Вы находитесь на странице: 1из 15

BOTANY

A
Abey macho - jacaranda sangraeana D.C. / dueo: inle //
Abrojo - lukumi: egblegn, igilen //
Abrojo amarillo - tribulus cistides (cestoides) Lin - lukumi: ber oggn,
congo: fugw / dueo: oggn y inle //
Abrojo terrestre - lukumi: ewe chro, igbeleggn, congo: ngngo //
Acacia - gliricidia sepium, Kuth. - lukumi: side, boni, congo: topi /
dueo: obatala //
acana - bassia albescens, griseb. - lukumi: iggi yita, tbi, taimnm
aggayu igb, congo: ancan, ntola / dueo: chango y oggun //
Aceitunillo - hufelandia pendula, Sw. - lukumi: iggioro, congo: ancayo /
dueo: orula //
achicoria - leptilon pusillum (Nutt.) Britton - lukumi: amuy, congo;
gu / dueo: obatala //
Achiote - sloanea curatellifolia, Grisb. - lukumi: bb iy, anll, achiol,
congo: gu / dueo; obatala //
Agalla de costa - randia aculeata, Lin. - lukumi: bien, congo: clkukumenga / dueo: eleggua //
Agapanto - lukumi: ebbl, congo: nfei / dueo: obatala //
Agracejo - gossypiospermun eriophorus (Sw.) Urb. - lukumi: yn, congo:
doki / dueo: obatala //

Aguacate - persea gratissima, Gaertu. - lukumi: itobi, odofr, bima,


acatara, congo: akn, nfl / dueo: eleggua, oggun y chango //
Aguinaldo blanco - rivea corymbosa. (L.) Hall - lukumi: ewe bere, congo:
tanso / dueo: obatala //
Aguinaldo morado - ipomoea crassocaulis, (Benth.) - lukumi: ewe beberi,
koggikn, congo: nbuembo / dueo: oggun, yewa, orula //
lamo - ficus religiosa, Lin. - lukumi: of, abaila, iggol ikiynyo, congo:
mnlofo / dueo: chango //
Albahaca - ocimun basilicim, Lin. - lukumi: oror, congo: mechuso /
dueo: los muertos //
Alcanfor - cinnamommum camphora, T. nees & eberm. - lukumi: temi,
congo: gougor / dueo: eleggua y chango //
algodon - gossypium barbadense(herbaceum, arborum), Lin. - lukumi:
or, oro, congo: ndambo // dueo: obatala //
Almendro - terminalis catappa, Lin. - lukumi: iggi ur, ecuc, congo:
tunso / dueo: obatala y orula //
anis - pimpinela anisum, Lin. - lukumi: eweis / dueo: ochun //
anon - ammona squamosa, Lin. - lukumi: irbiri / dueo obatala //
Ail - yndigofera suffruticosa, Mill. - lukumi: yiniya, ewe i, congo: firio /
dueo: yemaya y ochun //
Apasote - chenopodium ambrosiodes, Lin. - lukumi: oline, congo:
kosik / dueo: assowano //
Arabo - erythroxylon havanense, Jack. - lukumi: benkeye / dueo: orula
y ochun //
arbol del cuerno - acacia cornigera, Willd. - lukumi: maeri, congo:
gwngango / dueo: oggun, obatala, odduwa, ochun //

arbol del sebo - stillingia sebifera, Minch. - lukumi: sainde, congo: kousu
/ dueo: assowano //
Arroz - oriza sativa, Lin. - lukumi: euo, sincofa, irsi, congo: lso /
dueo: obatala //
artemisa - ambrosia artemisifolia, Lin. - lukumi: liniddi, congo: diok /
dueo: los muertos, obatala y assowano //
azafran - carthamus tinctorius, Lin. - lukumi: ewe ppo, congo: mayanda
/ dueo: obatala //
Azucena - polianthes tuberosa, Lin. - lukumi: odd fn, Prgn,
etafnfn, yenye, aymme, congo: touj / dueo: obatala //

B
Baria - cordia gerascanthus, Lin. / Dueos: elegba y chango //
baston de san francisco - leonotis nepetaefolia, Lin. - lukumi: mobor,
congo: tngo / dueo: orula //
Bija - bixa orellana, Lin. - lukumi: oen / dueo: elegba y chango //
bijagua - colubrina, Jacq. - / dueo: los muertos //
Bledo - amaranthus viridis, Lin. - lukumi: lob, tt / dueo: obatala //

C
Cabo de hacha - trichilia hirta, Lin. - lukumi: er, igg, nik, akudyica,
congo: nkunia belloasu / dueo: oya //
caguairan - copaifera hymenaofolia, Moric. - lukumi: bi, congo: uye /
dueo: assowano //

Camagua - wallenia laurifolia, Jacq. / Sw. - congo: bisonto / dueo:


oggun y chango //
Campana - datura sauveoleus, H.B.K. - lukumi: aggog, congo:
kusuambo ngnga / dueo: obatala //
Canutillo - comelina elegans, H.B.K. - lukumi: ewe karodo, cotonembo,
cotonlo, mini, congo: totoi / dueo: obatala, yemaya, y chango //
Caamazo amargo - paspalum conjugatum, Berg. - lukumi: ogb,
okutaco / dueo: assowano y yemaya //
Caamazo dulce - axonopus compressus, Sw. - lukumi: ogb / dueo:
ochun //
Caa brava - bambusa valgaris, Schrad. - lukumi: pako, iggis,
yenkey / dueo: assowano, los muertos //
Caoba - swietenia mahogani Lin./Jacq. - lukumi: ayn, congo: ykula /
dueo: obba y chango //
Cedro - cerela mexicana, M.J. Roem. - lukumi: opepe, roko, congo:
nkunia menga tuala / dueo: chango //
Ciprs - cupressus funebris, Endl - lukumi: iggiku, or, iko, congo:
nkunia lele nsambian / dueo: los muertos //
Ciruela - spndias cironella, Tussac. - lukumi: iggi yey / dueo: Obba y
Oya //
Cuaba - amyris balsamifera, Lin. - lukumi: laso, congo: inkita, nkunia
bondn sa / dueo: los muertos //
Culantro - eryngium foetidum, Lin. - lukumi: ichoro, congo: bianki /
dueo: yemaya //
Chamico - datura stramonium, Lin. - lukumi: ewe of, ewe echnla /
dueo: los muertos (lucero) y eshu //

Chayote - sechium edule, Sw. - lukumi: wobedo, mionl, tuto, congo:


benbnguaria / dueo: ochun y yemeya //
Chirimoya - annona reticulata, Lin. - lukumi: mqueri, congo: biloko /
dueo: obatala //

D
E
bano carbonero - maba crassinervis, Krug./Urban. - lukumi: iggi lile /
dueo: eleggua //
Esclaviosa - capraria biflora, Lin. / dueo: obatala, odduwa //
Escoba amarga - partenium hysterophorus, Lin. - lukumi: eggweniy,
congo: bombo / dueo: assowano //
Estropajo - luffa, Lyons. / Dueo: obatala //

F
Flor de agua - eichornia azunea, Kunth. - lukumi: olloro, tan fn fn,
congo: irituu / dueo: yemaya //
Flor de mayo - laelia anceps, Lin. / dueo: obatala //
Framboyn - delonix regia, Raf. - lukumi: iggi tmbina, Inweko / dueo:
chango y oya //

G
Galn de dia - cestrum diurum, Lin. - lukumi: orufirn, otoro, congo:
monto / dueo: obatala y orula //

Galn de noche - cestrum nocturnum, Lin. - lukumi: orufirn, elub,


congo: dondoko / dueo: obatala y orula //
Gambute - brachiaria platyphilla, Grisb. / dueo: eleggua //
Genciana del la tierra - voyra aphylla, Pers. - lukumi: iyender, congo:
lonl / dueo: yemaya y ochun //
Jengibre - zingiber, Lin./Karst. - lukumi: ewe atale / dueo: muertos de
prenda/zarabanda y oggun //
Geranio - pelargonium odoratissimum - lukumi: ppayo / dueo: chango
y oya //
Girasol - helianthus annuns, Lin. - lukumi: keuoro, ornife, yenkemi,
congo: yngoso, tngo / dueo: ochun //
Grajo - eugenia axillaris, Sw./Wild. / dueo: oggun //
Grama - cynadn dactyln, Lin./Pers. - lukumi: cotonembo, Ewe Eran,
congo: nfita / dueo: los muertos //
Granada - punica granatum, Lin. - lukumi: oroco, mayak, yayekkansor / dueo: chango y oya //
Guano blanco - copernica glabrescens, H. Wendl. - lukumi: marigwo fn,
congo: tolliyek, molnse / dueo: chango //
Guano prieto - copernicia wrightii, Gris. Wendl. - lukumi: marigwo fn /
dueo: chango //
Guayaba - psidium guajaba, Lin. - lukumi: knku, congo: gunkibilnga,
nfuruta / dueo: eleggua //

H
Helecho o de rio - osmunda regalis, Lin. - lukumi: imoshn, im, it ib,
congo: vititi lngo, nfita masa / dueo: osain //

Henequn - agave fourcroydes, Lemaire - lukumi: kunweko / dueo:


obatala, san lazaro //
Hicaco - chrysobalanus icaco, Lin. - lukumi: kinseke, congo: mungaoka /
dueo: ibeyi //
Higuera - ficus carica, Lin. - lukumi: pot, pop, opop / dueo: osain //
Hinojo - foeniculum vulgare, Mill. - Lukumi: korico / dueo: obatala //
Hoja menuda - pithecolobium berterianum, Balbis/Benth. / dueos:
ochun y los ibeyi //
Huevo de gallo - tabernaemontana citrifolia, Lin. / dueos: osain y
elegba //
Humo - pithecolobium ovovale, A. Rich. - lukumi: eyerey, congo:
chon / dueo: obatala y odduwa //

I
Incienso - artemisa abrotamum, Lin. - lukumi: turare, minselo / dueo:
obatala y assowano //
Incienso de playa - tournefortia gnaphallodes, R.Br. - lukumi: egbaddo /
dueo: yemaya //

J
Jaboncillo - gouania polygama Jacq./Urb. - lukumi: obueno, kekeriongo,
congo: lngui / dueo: ochun //
Jagua - genipa americana, Lin. - congo: gontongo, diambula / dueo:
yemaya //

Jagey - ficus membranacea, C. Wright. - lukumi: fiapabba, afom,


uendo, congo: nkunia bracanone, nkunia sanda, otakndo / dueo:
oggun //
Jazmn del la tierra - jasminum grandiflorum, Lin. - lukumi:
alnynyn / dueo: obatala //
Jib - erythroxilon havanensi, Jacq. / dueno: obatala //
Jcama - calopogonium coeruleum, Hemsl. / dueo: obatala //
Jobo - spendias membin, Lin. - lukumi: abb, okinkn, kinkao, congo:
grengerengu kunansieto / dueo: chango //
Jcaro bravo - bucida buceras, Lin. - lukumi: odd, congo: totoine /
dueo: chango y oya //
Jurubana - hebestigma cubense, Urb. / dueo: eleggua, oggun,
chango //

K
L
Laurel - ficus nitida, Thumb. - lukumi: igginile itiri, congo: ocerek /
dueo: chango //

M
Maboa - cameria latifolia, Lin. - lukumi: lchu ibay, congo: malembe /
dueo: oggun y obatala //
Macagua - psendolmedia spuria, Sw./Griseb. / dueo: los muertos //
Maguey - furcraea cubensis, Vent. - lukumi: iker / dueo: yemaya //

Manzanilla - chysanthellum americanum, Lin./Valke. - lukumi: nikirio,


congo: dnbuande / dueo: ochun //
Maravilla - mirabilis jalapa, LIn. - lukumi: ewe ewa, inkuallo, congo:
modul / dueo: obatala, oya y yewa //
Mejorana - origanum marjorana, Lin. / dueo: los muertos //
Mije - eugenio rhombea, Berg./Kr./Urb. / dueo: eshu y ochun //
Millo - hulcus sorghum, Lin. - lukumi: okblebba, okuar / dueo:
assowano //
Miraguano - thrinax wendlandiana, Becc. - lukumi: mariw / dueo:
chango y aggayu //
Moruro - pithecolobium arborem, Lin./Urb. - lukumi: orudn, efnkoko,
congo: kasaoasa, kinpase / dueo: los muertos //

N
ame - dioscorea alata, Lin. - lukumi: ichu, osra, congo: loato / dueo:
eleggua //

O
Ocuje - colophyllum antillanum, Britton. - lukumi: yeny, congo:
simano / dueo: los muertos //
Ojo de buey - mucuna urens, D.C. - lukumi: jmilli / dueo: chango //
Ojo de raton - rivina humilis, Lin. - congo: mddbo / dueo: eleggua //
oruzuz de la tierra - lippia dulcis, Trec. - lukumi: orosn kikio simawa,
congo: inmeyemo / dueo: ochun //

P
Palo amargo - picramnia reticulata, Gris. - lukumi: iggi kikn, congo:
mmboco / dueo: oggun y chango //
Palo blanco - simarouba gluaca, D.C. - lukumi: iggi-fn , congo: musi
mindola / dueo: osain //
Palo bombo - xilopia glabra, Lin. - lukumi: olnipa, congo: mubn /
dueo: oggun y chango //
Palo bronco - malpighia biflora, Sw. - congo: moruambo / dueo: osain y
los muertos // used for protection against evil
Palo caballero - phoradendron rubrum, Gris. - congo: buteki / dueo:
chango //
Palo cafe - amaioua corymbosa, H.B.K. - lukumi: iggifere, ap, congo:
irinkao / dueo: los muertos //
Palo caja - allophyllus cominia, Sw. - lukumi: orin, mermbe, congo:
nguengue / dueo: chango // used to contain an enemy
Palo cenizo - pithecolobium obovale, C. Wright. - lukumi: igbelfin,
congo: nchngo, chngora mifototo / dueo: los muertos // used for
balance and stability
Palo chango - dueo: los muertos // used for overcoming difficulties
Palo clavo - eugenia caryphyllate, Thumb. / dueo: oggun //
Palo cochino - tetragastris balsamifera, Sw./O.Ktze - lukumi: epot,
ewimamaro, congo: fumasi / dueo: oggun, chango y yemaya //
Palo diablo - capparis cynophallophors, Lin. - lukumi: bieshu, brub,
congo: mecumbri, wbi / dueo: eshu //
Palo hediondo - cassia emarginata, Lin. - lukumi: ikijara-jara, congo:
sekense, bay, bitondo / dueo: los muertos //

Palo malambo - canella alba, Murr. - congo: nkumia mpeka / dueo: los
muertos //
Palo moro - psychotria brownei, A. Rich / dueo: eleggua //
Palo mulato - excothea paniculata, Radlk. - lukumi: kuknduku, congo:
potunkoro / dueo: ochun //
Palo para mi - dueo: los muertos // used for attracting money or
romance
Palo ramon - trophis racemosa, Urb. - congo: cuaribao, nkento, nkitn
kitn / dueo: los muertos //
palo rompe hueso - casearia sylvestris, Sw. - lukumi: ichieg, borocoma,
congo: beberico, kulombe / dueo: oggun, oya, chango // used for
breaking all obstacles
Palo tengue - poeppigia procera, Presl. - lukumi: adbes, congo: nkita,
nkunia chch cabinda / dueo: los muertos // used primarily as
protection
Palo tocino - acacia paniculata, Willd. - lukumi: ore, congo: yigguayeo,
fnkulere / dueo: los muertos //
Palo verraco - hypericum stypheliodes, A. Rich. - lukumi: teni-teni, ld,
congo: fumasi, dokirngo / dueo: yemaya //
Palo vira mundo - dueo: los muertos // used for manipulating and to
cause change
Palo yamao - dueo: los muertos // used for calling all spiritual forces
palo yaya - dueo: los muertos // used for sending malicious works back
to its origin
palo vititi kongo - dueo: los muertos // used for overpowering and
defeating enemies

Papo - fagelia bitaminosa, D.C. - lukumi: oyi, batyab, congo:


mukanda / dueo: ochun //
Paraso - melia azederach, Lin. - lukumi: ibayo, yiya / dueo: chango //
Pata de gallina - eleusine indica, Gaerth. - lukumi: ewe ern, ded,
congo: kimbnso, bebeke / dueo: eleggua //
pendejera - solanum torvum, Sw. - lukumi: isiami, ewe odyafn, inyelo,
congo: milisia / dueo: eshu //
peonia - abrus (precatorius) , Lin. - lukumi: ewryeye, iggereyeye, cupa /
dueo: los muertos //
Peralejo de monte - brysonima crassifolia, H.B.K. / dueo: ochun //
Peregrina - jatropha diversifolia, A. Rich - lukumi: ero, congo: ntingoro /
dueo: ochun //
Perejil - petroselinum, Benth & Hook - lukumi: isako, congo: ntuoro,
vititi kamatuya / dueo: ochun //
Pimienta - pimenta, pimienta, Cockerell. - lukumi: at, congo:
eskukaku / dueo: oggun //

Q
R
Rasca barriga - espadaea amoena, A. Rich - lukumi: om, ek ore /
dueo: eleggua //
Raspa lengua - cosearia hirsuta, Sw. - lukumi: ewe elnu, yerobo,
congo: nkanga, nkfindula / dueo: eleggua //
Reseda - reseda odorata, Lin. / dueo: yemaya //

Retama - nuerolena lobata, R. Br. - lukumi: chachara / dueo: assowano


//
Revienta caballo - isotoma longiflora, Presl. - lukumi: ern opani chin,
congo: fita fwa kmbo / dueo: oya //
Romero - rosmarinua officinalos, Lin. / dueo; yemaya //
Rompe zaraguey - eupatorium odoratum, Lin. - lukumi: tabat, congo:
ntema din finda / dueo: chango //
ruda - ruta chalepensis, Lin. / dueo: chango //

S
sabicu - lysyloma sabic, Benth. / dueo: assowano //
Salvadera - hura crepitans, Lin. - lukumi: ewe gnna, arnica / dueo:
los muertos //
Salvia - pluchea adorata, Cass. / dueo: assowano //
sapote - sapota achras, Mill. - lukumi: nekigb, congo: kobnko / dueo:
ibeyi //
siguaraya - trichilia havanensis, Jacq. - lukumi: atori, congo: inso /
dueo: eleggua y chango //

T
tibisi - arthrostylidium capillifolium, Gris. / dueo: chango //
Travesera - eupatorium villosum, Sw. - lukumi: afosi / dueo: eleggua y
chango //

V
Vacabuey - curatella americana, Lin. / dueo: chango //
Verbena - verbena officinalis, Lin. - lukumi: ewe orukn, orrioyo / dueo:
yemaya //
Verdolaga - tanilum paniculatum, Lin. / dueo: yemaya //
Vicaria - vinca rosea, Lin. - dueo: obatala //
Violeta - violeta odorata, Lin. - lukumi: lko / dueo: yemaya //

W
X
Y
Yaba - andira jamaicensis, Urb. - lukumi: iggi soiku, yaba, congo: nkasa
kadiampemba / dueo: oggun y chango //
Yagruma - ceropia peltata, Lin. - lukumi: iggi oggug, lro, congo:
matiti / dueo: obatala //
Yamao - guarea trichiloides, Lin. - lukumi: fendbillo, congo: nkita,
machucho / dueo: los muertos //
Yarey - corpernicia, Sp. - lukumi: op, congo: goroguyo, mbba / dueo:
chango //
Yaya (palo yaya) - ozandra lanceolata, Sw./Benth. - lukumi: yy, echi,
congo: koromeni, mbkese / dueo: chango //
Yaya cimarrona - mouriri acuta, Gris. / dueo: los muertos //
yerba buena - mentha sativa. Lin. - lukumi: efirin ewe ka, amasi /
dueo: yemaya //
yerba hedionda - cassia occidentalis, Lin. - lukumi: jara-jara / deuo:
osain //

yerba mora - salanum nigrum, Lin. - lukumi: ator, efod / dueo:


oggun y yemaya //

Z
zarza - pisonia aculeata, Lin. - lukumi: egn iggi egn, congo: nkunia
ntuta, nkunia kerebende / dueo: oggun //
zarza blanca - momisia iguanaea, Jacq. / dueo: eshu, eleggua y
oggun //

Fuente: palo.org

Вам также может понравиться