenje forme,
zamrzavanje forme,
sjeenje,
serviranje, pricanje
i dekorisanje.
Omlet iznenaenja
- Nabraja sastav
- Izrauje omlete
omleta iznenaenja
iznenaenja u
i opisuje tehnoloki
skladu sa
postupak njegove
recepturom i
izrade:
tehnolokim
- priprema sirovina;
postupkom.
- oblikovanje biskvita;
- punjenje
sladoledom
biskvitne forme;
- oblaganje
pricanjem, amom
od bjelanaca i
eera;
- zapijecanje
(gratiniranje);
- flambiranje.
Omlet Konfitur
- Nabraja sastav
- Izrauje omlet
omleta konfitur i
konfitur u skladu sa
opisuje tehnoloki
recepturom i
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razvija kreativnost
u radu i preciznost.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Priprema, izrada,
serviranje i
dekorisanje parfea.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Vjebe:
- Priprema, izrada,
serviranje omleta
iznenaenja.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
- Razvija kreativnost i Vjebe:

analitinost.
serviranje omleta
182
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
postupak njegove
tehnolokim
izrade:
postupkom.
- priprema sirovina;
- filovanje biskvita;
- posipanje sa
eerom u prahu;
- karameliziranje
eera usijanom
ipkom.
Crnogorske nacionalne poslastice
- Nabraja vrste i
- Izrauje crnogorske - Razvija osjeaj
recepture
poslastice u skladu
nacionalne
crnogorskih
sa recepturama i
pripadnosti.
poslastica:
tehnolokim
patipanj, priganice, postupkom.
kotorska krempita,
orahnjaa (baklava),
tufahije, savijae od
voa, urmaice...).
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade.
Dekoracije u poslastiarstvu i umjetniko oblikovanje
- Pojanjava znaaj i - Vri dekoraciju
- Razvija kreativnost,
ulogu dekoracije i
gotovih proizvoda na snalaljivost i
oblikovanja u
razliite naine i
ekonominost.
poslastiarstvu.
razliitim
- Nabraja i opisuje
materijalima.
naine dekoracije u
poslastiarstvu sa:
- karamelom;
- vuenim
karamelom;
- marcipanom;
- grilijaem;
- okoladom i
fondanom.
Uloga i znaaj poslastiarskih proizvoda savremenog ovjeka
- Definie osnovne
- Vri procjenu rizika - Razvijanje svijesti u
elemente koji utiu
u distribuciji
prevenciji i zatiti
na kvalitet
proizvoda koji su
zdravlja pravilnom
poslastiarskih
proli laboratorijsku
ishranom.
proizvoda i
analizu i u sluaju
sladoleda, te ulogu
distribucije bez
laboratorijskih
laboratorijske
analiza za kvalitet
kontrole, te nivo
proizvoda.
eventualnih
posljedica.
- Na osnovu vizuelnog
183
Preporuke za
izvoenje nastave
konfitur.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
serviranje
crnogorskih
poslastica.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Vjebe:
- Dekoracije gotovih
proizvoda.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja i
korienje primjera
iz prakse (asopisi,
slike, slajdovi, video
zapisi itd.).
sardaji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
uoavanja greaka
kod proizvoda
definie elemente u
proizvodu kao
uzronike.
Preporuke za
izvoenje nastave

- Prvi kuvar svijeta, Pellaprat, Prosvjeta, Beograd, 1969.
- K. Duh: Kuvarski leksikon za ugostitelje, Epoha, Zagreb, 1969.
- Dr S. Uroevi, ing. J. Jovi-Stefanovi: Poznavanje prehrambenih proizvoda sa
osnovama tehnologije, Nolit, Beograd, 1975.
- L. J. Auerman: Tehnologija pekarske proizvodnje, Univerzitet Novi Sad
Tehnoloki fakultet, Novi Sad, 1988.
- Dr M. Kovaevi: Pekarstvo i poslastiarstvo, Progres, Novi Sad, 1996.
- Veliki narodni kuvar, Narodna knjiga, Beograd,1956.
- M. ivkovi: Poslastiarstvo, Beograd, 2002. god.
- Pravilnik o kvalitetu i uslovima upotrebe aditiva u namirnicama, Sl. list SCG
56/2003.
- Pravilnik o kvalitetu i drugim zahtjevima za fine pekarske proizvode, Sl. list SCG
2005.
- Kabinet i poslastiarska radionica opremljeni sa: penicom - konvektomat sa
plehovima, elektrinim tednjakom, radnim stolovima, sudoperom, friiderom,
mjealicom za mijeenje tijesta, djelilicom za tijesto, univerzalnom mainom za
tijesto, separatorom, vagom, avanima, kalupima raznih oblika, daskama,
cjediljkama, rendama, sitima, varjaama, kutlaama, kaikama, noevima,
oklagijama, erpama, loncima, vanglama, formama, inijama, plehovima i
tepsijama razliitih veliina.
- U toku klasifikacionog perioda uenik treba da ima najmanje dvije ocjene, od
kojih jedna treba da bude sa usmene i jedna sa provjere znanja u toku vjebi. U
toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju:
- usmeni odgovori i aktivnost uenika na asovima;
- praktine vjetine (razumijevanje poslova i zainteresovanost uenika, urednost,
preciznost i vjetina u izvoenju praktinih zadataka, tanost, odgovoran odnos
prema alatu, materijalima, instrumentima, opremi i potovanju propisa zatite).
- Nastavnik predmeta Osnove poslastiarstva moe biti lice koje ima zavren
odgovarajui fakultet ili viu kolsku spremu s podruja poslastiarstva ili
kuvarstva;
184
- struni saradanik moe biti lice koje ima VKV zvanje u poslastiarstvu sa
najmanje 5 godina rada u struci.
Predmet
Znanja
Znaaj hljeba, peciva, drugih - Higijena
vrsta pekarskih proizvoda i
ljudi
finih pekarskih proizvoda u
zdravoj ishrani
Struktura savremenog
- Higijena
radionice
Sredstva i oprema u cilju
- Higijena
- Zadaci higijene
higijensko - tehnike zatite u
- Elementi higijene
pekarskoj proizvodnji
Lina i radna higijena
- Higijena
Znanja
namirnica
- Poznavanje robe
- Poslastiarski proizvodi
- Praktina nastava
- Poznavanje robe
185

uloga u organizmu
ispitivanja kvaliteta
- Dezerti
1.3.8. EKOLOGIJA I ZATITA IVOTNE SREDINE

1. Naziv predmeta: EKOLOGIJA I ZATITA IVOTNE SREDINE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
72
72
72
72

- Upoznavanje sa osnovama ekologije.
- Upoznavanje osnova i znaaja zatite ivotne sredine.
- Uoavanje meusobne povezanosti ive i neive prirode.
- Upoznavanje razliitih izvora zagaivanja ivotne sredine.
- Upoznavanje sa problemom prenaseljenosti planete Zemlje.
- Razumijevanje uloge koju ovjek ima pri zagaivanju ivotne sredine.
- Upoznavanje sa nainima rjeavanja problema zatite ivotne sredine.
186

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Osnovni pojmovi u ekologiji
- Definie pojmove:
- Ukazuje na
- Uvia znaaj
ekologija, ivotna
meusobnu
ekologije u
sredina, ekoloki
zavisnost ive i
svakodnevnom
faktori.
neive prirode.
ivotu.
- Odreuje elemente
ivotne sredine.
- Objanjava na
konkretnim
primjerima osobine
biotopa i
biocenoze.
Ekologija populacije
- Definie pojmove:
- Uoava osnovne
- Uvia odnose u
populacija i
karakteristike
okviru odreene
ekoloka
populacije.
populacije
ravnotea.
- Obrazlae pojam
pronalazei
- Poznaje faktore
optereenosti
analogiju sa
koji odreuju
populacije.
ljudskom
strukturu
- Objanjava pojam
populacijom.
populacije.
ekoloke ravnotee
i obrazlae na
primjeru
meusobnu
zavisnost inilaca
sredine.
Kruenje materija i transformisanje energije u prirodi
- Definie pojmove:
- Analizira na
- Shvata stalnost i
producent organske
primjeru
zakonitost procesa.
materije, potroa
kompleksnost
organske materije,
odnosa u ishrani.
reducent organske
- ematski prikazuje
materije.
kruenje materije i
- Definie lanac
proticanje energije
ishrane.
u ekosistemu.
- Obrazlae odnose
meu lanovima
lanca ishrane na
primjeru
energetske
piramide.
- Predstavlja
ilustracijom
kruenje materije i
proticanje energije
na odabranom
primjeru lanca
ishrane.
187
Preporuke za
izvoenje nastave
Terenski rad:
- Posmatranje
razliitih stanita i
zajednica.
sadraji
uenik
Ekosistem
- Poznaje kopnene,
vodene i
antropogene
ekosisteme.
- Definie sukcesije u
ekosistemu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Odreuje
zajednike i glavne
razlike izmeu
ekosistema.
- Zakljuuje o
raznovrsnosti
ekosistema kod nas
u odnosu na
geografski poloaj i
klimatske
karakteristike.
- Predvia posljedice
ljudske aktivnosti u
ivotnoj sredini.
Zagaivanje vazduha
- Poznaje naine
- Odreuje uzroke
zagaivanja
zagaivanja
vazduha i otrovne
vazduha.
materije u
- Objanjava
vazduhu.
posljedice
- Poznaje uticaj
previsokih
otrovnih materija
koncentracija
na iva bia (kisele
otrovnih materija u
kie, ozonske rupe,
vazduhu na
efekat staklene
ekosistem.
bate).
- Ocjenjuje znaaj
stalne kontrole
kontaminiranosti
vazduha.
- Predlae naine
ienja otrovnih
materija (ureaji
za preiavanje,
industrijski filteri,
automobilski
katalizatori).
Zagaivanje voda - mora i slatke vode
- Definie izvore i
- Odreuje glavne
oblike zagaivanja
izvore zagaivanja
vode.
vode i objanjava
posljedice.
- Objanjava metode
preiavanja.
- Objanjava na koje
naine
prehrambena
industrija zagauje
okolinu.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija svijest o
znaaju ouvanja
prirodnih
ekosistema.
sagledavanja i
rjeavanja
problema.
- Film o zagaivanju
vazduha.
sagledavanja i
rjeavanja
ekolokih
problema.
zapisa sa
posljedicama
zagaivanja voda.
- Diskusija.
188
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Zagaivanja zemljita
- Poznaje izvore i
- Ukazuju na
oblike zagaivanja
posljedice
zemljita.
savremene
intenzivne
poljoprivredne
proizvodnje.
- Objanjava
problem
prenaseljenosti
zemlje.
Nuklearna energija
- Definie izvore i
- Objanjava
oblike
problem
radioaktivnog
radioaktivnog
zagaenja.
zraenja i njegove
dalekosene
posljedice.
- Uoava problem
nekontrolisanog
skladitenja
radioaktivnog
otpada i
neodgovornog
korienja
nuklearnog oruja.
Ugroene biljne i ivotinjske vrste
- Poznaje glavne
- Odreuje znaaj
uzroke izumiranja
uma i razlog
uma i istrebljenja
njihovog
nekih ivotinjskih
izumiranja.
vrsta.
- Ukazuje na znaaj
poumljavanja
terena koji su
podloni eroziji.
- Pronalazi
najugroenije
ekosisteme i grupe
u Crnoj Gori i
svijetu.
- Predlae mogue
mjere za zatitu
prirodnog nasljea
za konkretan
primjer.
Mjere za zatitu ivotne sredine
- Poznaje znaaj
- Odreuje naine
tednje energije i
planske upotrebe
vode u
prirodnih izvora.
domainstvu i
- Objanjava znaaj
industriji.
pravilnog odnosa
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
sagledavanja i
rjeavanja
ekolokih
problema.
Preporuke za
izvoenje nastave
zapisa sa
posljedicama
zagaivanja
zemljita.
- Diskusija.
- Shvata vanost
uvanja zdrave i
iste ivotne
sredine.
- Podrava aktivnosti
ovjeka kojima se
potpomau procesi
obnavaljanja
ugroenih ili
naruenih
ekosistema.
- Razvija svijest o
znaaju zatite
ivotne sredine za
budue generacije.
189
- Seminarski rad na
temu zatite
ugroenih biljnih i
ivotinjskih vrsta.
- Prezentacije
radova i diskusija.
sadraji
uenik
- Poznaje
alternativne
energetske izvore.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
prema pitkoj vodi.
- Objanjava znaaj
traenja i
korienja novih
ekolokih izvora
energije.
- Ocjenjuje znaaj
globalizacije
nadzora deavanja
u ivotnoj sredini.
- Primjenjuje
propise kojima se
odreuju norme
uvanja zatienih
objekata prirode,
ugroenih,
endemskih biljnih i
ivotinjskih vrsta.
Preporuke za
izvoenje nastave

- M. Jablanovi, D. Roaja: Zatita i zagaivanje ivotne sredine, Zavod za
- I. Savi, V. Terzija: Ekologija i zatita ivotne sredine, Zavod za udbenike i
- Dijaprojektor, slajdovi, grafoskop, TV prijemnik, video rikorder, video kasete.
- U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi i usmeni
odgovori uenika.
- Pozitivna ocjena na kraju godine.
- Diplomirani biolog.
Znanja
- Ekosistem
- Zagaenje vazduha, vode,
zemljita

Predmet
Znanja
- Elementi turistike
valorizacije prirodnih
vrijednosti
190
1.3.9. POSLOVNA EKONOMIJA

1. Naziv predmeta: POSLOVNA EKONOMIJA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
66
66
Ukupno
66
66

- Sticanje znanja o osnovnim ekonomskim pojmovima i odnosima sa ciljem
formiranja odnosa prema zdravoj privredi zemlje.
- Razvijanje radoznalosti, samostalnosti i kreativnosti poslovanja vlastitog
privrednog drutva.
- Sticanje radnih navika, marljivosti, odgovornosti i motivisanosti.
- Razvoj fer-pleja i timskog rada.
- Razvijanje elje za osavremenjavanjem uslova i uspjenog poslovanja privrednog
drutva u svojoj zemlji.
- Razvijanje kulture dijaloga sa poslovnim partnerima iz zemlje i inostranstva.
- Pozitivna orijentacija prema odabranom zanimanju, sa ciljem njegovanja elje za
daljim usavravanjem kako bi, sebi i drugima, stvorio bolje uslove za ivot i rad u
svojoj zemlji.
191

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Ekonomika i organizacija privrednog drutva kao nauna disciplina
- Definie i pojanjava - Analizira predmet i - Razvija spremnost za - Pregled disciplina
poslovnu ekonomiju. ciljeve izuavanja
saradnju i
poslovne ekonomije.
poslovne ekonomije. toleranciju.
- Definie pojam i
nosioce
privreivanja.
- Interpretira osnovne - Razvija osjeaj

i sloene nosioce
znaaja odnosa
privreivanja.
ovjek - privreda
drava.
Oblici obavljanja privrednih djelatnosti

- Opisuje i pojanjava - Analizira i uoava
nastanak i razvoj
razlike u istorijskim
privrednog drustva.
uslovima nastanka
privrednog drutva
kao i znaaj
zadovoljavanja
potreba.
- Navodi
- Razumije pojam
karakteristike,
privrednog pravnog
definie zadatke i
lica.
elemente privrednog - Definie elemente
drutva.
privrednog drutva i
njihov uticaj na
privredni rast i
tehnoloki razvoj.
- Opisuje vrste i oblike - Izrauje ematski
privrednog drutva,
prikaz prema
nain njihovog
vrstama i oblicima
osnivanja i prestanka privrednog drutva.
rada.
- Razlikuje drutva
lica i drutva kapital.
- Pojanjava
preduzetnika u
zemlji i inostranstvu.
Sredstva i izvori sredstava
- Definie pojam i
- Odreuje
navodi pojedine
karakteristike i
vrste sredstava
razlikuje sredstva
(osnovna, obrtna i
prema razliitim
ostale vrste
kriterijumima.
sredstava).
- Utvruje
amortizaciju
osnovnih sredstava.
- Prikazuje kruno
kretanje obrtnih
- Uoava odnose
tehnike, prirode i
drutva.
- Ilustracija osnovnih
odnosa izmeu
proizvodnih i
potronih nosilaca
privreivanja.
- Diskusija.
- Pretraivanje
primjera na
internetu.
- Prikaz (ematski)
elemenata i
zadataka privrednog
drutva.
- Stie socijalnu
sigurnost.
- Slubeni list Crne

Gore, 2005. god.
preduzetnikom.
- Zakon o privrednom
drutvu.
- Diskusija.
- Razumije znaaj
tehniko
tehnolokih
dostignua.
192
- Prezentacija
imovine konkretnog
privrednog drutva iz
podruja turizma i
hotelijerstva.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
sredstava.
- Definie i pojanjava - Analizira strukturu
vlastite i tue izvore izvora sredstava,
sredstava.
odnosno uee
pojedinih vrsta
izvora u ukupnim
izvorima.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prezentacija
propagandnog
materijala za
odobravanje kredita
za mala i srednja
preduzea u Crnoj
Gori.
Ulaganja (utroci, trokovi i angaovana sredstva)

- Definie pojam i
- Uporeuje i razlikuje - Preuzima
razlikuje: utroke
pojmove norma i
odgovornost ulaganja
rada, sredstava za
normativ.
u konkretan posao.
rad i utroke
- Razlikuje pojam
- Stie snalaljivost i
predmeta rada.
ekonomsko troenje
sposobnost
od pojma fiziko
obezbjeivanja
troenje sredstava
potrebnih elemenata
za rad.
procesa rada za
vlastito drutvo.
- Definie pojam,
- Razumije nain
- Razvija osjeaj za
navodi kriterijume i
utvrivanja trokova. optimalno i
vrste trokova.
- Razlikuje trokove
racionalno troenje
- Prema razliitim
elemenata procesa
inioca procesa rada.
kriterijumima
rada, fiksne,
varijabilne, kao i
ostale vrste
trokova.
- Pojanjava i utvruje - Razlikuje elemente
cijenu kotanja.
cijene kotanja
(trokove nabavke,
zarade radnika,
amortizacije,
indirektne trokove).
- Definie pojam i
- Razlikuje obim,
oblike angaovanih
vrijeme i pojavne
za timski rad.
sredstava.
oblike angaovanih
sredstava.
Rezultati poslovanja
- Definie fiziki
- Razlikuje nain
- Razvija poslovnu
proizvod, ukupan
izraavanja fizikog
odgovornost.
prihod i dobit kao
obima u proizvodnim
rezultate poslovanja i uslunim
privrednog drutva.
privrednim
drutvima.
- Razlikuje naturalno i
vrednosno
izraavanje rezultata
poslovanja.
- Razlikuje nain
193
Video prezentacija
ugostiteljskog
privrednog drutava.
Obilazak proizvodnog
i uslunog privrednog
drutva.
Obraunavanje
zarade radnika.
Prezentovanje
fizikog obima
proizvodnje u
proizvodnom i
uslunom privrednom
drutvu.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
utvrivanja ukupnog
prihoda i dobiti.
- Opisuje specifinosti - Prepoznaje znaaj
- Razvija efikasnost.
rezultata poslovanja sezonskog karaktera
u turizmu i
poslovanja turizma i
ugostiteljstvu.
ugostiteljstva.
Mjerenje poslovnog uspjeha
- Opisuje princip
- Razlikuje eksterne i - Razvija sposobnost
produktivnosti,
interne faktore
da sa manjim
ekonominosti i
poslovnog uspjeha.
ulaganjima ostvari
rentabilnost.
maksimalne
rezultate.
- Obrazlae uticaj
- Prepoznaje faktore
ekonomskih principa koji utiu na
na poslovanje
ekonomske principe
privrednog drutva.
poslovanja.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Diskusija.
- Prezentacija
uspjenog turistikog
ili ugostiteljskog
privrednog drutva.

- Dr G. Bogeti: Ekonomika preduzea, Zavod za udebnike i nastavna sredstva,
Podgorica, 1998.
- Dr B. Stavri, dr B. Punovi, dr P. S. Bojovi: Poslovna ekonomija za I razred
ekonomske kole, Zavod za ubenike, Beograd, 2006.
- Dr Lj. Kosar: Ekonomika i organizacija preduzea za II razred ugostiteljsko
turistike kole, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996.
- Slubeni list Crne Gore, II 2002. / Zakon o privrednim drutvima.
- Slubeni list Crne Gore XII 2007.
- usmeno najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu,
- pismena provjera znanja test (po jedan u polugoditu).
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradni
- Diplomirani ekonomista.
194

Znanja
- Vrste i oblici privrednog
drutva
- Ciljevi i zadaci privrednog
drutva
- Faktori ukupnog prihoda

Predmet
Znanja
- Preduzetnitvo
- Organizaciona struktura
privrednog drutva
- Znaaj marketinga za
poslovanje privrednog
drutva
- Faktori formiranja cijena
195
1.3.10. INFORMATIKA U RESTORATERSTVU

1. Naziv predmeta: INFORMATIKA U RESTORATERSTVU
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
33
33
33
33
Ukupno
66
33

- Upoznavanje sa softverskim rjeenjima za restoransko poslovanje.
- Osposobljavanje za rad na Point Office Sistem softveru.
196

Razred: PRVI
sadr
aji
uenik
Opis softvera
- Opisuje softver i
njegovu namjenu
(namjena).
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
uenik
- Na primjerima,
ukazuje na
neophodnost
primjene
namjenskog
softvera (Micros) za
restoransko
poslovanje.
- Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
informaciono
komunikacionim
tehnologijama.
Uslovi za korienje
- Definie uslove za
korienja softvera
u smislu hardvera.
- Uoava razliku u
strukturi mree,
odnosno
indetifikuje razlike
izmeu klijent
raunara i server
raunara.
Funkcionalni elementi softvera
- Nabraja i opisuje
- Prepoznaje vrste
vrste poslova u
zadataka iz
restoranu koje
djelokruga poslova
podrava softver.
u restoranu, iju
obradu podataka i
aktivnosti podrava
softver Micros.
- Pojanjava nain
- Vri ukljuivanje
ukljuivanja,
sitema.
funkcionalne
- Vri odabir
elemente softvera
funkcioalnih
na startnom ekranu
elemenata softvera
i iskljuivanje
sa polaznog ekrana
(softver na
u zavisnosti od
engleskom jeziku).
zadatih aktivnosti
(podataka).
- Opisuje vrste
- U zavisnosti od
podataka i nain
vrste zadatka iz
njihove obrade u
dijela programa za
dijelu softvera koji
konobare (POS
se odnosi na
Operacije),
korienje softvera
konobar prolazi
od strane
kroz proceduru
konobara.
osnovnog izdavanja
rauna.
- Opisuje vrste
- U zavisnosti od
podataka i nain
vrste zadatka iz
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
- Startovanje
(paljenje)
terminala.
- Ako za to postoje
uslovi uoavanje
razlike izmeu
jednog terminala i
mree od 2 ili vie
terminala.
- Razvija pozitivnu
orijentacija prema
zanimanju.
- Prikaz svih
funkcionalnosti
softvera na
terminalu.
- Razvija
snalaljivost i
kreativnost.
- Razvija pozitivan
odnos prema
timskom radu.
- Ukljuivanje
softvera i njegovih
modula.
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
opisan u
informativnim
ciljevima.
- Razvija osjeaj
preuzimanja
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
197
sadr
aji
uenik
njihove obrade u
se odnosi na
menadere.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
fiskalni printer.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
Izvjtaje
(Autosequences
and Reports).
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na POS
Configurator.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
menaderske
procedure.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
tampanje
izvjetaja na A4
printerima.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
Socijalizacijski
ciljevi
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve
uenik
dijela programa
(POS Operacije i
POS Configurator),
menader prolazi
kroz osnovne
menaderske
procedure.
- Obrauje podatke.
uenik
odgovronosti.
- Obrauje podatke.
- Razvija
samokontrolu.
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
opisan u u
informativnim
ciljevima.
- Obradauje
podatke u dijelu
POS Configurator.
pravilan odnos
kvaliteta rada i
ispunjavanja radnih
obaveza.
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
opisan u
informativnim
ciljevima.
opisan u u
informativnim
ciljevima.
- Obrada podataka u
dijelu fiskalnog
printera, tipovi i
funkcionalnosti.
- Obradauje
podatke u dijelu
softvera koji se
odnosi na
menaderske
procedure.
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
opisan u
informativnim
ciljevima.
- tampa izvjetaje.
- Povezivanje
terminala sa A4
printerom i
tampanje
izvjetaja.
- tampa izvjetaje.
- Povezivanje
terminala sa Epson
POS printerom i
tampanje
izvjetaja.
198
sadr
aji
uenik
tampanje
izvjetaja na POS
printerima.
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
uenik
199
Preporuke za
izvo
enje
nasta
ve

- Uputstvo koje se instalira zajedno sa softverom.
- Kabinet informatike sa instaliranim softverorm i internet konekcijom.
- Provjera znanja vri se usmenim putem i u toku vjebi, najmanje jednom u
svakom klasifikacionom periodu.
- Visoka kolska sprema sa podruja turizma ili hotelijerstva (3 + 1) sa znanjem
rada na raunaru i korienja POS softvera.
Znanja
- Primjena raunara u
ugostiteljstvu

Predmeti
Znanja
- Praktina nastava
- Evidencija porudbi,
naplata i izdavanje rauna
200
2. STRUNI ISPIT
2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUNO - TEORIJSKI DIO ISPITA
2.1.1. KUVARSTVO
1. Naziv ispitnog kataloga: KUVARSTVO
2. Cilj ispita
- Provjera nivoa postignua standarda znanja iz oblasti Kuvarstva.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na strunom ispitu
1. Obrazloiti potrebe higijensko - tehnike zatite na radu.
2. Opisati postupak trebovanja namirnica.
3. Opisati metode termike obrade ivotnih namirnica (kuvanje, prenje,
dinstanje, peenje, sotiranje, gratiniranje i dr.).
4. Nabrojiti i opisati dnevne obroke.
5. Opisati planiranje i oblikovanje jelovnika, menija i karte doruka.
6. Nabrojiti osnovne zaine i miroije i opisati njihove karakteristike.
7. Nabrojiti i opisati vrste ivotinjskog mesa koje se koristi u kulinarstvu.
8. Opisati osnovne karakteristike goveeg i juneeg mesa i njihovu podjelu po
kategorijama.
9. Opisati osnovne karakteristike teleeg, svinjskog, jagnjeeg i ovjeg mesa i
njihovu podjelu po kategorijama.
10. Opisati osnovne karakteristike ivinskog (kokoijeg, gujeg, ureeg i pajeg)
mesa i njihovu podjelu po kategorijama.
11. Opisati osnovne karakteristike dlakave i pernate divljai (zec, srna, divlja
svinja, divokoza, fazan, prepelica, tetrijeb, ljuka).
12. Nabrojiti vrste i podjelu morskih i slatkovodnih riba, riba selica, rakova, koljki
i mekuaca.
13. Nabrojiti vrste jela od povra i opisati (variva, prilozi i garniture) i opisati
tehnoloki postupak njihove obrade, pripreme, seviranja i dekorisanja.
14. Nabrojiti i opisati sredstva za povezivanje (svijetla i tamna zaprka, klajster,
majcena...) i mjeavine maslaca (buter metrdotel, marseljez, krojter, krepsni
buter od rakova i buter mel i...).
15. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja salata (jednostavnih salata od
svjeeg i kuvanog povra, mijeanih i peenih salata).
16. Nabrojiti naine i opisati tehnologiju pripreme zimnice od povra i voa
(kiseljenje, barenje i upravanje).
17. Definisati pojam fondovi njihov znaaj, podjelu i pripremu:
- fondovi za nalivanje jela: mesni, riblji i od divljai;
- fondovi temeljci: mrki ili braon, espanjol, demiglas, glas - devijand i fond od
divljai;
- svijetli fondovi: beamel i velute;
- crveni ruiasti fondovi: paradjz i paprika;
- specijalni - pjenasti fondovi: holandez i bernez;
- fondovi hladne kuhinje: uljni - majonez, siretni - vinigrt, specijalni aspik i
o froa;
18. Opisati tehnologiju pripreme:
- bistrih supa (govee, kokoije i riblje) i
201
- uloaka za bistre supe kuvane od tijesta (domae rezance, flekice, tarne,

knedle od griza i digerice, prene celestino i fridato od palainki i preni
graak).
19. Opisati postupak pripreme, serviranja i znaaja konsomea (goveeg, pileeg ili
ribljeg).
20. Opisati nain pripremanja i serviranja:
- potaa (pasiranih i nepasiranih) od: povra, peuraka i mozga i
- velutea od: pileeg i ribljeg mesa, karfiola, celera i pargli.
21. Navesti sastav ragu orbe i opisati tehnologiju pripreme od teleeg, jagnjeeg
ili pileeg mesa.
22. Opisati tehnologiju pripreme nacionalnih orbi (telee, jagnjee, pilee, riblje,
srpske orbe, maarske gula orbe, italijanski minestron ili ruski bor).
23. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja:
- vezanih salata od:
- povra (fransuska, ruska ili italijanska);
- mesa (govea ili pilea);
- ribe (riblja salata, salata od rakova ili salata od morskih plodova);
- jaja (jaje u majonezu, punjena jaja kasino ili jaja na ruski nain);
- narezaka od suhomesnatih proizvoda (njeguki prut, dalmatinski prut,
uiki prut, praka unka, salama, njeguka peenica i vrat, kraki vrat i
dr.);
- zakuski (crnogorska, srpska, primorska ili francuski ordever);
- mlijenih proizvoda kao hladnih jela i predjela (meki i tvrdi sirevi i kajmak);
- hladnih jela i predjela od povra (marinirane peurke, pargle, artioke,
karfiol);
- ribljih konzervi kao hladnih predjela (sardina, tunjevina, dimljeni aran,
pastrmka i losos).
24. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja:
- toplih predjela od jaja: kajgane (natur, sa mlijenim i suhomesnatim
proizvodima, omleti sa sirom i unkom na lovaki, seljaki i srpski nain);
- specijaliteta od jaja (hemendeks, behendeks, i jaja ameriken);
- poiranih jaja na puteru, holandez, bernez, muslin, oron;
- toplih predjela od tijesta (srpska gibanica i pita zeljanica);
- toplih predjela od pageta (italien, milanez, napoliten, bolonjez i sa morskim
plodovima);
- toplih predjela od palainki (pohovane palainke sa sirom, mozgom i
gratinirane);
- toplih predjela od pirina (rioto od peuraka, digerice, mesa, koljki i
morskih plodova);
- toplih predjela od sira (pohovani sir i krofne od sira);
- toplih predjela od peuraka (peurke na aru, peurke na beki i pariski
nain);
- toplih predjela od povra (kroketi, nicle, medaljoni i gratinirani karfiol);
- suflee i pudinge od mozga, sira, unke, spanaa... ;
- krokete od mesa (pileeg, teleeg i ribljeg);
- toplih predjela na nain orli (peurke, piletina, riba, rakovi i povre).
25. Nabrojiti potrebne namirnice po recepturi i opisati nain pripremanja ribe kao:
- gotovog jela (kuvana i poirana riba, paprika, perklet, uve i brodet);
- jela (prena riba,peena i riba na aru, gradelama);
- prene i peene ribe na: dalmatinski, mlinarski, pariski i beki nain;
- lignje na aru - pohovane i punjenje;
- koljke na buzari.
26. Opisati znaaj i ulogu dijetalne i vegetarijanske kuhinje u zdravoj ishrani.
202
27. Nabrojiti vrste hladnih predjela od riba, rakova, koljki i mekuaca i opisati
njihov sastav i nain pripremanja, serviranja i dekorisanja:
- riba u marinatu od povra i mornarskom marinatu;
- riba u majonezu, aspiku i o - froa sosu;
- salata od hobotnice i morskih plodova;
- kokteli od rakova i koljki - kamenice na ledu;
- vrste kavijara i serviranje.
28. Opisati nain pripremanja:
- hladnog rozbifa;
- teleeg frikandoa;
- pileeg galantina ili
- pilee bijelo u majonezu.
29. Opisati nain pripreme i odravanja gotovih jela do izdavanja, serviranje i
dekorisanje:
- kuvano meso kao gotovo jelo (leo kuvana govedina, teletina i jagnjetina) u
ren sosu, paradjz sosu;
- pile u supi sa domaim rezancima;
- gulai od goveeg mesa (govei gula, salon i bakra gula);
- paprikai i perkelti (od teleeg, svinjskog, jagnjeeg i pileeg mesa);
- sotei od teleeg, jagnjeeg, svinjskog i pileeg mesa;
- ragui od juneeg i goveeg mesa;
- gotova jela od kupusa i mesa: sladak kupus sa jagnjeim, juneim i suvim
mesom;
- gotova jela od pasulja i mesa: orbasti gust pasulj sa suvim rebrima,
kobasicom, unkom i fairanim mesom;
- uvei sa teleim i svinjskim mesom;
- rizota i pilavi od teleeg, jagnjeeg i pileeg mesa;
- dinstana pikovana govedina - junetina na lovaki nain u madera i pikant
sosu;
- junea nicla-rozbratna u sosu pikant, bordolez, madera, dobra domaica,
esterhazi;
- koljenice svinjske i telee kuvane, dinstane, na kajmaku, imperijal,
provensal, dobra domaica;
- jagnjei pikljevi i ribi na kajmaku;
- gotova jela od mljevenog mesa, fairana masa i oblikovana jela od fairane
mase: fairana nicla i stek, ufte u paradjz sosu, fairani rolat i rolat
tefani;
- musake od krompira, tikvica, plavog patlidana, karfiola i kelja;
- sarme od slatkog i kiselog kupusa, zelja i vinovog lista;
- punjeno povre: paprike u paradajz sosu, punjene tikvice u sosu od miroije;
- gotova jela od iznutrica: kembii u saftu i italien, na aru i pohovani,
sarma u jagnjeoj maramici, restovana digerica, srce i bubrezi i mozak
menijer, restovan i pohovan na pariski i beki nain;
30. Opisati postupak termike obrade mesa putem peenja u penici, ispod saa i
na ranju.
31. Opisati nain pripreme saftova za prelivanje peenja prilikom serviranja.
32. Opisati nain sjeenja ispeenog mesa i serviranja u skladu sa normativima,
dekoraciju i priloge za telee, svinjsko, prasee, jagnjee ili ivinsko peenje.
33. Opisati postupak pripreme jela od dlakave i pernate divljai:
- srnei i zeji but pikovan i dinstan u sosovima (marsala, lovaki, vild);
- paprika i ragu od srnetine, divlje svinje i zeca,
- bardiranje u punjenje fazana, prepelice, tetrijeba;
- nicle i medaljoni od srneeg i svinjskog buta.
203
34. Opisati postupak pripreme priloga i garnitura za jela od divljai: pariske i eke
knedle, kisele jabuke (kuvane i peene) sa brunsnicama, dinstan crveni kupus
sa kiselim jabukama, glazirani kesten i drugo voe i povre.
35. Opisati tehnoloki postupak pripreme jela po narudbi:
- jela od goveeg filea:
- biftek na aru;
- turnedoi (na aru, rosini, metrdotel);
- file minjoni (sa peurkama, u sosu od peuraka);
- sote stroganov;
- tartar biftek.
- jela od ramsteka i rozbratne:
- ramstek i rozbratna na aru.
- jela od teleeg i svinjskog mesa:
- nicle (natur, pariska i beka, praka, imperijal);
- stekovi (sa jajetom);
- medaljoni na puteru sa peurkama, u sosu od peuraka;
- telei kotlet (natur, na buteru, parma, beki i pariski);
- krmenadla natur.
- jela od jagnjeeg mesa:
- jagnjei ili ovji op na aru;
- aljik.
- jela od pileeg mesa:
- kijevski kotlet;
- pile ameriken.
- evapi:
- hajduki i obanski.
36. Opisati tehnologiju pripreme i spremanja jela na rotilju:
- jela od mljevenog mesa:
- evapii;
- pljeskavica i utipci na aru;
- pljeskavica i evapii na kajmaku;
- punjena pljeskavica.
- jela na ici:
- ranjii od teleeg, svinjskog, jagnjeeg i pileeg mesa.
- jela od teleeg i svinjskog mesa:
- kotlet;
- krmenadla;
- vjealica;
- ulbastija;
- leskovaka mukalica na dva naina.
- jela od iznutrica.
- crni i bijeli bubrezi;
- srce;
- brizle;
- digerica.
37. Opisati nain pripreme nacionalnih jela:
- banjaluki lonac;
- ufte na grki nain;
- smoani kaamak;
- cicvara (gotovac);
- kuvani i peeni krompir sa sirom i skorupom;
- savijae (pite) sa sirom, krompirom i zeljem;
- pastrmka na podgoriki nain;
204
- aran na skadarski nain;

- dimljeni krap;
- orba od krapa;
- jagnjetina na pari i u varenici;
- jagnjea kapama;
- ratan sa katradinom;
- japraci (sarma od ratana);
- jagnjetina i jaretina ispod saa;
- njeguki stek;
- durmitorski stek;
- popeci na podgoriki nain;
- patrovaka paticada;
- bokeka bonaca.
38. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja hladnih predjela:
- Museva;
- Pateta;
- Salata od mesa;
- Hladnih ordevera;
- Hladnog jezika;
- Tartar bifteka;
- Jaja u aspiku;
- Turbana od kampi;
- Rakova bellevue;
- Koktela od rakova i koljki;
- Riba o-froa;
- Riba u aspiku.
39. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja toplih predjela od tijesta:
- Volovana;
- Buea;
- Raviolia;
- Njoka na razne naine;
- Toplih predjela od plemenitog povra (pargle, artioke, karfiol).
40. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja jela od goveeg filea:
- File velington;
- File pompadur;
- File kolbert;
- File boston.
41. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja jela od divljai:
- Srnei stek, medaljoni, lea, file, nicle;
- Punjena patka, jarebica, ljuka, tetreb.
42. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja vegetarijanskih jela:
- Koktel partije;
- ajanke;
- Hladan bife.
205
4. Tip ispita
- Usmeno.
- Nastavnik/aktiv formulie pojedina pitanja i sastavlja detaljan spisak ispitnih
pitanja na osnovu okvirnog spiska pitanja, datih u Ispitnom katalogu.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po sloenosti na
odgovarajui nain da budu iz razliitih taksonomskih kategorija i iz razliitih
tematskih oblasti.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta.
- Usmeni ispit traje najvie 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na predlog ispitivaa.
5. Dozvoljena pomagala
- Nijesu dozvoljena.
6. Literatura i drugi izvori
- Za uenike je preporuena literatura i drugi izvori objavljeni u katalogu znanja i
godinjem planu rada nastavnika.
206
2.2. STRUNI RAD

2.2.1. STRUNI RAD SA ODBRANOM
1. Naziv ispitnog kataloga: STRUNI RAD SA ODBRANOM
2. Cilj ispita
-
Na praktinom dijelu strunog ispita kandidat treba da pokae:

Pravilnu upotrebu strune terminologije.
Stepen povezanosti struno - teoretskih i praktinih znanja.
Samostalnost i sistematinost u radu.
Poznavanje propisa za obezbjeenje zatite na radu i zatite okoline.
Racionalno korienje materijala, vremena, energije.
3. Spisak tema/zadataka
TEMA BR. 1.
MENU
Salata od celera
*
Jagnjea srpska orba
*
Omlet na lovaki nain
*
Govei gula
Mijeana salata
*
Vanilija sladoled
Za Menu koji je dat u temi uraditi sljedee:
- Izvriti trebovanje namirnica posebno za svaki gang u Menu-u.
- Odrediti normative i kalkulacije sa marom od 100% za 10 osoba.
- Objasniti nain pripremanja i serviranja svakog ganga u Menu-u.
- Kod osnovnih namirnica objasniti glavne odlike hemijskog sastava.
TEMA BR. 2.
MENU
Pilea salata
*
Govei konsome biskvit sa unkom
*
Rioto od povra
*
Kuvana jagnjetina u varenici
Mijeana salata
*
Palainke sa orasima
207

TEMA BR. 3.
MENU
Mlijeni proizvodi (sir, kajmak, buter)
*
Govei konsome profiteroli
*
Punjene tikvice sa povrem sos miroija
*
Krap u tavi
Zelena salata
*
Gratinirane palainke sa orasima
TEMA BR. 4.
MENU
Crnogorska zakuska
*
Krem od paradajza
*
Kajgana na seljaki nain
*
Sladak kupus sa katradinom
*
Vona salata
-

Izvriti trebovanje namirnica posebno za svaki gang u Menu-u.
Odrediti normative i kalkulacije sa marom od 70% za 3 osobe.
Objasniti nain pripremanja i serviranja svakog ganga u Menu-u.
Kod osnovnih namirnica objasniti glavne odlike hemijskog sastava.
TEMA BR. 5.
MENU
Pilee bijelo o - froa
*
Bujon sa jajetom
*
208
Smoani kaamak
Kiselo mlijeko
*
Musaka od tikvica
Mijeana salata
*
Vona salata
-

TEMA BR. 6.
MENU
Pasulj prebranac
*
Velute od ribe
*
Preno jaje amerikan
*
ufte na grki nain
Peene paprike
*
Vona salata

TEMA BR. 7.
MENU
Salata od jaja
*
Govea supa preni graak
*
Cicvara
*
Pilav sa jagnjeim mesom
Srpska salata
*
Voni kup

209

TEMA BR. 8.
MENU
Salata od koljki
*
Govea supa griz knedle
*
Kaneloni sa mesom
*
File od oslia menijer
Paradajz salata
*
Breskve u sosu
-

Odrediti normative i kalkulacije sa marom od 100% za 10 osoba.
TEMA BR. 9.
MENU
Smu u aspiku
*
Telea ragu orba
*
Kroketi od povra
*
Pilei paprika
Slani krompir
Srpska salata
*
Palainke sa demom

TEMA BR. 10.
MENU
Riblje konzerve (dimljeni aran sardine, tunjevina)
*
Velute od karfiola
*
Omlet lionez
210
*
Punjene paprike u paradajz sosu
Mijeana salata
*
Vona salata
-

TEMA BR. 11.
MENU
Francuska salata
*
Govei konsome slane tanglice
*
Telei sote sa peurkama
*
Distantna ria
Srpska salata
*
Flambirani sladoled

TEMA BR. 12.
MENU
Vindzor salata
*
Velute od smua
*
Rioto od morskih plodova
*
Njeguki stek
Mijeana garnitura
Zelena salata
*
Palainke sa orasima

211
TEMA BR. 13.

MENU
Srpska zakuska
*
Maarska gula orba
*
Pohovani kakavalj
Sos tartar
*
Dinstana koljenica milanez
Mijeana salata
*
Crnogorske palainke
-

TEMA BR. 14.
MENU
Ruska salata
*
Govea supa celestino
*
Njoki romen
*
Jagnjea kapama
*
Vona salata

TEMA BR. 15.
MENU
Smu u aspiku
*
Konsome kolbert
*
pageti bolonjez
*
Restovana govedina stroganov
Mijeana salata
212
*
Tufahije
-

TEMA BR. 16.
MENU
Jednostavni hladni narazak
*
Pilea ragu orba
*
Kroketi od pileeg mesa
*
Rozbratna na lovaki nain
opska salata
*
Banane u vrhnju

TEMA BR. 17.
MENU
Francuska salata
*
Pilea srpska orba
*
Kroketi od ribe
*
Telea nicla na praki nain
Zelena salata
*
Vona salata

213
TEMA BR. 18.

MENU
Salata od gambora
*
*
Rioto od pilee digerice
*
Hadijski evap
Sezonska salata
*
Voni sladoled
-

TEMA BR. 19.
MENU
Srpska zakuska
*
Talijanski minestron
*
Pohovane palainke sa mozgom
*
Pilei kijevski kotlet
Zelena salata
*
Vona salata

214
TEMA BR. 20.

MENU
Koktel od rakova
*
Jagnjea srpska orba
*
Poirano jaje na buteru
*
Telei kotlet dibari
Paradajz salata
*
Kompot od breskve
-

TEMA BR. 21.
MENU
Jaje u majonezu
*
Maarska gula orba
*
pageti napoliten
*
Hajduki evap
Garnitura variva
opska salata
*
Palainke u vinskom atou

TEMA BR. 22.
MENU
Turban od jezika
*
Velute dibari
*
Srpska gibanica
*
Ramstek mirabo
215
Garnitura variva
Mijeana salata
*
Vinje u sosu (kompot)
-

TEMA BR. 23.
MENU
Mus od unke
*
Pilei velute
*
Musaka od tikvica
*
Telei kotlet orlov
Sezonska salata
*
Palainke sa orasima

TEMA BR. 24.
MENU
*
Govea supa ilijen
*
Pilee bijelo orli
*
obanski evap
Srpska salata
*
Vona salata

216
TEMA BR. 25.

MENU
Salata od hobotnice
*
Konsome madrilijen
*
Krofne od sira
*
Telei kotlet imperijal
Salata mimoza
*
Tufahije
-

TEMA BR. 26.
MENU
Vindzor salata
*
Velute od smua
*
*
Njeguki stek
Mijeana garnitura
Zelena salata
*
Palainke sa orasima

TEMA BR. 27.
MENU
Salata od hobotnice
*
Konsome madrilijen
*
Krofne od sira
*
Telei kotlet imperijal
217
Salata mimoza
*
Tufahije
-

TEMA BR. 28.
MENU
Punjena jaja na kladovski nain
*
Govei konsome biskvit sa unkom
*
Sufle od sira
*
Pile na aru amerikan
opska salata
*
Flambirani sladoled

TEMA BR. 29.
MENU
Kavijar na ledu
*
Krem pota od povra
*
Gratinirane palainke sa sirom
*
Telea nicla cordon blu (plava traka)
*
Voni sladoled

218
TEMA BR. 30.

MENU
Vindzor salata
*
Velute od smua
*
*
Njeguki stek
Mijeana garnitura
Zelena salata
*
Palainke sa orasima
-

TEMA BR. 31.
MENU
Hladan telei frikando
*
Govea supa flekice
*
Rioto od peuraka
*
Turnedo rosini
Garnitura variva
Mijeana salata
*
Voni kup sa lagom

TEMA BR. 32.
MENU
Vindzor salata
*
Velute od smua
*
*
219
Njeguki stek
Mijeana garnitura
Zelena salata
*
Palainke sa orasima
-

TEMA BR. 33.
MENU
Marinirane peurke
Beki vinegret sos
*
Riblja srpska orba
*
Poirano jaje bernez
*
Rozbratna dobra domaica
Mijeana salata
*
Vona salata

TEMA BR. 34.
MENU
Pilei galantin
*
Govea supa - celestino
*
pageti bolonjez
*
Jagnjei pikljevi u kajmaku
Kuvani krompir
Srpska salata
*
Vanila sladoled sa okoladnim prelivom

- Odrediti normative i kalkulacije sa marom od 30% za 5 osobe.
220

TEMA BR. 35.
MENU
Tartar biftek
*
Velute od smua
*
Poirano jaje u holandez
*
Prena riba na dalmatinski nain
Mijeana salata
*
Tufahije
-

TEMA BR. 36.
MENU
Ordever
*
*
Fritirana jaja amerikan (sos tartar)
*
Smederevska vinogradska janija
*
Vona salata

TEMA BR. 37.
MENU
Riblja salata
*
Krem pota od povra
*
Ravioli na buteru
*
File minjoni u sosu od peuraka
221
Garnitura variva
Mijeana salata
*
Voni sladoled
-

TEMA BR. 38.
MENU
Hladan rozbif
*
Jagnjea srpska orba
*
Omlet sa unkom
*
Banjaluki lonac
*
Savijaa od vianja

TEMA BR. 39.
MENU
pargle u bekom vinigretu
*
Mali marmit
*
Hemendegs
*
Govei file velington
Garnitura variva
Sezonska salata
*
Voni sladoled

222
TEMA BR. 40.

MENU
Poirana jaja u aspiku
*
Krem pota od mozga
*
Tikvice orli sos Vert
*
Pilei sote marengo
Paradajz salata
*
Voe
-

TEMA BR. 41.
MENU
Talijanska salata
*
Bujon sa jajetom
*
Pita zeljanica
*
Ramstek mirabo
Garnitura variva
Paradajz salata
*
Tufahije

TEMA BR. 42.
MENU
Punjena jaja kasino
*
Mali marmit
*
Volovani sa unkom
*
Svinjski file kolber (pomfrit, graak, argarepa)
223
Mijeana salata
*
Vona salata
-

TEMA BR. 43.
MENU
Narezak od divljai
*
Lovaka orba
*
Kroketi od prepelice sos tartar
*
pikovan srnei but sos marsala
eke knedle, glaziran kesten, peena jagnjetina sa brusnicama
Salata peene paprike
*
Mijeano voe

TEMA BR. 44.
MENU
Fazan o-fro-a
*
Supa od divljih golubova sa griz knedlama
*
Rioto od jarebice
*
Srnei stek u vild sosu
Pariske knedle
Salata vitaminska
*
Rezanci sa makom

224
TEMA BR. 45.

MENU
Crnogorska zakuska
*
Jagnjea kisjela orba
*
Smoani kaamak sa kisjelim mlijekom
*
Jagnjee peenje ispod saa sa peenom krtolom
Paradajz salata sa sirom
*
Orahnjaa
-

TEMA BR. 46.
MENU
Salata od hobotnice
*
Primorska riblja orba
*
kampi na aru
*
Zubatac menijer
argarepa, krompir slani, karfijol na puteru
Salata zelena
*
Voni kup sa lagom

TEMA BR. 47.
MENU
Vegetarijanska plata
*
Pota od povra
*
Peurke na aru
*
Medaljoni od povra sa pire spanaem
225
Salata cvekla
*
Savijaa od jabuka
-

4. Uputstvo za sprovoenje strunog rada

- Praktian rad sa odbranom
- Nastavnik /aktiv formulie temu za struni rad u skladu sa izvuenim zadatkom na
osnovu okvirnog spiska zadataka, datih u Ispitnom katalogu.
- Na ispitnom listu treba definisati strukturu rada (teme) i nain odbrane.
- Izbor teme i nain polaganja se obavlja u skladu sa Pravilnikom o polaganju,
praktinog, zavrnog i strunog ispita.
- Na ispitnom listu treba da bude jedan praktian rad, odnosno jedan meni.
- Kandidat ima 30 minuta za pripremu za rad.
- Praktian rad se polae u propisanoj uniformi za kuvare.
- Parktini rad traje najvie do 120 minuta.
- Ocjenu na ispitu oblikuje ispitna komisija, na predlog ispitivaa.
5. Dozvoljena pomagala
- Potrebna sredstva i oprema za realizaciju zadatka.
6. Literatura i drugi izvori
- Za uenike je preporuena literatura i drugi izvori objavljeni u katalogu znanja i
godinjem planu rada nastavnika.
226
3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA

Redni
Naziv predmeta
Obavezni naini provjeravanja znanja
broj
- Provjera znanja vri se usmenim putem i na
1.
Kuvarstvo
vjebama
2.
Poznavanje robe
- Provjera znanja vri se usmenim putem
3.
Higijena
4.
Osnove turizma
- Provjera znanja vri se usmeno, pismeno i na
5.
Preduzetnitvo
vjebama
6.
7.
Nauka o ishrani
8.
Praktina nastava
- Provjera znanja vri se za vrijeme praktinog rada
IZBORNA NASTAVA
1.
Francuski jezik
- Provjera znanja vri se usmenim i pismenim putem
- Provjeravaju se i ocjenjuju praktini radovi koji
2.
Osnove pekarstva
se izvode na vjebama i usmeni odgovori uenika
3.
4.
- Provjera znanja vri se usmenim putem pomou
5.
seminarskih radova
6.
Marketing u turizmu
- Provjera znanja vri se usmeno
7.
- Provjera znanja vri se usmeno i na vjebama
8.
- Provjera znanja vri se usmenim i pismenim putem
sredine
9.
Poslovna ekonomija
- Provjera znanja vri se usmeno
- Provjera znanja vri se usmenim putem i u toku
10.
Informatika u restoraterstvu
vjebi
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA
- U sljedei razred napreduju uenici koji su na kraju kolske godine pozitivno
ocijenjeni iz svih predmeta tog razreda i ako su obavili profesionalnu praksu,
kako je predvieno nastavnim planom.
- Obrazovanje se zavrava strunim ispitom, koji obuhvata:
- Pismeni ispit iz Maternjeg jezika i knjievnosti,
- Pismeni ispit iz Matematike ili Stranog jezika,
- Usmeni ispit iz Kuvarstva,
- Struni rad sa odbranom
5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA
- U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama (u roku od
mjesec dana) kola bi izradila individualni program (nacrt) uzimajui u obzir
odluku o usmjerenju.
- Individualni program omoguava prilagoeno izvoenje kako bi uenici dostigli
propisani struni standard u svim predmetima.
227
6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH:

- Programi strunog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za
odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagoavanje izvoenja obrazovnih
programa obrazovanju odraslih tako da:
- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti Fiziko vaspitanje i Slobodne
aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za zavretak obrazovanja. kola je
obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se oni mogu dobrovoljno
prikljuiti.
- kola izradi prilagoen program praktinog obrazovanja sa obzirom na poslove i
zadatke koje obavlja uesnik obrazovanja.
- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su odreeni u programima nego
uslovi koje utvrdi kola u nacrtu izvoenja obrazovnog programa za odrasle.
- se provjeravanje znanja izvodi putem ispita, pri emu se uzimaju u obzir naini
provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vjebe, praktini rad), odreeni
obrazovnim programom.
- odrasli ne polau meuispit iz uspjenosti praktinog obrazovanja.
7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA
Redni
Profil strune spreme nastavnika i strunih
Predmeti
broj
saradnika
1.
Kuvarstvo
- Visoka kolska sprema (3 + 1) iz kuvarstva
- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer
prehrambeno - tehnoloko inenjerstvo
- Diplomirani inenjer prehrambene tehnologije
biljnih proizvoda
animalnih proizvoda
2.
Poznavanje robe
- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer ugljeno
-hidratna hrana
- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer mikrobiloki
procesi
- Diplomirani inenjer poljoprivredne prerade i
kontrole poljoprivrednih proizvoda
- Diplomirani biolog ili
3.
Higijena
- Doktor medicine.
- Diplomirani turizmolog
4.
Osnove turizma
- Diplomirani ekonomista - turistiki smjer
- Diplomirani ekonomista
5.
Preduzetnitvo
6.
- Diplomirani menader restoraterstva
biljnih proizvoda
animalnih proizvoda
7.
Nauka o ishrani
-hidratna hrana
mikrobioloki procesi
228
Redni
broj
8.
Predmeti
Praktina nastava
IZBORNA NASTAVA
1.
Francuski jezik
2.
Osnove pekarstva
3.
4.
5.
6.
Marketing u turizmu
7.
9.

sredine
Poslovna ekonomija
10.
Informatika u restoraterstvu
8.
Profil strune spreme nastavnika i strunih

saradnika
- Visoka ili via struna sprema sa podruja
gastronomije, sa najmanje pet godina radnog
iskustva u kuhinji
- V stepen kolske spreme, sa najmanje 5 godina rada
u kuhinji i poloen struni ispit
- Profesor francuskog jezika
biljnih proizvoda
-hidratna hrana
- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer mikrobiloki
procesi
- Struni saradnik (za asove vjebi) moe biti lice
koje ima najmanje srednju kolu pekarskog smjera i
najmanje 3 godine rada u struci.
- Diplomirani psiholog,
- Diplomirani pedagog ili
- Diplomirani sociolog
- Poljoprivredni fakultet - visoka struna sprema
(3 + 1), smjer vinogradarstvo i voarstvo, sa
zavrenom obukom za somelijere.
- Diplomirani geograf
- Diplomirani geograf turizmolog
- Profesor geografije
- Diplomirani turizmolog
- Diplomirani ekonomista turisiki smjer
- Fakultet ili via kolska sprema sa podruja
poslastiarstva ili kuvarstva
- Struni saradnik - VKV zvanje u poslastiarstvu sa
najmanje 5 godina rada u struci
- Diplomirani biolog
- Visoka kolska sprema s podruja turizma ili
hotelijerstva (3 + 1) sa znanjem rada na raunaru i
korienja POS softevra
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA:

- Nastava se organizuje i izvodi u kolskom obliku.
229
8. 1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Broj asova kod
Vrsta nastave
kojih se odeljenje
Redni
Ukupno
Naziv predmeta
Razred
dijeli na grupe
broj
asova
T
V
P
T
V
P
I
108
72
36
36
II
252
108
144
144
1.
Kuvarstvo
III
252
108
144
144
IV
231
99
132
132
I
72
57
15
2.
Poznavanje robe
II
72
57
15
III
72
62
10
3.
Higijena
I
72
72
4.
Osnove turizma
I
72
72
5.
Preduzetnitvo
III
72
20
52
Osnove
6.
IV
66
66
restoraterstva
7.
Nauka o ishrani
IV
66
66
I
72
72
72
II
216
216
216
8.
Praktina nastava
III
216
216
216
IV
198
198
198
IZBORNA NASTAVA
I
72
72
II
72
72
1.
Francuski jezik
III
72
72
IV
66
66
I
72
36
36
36
2.
Osnove pekarstva
II
72
36
36
36
Poslovna
3.
I
72
60
12
komunikacija
4.
II
72
72
II
72
72
5.
III
72
72
III
72
72
6.
Marketing u turizmu
IV
66
66
III
72
36
36
36
Osnove
7.
poslastiarstva
IV
66
33
33
33
Ekologija i zatita
8.
III
72
72
ivotne sredine
9.
Poslovna ekonomija
IV
66
66
Informatika u
10.
IV
66
33
33
restoraterstvu
230
9. PROFESIONALNA PRAKSA
- Uenici I, II i III razreda nakon zavretka nastavne godine obavljaju profesionalnu
praksu u trajanju od 30 dana, u skladu sa nastavnim planom. Profesionalna praksa
izvodi se u odgovarajuim ugostiteljskim objektima.
- Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zaduena je kola.
Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom struno
teorijskih predmeta i praktine nastave. O realizaciji programa profesionalne
prakse uenik je obavezan da vodi dnevnik profesionalne prakse. U dnevniku
uenik po danima upisuje sadraje rada. Dnevnik profesionalne prakse potpisuje
lice zadueno za realizaciju programa. Podatke o profesionalnoj praksi (ime i
prezime uenika, mjesto i vrijeme izvoenja) evidentiraju se u posebnim
rubrikama u odeljenskim knjigama.
- Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za zavretak razreda.
- U cilju oraganizacije profesionalne prakse:
- Poslodavac imenuje kvalifikovano lice koje e voditi evidenciju prisutnosti
uenika, vriti raspored uenika na poslovima u skladu sa planiranim sadrajem i
obavjetavati nastavnika praktine nastave o prisutnosti i postignuima uenika;
- Uvodi se karton profesionalne prakse, sa ciljem lakeg praenja angaovanosti
uenika u toku rada i njihovim uspjehom. Karton bi potpisom ovjeravali
imenovano lice od strane preduzea i nastavnik praktine nastave, a bio bi
sastavni dio dokumentacije uenika uz Uput za profesionalnu praksu.
Uputstvo za popunjavanje kartona profesionalne prakse
- Osnovni podaci se upisuju u prazna polja, kako je navedeno.
Prisutnost uenika
- Za period obavljanja profesionalne prakse upisuje se datum poetka prakse i
datum njenog zavretka.
- U poljima za voenje dnevne evidencije upisuje se vrijeme izraeno u satima
koje je uenik proveo na radu.
Predmetne oblasti po razredima
- Sa lijeve strane naziva teme, u kvadratiu, imenovano lice upisuje znak X (iks) za
one oblasti u okviru kojih je uenik imao aktivnosti.
Ocjena rada
- Imenovano lice, ocjenjuje uenika unoenjem znaka X (iks) u kvadrati s lijeve
strane pored vrijednosti koja odgovara pokazanim znanjima, vjetinama i
angaovanou uenika za vrijeme trajanja profesionalne prakse. Ocjena uneena
u karton profesionalne prakse ne utie na uspjeh uenika.
- Zapaanja - preporuke
- Imenovano lice moe dati svoje primjedbe ili sugestije na rad uenika.
- Imenovanio lice i nastavnik praktine nastave ovjeravaju karton profesioalne
prakse svojim potpisima.
231
KARTON PROFESIONALNE PRAKSE

OBRAZOVNI PROFIL: TEHNIAR KULINARTSVA
Naziv kole
Naziv
preduzea
Ime i prezime
uenika
Imenovano lice
Razred
Nastavnik
praktine
nastave
PRISUTNOST UENIKA
PERIOD OD _______________ DO _____________ (30 dana)

1
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
I RAZRED
Inventar i alat
Kuhinjsko osoblje
Higijensko tehnika
zatita - HAACP
Termika obrada
namirnica
Dnevni obroci
Planiranje dokumenata
(jelovnik i meni)
Zaini
Namirnice ivotinjskog
porijekla - meso
Divlja (dlakava i
pernata)
Ribe
Namirnice biljnog
porijekla
Sredstva za povezivanje
(zaprke)
Jela od povra
Salate
OCJENA RADA
Ne zadovoljava
PREDMETNE OBLASTI PO RAZREDIMA

II RAZRED
III RAZRED
Fondovi
Jela od riba
Supe
Gotova jela
Uloci za supe i konsomei
Nacionalna jela (gotova
jela)
Velutei - potai
Jela od divljai
orbe
Peenja
Dekoracije za hladna jela i
predjela
emiziranje i ofrodiranje
hladnih jela i predjela
Vezane salate
Predjela
ZAPAANJA-PREPORUKE
Zadovoljava
Istie se
Naroito se istie
Imenovano lice
Potpis:
OVJERAVA
Nastavnik praktine nastave
Potpis:
232
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI

- Slobodne aktivnosti uenika su sastavni dio nastavnog plana i obrazovnog
programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinesu
rastereenju uenika, da pomognu njihovoj socijalizaciji, ali i da upotpune,
proire i prodube znanja i kompetencije uenika.
- Program slobodnih aktivnosti radi kola, polazei od utvrenog broja asova u
nastavnom planu (u I, II, III razredu po 36 asova, a u IV - 33 asa godinje).
- Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godinjeg plana rada kole.
- Uspjenost uenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su uenici
obavezni da realizuju sadraje slobodnih aktivnosti.
- Okvirni program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godinjeg plana rada kole, a
sastoji se iz tri cjeline:
- sadraji vezani za opteobrazovno podruje: dani sporta, ekoloke aktivnosti,
filmske, pozorine, muzike predstave i likovne izlobe, posjeta istorijskim
spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr.
- obavezni sadraji vezani za struno - teorijsko podruje: posjete institucijama
i preduzeima koja su struno vezana za obrazovni program koji se realizuje,
posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije, uee na
strunim predavanjima i takmienjima u poznavanju odreenih oblasti.
- sadraji po izboru uenika: uee u raznim sekcijama (sportska, dramska,
literarna, muzika, likovna, informatika, prva pomo, saobraajni propisi,
Internet klub i dr.), socijalni rad uenika, organizovanje dopunske i dodatne
nastave i dr.
233

Cso Op 05 005 Tehnicar Kulinarstva

Загружено:

Сведения о документе

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Cso Op 05 005 Tehnicar Kulinarstva

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

OBRAZOVNI PROGRAM

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa

1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI

Vjebe: odeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

- Prikazivanje slika ili

Oprema u kuhinjskom bloku

Higijensko - tehnika zatita

- Razvija kreativnost i Vjebe

Rakovi, koljke i mekuci

- Prepoznaje razliite - Razvija ljubav i

Topla predjela od peurki

Topla predjela od povra - orli

Topla predjela od mesa i ribe - orli

Topla predjela od povra - kroketi, nicle i medaljoni

Punjeno povre na vegeterijanski nain

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

10. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima

1.2.2. POZNAVANJE ROBE

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

- Vri pravilan odabir

- Vri pravilan odabir

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- M. Vere: Osnovi konzervisanja namirnica, Nauna knjiga, Poljoprivredni fakultet,

Povezanost sa drugim predmetima

- Faktori koji utiu na

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

ivotni i radni prostor

- M. Nikoli: Higijena sa zdravstevnim vaspitanjem, Zavod za udbenike, Beograd,

- Lina i radna higijena

Povezanost sa drugim predmetima

- Uloga ishrane za zdravlje

- Uloga ishrane za zdravlje

Povezanost sa drugim predmetima

- Sredstva i oprema u cilju

1.2.4. OSNOVE TURIZMA

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

- Prikuplja i uporeuje - Stie snalaljivost i

- Odreuje elemente - Razvija inicijativu,

- Analiza Master plana

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- Predstavljanje turistike ponude - Francuski jezik

- Turizam - pojam i elementi

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

- Stie radne navike.

- Kao model moe da

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- Publikacija Moj Biznis, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica,

Sluba optih poslova

Povezanost sa drugim predmetima

1.2.6. OSNOVE RESTORATERSTVA

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

Radna odjea i obua

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

10. Povezanost predmeta

Radna odjea i obua

Povezanost sa drugim predmetima

1.2.7. NAUKA O ISHRANI