Lingua Latina

A.B.
H..

A T7 T T T / I T7
I/ i L

I

,
.

2011

 8 1 1 .1 2 4
8 1 .2 -2
44

:
..
:
..
:


. ..

. .

LIN G U A LATINA. .
I / .. , .. . - 12- . - . : :
, 201 1. - 192 .: .
ISBN 9 7 8 -5 -8 9 3 4 9 -0 9 9 -2 ()
ISBN 9 7 8 -5 -0 2 -0 1 1 7 0 9 -9 ()
,
. 3 - 4
, .

, 5- .

,
,

.
.

ISBN 9 7 8 -5 -8 9 3 4 9 -0 9 9 -2 ( )
ISBN 9 7 8 -5 -0 2 -0 1 1 7 0 9 -9 ()

, 1998


! ,

.
(lingua Latina), -, 3 ,
,
. ,
,
(Roma), , , 753 ..;
.
(Romani )
, , ,
.
, ,
,
, ,
, .
,
, .
V ,
, ,
,
.
,

, , , , .
, ,
, ,
.
,
.
XVIII
,
,
(, ..
, , ,
-).
, ,
.
,
, .. .

, ?
.. :
... .

 , I
( )
1917 ,

.

, 2
,
. ,

, .
, ,

, (, ,
, , ,
) .
, , ,
, , , ..
. .
, ,
( ) :

, . ,
, ,
, , ,
, ,

, , , ,

.
.
, , ,
, ,
, ,
.
,
'; ,
, (.
: , , , , , , , ,
, , ).
, :

,
.
, ,

, ,
. , ,
, , , ,
, , , , ,

, ,
, , - .

, ,
.

,
.
1990 .

,


.
.
23 ( )
. ,
.
, ,
.

. , 56
, ,
,

, , . . ,
.
,
.
,
. ,
, ,
, ,
.

 ( 3- )
, ,
, ,
,
.
,
, ( )
,
.

. ,
, .

,
,
.

,
. ,
.
,

, ,
, .


, 3-


, .
,

.
, - ,
,
, ,
.
8 10-
, 1948 . .. ..
, , .
,
, , , ,
,
.
*1
4* \


.. ,
.. ,
.

,
.
. .. ,
.

( )
.

()


( )

. .
, .
.
: , , ,
. , -
,
. .
,
.
. ,
. , ,
, , ,
, 700 . , ,
, ,
.

,
( , ,
, )
.
,
, . . ,
(, , , , . .).

.
,
,
, , , ,
,
, , .
,
50 ,
25 ,
.
,
, ,
,
homo sapiens .
2500
. : ?
,
, , , .

, ,
, .

, , (, , ,
, . .).
, .
, . ,
,
.
. 100
,
.
,
.
(. 2).
,
, ,
. . ,
( lingua ).
, ,
. .
, ,
(, , , , , ,
, , , .), -,
. ,
,
.
, ,
.

: (
, , , ,
, , .); -
, ,
, , .;
, - ;
,
: , , , , , ,
; ,
- ,
, -, .
, ,
.
, , ,
, .
,
, , (

) , ,
,
.
.
,
7000 . , ,
, . ,
, , ;
, ,
, ; .
:
, ,
.
, ,
. . ,
,
.
, ,
. , ,
,
.
34 .
.

(. . ,
).
. ,
.
,
, . . . ,
, , ,
, ( )
, , .
,
,
. ,
,
, (
). ,
: , , , ,
, .
, , ,
: ,
, , , ,
. ,
,
, .

10

 ( .: . . ., 1974)




( ), ( , ,
, .). ,
(, ), ,
(, , , , , , ),
, , (, , , X, ).
,
VIII ,

.
( )
25 :

Dd

Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
L1
Mm

Nn

Qq
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Xx
Yy
Zz

1.
,
.
.

12

2. (
) :
(.. ):
au [ay]: aurora [] ;
eu []: Europa [] ;
(.. , ):
[]: Caesar [] ;
[] schon: Poenus
[] , foedus [] , .
, ,
("), (), ("):
[] , [] , coemo
[] .
3. , i,
[]: Cicero [] , Cyclops [] , caelum [] , coeptum []
. []:
color [] , credo [] , , cantus
[] , Caucasus [] .
4. , .
. 1 , ,
.
6. q u (qu)
[]: quartus [] , quintus [] .________
7. s [],
, []: scala []
, sol [] , status [] , consensus
[] , : Asia [&] , rosa [] .
8. ph, rh, th ch
(ch )
:
ph []: philologia [] ;
rh []: rhetorica [] ;
th []: theatrum [&] ;
ch []: schola [] ,
pulcher [] .
9. ti
[]: natio [] , Terentia [] ,
: Latinus [] . s, t ti
[]: bestia [] , Attius []
( ), mixtio [] .
10. ngu []: lingua []
.

13

11. su (suadeo,
suavis, consuesco .) []: suavis []
, : suus [] .
12. z
: lyra [] , Zephyrus [] (
).
13. []: maximus [] .

Clarus, causa, scientia, quot, amicitia, quinque, rhythmus, Theodora,

aqua, pax, aurora, nauta, beatus, medicus, cultura, doctor, bestia, Quin
tus, ^, Lucretius, littera, Juppiter, lectio, philosophus, poena, dexter,
pinguis, Gajus Jiilius Caesar, quadratus, consuetiido, Aegyptus, suadeo,
Augiistus, censiira, potentia, October, siius, Euclides, zodiacus, Cyprus,
chorus, Pythagoras, Athenae, Graecia, Roma, Italia.

, ?
:
chorus , , , , .

,
.
( ), (
. pictus . ).
(, , ), , ,
,
, ( ).
, ,
,
,
.
, , , , , ,
, ..
. ,
,

14

. , , , .. .
,
, .
,
- , , , ,
, . . , ,
, ,
. ,
, .
(..
). (
, , , , ),
(, ).
- -. ,
,
. IX ..

. ,
, ,
. ,
.

. , ,
,
.
, (.
. Alphabet, . alphabet),
( , ),
( <>, ).

, , , : , .
; , . . ; .
: , , , .

 2.
^

Historia est magistra vitae

-,
. :
I.
: vi
ta , no-men .
.
: Eu-ro-pa, A-si-a.

: , , ,
.
,
?
('), (),
:
1. , ( ), (
: , , ,
):
cau-sa , cen-tau-rus , Caesar .
2. , (
),
: me-di-ca-men-tum , ma-gis-ter .
3. , ,
, : vic-to-ri-a , i-ni-ti-um
.
4. ,
, : a-rm-cus ferm-na . -ml-
-mi- ,
, , ,
.
,
, . ,
? :
,

16

 .
,
.
;
.
, :

,
, ,
.

Thesaurus, religio, audio, audire, theatrum, aetas, elegantia, domus,

memoria, amica, historia, femina, publicus, decretum, vita, pater,
magistra, studeo, studere, fortuna, fabiila, spectaculum, beneficium,
instrumentum, accusativus, quaestio, communis, agricola, honestus,
humanus, laborare, scaena, respublica, universitas, Aristoteles, Danuvius,
Scythia, Sicilia, Neapolis, Britannia, Germania.

religio, audio, memoria,

publicus, communis, humanus, laborare, scaena, universitas?

-
, , , ,

.
, , , ,
.
, ,
,
. , , , , , ,
.
. ,
, , ( ) , , :


(
)

m ata

m ater

mater

M u tte r

mytii

m oter-)

(.
-)

dukte (.
du kter-)

(.
-)

(.

m ator-)

Tochter

treis

tres

drei

trys

esti

est

ist

esti

(.
n yct-)

nox
(.
noct-)

N a ch t

naktis

noct-)
novas

neos

novus

neu

naujas

duhita

th yg a ter

tri
osti
nok

(.

,
, 3-
-
, . -, . er lieb-t,
. ama-t .

. ,
(,
, , , , .)
(, )
- ,
( ). ,
, , ,
.
,

, ,
, 4 , ,

.
.
, ( )
.
: .
, .
: ;
, .
,
.
: , , ;
, , .
, ,
.

18

 ;
.
: (.. ),
,
( , 11, 19).

.

(. )

 3.

Aurora Musis amica

( )

. I

(
).
(.
).
, (nomen substantivum)
(genus): (masculinum),
(femininum) (neutrum),
(numerus):
(singularis) (pluralis),
(casus),
.. (declinatio).
(casus),
:
1. Nominativus (casus) (. . Nominativ)
.
2. Genitivus (. . Genitiv) .
3. Dativus (. . Dativ) .
4. Accusativus (. . Akkusativ) .
5. Ablativus,
.
6. Vocativus
( II
).
,
( ), .
I .
I ,
-.
, villa , littera , schola ,
, ,
, : poeta , agricola ,

20

Catilina , Persa . ( I
: ,
- [, ],
, : , , ,
, ).

silva
(casus)

singu laris

plu ralis

silv -a

silv -a e

G en itivu s

silv-ae

D ativu s

silv -a e
silv-am

sil v -a ru m
s ilv -is

N o m in a tiv u s

A ccu sa tiv u s
A b la tiv u s
V ocativus

silv -a
silv-a

silv -a s
s ilv -is
silv -a e

:

,

;
( - I
). , , ,
.
, silva,
, : silva, -, f, : ,
, .

Aurora Musis amica. Littera est1 ministra linguae. Amat2 victoria

curam. In terra est vita, in luna non est. Ibi victoria, ubi concordia.
Historia est magistra vitae. In Europa sunt3 terrae: Graecia, Italia,
Germania, Hispania, Russia, Polonia et aliae4. Natura terrarum Europae
varia5 est. In silvis variae bestiae sunt. Poetae fabulas de historia Romae
narrant6.
: 1. est , , ;
2. amat ; 3. sunt () , , ;
4. aliae ; 5. varia , ; 6. narrant
.____________________________________________________________

21


Aurora, - f ,

Musa, - f , -
amica, - f
littera, - f
ministra, - f
lingua, - f
victoria, - f
cura, - f
in (+abl.) ( ?) ,
terra, - f ,
vita, - f
luna, - f

ibi
ubi
concordia, - f
historia, - f
magistra, - f
et
natura, - f
silva, - f
bestia, - f
poeta, - m
fabula, - f , ,
de (+abl.) , ; ,
Roma, - f

1. I
?
2. : littera,
ministra, victoria, terra, natura?
3.

:
,
, , , ,
?
4. : victoria, vita.
5.
: linguam, magistrae (2 ), poeta (3 ).

. ,
, (
, ).
, , . ,
- ,

(, dare ).
,

, , . ,
--- --

22

duc-ere (, , - ),
. praesidens (, ),
objectum ..

, .
,
X
.
, ,
, , ,
. (substantivum),
(adjectivum), (adverbium),
(pronomen), (praepositio) ..
(declinatio)
(casus , ).

, ,
. ablativus ,
(, nominativus nomen ,
accusativus accusare , ..).

15151515
"


I
(nomen
adjectivum), I ,
:
dea bona

singularis

N om .
Gen.

dea bona
deae bonae

D a t.
A cc.
A b l.

deae bonae
deam bonam
dea bona
dea bona

V oc.

plu ralis
deae bonae
dearum bonarum
deis bonis
deas bonas
deis bonis
deae bonae

pronomen
possessivum (.. , )
: mea (), tua (), nostra (), vestra ()
- sua (), :
nostra victoria magna

singularis

N om .
Gen.

nostra victoria magna

nostrae victoriae magnae

Dat.
A cc.
A b l.

nostrae victoriae magnae

n ostram victoriam magnam
n ostra victo ria m agna
= N om .

Voc.

pluralis
nostrae victoriae m agnae
n ostraru m victo ria ru m m agnaru m
n ostris v ic to riis m agnis
nostras victo ria s m agnas
n ostris v ic to riis m agnis

1.
,
, ,
, .

24

2. sua
3- ,
, ,
, :
<> (meam epistiilam)
<> ( tuam epistulam)
<> <> (suam epistulam)
(nostram epistulam)
( vestram epistulam)
(suam epistulam).
3.
, :
meine mea, deine tua, seine sua...

Terra incognita. Pers5na (non) grata. Fortuna caeca est. Tabula rasa.
Laterna magica. Flora dea plantarum et Fauna dea bestiarum est. In terra
mea multae1 linguae sunt. Incolae terrae nostrae patriam suam amant2.
Terra est sphaera. Terra et luna sunt planetae. Terra est plena3 vitae.
Julia femina bona est. Bestiae ferae in silvis vivunt4. Puellae in scholam
suam veniunt5.
: 1. multae , ;
2. amant ; 3. plena ; 4. vivunt ; 5. veniunt
._________________________________________________________________

incognita
persona, - f , ,

grata , ,

Fortuna, - f
caeca
tabula, - f
rasa , ,
laterna, - f ,
magica
dea, - f

planta, - f
incola, - m
patria, - f ,
sphaera, - f ,
planeta, - f
femina, - f
bona ,
fera
puella, - f
in (+ acc. ? ) ,
schola, - f

25


1. : mea puella grata, nostra laterna bona.
2. :
persona, tabula, planta?
3.
: in silva, mea; in scholam nostram; terrae tuae (2 ).

,
,
. :
,
, II
,
(.. , . , , ;
, , .), .
.
, ,
ablati
vus :
1. ( ablativus locativus),
? (. );
2. (ablativus instrumenti),
? , ? (. );
3. (ablativus separationis),
? , (, ) , ? (
).

,
, .

15151515


. I, II IV
( )

.
, (verbum)
, .. ,
. (conjugatio),

(infinitivus) .
I, II IV ,
-.
I --, ama-,
. infinitivus: ama-re ().
II --,
doce-, . infinitivus: doce-re (, ).
IV -I-, veni-,
. infinitivus: veni-re ().

(praesens indicativi activi).

.

( )
(persona)

singularis

plu ralis

1
2

-t

-m us
-tis
-nt

-S

, I :
laborare la b o r a -)

sin g u la ris
laboro1 2

plu ralis
laboramus

laboras

labora tis

labora t ()

27

II habere ( habe-)

singularis

pluralis

habeo

h ab em u s

h abes

habe t ()

habe tis
habent

IV audire ( audi-)

singu laris

pluralis

au d io

a u d im u s

a u d is

a u d ii ()

audi tis
a u d i r i 3

1. laboro labor - - .
2. (, , )
.
, : laborant
, .
3. IV
-i- -nt
-u-(-iunt).
1- .
,
, : orno, ornare 1 (: orno, -are 1).

Dum spiro, spero. Ornamus. Saepe e r r a tis 1. Cum tacent, clam ant
(C icero). Agric01a semper multum laborat. Cum am ica mea saepe in
scholam venim us. Nemo patriam suam amat, quia m agna, sed quia
sua est. A m icitia vitam ornat. Semper bene laborare debetis. Si
vales, bene est; ego valeo (SVBEEV). Cur noctu non dorm is? Saepe
taces. Puellae m agistram suam bene audiunt. Terra nostra multas
silvas habet.
: 1. ,
, .____________________________________ __

28


dum
spiro, -are 1
spero, -are 1
orno, -are 1
saepe
cum ; (+ abl.) ,
taceo, - 2
clamo, -are 1
agricola, - m
semper
multum
laboro, -are 1 ,
venio, -Ire 4
amo, -are 1

sed
amicitia, - f
debeo, -ere 2 ,

si
valeo, -ere 2 ,

bene
ego
non
dormio, -ire 4
audio, -ire 4
habeo, -ere 2

1. : tua epistula magna.

2. praes, ind. act. : debeo, clamo,
dormio.
3. : narrare
, munire , docere , , studere
, , scire , errare ,
, movere .
4. , :
sperat, amamus, ornant, tacetis, clamas, dormimus, debere.
. :
, , , , ,
, , .
6. :
1.
. 2. . 3.
, . 4. (= )
, . (multae)
, (ut) . 6.
.

,
. (
) , ,

29

 ,
.
I , , fem ina
. nom. sing,
-- (
). acc. sing, - ()
[],
()
-.

( ,
):
-
-S

-t

- ( - - , .. )
- (- , . . -st)
- (-, . . -t)

-mus
-tis
-nt

- (- , )
- (-, . . -t)
- V T (- , .. )

, 1-
. - (, sum , amabam
), .. , ,
, ; .
: czyta, czytasz, czyta, czytsmny, czytacie,
czytajg (- - !). , ,

.


II -us, -um.

II
, nom. sing, -us, -er,
-um(deus , ager , bell ). gen. sing,
II -i (
II ).
, .
sing, -us -.
II
amicus, -i

sin g u la ris

bellum, -i
pluralis

singu laris

pluralis

Nom .

am ic-us

amic-i

Gen.

am ic-orum

D at.

am ic-i
am ic-o

bell-um
bell-i

am ic-is

bell-o

A cc .

am ic-u m

amic-os

bell-um

bell-a

A b l.

am ic-o

am ic-is

V oc.

am ic-e

amic-i

bell-o
bell-um

bell-is

bell-a
bell-orum
bell-is

bell-a

II
1. II
/. dat. abl. sing., gen. acc.
plur., e voc. sing,
-us (. II
,
/: , , , , ).
2.
(vocativus),
.
-us . .
voc. .

31

3.

, ,
(,
), :
1. Nom acc. sing., nom. acc. plur., :
nom. bellum bella
acc. bellum bella
(. : .
. )
2. Nom. acc. plur. -:
bella, exempla, verba, ova, . : ,

: Julia femina bona
est ( ).
1. , ,
(Julia).
2. (
est).
3.
(femina bona).
4. (est, sunt), ,
, .
5.
; (, ),
(, nemo ),
(, nullus ) ..
: Discipulus non audit magistrum. Nemo audit magist
rum. Nullus discipulus audit magistrum.
6. .
(. catf' hortuzw
video horturn non video).

Sine ira et studio (Tacitus). De mortuis aut bene aut nihil. Inter
dominum et servum nulla amicitia est. Lupus non mordet lupum. Deus ex
machina. Ignorantia non est argumentum. Aut cum scuto aut in scuto.
Habent sua fata libelli ( ). Elephantum e musca
facere. Ira initium insaniae est (Cicero). Inter arma tacent Musae. Ab ovo
usque ad mala. Aegyptum Nilus irrigat. amice, salve! Magna est gloria
tua, Marce Tulli1!
: 1. voc.
-ius filius; meus m i. , ,
mi fili Gai.

32


sine (4- abl.)
ira, - f
studium, -ii n , ,

aut
nihil
inter (+ acc.)
dominus, -i m ,
domina, - f
servus, -i m
serva, -ae f
lupus, -i m
lupa, -ae f

deus, -i m
dea, -ae f
fatum, -i n ,
initium, -ii n
insania, -ae f
arma, -orum n ( .
)
ab (+ abl.) ,
ovum, -i
salveo, -ere 2
salve!
gloria, - f

1. I II .
2. : vestra insula incognita, lupus, initium.
3. : ornare, salvere, venire.
4.
: studium, nihil, dominus, fatum, initium, arma, ovum?
. , , ,
: lupum, spiras, bestiis (2),
studiorum, ornant, ova (2), initii, dormire, fato (2), historias, amamus.
6. :
1.
(!). 2.
, . 3.
. 4. ,
. . 6.
. 7. .

,
,
,

,
.. ? Antiquus
- .
(. . , , . Antike, .
antico, . ancien, . ancient), ,
,
, .. .

3-3066

33

... , ,
- ,

, , , (),
, .
, ,
, , , . (
, ) .
V . ..,
,
.
,

34

 (.. ),
X IV XVI .,
, .
(antiquus)
.
,
.
, , ,
. ,
, , ,
. .

15151515

Cogito, ergo sum

, ,

7.

II -.
vir. esse ()

II
, nom. sing, -.

puer, pueri
ager, agri
.

singularis

sin g u la ris

pluralis

plu ralis

N o m .= v o c .

puer

pueri

ager

agri

Gen.

pueri

puerorum

agri

D at.

puero

pueris

agro

agrorum
agris

A cc.

puerum

pueros

agrum

agros

A b l.

puero

pueris

agro

agris

II

vir, viri ,

N o m .= v o c .
Gen.
D at.
A cc.
A b l.

singularis
vir
viri
viro
virum
viro

plu ralis
viri
viroru m
v iris
viro s
v iris

-
, , , -
-- ( ager, agri),
( puer, pueri; vesper, vesperi ).
-- , ..
nom, sing. (.
: , ).

36

 esse ()
esse :

sin g u la ris

1
2
3

sura ,
es
,
est (, ) ,

pluralis
sum us
estis
sunt

,
,
(),

1. esse ,
() .
(. . ich
bin, er ist, wir sind ..; . I am, you are, he is).
2. esse 2- : es~
, 2- . . , 3- . , s ---- 1-
. . 3- . . es-
(es < [=] es+s; est <
es+t; estis < es+tis), s-y
(-m, -mus, -nt),
-- (s-u-m, s-u-mus, s-u-nt).
3.
.
,
:

1
2
3

Cogito, ergo sum. Ex libris. Licentia poetica. Margaritas ante porcos.

Haud semper errat fama. Mercurius deus inter terram et caelum volat.
Non magister ad discipulum debet venire, sed discipulus ad magistrum.
Inter bella et periciila non est locus otio. Arma virumque1 cano...
(Vergilius). Dum viri agros arant, liberi in hortis ambulant. Pueri, ubi
estis? Hic sumus, magister!
: 1. -que ,
et, (:
terra caelumque=terra et caelum)._________________________________________

37


cogito, -are 1 , ,

ergo ,
sum, esse ,
ex () (+ abl.) , ,
liber, -bri m
ante (+ acc.)
haud ( )
fama, - f , ,
caelum, -i
volo, -are 1
magister, -stri m (.
magistra, -ae f)

ad (+ acc.) ,
discipulus, -i m (.
discipula, -ae f)
locus, -i m
otium, -ii n
vir, viri m ,
ager, agri m ,
aro, -are 1
liberi, -orum m ( .
)
hortus, -i m

38


1. : mea bestia fera, liber, vesper.
2. : arare, tacere, punire.
3. :
, , , , , , ?
4. ,
: puero (2), estis, liberos, aras, librum, hortis
(2), caela (2), es, fama, viri (2), cogitat, sumus.
. (
- ):
1.
(per + acc.) . 2.
. 3. (homo) , ? 4.
, . . 6.
(esse) . 7. , .

,
.
(-) (-) .
,
, , ..
. ,
, . ,
,
.
,
, , .

XVIII ,
, 79 . ..
.
(1717 1768) , ,
,

,
. XVIII ,
, ,
,
. ,
.
.
,

.

39

 -,

.
.
,
, !

*!
* *

V**
*
.

rT4M4^6^i>%'r> by '1I }
\tr\

i '7

V' :

1 0 . 1 i a . .

t
.

. -

!';

||01<1
m

rU Ix .

.....

^er asPra * astra! :

(.. )
! 1 ... ^
\

II
,
I (. 4), II .
, II .
sing, -us, - - (. amica bona, amicus bonus, otium
bonum, puella pulchra, puer pulcher, ornamentum pulchrum).

4hortus pulch er

poeta clarus

singularis

N om .

h ortu s pulcher

poeta clarus

G en.

horti pulchri

poetae clari

D a t.

horto pulchro

poetae claro

A cc .

hortu m pulchrum

poetam clarum

A b l.
V oc.

horto pulchro
horte pulcher

poeta claro
poeta clare (!)

N o m . =voc.

h orti pulchri

poetae clari

G en.

hortorum pulchrorum
hortis pulchris

poetarum clarorum

pluralis

D at.
A cc.

hortos pulchros
h ortis pulchris

A b l.

poetis claris
poetas claros
poetis claris

verbum tenerum

sin g u la ris

pluralis

N o m . =voc.

verbum tenerum

verba tenera

G en.

verbi teneri

verborum tenerorum

D a t.

verbo tenero

verbis teneris

A cc .

verbum tenerum

verba tenera

A b l.

verbo tenero

verbis teneris

1.
, I ,
, II
, I I I .
:

41

bonus, bona, bonum

pulcher, pulchra, pulchrum
liber, libera, liberum .
: bonus, a, um; pulcher, chra,
chrum; liber, bra, brum.
2. II -,
- -- .
- --
:
liber, libera, liberum
miser, misera, miserum
asper, aspera, asperum ,
tener, tenera, tenerum
( ).

3. ,
, , poeta clarus :
poeta, - m I ,
(clarus)
II (.
: ).
4.
, ..
().
: verus, a um ; verum, - i n
; . bonum, - i n , ; asperum, - i n ,
..
: Romanus, a, um ; Romanus, -i m
; Romana, - f .

meus, mea, meum
tuus, tua, tuum
noster, nostra, nostrum
vester, vestra, vestrum
-
suus, sua, suum
II
( . 4).

1. De Graecorum et Romanorum 1 deis

Graeci et Romani antiqui non unum Deum, ut Christiani, sed multos
deos deasque colunt2. Primus in numero deorum et maximus Juppiter,

42

filius Saturni et Rheae, est. Locus, ubi Juppiter sedet et mundi imperium
tenet, est Olympus altus, stellis vicinus. Inde deus deorum, dominus caeli
et mundi tonat et fulminat: equi rapidi dei per totum mundum volant. Si
clipeo quatit2, ventos et procellas in terram mittit2. Idem gratia sua natu
ram tranquillat. Uxor dei maximi Juno est, dea nuptiarum.
2.
Per aspera ad astra! Veto. Equus Trojanus. Mala gallina, malum
ovum. Ante portas est bellum. Inimici saepe verum dicunt2, amici nun
quam.
: 1.
, , (),
gen. plur.: castra Romanorum .:
; 2. 3- MH.(-unt) efl.(-it) praes. ind. act. III
. (. )._______________________________________________

Graecus, a, um
(Graecus, -i m )
Romanus, a, um
(Romanus, -i m )
antiquus, a um
unus, a, um
ut ,
multus, a, um
primus, a, um
numerus, -i m
maximus, a, um
(
magnus )
filius, -ii m

sedeo, -ere 2
mundus, -i m ,
imperium, -ii n ,
stella, -ae f
equus, -i m ,
per (+ acc.) ,
totus, a, um ,
ventus, -i m
gratia, -ae f , ,

astrum, -i n
veto, -are 1
malus, a, um
verus, a um

1. : noster agricola bonus, tuum verbum liberum.

2. : vetare, sedere.
3. : unus,
primus, numerus, maximus, totus, gratia, astrum?
4. : ,
, , , , ?
5. :
sedere sitzen sit
. verus . wahr . ?

43

6.
: ventos, vetas, poetae bono, agricolae
primi (2), sedent, clamamus, virorum malorum, veniunt, sumus, nostrum
puerum miserum.
7. :
1. (= ).
2. , (qui)
(: + dat). 3.
. 4. ? .
, , , .

,

.

,
, ,


.

.

,
. ,

,
,

.
,
, -,
.

.


,

, , . ,
, 6

44

10 30 ,
,
. ,
.
,
, , .
, ,
, , , ,
.
,
. ,
(
).
, , ,
, .
, ,
,
, ,
(
, ). ,
, ,
, , , .

,
. ,
,
,
.

15151515
"

 9.

Non scholae, sed vitae

discimus
,

Praesens indicativi activi III .

Dativus (in)commodi
III --.
, -:
leg-ere , statu- .
- ,
;
II III : tacere 2, legere 3.

legere

singu laris

statuere
pluralis

sin g u la ris

pluralis

1
2

leg-o

leg-i-m us

statu -o

sta tu -i-m u s

leg-i-s

leg -i-t

leg-i-tis
leg-u-n t

sta tu -i-s
s ta tu -i-t

sta tu -i-tis
sta tu -u -n t

1.
-, -s, -1, -mus, -tis, -nt .
,
(
1- . ). -I-,
3- . --.
2. -i- --
/, . leg-e-re.
3. --,
IV , -- :
legitis, venitis.
III -io
,
-- (), 1- .
-io (.. IV ), - ( III
). IV ,
-i- .

46


facere

singularis

pluralis

faci-o

faci-m u s

fa ci-s

fa c i-t

fa ci-tis
fa ci-u n t

III -io ,
:
facio, facere
capio, capere
fugio, fugere ,
jacio, jacere
conspicio, conspicere , .

D ativus (in)comm0di
,
, .
dativus commodi (incommodi), .. ().
,
: non scholae, sed vitae discimus.

1. De Graecorum et Romanorum deis ()

Secundus Saturni filius Neptunus, deus oceani est. Neptunus et uxor
ejus1 Amphitrita oceanum regnant. Mare tranquillum est, si deus aqua
rum per undas equis suis procedit. Si autem ira commotus2 tridente3
dividit aquas, fluctuat oceanus magnus.
2. Non scholae, sed vitae discim us (Seneca). Verba m ovent,
exempla trahunt. Dum docem us, discim us (Seneca). Parvo est natura
contenta (C icero). Epistula non erubescit. Nunquam errat, qui nihil
agit. Bellum gerun t contra arma verbis (C icero). Credo. Natura
nihil fa cit fru stra .
: 1. ejus . ;
2. com motus ; 3. abl. sing, tridens .________

47


secundus, a, um ,

regno, -are 1 (+ acc.) ,

tranquillus, a, um ,

aqua, - f
unda, - f
autem ,
divido, - 3 ,
oceanus, -i m
disco, -ere 3 ,

verbum, -i n ,
moveo, - 2 ,
exemplum, -i ,
doceo, - 2 ,
parvus, a, um ,
contentus, a, um
nunquam
ago, - 3 , ; ,

contra (+ acc.)
credo, -ere 3 ,
facio, -ere 3 ,

1. III ,
.
2. : noster agricola laboriosus, tuum astrum parvum.
3. : conspk^re, agre, docre, audire.
4. : ,
, , , , , ?
. :
1. .
2. , . 3. ,
. 4. . .
. 6.
, , ,
.

48

 ...
( )
, ,
, , , , .
... .
.
, , .
.
1 .
2. , ,
, .
, .
, .
.
. , .
,
. ,
. ,
. ,
, ,
, , .
: , (
). ,
, : , ,
,
.
,
, ,
(),
, .
-,
.
. ,
. , ,
, .
, ( ),
.
( . . )
1 .
- : , ,
.

4-3066

49


.
II
(praepositio)
:
per ,
ad , ,
post
ante ,
praeter
apud ,
propter -,
contra ,
trans
inter
.
:
a(ab)
prae ,
cum ,
pro , ;
de , (); ,
sine
() .
, (a, de, , sine)
"" (cum)
.
in (, ) sub () . abl.
:
.:
in terram ,
sub terram ;
abl.:
in terra ,
sub terra
(.
: Ich gehe in die Schule ( .) Ich
arbeite in d er Schule ( Dativ;
).
. abl. su p er .
:
causa , ,
gratia , .

50

 , abl.
sing., :
joci gratia ,
gloriae causa ,
studii causa - .

1. ab ,
.
2.
, :
magna cum cura ,
certis de causis ..
II
, I
, ( 3).
II -us
(: humus, - i f , )
(: vulgus, - in , ).
, , , , ,
:
A egyptus antiqua
cedrus magna
Delus sacra ( )
laurus alta
Corinthus gloriosa
cupressus parva .

1. De Graecorum et Romanorum deis ()

Saturni tertius filius Pluto est, horridus dominus umbrarum, deus
inferorum. Pluto et uxor ejus1 Proserpina, filia Cereris2, deae
agriculturae, sub terra habitant, ibique divitias magnas argentum et
ferrum et aurum et gemmas varias tenent. Juppiter multos liberos
habet. Minerva dea sapientiae et belli est; Diana regina silvarum et dea
lunae; Apollo, frater Dianae, deus artis3 et scientiarum, patronus
poetarum; Venus, dea pulchra et praeclara amoris4. Maritus ejus Vulcanus
est. Mars 3st deus belli et pugnarum. Bacchus laetus deus est vini et
uvarum. Dei deaeque in Olympo habitant. Multa templa et oracula deis
sacra sunt.
51
4*

2.
Otium post negotium. Pro domo sua. Post hoc^ non est propter hoc.
In memoriam. Sub rosa. Sine cura. Exempli gratia.
: 1. ejus gen. sing, , ;
2. Cereris gen. sing, Ceres (); 3. artis gen. sing, ars
(); 4. amoris gen. sing, amor (); . hoc (nom.
. sing.).______________________________________________________________

tertius, a um
umbra, - f
habito, -are 1 ,
divitiae, -arum f ( .
)
argentum, -i
ferrum, -i n
aurum, -i n
sapientia, - f
regina, - f
patronus, -i m ,

pulcher, chra, chrum

praeclarus, a um
pugna, -ae f ,
laetus, a, um ,
vinum, -i n
templum, -i n
sacer, era, erum ,
,
negotium, -ii n ,
memoria, -ae f
gratia (+ gen.) ,

1. : nostrum negotium sacrum, aqua clara.

2. : habitare, habere, capere, dividere.
3. 2- . : habitare,
salvere, facere, credere, discere, venire.
4. patronus, pulcher,
negotium, memoria?
. :
1. . 2. .
"" ;
.
?
6. :
1.
. 2.
, .
3.
. 4. , , ,
(quae) . . (
) .

( )
(),
: ,
, , ,
,
, . , ,
, ,
.
, .
, ,
.
.
, .
: , , , () .

53

 .
, - -, / ,
, , .
,
, . F ie ,
.
.
,
. , ,
-, , ,

.
,
.
-.
. .
-

54

, .
.
, .
, ,
. ,
, .

-,
.
.

, .
. , ,
, .
,
. ,
, .
.
; , -,
, ( ),

, .
-
. ,
;
, .
( . . )

1 5 1 5 1 5 1 5

"

 11.

Divide et impera!

. I
II

(im perativus). ,
, 2-
(! !).
I.
I, II IV
:
sperare 1 spera! !
salvere 2 salve! !
dorm ire 4 dorm i! !
III -:
dividSre 3 divide! !
III -io:
capere 3 ! !
2-
-te ( III -----ite,
-te
--):
I . sp era -te! !
II . sa lve-te! !
III . divid-1 -te !
capi-te! !
IV . dorm l-te! !

1.
,
(da te! ! geb t!).
2. Imperativus sing, ducere 3 , dicere 3
, facere 3 ferre ( )
:
duc! ! d ic! ! fa c! ! fe r ! !
II.
.
nolo, nolle , (noli, nolite) :

I .

He ! Noli sperare!
He ! Nolite sperare!
II .
! Noli docere!
! Nolite docere!
III . ! Noli dividere!
! Nolite dividere!
IV . ! Noli dormire!
! Nolite dormire!

nolo ,
volo : volo > nolo.

( )

57

 I II
,
.
.

I I I

-ia, -itia

-(e)ntia, -(a)ntia

-(t)ura, -(s)ura

-ina

,
,

1. ,

2.

-mentum

II

-ium

-(t)orium,
-(s)orium

-arius

-arium

58

insanus
,
insania

scire ,
scientia
scribere ,
scriptura
,

medicus
medicina
,
gallus ,
gallina

instruere
,
instrumentum

studere
,
,
studium
,

audire ,
auditorium
,
bibliotheca
,
bibliothecarius

aqua ,
aquarium


1. In schola
Schola nostra haud procul a foro oppidi nostri sita est. In schola sunt
multa auditoria. Auditoria sunt magna et clara. De fenestris auditorii
nostri vias latas et stratas rectas, aedificia magnifica, theatrum pulchrum
et hortum publicum discipuli vident.
In auditorio nostro tabula nigra et charta terrae nostrae, mensae et
sellae magistri et discipulorum sunt.
2. Divide et impera! Aut disce, aut discede! Festina lente! Nota bene
(NB)! Noli me1 tangere! Vale! Valete! Nolite dicere, si tacere debetis! Saepe
stylum verte!
: 1. me acc. sing, ego .

procul
forum, -i n ,
oppidum, -i
situs, a, um
fenestra, -ae f
via, -ae f ,
latus, a, um
strata, - f ,

magnificus, a, um
publicus, a, um
niger, gra, grum

charta, - f ,
;
impero, -are 1 ,

discedo, - 3
festino, -are 1 ,
lente
noto, -are 1 ,
tango, - 3 ,
stylus, -i m ;
,
verto, - 3 ,

1. : nostra via lata, tuum oppidum pulchrum.

2. : fugre, tangre, notare.
3. 3- . . : esse,
discedre, salvere, dormire, c o n s p ir e .
4. : ,
, , , , ; : Strasse,
Fenster, Schule; : public, note, situated?
5. . .
: vetare, facere, sedere, audire.
6. :

59

 miseria,

miser

"

avaritia,
" avarus
" ?
" superbus " ?
superbia,
" justus
" ?
justitia,
" pingere
" ?
pictura,
"
argumentum, " arguere
" ?
imperium,
" imperare " ?
" aes, aeris " ?
aerarium,
"
"observatorium, " observare "
?
7. :
1.
! 2. (quid)
? 3. (quod) , ! 4.
, , ! .
! 6. , , ! 7. ,
(dum) !

.
, ,
. V . ..
.
.

- (
),
.
.. .
, ,
.
, ,
.
, ( )
(, ,
) saepe stylum verte!
, ,
.
, .
.
() .
.

60

 ( I . . .)

,
. ,
, .
,
.
.
( ).
,
, , ,
. , ,
, ,
, , .

.
.
16 (18)
, .
,
: ,
, . ,
.

61

 . , VII . ..
,
, , .
( ) .
, ,
.
-.
, ,

. 13 7 20
, .
,
. , , , ,
, .

, , (
= ) ,


, -,
, .

15151515
"


.
esse. posse.
10
.
()
, (. :
).
(ducere 3 )

()-

ad-

de-

di(s)()inobpraepro(d)re(d)-

tra(ns)-

abducere ; avus, -i m
, abavus
adducere
conducere , ;
concordia, - f (cor,
cordis )
deducere ,

diducere ;
discordia, - f

educere

inducere ,

, obducere ;

obvius ,
( via )

praesidere ,

producere ,
; proavus
; reducere , ;

reclamare ,

traducere
-

63


1.
, .
2. di(s)- re(d)- .
3.
-
(: , , ,
.).
esse
sum, esse (. 7)
, .
, :
absum, abesse ;
adsum, adesse (+ dat.) ;
desum, deesse ,
intersum, interesse (+ dat.) -,
-
praesum, praesse (+ dat.) ,
prosum, prodesse ,
obsum, obesse (+ dat.)
supersum, superesse , .
esse
esse.

adesse

1
2
3

sing.
ad-sum
ad-es
ad-est

plur.
ad-sumus
ad-estis
ad-sunt

prodesse
sing.
pro-sum
pro-d-es
pro-d-est

plur.
pro-sumus
pro-d-estis
pro-sunt

pro- prod-.
posse ( , )
possum, posse esse ,
esse.

1
2
3

64

sing.
pos-sum
pot-es
pot-est

plur.
pos-sumus
pot-estis
pos-sunt


1. p o t-,
pot-is (, ).
2. esse, (es, est,
estis, esse), pot- (pot-es ..), -s pot t
-SS-.

(assimilatio), similis ,
ad, -s-.
, ,
, :

con

------------

correspondere (
)
coizzponere , (
)
eo/lega
accelerare
aiiectus ,
aggressio
a/ligare
annotatio
apparatus
arridere
assimilis

In schola ( )
Hora studii instat. Jam cuncti discipuli pueri et puellae adsunt.
Magister in auditorium intrat, discipuli surgunt et magistrum salutant.
M agister. Salvete, amici! Assidite! Quis hodie abest?
D iscipuli. Nemo abest, cuncti hodie adsumus.
M agister. Bene. Silentium! Quis hodie respondere potest?
DiscipH li. Ego possum! Ego possum! Cuncti possumus!
M agister. Tacete, discipuli, nolite clamare, dum in auditorio estis.
Cuncti potestis? Optime! Tu, Petre, potesne1 conjugare verbum Latinum
abesse ?
P etru s. Ita est, magister, possum.

M agister. Veni, quaeso, ad tabulam et scribe. (Petrus venit ad

tabulam et creta in tabiila scribit: Praesens indicativi. Singularis: absum,
abes, abest; pluralis: absumus, abestis, absunt ).
M agister. Bene! Asside!
: 1. ne , : potesne ?_________________________

hora, - f ,
cunctus, a, um ,
adsum, adesse ,

intro, -are 1
surgo, -ere 3 ,

saluto, -are 1
quis
hodie
cito

absum, abesse ,

silentium, -ii n
respondeo, - 2
optime ,
ita ,
quaeso ( )
bis
do, dare 1
possum, posse ,

1. : meum studium Latinum, collega bonus.
2. : interesse, respondere.
3. ponere (, )
(
:
m, a d ).
.
4. salutare,
respondere, optime, conducere, producere, reclamare, bis?
. :
1. . 2.
(interesse + dat.) . 3.
(prodesse) , . 4. ,
? 5. ,
. 6. ,
,
.

66


, (scholae)
, III . ..
, 7 ,
, .
,
, .
, .
( 7 12 )
, ( )
, .
, .
, , ,
. ,
. .
, .
. ,
.
.
(feriae), .
,
. :
, ,
(Canis Major),
(caniculares), , , .

, .
, , .
, , ,
. ,
() ,
,
. , ,
. ,
.

.

. *
.
.
, , , , ,
, ,
, .
puella docta .

 12 .
,
, , , .
, , .
, .
16 (18)
: ( ).
, ,
,
, .
.

( )


Praesens indicativi passivi. Ablativus auctoris.
Ablativus instrumenti
(
) (praesens indicativi passivi) ,
praesens indicativi activi,
, . .

2
3
1

2
3

2
3

2
3

plur.

sing.
-mur
-()
1
-ris
2
-mini
-ntur
3
-tur

-------=----- :--------- --------*I
II
singularis
singularis
moveor
ornor
ornaris moveris -
ornatur ()
movetur - ()
pluralis
pluralis
ornamur movemur
ornamini movemini
ornantur moventur
III
IV
singularis
singularis
audior
mittor
capior
mitteris audiris
caperis
mittitur () auditur ()
capitur ()
pluralis
pluralis
mittimur audimur -
capimur
mittimini audimini
capimini
mittuntur audiuntur
capiuntur

69


1. 1- . I . -- ,
: orna-or > ornor.
2. III . 2- .
-- --. - (
-ris), .
3. (
) (infinitivus praesentis passivi) I, II IV
-ri, III
-i:
I .
orna-ri ,
II . move-ri (-)
III . mitt-i ,
cap-i (-)
IV . audi-ri , .
4. ,
, , ,
, :
Libri a magistro monstrantur. .: .
: .
A blativus auctoris
Ablativus auctoris ( )
a (ab) ,

:
Schola a discipiilis ornatur (
: ).
A blativus instrum enti
, ,
" (ablativus instrumenti)
, :
Clavus clavo pellitur ( : )
.

1. In schola ()
M agister. Et nunc tu, Julia, surge et declina: oppidum parvum
(Julia declinat).
M agister. Optime! Marce, veni ad tabiilam et scribe... Sed non video
Marcum... Marce, ubi es? L ^ r i , ubi est Marcus?
D iscipuli (rid en t). Marcus sedet sub mensa sua!
M agister (magna cum cura). Marce, Marce, cur sedes sub mensa?
Quid ibi agis?

70

M arcus. Veniam da mihi, magister! Quaero librum meum Latinum,

qui non potest inveniri.
M agister. Habesne nunc librum tuum? Bene! Discipuli, libros
vestros aperite, tu autem, Marce, lege capitulum primum (Marcus legit).
M agister. Nunc, Paule, potesne narrare discipulis de natura
patriae nostrae? Dic, quaeso, distincte! (Paulus narrat).
2.
Clavus clavo pellitur. Tertium non datur. Amicus certus in r(e)1
incerta cernitiir (Ennius). Si vis2 amari, ama! Castra Romanorum3 vallo
fossaque muniuntur.
: 1. re abl. sing, res, rei f , ,
; 2. vis 2- . volo ;
3. Romanorum . 1 8- ._________________

nunc ,
rideo, - 2
veniam dare 1
quaero, -ere 3 ;
invenio, -ire 4 ,
aperio, -ire 4
capitulum, -i n ,
distincte ,
clavus, -i m ,

pello, -ere 3 , ,
certus, a, um ,
,
castra, -orum ( . )

vallum, -i
fossa, - f
munio, -ire 4

1. : capitiilum primum.
2. praes, ind. act. et pass.: quaerere, munire, dare.
3. 2- . ,
( 4 ) : pellere, invenire,
narrare.
4.
:
Agri ab agricolis coluntur. Discipuli in scholis etiam nunc potas
antiquos audiunt, legunt, ediscunt.
. :
1. . 2. .
3. . 4. ,
, , .
.

71

 (. . )

,
, ,

, ,
. ,
( ), .

; -: (..
) (.. ).
, ,
, ,
, ,
, , ,
.
,
.

.
,
,
( : ), .
.

72

 (.. ) .
.
(- , - )
, , ,
.
III .. ,
,
, ,
, . ,

700 ,
, .

, , , .
, ,
, .. ,
.

515515

(pronom ina personalia)

Nom.
Gen.
Dat.
.
Abl.

ego
mei
mihi
me
me

Nom.
Gen.

nos
nostri
nostrum
nobis
nos
nobis

Dat.
Acc.
Abl.

singularis
2-

singularis
1-

pluralis

tu
tui
tibi
te
te

pluralis
vos
vestri
vestrum
vobis
vos
vobis

3- () .
(, .).
(pronom en reflexivu m )

Nom.
Gen.
Dat.
.
Abl.

singularis et

pluralis

sui
sibi
se
se

1.

, , (mihi
me mir; sibi sich; tibi thee [.
' ] dir).

74

2. 1- .
(mi),
(ego). (.
.: , , ..; .: ich, meiner, mir; .: I, me)
.
3. nostrum vestrum
, : unus nostrum , quis
vestrum ?
4.
(: puella se ornat puellae se ornant,
: tu te ornas, ego m e orno ..).
. cum
(.. ):
mecum , tecum , secum , nobiscum
, vobiscum .
( )
, III . . .
. ,
:

-ius . . -i . .
unus, a, um
solus, a, um
totus, a, um
alter, era, erum
alius, alia, aliud
ullus, a, um
nullus, a, um
uter, utra, utrum
neuter, tra, trum
uterque, utraque, utrumque

( )
,
,
( )
( )
-

,
,

1. -- a ltern e ,
liber, miser . (. 8).
2. alius , . .
-d.
3. A liu s . . ,
alter alterius; .
alii.
4. alter..., alter... ..., ... ;
alius..., alius..., alius... ..., ..., ... .
. . -ius -i-
(alterius).

75


nullus, nulla, nullum

Nom.
Gen.
Dat.
.
Abl.

m
nullus
nullius
nulli
nullum
nullo

singularis
f
n
nullum
nulla
nullius nullius
nulli
nulli
nullam nullum
nulla
nullo

m
nulli
nullorum
nullis
nullos
nullis

pluralis
f
nullae
nullarum
nullis
nullas
nullis

n
nulla
nullorum
nullis
nulla
nullis

1. In sch ola ( )
M agister (ad Paulum ). Potesne, Paule, patriam nostram in charta
nobis m onstrare? Liberi, chartam spectate! Quid in tabida videtis?
Paulus. In charta cunctas terras totius Europae videmus. Ecce terra
nostra, quae1 Russia nominatur. Multi populi in terra nostra habitant. In
Europa Orientali2 Russia non sola respublica est, multae etiam aliae sunt,
ut Ucraina, Alba Russia, Lithuania, Moldavia, Georgia, Armenia et ceterae.
M agister. Quae3 oppida maxima et clara in Russia scis?
Paulus. Mosqua, sive Moscovia, oppidum antiquum et praeclarum
est. Sancta Petropolis4, nuper Leninopolis, nunc iterum ita nom inatur, ut
olim. Multa et pulchra aedificia, templa et monumenta ibi sita sunt.
M agister. - Recte! Quae5 terrae patriae nostrae in Europa finitim ae
sunt? Claudia, responde!
Claudia. Norvegia, Finnia, Polonia, Slovacia, Hungaria et Romania
patriae nostrae finitim ae sunt.
M agister. Bene. Quis vestrum in Germania erat6 et de oppidis
Germanorum nobis narrare potest?
Sergius. In Germania non eram6, sed duos7 amicos habeo, qui
Berolini8 et Lipsiae habitant. Uterque m ihi litteras chartasque pulchras
saepe m ittit et multa de Germania mihi nota sunt, quae9 narrare possum.
2. A lter ego. Sibi parat malum, qui alteri parat. In poetis non H om ero
soli locus est. Malum est aliud dicere, aliud sentire. Multis nocet, qui uni
injuriam facit. Omnia10 mea mecum porto. Nec teciim possiim vivere, nec
sine te (M artialis).
: 1. quae : ; 2. Orientali abl. sing,
III orientalis ; 3. Quae nom.
et acc. pl. qui ; 4. Petrop51is Leninopolis
( ) . Polis - ,
(. Constantinopolis ); 5. . . 3;
(i,, erat (eram) 3- (1-) .
esse; 7. duos . plur. duo ; 8. -

76

 , I II ,
? , . :
Berolmi , Lipsiae ; 9. quae : , plur.
qui ; 10. omnia () nom. et * plur.
III omnis .

monstro, -are 1
specto, -are 1

etiam
albus, a, um
ceteri, , ,
scio, -ire 4
sive ,
olim -,
nuper ,
monumentum, -i

recte
finitimus, a um ,
litterae, -arum f , ,
;
notus, a, um
paro, -are 1
sentio, -ire 4 ,
injuria, - f
porto, -are 1
..., ... (neque..., neque)
..., ...

1. : rosa tua alba, alius ager latus.
2. : abes, vestris (2), sentite, bellis
(2), paratur, possumus, meos, noli portare, sui (3), legeris, pulchrorum,
mihi, alteri (2).
3.
, p orto :
Omnia m ea porto
?
..
4. solus, alter, monstrare,
spectare, parare, sentire, portare, monumentum?
5. :
1.
. 2. ,
-. 3. , ,
() ( ).

. **.
(. , ., [] ),
, (. : ,
, , .).

. .
, ,

77

, . ?
,
?
,
liber , . ,
, (
).
,
: , , ,
, , , ,
, , (
),
, II ..
.
X ,
, ,
.
,
, ,
,
.
, .
,
(- ).
, .
V .. ,
,
( ).
III
.. I ..
. ,
IV .. 28 .

'
( -)

I.
, ,

De patriis plantarum
Platanus, patria, esse, Asia. Platanus, umbrosus, in, Russia, rarus,
esse. Popiilus, altus, et, tilia, in, patria, noster, esse. Asia, esse, patria,
etiam, cerasus, frugifer. Cedrus, multus, crescere, in, Syria; palma,
magnus, numerus, Judaea, habere. In, Russia, multus, malus, pirus, et,
prunus, esse. Graecia, patria, uva, et, oliva, appellari.

II. (
):
nunc
omnia
magnus
aqua
discedere
negotium
nunquam
ira
clamare
malus
ante
venire
bonus
lente
terra
parvus
sine
semper
miser
servus
multi
dare
olim
gratia
post
nihil
tacere
vir
capere
magnificus
niger
otium
femina
unus
cum
albus
cito
dominus

79

III. A E N IG M A
1. dea caeca fati
2. dea plantarum
3. nominativus sing, femin.
adjectivi
4. imperativus sing, personae
secundae verbi
5. pers5na tertia sing,
praesent. ind. activi
verbi
6. ego mea
tu ?
7. in-just-itia
justus
() ()
in-san-ia
-* ?
()
()

IV. JOCI G R A T IA
IJnum, duo, tres et mijlt(um)
Ambulare lepus vult.
Subito venator it,
Statim lepor(em) occidit!
Pif-paf, ti-ta-tu
Lepus meus moritiir.
Postquam dom(um) ill(e) affertur,
Vivus ill(e) efficitur!
:
.
, , ( + m

);
,
;
,
.
k'k'k

80

V . ,
:

,
,

V I. JOCU S
Mater, mater! Quid agis?
Puer, quem lavas, vicinae nostrae
filius est! Me specta! Ego Andreas
sum, filiolus tuus, ornamentum tuum!

 16.

Repetitio est mater

studiorum

III . III .


.
, , gen.
sing, -is.
: , .
(..
gen. sing, , nom. sing.)
. : homo,
hominis m ; lex, legis f ; tempus, temporis n .

Nom.=voc.
Gen.
Dat.
.
Abl.

masculinum et
femininum
pluralis
singularis
homo
lex
homin-es leg-es
homin-is leg -is homin- leg-
homin-ibus leg-ibus
homin-jf leg-i
homin-em leg-em homin-es leg-es
homin-e leg-e homin-/bus leg-ibus

neutrum
singularis
tempus
tempor-is
tempor-i
tempus
tempor-e

pluralis
tempor-a
tempor-
tempor-/&t/s
tempor-a
tempor-ibus

1.
. . . plur. -es,
dat. abl. plur. -ibus (
I II ).
2. , (. 6),
. . , . . plur.
-.

82


nom. sing,
: -, -or, -os, -as, -us, -es, -io, -1, -en .

, :
1. ,
-, -g, -t, -d,
nom. sing,

-s1.
; "
, (. 12). - -g -s
ks, .. (): -(is) + s > pacs > pax (); leg(is) + s > le^fs > lex (); -t n -d -s ,
(): veritas, veritat-is f
: verita tf+s > veri taster > veritas; pes, pedis m :
ped + s > pess > pes.
2. ,
-1, -, - -s,
nom. sing,
2.
:
sol, so/ism ; sol-;
soror, soror-is f ; soror-;
nom en, nom i-nis n ; nom in-;
hom o, hom in-is m ; hom in ( nom.
sing, - , a -i -);
rep etitio, repetition -is f ; repetition - ( nom. sing,
- , );
flo s, flo ris m ; flo s- ( -s
- , . 21).
nom. sing,
:
nom. sing.
d+s>s
t+s>s
g+s>x
c+s>x
pes
lex
pax
veritas

nom. sing.
r
1
n
s
soror
sol
homo
flos

s , .
, -s,
.
- , .. -, s.


1. De H om eri carminibus
Nota sunt carmina Homeri, clari GraecSrum poetae. De patria et vita
Homeri multae fabulae exsistunt. De certaminibus et pugnis Graecorum et
TrojanSrum, de ira Achillis, de fortitudine Patrocli, de morte Hectoris in
carminibus Homeri sermo est. Magnis laudibus virtutes et audaciam
miram Achillis laudat Homerus. In poematibus Homeri multa alia exempla
clara fortitudinis invenimus.

2. De leonibus
Leo est incola Asiae et Africae, in Europa leones non habitant. Figura
leonis est regia, leo est rex bestiarum. Color le5num varius est, Asia leones
nigros habet. Leoni propria est audacia. Leo est terror hominum et
bestiarum. Praeda leonum saepe sunt aliae bestiae, leones hominibus etiam
nocent. In libris poetarum multas de leonibus fabiilas legimus.
3. Repetitio est mater studiorum. Sine legibus nulla est civitas. Poetae
poemata praeclara scribunt. In pace litterae florent. Laus praemium
virtutis est. Vox populi vox Dei. tempora, mores! (Cicero).

Homerus, -i m
carmen, -inis n
notus, a, um
exsisto, -ere 3
certamen, -inis n
Trojanus, a, um
Trojanus, -i m ,
Achilles, -is m
(, ,
)
fortitudo, -inis f
mors, mortis f
Hector, -oris m ,

laus, laudis f
virtus, -utis f , ,
,
mirus, a, um ,

laudo, -are 1 ,

84

poema, -atis n (.) ,

leo, -onis m
figura, -ae f
regius, a, um ,

rex, regis m
color, -oris m ,
proprius, a, um ,

terror, -oris m ,
noceo, - 2
lex, legis f
civitas, -atis f
floreo, - 2 ,
praemium, -ii n ,

vox, vocis f ,
veritas, -atis f
tempus, -oris n
mos, moris m ,


1. : carmen clarum, nostra civitas magna, rex bonus.
2. : laudare, tacere,
scire.
3. : , ,
, , , , , , ?
4. , nom. sing, ( ),
: salus, -utis, f; dux, ducis m; dolor, -oris m; merces, -edis f; rex,
regis m; flumen, -inis n.
. nom. sing, : timoris,
salutis, oratiSnis, senectutis, libertatis, dotis, lapidis.
6. :
1.
. 2.
. 3. .
4. ( ),
. .
6. .

, , , .
,
, .
,

.
.
.
...
...
.
. ,
,
.
.
. ,
.
, .
,
, .

85

 ,
1.

, .
,
.
, .
.
. .
, , ,
.
.
, .
, :
...
.
, .
.
,
.
( . . )

151515

1 ,

 17.

Nomina sunt odiosa

( )

III . .
vis
,
. III
, nom. sing,
-, ~1, -.
: mare, maris
anima/, animalis n
exemplar, exemplaris n .
,
-i*-,
. nom. sing, -/() -
(mare, mar-is; nom. mare, mari-) (animal, animal-is;
nom. animal, animali-).

Nom.=voc.
Gen.
Dat.
.
Abl.

Nom. = voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.

singularis
mare
maris
mari
mare
mari

singularis
animal
exemplar
animalis
exemplaris
animali
exemplari
animal
exemplar
animali
exemplari

pluralis
maria
marium
maribus
maria
maribus

animalia
animal ium
animalibus
animalia
animalibus

pluralis
exemplaria
exemplarium
exemplaribus
exemplaria
exemplaribus

1.
:
(. 6) ,
. . , . . plur. -.

87

2. :
abl. sing, -i
(.. ), . . plur. -ia
(
-) gen. plur. -ium (
- ).


:
puppis, is f ;
sitis, -is f
febris, -is f
vis f
turris, -is f
securis, -is f .
. sing, -im .
:

sitis, puppis, turris / / febris, vis, securis.

vis:
, :

Nom.=voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.

singularis
vis

vim
vi

pluralis
vir-es
vir-ium
vir-ibus
vir-es
vir-ibus

1. De mari
Mare altum est plenum piscium et aliorum animalium. In mari alto
multa et varia genera animalium habitant. Maria habent litora, flumina
ripas. In litoribus marium multae sunt plantae. In maria flumina parva et
magna influunt. Populus Romanus cum Carthaginiensibus terra marique
bella gerit.

88

2.
Nomina sunt odiosa. Vim vi repellere licet. Ursus, lupus, equus,
taurus animalia sunt. Milites Romani ante castra turrim constituunt. Feb
rim signum morbi putamus. Schola est alma mater discipulorum. Lumen
siderum nautis jucundum est. Elephanti magna capita et parvos oculos
habent.

mare, maris n
altus, a, um ,
plenus, a, um
piscis, -is m
animal, -alis n
genus, -eris n , ,

litus, -t0ris n
flumen, -inis n
ripa, -ae f
influo, -ere 3 ,
( )
gero, -ere 3 , ,
bellum gerere

nomen, -inis
licet , ()
ursus, -i m
taurus, -i m ,
constituo, -ere 3 ,

signum, -i n ,
morbus, -i m
alma mater -
lumen, -minis n , ,
sidus, -eris n ,
elephantus, -i m
caput, -itis n ,
oculus, -i m

1. : aliud exemplar bonum, mare altum, vis mala, sidus

pulchrum.
2. praes ind. act. et pass: gerere, amare, capere.
3.
: securim, milites, pacibus, legi, flumine, genera, civitate, veritas,
homines, lumina.
4. , nom. sing.,
: sol, solis m ; calcar, calcaris
; flos, floris m ; dux, ducis m ; virgo, virginis f ;
nex, necis f , ; pes, pedis m ; orator, oratoris m .
. : ,
, , , , , ?
,
!
6. , :
epistulam scribo; venimus ad amicos; pater duas filias habet; scribunt
nomina; da flores.
7. :
1.
. 2. . 3.
() . 4.

89

 , . ( )
. 6. . 7. .

,
,
. ,
,
,
.
, .
, .
, , , ,
, .
. , ,
,
. : , -
,
, ,
. ,
, .

(. )

90

 ( )
.
, , .
: Quidquid id est timeo
Danaos et dona ferentes ( , /..
/, ). .

 , ,
, ,
-. ,
,
.
, .
,
. ,
-. ,
.
,
,
,
. ,
, .
,
, .
:
, ,
, ,
.
( .. )

15151515"

 18.

Mens sana in corpore sano

III . .
Ablativus temporis
III
: 1) gen. sing, -is
2) (
. gen. sing.) ,
nom. sing, -es is. : 1) dens, d e ^ is ; urbs, urfr-is f ;
2) civis, civis m, f ; feles, felis f ; mensis, mensis m .

ars f , vulpes f

Nom.=voc.
Gen.
Dat.
.
Abl.

ars
artis
arti
art em
arte

singularis
vulpes
vulpis
vulpi
vulp em
vulpe

pluralis
artes
vulpes
artium
vulpium
artibus
vulp ibus
artes
vulpes
artibus
vulp ibus

. gen. plur.
-ium , (urbium, civium, mensium, dentium).
.

: mater, -tris
f, pater, -tris m, frater, -tris m parens,
parentis m, f III , .. gen. plur.
-um, ;
-is, : canis, -is
m, f juvenis, -is m .
A blativu s tem poris
, ,
(ablativus temporis).
in, ,
, abl. temp., .
: bello in bello; bello Punico
primo , hora secunda ..

93


1. De Troja
Scriptores antiqui narrant: Troja urbs Asiae pulchra, magna et clara
est. Troja altitudine et magnitudine murorum firma est. Urbs arcem altam
et fixam habet. Incolae urbis in arce domicilium Priami regis et templa
Minervae, Apollinis, Dianae aedificant. Priamus, rex Trojanorum, multos
filios filiasque habet. In numero filiorum Hector est, vir egregius
fortitudine et virtute. Bello Trojano Hector defensor patriae est.
2. Mens sana in corpore sano. Pugnamus pro libertate patriae nostrae.
Antiquis temporibus apud Romanos in anno decem menses erant1. Milites
pontem trans flumen aedificant. Leones et feles ab uno genere sunt. Aves
et bestiae in montibus altis habitant. Ama matrem et patrem, parentes
tuos! Vina bibunt homines, animalia cetera fontes. Sine labore piscem e
flumine capere non potes.
: 1. erant esse.

scriptor, -oris m
altitudo, -inis f
magnitudo, -inis f
murus, -i m
firmus, a, um ,
arx, -cis f ,
fixus, a, um
domicilium, -ii n
egregius, a um ,
,
defensor, -oris m
mens, -ntis f ,

sanus, a, um
corpus, -0ris n ,
pugno, -are I
mensis, -is m
miles, -itis m
pons, -ntis m
avis, avis f
mons, -ntis m
bibo, -ere 3
fons, -ntis m ,
homo, -inis m
labor, -oris m ,

1. : genus antiquum, civis bonus, mons altus, mater

nostra.
2. : narrare, movere.
3. 2- . . .
: pugnare, gerere, sedere, aperire, obesse.
4. , III (,
) : draco, -onis m ; frater, -tris m
; lumen, -inis n , ; navis, navis f ; canis, canis f m
; virgo, -inis f ; calcar, calcaris n , .

. , : ,
, , , , , .
6. :
1. () . 2.
. 3. (ejus) . 4.
, , , .
. 6. .

?

X IX
,
, ,
.
,
.
1822


. 1829


.

,
,
.

, 7- .
,
. :
, 14 ,
, 24
. 24
. ,

, , , , ,
, ; 6 .
1846 , ,
.
20
.
, ,
-

95

 .- ( ).


.
. ,
,
: 1870 ,
,

, ,
: , , ,
. ,
, , ,
! ,
,
,
, 1200
..
.

,
, ,
, .


.

( . )



. (imperfectum indicativi activi)
(imperfectum)
.
,
. : respondebam (
), , : monstrabam
( ), ..
Imperfectum indicativi activi
(. ) :
I II - III IV -
:

1
2
3

sing.
-m
-s
-t

plur.
-m us
-tis
-nt

1- . -m,
--, .

_______ _______ I : m onstra-re _______________

sin g u la ris

pluralis

m o n stra-b a -m

m on stra-ba-m u s

m o n stra-b a -s

m o n stra-ba-tis

m o n stra -b a -t

m onstra-ba-nt

I I : d ele-re

-30 66

sin g u la ris

pluralis

dele-ba-m

dele-ba-s

dele-ba-tis

dele-ba -t

dele-ba-nt

dele-ba-m us

97

III : d efen d -e-re

plu ralis

singularis

d efen d -eba-m u s

defend-eba-m

defend-eba-s

d efen d -eb a-tis

defend-eba-t

d efen d -eba-n t

III -io : capio, --re

plu ralis

singularis

1
2

capi-eba-m
capi-eba-s

ca p i-eb a -tis

capi-eba-t

ca p i-eb a -n t

cap i-eba-m u s

IV : sci-re

plu ralis

singularis

sci-eba-m

sci-eb a -m u s

sci-eba-s

sci-eb a -tis

sci-eba -t

sci-eb a -n t

1. De Sparta
Sparta olim erat1 oppidum Graeciae. Lacedaemonii sive Spartani in
Sparta habitabant. Oppidum muros fixos non habebat, fortitudo virorum
Spartam defendebat. Lycurgus civitatem Spartanam praeclare instituebat.
Secundum leges Lycurgi pueri, adulescentes, juvenes corpora exercebant.
Liberi discebant parentes et senes honorare, legibus parere, modeste res
pondere. In gymnasiis Spartanis pueri ludebant et discebant: gymnasium
erat1 schola disciplinae et patientiae. Corona lauri uti praemium pueris da
batur. Simulacra Mercurii dei gymnasia ornabant, nam in tutela Mercurii erant1.
2. Urbi et orbi. Servi dominis suis serviebant. Romani multos scripto
res Graecos legebant. Milites urbem capiebant. Respondebam magistro
meo. Felicitas patriae est cura mea.
: 1. erat (erant) imperfectum esse
(. 21).________________________________________ ____________________

Lycurgus, -i m ,

praeclare
instituo, - 3 ,

secundum (+.) ,
-
adulescens, -entis f, m ,
;

98

exerceo, - 2 ,
senex, senis m
honoro, -are 1 ,
pareo, - 2 ,

modeste
gymnasium, -ii
patientia, - f
corona, - f

simulacrum, -i n ,

tutela, -ae f ,

urbs, urbis f ; :
orbis, -is m ; ;
felicitas, -atis f

1. : adulescens noster gratus, meus liber alter (
sing.), gymnasium novum.
2. 2- . imperf. ind. activi :
respondere , dicere , laborare , audire .
3. : delent, habetis, videba
mus, gerebat, faciebamus, ornaris, dormiebat, aedifico, scribebam, flore
bat, influunt, capimini, audiebamus, instituuntur, defendis, habebam,
exercere.
4. imperf. ind. activi:
scribit, legis, speratis, cogitamus, voco, discunt, doces, audio, scis,
videtis, instituunt, honoramus.
. , :
, , , , , , .
6. :
1.
. 2.
. 3. . 4.
()
, .
.

gymnos,
, .
,
. , ,
16 18 ,
.
, ,
. ,
.
, .

, ,
, . ,

.
, , .

99

 ( )

, .
, IV . ..
. , ,
.
(. ), , .

, ,
.
,
.
, .

. .

. -

100

 ( )

(
),
. , ,
, , ,
.
, .

.
,
, ,
( )
.

. X V IXVII
, X IX .
,
. XVIII .
, ,
. X X
500 , , ,
, .

101

 ()

Amicus Plato, sed magis

amica veritas
[] ,

20.

(imperfectum indicativi passivi).
Accusativus duplex. Nominativus duplex
Im perfectum in d ica tivi passivi , imperf. act.,
-- ( I II ) -eba( III IV ),
:

singularis

1
2

-
-ris

-tu r

pluralis
-m u r
-m ini
-n tu r

1- . : -
- , -or
, -.

,
: -, - (-) ,
, , -, ,
- : (
!), , .

I : accusa-re

sin g u la ris

pluralis

a ccu sa -b a -r
( )

accusa-ba-
( )

a ccu sa -b a -ris

a cc u sa -b a -iu r

accusa-ba-jn/

a c c x is a -b a -r itu r

103

I I : -

singularis

plu ralis

m o n e -b a -r
( )

m on e-ba-zn u r
( )

m o n e -b a -r is

m o n e-b a -/

m o n e -b a -iu r

- -

III : vinc--

singularis

plu ralis

v in c -e b a -r

vin c-eba-/? 2 u r

v in c -e b a -r is

v in c -e b a -iu r

vinc-eba-.rn.fai
v i n c -e b a -^ u r

IV : puni-re

singularis

plu ralis

p u n i-e b a -r

p u n i-e b a /n u r

pu n i -eba-ris

p u n i-e b a -iu r

pu n i-eba -m ih i
p u n i-e b a -^ iu r

A ccu sativu s duplex

(.. )
, , , , (nominare, appellare,
putare, creare, eligere, facere
.)
(accusativus duplex).
: Cornelia Juliam suam amicam appellat.
. (Juliam)
( ?),
(.. )
? , ? , , ? . ,


(, ?), ()
(, ?). . : Romani Ciceronem
consiilem creant. . .
: Die Romer wahlten Cicero zum K onsul.
N om inativus duplex
,

(nominativus duplex): Julia amica Corneliae appellatur.

( ),
( ). . :
... : , .
nominativus duplex
nennen . : wurde Hans genannt .

104


1. De theatro antiquo
Theatra antiqua Athenis1 saeculo sexto ante aeram nostram
aedificabantur. Primum theatrum apud fanum Dionysii dei erat2. In medio
theatro orchestra stabat, ubi tragoediae agebantur. Ante orchestram
aedificium erat, quod scaena appellabatur. Incolae Athenarum tragoedias
de colle vicino spectabant. Loca3, ubi cives sedebant et tragoedias
spectabant, theatrum appellabantur. In orchestra tragoediae agebantur et
chori cantabant, in scaena autem variae machinae habebantur. Auxilio4
machinarum imprimis dei vel deae in tecto scaenae apparebant. Inde
proverbium: Deus ex machina .

( )

2.
Amicus Plato, sed magis amica veritas. Amica mea Tullia
appellabatur. Magister libros suos discipulis dabat. Romani Dionysium
Bacchum nominabant. Servus a domino suo puniebatur. Castra et oppida
vallo fossaque muniebantur. Juvenes et adulescentes animum et corpus in
gymnasiis exercebant. Pastores oves agebant.

105

 : 1. Athenis abl. loci (),

? (
. 23); 2. erat imperfectum ind. act. esse
( . ); 3. Loca nom. plur. locus, -i m;
loca ;
4. auxilio , .__________________________________

t h e a t r u m , -i

c o llis , -is m

A t h e n a e , -a r u m f

v ic in u s , a , u m

s a e c u lu m , -i n

v i c i n u s , -i m

se x tu s, a um

c h o r u s , -i m x o p

a e r a , - f

c a n t o , -a r e 1

fa n u m , -i n ,

m a c h in a , -a e f

D io n y s iu s , -ii m ,

a u x i li u m , -ii n

im p r im is - ,

m e d iu s , a , u m ,

(m e d iu m

t e c t u m , -i n , ,

th e a t r u m )

a p p a r e o , - 2 ,

orchestra, - f ()
s t o , sta r e 1
tr a g o e d ia , - f

a e d if ic iu m , -ii ,
,
s c a e n a , - f

B acch u s, -i m ( )
p u n io , -ir e 4
p a s t o r , -5 r is m ,
o v is , o v is f

a p p e llo , -a r e 1

1. : scaena nova, juvenis modestus, orator egregius.
2. imperfectum ind. act. et pass: appellare, constitu
ere, sentire, movere.
3. :
patrum, choris (2), civis (3), laudi, caeli, arcium, filium, mari (2), exempla
(2), puella (3).
4. ,
: , , , , ,
, .
5. : defendebamus,
defendbar; delebamini, de^bas; regnabat, regnabantur; s e b a n t , scimus;
capit, capiunt, 1 ^ respondeo, respondbat; discitur, discebantur.
6. :
1.
(auxilio) . 2.
, (

106

 ( )

, ,
.

, , ,
. .

, , .

107


. , -,
, , ,
, .
50 .
.
, .
,
II . . . .
1 , 1
, ,
.
. , , ,
, .
, ,
, , ,
.
,
,
, .
,
(lupa),
. 21
. .
, , .
. ,
, .
, , , ,
.
. .

, , .
,
,
.
,
, ,
. aurea aetas ,
. .
, ,
. ,
.

. .
.
,

108

 , ,
, , ,
. ,
,
. , ,
,
, .
, , ,
.

, .

F o ru m

R om a n u m

( )

 21.

Tempora imitantiir et nos

mut&mur in illis
,

Imperfectum indicativi esse. .

Ablativus modi

(im perfectum indicativi) esse es- (. 6)
-- :

1
2
3

singu laris
-m
-s
-t

p lu ralis
-mus
-tis
-nt

es- s (eram < esam, eras <

esas ..).
1. 16.

1
2
3

singu laris
eram
eras
erat

plu ralis
eram us
eratis
erant

esse (ad-eram, ad-eras ..)

posse (poteram, poteras ..).
A blativus m odi
(modus, -i m , ) ,
? ?
cum .
.
: discere cum diligentia (diligentia, -
f , ), : ; pugnare magna cum
gloria (); jure facere
( ); lege facere
( , ).
' ().

110


1. De Aenea
Graeci jam diu Trojam urbem oppugnant; decimo anno Trojam
capiunt. Aeneas, unus e ducibus Trojanorum, cum patre sene et filio
parvulo et cum sociis naves conscendit et post multos et longos errores in
Italiam advenit. Rex Latinus Aenean1 in hospitium accipit et filiam
Laviniam in matrimonium ei2 dat. Sed primum Trojani cum Rutulis
pugnabant, Latinus enim antea Laviniam Turno, Rutulorum duci, in
matrimonium dare promittebat. Aeneas Turnum vincit et oppidum Lavini
um condit. Aeneae filius, Ascanius, sive Julus, Albam Longam urbem
novam aedificabat. Ea3 gente Romulus, conditor Romae, erat.
2. Tempora miitantiir et nos mutamur in illis. Ubi juvenes eramus,
cantare amabamus. Inc61ae Latii Latini erant. Cur in schola heri non
aderas? Corpora hominum labore firm antur. Sororem tuam virginem
formosam amici nostri appellabant. Servorum officia varia erant: alii
terram colebant, alii dom i4 ministrabant, alii pueros et puellas
docebant.
: 1. Aeneas
, . sing.; 2. ei dat. sing, is, ea, id , ,
; , , ; 3. ea abl. sing, femin. is, ea, id; ea gente
; 4. domi , .__________________________________

Aeneas, - m , ,

jam
diu
oppugno, -are 1 ,

decimus, a, um
annus, -i m
dux, ducis m ,
pater, -tris m
navis, navis f
longus, a, um ,
error, -oris m ,
; ,

accipio, -ere 3 ,
matrimonium, -ii ,

antea ,
promitto, - 3 ,

vinco, -ere 3
condo, -ere 3 ,

gens, -ntis f ,
muto, -are 1
heri
soror, -oris f
virgo, -inis f ,
colo, -ere 3 ,

111


1. : officium vestrum, pons firmus, defensor clarus, vox mira.
2. : gentium, navibus (2),
errorum, aera (2), scaenam, valla (2), patientiae (2), servi (2).
3. 3- . . . praes, im perf. ind.
activi et passivi : instituere, scire, videre,
defendere, cantare, appellare, promittere.
4. : ,
, , , , .
. :
1.
. 2.
. 3. ,
. 4. ( ) ,
.
. 6. . 7.
. 8. .

112

,
.
.
, .

,


.
,

.

,
,
. , ,
,

.
,
, .

,

. ,
.
,
, .
.
,
, (..
).
,
, . ,
,
,
.
,
().
( ,
).
III .. ,
, .

,
(70 19 . ..).
,
. :
Arma viriimque cano, Trojae qui primus ab oris
Italiam fato profugiis Laviniaque venit
Litor a...

15151515
"

 22.

Finis coronat opus

( )

III .
. Ablativus qualitatis
I II
, III .
III , .
,
nom. sing, :
celer , celeris f , celere .
,
nom. sing,
:
fortis m, f , , forte .
nom. sing,
, :
felix m, f, , , .
Genetivus singularis III
nom. sing, .
!
III
( m are, m aris ),
.. abl. sing, -i,
gen. plur. -ium . Nom. acc. plur.
-ia.
:
acer, acris, acre , ,
saluber, salubris, salubre ,
equester, equestris, equestre
celer, celeris, celere
paluster, palustris, palustre
pedester, pedestris, pedestre
celeber, celebris, celebre , ,

114

alacer, alacris, alacre ,

volucer, volucris, volucre .
:
Acer, saluber, equester,
celer, paluster, pedester,
celeber alacer
voliicer.

,
III :
nom. sing,
: volucer, cris, ere.

acer, acris, acre ,

singu laris
m

N o m .voc.
Gen.
D at.

acer
a cris
acri

f
acris
a cris
acri

A cc .
A b l.

acrem
acri

acrem
acri

pluralis
n
acre
acris
acri
acre
acri

acres
acrium
acr i b u
acres
acr i b u

acres
acrium
acr i b u s
acres
acr i b u s

n
acria
acrium
acr i b u s
acria
a c r ib u s

A blativus qualitatis
Ablativus

. ablativus
qualitatis (qualitas, -atis f , ).

. :
Cerva forma praeclara
Vir magno ingenio (
, )
genitivus qualitatis,
: Vir magni ingenii.

1. De Hannibale
Hannibal dux celeber Carthaginiensium erat. Hannibal vir acri ingenio
et miro patriae am5re, militum dux impavidus et belli peritus, miles celer
et strenuus putabatur. Ut dux celer et impavidus erat, ita erant milites

115

celeres et impavidi. In Italia Hannibal multas Romanorum copias equestres

et pedestres vincit. Romani tandem in celebribus certaminibus patriam
suam ab Hannibale defendunt, liberant.
2.
Finis coronat opus. Iter pedestre me ad silvam ducebat. Apud
Romanos magna erat auctoritas patrum. Colores et odores florum varii
sunt. Mala herba cito crescit. Cicero a senatoribus Romanis pater patriae
nominabatur. Vae mihi misero!

Hannibal, -alis m ,

Carthaginiensis, is ;

ingenium, -ii
,
amor, -oris m
impavidus, a, um
peritus, a, um , ,

puto, -are 1 , ,

copiae, -arum f ( .
) ,

tandem , -
defendo, - 3
, -are 1
finis, finis m , , ,

opus, ,
iter, it i^ r is
duco, - 3
auctoritas, -atis f
odor, -oris m
herba, - f
cresco, - 3
1, -onis m
vae , ()

1. : meus equus celer, herba palustris.
2. praes, imperf. ind. act. pass, : ,
ornare, defendre.
3. abl. qualitatis nom. duplex.
4. 3- .
imperf. ind. activi: dm^re, firmare, habere, dare, crescere, esse.
5. :
in urbe nov... (novus, a um); arcium firm ... (firmus, a um); vulpem
celer... (celer, cedris, 1); animalibus fer... (ferus, a, um); corona
regi... (regius, a, um); templo celeb... (1, 1 1 , 1); itineribus
equestr... (equester, equestris, equestre); milites impavid... (impavidus, a,
um); victorum clar... (clarus, a, um); od5re acr... (acer, acris, acre); herba
salub... (saluber, salubris, salubre).
6. : oppugnabas, ^ , condunt,
permittebat, , scimus, habebam, audimini, puniebaris, adram, estis.

116

7. , : , ,
, , , , , , , .
8. :
1.
. 2.
. 3.
. 4.
, . . 6.
, . 7. (mores)
. 8. .

, , ,
, , ,

. .
, I . ..,
.
,
10 , , , 3 ,
. 6000 .
, .
,
, ,
. lorica,
.
.
caliga (
, .. ).
.
, .
,
.

. ,
, , ,
( ).
.

-
(

).

,
pugio.
,
: , , ..
(
) (aquila) .

117


. (signum
, .).
, ,
.

(vexillum) - .

. .. .
.
,
.

,
,
.

15151515


III .

III nom. sing,

(-is)
(-) .
III . .
: om nis , ,
dulcis , , dulce .
.
sing, .
nom. sing, : fo rtis,
, -, -; civilis, , -, -.

om nis, ,

N om .=voc.
G en.
D a t.
.
A b l.

pluralis

sin g u la ris
f
m
om nis
om nis
o m n is
om ni
om nem
om ni

n
omne
o m n is
om ni
om ne
om ni

m
o m n es
om ni u m
om n i b u s
o m n es
om n ib u s

n
om nia
om nium
om n ibus
om nia
om n ibus

:
1) , .. abl. sing, -i,
gen. plur. -ium nom. . plur. -ia ;
2)
.

:
1)
?'
:

119

Venio

Romam
Rhodum
CarthaginemAthenas

2)
? ' ( ablativus
separationis ) :

E xpellor

Roma
Rhodo
Carthagine
Athenis

3)
? I I I
, , III
I I I . (
ablativus loci )

Vivo

Romae
Rhodi
:
Carthagine
Athenis

1. De nauta et agricola
Mores et studia nautae et agricolae dissimiles sunt. Nauta locum mu
tat, agricola stabilem habet sedem. Ab uno mores antiqui servantur, alter
mores alienos amat. Nauta linguas diversarum gentium cognoscit, eum1
flumina celeria et maria alta delectant, vitam plenam periculorum omnium
habet. Agricola sermonem tantum patrium scit, eum agri, horti et prata
delectant, vitam tranquillam habet.
Navita2 de ventis, de taiiris narrat arator,
Enumerat miles || vulnera, pastor oves. (Propertius)
2. Vita brevis, ars longa (Hippocrates). Filii patribus saepe similes
sunt. Multos annos jam Romam non venio. Juventus potest, senectus scit.
Omnium mal5rum stultitia est mater communis. Non est facilis ad astra
via. Militi forti nulla itinera longa, nulli hostes innumerabiles sunt.
Annus quattuor temp0ra habet: hiemem, ver, aestatem, autumnum.
Romani nobiles inter cenam capita coronis ornabant. Dionysius tyrannus,
Syracusis expulsus, Corinthi pueros docebat.
: 1. eum ero (acc. sing.); 2. navita = nauta

120


nauta, - m ,
dissimilis,
similis, (+ dat.) ,
servo, -are 1 ,
alienus, a, um ,

cognosco, - 3 ,

delecto, -are 1 ,
,
periculum, -i
omnis, ,
tantum
, -are 1
vulnus, -
brevis,

ars, artis f , ,
senectus, -xltis f
stultitia, - f
communis,
facilis,
difficilis,
fortis, ,
hostis, -is m ,
innumerabilis,
hiems, hornis f
ver, veris n
aestas, -atis f ,
autumnus, -i m
nobilis, e ,
cena, -ae f
juventus, -utis f ,

1. : labor difficilis, via alia facilis, nostrum malum
commune.
2. praes, ind. act. pass, servare,
, imperf. ind. act. pass, mutare, defendre.
3. : laboris, laboras,
laborabas, labora; servos, servas, servis, servus, servabatis; leges, legis, le
gebas, legebamus, legite; amorem, amabam, amamus, amaris, amores, ama.
4. brevis,
, , :
......... ,
v ita m .......... .
sermonibus ......... .
v e r b o ........... .
aestas ........... ann oru m ......... . juventutis.............
.

: civitati Romanae; omnium legum; militis fortis;

innumerabiles hostes; virginibus nobilibus; longae; verba volucria;
equo 1 1 ; locus communis.
6. , : , ,
, , , , ,
, , .
7. :
1.
. 2.
. 3.
. 4. , .

121

 ( ).
6. . 7.
(adjuvare + .). 8. .

0 V 0 USQUE AD MALA
, , ,
,
, .

. ,
. ,
, ,
, , .
, .
. ,
, ,
, (), , , ,
.
, .
.
, , .
, .
,

( ).
, ,
. ,
(non minus tribus, plus quam novem).
. ,
(),
, . .
:
.
. ,
.
. : ,
, , , ,
. : Ab ovo...
. , . , ,
, , ,
, ,
.

122

 , ,
( ).
.
. , , ,
: usque ad mala .
,
.
.
,
, - .
, , , ,
, ,
. ,
. ,
? ?
, , ,
, . :
, , , .
.

( )

123

Homo sapiens

24.

III .
III
, nom. sing, ,
, :
-: par , ,
-ns: sapiens , ,
-: felix , ,

. sin g, gen . sin g, -is
: par, paris; sapiens, ntis; felix, icis.
, ,
, .. abl. sing, -i,
gen. p lu r .----- ium , nom. . p lu r .-----ia.

prudens, en tis

singularis
m

Nom.=voc.
Gen.
D at.
.
A b l.

f
1
prudens
prudentis
prudenti
prudentem
prudenti

plu ralis
n

prudens

1
f
p ru d en tes
prudentium
prudentibus
p ru d en tes

n
prudentia

prudentia

prudentibus

: dives, itis , pauper, eris , parti
ceps, cipis , princeps, cipis , , vetus, eris
.
' exemplar, gens, pax ..
,
.

124


1. De Cornelia Gracchorum matre
Cornelia, Publii Cornelii Scipionis Africani filia, Tiberii Sempronii
Gracchi uxor erat. Cornelia femina docta, erudita, prudens erat. Liberos
suos amabat et eruditioni eorum1 consulebat. Aliquando matrona quae'
dam2 Corneliam visitat, et pulcherrima3 ornamenta sua ostendit. Deinde
mulier, quae aurum et vestimenta pretiosa habebat, Corneliam rogat: Et
nunc monstra mihi tua ornamenta . Mox filii Corneliae e schola domum4
veniunt; Cornelia filios matronae ostendit et: Vide, inquit, ecce
ornamenta mea . Cornelia mater virorum clarorum Gracchorum, Tiberii et
Gai erat.
2.
Homo sapiens. Veritatis oratio simplex est. Libri sacri antiqui a
viris doctis et sapientibus scribebantur. Sapienti sat(is). Fortuna nobilium
felix erat. Qualis rex, talis grex. Dives est, qui sapiens est. Homo est
primo infans, deinde puer, tum adulescens, inde juvenis, postea vir,
tandem senex. Dives pauperem non intellegit. Gracchi jam juvenes
ingentem amorem patriae habebant.
: 1. eorum (gen. plur.); 2. quaedam
, - ; 3. pulcherrima pulcher;
4. domum acc. sing, domus (), . Romani, Athenas, Corinthum
( 23)._________________________________________________________________

mater, matris f
doctus, a, um ,
prudens, -ntis
consulo, -ere 3 (+ dat.)
( -); (4-.)
, ,
( -)
matrona, - f
()
ornamentum, -i ,
, ;
,
ostendo, -ere 3 ,

deinde ,
mulier, - f

inquit () ()
sapiens, -ntis ,
oratio, -onis f
simplex, icis
sat (satis) ,
felix, icis
qualis, e ( )
talis, e
grex, -gis m , ,
,
infans, -ntis m f ,
tum ,
intellego (intelligo), -ere 3
, ,

ingens, ntis ,

125


1. : civitas ingens, matrona felix.
2. praes, ind. act. pass, :
intellegere,
visitare; imperf. ind. act. pass.: ostendere, rogare.
3. :
agro divit....... (2 .), senis pauper..... ............. duce
verba
simplic.,
princip.......... , consulibus prudent.... . feminae felic........(3 .)
4. , : , , ,
, , , , , , ,
, , .
. :
1) varius, Africa, animal, genus, habitare, in;
2) poeta, carmen, discipuli, legere;
3) fortis, per, mare, nauta, omnis, navigare.
6. :
1. () .
2. , . 3. .
4. , .
, .
6. .

, , .
(praenomen) ,
. , .
, .
,
; :
.
.
.
.
D.
L.
\

ulus
Appius
Gajus
Gnaeus
Decimus
Lucius
Manius

.
.
Q
Ser.
Sex.
Ti(b).
.
V.

Marcus
Publius
Quintus
Servius
Sextus
Tiberius
Titus
Vopiscus

(nomen)
, , .
(cognomen) ,
- : ,
, .

126

 .
, , , ..
-
(agnomen).
,
202 . .., (Africanus,
. ,
, , ).
.
,
, .
, : (Major) (Minor),
(Tertia), (Quintilia) ..
, : ,
, () (Cornelia, filia Cornelii, Gracchi).
: ( ),
( ), ( );
: , ; : ,
.. ,
(puer), :
( Marcipuer), .
(.. , )
,
. , ,
, :
M<arcus> Tullius M<arci> libertus Tiro).

( I . ..)

127

 25.

Homo locum ornat, non

locus hominem
,

III .

I. , nom. sing.
:
- (homo, -inis ; sermo, -onis m )
-or (orator, -oris m )
-os (mos, moris m , )
-er (anser, -eris m )
-es (pes, pedis m )
-ex (grex, gregis m )
-cis, -nis, -guis (piscis, -is m , finis, is m ,
sanguis, -inis m )
, :
1. : caro, carnis f ; arbor, arboris f ; dos,
dotis f ; quies, quietis f , ; merces, -cedis f
lex, legis f .
2. : cor, cordis n ; os, oris n , ; os, ossis
; iter, itineris n ; ver, veris n ; cadaver, -eris n ; aes,
aeris n .
II. , nom. sing.
:
-tas (civitas, -tatis f , )
-tus (virtus, -tutis f )
-s (pax, pacis f )
-es (nubes, nubis f , )
-is (ovis, ovis f )
-do, -go, -io (magnitudo, -dinis f ,
origo, -ginis f ,
repetitio, -tionis f ).

128

 :
1. : mons, montis m ; pons, pontis m ; dens,
dentis m ; fons, fontis m ; as, assis m acc (
); mensis, -is m ; orbis, -is m , ; collis, -is m ;
panis, -is m ; ordo, -dinis m , .
2. vas, vasis , .
III. , nom. sing.
:
(, -atis )
(carmen, -inis )
us gen. sing, -oris -eris (corpus, corporis, n
; genus, -eris n , )
e, -al, -ar (mare, -is n , calcar, -aris n ,
animal, -alis n , exemplar, -aris n
).
:
, :
sol, solis m ; sal, salis m ; lepus, -6ris m mus, muris m
.
III
III
,
,
.
I. , :
~(t)or, -(s)or (orator, -oris m ; lector, -oris m ; sponsor, oris m ).
,
: , , , , , .
II. , :
~(t)io, -(s)io (repetitio, -ionis f ; lectio, -ionis f ;
visio, -5nis f ).
: , , , , , - ..
III. , :
-or (amor, -oris m ; terror, -oris m ; stupor, -5ris m
, ). : .
^ -3 0 6 6

129


1. De domibus Romanorum divitum
Romani luxuriam adamabant, magnificas domos sibi aedificabant.
Domus Romanorum non multas et parvas fenestras habebant, sed magnam
lacunam in medio tect5. Per lacunam pluvia complebat impluvium, in sol5
factum. Ante januam erat vestibiilum, post januam ostium cum cella
ostiarii.
Ex ostio introitus erat in magnum et latum atrium, ubi servi et amici
mane dominum salutabant et familia interdiu habitabat. Erat in atrio
focus, locus sacer, ubi tot- familia deis domesticis sacrificabat. Ornabatur
atrium avorum simulacris e cera factis; columnae portabant tectum. Cir
cum atrium cubicula et triclinia stabant, ubi cenabant, cellae denique
servorum. Post domum saepe hortus erat.
2. Homo locum ornat, non locus hominem. Hon5res mutant mores.
Flores sunt nuntii veris. In arenis Africae viatores umbra unius arboris et
rivo parvo servantur. Amici fures temporis. Homines cor habent, in
sinistra pectoris parte positum. Graeci Trojam ferro ignique vastabant.
Cantica gignit amor et amorem cantica gignunt.

luxuria, -ae f
adamo, -are 1
domus, -us f (IV .)
lacuna, -ae f ,

pluvia, -ae f
impluvium, -ii n ,
,
,

compleo, - 2 ,

factus, a, um
solum, -i ,
janua, - f
vestibulum, -i (
)
ostium, -ii ,

cella, - f ,
ostiarius, -ii m
introitus, -us m (IV .)
atrium, -ii , ,
mane
focus, -i m
domesticus, a, um
cera, -ae f
cubiculum, -i n
triclinium, -ii n
nuntius, -ii m
arena, -ae f
fur, furis m
sinister, stra, strum
pectus, -oris n
positus, a, um
canticum, -i n
gigno, -ere 3 ,

1. : arbor parva, cor bonum, lepus fortis.
2. praes, imperf. ind. act. pass.: 1,
gignere.

130

3. .
4. : veritas, -atis; flumen, -inis;
honor, -oris; rex, regis; flos, floris; os, oris; carcer, -eris; animal, -alis;
avis, avis; lex, legis; fortitudo, -inis; cor, cordis; iter, itineris; merces,
-edis; sanguis, -inis; ratio, -5nis.
5. , : , ,
, , , .
6. :
1.
. 2.
(domibus) , ( )
. 3. . 4.
. 5.
.

,
.
,
,
,
.

,
(ater
).
: ,
.

C a ve ca n em

( )
, .
,

.
.
. ().

. ,
.

132

 ( )
, , ,
,
.
.
: Cave
canem! !
, 3 7 ,
,
. . -
,
, .
III . .. ,
(: insiilae). I
4 6 . ,
. .

( ),
( ).
,
3 .

. .

133

 , , ,
.
,
, , .
, .
, .
. ,
. ,
.
, ,
.

.

15151515
"


(participium
praesentis activi).
Participium p raesen tis activi (
, : ,
. .) ( ,
-()) -nt-
I II -ent- III IV
.
Nominativus singularis , . . -(ejnt -sh -t- -s (. 16): monstra + nt
+ s > monstra-ns. -t- 1.
, III
sapiens, en tis.

docens ,

N o m .= v o c .
Gen.
D at.
.
A b l.

pluralis

singu laris
m, f
docens

docens

m, f
docen tes

docenti-s
docen ti
docentem
docens
docen ti (e)

docen tes

n
docentia
docentium
docentibus
docentia
docentibus

: Ablativus singularis
~.
participium praesentis activi
-, -, -:
ama-ns, amantis , -, -
habe-ns, habentis , -, -
tang-ens, tangentis , -, -
veni-ens, venientis , -, -.
I nom. sing., - I
II -ens III IV .

135

Participium praesentis activi

, :
ornans
monens
dicens
audiens
capiens .

participium praesentis activi -(e)nt-
, ,
. ,
:
studens, studentis ,
, studere ;
laborans, laborantis ,
laborare ;
intelligens, intelligentis
, , intelligere ( intellegere) ;
docens, docentis , docere .

1. De servis Romanorum
Romani magnum numerum servorum habebant. Familia Romana ex
dominis et servis constabat. Servos Romani bellis sibi parabant. Servi
liberi non erant; etiam filii servorum servi esse debebant. In villis, latifun
diis, metallis Romanorum divitum servi laborabant. Multi servi Graeci,
viri docti, serviebant Romanis atque non in agris laborare debebant.
Erant servi Graeci morbos curantes et sanantes, erant liberos Romanorum
educantes et pueros grammaticam, philosophiam, litteras docentes.
Domini, habentes in servos vitae necisque potestatem, crudeliter eos1
puniebant. Servi saepe fugiebant, nonnumquam etiam contra dominos
arma movebant. Magnam servorum seditionem Spartacus regebat. Itaque
Romani dicebant: Totidem inimici sunt, quot servi .
2. Volens-nolens. Homo, verum non dicens, mendax appellabatur.
Filiis studentibus pater libros utiles parabat. Oratore dicenti delectamur.
Sero venientibus ossa! Rogantibus potius quam imperantibus paremus. Ver
aperit navigantibus maria. Nomen oratoris clari Ciceronis immortale est.
Vox clamantis in deserto. Non quaerit aeger medicum eloquentem, sed
sanantem. Nihil habenti nihil deest.
: 1. eos (acc. plur.).

136


familia, - f
consto, -are 1 ,
villa, -ae f ,
,
latifundium, -ii n
metallum, -i n ;
curo, -are 1 (+ .) ,
,
sano, -are 1 ,
educo, -are 1
nex, necis f ,
crudeliter

seditio, -ionis f ,

mendax, -acis
utilis,
sero
os, ossis n
potius quam
navigo, -are 1

immortalis,
desertum, -i
aeger, gra, grum
eloquens, ntis

1. : noster medicus sanans, tuus puer aeger.
2. praesens ind. act. imperf. ind. pass.: educare,
movere, quaerere, aperire.
3. participium praesentis activi : delere,
oppugnare, legere, punire, tangere, debere, scribere, sentire, aedificare,
vocare, erudire, consulere, scire, laudare.
4. , : , ,
, , , , , . Regel, Regiment, Reglament.
. participium praesentis activi (nom. gen. sing.), ,
, , ,
: agere , regere , constare , continere
, , praesidere , .
6. :
1.
. 2.
( celebrare
). 3. . 4. ,
(=). . -
. 6. .

( )
,
.
.

137

 .
, ; .
: . . , ;
. , .
I (.. ) ,
,
.
. -, ,
(
, )
(). -,


. ,
, , ,
.
, , , ( )
.
. , ,
;
: , ;
; .
:
... ,
, ...
,
( , ),
. , :
, , ,
, ,
, .
, ,
(.. ).
,
, .
.
, ,
, , , , ,

,
.
, ,
, ,
:
, : ,
, ; ,
.

138

 , ,
,
. ,
, (
, , ,
, ,
, , ,
() , ,
, ,
, .).
, , ,
, , .
...
I ..,
.
,
, .
.


.
. (Abla
tivus comparationis. Genitivus partitivus)
, ,
:
(gradus positivus),
(gradus comparativus)
(gradus superlativus).
. : , , (
).
IIII
.
gen.
sing, -i III -is III
ior
ius :

altus , altior (), altius , .

-ior + is > ioris.

.

singularis
m

N o m .= v o c .

felicior

feliciu s

Gen.

felicioris

D a t.

feliciori

.
A b l.

140

plu ralis
n

feliciore

fe licio res

feliciora
felici5ru /n
fe lic io r ib u s

feliciu s

feliciorem

fe licio re s

feliciora
fe licio rib u s

III



-issim -,

I
-us, -a -um, ,
II
I ,
II :
nom. altus, gen. alti, . . altiasi/nus, a, um.
, nom. sing, -,
-rim -,
nom. sing, , -us, -a, -um:
pulcher-rim-us, a, um , , acer-rim-us, ,
um , . vetus
veter- (veterrimus).

1. III , .
gen. sing, -ilis, gradus superla
tivus gen. sing, -is -lim -
-us, a, um:
facilis, , facil-//m-us (a, um)
difficilis, , difficil-ii/n-us (a, um)

similis, e , simil-Zzin-us (a, um)

dissimilis, e , dissimil-Z/m-us (a, um)

humilis, e , humil-7im-us (a, um)

gracilis, e , gracil-/iin-us (a, um)
.
-ilis (., utilis )
-issimus, (, utilissimus).
2. III ,
-- (, idoneus, a, um
), -i- (, necessarius ), -- (,
perspicr/us , ),
, .. m agis
m axim e , .
:
magis idoneus ,
maxime idoneus ,
magis necessarius ..

141

tu tu s, a, um

ruber, bra, brum

m, f
tu tio r

n
tu tiu s

tu tissim u s, a, um

rubrior

rubrius

ru berrim u s, a um

celerior

celerius

celerrim u s, a, um

fo rtio r

fo r tiu s

fo r tissim u s, a, um

gracilior

graciliu s

g ra cillim u s, a, um

u tiliu s

u tilissim u s, a, um

celer, celeris, celere

fo r tis , e

gracilis, e

u tilis, e

sapiens, ntis

fe lix , Icis

idoneus, a, um

u tilior
sapientior

sapientius
feliciu s

felicior
m agis

idoneus, a, um

sa p ien tissim u s, a, um
fe licissim u s, a, um
m axim e idon eu s, a, um

, ,
(supplere ).

bon us, a, um

n
m, f
m elius
melior

m alu s, a, um

pejor

pejus

pessim u s, a, um

m agnu s, a, um

m ajor

m ajus

m a x im u s, a, um

parvus, a, um

m inor

m inus

m in im u s, a, um

m u ltu s, a, um

plus

p lu rim u s, a, um

plura

p lu rim i, ae, a

m u lti, ae, a

plures

o p tim u s, a, um

, ,
, . . ,
gut besser , good better
.

142


(A blativus com parationis. G enitivus p a rtitlvu s)
,
: ( quam ) puella
altior est quam puer , ,
puella altior est puero .
,
, , ablativus comparationis
( ): puero.
(). . :
majus est quam flumen , ; Mare majus est
flumine .

(genitivus partitlvus): fortissimus omnium
. Genitivus partitlvus (: )
, ,
: felicissimus hominum
.

1. De R om a antiqua
Roma veterrima urbs Italiae putatur; coloniae autem Graecorum, in
ora Italiae sitae, vetustiores sunt. Initio Roma admodum parva erat, vies
habebat angustissimas, domicilia humillima, aedificia autem publica ampli
ora et ornatiora erant.
In Capitolio, arce Romana, Jovi1 optimo et maximo templum celeberri
mum aedificant. Principum temporibus urbs dissimillima erat vetustiori;
vias latissimas, domos ornatissimas, fora amplissima habebat. Juxta tamen
luxuriosas domos Romanorum divitum miserrimae tabernae pauperum
habebantur.
2. Ad majorem Dei gloriam (AMDG). Mei dulcius est quam uva.
Elephantus est prudentissimus animalium. Equus fortior est asino. Lux est
velocior quam sonus. Pax melior bello est. Sol major est quam terra, luna
minor est quam terra. Melior tutiorque est certa pax, quam sperata2
victoria. Proletarii erant pauperrimi homines in plebe Romana. Vilius
argentum (e)st auro, virtutibus aiirum (Horatius).
3.
Quid magis est saxo duriim, quid mollius iinda?
Dura tamen molli ||saxa cavantur aqua.
(O vidius)
: 1. Jovi dat. sing, Juppiter; 2. sperata
: . ____________________________________

143


vetustus, a, um ,
initio
amplus, a, um ,

juxta (+acc.) ,
luxuriSsus, a, um ,

taberna, - f ,
mei, mellis
dulcis, ,
quam
lux, lucis f ,

velox, ocis
sonus, -i m
sol, solis, m
tutus, a, um
proletarius, -ii m ,
,

plebs, plebis f ,
vilis, ;
saxum, -i ,
durus, a,um ;
mollis, ;

1. : meus labor difficilior, vita brevior, maxima pars.
2. praes, ind. act. pass.: putare, dividere; imperf.
ind. act. pass.: mordere, munire.
3.
: longus, utilis, prudens, velox, pauper, novus, liber,
dissimilis, multus, parvus, idoneus, humilis.
4. :
ventus vehementior, carmep melius, puella pulcherrima, malum ruberrimum,
frater minor, vir doctissimus, plebs pauperrima.
5. : ,
, , , .
6. , quam
: miserior quam servus; pejus quam canis; minor quam lupus et major quam feles.
7. , : ,
, , , , , ,
, , , , .
8. : 1. .
2. . 3. ,
. 4. . 5.
(. .) .

ANNO DOMINI
( )
, ,
,

. (
), ,
.

144


, , , 1990 (
) 1990 , 1990
. ,
AD.
ANNO DOMINI, , .. ...
.
, ,
, ,
, , .. , .
, . ,
.
,
, ,
.
, 2
(7 , 25
).
,
,
(
; 7 25
). 30 ,
.
,
, ,
.
, ,
: , ,
, ,
, , ..

, 12, ,
.

, , .

. ,
,
.
, , ,
, (..
)
. , .
,
, ,
.
, .
I Q -3 0 6 6

145

 .
,
, , .
,

), ,
4 0 0 . . .,
.

(. )

 28.

Una hirundo ver non facit

. .
.
(num eralia cardinalia)

I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XVIII
XIX
XX
XXI
L

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
18
19
20
21
50
100
200
500
1000
2000

unus, a, um
duo, ,
tres, tria
quattuor
quinque
sex
septem
octo
novem
decem
undecim
duodeviginti
undeviginti
viginti
viginti unus; unus et viginti
quinquaginta
centum
ducenti, ae, a
quingenti, ae, a
mille
duo milia

1 10, 20, 100 1000

. (3090 200900)
.
.
1)
11 17
-decim (
decem 10), : un-decim 11; quattuor-decim 14; septen
decim 17 ..

2) 30 90
ginta., , tri-ginta (30),
sexa-ginta (60), octo-ginta (80) ..
3) 200 900
-ce n ti, , ( , centum )
-gen ti, , , : du-centi, , (200), tre-centi, , (300), sescenti, , (600), quadrin-genti, , (400), non-genti, , (900).
4) 18, 19; 28, 29; 38, 39; 48, 49 ..
, , duo-de-viginti (18).
) 2127, 3137, 4147 ..
: , :
viginti tres (23), triginta septem (37),
et , tres et viginti (23), septem et
triginta (37).
(num eralia ordinalia)
primus, a, um
secundus, a, um ,
(alter, era, erum , )
tertius, a, um
quartus, a, um
quintus, a, um
sextus, a um
septimus, a um ___________

octavus, a, um
nonus, a, um
decimus, a, um
undecimus, a, um
vicesimus, a, um
centesimus, a, um
ducentesimus, a, um
millesimus, a, um

:
unus, a, um solus
(. 14) ;
duo, , III (
III );
tres, tria III
;
ducenti, , ( ) III
;
milia () III
.

Nom.
Gen.
Dat.
.
Abl.

148

m
unus
unum
un5

f
una
unius
uni
unam
una

n
unum
unum
uno

m
duo
duorum
duobus
duos
du5bus

f
duae
duarum
duabus
duas
duabus

n
duo
duorum
duobus
duo
duobus

Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.

mf
tres

tres

n
tria
trium

n
milia
milium

tribus
tria
tribus

milibus
milia
milibus

m
ducenti
ducento
rum
ducentis
ducentos
ducentis

f
ducentae
ducenta
rum
ducentis
ducentas
ducentis

n
ducenta
ducento
rum
ducentis
ducenta
ducentis

1)
, , : una puella
, tria mala , ducentis militibus
.. milia gen. plur.:
duo milia civium .
2)

, : quinque puellae (nom. plur.) . .:
(. ).
3) , ,
, : secundus discipulus,
quatra soror, verbum tertium.
, : anno millesimo non
gentesimo quadragesim5 quinto (: )
(.: ) (.: ) .

1. De mensibus
Apud Romanos annus decem menses habebat. Primi mensis nomen erat
Martius, secundi Aprilis, tertii Majus, quarti Junius, quinti
Quintilis, sexti Sextilis, septimi September, octavi October,
noni November, decimi December. Numa, secundus rex Romanorum,
numerum mensium duobus augebat. Postea Romani Quintilem mensem
Julium, Sextilem Augustum nominabant. Julii nomen est a Julio
Caesare, Augusti ab Augusto imperatore. Primus mensis dies Kalendae
nominabatur, quintus Nonae, tertius decimus Idus; in mensibus
autem Martio, Majo, Julio, Octobri septimi diei nomen erat Nonae, Idus
quinti decimi.
2. Una hirundo ver non facit. Amicus est unus animus in du5bus
corporibus. Novem doctae sorores ita antiqui Musas nominabant.
Nemo potest dominis pariter servire duobus. In legione Romana decem
erant cohortes, in cohorte tres manipuli, in manipulo duae centuriae,
prim5 centuria centum milites habebat, deinde modo quinquaginta.

149


Martius, -ii
Martius, a, um
Aprilis, -is m
aprilis,
Majus, -i m
majus, a, um
September, -bris m
September, bris, bre
October, -bris m
october, bris, bre
November, -bris m
november, bris, bre
December, -bris m
december, bris,bre
Numa Pompilius ,
(715-672 . ..)

augeo, - 2
Caesar, -aris m ,

dies, diei m (V .)
Calendae (Kalendae), -arum f
,
Nonae, -arum f , 5-
7-
Idus, Iduum f (IV .) ,
13- 15-
pariter ,
hirundo, -inis f
legio, -ionis f
cohors, -rtis f
manipulus, -i m
centuria, -ae f

1. : duo manipuli, tres centuriae, quinque menses,

centesimus miles.
2. praes, imperf. ind. act. pass.: augre, munire,
nominare.
3. : , ,
, , , ( .) ,
.
4. ( . ):
, 9 ,
.
5. , : , , ,
, , , , .
6. :
1.
30 (. plur. dies), 31. 2.
12 4 : , , . 3.
(= ). 4.
37 . 5. (per +
.) 10 6 . 6. 1993
.

150


( ) 10
. , ,
, , .
VI , 12
: ,
, ,
(februare ,
), .
I ..

,
.
1 ,
.
(
) 365,25 ; 0,25

,
, 29 , ,
24 .
.
.
, ..
, .
1918 .,
, ,
XVI .
(
XIII, 1582 .). ,

, , ,
( 14 ).
.
, .
.

mensis 1:
mensis Martius ( )
m. Aprilis
. Majus
. Junius ( )
', . mensis, .
[: ], pvc. , . Monat, . month.

151

m. Quintilis , Julius (
)
. Sextilis , Augustus (
)
m. September ()
m. October ()
m. November ()
m. December ()
m. Januarius ( )
m. Februarius ( ).
, , ,
, , 9-, 10-, 11- 12-
, , ,
7-, 8-, 9- 10-.
, ,
: 4 (, ,
) 30 , 31 ,
28 (29).

1 30 (31), .
()

(
). 5- 7-
( ) . 13- 15-

( , ) . 7-,
15- , ,
(
:

). 5-,
13- .

. ,
, , . ,
24 79 . .. :
(ante diem IX Kalendas Septembres).
, , ,
,
.
, ,
ablativus plur., : 1 Kalendis
Februariis, 15 Idibus Martiis, 5 Nonis Aprilibus.
, , ,
pridie () .: 31 pridie
Kalendas Februarias, 14 pridie Idus Martias, 4 pridie
Nonas Apriles.

, :

152

 Lunae dies, . .
Montag,
. monday ( ), . lundi
M artis dies, . . mardi
M ercuri dies, . . mercredi
Jovis dies, . . Donnerstag, .
thursday ( , ,
), . jeudi
V eneris dies, . . Freitag < Freytag,
. friday (..
), . vendredi
Saturni dies, . . S a tu r d a y
Solis dies, . . S o n n t a g , .
Sunday

XVII
X VII/ #
X V IIII
XX
XXI
i

XXIII/

XXVI

X xvHi
vini

( ,
, )

 29.

Citius, altius, fortius

, ,
( )

(adverbia). .

:
I. : saepe , semper , ubi
, diu , fere , satis ..
II. , .
1) I II
1 -.
longus , , longe
latus , late
liber , libere
pulcher , pulchre .
2) III
-iter -,
-n t
brevis , brev-iter ,
velox , veloc-iter
acer , acr-iter
celer , celer-iter
prudens , prudent-er
sapiens , sapient-er .
3) . abl. sing,
:
multum , ,
multo , ,
primum , -,
primo ,
facile
paulum -
raro
cito
incognito , .
-im: partim , statim .
^ , .

154


, , .
1. . sing,
, .. -ius
lon gu s longe longius

fo r tis fo rte fo r tiu s
.

2.
-,
-us, -a, -um:
lon gissim u s lon gissim -e

fo rtissim u s fo rtissim -e
.

lon gu s, a, um

longe

longius

,
pulcher,chra, chrum

pulchre

pulchrius

pulcherrim e

tenere

tenerius

tenerrim e

celeriter

celerius

celerrime

breviter

brevius

brevissim e

crudeliter

crudelius

crudelissim e

facile

faciliu s

facillim e

sapienter

sapientius

sapientissim e

ten er, era , erum

celer, eris, ere

brev is, e

cru d elis, e

fa cilis, e

sapiens, ntis

longissim e

a tro x , ocis

bon u s, a, um

atrociter

atrocius

atrocissim e

bene

m elius

optime

m a lu s, a, um

male

pejus

pessime

p a rvu s, a, um

paulum

m inus

minime

m a g n u s, a, um

m agnopere

m agis

m axim e

m u lti, ae, a

m u ltu m

plus

plurim um

citus, a, um

cito

citiu s

citissim e

155


1. De templis
Homines in oppidis et in urbibus templa aedificabant. Templum domus
dei putabatur. Deus in caelo et in templo habitat. Saepe in periculis deus
in templo oratur. In multis terris templa auro argentoque pulchre
ornabantur. Graeci in templis simulacra deorum collocabant. Romani
etiam gladios et scuta, praedam belli, in templis deis praebebant et
consecrabant. Antiqui populi multos deos colebant. In templis deis
sacrificabant. Multae feriae sacrae erant. Christiani autem unum deum
Jesum Christum usque ad tempus nostrum colunt.
2. Citius, altius, fortius. Potius sero, quam nunquam. Mos erat
Spartanorum breviter respondere, fortiter pugnare, patienter et constanter
labores tolerare, honeste vivere. Leones facilius vincuntur, quam tigres.
Facilius est dicere, quam agere. Gratius ex ipso fonte bibuntur aquae.
Canis timidus vehementius latrat, quam mordet. Bene, recte putas!
Sapientissime agebat Bias dicens: Omnia mea mecum porto .

oro, -are 1 ,
colloco, -are 1 ,
constanter ,
gladius, -ii m
scutum, -i n
praebeo, -ere 2 , ,

consecro, -are 1
sacrifico, -are 1

feriae, -arum f
potius , ,
patienter
tolero, -are 1 ,
honeste
tigris, -is m f ,
ipse, ipsa, ipsum ,
rectus, a, um ,

1. ,
, .
2. : templum pulcherrimum, homo honestior, gladius
acer.
3. praes, imperf. ind. act. pass.: orare, colere,
praebere.
4. : lentus, ,
um ; gravis, e ; gratus, a, um ;
altus, a, um ; crudelis, e ; bonus, a, um

156

; benevolens, entis ; vivus, a, um ;

gracilis, e ; jucundus, a, um , ; certus,
a, um , .
5. : raro, prudenter,
difficile, honeste, misere, acriter, pauperiter, terribile, alte, similiter.
6. , :
, , , , ; .
Ferien; . honest, sacrifice, oral.
7. :
1.
, . 2.
, . 3.
. 4. .
5. . 6. :
, , !

GAUDEAMUS ()
Gaudeamus ,
, ,
,

(vagans

).
,
XIV ,
,
.
(XV .)
. 1874 .
..,
, .
.
.
,
.

157

su----- mus;

post iu-cun - dam

nos ha-be -

bit

Ju ~ven -tu -

tern.

h u --------------mus.

Gaudeamus, igitur, .
Juvenes dum sumus!
Post jucundam juventutem,
Post molestam senectutem
Nos habebit humus. (bis)

,
!
,

.

Ubi sunt, qui ante nos

In mundo fuere?
Vadite ad superos,
Transite ad inferos,
Quos si vis videre! (bis)

[] ,
[] ?
[],

[],
.

Vita nostra brevis est,

Brevi finietur.
Venit mors velociter,
Rapit nos atrociter,
Nemini parcetur! (bis)

,
.
,
,
!

Vivat Academia!
. .
Vivant professores! ^
Vivat membrum quodlibet,

!
!

,
.
!

1S

Vivant membra quaelibet,

Semper sint in flore! (bis)

158


Vivat et respublica . .
Et qui illam regunt! ^ 1S*
Vivat nostra civitas,
Maecenatum caritas,
Qui nos hic protegunt. (bis)

,
, !

,

.

6
Vivant omnes virgines,
Graciles, formosae!
'
Vivant et mulieres,
Tenerae, amabiles,
Bonae, laboriosae! (bis)

6
,
, !
, ,
, !

7
Pereat tristitia,
Pereant dolores!
Pereat diabolus,
Quivis antiburschius
Atque irrisores! (bis)

7
,
!
,
()
!

 30.
()

Sic transit gloria mundi

I. De Proserpina
Ceres dea antiqua agricolarum erat. Ceres filiam Proserpinam habebat.
Olim Proserpina, puella pulchra, in agris pratisque Siciliae ambulabat,
cum amicis suis ludebat et flores legebat. Subito equos nigros et vehiculum
aureum videt. In vehiculo deus Pluto, rex inferorum, sedebat. Pluto
puellam rapit et sub terram in regnum suum Tartarum portat et eam
reginam inferorum facit. Ceres, mater Proserpinae, quod filiam suam in
terra invenire non poterat, eam mortuam putabat et magno cum dolore
mortem filiae suae deflebat.
Jam terra ab Cerere non curabatur. In terra semper frigida hiems
erat, plantae non florebant, agri ab aratoribus non arabantur. Homines et
animalia non poterant vivere.
Tum Juppiter sic Proserpinae dicit: Per sex menses in terra vive et
sex menses sub terra cum tu5 marito . Itaque nunc per sex menses
Proserpina in terra vivere poterat, et mater Ceres laeta erat. Ver et aestas
tum in terra erant. Postea Proserpina ad maritum suum sub terram
veniebat, et mater Ceres erat dolorosa, et in terra autumnus et hiems
erant, et tota natura dormiebat.
ft**
II.

mihi sola places, nec jam te praeter in Urbe

Formosa (e)st oculis ||\illa puella meis.
(T ibullus)
'k'k'k

III.

:
1.
.
2. , ,
. , . duo , . , . two , . zwei ?
3. ?
ablativus vocativus?
vocativus, nominativus?
4. ?

160

5. I, II III ?
6. praepositio ()
? ?
7. Amator Latinitatis .
, ,
.

X IX
( )
11 -

161

8. ,
: amas, amicos, amabatur, ama, amamini, amore, amicitia,
amabile, amate, amatis, amantis, amor (2), amice.
9.
? (, , , ..)?
10. ?
? ? ?

11.
, ?
12. ,
: Otium post negotium. Mala gallina,
malum ovum. Finis coronat opus. Qualis rex, talis grex.
13. ?
14. , ,
, , , , ,
?
15.
?
16. ?
?
17. .
?
?
18. III
?
19. ?
20. -
?
21. ?
22. ?
23. (, ,
, , )?
24. ?
25. , ?
26. ?
?
27.
( , ).
?
28. ( )
?
29. ,
?

ab (+ abl.)
absum, abesse
accipio, -ere 2 ,

acer, acris, acre ,

Achilles, -is m ,

ad (4- .) , , ;
adamo, -are 1
adduco, -ere 3
admodum ,
adsum, adesse (+ dat.)

;
adulescens, -entis m ,

advenio, -ire 4
aedificium, -ii n ,

aedifico, -are 1 ,

aeger, aegra, aegrum ,

Aegyptus, -i f
Aeneas, -ae m ,

aenigma, -matis n
aera, - f
aestas, -atis f
affero, afferre
ager, agri m ;
ago, -ere 3 , ;
,
agricola, - m
agricultiira, - f
alacer, cris, ere ,

Alba Russia, - f
albus, a, um ,
11 *

alienus, a, um
aliquando ,
alius, a, ud ,
alma ,

alter, era, erum ,

( )
altitudo, -inis f ;

altus, a, um ;
amabilis, ,
ambulo, -are 1 ,

amica, - f
amicitia, - f
amicus, -i m
amo, -are 1
amor, -oris m
Amphitrita, -ae f ,

amplus, a, um ,

angustus, , um ,
animal, -alis
animus, -i m
annus, -i m
ante (+ acc.) ,
antea ,
antiburschius, -ii m
()

antiquus, a, um ,

aperio, -ire 4
Apollo, -inis m
appareo, - 2 ,

appello, -are 1
Aprilis, -is m
apud (+ acc.) ,
aqua, -ae f

163

arator, -oris m
arbor, -oris f
arena, -ae f
argentum, -i n
argumentum, -i n

arma, -orum n ( .
)
Armenia, - f
aro, -are 1
ars, artis f
arx, arcis f
Asia, -ae f
asinus, -i m
asper, era, erum ,

assido, -ere 3
astrum, -i n
Athenae, -arum f .
atque , ,
atrium, -ii n

atrociter ,
auctoritas, -atis f ,

audacia, - f ,

auditorium, -ii ,
audio, -ire 4 ,
augeo, - 2
Augustus, -i m ,

Augustus, -i m ()
aureus, a, um
Aurora, - f ,
( )
aurum, -i
aut
autem , , ,
autumnus, -i m
auxilium, -ii n
avis, avis f
avus, -i m ,

164

Bacchus, -i m (),

beatus, a, um ,

bellum, -i
bene
Berolmum, -i n .
bestia, - f
Bias, Biantis m ,

bibo, - 3
bis
bonus, , ,
brevis, ,

caecus, ,
caelum, -i
Caesar, -aris m (Gajus Julius
Caesar) (
)
Calendae (Kalendae), -arum f
( . )
(1-
)
canis, -is m, f
cano, -ere 3 ,
canticum, -i
canto, -are 1
capio, -ere 3 ,
capitulum, -i n
Capitolium, -ii n ,

caput, -itis ;
caritas, -atis f ,

carmen, -inis n

Carthaginiensis, -is m

Carthago, -inis f
castra, -orum n ( .
)
causa, - f ,
causa (4- gen.) ,
-

cavo, -are 1 ,
cedrus, -i f
celeber, bris, bre
;
celer, eris,
cella, - f
cena, - f ,
ceno, -are 1
centuria, - f
100
cera, - f
cerasus, -i f
Ceres, -eris f ,

cerno, -ere 3 ,

certamen, -inis n ,

certus, a, um ,

ceteri, , ,
charta, - f ;

chorus, -i m ;
Cicero, -5nis m (Marcus Tullius
Cicero) (
)
circum (4- .)
cito
citus, a, um ,

civis, -is m
civitas, -atis f ;

;
clamo, -are 1

clarus, a, um ;

clavus, -i m ,
clipeus, -i m
cogito, -are 1 ,
cognosco, -ere 3 ,

cohors, -rtis f
collis, -is m
colloco, -are 1 ,

colo, -ere 3 ;

colonia, -ae f
color, -5ris m
columna, -ae f
commodus, a, um
commotus, a, um
,
communis, e
compleo, -ere 2
concordia, -ae f
condo, -ere 3
conditor, -5ris m ,

conjiigo, -are 1
conscendo, -ere 3 (+ acc.)
( )
consecro, -are 1
conspicio, -ere 3
constanter ,
constituo, -ere 3 ,

consto, -are 1 ;

consul, -Cilis m
consiilo, -ere 3 (4- dat.)
( ); (4- .)
( )
contentus, a, um
contra (+ .)
copiae, -arum f ( .
)

165

, - f ,
cor, cordis
corpus, -oris
cras
credo, - 3 ,
cresco, -ere 3 ,

creta, - f
crudeliter ,

cubiculum, -i
cum (+ abl.) , ( )
cum () ; ;

cunctus, , ,

cur
cura, - f ,
euro, -are 1 ,

D
de (+ abl.) , ; ,
dea, - f
debeo, - 2 ,

decem
December, -bris m
decimus, a, um
declino, -are 1
defendo, -ere 3
defensor, -oris m
defleo, - 2
deinde , ,
delecto, -are 1 ,

deleo, - 2 ,

denique
dens, dentis m
desertum, -i n

166

desum, deese ,

deus, -i m
diabolus, -i m
Diana, -ae f
dico, -ere 3
dies, diei m (V .)
difficilis, e ,
Dionysius, -ii m
discdo, -ere 3
disciplina, -ae f ;

discipula, -ae f
discipulus, -i m
disco, -ere 3
dissimilis, e
distincte
diu
diversus, a, um
dives, -itis
divido, -ere 3
divitiae, -arum f ( .
)
do, dare 1
doceo, - 2 ,
doctor, -oris m
doctus, a, um
dolor, -oris m ,
dolorosus, a, um
domesticus, a, um
domicilium, -ii
dominus, -i m ,

domus, -us f (IV .)

domum
dormio, -Ire 4
dos, dotis f ;
duco, -ere 3
dulcis, ,
dum ,
duo, ,
durus, a, um ,

dux, ducis m ,

E
. ex
ea . is, ea, id
ecce , ce
edisco, -ere 3

ediico, -are 1
efficior, effici 3 ,
,
eg
egregius, a, um
elephantus, -i m
eloquens, ntis
enim ,
enumero, -are 1
epistula, -ae f
equester, stris, stre
equus, -i m ,
ergo ,
erro, -are 1 ;

error, -oris m
erubesco, -ere 3 ,

eruditio, -onis f ,

eruditus, a, um
et
etiam , ,
, - f
() (4- abl.)
exemplar, -aris
exemplum, -i n
exerceo, - 2 ,

expulsus, a, um
exsisto, - 3 ,

F
fabula, - f , ,

facilis,
facio, - 3
factus, a, um
fama, - f , ,
familia, - f
fanum, -i ,
fatum, -i ,
febris, -is f
feles, -is f
felicitas, -atis f ,

felix, -icis
femina,-ae f
fenestra, -ae f
fera . ferus
fere ,
feriae, -arum f ( .
)
ferrum, -i
ferus, a, um ,
festino, -are 1 ,

figura, - f ,
filia, - f
filius, -ii m
finio, -ire 4 ,

finis, -is m , ,

finitimus, a, um
Finnia, - f
firmo, -are 1 ,

firmus, a, um ,

fixus, , ,
floreo, - 2 ,

flos, floris m

167

fluctuo, -are 1
flumen, -inis n
focus, -i m
fons, fontis m
formosus, a, um
fortis, e ;
fortitudo, -inis f ,

Fortuna, -ae f ()
forum, -i n ,
fossa, -ae f
frater, -tris m
frigidus, a, um
frugifer, fera, ferum

frustra ,
fugio, -ere 3 ,

fulmino, -are 1
fur, furis m
G
gallina, -ae f
gaudeo, -ere 2
gemma, -ae f

gens, gentis f ,
genus, -eris n ,

Georgia, -ae f
Germania, -ae f
gero, -ere 3 , ;
; bellum gerere

gigno, -ere 3
gladius, -ii m
gloria, -ae f
Gracchi, Tiberius et Gajus
, ,

gracilis, ,

168

Graecia, - f
Graecus, -i m
grata . gratus
gratia, -ae f , ;

gratia (+ gen.) ,
gratus, a, um ,
,
grex, -gis m ;
gymnasium, -ii n

habeo, - 2
habito, -are 1 ,
Hannibal, -balis m ,

haud ( )
Hector, -oris m ,

herba, - f
heri
hic
hiems, hiemis f
hirundo, -inis f
Hispania, -ae f
historia, -ae f ,
hoc
hodie
, -i
homo, -inis m
honeste ,
honor, -oris m ,
honoro, -are 1 ,

hora, - f ,
horridus, a, um ,

hortus, -i m
hospitium, -ii
;

hostis, -is m ,

humilis, e ,
humus, -i f ,
Hungaria, -ae f

I
ibi
idem ,
Idus, Iduum f ( .
) (13- 15-
)
ignis, -is m
ignorantia, - f ,

ille, illa, illud ,

immortalis,
impavidus, a, um
,

imperium, -ii n ;

impero, -are 1 ,

impluvium, -ii

imprimis -,
in (+ . abl.) ,
incertus, , ,

incognita . incognitus
incognitus, a, um
incola, - m
inde ,
indicativus, -i m
()
infans, -ntis m ,
inferi, -orum m

influo, -ere 3 ,

ingenium, -ii n ,
ingens, ntis
inimicus, -i m ,

initio
initium, -ii n
injuria, -ae f ,

innumerabilis, e
inquit () , ()
insania, -ae f
instituo, -ere 3 ,

insto, -are 1 ,
insula, -ae f
intellego, -ere 3
inter (4- acc.)
interdiu
intersum, interesse (+ dat.)
,

intro, -are 1
introitus, -us m (IV .)
invenio, -ire 4
ipse, ipsa, ipsum ,
ira, irae f
irrigo, -are 1 ,

irrisor, -oris m
is, ea, id ;
it 3- .
eo, ire
ita ,
Italia, - f
itaque ,
iter, itineris
iterum ,

J
jacio, -ere 3
jam
janua, - f
Jesus Christus
jocus, -i m ,
jucundus, a, um ,

169

Judaea, -ae f
Juno, Junonis f
Juppiter, Jovis m
juvenis, -is m, f ,

juventus, -tutis f
juxta (+ acc.) ,
L
labor, -oris m ,
laboriosus, a, um

laboro, -are 1 ,

Lacedaemonius, -ii m
,
lacuna, -ae f ,
laetus, a, um ,

laterna, -ae f
latifundium, -ii n
,
Latinus, -i m ,

Latinus, a, um
Latium, -ii n ,

latro, -are 1
latus, a, um
laudo, -are 1
laurus, -i f
laus, laudis f ,
Lavinia, -ae f ,

lavo, -are 1
legio, -ionis f
lego, -ere 3 ;
lente
leo, leonis m
lepus, -oris m
lex, legis f
libellus, -i m

170

libenter
liber, era, erum
liber, libri m
liberi, -orum m ( .
)
libero, -are
libertas, -tatis f
licentia, -ae f ,

licet 2 ()
lingua, -ae f
Lipsia, -ae f
Lithuania, -ae f
littera, -ae f
litterae, -arum f ,
,
litus, -oris n ()
locus, -i m
loca, -orum n
longus, a, um ,
ludo, -ere 3 ,
lumen, -inis n ,
luna, -ae f
lupus, -i m
lux, lucis f
luxuria, -ae f
luxuri5sus, a, um
Lycurgus, -i m ,

machina, -ae f ,

Maecenas, -atis m
magicus, a, um
magis ,
magister, -stri m
magistra, -ae f
magnificus, a, um
,

magnitudo, -dinis f ,

magnus, a, um ,

Majus, -i m
malum, -i n
malum, -i n ,
malus, -i f
malus, a, um ,
mane ;
manipulus, -i n ;
Marcus, -i m ,

mare, maris n
margarita, -ae ,

maritus, -i m ,
Mars, Martis m ,
Martialis, -is m ,

Martius, -ii m
Martius, a, um ,

mater, -tris f
matrimonium, -ii n ,

matrona, - f ,

maximus, a, um
medicus, -1 m
medius, a, um ,

mei, mellis
membrum, -i n ,
memoria, - f
mendax, acis
mens, mentis f ;
mensa, - f ;
mensis, -is m
Mercurius, -ii m
metallum, -i n ;
meus, mea, meum
miles, -itis m ,

Minerva, -ae f
()
ministra, -ae f
minister, -stri m ,

ministro, -are 1 ,

mirus, a, um
miser, era, erum ,
,
mitto, -ere 3
modeste ,
modestus, a, um
modo
Moldavia, - f
mollis, ;
molestus, a, um
mons, ntis m
monstro, -are 1
monumentum, -i n ;

morbus, -i m
mordeo, - 2
morior, mori 3
mors, -rtis f
mortalis, e
mortuus, a, um
mos, moris m ,
Mosqua, -ae f (Moscovia)

moveo, - 2 ;

mox
mulier, -eris f
multum
multus, a, um

mundus, -i m ;
munio, -ire 4
murus, -i m ()
Musa, -ae f
musca, -ae f
muto, -are 1 ,

171

N
nam ,
narro, -are 1
natura, - f
nauta, - m
navigo, -are 1

navis, navis f
..., ... (neque..., neque...)
,
negotium, -ii ,
nemo
Neptunus, -i m
neuter, tra, trum ,

nex, necis f
niger, nigra, nigrum
nihil
Nilus, -i m ,
nobilis, ,
noceo, - 2
noctu
nolo, nolle ,

nomen, -inis
nomino, -are 1
non
Nonae, -arum f ( .
) (5- 7-
)
nonnumquam
Norvegia, - f
nos
noster, stra, strum
noto, -are 1
notus, a, um
November, -bris m
novus, a, um
nullus, a, um
Numa Pompilius
,
numerus, -i m

172

nunc ,
nunquam
nuntius, -ii m
nuper ,
nuptiae, -arum f (pl.)

obsum, obesse (+ dat.)

occidentalis, e
occido, -ere 3
oceanus, -i m
October, -bris m
ociilus, -i m
odor, odoris m
officium, -ii n ,

olim , -
oliva, -ae f ,
Olympus, -i m
omnis, e ,
oppidum, -i n ,

oppugno, -are 1
optime ,
opus, operis ,
ora, - f ; ;

1, -i
oratio, -ionis f
orbis, -is m ; ;

orchestra, - f

ornamentum, -i
ornatus, a, um
orno, -are
oro, orare 1 ,
os, ossis n
ostendo, -ere 3 ,

ostiarius, -ii m

ostium, -ii n , ,
otium, -ii ,
Ovidius, -ii m ,

ovis, ovis f
ovum, ovi n
P
palma, -ae f ;
palus, -udis f ,
paluster, stris, stre
parco, -ere 3
parens, -entis m, f
pareo, -ere 2
pariter ,
paro, are 1 ;

pars, partis f ,
particeps, cipis
parvulus, a, um
parvus, a, um ,

pastor, -oris m
pater, -tris m
patienter
patientia, -ae f ,

patria, -ae f ,
patrius, a, um ,

Patroclus, -i m ,

patr5nus, -i m ,

paulum , -
pauper, eris ;
pax, pacis f ,
pectus, -oris n ;
pedester, stris, stre
pello, -ere 3 ,
per (4- acc.) , ;

pereo, perire ,
periculum, -i
peritus, a, um ,

pers5na, - f ;
Petropolis, -is f
(, )
pirum, -i ()
pirus, -i f
piscis, -is m
placeo, - 2 ,

plan ta, - f
planta, - f
platanus, -i f
plebs, -bis f ,

plenus, a, um
pluralis,
Pluto, -onis m
pluvia, - f
, -matis
pota, -
, a, um
Polonia, - f
pons, -ntis m
popiilus, -i m
populus, -i f
porcus, -i m
porta, -ae f
porto, -are 1 ,
positus, a, um
possum, posse ,

post (+ .) ,
postea ,
postquam ,
potentia, - f ;

potestas, -tatis f ,
potius quam ,
praebeo, - 2 ,

173

praeclare
praeclarus, a, um
praeda, -ae f
praem ium , -ii n
praesens, ntis ,

praesum , praeesse (4- dat.)

,

praeter (+ .) ;

pratum, -i
pretiosus, a, um ,

Priamus, -i m ,

primo
primum ,

primus, a, um
princeps, cipis , ,

pro (+ abl.) , ;

procedo, - 3 ,

procella, - f
procul
profugus, -i m ,

proletarius, -ii m
(,
)
promitto, - 3
proprius, a, um ,

propter (-f .) -,
,
Proserpina, - f
prosum, prodesse ,

protego, - 3

174

proverbium, -ii ,

prudens, ntis ,

prunus, -i f
publicus, a, um
puella, -ae f
puer, -1 m
pugna, -ae f
pugno, -are 1
pulcher, chra, chrum
punio, -ire 4
puppis, is f ;
puto, -are 1 , ,

Q
quae . qui, quae, quod
quaero, - 3 ,

quaeso (
)
qualis, ,

quam , ,
quare ;
quatio, - 3 ,
quattuor
qui, quae, quod
quia ,
quid? ?
quinque
Quintilis, -is m ,

()
quintus, a, um
quis? ?
quivis ,
quod ,
quod . qui, quae, quod
quodlibet
quot

R
rapidus, a, um
rapio, -ere 3 ,
rarus, a, um
rasus, a, um ,

recte ;
rectus, a, um ;

regina, - f
regius, a, um
regno, -are 1
regnum, -i
rego, -ere 3 ,
repello, -ere 3
respondeo, - 2
respublica (res publica), rei
publicae f
restituo, -ere 3
rex, regis m
Rhea, -ae f
rideo, - 2
ripa, -ae f ()
rivus, -i m ,
rogo, -are 1 ,
Roma, -ae f
Romania, -ae f
Romanus, -i m
Romanus, a, um
rosa, -ae f
ruber, bra, brum
Russia, -ae f
Rutulus, -i m (
)
S
sacer, era, erum ,

sacrifico, -are 1

saeculum, -i ,

saepe
saluber, bris, bre
salus, -utis f ; ;

saluto, -are 1
salveo, - 2
sano, -are 1
sanus, a, um
sapiens, ntis
sapientia, - f
satis (sat)
Saturnus, -i m
saxum, -i n ,
scaena, -ae f
schola, -ae f
scientia, -ae f ;
scio, scire 4 ;
Scipio, -onis m ;
Scipio Cornelius Scipio
Africanus


scribo, -ere 3
scriptor, -5ris m
scutum, -i n
secundum (+ acc.) , ,

secundus, a, um ,

securis, -is f ,
sed , ,
sedeo, - 2
sedes, -dis f ;

seditio, -ionis f ,
sella,- f ,
semper
senator, -oris m
Seneca, - m ,

senectus, -tutis f
senex, senis m ,
sentio, -Ire 4

175

September, -bris m
sermo, -5nis m ,
sero
servio, -ire 4
servo, -are 1 ,

servus, -i m ,
sex
Sextilis, -is m ,

()
sextus, ,
si
sic ,
Sicilia, - f
sidus, -eris
signum, -i n , ,

silentium, -ii
silva, - f
similis, e (+ dat.) ,
( -)
simplex, icis
simulacrum, -i n ,
sine (4- abl.)
singularis, ,

sinister, stra, strum ,

sitis, -is f
situs, a, um
sive
Slovacia, -ae f
socius, a, um ,

socius, -ii m
sol, solis m
solum, -i n ,
solus, a, um ,

sonus, -i m
soror, -oris f
Sparta, -ae f

176

Spartanus, -i m
specto, -are 1 ,

spero, -are 1
sphaera, -ae f
spiro, -are 1
stabilis, e ,
statim ,
stella, -ae f
stilus, -i m ;

sto, stare 1
strata, -ae f ,
strenuus, , ,

studium, -ii ,

stultitia, - f
sub (4- . abl.)
subito ,
sum, esse ,
superi, -orum m
()
supersum, superesse ,

surgo, - 3 ,

suus, a, um
Syria, - f

taberna, - f ;
tabula, - f ,
taceo, - 2
talis, ( )
tamen , ,
tandem
tango, - 3 ,
tantum
tantus, a, um ()
Tartarus, -i m
( )

taurus, -i m ,
tectum, -i n , ,
templum, -i n
tempus, -oris n
teneo,-ere 2 ;
tener, tenera, tenerum ,

terra, -ae f ,
terror, -5ris m ,
tertius, a, um
theatrum, -i n
Tibullus, -i m ,

tigris, -is m
tilia, -ae f
timidus, a, um ,

tolero, -are 1 ,

tono, -are 1 ,
totidem
totus, a, um ,
tragoedia, - f
traho, -ere 3 ,
tranquillo, -are 1
,
tranquillus, a, um
trans (+ .) ,
transeo, transire
triclinium, -ii ,

tridens, ntis m
tristitia, -ae f ,
Troja, -ae f
Trojanus, a, um
tu
tum ,
Turnus, -i m ,

turris, -is f
tutela, - f ,
tutus, a, um
tuus, tua, tuum

U
ubi ,
Ucraina, - f
ullus, a, um -
umbra, - f
umbrosus, a, um
unda, - f
unus, a, um ( )
urbs, urbis f
ursus, -i m
usque ,
ut(i)
uter, utra, utrum (
)
ut er que, utraque, utrumque
,
utilis, e
uva, -ae f
uxor, -oris f ,
V
vae! ! !
valeo, - 2 ,

vallum, -i
varius, a, um ,

vasto, -are 1 ,

vehemens, ntis ,

vehicCdum, -i ,
vel ,
velociter
velox, ocis ,
venator, -oris m
veniam dare 1
venio, -ire 4
venter, -tris m ,
,
ventus, -i m
177

Venus, -eris f
ver, veris n
verbum, -i n ;
veritas, -tatis f
verto, -ere 3 ,

verus, a, um ,
vester, stra, strum
vestibulum, -i n
vestimentum, -i n ,

veto, -are 1
vetus, teris ,
vetustus, a, um ,

via, viae f , ,
viator, -oris m
viemus, -i m
vicinus, a, um
victoria, -ae f
video, -ere 2
vilis, e ;
villa, -ae f ,

vinco, -ere 3
vinum, -i n
vir, viri m ,
virgo -ginis f ,
virtus, -tutis f ,
,
vis, -, f ,
vis 2 .
volo, velle
visito, -are 1 ,
vita, - f
vivo, -ere 3 ,
vivus, a, um
volo, -are 1 ,
volo, velle ,
voliicer, cris, ere
vos
vox, vocis f , ,
Vulcanus, -i m
vulnus, -eris n
vulpes, -is f
vult 3 .
volo, velle

( ) at, sed
A th en ae, -arum f
A ch illes, -is m

fabiila, - f
m iser, era, erum ;
pauper, eris
( ) litu s, -oris
( ) ora, - f
() ripa, - f
im m orta lis, e
b iblioth eca, - f
certam en , -inis ;
pugna, -ae f
prudens, ntis
n obilis , e
lum en, -inis n
deus, dei m
dea, deae f
m agnus, a, um
pu gn are 1
B ritannia, -ae f
celer, eris, ere; citus,
a, um; velox, velocis
esse

in (+ a cc.) ?
(4- abl.) ?
vester, stra, strum
m agnus, a, um
m axim us, a, um
corona, - f
coron are 1
credere 3
12*

laetus, a, um
ver, veris
ducere 3
, cunctus, a, um;
totus, a, um; omnis, omne
res, rei f (V .)
, genus, -eris
videre 2
villa, - f
habere 2; tenere 2
dominus, -i m
aedificare 1
venire 4
condere 3
miles, -itis m
bellum, -i n
copiae, -arum f
circum (+ acc.)
lupus, -i m
fur, furis m
duodeviginti
prae (+ abl.)
medicus, -i m
nocere 2
tempus, -oris n
semper
arare 1
conscendere 3 (+ acc.)
secundus, a, um; alter, era,
erum
vos
altus, a, um

Hannibal, -alis m
ubi
Germania, -ae f
gymnasium, -ii n
verbum, -i n

179

 dicere 3
annus, -i m
caput, -itis
vox, vocis f
Homerus, -i m
oppidum, -i n; urbs,
urbis f
dominus, -i m
civitas, -tatis f
civis, civis m
Graecus, -i m
Graecia, -ae f
ambulare 1

filia, -ae f
ornamentum,
-i n
antiquus, a, um
amicus, -i m
( ) alter, era,
erum
( ) alius, a, ud
cogitare 1; putare 1
anima, - f; animus, -i m
spirare 1

dare 1
movere 2
puella, -ae f
virgo, -inis f;
puella, -ae f
nonagesimus, a, um
nongentesimus, a,
um
facio, facere 3
opus, operis n; negotium,
-ii n; labor, -oris m
dies, diei m (V .)
arbor, -oris f
liberi, -orum m;
infantes, -ntium m
Diana, -ae f
ferus, a, um
, ante (+ acc.)
bonum, -i n
virtus, -tutis f
bonus, a, um
diu
debere 2 *
domus, -us f (IV .)
via, -ae f; iter,
itineris n
tabtila, -ae f

180

Europa, -ae f

miser, era, erum

ferrum, -i n
uxor, -oris f
femina, -ae f
animal, -alis n;
bestia, -ae f
vita, -ae f
incola, -ae m
() vivere 3
() habitare 1

3
( ) pro (+ abl.)
cura, -ae f
curare 1
invidia, -ae f
incendere 3
lex, legis f
studium, -ii n
vetare 1
capio, capere 3
defensor, -oris m

 astrum, -i ;
sidus, -eris n; stella, -ae f
bestia, -ae f
aedificium, -ii n
agricola, -ae m
terra, -ae f
hiems, hiemis f
hieme
malus, a, um
clarus, a, um
scientia, -ae f
scire 4
aurum, -i n

et
ex, e (4- abl.)
praeparare 1
discere 3
habere 2
ars, artis f
veritas, -tatis f
historia, -ae f
Italia, -ae f

( -) ad (4- a cc.)
ut
( ) quantus;
( ) qualis, e
lapis, -idis m
charta, - f
Carthago, -inis f
liber, -bri m
quando; cum
consul, -lilis m
navis, navis f
Cornelius, -ii m
, brevis, e
qui, quae, quod

pulcher, chra,
chrum
breviter
arx, arcis f
clamare 1
voliicer, eris, cre
tectum, -i n
? quis?
.

Lavinia, - f
laurus, -i f
laureus, a, um
hirundo, -mis f
Latinus, a, um
leo, leonis m
fabula, -ae f
facilis, e
facilius
medicamentum, -i n
lectio, -onis f
silva, -ae f
volare 1
aestas, -atis f
sanare; curare 1
persona, -ae f
equus, -i m
luna, -ae f
melius
() optimus,
a, um
amare 1
homines, -num m
M
parvus, a, um
Marcus, -i m
matr5na, -ae f
mater, -tris f
machina, -ae f

181

 ursus, -i m
lente
inter (+ acc.)
mutare 1
mensis, -is m
metallum, -i n
() mundus, -i m;
( ) pax, pacis f
fabula, -ae f
infans, -ntis m
multi, ae, a
multum
multus, a, um
fama, -ae f
orare 1
juvenis, -is m
tacere 2
nauta, -ae m
posse
sapiens, ntis
, vir, viri m
Musa, -ae f
nos
cogitare 1

H
in (+ acc. abl.)
sperare 1
appellare 1;
nominare 1
punire 4
oppugnare 1
popiilus, -i m
ornamentum, -i n;
vestimentum, -i n
habitare 1
litterae, -arum f;
scientia, -ae f
esse; adesse
principium, -ii n
noster, stra, strum
non

182

caelum, -i
necessarius,
a, um
hostis, -is m;
inimicus, -i m
,
nonnulli, ae, a
infelix, icis
nemo
, neuter, tra,
trurri
nihil
noctu
mos, moris m

() de (+ abl.)
habere 2
conspicio, -ere 3
colere 3
eruditus, a, um
communis, e
mos, moris m
ignis, ignis m
, solus,
a, um
..., ... alter, era,
erum
( ) unus, a, um
Oceanus, -i m
fenestra, -ae f
Olympus, -i m
peritus, a, um
orator, -oris m
; aquila, -ae f
arma, -orum (
. )
oppugnare 1
liberare 1
autumnus, -i m
condere 3
insuda, -ae f

 ab, ex, de
lacuna, - f
respondere 2
quies, quietis f;
otium, -ii n
pater, -tris m
abesse
errare 1
error, -oris m

Paulus, -i m
monumentum, -i n
arare 1
primus, a, um
, princeps,
cipis
, ante (+ acc.)
, tolerare 1
canis, -is m
carmen, -inis
Petrus, -i m
pirata, -ae m
scriptor, -oris m
scribere 3
epistula, -ae f
( )
navigare 1
malus, a, um
Pluto, -onis m
no per (-f acc.)
victoria, -ae f
victor, -oris m
vincere 3
sub (+ acc. abl.)
, similis, e
amica, -ae f
ostendere 3;
monstrare 1
ager, agri m
dux, ducis m
collocare 1;

adesse; adjuvare 1
(4-acc.); ministrare 1;
prodesse
auxilium, -ii n
nocere 2
post (+ acc.)
mittere 3
honor, -5ris m
colere 3; honorare 1
cur
carmen, -inis n;
poema, -atis n
poeta, -ae m
apparere 2
recte
praeclare;
pulcherrime
natura, -ae f
adesse (+ dat.)
venire 4
penetrare 1
orare 1; rogare 1
facilis, e; simplex, icis
florere 2
avis, avis f
viator, -oris m
P
servus, -i m
laborare 1
, diversus,
a, um; varius, a, um
delere 2
narrare 1
planta, -ae f
flumen, -inis n;
fluvius, -ii m
oratio, -onis f
Roma, -ae f
Romanus, a, um
patria, -ae f
parens, parentis m, f
gignere 3

183

 rosa, - f
Romulus, -i m
Russia, -ae f
piscis, -is m

() cum (+ abl.)
(, ) de, ab, ex (+abl.)
hortus, -i m
lumen, -inis n; lux, lucis f
libertas, -tatis f
liber, era, erum
suus, sua, suum
sacer, era, erum
hodie
argentum, -i n
sidere 2
vis, -, f
Sicilia, -ae f
dicere 3
fabiila, -ae f
fama, -ae f;
gloria, -ae f
clarus, a, um
caecus, a, um
verbum, -i n
elephantus, -i m
, audire 4
mortalis, e
canis, canis m, f
proprius, a, um
miles, -itis m
sol, solis m
vicinus, -i m
finitimus, a, um
Sparta, -ae f
Lacedaemonius, -ii m
Spartanus, a, um;
Lacedaemonius, a, um
servare 1
dormire 4
conjugare 1

184

pugnare 1
certamen, -inis n;
proelium, -ii n;
pugna, -ae f
inter (+ acc.)
collocare 1
antiquus, a, um; vetus,
-eris; vetustus, a, um
murus, -i m
centum
caput, -itis n
terra, -ae f
aedificare 1
fatum, -i n;
fortuna, -ae f
crudeliter
esse
feliciter
felix, felicis
scaena, -ae f
filius, -ii m

T
( ) tantus;
( ) talis, e
tuus, tua, tuum
theatrum, -i n
umbra, -ae f
patienter
tantum
herba, -ae f
tertius, a, um
tricesimus, a, um
tango, -ere 3
Troja, -ae f
Trojanus, -i m
Trojanus, a, um
() labor, -oris m
difficilis, e
tu
mille
millesimus, a, um


honorare 1
mirus, a, um
ornare 1
ornamentum, -i
firmare 1; munire 4
mens, mentis f
, regere
(+ acc.) 3; imperare (4- acc.)
1; regnare (+ acc.) 1
delectare 1
collocare 1;
instituere 3
interesse (+ dat.)
discipiilus, -i m
discipula, -ae f
doctus, a, um
magister, -stri m
magistra, -ae f
(-) docere 2
() discere 3
X
mores, -um m;
ingenium, -ii n
panis, panis m
() venire 4
bene
fortiter
fortitudo, -inis f
fortis, e
templum, -i n

rex, regis m
regina, -ae f

regnare 1
florere 2
flos, floris m
Cerberus, -i m
Cicero, -onis m
4
hora, -ae f
saepe
homo, hominis m
humanus, a, um
trans (4- acc.)
honeste
quattuor
numerus, -i m
legere 3
() quod
? quid?
- aliquod

schola, - f

Aeneas, - m
aera, aerae f

Juppiter, Jovis m

ego
lingua, - f


LINGUA LATINA
,
,
,

. ,
,
.
. . ,

. . .
( , 1995. 4. . 205)

,

.

- ,
,

( Carl Vossen. Mutter Latein und ihre Tochter: Europas Sprachen und ihre
Herhmft. 14. Auflage. Ousseldorf, 1999. S. 215).

*
............................................................................................................. 3
.................................................................... 5
( ).... 8
1.
............................................................................. 12
...............................................................................14
2.
................................................. .................................. 16
- .....................................1 7
3.
. I ............................................. 20
................................................................... 22
4.

I ................................................................................................ 24
.....................................................................26
5.
. I, II IV
( )............................................................. 27
..................................................................29
6.
II -us, -um.
........................................................................... 31
........................................................................ 33
7.
II -.
vir. esse
() ............................................................ 36
............................................................. 39
8.

II ............................................................................................ 41

........................................................................ 44
9.
Praesens indicativi activi III .
Dativus (in)comm6di..............................................................................46
... ( )..................... 49
*

186

 10.
.
II ...........................................................50
( ).....................................53
11.
.
I II ....................................................56
................................................................ 60
12.
.
esse. posse.
.............................................................................................. 63
........................................................................ 67
13.
Praesens indicativi passivi. Ablativus auctoris. Ablativus
instrumenti................... .............................................................................. 69
, ....................................................................72
14.
.
.........................................................................................74
......... ..........................................77
15 ()79
16.
III . III
. ......................... 82
........................................................85
17.
III . .
v is ..............................................................................87
.............................................................................................90
18.
III . .
Ablativus tem poris....................................................................................93

?
.................................................................................... 95
19.

.
(imperfectum indicativi activi) ............................................................ 97
....................................................................99

187

 20.

(imperfectum indicativi
passivi). Accusativus duplex. Nominativus du p lex................ 103
............................................................................107
21.
Imperfectum indicativi esse. .
Ablativus m odi..................................... ............................. ................... 110
. ........................................ 112
22.
III .
. Ablativus qualitatis..........................................114
.................................. ..................................................117
23.
III
.
..................119
Ab ovo usque ad mala ..................... 122
24.
III .
.......................................................................................... 124
..................................................................................... 126
25.
III .
................................................................................ 128
......................... .................................................. 132
26.

(participium praesentis activi).
....................................... 135
( )................................. 137
27.
.
.

(Ablativus comparationis. Genitivus partitlvus)....................... 140
ANNO DOMINI ( )............... 144
28.
.
. .
........................................................................................ 147
............................................................................ 151

188

 29.
(adverbia).
. ........................ 154
GAUDEAMUS ( ).............................................................. 157
30 ()..............................................................

160

- ....................................................... 163
- ....................................................... 179
............................ ................................................................. 186

FINIS
CORONAT OPUS!




L IN G U A LATINA


( I)

 -. 10.09.2010.
70x100/16. . .
. . . 15,6. . .-. 16,25. .-. . 13,31. . 2198.
2000 . 1619.
, 117342, ,
. , . 17-, . 324.
.: (495)336-03-11; ./: (495)334-82-65.
E-mail: ilinta@mail.ru; WebSite: www.flinta.ru
, 117864, -7, -485,
. , . 90.

182100, , . , . . 78/12
./: (811-53) 3-62-95.
E-mail: zakaz@veltip.ru