Вы находитесь на странице: 1из 30

www.lawcommission.gov.

np

;xsf/L lgodfjnL, @)$(


g]kfn /fhkqdf k|sflzt ldlt
@)$(!!!*
;xsf/L P]g, @)$* sf] bkmf $* n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L g]kfn ;/sf/n]
b]xfosf lgodx agfPsf] 5 .

!=

;+lIfKt gfd / k|f/DeM -!_ oL lgodxsf] gfd ;xsf/L lgodfjnL, @)$( /x]s f]
5.
-@_ of] lgodfjnL t' ?Gt k|f/De x'g] 5 .

@=

#=

kl/efiff M ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ gnfu]df of] lgodfjnLdf,


-s_

P]g eGgfn] ;xsf/L P]g, @)$* ;Demg' k5{ .

-v_

Joj:yfks eGgfn] ;+: yf jf ;+3sf] Joj:yfks ;Demg' k5{ .

;+:yf jf ;+3sf] btf{ M P]gsf] bkmf $ adf]lhd ;+:yf jf ;+3 btf{ ug{sf] nflu
/lhi6f/ ;dIf cg';"rL ! sf] 9frfdf b/vf:t lbg'kg]{ 5 .

$=

btf{sf] lgldQ k|f yldstf M ;+3sf] btf{sf] nflu PseGbf a9L lgj]bg k/]df
l/tk"j{s btf{ ePsf] klxnf] lgj]bgnfO{ k|fyldstf lbOg]5 .

%=

btf{sf] k|df0fkq M P]gsf] bkmf % adf]lhd /lhi6f/n] ;+:yf jf ;+3nfO{ btf{sf]


k|df0fkq lb+bf cg' ;"rL@ sf] 9frfdf lbg' kg]{5 .

^=

;b:otf sfod g/xg] M -!_ b]xfosf] cj:yfdf ;+:yf jf ;+3sf] ;b:otf sfod
/xg] 5}g M
-s_

;b:on] ;ldlt ;dIf k] z u/]sf] lnlvt /fhLgfdf :jLs[t


ePdf,

-v_

;b:otfsf] nflu ljlgoddf tf]lsPsf] of]Uotf g/x]df,

-u_

;+:yf jf ;+3 lj36g ePdf .


t/ s'g} ;b:on] ;+ :yf jf ;+3af6 k| fKt u/]sf] C0f
jf ;+:yf jf ;+3nfO{ ltg'{ kg]{ afsL aSof}tf e'QmfgL ug{

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

afsL /x]5 eg] To:tf] ;b:on] / To:tf] ;b:osf] tkm{af6


lwtf] jf hdfgt a:g] c s'g} ;b:on] ;f] ;+:yf jf ;+3sf]
;b:otfaf6 /fhLgfdf ug{ kfpg] 5}g .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ;b:otf ;dfKt ePsf] JolQmn] k'gM ;b:otf
k|fKt ug{ rfx]df To:tf] ;b:otf ;dfKt ePsf] ldltn] Ps jif{kl5 dfq ;DalGwt
;+:yf jf ;+3df lgj]bg lbg ;Sg]5 .

&=

z]o/ lkmtf{ lng]


lng] M lgod ^ adf]lhd s'g} ;b:osf] ;b:otf sfod g/x]df lghn]
z]o/ vl/b u/L ;+:yf jf ;+3df nufgL u/]sf] /sd ljlgoddf Joj:yf eP
adf]lhd lkmtf{ ul/g]5 .

*=

z]o/sf] gfd;f/L M -!_ s'g} ;b:osf] d[To' ePdf lghsf] gfddf /x]sf] z] o/ /
;+:yf jf ;+3af6 lghnfO{ k|fKt x'g] xs lghn] lgod ( adf]lhd dgf]gLt u/]sf]
s'g} xsjfnf eP ;f] xsjfnf / To:tf] xsjfnf geP k| rlnt sfg"g adf]lhdsf]
xsjfnfsf] gfddf gfd;f/L u/L lbg' kg]{5 .
t/ To:tf] xsjfnfdf ;b:otf k|fKt ug{sf] nflu ljlgoddf tf]lsPsf]
of]U otf gePdf ;b:osf] d[To' ePsf] ldltn] ^ dlxgfleq ;b:otfsf] nflu of]U o
s'g} xsjfnfsf] gfddf gfd;f/L u/L kfp egL b/vf:t lbg ;Sg]5 / To:tf]d f ;f]
xsjfnfsf] gfddf gfd;f/L u/L lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd d[t ;b:osf] xs xsjfnfn] gfd;f/L u/fO lng
grfx]df lghn] kfpg] z]o/ /sd To:tf] xsjfnfnfO{ lkmtf{ lbg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg d[t ;b:osf]
xsjfnf gfaflns /x]5 jf lghsf] dfgl;s ;Gt'ng 7Ls /x]g5 eg] d[t ;b:on]
kfpg] z] o/ /sd slDtdf b'O{ hgf ;fIfLsf] /f] xj/df To:tf] xsjfnfsf] ;+/IfsnfO{
lkmtf{ lbg' kg]{5 .

(=

xsjfnf
xsjfnf dgf]gLt ug]
ug]{ M -!_ xsjfnf dgf]gLt ubf{ sDtLdf b'O{ hgf ;fIfLsf]
/f]xj/df lnvt tof/ u/L ug'{ kg]{5 / To:tf] lnvtdf dgf]gLt ug]{ ;b:o /
;fIfLxn] ;xL5fk ;d]t u/]sf] x'g'kg]{ 5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd xsjfnf dgf]gLt ug]{ ;b:on] PseGbf a9L z] o/
glnPsf] cj:yfdf Pp6f JolQmnfO{ dfq xsjfnf dgf]gLt ug{ ;Sg]5 .

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

-#_ s'g} ;b:on] pklgod -@_ sf] clwgdf /xL PseGbf a9L JolQmxnfO{
xsjfnf dgf]gLt u/]sf]d f To:tf k|To]s JolQmnfO{ x:tfGt/0f x'g] z] o/ / xssf]
bfdf;fxL :ki6 kn] lnvtdf v'nfpg' kg]{5 .

!)=

k|f /lDes ;fwf/0f ;ef


;ef M -!_ k|To]s ;+:yf jf ;+3 n] btf{ ePsf] ldltn] tLg dlxgf
leq k|f/lDes ;fwf/0f ;ef af] nfpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd k|f/lDes ;fwf/0f ;ef gaf] nfOPsf] cj:yfdf
s'g} ;b:on] To:tf] ;ef af]nfpg /lhi6f/ ;dIf lgj]bg lbPdf jf To:tf] lgj]bg
glbPdf klg pklgod -!_ df tf]lsPsf] Dofb ;dfKt ePsf] ldltn] #% lbg leq
/lhi6f/n] jf lghn] tf]s]sf] JolQmn] To:tf] ;ef af]nfpg ;Sg]5 .
-#_ ;+:yf jf ;+3sf] s'n ;b:o ;+ Vofsf] %) k|ltzt ;b:oxsf] pkl:ylt
ePdf k|f/lDes ;fwf/0f ;ef ;+rfng ug{ u0fk"/s ;+Vof k'u]sf] dflgg]5 .
-$_ k|f/lDes ;fwf/0f ;efn] b] xfosf sfo{x ug]{5 M
-s_

;efsf] ;efkltsf] lgjf{rg ug]{ .

-v_

cl3Nnf] lbg;Ddsf] ;+:yf jf ;+3sf] sfd sf/jfxLsf]


x/lx;fasf] hfgsf/L lng] .

-u_

;efdf k]z ePsf k|f/lDes k|ltj]bg dfly 5nkmn ug]{ /


lgb]{zg lbg] .

-3_

!!=

ljlgoddf tf]lsP adf]lhd ;ldltsf] lgjf{ rg ug]{ .

jflif{s ;fwf/0f ;ef M -!_ k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] ldltn] ^ dlxgfleq
k|To]s ;+:yf jf ;+3 n] jflif{s ;fwf/0f ;ef af]nfpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd jflif{s ;fwf/0f ;ef gaf]nfOPsf] cj:yfdf s'g}
;b:on] To:tf] ;ef af]nfpg /lhi6f/ ;dIf lgj]bg lbPdf jf To:tf] lgj]bg
glbPdf klg pklgod -!_ df tf]lsPsf] Dofb ;dfKt ePsf] ldltn] #% lbgleq
/lhi6f/n] jf lghn] tf]s]sf] JolQmn] To:tf] ;ef af]nfpg ;Sg]5 .
-#_ jflif{s ;fwf/0f ;efsf] u0fk"/s ;+Vof To:tf] ;efsf] s'n ;b:o
;+Vofsf] xsdf kRrL; k|ltzt jf !# hgfdf h'g a9L x' G5 ;f]xL / ;+3sf] xsdf
krf; k|ltzt x'g]5 .

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

-$_ pklgod -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg ;ef ;+ rfngsf]
nflu klxnf] k6s u0fk"/s ;+Vof gk'uL bf] ;|f] k6s ;ef af]nfpg' k/]sf] cj:yfdf
slDtdf ;ft lbgsf] csf]{ ;"rgf lbg' kg]{5 / To;/L bf];|f] k6s af]nfOPsf] ;efsf]
u0fk"/s ;+Vof s'n ;b:o ;+Vofsf] ;+:yfsf] xsdf !% k|ltzt jf P3f/ hgfdf h'g
a9L x'G5 ;f]xL / ;+3sf] xsdf rfnL; k|ltzt x'g]5 .
-%_ jflif{s ;fwf/0f ;efsf] ;efkltTj ;ldltsf] cWoIfn] ug]{5 / cWoIfsf]
cg'kl:yltdf pkl:yt ;b:oxn] cfkm"dWo]af6 5fg]sf] ;b:on] ;efsf] ;efkltTj
ug]{5 .
-^_ jflif{s ;fwf/0f ;efdf 5nkmn ul/g] ;a} ljifox k|: tfjsf] kdf
k]z ug'{ kg]{5 / To:tf] k|:tfj ;efdf pkl:yt ;b:oxsf] jx'dtaf6 lg0f{ o
ul/g]5 . dt a/fa/ ePdf ;efkltn] lg0ff{os dt lbg]5 .

!@=

ljz]if ;fwf/0f ;ef M -!_ b]xfo adf]lhdsf] cj:yfdf ;ldltn] ljlgoddf Joj:yf
eP adf]lhdsf] sfo{ljlw ckgfO{ ;+:yf jf ;+3sf] ljz]i f;fwf/0f ;ef af]nfpg
;Sg]5 M
-s_

;+:yf jf ;+3sf] lx;fa lstfasf] hf ra'em ubf{ s'g} sf/0fn]


ljz]if ;fwf/0f ;ef af] nfpg cfjZos b]v]d f To;sf] sf/0f
;d]t vf]nL n]vfk/LIfsn] ;ldlt ;dIf lnlvt cg'/f]w
u/]df, jf

-v_

P]gsf] bkmf !& adf]lhdsf] n]vf ;ldlt jf bkmf !(


adf]lhdsf] pk;ldltn] s'g} ljz]i f sfdsf] nflu ljz]if
;fwf/0f ;ef af] nfpg cfjZos b]v]df To;sf] sf/0f ;d]t
vf] nL ;ldlt ;dIf lnlvt cg'/f] w u/]df, jf

-u_

s'g} ;+rfnsn] ljz]if ;fwf/0f ;ef af]nfpg cfjZos 5


egL sf/0f vf] nL ;ldlt ;dIf k] z u/]sf] k|:tfj ;ldltf/f
kfl/t ePdf, jf

-3_

;+:yfsf] xsdf s'n ;b:o ;+ Vofsf] sDtLdf bz k|ltzt jf


bz hgfdWo] h'g a9L x'G 5 Tolt ;b:on] / ;+3sf] xsdf

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

aL; k|ltzt ;b:on] ljz]i f ;fwf/0f ;ef af]nfpg' kg]{


sf/0f v' nfO lgj]bg lbPdf .
-@_ ljz]if ;fwf/0f ;efsf] u0fk'/s ;+Vof s'n ;b:o ;+Vofsf] ;+:yfsf]
xsdf kGw| k|ltzt jf P3f/ hgfdf h'g a9L x'G 5 ;f] xL / ;+3sf] xsdf rfnL;
k|ltzt x'g]5 .
-#_ ljz]if ;fwf/0f ;efsf] ;efkltTj ;ldltsf] cWoIfn] ug]{5 / cWoIfsf]
cg'kl:yltdf pkl:yt ;b:oxn] cfkm"dWo]af6 5fg]sf] ;b:on] ;efsf] ;efkltTj
ug]{5 .
-$_ ljz]if ;fwf/0f ;efdf k] z ul/g] ;a} ljifonfO{ k|:tfjsf] kdf k] z
ug'{ kg]{5 / To:tf] k|:tfj ;efdf pkl:ylt ;b:oxsf] jx'dtaf6 lg0f{o ul/g]5 .
dt a/fa/ ePdf ;efkltn] lg0ff{ os dt lbg]5 .

!#=

k|l tlglwTj u/fpg] M Pp6f ;+:yf jf ;+3sf] tkm{af6 csf]{ ;+: yf jf ;+3df
k|ltlglwTj ug{ ;ldltn] ljlgoddf tf]lsPsf] zt{sf] clwgdf /xL ;b:oxdWo]af6
Ps hgf k|ltlglw dgf]gLt ug]{5 .

!$=

ljj/0f v'nfpg]
fpg] M ;+:yf jf ;+3n] ljlgod agfpbf cg';"rL # df n]lvPsf
ljj/0fxsf] cfwf/df agfpg' kg]{5 .

!%=

/lhi6f/sf] lgo'lQm M -!_ ;xsf/L ljefusf] /lhi6f/nfO{ g} /lhi6f/sf] kdf sfd


ug{ g]kfn ;/sf/n] lgo'Qm ug]{5 / To;/L lgo'lQm ubf{ lghfdtL ;]jfsf] s'g >]0fL
;/x x'g] xf] ;f] ;d]t v'nfpg' kg]{ 5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lgo'lQm x'g] /lhi6f/sf] kfl/>lds g]kfn
;/sf/sf] lghfdtL ;]j fsf ;dfg >]0fLsf] sd{rf/Ln] kfP ;/x x'g]5 .

!^=

/lhi6f/sf] sfd / st{J o M /lhi6f/sf] sfd / st{Jo b]xfo adf]lhd x'g]5 M


-s_

;+:yf jf ;+3 btf{ ug{sf] nflu k/]sf] b/vf:t pk/ cfjZos hfra'em u/L
;+:yf jf ;+3 btf{ ug]{ / btf{sf] k|df0fkq lbg] .

-v_

P]g / lgodsf] clwgdf /xL ;+:yf jf ;+3n] cfgf] sfo{ ;+rfng ug{
agfPsf] ljlgod :jLs[t ug]{ .

-u_

;+:yf jf ;+3sf] ;+rfns ;ldltsf] lgjf{rg u/fpg] .

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

-3_

;+:yf jf ;+3sf] PsLs/0f jf ljefhg ug]{ .

-_

;do;dodf ;+:yf jf ;+3sf] lg/LIf0f ug]{ .

-r_

;+:yf jf ;+3 ;DaGwL sfo{ k| j4{g ug{ ltgLxsf] k| zf;sLo sfd


sf/jfxLsf] ;~rfngdf ;dGjo ug]{ tyf ;+: yf jf ;+3sf] lx;fa hfr ug]{ ,
u/fpg] .

!&=

;+:yf jf ;+3sf] sf]


sf]if M -!_ k|To]s ;+ :yf jf ;+3sf] Pp6f 5'} sf]if x'g]5 / ;f]
sf]ifdf b]xfosf /sdx /xg] 5g\ .
-s_ C0f nufot ;+: yf jf ;+3 n] cfh{g u/]sf ;a} lsl;dsf]
cfDbfgL,
-v_

g]kfn ;/sf/af6 k|fKt cg'bfg /sd,

-u_

ljb]zL ;/sf/ tyf cGt/f{li6o ;+3 ;+:yfaf6 k|fKt /sd,

-3_

s'g} ;+: yf jf ;+3n] z] o/ ljqmL u/] jfkt k| fKt /sd /


;b:otf jfkt k|fKt z'Ns,

-_

cGo ;| f]taf6 k| fKt /sd .

-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]ifsf] /sd ljlgoddf Joj:yf eP


adf]lhdsf] sfo{d f vr{ ul/g]5 .
-#_ ;+:yf jf ;+3n] ljb]zL ;/sf/ tyf cGt/f{li6 o ;+3 ;+:yfaf6 C0f tyf
cg'bfg /sd k|fKt ug'{ cl3 g]kfn ;/sf/sf] k"j{ :jLs[lt lng' kg]{ 5 .
-$_ pklgod -!_ adf]lhd ;+:yf jf ;+3 nfO{ k| fKt x'g] ;a} /sd
g]kfnleqsf] s'g} a}+sdf ;+:yf, ;+3sf] gfddf vftf vf]nL hDdf ul/g] 5 .
-%_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sf]ifsf] vftfsf] ;~rfng ;ldltn] tf]s]sf]
;~rfns / Joj:yfkssf] ;+ o'Qm b:tvtaf6 x'g]5 .

!*=

z]o/ laqmL ug{ ;Sg] M P]gsf] bkmf @# sf] pkbkmf -!_ adf]lhd ;+: yf, ;+3 n]
b]xfoadf]lhdsf lgsfoxnfO{ klg z]o/ ljqmL ug{ ;Sg]5 M
-s_

g]kfn ;/sf/ jf g]kfn ;/sf/sf] :jfldTjdf /x]s f ;+ :yf jf lgsfox,

-v_

;xsf/L ;+: yf jf ;+3; u cfly{s sf/f]a f/ ug]{ ljQLo ;+:yfx .

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

!(=

jrtsf] ljt/0f M -!_ ;+:yf jf ;+3sf] s'g} jif{sf] v'b jrtaf6 P]gsf] bkmf @& sf]
pkbkmf -!_ df n]lvP adf]lhdsf] /sd hu]8f sf]ifdf hDdf u/L afs L /xg cfPsf]
/sddWo]af6 b]xfosf sf]ifx v8f ug{ ;lsg]5 M
-s_

z]o/ nfef+z sf]if,

-v_

;+/lIft sf]if,

-u_

sd{rf/L jf]g; sf]if,

-3_

;xsf/L lzIff sf]i f,

-_

;xsf/L ljsf; sf]if,

-r_

3f6f k"lt{ sf]if,

-@_ pklgod -!_ adf]lhd v8f ul/g] sf]ifxdf hDdf x'g] /sdsf] xb
;do;dodf ;ldltn] tf]lslbP adf]lhd x'g] 5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd v8f ul/Psf sf]ifsf] /sd 5'f 5'} vftfdf /fVg'
kg]{5 / To:tf] sf]ifsf] ;+ rfng ;ldltn] tf]lslbP adf]lhd x'g]5 .

@)=

hu]8f sf]if M hu]8f sf]ifsf] ;+rfng / pkef]u ljlgoddf Joj:yf eP adf]lhd


x'g]5 .

@!=

clen]v /fVg] M -!_ k|To]s ;+:yf jf ;+3 n] cfgf] sfd sf/jfxL ;+rfng ug{ b]xfo
adf]lhdsf] clen]vx cBfjlws kdf /fVg' kg]{5 M
-s_

cg';"rL$ adf]lhdsf] ;b:o btf{ lstfa,

-v_

k|f/lDes ;fwf/0f ;ef, ;fwf/0f ;ef, ljz]if ;fwf/0f ;ef


/ ;ldlt, n]vf ;DklQ, pk;ldltxsf] 5' f 5'} sf/jfxL
lstfax,

-u_

gubL jxL,

-3_

;+:yf jf ;+3n] c s'g} JolQm jf ;+:yf jf ;+3 ;u s'g}


sf/f]jf/ u/]sf] eP ;f] sf/f]j f/ b]vfpg] btf{ lstfa,

-_

z]o/ btf{ lstfa,

-r_

:6s btf{ lstfa,


7

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

-5_

C0f n]gb]g btf{ lstfa,

-h_

j]?h" Pj+ ;+ k/LIf0f vftf,

-em_

JolQmut vftf,

-`_

cfDbfgL, vr{, ;DklQ / bfloTj ;DaGwL cnucnu


vftfx,

-6_

;do;dodf ;+rfns ;ldltn] tf]lslbPsf] cGo clen]v


Pj+ vftfx,

-@_ k|To]s ;+:yf jf ;+3n] cfgf] cfoJoo, pTkfbg nfut tyf l:ylt
ljj/0fsf] k|ltj]bg cg';"rL% adf]lhdsf] 9frfdf /lhi6f/ jf lghn] tf]s]sf]
clwsf/L ;dIf k] z ug'{ kg]{ 5 .

@@=

a}+s jf cGo lgsfo;


lgsfo;u hfgsf/L dfUg] M /lhi6f/n] cfjZos b]v]df k|To]s ;+:yf
jf ;+3n] n]gb]g sf/f]af/ ug]{ a}+s jf cGo lgsfo; u b]xfosf s'/fx ;DaGwL
hfgsf/L dfUg ;Sg]5 M
-s_

n]gb]g ;DaGwL s'g} ljj/0f,

-v_

a}+s jf cGo lgsfo;u /x]sf] ;+:yf jf ;+3sf] lx;fa lstfasf] gSsn,

-u_

;+:yf jf ;+3sf] gfddf hDdf x'g] u/L e'QmfgL ul/Psf] jf ;+:yf jf ;+3 n]
b/lk7 u/]s]f r]s x,

-3_

@#=

cfly{s sf/f]af/ ;DaGwL lan e/kfO{ cflb .

lg/LIf0f ug]{ M -!_ /lhi6f/ jf lghaf6 clwsf/ k|fKt clwsf/Ln] ;+:yf jf ;+3sf]
h'g;'s} sfuhkqx tyf clen]vx lg/LIf0f ug{ ;Sg]5 / To:tf] lg/LIf0f ug{
lbg' ;+:yf jf ;+3sf ;+ rfns ;b:o jf sd{rf/Lsf] st{ Jo x'g]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lg/LIf0f u/L ;s]kl5 ;DalGwt clwsf/Ln] cfgf]
;'emfj ;lxt cg';"rL ^ adf]lhdsf] 9frfdf lg/LIf0f k|ltj]bg k] z ug'{ kg]{5 .
-#_ lg/LIf0f k|ltj]bgdf n]l vP adf]lhdsf] q'l6x ;'wf/ ug{ nufpg] st{Jo
/lhi6f/sf] x'g]5 .

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

@$=

k|l tj]bg lbg' kg]{ M k|To]s ;+: yf jf ;+3n] P]gsf] bkmf #$ df pNn] v ePsf
s'/fxsf] k|ltj]bg cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] tLg dlxgfleq /lhi6f/ jf lghn]
tf]s]sf] clwsf/L ;dIf k]z ug'{ kg]{ 5 .

@%=

lnnfd laqmL ug]{ sfo{ljlw M -!_ P]gsf] bkmf #( adf]lhd ;+: yf jf ;+3sf] afs L
aSof} tf c;' n pk/ ug'{ kg]{ JolQmsf] hfoh]yf lnnfd laqmL u/L c;' n pk/ ubf{
;+:yf jf ;+3n] cfkm} jf ;+: yf jf ;+3sf] l;kmfl/zdf /lhi6 f/n] b]xfo adf]lhdsf]
sfo{ljlw ckgfpg' kg]{5 M
-s_

afsL aSof}+t f ltg{ a'emfpg' kg]{ 7x/ ePsf] JolQmsf] gfddf


af6f]sf] Dofb afx]s k}+tL; lbgleq ltg{ a'emfpg' kg]{ /sd
ltg{ a'emfpg' cfpg' / pQm /sd lt/L a'emfO ;s]sf] eP
To;sf] k|d f0f k]z ug{ cfpg' egL k"hL{ k7fpg' k5{ . o;/L
Dofb k"hL{ hf/L ul/Psf]df pQm Dofbleq ltg'{ a'emfpg' kg]{
/sd ltg{ a'emfpg gcfPdf jf lt/L a'emfO;s]sf] k|df0f
k]z gu/]df lghsf] gfpd f lnnfd ljqmL ug]{ ;"rgf
k|sflzt ug'{ kg]{5 .

-v_

lwtf] /fv]sf] 3/ hUufhdLg dfnkf]t sfof{noaf6 /f]Ssf


u/fOPsf] 5}g eg] /f]Ssf ug{ nufO{ To;sf] k|df0f /fVg'
kg]{5 .

-u_

lwtf] /fv]s]f rn crn ;DklQsf] lnnfd laqmLsf] ;"rgf


k|sflzt ug'{ kbf{ lwtf]s f] ljj/0f, lghn] a'emfpg' kg]{ ;f jf,
Jofh / xh{gfsf] /sd ;d]t pNn]v u/L ;" rgf k|sflzt
u/]sf] ldltn] rn ;DklQ eP kGw| lbgleq / crn ;DklQ
eP k}+tL; lbgleq lnnfd laqmL u/L ;fjf Jofh / xh{gfsf]
/sd c;'n pk/ ul/g] af/]sf] ;"rgf :yfgLo ufp ljsf;
;ldlt jf gu/kflnsf / ;fj{ hlgs :yfgdf 6f; u/L
:yfgLo jf /fli6o:t/sf] s'g} Ps kqklqsfdf k|sflzt ug'{
kg]{5 .

-3_

lnnfd ljqmL ubf{ sfof{no v'Ng] ;dob]lv z'? u/L aGb x'g]
;do eGbf Ps 306f cufl8 ;dfKt ug'{ kg]{5 . lnnfd
9

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

laqmL x'g] egL tf]lsPsf] lbg ljbf kg{ uPdf To;sf]


ef]lnkN6 ;f]xL :yfg / ;dodf lnnfd ljqmL ug'{ kg]{5 .
-_

lwtf] lnnfd laqmL ubf{ lnnfd ul/g] rn crn ;DklQsf]


k+rs[lt df] n sfod u/L ;f] xL /sdaf6 8fs j9fj9 u/L
z'? ug'{ kg]{5 . 8fs af]Ng pkl:yt eO{ 8fs j9fj9 ug]{
JolQmxdWo] ;a} eGbf a9L 8fs af]Ng] JolQmsf] gfddf
lnnfd laqmL :jLs[lt ug'{kg]{5 .

-r_

8fs af]Ng z' ? u/L j9fj9 ug]{n] 8fs c+s af] n]kl5
ljlgodn] tf]s] adf]lhdsf] 9frfsf] kmf/fddf lghn] af]n]sf]
c+s :ki6 vf] nL lghsf] ;xL5fk u/fpg' kg]{5 .

-@_ pklgod -!_ adf]lhd lnnfd laqmL ubf{ lhNnf k| zf;g sfof{no,
dfnkf]t sfof{ no / lnnfd laqmL x'g] 7fp ghLs s'g} ;/sf/L sfof{ no eP ;f]
sfof{ no / :yfgLo ufp ljsf; ;ldlt jf gu/kflnsfsf] k|ltlglwnfO{ ;fIF L /fvL
d'r'Nsf u/fO lnnfd laqmL ug'{ kg]{5 .
-#_ lnlvt kdf cg'/f]w ubf{ klg pklgod -@_ df n]lvPsf s'g}
sfof{ nosf] k|ltlglw v6L gcfPdf pkl:yt k|ltlglw / ufp ljsf; ;ldlt jf
gu/kflnsfsf k|ltlglwnfO{ ;fIfL /fvL lnnfd laqmL ug'{ kg]{5 .
-$_ afsL aSof}t f c;' n pk/ ug{ h'g JolQmsf] rn crn ;DklQ lnnfd
laqmL ul/g] xf] ;f] JolQmnfO{ lnnfd laqmL x'g] ;do / 7fp tf]sL pkl:yt x'g]
;"rgf k7fpg' kg]{5 .
t/ To;/L lnnfd laqmL x'g] lbg ;/f]sf/jfnf JolQm pkl:yt gePdf klg
lnnfd laqmL ug{ jfwf k'u]sf] dflgg] 5}g .

@^=

lnnfd laqmL :ylut ug{ ;Sg] M lnnfd laqmLsf] ;" rgf k|s flzt e};s]kl5
d'gfl;j dflkmssf] s'g} sf/0f k/L ;f] lnnfd laqmL :ylut ug'{ kg]{ b]lvPdf lnnfd
laqmLsf] ;"rgf k|sflzt ug]{ ;+: yf jf ;+3 jf /lhi6f/n] To:tf] lnnfd laqmL s]xL
;dosf] nflu :ylut ug{ ;Sg]5 .

@&=

c;'n pk/ x'g g;s]sf] /sd c


c hfoh]yfaf6 c;'n pk/ ug]{ M -!_ lwtf]
/fv]sf] ;DklQ lnnfd laqmL ubf{ cfPsf] /sdaf6 ;fjf, Jofh / xh{gfsf] /sd

10

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

c;' n pk/ x'g g;s]df afs L aSof} tf c;'n pk/ ug'{ kg]{ JolQmsf] xs ef]usf]
g]kfnsf] h'g;'s} 7fpdf /x]sf] ;DklQaf6 Ps jif{leq lgod @% sf] sfo{ljlw
ckgfO{ lnnfd laqmL u/L c;' n pk/ ug'{ kg]{ 5 .
-@_ df]xLn] lnPsf] C0fsf] xsdf lghn] sdfPsf] jfnL lnnfd laqmL u/L
;fj f, Jofh / xh{g fsf] /sd c;'n pk/ ug'{ kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ / -@_ adf]lhd lnnfd laqmL ubf{ lnnfd laqmL x'g]
lbg;Ddsf] ;fj f, Jofh / xh{gfsf] /sd c;' n pk/ u/L afsL x'g cfPsf] /sd
;/f]sf/jfnf JolQmnfO{ lkmtf{ ug'{ kg]{5 .

@*=

lnnfd ;sfg]{ JolQmaf6 /sd c;'n ug]{ M -!_ lnnfd laqmLsf] sfo{ ;lsgf;fy
lnnfd ;sf/ ug]{ JolQmaf6 ;sf/ u/]sf] d"Nosf] bz k|ltzt /sd p;} lbg
w/f}6Lsf] kdf lnO{ /fVg' kg]{ 5 . afsL gAa] k|ltzt /sd lnnfd ;sf/]sf] ldltn]
;ft lbgleq a'emfO ;Sg' kg]{5 . ;f] Dofbleq ga'emfPdf w/f}6L jfkt /fv]sf] /sd
hkmt x'g] Joxf]/ fsf] sfuh u/fO /fVg' kg]{5 .
-@_ lnnfd ;sfg]{ JolQmn] ;sf/ u/]sf] d"Nosf] bz k|ltzt /sd p;} lbg
ga'emfPdf lghkl5 ;a} eGbf a9L 8fs af]Ng] JolQmsf] gfddf lnnfd ;b/ ug'{
kg]{5 .
-#_ lnnfd ;sf/ ug]{ JolQmn] o; lgod adf]lhd ;sf/ u/]sf] k"/ f d"N o
a'emfPdf lghsf] gfpdf ;f] hfoh]yfdf k|rlnt sfg"g adf]lhd /lhi6]zg jf
bflvn vf/] h;d]t ul/lbgsf] nflu ;+:yf jf ;+3n] ;DalGwt sfof{ nodf n]vL
k7fpg' kg]{5 .

@(=

lnnfd laqmL gePdf hfoh]yf ;+:yf jf ;+3sf] :jfldTjdf /xg] M lgod @% /


@& adf]lhd lnnfd laqmL ug'{ kg]{ hfoh]yf lnnfd laqmL ubf{ s;}n] g;sf/]df
;+:yf jf ;+3n] pQm hfoh] yfsf] :jfldTj cfkm"df lng ;Sg]5 / To:tf] l:yltdf
;DalGwt ;/sf/L sfof{ noxn] ;+: yf jf ;+3sf] hgfp adf]lhd cfgf] sfof{ nodf
/x]sf] >]:tfdf tbg';f/ /lhi6] zg jf bflvn vf/]h u/L lbg' kg]{5 .

#)=

vr{ c;'n ug]{ M ;+:yf jf ;+3n] afs L aSof}tf c;'n pk/ ug'{ kg]{ JolQmsf]
hfoh]yf lnnfd laqmL u/L afs L jSof}tf c;'n pk/ ubf{ ;fj f, Jofh, xh{gfsf]

11

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

/sd / lnnfd laqmL ubf{ nfu]sf] ;a} lsl;dsf] vr{;d]t 36fO c;'n pk/ ug'{
kg]{5 .

#!=

ldgfxf ug]{ M ;+:yf jf ;+3n] c;'n pk/ ug'{kg]{ C0f jf c s'g} /sd ldgfxf ug'{
kbf{ jflif{s ;fwf/0f ;efdf pkl:yt ;b:osf] b'O{ ltxfO{ jx'dtsf] lg0f{oaf6 ug'
kg]{5 .
t/ Joj;flos sf/f]jf/sf] l;nl;nfdf x'g uPsf] ;fdfGo ;'vg, r' xg
htLsf] ldgfxf ljlgoddf Joj:yf eP adf]lhd ;ldltn] ug{ ;Sg]5 .

#@=

j]? h' lgoldt u/fpg' kg]{ M ;+:yf jf ;+3sf] j]?h' /sd ;f] ;+ :yfsf] n] vfk/LIf0f
ePsf] nut} kl5sf] cfly{s jif{ leq lgoldt u/fO ;Sg' kg]{ 5 . ;f] cjlw leq
j]?h'sf] /sd lgoldt gu/fPdf ;DalGwt sd{rf/L;u lgoldt u/fpg' kg]{ j]?h's f]
/sd afsL aSof}+t f ;/x lgod @% sf] sfo{ljlw ckgfO{ c;' n pk/ ug'{ kg]{ 5 .

##=

lnSjL8]6/sf] sfd, st{J o / clwsf/ M -!_ P]gsf] bkmf $@ cGtu{t lgo'Qm


lnSjL8]6/sf] sfd, st{ Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g] 5 .
-s_

lj36g ePsf ;+:yf jf ;+3af6 c;'n x'g afsL /x]sf] /sd


r'Qmf ug{sf] nflu ;f] ;+: yf jf ;+3 jf xfnjfnf jf
;fljsjfnf ;b:ox jf d[t ;b:oxsf] hfoh]yfaf6
afsL /sd lgod @% / @& sf] sfo{ljlw ckgfO{ c;' n pk/
ug]{ .

-v_

lj36g ePsf ;+: yf jf ;+3;u s'g} ;fx'sf] s'g} /sd afsL


nflu /fv]s f] /x]5 / ;f] s'/f ;+:yf jf ;+3sf] jf ;+3s}
lx;fa lstfadf r9fOPsf] /x]g5 eg] To:tf ;fx' nfO{ of]
olt Dofb leq ;f] /sdsf] bfjf ug{ cfpg' egL jf ;f]
afsL nfu]sf] k|d fl0ft geP;Dd Tolt /sd ljt/0f
gul/of];\ egL bfjf ug{ cfpg' egL ;" rgf ug]{ .

-u_

;fx'xdWo] s;nfO{ k|fyldstf lbg] eGg] k|Zg p7]df


To;sf] lg0f{o ug]{ .

12

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

-3_

;+:yf jf ;+3 lj36g ug]{ l;nl;nfdf, ;+: yf jf ;+3sf]


hfoh]yf hDdf ug]{ / ljt/0f ug]{ ;DaGwdf cfjZos
lgb]{zg lbg] .

-_

/lhi6f/sf] k"j{ :jLs[lt lnO{ ;+:yf jf ;+3 n] u/]sf] jf ;+:yf


jf ;+3sf] lj?4df ul/Psf] bfjLsf] ;DaGwdf b'j} kIf
aLrdf ldnfkq u/fpg] .

-r_

lj36gsf] nflu cfjZos b]v]d f ;b:oxsf] a}7s


af]nfpg] .

-5_

;+:yf jf ;+3sf] vftfjxL, sfuhft, lnvt / hfoh]yfsf]


lhDdf lng] .

-h_

;+:yf jf ;+3sf] ;DklQ j]rljvg ug]{ .

-em_

;+:yf jf ;+3sf] hfoh]yf ljt/0f ug]{ of]hgf /lhi6f/af6


:jLs[t e} cfPkl5 To;sf] ljt/0f ug]{ .

-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] clwsf/xsf] k|of]u ubf{ lnSjL8]6/n]


cfjZos ;Dem]df ;+:yf jf ;+3sf] u7g, sfd, st{Jo, ;DklQ jf cGo s'/fxsf]
;DaGwdf cfjZos hfgsf/L k|fKt ug{ kIf, ljkIf, ;fIfLx / ;+: yf jf ;+3sf] s'g}
sd{rf/LnfO{ cfkm" ;dIf pkl:yt u/fO ;f]wk' 5 ug{ ;Sg]5 .

#$=

lj36g lgoGq0f ug]{ clwsf/


clwsf/ M lgod ## adf]lhdsf] clwsf/ k|of]u u/L
lnSjL8]6/n] u/]sf] sfdnfO{ /lhi6f/n] bf] xofO{ x]/ L b]xfo adf]lhd ug{ ;Sg] 5 M
-s_

lgb]{zg ljkl/t lnSjL8] 6/n] hf/L u/]sf] cfb]z vf/]h ug{ abNg jf
cfjZostfg' ;f/ csf]{ cfb] z hf/L ug{,

-v_

;+:yf jf ;+3sf] vftfjxL, sfuhft, lnvt / hfoh] yfx k] z u/fpg,

-u_

lgod ## adf]lhdsf] lnSjL8] 6/sf] clwsf/df cfkm" nfO{ pko'Qm nfu]sf] xb


aGb]h tf]ls lbg,

-3_

lnSjL8]6/n] hfr]sf] lx;fa lstfasf] k|ltj]bg lng,

-_

;+:yf jf ;+3sf] hfoh]yf ljt/0f ug]{ clwsf/ lbg,

-r_

lnSjL8]6/n] kfpg] kfl/>lds Pj+ eQfsf] lgldQ cfjZos lgb]{zg lbg, /


13

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

-5_

#%=

lnSjL8]6/nfO{ kbaf6 x6fpg .

lj36gsf] sfdsf] ;dfl


;dflKt M -!_ P]gsf] bkmf $! cGtu{t btf{ vf/]h ul/Psf] sf/0f
lj36g ePsf] ;+:yf jf ;+3sf] sf]ifaf6 b]xfo adf]lhdsf] k| fyldstf qmd cg';f/
b]xfodf n]lvPsf sfdsf] nflu vr{ ug{ ;lsg]5 M
-s_

lj36gsf] sfdsf] lgldQ ePsf vr{x km5\ of}{6 ug{,

-v_

sd{rf/Lsf] tna eQf lbg,

-u_

C0f e'QmfgL ug{,

-3_

cGo e'QmfgL lbg' kg]{ /sdx lbg,

-_

z]o/ k"hL lkmtf{ lbg,

-r_

nfefz gafl8Psf] ;do hltsf] xsdf k|lt jif{ z] o/


k"hLsf] cf7 k|ltztsf b/df ga9\g] u/L nfef z ljt/0f
ug{ .

-@_ s'g} ;+:yf jf ;+3sf] lj36gsf] sfd ;dfKt e} ;s]kl5 klg ;f] ;+:yf
jf ;+3sf] s'g} ;fx" n] ljt/0fsf] of]hgf cg';f/ kfpg' kg]{ /sd lng gcfPdf
lj36gsf] sfd ;dfKt ePsf] ldltn] tLg dlxgfleq pQm ;+:yf jf ;+3sf] sf]i f
pk/ To:tf] ;fx"n] cfkm"n] kfpg' kg]{ /sdsf] lgldQ bfjL ul/;Sg' kg]{5 . ;f] Dofb
gf3]kl5 k/]sf bfjL pk/ s'g} sf/jfxL x'g] 5}g .
-#_ pklgod -!_ df n]lvPsf sfddf vr{ u/L ;Sbf klg ;DalGwt ;+:yf
jf ;+3sf] sf]i fsf] /sd afsL /xg cfPdf pQm /sd /lhi6f/sf] lgb]{zg adf]lhd
b]xfosf] k| fyldstf qmd cg';f/ x:tfGt/0f ug{ ;lsg]5 .
-s_

lj3l6t ;+:yf jf ;+3sf] sfo{If]qdf ;]j f k' ofpg ;Sg]


ghLssf] ;f]xL k|s[ltsf] cGo s'g} ;+: yf jf ;+3,

-v_

;f] ;+:yf jf ;+3 ;b:o ePsf] ;f]xL k|s[ltsf] dflyNnf] ;+3,

-u_

/fli6o ;xsf/L ;+3 .

-$_ pklgod -#_ df h'g;'s} s'/f n]l vPsf] ePtf klg g]kfn ;/sf/n]
/lhi6f/sf] l;kmfl/;df pklgod -!_ cg';f/ vr{ ul/;s]kl5 afsL /xg cfPsf]

14

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

To:tf] ;+:yf jf ;+3sf] sf]ifsf] /sd ;xsf/L cfGbf] ngnfO{ of] ubfg k' ofpg] cGo
s'g} lgsfonfO{ x:tfGt/0f ug{ ;Sg]5 .

#^=

cg'
cg';"rLdf x]/km]/ ug{ ;Sg] M g]kfn ;/sf/n] cfjZos b]v]df g]kfn /fhkqdf
;"rgf k|sfzg u/L cg';"rLxdf cfjZos yk36 jf x]/ km]/ ug{ ;Sg]5 .

#&=

vf/]hL M ;femf ;+: yf lgodx, @)$# vf/]h ul/Psf] 5 .

15

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

cg';"rL !
-lgod # ;u ;DalGwt_
>L /lhi6f/Ho",
=====================
ljifo M ;+: yf jf ;+3sf] btf{ .
dxf]bo,
xfdL b]xfosf JolQmx;+:yfx;+3x b]xfosf s'/fx vf]nL b]xfosf ;+:yf;+3
btf{ u/L kfpg lgj]bg ub{5f}+ . k|:tfljt ;+:yf;+3sf] p2]Zo cg'k ;+: yf . ;+3n] tTsfn
ug]{ sfo{ ;DaGwL of] hgf / k|:tfljt ;+:yf;+3sf] ljlgodsf] b'O{ k|lt klg o;}+ ;fy k] z
u/]sf 5f}+ .
!=

;+:yf;+3 ;DaGwL ljj/0f M


-s_

k|:tfljt ;+:yf;+3sf] gfd M

-v_

7]ufgf M

-u_

p2]Zo M

-3_

sfo{If]q M

-_

bfloTj M

-r_

s'n z] o/ k"hL M

-5_

laqmL ug]{ zo]/ ;+Vof / To;sf] k}+of M

b|i6Jo M ;+:yf jf ;+3 n] cfgf] 7]ufgf x]/km]/ ug'{ k/]df x]/km]/ u/]sf] ldltn] ;ft lbgleq
To;sf] ;" rgf /lhi6f/ ;dIf k7fpg' kg]{ 5 .

16

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

@= ;+:yfsf] xsdf cfj]bg ug]{ JolQmxsf] ljj/0f / b:tvt M


klt jf
qm=;+=

afa'sf] gfd

kTgLsf]

z]o/ ljj/0f
cfgf] gfd

y/

pd]/

7]ufgf

k]zf

gfd
!

&

17

vl/b

z]o/sf]

z]o/

/sd

!)

b:tvt s}lkmot
!!

!@

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

;+3sf] xsdf cfj]bg ug]{ ;+ :yf jf ;+3sf] ljj/0f M


z]o/ ljj/0f
qm=;+=

;+:yf

;+3sf] gfd

7]ufgf

z]o/ k"hL

;b:o
;+Vof

btf{ ldlt

&

vl/b z]o/sf]

k|ltlglwTj ug]{

z]o/

/sd

JolQmsf] gfd

!)

b:tvt

s}lkmot

!!

!@

14

18

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

cg';"rL @
-lgod % ;u ;DalGwt_
g]kfn ;/sf/
;xsf/L ljefusfof{nozfvf

btf{sf] k|d f0fkq


btf{ g+= M

;xsf/L P]g, @)$* sf] bkmf % adf]lhd ============== nfO{ l;ldt bfloTj ePsf]
;+:yf;+3df btf{ u/L :jLs[t ljlgod ;lxt of] k|df0fkq k|bfg ul/Psf] 5 .

btf{ u/]sf] ldlt M

b:tvtM
/lhi6f/M
;xsf/L ljefuM
sfof{ nosf] 5fkM

19

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

cg';"rL
L #
-lgod !$ ;u ;DalGwt_
ljlgoddf pNn]v ug'{kg]
kg]{ ljifox
ljifox

!=

gfd / 7]u fgf

@)=

ljz]if ;fwf/0f ;ef

@=

sfo{If]q

@!=

;fwf/0f ;efsf st{Jo / clwsf/

#=

kl/efiff

@@=

;+rfns ;ldltsf] u7g Pj+ sfd, st{Jo / clwsf/

$=

p2]Zo

@#=

;~rfnssf] kbdf jxfn /xg g;Sg] cj:yf

%=

sfo{

@$=

;ldltsf] a}7s

^=

;b:otf

@%=

cWoIfsf] sfd, st{Jo / clwsf/

&=

;b:osf] nflu of]Uotf

@^=

pk;ldltsf] u7g / sfo{ljlw

*=

k|j]z z'Ns

@&=

n]vf ;ldltsf] u7g

(=

;b:otfaf6 /fhLgfdf

@*=

n]vf ;ldltsf] sfd, st{ Jo / clwsf/

!)=

;b:osf] lgisfzg

@(=

Joj:yfkssf] lgo'lQm, sfd, st{ Jo / clwsf/

!!=

sf]ifsf] Joj:yf

#)=

jrt ljt/0f

!@=

z]o/ k"hL

#!=

sf]ifsf] ;'/Iff

!#=

z]o/sf] k|df0fkq

#@=

sf]ifsf] pkof] u

!$=

z]o/sf] x:tfGt/0f jf lkmtf{

##=

;+3, ;+:yfn] /fVg kg]{ jlxvftf / lstfax

!%=

bfloTj

#$=

jflif{s lx;fa hfr

!^=

xsjfnfsf] dgf]g og

#%=

lgjf{rg

!&=

xs bfjL jf gfd;f/L

#^=

dWo:ytf ;DaGwL Joj:yf

!*=

k|f/lDes ;fwf/0f ;ef

#&=

ljlgod ;+zf]wg

!(=

;fwf/0f ;ef

#*=

lj36g

#(=

ljljw

20

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

cg';"rL
L $
-lgod @! sf] pklgod -!_ sf] v08 -s_ ; u ;DalGwt_

l;=g+=

afh]sf]

afa'sf]

gfd

gfd

klt jf
kTgLsf]
gfd

;b:osf]
gfd

pd]/

7]ufgf

k]zf

vl/b u/]sf]
z]o/ ;+Vof

;b:o

dgf]gLt

ePsf]

xsjfnfsf]

ldlt

gfd

pd]/

7]ufgf

b:tvt
jf ;xL

17

21

www.lawcommission.gov.np

s}lkmot

www.lawcommission.gov.np

cg';"rL
L %
-lgod @! sf] pklgod -@_ ;u ;DalGwt_
-s_
==================================== ;xsf/L ;+3;+: yf ln=
-gfd_
ldlt ===================== .$.! b]lv ldlt ===================== .#. ==================== ;Ddsf]
-;fn_

-;fn_

-d;fGtsf] ut]_

cfo ljj/0f
ut jif{sf]

ljj/0f

o; jif{sf]

================== -!_ laqmLaf6 cfDbfgL

==================

================== -@_ Jofkfl/s 5" 6 lbPsf] -_

==================

-#_ laqmLaf6 v'b cfDbfgL


-$_ laqmL ul/Psf j:t'sf] nfut
==================

k|f/lds dfnz]if

==================

v/Lb -_

==================

==================

==================

==================

==================

clGtd dfnz]if -_

==================

9'jfgL vr{

==================

==================
==================

-%_ df]6fdf]6L art . gf]S;fg

==================

-^_ cGo cfDbfgL


Jofh xhf{g f k| fKt

==================

Jofh xhf{g f kfpg' kg]{ ==================


nufgLaf6 cfDbfgL

==================

ljljw cfDbfgL ==================


k|zf;lgs cg'bfg

==================
==================

-&_ k|zf;lgs vr{x

22

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

tna eQf

==================

3/ ef8f

==================

d;nGb ==================
d/Ddt ==================
Jofh vr{

==================

xhf{gf vr{

==================

Jofh xhf{g f e"= lbg'kg]{ ==================


ljljw vr{

==================

OGwg ==================
lx;fa hf r

==================

x|f;sl ==================
==================
-*_ v'b art . gf]S;fg

==================

b|i6Jo M v/Lbsf] /sd pNn] v ubf{ v/Lbdf k| fKt laqmL 5'6sf] /sd 36fP/ pNn] v ug]{ /
5'6sf] /sd b|i6Jodf pNn] v ug]{ .

23

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

-v_
==================================== ;xsf/L ;+3;+: yf ln=
ldlt ===================== .$.! b]lv ldlt ===================== .#. ==================== ;Ddsf]
-;fn_

-;fn_

-d;fGtsf] ut]_

pTkfbg nfut ljj/0f


k|f/lDes dfn z]if
sRrf kbfy{

==================

cw{ k|zf]lwt ;fdu|L

==================

sRrf kbfy{ v/Lb


k|zf] wg . pTkfbg vr{ x
ljB't

==================

Hofnf . tna

==================

;fdu| L

==================

cGo

==================

==================

s'n vr{
clGtd dfn z]if -_
sRrf kbfy{

==================

cw{ k|zf]lwt ;fdu|L

==================
==================

s"n pTkfbg vr{

24

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

-u_
;+3 . ;+ :yf ln=
l:ylt ljt/0fkq
ldlt ============================== df
ut jif{sf]

rfn" jif{sf]
bfloTj

?=

k};f

?=

k};f

z]o/ k"hLM
hu]gf{ sf]if
cGo sf]ifM
s= z]o/ nfef z sf]if ========
v= sd{rf/L jf]g; sf]if ========
u= ;+/lIft sf]if ========
3= ;xsf/L lzIff sf]if ========
= ;xsf/L ljsf; sf]if ========
r= cGo sf]if ========
lgIf]k -l8kf]lh6_ lx;faM
s= rNtL ========
v= art ========
u= w/f} 6L ========
C0f lnPsf] lx;faM
s= efvf gfu]sf] ========
v= efvf ggfu]sf] ========
e'QmfgL lbg'kg]{ lx;faM

25

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

s= pwf/f] ========
v= k]ZsL ========
u= lxt sf]if ========
3= cGo ========
cGo bfloTj lx;faM
s= tna
v= e/ef8f
u= Jofh
3= xhf{gf
= n]= k= z'Ns
r= cGo ========
hDdf

!= b:tvt
b:tvt @= b:tvt

b:tvt

-Joj:yfkssf] gfd_

-;~rfnsxsf] gfd_ -n]vf k/LIfssf] gfd_

26

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

;+3;+:yf ln=
l:ylt ljj/0fkq
ldlt ============================== df
ut jif{sf]

rfn" jif{sf]
;DklQ

?=

?=

k};f

k};f

gub afsL =========================================


a}+s df}Hbft ========================================
nufgL lx;faM
s_ d'2lt vftf ====================================
v_ z] o/ v/Lb ====================================
u_ cGo ============================================
;b:ox;u afsL C0fM
s_ efvf gfu]sf] ==================================
v_ efvf ggfu]s f] ================================
kfpg' kg]{ lx;fa M
s_ pwf/f] ==========================================
v_ k]ZsL ===========================================
u_ Jofh ============================================
3_ xhf{gf ==========================================
_ lxt sf]if =======================================
r_ a]?h' ============================================
5_ w/f} 6L ==========================================
h_ ;6]{h ===========================================

27

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

em_
`_ lxgfldgf ======================================
6_ cGo ;fk6L ====================================
kmlg{r/ ========================================
;jf/L ;fwg ==================================
hUuf ejg -uf]b fd_ ==========================
;]km =============================================
ldn =============================================
cGo ;DklQ ;fdfg ==========================
z'4 gf] S;fgL =================================
-_

3f6f k"lt{ sf]if ================================


clGtd dfn z]if ==============================
hDdf

b:tvt
-n]vf ;ldltsf ;b:o_

28

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

cg';"rL
L ^
-lgod @# sf] pklgod -@_ ;u ;DalGwt_
;xsf/L ;+: yf;+3sf]
lg/LIf0f
k|ltj]bg

!=

@=

;+:yfsf] gfd M

btf{ g+=M

7]ufgf M

btf{ ldlt M

-s_

lg/LIf0f u/]sf] ldltM

-v_

cl3Nnf] lg/LIf0f ldltM

#=

;b:o ;+VofM

$=

r'Qmf z] o/ /sdM

%=

;+:yf;+3sf] d'Vo sf/f]af/M

^=

-s_

;+rfns ;ldltsf] a} 7s slt cjlwdf x'g] u/]sf] 5 <

-v_

;f] a} 7sdf slt ;+rfnsx pkl:yt x'g] u5{g\ <

-u_

;+rfns tyf sd{rf/Lxsf] ;+ o'Qm a}7s slt cjlwdf a:g] u/]sf] 5 <

-3_

sd{rf/Lxsf] a} 7s slt cjlwdf a:g] u/]sf] 5 <

&=

-s_ ;+rfns ;ldltsf] lg0f{ ox P]g, lgod / ljlgod cg's"n 5 5}g <
-v_

;f] lg0f{ on] lgDgdWo] s'g If]qdf ;sf/fTds jf gsf/fTds s:tf] k|efj
kf/]sf] 5 <
-!_

;+:yf;+3sf] sf/f] jf/

-@_

;+:yf;+3sf] sd{rf/L

-#_

;+:yf;+3sf] ;b:o

29

www.lawcommission.gov.np

www.lawcommission.gov.np

*=

-s_

P]g, lgod / ljlgod adf]lhd vftf axL /fv]s f] 5 5}g <

-v_

vftf kqdf cWofjlws n]vf u/]sf] 5 5}g <

-u_

;+:yf;+3n] /fVg' kg]{ clen] vx /fVg] u/]sf] 5 5}g <

(=

gub df}Hbft 7Ls b'?:t 5 5}g <

!)=

lgwf{l/t sfo{qmd tyf ah] 6 adf]lhd sfof{Gjog u/]sf] 5 5}g <

!!=

;+:yf;+3sf] gublhG;L lxgfldgfafsL aSof}t f /fVg lbPsf] 5 5}g <

!@=

-s_

cl3Nnf] lg/LIf0fdf b]vfOPsf q'6L, ;d:ofsf] ;'wf/ / ;'emfjsf] sfof{Gjog


ePsf] 5 5}g <

-v_

b]vf k/]sf ;d:ofx s] s] 5g\ <

-u_

;d:of ;dfwfgsf pkfox s] s] 5g\ <

ldlt M lg/LIf0f ug]{ JolQmsf] b:tvt


gfd M
kb M

30

www.lawcommission.gov.np

Вам также может понравиться