XEOGRAFA E HISTORIA.

EXERCICIOS DO
TEMA 5.
PAX 79.

1. Observa o mapa. Onde se rexistran as temperaturas mis altas

do planeta, e as mis baixas?
As temperaturas medias mis altas danse na zona intertropical, onde se
superan os 20 C. As temperaturas mis elevadas rexstranse no deserto do Sahara
e no norte de Australia, cunha temperatura media de 28 C.
As zonas mis fras da Terra estn nos crculos polares de ambos os dous
hemisferios. O punto mis fro do planeta o Polo Norte, cunha temperatura media
de 20 C baixo cero.
2. Describe como se reparten as temperaturas en Asia.
A parte sur do continente atpase entre o Ecuador e o Trpico de Cncer. A
temperatura media nesta zona supera os 20 C.
A zona temperada divdese en das franxas: a meridional, con temperaturas
entre os 20 C e os 10 C, e a setentrional, entre os 10 C e os 0 C.
Na zona siberiana, case no Crculo Polar rtico, a temperatura media anual vai
de 0C a-10 C.
A zona prxima ao Polo Norte a mis fra, con temperaturas medias entre -10
C e -20 C.
3. Que factores explican a variacin da temperatura dun lugar?
A variacin de temperatura explcase pola latitude, a altitude e a
continentalidade.
4. Define latitude, altitude e continentalidade.
A latitude a distancia dun punto da Terra respecto do Ecuador. No Ecuador os
raios solares caen perpendicularmente e, por esa razn, onde teen mis
incidencia. As temperaturas sern menores canto mis afastado se estea do
Ecuador.
A altitude a distancia en vertical dun lugar da Terra respecto do nivel do mar.
A medida que se ascende en altura a temperatura dimine seguindo unha media de
6,4 C cada 1000 metros.
A continentalidade a distancia dun lugar da Terra respecto da costa. As
zonas prximas ao mar tenden a ter temperaturas suaves todo o ano, mentres que
as zonas que estn afastadas do mar presentan maiores contrastes entre o inverno
e o vern.
5. Cantas zonas climticas hai na Terra? Cales son?
As grandes zonas climticas da Terra son: unha clida, das temperadas e
das fras.
A zona clida sitase entre o Trpico de Cncer e o Trpico de Capricornio. As
zonas temperadas estn situadas, en ambos os dous hemisferios, entre os trpicos e
os crculos polares. As zonas fras estn nas zonas polares.
6. Indica os Lmites de cada unha das zonas climticas.
A zona clida sitase entre o Trpico de Cncer e o Trpico de Capricornio. As
zonas temperadas estn situadas, en ambos os dous hemisferios, entre os trpicos e
os crculos polares. As zonas fras estn nas zonas polares.

PAX 81.

1. Observa o mapa. En que zonas da Terra as precipitacins superan os

1000 mm anuais? Onde son inferiores aos 250 mm?
As precipitacins son superiores aos 1000 mm na zona intertropical do
planeta: o sueste asitico, o centro e o sur de Amrica e unha importante zona de
frica.
1

As precipitacins son abundantes tamn nas zonas temperadas achegadas ao

mar, como as costas atlnticas dos Estados Unidos, a Pennsula Ibrica e Gran
Bretaa, e en Nova Zelandia e Chile.
As precipitacins son inferiores aos 250 mm nas terras interiores que estn
iladas do mar por cordilleiras, como ocorre, por exemplo, nos Andes, en Amrica do
Sur.
As precipitacins medias anuais tamn son inferiores aos 250 mm nas zonas
que se atopan nas proximidades do Crculo Polar rtico e mais nos desertos.
2. Localiza Espaa e indica en que zona climtica se atopa. Despois, sinala
que valores de precipitacins lle corresponden nos seus diferentes
sectores.
A maior parte do territorio espaol, dicir, o territrio peninsular e mais o
arquiplago das Baleares, atpase na zona climtica temperada do hemisferio norte:
As precipitacins mis baixas, con rexistros inferiores aos 500 mm, danse na
fachada mediterrnea. No interior da Pennsula e na fachada atlntica de Andaluca,
as precipitacins sitanse entre os 500 mm e os 1000 mm.
Por riba dos 1000 mm atpase a fachada norte de Espaa (Pas Vasco,
Cantabria, Asturias e mais Galicia).
As Illas Canarias localzanse na zona clida da Terra. As precipitacins
atpanse no intervalo de 200 mm a 500 mm (325 mm anuais).
3. Que elementos inften na distribucin das precipitacins no planeta?
Os elementos que inflen na distribucin das precipitacins son os ventos, a
presin atmosfrica e o relevo.
Localiza nun atlas tres desertos na zona clida do planeta, e dous na zona
temperada. Indica os seus nomes e explica que determina en cada caso a escaseza
de precipitacins.
4. Cales son as caractersticas das precipitacins nas zonas clidas,
temperadas e fras?
Na zona clida as precipitacins adoitan ser moi abundantes. Preto do Ecuador
as choivas reprtense durante todo o ano. A medida que nos achegamos aos
trpicos diferncianse das estacins: unha seca, na que apenas chove, e outra
hmida, con abundantes precipitacins.
Nas zonas temperadas do planeta, as precipitacins son mis abundantes nos
lugares que estn achegados ao mar polos ventos hmidos e polas correntes
marinas fras.
Pola contra, as precipitacins diminen nas terras do interior, xa que al non
chegan os ventos hmidos. s veces, as precipitacins son tan escasas que chegan
a formarse desertos.
Nas zonas fras as precipitacins son escasas porque apenas hai evaporacin

PAX 81.

1. Describe a caracterstica mis importante de cada clima temperado e

extremo.
Entre os climas temperados distnguense:
O clima ocenico, con precipitacins abundantes durante todo o ano e
temperaturas nin moi altas nin moi baixas.
O clima mediterrneo, con temperaturas suaves todo o ano e precipitacins
que son escasas no vern e abundantes no outono.
O clima continental presenta unha marcada oscilacin trmica entre o inverno,
que moi fro, e o vern, que moi caloroso.
Entre os climas extremos distnguense:
Os climas tropical e ecuatorial con temperaturas elevadas e precipitacins
constantes que superan os 1000 mm.
2

O clima clido cunha acusada oscilacin trmica diaria e precipitacins

inferiores aos 250 mm.
O clima polar con precipitacins escasas e temperaturas baixas.
O clima de alta montaa con temperaturas que descenden coa altitude e
precipitacins que tamn diminen coa altura e que nos meses de inverno caen en
forma de neve.
2. Realiza un esquema clasificando os climas da Terra.
Resposta persoal. A modo de exemplo, o esquema debera incluir a seguinte
informacin:
Climas temperados:
ocenico, mediterrneo, continental.
-Climas clidos
ecuatorial, tropical, desrtico clido, polar, alta montaa.

PAX 84

1. Como inflen a disposicin do relevo e a altitude nos climas

peninsulares?
A disposicin do relevo. A pennsula presenta unha disposicin perifrica
das sas montaas. En consecuencia, os ventos hmidos de procedencia martima
afectan as zonas costeiras pero non chegan ao interior.
A altitude. A elevada altitude media da Pennsula (660 m) infle nas
temperaturas, pois descende coa altura, vez que aumentan as precipitacins ao
ascender polas vertentes das montaas.
2. Localiza no mapa os diferentes tipos de clima de Espaa, e indica as
caractersticas das sas temperaturas e as sas precipitacins.
A localizacin dos climas a seguinte:
O clima mediterrneo estndese ao longo dunha franxa costeira, ao leste e ao
sur da Pennsula, pola fachada atlntica de Andaluca, Estremadura e algns vales
de Castela-A Mancha, as como polas Illas Baleares.
As temperaturas son suaves no inverno e calorosas no vern. As precipitacins
son escasas; os meses con maior rexistro pluviomtrico son os da primavera e do
outono.
O clima mediterrneo continental dase no interior peninsular, excluindo as
serras mis altas.
As temperaturas no inverno son fras e no vern frescas. As choivas son
escasas.
O clima ocenico ou atlntico ocupa unha estreita e longa franxa do norte
peninsular.
A humidade elevada, as temperaturas suaves ao longo do ano e as
precipitacins abundantes e distribuidas entre os doce meses.
O clima de montaa dase nas serras mis altas das principais cordilleiras: Os
Pireneos, Cordilleira Cantbrica, Cordilleiras Bticas, Sistema Central, Sistema
Ibrico.
As temperaturas son moi baixas no inverno e frescas no vern. As
precipitacins son abundantes e as nevadas no inverno, frecuentes.
O clima subtropical dase no arquiplago das Illas Canarias.
As temperaturas son elevadas todo o ano e as precipitacins escasas e
irregulares.
3. Que tipo de clima se d na localidade onde vives? Explica como son as
sas temperaturas e precipitacins durante as catro estacins do ano.

PAX 89.

1. Cita algunhas das actuacins humanas que modifican o clima da Terra.

Algunhas das actuacins humanas que modifican o clima do planeta son a
explotacin da terra con fins agrcolas, para obter campos de cultivo e reas de
3

pastoreo; urbanos, coa construcin de edifcios para diversas funcins; e virios,

como a construcin de estradas, aeroportos, pontes e tneles, as como o
desenvolvemento da minara.
2. En que consiste o efecto invernadoiro?
O termo efecto invernadoiro fai referencia retencin da calor na atmosfera
debido emisin de gases procedentes da actividade humana.
3. Que actividades do ser humano producen a emisin de dixido de
carbono? Que outros gases incrementan o efecto invernadoiro?
As actividades do ser humano que producen a emisin de dixido de carbono
son a queima de combustible (petrleo, gas natural e carbn) para crear enerxa e
utilzala na industria e no transporte.
Outros gases que incrementan o efecto invernadoiro son o metano, que
aumenta coa gandara, a queima de lixo ao aire libre e o uso de fertilizantes
industriais nos procesos agrcolas, o vapor de auga que se orxina nalgns procesos
industriais, e os gases fluorados, que se producen nalgunhas actividades industriais
e nos aerosois.
4. Que consecuencias supon para o planeta Terra o efecto invernadoiro?
Algunhas das consecuencias que supon o efecto invernadoiro para o planeta
Terra son o aumento do nivel do mar pola fusin dos xeos e pola desaparicin parcial
ou total dos glaciares, e a diminucin das zonas de cultivo e de vexetacin pola
expansin das zonas desrticas.
5. Que o Protocolo de Kyoto? Por que importante?
O Protocolo de Kyoto o acordo internacional subscrito por algns pases que,
conscientes do quecemento global da Terra, proponen unha serie de medidas para
limitar e reducir a cantidade de gases de efecto invernadoiro que cada un destes
pases pode producir, e frear desa maneira o cambio climtico e os seus impactos.
6. Investiga se Espaa asinou o Protocolo de Kyoto, e cita cinco pases que
o asinasen e cinco que non o subscribisen.
Espaa asinou o Protocolo de Kyoto no ano 1998.
Cinco pases que asinaron este acordo son, a modo de exemplo: Luxemburgo,
Marrocos, Ecuador, Exipto e Vietnam.
Cinco pases que non ratificaron o acordo son: Os Estados Unidos, que asinou
o protocolo en 1998 pero non o ratificou posteriormente, Taiwn, Sudn do Sur,
Cidade do Vaticano e Andorra.

CONSOLIDA O APRENDIDO

a) Cantas zonas climticas orixina a latitude? Cales son?

Segundo a latitude orixnanse diferentes zonas climticas: unha zona clida,
das zonas temperadas e das zonas fras.
b) Como infle a altitude na temperatura?
A temperatura descende a medida que aumenta a altitude en 6 C cada 1000
m.
c) Por que os mares e ocanos regulan as temperaturas?
Os mares e ocanos regulan as temperaturas porque as augas quecen e
arrefran mis lentamente que a codia terrestre.
d) Como se reparten as precipitacins en funcin das zonas climticas?
Na zona clida da Terra, as precipitacins adoitan ser abundantes. Nas zonas
temperadas, adoita chover mis nas terras prximas costa que nas situadas no
interior. Nas zonas fras, as precipitacins son escasas.
e) Que tipos de climas temperados existen? En cal precipita mis? Cal presenta
unha meirande oscilacin trmica anual?
Existen tres variedades do clima temperado: o ocenico, o mediterrneo e
mais o continental. O clima con mis precipitacins o ocenico. O clima con maior
oscilacin trmica o continental.
4

f) Cales son os climas extremos?

Os climas extremos son: o ecuatorial, o tropical, o desrtico clido, o polar e o
de alta montaa.
g) Que teen en comn os climas clidos ecuatorial e tropical?
Os climas tropical e ecuatorial teen en comn as temperaturas anuais
elevadas, a escasa oscilacin trmica e as altas precipitacins
h) Como son as precipitacins do clima desrtico clido? a oscilacin trmica
diaria?
No clima desrtico clido, as precipitacins son escasas e nalgns lugares,
case inexistentes. A oscilacin trmica ampia, posto que existe un acusado
contraste entre as temperaturas diurnas e mais as nocturnas.
i) Cal a caracterstica mis destacada dos climas polar e de alta montaa?
A caracterstica mis destacada dos climas polar e de alta montaa son as
baixas temperaturas.
j) Que tipos de climas se desenvolven na Pennsula Ibrica e nas Illas Baleares?
Cal o clima das Canarias? Por que?
Os climas que se desenvolven na Pennsula son: o ocenico, o mediterrneo, o
mediterrneo continental e o de alta montaa. Nas Illas Canarias, o clima
subtropical. Iso dbese sa situacin, preto do Trpico de Cncer, preto da zona
climtica clida do planeta.
I) Que o efecto invernadoiro? Cita algunhas das sas consecuencias.
O efecto invernadoiro o quecemento da atmosfera debido ao aumento das
cantidades de emisin e de acumulacin de dixido de carbono, metano e outros
2 DEFINE CONCEPTOS CLAVE
Altitude: distancia en vertical dun punto da Terra respecto do nivel do mar.
Continentalidade: distancia dun lugar con respecto costa.
Isotermas: lias imaxinarias que nos mapas unen puntos de igual
temperatura.
Isoietas: lias imaxinarias que nos mapas unen puntos de igual
precipitacin.
Monzn: tipo de vento estacional que orixina precipitacins moi elevadas e
da lugar a grandes inundacins.
Dixido de carbono: gas incoloro que de forma natural se atopa na
atmosfera. un gas dos chamados efecto invernadoiro que aumenta o seu
contido na atmosfera pola queima de combustibles como o petrleo e o gas
natural.
Gases fluorados: gases artificiais que se producen nalgunhas actividades
industriais e nos aerosois.
Latitude: distancia dun punto da Terra respecto do Ecuador.