ECHTSCHEIDING

1. Inleiding

2. Specifieke ondersteuningsnood
Luisterend oor
Oog hebben voor de crisisperiode
Kind is onzeker Nood aan bevestiging
Ouders hebben minder aandacht voor het kind

3. Vakleerkracht
Neutraal blijven over beide ouders
Verschillende gezinsvormen bespreekbaar maken in klas
Gevoelensdoos

Rekening houden met de crisisperiode; slechte punten zijn

mss tijdelijk. Bespreek maken tijdens klassenraden.

4. School
Brief meegeven om situatie van de leerling na te gaan.
Praatgroep voor ouders
Bijeenkomsten voor de leerling: Verwerking van een
echtscheiding.
Deskundigheidsbevordering voor leerkrachten

kansarmoede

DE KANSARME LEERLING
het etiket is gratis
Arm zijn houdt risicos in: geldgebrek (onbetaalde
schoolrekeningen, ouderwetse of ongewassen kledij, gebrekkige
medische verzorging, slechte huisvesting)
een andere cultuur (andere omgangsvormen thuis, andere leefstijl,
andere opvoedingsgewoonten, weinig schoolondersteunend
gezinsklimaat, andere taal)
stigmatisering: ze krijgen een etiket ( negatieve verwachtingen
van de leerkracht, verstoorde relatie met klasgenoten)
dialoog ouders-school (verloopt gebrekkig in twee richtingen)

DE AANPAK
Op schoolniveau: kap de drempel weg
Sta open voor (kans)arme kinderen en hun ouders.
We denken dat we weten wat ze nodig hebben. Is dat ook
zo?
Informeer je als school, leerkracht. Wat is
(kans)armoede? Hoe beleven de kinderen, de ouders,
de leerkrachten dat?

DE AANPAK
Op schoolniveau: kap de drempel weg
Werk aan een gedragscode voor de communicatie met ouders.
Goed contact: waardevolle informatie voor de leerkracht.
Zet zelf de eerste stap: praat met respect, zorg dat ze voelen dat ze
welkom zijn (informele schoolpoortgesprekken, schoolfeesten,
huisbezoeken)
zorg voor duidelijke boodschappen (licht schriftelijke boodschappen
mondeling toe aan de schoolpoort)
win vertrouwen, spreek de ouders niet alleen aan als er problemen zijn
zorg voor een lage drempel (nodig ze persoonlijk uit, eigen taal gebruiken,
licht de schoolrekening toe, leg uit wat er met toelagen gebeurt)

DE AANPAK
Op schoolniveau: kap de drempel weg
Werk aan een gedragscode voor het financile.
Leerkrachten en directie reageren soms wrevelig en intolerant
over financile zaken, onthoud dat de leerlingen zelf daar niets
aan kunnen doen.
Communiceer met respect.
Een rode nota in de agenda, een boze telefoon of de sociale
dienst inschakelen, werkt vaak averechts.
Een persoonlijk gesprek kan een signaal zijn dat de school
hun probleem ernstig neemt.

DE AANPAK
Op schoolniveau: kap de drempel weg
Werk aan een gedragscode voor het financile.
bewaak welke financile inspanningen de school van ouders vraagt
haal optionele zaken (verplicht tijdschrift bv.) uit het basispakket
wees vindingrijk om kosten te drukken
organiseer gespreide betaling voor grote bedragen
zorg voor afspraken rond traktaties bij verjaardagen, geschenken voor
leerkrachten
bepaal wanneer directie of andere diensten worden ingeschakeld bij nietbetalen
geef ouders met moeilijkheden tijdig en tactvol een signaal
duw de leerkracht nooit in de rol van deurwaarder

DE AANPAK
Op schoolniveau: kap de drempel weg
Werk samen
Onderwijs met gelijke kansen rust niet op de schouders van een
individuele leerkracht.
Kansarmoede is een zaak van de hele school
De school staat niet alleen.
schoolbegeleiding, OCMW, CLB, buurtwerk, basiseducatie,
Comit voor Bijzondere Jeugdzorg, Schoolopbouwwerk
Het departement Onderwijs ondersteunt projecten op school:
onthaalonderwijs, gelijke onderwijskansen, zorgcordinator.

DE AANPAK
Op klasniveau
Bewaak de sociale positie van (kans)arme leerlingen in de klasgroep:
Eenmaal in de positie van de verworpenen, blijken kinderen daar nog maar heel moeizaam uit
los te kunnen komen.
Houding van de leerkracht: meer dan andere kinderen hebben kansarme leerlingen op school
behoefte aan:
genegenheid en tederheid;
succeservaringen die hen overtuigen dat ze wat kunnen;
veiligheid en structuur. Een voorwaarde om zich te kunnen ontplooien;
begrip en respect. Sommige leerlingen gedragen zich agressief, ongenaakbaar, uitdagend of
ongenteresseerd op school. Bekijk ze niet als moeilijke leerlingen, maar als leerlingen die het
moeilijk hebben.
Laat armoede als onderwerp in je les sluipen. Laat kinderen voelen dat niet iedereen het thuis
even makkelijk heeft.

Verslaving

Wat is een verslaving?

verslaving is een toestand waarin een persoon fysiek en/of mentaal van een
gewoonte of stof afhankelijk is, zodanig dat hij/zij deze gewoonte of stof niet, of
heel moeilijk los kan laten. Het gedrag van de persoon is voornamelijk gericht op
het verkrijgen en innemen van het middel, of het handelen naar de gewoonte, ten
koste van de meeste andere activiteiten.

Het is pas een probleem, wanneer het gehele doen en laten van
de persoon in het teken staat van de verslaving. Dit ten koste
van het school- en sociaalleven.

Ondersteuning verslaafde leerling

1. Probeer het probleem zo goed mogelijk in te schatten.
Hoe erg is de verslaving? Is hij een dealer? Hoe lang is hij al verslaafd?

2. Spreek verslaafde leerlingen zo neutraal mogelijk aan.

Geen verwijten of beschuldigingen. Niet dreigen met sancties, wel de nadruk op regels en afspraken
binnen de school.

3. Vertrek vanuit de jongere voor hulp. Ga nooit op eigen houtje handelen, maar altijd in
samenspraak met de leerling. Geef de leerling alle informatie in verband met hulp
verleners.

Wat is de specifieke ondersteuningsnood van een

leerling met verslaafde ouders?

Voor zo ver mogelijk de problemen helpen analyseren

Indien nodig externe organisaties contacteren
Dispenserend omgaan met de leerlingen (niet hard straffen indien te laat, of dromerig)

 Luisteren naar de leerlinge

De leerling niet vervelen met opmerkingen waarom ben je moe of
vroeger in je bed kruipen
Begrip opbrengen voor de situatie, wanneer gedrag hieraan gerelateerd
kan worden, niet hard straffen.
De leerling de nodige info en hulp verschaffen, nooit verplichten!

School
- Preventie: projectdagen, spreekuren of praatgroepen
oprichten
- Duidelijke regels omtrent drugs/roken

Project dag

Los omgaan met de leerling.

De leerlingen niet opleggen dat mag niet
Op een speelse manier de boodschap meegeven
Proberen om de jongeren attent te maken op hun gedrag

4. Vluchtelingen

Aandachtspunten
1. Inschrijving is een warm moment.
2. Open en veilige sfeer
3. Duidelijke structuur
4. Kind zo gewoon mogelijk behandelen
5. Leerling verantwoordelijkheid geven
6. Ouders zoveel mogelijk betrekken
7. Samenwerking met het netwerk rond de school (OCMW, )
8. Leerling laten vertellen
9. Niet op zoek gaan naar alle verhalen: bescherm jezelf!
10. Zorg voor het welbevinden van de leerling.

Prioriteiten
1.
2.
3.
4.

Warm onthaal van de nieuwe leerling.

Het warme gevoel behouden.
Veilige omgeving samenstellen voor de leerling.
Beoordelen op vooral proces en niet product.

Organisatie
Onthaal van de leerling
Voor het onthaal: de komst van de nieuwkomer voorbereiden
(plaats in de klas, schriften, boeken,
-

Warm onthaal
Samenstellen van een ontwikkelingsplan
Info laten doorstromen (Via leerlingenvolgsysteem)
Netwerk in kaart brengen (CLB, tolken, OCMW, )
Duidelijk maken van de gewoontes

Organisatie
Integratie in het dagelijkse leven
- Leerling verantwoordelijkheid geven om dingen te doen.
- Snel de basistaal aanleren.

Organisatie
Afspraken voor alle leerkrachten:
- Evalueer vooral op proces en niet op product.
- Maak de lessen zo visueel en concreet mogelijk.
- Maak ruimte voor de leerling als hij het mogelijk heeft.
- Overleg zoveel mogelijk met het zorgteam.
- Deel je gevoelens met je collegas!

Organisatie
Afspraken voor de praktijkleerkrachten:
- Benut deze lessen om de taal aan te leren: voor, achter, links,
rechts,
- Laat de leerling zoveel mogelijk zelf doen.

Organisatie
Afspraken voor de leerkrachten Nederlands:
- Deze lessen zijn het moeilijkst: evalueer vooral op evolutie.

Organisatie
Het opstellen van een zorgteam:
- Zorgleerkracht aanstellen
- Leerlingenbegeleiding inschakelen
- Het CLB inschakelen

5. OMGAAN MET OUDERS TIJDENS EEN OUDERCONTACT

Oudercontact optimaliseren
- Een tafel in de gang met een bloemetje
- Een koekje op tafel
- Een boodschap zoals Blij dat je er bent! kunnen wonderen
doen
- Hulpcheques op tafel leggen: hier op kunnen de ouders zich
voorstellen, hun moeilijkheden beschrijven of vragen stellen.
- Iemand die de ouders onthaalt op een warme manier
- Alle leerkrachten in n ruimte zoals de sportzaal.

Meer ouders naar het oudercontact krijgen

- Oudermuur: kaartjes vd ouders met voorstelling van zichzelf met
foto en enkele invulvelden;
- Marktje: verkopen van oude of nieuwe dingen. De ouders leren
elkaar kennen en er komt geld in het laadje!
- Huiswerkklas: de ouders kunnen op school hun kinderen helpen
met huiswerk. De ouders leren de school, het schoolteam en
andere ouders kennen.
- Algemeen infomoment voor de ouders

Slechtnieuwsgesprek
Het slechte nieuws aanbrengen

- De ontvanger moet het idee hebben dat hij hoe dan ook
in zijn waarde wordt gelaten en wordt gerespecteerd.
- Zorg dat vooroordelen verdwijnen!

Een slechtnieuwsgesprek verloopt in verschillende fasen.

Die zien we op de volgende dias

Slechtnieuwsgesprek
1. Voorbereiding
Je bereidt het gesprek met de ouders voor. Je stelt al enkele
vragen samen die je zal gebruiken.
2. Inleiding
Je neemt een aanloop naar de volgende fase, het klap
geven. Je overloopt de resultaten stap voor stap en voert
een gesprek met de ouders.

Slechtnieuwsgesprek
3. Klap geven
Je laat de ouders zelf tot het besluit komen dat hun kind
geen goede resultaten heeft.
4. Verwerkingsfase inlassen
Je laat de ouders even bekomen. Je geeft ze de tijd om alles
even op een rijtje te zetten.

Slechtnieuwsgesprek
5. Advies geven
Je geeft de ouders en het kind advies. Hoe kunnen we het
volgend trimester anders aanpakken?
6. Afspraken maken
Als laatste maak je afspraken met de leerling en de ouders.
Wat wordt er verwacht van de leerling in het volgende
trimester?

Agressieve ouders op het oudercontact

Voorkomen
Agressiviteit kan je voorkomen door:
- Je voor te bereiden;
- Het gesprek zakelijk te houden;
- De ouders zelf ruimte te geven om te reageren;
- Niemand de schuld te geven;
- Samen oplossingen te zoeken.

Agressieve ouders op het oudercontact

https://www.yo
utube.com/wat
ch?v=FYtVFQCZ
uTI

Oplossen
- Ouders geruststellen, relativeren;
- Geen big deal van maken;
- Zelf rustig blijven;
- De persoon tot rust brengen;
- Het gesprek niet verder laten gaan;
- Niet in de verdediging gaan en niets persoonlijk nemen;
- Je eigen grenzen stellen;
- Kordaat zijn.