Вы находитесь на странице: 1из 62

2016 weh

61

2016 jdIsl l,dmh


ISSN - 1391-7307
ia;%S;ajfha levm;

fuu irdf m< lrk ,smsj, woyia


tA tA f,aLl$f,aldj i;=h'

ixialrKh
iqld fmfrd
m%ldYk ks,Od
f,dhqoka ch;%d
we;=<; ldgQka
ouhka;s uq;=l=udrf.a
msgljrh | msgq ieliqu
f,dhqoka ch;%d

yuqj - zwms m;a lr.;a; wdKavqj lsh, Tjqka


uyck u;hg msgqmdka lrk jer foaj,aj,g
w; Wiaikak fka keye'''Z - iqld fmfrd

zmd,sfka;= wdikhla kd.; hq;af;a mCIhg fiajh


lsug fkdj uyckhdg fiajh lsughs'Z - l=uqkS ieuqfj,a 8
tjria ;rKh l< m<uq Y%S ,dxlslhd
chka;s l=reW;=md, - f,dhqoka ch;%d

15

zf,ka fodr jikqZ isxy, f,a nei we;' - tkd u,aldka;s 2 2


m>Kl wCIr weKqu
;=Id uvyfmd<

w;=reoka jQjka ms<sn| ldhd,h( kj hq.hla o ke;ak


;j;a ysia fmdfrdkajla o@ - Njdks f*dkafiald

27

m<d;a md,kfha ia;%Ska i|yd mx.= l%uh - pQ,ks fldldr 33


ck;d ys;ld kj wdKavql%u jHjia:djla
imdokhg ia;S%kaf.a odhl;ajh - ;=Id uvyfmd, 36

m%ldYkh
ldka;dj iy udOH iduQyslh
56$1" iri f,aka" ldi,a h"
fld<U 8" Y%S ,xld'
rl:k ( 0112-5632045$5635900
*elaia ( 0112-690192" 690201
Bf,a ( wmcsrilanka@gmail.com
fj wvh ( www.womenandmedia.org
facebook.com/womenandmediacollective
twitter.com/womenandmedia

weh" ij foaYmd,k
m%dKshl= nj ms<s.kak - lreKd fmfrd

42

wfma y~ iuia; iudcfha hym; fjkqfjka

49

ihqfrka tf;r - bfrda I,d - l=.ks l=.fkaIka

53

fmd;a - wrE fin<shlf.a


ksrdhqO m%ldYkh - ks,d tka' ldis

55

wfma f,aldjka - iS;d Tf fhfy<sh - tkd u,aldka;s

58

l=vfydrd msdkg - lreKd fmfrd

60

2016 weh

igyk

zwehZ

2016 jdIsl l,dmh t<solskafka


iqfYaI Ihka .Kkdjla
inkaOfhka rg ;=< foaYmd,ksl jYfhka
ie,lsh hq;= l;dnyla mj;sk iuhl
h' fuhska m%Odk jkafka kj wdKavql%u
jHjia:djla imdokh u iy ta i|yd
uyck woyia uiSu" rch ixyshd
hdka;%K fhdackd lsu iy WmfoaYk ldh
idOl uKav,hla m;alsu" m<d;a ldh
idOl n,ld ia:dmkh lsu" m<d;a md,k
ksfhdackfha 25] l mx.= l%uhla ia;%Ska fj;
kS;sfhka ysu hkd jYfhka jQ iqfYaI
ixisoaka .Kkdjla u lr<shg tauhs'
furg ia;%S ixOdk" cd;sl ldka;d lgqj
jeks wdh;k iy lKavdh jir iailg
je ld,hla mqrd foaYmd,k kdhlhskag
fukau rdcH md,lhskag lrk ,o n,mE
ys m%;sM,hla f,iska m<d;a md,kfha
ia;%Ska i|yd fldagdjla tk mx.= l%uhla
mk;la u.ska kS;s.; flreKs' fuh furg
ia;%Ska ,enQ ch.%yKhla jqjo" th m<d;a
md,kfha kshq;= mqreI foaYmd,lhska wi;=gg
m;a fkdfldg lrk ,o ixfYdaOkhls'
m<d;a md,k wdh;khkays ;snqfKa 2]
l ia;%S ksfhdackhls' wksjdh 25]l ia;%S
ksfhdackhla olajd th je lrkq ,enQfha
m<d;a md,k wdh;kj, iNsl ixLHdj 25]
lska jelsfuka i wdik wvq lsfuka
fkdf'
fuu mx.= l%uh wm ,enQ ch.%yKhla
jqjo th l%shd;aul f l=uk wdldrfha
wNsfhda.j,g uqyqK ug ugf
foaYmd,kfha kshq;= ia;%Skag isf hs lsj
fkdyelafla fnf yekao nyq;rhla jQ
^mqreI& wdik ixOdhlhska w; mej;Su;a
wod, 25] i|yd ^,ehsia;=fjka& ia;%Ska
m;a lsf wkq.ukh lrk ksKdhl
fudkjdhs meye,sj i|yka fkdu;a

weh 2016

fya;=fjks' tfukau f fya;=fjka


fldGdYj,g ;r. lsug
n,dfmfrd;a;=fjka isk ia;%Skag uqyqK ug
isjk ;;a;ajh l=ula h yelshs ksYaph
lsug fkdyels ;;a;ajhla o mj;S'
ta flfia fj;;a ,nd.;a ch.%yKh
h:d:hla lr .ekSug k wm wjfhka
ish hq;=j we;s nj k lsj hq;=ju we;'
kj wdKavqf" ue;sjrK fmdfrdkajla jQ
kj wdKavql%u jHjia:dj" imdokh i|yd
uyck woyia uiSf lgqjla m;a lrk
,oafoa m%cd;ka;%jdohg iy iudkd;au;djhg
.re lrk mqrjeishkaf.a n,dfmdfrd;a;=
o,ajkss' fuu lgqj iska rgmqrd f.dia
uyck woyia /f.k b;d jkd jd;djla
imdokh lrk ,' fuu uyck woyia
jd;df tk fhdackd" isflfrka mj;sk
jHjia:d imdok l%shdj,sh i|yd fldf;la
rg ie,ls,a,g .;afka o hkak ms<sn| O
u; m, fjka ;sf' ckjd.sl m%Yakh
iug kj wdKavql%u jHjia:dj u.ska
bm;a lrk i fudkjdo hkak foi
wms n,d iskafkuq' b;sydih mqrdu is jQ
wdldrhg fuh cd;sjdkaf.a foaYmd,k
whla lr .ekSug bvfkdh hq;=j we;'
ixl%dka;sl hqla;sh iy ixyshdj
f.dvke.Su msKsi rch iska fhdackd
lrk ,o hdka;%K 4 la ms<sn| uyck woyia
uiSu Wfoid islrkq ,enQ l%shdj,sh
fj; o wmf.a wjOdkh fhduq jkafka
th hqoaOfhka miqj" hqoaOfha f.dre njg
m;ajQjkag hqla;sh iy idOdrKh bIag lsu
msKsi bm;aj we;s iqfYaI l%shdud.
hla neks' tfy;a fuys Ialr;djh
fukau ixlSK;ajh ch.; yels jkafka
rch f i|yd ish wjxl lemu iy;sl
lrkafka fldmuK m%udKhg o hkak
u;hs' fuu l%shdj,sfhys ,d m<d;a n|

ldh idOl n,ldhkag f;a m;a ug


fndfyda ia;%S l%shdldkshkag yels jQ w;r
cd;sl jd;djla imdokh lsfuys ,d
Tjqka ieufokdf.a lemu tla;eka u
i;=gg ldrKhls' .=ld,Sk hqoaOhlg miqj
ixyshdj f.dvke.Su w;sYhskau Ialr
fukau ixlSK ldhhla jqjo f i|yd
rchg n,mE lsf l%shdj,sh w;kEru
fmrg f.k hd hq;=j ;sf'
w;=reoyka jQjka ms<sn| ldhd,hla
ia:dmkh lsu i|ydjk mk;a flgqm;
md,sfkak;=f iu; u (OMP) i;=gg
ldrKhls' fndfyduhla w;=reoyka jQjkaf.a
mjq,aj, idudlhska f.a b,a,Su jkafka"
Tjqkag ;u {d;Ska ms<sn|j i;H k.ekSug
wjYH njhs' idlaIs iys; w;=reoyka j,g
wod<j ;ukag hqla;sh bIag l< hq;= njhs'
f inJOfhka lsish ls%hdud. .ekSu
msKsi wod< hdka;%K ia:dmkh lsu meiiq
l< hq;=h' fuysoS is,a iudch jYfhka
wmf.a j.lSu jkafka fuu hdka;%K
l%shd;aul lsug iydh ,ndu fukau tu
hdka;%K ia:dmkh lsf uQ,sl wruqKq ch
.ekSu msKsi n,mE ls%hdj,sh Yla;su;a
lsuhs'
zwehZ i`.rdj wdrN lsug uQ,sl jQ fukau
tys ixialdldjl f,iska m%Odk fmka
l< wdorKSh iqks,d wffialr fidhqh wm
yer f.dia iema;en 09 jk odg f;jirla
imQK jqKs' iqks,d ia;%Sjd oDIahlska
iudch .%y lr.ekSug fukau ls%hdld
ug wmg ufmka jQ myka ;drldjhs'
iqks,d iu weh ixialrKh lsf
iy igyk ,sf iqfYaI jQ iqkaor
u;l fndfyda h' 1995 isg 2014 wjidkh
olajdu zwehZ wNsfhda.h iqks,d ,shQ w;r
ixialdrl igyk ,shQf ud isks' iEu
l,dmhl u uqKhg fmrd;=j ud ,shQ
igyk wksjdhfhka u iqks,dg fmkau
uu mqreoaola lrf.k isfh' f,dalfha
fldhsuq,a,l ysh;a wNsfhda.h ,smsh Fax
u.ska fyda wm fj; tjQ iqks,d ud hjk
igyk lshjd fjkia h hq;= hula we;ak
th fmkajd kakd h'

tfy;a fndfyda g wef.a ms<s;=r jQf


'It is good as always.' hkakhs' tfukau
iEu l,dmhla i|ydu meje;s ixialdrl
uKav,j, ia;%Sjdoh inkaOfhka fukau
f,dalfha kj foaYmd,k m%jk;djhka ms<sn|
iqks,d f.a .%yh wmg w;ajk f,dalh
f;are .ekSug uy= msgqn,hla h'
nrm;, foaYmd,kh fiau tfkod rg f;dg
isjk ir, is fukau foaYmd,k mm
o wmf.a ud;Dld w;r h' weh i;=j m<,a
{dKhla fiau kq iNdrhla ;snqK o weh
ks;ru m%cd ugfuka wm ,o w;alSj,ska
bf.k .ekSug o wu;l lf<a ke;'
iqks,d fkdue;s wvqj msrug furg ia;%S
jHdmdrhg ljod yelsfhs lsj fkd yelsh'
iqks,d" ia;%S whs;sjdisl" m%cd;ka;%jd iy
udkj whs;sjdis rduqfjys isg ia;%Sjdoh
ksjer f,iska .%y lr .ekSug iu;a jQ
iqfYaIS kdhsldjls' furg ia;%S jHdmdrh
f.dvke.Sfuys ,d mqfrda.dfhl= jQ iqks,d
wm yer .sh o weh yd ine| iqkaor u;l
yeuodlu wm w;r f' fuys i|yka
l< hq;= ;j;a jeo.;a ldrKhla we;'
tk udkj whs;sjdisl wdrlaId lsu
fukau m%cd;ka;%jdoh iy iudkd;au;djh
f.dvke.Sfuys ,d weh .sh u`. hkakg
iqks,d ;u kslau hdug fmr ish ;reK
zhKsh iqndZ iQodk lr ;euhs' iqnd"
;u ujf.ka ,o wdNdIh fmrg f.khka
th ;u wkkH;djh Tiafia fmdaIKh
lr.kska furg ia;%S jHdmdrh iy udkj
ysl fCIa;%h ;=< ls%hdld ug tlau
uy;a i;=gls' ia;%S jHdmdrh" fojk fm<
kdhl;ajhla f.dvke.Sf wNsfhda.h yuqf
ix;dmfhka isk wjia:djl iqnd jeks
;reK ia;%shlf.a wd.ukh wmg
buy;a wiajeis,a,ls'
iqks,d wffialr" wdorKSh .eyeKsh
f.!rjfhka isysm;a lrk w;ru rdcH
m%;sixialrK l%shdj,sh ;=< ia;%Skaf.a
iudkd;au;djh iy whs;sjdisl ;yjqre
flfrk ls%hdj,shla i|yd fm< .eiSu
wo ojfia wm yuqf mj;sk iqfYaI
ldhNdrhla nj fuys,d igyka lruq'

2016 weh

m;a lr.;a; wdKavqj


wms
lsh, Tjqka uyck u;hg
msgqmdka lrk jer foaj,aj,g
w; Wiaikak fka keye'
tl`. fjkak fk;a keye'

yuqj

- wdpdh yks wuriQh

kj wdKavql%u jHjia:djla i|yd


uyck woyia uiSf lgqf

http://www.cmb.ac.lk/

Tn

(PRC-Public Representation Committee on


Constitutional Reform) idudldjla f,iska

lghq;= l<d' wms rgmqrd ldka;d ixOdk


kqj;a lrka f i|yd wmf.a fhdackd
woyia bm;a l<d' f jkg kj
jHjia:dj imdokh fjka mj;sk nj
k .kakg ,efnkjd' fuu l%shdj,sfhys
iuia;h ms<sn|j fukau wm bm;a l<
fhdackd fj; ie,ls,a, fhduqjk" furg
ia;S%jdkag i;=gg m;ah yels wdldrfha
iqNjd ;;a;ajhla kg ;sfnkjdo@
we;a; jYfhkau lshkjdk jHjia:d
imdokh inkaOfhka kg mj;sk
;;a;ajh fyda isfjka mj;skafka l=ula
o hkak ms<snoj wmg meye,s woyila
keye' f i|yd Wm lgq m;a l<d'
tajdfhys bkafka ljqo hkak meye,s
keye' ne ne,aug fuu l%shdj,sfhys
ks|Ndjhla ke;s nj olskakg ;sfnkjd'
f inkaOfhka isjk foa .ek f;dr;=re
okakd wfhla bkakjdk wy.kak
mqjkss' ta;a th t;r fyd| m%jk;djhla
fyda l%ufohla fkdf' m;alrk ,o
4

weh 2016

Wm lgqj,ska jd;d ilia l<dg miqj


flgqm;a lgqjla fj;g th bm;a ug
ksh;hs' tfy;a tu flgqm;a lgqf
ljqreka bkakjdhs hkak okafka kE' fuu
flgqm;a lgqjg Wmfoia fok msila
m;a we;s nj lshfjkjd' f f;dr;=re
t;r meye,s keye' ck;dj yehg
wms f inkaOfhka miai h hq;=hs'
wfkl PRC iska bm;a lrk ,o jd;dj
fj; fuu Wm lgq iy flgqm;a lsf
lgqj iska fld;r rg ie,ls,a,
fhduq lrkjdo hkak ms<sn|j u;=jkafka;a
m%Yakhla' jd;df lsk fldgia ms<sn|j
ie,ls,su;a fjkjdo fudk fudk fldgia
.s,sfykjdo hkak wmeye,shs' ug meye,sj
lsj yels tla ldrKdjla ;sfnkjd" thk
PRC l%shdj,sh ;=< ldka;djka b;du il%Shj
iyNd.s jQ njhs' tfukau f fudfydf;a;a

wm il%Shj l%shd;aul u b;du;au jeo.;a'


ukao fudjqka jHjia:djg we;=,;a lrkafka
fudkjdo iy we;=<;a l< hq;= foaj,a
fudkjdo hkak inkaOfhka wm .ska
.gu wjfhka iy il%Shj ish hq;= neka'
iudk;au;djh" iudc wdl whs;sjdisl"
wka;cd;sl m%{ma;shla jk iSfvda
iuq;sfhka ia;%Skag ,e we;s ysl
hkdh fuhg we;=<;a jkafka o hkak
ms<sn|j is,a iudch ;=< l=l=ila u;=
;sfnkjd' iudc" wdl whs;Ska fuhska
.s,syS hdug bv we; hk ielh ck;dj
w;r ;sfnkjd' ta jf.au kj wdKavql%u
jHjia:dj u.ska ckjd.sl m%Yakhg
i` wms n,j;a f,iska wfmaCId
lrkjd' f n,dfmdfrd;a;= j,g l=ula
isfo@ tajd n,dfmdfrd;a;= muKla
njg m;a .s,syS hhso@
Tng lsj yelafla fudkjdo@
iudc wdl whs;sjdisl fldfyduo
tkafk lsh, wms n,kak kE' th yqfola
jdlHhla yehg we;=,;a lsu muKla
m%udKj;a jkafka keye' jHjia:djla hkq
ck;dj iy rch w;r mj;sk iuq;shla'
ta iuq;sh ;=< iudkd;au;djh" wdl
iudc idOdrK;ajh fldfyduo w:l:kh
fjkafk lsh, iuia; ,sh,a, yryd ne,sh
hq;=hs' f fldhsfoag;a f;dr;=re wjYHhs'
f;dr;=re tkafk ke;sk fjkafk l=ulao
okafka ke;sk wms fldfydu o
f inkaOfhka l%shd;aul fjkafka iy
wfma woyia bm;a lrkafka' h:d:h
talhs' wvqu jYfhka fj ihs tllaj;a
^fj wvhla& keye f ms<sn| f;dr;=re
oek.kak' jHjia:d imdokh i|yd
m;ajQ WmfoaYlhska fok Wmfoia fudkjo
lsh, wms okafka keye' wms fldfydu y
k.;a;;a ck;dj fldfyduo k.kafka'
PRC l%shdj,sfhka ck;dj <`.g .sh"
ck;djg im jQ l%shdj,sh ka wdfh;a wE;a
fj,d' ck;dj lsisjla f inkaOfhka
okafka keye' uf.a woyi k th Nhdkl

;;a;ajhla' ud orK f woyi ckm%sh


fohla fkdfjkak;a ms<sjka' wjidkfha fuu
jHjia:dj cku; pdrKhlg hd hq;=j
;sfnkjd' uf.a woyi fou< ck;djf.a
m%Yakhg meye,s i`ula fuys we;=,;a
h hq;= njhs' jHjia:djla lsh,d l=ula
fyda kakdg wm ms<s.; hq;= keye' furg
uyckhd n,dfmdfrd;a;= jk" ck;dj iska
bm;a lrk ,o fhdackd we;=,;a ck;d
wfmalaIdjka u,aM, .kajk jHjia:djla
wmg ,efnkafka ke;sk udf.a woyi wms
th cku; pdrKfha mrdch l< hq;=
njhs'

idudkH ck;djf.a woyia


ieneka u jkjd' Tjqka iu`.
idlPdfldg bhg hd hq;=hs'
ck;d woyiaj,g f.!rj lrkjdk
Tjqkaf.a woyiaj,g g jvd
jkdlula h hq;=uhs'
kj wdKavql%u jHjia:dj inkaOfhka
we;e ckudOH iska ckm%sh l< ;j;a
u; lsysmhla u ;sfnkjd' tajdk"
jHjia:d urW.=," rg fnokakla"
iu ,sx.sl whs;Ska ;yjqre lrkakla
hkd jYfhka' O mqoa.,hska
ue;s weu;sjreka jf.au cd;sjd
lKavdh o f .ek lE.ykakg
mgka .;a;d' ckdm;s ;=ud iska o f
inkaOfhka jkajr ck;djg lreKq
bm;a lrkq ,enqjd' fYaIfhka u
jHjia:d urW.=, hk m%ldYh ms<sn|j
Tnf.a woyi l=ulao@
fjd tl me;a;lska wka;jd woyia yehg
y`kajkak mqjks' ta;a kj wdKavql%u
jHjia:dj urW.=,la lsh,d y`kajk msif.a
W.=,g jefgkakg wmsg neye lsh,d tk
kEu fohla wkqu; lrkak;a j.lsj hq;=
mqrjeishka yehg wmsg neye' wms ks;ru
2016 weh

lrk je/oao;a talu ;uhs' fudlo wms


jefofkla ;du;a bkafk uyskao tmd(
uyskaog wdfh;a tkak fokak tmd( uyskao
mrdch l< hq;=hs lshk woyfia' ta ksidu
kEu foalg wms leu;shs lsh,d ys;kjd k
tal jerhs' wmf.a ta bm;au ;jrg;a
yhkafka keye' wms f kj wdKavql%u
jHjia:djg reoaO fjkjdk" reoaO
h hq;af;a Tjqka reoaOfjk ;ek bo,d
fkfjhs' ck;dj b,a,d is fjkial
jf.au ck;djg wjYH foa ta jHjia:df
ke;ak fudlla y fok iSksfnda, llg
leu;sfj,d talg tl`. h hq;= ke;s ksidhs'
wms iduQyslj ork ,o W;aidyh j;=f
hkak bv fokjo lshk m%Yakh wmg
;shkjd' ck;dj f,dl= n,dfmdfrd;a;=
;snd f jHjia:dj inkaOfhka'
we;a; jYfhka u ck;djf.a woyia wfma
foaYmd,lhskaf.a woyia j,g jvd bfhka
;snqKd' ixyshd hdka;%K Wfoid uyck
m%pdrKfha;a ta ;;a;ajh meye,sju
;sfhkakg we;s' idudkH ck;djf.a
woyia ieneka u jkjd' Tjqka iu`.
idlPdfldg bhg hd hq;=hs' ck;d
woyiaj,g f.!rj lrkjdk Tjqkaf.a
woyiaj,g g jvd jkdlula h hq;=uhs'
ck;d woyia fkdi,lkjdk fYaI{fhda
lla tl;=fj,d jHjia:dj flgqm;a
lrkakg ;snqKd" ckhdf.ka woyia
uikafka ke;sj'
jHjia:d m%;sixialrKhla hk ldrKfha
isg .;a l< fuh wmg ,efnk wjika
wjia:dj hkak ms<sn|j Tnf.a woyi
l=ulao@
ud lsisu fya;=jla ksidj;a tfyu ys;kafka
keye' tal wms lrk je/oaola' fl wka;su
wjia:dj" ta ksid fok kE fohla ndr.uq
lshk tl jerhs' tfyu ys;k tflka wmg
fjkafka wjdishla' wmsuhs wjia:dj Wodlr
.; hq;af;' b;ska fl wka;su wjia:dj
lr.kak fk keye' wdKavq udre lrkak
mqjka fjkafka wmsg' tfyk fldfyduo
6

weh 2016

wms ;ju;a bkafka uyskao NS;sfhka'


tA ksid wdKavqjg fk fohla
lrkak wms bv fokjd' uyskao
tkafk ke;ak tprhs' wms
ys;kafka tfyuhs' tA;a tfyu
fjkak fokak neye'''
'''wdKavqj cku;h m%;sfCIam
lrkjdk th uyskao l< foag jvd
idyislhs' u;hg fkdj l%shdj,shg
wms .re l< hq;=hs'
fl wka;su wjia:dj fjkafk' tfyu
hla we;s lsfuka cks; lrkafka fl
.s,syqfkd;a wdfha kE" ta ksid fka tllg
leu;s fjuq lshk woyihs' tal jerhs'
tfyu fkdfjhs' rf ;SrK .kafk wms"
ck;dj' b;sx wms ksiqka u; Yajdih
;sh," wfma woyia" fhdackdj,g bvla
,efnkafk ke;sk th f;are f.k wfma
woyia bhg .ekSu i|yd wms iduQyslj
ilS%hj l%shd l< hq;=hs' wksjdhfhkau
n,mE l< hq;=hs' wms m;a lr.;a; wdKavqj
lsh, Tjqka uyck u;hg msgqmdka lrk
jer foaj,aj,g wms w; Wiaikak fka
keye' tl`. fjkak fka;a keye'
wms miq.sh ckdm;sjrKfha iy
uy ue;sjrKfha j;udk wdKavqj
n,hg m;a lsug l%shd lf<a iy Pkaoh
kafka jHjia:d fjkilg" ckjd.sl
m%Yakhg i fiug" jHjia:dj
;=<skau iudkd;au;djh ;yjqre lsug
ta;a isfjka hkafka l=ulao@
fuhg iyNd.s jQ iydh lajQ fldgia
yehg is,a iudcfha wo ojfia
ldhNdrh l=ula h hq;=o@
wdKavq m;a l<d lsh,d wms wfmalaId l<
fjkial lrkafka ke;sk wmsg i;=gq
fjkakg neye' fYaIfhka jHjia:djl
fjkila isjkafka jdIslj fkdfjhs'

ta ksid lrkjdk th yhg l< hq;=hs'


fuh ka ;sfhkjdg jvd wksjdhfhkau
fyd| tlla h hq;=hs' wms whla folla
.ek ys;, muKla fkdj u;= mrmrdj
.ek;a is;sh hq;=hs' fjkig wjYH woyia"
wdl,am f.dvdla ksiqka <`. ;snqKd'
tajd .Kka fkdf.k ck u;hg .re
fkdlr foaYmd,k fya;=u; muKla ;SrK
.kakjdk wms Bg reoaO h hq;=uhs'
is,a iudch f,i wms ;ju;a bkafka
uyskao NS;sfhka' ta ksid wdKavqjg fk
fohla lrkak wms bv fokjd' uyskao
tkafk ke;ak tprhs' wms ys;kafka
tfyuhs' ta;a tfyu fjkak fokak neye'
f rch jHjia:df fjkial fkdlr
bkak tlla kE' fudl=;a fkd bkafk
keye' fudkjd y fohs' ta;a ta wms wfmalaId
lrk fjkial fkf' wms fok fku
foalg tl`. fjkjdo@ f ms<sn|j wms
ys;kak fka' iudc" wdl whs;sjdisl
lshk jpk ;rla we;=,;a l<dg u"
tu whs;sjdisl mk;aj, ;snqKdg;a u'
we;af;kau fjdhska we;e whs;Ska wmsg
l,skq;a ;snqK tajd' ta;a tajd m%udKj;a keye'
tu whs;sjdisl thg jvd ixl,amShj kj
jHjia:dj u.ska bhg hd hq;=hs' talhs wms
wjOdrKh l< hq;= jkafka'
kj wdKavql%u jHjia:d imdokh lr.;a
f,dalfha fjk;a rgj, fuf,i ck
woyia uid lrk ,o ixfYdaOkj,
fujeks wnqold ;;a;ajhka u;=
;sfnkjdo@
ud th yhgu okafk kE' yenehs fufyu
fohla ;sfhkjd' jHjia:dfjka ish foa
n,dfmdfrd;a;= fjkak neye' fkamd,h
.;a;;a ol=Kq wms%ldj .;a;;a ta fol
;ud fuf,i imdokh lrk ,o fyd|u
jHjia:d f,i olajkaafka' kuq;a ta rgj,
m%Yak ishhg ishhla i`,d keyefka' f
ksid wms kjg jvd l,n, h hq;= keye'
fuh wmg ,efnk wka;su wjia:dj hkak

k ;Hdjla' foaj,a fjkia fjkafka"


;SrKh fjkafka" jHjia:dfjka u muKla
fkdf' kS;s;s imdokh" foaYmd,k
ixialD;sh iy wdl,am fjkiah hq;=hs'
th isjkafka jHjia:dfjka u muKla
fkdf' fkamd,fha ;ju m%Yak i,d
keye' tajd iug k foaYmd,k
ixialD;sh" iudc wdh;k fjkia h hq;=hs'
wmsg ksoyia wOHdmkh fumuKla fyda
;snqfKa jHjia:dfj ;s,u fkdf' 1930-40
.Kkaj, boka fjd ;snqKd' tfyu ;snqfKa
iudc n,mEu;a foaYmd,k ixialD;sh;a
tlal' jHjia:dfj ;snqK;a ke;;a iuq;sfh
;sfhkjdk tal tfyuhs' ta ksid l,n,
h hq;=;a keye' tl`. fjkak fk;a
keye' kuq;a n,mE lsu wjYHhs' wdKavqj
cku;h m%;sfCIam lrkjdk th uyskao
l< foag jvd idyislhs' u;hg fkdj
l%shdj,shg wms .re l< hq;=hs' fl wms lSfj
ke;ak wfmka jevla keye' iq jEka ;r
oreKq ke;sjqkdg ta ksy`v lsu Nhdklhs'
ta .ek wms l;d l< hq;=hs' uyskaog nh
fj,d ysh;a we;s' ld,h kak;a we;s'
fufyu fl lrf.k hkak bv fokak
neye' wdKavq ks;ru cd;sjd u;h

ikikak yokjd" im%odhsl


u;hgu .re lrkjd" uQ,Oujdka
iekiSug W;aidy lrkjd' tAl tl
u;jdohla k wehs wfma u;h@
tAlg .re lrkafka keoao@
nyq;r fou< m%cdjf.a u;h@
th fkdi,ld ykjdo@
fuu kj wdKavql%u imdok
l%shdj,sfha ck;djf.a woyiaj,g
jkdlula ,nd .ekSug"
.re;ajhla ,nd .ekSug
wms tlaj l%shd l< hq;=hs'
th wms bfha we;s
yis ldhNdrhla'
idlPd igyk

iqld fmfrd
2016 weh

ldka;dj iy udOH iduQyslfha fcHIaG


jevigyka iy iCIK ks,Od"
l=uqkS ieuqfj,a uy;ah kj wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkh inkaOfhka oelajQ woyia fuys f'

'

md,sfka;= wdikhla kd.; hq;af;aa


mCIhg fiajh lsug fkdj
uyckhdg fiajh lsughs'
- l=uqkS ieuqfj,a

;udkfha kj wdKavql%u jHjia:djla


ms<sn`oj idlPd fjkjd' Y%S ,xldj
jeks rglg fujeks wdKavql%u jHjia:d
ixfYdaOkhla jeo.;a jkafka wehs@

wmg ka ;sfhk wdKavql%u jHjia:dj


ixfYdaOkh u jeo.;a hehs ud is;kjd'
Bg fya;=j tys fkdfhl=;a m%Yak ;sfhk
ksid' tllaa ;uhs wo rf ;sfhk ;;a;ajh
.;af;d;a iuyr kS;sj, ksYa;ju
fjkiafldg ie,lS isjk ;eka ;sfhkjd'
mj;sk udkj ysl rduqjg wkqj nefjd;a
tA kS;s foaYSh fyda cd;Hka;r m%;shlg
wkqj imdokh fj,d keye'
B<g wf;ka kS;shla f.akfldg b;du;a
fl ld,hla ;=< tA kS;sh md,sfka;=f
iu; flfrkjd' yeu kS;shlau tfia
iu; ug fmr ta ksS;s wfma jHjia:djg
iumd; fjkjdo" .e,fmkjdo hkak
fidhdn,d h fjkial lsug;a fhdackd
bm;a lsug;a yelshdj ;sfhkjd'
wkq.ukh l< hq;= ls%hdmmdh tfia jqj;a
we;a;gu isfjkafka ta kS;sh blaukskau
md,sfka;=j yryd flfia fyda iu;
lr .ekSuhs' oekg ;sfhk jHjia:dj wkqj
kS;shla iu; jQ miq ta kS;sh inkaOfhka
miqmrula lsf yelshdjla keye'
8

weh 2016

"

tA jf.au jHjia:djg mska fndfyda kS;s


wkqu; lr.kak;a mqjka' fuh kg
;sfhk jHjia:df ;sfhk Yd, wvqmdvqjla'
tfia mekfjk kS;s foi kej; ne,Sula" tu
kS;s ixfYdaOkh lsula" tu kS;sj, mj;sk
wvqie,ls,s fyda mriamr lreKq ksfodia
lsf yelshdj jHjia:dfjka wmg ;sh
hq;=hs' mrK kS;s bj;a lsug w;a kS;shla
;sh hq;=hs' uf.a u;h k kS;sh yeuodgu
ixfYdaOkh lrkjd fkfjhs" kuq;a wmg
yeuodu;a isoaOfjk fohla ;uhs h kS;shla
m%dfhda.slj ls%hd;aul lrkak mqjkao" neo"
hk ldrKh' fkdtfia k tys wvqmdvq
;sfhk nj fkkafka wkqu; jQjdg miqjhs'
tA ksid kS;sh we;a;gu ksrka;rfhkau
uyck iqNisoah i|yd ixfYdaOkh lrkak
mqjka ;;a;ajhl ;sh hq;= nj uf.a
woyihs'
wdKavql%u jHjia:df we;e j.ka;s u.ska
fjkiafldg ie,lS .uH jk nj Tn
i|yka l<d' tA lsk j.ka;s Tiafiao@
lsk ldrKd inkaOfhkao@
wfma wdKavql%u jHjia:djg wkqj ieliqkq
fm!oa.,sl kS;s .Kkdjla ;sfhkjd'
WodyrKhla f,i uqia,s kS;sh" f;aij,df
kS;sh tA jf.au Wvrg kS;sh;a ;sfhkjd'

fYaIfhkau lido kS;sh" bv yd foafmd,


Wreuh inkaOfhka mj;sk kS;s" jdyh
inkaOfhka ;sfhk kS;s hkdh .;fyd;a
ia;%Skag fjkiafldg ie,lSulaa tA kS;s u.ska
isfjkjd' rcfha bv whs;sh .;af;d;a
bv ixjOk wd{dmk; (1935 - Land
Development Ordinence) tl yryd bv
fnodyef mshd .DyuQ,slhd yehg
i,ld bvf whs;sh Tyqg ,nd fokjd'
fuhg wkqj mshdf.ka miqj bvf whs;sh
tkafka jeuy,a mq;dg' fuh h,amekmq
kS;shla ksid wksjdhfhka th ixfYdaOkh
h hq;=hs'
tA jf.au whdf,a hEf mk; .;fyd;a
tA mk; bx.%SiSka f.ka wmg wdmq lsisu
ylska wmg wod< ke;s kS;shlaa' ta mk;
hgf;a ia;%Ska fYaIfhka rd;%S ld,fha
whdf,a hdf fpdaokdj msg w;awvx.=jg .kq
,nkjd' tfukau f mk; hgf;a ia;%Ska
,sx.sl Y%lhkah hk fpdaokdj f.dkqlr
ia;%Ska w;awvx.=jg .kq ,nkjd' ,sx.sl Y%uh
lshk tl ,xldf zwmrdOhla fkfjhsZ
yenehs ,sx.sl Y%lfhl= jqK;a fkdjqK;a
ia;%shla rd;%s ld,fha w;awvx.=jg .ekS
kq;a f mk; ;sfnk ksid isfjkjd'
fufia w;awvx.=jg .kq ,enQ ia;S%kag
fmd,Sish iska i,lk wdldrh fndfydag
,sx.sl w;jr iajrEmfhka isfjkafka'
ia;%Ska muKla fkdfjhs wfma rf j;a
fjk iu,sx.sl iy ixl%dka;s ,sx.sl
ckfldgiaj,g reoaOj;a tAa mk; md

;sia jirl hqoaOhlg miq W;=re kef.


kysrg hlsis hlg ta m<d;aj,g wod<
md,khla ta m<d;aj, bkak ck fldgiaj,g
,eh hq;=hs' tal fldfyduo lrkafka lshk
tl wms h<s;a l,amkd l< hq;=hs'
talg me,eia;r od,d" jHjia:dj tfyka
fufyka ixfYdaOkh lr,d f rf cd;sl
m%Yakh i|kak neye' cd;sl m%Yakh
i|kak wms mqrjeishd iy jHjia:dj w;r
;sfnk inkaOh .ek kej; is;sh hq;=hs'

flfrkjd' tu ksid f kS;sh wms bj;a


lr.; hq;=hs' WodyrK f,i cd;Hka;r
udkj ysl kS;s wkqj .;al<
iu,sx.sl;ajh kS;sfhka ;yk lrk g
Tjqkag meye,sj fjkiafldg ie,lSula
isfjkjd' iu,sx.sl;ajh ,xldf kS;sfhka
;yk' tal;a wmg lsisu ylg wod<
ke;s bx.S%iSka 1800 .Kka j, mekjQ merKs
kS;shla' th f Y; jIhg lsisu hlska
wod< lr.kak wjYH keye'
B<g jHjia:d ixfYdaOkhl ia;%Skag
wu;rj iudcfhka fldkalsug ,lajQ ;j;a
iudc lKavdh fjkiafldg fkdie,flk
m kS;s yokak lsh,d fYaI b,a,Sula
lr, ;sfhkjd' fu;k meye,sju wd.u
me;af;ka isjk fjkiafldg ie,lS
.;af;d;a WodyrK f,i cd;sh" l=,h"
ia;%Ska u ksidu Tjqkag tfrysj b;sydifha
mgka idm%odhslj fjkiafldg ie,lS
isfjkjd' wfkl foaYmd,kh .;af;d;a
ia;%Ska ue;sjrKj,g bm;a f
m%Odk foaYmd,k mCIj,ska ia;%Skag lsis
fkl m%udKj;a whqka kdu fhdackd
,efnkafka keye' md,sfka;=jg" m<d;a
iNdj,g" m<d;a md,k wdh;kj,g fuf;la
kdufhdackd ,e we;af;a ishhg 4;a 8];a
w;r iq m%udKhla' ;j;a iuyr ia;s%lalj,
lsisu kdufhdackdjla ia;%Skag ,efnkafk
keye' ld,dka;rhla ;siafia iudch ;=<
uq,anei ;sfnk wiudk;ajh we;s lrk
woyia iy l%ufo fjkqjg O ckfldgia
iy lKavdhj,g iudkd;au;djh N=la;s
h yels fYaI Odk jHjiA:dj u.ska
iy;sl lrkak mqjks'
B<g 13jk jHjia:d ixfYdaOkh .;fyd;a
m<d;a iNd l%uh iy n,h fnu ms<sn|
tys m%;smdok ;sfnkjd' ta inkaOfhka
jHjia:df ksfoaY ;snqK;a ljodj;a tajd
ls%hd;aul fj,d keye' 13jk ixfYdaOkhg
tyd ys .sh m<d;a iNd ugka n,h
uOH.; lrkafk fldfyduo lshk
tl .ek kej; wms is;kakg wjYHhs'
fYaIfhkau ;sia jirl hqoaOhlg miq W;=re
kef.kysrg hlsis hlg ta m<d;aj,g
wod< md,khla ta m<d;aj, bkak ck
2016 weh

fldgiaj,g ,eh hq;=hs' tal fldfyduo


lrkafka lshk tl wms h<s;a l,amkd l<
hq;=hs' talg me,eia;r od,d" jHjia:dj
tfyka fufyka ixfYdaOkh lr,d f rf
cd;sl m%Yakh i|kak neye' cd;sl m%Yakh
i|kak wms mqrjeishd iy jHjia:dj w;r
;sfnk inkaOh .ek kej; is;sh hq;=hs'
bx.S%isfhka lshkj Social contract lsh,d'
wmsg mqrjeishd yehg rch;a tlal ;sfnk
iudc iuq;sh fudllao lshk tl .ek
kej; wms is;kak fka' talg wo lu
wjia:djla we;a ;sfhkjd' we;af;kau fuh
mj;sk jHjia:djg ixfYdaOkhla f,iska
fkdj ish hq;af;a w;a jHjia:djl
wdldrhghs'
f kj, isfjka mj;skafka wdKavql%u
jHjia:df ixfYdaOkhlao ke;sk kj
jHjia:djla flgqm;a lsuo@
ud lshkafka w;au jHjia:djla yefokafk
fk lsh,d' fudlo ta wjYH;djh wmsg
;sfhkjd' ka wms jHjia:d ixfYdaOk
ls%hdj,shg bm;a jqfKa miq.sh ckaofha
mCIh fmdfrdkajla kakd n,hg
wdfjd;a kj jHjia:djla bm;a lrkjd
lsh,d' ug yefk yg fu;k fmd
wmeye,s;djhla ;sfhkjd' wdKavqj
f.khk-wdKavqf kdhl;ajh .kak
t'cd'm'h kj jHjia:djla .ek l;d l<d'
wfkla me;af;ka ckdm;sjrhd jHjia:d
ixfYdaOkhla .ek l;d lrkjd' jHjia:d
imdok ls%hdj,sh ;=< kj wdKavqj jHjia:d
imdokh ls%hdj,shg uyck woyia uiSu
i`oyd lgqjla m;a lrkq ,enqjd' ,xldf
yeu ia;%slalhla mqrdu .sh tA lgqjg
tA tA m<d;aj, ckhd iska fkdfhl=;a
fhdackd" woyia bm;a l<d' f bm;a
lsj, kj jHjia:djlg we;=<;a l<
hq;= foa l=ulao hk wruqfKa isg ;uhs
ck;dj woyia bm;a ls lf<a' tu ksid
kj jHjia:djla lshk ;ek boka ;uhs
wms f ls%hdoduh yd n,kak fk' talg
wms n,mE l< hqq;=hs' ta lgqf jd;dj
bm;a jQjd' tys b;d jeo.;a fhdackd
rdYshlau wka;.;hs' l%shd;aul fjka hk
jHjia:d imdok ls%hdj,shg ;=< f lgq
10

weh 2016

jd;df tk uyck woyiaj,g fldf;la


rg bvlvla ksudKh fjkjdo hkak wms
wjfhka ish hq;=hs' ienekau ish hq;=
jkafka kj woyia iy fhdackdj,g ixf
jQ kj wdKavql%u jHjia:djla imdokh
uhs'
B<.g wfma jHjia:df iudc" wdl
whs;sjdisl ;yjqre fj,d kE' ta
whs;sjdisl uQ,sl whs;sjdisl yehg
;yjqre fjkak kE' w;a wdKavql%u
jHjia:djg iudc" wdl" whs;sjdisl
uQ,sl whs;sjdisl yehg we;=<;a l<
hq;=hs lshd wms fhdackd l<d' wo wfma
jHjia:df fYaIfhkau ie,ls,a,g
.kafk foaYmd,k whs;sjdisl' j;af
whs;sh wfma jHjia:dj ;=< keye' NdIKfha
ksoyi" tydfuyd hEf ksoyi" f;dr;=re
k.ekSf whs;sh" jOysxidj,ska je<lS
isf ksoyi wfma jHjia:df ;sfhkjd'
ta;a ksjilg we;s whs;sjdislu" fi!LH iy
wOHdmkhg we;s whs;sjdislu fjd uQ,sl
whs;sjdisl yehg ;yjqre fj,d keye'
tu ksid ud olsk wdldrhg zj;a f
whs;shZ hkak uQ,sl whs;sjdislula f,iska
we;=,;a jqjfyd;a tu whs;sjdislu ;yjqre
lsug rchg tA ish im;a" myiql
ck;dj fj; ,nd ug neula we;sfjkjd'
wms lshkafk rchg tajd ls%hd;aul lsug
wjYH Odk fhdokak lsh,hs' WodyrK
f,iska iEu flfkl=gu j;aug ksjila
;sh hq;=hs hkafkka woyia lrkafka ish
fokdgu fkdf,a ksjila ,ndh hq;=hs
hkak fkdfjhs' ish fokdgu ksjila
,nd .ekSf yelshdj" jgmsgdj" myiqlu
f.dvke`.Sug rch ne ish hq;=hs hkakhs'
wvq uqo,g ksjdi ixlSKj,ska fyda ta ta
wdodhj,g i,k wdldrfhka ksjila
,nd.ekSf yelshdj we;sjk wdldrhg
jevigyka" jHdmD;Ska ksudKh fjkak
fka' thg ksYa; jev ie,eiaula ;sh
hq;=hs' fjd ia;%Skag fYaIfhkau n,mdk
whs;sjdisl' f whs;sjdisl .ek wms
ia;s%lal 22l jev l<du ia;%S lKavdh
bm;a l< m%Yak yd nefjd;a we;a;gu
tAjdfha jeo.;alu wmg l .kakg mqjka'

ia;%Ska uqyqK fok iqfYaIS m%Yakhla yehg


ia;s%hlg /lshdjla lsf whs;sh .;af;d;a
B<g j;aug i,k jegqmla iys;
/lshdjla lsf whs;sh" ke;ak ;ukaf.a
wdlh hdka;ka f.dvk.d .ekSug
muKla iajhx /lshd .ek muKla fkdis;k
iaridr wdlhlg jevodhS f,i odhl
hyels" ksYa; wdodhula ,eh yels tA
jf.au iqrCIs; /lshdjla ;sh hq;=hs'
iajhx /lshd fkfjhs' ia;%Ska .ek l,amkd
lrk g yeuodu ys;kafka iajhx /lshdjla
.ek' wms lshkafk rch iska iar /lshd'
iar wdodh we;s iqrCIs; /lshd ia;%Skag;a
;sh hq;=hs' t;fldg ;ukagu lshd ksjila
;sh hq;=hs' B<g ta ksjfia whs;sh ;ukag
;sh hq;=hs' ke;ak wvqu ;rka iu
whs;shj;a ;sh hq;=hs' right to self and
housing lshk ldrKfha isg ;hg we;s
whs;sh ;yjqre jk wdldrhg' wms l,amkd
lf<d;a mdkSh c,h jeks j;a ug wjYH
;j;a fndfyda ;sh hq;= foaj,a iudc-wdl
whs;sjdisl yehg ;yjqre h hq;=hs'
ke;sk j;aug ;sfnk whs;sh imQK
jkafka keye'

mqrjeishdf.a whs;sjdislula' tal wdKavq


lrk whf.ka wdrCIdug ;sfhk ffk;sl
rduqj ms<sn| ,sh,a,la' wjdikdjg wmsj
md,kh lrk whu iskauhs-wfmka
lsisu woyila fkdf.k f ,sh,a, wms
fjkqfjka yokafk' fujeks uyck woyia
uiSula Tiafia w;a jHjia:djla imdokh
flfrk wfma rf m%:u wjia:dj fuhhs'
uu;a tu lgqj bfha uf.a woyia bm;a
l<d' idudkH ck;dj f ms<sn`oj mqj;am;a
j,ska l,d fuh jeo.;a-jkd wjia:djla
yehg ykdf.k woyia bm;a lrkjd
ud gqjd' ;S%frdao r: herka" iajhx/lshd
lrk ms wh" lvidmamq lrk wh" tA jf.au
udkj ysl ms<sn| jevlrk is,a iudc
ksfhda;hska lsysmfofkl=;a f w;r yshd'
uu jemqru lafla is,a ixOdkj,g wh;a
fkdjk uyck ksfhda;hska msila' rf
ia;s%lal 25 mqrdu f uyck woyia uiSf
lgqj .syska woyia ,nd.ekS isl<d'
ta ksidu lgqj bhg wd fhdackd ms<sn|
ie,ls,su;aj kj jHjia:djla imdokh
lsf ldhNdrh md,sfka;=jg mej,d
;sfhkjd'

f w;a wdKavql%u jHia:dj i`oyd ,o


uyck m%;spdr inkaOfhka hula
lsj yelso@

f jkg fuu jHjia:d imdok ls%hdj,sh


ms<sn| O u; .egq mj;skjd' fuu
u; .egq inkaOfhka Tn ork woyi
l=ulao@

rch iska uyck woyia ,nd.ekSf


ksfhda; lgqj i`oyd (Public
Representation Committee on
Constitutional Reform)1 ksfhda;hska 18
fofkl= m;al<d' tys idudlhska ;=ka
fofkla ia;%Ska' Y%S ,xldj ckrchla njg
m;au we;=j 1978 iy 1987 hk jIj,
isjQ ixfYdaOk o we;=,;aj m%Odk ixfYdaOk
3 lau isjQ wdKavql%u jHjia:djla ;ud
wmg wo ;sfhkafka' 2000 jif;a kj
jHjia:djla i|yd flgqm;la bm;a
flreK;a th m%;slafIam jQjd' f yeu
jHjia:d ixfYdaOkhlu uyck u;
uiqula isjqfKa keye' foaYmd,k mCI
iska Tjqkag iqiqhs lsh, ysf;k ixfYdaOk
;uhs f.kdf' rgl jHjia:dj lshkafka
1

https://www.colombotelegraph.com/index.php/final-report-of-public-representations-committee-on-constitutional-reform-full-texts-in-three-languages/

fYaIfhkau cd;sl m%Yakh inkaOfhka


.;fyd;a kj jHjia:dj ;=<ska f
inJOfhka bm;a h hq;= iu l=ulao"
th jHjia:djg we;=<;a jkafka flfiao"
tA jf.au 13jk ixfYdaOkh" fYaIfhkau
n,h uOH.; lsu fyda n,h fnodyeu
inkaOfhka isjkafka l=ulao hkak
ms<sn`oj O u;jdo bm;a fjka ;sfnk
nj fmfkkjd'
wks;a ldrKh k fn!oaOd.u m%uqL wd.u
h hq;=o@ ke;sk wd. ish,a, tlfia
ie,lsh hq;=o@ lshk foa .ek;a .egqula
;sfhkjd' tfyu;a ke;ak wfma
jHjia:dj wkd.dl jHjia:djla
(secular constitution) h hq;=o" we;e wh
2016 weh

11

isxy, iy fou< NdId folu iuj


cd;sl NdId yehg ie,lsh hq;=hs'
kuq;a fuh ls%hd;aul lsf fndfyda
wvqmdvq ;sfnkjd' f wvqmdvq ke;s
lr.ekSu ms<sn|j l;sldjla mj;skjd'
lshk ;j;a ldrKhla ;uhs fn!oaOd.ug
m%uqLia:dkh kafkd;a wfkla wd.j,g
fjkiafldg fkdie,flk hg ta
wd.j,g fYaI ;ekla jHjia:dj ;=<
i`oyka lsu u.ska f .egj ih yelshs
lsh,d'
isxy, iy fou< NdId folu iuj
cd;sl NdId yehg ie,lsh hq;=hs' kuq;a
fuh ls%hd;aul lsf fndfyda wvqmdvq
;sfnkjd' f wvqmdvq ke;s lr.ekSu
ms<sn|j l;sldjla mj;skjd' wms tAl .ek;a
ys;kak fk' ta jf.a foaj,a ;uhs iudc
l;sldj; ;=< ;sfhkafk' cd;sl m%Yakh
.ek mjd idlcd l< yels wdldrhl
jd;djrKhla ;sfhkjd' n,h uOH.;
lsu" fnod yeu ;uhs fYaI m%Yakhla
yehg ;sfhkafk' cd;Ska w;r m%Yakhla
yehg fuh u;= fkdlr ksudKYS,S
wdldrhlska YS% ,dxlsl wkkH;djh
;ndf.k wmg w;a jHjia:djla
yokak mqjkao hkak l,amkd lsu
wjYHhs' cd;sl;ajhg lsish fyda wvq
ie,ls,a,la fkdjk ish,a,kagu YS% ,dxlsl
wkkH;djhla wjYHhhs lshk ;ek
bka jHjia:dj yefjd;a wmsg m%Yakhla
fjkafk keye' g fmr jHjia:d ilia l<
wjia:dj, isxy, - fn!oaO m%uqL;ajh f
mokula ;snqKd' f mokfuka bj;afj,d
YS% ,dxlsl jHjia:djla" rdcH f.dvke.Su
(state building) lshk ixl,amh;a tlal
wmg fyd| w;a jHjia:djla yod.kak
mqjka'
we;e uyck woyia bm;a lsj,
cd;sl fldh .ek mjd fhdackd bm;a
jkq wm gqjd' wmg m%pKav fldhla
;sh hq;=o lsh,;a l;d jqKd' m%pKav;ajh
12

weh 2016

ixfla;j;a lrk lvqjla" isxyfhl=f.a


rEmhla iys; ,dxPkhla ;sh hq;af;a
wehs@ wfma fldfha ,dxckh h hq;af;a
l=ulao lsh,d' b;sx wms fn!oaO iudchla
;=< wysxidjdoh w.hkjd k wms j;a
jkafka ta ixl,amh;a tlal k tjeks
oreKq rEmhla wfma cd;sl fldhg fudlgo
lshk m%Yakh u;=fjkjd' ;j;a me;a;lska
fldh imQKfhka fjkia lrkak
neo@ fldhg u,la jeks imQK fjkia
fohla odkak neo lshk woyiq;a bm;a
jqKd' t;fldg lsisu cd;shla fyda wd.ula
fYaI;ajhla olajkafka ke;sj wmCImd;S
(neutral) mdgla fyda ,dxPkhla cd;sl
flhlg .kak neo lshk ldrKh;a
fhdackd jqKd'
meje;aug ksh; m<d;a md,k ue;sjrKh
inJOfhka woyila bm;a
lrkjdk@
meje;aug ksh; m<d;a md,k ue;sjrKh
fjkqfjka mj;sk rch hgf;a hym;a
fohla isjqKd' ia;%Skaf.a ksfhdackh
,ehsia;= yryd m;alsu 25]lska ;yjqre jk
wdldrhg m<d;a md,k mk;g ixfYdaOkhla
we;=<;a l<d' iqrejk ,o m<d;a md,k
wdh;k 235 gu wmg isfha ia;%Ska 84
fofkla' tA lshkafka" 2] la muK' f w;a
ixfYdaOkh;a tlal ia;%Skaf.a m%udKh 2000
lska muK jefjkjd' thska ljodj;a ke;s
hg my<u ugf md,khg ia;%Skaf.a
odhl;ajh f yelshdj ,efnkjd' tal
f,dl= fohla' Wmf;a isg urKh olajdu
wfma ;j,g inkaO ;ek yehg ;ud
m<d;a md,kh i,lkq ,nkafka' wo m<d;a
md,k wdh;kj, ;sfhkafka" tajdg hkak
f,dl= Wkkajla olajkafka fldka;%d;a wrka
mdrj,a yo,d" f.dvke.s,s yo,d fmdvla
;ukaf.a uh ire lr.kak mqjka
wdldrfha foaYmd,k ixialD;shla tlal'
ta ksidu ;uhs m<d;a md,k wdh;kj,g
hkak f,dl= fmdrlEul=;a ;sfhkafk'
we;a;gu .u yhg ie,iq lrf.k
.f m%Yak fydka ykk ia;%Skag ;uhs
ta iqiqlu ;sfhkafk' .f fmd< fld;ek
o ;sh hq;af;a" .f msgksh" mdla tl"

mqia;ld,h tAjf.au m%cd Yd,d" .f


wdlh f.dvkef.k wdldrfha myiql
i,id u jeks yeufoalgu m<d;a md,k
wdh;k jeo.;a fjkjd' .f i;s neju
urKdOdr i;s" l=<k i;s" iuDoa i;s
wd yeu i;shlu .f jemqru iudc
fiajd lghq;= ie,iq lrkafk ia;%Ska' .f
wNsjDoah .ek jeu w;alSula ;sfhkafk
ia;%Skag' f ksid ia;%Skag fujeks wjia:djla
ksudKh u b;du jeo.;a' ta;a fuys tl
wvqmdvqjl=;a ;sfhkjd' ia;%Ska 1"600la m;a
jqKdg m<d;a md,kfha imQK wdik
ixLHdj 6"000la muK fjkjd' f ksid
,ehsia;=fjka m;au jf.au fldGdYj,g
;r lsf yelshdj;a ia;%Skag ,eh hq;=hs'
fndfyda g tu wdikj,g ;r`. jef
wjia:dj mqreIhskag muKla ,eh yelshs'
wms b,a,d iskafka ia;%Skag;a tu wdikj,g
;r jef wjia:dj hlsis m%;sY;hla
yehg fyda ,ndh hq;= njhs' wfma b,a,Su
foaYmd,khg yev.eiS" foaYmd,kh .ek
kf.k" foaYmd,khg tkak mqjka ta
w;d,u ;nkakg ia;%Skag;a bv ,nd fokak
lsh,hs'
,ehsia;=j,ska m;afjkjd jf.au
fldGdYj,g ;r. lr,d m;afjkak
ia;%Skag mqjka jk wdldrfha fYaI
Odk fuu ue;sjrK l%uh ;=<
;sh hq;=hs' m%cd;ka;S%h foaYmd,khlg
msfikak ia;S%kag yelshdj ;sfhkak;a
fk' ,ehsia;=j,ska ,efnk m;a
ms<sn`oj .;fyd;a thg mCIj, wNHka;r
m%cd;ka;%jdoh Rcq f,iu n,mdkjd' ta
jf.au mCIj, ;SrK .kakd ia:dkj,g"
kdufhdackd lgqj,g" Odhl lgqj,g"
;SrK .kakd ;ekaj,g ia;%Skag m;ah
yels ls%hdj,shla ilia h hq;=j ;sfnkjd'
t;fldg ;uhs my< ugf ia;S%kag mlaI
we;=f,a b|kau mq,a foaYmd,khla lsug
yelshdj ,efnkafk' wo fndfyduhla ia;%Ska
kslx kug ;rla idudl;ajfha bkakjd'
fndfyda fj,djg nyq;rhla mCI ia;%Skaf.ka
n,dfmdfrd;a;= fjkafk ue;sjrK ldf,
ms wfmaCIlhskag Pkao .kak fjfyi
uykais u" m%pdrl lghq;= iy /iaj,g
iyNd.s u jeks N+ldjka ;rhs' t;kska

tydg ls%hdld foaYmd,khlg ia;S%kag tkak


mqjka wdldrfhaa ;;a;ajhla ksudKh h
hq;=hs' m<d;a md,k wdh;k foaYmd,kh
;=<ska taa ;;a;ajh f.dvke.Su wjYHhhs'
yenehs mCI we;=f,a bkak ia;%Ska o f
wr.,h l< hq;=j ;sfnkjd'
t<efUk m<d;a md,k ue;sjrKh kj
Pkao l%uhlg meje;aug ksh; nj
lshefjkjd' fuu kj ue;sjrK l%uh
ia;%S wfmalaIlhskag fudk wdldrhlska
n,mdhso@
b ue;sjrKh Y% l%uhlg meje;aug
;ud ksh;j ;sfhkafka' flaj, wdik
l%uh iy iudkqmd;sl ,ehsia;=j hk
foj.hu fuhg we;=,;a fjkjd' flaj,
wdik l%uh ;=< jf.au iudkqmd;sl l%uh
;=<;a jdis ;sfhkjd' fuh ia;%Skag wjdis
iy.; jqfKa iudkqmd;sl l%uh" ukdm
l%uhg inkaO lsu ksid' ukdm l%uh
;=< fmdrlEula is jqKd' tA ksid ;ukaf.
mCI ;=< mjd ;rld;ajhla ksudKh
jqKd' m%pKav;ajh" Pkao uxfld,a, lEu
wd foaj,a isoaO jqfK;a f l%uh ksihs'
ukdm l%uh imQKfhkau bj;aa l<
hq;=hs' fhda; ue;sjrK l%uh flaj, wdik
l%ufha;a iudkqmd;sl l%ufha;a iY%Khla
jk ksid kj ue;sjrK l%uhla f,iska fuh
id:lf bvlvla ;sh yelshs'
ta;a iudkqmd;sl l%uh Tiafia ia;%Skag
wjdishla fkdjk hg ta l%uh yefokj
k ;ud fyd`o' fuu ,ehsia;=f m<uq ku
msfhlaf.a k fojk ku ia;%shlf.a jk
wdldrhg ,ehsia;=j ilia h hq;=hs' ta wkqj
is.a ie.a wdldrhg ia;%Skaf.a iy mskaf.a
k we;=,;a jk whqka kdu f,aLk
ilia l< hq;= hehs wms fhdackd lrkjd'
,ehsia;=jg k fhdackd l< wkqms<sfj<g
m;als is h hq;=hs' fuh" ,ehsia;=f
Tlafldu mskag uq,skau wjia:dj ,d
wka;sug ia;%Ska .ek ys;k l%uhla fkdh
hq;=hs lsh,;a wms lshkjd' wfkla m%Yakh
;uhs 25]la ia;%Ska m;a lsf foaYmd,k
mCI fldfyduo f ia;%Skaj f;darkafk
lshk ldrKh' f ioyd ksKdhl
2016 weh

13

ke;s ;dlal,a fkdfhl=;a wlghq;=l


isoaOfjkak;a bv ;sfhkjd' ,sx.sl
w,a,ia kafkd;a ,ehsia;=j,g hd .kak
mqjka lshk woyi iu. ,sx.sl n,mE
we;= udkisl m%pKav;ajhkag ,laug
yels nj kgu;a wmg iuyr ia;%Ska mejiqjd'
t;fldg f ;;a;ajh ke;s lrkafk
fldfyduo lshk foa .ek;a wms ys;kak
fk' wfkl jemqru ia;%sla ixOdhlhska
yehg bkafka ms' t;eka mgka ia;%Skag
wjdis isfjkakg mgka .kakjd' ue;sjrK
fldiu .;a;;a tys idudlhska ;=kafokdu
ms' tjeks ;SrK .kakd ;ekaj, ks,;,
orK ia;%Ska ke;s;r' wksjdhfhkau
t;ekg;a ia;%shla m;a l< hq;=hs lshk
fhdackdj wms lrkjd' tA muKla fkdfjhs"
ldka;d ixOdk we;= is,a iudc
ksfhda;hskaf.a iudl;ajhlska hq;= l=uk
fyda tallhla fuu ue;sjrK fldiug
wod,j ksudKh h hq;=hs'
wfkl mfhaIK lrkak mqjka fha
tallhla" ue;sjrK .ek" kS;s .ek idudkH
ck;djg kqj;a h yels f;dr;=re
uOHia:dkhla msysgqu l< hq;= fjkjd'
ue;sjrKj, ;sfhk m%;Ska fudkjo"

cd;Hka;r m%;Ska fudkjdo" ue;sjrK kS;s


fudkjdo" m%cd;ka;%jdoh" iudkd;au;djh
lshkafk fudllao" fjkiafldg ie,lSu
lshkafk fudllao jf.a foaj,a .ek wfma
ck;dj kqj;a lsu we;af;kau w;HjYHhs'
fuh ixl,amhla f,i ksudKh l<
hq;=hs fYaIfhkau mdie,a iy Yaj oHd,
YsIHhskag' bfha ckaoh ug iqiql we;s
;reK mrmqrg w;HjYH ;ekla yehg iEu
ia;s%lalhlu" m<d;lu fujeks uOHia:dk
tl ne.ska fyda msysgqu jeo.;a'
wms md,sfka;=jg" m<d;a iNdjg fyda
m<d;a md,k wdh;khlg f;a m;ah
hq;= jkafka uyckhdg fiajh lsf
f;kdfjka i mCIhg kE tmd foa
muKla lsug fkdfjhs' mqrjeishdf.a
m%.ukhg wjYH foa mqrjeishd iskau bgq
l< hq;=hs' ckaoodhlhkaf.ka o th ish
hq;=hs' md,sfka;= wdikhlg f;a m;a
wm fiajh l<hq;af;a mCIhg fkdfjhs
uyckhdghs'
ldka;dj iy udOH iduQyslfha fcHIaG idudldjla jQ ia;%S ls%hdldkS
l=uqkS ieuqfj,a uy;ah iska Y%S ,xld wdKavql%u jHjia:d
m%;sixialrKh ms<sn| uyck woyia uiSf lgqj ms<sn|j;a
ld,Sk foaYmd,k ikaoNh ;=< ia;S% ksfhdackh je lsu i|yd weh
,o w;alS ms<sn|;a l< idlPdjls'

dh;k

d,k w
m
a
;
d
,
m

25]

f ldagdj

ldgQkh( ouhka;s uq;=l=udrf.a


14

weh 2016

mq

xldf,a wms wy,d ;sfhkjd Jack


and the Beanstalk k jQ udhd fndax
je, .ek iqrx.kd l;djla' tA udhd fndax
je,la f.a wyi Wigu f.dia rka ;a;r
ouk ;drdfjla f.k tk cqx cela rfhla'
th <uqka i|yd 1700 .Kkaj, ,shejqKq
iqrx.kd l;djla jqj;a wo ieneka u >k
j<dl= iy ysu l w;ka
f,dalfha Wiu ;ekg .sh
.ukla .ek miq.sh ld,h
mqrdu udOH yryd l;dnyg
,la jqKd' yenehs tA wfmau
rjhla .ek' isyska
isrerlg ysl lshQj;a
ioaOka; udkisl n,hlska hq;=j" zuu ljod
y tjria lkao k`.skjdZhehs l=vd l,
isg isysk gq chka;s" f,dj Wiu ia:dkh
jk tjria l ;rKh lsfuka wmg
wNsudkhla /f.k wdjdfiau Y%S ,xld
b;sydihg;a tla jqKd' f jkg weh
.ek fkdokakd flfkla ke;s ;r' weh
iska fmdf udOH fj; lrk ,o zia;%shla
ys;=fjd;a kEu fohla l< yelshsZ hk
m%ldYhg uqyqKqfmdf;ka mjd h ixjdohla
we;s l<d' fYaIfhkau mska iska Bg
m%;sreoaO woyia m< lrka m%Yak lsulg
mjd ,lal<d' flfia fj;;a weh wm
rgg /f.k wd lS;sh iskduqiq uqyqKska
wms ndr.;a; o tA msgqmi chka;s ,nd.;a
w;sIalr jf.au iqkaor w;alS ms<sn|j wm
iu fnod yod.;a;d h'

iS;, ysu l tjria uqfka


br-y| tljr gqf''

weh kka chka;s l=reW;=md,' (Jayanthi


Kuru-Uthumpala) wef.a jdi.fuys w;a
njla ;snqKdg we;af;kau Bg hka iejqKq

tjria ;rKh l<


m<uq Y%S ,dxlslhd

chka;s l=reW;=md,
hula o ;snqKd' tA wef.a mshd rmqrkawmamqf.a
mrmrd mylska mej; wd fidfydhqrl=f.a
mrmrdjg wh;a wfhla hkakhs' f f;dr;=re
we;a;gu wm k.kafka zchka;sZ tjria l
;rKh l<dg miqjhs' chka;s iu l< iqyo
l;dnfya ish we;alS weh irdjg
fufia ia;r l<dh'

jf.a fohla lrkak we;a;gu uq,skau


'f
ug fkdf;areKdg" ldgj;a fkdlsjdg
ug mqx ldf, b|kau tjria l ke`.Sf
wdYdjla ;snqKd' jhi wjqre mfya b|ka u
jf.a j;af;a .ia ke.a.d" uu ;rla
fkfjhs whshhs udhs fokaku fmd,a .ia
Wv mjd k`.skjd" .ia Wv fi,a, f.j,a
2016 weh

15

yokjd" .ia fyd,jkjd jf.a foaj,a l<d'


wfma mQi;a wms;a tlal fndfyda fj,djg
.y Wv ysfh' uf.a foumshka Th
foaj,a lrkak tmd lsh,d ugj;a whshgj;a
ljodj;a lsjqfj keye'

ztjria ke.Sf WKla ug ;snqKd'Z


ud" udf.a Wmdh yeoEref bkahdf ,a,s
kqjr' tys uf.a merKs .=rejhla yuqug
.sh wjia:djl ux lald wef.a iehd ysu
lkaola wdikakfha .;a PdhdrEmhla' b;sx ux
lsjqjd ug;a y wdihs f jf.a ysu lkaola
k`.skak lsh,d' t;fldg uf.a .=rejh
kj ,a,sfha l ke`.Sf mqyqKqj ,ndfok
wdh;khla (Himalayan Mountaineering
Institute) .ek lsjqjd' f,dalfha uq,au j;djg
tuka ysf,a iu tjria l ke.mq
Imd flfkla jk fgkaiska fkdaf.a
mq;d tA ld,h ;=< l ke`.Su ms<sn| mqyqKq
mdie,la mj;ajka yshd' bkahdf

weh /f.k wdf iuia;


ia;%S mrmqrgu wvnrhls'
yuqod ks,Odkag ,ndfok mqyqKqfu
fldgila f,i k 28l l ke`.Sf uQ,sl
mdGud,djla fl' uu;a tA mdGud,dj
l<d' t;ekska 2013 isls lshk ia:dkhg
mqyqKqjg .shd' tys l k`.skafka" fldfydu
o .,al k`.skafka fldfyduo" l k`.sk
wjia:df we;sh yels frda.S ;;a;ajhka
(altitude sickness) fudkjdo" fldfyduo
th ykd.kafka" udrdka;sl ;;a;ajhlg
m;afjkjd k fldfyduo th
j<lajd.kafka jf.a foaj,a .ek bf.k
.;a;d' AMS - Acute Mountain Sickness
lsh,d wms bx.%Sisfhka lshkjd' tAl frda.hla
fkfjhs kuq;a udrdka;sl ;;a;ajhla'

chka;s l=reW;=md, tx.,ka;fha fvdaika k jQ


l k.sk wjia:djla'
16

weh 2016

lkaola uqkg k`.skg" Tlaiscka wvqu"


foaY.=Kfha n,mEug ;ukaf.a Yrh
yqre jqfKa ke;ak frda.S ;;a;ajhg
m;afj,d urKhg m;afjkak mqjka' f
frda.h je<h yels mshjr lsysmhla wms

wksjdhfhka k ish hq;=hs' m<uq ugu


;uhs wdydr.ekSu wmyiqu" ysfia roh
jf.a fmd foaj,a' tAl yefudagu jf.a
tkj" kuq;a Bg miafi jukh hkak fyda
la,dka; fjkak mgka .;af;d;a yu
Nhdklhs' tfyu jqfKd;a wksjdhfhka
lkafoka my<g nyskak fk' wikSm
fkd;ld by<g .sfhd;a fudf<a b,d"
fmkyj,g j;=r tl;=fj,d urKhg
m;afjkak mqjka' tjeks wjodk ;;a;aj
;snqK;a uu tys jer mqyqKqj ,eug
.shd" fudlo ug tjria hdug ;snqKq
wdYdj ksid' f lke`.s,a, we;a;gu ug
;snqK WKla ^iskdfika&' tA mdGud,dfjka
miafia ,xldjg we;a wdfha fkamd,fha
whs,ka mSla ^6200m) lshk lkao k`.skak
hk w;r;=r ;uhs ug udf.a tjria .ufka
ihd" fhdydka mSia yuqjqfKa' f lkao
k`.skfldg wmsg wE;ska tjria lkao
fmakjd' t;fldg uu fhdydkag lsjqfj;a
uu uefrkak l,ska ljody tjria
lkao k`.skak fk" Thdg;a hkak leu;s
o lsh,d' t;fldg wms fokaku ys;=f
f .uk wmsg tl;=fj,d hkak mqjka
k fyd|hs lsh,d' tA fjkfldg ysud,hd
fialEma tl olajd wms fjk fjku .syska
;snqKd' fhdydka b;du;a fyd| ;=frla'
,xldfjka wms fofofkla isu we;a;gu
tlsfkldg Yd, ffOhhla jqKd'
idudkHfhka f jf.a .ukla hkak
.eyeKq <ufhla wdihs lsjqjyu fndfydag
wjir fkd,efnk iudchla ;=< uf.a
mjqf,ka tmd fkdlshmq tl we;a;gu ug
wdYsjdohla' uf.a wudg mqx nhla ;snqK;a

wNsfhda.d;aul tjria ;rKfha .uka ud.h

chka;s tjria .ufka ish ihd jk fhdydka


mSia iu 2016 wfma%,a ui kuf nid k jQ
kjd;ekamf,a .;a PdhdrEmhls' msgqmiska tjria
lmx;sh'''

uu fyd| mqyqKqjla ,nd ;snqK ksid ux .ek


wehg iEfyk Yajdihla ;snqKd'
f .uk hkfldg wmsg kslxu hkak neye"
fydka ie,iq lrkak k' wruqo,a" tA
jf.au f .uk iQodk lrk WmfoaYd;aul
iud. ;sfhkjd' uu .sfha International
Mountain Guides (IMG) lshk weuldkq
iud.u iu' wfma lKavdhf 39 fofkla
f jif .shd' fkamd, rcfhka tjria
l ke`.Sf wjir n,m;% ,nd.; hq;=hs'
f yeu lkaolgu fjkia .Kka ;snqK;a
fkamd, rch jeu n,m;% .dia;=jla wh
lrkafka tjria lkaoghs' f n,m;%h
,nd.kak ;rla tla wfhl=g fvd,
11"000la muK IMG iud.u f.jkjd' Bg
wu;rj" lEu-u" Tlaiscka is,skavr" Imd"
l+vdr tA ish myiql iQodk lrkafka
IMG tflka' wmsg ;sfhkafka wfma we
imhd.kak tl muKhs'

th" tfia fufia mqyqKqjla fkdf


uqyq ugf isg Wi w 29"029la ^8848 m&
Wi f tjria lkao tl mdrgu k`.skak
neye' lkafo lEma myla ;sfhkjd' m<uq
lEma tl ;uhs fia lEma tl^mok
l|jqr&' t;ek b|ka ,xfjk yeu lEma
tlgu .syska wdmyq ysgmq lEma tlg tkak
fk' wdfh;a ojia nd.hla ;r fl
wrf.k fyd| foaY.=Khl i,l=Kla gq
jydu wdfh;a .uk wdrN lrkjd'
2016 weh

17

lEma 2 b|ka 3g .syska wdmyq wxl 2 gu


ye,d tkjd' tA jf.au lEma 3g .syska
ye,d wfha wjidk whrfha ;uhs l
uqkgu hkafka' tAl wms ykajkafka
frdfIka lsh,d'
fufyu lrkak fYaI fya;=jla ;sfhkjd
fudlo" tA yeu lEma tllgu ,x fjkjd
lshkafka fjkia w;alSula' tA mj;sk
foaY.=Khg wfma isrer yqre lsula ;uhs
tA mqyqKqfjka islf<a' b;sx fndfydau
bjiSfuka l,amkdfjka tA kS;s ;s yhgu
uu bIag l<d' bjiSfuka lshkafka mok
l|jqf b|ka 1 fjks lE tlg .syska wms
/hla bkakjd' t;ek yhg f.hlg;a
jvd Wi W,a yevfhka hq;a w;sYd, whsia
l= myqlr,d ;uhs lEma wxl 1g hkafka'
f whsia l= w;r ;sfhk Yd, ysveia
w;rg weof.k jegqfKd;a isjkfoa wms
okakjd' wfkl tAjd ks;ru fi,fjk iqhs'
tA ksid ys;g Yla;sh wrka nh me;a;lska
;sh,d wekshj,ska yomq bksu.la Tiafia
iSrefjka wh ;shkjd' wfma weiafol"
ll=,a fol ydu ;shdf.k wh ;eh
hq;=hs' tfyu n,k fldg f,dl= nhl=;a
fkkjd' tA jqK;a uu nejd' b;sx y
wuq;=hs' tl whla ;sh,d yqiaula .kak;a
fka' im;a;=j, ;sfhk W,a ksid bksuf.a
meg,s,d jefgkak;a mqjks' b;sx wmg ,d
;sfhk ,Kqj wfma bfka yhg wms la,sma
lr,d ;snqfK ke;ak ;h wk;=f'
uu ks;ru ugu l;d lr.kakjd zchka;s
yhg n,kak' la,sma tl od.kak-chka;s
ka wekakZ lsh,d' b;sx f l=nq whsia
we,a, (Kumbhu Ice Fall) yryd mia j;djla
;r Wvg my<g .uka lsu imQK .uka
pl%hg we;=<;a fjkjd' f fldgi ;uhs
b;du;a wiSreu fldgi'
Bg miafia myqjod wdfh;a fia lEma tlg
ye,d tkjd' miafi ojia folla ;r
fl wrka wdfh;a fia lE tflka
lEma wxl 1g .syska myqjod 2 jeks
lEma tl olajd meh 5-6 la ;r
wekak k' Bg miafia wdfh;a
fia lEma tlg ye,d tkjd'
18

weh 2016

tjria .ufka b;du;a wiSreu fldgijk l=nq


whsia we,a, miqlr hk wjia:dj'

wdfh ojia folla ;r fl wrf.k


lEma wxl 3g k.skjd' lEma wxl 3fka
ojila k;r fj,d bkak fk' tA iq<fa
ierg uf.a l+vdru lvdf.k hkjd jf.a
nhla fkkjd' iq<f.a ioafog kskao
hkafk;a keye' kuq;a fndfyda fj,djg
wmsg ;sfhk f;fygqjg wfma Imd we;a
wmsj l+oaoklx urkskaol jefgkjd' b;sx
f jf.a ;=kaj;djla ke`.,d neiaidg miafi
;uhs wmj lkao uqkgu k`.skak wkqu;
lrkafka' tAl;a tla;rd f.hlg muKhs
.uka l< hq;af;a' tA yereKqg ;j tl

wjia:djla ,efnkjd' tys wdfh;a jerhg


.uka lf<d;a t;ekska tydg .uk hdug
kqiqiq hehs i,ld bj;a lrkjd' b;sx uu tA
yeu wNsfhda.hla u fydka f;are wrf.k
b,lalh lrd hdug udkislj iQodk jqKd'

Ydl Yla;shg jvd udkisl Yla;sh


jeo.;a
f jf.a .ukla hkak we;a;gu ldhsl
Yla;sh wjYHhs' b;sx f yeu lvbulau
myqlr,d wjidk whrg wdjyu wka;su
ojfi miq.sh uehs 21 jeksod wfma
ufmkajkakka ld,.=Kh mCId lr,d
(weather window) luqkg hdu wdrN
l<d' lkao Wvu iq<f.a f.h mehg
lsf,dagr 200l muK f.hla'
tA wjia:df ldgj;au hkak neye' tA iq<fa
f.h ojia 3 isg 5la olajd ld,h ;=<
wvqfjkjd' tA ld,h fjkfldg wms yefudau
wr l ke`.Sf pl% mqyqKqj wjika lr
weather window tl tklx / ish hq;=hs'
b;sx fia lEma tflka wms 16 jeksod msg;a
fj,d l ke`.Sf pl%h fmrmu uq, b|ka
wdrN l<d'
f l wjg tlmdrgu ysu l=Kdgq
(avalanche) we;sfjkjd' iuyr fj,djg
l+vdr mska .,jdf.k lkafoka my<g
weof.k je,d ksiaiq h hkjd' ud iu
.uka .;a iuyr l k`.skakkag isjQ lror
olsk g udkislj jegqKq wjia:d;a ;snqKd'
Yrh WKqiq lrjk fYaI we 4 la
;r uu we|ka ysh;a tAl ord.kak ne
mqu iS;,la' tA;a wka;su ojfi Tlaiscka
Nd;d lrkfldg f,a .ukh je jqK
ksid we lla WKqiq fj,d hdka;ug
Yla;shla tk nj fkkjd' uu f .ufka
yeu wjia:djlu bf.k .;a fohla ;uhs"
fjf.a .uklg Ydl Yla;shg jvd
udkisl Yla;sh jeo.;a nj' f .uk hdug
fmr ux ls.,afmd;a;" msre;,d., jeks
l Wvg my,g lSm ierhlau jqjd' b;sx
mqjka ;r Ydl mqyqKqj ;snqK;a f
.ukg 75]la muK udkisl Yla;sh ;uhs
bjy,a jqfKa'

wjidk whr imQK lrkak iQodk jQ


ojfia ug we;a;gu Wkkajla kqKd' wfma
Imd yeu wjia:dfu wms iu yshd'
Imd lshkafka we;a;gu fkamd,fha llr
f.da;%hlg wh;a cklKavdhula' fkamd,
jf.au fn rf wh;a f f.da;%hg
whs;shs' iS;, fukau llrfha bmKq ksidu
f,aj, r;=rerdKq b;du;a jehs' b;sx wms;a
l pl%h wkq.uk lf<a lkaola uqkg
ke.,d nysk jdr .dkla mdid r;=rerdKq
je lr.kak' r;= rerdKq jefjkfldg
Yrh ;=< Tlaiscka ixirKh jelr
.ukg wjYH wu;r Yla;sh ,ndfokjd'
tA ksid Imdjre yu Yla;su;a' tl wfhl=g
tl Imd flfkla ne.ska yshd' b;sx tA
whg wms yqdla w.h l< hq;=hs f .ufka
iydhlhska yehg;a wmg i,lmq wdldrh
.ek;a'
lEma wxl 4 ;uhs wfma wjidk whr'
idudkHfhka tys Tlaiscka fldfy;au
ke;s ksid th urKSh l,dmh (death zone)
yehghs ykajkafk' gr 7"000 lg jvd
by<ska .uka lrk kEu flfkl=f.a Yrh
flka l uefrkak mgka .kakjd' udxY
fmaISka hug mgka.kakjd' lEu rjkafka
keye' lkak k jqk;a lkak wudrehs'
tA ksidu wefa ;ekam;a foh Yrfha
WKqiqu r|jd .ekSug Wojq fjkjd' b;sx je
f,djla .;lrkak neye' Yrh b;du;a
j,hs - tA;a uf.a Imd .uka l< wmdrla
f.au uu wh ;shdf.k hkak fk'
fjk me;a;lg ll=, w,laj;a ;shkak
neye' b;sx f jf.a O wNsfhda. ueo
21 jeksod ? 8 g wms .uk mgka wrf.k
myqjod mdkaor 5 fjkfldg tjria
luqkg <xjqKd'

luqfka wjodku iy lshd.;


fkdyels i;=g
lkao ke.,d wjidk wrhg hkfldg u
ug ys;d.kak nejqKd ux f ;r rla
f.jdf.k wdjo lsh,d' lshd.kak ne ;r
i;=gla kqfK' tod uehs 21 jeksod fmdah
ojila' l uqkg ke.a.yu fome;af;u
2016 weh

19

l nEjqu fmak ysul Odrhla ueo uu


ysfh' j me;af;ka y|;a" ol=Kq me;af;ka
br;a uu tlu fj,dfj gqjd' th yhgu
iqhs r;=hs fnda, folla jf.a uq,skau
fmkqfKa' mqu ,iaikhs' tA fudfyd; ug
wu;l lrkaku neye" tpr iqkaorhs' uu
lkao uqkgu hkfldg mdkaor 5'03 hs'
tA fudfydf;a -40F l jf.a iS;,la
Kqkd' wmsg yeu w;skau fmKqfk j<dl=
;rhs' je fj,djla /isu iqiq ke;s
ksid wms kd 10la ;r yshd' l uqkla
lSjdg tAl fmd bvla' tA iS;,g wmsg wf;a
.a,ia fyda weiam<|kd .,jkak fyd|
keye' iS;, fya;=fjka ;;a;amr .Kkla
;=< wfma wf;a wes,sj, iakdhq kdY
lrk *afrdianhs (frostbite) lshk frda.
;;a;ajhg uqyqK kafkd;a wf;a wes,s
lfj,d miqj .e,,d jefgkaak mqjka'
weia fkdfmkS hkak mqjka' iq<;a ord
.kak ne ;r ierhs' tA ksid fndfydau
wudrefjka wf;a .a,jqia mskau uu ,xldf
cd;sl fldh yq<g hkak fkd uf.a
fmdl tflka t<shg wrka" fldfydu y
uf.a Imdg lsh,d PdhdrEmhla .;a;d'
ud .sh lKavdhfuka uu fojekshg .sfha'
ug ys;d.kak wudrehs f ;r > .ukla
id:lj .syska wdmq tl .ek' fldpr
Ialro lshkjdk lkak fndkak"
ksod.kak wudrehs' fudlo lkafoa by<g
hkak hkak Tlaiscka wvqfjkak mgka
.kakjd' jeisls,s lsh,d wmg fjku
myiql ;snqfKa keye kuq;a ;djld,slj
wgjk ,o jeisls,shla wmg ;snqKd' wms
uQ;d my lf<a fnda;,aj,g' mir IKh
je<elaug ksr;u u< tla/ia lr lkafoka
my<g f.khdug lghq;= iQodk lr
;snqKd' uf.a udiaY=oah je<elaug fnfy;a
.;a;;a tA wjia:df th ksism jev lf<a
keye' uu b;du;a wmyiqfjka tA foaj,a
tlal;a .kqfokq l<d'
kej; lkao nysk wjia:df uf.a Tlaiscka
is,skavrh udrelroa fr.shqf,agrhg whsia
20

weh 2016

chka;s tjria l uqfka YS% ,xld Och w;e;sj

je,d Tlaiscka ke;sj uu kd 5la ;r


yshd' tAl ug f,dl= wNsfhda.hla jqKd'
fldfydu y lkao uqfkka lEma 4 g
nyskak meh 5la .uka l<d' mehl flhla
t;ek wrf.k wdfh;a lEma wxl 2g tkak
meh 9 la ;r .shd' .uk ksulrk g
myqjod ? 7 ;r jqKd' b;sx tA uq ojiu
meh 23la muK tl .gu lkafoka neiaid'
wfh;a lla fl wrka lEma wxl 1 g
l=nq whsia we,a, myqlrf.k wms myqjod
kjd;ekaj,g wdjd' we;a;gu .shdg miafihs
ug f;arefKa th ys;=jg;a jvd lshd.kak
ne;r wudre ldhhla nj'

.eyeKshla jQ ksidu wvqfjka


;lafiare lsu
fuu ch.%yKh i|yd wruqo,a fiu
fl;r Ialr jQjdhs lshkjdk f
imQK pdldjgu udi foll ld,hla
i|yd tla wfhl=g ,laI 99 la muK Yd,
uqo,la f.h hq;=hs' wfma tjria l

;rKfha wjidk whrh i|yd wkq.%yh


lajQ Fairway Holdings (Summit Sponsor)
wdh;khg ud m<uqj ia;=;sh mqo lrk w;r
mok l|jqrg wkq.%yh lajQ Y%S ,xlka
thd,hska .=jka iud.u" fi,dka nexl=j"
Y%S ,xld fg,sfld wdh;kh" fudfg,a
iud.u" ckYla;s rCIK iud.u" wmf.a
;dCIKsl fuj,^.sh& wkq.%dylhska jk
PETZL iy SEALS wdh;kj,g;a ia;=;sh mqo
lrkjd' ;j;a fndfyda iud. fj; f.dia
udhs fhdydkqhs f .uk hdug fmr wruqo,a
b,a,d ish;a" fYaIfhkau ud .eyeKshla
u wvq;lafiarejlg ,lalr iuyr wdh;k
wruqo,a ,ndfkd yshd' ug lshkak
;sfhkafk' .eyeKshla ys;=fjd;a kEu
ch.%yKhla lrd <d fjkak mqjka'
thg ;u Yrh l=vd o Yd, o" Wia-
nj n,mdkafka keye' wd;au Yajdih iy
lemu we;ak ;ukaf.a wruqfKa
ysksfm;a;g u hd yelshs'

"

chka;s wef.a w;alS tf,i wm yuqf


;nd wjika l<dh' kuq;a wef.a .uk
t;ekska kj;skafka ke;' l,lg fmr weh
ldka;dj iy udOH iduQyslfha jevigyka
ks,Odkshla yehg jir 10la muK
w;alS ,o iaa;%Sjd ls%hdldkshla'
flhd bkagkeIk,a wdh;kh iu o jir
folla muK ia;%S-mqreI iudcNdjh ms<sn|
fYaI{jhla f,i jev l< w;alS wehg
we;' tys iudcfha .eyeKq <uqkag tfrys
ia;%S mqreI iudcNdjh im%odhsl wdl,am
fjkia lsu i|yd uQ,slj u jev l< w;r
b,lal lKavdhu jQfha fYaIfhka u mqreI
mdYajhhs' ia;%Skag tfrys m%pKav;ajh
je<elau i|yd mqreI;ajh" mqreIdm;Hh"
hk f;aud Tiafia iudc u;su;dka;r iy
im%odhslj wdfrdamKh lr.;a mqreIhskaf.a
wdl,am fjkialsug lghq;= lrhs'
wef.a tlu wIaGdkh iudch ;=< .eyeKq
orejkag tfrysj mj;sk im%odhsl wdl,am
;=rka lr Tjqkaf.a isyskhka-b,lalhla
lrd .uka lr wIaGdkh lrd hdyels
ksoyia mirla f.dvke.Su fjkqfjka lem

lghq;= lsuhs' miq.sh wf.daia;= 24 k


ldka;d yd <ud lghq;= wud;HxYh iska"
zldka;d whs;Ska iq/lSu ms<sn| ikakdu
;dkdm;s OQrhZ wehg mskukq ,enQf
chka;sf.a ch.%yKh iuia; ia;%S mrmqrg
wdoYhla fukau kj cjhla ,ndug h'
tu iudc fufyjr i|yd weh kgu;a
ls%hd;aul we;s w;r bfha;a O
oial fmkajka ia;%shlg l< yels foa
fndfydauhla nj fmkaug ksh; h' weh
l k.skakshla muKla fkdj" oCI PdhdrEm
Ys,amskshla" udOHfkshla" msyskqldhla"
fukau .eUqre uqyqfoa .ukalsu (underwater
diving) jeks l%Svdj,g o olaIhs'
lke.Su islrkafka b;du;a iS; msila
jk w;r th l%Svdjla f,i ;ju;a ,xldf
ckm%sh ke;' wfkla l%Svdj,g fuka
ms<s.ekSula o ke;' kuq;a lke`.Su wef.a
m%sh;u fkdaodxYh jQfhka kg jir 10 l
muK tA ms<sn| ;dCIKsl kq iNdrhla
weh i;=hs' ,xldjg ;j;a f.!rjhla
tla l< chka;s fjkqfjka wfma rg l<
hq;= oE fndfyda nj wms oksuq' th yqfola
w;afmd,ika" iudk fyda wdYsjdoj,g
muKla iSud lsulg jvd weh iska lrk
,o lemls wm w.h l< hq;=u h' fuh
wkjYH .ukla" uqo,a kdia;s lsula f,i
flfkl=g is;=K;a ;ukag h wIaGdkhla
;sfnkjd k tu wIaGdkh lrd .uka
lsu uqo,g jvd YsIag nj chka;s ikd:
l<d h' wehf.a fuu ch.%yKh uquy;a
rggu jqj;a" wksjdhfhkau ia;%S mrmqr
fjkqfjka l< r ls%hdjla f,i wms olsuq'
wm iudcfha ish yelshdjka t<shg fkdka
tA;a rgg lS;shla f.k h yels chka;s
jeks iejqKq olaI;d ;sfnk ;j;a .eyeKq
orejka fldmuK k wfma rf we;ao@
chka;s" Tn fndfyda foa lemlr f Ialr
.uk ;=<ska ,xld b;sydihg ;j;a tla h
.eyeKshla-h hKshla f,i tlajQjdg
wmf.a m%Kduh'
f,dhqoka ch;%d

2016 weh

21

http://www.accreds.fr

f,ka fodr jikq '


wm"

miq.sh jir ;syl muK ld,hla


;=< hqoaOfhka mSvd rgl
mqrjeisfhda fjuq' tjka rglg iduh
iy ixys`hdj" hymeje;au jvd;a wjYH
jkafka wkd.; mrmqrj;a f f,aP
hqo .egqj,ska iy hqo udkisl;ajfhka
relr ;eh hq;= ksidfjka h' fuys uQ,sl
jYfhka cd;Ska w;r wfkHdakH iqyo;djh
jOkhu jvd;a jeo.;a f' ta yd iudkj
;uka l=uk wd.ula weoyqj o wfkla
wd.j,g .re lsug" iEu wd.ulu
mQcH mlaIj,o wd.l kdhlhskaf.a o
jkaokdudk lrk ck;djf.a o j.lSuls'
kuq;a miq.sh jI fol ;=k ;=<
foaYmd,k wjYH;d i|yd wgjd.;a isxy,
cd;sl n,uqj" fnd n, fiakdj iy uqia,s
W,ud ixOdkh iy ;j;a wd.l fukau
cd;sl f,an,a .eiQ ixOdk lsysmhlau rf
wd.l ixys`hdj ke;s lrka ysia Tf.
;=<g myiqfjka wd.jdoh iy cd;sjdoh
jmqrkakg jQfha h' wfma iuyr cd;s ysff;Is
iy wd. ysff;Is lshd f,an,a w,jd.;a
;l;Sre msila o wd.l wka;jdka
iu`. fm< .efikakg jQfha f,a ;=<g
cd;sl;ajfha j.SlrKh wdfrdamKh lr
.ksks'

22

weh 2016

isxy f,a
nei we;''''''

,xldf tla b;sydi mfohla wdrN


jkafka chf.a ,xld .ukfhka miqjh'
b;sydi l;d wkqj cnqoamfha ^bkahdf&
j.= rg is iqmamd foahg isxyhl=g odj
Wmka mq;%hd jkafka isxyndyq h' hKsh
isxy iSj,S h' fuu ore fofokd uj o iu`.
ish mshd jkfha ;kslr oud mefKa' miqj
isxyndyq iska odrl fm%aufhka ;uka fidhd
mefKk rere fjia .;a isxyhd ^ish
mshdKka& urd ouhs' Tyq j.= rg rclug m;a
f' isxyndyq ish ke.Ksh wUqlug f.k
rcl lrhs' Tjqkg odj Wmka l=urd ch
k f' chf.a fi,a,laldr uqrKavql
ksid mshrc;=ud Tyq rka msgqjy,a lrhs'
Tyq ,xldoamhg mefKa' tys yuqjk
l=fKs k hlaI f.da;%sl l=uh iu`. tlaj
Tyq iajfoaYslhka urd oud" ,xldoamfha
rc f' miqj l=fKsh o m,jd yk Tyq"
bkahdfjka rc l=uhl f.kajd f.k

,xldoamfha Tyqf.a mrmrdj msysgqjhs'


isxyhl=f.a f,a Y%j iEk cd;shla ksid
tjl mgka wm cd;sh isxy, jQ nj lshef'
^fuh ckm%sh uqL mrmrd.; b;sydi
l;djhs'&

m%d.aOkh msyS .sh g fyda iduQysl tald.%;dj


| jegqKq gl ixialD;sl ;sridr;ajhg
ydks is f' ^wurfialr ohd" 2012"
iuld,Sk Y%S ,xld iudch( iudc oHd;aul
.%yhla&

kuq chf.a ,xld .ukhg fmr isgu


b;d fm%!v b;sydihla wmg Wreuj we;'
wE; w;S;fha rdjKd hq.fha mgka wm rg
kqfuka" ;dlaIKfhka ms cd;shlaj is
njg idlaIs ,e we;' isjq fy<hka iQ rgla
jQ neka th isjq fy< fkdfyd;a miqj isxy,
jQ nj wmg ms<s.; yelsu idlaIsh f' hlaI"
kd." foaj" rdlaI hk f.da;% jdiSkaf.ka
iEkq isjq fy< isxy, jQ nj b;sydi
wOHhkhka ys fmkajd fo;s'

rgl ck;dj tluq;= wfkHdakH


iyfhda.S;djfhka hq;=j lghq;= lrkafka k
trg iudc m%d.aOkfhka fmdfydi;a rgla f'
iudc m%d.aOkfha O m%;sudkhka f'
kg wd.l wka;jdka iska jmqrk
l%shdldrl f iudc m%d.aOkfhka msyqKq
m%cdjl fLojdplh fmkakq lrhs'
uE; ld,fha ck;dj w;r me;sr .sh
isxy f,a Nd;dj cd;sjd l%shdldka iska
wgjd .;a;ls' h lsis ixOdkhl wjYH;dj
u; f*aianqla ^uqyqKq fmd;& .sKq wdY%s;j
fuu isxy f,a l;sldj jvd;a m%pdrh f'
iudc cd, fj wvj, jemqr .ejfik
;reK msi o fuu isxy f,a Wu;=jg tl;=
u fojdplhls' iudc cd, fj wv u.ska
muKla fkdj jdyk j, we,u i|yd
isxy f,a ial mjd ksl=;a lsu ;=<ska
fmkS hkafka fuh jvd;a ixOdkh jQ
l%shdjla njh' f wm by; u;= l< iudc
m%d.aOkfhka msyqKq iudchl ls%hdldrl h'

wm by; lajQfha isxy, cd;sh ia:dms; jQ


b;sydi l;djka h' kuq ckm%sh b;sydi
l;dj jk isxy f,a hkak cd;sl;ajh
yqjd olajkakg fhdojd .kakg ;r wo
cd;sudul hehs lshd .kakd msila W;aiql
we;' isxy,h ;=< isxy f,a we;ehs hkak
fndfyda wjia:dj, isxy, cd;s ysff;ISka
hehs y`kajd.kakd msia iska u;= lrk
,oaols' fYaIfhka jir folla jeks fl
ld,hla ;=< fuu isxy f,a l;sldj
jv jvd;a wef,kakg h' isxy f,a
l;sldj;g isxyhl= tla lr .ekSu u"
wm uq, oela jQ isxyhdf.a b;sydi l;dj
jvd;a ckm%sh lsug .;a W;aidyhls'
rgl iudc m%d.aOkfha msySu fya;=fjka
ckjd.sl" wd.l iy fkdfhl=;a
l=,f.da;%j, .egq biau;= f'
iudc m%d.aOkfhys flakaSh moku
Yajdih iy wka; in|;djhka h' kEu
iudchl Wla; iudc ixisoahla l%shd;aul
fkdjkafka k tu m%cdj wdl iy
ixialD;sl mydkshg ,la fjhs' ixialD;sl
;sridr;ajh m%cdjl .= ld,Sk meje;aug
iy wkkH;djhg w;HjYHh' wfkHdakH
Yajdih" lemlsu" kh iy iqNjd
m%;sudkhka w;HjYH f' tneka iudc

uE;loS rg mqrd me;s .sh isxy f,a l=uk


wruqKla i|yd wgjd .;af;a kuq th
msgqmiska we;af;a cd;sjd yd wd.jd fn
fLdjka h' h ixOdkh jQ lKavdhula
iska fuu isxy f,a Wu;=j rg mqrd jmqrkq
,en we;' fYaIfhka iudc cd,d fj wv
jk f*aianqla .sKq yryd Tjqka fuu wka;jd
woyia jmqrkafka fYaIfhka ;reK lKavdh
b,lal lrf.kh' ;reK lKavdh f*aianqla
yryd ish ;=re lKavdh fj; fuu mKsjqv
fnod .ekSu fya;=fjka" ks;e;skau wd.l
wka;jdkaf.a n,dfmdfrd;a;= bgq f' isxy,
rg" isxy, cd;sh hk ixl,amh m%p,s; lsug
m%pKavld foaYfm%aka hehs lshd .kakd
lKavdh f orkq ,nk W;aidyh ksid
isjkafka" kqre wkd.;fha ;j;a cd;sjd"
wd.jd .egq we;su muKls'
2016 weh

23

isxy f,a Wu;=j jHdma; jQfha yoj;skau


Y%S ,dxlsl jk wmg we;af;a isxy f,a h
hk ye`.Su wruqKq lr .ksks' fudk wd.u
weoyqj o l=uk cd;shl jQfha jQ kuq f
rf isxy f,a we;s mq;=kag hg;a ish
hq;=h hk ixl,amh me;sru u fuys we;s
f,aP;u ,laIKhhs' jdyk j, we,u
i|yd fkdf,a ial ,nd u yd
isxy f,a hkqfjka uqs; I ;reK
mrmqr b,lal lrf.k ksudKh lsu o
fuu ixOdk j,ska is lrkq ,eh'
f iEu isxy f,a hkqfjka uqs; ialrhla"
f,an,hla fyda Ij, isxyhl=f.a rEmhla
iu`. isxy f,a hkqfjka uqKh we;af;a
ckm%sh m%jdo l;dj jk isxyhdf.a we;a;ka
f rf uqka uq, f,i yqjd laug h'
fuu l;sldj iudc cd, fj wvj,
l%shd;aul jQ wdldrhka my;ska laf'
fuys wd.l wka;jdoh jemsu i|yd o
lsisjla yye fkdokakd msila fkdaoh
i|yd o fuu l;sldjka ;u ;ukaf.a ;=re
cd,d fj; ksoyia lr we;'

isxy f,a k tkak" fIhd lrkak'


cd;sjd ye`.S b;du ksudKYS,S f,i iudc
cd, fj wv u.ska fndfyda msila fj;
uqod yef' tys isxy f,a ms<sn|j f*aianqla
.sKq yryd fn .sh mKsjqv lsysmhla
fufia fjhs'
uu isxy," Th;a isxy, k fIhd
lrkak'
isxy f,a f,dj mqrd /fok isxy f,a'
isxy f,a k ,hsla lr fIhd lrkak'
upx f.dvlfj, wms;a isxy f,a
uqyqKq fmd;a yryd fn .sh fuu mKsjqv
ish,af,a u isxyhl=f.a fyda lvqjla w;ska
.;a isxyhl=f.a rEmhla iys;j ksudKh lr
we;' kqj;aj fyda fkdkqj;aj f mska;+r
iu`. Tjqka jvd;a fnod yod .kafka ;sika
i;l=f.a ;sika .;s.=K o hk mekh iudc
l%shdldrl ;=< wmg mek kef`.a'
24

weh 2016

ydhs" k.f wms;a isxy f,a fyd| o@


f tla;rd ylg uqyqKq fmd;a yryd fn
.sh mKsjqvhls' ydhs lSf bx.%Sis mkafkg
k.rfha wdfrg h yel' k.f wms;a isxy
f,a fyd|o@ lS l, wmg k yef`.kafka
fydf|a fudlla o hkakh'
by; lajqfka hkakka jdf,a hk" lrkakka
jdf,a lrk rgl mqrjeishka hehs lshk
msilf.a wroYS fnod yod .ekS h'
j;udkfha wm rf foaYmd,kfha o iudc
l;sldjka ;=< o yerjq ,laIh we;s
ckm%sh;u f*aianqla fkdfyd;a uqyqKq fmd;
wjd;ju hym; fiau whym; o jmqrkq
,nhs' ;Hdlduh jemsu whym;la f'
th ;reK mrmqr iska is lrkq ,eu
rglg orkakg isjk fojdplhla o
f' h rgl ;reK mrmqr nqoau;a ;SrK
.ekSfuka Tng f.dia wka;jd ,laIK
Yo lrkafka k f,dalfha wfkl=;a rgj,a
iu`. flaka.; ug we;s wjia:d o wju
lr .kS' kuq f*aianqla yrydu wm olsk
;j;a lreKla o we;' by; i|yka l<
mKsjqv .ek woyia olajk fyj;a lfuka
lrk pdrYS,S ;reK mrmqrla o isuh'
Tjqyq b;du;a wm%idofhka hq;=j isxy f,a
l;sldj wmjdohg" Wmydihg m;a lr;s'
tfukau jvd;a idufhka ixys`hdfjka hq;a
rgla Wfoid isxy f,a wka;jdoh hgm;a
l< hq;=h hkak o fmkajka lreKq lau
w.h l< hq;= f' fndfyda wjia:dj, f
cd;sjd wd.ljd wka;jdoh mrdch l<
hq;= njg woyia fnod.kakd msila isk
ksid h ;rulska fyda f isxy f,a
n,uqj, isxy md ` we;'

wd.l iy cd;sl wka;jdofha


isxy uqyqKqjr
fndn, fiakdj" rdjKd rdjh fukau
uqia,s wd.l wka;jdoh jmqrk ixOdk o
;uqkaf.a wka;jd ye`.= uqod yeug fudav
wka;jdkaf.a f.dka md fhdod .ekSu wm
miq.sh jir fol-;=k ;=< w;akaf|uq'
wjia:djd wd.l wka;jdka iy .sys

kdhlhska iska ksod iskd lue,s isxyhka


wj lr .ekSug f.dia is we;af;a
wk:hkau h'
f thg WodyrKhla jQ f*aianqla .sKq
yryd rdjKd rdjh kka fnod .;a tla
fmdaiagrhl jQ woyia h'

www.soft9000.com

uqia,s jHdma;jdohg md,lhska mshjr


fkd.;fyd;a wmsg f m%Yakh i|kak
fjkafka fufyuhs'

f fjkfldg lvq n,ldhla ygf.k


;sfhkjd' Thd,f.a woyia fudkjdo@
isxy, cd;sh fjkqfjka igka lrkak
jqfkd;a igka lrkjd lshk wh fIhd
lrkak n,kak' rdjKd rdjh
fuu ld,h jir .Kkdjl we;s jQ ;%ia;jd
hqoaOhla ksid mSvd ` ck;djg iduld
wkd.;hl wjYH;djh wjYHu hq.hls'
iduh fjkqjg uer n,h l%shd;aul lrk
cd;sjdka iy wd.l wka;jdka f lei
ljkafka ;j;a cd;sjd f,a ye,Sulg h'
by; lajQ f*aianqla .sKqu yryd yqjudre
jQ lvq n,ldh ldf.a jqjukdjg" ljqreka
iska wgjd .kakd ,oaola jqj o" uqLH
mrud:h jkqfha urlal,hkag jkak
.ymsh hk is;=,a, h' uqia,s ck;dj
j;ajk ksjdij, f.agqj, isxy f,a
ial iy fmdaiag we,u uE;l f
Wu;= msila iska is lrk ,' tys o
idudkH ck;dj jvd;a mSvdjg m;a h'
uqia,s jHdma;jdoh ms<sn| ixLHd;aul
ms<s.; yels lreKq ms<sn|j lsisfjl=;a
wOHhkhl fkdfhk w;r" f wka;jdka
is lrk tlu lghq;a; k ysia Tf.
;=<g oafYh" fudayh iy ffjrh jemsu
muKls'

yoj;skau Y%S ,dxlslhs


wm rgg fm%!v b;sydihlg Wreul
we;af;a h' rdjKd hq.h .ek we;s ckm%jdo
;=<ska uqL mrmrd.; b;sydi l;d wm
rf b;sydih ms<sn|j idlaIs foa' tfukau
;dlaIKsl leKS ;=<ska u;= lr .;a
n,kaf.dv udkjhd ms<sn| is lrkq ,enQ
mfhaIK ;=<ska o wm jir mkaoyilg jvd
> jQ b;sydihlg Wreul ,enQ wh njg
idlaIs fo;s' tfy b;sydihlg Wreul
,enQ wm isxyhdf.a f,k ;=< ;ju;a ysr
iskafkda fkdfj;a o hk meKh u;= f'
wfma cd;sl fldfha isk isxyhd u;=
lrkafka rgl fm%!v;ajh iy wdvnrhhs'
tfy;a isxy f,a fmdaiag j, isxyhd jQ l,S
lue,s" wka;.d" ymdlk ;sifkla njg
m;a we;'
wm yoj;skau Y%S ,dxlslhs njg m<uqfjkau
m;a jQfha l%sl l%Svdjg h' tho .S;hla
fjkqfjks' ^f rf fldhs ljqre;a
yoj;skau ;u uu jQ ,xldjg f.!rjKSh
f,i wdorh lr;s' tfy;a nc oukafka
ke;'&
tfukau isxyfmdjkaf.a l%u fmkakqf
o fi,a,ug h' kuq l%Svdj ;=< jQ
isxyfmdjka fjkqjg" .,af,k ;=< is
isxyhdf.a mrmqf jQ wukl wj lrka
f ierfikafka f,a yef,k .egqula
ksudKh lsug h' f .egqf uq," ueo isg
w. olajdu la `kakg jkafka ck;djg
h' wd.l wka;jdofhka iy cd;sjdofhka
.egqug uq, mqrk wka;jd wd.l
kdhlhska fukau foaYmd,k kdhlhska
wka;sf ish,a, u`.yer hkq ksh;h' tg
yoj;skau Y%S ,dxlslhs lshka isxyf,a
iu`. .kqfokq lrk mqoa.,hkag isjkafka
.=yd.; ug h'
fuu isxy," isxy f,a l;sldj ;=< jvd;a
olakg ,efnkafka rf mqoa., lKavdh

2016 weh

25

;=< we;s fkdikaiqkalu iy mqoa., wka;


in|;d | jeu h' th iudc oHdf
iudc m%d.aOkh |jeu f,i y`kajkq
,ef'
w;S;fha Y%S ,dxlsl iudcfha iduQysl;ajh"
wfkHdakH Yajdih" m%;sudk wd u;
mok jQ wka; in|;d ;fha fndfyda
wjia:dj, mqoa.,hskag" fm!oa.,sl iy
lKavdh jYfhka fkdfhl=;a m%;s,dN
w;alr ka whqre meye,s f' th iudcfha
.=ld,Sk meje;aug yd iudcfha l%udkql+,
meje;aug o Wmld we;' ^wurfialr
ohd( 2012" iuld,Sk Y%S ,xld iudch" iudc
oHd;aul .%yhla&
kuq wm w;r isk we;e msila w;S;
Y%S ,xldf fm%!v;ajh lshdmdkakg ;e;a
lrkafka isxy f,a we`.mqrd ;jrd .ksks'
f msyqKq iudc m%d.aOkhl m%;sM, fkdf
hehs lsj yelso@
rgl cd;shla f,i tluq;=j is;sh hq;af;a
yoj;skau Y%S ,dxlslhska f.dka jev
lsug fkdj meiqKq nqoahlska hq;=j l%shd
lsug lghq;= lsu h' rgl w;s nyq;rhla
cd;sjdohg wekaou b;d myiqfjka l<
yels ldhla nj wfma foaYmd,k kdhlhska
o wd.l wka;jdka o okakd lreKls'
fnd n, fiakd jeks ixOdk u.ska ue;l
Y%S ,xld ck iudcfha ka;kh fjkia
lsug .kakd ,o W;aidyh iq mgq fkdf'
Tjqka ;=< ;u rg fyda wd.u ms<sn|j ienE
lelal=ula fyda jqjukdjla ;snqfKa o ke;'
n,h Wfoid kEu fohla is lrk f
wd.l wka;jd lKavdh iska jmqrkq
,enQ isxy f,a jeks frda. i|yd ,s
jkafka fldhs ff,a;a ldg fyda lf hdug
n,d isk idudkH ck;dj u fokSh
;;a;ajls'
isxy f,a yoj;skau isxy, jeks f,an,a
lrejkaf.ka weish hq;= meKhka o idudkH
ck;djg b;sj we;af;ah' th Tjqkaf.a

26

weh 2016

iudc cd,d fj wvj,ska fyda f*aianqla


.sKq yryd fyda iudc.; l< hq;=j we;'
f,ka fodr | isxy fmda;lhd mS;D
>d;lfhl= fkdjkafkao@
tfiak isxy f,a ixl,amfha uq, we;af;a
fld;klo@
isxy f,a fjkqjg fmd ck;djf.a f,hska
;u oE;a f;;a lr .; hq;=o@
wd.l iy cd;sl ixys`hdjla m;k rgl
kej; kej;;a isxy f,a .ek m%jdo
f.d;kafka kej;;a cd;sjd .sks we,ug
fkdfo@ wm iska b;d hqKq ugulg
f.dvk`.d .;a wOHd;al .=K j.d moaO;Ska
f ldrrEms isxy f,a ud*shdjg f.dre
lr h hq;af;a o hkak kej; kej;;a iudc
cd,d fj wv j, ieirk msia iska
is;sh hq;= ldrKhls'
th fmd iudcfha o tfiau h hq;=j we;'

f,ka fodr jikq


isxy f,a nei we;'

tkd u,aldka;s

zisxy f,aZ jHdmdrhg tfrysj wka;cd,fha


uqyqKq fmdf;a m< jQ kauls'

2016 wf.daia;= 30 kg fhKq f,dal w;=reoyka jQjka isyslsu fjkqfjka


,xldf O m<d;aj,ska w;=reoyka jQjkaf.a mjq,aj, idudlfhda fld<U
ydr uydfoa t<suyka rx. mSGfha mej;s /iaug meK ishy'

w;=reoka jQjka ms<sn| ldhd,h(


kj hq.hla o ke;ak
;j;a ysia fmdfrdkajla o@

2016 wf.daia;= 11 k Y%S ,xldj ;=<


w;S;fha is jQ ysxikhg f.drejQjka
i|yd jeo.;a khla h' Y%S ,xldf
md,sfka;=j n,y;ald yd iafPduh
fkdjk w;=reoka " wd.sh w;la ke;s
mqoa.,hka ms<sn|j mlaId lsu iy
uYkh lsu i|yd m<uq iar wdh;kh
msysgqu msKsi kS;shla mekjQfha tk h'
w;=reoka jQjka ms<sn| ldhd,h (OMPOffice of Missing Persons) wjidkfha
f.drejQjkag ms<s;=re iemhSug;a ksy~;dj
wjika lsug;a iu;a h yels h' ka;hska
f.ka fndfyda fofkl= g l,ska miq
mrula ke;s mlaIK .Kkdjla yuqf
fmkS isg we;' wf.daia;= 11 k ka;hskag
jeo.;a khla jqj;a md,sfka;=j ;=< is jQ
oE fmkakq lrkafka w;S;h i,ld ne,Sug

hdf Y%S ,dxlslhka uqyqK fok wm%udK


wNsfhda.hka h' md,sfka;=j 2016 uehs
udifha OMP mk;a flgqm; .eifldg
Bg wNsfhda. lsug yd ixfYdaOk bm;a
lsug m%udKj;a ld,hla ,nd ka kuq;a
uka;%Sjre lsysm fofkla md,sfka;= iNd
lghq;= lvd lmam,a lsu i|yd w;sYh
kska; wdldrfhka l%shd l< w;r i;Hh
fidhd .ekSu inkaOfhka oyia .Kkla
fokd ljr fyda n,dfmdfrd;a;=jla ;enqf
k th iqka lsu i|yd brd u m%h;ak
oerEy' uka;%Sjre lsysm fofkl= l<
.vu ksid wfkla fndfyda uka;%Sjrekag
m%;sikaOdkhg wod< ;SrKd;aul ldrKhla
inkaOfhka idlPd lsu i|yd
jdohlg ;snQ wjia:dj o Y%S ,dxlslhkag
w;S;hg uqyqK u i|yd W;aidy lsug
2016 weh

27

;snQ wjia:dj o wys h' tu wjia:dj


iajdk ldhd,hls' OMP idudlhska
u. yereK o lsysm fofkl=f.a .v
udkj whs;sjdisl" cd;Hka;r udkqISh
ksid mk;a flgqm; k;r fkdjk njg
kS;sh" udkqISh .eg iy lreKq fiu
wdKavqj iy;sl h' fou< cd;sl ikaOdkh
we;= fCIa;% .Kkdjla ms<sn| fYaI{;dj
(TNA) iy ck;d uqla;s fmruqK (JVP)
iys; iajdk mqoa.,hka h hq;= h'
we;= m%Odk mdYajlrejkaf.a iydh we;sj
tla tla idudlhdg ;=ka jirl ia:djr
md,sfka;=f kS;sh iu; flreKq w;r ks, ld,hla iy ks, ld, foll iSudjla
ta wkqj w;=reoka jQjka ms<sn| ldhd,h
o mj;S' ldhd,fha uQ,ia:dkh fld<U
msysgqug yelshdj ,eK'
msysgqh hq;= w;r wjYH m fCIa;% ldhd,
oeka wm i;=j w;=reoka
msysgqh yels h' f.dre
iy wd.sh w;la ke;slu
jQjka fndfyda fofkl= mjid
OMP hkq jHjia:dodhl
mlaId lsu i|yd iar
we;af;a ;ukag inkaO u
iNdf
ks

foa
Y
h
u;
wdh;khla msysgqjk kS;shla
i|yd m%fY ug myiql
ckdm;sjrhd iska m;a
we;s kuq;a Y%S ,xldj ;=<
ie,fik fyhska ldhd,h
w;=reoka jQjka iy wd.sh
fCIA;%fha ;sh hq;= nj hs'
flfrk idudlhska
w;la ke;a;ka ms<sn| ksYa;
y;a fofkl=f.ka
OMP i;=j we;af;a wd.sh
ixLHd f;dr;=re iys; lsis u
iuka; iajdk
w;la ke;slu iy w;=reoka
ks, ixLHd f,aLkhla ke;'
ldhd,hls' OMP
u ms<sn| isj,g wod<j
uE; lghq;= yudr l<
idudlhska udkj
;uka fj; bm;a flfrk
mrK.u fldiu fj;
whs
;
s
j
dis
l
"
cd;Hka
;
r
meKs,s inkaOfhka
wd.sh w;la ke;s mqoa.,hska
udkqISh kS;sh" udkqISh
fidhd ne,Su" fidais lsu
ms<sn| meKs,s 25"000lg
.eg
iy
lreKq
fiu
iy mlaIK meje;au
jvd ,eK' jir .Kkdjla
we;= fCIa;% .Kkdjla
i|yd jQ ksfhda.hls'
;siafia O fldij,g
;j;a meKs,s oyia .Kkla
ms<sn| fYaI{;dj iys; f wkqj wdrNfha u
biau;= l< hq;= ;SrKd;aul
,e we;' ka fmkakq
iajdk mqoa.,hka
fiau uQ,sl lreKla jkafka
flfrkafka Y%S ,xldj mqrd
h hq;= h'
w;=reoka jQjka ms<sn|
oyia .Kkla .ska .g u
ldhd,h jkdys i;Hh
ms<s;=re fidhka isk
fidhd hk wdh;khla" f.dre jQjkag
nj hs' fndfyda wjia:dj, mjq,a
ms<s;=re fidhd hdf inkaO h yels
idudlhska mlaIKhla mdid iyNd.s
jkafka ;ukaf.a wdorKShhka fidhd .ekSf iar wdh;khla nj hs' tys iarNdjh ksid
fndfyda fldi uqyqK we;a;dla fuka
fyda wvq u .Kfka ms<s;=rla j;a ,nd
ksfhda.h h<s w;a lsula is f oehs
.ekSf n,dfmdfrd;a;=f t,a,S f.k h'
hla ke;' f ksid w;=reoyka jQjkaf.a
fndfyda Ialr;djka iy wNsfhda.
ldhd,hg (OMP) mq,aj mlaIK is
fkd ;ld flfrk f fi,a, tla
lsug;a ld,h ms<sn| iSudjlska blauka
uQ,sl m%Yakhla u;= lrhs( uf.a wdorKShhdg
fkd lghq;= lsug;a yelshdj ,ef'
is jQfha l=ula o@
fidhd ne,Sf tallhla msysgqu i|yd
OMP hkq l=ula o@
Odk kS;sfhka imdokh flfrk kuq;a
w;=reoyka jQjkaf.a ldhd,hg g o ish
OMP hkq jHjia:dodhl iNdf ksfoaYh
wNsu;h m fjk;a tall fyda wxY msysgqjd
u; ckdm;sjrhd iska m;a flfrk
.; yels nj kS;sh ;=< ksYa;j i|yka f'
idudlhska y;a fofkl=f.ka iuka;
ldhd,hg we;e tajd oYl .Kkdjla mqrd
28

weh 2016

ysfok f meKs,s inkaOfhka mlaIK


meje;aug wjYH fYaI{ iy ;dlaIKsl
iydh ,nd .; yels nj bka iy;sl f'
kS;sh ;=< wd.sh w;la ke;s mqoa.,hd
j.SlrKh flfrkafka mq,a wdldrfhks'
Y%S ,xldf W;=re kef.kysr .egqu ;=<
fyda tys m%;sM,hla f,i mSvdjg m;a wh
fyda zl%shdka;fha wd.sh w;la ke;s hehs
j. flfrk mqoa.,fhl= fyda foaYmd,ksl
fkdikaiqka;dj fyda is,a ler,s flda,dy,
ksid mSvdjg m;a mqoa.,fhl= fyda n,y;ald
w;=reoka j,ska ish mqoa.,hka wdrlaId
lsu ms<sn| cd;Hka;r m%{ma;sh ;=< w:
ksrEmKh lr we;s wdldrfha n,y;ald
w;=reoka f isula fyda jYfhks' mq,a
j.SlrKh ksid n,y;ald w;=reoka
yd wd.sh w;la ke;s mqoa.,hska hk ldrKd
fol u we;=<;a jk nj iy;sl kuq;a fuys
RKd;aul me;a; jkafka OMP ;=< meKs,s
Yd, ixLHdjla f.dv.eiSug bv ;su
ms<sn| NS;sh hs' tmuKla fkdj" n,y;ald
w;=reoka yd wd.sh w;la ke;slu hk
fol u mlaId lsug ksfhda.h ;snqK;a
th fkd ;ld iuyr f.dre jQjka u;=
lrk ldrKhla k w;=reoka jQjka ms<sn|
ldhd,fha kduh ;=< n,y;ald w;=reoka
ms<sn| i|ykla fkdu hs' OMP wdY%s;j
flfrk wNsfoaYkh ;=< fuh meye,s
lr ish f.dre jQjka mq,a Ih m:h
wjfndaO lr .kakd nj iy;sl l< yels
fj;s hs wfmalaId l< yels h'
OMP ksfhda.h mlaIK meje;au
i|yd wjYH fYaIs; n,;, b;d ksYa;
jYfhka imdokh lrk w;r kS;sh ;=<
f n,;, meye,s f,i m%ldYhg m;a f'
iuyr fplfhda OMPfg%dacka wYajfhl=
hehs o rKrejka ,jd j. ug fodr
jD; lrk nj o m%ldY lrka ys;du;d
lreKq lD;s lr;s' tu fplhka yuqf
u;= l< hq;=j ;sfnk m%Yakh k OMP
ksfhda.h ;=< fpdaokd bm;a lsu
fyda kvq Nd. lsu ms<sn| lsis u fYaIs;

i|ykla ke;s iy wjidkfha f.dre


jQjkag ms<s;=re ,nd h yels mlaIK i|yd
muKla Odk imdokh jk ;;a;ajh
;=< tjeks l;jHhla bgq l< yels jkafka
flfia o hkak hs' fkdoekqj;a hehs is;sh
yels wh Wfoid lsj hq;= jkafka i;Hh
oek .ekSf whs;sh f.dre jQjka i;= uQ,sl
whs;sjdislula nj;a ms<sfj<ska n,hg m;a
Y%S ,dxlsl wdKavq iska iydh fok ,oaola
nj;a h' flfkla ms<s;=re fidhd .ekSu
i|yd w;S;fha fldi .Kkdjla m;a
flreKq kuq;a tjeks fldi yuqjg
.sh fndfyda fokd ;ju;a ms<s;=re i|yd
fmdfrd;a;= fjka iskafka h hk ;lh
ie,ls,a,g .ks;s'
wfkla fplfhda OMP mlaIKj,
idlaIs wd{d mk; neyer lr ;su .ek;a
fpdaokd bm;a lsu i|yd jHdc idlaIs /ia
lsug bv ;su .ek;a i|yka lr;s' tfy;a
by; u;= l< lreK ke.S is' OMP jkdys
fpdaokd bm;a lsf lsis n,;,hla
ke;s" ms<s;=re fiu i|yd ksfhda.hla
we;s" lreKq fidhk wdh;khla muKls'
idlaIs wd{d mk; wod< jkafka wmrdO
hqla;sh fidhk whg muKls' f yd iudk
Odk udkj ysl fldi mk;
;=< o oel .; yels h' uE; kS;s.;
lrk ,o f;dr;=re oek .ekSf whs;sh
ms<sn| mk; OMP yg wod< fkdjk
njg lreKquh jYfhka idjoH m%ldY
lrk iuyr wgqjdlrefjda o is;s' fuh
wi;Hhls' ryiHNdjfhka hq;=j f;dr;=re
,nd fok wjia:dj, yer f;dr;=re oek
.ekSf whs;sh ms<sn| mk; OMP yg
wod< jkq we;' flfkl= OMP mkf;a 15^1&
j.ka;sh lshh hq;= h' th fuu Odkh
imdokh lrhs'
OMP idudlhka" ks,Odka" fiajlhka
yd WmfoaYlhka" ryiHNdjfhka hq;=j
;ukag oekq fok ,o lreKq inkaOfhka"
ryiHNdjh wdrlaId lsu;a ryiHNdjh
wdrlaId lsu i|yd wdOdr lsu;a l< hq;=h'
2016 weh

29

f;dr;=re oek .ekSf whs;sh ms<sn| mkf;a


Odk tjeks f;dr;=re inkaOfhka
wod< fkdjkq we;'
wk;=rej fuh 2015 md,sfka;=j
iska n,d;aul lrk ,o ,o oykj jk
wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOkh iu. ii|d
ne,sh hq;= h' ixfYdaOkh ;=< tk 14A
j.ka;sh f;dr;=re oek .ekSf whs;sh
ykajd kafka wod< lr .ekSu inkaO
fYaIs; iSud ls iys;j h' bka fufia o
lshef' zkS;sh iska tjeks iSudjka kshu
flfrkafka m%cd;ka;%jd iudchl wjYH;d
m h' ryiHNdjfhka hq;=j oekq fok
,o f;dr;=re wkdjrKh lsu je<elau
i|yd h'Z f whqka u" 2016 f;dr;=re oek
.ekSf whs;sh ms<sn| mkf;a 5^1& ^f&" ^g&"
^h& iy ^i& j.ka;s ;=< " ;=ka jk mdYajhla
iska ryiHNdjfhka hq;=j rdcH wldhla
fj; imdokh flfrk f;dr;=re fj;
m%fY u ms<sn| iSud ls wdrlaId flf'
wdKavql%u jHjia:df 14A j.ka;sh iy
f;dr;=re oek .ekSf whs;sh ms<sn|
mk; uqukska u lshjqj fyd;a flfkl=g
f;dr;=re fj; m%fY u inkaOfhka
ukd fya;= iys;j iSud ls lsysmhla
muKla mkjd we;s nj fidhd .; yels jkq
we;' wka ish,a, u f;dr;=re oek .ekSf
whs;sh ms<sn| mkf;a Ih m:hg jD; h'
OMP yg f;dr;=re oek .ekSf whs;sh
ms<sn| mk;ska ndOd fkdjk nj f wkqj
meye,s h'
kS;sfhka kshu flfrk fYaIs; wjia:dj,
yer th f;dr;=re imdokh l<
hq;= h' f ldrKh inkaOfhka ;Ska
fok wgqjdldrhka yd fplhka wod<
wdKavql%u jHjia:duh Odk yd kS;sh
imQKfhka jgyd .ekSug wiu;a u
fyda idjoH f;dr;=re me;srfuka ydkshla
lsug ys;du;d m%h;ak oeu fyda f folu
isu we;a; jYfhka u wjdikdjls'

30

weh 2016

sangam.org

kS;suh wdrlaIKh yereKq g f.dre


jQfjl= iy$fyda idlaIslrefjl= iska
,nd fokq ,nk f;dr;=re inkaOfhka
h ;rul ryiH Ndjhla wjYH nj
ms<sn| m%dfhda.sl .eg o mj;S'
kS;suh wdrlaIKh yereKq g f.dre
jQfjl= iy$fyda idlaIslrefjl= iska ,nd
fokq ,nk f;dr;=re inkaOfhka h
;rul ryiHNdjhla wjYH nj ms<sn|
m%dfhda.sl .egj o mj;S' ks, mlaIKj,g
iyNd.s u inkaOfhka f.drejQjkag iy
idlaIslrejkag ;ckh lsu" wvkaf;ag
lsu hkd jYfhka n,mE flreKq wjia:d
w;S; w;aoelS iska biau;= lr oelaf'
mqoa.,hkag wdrlaIdj ms<sn| ;ckj,g iy
uqr lsj,g uqyqK mEug is jQ uE; u
fldiu mrK.u fldiu hs' i;Hh
fiu i|yd jQ ish ksfhda.hg wjxl jk
kE u iajdk mlaIKhla ryiHNdjfhka
hq;=j imdokh flfrk f;dr;=re iqrlaIs;
nj;a wkkH;djka wdrlaId flfrk nj;a
iy;sl l< hq;= h' tjeks iq/ls;djla
fkdmej;=Kfyd;a OMP inkaOfhka
Yajdih yg fkd.kq we;s w;r wdrlaIdj
ms<sn| ie,ls,su;a j,g ;=vq h yels h'
OMP w;S; uq,ms j,ska fjkia jkafka

flfia o@
Y%S ,xldj i;=j rdcHh iska fufyhfjk
mlaIK fldi .Kkdjla o we;=
mlaIK ms<sn| > ,ehsia;=jla we;'
tajdhska lsysmhla ;kslr u n,y;ald
w;=reoka iy$fyda wd.sh w;la ke;s
mqoa.,hka inkaOfhka h' f.drejQjka
oyia .Kkla f wfkal uq,ms bhg

f.dia w;S; is yd wmfhdackhka ia;r


lr we;' fndfyda fofkl= mlaIKhla
mdid iyNd.s fjka" O mqoa.,hkag yd
wdh;kj,g w;aoelS h<s h<s;a ia;r
lrka" fuh fndfyda j;djla is lr
we;' W.;a mdv yd m%;sikaOdkh ms<sn|
fldiu (LLRC) iy mrK.u fldiu
jeks uE; fldi yuqjg f.dia w;=reoka
jQ fyda wd.sh w;la ke;s ;u wdorKShhka
.ek lshd mjq,a idudlhska ms<s;=re b,a,d
lkak, lrk ie lsysm j;djla u uu
gqfj' fndfyda wjia:dj, Tjqkaf.a
f.!rjh flf,isK' fndfyda fofkl=g
;ukaf.a m%Yakj,g ms<s;=re fkd ,eK'
fujeks w;aoelSj, m%d:kdj" w;Dma;sh"
fldamh" vdj" wfmalaIdj" l,lsu hkd
fndfyda ixlSK yeS fj,S mj;S' fndfyda
fofkl= lshd isfha ms<sfj,ska n,hg m;a
wdKavq iska lrk ,o uq,ms wid:l
we;s nj;a ;j;a fldiula msysgqfuka
fjkila we;s f hehs Yajdi fkdlrk
nj;a h'
by; i|yka ish lreKqj,ska u;= jkafka
OMP w;S; uq,msj,ska fjkia jkq we;af;a
ukao hk m%Yakh hs'
) m<uq lreK" th jkdys iS; ld,
mrdihla iys; mlaIKhla fkdj
w;=reoka yd wd.sh w;la ke;slu
ms<sn| is inkaOfhka mlaIK
meje;au i|yd wjYH im;a iy
fYaI{;dj imhd .; hq;= iar
wdh;khla nj hs'
) mlaIK meje;au i|yd fYaIs; n,;,
iys;j md,sfka;= mk;lska msysgqjkq
,nk th l,ska m;a lrk ,o jHQyd;aul
fodaI iys; fldij,g jvd hqKq jQjls'
) OMP yg ld, iSudj fyda N+f.da,Sh
m%foaYh inkaOfhka iSudjla fkdue;s
w;r w;=reoka yd wd.sh w;la ke;slu
ms<sn| ish is uid ne,sh yels h'

) f;dr;=re ,nd ug fyda meKs,a,la


lsug kEu flfkl=g OMP yuqjg hd
yels h'
) OMP yg wfkl=ka iska mshjr .efkk
f;la fmdfrd;a;= fkd f.dre jQjka
iu. f;dr;=re fnod yod .; yels h'
) f.dre jQjkag jka f.jk nj yd
m%pKav;ajh h<s we;s u je<elau i|yd
mshjr .efkk nj iy;sl lsu i|yd
OMP yg wfkla rdcH wdh;k iu. tlaj
jev l< yels h'
) OMP i;= /ljrKh ms<sn| n,;,j,g
wdrlaIdj ms<sn| .eg flfrys wjOdkh
fhduq flfrk nj;a OMP iu. inkaO
u ksid f.dre jQjka m,s.ekS,g uqyqK
fkdfok nj;a iy;sl l< yels h'
tfuka u" ryiHNdjfhka hq;=j OMP
fj; imdokh flfrk f;dr;=re
wdrlaId flfrk w;r idlaIslrejka tjeks
f;dr;=re fnod yod .ekSu ksid
m,s.ekSj,g ,la f hehs h h
hq;= ke;'
ndOd lsu ms<sn| hlska f;drj YajikSh
wdldrfhka lghq;= lsug wjYH im;a"
fYaI{;dj yd iajdk;ajh OMP fj;
imdokh flfrk neka f mshjrhka
i;=gg fya;= jk w;r f.dre jQ mqoa.,hd
flaka lr .;a m%IaGhla u; lghq;=
lrk nj tajdhska iy;sl f' wdKavqj yd
wfkl=ka OMP hkq l=ula o hkak ms<sn|
oekqj;alu kexu;a Bg wjYH im;a yd
fYaI{;dj imdokh lsu;a th mlaIK
mj;ajd ;ukag ms<s;=re imhk YajikSh
hka;%Khla hehs f.dre jQjkag Yajdih
;nd .; yels nj iy;sl lsu;a oeka
;SrKd;aul h'

wo ojfia OMP jeo.;a jkafka wehs@


ms<sfj<ska n,hg m;a wdKavq Y%S ,xldj mqrd
ie,lsh hq;= mqoa.,hka ixLHdjlg wd.sh
w;la ke;s Tjqkaf.a wdorKShhka isk ;ek
2016 weh

31

.ek ms<s;=re iemhSug m%h;ak ord wid:l


we;' jir .Kkdjla ;siafia flreKq
mlaIK" uYk" lgq yd fldi ish,a,
u ms<s;=re fiu ms<sn| f uQ,sl l;jHh
bgq lsug wiu;a we;' tjeks uq, ms
.ek Yajdihla ke;slu fkd ;ld
oyia .Kkla fokd iyNd.s jkafka B<
wdrNfhka ms<s;=re iemfhkq we; hk
n,dfmdfrd;a;=fjks' mlaIK mj;ajd
ms<s;=re fiug wjYH n,;, iys;
kj wdh;khla w;HjYH jkafka w;S;
uq,msj, wid:l;ajhka yd jHqyd;aul
fodaIhka ksid u h'

OMP f jer ksjer lr .ekSug


wjia:djla imdokh lrhs' mQpdk
l;dj,ska Tng f.dia wid:l m%h;akhka
oerE jir .Kkdjlg miqj ;ju;a ;ukaf.a
wdorKShhka fidhka isk oyia .Kkla
fokdg wjidkfha ms<s;=re iemhsh yels
hka;%Khla we;s lsug f ld,h jkafka h'
wjidkfha th ;j;a k tmd hehs lSug o
wjia:djla jkafka h'

Njdks f*dkafiald
.%kaia fj wvfha The Office on Missing Persons A New Chapter or Another Empty Promise@ kka m<jq ,smsfha
isxy, wkqj;khhs' http://www.vikalpa.org/?p=28119

i
xy

s|sh

dj

Y%S ,dxlslhkag wfmalaId iys; m%;sixialrK


fmdfrdka we;' kj wdKavql%u
jHjia:djla fuka u m%;sikaOdkhg yd
ixjOkhg i fidhk m%;sixialrK o
wE; fmfka' f m%;sixialrK kj ,xldjla
fyj;a fndfyda Y%S ,dxlslhkag WfoHda.su;a
ld,hla ms<sn| m%;s{dj ord is' tfy;a

Y%S ,xldj mqrd ie,lsh hq;= ixLHdjla


;ukaf.a wdorKShhkag is jQfha l=ula oehs
fkd oks;s' f mjq,aj,g kj wdKavql%u
jHjia:djla yd h;, myiql jkdys m,la
ke;s foaj,a h' Tjqkag wm fndfyda fofkl=
ienE hehs is;k whs;shla jk oek .ekSug
we;s uQ,sl whs;sh ;ju;a udhdjls'

.u
mrK ;dj
jd

ldgQkh( ouhka;s uq;=l=udrf.a


32

weh 2016

PdhdrEmh( iekahd n%jqka

m<d;a md,kfha ia;%Ska i|yd


mx.= l%uh ^fldagdj&(
iudk;ajh i|yd
fmdfrdkajla iy
md,sfka;=f
lKmsg fmr<Sulaa@

fu

jr cd;Hka;r ldka;d kfha f;aud


mdGh jkafka z2030 jk g f,dalfha
50 50 iudk;ajh( ia;%S mqreI iudk;ajh
i|yd msh k`.kakZ hkakhs' ;uka iajdk
lKavdhula f,i ms<s.ekSug n,lrka
md,sfka;=f iNd .Nhg lvd jekq
taldnoaO mlaI lKavdhf uka;%Skaf.a
f>daIdj ueo uE;l ia;%Ska i|yd fldagdjla
fjka lsu i|yd m<d;a md,k wdh;k Pkao
uiSf mk; ixfYdaOkh lsf fojk iy
f;jk lsh is jQfha ndOd ls" igka
mdG" lE fudr .eiS muKla fkdj .dhkd
uOHfha h' md,sfka;= ux;%Sjreka 40 la
muK idlPd fjka mej;s mkf;a wvx.=
lreKq .ek w,am ud;% fyda ie,ls,a,la
la jQ njla fkdfmfka' mk; bm;a l<
w.ue;sjrhdg wu;rj mk; .ek l;d
lsug wjia:djla ,enqfka md,sfka;=
uka;%Ska jk pkadKs nKavdr" udfjhs

fiakdrdcd" *hsis uqia;dmd" wfkdaud .uf.a


iy rx. nKavdrg muKs' w.ue;sjrhd
;u l;df taldnoaO mlaIfha uka;%Skag
jdohg iyNd.sug w;sfl ld,hla ,nd
ug fmdfrdka fjka Tjqka ikaiqka lsug
W;aidy .;af;ah' tfy;a ndOd ls iy
lE .eiS .gu mej;s ksid Tyqg zTn
ldka;d ksfhdackh je lsug reoaO
jkafkahsZ m%Yak lsug is h' lE fudr
.eiS ;snqK;a m;%d jkakswdr we;=<;a
taldnoaO mlaIfha uka;%Ska lsisfjl= fuu
mk;g reoaO fkdjkq we;ehs *hsi
uqia;dmd uy;d n,dfmdfrd;a;= iy.;j
isfha h' mqj;a m;a jd;d wkqj wjidkfha
mk;g mlaIj Pkaoh we;af;a wdKavq
mlaIfha uka;%Ska muKla nj meye,sh'
fuk md,sfka;=f jQ is jir
.Kkdjla ;siafia foaYmd,lhska iska
foaYmd,k wdh;kj, ia;%S ksfhdackh ms<sn|
.egjg olajk ,o wkjOdkfha .vula
f,i ie,lsh yelsh' taldnoaO mlaIfha
uka;%Ska ia;%S ksfhdackh je lsug reoaO
fkdjk kuq;a Tjqkaf.a yeisfuka th
fkdjeo.;a fldg" m%Yakhla fkdjk ;ekg
m;a flK' fldagd l%uhg mlaI whg ta
2016 weh

33

.ek l;d lsug ,enqfKa kd y;rla


muKs' imQK jdoh meje;a jQfha kd
35 la muKs' wjidkfha ^w&jdofhka
iu; jQ fuu kS;sfha ft;sydisl
jeo.;alu;a m%cd;ka;%jdoh iy ia;%Ska
foaYmd,kslj n,.ekau Yla;su;a lsu;a
m%udKj;aj idlPd lsug wfmdfydi;a
h' Bg miqk fuu ixfYdaOk .ek jQ udOH
wdjrKh o tu ldh lsug wfmdfydi;a
h' fndfyda mqj;am;aj, wjOdkh fhduqj
;snqfKa tlai;a cd;Skaf.a udkj ysl
uy flduidiaf.a Y%S ,xld ixpdrh .ek
fyda taldnoaO mlaIfha ys .ekh' iuyr
mqj;am;aj, ixfYdaOk .ek we;= msgqj,
i|yka jqjo tajd uQ,sl jYfhka fjka jQfha
fuu ixfYdaOk ikaoN .; lsf fyda tys
ft;sydisl jeo.;alu ie,ls,a,g fkdf.k
md,sfka;= uka;%Skaf.a l;dj,g fyda
woyiaj,g h' ia;%S ls%hdldka iy ixOdk
fyda cd;sl ldka;d lgqj (NCW) fyda fuu
fldagdj ,nd .ekSug jir 20 la ;siafia
f.k .sh > wr.,h .ek lsis;a i|yka
jQfha ke;' foaYmd,k n,fhka l%udkql+,j
ia;%Ska fldka lsf mS;D uQ,sl yd mqreI
wdm;Hfhka hq;a Y%S ,xldf foaYmd,k
ixialD;sh .ek o lsis;a i|yka jQfha ke;'

kS;sfha yrh
fuu ixfYdaOkfhka 2012 Tlaf;dan
udifhaa m<d;a md,k Pkao l%uhg ia;%Ska iy
;reKhka i|yd ykajd ka iudkqmd;sl
ksfhdackh iy ir, nyq;r Y% l%ufha
;snQ 25] la fjka lsf wNsu;dkql+,
fldagdj imQKfhka u fjkia flK'
kj ixfYdaOk ;=<ska i;H jYfhka u
m<d;a md,k wdh;kj, wdik ixLHdj
;=fkka tllska tk wdik 2"206 lska je
lrk ,' tg wdik ixLHdj 6"619 isg
8"825 olajd by< hhs' fuu jeu m<d;a
md,k wdh;k wdik ixLHdj 25] lska
jeuls' m<d;a md,k Pkao uiSf
foaYmd,k mlaIj,ska fjku ,ehsia;=jlska
bm;a lrk ia;%Skag tla tla foaYmd,k
34

weh 2016

mlaIhg ,efnk iudkqmd;sl Pkao m%udKh


wkqj fjka jkafka fuu wdik ixLHdjhs'
mlaIfhka ;SrKh lrk ,o m%uqL;djh wkqj
fuu ,ehsia;=f ta taa wfmalaIsldjkag wdik
ys jkq we;'

fuu fldagd l%ufhka m<d;a md,k


wdh;kj, ia;%S ksfhdackfha
ixLHdj je lsf jeo.;alu
mqkrepdrKh l< hq;= fkdf'
miq.sh oYl foll ld,h ;=< m<d;a
md,kfha ia;%S ksfhdackh je lsf
fkdfhl=;a Wmdh ud. wid:l
jQfha foaYmd,k mlaI ;=< we;s mS;D
uQ,sl ixialD;sfha wdm;Hh ksidh'
fuu fldagd l%uh l%shd;aul jkafka kj Y%
Pkao uiSf l%uh hgf;a h' m<d;a md,k
Pkao uiS i|yd jQ kj kdu fhdackd
m;%h fldgia folla hq;a nj lSu yer Y%
Pkao uiSf l%uh meye,s lsug fuu
,smsfhka woyia fkdflf' m<uq fldgi
jkafka tla tla m<d;a md,k m%foaYhl
fjka lrk ,o ;ks wdik ^wdik folla
fyda ;=kla we;s wdik o h yelsh& i|yd
;r. lrk wfmalaIlhkaf.a k ,ehsia;=jhs'
wfkla fldgfia we;af;a iudkqmd;sl l%uh
hgf;a ;r. lrk wfmalaIl ,ehsia;=jhs'
fojk fldgfia ,ehsia;=jg ia;%Skaf.a k
o we;=<;a jk w;r iuia; m<d;a md,k
m%foaYfhka tu mlaIhg ,enqKq iudkqmd;sl
Pkao m%udKh wkqj ia;%Ska lsish ixLHdjla
o f;a m;ajkq we;'
fuu fldagd l%uh wkqj m<d;a md,k
wdh;khlg f;a m;ajk ia;%Skaf.a ixLHdj
lemS fmfkk f,i by< hkq we;' tk
2] isg 25] olajdh' ^ixLHd;aulj ldka;d
ksfhdackh 90 isg 2"000 g je ixLHdjlska
by< hkq we;'& ixfYdaOkh wkqj fldagd
l%uh hgf;a fldGdY ugfuka fyda fmd
iudkqmd;sl ,ehsia;=fjka ia;%Skag kdu

fhdackd ,nd .ekSf ndOdjla ke;' tuksid


mk;g wkqj ia;%S ksfhdackh m%dfoaYSh
ugf 25] blaujd hkq we;'

kS;sfha iSudjka
fuu fldagd l%ufhka m<d;a md,k
wdh;kj, ia;%S ksfhdackfha ixLHdj je
lsf jeo.;alu mqkrepdrKh l<
hq;= fkdf' miq.sh oYl foll ld,h
;=< m<d;a md,kfha ia;%S ksfhdackh
je lsf fkdfhl=;a Wmdh ud.
wid:l jQfha foaYmd,k mlaI ;=<
we;s mS;D uQ,sl ixialD;sfha wdm;Hh
ksidh' tfy;a m%cd;ka;%jdofha iy ia;%Ska
n,.ekaf woyiska th w;sYfhkau j,
fldagdjls' ldrKd lSmhla ksid fmnrjd
ixfYdaOkfhka iu; l< l%ufoh m<d;a
md,kfhka ia;%Ska ft;sydislj fldkalr
;ef m%Yakh iug we;s fyd|u l%uh
fkdf'
^1& th mj;sk ;;a;ajhg fyda mqreI
foaYmd,lhskaf.a wdm;Hhg wNsfhda.
lrkafka ke;' fndfydag ia;%Ska fjkqfjka
.kq ,nk fuu wia:Hd; mshjka
(Affirmative action) foaYmd,k wdh;kj,
ia;%Ska ixLHdj je lrk w;ru" jir
.Kkdjla ;siafia fuu wdik w;am;a lr
f.k is ms idudlhskag tu wdik
w;ayeug n,lsu iy ta fjkqjg ia;%Skag
tu wjia:dj ,nd fuka mskag o~qj
lsula is jQfha ke;' Y%S ,xldf m<d;a
md,kfha fldagd l%ufhka tys l,ska
mej;s wdik ixLHdjg tl;= lrk ,o
wdikj,g ia;%Ska m;a flfrk ksid ms
foaYmd,lhskaf.a wdm;Hhg wNsfhda.hla
jkafka ke;'
^2& bka ,ehsia;=jg we;=<;a jkafka
ljqo fukau ,ehsia;=f m%uqL;d ms<sfj,
;SrKh lsug wnd; n,hla mlaIhg
,nd foa' kdufhdackd ,nd fok ia;%Ska
foaYmd,lhkaf.a fyda mlaIfha wdOdrlrejka
h yelsh' mlaI ;=< l%shdld jk ia;%Ska

w;s nyq;rhla m%dfoaYSh ugf foaYmd,k


n,fhka w;yer fukq we;' je rg;a
bka Pkao mokug we;s m%;spdrh iy j.u
fjkqjg foaYmd,k mlaI ;=< ia;%S mqreI
iudcNdh wkq.%dyl;aj foaYmd,kh .gu
mj;ajd .kq we;' kgu;a ia;%S ,ehsia;=fjka
kdu fhdackd ,nd .ekSug iuyr mlaI
kdhlhska ,sx.sl w,a,ia b,a,d isk njg
l;d me;sfrka we;'
^3& iudkqmd;sl ,ehsia;=fjka m;a lrk
wfkl=;a uka;%Ska fukau ia;%Skag o
wjYHfhka u iuia; m<d;a md,k m%foaYhu
ksfhdackh lsug is jkq we;' Tjqkagu
/l n,d .ekSu i|yd fyda Tjqkag j.u
mejfrk Pkao fldGdYhla fkdue;su
foaYmd,k w;alSula ,nd .ekSf wjia:dj
wys jkq we;'
^4& bka ksielfhka u idudkH wdik iy
ia;%S wdik w;r fnula ksudKh lsfuka
fldagd l%uh hgf;a f;a m;ajk ia;%Ska
iy iDcqj f;a m;ajk iy iudkqmd;sl
,ehsia;=fjka f;a m;ajk uka;%Skag jvd wvq
n,hla iy ksYa;ju wvq YajikSh;ajhla
m<d;a md,k wdh;kh ;=< ksfhdackh jk
ia;%Skag ys jkq we;'
fjk;a fplfhda m<d;a md,khg f;a
m;ajk uka;%Ska ixLHdj jeu ksid
we;sh yels uQ,Huh msjeh .ek o m%Yak
u;= lr;s' ia;%S fldagd l%ufha iajNdjh
iy ,laIK inkaOfhka md,sfka;=f
meje;afjk .eUqre jdohl fuu
iSudjka iy tajd i|d .kakd wdldrh
u;= h yelsj ;sK' ;ju;a fuu jdoh
meje;af wjYH;djhla mj;sk w;r m<d;a
md,kfha ia;%Ska i|yd jQ fldagd l%uh m<d;a
md,kfha iudk ia;%S ksfhdackh i|yd jQ
wr.,fha ;j;a whrl wdrNhla f,i
lsh hq;=h' f fldagd l%uh m%cd;ka;%jdoh
;jrg;a ;yjqre jk wdldrfhka iy ia;%Ska
n,.ekafjk wdldrfhka l%shd;aulu
iy;sl l< hq;= ld,hhs'

pQ,kS fldldr
2016 weh

35

ck;d ys;ld kj wdKavql%u jHjia:djla


imdokhg ia;S%kaf.a odhl;ajh ldka;dj yd udOH iduQyslh uey;a u'

015 ckjd 08 iy wf.daia;= 17


furg meje;a jQ ckdm;sjrKh iy
md,sfka;= ue;sjrKfha n,hg m;a jQ
kj rch ;u ue;sjrK m%;sm;a;s m%ldYkh
;=<ska ck;djg fmdfrdka .Kkdjla
,ndKs' tu fmdfrdkaj,ska lsysmhla
fyda f jk g ls%hd;aul lsug fhduq
isu iqnodhl ;;a;ajhla f,i wms olsuq'
tf;la meje;s Odhl ckdm;s l%ufha
wiS; n,;, ;yjqre l< 18jk jHjia:d
ixfYdaOkh n,rys; lrka j;udk
wdKavqj n,hg m;a k lsysmhlska u
19 jHjia:d ixfYdaOkh iu; lr.ekSug
lghq;= lsu ta w;r m%uqL ldrKhls'
tjka jQ ;j;a m%Odk fmdfrdkajla jQfha
kj wdKavql%u jHjia:djla ieleiSu ms<sn|
ldrKhhs' f i|yd ie,iq lrk ,o
uQ,sl l%shdj,sh fukau .kq ,nk W;aidyh
fndfyda idOkSh ldrKdjla f,iska i|yka
l< yelsh'

20 fofkl=f.ka iuka; h' fudjqyq


furg O fCIa;% ;=< mk; w;alS
iys; nqoau;=ka lKavdhuls' lgqf
iNdm;s f,iska lghq;= lf<a wkS;s{ ,d,a
fkdhlh uy;dhs' lgqf ldhNdrh
jQfha bfha imdokh lsug ksh;
kj wdKavql%u jHjia:djg ck;d woyia
iy fhdackd ,ndf.k th jd;djla f,i
ilia lr rchg bm;a lsuhs' th b;du;a
ixlSK jQ ldhNdrhla jqj;a udi 6la jeks
fl ld,hla ;=< fudjqyq iEu ia;s%lalhlg
u f.dia uyck woyia uiS is lr wod,
lgq jd;dj rch fj; ndr ug lghq;=
l<y' ck;d woyia ,nd.ekSug lgqf
ishfokd l< fufyhg" lemug iy tys
wka;.; fndfyda lreKq b;du;a idOkSh
wdldrfhka bm;a lsug .;a fjfyig
wmf.a m%Kduh Tjqka fj; ys f'

kj wdKavql%u jHjia:dj ieleiSu ms<sno


uyck woyia uiSf ls%hdj,sh

md,sfka;= ksfhda;hska 225 fokdu


wdKavql%u jHjia:dodhl iNdj f,i
lghq;= lsug k l< w;r ksfhdacH
iNdm;sjre(Deputy Chairmens) 7 fokl= iy
fufyhq lgqj i|yd (Steering Committee)
21 fofkl= o rch iska m;a lrk ,'

wdKavql%u jHjia:d ixfYdaOk ms<sn| uyck


woyia uiSu i|yd wdKavqj lgqjla m;a
lrk ,o w;r tu lgqj ksfhda;hska
36

weh 2016

kj wdKavql%u jHjia:d imdok l%shdj,sh

fuu kj wdKavql%u jHjia:d imdok


l%shdj,sh ;=< ia;S% ksfhdackh
wdrNl ls%hdj,sh ms<sn| wmg i;=gq h
yels jqj;a" ta ta jHqyhka ;=< ia;S%kaf.a
ksfhdackh flfrys olajd we;s wjOdkh
ms<sn|j k i;=gq h yels ;;a;ajhla
fkdue;' ia;%Skaf.a wvq ksfhdackh
;=< wm wfmalaId lrk m%cd;ka;%jdoh"
iudkd;au;djh lsisfia;a n,dfmdfrd;a;=
h fkdyelsh' fndfyda g isjkafka je
ksfhdackhla iys; lKavdhf woyia iy
fhdackd u; ;Ska ;SrK .ekSug;a tajd
ls%hd;aul lsug;a fm<uhs' kEu rgla"
iudchla" ixOdkhla" lKavdhula ;=<
m%cd;ka;%jdoh iy iudkd;au;djh ia:dms;
l< yels jkafka fYaIfhka cd;s" wd."
,sx. fNao wd ish ldrKd mok lr
.kska ta ish fokdf.a ksfhdacl;ajh ;=<
;Ska ;SrK .ekSfuka muKs' f i|yd m;a
l< jHqyhka ;=< tu ksfhdackh flfrys
iqmqre mu je ie,ls,a,la fkdolajd
we;s nj fmkakq lrhs' fuu l%shdj,sfhys
ia;%Skaf.a ksfhdackh my; m f'
lgqj

ksfhda;
mqreI ia;S%
uq ixLHdj

wdKavql%u jHjia:dodhl iNdj

225

212

13

ksfhdacH iNdm;sjre

fufyhq lgqj
(Steering Committee)

21

20

uyck woyia uiS lgqj

20

17

kj wdKavql%u jHjia:dj ilia lsu


i|yd fhda; ls%hdj,sh ms<sn| wmg h
wdldrhlska i;=gq h yels jqj;a ta ;=<
ia;S% ksfhdackh inkaOj olajd we;s wvq
wjOdkh ms<sn|j i;=gq h fkdyel' rf
ck.ykfhka 52]la jQ ia;S%kaf.a ksfhdackh
wju u tu l%shdj,sfhys iudkd;au;djh
h wdldrhlska m%Yak lsug ,laf'
iudkd;au;djh iy m%cd;ka;%jdoh we;s
lsu l;dj,ska muKla l< fkdyelsh'
fYaIfhka th wmf.a m%dfhda.sl
ls%hdld;ajhka ;==< o ms<sUq h hq;=h'

m%cd;ka;%jdoh iy iudkd;au;djh ;yjqre


flfrk kj wdKavql%u jHjia:djla i|yd
ia;%S ixOdkj, ldhNdrh
f i|yd rch iska m;a l< jHqy ;=<
ia;S%kaf.a ksfhdackh wvq jqj;a tu lgqj
bfha je ksfhdackhla iys;j woyia iy
fhdackd ,nd ug ia;S%ka fm<.eiau i|yd
fYaI uey;aulska lghq;= lf<a ldka;dj
yd udOH iduQyslhhs' uyck woyia ,nd.ekSu
i|yd m;a l< lgqj" ia;s%la ugfuka ck;d
woyia ,nd .ekSu wdrN l< miqj k.kakg
,enqfKa m%udKj;a ;rka ia;%Skaf.a woyia
iy fhdackd lgqj fj; bm;a fkdjk
;;a;ajhls' f ms<sn|j fidhd ne ldka;dj
iy udOH iduQyslh ;SrKh lrkq ,enqf
lgqj bhg meK woyia bm;a lsug
k ta i|yd ia;%Ska kqj;a l< hq;= njhs'
fuys ldka;dj iy udOH iduQyslh m%:ufhka
u lf<a" ia;s%la ugfuka jev lrk ia;%S
ixOdkj, ls%hdldkshka 2016 ckjd 29
k fld<Ug le|jd rch iska wdKavql%u
jHjia:djla imdokh lsu inkaOfhka
ls%hd;aul lsug ie,iq lr we;s jevms<sfj,
ms<sn|j uQ,sl kqj;a lsula is lsuhs' miqj
fuu ls%hdldkshka iska ;u .m<d;aj,
ia;%Ska kqj;a lsf jevlghq;= wdrN lrk
,o w;r fmnrjd udih mqrdu ldka;dj
iy udOH iduQyslh thg kdhl;ajh foka
ia;s%lal 19la ;=< fuu kqj;a lsf ldhfha
fhKs' f i|yd ldka;dj iy udOH ldh
uKav,fhys jh,d fmfrd" ' ch;%d" jku,S
.,mam;a;s" iafg,d ms,sma" iekahd n%jqka iy
tjekac,ska o is,ajd hk ifydaohka f.a iydh
we;sj woyia uiSf idlPd myiqlrKh
lrkq ,enqf l=uqkS ieuqfj,a" iqld fmfrd"
;=Id uvyfmd," jdiqlS fchYxl iy moaud
mqIamldka;s hk wh isks'
kqj;a lsf idlcd iy lgqj bfha
lreKq la jQ ia;s%lal(
fld<U" l=reKE.," ud;f,a" wkqrdOmqr" mq;a;,u"
.d,a," ynkaf;dg" ud;r" n,a," .my^bm;a
ls 2hs&" kqjrt<sh" lE.,a," fudKrd.,"
wmdr" uvl,mqj" ls,sfkdh" ;s%l=Kdu,h"
uykqjr^bm;a ls 2hs& iy r;akmqr'

2016 weh

37

hk iEu cd;shlgu wh;a ia;S%ka f idlcd


i|yd inkaOu ;j;a iqfYaIS ldrKhls'

wkqrdOmqr iy fmdf,dkakrej

f ish ia;%slalj, tu ia;%slalhkays


kdhsldjka b;du;a Wkkafjka fuu jevuq
ixOdkh lsu fjdfhys id:l;ajhg
uy;a Yla;shla jQ nj lsj hq;=h'
idlcdj,g iyNd.S jQ msia w;r rf
wdKavql%u jHjia:dj lsisu kl l ke;s"
tfukau tys wka;.;h ms<sn|j fyda th
fumuK l,la ilialr we;af;a flfiao
hkak ms<sn|jj;a lsis;a fkdokakd msia
ish o Tjqka ;uka tfkod ;fha
w;aolsk" w;ak foa b;du;a meye,sj
bm;a lrka idlcd jvd w:j;a lr
.ekSug Wkkajla lau b;du;a w.h
l< hq;= ldrKhls' isxy," fou< iy uqia,s

f ms<sn|j kqj;a msia" ia;S%ka yehg


;uka w;ak ldrKd Yaf,aIKh lrka
tjeks iqfYaI jQ lreKq o fYaIfhka iudc"
wdl" foaYmd,k ixialD;sl whs;sjdisl
o uQ,sl whs;sjdisl f,i ms<s.kska kj
wdKavql%u jHjia:df wka;.; h hq;= nj
o lshd ishy'
tmuKla fkdj ia;S%kaf.a whs;sjdislj,g
muKla iSud fkd iq ksfhdackhla iys;
ckj.hkaf.a whs;sjdisl jHjia:dj
;=<ska ;yjqre h hq;= nj Tjqyq wjOdrKh
lr ishy' tys hqoaOhla olajd jOkh
ug n,mE Tjqkaf.a iqfYaIS jQ m%Yak
flfrys rcfha je wjOdkhla fhduq lsf
jeo.;alu o Tjqka iska wjOdrKh lrk ,'
fuu ldrKdj,g wu;rj Odhl ckdm;s
l%uh wfydais lsu" kj ue;sjrK l%uhla we;s
lsu" rdcH m%;sm;a;s flfia ilia h hq;=o
hkd ldrKd;a idlcd ;=<ska u;= u fuu
fhdackd jvd w:j;a lr .ekSug fnfyka
bjy,a h'

tu idlcdj, fYaI wjOdkhg fhduq jQ lreKq

ia;S%ka uqyqKfok m%Yak iy Tjqkaf.a whs;sjdisl ;yjqre flfrk wdldrfhka


bm;a jQ fhdackd iy woyia (
1' .Dy uQ,sl ia;%Skaf.a whs;Ska ;yjqre fkdjk neka tu whs;sjdisl ;yjqrejk wdldrhg
kS;s imdokh h hq;=h'
2' wdh;k ix.%yhg" ia;S%ka fjkiafldg ie,flk j.ka;s we;=<;aj we;s neka
iudkd;au;djh ;yjqrejk wdldrhg ish kS;s imdokh h hq;=h'
3' ixjOk lghq;= i|yd rdcH m%;smdok fjka lsf ia;S%ka i|yd m%;smdok ksYa;
m%udKhla m%udkj;a whqka fjka fkdjk neka ia;%Ska fjkqfjka m%;sY;hla
fjkaflfrk m%;sm;a;s imdokh h hq;=h'
4' foaYmd,khg msiSug ia;%Skag fYaIfhka
uqia,s cd;sl ia;%Skag we;s wjia:d wju
neka ishq cd;Sskag wjia:dj ,efnk
wdldrfhka ia;%S ksfhdackh je lrk mx.=
l%uhla jHjia:dfjka ;yjqre h hq;=h'
5' nexl= Kh myiql ,ndf ia;S%kag
mq;a;,u
widOdrKhla isjk neka tfia fkdjk
38

weh 2016

whqka myiqfjka Kh ,nd.; yels Kh l%u ieliSu u.ska iy ia;%Skag im;a N=la;s
`ug fukau uQ,H .kqfokq ioyd we;s whs;sh ;yjqre lsu jHjia:dfjka ;yjqre l<
hq;=h' ^foam, wemlr fkdue;sj&
6' kS;sfha /ljrKh m;d fmd,sia ia:dkj,g .shg ysxikj,g f.dre jk ia;%Ska i|yd
fjku wdh;khla f,i ldka;d fldiula msysgqug kS;s imdokh h hq;=h'
^iajdk ldka;d fldiula&
7' Wvrg bv whs;sfhys miq Wreuh mshdf.ka jeuy,a mq;dg ysf kS;sh" ujg yd
ujf.ka miq ish orejkag ysjk wdldrhg kS;s ixfYdaOkh h hq;=h'
8' /lshdjla fkdue;s iEu ia;%shlgu /lshdjla lsug wjYH h;, myiql ksudKh
l< hq;=h'
9' mj;sk mqoa., kS;s wkqj we;e wjia:dj, uqia,s ia;%Skag idOdrK;ajhla bgq fkdjk
ksid fmd kS;sh ish,a,kagu fmdf ls%hd;aul jk whqka jHjia:dj imdokh h
hq;=h'
10' jekaoUq ia;%Skag udisl ukdjla ,ndug lghq;= ie,iSu u.ska Tjqka wdl jYfhka
n,.ekah hq;=h'
11' jekaoUq iy jeys ia;S%ka fkdi,ld yefrk iudc" wdl" ixialD;sl wdl,am
ke;sflfrk" iudkd;au;djh ;yjqre flfrk lreKq jHjia:djg wka;.; l< hq;=h'
12' /ljrK uOHia:dk iy wksl=;a wjYH;d iemhSug we;s wdh;k kS;Hdkql+, mmd,khla
hgf;a ls%hd;aul lsug wjYH m%;smdok jHjia:dfjka ;yjqre h hq;=h'
13' uqia,s iy fou< ia;%Ska we;= fndfyda ia;%Ska oEje m%Yakfhka mSvd u" fYaaIfhka
oEje m%Yakfhka mSvd k uqia,s ia;%Skaf.a .eg wduka;%Kh jk whqka kS;s
imdokh l< hq;=h'
14' .Dyia: ysxikfhka mSvd k j;=lrfha ia;%Ska we;= wfkl=;a ia;%Ska fjkqfjka .Dyia:
m%pKav;ajfhka wdrlaIdug n,d;aulfldg we;s mk; m%dfhda.slj l%shd;aul lsug
wjYH lghq;= imdokh l< hq;=h'
15' Wiia fm< yeoEug jr ,efnk
uqia,s .eyeKq <uqka mdie, yerhdf
m%jk;djh je<elaug jvd;a fyd|
myiql iys; mdie,a .ug o ,efnk
whqka m%;sm;a;s ielish hq;=f'
16' wdKavql%u jHjia:d iy wK mk;a
ieleiSf tAjd wkqu; lr.ekSug fmr
uyck woyia ,nd.ekSf l%ufo
wkq.ukh lsu wksjdh l< hq;=h'
ls,sfkd
17' wdKavql%u jHjia:dj wOHhkh lsu
mdie,a iy Yaj oHd,j, Ihud,djg
wka;.; l< hq;=h'
18' iudkd;au;djh ;yjqre lsu i|yd iEu
jD;a;Shlgu iudk jevg iudk jegqmla
ysjk wdldrfha m%;smdok jHjia:djg
wka;.; lsu'
19' fmdf ia;S%kag fjkiafldg ie,flk
ish kS;s iy m%;smdok wfydais flfrk
kS;s wdKavql%u jHjia:djg wka;.;
lE.,a,
lsu'
2016 weh

39

r;akmqr

f.d iy j;= llre fCIa;%


f.d ksIamdokj,g iy;sl ,la ,efnk
wdldrhg rdcH m%;sm;a;s imdokh h
hq;=h'
ldnksl fmdfydr furg ksIamdokh
lsug wjYH lDIs m%;sm;a;shla we;s l<
hq;=h'
f.d;eka lghq;=j, jk i;=kaf.ka
isjk ydksj,ska wdrCIdfldg mirh
o iq/flk ck;djf.a jk ud.hkays
wdrCIdj ;yjqre flfrk kS;s imdokh
h hq;=h'
f.d fCIa;%fha jevlrk ia;S%kag
iudk jevg iudk jegqma ,eu ;=<ska
iudkd;au;djh ;yjqre l< hq;=h'
cj, whs;sh foaYSh iy foaYSh
iud.j,g mjrdfok kS;s ;s" wKmk;a
wfydais lr c ixrCIKh lsf whs;sh
foaYSh f.d ckhd fj; mejh hq;=h'
f.d ckhdf.a wkd.; iqrCIs;Ndjh
fjkqfjka m%;s.; Y%du jegqmlg
ysl iys; kS;s iy m%;sm;a;s ksudKh
l< hq;=h'
j;= llrejka > ld,hla mqrd mxj
isk ia:dkj, bv whs;sh ;yjqre
flfrk wdldrfha ksrjq,a$iar Tmamq
,ndfok jevms<sfj,la fjkqfjka kS;s
imdokh l< hq;=h'
j;= llrejkag ckao whs;sh ,enqK o
rcfhka ysh hq;= wfkl=;a m%;smdok
fkd,eu ;=<ska isfjk" fjkiafldg
ie,lS reflfrk kS;s ilia h hq;=h'
foaY.;j isk YS% ,dxlslhskaf.a ckao
whs;sh ;yjqre jk m ^foaY rgl ish
jqjo& Tjqkag Pkaoh m%ldY lsug ksis
jevms<sfj<la ilia h hq;=h'
40

weh 2016

fld<U

foaY.; ia;%Skaf.a iy Tjqkaf.a orejkaf.a


wdrCIdj iy /ljrKh iemhSu rcfha
j.lSula f,i i,ld m%;sm;a;s ilia
h hq;=h'
foaY.; .Dy Y%lhkag Y%du jegqmla
,efnk wdldrhg rdcH m%;sm;a;s imdokh
l< hq;=h'
foaY.; ixl%uKsl fiajlhskaf.a wdrCIdj
;yjqre flfrk foaYSh iy cd;Hka;r
m%{ma;Ska furg kS;sj,g wkql+,lr .;
hq;=h'
hqoaOfhka wys jQ foam,j, whs;sh
h<s iqrlaIs; l< hq;= w;r Tjqkaf.a jk
ud. iqrlaIs; l< hq;=h'
cd;Hka;r llre m%{ma;Skag wkqj fj<|
l,dm llrejkaf.a whs;sjdisl ;yjqre
flfrk kS;s imdokh h hq;=h'
zuEka mjZ l%uh fyj;a w;rue ksia
Y%uh wfydaislr we iy wfkl=;a
ly,a fiajlhskaf.a /lshd iqrCIs;Ndjh
;yjqre flfrk kS;s imdokh h hq;=h'
Y%u iQrdlEfuka f;drj iEu flfkl=gu
j;aug i,k jegqma m%;sm;a;shla cd;sl
ugka iRu fCIa;%hla i|ydu ls%hd;aul
h hq;=h'

uQ,sl whs;sjdisl
uQ,sl whs;sjdisl mfohg iudc"
wdl iy ixialD;sl hk whs;sjdisl o
wka;.; lrka uQ,sl whs;sjdisl rduqj
mq,a l< hq;=h'
kg wdKavql%u jHia:df 12 j.ka;sfha
wka;.;j we;af;a ia;%Ska" <uqka iy
fkdyelshdjka we;s mqoa.,hka tlu
lKavdhula yehg h' kuq;A ta ta
mqoa.,hskaf.a whs;sjdisl ;yjqre flfrk

wdldrfhka Tjqkaf.a m%Yak fyda wjYH;d


iqfYaI lr fjka fjka lKavdh jYfhka
lreKq wka;.; l< hq;=h'
ia;%S whs;sjdisl iy <ud whs;sjdisl
ldrKd folla f,i i,ld Tjqkaf.a
whs;sjdisl fjka fjkaj we;=,;a l<
hq;=h'
iEu mqrjeishl=gu ksjila" j;aug
/lshdjla" hym;a wOHdmkhla" fyd|
fi!LH fiajdjla iy iudc wdrCIKhla
,eug we;s whs;sh uQ,sl whs;sjdisl
u.ska ;yjqre l< hq;=h'

ue;sjrK l%u inkaOfhka bm;a lrkq ,nk


fhdackd iy woyia
md,sfka;=" m<d;a iNd iy m<d;a md,k
ue;sjrK meje;af oekg mj;sk
iudkqmd;sl ue;sjrK l%uh fjkqjg
Y% ue;sjrK l%uhla ^iudkqmd;sl iy
fldGdY& imdokh l< hq;=h'
ishu uyck ksfhda;hska i|yd
wdpdr Ou moaO;shla iy th kS;Hdkql+,j
ls%hd;aul l< yelsjk whqka
h;a h hq;=h'
foaYmd,k mCI ;=< wNHka;r
m%cd;ka;%jdoh fkdue;sfuka we;s
;sfnk" ia;%S ksfhdackh wvqug ms<shula
f,i foaYmd,k mlaI m%;sm;a;sj,g
n,mE l< yels kS;s m%;smdokhg wjia:d
jHjia:dj ;=<ska ;yjqre l< hq;=h'
m<d;a md,k wdh;k" m<d;a iNd"
md,sfka;=j we;=j ;Ska ;SrK .kakd
iEu jHqyhla ;=<u ia;%Skaf.a iudk
ksfhdackh iy;sl lsu Wfoid ia;%Ska
fjkqfjka mx.= l%uhla jHjia:dfjka
;yjqre l< hq;=h'
ksoyia fj<| l,dmj, fiajh lrk
llrejkag ish ckaoh md lsf
myiqj fjkqfjka jevlrk ia:dk wi,
cx.u ckao uOHia:dk we;s l< hq;=h'
llre ia;S%kaf.a foaYmd,k ksfhdackh
iy;sl lsu Wfoid ksoyia fj<| l,dmj,
llre ia;%Ska i|yd fldagdjla fjka l<
hq;=h' kej; ilia lsug fkdf;af'

fmd fhdackd iy woyia (


w;a;fkdau;sl f,i n,h md lsf
whs;sh ys Odhl ckdm;s l%uh wfydais
l< hq;=h'
cd;s" wd." NdIdj" l=,h" mCI" ,sx.sl;ajh
wkqj fjkiafldg ie,lS flfrk ish
kS;s ;s wfydais lr iudkd;au;djh
;yjqrejk wdldrfha jHjia:d ixfYdaOkhla
fyda kj wdKavql%u jHjia:djla imdokh
h hq;=h'
j;udk wdKavql%u jHia:df wka;.;j
we;s cd;Ska w;r iu.sh iy ixyshdjg
ndOlhlaj mj;sk lreKq bj;a h hq;=j
we;'
wdKavql%u jHjia:dj flgqm;a lsf
ia;S% mqreINdjh iy ia;S% mqreI iudcNdjh
ie,ls,a,g .kska NdIdj yeisru
l< hq;=h'
jHjia:d flgqm;a lsf lgqjg
ia;S% mqreI iudcNdjh ms<sn| fYaI{
iydh iy Wmfoia ,nd.; hq;=h'
jHjia:d flgqm;a lsf lgqjg ia;S%kaf.a
m%udKj;a ksfhdackhla ,nd.; hq;=h'
by; i|yka jQf" ia;%Ska ;ks ;ksj;a
ixOdk iy lKavdh jYfhkq;a wod,
lgqj fj; jdlj;a ,s;j;a bm;a lrkq
,enQ woyia iy fhdackdjkays idrdxYhls'
f wdldrhg kj wdKavql%u jHjia:djla
i|yd furg ia;%Skaf.a woyia iy fhdackd
b;d by, ugka ,nd ka nj wm isysm;a
lrkafka i;=ks' fuu woyia iy fhdackd
m%;slafIam fkdjk kj wdKavql%u jHjia:djla
imdokh jk;=re wms ka n,d isuq' wmf.a
wfmalaIdjka h:d:hla lsu furg uyck
ksfhda;hskaf.a iy j;udk rcfha hq;=lu
iy j.lSu jkafka h' tfukau ck;d ys;ld
kj wdKavql%u jHjia:djla imdokhg ish
fNao mfil ,d ;u iudc j.lSu" hq;=lu
bIag lrka ls%hdld odhl;ajhla ,nd ug
rf ish mqrjeishka >Dcqju uey;a h
hq;=j ;sf' ta i|yd ld,h t<U we;'
wms ish fokd ta fjkqfjka tl;=fjuq'
fm< .efiuq'

;=Id uvyfmd,
PdhdrEmh( iekahd n%jqka iy tjekac,ska o is,ajd

2016 weh

41

weh"
ij foaYmd,k m%dKshl= nj
ms<s.kak

zmd,sfka;=j ;=< ia;%S ksfhdackhZ


lD;sh ms<sn| uiqula'''
hqoaOfha wjidk ld,iSudj iy mYapd;a ld,
iSudjkays hqoaO idlPd o <ud iy ldka;d
lghq;= inkaO ysgmq weu;sjreka f.a
uey;a fukau ia;%Ska uqyqKfok .eg
ms<sn| Tjqka md,sfka;=f l< l;d h'

yck ksfhda;hskaf.a /ia


meje;afjk md,sfka;=j ;=<
isflfrk l;d ny ia;%Ska inkaOfhka
;%Kh lrkafka fln ;%hla o@
ue;s weu;sjrekaf.a fukau uka;%Sjhkaf.a;a
weu;sjhkaf.a;a foaYk u.ska ia;%sh ms<snq
jkafka ljr whqkao@ f ms<sn|j idudkH
ia;%S m%cdjf.a uey;aula wjYH keoao@
f ldrKh wjfndaO lr.;a" ldka;dj
iy udOH iduQyslh fuhg uey;aug
.;a m%h;akhl M,hla f,iska ia;%Skaf.a
jqjukd tmdl" Tjqka f.a is;= me;= rf
jHjia:dodhlh u.ska ksfhdackh jkafkao@
ta ljr wdldrfhkao hk ldrKd ms<sn|
wOHhkhla lr" mfhaIKhla isfldg"
tu jd;dj m%ldYkhg m;a lr ;sf'
fuu jd;dj wvx.= lD;sfha tla wruqKla
jkafka ia;%Sjd idys;H f,aLlhskag
odhl;ajhla iemhSuhs' m%Odk lafIa;% y;rla
flfrys wjOdkh fhduq we;' 2005
isg 2014 olajd ld,h ;=< whjeh l;d"
42

weh 2016

ijck Pkao n,h furg ck;djg ,nd ka


od isgu" cd;sl jHjia:dodhlfha;a m<d;a
iNdj,;a m%dfoaYSh iNdj,;a ia;%S ksfhdackh
j, nj fuu lD;sh uska fmkajd fohs'
fuu lD;shg wod< wOHhk ld, iSudj
jk 2004" 2010 yd 2015 jIhkays ;;a;ajh
inkaOfhka tu lD;sfhka fuf,i
wkdjrKhla lrhs'
jI 2004 jHjia:dodhlhg f;a m;a jQ
uq uka;%S ixLHdj 225 ls' ta w;ka"
f;am;a jQ ia;%Skaf.a ixLHdj 13 ls'
tjr cd;sl ,ehsia;=fjka tl ia;%shlaj;a
jHdjia:dodhlhg f;dard fkd .eksKs'
ta wkqj md,sfka;=f ia;%S ksfhdack
m%;sY;h 5'8] ls'
jI 2010 uq uka;%S ixLHdj 225 u jQ
w;r f;a m;a jQ ia;%Ska ixLHdj 10 ls'
tjr cd;sl ,ehsia;=fjka ia;%Ska ;sfofkla
uka;%S uKav,hg tla h' tfia jqj;a
md,sfka;=f ia;%S ksfhdack m%;sY;h
5'8] lu /`Ks'
2015 jirg .sfhd;a wmg" 225 la jQ uq uka;%S
ixLHdfjka 11 la ia;%Ska jQ nj l.; yelsh'
fuhska fofofkl= cd;sl ,ehsia;=fjka m;a
flKs' tjr o ia;%S ksfhdackfha m%;sY;h
5'8] la u h'

ia;%Skag tfrysj isjk ishu wdldrfha


fjkiafldg ie,lS ;=rka lsf lgqj
(CEDAW) fj;" ldka;dj iy udOH
iduQyslh iska bm;a l< jd;df
i|yka wdldrhg 2004 iy 2010 md,sfka;=
ue;sjrK foflys u ia;%Skag kdufhdackd
,nd u;a ia;%S ksfhdackh;a inkaOfhka
we;af;a w`re ;%hls' tys fmkajd
we;af;a" foaYmd,kfhys ia;%Ska ksfhdackh
fjkqfjka tl .g fld;r Woaf>daIK
is l<;a m%Odk foaYmd,k mlaI fol" 2010
;u ue;sjrK m%ldYkj,ska ia;%S ksfhdackh
by< kexug fmdfrdka kak;a 2015
bm;a l< ue;sjrK m%ldYkj,ska h<s;a
tu ldrKh ms<sn|j fmdfrdka kak;a tu
mlaIj, fmdfrdka ia;%Skaf.a iy ck;djf.a
Yajdih f.dvkexug fyda i;=gqodhl f,i
n,dfmdfrd;a;= bgq lsug iu;a ke;'
fuys fYaIfhkau" <ud ixjOk iy
ldka;d lghq;= weu;s f,i m;a lr is
;siai lr,shoao uy;df.a l%shdldrl ms<sn|j
wOHhkh lrkq ,en ;sKs' Tyqf.a lshq iy
flre w;r jQ mriamr;djh fukau Tyqg"
Tyqju fkdmeye,s u inkaOfhka fuys
idlPd lr we;' iqn idOkh" ia;%Skag tfrys
m%pKav;ajh iy foaYmd,k ksfhdackh hk
ldKav ;=fka jev ie,iq lsug Tyqg ;snqfKa
mgq wjfndaOhla nj chjOk iy mSia f.a
wOHhk ;=<ska fy<sor lr ;sf'
ysgmq weu;sjrhd iu .eUqre w:j;a
idlPdjla we;s ug ta wvqmdvqj ksid ndOd
jQ nj o tu l;=jrekaf.a woyihs'
O ia;%S lKavdh u.ska tl.g meje;ajQ
Woaf>daIKhla h' tk foaYmd,k
lafIa;%fhys ia;%S ksfhdackh je lsu
inkaO jk Woaf>daIKhs' m%Odk mlaI fol
ia;%S ksfhdackh by< kexug fmdfrdka
ka kuq;a Tjqkaf.a tu fmdfrdka ia;%Ska
;=< Yajdih f.dvkexug fya;= imhd
fkdue;' ksfhda; uka;%S uKav,fha
ia;%S ksfhdackh ms<sn| flreKq wOHhk
lsysmhl yer fndfyda wOHhk jd;djkays
fmkajd we;af;a" cd;sl foaYmd,khg
tla jQ fndfyda ia;%Ska foaYmd,k mjq,aj,g

inkaO jQjka njh' f mS;DuQ,sl iudchl


mj;akd .egjls' jekaoUqj" Ndhdj fyda
hKsh f,i foaYmd,khg tla jqj;a
foaYmd,k lafIa;%fhys o mj;sk mS;D uQ,sl
m%;sudk iuska wehg fmdrneug isfjhs'
ia;%shf.a ,sx.sl i,l=K biau;= lrka" weh
,sx.sl i,l=K" ke;sk ffjYHdj jeks
yekaj,g Ndckh flfrhs'
fuys l=uqkS ieuqfj,a fjk;a u;hla
biau;= lrhs' weh mjikafka foaYmd,k
mjq,aj,g ms foaYmd,lhska f.a inkaO;d
;sfnk kuq;a tajd ms<sn|j wjOdrKh
flfrkafka iq jYfhka njhs' ia;%Ska
inkaO fuu isf je m%pdrhla
,efnhs' l%uisxy iy fldldrf.a t<sor
lsj,g wkqj" fuu wOHhkhg Ndckh
jQ ia;%Ska 59 ka 24 la u foaYmd,k mjq,aj,g
inkaOhla ke;s msia h'
jI 2005 ue;sjrKh i|yd bm;a
flreKq uyskao ka;k m%ldYkh;a
bkamiq 2010 tu m%ldYkh kej; ,sf"
mYapd;a hqo cd;shla kxjd,Su iy wka;
cd;sl kj,snr,a jd;djrKhl ixjOk
l%shdldrl inkaOfhka o i|yka lr
;sKs'
udf.a Yajdih jkafka wdl Ialr;d
iy mSvkh uska mjqf,a idudlhska w;r
mj;akd tu f,ka.;= ne kdY lr ouk
nj h' tuksid tjeks ndOl ch .ekSug
mjqf,a iEu idudlfhla u mSvdjka f.ka
uqojd .ekSug iy mjq, wdl jYfhka
Yla;su;a lsug ud ie,iqula ilialr ;sf'
^uyskao ka;k" 2005" msgqj 5&
ia;%sh mjq,g fukau iudchg o Yla;su;a
mokula ilid fokq ,nhs' <uqka yod jvd
.ekSug" mjqf,a wh jeh l<ukdlrKh
lsug" mjqf,a iduh wdrlaId lsug" weh
wehf.a ;h lem lr lghq;= lrkq ,nhs'
tu ksid ia;%sh in, .ekau uq uy;a
iudchu in, .ekaug fya;= f'
^uyskao ka;kh" 2005" msgqj 13'&

2016 weh

43

uyskao ka;k 2010 ;a mjq, iy ia;%sh


ms<sn|j i|yka jkafka fuhg iudk
wdldrfhks' mjq,a tallh ;=< ia;%sh f.a
ldhNdrh flaka .; lsula i" ia;%S
whs;sjdisl m%{ma;sh" kdu fhdackd ,nd
u by< kexu iy ishhg ismyl rcfha
ksfhdackfhka ia;%Ska m;a lsu jeks ldrKd
ixfohg ;=vq fok" fkd.e,fmk i|yka
lsula f,i fmkS hd yelsh' f ish,af,ka
kej;;a ta;a;= .ekafjkafka" ia;%shf.a
odhl;ajh mjqf,a ldhNdrhg muKla
fldgqlr ;nkakd jQ idlPd rgdj ;=< isr
lsuls'
j;= je,s wxYh o foaY /lshd wxYh o
we wxYh o ms<sn|j l;d lrk uyskao
ka;kh" ia;%Skag iu ;;a;ajhla fkdj
je m%uqL;djla ,nd h hq;= nj i|yka
lrhs' ta i|yd l%shdud. o fhdackd lr
;sf' fuu fhdackd w;r we;s idvnr
ujla ud;Dldj hgf;a" ujlf.a ldhNdrh
ms<sn|j jHx.fhka olajd we;s uy;a jQ
Nla;sh l=ula woyia lrhs o@ rf wdlhg
ia;%sh ,ndfok odhl;ajh w.h lrk w;ru"
idvnr ujla ud;Dldj hgf;a" jHx.fhka
is lrkafka" ksfjiska neyer /lshd lsu
m%Yak lsulg iy fpkhg ,la lsuls'
whjeh l;djkays ia;%Skaf.a jHjidhl;ajh
ms<sn|j bm;a lr we;s woyiaj, fYaI jQ
,laIK lsh yelsh' tk idfmalaI jYfhka
wvq m%d.aOkhla wdfhdackh lsu"
l=vd mudKfha ksIamdok" ludka;
Yd,dj, ksIamdokh fkdjk" iajNdl
im;a Wmfhda.S lrf.k lrk ksIamdok
.ek Wkkaj we;s lruhs'
ksfhda; uka;%S uKav,fha" hqoaOh mej;=Kq
ld,fha we;s jQ l;d ny w;r ia;%Ska
ms<sn|j i|yka flrefKa b;du wvq
jYfhks' uka;%Sks wfkdaud .uf.a uy;ah
iska" ia;%sla moku wkqj fjk fjku
kef.kysr m<df;a isk jekaoUqjka
ixLHdj;a" fmd,Sisfha" fmd,sia fYaI
n,ldfha yd is,a wdrlaIl n,ldfha
fiajh lrka ish h.sh iehka wys jQ
44

weh 2016

jekaoUqjka ixLHdj;a tu jekaoUqjkaf.a


iqn idOkh i|yd;a Tjqkaf.a orejkaf.a
iqn idOkh i|yd;a lr we;s fiajdjka
fudkjd o@ tfia lr fkdue;s k ta wehs
hkqfjka weiQ m%Yakhg ;siai lr,shoao
weu;sjrhd ms<s;=re we;'
kef.kysr m<df;a jekaoUqjka 750 lg
rch ,nd ka fiajd ,ehsia;=jla Tyq bm;a
lf<ah' Ndhdj hefmkakl= f,i i,ld
hemSf fiajdjla l%shd;aul lrk nj
weu;sjrhd m%ldY lr we;' tu hemSf
;;a;ajh l,;%hd kej; jdy jQfjd;a
Tyqf.a jegqfmka 75] la oi jirl ld,hg
iSud we;sj ,nd fohs' fid,aodjdf.a
urKfhka miqj" ia;%Ska l=gqNh kv;a;=
lrkq ,nkakka" hefmkakka yd m;g
m;ajQjka f,i fuu woyia laf ykajd
;sf' tuska ia;%shf.a ldhNdrh igka
ug msiqkq mshdf.a wvqj msueiSu
njg Wml,amkh lr we;' Tyqf.a oelau
jkafka" ia;%Ska" foudmshka iy mjq, hk
ish foa ch.%yKh i|yd fhduq isk
fid,aodjdf.a wjYH;d fjkqfjka lem h
hq;=h hkakhs'
2012 fkdjen 22 yekaid .; we;s
frdais fiakdkdhl uka;%Sjhf.a l;dfjka fy<s
lr we;af;a <ud ixjOk iy ldka;d lghq;=
wud;HdxYhg" ia;%Ska .Dy uQ,sl;ajh ork
mjq,a i|yd whjefhka fjka lr we;s uqo,"
tjeks ia;%Ska 1"700 i|yd muKla m%udKj;a
njhs' tu uka;%Sjh W;=re m<df;a hqo
jekaoUqjka 89"000 la yd ol=fKa 30"000 la
isk nj o m%ldY l<dh'
hqouh l%shd ud. Wmfhda.S lrf.k
t,a'''B'h mrdch lsu u.ska fjku
rdcHhla ms<sn| u;jdoh wjika l<
fkdyels njg u;= l< woyi fpkh
lrka 2008 iema;en 09 od
u,a rjxY md,sfka;=f m%ldY l<
.f fudav fl,a, WodyrKh ia;%sh
ms<sn|j md,sfka;= l;dnia j, we;s
kskaokSh .;s ,laIKj, ;j;a WodyrKhls'

tku hqoaOh inkaO woyia laf


,d,a ldka;" hqoaOh froaolg Wmudfldg
;sf' iudc jHjydrfha froao ksrej;
jid .ekSug fhdod .kq ,nk ixfla;d;aul
jpkhls' froao hk jpkh yd inkaO
,sx.sl;ajh" jHdx.d:h u.ska ta ;=< ie
issk iqkaor ia;%Ska ms<sn|j ck;djf.a
Wml,amkh inkaOfhka Tyq woyia lah'
ksfhda; uka;%S uKav,fha lsisfjl=
f wfYdaNk jQ jpkfhka flfrk
ia;%S ysxidj .ek l;d lrkakg bm;a jQfha
ke;' tmuKl= fkdf' ia;%Ska ms<sn|j
wmydid;aul iy ,sx.sl wdiajdoh ms<sn|
jd.a ,dY Wmfhda.S lr .ekSu iy fpkh
o is fjhs' iu,sx.sl fkdjk ,sx.sl;ajh
ms<sn| l;d ny md,sfka;=j ;=< fukau
bka msg; o ms uka;%Sjre ish l;dj,
fy<sor lr;s' ia;%Ska ;ukaf.a l;djg lka
isk njlaj;a uka;%Sjrekag wu;lj f.disks'
fuu lD;sfhys ia;%Ska uqyqKfok .eg
md,sfka;=f ixl,amShlrKh jk whqre
ms<sn|j ,shk Yud,a fjOk iy m%ma
mSia" <ud yd ldka;d lghq;= weu;sj is
;siai lr,shoao ldka;djka hk ldKavh
foaYmd,k jia;+ka fkdj" mjqf,a jia;+ka
njg m;a lrk wdldrh inkaOfhka ia;r
bm;a lrhs' ia;%S m%Yak l<ukdlrKh
l< hq;af;a flfiao hk ldrKfha Tyq
ieu gu ;u mjq, wdoYhla lr .kafka
h' ;u uj" ifydaohka" | iy jreka
WodyrK f,i .kakd fuu weu;sjrhd
ia;%Skaf.a .eg yS,E lsug fjr .;af;a h'
f wkqj wud;Hjrhd iEu gu l%shd lf<a
ia;%Ska iajdk" foaYmd,k mqoa., ;;a;ajhla
we;s wfhl= f,i ms<sfkd.kakd wdldrhghs'
tjeks idlPd i|yd we;s jQ wjldY
je<elau;a l,am woyia hgm;a lsu;a
bj; oeu;a is lrk ,'
fuu wud;Hjrhd ia;%Ska f.a .eg iy
mSvkh ms<sn|j jgyd.;a mgq wdlD;sh
fl;r .%duH hs Tyqf.a" zldka;djka yd
idZ ms<sn|j olajk w;Dma;slrNdjh ms<sn|
WodyrKfhka ukdj meye,s fjhs'

Tyq 2012 fkdjenrfha 22jeks odl"


md,sfka;=f orejdg ls fok ujf.a
<eu .ek l< l;dj ;jrg;a Tyqf.a .%duH
l,amkd Yla;sh inkaOfhka bs lrhs'
*idkd ykS*d iy l=uqkS ieuqfj,a fuu
lD;shg tlalr we;s" md,sfka;=f
hqoaOh ms<sn| is lrk ,o l;dj, ia;%S mqreI
iudcNdjh ms<sn|j u;= flfrk iajNdjh
inkaOfhka jk ,smsfhka" md,sfka;=
uka;%Sjreka hqoaOh ksid is,a ck;djg
isjk ydksh ms<sn|j ixf fkdjQ nj;a
hqo ch.%yKh .ek Wo jQ wdldrh fj;;a
wjOdkh fhduq lr we;'
iska;shd tkaf,dahs f.a i|yklg wkqj"
ckjd.sl cd;sjdoh" ,sglrKh" iEugu
r|d mj;skafka" mqoa.,hkaf.a mslu
kshudldrfhka j,x.=jkafka" Tjqka tlaflda
rcfha yuqodf fyda ler,sldr iaj;ka;% fyda
wO iaj;ka;% yuqodj, fid,aodjka jYfhka
lghq;= lrkafka k muKla njg mska
fmd<Ujd .ekSu u; njhs' tys tkaf,dahs
;j rg;a lshd iskafka" fujeks woyia
iudch ;=< mj;ajd .ekSu i|yd wdh;k.;
n,hla o iuska" ms igkalrejd ms<sn|
woyig iydh olajkakd jQ ia;S%Ndjh ms<sn|
w;sfl ksjpkhla wjYH jk njh'
hqo m%h;akh m%jOkh lr" idOdrKSslrKh
lsu rch iska is lsu ksid rdcH
wxYfhka fukau fm!oa.,sl wxYfhka o
udOH wdh;k" iskudj" remjdyskS ka
wdh u.ska ,sglrKh jQ mqreINdjhg
nqyquka lsu is lrk ,'
md,sfka;=f hqoaOh ms<sn| jdohkays
ia;%Ska inkaOfhka i|yka flrefKa wju
jYfhks' Tjqka .ek h i|ykla jQfha k
ta ia;%Ska f.a m;a;shla .ek i;aldr lsula
jeks ldrKhl hs' .eKs ldka;djka
iudcfha .re lsug yd wdrlaId lsug
,la h hq;=h hk woyi ,sglrKh
jQ idlPd u.ska iudc.; lrk kuq;a"
.NKS fkdjk" .eKshl ug fkdyels"
.eKshla fkdug is;d .;a ia;%Skag f
ie,ls,a, ,ef o hkak meye,s ke;s nj
2016 weh

45

fuu ,smsfhka u;= lrk jeo.;a ldrKdjls'


;u iylrejka h.sh" ud;DNdjh .ek
ie,ls,a,la fkdue;sj ,sx.sl m%pKav;ajhg
,lajqKq" mska fkdue;s neka i;aldrl
fiajdjka ys ksr; ug is jQ ia;S%ka ms<sn|j
Tjqkag uqyqK mdkakg isjQ m%Yak .ek
fiu" ne,Su jeo.;a hhs fkd fmfkhs'
fuu lD;sfha miajeks mfoh
,shk wdpdh fiamd,s fldaff.dv"
md,sfka;=f cd;sl foaYmd,lhska
w;r mj;akd ia;%sh ms<sn| mj;sk u;jd
m%fYhka iy Ihd;aul mlaI.%dyS nj
b;d meye,sj wkdjrKh jQ nj i|yka
lrhs' wehf.a tu ;SrKhg fya;= idOl jQ
md,sfka;= jdofha ud;Dldj jQfha"
ia;%Skag iudc idOdrK;ajh ,nduhs'
fuu jdoh o wfkl=;a jdo fukau
ishu md,sfka;= uka;%Sjrekag jD; h'
uka;%Sjreka 225 w;=ka fok ,o ld,iSudf
jdohg tla we;af;a" uka;S%jreka 10
fofkl= muKs' bka 7la ia;%Ska h'
mqreIhska 3 fofklss'
wdpdh fldafgf.dv fuu wOHhkh
i|yd" 2012 ud;= 22 n%yiam;skaod" fju
207 wxl 9 orK yekaid jd;dj Wmfhda.S
lrf.k we;' fuu jdohkays fhdod .kq
,enQ m%Odk jpk fyda jels 6la ms<sn|j fuu
,smsh u;= lr olajhs'




wfma rg
cd;sl;ajh" wd.u iy ,sx.sl;ajh
iudc idOdrK;ajh
mS;D uQ,sl;ajh
ia;S% mqreI iudcNdjh" ia;%S whs;sjdisl
iy iudk;ajh
ia;%Ska f.a ksoyi
ishu llhska wfma rg hk fhu zisxy,
wfmaZ hk f;arefuka fhdod .;a nj fmfka'
uka;S%jhka"
mmd,k lafIa;%fhys ia;%Ska ,nd
we;s ch.%yK .ek i|yka lrka"
46

weh 2016

foaYmd,kfhys o wju f,iska fyda


ksfhdackh u ms<sn|j ia;%Ska uqyqK fok
wNsfhda."
ia;%Skag tfrys m%pKav;ajh iy kS;s
m%udKj;a fkdu .ek woyia lajQ nj
jd;d fjhs'
ia;%Ska ,ndf.k we;s wOHdmksl iqiql
wdh ms<sn|j;a b;sydi .; ia;%Ska .ek;a
uka;%Sjhka woyia lajQ w;r uka;%Sjreka
fofokdu ia;%Skag tfrysj we;s m%pKav;ajh
inkaOfhka woyia olajd we;'
pkadks nKavdr uka;%Sjh woyia olajka
mjid ;snqfKa ia;%sh iy mshdf.a ldhNdrh
inkaOfhka ia;%Ska fjkiafldg olajka"
w;S;fha isgu wehf.a whss;sjdisl N=la;s
`f wjia:djkag n,me lr we;s njhs'
foaY /lshd" we ludka;h"
f;a ludka;h jeks wxYj,ska ia;%sh
wdlhg odhl jk wkaou m%Yia: jqjo"
foaYmd,kfha ia;%S ksfhdackh b;du j, nj
f jdofha u;= jqKq lreKq w;r fjhs'
;,;d w;=fldard< uka;%Sjh bm;a l<
woyia w;r o u;= fmKqfka" ia;%Ska Wiia
;k;=rej,g m;a jqj;a wehg tfrys
m%pKav;ajfha .egj i ke;s njhs'
kS;sh ksis f,i l%shd;aul fkdu Bg
fya;=jla njg mejisKs' iqfOd chfiak
uka;%Sjhf.a woyia laf ia;%S IK
inkaOfhka kS;sh ;ka ls%hd;aul fkdjk
nj fy<sflreKs' f ksid mskag wmrdO
lsug;a bka miqj ksoyiaug;a yels
;sfnk njg weh ;l l<dh'
ia;%Skag idOdrKh bgqf kS;s imdokh
i|yd mshjr .ekSf ia;%Skaf.a foaYmd,k
ksfhdackh jelsu jeo.;a nj fndfyda
fokd f.a woyi h' fhda; Y% ue;sjrK
l%uh ;=< foaYmd,k lafIa;%fha ia;%Skaf.a
ksfhdackh wksjdhfhka u 20] olajd
je lsug ixfYdaOk flgqm;a lr we;s
nj frdais fiakdkdhl iNdjg okajd ishd
h' fuh lkka is lsf wjYH;djh
inkaOfhka ksrEmud rdcmlaI uka;%Sjh
kej; i|yka l<d h'

mq,a iudc foaYmd,k l%ufha mKdukhl


wjYH;djh ms<sn|j wjOdkh fhduq
fkdlsu wk;=reodhl nj;a th
ia;%Skag idOdrK;ajh ,nd .ekSf mQj
fldkafoaishla nj;a wkqr l=udr idkdhl
uka;%Sjrhd fmkajd kafkah' Tyq ;j rg;a
ia;r lf<a" m%pKav;ajhg" ysxidjg"
widOdrKhg f.dre fkdug k is h
hq;af;a fuu widOdrK iudc l%uh fjkia
lsu muKhs hk ldrKhhs'

l< hq;=hehs o IKhg" ysxidjg ,lajk


.eyeKqka inkaOfhka ldka;d ixOdk
lrkafka udOHhg m%ldY ksl=;a lsu
muKla hhs o mejiqfh' bkahdf ia;%Ska
wr., lrkjd" nyskjd" tg th Yd,
m%Yakhla nj ckhdg;a wdKavqjg;a j.lsj
hq;a;kag;a fmfkkjd' Tyq i|yka l< tu
lreKq ldka;d ixOdk iska ie,ls,a,g
.; hq;= wNsfhda.d;aul tajd njg
wdpdh fldafgf.dv igykla ;nd we;'

jdohg iyNd.S jQ uka;%Sjreka 10 fokdf.ka


ia;%S whs;sjdisl .ek meye,sj i|yka
lf<a" uka;%Sjhka 7 fokdf.ka uka;%Sjhka
3 fofkl= muKs' uka;%Sjreka ;sfokdf.ka
fofofkl= ia;%S whs;sjdisl .ek woyia
lajQ nj wdpdh fldafgf.dv fYaIfhka
i|yka lr we;' fjkiafldg ie,lSf
moku" iudc wkkH;d iy .eyeKq ms
fomdYjfha ldhNdr nj;a fuu Nd;djka
u.ska ia;%Skag Tjqkaf.a whs;sjdisl
N=la;s`u iSud lrk nj;a meye,s lrka
ia;S% mqreI iudcNdjh ms<sn| ixl,amh
fuu jdohg tla lf<a pkadks nKavdr
uka;%S ;=h isks'

fuu iuia; jdofha wjia:d lsysmhl


yer ia;%Ska inkaOfhka woyia laf
ckjd.sl fyda wd.l inkaO;djhlska
f;drj Tjqka ms<sn|j woyia lau
fYaI;ajhla nj wdpdh fldafgf.dvf.a
ks.ukhhs'

fuu jdohg udkj whs;sjdisl ms<sn|


lreKq bm;a lrka frdais fiakdkdhl
uka;%Sjh lshd isfha" m%{ma;shg
w;aika ;nd we;s kuq;a rg mqrdu ia;%Ska
m%pKav;ajhg uqyqK fok njhs'
iqfOd chfiak uka;%Sjh nqoyfuys
we;s ia;%S whs;Ska ms<sn|j wjOdkh fhduq
lrka" fn!oaO ia;%Skaf.a whs;sjdisl wvq
nj;a ;uka b,a,kafka iu ;ek fkdfjhs"
ksis ;ekhs' iqiqlug ;ekhs' Y%S ,xldf
yeuodu;a ta ;ek ,e we;s nj o i|yka
l<dh'
lu,d rK;=x. uka;%S ;=h ia;%Ska ojfia
wdrNfha isg lrk wl jev .ek ia;r
l<dh'
fuu jdohg tla jQ tlu o< uka;%Sjrhd
jQ fi,aj wvhslal,kdoka" ia;%shg iudk
whs;Ska wjYH k Tjqka ta fjkqfjka igka

ia;%Ska o mska fukau lghq;= l<d'


fYaIfhka u wmf.a miq.sh igfka
ia;%shf.a ldhNdrh mskag fojeks jQfha
keye' hqo yuqodj, o ia;%Ska ueoy;a ldhhla
bgq l<d'
md,sfka;= uka;%S fi,aj wvhslal,kdoka
uka;%Sjrhd ckjd.sl .egqf ia;%Skaf.a
ldhNdrh inkaOfhka tfia lshd we;s nj;a
f jdoh ;=< ikakoaO .egqf ia;%Skaf.a
ldhNdrh i|yka jQ tlu wjia:dj
fuh nj;a f,aldj i|yka lrhs'
tf,iskau iuia; jdofha ,sx.sl;ajh
ms<sn|j i|yka jQfha o tla wjia:djl
muKla nj o f,aldj i|yka lrhs'
wkqr l=udr idkdhl uka;%Sjrhdf.a ;lh
jQfha" widOdrKfha .s,S we;s iudchl
ia;%shf.a widOdrKlu fjka jYfhka .ekSu
jer njhs' fuu iudcl%uh ;=< ishfokdu
we;s ke;s mr;rh ksid wOHdmkh" fi!LH"
kS;sh fukau ;uka ksfhdackh lrk
,sx.sl;ajh ksid mSvdjg m;a fjkjd'
tfyuk wr.,h h hq;af;a fudllao@
ka ;sfhkafka mqreIhdg tfrysj ia;%S
fm<.eiaula' ienE mSvdjg" ienE ysxidjg
m;ajk yeu fokdf.a u tlai;a wr.,hla
;sh hq;= nj Tyqf.a woyi h'
2016 weh

47

iqoYkS m%kdkamq,af,a uka;%Sjh ;u woyia


laf" weh Y%S ,dxlSl iudch mS;D uQ,sl
iudchla nj ms<s.;a;dh' tfy;a ta ldrKh
ia;r lsf wmf.a ixialD;sh ud;D uQ,sl
njg woyia m< l<dh'
fuu ,smsh ilia lrk wdpdh
fiamd,s fldafgf.dv ia;%Skaf.a whs;sjdisl
fjkqfjka ixOdkh jQ l%shdld;ajhka
ia;%S ksoyi hkqfjka yekafjkafka ke;s
nj i|yka lrhs' ia;%S ksoyi .ek wjia:d
foll i|yka jQ w;r" ta wjia:d fofla u
ta inkaOfhka i|yka lf<a ms uka;%Sjreka
isks' fuu uka;%Sjreka uey;a jQfha
moaO;suh fjkila i|yd .=ld,Sk
m%Odk iudc jHdmdrhla we;s lsug h'
fuhska tlla iudc wdl mka;sfha ksoyi
ms<sn|j jk w;r" wfkl ckjd.sl cd;sl
ksoyi ms<sn| jQ tlla h' fuys olakg
,enqKq fmd u;jd idOlh jYfhka
ksoyi lah yelsh' ia;%S llhska O
jQ foaYmd,k mlaIj, idudl;ajh rej;a
fujeks iudc mKdud;aul jHdmdrhka yd
inkaO;djhla fkdmj;ajk nj fuu.ska o
meye,s f'
wdpdh fldafgf.dvf.a ks.ukh tf,ihs'
j;udkfha .eyeKq <uhska iy ia;%Ska
IKhg ,lau inkaOfhka jdr
.Kkdjla u fi,aj wvhslal,kdoka
uka;%Sjrhd woyia olajd we;' ldka;d
ixOdk nei igka l< hq;= nj
Tyqf.a woyihs'
fuu md,sfka;= jdoh ms<sn| woyia
olajk f,aldj" rf ia;%Ska uqyqKmdk
.eg ms<sn|j md,sfka;= uka;%Sjrekaf.a
wjfndaOh ms<sn| woyia .Kkdjla meye,sj
jQ nj mjihs' kk Y%S ,xldf ia;%sh
w:l:kh flfrkafka flfiao hkak"
O wkkH;djhka" iajrEmhka" me;slvhka
ms<sn|j jgyd .ekSug fuu jdoh lu
fldjla h' f whg ia;%Skaf.a .eg
.ek wjfndaOhla mj;sk kuq" fuu .eg
ksjerj ia;%Sjd Yaf,aIKhlg
48

weh 2016

fhduq lsug tu wjfndaOh m%udKj;a


fkdjk njo f,aldjf.a woyihs'
ia;%Skag iy .eyeKq <uhskag tfrys
m%pKav;ajh" m%pKav;ajhg f.dre u iy
; frd.kakd ia;%sh .ek i|yka u"
ixl%uKsl Y%lhkaf.a odhl;ajh" j;= je,s
wxYfha ia;%Ska" iudc wdl oYlj, we;s
m%;sreoaO;djhka" foaYmd,k lafIa;%fha
;SrK .ekSf l%shdj,sfha ia;%Skaf.a
wju ksfhdackh wd fmd f;audjka
inkaOfhka talu;sl;ajfhka hq;=j ishu
llhska lghq;= lrk nj olakg ,enqfKa
hehs o f,aldj i|yka lrhs'
mS;D uQ,sl;ajh" iudk;ajh" ia;%S mqreI
iudcNdjh" ia;%S uqla;sh wd ud;Dld ms<sn|
fyd| wjfndaOhla md,sfka;= uka;%Sjrekag
,nd .ekSug fuu jdoh wjia:djla
i,id ka nj o ,smsfha i|yka fjhs' fuu
jdofha bm;a jQ lreKq jdoh meje;a
jQ 2012 ld, jljdkqf jd;d jQ iy
idlPdjg Ndckh jQ .eg" jdofha u;=
jQ lreKq wkqidrfhka i,ld ne,Su u.ska
uyck;dj iy m%;sm;a;s ugf idlPd
w;r we;s inkaO;djh ykd .ekSug o
m%fhdackj;a fjkq we;ehs f,aldj i|yka
lrhs'
f jdoh ms<sn| ksoyia u;hla f.dv
kd.kakd kQ;k ia;%sh ;uka i
foaYmd,k m%dKSka f,i fkdi,lka"
fnd<| fkdorejka f,i i,lk;dla l,a
;ukaf.a whs;sjdisl ,nd .; fkdyels nj
ta;a;= .kakjd we;'
lreKd fmfrd
imQK jd;df bf,lafg%dksl msgm; i|yd http://
womenandmedia.org/si/parliaments-representationof-women-a-selective-review-of-sri-lankas-hansardsfrom-2005-2014/ msfikak'

wfma y
iuia; iudcfha
hym; fjkqfjka
Y%S ,xld wdKavql%u jHjia:d m%;sixialrKh iy ixyshd hdka;%K Wfoid m%pdrK ldhidOl
n,ldh niakdysr m,df;a meje;ajQ uyck woyia uiS isl< wjia:dj, ,xldf
ia;%S whs;sjdisl fukau fmd ck;fha .eg inkaOfhka bm;a l< woyia lsysmhla'''

Y%S ,xld wdKavql%u jHjia:d


m%;sixialrKh ms<sn| uyck
woyia uiSf lgqj bfha ia;%S
ls%hdldkshka iska Tjqkaf.a fhdackd
2016 ud;= ui fld<U iy fld<ka
msg ia;%slalj, meje;s uyck yuqj,
ndrfok ,' tu wjia:djg iyNd.s jQ
ia;%S im;a uOHia:dkfha inkaldld
iqld fmfrd uy;ah iska ldka;dj
iy udOH iduQyslfha hQhq pek,h
fj; ish woyia fufia igyka l<d h'
reKE., ia;%slalfha O fCIa;%j,g
' l=
wh;aa wfma ldka;d kdhsldjka 50 lg
wl m%udKhla tl;= fj,d wms idlPd
l<d kg Y%S ,xld wdKavql%u jHjia:df
ia;%Skag ;sfhk m%;smdok fudkjdo lsh,d'
ta jf.au wms fidhd nejd fjkia h hq;=
;eka fudkjdo w;ska tl;= h hq;= foaj,a
fudkjdo lsh,d' fuys lreKq rdYshla
bm;a jqKd' we;e g wmsg jHjia:df
tk kS;suh lreKq fudkjdo" fldfyduo
tAjd fjkia lsug kS;suh jYfhka
fhdackd lrkafka lsh,d wmsg yhg
f;areula ;snqfKa keye' tfy;a tl fohla
wms oekf.k ishd' th k wmsg m%Yak
f.dvdla ;sfhkjd lsh,d' ia;%Ska jYfhka wms
m%Yak f.dvlg uqyqK fokfldg tA m%Yak
fldfyduo wdKavql%u jHjia:dj u.ska
i|.kafk" kS;suh jYfhka fldfyduo
m%;smdok ,nd.kafka" m%;sm;a;suh jYfhka
fudkjo fjkia l< yels jkafka"

wfma m%Yakj,g i yehg ixfYdaOk


f,iska bm;a lrkafka fudkjdo hkak
wms l;d ny l<d' f idlPd j,ska
bm;a jQ lreKq w;r O foa wvx.=hs'
m%Odk jYfhka u ia;%Skag tfrysj isoaOfjk
m%pKav l%shd" ysxik wfma iudcfha tkak
tkaku by< hkjd' m%pKav;ajfhka"
ysxikfhka wdrCIdfj,d ia;%Skag ksoyfia
j;a fjkak ;sfhk whs;sh wdKavql%u
jHjia:dj u.skau iy;sl lsu wjYHhs'
ishu ia;%Skag f.!rjdka;j j;afjkak
mqjka mirhla f.dvkef.kak k' tAl
m%Odk jYfhka bm;a jQ woyila'
lDIsldl fCIa;%hg wod< m%Yak f.dvdla
;sfhkjd' thska m%Odk tlla ;ud bv
yslu' bv iy foam,j, whs;sh'
l=reKE., ia;%slalfha jejYfhka
;sfhkafka rcfha bv' iajK N+"
chN+ jeks rcfhka m%odkh l< bv'
f bvj,g wod< kS;s yqdla mrKhs'
f kS;sj,g wkqj bvf whs;sh
.DyuQ,slhdg tk mshdg wh;a jk w;ru
miq Wreuh ia;%Skag whs;s fjkafka keye'
bv whs;sh hkafka mshdf.ka mjqf,a
jeu,a ms <uhdg' f ksid ia;%Skag f,dl=
widOdrKhla isfj,d ;sfhkjd' iajNdl
im;aj,g we;s whs;sh iufia N=la;s f
whs;sh Tjqkag wys ;sfnkjd' f ksid
wirK ;;a;ajhg m;a jQ wjdyl ia;%Ska"
ldka;d uQ,sl mjq,a" ;ks ujreka fndfyda
msila ia;%slalh ;=< bkakjd' lDIsldl
fCIa;%hg wod<j .;fyd;a ;j;a m%n,
2016 weh

49

m%Yakhla ;ud ia;%Skag iudk jevg iudk


jegqma fkd,eu' fYaIfhka u lDIslu
fCIa;%h iy wu;a fCIa;%fha ia;%Ska Yd,
jYfhka jev lrkjd' tlu fj,djl tlu
jef l<;a tlu Y%uh fhj;a ia;%Skag
,efnkafka mqreIhskag jvd wvq jegqmla'
fuh ia;%S mqreI iudcNdjh u; mok jQ
fjkiafldg ie,lSf im%odhla'
f ksid ia;%Skag Tjqkaf.a Y%uhg i,k
wdldrfha iudk jevg iudk jegqma ,eh
hq;=hs' tfia fkdjkafka k th fjkiafldg
ie,lSula' fujeks foa kS;sfhkau fjkia h
hq;=hs' wdpdrOu f,iska fyda iafPdfjka
fjkia jk im%odhhla fyda ;;a;ajhla
wfma iudcfha olskakg keye' tA ksid kS;s
;s u.skau fjd fjkia l< hq;= ;;a;ajhla
mj;skjd'
wfma ia;%Ska ysxidjg fyda widOdrKhg
f.dre jQ g kSs;sfha ms<sirK fidhdf.k
hoa ia;%Skag uqyqK ug ;sfhk ndOl
;j;a tla m%Odk m%Yakhla' fmd,Sishg .sh;a
.%du ks,Od <g .sh;a ia;%Ska uqyqK fok
m%Yakj,g t;ekska yhg hqla;sh mis|fka
ke;ak yhg idOdrK;ajh bIag jqfKa
ke;ak we;a;gu wehg hdug ;ekla keye'
fuys fndfyda g ia;%Skaf.a m%Yak foi
idm%odhsl wdl,amhlska n,k wdh;ksl
jHqyhla mej;Su ia;%Skag wjdis iy.;
;;a;ajhla' udkj ysl fldIka iNdj
;sfhkjd ;uhs kuq;a tAl we;a;gu ia;%Skag
ka ;sfhk ia:dkhla' m<d;a ugfuka
jqj;a fuh ia:dmkh lrkak mqjka' ta;a
tf,i isjkafka keye' we;e m<d;aj,
fuh ia:dmkh ;snqK;a ia;%Skag wjYH
fiajdj ksishdldrj thska fkd,efnk njhs
Tjqka lshd isfha'
ia;%Skag ;ukaf.a Yrh md,kh lr.ekSug
whs;shla keye' .id lsu kS;sfhka
;yk' kuq;a wms okakjd kS;Hdkql+,
fkdjk .id ie,lsh hq;= m%udKhla rg
;=< isfjkjd' oHd;aul fkdjk" wmsis"
wdrlaIdld fkdjk ;;a;ajhka ;=< isjk
tu .idls ksid ia;%Ska ;j,ska mjd
jka f.jkjd' ta jf.au h ia;%shlg
kS;Hdkql+< jdyhlska f;drj orefjla
wjYH jqj;a orefjla yod .kakg neye'
50

weh 2016

WodyrKhla yehg wjdyl ldka;djlg


orefjla yod.kak wjYH jqj;a yod.kak
neye' fudlo tfyu jqfKd;a thska weh
fukau tu orejd o iudcfha wmlS;shg
f.dre fjkjd' iudc ms<s.ekSu fnfykau
wvqhs' WodyrKhla jYfhka rcfha fiajfha
kshq;= .=rejhla k Iudpdrfha fhu
hk fpdaokdj hgf;a fujeks ;;a;ajhl
wehg /lshdj mjd wys fjkjd' tajdf.au
wehg ore .en .id lr .ekSf whs;shl=;a
keye' m%d:l jYfhka .;al< ia;%S
IKhla tfyu;a ke;ak iuQy IKhlg
,lajqK wjia:djl ia;%shla .e.;af;a k
tA .en ke;s lr.ekSf whs;sh ia;%Skag
keye' f ksid ;ukaf.a Yrh ;ukag
md,kh lr.ekSf whs;sh ia;%Ska fj;
jHjia:dfjkau ;yjqre h hq;=hs'
f wdldrhg O fCIa;%j,g wod<j
imQK lreKq 35lg je ixLHdjl
fhdackd wms wod, uyck woyia uiSf
lgqj fj; ndr kakd' we;a;gu wms
wfmaCId lrkjd bfha jHjia:d
ixfYdaOkhla isfjkjd k fyda kj
wdKavl%u jHjia:djla imdokh fjkjdk
tA jHjia:dj ia;%Skag iudkd;au;djh
;yjqre lrk jHjia:djla h hq;=hs lsh,d'
wms th wksjdhfhka u wfmaCId lrkjd'
tfukau rchg n, lr lshd iskjd ia;%Skag
iEySulg m;ah yels wdldrfha jHjia:djla
imdokh lrk f,i'

"

IWD 2016: Submissions made to the PRC on constitutional reforms (HD), https://
www.youtube.com/watch?v=wa1qn0gs2_U&app=desktop

ixyshd hdka;%K Wfoid m%pdrK


ldhidOl n,ldh niakdysr m,df;a
meje;ajQ uyck woyia uiSf
fld<U iar ksjdi yslu fjkqfjka
ia;%S ls%hdldkshla iska miq.sh 2016
wf.daia;= ui fld<U meje;s uyck
yuqf bm;a l< woyia'

uu mx fld<U' hqoaOfhka miafia wms


'ixys
hdj .ek yeu m<d;lu jf.a iudkj
jevlrkjdo lshk tl .ek ug m%Yakhla
;sfhkjd' niakdysr m<d; .;af;d;a
hqoaOfhka n,mEug ,lajqKd'
tA jf.au ck;h tA ;=<ska fjkiaug

n,mdmq ldrKd;a ;snqKd' isxy, fou< iy


uqia,s ckj. tl yd iudk ck ixLHdjla
ysgmq m<d;la yehg hqoaOfhka miafi h
h is isjk wjia:dj, yqdla m%Yak
u;=jqKd' tl WodyrKhla ;uhs 2009 hqoaOh
wjika lsu;a iu f.k wd ixjOk
jHdmD;Ska .;fyd;aa k.r w,xldrlrKh
tAjf.au ixpdrl ludka;h hqKq lsu
inJOfhka f.k wd jevms<sfj,j,a
idudkH ck;hg ;kau n,mEjd'
k.r w,xldrlrKh iy ixpdrl
ludka;h Wfoid fydag,a iEf Yd,
bv m%udKhla myq.sh rch iska w;am;a
lr .;a;d' fld<U jemqru ckhd mxj
is ksfjia wdY%s; m%foaYj,ska ckhd
n,y;aldrfhka bj;a lsulg ,lajqfka
t<shg weo uqfKa iar ksjdihlg yslula
lshkak ne jQ wh' tA lshkafka ;uka j;a
fjk ksjig Tmamqjla ke;s msia nf,ka
t<shg weo uqjd' uu lshkafka ,xldf yeu
mqrjeisfhl=gu j;a fjkak jy,la ;sh
hq;=hs' ,xldf wdKavql%u jHjia:df jqK;a
j;a f whs;sh ke;s ksid wmsg tA whs;sh
b,a,kak ne ;;a;ajhla ;sfhkafk'
uu ys;kjd iEu flfkl=gu ksjila lshk
tl uQ,sl whs;sjdislula h hq;=hs lsh,d'
myq.sh rchla o folla o fkfjhs oYl
lShlao lsh,d yhgu lshkak;a wudrehs"
tA ;rugu lsisu rchla iska f
inJOfhka lsisu mshjrla wrf.k keye'
b;sx ksiaiqkaf.a ; wjq,afj,d" wdodh
ke;s ;;a;ajhlg m;afj,d" fndfyda
wh foaY .; fjkjd" uqo,a fif
mrud:fhka fkdfhl=;a jerjev j,g
fhduqfjkjd' nyq,j l;d fjk fohla
;uhs u;ajH cdjdr jeks kS;s frda
lghq;=" fvx.= frda.h jefhka mej;Su"
,sx.sl jD;a;sh jf.a foaj,a f uqvqlal=
mirfha jemqru ;sfhk njg ;uhs
f,an,a lr,d ;sfhkafk' kuq;a fl by<
me<eka;shl fyda rf kEu ;ekl fjkak
mqjka fohla' kuq;a ,sx.sl jD;a;sh jqK;a
jD;a;shla yehg l<;a mam;a whg muKla
w;a;fkdau;sl yg kS;sh ls%hd;aul
lrkjd fudjqka j;a jk f mirh wkqj'

2016 fmnrjd ui fld<U fyakuq,a, kj ksjdi j;a; iy


lud j;a; kd.l ixjOk wldh iska l< wkjir
ksjdi bj;a l< wjia:djla'
PdhdrEmh( fl!Ydka m;srdc" f,s r mqj;am;

ug ys;kafka ksiaiqkag ksjdi m%Yakh


yye i|,d j;afjkak fyd| ;;a;ajhla
ksudKh l< yels k fndfyda rg mYapd;a
hqoaOh;a tlal ixyshdj lshk tl jOkh
lrkak mqjks' cd;Ska w;r mr;rh" wdl
mr;rh jf.au wdodh mr;rh f yeu
tlla u tlg tlla inkaOhs-wka;.;hs'
tA ksidu tl oDIafldaKhlska muKla
ixyshdj foi n,kak neye' iudh"
foaYmd,k iy wdl jYfhka f foi
ne,sh hq;=hs' tA i|yd yefudagu iudkj j;a
fjkak mqjka ;rf m%udKj;a ksjila
,ndh hq;=hs' l,amhla yehg ka tk
ksjdi fhdackdl%u .;af;d;a fndfydag
tAjd ;gq ksjdi' tAjdfha j;a ug mqjka
mirhla yelshdjla fudjqkag keye' Tjqka
l,ska j;a jqfKa wvq wdodh ,dNS mjq,a
yehg" lf<a wu;a /lshd' WodyrK
yehg ;%Sfrdao r:hla ;sfhk flfkl=g"
.jfhla ysgmq flfkl=g ;gq ksjdi l%u
yhkafka keye' iuyreka fvda jev" fr
ueu jeks foa l<d jf.au nhsisl,a kal,a
;snqKd" lEu Whk jev l<d' b;sx f jf.a
whg ;gq ksjdi ,enqfKd;a jk jD;a;sh
yhg lr.kak nE' mpia folg;a jvd wvq
mqx ksjila ;=< tu iajhx /lshdj lrf.k
j;a fjkak wudrehs' we;a;gu Tjqkaf.a
w;alS .ek tA m%cdjkaf.ka u uish hq;=hs'
ud ;j fhdackdjla lrkak leu;shs'
ksjdi fhdackd l%uhla f.akjdk .f
foaYmd,k mCIhlg Wkka fyda .f ku
.sh mqoa.,fhl= yryd ;uhs f.j,a fnfKa'
fYaIfhka u ms flfkla yryd fnfKa'
tA jf.a wjia:dj, lgqjla jf.a m;alr,d
tl mqoa.,fhl= u; fkd/f|k ishu
cd;Ska ksfhdackh jkjd jf.au ia;%Skaf.ao
2016 weh

51

ksfhdackhlska hq;= lgqjla u.ska th ish


hq;=hs' tfyu jqfKd;a kj ksjdi fhdackd
l%u jvd;a iqNjd yg lrkak mqjka'
wvqu ;rf jvd;a bv m%udKhla wrf.k
k.rh ,iaik lrkjdg jvd ksiaiqkaf.a
; ,iaik lrk tl rchla yehg
j.lSu .ekSuhs l< hq;af;a'
tA jf.au wms yeuodu;a l;d lrk fohla
wms" mam;a-;=kajeks f,dalfha rgla lsh,d
lsjqjg iaridr ixjOkh .ek lsisu
yeSula keye' fld<U mxlrejka
.;af;d;a iuyre leu;shs fld<ka msgg
hkak iuyr leu;s ke;s wh;a bkakjd'
t;fldg tjeks whf.a kduf,aLkhla
wrf.k leue;a; iy wjYH;d m%uqL;d .;
l< hq;=hs' fld<U ;=< j;a fjkak leu;s
flfkl=g wvqu ;rka mpia 4la j;a
,ndh hq;= fjkjd' ukao fndfyda fofkl=g
mdfya ka jdykhla ;sfhkjd" tA ksidu
;ukaf.a jdykh wdrCIdldj k;r
lr.kak;a yels whqka" lDkdYlj,ska
f;drj j.djla lr.kak;a yels iqiq
mirhla iys; ksfjia Tjqkag ys h hq;=hs'
tl ksjila ;gq folla jqj;a lula keye'
tfyu jqfKd;a fndfyda rg ksiaiqkaf.a
udkisl ixjOkhg th rel=,la fjhs'
tA jf.au fudkh ksjdi l%uhla wdj;a
wd.l ixfla;" cd;Ska w;r wdrjq,a we;sh
yels foaj,a i|yd m%uqL;ajh ,nd fkd
ish hq;=hs' yeu wd.ulau iudkj woykak
mqjka hg iudkj ;sh hq;=hs' tla
wd.ula uQ,sl ia:dkh f.k wfkla wd.
fjkiafldg ie,flk yg .sfhd;a wdrjq,a
we;sh yelshs' we;a;gu kg cd;Ska w;r
fyd| iu.shla ;sfhkjd' kuq;a wkjYH
wd.l ixfla; nf,ka tnu ;=<ska h
.eg iy.; ;;a;ajhka ;ju;a mj;skjd'
wfkl wvq wdodh,dNS mjq,a .;fyd;aa
ia;%Ska w;sYhska u Khnka fmf<kjd'
ldka;d nexl=j" w;ska flduI,a fl%"
iKi" nela Y%S,xld" mq;a" ohdirK
ixjOk moku jf.a ;j;a fndfyda wh;k
we;a Kh fokjd' fndfyda wh mska
we;a l=vd ldka;d lKavdhulg Kh ,d
fmd,shla iu wdmyq .kakjd' .kak Kh
52

weh 2016

we;a;gu ia;S%ka ish ksfjiaj, lghq;=


ioydhs .kafka' f Kh imQKfhka
f.ug n,flfrkafka ia;%Skag ;rhs'
wjidkfha ish kid .ekSug hdf
m%jk;djhla mjd f ;=<ska lsh yelshs' je
fmd,shg Kh ,ndu u.ska fuf,i f,dl=
iQrdlEula lsu wvq ;rka rch iska
fidhd n,d lghq;= l< hq;= fohla' fya;=j
O cd;Ska j;a jk mirhl fujeks foa
mjd .egqj,g ;=vq fok m%Yak u;=lrk
ixyshdjg Rcqju n,mdk foaj,a'
kg fhdackd we;s ixys`hd hdka;%K 4g
wu;rj ;j hdka;%Khla fhdackd lrkak
leu;shs' wjidk jYfhka wms yeuodu;a
lshk fohla ;uhs zwfma ixialD;shZ
lshk foa' we;a;gu wfma ixialD;sh ;=<
wfma ksiaiq ;ju hqKq keye' fndfyda
foaj,a ;sfhkjd rchla yehg lrkak'
iEu ksfil=f.a u m%Yak ui,d i
,ndfokak" WodyrKhla yehg tl mjq,la
.;af;d;a" tA f.or" .Dyia: m%pKav;ajh
;sfhkak mqjks" mshd wdnd; ;;a;ajfha
fjkak mqjka" u,a,sg riaidjla keye"
,sx.sl wmpdrhla isfjkjd fjkak mqjka'
wlaldg oEje m%Yak" wd.ula woykak ne
m%Yakh jeks tl mjq,la ;=< m%Yak lsysmhla
;sfhkak mqjks' t;fldg mjq,la yehg
.;a;u rf tl fldgila fndfydau mS;
;;a;ajfhka j;a fjkafk' tA ksid fYaI
lgqjla m;alr,d Tjqkag ;sfhk m%Yak"
Tjqkag wjYH fudkjdo" Tjqkaf.a yelshdjka
fudkjdo lshd ,ehsia;=.; lr,d tlska tlg
wjYH wxY lrd fhduq l<hq;= fjkjd' fuh
rf w;f,diaila jk is,a iudc yryd
wmg n,dfmdfrd;a;= fjkak neye' Tjqkag
m%;smdok fyda wruqo,a myiql keye' kuq;a
rchla yehg uq,msrefjd;a ksiaiqkaf.a
odhl;ajh;a jehs' miq.sh ld,h mqrdu
Yd, hg rdcH fkdjk ixOdk
.ek;a jer f,an,a lsula l<d' uu kq;a
okak m ;ju;a iuyr rdcH fkdjk
ixOdk iska lrk jev uyckhd yg
,efnka mj;skjd' wfkl fufia /ialrk
f;dr;=rej,ska wmsg ixyshdj .ek jev
lsug;a iaridr ixjOkh ms<sn| jHdmD;s
ilia lrkak;a fyd| mokula ,efnkjd'

"

bkahdf m%dka;hla jk uksmQys


wdrlaIl yuqodjg ,nd we;s fYaI
n,;, mk; wfydais lrk fuka b,a,d
miq.sh 2000 jif fkdjen ui 4 jeksod
Wmjdihla werUQ bfrda I,d jir 16lska
miq tk" 2016 wf.daia;= 09 jeksod Wmjdih
wjika lrka lshd isfha ;u wr.,h
fjk;a udj;la Tiafia bhg f.k hk
njhs' ;jo" wE foaYmd,khg msfik njg;a
i|yka l<dh'
zudf,dZ fuh bmd,a .=jkaf;dgqfmd<g
hdnoj msys .udkhls' m%pKavlrejka
t,a, l< fndan m%ydrhla ksid m%foaYh
w;ayer hka is yuqodj udf,da k.rfha
nia kej;=fmd<l is .jeishka oi
fofkl= fj ;nd >d;kh lf<ah' fuu
mqj; miqk ckudOHj,ska m<u;a iu.
I,d oe fia lmdjg m;a jQjdh'
wE lsish ixOdkhl idudldjla fkdjqKq
w;r wehg miqulao fkdh' tfy;a
ukqIH;ajh iska wysxidjd wr.,hlg
wE /f.k hkq ,eh' isu jd;d jQ
fkdjen 4 jeksod I,d udf,d
n,d msg;a h' ikakoaO yuqod fYaI
n,;, mk; ta jk g;a l%shd;aul
jQfhka frdaO;dlrejka w;awvx.=jg
.ekSf wruqKska yuqod iy fmd,Sisfha iEu
ia:dkhlu / ishy'
udf,d k.rhg hk .ufkys ;sfnk
wjodk fmkajd foka ck;dj I,df.a
.uk j<lajkakg fhKs' wdmiq ksjig
meKs uj Yla;sfoaf.a n,lsu ksidu
oyj,a wdydrh .ekSug jQjdh' ta muKg;a
jvd wvqfjks' wk;=rej wud f.k wd
rile,s ymka zuu g miafia ljodj;a
lEu lkafka keyeZ hkqfjka mejiqjdh'
hKsh mejiQ fohska uj ;=IaksN+; h'
zu u fjkqfjka hula lrkak ys;kjd'
talg ug wdYsjdo lrkakZ lshQ I,d
.jeishka oi fokd >d;khg ,la jQ
ia:dkhg f.dia 2000 fkdjen ui 05
jeks k ;u Wmjdih ^lsis wdydrhla
fkd.ekSf& wdrN lrk g wE 28 jeks
fha miqh' zikakoaO yuqod fYaI n,;,
mk; wfydais lrk ;=re uu Wmjdi w;a
fkdyZ wE mejiqjdh' I,d ckdorhg
md;% jkakSh' ldka;d ixOdk weh jgd

ihqfrka tf;r

bfrda I,d
wysxidjd wr.,fhka
foaYmd,khg'''

frdla h' I,df.a mjq,g ;ckh l<


m%dka; wdKavq ta Tiafia wef.a Wmjdih
keje;aug W;aidy l< o I,d miqng
fkdh' uyck Woyig wdKavq ,la fjoa
I,d jgd ;j ;j;a ck;dj tl;= jkakg
h'
;;a;ajh oreKq jk nj jgyd.;a fmd,Sish
weh w;awvx.=jg .ekSug lghq;= lf<ah'
w;a wvx.=f miq jqjo I,d ;u Wmjdih
wjika lf<a ke;' wjidkfha fmd,Sish
wehj ksoyia lsug lghq;= lf<a fmd,Sish
;=<u wef.a ;hg h wk;=rla isoaO
f hehs ;snQ h fya;=fjks' bfrda I,d
bkah fmd,sia Ndrhg m;ajkafka Wmjdih
wdrN lsfuka f;klg miqjh' ish
kid.ekSug W;aidy lsf idjoH
fpdaokdjla u; wehg tfrysj kvq mejug
2016 weh

53

fmd,sish lghq;= lf<ah' /|jq Ndrfha


ish;a ;u Wmjdih wjika fkdlsu
fya;=fjka I,df.a fi!LHh ;;a;ajh
oreKq h' wk;=rej weh cjy,d,a fkare
frday,g we;=<;a lsfuka miq kdifhka
nghla oud n,y;aldrfhka wdydr ,nd ug
W;aidy l<o I,d th m%;slafIam l<dh'
k .; fjoa urKh ;ukag w; jkk
nj I,dg jegyqKs' ;u wIaGdkh ck
fkdf.k u wkqjK nj jgyd.;a wE
kdihg we;=,a l< ngh u.ska hr muKla
,nd u wkqu; l<dh'
wjqreoaola .; h' ish f;dr lr .ekSug
W;aidy oef jrog bkah oKav kS;s
ix.%yfha ^IPC) 309 jk j.ka;sh hgf;a
wjqreoaol ld,hla isr oqj ,eh yels
jrols' ta fya;=fjka I,d 2001 fkdjen
21 jeks k ksoyia h' ksoyi ,en bmd,a
.sh weh kej;;a fmd ia:dkhl Wmjdih
werUQ w;r fmd,sish iska kej;;a weh w;a
wvx.=jg .kakd ,' wehj iEu jirlu
ksoyia lsu;a ta jf.au kej; w;awvx.=jg
.ekSu;a isjqKq nj ryila fkdf' fuf,i
wjqre 16 f. .sfhah' I,df.a wr.,h
wdrN fuka miq" tk" 2004 cq,s 11 jeksod
uksmQys ifudaka ldmq m%foaYfha mx
;ka.c ufkdarud kue;s ldka;dj wdrlaIl
yuqodj iska IKh fldg urd ouk
,o isoah ksid uq m%dka;hu ii, h'
zweiE rhs*,aZ m%Odk ldhd,h bmsg
Bg frdaOh mEug tlajQ ldka;djka w;ka
12 fofkl= ;u frdaOh oelau fjkqfjka
ksjia;%j ish' bka iuyre zyuqodjks wmj
IKh lrZ hk jels /.;a mqjre w;e;sj
;u l lshd mEfjdah' fuu isu;a iu.
uksmQ m%dka;h;a I,df.a wr.,h;a
udOHhg ksrdjrKh jkafkah'
iEu jirlu isjkakdla fuka I,d 2006
Tlaf;dan udifha fmd,sia Ndrfhka ksoyia
flKs' fmd,sia weiska wdOdrlrejka
iu. ,a,sfha .dka ms<srej fj; <d jQ
weh tys z.dka;=ud wo j;=ka w;r ishd
k uksmQys l%shd;aul jk yuqod fYaI
n,;, mk;g tfrysj ck;d mjqrla f.dv
k.d' wmf.a wr.,h msgqmi iuia; bkah
ck;dj isg .kak ksZ hehs b,a,Sula
lrka trg md,sfka;=j wNshi msys
54

weh 2016

zcka; uka;aZys h<s;a Wmjdih werUqjdh'


hr wdydro m%;slafIam lrka Wmjdifha
kshe,Su fya;=fjka I,df.a fi!LH
;;a;ajh whym;a w;g yerefKah' kej;;a
fmd,sia w;awvx.=jg m;ajk I,d ta wi,
msys iuia; bkah oHd iNdjg f.k
hEfuka miq rd ufkday f,dalshd frday,
fj; we;=,;a lrkq ,eh' frdayf,ka msgjQ
weh fmr<d bmd,a lrd meKshdh'
bka wk;=rej I,d wjia:d .Kkdjlu
fmd,sia w;awvx.=jg m;ajQjdh' kdihg we;=
l< ngh wehg Wreu jQ tlla njg m;a
Ks' Tn ish f;dr lr .ekSug W;aidy
l< nj rch fpdaokd lrhs' Bg Tf ms<s;=r
l=ulaoehs weiQ g I,df.ka ,efnkafka
fujka ms<s;=rls' zish ydks lr .ekSug
t,a,S uefrkak mqjka' ,s ier joao.kak
;snqKd' tlg Wmjdi lrkak wjYH keyeZ
lshka wE iskdfihs' jfrl fkdfn,a
idu ;Hd.h i|yd wehf.a ku fhdackd
flK' tg I,d lshd isfha ;uka
iudkj,g;a lS;sh Wfoid;a Wmjdi
fkdl< njhs' m%pKav;ajh byjyd .sh
iudchl .dka;=udf.a udj; Tiafia
mshukskakg Tn ;SrKh lf<a wehsoehs
uiQ g I,df.a ms<s;=re jQfha uy;aud
.dka;=udf.a Wmjdih wOHd;auhg
wduka;%Kh lsuls' m%Yakj,g i fih
yelafla fl%daOfhka f;dr wjfndaOfhksZ
hkakhs'
yuqod mk;a u.ska uQ,sl whs;sjdisl
W,a,x>Kh ug tfrysj mqrd oyih
jirlg wl ld,hla ;siafia wr., l<
uksmQ m%dka;fha wfhdauh ishque,s jQ weh
wo fh!jkh wys jQ" wjhj n, jQ" Tima
pl%h mjd uqukskau k;r jQ ia;%shls'
isg .ekSug jer ke;s" m%dKh muKla ys
lsf,da ;syl fli isre/;s oefha hKshls'
i;s mkaishhlg;a jvd c,h fukau
wdydrho m%;slafIam l< bfrda I,d
;ks .eyeKshl f,i isg.kska l=re
yuqod mk;g tfrysj igka l< ldka;djls'
wo weh ;u wr.,h fjk;a udj;la
Tiafia bhg f.k hka ;u ck;djg
tfrysj bkah rdcH yuqodj iska islrk
m%pKav;ajkag tfrysj foaYmd,khg
msfik njg jd;d f'

l=yks l=.fkaIka

PdhdrEmh( fu,ks udfk,a fmfrd


http://www.aithiya.lk/

fmd;a

wrE
fin<shlf.a
ksrdhqO m%ldYkh
o

Yl follg wdikak ld,hla t,a'''B'


ixOdkfha ls%hdld kdhsldjl
is ;u<skS fchlal=ud ish ;fha
fojk mfoh wdrN lrka ish
wjdikdjka; f,i fuf,dj yer .sfha
iudchg jkd odhdohla m%odkh lrks'
ta' fou< niska ,shk ,o Tre l+jd,ska
ks<,s,a lD;shhs' th wef.a wd;aul:khhs'
idkdoka u,af.a mj;khla f,i tu
lD;sh isxy, mdGlhd fj; m%odkh lrkakg
;s%fldaKS ixialD;sl moku fjkqfjka
Ouis nKavdrkdhl bm;a h' isxy,
mj;kfha ku ;shqKq wism;l fijK
hg hs' f fmd;a folu isxy, iy fou<
iudc ;=< uy;a wdf<da,khla we;s lf<ah'
isxy, lD;sfha i;ajk uqKh uq,a udi 3
;=< ksl=;afuka tys wf,h ms<sn| woyila
wmg we;s lr .; yelsh' m%ldYlhka
fld fl,a,lf.a fmd;lg wdjvk njg
fpdaokd ke.+ we;e isxy, mdGlfhda
fmd; lshjQ miq th w.hkakg jQy' nqoau;a
pdrlhkaf.a o" ;=,kd;aul mdGlhkaf.a o
wdldYKhg f fmd; ,la h'

weh ms<sld frda.hg f.drej


wjdikdjka; urKh je<| .ekSug
wdikak ld,fha f lD;sh rpkd lr
;sK' hqo m%pdrl idys;Hhla fjkqjg
hqo frda idys;Hhla ksudKh
lsf wjYH;dj fuu fmd; u.ska
wjOdrKh lr we;ehs mejiSu
w;sYfhdala;shla fkdf'

fmd; lshjk O wh ;u<skS ,jd ;ukag


kE foa lshjd .kakg ld,amkslj W;aidy
ord ;sKs' kuq;a ;u<skS ,Sf ;ukag kE
foa h' yeu zfouf<l=Z u fldfhla nj
is;k we;eyq" f fmdf;a we;af;a ;u<skS
,shQ foa fkdjk nj;a" mj;l iska isxy,
iudchg wkql+, ldrKd we;=<;a lr we;s
njg;a fpdaokd l<y'
2016 weh

55

mj;l idkdoka" m%ldYl Ouis iy


;u<skSf.a iehd jQ fchlal=udrka iu.
ud l< rEmjdyskS idlcdjl f ms<sn|j
m%Yak lf<' Tjqyq tu fpdaokd m%;sfCIam
l<y' ;u<skS ,shd we;af;a fou< iudcfha
ckms%h u; fkdjQ fyhska fou< iudcfhka
o tn fpdaokd t,a, ;snQ nj Tjqyq fmkajd
kay'
isxy, yuqodjlg tfrysj fou< uqla;sh
fjkqfjka ikakoaO wr.,hl ksr; jQ
ixOdkhl" ldka;d wxYfha foaYmd,k
kdhsldjl iska ,shk ,o lD;shla isxy,
frda" yuqod frda uqyqKqjrla .ekSu
idudkHfhka fndfyda wh wfmaCId lrk
fohls' fYaI;ajh f lD;sh ;=< tjekakla
ms<sUq fkduhs' wd.u" yuqodj ms<sn|j
fukau t,aB h ms<sn|j o fpkh
;snqKd jqjo fmd; ,shd we;af;a lsis
mdYajhla ms<sn|j oafYfhka fkdf'
weh ;ud foiu ye n,d is jQ foa iajhx
fpkd;aulj Yaf,aIKh lrhs' wm
fndfyda fofkl= ;=< ke;s ta .=Kh ;u<skS
fj;ska m%ldY jkafka w;sYh ksy;udkS
f,i h'
weh ms<sld frda.hg f.drej wjdikdjka;
urKh je<| .ekSug wdikak ld,fha
f lD;sh rpkd lr ;sK' hqo m%pdrl
idys;Hhla fjkqjg hqo frda idys;Hhla
ksudKh lsf wjYH;dj fuu fmd;
u.ska wjOdrKh lr we;ehs mejiSu
w;sYfhdala;shla fkdf' w;S;fha fuka
h<s;a reysre .x.d f OrKS ;,fha .,d hd
fkdhq;= njg jQ m%d:kdj fmrj f,aldj
f lD;sh rpkd lr we;' jeo.;a jkafka
wef.a oDIahhs'
fld ixOdkh hqouh jYfhka
ch.%yKhla ,o mqk. hqoaOh wjik weh
gq tla oYkhla ms<sn|j ;shqKq wism;l
fijK hg lD;sfha igyka fldg ;snqfKa
fumoafoks'

56

weh 2016

yuqodf iy fldkaf.a m%dKh ksreoaO


isrere" jeis c,fhka f;;n;j ;ek
;ek .,a .eiS ;snqKs' r;a meye rerh
jeis c,h iu tlaj .,d hka ;snqKs'
iq fj,djlg fmr i;=re yeSfuka
hq;=j ms,afn igka l< wh uyfmdf,df
u< isrere njg m;aj je is ;snqKq
oYkh ujlf.a welfhys ksodf.k isk
<orejkaj isysm;a lrkakg iu;a h'
ishu fjkial" .egq" tjdl
w:Y+kH hk ;ek hqouhs hkak
uqukskau wjfndaO lr.ekSug wjYH
nqoah we;af;kau tA jk g ud ;=<
;snqfKa ke;' ^msgqj" 92-93&

mrka;kays lkaohshd iqn%uksh iy


iskakud m;sm;skshkaf.a jeu,a hKsh
f,i Wm; ,o ;u<skS wOHdmkh ,oafoa
mrka;ka yska yf,a h' rf we;s jQ hqouh
;;a;ajh;a" tu.ska wef.a .m<d;g yd {d;s
ys;;%dkag jQ n,mEu;a' fld ixOdkfha
YsIH jHdmdrfha m%pdrl Wml%uhkq;a u; wE
1991 cQ,s 29jk k uqla;s fld ixOdkhg
tlajkakSh' th jdia;l ;;a;ajhka iska
weh fj; flreKq n,mEul m%;sM,hls'
t;eka isg ixOdkfha ldka;d foaYmd,k
wxYfha kdhl;ajh olajd weh .uka .;a u.
wiSre yd lgql wNsfhda. j,ska .yK h'
fld ks,we iy im;a;= me<e| ldka;d
mqyqKq l|jqrej, ,o Ialr w;alS
wNsudkhla fldg i,lkakg mqre jQ weh
ksrdydrj .= r w.,aj, yd nxlj, wdhqO
ikakoaOj l< igkaj,ska mkakrh ,nd
;sK' tu ldka;d w;alS iy lemls
W;=f fou< iudcfha idudkH ka;k
iajNdjhka w;sl%uKh lrkakla h'
ksfjiska neyerg fkdhd" wOHdmkh mjd
ksis fia fkd,o ia;S%ka f,i j;a jQ tu
iudcfha nyq;rhl ldka;d fm!reI;aj
Yla;sh iSud lr ;snqfKa f.ayis; ;fha
bjiS iy |ord .ekS j,ghs' ;u<skS
fjkia ka;kuh yd ma,jjd Ydkrhlg
wh;a h' mej;s ;yxj,ska iajdk

;SrK .ekSu i|yd wjldY ,eu w;e g


weh jeks fin<shkag wdiajdokSh ldrKhla
;sK' kh kS;s ;s j,g Tjqka
hg;a jQfha leue;af;ks' tys,d idOkSh
wx. /ila Tjqkag lsh yels h' oEjeoao
;yk jQ w;r fld mmd,k jHqyh
;=< igkald ldka;dfjda ksiqrejhka"
kS;s{jhka" mmd,k ks,Odkshka fukau
udOHfkshka f,i o lghq;= l<y'
tfy;a .= .ukl fl<jr ldka;djl
f,i ish ixOdkfha ls%hdldrl weh
wjf,dalkh lf<a fpkd;auljh'
ldka;d uqla;sh i|yd jk ;shqKq
m%;sm;a;s" ie,iq lsisjla wm i;=
jQfha ke;' ldka;dfjda ksfjiska t<shg
meK wdhqO u u.ska uq iudchu
wmg fjkia l< yelsh hk isyskh wms
gqfjuq' tfy;a we;af;kau isjQfha
l=ula o@ wdhqO ord igka l< ldka;d
idudldjka hqoaO fmruqfKa fndfyda
ch.%yKj,g fya;= idOl jqj;a iudcfha
ldka;dj Ihfhys jQ u;jdofhys lsisu
fjkila wmg lsug fkdyels h' fou<
iudcfha ldka;d uqla;sh Wfoid jk
ls%hdj,sfha jOkSh bijla ldka;d
wdhqO ikakoaO wr.,fhys mrdch iu.
wjika h' ^msgqj 108&

fld ixOdkfha iqykar mrfjhsy,a


mqj;amf;a f,aldjl f,i .= ld,Sk
w;alS ;snQ ;u<skS l fll;d jeks
lafIa;% w<,d wm%lg ksudK lr ;sf'
wef.a ta f,aLk mph fuu uq lD;sh mqrd
ys ;sf' fmd; lsheug mgka .kakd
mdGlhkag th wjika jk ;=re bj; ;eug
fkdisf;kafka tneks' wef.a pdrd;aul
f,aLk ffY,sh fmdaIKh lr .ekSfuys ,d
t,a'''B' kHdhdpdh wekagka nd,isxy
f.ka ie,lsh hq;= u.fmkaula ,e ;sK'
hqouh w;alS fukau hqoaOh mrdch uo
yuqodjg Ndru iy ismsf.hs w;alSu o
ta yereKq g mqkre;a:dmkh ms<sn| wef.a

w;alSu o fuu lD;shg we;=<;a f' uqla;s


fld ixOdkh .,a,d jHdmdrhla f,i
lghq;= fldg miq ld,Skj idm%odhsl
yuqodjla f,io wjidk ld, mfofha
yqfol,d iudchla njgo m;a jQ wdldrh
ia;r lrk ;u<skS wjika igfka
fld ixOdkh Ndrfha is ldka;djkag"
orejkag yd jeyshkag uqyqK ug is
jQ wkqfokSh ;;a;ajhka igyka lrkafka
fumoafoks'

uq,a,sjhslald,a wjika k lSmfha ldka;d


igkaldkaf.a ;;a;ajh uy;a lK.dgqodhl
h' Tjqkag tu ia:dkhkays ish
kid.kakjd yer fjk;a ud.hla ;snqfKa
ke;' ;u<skS w ordf.k kkakg .sh
uqla;s ud.h h:d:hla jQfha ke;' l=re
hqoaOfha >Dcq fldgialdhl jQ weh h<s;a
tjekakla we;s fkdu msKsi jQ {dkkh
f lD;sfhka wm fj; ixcdkkh lrhs' th
kQ;k iudchg jeo.;a jkafka tneks'
;u<skSf.a u igyklska f ,smsh yudr
lrkafka weh wkd.;h fj; m%lafIamKh
lrk f ka;kfhys jeo.;alu ksidu h'

rf uqla;sh Wfoid wdhqO ord igka l<


ldka;djkaf.a ;;a;ajh wo iudcfha fldhs
;r whym;a w;g m;a we;ao@ m%dKh
frd f.k meKs jrog km;d fkdue
uefrk l w;aug isj we;' ;fha
wdl wnqo" hqoaOfha w;alS ksid we;s
jQ udkisl nr" iudcfha wmjdo" iqiq jk
iylrejl= fidhd .ekSug mj;sk m%Yak
hkqfjka igka lsug .sh ldka;djka
k la fokd" iSud |f.k > fjhs'
fou< ldka;dj ;=< iajNdjfhka u mj;sk
bjid ordf.k isf yelshdj;a laL
fodaukiaihka g tfrysj wr., lsf
udkisl iajNdjh" igka fmruqKq j, W.;a
t;r nj;a Tjqkag wo ;u jk wr.,h
bhg f.k hdug Yla;shla we;' tfy;a
B< mrmrdj yskafka Tjqkaf.a udkisl
mSvdjka o ordf.kh'

ks,d tka' ldis


2016 weh

57

iS;d'''

Tf
fhfy<sh'''

wfma f,aldjka

f jyskafka
tod u,a jreidjuhs
uy fkdjk fmj;=kaf.a
fidre u,ajreidjuhs
tod u,a jreidjuhs'''''
f;a foda;ska ord wms
tod fmnia Kqf
isfmdfoa iS;f,ka wjj
f;auhs yskeyqfka
^u,ajreid-iS;d rxckS&

.S;h .hkakS msld ms%hoYkS h'


fidre mne`u iS;d rxckSf.a h'
udOHfkshl iudc ls%hdldkshl f,i
jir 37 lg je ld,hla lghq;= l< iS;d
rxckSf.a zf;a yskefykagZ weh is l<
lemls fndfyda h' weh meKs .uka u
jQ wNsfhda. fndfyda h' udOH fkshl"
iudc ls%hdldkshl hk N+ldfjka
Tng iS;d rxckS k lsh" .S; rldj
yd idys;Hfksh fidhd .sh .ufka
tla kjd;eka fmd<la jQfha iema;en
yhjk k uyje,s flakaSh Y%jKd.drh
;=< wehf.a idys;H ;h we.ehQ iyDo
ixjdohla ixOdkh lsu h' ziS;d Tf
fhfy<sh - ;s;a; l ,shQ .eyeKshZ kka
ixOdkh jQ tA iyDo ixjdofha wE ,shQ
zu,ajreidZ k f.ah mo ix.%yhla o
t<s olajkq ,eh'

58

weh 2016

m%k f,ald chka;d relauKS isjOk


uq,iqk fyn jQ tu iNdf" wdpdh iqks,a
fisjOkf.a m%uqL odhl;ajfhka
m%k idys;HOr ch;s,l lue,a,r"
uydpdh fiak kdkdhlaldr iy kS;s{
ksu,ald m%kdkaf.a woyia la iu
iqkaor fydard lsysmhla .,d .sfhah' tfukau
m%k udOHf iuka w;djqofy iska
fufyhjkq ,enQ fuu iyDo ixjdofha msld
m%shoYkS" p;d m%shoYkS iy m%md Ouodi
hk .dhsldfjda iS;d mene` .S; .dhkhg
tlajQfjda h'
iS;d rxckS f.aa Wmka . m<d; jQfha
wkqrdOmqrhhs' weh mdie,a hk wjfha
mgkau f,aLkhg ms%h l<dh' 1979 jif
weh rcrg fiajhg tlajQfha msgm;a
rldjla" ksudK Ys,amskshla yg h'
weh rcrg fiajhg .S; ,shqjd h' .=jka ,s
kdgH msgm;a rpkd l<d h' ksudK lghq;=
iu weh tAld;al jQjd fiau tu ld,fha
mjd weh iudc m%Yak yd .efgk ksiqkaf.a
.egj,g ixf jQjdh' weh kdhl;aj
N+ldj i|yd yqre mqre jQfha tu
fh!jk ld,fha u h' iS;d rxckS k
idys;Hfksh wNsnjd" iS;d rxckS k
udOHfksh iy iudc ls%hdldksh ysug

fya;= jQfha o weh ck;djf.a .egj,g


ls%hdldj uey;au fya;=fjka h'
iS;d rxckS k lsh" .S; rldj fld<Ug
mefKkafka 1986 h' tA jrK irdf
l;D uKav, idudldjla f,iska h'
tfukau Yla;s yd OrKs hk ldka;d
irdj,g o wef.a odhl;ajh ,eK'
rf jHdl+, foaYmd,k ;;a;ajhla ;snQ
1986-89 ld,fha jrK irdj tl,
l,am u;jdo i|yd fldjla o h'
miqj weh hqla;sh mqj;am;g inJO udkj
ysl" ckjd.sl;ajh iy m%cd;ka;%jdoh
jeks lafIa;% .Kkdjl ;u w;alS
fnod yod.kska iudc ls%hdldkshl f,i
mkakrh ,enqjd h'
iS;d rxckS k f wNsfhda. ch.;a
.eyeKsh iudc foaYmd,k m%Yakj,
ls%hdldkshl f,i lghq;= lsf
.egj,g fkdhj uqyqK we;' wef.a
lau iy wruqK weh bhg f.k .shdh'
1993 iS;df.a m<uq l fmd; jQ
zl;d lrk .sks oZ m%ldYhg m;ah'
tu lj,g m%ia;+; jQfha 1986-93 olajd
jQ foaYmd,k .eg ksid we;sjQ >d;k
ixialD;shg reoaOu iy th
m%Yak lsu h' thg miq kej;;a
weh fodaxldrh hqofuka Wmka
l kka lfmd;la m< l<dh'
th fou< l-lshkaf.a lj,
mj;khls' weh ckjd.sl
.egj ms<sn| ixf u ksidu
fuu ldjH mj;kh lr we;'
1998 wehg ;fha nrm;,
wNsfhda.hla yd .efgkakg
is jQjd h' wef.a ;s;a; lhg
fmrjokla lD;sh tu .eg
ms<sn`oj fukau wef.a jk Yla;sh
ms<sn|j l;sldjla o jQjd h' idu ls%hdj,shg
orejka ixf lsf wruqfKka weh
z;x.udZ k jQ <ud .S fmd;la o
idys;Hhg tl;= l<dh'

iS;d rxckS k idys;Hfksh"


udOHfksh iy iudc ls%hdldksh wE fj;
meKs wNsfhda. yuqf wfhdauh ldka;djla
fia fkdie<S yqkakdh' wE .egj,g ixf
jk ;rugu thska mkakrh o ;hg tl;=
lr.;a;S h'

Tn foda;g .;a ksialug ;re fjkak


uf. lhg cjhla kE rdkS
Tn fmre msrE f,dalh lhla lrkak
mdr;d mqrkj ux rdkS
^u,ajreid - iS;drxckS&
weh W;=f rdkS fjkqfjka o ol=fKa
ud,kS,d fjkqfjka o idys;u u;= fkdj
iudc ls%hdld N+ldjl ;=< isg Tjqkaf.a
whs;sjdisl fjkqfjka fmkS ishdh'
f fya;=fjka u weh kQ iudk
fndfydah' idys;H ckudOH lafIa;%h
;=< iduh fjkqfjka l< ldhNdrh
w.h lrka 2000 jif weh Peace
Star iudkfhka nqyquka ,nkafka"
j.jdohg" cd;sjdohg tfrysj igka
l< ksid h' weh fjkqfjka wef.a
iyDohka tla is lrk ,o iyDo
ixkaOHdf wef.a ksi;alf iqj|
fndfyda fokd meK ishy'
iS;d'''' iS;lald'''' Tng ;j;a .=
ld,hla idys;H lghq;=j,o iudc iqNisoah
fjkqfjka o .; lsug Yla;sh ffOhh
,efjd hehs wms yom;af,kau m%d:kd
lrkafkuq'

tkd u,aldka;s
2016 weh

59


d
r
d
y
f
v
=
l
g
ms`.dk

wehf.a rislhka i|yd m%oYkh lsf


wjia:djhs ta'
uf.a zl=v fydrdZ g ka wjqre yeghs'
is,a fj;a;isxy lshhs'

weh wfmka cd;Hka;rhg .sh ;% Ys,amsKshhs'


;%ho l;dkaorho iu`. rka rg .sh is,a
f.a ku wij,a fmd; ksid jvd;a ckm%idohg
,lajqfKa hehs fjkalr y`kd.; fkdyelsh'

weh

<ud is;a we;=f<a ruKSh


f,dalhla uejQ ;% Ys,amsKshhs'
wehf.a tu uef lghq;a; jir ye;a;Ejl
muK ld,hlg la jQ .uka u`.ls' weh
ienekau wiQ y;a ye fh!jkshls'
;%h ksid l;dj o" l;dj ksid ;%h o
mK.kajka is,a fj;a;isxy wd f .=
.ufka ;j;a lu msh igykla miq.shod
f''ta' fmfrd l,d.drfha wisu;a f,i
igyka h' ms`.ka NdKav iy l=v"
is,a fj;a;isxyf.a f;,s;=ka jKj;aj
60

weh 2016

wehf.a rislhkaa" weh ksid <ud f,dalh


;%j;a lr.;a nd,hkaf.a jhi;a ka
ye;a;Ejg lsgq lr,d" Tjqka uyj
is;ao@ ke;' Tjqyq is;ska ;ju;a <ud
f,dalfha rij;a ore fhdauh weh wfmka
cd;Hka;rhg .sh ;% Ys,amsKshhs' ;%ho
l;dkaorho iu`. rka rg .sh is,a f.a
ku wij,a fmd; ksid jvd;a ckm%idohg
,lajqfKa hehs fjkalr y`kd.; fkdyelsh'
f m%oYKfha ms`.ka NdKav iy l=v w;r
ys| wm yd l;d lf<a" iskdiqfka"
l=vfydard h' jk /jq,-fmdvhs fmdhs
l;dj, tk p; ksrEmK m%oYkhla
o meje;aKs' f,dfj;a" rfg;a weh kd
we;s iudk .Kk o Yd,h' wef.a .uk
yqfol,d .ukls' is;=,s w;ka tyd fuyd
x.d hk .ukls' wehg .=rejrhl= ke;'
.=rejrhd wehf.au is;=,shs' is;=,a,g
muKlau l< fkdyels fohla wehf.a
Wmka yelshdfjka weh lrkakSh' ;% we`u
is;=,a,g muKla l< yels fkdf'
;% we`f olaI;djh weh Wmka kel;skau
f.k;a we;' ta Wmka ymkal Tmug
lr.kakg wehg Wo we;af;a"
uf.a kluhs" uf.a W;aidyhhs'''''''''
is,af.a fl ms<s;=r tfiah' weh wmg
wf.hs' rgg wf.hs' f,djg wf.hs

lreKd fmfrd

62

weh 2016

Вам также может понравиться