ASUHAN KEPERAWATAN PADA Tn.

R
DENGAN GANGGUAN SISTEM INTEGUMEN : COMBUSTIO
DI BANGSAL BEDAH RSUD KABUPATEN BREBES

Karya Tulis Ilmiah

Untuk memenuhi salah satu persyaratan
Dalam menyelesaikan program Diploma III Keperawatan

OLEH:
INAYATI ULIN NIMAH
NIM: 011.015

YAYASAN PENDIDIKAN PONDOK PESANTEREN AL HIKMAH 2

AKADEMI KEPERAWATAN AL HIKMAH 2 BREBES
BENDA SIRAMPOG BREBES
2014
HALAMAN PERSETUJUAN

Diterima Dan Disetujui Untuk Dipertahankan pada Tanggal 06 Juli 2014

Pembimbing I,

Pembimbing II,

Agustina Nur Arofah, S.Kep.,Ns

Slamet Wijaya Biantoro, S.Kep

Ketua Panitia
Ujian Karya Tulis Ilmiah,

Ahmad Zakiudin, SKM

HALAMAN PENGESAHAN

Karya Tulis Ilmiah

ASUHAN KEPERAWATAN PADA Tn R

DENGAN GANGGUAN SISTEM INTEGUMEN : COMBUSTIO
DI BANGSAL BEDAH RSUD KABUPATEN BREBES

Oleh :
Inayati Ulin Nimah
NIM : 011.015
Telah dipertahankan di depan penguji pada tanggal 6 Juli 2014
Penguji :

Tanda Tangan :

Penguji I

: Nur Islam, S.Kp

...............................

Penguji II

: Agustina Nur Arofah, S.Kep.,Ns

...............................

Penguji III

: Slamet Wijaya Biantoro, S.Kep

...............................

Brebes, 06 Juli 2014

Direktur Akademi Keperawatan Al Hikmah 2 Brebes
Direktur,

dr. H. Zunan Arif Budi Santoso, MM

DAFTAR RIWAYAT HIDUP

Nama

: Inayati Ulin Nimah

3

Tempat Tanggal Lahir

: Tegal, 22 Juli 1993

Agama

: Islam

Alamat

: Lebaksiu kidul RT 04 RW 05, Lebaksiu, Tegal

Nama Ayah

: Faizin

Nama Ibu

: Supiatun

Pendidikan

:
1. Madrasah Ibtidaiyah Islamiah 01 Lebaksiu
kidul, Lebaksiu, Tegal, lulus tahun 2005.
2. Sekolah Menengah Pertama Negeri 1 Lebaksiu,
Tegal, lulus tahun 2008.
3. Madrasah Aliyah Ali Maksum Krapyak,
Yogyakarta, lulus tahun 2011.
4. AKPER Al Hikmah 2 Benda, Sirampog,
Brebes, lulus tahun 2014.

KATA PENGANTAR

Puji syukur penulis panjatkan kehadirat Allah SWT, yang senantiasa

selalu melimpahkan rahmat dan hidayah-Nya, sehingga penulis dapat
menyelesaikan dan menyusun karya tulis ilmiah ini dengan judul ASUHAN

KEPERAWATAN PADA Tn. R DENGAN GANGGUAN SISTEM

INTEGUMEN : COMBUSTIO DI BANGSAL BEDAH RUMAH SAKIT
UMUM KABUPATEN BREBES.
Karya tulis ilmiah ini diajukan sebagai salah satu syarat untuk
menyelesaikan tugas akhir Ahli Madya Keperawatan pada Akademi Keperawatan
Al Hikmah 2 Brebes. Dalam penyusunan karya tulis ilmiah ini penulis banyak
mendapat bantuan, bimbingan, dorongan doa serta kerja sama yang baik dari
semua pihak, sehingga penulis dapat menyelesaikan karya tulis ilmiah ini. Untuk
itu, pada kesempatan yang baik ini, penulis mengucapkan terima kasih kepada :
1. K.H. Sholahudin Masruri, selaku pengasuh yayasan pondok pesantren AlHikmah 2.
2. dr. H. Zunan Arif Budi Santoso, MM, selaku direktur Akper Al Hikmah 2.
3. Drg. Oo suprana, M. Kes, selaku direktur RSUD kabupaten Brebes.
4. Edi Purwanto, S. Kep., Ns, selaku kepala ruang bangsal Bedah RSUD
5.
6.
7.
8.
9.

jabupaten Brebes.
Nur Islam, S.Kp, selaku penguji I
Agustina Nur Arofah, S. Kep., Ns, selaku dosen pembimbing I dan penguji II.
Slamet Wijaya Biantoro, S. Kep, selaku dosen pembimbing II dan penguji III.
Dosen dan Staff Karyawan Akper Al Hikmah 02.
Ayahanda, Ibunda dan adik tercinta atas doa dan dukungannya.
Penulis menyadari bahwa dalam penyusunan karya ilmiah ini masih perlu

disempurnakan, oleh karena itu penulis mengharapkan kritik dan saran yang
membangun dari pembaca, demi sempurnanya karya tulis ilmiah ini. Semoga
karya tulis ilmiah ini dapat bermanfaat bagi penulis khususnya, dan para pembaca
umumnya.

Benda, 6 Juli 2014

Penulis,

MOTTO DAN PERSEMBAHAN

semangat adalah kekuatan untuk menuju kesuksesan

Kupersembahkan karya yang sederhana ini kepada :

1. Ayahanda dan ibunda tercinta yang telah

membesarkan, membimbing dan memberikan
kasih sayang yang tulus kepada saya.
2. Adik tersayang, terima kasih atas support dan
doanya

DAFTAR ISI

Halaman
Halaman Judul.............................................................................................. i
Cover Dalam ............................................................................................... ii
Halaman Persetujuan.................................................................................... iii
Halaman Pengesahan................................................................................... iv
Daftar Riwayat Hidup ................................................................................. v

Kata Pengantar............................................................................................. vi
Motto Dan Persembahan ............................................................................. viii
Daftar Isi...................................................................................................... xiii
Daftar Gambar.............................................................................................. xi
Daftar Tabel.................................................................................................. xii
Daftar Singkatan.......................................................................................... xiii

BAB I : PENDAHULUAN.......................................................................... 1
A. Latar belakang......................................................................... 1
B. Tujuan Penulisan..................................................................... 4
C. Metode Penulisan.................................................................... 5
D. Sistematika Penulisan............................................................. 6
E. Manfaat .................................................................................. 7
BAB II : KONSEP DASAR ........................................................................ 8
A. Pengertian ............................................................................. 8
B. Etiologi................................................................................... 8
C. Klasifikas Luka Bakar ........................................................... 9
D. Patofisiologi............................................................................ 10
E. Phatway .................................................................................. 13
F. Manifestasi Klinis dan Temuan Diagnostik............................ 14
G. Pemeriksaan Penunjang.......................................................... 16
H. Penatalaksanaan ..................................................................... 17
I. Komplikasi ............................................................................. 22
J. Konsep Asuhan Keperawatan................................................. 23
BAB III : STUDY KASUS.......................................................................... 29
A. Biodata................................................................................. 29
B. Riwayat Kesehatan............................................................... 30
C. Pemeriksaan Fisik................................................................ 31

D. Pola Kegiatan Sehari hari.................................................. 34

E. Terapi................................................................................... 37
F. Pemriksaan Penunjang......................................................... 38
G. Laboratorium ....................................................................... 38
H. Analisa Data......................................................................... 39
I. Prioritas Masalah.................................................................. 40
J. Rencana Keperawatan.......................................................... 41
K. Tindakan Keperawatan......................................................... 42
L. Catatan Perkembangan......................................................... 46

BAB IV : PEMBAHASAN.......................................................................... 48
A.
B.
C.
D.
E.

Pengkajian............................................................................
Diagnosa Keperawatan........................................................
Intervensi Keperawatan........................................................
Implementasi Keperawatan..................................................
Evaluasi Keperawatan..........................................................

48
50
56
59
61

BAB IV : PENUTUP................................................................................... 65
A. Simpulan.............................................................................. 65
B. Saran..................................................................................... 66
DAFTAR PUSTAKA
LAMPIRAN

DAFTAR GAMBAR
Halaman
Gambar 2.1 Pathway ................................................................................... 13
Gambar 3.1 Genogram ................................................................................ 31

10

DAFTAR TABEL
Halaman
Tabel 3.1 Aktivitas ...................................................................................... 36
Table 3.2 Terapi ........................................................................................... 37
Table 3.3 Laboratorium ............................................................................... 38
Table 3.4 Analisa Data ................................................................................ 39
Table 3.5 Prioritas Masalah ........................................................................ 40
Table 3.6 Rencana Keperawatan ................................................................. 41
Table 3.7 Implementasi keperawatan .......................................................... 42
Table 3.8 Evaluasi keperawatan .................................................................. 46

11

DAFTAR SINGKATAN

Daftar Singkatan
WHO

Halaman

: World Healt Organitation ........................................................... 1

RSCM : Rumah Sakit Cipto Mangunkusumo ........................................... 3

LPG

: Liquefied Petroleum Gas............................................................. 3

RS

: Rumah Sakit ................................................................................ 3

RSUD : Rumah Sakit Umum Daerah ....................................................... 3

BUN

: Basal Ureum Nitrat .................................................................... 15

GGA

: Gagal Ginjal Akut........................................................................ 15

GFR

: Glomerolus Filtration Rate.......................................................... 15

GI

: Gastrointestinal............................................................................ 15

LPTT

: Luas Permukaan Tubuh Total...................................................... 16

BB

: Berat Badan ................................................................................ 16

PO2

: Tekanan oksigen ......................................................................... 16

PCO2

: Tekanan Karbondioksida ............................................................ 16

12

CO

: Carbonmonoksida ....................................................................... 16

UGD

: Unit Gawat Darurat...................................................................... 18

ABC

: Airway, Breathing, Circulation ................................................... 18

NGT

: Naso Gastric Tube........................................................................ 18

RL

: Ringer Laktat .............................................................................. 19

ml

: mililiter ....................................................................................... 19

kg

: Kilo gram .................................................................................... 19

NaCl

: Natrium Klorida ......................................................................... 21

SMA

: Sekolah Menengah Atas ............................................................. 29

Tn

: Tuan ............................................................................................ 29

Ny

: Nyonya ........................................................................................ 29

IGD

: Instalasi Gawat Darurat .............................................................. 30

DM

: Diabetes Militus .......................................................................... 30

GCS

: Glasgow Coma Scale................................................................... 31

EVM

: Eye, Verbal, Motorik ................................................................... 31

cm

: centimeter ................................................................................... 32

: Inspeksi ....................................................................................... 33

Pe

: Perkusi ........................................................................................ 33

Pa

: Palpasi ......................................................................................... 33

: Auskultasi ................................................................................... 33

BJ

: Bunyi Jantung ............................................................................. 33

tpm

: tetes per menit ............................................................................. 34

BAK

: Buang Air Kecil .......................................................................... 35

13

BAB

: Buang Air Besar .......................................................................... 35

WIB

: Waktu Indonesia Barat ................................................................ 35

gr

: gram ............................................................................................ 37

mg

: miligram ...................................................................................... 37

IV

: Intra Vena .................................................................................... 37

DS

: Data Subjektif ............................................................................. 39

DO

: Data Objektif .............................................................................. 39

b.d

: berhubungan dengan ................................................................... 40

TTV

: Tanda-tanda Vital ........................................................................ 41

TD

: tekanan Darah ............................................................................. 42

: Nadi ............................................................................................. 42

RR

: Respiration Rate .......................................................................... 42

: Suhu ............................................................................................ 42

14