Вы находитесь на странице: 1из 5

ClassificaoeEmpregodoPronomeIndefinido

Ospronomesindefinidosreferemse3apessoadodiscursodeformavaga,imprecisaougenrica.
Entendamelhor:
Naescola
Naescoladetreinamentoparahomembomba,todososalunosestoreunidos,muitoconcentrados
naaula,quandooprofessorexplica:
Olhaaqui,vocsprestemmuitaateno,porqueeusvoufazerumavez!
Percebequetodoscarregaconsigoumaideiadeindefinioouquantidadeindefinida?Logo,um
pronomeindefinido.
Variveis

Invariveis

algum,alguma,alguns,algumas

algo

nenhum(ns),nenhuma(s)

tudo

todo,toda,todos,todas

nada

outro,outra,outros,outras

mais/menos

muito,muita,muitos,muitas

quem

bastante,bastantes

algum

pouco,pouca,poucos,poucas

ningum

certo,certa,certos,certas

outrem

vrio,vria,vrios,vrias

(os)demais*

quanto,quanta,quantos,quantas

cada(semprepronomeadjetivo)#

tanto,tanta,tantos,tantas

que

qualquer,quaisquer
qual,quais
um,uma,uns,umas
tal,tais(=um:Eledizascoisasdetaljeito...)

Estepronomeetambmseusinnimo,diverso(a/s), so considerados adjetivos pelo VOLP e pelo


dicionrioAulete.
SegundoBechara,maisemenospodemsesubstantivaremexpressesassim:o(as)maisdasvezes,
omenos.
Obs.: As palavras fulano, sicrano e beltrano no so pronomes indefinidos, mas substantivos,
segundo o VOLP e todos os dicionrios que consultei. No obstante, Cegalla j diz que so
indefinidos.Polmicas...
*Nosubstantivo,apesardeoartigoantecedlo.
#AfraseCustarR$10cada.estinadequadanormaculta,poisestepronomesempreadjetivo.
Logo,oadequadoCustarR$10cadauma..

Locuespronominaisindefinidas

Gruposdevocbuloscomvalordepronomesubstantivoindefinido.
Cadaqual,cadaum,quemquerque,sejaquemfor,sejaqualfor,tudoomais,todo(o)mundo,umou
outro,nemumnemoutro,qualquerum,fossequemfosse...
Cadaumdiferente.
Sejaquemforquemeincomodepagarcaro.
Todoomundomerespeita.
Obs.: Cuidado com as locues pronominais quem quer que, seja quem for, seja qual for, fosse
quemfosse,poistaislocuesequivalemaumpronomeindefinido,logoossupostosverbos
que fazem parte da locuo no so contados como oraes. Vale dizer que tudo isto, tudo
isso, tudo aquilo no constituem locues pronominais indefinidas, mas sim pronome
indefinido(tudo)+pronomedemonstrativo(isto,isso,aquilo).
Oquevocprecisasabersobreessespronomesoseguinte:
1)Amudanadeposiodealgunsindefinidospodermudarorasuaclasse,oraseusentido.
Qualquermulhermerecerespeito.(sentidogeneralizador,pronomeindefinido)
Elanoumamulherqualquer.(sentidopejorativo,pronomeindefinido)
Algumamigotetraiu?(sentidogenrico,impreciso,pronomeindefinido)
Amigoalgummetraiu.(sentidonegativo,equivaleanenhum,pronomeindefinido)
Comessadedicao,temobtidoalgumelogio da crtica especializada. (= pouco, pronome
indefinido)
Voctemalgum?(dinheiro,substantivo)
Certohomemveioatrsdevoc.(sentidogenrico,pronomeindefinido)
Eleohomemcerto.(sentidoqualificativo,adjetivo,vemsempredireitadosubstantivo)
Certoperdesteojuzo.(afirmao,advrbio)
Elefaloucerto.(modo,advrbio)
Outramulherchegou.(sentidoindefinido,pronomeindefinido)
Agoraelaumaoutramulher.(renovada,adjetivo)
Cuidado!!!
AbancaCONSUPLAN(TSE/AnalistaJudicirio/2012)elaborouumaquestoequivocadaque,
paravariar,nofoianulada!sobreovocbuloqualquer.Diziasequeestepronomenoexercia
papelpronominalnestetrecho:Seacondutadepraxeserianoapenasaceitar,masexigirdinheiro
em troca de uma ao qualquer na contramo do dever.... A eu pergunto: Pode isso?. Em
nenhumagramticadeautorrespeitadoeestudadonasFaculdadesdeLetrasdoBrasil,dizsequeo
pronome qualquer, independentemente de sua posio na frase, deixa de ter valor pronominal.
Muitopelocontrrio,comojdiziaminhav!
Celso Cunha classifica tal construo na categoria dos PRONOMES (Veja a Nova Gramtica do
PortugusContemporneo,estl):
Qualquer
Tem por vezes sentido pejorativo, particularmente quando precedido de artigo indefinido (...). A
tonalidadedepreciativatornasemaisforteseoindefinidovempospostoaumnomedepessoa:...

Hojeistoqueosenhorv:umPestanaqualquer...(grifomeu)
Este exemplo do Celso mesmo, no sacanagem. Que coincidncia o cara falar Pestana! Pois
bem... o que importa que o gramtico classifica como PRONOME o vocbulo qualquer, por
maisquevenhadepoisdosubstantivo,comvalordepreciativo!
Nosatisfeito,envieiumaperguntaABL,baseandomeemumexemplodanicafonteconsagrada
que encontrei, a qual diz ser qualquer um adjetivo: o consagrado dicionrio Houaiss. S ele diz
isso, at onde foi minha pesquisa. umcontramil. A a banca me cria uma questo dessas?! S
podeserbrincadeira,no?!VamosaoquedisseaABL:
ABLRESPONDE
Pergunta: O vocbulo qualquer classificado morfologicamente como ADJETIVO ou como
PRONOMEINDEFINIDOnestafrase:Estefeijonoumfeijoqualquer.?Grato!
Resposta:umpronomeadjetivoindefinido.(grifomeu)
Esta , portanto, a funo morfolgica de qualquer: pronome indefinido. No um adjetivo! E
quemdizissonosoueu.umfatocomprovadoporquemmaisentendedePortugus:aAcademia
BrasileiradeLetras!Pontofinal.
SemiparafraseandoCelsoCunha,Deregra,oindefinidoalgumadquirevalornegativoemfrases
onde aparecem expresses negativas (no, nem, sem...): A sua crtica no obedecia a sistema
algum..EstaduplanegaoservepararealaraideianegativanocomonaMatemtica,emque
com d +. bom dizer que, quando se invertem os termos da orao, o no sai da jogada,
perdendoseaduplanegao,masaindaassimseconservaaideiadenegao:Asistemaalgum(=
nenhum)obedeciasuacrtica..
2)Todo,nosingularejuntodeartigooupronomedemonstrativo,significainteirosemartigo,
significaqualquer.Noplural,sempreindicatotalidade.
Todamulherbonita.(qualquermulher)
A/Essamulhertodabonita.(amulherinteira)
Todososprdiosdestacidadetmcincoandares.
Estacarteiravlidaemtodoterritrionacional.
Estacarteiravlidaemtodooterritrionacional.
Sobre os dois ltimos exemplos, qual carteira melhor? A primeira ou a segunda? Certamente a
primeira,poistodosignificaqualquer.Ouseja,emqualquerterritrio,desdequesejaumanao,a
carteiravlida.Diferentedasegundafrase,emquetodoosignificainteiro.Ouseja,acarteiras
vlidanointeiroterritrionacional.SaquinoBrasil,porexemplo.Entendeu?Umapenaqueanossa
carteiradeidentidadeapresentatodoo...achoquevouapagaroodaminha...
Obs.: Mesmo sem estar acompanhado de artigo ou pronome demonstrativo, o pronome todo pode
indicar totalidade de maneira enftica, concordando com o ser ao qual se refere, como se
houvesseumaintensificao:Sandrinhaeratodasorrisoesimpatia.Becharaacrescentaque
talpronomepode ficar no feminino ao virar um advrbio modificador de adjetivo, quando o
referenteumsubstantivofeminino:Elaesttodo/todapreocupada.
Opronometodosvemobrigatoriamenteseguidodeartigoquandoaelesesegueumsubstantivo
(Todososamigosajudaram).Sevierumnumeral,noseusaartigo(Todoscincoajudaram).
Sevierumnumeralentreeles,usaseoartigo(Todososcincoamigosajudaram).

3)Nenhumvarianormalmentequandoantepostoaosubstantivo.
Nohavianenhumasfrutasnacesta.
4)Opronomeindefinidooutrojuntodeartigopodemudardesentido.
Outrodiafuivisitlo.(tempopassado)
Fuivisitlonooutrodia.(tempofuturo=nodiaseguinte)
5)Opronomecadapodetervalordiscriminativoouintensivo.
Emcadalugar,hdiversidadedebeleza.
Tutenscadamania!
6) O vocbulo um pode ser artigo indefinido, numeral ou pronome substantivo indefinido
(alternandocomoutro,normalmente).
Nuncadeixoudeserumbomhomem.(artigoindefinido)
Elesum,deixeoempaz,covarde!(numeral)
Umchegoucedoooutro,atrasado.(pronomeindefinido)
Cuidado!!!
Muitos pronomes indefinidos, dependendo do contexto, podem virar advrbios, desde que
modifiquem verbos, adjetivos ou outros advrbios. preciso perceber a relao entre as palavras
paradefinirmosaclassificaomorfolgicadelas.
Tenhamaisamoremenosdesconfiana.(pronomesindefinidos)
Ajamaisefalemenos.(advrbiosmodificandoverbos)
Noqueronadadevoc.(nenhumacoisa,pronomeindefinido)
Joononadabobo.(nemumpouco,advrbio)
Algomedizqueelaestchegando.(algumacoisa,pronomeindefinido)
Opacienteestalgodoente.(umpouco,advrbio)
Bastantesparentesvierammevisitarnohospital.(muitos,pronomeindefinido)
Sintobastanteporsuaperda.(muito,advrbio)
Quemulher!(nfase,pronomeindefinido)*
Quelinda!(intensidade,advrbio)
Omesmoocorrecomospronomesindefinidosmuito,poucoetanto.
* Celso Cunha e outros gramticos entendem que este que pronome interrogativo com valor
exclamativo. H ainda o outro lado da moeda, como Manoel Pinto Ribeiro, que entende este
pronome,nestecontexto,comoummeropronomeindefinido.dessaltimamaneiraqueveemas
bancas.Polmicas...
Agora veja esta questo bonitinha sobre pronome indefinido da EAGS SARGENTO DA
AERONUTICA2011,parafecharesteassuntocomchavedeouro:
10.Assinaleaalternativaemqueovalorcaractersticodopronomeindefinidodestacadoestincorreto.
a)Algodeespecialestparaacontecer.(ausnciadepessoa)
b)Ogarotoeratodogentilezascomameninaquelhesorria.(totalidade,intensidade)
c) Estava madura. Apesar disso, havia ainda o seu jeito uma certa graa de quando moa. (ausncia de
particularizao)
d) Andava a conversar aqui e acol, buscando arranjar alguma coisa com que pagar o aluguel de seu quartinho.
(significaoafirmativa,positiva).

Comentrio:Algoserefereacoisas,enoapessoas,logoindicaausnciadepessoa.Todoindica
totalidade, intensidade neste contexto. Certa indica quantidade indefinida, e no ausncia de
particularizao. Alguma esquerda do substantivo tem valor positivo, direita do substantivo,
negativo.Gabarito:C.

Вам также может понравиться