Вы находитесь на странице: 1из 52

Kristian Tlangau

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau
Kum 106-na
Editor
Joint Editors

December 2016

Bu 1,251-na

:
:

Rev. Dr. C. Chawnghmingliana Ph. 2316411(R)


Rev. P.C. Pachhnga
Upa H. Ronghka
Upa Prof. R.L. Thanmawia
Rev. P.B. Mankima
Business Manager : Upa C. Lalbiaktluanga
Synod Office, First Floor
Mission Vng, Aizwl 796 001
Office Phone 2324590; e-mail: kristiantlangau@yahoo.co.in
Kum khat lk man : Rs. 50.00
A man pe leh a bu la duh chuan Business Manager, Synod Office First
Floor, Mission Vng, Aizwl hriattr tr.
Thu chhuahte hi Editor ngaih dn a ni vek kher lo.

A CHHN GA T HU AW MT E

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Editorial
Mizoram Synod
Lwrkhwm
Zawhna leh Chhnna
Sermon: (1) Lal pianna Bethlehem an thleng lo
(2) Harhna dik
Krismas chungchnga zawhnate
Zawh tr kawng chht ngun
CWM General Assembly
Snna

1
2
8
12
17
21
27
32
36
42

Synod Puipate
Moderator
Secretaries

: Rev. H. Lalrinmawia
: Upa H. Ronghka (Sr.)
Rev. Lianhmingthanga Sailo (Jr.)
Finance Officers
: Rev. P.C. Pachhnga
Rev. H. Remthanga
Statistician
: Rev. R. Lalchangliana
Sr. Executive Secretary : Rev. Lalramliana Pachuau
Executive Secretary : Rev. B. Sngthanga

The Organ of the Presbyterian Church, Mizoram


www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Editorial
THLARAU TN CHAWLHNA
Mari, Marthi, leh Lazara te unau hi Bethani khuaa awm
an ni. An inah Lal Isua a thlengin a eiin a in \hn. |um khat chu
Isua leh a zirtrte an zin pahin Marthi te inah an thleng leh a.
Marthi chu ei rawng bwlin a buai hle a. Chutih lai chuan Mari
erawh chu Isua ke bulah \huin thu a ngaithla kauh kauh a. Marthi
thinin a tuar ta lo va, Isua hnnah chuan a laizwn Mari chu
rawngbwl ve tra hrilh trin a ti a. Isua erawh chuan, Marthi,
Marthi, thil tam tak i ngaihtuaha i buai a nih hi. Thil pakhat chauh
a pawimawh e. Marin chan \ha chu a thlang a, chu chu i lksak
tr a ni lo, a tihsan ta daih a.
Thil pakhat chauh pawimawh chu eng nge ni ta ang? Isua
hian a sawi rwt si lo. Mahse, Marin chan \ha chu a thlang a, i
lksak tr a ni lo a tih hian Isua sawi tum chu a tr lang wm e. Thil
pahnih zir tr a awm:
Pakhatnaah chuan he thawnthuah hian Marthi chanchin \ha
lam hian sawi a hlawh lo hle. Mi dangte tna inpe phal tak a ni.
Mikhual a thleng a, ei tr a buatsaihsak a, nuam taka chntr a duh.
Mi dang mamawh phuhrksak duh mi a ni.
Pahnihnaah chuan Isua ngaih pawimawh ber kan hmu mihringin thil pawimawh kan tih zawng zawng aiin Isuan Pathian
thu a ngai pawimawh. Chu chu Marin a chang tlat. A ram leh a
felna zawng hmasa ila, kan thlarau tn chawlhna kan hmu ang.

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

October 15-16, 2016 khn


Cachar Tlngram Presbytery
hmangin Rev. B. Sngthanga,
Exe. Secretary a kal.
3. MTC Farewell cum
Graduation
Oct. 3, 2016 khan 13th
batch Short Course Missionary
Executive Secretary
Trainees, Farewell cum
i/c Publicity, etc.
Graduation, MTC Chapel-ah
neih a ni a. Rev. Dr. K.
1. Chhawmdwlna pe
Tn hnaia harsatna hrang Lalrinkima, Principal-in
hrang twk mi chi hrang hrang - inkhwm a kaihruai a, Rev. B.
Executive
khawsak harsa, damlo \anpui Sngthanga,
ngai, vnduaina twk, savawm Secretary in certificate hlan leh
seh, in kng leh thing tla thusawina hun a hmang.
chhngkaw 21 hnnah Synod 4. SMTC
Relief Fund a\angin chhawmOctober 4, 2016 khn Synod
dwlna `96,000 pk a ni.
Multipurpose Training Centre
(SMTC) chuan an din champha
2. Zin
October 13-14, 2016 khn kum 20-na pualin Blood
Churachandpur-ah Manipur Donation Camp an buatsaih a.
Area Committee hmangin Rev. Synod Hospital, Durtlnga damlo
H. Lalrinmawia, Moderator, mamawhte tn thisen unit 16 an
Upa H. Ronghka, Synod pe. SMTC hian kum dangah
Secretary, Rev. Lalramliana pawh Synod Hospital tn thisen
Pachuau, Sr. Exe. Secretary, an lo pe tawh \hn a ni.
Rev. R. Lalnuntluanga, Rev.
Lalchhuanawma, Upa C.
Thansiama, Upa Lalramthanga
leh Upa R. Vnlalduha,
Committee Member te an kal.

5. MSSU
October 11, 2016 khn
Dwrpui Kohhran VBS
hmanpuiin Pu John Lalhruaitluanga, Asst. Co-ordinator leh
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Upa Lalrosnga Colney, Office


Assistant te an kal.
October 29-30, 2016
khn Noagang Bial Zirtrtu
Training neihpuiin Upa
Lal\hahluna Ralte, Asst.
Coordinator leh Upa S.
Kpzathanga te an kal.
6. Worship Dept.
October 11-14, 2016 khn
Damparngpui Bialah Solfa
Camp neihpuiin Pu Lalromawia,
Senior Instructor leh Tv.
Lalduhsnga te an kal.
7. Education
October 11, 2016 khn
PES, Northern Area Sports
hmanpuiin Khawruhlianah Upa
DP Biakkhma, Supervisor of
Schools a kal.
October 30, 2016 khn
PES, Zemabwk School Day
hmanpuiin Upa DP Biakkhma
a kal.
8. K|P
October 13-15, 2016
khn Mamit Bial Evangelical
Seminar/Training neihpuiin Pu
PC Biakmuanpuia, Asst.
Secretary leh Nl. Lalfamkimi,
Comt. member te an kal.
October 14-15, 2016 khn
East Phailng Branch Diamond

Jubilee lawmna hmanpuiin Tv.


Joseph Lalsngzuala leh T.Upa
PC Lalropuia, Comt member te
an kal.
October 15, 2016 khn
Airfield Vngthar Bial
Leadership Training neihpuiin Pu
F. Lalremruata leh Dr.
Lalrotluanga, Comt. member te
an kal.
October 17, 2016 khn
Vnghnuai Branch Diamond
Jubilee lawmna hmanpuiin
Rev. Zothansnga, CK|P
Leader a kal.
October 27-30, 2016
khn East Lungdr Branch
Diamond Jubilee lawmna
hmanpuiin T.Upa Ngrhmingliana, Asst Leader leh T.Upa
Zomuana Rlte, Comt. Member
te an kal.
October 29, 2016 khn
Zuangtui Branch Leadership
Training neihpuiin Dr. David C.
Vnlalfakawma leh Nl.
Lalfamkimi, Comt. Member te
an kal.
October 29, 2016 khn
Madanrting Branch Diamond
Jubilee lawmnaah Rev. B.
Sngthanga, Exe. Secretary-in
hun a hmang.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

9. Trust Dept.
October 12-13, 2016 khn
Champhai Vngthlang Pastor
Quarters ram en fiahin T.Upa
Thangliankhma, A.E. a kal.
10. Campus Ministry
October 14, 2016 khn Blue
Star Academy, Bwngkwnah
hun an hmang a, Oct. 15, 2016
khn Synod Conference
Centre-ah Seminar on Atheism
tih thupui hmangin hun an hmang
a. Chawhma lamah Dr. C.
Lalhrekiman Zu leh Ruihhlo
chungchng tih thupui hmangin
paper a present a, chawhnu
lamah Rev. Lalchungnunga,
Director, Campus Ministry-in
Atheism chungchng tih thupui
hmanga paper a present chu
zir ho leh a ni. He Seminar hi
College hrang hranga zirlaite
tna buatsaih a ni a, Synod
Campus Ministry, MEGF leh
AI CEU \ang kawpin an
buatsaih a ni.

PC Vnlalrova, O/A, T.Upa


David Lalnunfela, O/A te an kal.
12. Kohhran Hmeichhia
October 13-26, 2016
khn PWF, Good will visit to S.
Korea Programme hmangin S.
Korea-ah Pi H. Lalpianthangi,
General Secretary leh Pi Sailti,
Asst. Secretary te an kal.
October 15-16, 2016
khn Khawhai South Bialah
Kristian Chhngkaw Campaign
neihpuiin Pi Tlngmawii, Pi
Lalnuntluangi leh Pi Lalbiakhluni,
Comt. member te an kal.
October 27-28, 2016
khn Madanrting Kohhran
Golden Jubilee lawmnaah Pi
Rinchawii Chairman leh Pi
Rllianthangi, Fin. Secretary te
an kal.

13. Social Front


Synod Social Front leh
Champhai
Vngt hlang
Kohhran \ang kawpin an
buatsaih Aluminium Mistiri
11. Finance
Training chu October 14, 2016
October 15-16, 2016 khn khn khr a ni.
October 21-23, 2016
Sakawrdai Bial chhng kohhran
hrang hrangah Finance chhng khn Chhingchhp
Campaign buatsaih a ni a, hemi Vnghlun Kohhranah Intodelh
hmanpui hian Tv. Zaihming- Seminar neihpuiin Dr.
thanga Fanai, Accountant, Upa Sait hantluanga, Resource
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Person, Upa Zothanmawia leh


Pu Lalremruata, Campaigner te
an kal.

Committee member leh Pu C.


Lalramthara, Revival Speaker te
an kal.
October 28-30, 2016
14. Mission Board
khn
Lungleiah District Revival
October 22-23, 2016
Meet hman a ni a, hemi hmanpui
khn Kolasib Vnglai Bial
hian Rev. K. Rolungmuana,
Pavalai Meet hmanpuiin Rev.
Director, Synod Revival, Pi C.
K. Lalrinmawia, Secretary,
Vnlalnunziri leh Pi Mahmingi
SMB a kal.
(Mission Veng) te an kal.
October 24 - Nov. 2,
October 29-30, 2016
2016 khn Synod Mission
khn District hrang hrang Board hnuaia Mission Field
Saiha, Lawngtlai, Champhai
hrang hrang - Delhi, Lucknow,
Mamit-ah te District Revival
Siliguri, Nepal, Patna, Jharkhand
Meet hman a ni a, Oct. 28-30,
Field tlawhin BEC member-te
2016-ah Lunglei leh Serchhiphmun hrang hranga in\hen darhin
ah Dictrict Revival Meet hman
an kal.
a ni bawk. He meet hi Revival
15. Revival Dept
Committee leh Revival Speaker
October 11-16, 2016 ten an hmanpui.
khn Synod Revival bul tumin
16. Board Committee hrang
Synod Revival Camping Center,
hrang an \hu
Neihbawihah camping buatsaih
Synod Inkhwmpui atna
a ni a, speaker chu Lalthara,
Synod Depart ment hrang
Servant of God a ni. Camp lt
hrangte inruahman lwkna
zawng zawng hi mipa 53,
Committee chu October 17,
hmeichhia 6 an vaiin 59 an ni.
2016 a\ang khn an \hu \an a,
October 16, 2016 hmang hetah hian Department leh
khn Kolasib District-ah District Board Commit t ee hrang
Revival Meet, Kolasib hrangten Presbytery a\anga thu
Diakkwn Biak Inah hman a ni lt bawh zui ngai leh thu
a. Hemi hmanpui hian Upa JH pawimawh dangte an rel
Ramnghnglova, Revival hlawm a ni.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

17. Pastor Nupui intawh


khwm vawi 38-na
October 11, 2016 khn Pi
Zaii Hall, Synod Conference
Centre-ah
Presbyterian
Kohhrana Pastor leh Pro. Pastor
nupui Intawh khwm vawi 38na hman a ni a, Pastor nupui 141
an tel thei. Chawhma lamah
Pastor Nupui tih thupui
hmangin Revd Chuau\huaman
thuchah a sawi a, chawhnu
lamah Pi Lalnilwmin
Drthlalang tih thupui hmangin
thuchah a sawi bawk. Sawi
hona hun hman zui a ni a, tlaiah
zanriah an kl ho nghl.
18. Thawktu thar
Synod Service Board chuan
John Williams Hospital, Lungleia
Office Assistant hna Contract
Basis-a thawk trin Lallungmuana s/o B. Lalzrzova,
Lunglei Bazar Vng a la thar.
19. Praise On tluang taka
zawh a ni
Synfo & Inkspot Digiprint
Solutions buatsaih Praise On chu
October 28, 2016 zn khn
Bungkwn Kohhran Golden
Hall-ah result puana khrna hun
hman a ni.

Final-ah hian a \ha zual mi 10


thlan chhuahte hla pahnih
hmangin an inel leh a. Chuta an
result chu hetiang hi a ni:
Pakhatna: R. Lalrinmawii,
Leitan
Pahnihna: Zorinsnga
Sailo, Ramhlun North
Pathumna:
Cindy
Lalthanpuii, Tlngnuam
Heng bkah hian Special
Award dawngtute chu:
Best Performance: Cindy
Lalthanpuii, Tlngnuam
Most Promising: Irene
Laldingngheti, Tuikual South
Most
Inspirational:
Lalruatfeli, Lunglei Chanmari
Best Participation: K|P,
Bngkwn Branch (mi 12 an tel).
Praise On-a pakhatna hian
`80,000 a dawng a, pahnihnain
`40,000 leh pat humnain
`20,000 an dawng. Hei bkah
hian Casio keyboard an dawng
vek bawk a, citation leh trophy
an dawng tel bawk a, an branch
te hnnah microphone pk an
ni bawk. Top 10-a lang chinte
hian `5,000 \heuh an dawng.
Synfo chuan pakhatna a\anga
pathumnate hi a thlwnin Music
Video a siamsak vek bawk ang.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

19. Kum 2017 Puitling


Sunday School Zirlaibu a
chhuak ta
Mizoram Presbyterian
Kohhran chuan nakum 2017-a
Puitling Sunday School zirlaibu
tr Thupuan Hrilhfiahna Rev.
Lalramliana Pachuau ziak chu a
peih fel ta a, Synod Bookroom
chuan dwr hrang hrangah lei
theihin a chhawp chhuak leh ta.
Zirlaibu hi a bung indawta
hrilhfiahna leh chhui zauna a nih
avngin kum dang zirlaibu angin
\hen hrang a awm lo va, zirlai 47
awmin phk 285 zeta chhah a
ni bawk.
Mizoram Presbyterian
Kohhran Puitling Sunday School
zirlaibu hi lehkhabu mal khaiah
chuan chhut tam ber niin copy
80,000 chhut a ni. Mizoram
Synod hnuaia kohhran zawng
zawngte zirlaibu a nih bkah
Presbyterian Church of Myanmar
(PCM) hnuaia Phai Synod pum
pui chuan an zirlaibu atn an
hmang ve nghl zl a. Presbyterian
Church of Myanmar leh Mizoram
Synod Partnership Agreement
angin Mizoram Synod chuan
kumtin Copy 1000 zet a thlwnin
Presbyterian Church of Myanmar

hi a pe \hn a ni. Hei mai bkah


hian Myanmar-a Methodist
Kohhrante chuan Mizoram
Presbyterian Kohhran zirlaibu
hi an zirlaibu atn an hmang ve
\hn bawk.
21. Moderator Programme
Synod Moderator Rev. H.
Lalrinmawia chuan hetiang hian
hun a hmang:
October 6-9, 2016:
Champhai S Presbytery
hmanpui
October 13-14, 2016:
Manipur Area Committee,
Churachandpur
October 23, 2016
(Pathianni)
Chawhnu: Durtlng Kohhran
(Durtlng Bial)
Zn: Kanan Kohhran
(Vaivakwn Bial)
October 29, 2016 (Inrinni)
Chawhnu: Sihfa North Biak In
hawn
Zn: Hmrvng Kohhran
(Saitual Bial)
October 30, 2016
(Pathianni) Chawhma: Vnglai
Kohhran (Saitual Bial)
Chawhnu: Chhim Vng
Kohhran (Saitual Bial)
Zn: Saitual Kohhran
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Isua an zalhna lung


khum (limestone bed)
hmuh chhuah a ni
Thil hlui lai chhuaktu
(archaeologist)-te chuan Old
Jerusalem-a Church of the Holy
Sepulchre an zir chiannaah
chuan Isua Krista a thiha a
thawh leh hmaa an zalhna chinai
lung khum hmu chhuak niin an
insawi a. National Geographica mi Fredrik Hiebert chuan,
Min \hwng khawp mai, ka
khp te pawh a khr hial a ni,
hetiang thil hi kan lai chhuak ang
tih rng ka beisei lo, a ti. A sawi
zlnaah, Zaa za chuan a ni e,
kan ti ngam chiah lo na a;
amaherawhchu, he thln hi kum
tam tak chhng chu khawih
sawn lohin a awm tawh tih a
lang a, scient ist - t e leh
historian-ten kum tam tak an
lo buaipui tawh chu a ni ngei
e, a ti. An thil hmuh chhuahah
hian he lung khum hi he lai
Biak In an tihchhiat te, suasam

10

leh siam \hat a nih lai pawhin


khawih chhiat leh tihsawn a ni
miah lo tih a lang bawk.
He inphmna lung khum hi a
ngai ngaiin an laih chhuahnaah an
dah leh a, khawih danglam
emaw, khawih sawn emaw an
phal chuang lo a ni. He Biak In
(Church of the Holy Sepulchre)
leh Isua an phmna hmun siam
\hat leh chei \hat hna hi Greek
Orthodox, Roman Catholic leh
Armenian Orthodox Kohhranho
\ang kawpa thawh a ni a. Isua
thln pwn lam tihfai leh chei
\hata thuam \hat nn hian US
dollar maktaduai 3.4 ruahhman
a ni a, an tum ber chu hun lo
awm zl tra \hangtharte tna
hmuh theih leh tlawh theih tra
vawn \hat a ni.
- CHRISTIANPOST

China rama Pastor


pakhat damna
testimony
Pastor Zhang Heng, China
Gospel Mission-a an Director
leh Zaidao Kohhran, Beijing,
China-a Pastor senior ni bawk
chuan New York-a Movement
Day Global Cities tih hun an
hmannaah damna mak tak a
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

chan chungchng sawi chhuakin,


amah leh a chhngte Kristian an
nih dn chanchin mipui kal
khwmte a hrilh a. The Christian
Post-in a tr lan dnin, Pastor
Heng hian natna mak tak mai,
doctor-te pawhin eng nge a nih
an hriat theih loh chu a naupan
lai a\angin a vei a, a natna chuan
amah chu a tizeng bawk a,
mahni intihhlum hial pawh a lo
tum tawh \hn a ni. Kum 1979
khn a nun hrehawm leh tuihl
lutuk chuan thuhriltu pakhat koin
Isua chanchin hrilh trin a ngn
a, Ka thlarau damna ai mah in,
ka taksa damna ringawt ka
rilruah a awm zwk a ni, a ti.
Dam a chk m avng chuan
chaw nghei \awng\ai hun a
hmang a, a ni sarih ni chuan
Pathianin tidamin a zeng pawh
chu a dam ta nghl a. Pastor
Heng-a chhngte pawh chuan
mak an ti m m a, Isua Krista
chu ringin Kristianah an inpe
nghl bawk a ni. Pastor Heng
chuan Pathian tihdamna a chan
chu duh twk mai loin
rawngbwl hna a \an a, kohhran
te dinin, ram pum huap
missionary tirh chhuah lamah \an
a la nasa m m bawk a ni.

11

Kristian a nih vng hian Jail-ah


kum thum lai a tn phah tawh
bawk. China ramah Kristiante
hian tuar reng mah se, ringtu an
pung tual tual a, Pathian
hnathawh nasa takin a lang reng
a, Kristian hi maktaduai 100 vl
awm tawha chht a ni bawk.
- CHRISTIANHEADLINES

North Korea Kristiante


\awng\aina
Kristian pwl (organization)
pakhat North Korea-a
Kristiante harsatna tawh \anpui
tr leh buaipuitu znga mi pakhat
chuan mak tak maiin North
Korea Kristiante hian anmahni
zalnna leh nawmsakna tr dlin
an \awng\ai lo va; mahse,
khawthlang mite pawisa leh
khawvl hausakna buaipuia hun
hmangte an \awng\aisak \hin thu
a tr lang. Rev. Eric Foley, Voice
of the Martyrs Korea-a an
hotupa chuan North Korea
Kristian pakhat chuan an rama
rorlna hrehawm tak chu thlk
a nih theih nn an \awng\ai ngai
loh thu a sawi tih a tr lang bawk.
International Christian Concernin a tr lan dnin North Korea
rama Kristiante tawrhna hi kan
rin phk aiin a nasain a hrehawm
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

12

zwk a, ringtute chu zawn


chhuaha, tntir an nih bkah
tihhlum hial an ni \hn.
Kristian pakhat chuan, Min
lo \awng\aipui ula, keini pawhin
kan \awng\aipui reng che u a ni,
thil tam tak in nei a, in rinna hi in
pawisa leh in zalnnaah in nghat
nasa lutuk a. North Korea-ah
chuan pawisa leh zalnna kan nei
lo; amaherawhchu, Krista kan
nei a, chu chu kan tn chuan a
twk m m a ni, tiin a sawi.
Rev. Foley chuan khawthlang
Kristiante hian North Korea
Kristiante zalnna ai mahin
tihduhdahna leh hrehawmna
krah pawh huaisen tak leh
chhl taka Krista tna an nun zl
theih nn kan dlsak a
pawimawh zwk a ni, a ti.
- CHRISTIANPOST

tr leh mi dangin zalnna an


neihna tra kan thawh dwn
chuan mi tinin sakhaw zalnna
kan chan theihna trin kan bei
tr a ni, a ti. A sawi zlnaah
chuan, Hmun hrang hranga
awmze nei taka mi thah leh
sawisak te, mrtarna te kan hmu
reng a ni, a ti bawk.
Kristiante tihduhdahna
chungchng chhui chiangtu pwl
Open Doors-in khawvl ram 60
chuang a\anga a chhinchhiah
dnin November 1, 2014 leh
October 31, 2015 inkr khn
Kristian 7000 chuangin nunna an
chn a. Hetiang hun huam
chhng ang tho 2016 atna an
chhinchhiahnaah chuan kum
hmasa lam aiin 3000 chuangin
nunna chn hi an tam zwk
bkah Biak In 2400 chuang
beiha tihchhiat a ni bawk.
Khawvlah Kristiante
Hng t hil t hleng leh
an chp telh telh
Kristiante
tihduhdahna hluar
European Union special
envoy Jan Figel-an International chhan ber pakhat chu Islamic
Freedom of Religion or Belief firfiak pwl Islamic State,
Day hawnnaa a thusawinaah Boko Haram leh Al-Shabaab
chuan Kristiante hi kan chp telh te Middle East leh Africa rama
telh a, khawvl mihring zaa an rawn lian chho zl leh ram
sawmsarih panga chuan sakhaw rawn la chho zl hi a bulpui ber
zalnna an nei lo tih a tr lang. a nih thu tr lan a ni bawk.
Mihring zalnna hi ding chang
- CHRISTIANPOST
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

13

Maharastra-ah Hindu
firfiakten Pastor sawisa

a. Khwnvrtuia leihin hal hlum


an tum bawk. Nasa taka an
Maharastra state-a Hindu sawisak hnu pawhin Lal Isua fak
firfiakte chuan an hruaitu chung zlin a \awng\ai a, chumi
Gurunath, Shri Ram Foundation chuan a sawisatute thin a tirim
(Shri Ram Pratishtan Sanghtan) zual hle a. Ngawi trin an vau a,
president hoin Pastor Prasanth chil te chhk khumin an zun
Bhatnager (45) chu nasa takin khum bawk a, Hetianga nasa
an sawisa a. House of God taka min sawisak hnua ka dam
Kohhran Pastor Bhatnager leh chhuak leh thei hi thilmak a ni a,
Kristian dang palite chu Taloja kan chunga thil thleng avng hian
khua, Raigad District, Pat hian hmangaihna leh
Maharastra-ah damlo \awng\ai- rinawmna chiang takin ka hmu
sak leh Bible tract sema an kal a ni, tiin Pastor hian a sawi.
kual chu Hindu firfiakte hian an
A sawisatute hian an khaw
man a, Public Hall-ah kalpuiin bul daiah nikhaw hre lovin an
an tract sem te chu chhuhsakin hnutchhiah a. Police-te chuan
zawhna hrang hrang an zwt he thil thleng avng hian FIR
bawk. Hindu firfiakte hi pung an ziak lt bawk a ni.
khwm zlin an mi hrnte hi Tihluihnaa Kristiana inlehtr tu
thahah an vau bawk a, a hnu mah an awm lo va, Bible tract
deuhah chuan an mi hrn palite te pawh a la duh lo chu tu mah
chu mi dang tna \awng\ai tawh pk luih a ni bawk lo a ni.
lo tra vauin an chhuah ta a ni. |awng\aisak tra min ngenin
Chutih laiin Pastor Bhatnager
chu car-ah phurin hmun dangah
an kalpui ta daih a. Hmun
fianrialah hruaiin tihluihna hmanga
Kristiana mi dang inlehtrah an
puh a, thingtlng mite rilru
tibuaiah an puh bawk. Thrtianga
vuain, nasa takin an sawisa a,
pistol-a tinin kah hlumah an vau

kan \awng\aisak a, Biak Inah


pawh anmahni duh thu ngeiin
an rawn inkhwm a ni, tu mah
tihluihnain Kristiana inpe trin
kan ti ngai lo, anmahni duh thu
ngeiin an rawn inpe a ni, tiin
Pastor Bhatnager chuan a
sawi bawk.
- CHRISTIANNEWS.NET
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

14

chuan What a day of rejoicing


that will be! tih a ni a. In tih ai
chuan tuna kan hla bu-a a awm
mek dan ni tih hi a dik zawk
hmel e.
Upa R. Lalbuatsaiha,
Jubili Kohhran, Mission
Vngthlang zawhna
Z. Kristian Hla Bu No. 495naah hian chng khatna tlar
thumnaah Vnram in ng leh
malswmna, kan tn a han
buatsaih ang, a ti a. A
thunawnah hian Vnram
kan thlen hun chuanin, Chu ni
ropui chu kan lwm m m
ang, a ti a. Heta chu ni ropui
a tih hi eng ni ber nge ni ang
le? Vnram in ng a han
buatsaih ang, a tih hi ni zwk
wm tak a ni a. Chuvngin,
vnram kan thlen hun
chuanin chu in ropui chu kan
lwm m m ang, tih ni ta
zwk sela a hla thu nn pawh
hian a inrem zwk si a. Chhut
leh hunah chuan ni ropui ti
tawh lovin in ropui tiin thlk
ta ila a inrem zwk wm e. Ni
ropui, lawm m m tr a tih
hi sawi fiah leh sawi chian
theih a ni em?
Ch. Chu ni ropui chu kan lawm
em em ang tih hi saptawngah

T. Upa Lalbiaksiama,
Chekwn zawhna
Z. Synod hian bengngawng
leh \awngtheilote zaizira
Pathian thu hrilhna tr biak
in (sign language church) hi a
nei tawh em? A nih loh pawhin
hetiang lam hawi hma lkna
hi a nei tawh em? Lo la nei lo
ni ta se, hma lkna chi a ni
ang em?
Ch. Kan Synod hian
bengngawng leh \awngtheilote
zaizira Pathian thu hrilhna tr
biak in (sign language church) hi
kan la nei lo. Hetiang lam hawi
hma lkna pawh hi kan la nei lo
a ni ang. Hetiang lama hma lak
kan duh a nih chuan Inkhawmpui
kal tlangin Synod Inkhawmpuiah thlen chi a ni ang.
PC Lalringliana (Sena)
zawhnate
Z.1. Kohhran Upate leh
Pastor-te an lo boral hian in
lama vui zawhah Biak In
lamah vui leh a ni \hn a, hei
hi inchawimawina thil nge,
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

tnlai hunah hian a


buaithlkna chen a awm tawh
lo maw?
Ch. Kohhran Upa leh Pastor te
Biak In lama kan vui thin hi
inchawimawina leh induhsakna
niin a lang. In lama hun kan hman
hi chu vuina tiin kan sawi ngai
lo va, thlahna tiin kan sawi thin.
Biak Ina hun kan hman hi vuina
tia kan sawi dan chu a ni.
Z.2.
Presbyterian
hi
inkhwmpui thurla kal kan
ni a, Kohhran mal thu Bialah,
Bial thu Presbytery-ah,
Presbytery thu Synod-ah.
Chutianga rorlna inlalwn
chu a ni. Ka zawh duh tak chu
Kohhran mal hian Bial
Inkhwmpuia thurl tr
agenda hi Bial Inkhwmpuiah
a chhawp chhuak \hn a, he
aganda hi kohhran mala Bial
Inkhwmpui palaiten inlung
rual taka an siam tr nge,
Upaho siam tr? Palaite hian
mahni kohhran agenda
siamnaah hian zalnna an nei
ve em, nge member aiawh
tihkimna mai, kohhran mal
agenda te hi kohhran mal Bial
Inkhwmpui palaite hian thlr
hova, sawi ho hnua Bial
Inkhwmpuia chhawp chhuah

15

ni thei se a va \ha wm e.
Hemi chungchngah hian
Synod hian inkaihhruaina a
nei em?
Ch. Bial Inkhawmpui Agenda hi
Kohhran Committ ee-in a
buatsaih thin. Bial Inkhawmpui
Agend siam dawn hnaiah
Kohhran Committee a thu thin
a. Chuta ngaihtuah tur chuan
Kohhran mi tu pawh thu theh luh
duh nei chuan Kohhran Secreaty
hnenah theh luh theih a nih thu
Kohhran Secretary ten Pathian
Biak Inkhawmah an puang thin,
Kohhran mipui tan thu ngaihtuah
tur theh luhna hun Kohhran
Committee-in a siam sak thin.
Chutiang chu kan kal dan a ni.
Kohhran mal agenda te kohhran
mal Bial Inkhwmpui palaiten
thlr hova, sawi ho hnua Bial
Inkhwmpuia chhawp chhuah hi
kan ti ngai lo.
Upa B. Dngkhma,
Bairabi South zawhna
Z. Kristian Hla Bu No. 398na Nangni chhandam fate
tho ru, Hruaitu Krista blte
chu tiha bl tih lai hi
kohhran hruaitute pawhin
kan lam (sawi) dn a inang lo
nual a, bl (chaw chhum bl)
tia ri snga lam tr nge, ri
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

16

hniama lam tr? Ri snga lam


hi a dik zwk a nih phei chuan
a hla thu awmzia hi sawi fiah
deuh a va \ha ve.

thei kum bithliah atn mipa kum


21 leh hmeichhia kum 18
pumhlm a tih avngin sawrkr
thu chhuak hi kan hmang zui ve
Ch. Bl tih hi a ri hniama lam ta (SEC 230:41). Kohhran
Statistics-a puitling kan chhiar
tur a ni e.
dn leh Inneih chungchnga
Upa Vnlalsiama,
puitling kan chhiar dn a inang
Tuithiang zawhnate
lo a nih chu, hei hi ngaih pawlh
Z.1. Kohhran inchhiarna loh hrm ni se.
form-a puitling baptisma
chang tawh, dn la zawh kim Z.2. Kohhran inchhiarna
lo (column 2) tihah hian form-a column 12-naah hian
puitling tih tak hi engtin nge naupang kum ruk chin leh a
kan hrilhfiah ang? |hen- hnuai lam zt tih leh column
khatin kum 14 an nih chuan 13-naa kum ruk chung lam
pui t l i n gah Syno d- i n a zawng zawng tih hi Upaten an
chhiar an ti a, kum 14 ni bial \heuh uluk taka chhiarin
tawh mah se, dn la zawh a zt an tr lang a. Mahse, Bial
kim lote chu full member statistician form-ah tr lanna
tr column a awm leh si lo va,
an ni dwn em ni?
he column 12&13-na hi awmze
Ch. Kohhran inchhiarna nei lo inchhiarna niin a lang a,
(statistics) bkah chuan kum 14 paih mai a va \ha m!
la pumhlm lo leh a hnuai lam Ch. Kumina Statistics Form
zawng hi naupangah kan ngai a. Khaikhwmna (Bial Statistic
Baptisma chang tawh siin kum Form i tih hi) chhut tharah khn
14 a pumhlm tawh hnu pawha Column lian X-na ziak leh chhiar
Dn a la zawhhkim loh cheu thiam (Literates) kha chhut tel a
chuan Puitling, baptisma chang, ni ta lo va. Kohhran inchhiarna
dn la zawhkim ngai lo kan ti form phk mal leh a
\hn. Inneihna chungchng bkah khaikhwmna Presbyterian
erawh chuan sawrkr thu Church of India, Mizoram
chhuak The Prohibition of Child Synod Statistics kha inmil chiah
Marriage Act 2006 chuan innei tra siam \hat a ni a. Tnah hi
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

chuan kan Statistics Form hi


chhngkaw chhiarna form nn
khn a inkaihhnawih ta vak lo
niin a lang. Chu vng chuan
chhngkaw chhiarna form-a
column 12&13-na kha Statistics
atn chuan awmze nei lo a ni
tawh mai ang chu.
T. Upa Thinlaihnma,
N. Srzwl zawhna
Z. Pathian Biak Inkhwm
Hruaina Bua Lalpa \awng\aina sawi dn tr a rawn
ziakah hian Lal Isuan
\awng\ai dn min zirtr angin
tih duah loh tr tih a ni a. Kan
Bible-ah hian tna hman lai
zlzui ang deuh hi Luka bung
11-ah leh Matthaia 6:9-ah hian
kan hmu a. Heta a lan dnah
hi chuan Lal Isuan a zirtrte
\awng\ai dn a zirtrna ni berin
a lang a. Lal Isua \awng\aina
tak tak chu Johana 11:4143;17; Luka 10:21; 22:42;
23:34; Marka 14:36; Matthaia
26:39-ah te hian kan hmu a.
Chuvngin, Lal Isuan \awng\ai
dn min zirtr angin tih hi a dik
ber zwk lo maw?

17

Upa Lalthanmawia,
Vairngte Kawngthar
zawhna
Z. Synod Bu 2015 phk 46
hnuai General No. 4-naah
hman nghl trin kan
kohhran mi mahni intihlum an
awmin dr vuak ve tawh trin
Synod Inkhwmpui vawi 92nain a rl fel tawh a. Kum
2016 Pastoral Ministry
Kaihhruaina Revised &
Enlarged phk No. 46-na
hnuai VI, Chhiat ni, |hat ni
Kaihhruaina, A. Chhiat ni
Sub. No. 1-na tlar twp berah
mahni intihlumah chuan
mitthi dr vuak loh tr a ni,
tih a ni leh bawk si a. Khawi
zwk nge hmana rin tr ni
ang le?
Ch. I rawn hmu chhuak \ha hle
mai, a lwmawm e. 2016
Pastoral Ministry Kaihhruaina
Revised & Enlarged-ah hian
2015 thurl Gen. 4-na kha seng
luh hmaih palh liau liau a ni a.
Synod 2015 Gen. 4 kha rin
zwk tr a ni e.

B. Vnlalvuana, Bethlehem
Vnglai zawhnate
Ch. Lalpa |awngtaina (English Z.1. KHB No. 489-na Vn
- Lords Prayer) tih mai hi hman hmun ropui hmangaih ram
hla thunawn tlar khatna tonic
dn tlngpui chu a ni e.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

solfa nakinah tih lai slur hi


mipuiin khuang hniha kan sak
hian slur hi kan hmang thiam
si lo, vuak chanve angin kan
sa a, Nakinah a in nuamah
ti angin kan sa tho tho si a. A
hla thu tidanglam hretin
Nakinah vn in nuamah, ti
law law ila, a chiang zwk
long maw?
Ch. I rawtna hi hla thu sak fuh
hleih theih loh siam rem rawtna
a nih rualin a thu lam (syllable)
siam belh rawtna a ni tel nghl
bawk a. Hetianga slur tr slur
awm lova a thu dah belh hi
remchn lohna awm avngin
kum 1942-ah te, 1952-ah te
1983-ah te tam tak an lo siam
rem tawh zwk a. Chuvngin,
han tharthawh leh pawh hi a
remchng chiah lovin a lang.
Tin, a thu thlk nna i rawn
rawt nakinah vn in nuamah
tih pawh hi kan sak fuh hleih theih
loh nakinah in nuamah tih nn
hian a thu awmzia a inang thovin
a lang a. Tihdanglam kher ai
chuan tna a awm dn anga dah
mai hi Kristian Hla bu
buatsaihtute chuan \ha maiin an
ngai a ni ang e.
Z.2. KHB No. 500-na Mi
thianghlim kalna tih hla,

18

chng thumna, tlar hnihna lai


tak hian a hla thuin a tum a
phawk chhuak zo lo deuh va.
Chuvngin, tlar khatna pawh
siam rem hretin Kan hnuk
chah dwnin hrehawm hle
mah se, Thihna lui rpthlk
takah pawh ti ila, ringtuten
thihna kan ngaih dn leh
hmachhawnnaah hian mi a
kaihruai \ha sawt long maw?
Ch. Mi hla lo phuah leh lehlin
tawh te hi a zahawm a, ngaihruat
leh zl din pawha a sawi tum lang
phk lo emaw, a inhawi lo lutuk
emaw a nih loh chuan kut lo
thlk hmasatute tih dn khawih
danglam hi ngaihtuahtuten an
hreh hle \hn. Tna i rawn sawi
pawh hi thu inkal thelh a ni mai
a. Kan hnuk chah dwnin,
thihna lui rpthlk kan tn
tuarin, hrehawm mah ila;
Lalpan rl leh lamah min
kaipui ang... tia ngaihruat theih
mai a niah ngai ila. Hlaah hi chuan
thu tluang pngngai (prose) anga
chiang bal lo deuh te pawh a
awm fo \hin hi maw le! He hla
pawh hi a phuahtuin a sawi tum
chu a hriat theih tho mai a, chu
vng chuan Kristian Hla bu
buatsaihtute hian khawih
danglam loh hi \ha zwkah an
ngai a ni ang e.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

19

LAL PIANNA BETHLEHEM AN


THLENG LO
(Mt 2:1-10; Lk 2:15-20)
- Rev. Robawia
Vaivakwn
Ringtute tn krismas thawnthu hi a
ngaihnawm reng mai a nih hi. Hmnlai Juda-te
tn pawh Messia lo lan hun, zwlneiten an hrilh lwk thu hi thu
ngaihnawm twp thei lo a ni. A lo pianna hmun tr zwlneiten kum
700 hma lam daiha an lo sawi tawh chu an chhiar ngun hle a ni ang,
khawchhak mi fingten lal Heroda hnna, Khawiah nge Juda-te
Lal lo piang chu? tia an zawh khn Heroda a buaia a mangang hle
a, puithiamte leh lehkhaziaktute a zawh khn awlsam takin Mika
5:2 thuin an chhng nghl vat a nih kha. Keini tnlaia mite pawhin
kum tin krismas kan hmang chungin krismas thawnthu leh a boruak
hi kan phrpui reng a nih hi. Amaherawhchu, Bethlehem, Krista,
Messia lo pianna thleng leh thleng lote chanchin hi kan bl chiang
em aw tih hi kan ngaihtuah ngai em le?
Isua pian t hu hriaa rawh u. Hei hian krismas kan
bermpu leh khawchhak mi hman hian Bethlehem thlenga
fingte Bethlehem thlenga ran kal leh kal lo inkr danglamzia
thlnga nausn leh a nu Mari chu a hriat mai a ni.
va hmutute hi chu an chanchin
Tnlaiah krismas kan
kan hre \heuh mai, an haw leh ngaisng a, a lo thlen dwn tawh
hnua an thil tih dn pawh kan chuan mi tin kan buaiin kan phili
hria a, sermon ngaihthlk nuam m m vek a, kan inbuatsaih
tak a nih hi. Mahse, Bethlehem atalngin krismas ni pawh hmang
thleng ve lo Heroda leh Juda nuam lo rawih khawpin nu leh pa
puithiamte leh lehkhaziaktute tam tak chu kan buai \hn a nih
thil tih dn hi kan ngaihtuah zui hi. Chuti khawpa krismas hmang
ngai em le? Sawi thui ngai lovin uar e ti lovin kan krismas hmang
Heroda leh Juda-ten an thil tih zo chu, krismas-in a rawn thlen
dn pawh kan hre tlngpui ti tr, Chungnung berah Pathian
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

ropui takin awm rawh se. Lei


chunga a lawm m m mihringte
chungah rem thu lng rawh se,
tih chuan awmzia a nei leh lm
hlei lo va. Juda puithiamte,
lehkhaziaktute leh Heroda te ang
bawka Bethlehema Lal thar lo
piang kan hmuh ve loh avng a ni
thei ang em?
Bible-a kan hmuh angin
Heroda chuan Bethlehemah
Juda-te lal lo piang chu Juda
upate a\angin a hria a, mi fingte
zui ve ta mai lo chuan, nausn
chanchin chu dl chht taka
zwta amah rawn hrilh leh trin
a chah a; mahse, mi fingte kha
kawng dangah an haw ta daih si
a, a thinrim chuan Bethlehem
khua leh a vla mipa naupang
kum hnih chin a rwt ta buaih
buaih mai a nih kha.
Tin, Juda puithiam leh
lehkhaziaktu, chiang taka
Pathian zwlneite thusawi hria
leh ring, Bethlehemah awptu
chu a pian tr thu Heroda hrilhtu
an nih kha. Kha tih laia thil mak
chu: Juda-te leh an hotute kha
Messia beiseitu, zwlneite
thusawi wiha, Messia nghktu
an ni a. Khawchhak mi fingten,
Khawiah nge Juda-te lal lo

20

piang chu, khawchhak lamah a


arsi kan hmu a, amah chibai bk
trin kan lo kal a ni, an tiha
Heroda hrilhfiahtute khn
Bethlehem an pan ve hauh lo
kha a ni. Khawchhak mi fingte
kha chuan zwlnei Mikan,
Nang, Bethlehem, Ephratha,
Juda rama sng tam tak zngah
t hle mah la, i lak a\ang hian
Israel-ho rorltu tr chu kan tn
a lo chhuak ang a, a lo chhuahna
chu hmasng ata chatuan thlengin
a ni, (Mik 5:2) tih hi an hre ve
lo. Chuvngin, Bethlehem pan
ding lovin lal Heroda in an rawn
pan a, an buai ta nuaih mai a nih
kha. Mahse, Herodan Juda
puipate a puna annin an lo hre
hle mai si. Zwlneite thusawi
ringa Messia nghktuten a
pianna Bethlehem an pan lo tlat
mai hi kan ngaihtuah ngai em?
Vawiin thlengin Messia nghkin
khawvl ram buai ber leh
rlmuang lo berah an la chng
ta reng a nih khu.
Pathian thuin Messia,
Krista lo piang tr a sawi, a
pianna hmun tr lam hre sia, a
pianna pan duh lo tlat Juda
hruaitute kan dem viau mai thei;
mahse, keini tnlai Kristiante hi
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

21

se, leilunga a lawm m m


mihringte chungah rem thu lng
rawh se, tih hi thupui berah an
nei a; nausn bulah an
bawkkhup a, chibai an bk a,
an ro bwmte an hawng a,
thilpk an hlan a, Pathian
chawimawi leh fak chung zlin
an haw leh a, nausn a him nn
an hriat bel sa kawng zawh mai
lovin kawng dangah an haw a
Krismas kan hman \hin hi nih kha. Tnlai Kristiante tn lei
Kristiante tn chuan nun kan Bethlehem, Israel rama zuk kal
siam \hatna tr leh Pathian lam kher a ngai lo tih kan hria;
kan hawi tharna tra hun amaherawhchu, thlarau lam
pawimawh ni wm taka a lan lai Bethlehem erawh chu kan thlen
hian, tn hma deuh khn mi za ve ngei a ngai.
tl f hnn a\anga zawhna
Bethlehem chu Chhang in
chhnna an tiha a lan dn chuan
tihna
a ni a, chhang chu mihring
mipa, hmeichhia tleirwl
suahsual bwlte hian eng hunah chaw pui ber sawina a ni. Chuti
nge thil sual tih an chn \an, tih a nih chuan Nunna a ni kan ti
chhnna tam berah chuan thei bawk ang. Tin, lal ropui
Davida khua a ni bawk. Hei hian
krismas vuak vt lai niin an sawi
chawimawina, Pathian ropui
tam ber. A dik thei viau wm e.
puanna a kwk thei bawk wm
Kan krismas hman dn hi a huau
e. Thlarau lam Bethlehem
huau, hlimhlawp thil hi a tam ber
nausn, Isua piang va hmutute
a ni a, kan inen chian deuh a \l.
nunah chuan vn mite hla ropui,
Bethlehema nau piang va Chungnung berah Pathian ropui
hmutute chuan krismas hmasa takin awm rawh se, lei chunga a
ber zna vn miten krismas lawm m m mihringte hnnah
thuchah leh thupui ber an rawn rem thu lng rawh se, tih chu
puan, Chungnung berah an krismas hmang haw lam
Pathian ropui takin awm rawh thwm ri mawi a ni ngei ang.
i inngaihtuah chiang ang u. Krista
lo pian laia Heroda leh Juda
hotute ai khn kan \ha bk
chuang ang emaw chu! Krismas
chungchng thuah tu ma hrilh
hriat kan ngai lo. A pianna
Bethlehem lah hlaah nn lam kan
sa kr ngiai nguai a ni lwm ni?
Kum a lo thara inchhuang tr kan
awm em?

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Nikum 2015 krismas pawh


kha kum dang ang bawkin hmun
tinah ropui takin kan hmang a nih
kha. Krismas leh kum thar
lwmin kan hlim hle a ni lwm
ni? Kum 2016 kan chuang kai
a, eng nge he kumah hian kan
hmuh? Kum 2015 December
thla twp lama kan krismas
hman khn eng nge nghawng a
neih le? Bethlehem kan thleng zo
lo em ni? Kum 2016 chanchin
hi a va ngaihnawm lm lo ve le!
Kum 2015-ah kha chuan
Klkng harhna chhima kal kan
tam a, kohhran pawh kan hlim
hle hlawm a ni. Thlarau hnathawh
avnga khaw chhe hnuaia Aizwl
khawpui kawng dung bingbileta
zawh chhuak pawh kan awm
hial a nih kha, a ropui e. Mahse,
kum 2015 krismas hmang zo
kan hwna 2016 chanchin hi i
lo ngaihtuah ve ngai em?

22

thr thr mai te leh sawrkr hma


lkna a enga mah tluangtlam thei
lo te, kan ram kawngpui motor
kal \hat theih loh khawpa chhe
fai deuh vek mai te hi 2015 kan
krismas hmangin Bethlehem kan
thlen loh rah a ni thei mai lo maw?
A enga pawh chu ni se,
kumin 2016 krismas-ah hi chuan
a hmangtu zawng zawngin
Bethlehem thleng ila, bermpute
leh khawchhak mi fingte ang
khn kan krismas hmang zo haw
lam chuan Pathian chawimawi
leh fak chungin kawng dang i
zawh hrm tawh teh ang u.

Heroda leh Juda puithiamte


leh lehkhaziaktuten krismas
thwm hre reng chunga nausn
pianna khua Bethlehem an pan
duh loh avnga kha tih laia thihna
rpthlk, kum sng kal liam
tawha thi Rakili ruhro \ap hawm
Zu kaihhnawiha \halai thi hawm khawpa siamtu ang leh
tamzia te, kan vngtu sipai police Israel hnam, Pathian hnam thlan
zu avnga za tl thihna te, meuh tlk chhiat dn leh vawiin
cancer-a damlo kan tam dn m thlenga khawvl sawrkra
m te, HIV positive pun nasatzia hmlma ngah ber leh thlamuang
te, drugs hluar m m te, lo ber ni ta reng mai te hre rengin
tualthah, mahni intihlum tam dn Bethlehema nau piang vn miten
te, police record-a thu buai ziah an rawn thlahna hla hi a taka a
luh pun dn leh BPL kan pung lo thlen zl nn i krismas ang u.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

23

HARHNA DIK
Sam 80:18; Johana 16: 12-14; I Johana 4:1
Pastor H.Lallianzra
i/c. Srchhp Pastor Bial
Mizorama Pathian Kohhranhote hian chung lam a\angin
malswmna kan dawng \hn a, chu kan thil dawn \hin hlu tak chu
harhna a ni. Mizoramah ringtu tlm t kan la awm lai 1906 a\angin
a kht twkin Thlarau Thianghlimin min tiharh thar leh \hn a, a va
lwmawm m. He harhna hian ringtu a tipung a, kohhran hi hma a
swntr a, kan Pastor leh Upaten Pathian Thlarau Thianghlim
hnathawh chu \awng\aina nn an lo chhawm nung \hn a, thlarau
dang hnathawh lo tlazep tr leh mihring thlarau, rilrua lo lang apiang
tih duh nghl mai \hn te pawh thiam takin an lo vng \hn a, hruaitu
hmasate inpkna leh huaisenna avngin tn dinhmun hi kan thleng a
ni. Harhna dik chan hi malswmna a nih laiin, harna dik lo chan
theih a ni a, chu chuan Thlarau Thianghlim a ti\iin a hnwl \hn a,
fmkhur a ngai m m a ni. Harhna dik chungchng kan sawi uar a
\l hle mai a, tn \umah hian tlm kan zir ho dwn a ni.
1. Harhna dik chu nun ngui
leh chau tiharhtu a ni: Harhna
kan tih hi Sap \awngin revival
an ti a, chu chu Latin \awng
revivere tih a\anga an lk
lehchhwn a ni a, a awmzia chu
Nun ngui leh chau, thi lek lekten
nun thar an rawn neih leh sawina
a ni. Chakna nei tawh lo rawn
harh chhuak leh ang mai hian
Pathian Thlarau Thianghlim
chuan ringtute a tichakin a tiharh
leh \hn a ni. Pathian lam hawi
lote nun a siam t har a,
rawngbwlnaah mi \angkai a

nihtr leh \hn. Sam phuahtuin


Kan krsan lo vang che, min
tiharh la; tichuan, i hming kan lam
dwn nia (Sam 80:18) a lo tih
ang hian, miin harhna dik a chan
chuan Pathian lam hawiin an fak
leh \hn a ni. Harhna dik chuan
nun ngui leh chau tawhte a tiharh
thar leh \hn a, harhna dik lo
chuan vung viauva inhre chungin
an thlarau nun a tichau tial tial a,
a changtute nun chu a rei tial tial
a, an phunchiar tial tial a, an chak
lo tial tial \hn a ni.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

2. Harhna dik chuan sual a


simtr: Sual sim hi harhna dikin
a ken tel \hin a ni a. Sual sim
chuang lo harhna chu harhna dik
lo a ni. Lal Isua leh Baptistu
Johana ten rawngbwlna an \an
phat khn an thupui ken leh an
tlngaupui nghl chu Simna thu
a ni. Sim rawh u, vnram chu a
hnai tawh e (Mt 3:2; 4:17) tiin
mite an sual sim tra zirtrin an
swm \hn. He simna thu tho hi
Tirhkoh Petera pawhin a rawn
aupui leh a, In sualte thai bo a
nih theih nn sim ula, hawi kr
leh rawh u; chutichuan, Lalpa
hnn ata harh hunte a lo thleng
thei ang (Tirh 3:19) a ti a. Petera
hian sualte thai bo a nih theih nn
leh Lalpa hnn ata harhna dik
dawng tr chuan sim rawh u, a
ti a ni. Lalpa hnn a\anga harhna
ni lm lo, thlarau nazawng a\anga
harhna dawng tr chuan sual
sim a \lna a awm lo vang. Kan
hlim lm harhna hi chuan sual
simna a keng tel lo nge ni, kan
lm luih luih pawhin kan ram zm
t leh kan khawtlngah hian sual
hi a tam ngai rengin a tam mai a.
Setana hian sual sim chuang lova
thusawi te, kawng zawha
hnehna puan te, lmte hi chu a
phal khawp mai, Isua aia politi-

24

cal party-in mi tam tak nuna


thuneihna a nei sng zwk reng
mai pawh hian simna tel lo harhna
kan chan fozia a tilang a ni. Kan
harhna chan hian kan sualte min
simtr sela, Isua Krista avngin
kan nun danglam hi miten tln
pah pawhin an chhiar thei tr a
ni. Sual haw lo leh Isua Krista
avnga nun danglam chuang lo
harhna hi chu harhna dik lo a ni
ang. Thlarau Thianghlim zra an
sualte sima an nun hlui vui liama,
Isua Krista tna nung tawh
zawk, harhna dik changtute mi
tam tak kan hmu mk a, nang i
tel ve em?
3. Harhna dik chuan Isua
Krista a chawimawi: Isua
Krista chawimawi hi harhna dik
zia a ni. Kan kin kan
chawimawi ang a, a ropui nn
kan taksa kan hln ang a, kan
nun hian kan chawimawi tr a
ni. Biak In chhnga fak leh
chawimawi \hntute hian Biak In
pwn lamah kan chawimawi
chhunzawm zl tr a ni a. Kan
harhna dik chan hi kan
chhngten an chhawr \angkai
hmasa ber ang a, kan chhngten
min wih phawt rawh se. Kan
nun danglam hmu rawh se. Kan
awm dnah harhna dik kan chan
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

leh chan loh a chiang vek \hn.


Kan chhngten min wih hma
chuan mi dangin min wih dwn
lo a ni. Thlarau Thianghlim chuan
Lal Isua a chawimawi \hn. Ani
chuan kei mi chawimawi ang
(Jn 16:14) Lal Isuan a tih ang
khn Thlarau Thianghlim zra
harhna dik changtute chuan Lal
Isua an chawimawi \hn a ni.
Isua ropuina atna hnehna
puanga au vak vakte pawh hi
thil \ha a ni, hei aia \ha zwk
chu kan nuna kan awmna hmun
apianga hnehna puan leh
chawimawi hi a ni.
4. Harhna dik chuan thu
takah a hruai lt: Harhna dik
chuan thutaka nung lo kha thutak
Isua Kristaah a hruai lt \hn.
Isua duh zwng chu an duh
zwng a lo ni a, a nuam chin leh
a huau huau leh a phawvuakah
twp mai lovin, Isua Krista
avnga tawrh, hah, chn leh nat
an huam \hn. Harhna dik chuan
Isua Krista tna Mi hlangah a
siam a, chng mite chu thutaka
awmte an lo ni \hn. Thlarau dik
tak chang leh chang lo hriatna
tr chu thutakah hruai luhin an
awm em tihah hian a ni. Lal Isuan
Nimahsela amah, Thlarau dik
tak chu, a lo thlen hun chuan

25

thutak zawng zawngah chuan a


hruai lt ang che u (Jn16:13) a
ti a, Isua leh a thute ni lm lo, a
chhehvl leh khawvl thil
buaipuia, thupui bera neih tr a
ni lo. Harhna dik chuan thutakah
a hruai lt \hn a ni.
5. Harhna dik chuan Thlarau
Thianghlim a dah pawimawh:
Harhna dik leh dik lo lan fiahna
chu Thlarau Thianghlim a
pawimawhin a lal em tihah hian
chk \hin tr a ni. |henkhat chuan
Thlarau Thianghlim hming lam
chung rengin an dah pawimawh
lm lo. Thlarau Thianghlim aiin
a thilpk an lwmin an duh zwk
fo. Kan duh leh kan tuipui tam
tak hi thlarau nazawng hian min
pe thei vek mai. Thlarau thilpk
buaipui rng rngin amah
Thlarau Thianghlim kan dah
pwnlng daih thei. Thlarau
thilpka puh siin, Thlarau
Thianghlim tilungngai zwngin a
awm theih tlat bawk. Mihring
thlarau duh zwng leh a thiltih
kha Thlarau Thianghlim duh
zwng leh tiha sawi mai a
hlauhawm hle a ni. Harhna dikah
chuan a thilpk ni lovin, amah
Thlarau Thianghlim ngei kha a
langsr leh pawimawh berah a
\ang \hn. Thlarau Thianghlim leh
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Thlarau nazawng hnathawh hi


kan chk chuan kan hre thei ngei
ang. Tirhkohvin fmkhur trin ti
hian min chah kha, Duh takte
u, thlarau nazawng ring suh u;
amaherawhchu, thlaraute chu
Pathian laka mi an ni nge ni lo
fiah rawh u (I Jn 4:1) tiin. He
thu hi hre reng ila, harhna dik
chuan Thlarau Thianghlim a dah
pawimawhin a tilangsar ber \hn.

26

7. Harhna dik chuan kohhran


thurin a kalh ngai lo: Kan
kohhran thurin hi Bible zirtrna
lk tawi a ni a, hemi kalh zwng
hian harhna dik a thleng ngai lo.
Thlarau Thianghlim zra harhna
dik hi kan kohhranah hian Mizo
hnam tn Lalpan a rawn thlentr
\hn a, kan thurin a kalh lo mai ni
lovin, a nemnghet zl zwk a ni.
Kan thurin duh khawp lo leh
tawng khawp lo harhna chang
chu rei an daih ngai meuh lo va,
an zuih ral leh \hn. Harhna lo
thlen pawha a kaihhruai dn tr
kan en vat tr chu kan thurin hi
a ni. Rin dn, nun dn, zirtrna
dik leh dik lo te, him leh him lote
kan tehna pui ber tr a ni. Kan
thurin kal plin harhna dik a chan
theih loh va, kan thurin chhngah
hian harhna dik chu a inkhung
vek zwk a ni. Kan harhna chan
hi Bible nn a inmil em tih hi zir
chian a \l hle \hn. Paula leh Sila
thusawite chu a dik leh dik loh
hriat nn ni tin Beroia khuaa mite
chuan Pathian lehkhaah an
zawng \hin (Tirh 17:11) a ni.
Anni ang hian harhna a lo thlen
hian kan thurin leh Bible keu vat
zl ang u.

6. Harhna dik chuan


kohhranah a hruai khwm:
Bible-ah leh kohhran chanchinah
pawh kan hmuh \hin Thlarau
Thianghlim hnathawh pawimawh
tak mai chu, Isua Krista ringtute
a hruai khwm \hn hi a ni.
Harhna dik chuan Lal Isua
Krista taksa kohhranah mite a
hruai khwm tawh \hn a, vawiin
thlengin a hruai khwm mk zl
a ni. A hruai khwmna hmun
kohhranah chuan thlarau lam
chawhlui Lalpan a buatsaihsak
\hn a, ril\m hlau lovin Lal
buhzm ringin nun an hmang
\hn. Harhna dik chuan kohhran
a tipumkhat a, Lal Isua a ropui
\hn a, harhna dik lo chuan
kohhranah khi a siam a,
inhnialna leh inrem lohna chawk
chhuakin, kohhranah in\henna 8. Harhna dik chuan mihring
hial a thlen \hn.
nun a titlwm: Harhna dik

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

chuan Isua nun a zirtr \hn. Nun


tlwm, hawihhwm, zahawm leh
mite rem \hntu nun a siamsak a,
mi dang tn hnawksak nih an
hlauvin mi dangte t na
malswmna nih an tum hrm
hrm zwk \hn a ni. Harhna dik
lo chuan mi a tichapovin, hre ber,
rau ber, mite aia thlarau pwl bk
leh hre fiah bk niin an inhre \hn
a. Anmahni an indahsng ber a,
mi dang thlarau chan an hmu
hniam a, an chan anga chang lo
apiang chu an hmu rau lo zl a,
mite dai loh ram daiin an inhre
\hn. Chng sng bera an indah
\hin avngin mi thurwn leh zilh
an ngai thei lo va, an hmuh ang
hmu ve lovah an chhuah zl
bawk. Hetiang mite hi chu zirtr
an har m m a, an nun a
inhawng lo va, khalh ngl theih
an ni lo. Harhna dik lo changtute
chuan Isua an sawi lr lm lo va,
an nun leh rawngbwlnaah
anmahni an langsr ber \hn.
Harhna dik changtute nun erawh
chu a inhawng a, fuih leh zilh an
ngai pawimawh a, Thlarau
Thianghlim an ngaichngin an nun
leh rawngbwlnaah Isua Krista
a lr ber \hn a ni.
9. Harhna dik chu thil mak
leh dangdaiah a innghat lo:

27

Mizoramah harhna a lo thlen


apianga sawi rk awm ve ziah
chu thil mak leh dangdai lo thleng
anga sawina hi a ni. Harhna
dikah chuan Isua a lr ber a, ani
aia lr zwk a awm ngai lo. Isua
hming hliah khawpa thil dang kan
hriat lr chuan inen lt nghl kan
ngai tih hriat tr a ni. Thil mak
leh dangdai hrim hrim hi chu
Kristianna huang chhngah kher
lo pawh Hindu-ho zngah pawh
a thleng nasa ve \hn a. Thlarau
Thianghlim avnga thilmak lo
thleng a awm laiin, thlarau sual
hian mihringte Isua hnn a\anga
min hruai bo nn a hmang ve thei
bawk a ni. Harhna dik lo chuan
thil mak tam tak a paw chhuak
a, Isua hml a hliah \hn. Vn
mite leh lei miten thil mak ber, a
aia mak awm leh tawh ngai lo
tr kan sawi reng tr chu
Pathian Fapa, Isua Krista, he
leia mihringa lo changa, mi sualte
tlan nna kraws-a thia, phma
awma, thihna hneha tho leha
vna lwn leh ta chanchin a ni.
10. Harhna dik chuan mihring
a tihmaswn: Harhna dik
chuan mihringte hma a swntr
\hn a, tisa leh tlarauvah hma an
swn \hn. Tisa thil leh thlarau
lam thil dah hran lutuka, pakhat
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

chawi sn viau a, pakhat


hlamchhiah viau hi ze dik a ni lo.
Tisa takin kan thlarau mi ang a,
thlarau takin kan tisa mi bawk
tr a ni. Taksa chtna leh hlim
lmna te hi harhna dik kan chan
theih nn a \angkai a, chutih laiin
kan thlen vwrtwp tr ni lovin
tisa leh thlarauva kan \han lenna
tra kawng hlu takte an ni. Kan
tum ber tr chu Krista annaa
\han len a ni tr a ni. Hnathawk
thei lo zwnga thlarau chang inti
tlat te, ina an awm pawha
chhngte tna \angkai mang rng
rng lo zwnga thlarau chan a
him lo, mahni tn leh chhngkaw
tn pawha \angkai lo chu Pathian
tn phei chuan a \angkai lo
lehzual ang. Rau riai mai, tisa leh
thlarauva hmaswn hlei thei lo
leh \hutna ngaia \hu reng an awm
fo mai.Eng pawh ni se, harhna
dik chuan rau riai lam ai chuan
Pathian leh kan mihringpuite tna
\angkai tr leh keimahni pawh
tisa leh thlarauvah hma min
swntr dwn a ni.

28

Tlngkawmna: Harhna dik


chan hi a hlu a, kohhran
mamawh tak a ni, chutih lai
chuan harhna changtu Thlarau
Thianghlim zai ngai lova a cht
erawh chuan harsatna thlentu a
ni fo. Bible-ah nula thianghlim
swm mo neitu hmuakin an awm
a, mo neitu a lo thlen mai loh
avngin an vaiin an lo muthlu ta
vek mai a, thwk leh khatah mo
neitu a lo thlen thu an hre phut
mai a, an vai chuan an harh vek
mai; mahse, panga chauhvin
khwnvrtui an keng a, panga
dangin an keng lo. Nula
khwnvrtui keng ve loho khn
eng thu nge an dawn tk le, Tih
tak meuhvin ka hrilh a che u, ka
hre lo che u a ni, (Mt 25:12)
tih kha an thu dawn a ni. Harh
ve tho chung hian harhna dik lo
chan palh a va hlauhawm m,
Isua hnn thleng lo zwng hian
keimahniah a twp palh ang e.
Harhna dik tak chang trin
Pathian Thlarau Thianghlim in
kohhranhote hruai zl rawh se.

TIHDIKNA
Kristian Tlngau October 2016 issue-a kum 2016 chhnga
Kristian Tlngau copy la tam zual kohhran 20 kan tr lanah khn
Ramthar Vng Kohhran chu tihhmaih palh a ni a, copies 273 lain
13-na an ni a, tihsual palhah ngaihdam kan dl e - Ed.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

29

KRISMAS CHUNGCHNGA ZAWHNATE


- Rev. P.C. Lalropuia
St. Nicholas Church, Kolkata
Kristianten kumpui lingleta tlumtea thlr taka kan thlr chu
Krismas hi a ni, ti ila kan sawi sual kher wm lo ve. Hlim taka hman
kan duh rualin lunglnna leh khawharnate chu he hun ropui hian a
rawn kai tho lawi a, kan nun hlimawm lai leh hlim lai nite chu Krismas
nna a inzawm tlat \hin vng pawh a ni ang e. Krismas ropui taka
kan hman lai leh kawng chi hrang hrang a \ha leh \ha miah lo huama
he hun ropui hmang tra kan inbuatsaih kum tin lai hian changknna
chuan min nangchng ve zl a; krismas kan hman dna duhthusm
lo lai tam \hn hle mah se, tute ngaih dn belh chian dwl chiah lote
thu leh hla hmang hian kan Kristian thurin beih a ni fo va. Chng
zngah chuan he ni ropui tak Krismas leh a ken tel thil dangte hi
sawisl duh an lo awm chho ve zl bawk a. Kristian sakhaw haw
m mtute thu leh hla internet leh lehkhabu lama chhiar tr lo tam
chho mkah kan thurin leh thiltihte hi awmze nei lova innghat mai a
ni lo tih kan hriat nawn fo pawh a \l \hn rng a ni.
Tn \umah hian Krismas lo tih hi Krismas-a nau piang
thleng tr hmuahna ni pah lawmna hla anga hman chng a
fwmin Krismas chungchnga awm a, chutianga hrilhfiahna
zawhna leh sawislna langsr pawh a awm. French \awnga
zual deuhte kan en kual thuak Noel hi Krismas hun (season)
thuak ang a, chipchiar taka sawi sawina a ni a, chumi chu Old
French nael a\anga hman a ni
erawh kan tum kher lo ang a.
a, chu chu Latin \awng natalis
1. Krismas tih hi eng tihna tih a\anga lo kal a ni leh a, a
nge?: Krismas tih hi Old English awmzia chu piang, pianna
Cristes maesse (Christs mass) tihna a ni. Sawi fiahna dang
a\anga lo kal a ni a, a awmzia \henkhat awm mah se, hei hi a
chu Krista kt emaw Krista pawmnahawm hle. Merry
ruai emaw tihna a ni ber ang chu. Chrismas tih hi Spanish
Ringtu hmasate hun lai a\anga \awngin Feliz Navidad tiin an
Isua Krista pian lawmna tra ni sawi a, Boney M hovin an
an serh hran sawina a ni. Noel lrpui hle a nih hi.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

2. December ni 25-ah Isua


Krista a piang em? Krismas
hi ring lo mite hnn a\anga
lk chhwn mai em ni?: Kum
zabi pathumna hun laia Rome-a
khawsa theologian \angkai tak
mai Hippolytus (170-235 AD)
chuan Isua Krista hi December
ni 25-a piangin a chht a. He
ngaih dn hi John Chrysostom
pawhin a pawmpui bawk a. Tin,
theologian, Cyril-a Jerusalema
mi chuan Rom ram chhiarpui
record a zirna a\anga a chhtin
December ni 25 hi Isua pian
niah a ngai bawk. Roman
Kristian thil hlui zir mi Sextus
Julius Africanus pawhin a
chhtna a\angin 25th December
hi Isua pian niah a ngai. Ringtu
hmasate leh kohhran pate zngah
25th December hi Isua Krista
pian nia ngai nghet tlat an awm
\euh a ni. Chutih rual chuan Bible
hian Isua Krista pian ni tak hi a
sawi lo va, ngaih dn inang lo
pawh a awm thei wm e.
Sawisltu \henkhatten Krismas
hi hnam dang sakhua (pathian
tam tak awm ringho) tih dn
a\anga lk chhwn niin an sawi
\hn a. Chutianga sawi trin
Romho khn December ni 1724 chhng hi an Saturnalia kt
a ni a, thil nung zawng zawngte
pathian an biaka an lawm hun a

30

ni. Chumi hnuah Emperor


Aurelian-a khn saturnalia twp
tk 25th December hi Ni pathian
biakna niah a puang bawk a. Tin,
hetih hun lai hian Europe ram
hrang hrangah Yule kt an
hmang \hn a; German \awng a ni
a, a awmzia chu vir emaw, vir
lt' tihna emaw a ni a. Thlasik ni
tawi ni ber a\anga ni rei lam pana
a vir lt lawmna hun an nei \hn.
Sakhaw dangin chutiang
kt an hman avnga Isua Krista
kha piang thei lo tr a ni chuang
lo va, ring loten kt an hman
avnga Isua Krist a piang
lawmna he huna nei thei lo tr
kan ni bawk hek lo. |henkhat
chuan Palestina thlasik laiin
pwnah awm ngaihna awm lo
leh Berm vn pawh theih lohin
an sawi a. Amaherawhchu,
finfiahna nna sawi theih chu
hetih hun lai hian Temple-a hlan
tr Berm hmlhem lote chu
thlasik laiin phlah an riahtr \hn
a, an vng \hn a ni. Eng pawh ni
se, Isua Krista hi mihringte tlan
trin a piang ngei a, chumi
lawmna kan hmanna ni chu 25th
December a ni.
3. Eng tik kumah nge Isua
Krista a pian?: Bible-ah Isua
Krista pian kum hi tr lan a ni lo
va; amaherawhchu, chht dn
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

hrang hrangte thlrin Isua hi BC


6-4 inkr chhng vla piang
angin a ngaih theih a. Tin, chumi
hnua piang anga chhtna pawh
a awm.
4. Krismas hi eng tika hman
\an nge?: Krismas lawmna
hmasa ber chu 25th December,
336
AD-ah
Emperor
Constantine-a lal laiin hman \an
a ni a. Chumi hnu kum rei lo teah
Pope Julius I chuan 25th December chu Krismas nia hman trin
a puang. Sawi tawh ang khian
an hman hma leh an puan hma
hauh pawhin 25th December hi
Isua Krista pian niah ringtu
hmasate khn an lo ngai reng
tawh tih kan hmu thei ang.

31

(IKTHUS) kha a lam pum an


siam a, chu chu Isua Krista,
Pathian Fapa, Chhandamtu
tihna a ni.
Amaherawhchu, tnlai
khawvlah kawng hrang hrangin
Isua Krista hming ri lova
Krismas hman tumna a pung
nasa ta hle a. Tute lungawi loh
hlauh vng te, khawvl mi hrim
hrim vngtein Krismas tih aia
Xmas tia hman erawh a \ha lo
hle ang. Kristian hmasate huna
chiang keini huna chiang tawh lo
a awm thei ang, keini huna
chiang kha a pawimawh zwk
ngei ang.

6. Krismas Putar (Santa


Claus) neih hi a \l em?:
5. Krismas tih aia Xmas tia Santa Claus (Krismas putar)
ziah hi Isua Krista sawi bo ang chi ngaih dn hi hmnlai
tumna a ni em?: Hun hmasa thuziakah pawh hmuh tr a awm
lama hmangtute hman dn enin tawh \hn a. Kristian sakhaw
Isua Krista sawi bo tumna lam chhnga bul \antu chu kum zabi
a ni lo. Mizo \awnga Krista tia 4-naa ringtu St.Nicholas, Myra
kan sawiin K a ri hmasa ber khuaa mi a ni. A nu leh pain
\hn a. Greek \awnga Krista tia naupang t a nih laiin an thihsan
sawiin K anga lam rik chu X a. A nu leh pa hnn a\anga a
hi a ni a. Ringtu hmasate khn rochunte chu ama tna hmang
Xmas tia an lo hmang pawh kha lovin mi retheite hnnah a sem
Isua sawi bo tumna lam a ni lo ta vek a; amah pawh naupang
vang. Kristian nih entrna trin tein puithiam ni trin a kal ta nghe
sangha lemte an lo hmang tawh nghe a ni. A dam laiin mite tn a
\hn a, hei pawh hi sangha hi thilphal a, a neih sumte a sem \hn
greek \awnga a hawrawp a. A thih hnuah pawh a
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

32

sabengtung ei trin naupangten


buhpwlte an pe \hn. Titi lng
vlah chng naupangte chu
Nicholas-a hian thilpk rawn pe
\hinin an sawi nghe nghe a ni.

Advance Krismas kan


hman tlnglwn tak hi chu
kalphung m m a awm hran
lo. Tih ngei ngei tr thil a awm
hran chuang lo va, a hun pawh
Eng pawh ni se, tnlai atn a hmangtute remchn dnah a
pawh naupangte dwta bum innghat a ni ber. Kohhran
kher lo pawhin an hlimna tr hmasa lama kan hmuh lm loh
buatsaihsak hi a hlu a, Krismas a ni a, \halaiten Krismas lo
putar a ni emaw, eng pawh ni se thleng tr hmuahna leh intihhlim
Kristiante hunpui bera nn an hmang ber a, thilpk leh
naupangte hlimpui tr thiltih hi a zai ho te leh item chi hrang
\ha m m a ni. Chutih rual chuan hrang hmangin programme an
an ngaih dn hruai png leh dik siam \hn.
lo zirtr lo tra tih thiam erawh a 8. Krismas Nativity hi eng
\l hle ang.
nge?: Krismas Nativity an tih
7. Advent Krismas leh Ad- chu Krismas laia Biak In leh a
vance Krismas danglamna vlah te leh kawtthlra Isua
enge?: Advent Krismas hi Li- Krista piang lai lem te, a hun lai
turgical Church an tih mai, Ro- thil tr lanna tra lem hrang hrang
man Catholic, Lutheran, Angli- hmanga entr hi a ni. Tn hnu
can leh Methodist te hian an hian vng leh khaw hrang
hmang \hn. Advent tih awmzia hrangahte kan hmu ta zl a.
chu lo thleng chho mk, lo awm Krismas nativity lo chhuahna an
tr tihna a ni. Advent hi Krismas sawi dn chuan a siam hmasa
hma Pathianni vawi li chhngin bertu chu St. Francis of Assisi a
an hmang \hn a, Biak In leh a ni a, kum 1223 khn a lo ti \an
vl an chei \hn. Thing hnah tawh a ni. Israel ram tlawha a
hringte an dah \hn a, chu chu zin hawin Isua Krista pianna
Isuan chatuan nunna min pk hmun lemte a siam ta a ni.
entr nn an hmang \hn a. Bati Krismas Nativity hian Krismas
pathum chhiin bati hmasa ber boruakah mipui min chntr thei
chuan Beiseina a entr a, a dang a, a hlutna tam tak a awm thei
pahnihte erawh chu kohhranin ang. Chutih rual chuan hla
anmahni duh dnin an entr \hn. phuahtute ang bawkin Bible-a
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

chuang ve chiah lo, mi mal chhui


dawnna \henkhat belh a awm
\hn a, Bible-a chuang lm lo
ngaih dn nghet tak min puttr
thei ve tho bawk.

33

ngei trin a ngaih theih a.


Rangkachak hi nausn Isua
mamawh leina tr leh tln bonaa
snso tr lam ai mahin hetih hun
laia ngaih dnah chuan lalna leh
chungnunna entrna a ni. Beraw
chu temple-a hl rimtui \hin a ni
a, thianghlimna leh dikna a kwk
thei ang. Isua Krista nau lo piang
hi mi dangte thianghlimna tr,
rimtuina tra hl ral/hlan a ni tih
a entr a. Murra hi beraw ang
deuha hman ruang chulh rimtuina
atna hman \hin a ni a, chu dikna
leh thianghlimna Lal chu nasa
taka tawrhtr tr a entr thei ang.

9. Khawchhak mi fing
pathumte kha tute nge?:
Khawchhak mi fing pathumte
kha Bible-in an hming a sawi loh
avngin hriat theih a ni tawh lo
va. Bible-ah khawchhak tih a
inziah avngin mahni awmna ram
a\anga khawchhak lam mitthla a
awl hle. Israel ram a\anga
khawchhak a nih dwn chuan mi
fingte hi Persia (tnlaia Iran) ram
a\anga lo kal an nih hml a, chuti Tlipna: Sawi tr tam tak a awm
a nih chuan km 800-900 vl zin thei ang a, kan sawi sng lo vang.
kawng an zawh tihna a ni ang.
Hng kan sawi tk pawh hi
Khawchhak mi fingte khn Bible-a chuang lm lote leh zirna
(a) Pathian thu an chhiar a, an a\anga thu keuhte a nih hlawm
wih tih a hriat theih. (b) Isua an avngin mi thiamte ngaih dn rual
zawng, (c) Isua an hmu a, loh chng pawh a awm \hn.
engtianga hlu nge a nih an hria, Chngte chuan rinna kawngah
(d) inngaitlwmin chibai an bk, harsatna a siamna tr pawh a
an neih thil hlu an hln, (e)mihring awm chuang lo va. Isua Krista,
thu aiin Pathian an dah khawvl chhandam t ra
pawimawh. Mi fing an ni tak zet. mihringa lo chang kha, a
10. Mi fingte thilpk kha eng mihrinna tr langtu a nih mai
nge a awmzia?: Mi fing bkah thilpk hlu ber a nih
pathumte khn Isua Krista lo miau avngin Krismas hi a
piang chibai bkna trin pawimawh reng dwn a,
rangkachak, beraw leh murra an khawvl finna hmanga sawi bo
pe a, chngte chuan awmzia nei theih a ni hek lo.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

34

ZAWH TR KAWNG CHHT NGUN


- B. Lalthangliana
Chhnga Vng
He thu hi Hagaia chuan chng thum lek chhngah vawi hnih lai
sawi nawnin, In kawngte chu chht ngun rawh u, a lo ti a (Hag
1:6-8), a ngai pawimawh hle mai. Hagaia hun lai leh a sawi chhante
tr lang lovin, kan ni tin nun leh khawsak phungah a pawimawhna
leh kan hman nghl mai theih tr zwngin i lo sawi teh ang.
1. Mi mal kawng zawh tr chhut ngun: Kan lo puitlin dwn,
kum 16-18 vlah hian kan kawng zawh tr hriat thiam leh thlan
thiam hi a awlai lo hle a. Mahse, kan rilru insiam lai leh ngaihtuahnate
a vah kual nasat lai a ni si a, hun leh nun hman \hat a \l lai tak a ni
bawk. Kan hun lo kal zl trah hmaswnna nei tr leh changkng
ve deuh tr chuan Zirna hi a pawimawh m m a. Rilru leh
ngaihtuahna a changkn loh chuan nun a changkng thei lo.
Changknna leh hmaswnna tak tak chu rilru lamah a ni a, chu chu
kan neih hmasak a \l a ni. Chuvngin, tum fel tak neih a pawimawh
m m mai.
Thufing chuan, Mi tum nei
lo chu dla hnahthel ro tla ang
mai a ni a, tum nei erawh chu
tuifinriata lawngpui kal ang a ni,
a lo ti a. Dla hnahthel ro tla chu
thli tlehna lam apiangah a vir
kawi mai mai a, thlen chin nei
thei pawh a ni lo. Tuifinriata
lawngpui kal erawh chu a zau m
avngin rl a\angin a kal tih pawh
a hriat loh a, a ding emaw tih tr
a ni. Mahse, zawi zawia a kal
tho avngin a tum ram chu a
thleng tho \hn.

Tum fel tak nei chu chutiang


bawk chu a ni \hn a. Thing
hnahte hi a \hang reng a, a \han
lai tu nge hmu thei? Pangprte
pawh zawi zawia \hangin a pr
\hn, tu nge a \hang lai hmu?
Mihring hmaswn dn pawh hi
langsr taka hmuh theih chu a
tam lo. Mahse, tum fel tak neia
kal chuan zawi zawiin
hlawhtlinna a chuangkai \hn.
Chuvngin, tum fel tak neia hun
leh nun kan hman hi a pawimawh
m m a ni.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

35

2. Chhngkaw kawng zawh


tr chht ngun: Chhngkaw tin
hian mahni twkin ei zawnna tr
kan dap \heuh a, chutah chuan
Pa hi kan pawimawh hle.
Chhngkaw ei zawn nn
sumdwn te, huan siam te, ran
vulh te, sawrkr hna te, a eng
ber nge kan thlan dwn? |ha
bk leh \ha lo bk a awm lo va,
taima taka kan thawh chuan
hlawhtlinna a awm vek a, a \ha
vek bawk. Hlawhtling tr erawh
chuan kan rilru leh ngaihtuahnain
hma a swn hmasak a \l a ni.

kan ngaih pawimawh pawh a


inang lo thei hle wm e. Tn
\umah chuan kawng khat chauh
i lo sawi teh ang.

3. Mizo Kristiante kawng


zawh hi kan chht ngun a
pawimawh: Hemi kawngah hian
thil tam tak sawi tr a awm a,

ti vawng vawng a. Rev.


Lianruma (1898-1980) chu
Manipur ram Suangsang khuaa
a awm laiin an lalin a hnawt

Kristian kan nihna ngawt


pawh kum 120 chuang lai a lo
ni ta a. Tna kan hman mk
Kristian Hla Bu 18th Edition
2004, vawi 15 lai chhut nawn
tawhah hian hla 600 a awm a,
lehlin ni lo, siam pawh ni lo, Mizo
irwm chhuak hla 140 vl a tel
a, chng zngah chuan vnram
ngaih hla 38 vl a tel a. Kristian
Hla Thar Bu chhut 10-na, 2007Kan sawi tk Mi mal ah hian hla 440 a awm a, chng
kawng zawh tr leh zngah chuan Chatuan ram
Chhngkaw kawng zawh tr- ngaih hla 145 a tel a, hng znga
ah te khn tisa khawvl thilte hi hla 118 chu Mizo irwm chhuak
thlaraua chant r t hiam a hlate a ni hlawm.
pawimawh hle a. Engkim hi
Kan hla phuahtute hian
Pathian thuneihna leh uapna khawvl hi lungngaihna, rmna,
hnuaia mi vek a ni a, khawvl mittui tlkna, \ahna ram niin an
hausakna kalsana thlaraua nun sawi a. Lianvla (1886-1952)
tum ngawt tr pawh a ni lo. chuan, Ral tawh mai se lei
Kristiante hi rethei ngawt tr kan ninawm hi a ti thlwt a. Hleia
ni lo va. Kan ni tin nun leh (Rianghleia 1878-1954) phei
hnathawhnaah Krista a tel zl tr chuan, Aw ram hlun ka ram
a ni zwk a, a lal bawk tr a ni. ropui, A ngaiin ka riang lua e, a

www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

chhuak a, tlai ni tlk dwn ruaiah


theipalingkawh bul thlr blin, ni
tla tr chu a thlr a, ril\m leh tui
hl pawh hre chang lovin:
Ni tla ngai lo Zion
khawpui,
Ngaiin ka rm, ka \ap
chhn ni tinin
a ti ngawih ngawih mai nia.
Vnram te hi an sawi ril thiam
lailng khawp a. Chung van rial
rmna piah Lalpa chnna
ramah tiin. Sawi tr a tam, he
lam hi chu duh twk rih mai ila.

36

Kristian nun lam hawi hla 10


emaw chauh a awm a. Hla Thar
Bu, hla 440 awmnaah pawh
khn Mizo irwm chhuak 145
zngah Kristian nun lam hawi
pakhat mah a tel lo nia!
Tn hma deuh a\ang khn
hla thar a chhuak nual a, krismas
hla phei chu a \hahnem deuh a.
Mahse, kan hriat ve phk
twkah chuan ngaihtuahna thar
(new thought or new idea)
emawa phuah leh sawi chhuah
dn thar (new interpretation)
emawa phuah sawi tr a tlm
hle. Hla \henkhat chu a awm
zeuh zeuh a, chng znga pahnih
chauh tr lang ila.

Hng vnram ngaih hla te hi


a \ha a, a thlk a mawi a, Mizo
rilrem zwng a ni a, kan tuipui
nasa hlawm a, a phuahtute an
C. Lalzrmawia phuah hi a
fakawm m m a, a chul thei lo \ha khawp mai:
va, a hlui thei hek lo, hnam ro a
Hriat chian lehzual che hi
tling. Mahse, hng hlate hian kan
ka va duh m!
inawi lunglng lutuk a, kan zuau
I hmangaihna leh
phah a, kan tuarchhel loh phah
khawngaihna te hi;
a ni em? Kan Kristianna chen
Hre chiang ila nang ka
hian kan chhangchhiat phah a ni
bosan tawh long che,
thei ang em? Kan kawng zawh
Hriat chian lehzual che hi
hi i chht ngun deuh teh ang u.
ka va duh m!
Kan Kristian Hla Bu, hla
600 chuannaah khn Mizo irwm
chhuak hla 140 a tel thu kan sawi
tawh a, khng zngah khn

a ti a; a thlk a mawi chang a ni


lo, a thu ken hi a tak a, a ropui
bawk a, hmaswnna duhawm
tak a ni.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

37

Lalruali (1924-2001)-in
Kan mi mal nun kawng te,
February 1, 1965-a a phuah hla kan chhngkaw nun kawng leh
mawlh hi rahbi pawimawh niin kan Kristian nun kawngte hi i
ka hre \hn:
chht ngun ang u. A hlimawm leh
Hneh theih loh nun ka nei, a nuam zwnga naupang tui
Lal Isua min pk kha;
chng hlim leh a lunglng leh
Hmangaihna nun
vnram ngaia kum 100 emaw
thianghlim,
dwn lai kan inawih hnu hian, nun
Hneh zl tr nunna chu
nghet leh tlo, khawvl thilin a
ti meuhin tleirwl a\anga ruh ngt
natna tuar, a hnua lung natnain a sawi nghn mai mai loh, a
tlk buak leh, zak dona hmang pachang leh a tuarchhel zwng,
chauha kal \hn huaisenna nun Setana do thei leh do ngam chia
tak hi a va ropui m! A hla hi a nun kahpathr nei trin kan
paukhauh a, a rum \ha l wl hle. kawngte i chht ngun ang u.

MISSIONARY TRAINING COLLEGE HRIATTRNA


Missionary Training College (MTC)-ah Bachelor of
Missiology (B.Miss) zir duh tn dl theih a ni leh ta. Dlna
form leh prospectus hi `50-in office hun chhngin MTC office,
Mission Vngthlang a\angin lk chhuah theih a ni e.
Dil thei chin
Dil theih hun chhng
Written test
Interview

:
:
:
:

Cl - XII pass chin


1st Oct. 31st Jan. 2017
March 1, 2017
March 3, 2017

Sd/(REV. DR. K. LALRINKIMA)


Principal
Missionary Training College
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

38

COUNCIL FOR WORLD MISSION (CWM)


GENERAL ASSEMBLY
Rev. V.L. Luaia Hranleh
Sr. Administrative Secretary, PCI
Council for World Mission (CWM) General Assembly, 2016
chu Jeju thliarkr, South Koreaah ni 17 - 24 June 2016 chhng
khn hlawhtling taka neih a ni a. Thupui chu Healing: Hope in
action (Damna: Beiseina tihhlawhtlinna hmangin) tih a ni a,
Presbyterian Church of Korea (PCK)-in an thleng a ni. He hun
hmang ve thei tra Pathian khawngaihna ropui tak ka chang hi
ropui ka tiin ka lwm m m a ni.
CWM chu eng nge ni: CWM region hming leh member
tih hming hi chu kohhranhoten kohhran awm zt chu hetiang hi
kan hre lr tawh fu mai thei a. a ni:
Tin, CWM hnuaia kan Europe - 5, Pacific - 9, South
missionary-te khawvl ram Asia - 4, Africa - 9, East Asia hrang hranga awm, kan 6, Caribbean - 3.
\awng\aisak fo \hin avng te, tn
Keini hi South Asia regionhma deuhvin \anpuina sum eng
emaw zt te kan lo dawn tawh a awm kan ni a, member
\hin avngte pawhin a hming kohhran pali awmte chu: Church
ringawtah chuan kan mikhual of South India, Church of North
India, Presbyterian Church of
lutuk wm lo ve.
India, Church of Bangladesh te
Council for World Mission kan ni.
chu khawvl ram hrang hranga
CWM hnuaiah hian
Protestant kohhran lian tak tak
te, Chanchin |ha hrilna kawnga rawngbwlna png tam tak a
an thawh hona pwl hming a ni awm a. Chngte chuan
a. A hmun pui London-a awm programme chi hrang hrang,
\hn chu kum 2012 a\angin khawvl ram hrang hrangah an
Singapore-ah sawn a ni. nei deuh reng a. General
Khawvl ram hrang hrangah Assembly tak erawh hi chu kum
hian member kohhran 36 thum dan zlah a kum linaa neih
awmin, chng chu ram bial \hin a ni. Mission hna te, zirlai
(region) 6-a \hen a ni a, chng scholarship pk te, kohhran leh
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

ram hmaswnna lama \anpuite hi


a rawngbwlna ki pawimawh
tak znga mi a ni. CWM hnuaia
missionary tam ber chu PCI
a\anga kal, Mizoram Synod mi
leh sa an ni nghe nghe.
Pre-Assembly meeting:
Khawvl ram hrang hranga
member kohhran, ram \hen bial
(region) 6-te chu region hnih zl
inkawpin CWM General
Assembly lo thleng tr ur lwk
nn Pre-Assembly meeting kan
nei \heuh hlawm a. Keini, South
leh East Asia region inkawp
pawhin March thla khn
Bangkok-ah meeting kan han
nei ve a. General Assembly-a kal
trte lo inhmlhriat lwkna leh a
kalhmang tr inhrilhfiahna hun
atn hman a ni deuh ber.
Jeju lamtluang: Jeju thliarkr
chanchin leh a hmingthannate ka
lo hre ngai lo hle mai a. Kan
\halai lamte erawh chuan an lo
hre hle hlawm chu niin. Kan kal
tr thu hriate pawhin E he!
an ti deuh zl mai a. Google lam
a\ang tein ka han bih chiang ve
deuh va, Jeju thliarkr chuan min
hpin kal ka chk ta hle a. Indira
Gandhi International Airport,
Delhi a\angin drkr sarih zet
kan thlawh hnuah Shanghai \um
hmun nuam takah kan \um ta

39

vng mai a. Hetah hian flight


delay avngin drkr li zet kan
chwl nghe nghe a. Chuta \ang
chuan thlawhna bawkin Jeju
thliarkr chu drkr khat vl
lekah kan t hleng thei t a.
Volunteer fel tak takin kan hming
ngei ziaka trin Jeju \um hmunah
min lo hmuak a, mot or
changkng leh nuam tak hmanga
kan thlenna tr hotel changkng,
nuam leh ropui tak, Lotte Hotel
min hruai thleng ta mai chu a va
nuamin a va han thlamuanthlk
tehlul m! Thlawhna lian tak
hmanga drkr sarih vl zet vn
boruak sng taka kan thlawh
chhng khn drkr hnih leh a
chanve vl muthilh nn ka hmang
tih loh chu Thu leh Hla magazine
leh Lngzm (May & June issue)
chhiar nn ka hmang a, khawhar
a hnmin kalkawng tumtawi nn
a tha hle.
Chu hot el nuam leh
changkng tak khual chhwnna
hmun (reception counter) kan
thleng fel chiah chu palai thleng
hmasa znga mi, nikum 2015-a
PC Wales General Assembly
nang tr twka Goodwill visit
neia kan zu tlawh \uma min lo
hruai kual vltu Welsh nu Nan-i
(Rev. Nan Powel Davies) chuan
min lo hmu hmasa ber a, rin loh
taka min hmu thut chu a lwm
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

thiam bawka min rawn kuah


chung chung mai a, mikhual ve
tho mah ni se a thlamuanthlk
khawp mai. Tin, March thlaa
Bangkoka Pre-Assembly
meeting-ah khan East Asia lama
ram hrang hranga mite nn kan
lo inhmlhriat nual tawh a.
Chngte chu social media
hmanga inbe pawp rengin Jejua inhmuh leh nghkhlel takte kan
inhmu leh hlawm chu a hlimawm
ve khawp mai. Mi tinin \hat leh
hawihhwm kan chhuah tlng
bawk a, kan thlenna hmun leh a
enkawl vltuten an zir bawk nn
a boruak hi a zngkhai m m
vek mai a ni.

40

puiah chuan vote nei palai 132,


vote nei lo palai 35, Resource
Person leh khual pawimawh 18
leh a \l apiang min buaipuitu
(ram hrang hrang a\anga thlan
chhuah steward) 15 nn kan vai
chuan 200 zet kan tling a ni.
Hng bkah hian a thlengtu
kohhran hruait ute leh an
thawktu eng emaw ztin min
awmchilh deuh reng bawk.

Hun hman dn tlngpui:


General Assembly \an hma ni
hnih chhng hi Youth Assembly
atn hman \hin a ni a, chu chu
General Assembly programmein a zui nghl \hn a. Tn \umah
pawh hian ram leh kohhran
General Assembly chu: He hrang hrang a\anga \halai aiawh
General Assembly-ah hian palaite kha tlma kal hma hretin
member kohhran pakhat a\angin \halai pualin hun hlimawm tak an
palai 4 (voting member) zel tirh lo hmang ho hmasa a ni.
theih a ni a. Chng zngah chuan
Kan thlen tk Inrinni chu
Hmeichhia leh |halai aiawh
nilengin
Jeju thliarkra hmun
pakhat ve ve tel nghl tr a ni.
Chutiang chuan keini pawimawh leh nuam laite tlawhin
Presbyterian Church of India thlr vl ni (sight-seeing) kan
aiawh pawh 4 kan ni a. Tin, PCI hmang a. A tk Pathianniah
a\angin hruaitu pawimawh, an group hrang hranga in\henin
mawhphurhna avnga kal ve Biak In 15 vlah insem darhin
pathum an awm bawk a. Chng chawhma kan inkhwm a. Kan
zngah chuan Rev. Lalramliana inkhawmna kohhranah \heuh
Pachuau, kan Sr. Executive lunch kan ei nghl vek bawk a.
Secretary chu Nomination Tlai dr t humah General
Committee Member a nihna Assembly hawnna inkhwm
angin a tel ve bawk. A pum (Inaugural service) chu ropui
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

takin Seongahn Jeju Kohhran


Biak Inah kan nei ta a ni. A bk
programme dang zawng erawh
chu kan thlenna, Lotte Hotel-ah
vek neih a ni.
General Assembly mah ni
se, rorl boruak rit a awm ve lm
lo va. Devotion-a thusawi leh
kan thupui huam chhnga thupui
\hen hrang hrang te, mi thiam tak
takte kaihhruaia zir ho \hin chu
a hlwm lian deuh ber a ni mai
a. Kan hun hmanna hall pui
berah hian dawhkn 35 zet,
number pk thlap veka dah a ni
a. Chumi kl ho tr chuan a ram
\hen leh kohhran inpawlh mawi
twk tra group siamin kan
hming ziaka dah thlap vek a ni
a. Devotion-a thu ngaihthlk leh
thupui kan zir ho te hi dawhkn
khat kl ho zwng khn mahni
dawhkn \heuhvah sawi hona
(table discussion) neih phawt
hnuah Working Group (Table 2
zl inkawp)-a sawi ho leh a ni
\hn bawk. Korean Cultural Nite
mai bkah keini khawvl ram
hrang hrang a\anga hnam tinrng
palai kal khwmhoten Inter
Cultural Nite hmanga mahni
hnam incheina \heuhva inthuama
programme kan hmang ho te
khn boruak a tinuamin a
tizngkhai hle bawk.

41

Inthlanna: General Assemblya programme pawimawh tak


pakhat chu inthlan hi a ni.
Nomination Committ ee
member-te kaihhruainaa neih a
ni a. Nomination Committee
member tlm t znga PCI
aiawha kan Mizoram Synod
hotupa Pu Rama a \hu ve vuah
mai chuan thla a timuangin a
chhuanawm hle. Moderator leh
Treasurer te hi palaiten secret
ballot-a thlan a ni a. Moderator
atna candidate pathum zngah
PCI nominate, Rev. D.C. Haia
Darnei (Biateram Synod) a tel
ve avngin kan thiam ang angin
\an kan la ve a. Pathian zrah
Pu Haia chu kum 2016 - 2020
thlenga Moderator atn thlan tlin
a ni ta hlauh mai a. Khawvl
huap hetiang pwl ropui taka
Moderator han nih chu PCI mai
bkah zohnahthlk pum pui tn
pawh thil hlu leh chhuanawm tak
a ni ve hrim hrim a ni.
Report tawi leh a rah chhuah:
Region hrang hrang a\anga
kohhran tinten mission lama kan
rawngbwlna report tawi minute
hnih \heuh kan sawi a. PCI
chanchin leh dinhmun tlngpuite
power point hmanga report-in,
Synod hrang hrangte missionary
tirh chhuah belh khwm han
sawite chu a nuamin ropui an ti
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

hle mai a. Chng znga thawh


hlwk ber, Mizoram Synod
rawngbwlna znga tlwm tak,
Buhfai\hm leh Thingfk
Missionary hmanga sum kan
tuak dn te, chhngkaw tin kan
\an ho dn te leh chumi sum tling
khwm hmanga rawngbwlna
ropui tak kan nei theite chu video
ngeia tr langin thiam ang twkin
kan sawi uar ve bawk a, chu
chuan palai tam tak thinlung a
khawih a, chibai pawh ka dawng
nasa ve hle a ni. Chibai liam
satliah mai lova la fuh zual an
awm nghl a. Uniting
Presbyterian Churches in
Southern Africa (UPCSA)-a
General Secretary, Rev. Lungile
Mpetsheni chuan, Ka unaupa
tia min vuanin ka bulah a tp ta
chawt reng mai a. Mizoram
Synod rawngbwl dn hi hriat
mai kan duh twk lo, a hmuna
rawn hmuha zir kan duh a ni, a
kawng min zawnpui rawh, tih
chu a thupui ber a ni ta mai a.
Chutiang kawng zawn chu ka
phr zwng tak a lo ni bawk a,
kan Mizoram Synod hruaitute
hnnah ka thlen thuai a. Chuta
\ang chuan kan hotute biak
pawh dn tr ka hrilh hnuah
direct-in an dwr chho ta zl a.
Chumi rah chhuah kal zlah
chuan UPCSA (Africa chhim

42

twp) a\ang hian Mizoram


Synod rawn tlawha kan
rawngbwlna te rawn zir trin
kumin 2016 November thla
twp lam hian lo kal trin
programme an siam ta nghe
nghe a ni.
A thlengtute an fakawm: A
thlengtu Presbyterian Church of
Korea (PCK) hian an thleng
hneh hle mai a, a hmunhmain a
zir bawk nn engkim a felfai \hah
mai. Rin leh beisei aia \ha leh fel
hlr mai chuan mit leh rilru a
tihahdam khawp mai. Kan
thlenna hotel hi a ropuiin a nuam
a, a changkngin a changtlung a,
a hmingthang hle bawk a.
Korean film tam takah pawh
lang \hn leh tam tak phei chu an
channa hmun pui ber pawh a ni
nghe nghe. Ram hrang hrang
a\anga \halai rual fuan khwm te
khn zan lam hun thwla tui chn
ho kha an thlkhlelh ber pakhat
a ni wm e.
Thliarkr lungkuai Jeju chu:
Jeju thliarkr chanchin hrim hrim
pawh hi sawi thui deuh a
chkawm hle. Japan awp behna
(Japan military colonialism)
hnuaia rethei taka awm \hn, tl
chhuak tra an beih dn
ngaihnawm leh an tuarna
rpthlk tak te chu an thinlungah
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

a la chm reng a. Chng hriat


rengna tra an siam Peace park
chhng Museum-a an thil entr
te chuan rilru a khawih a,
thinlungah a chm reng mai.
Vawiina thliarkr mawi leh
nuam, an ram economy pawh
chawikng khawpa khawvl
ram hrang hrang a\anga
khualzinte hp lttu lo ni ta
buatsaih nn khian nunna hlu tam
tak an lo hln a, tuarna rpthlk
tak tak hmanga an din chhuah a
lo ni reng mai. Jeju \um hmun
(airport) siamna tr lei an laih lai
te khian a hun laia phm \hat
pawh hlawh lo mi tam tak ruhro
hai chhuah a ni asin. An hun kal
tawh hre rengin a mi chngte
khian remna leh muanna an ngai
thupui hle mai a. America leh
Korea sawrkrin lawng sipai
hmunpui (Naval base) atna an
buatsaih mkte pawh duh lovin
an dodl ve mk bawk. Tin,
North Korea nn inpawh taka
an inrem leh hun hi mi tinin an
nghkhlel a ni.

43

Myanmar lam palai \henkhatte


nn Mizo \awng ngeia inkwm
hlim tham mi pariat kan awm a,
Jeju thliarkra mahni \awng mai
ni lo, kan hnam incheina thuam
famkima inthuam thei hei zt han
inhmuh khwm chu nuam
danglam ve tak a ni.

Kan hwn lamin Shanghai


\um hmunah duh aia rei kan
chwl a. Delhi pana kan thlawh
chhuah lehna tr a remchn loh
thut avnga flight cancel te chu
a hun laiin hrehawm hle mah se,
Shanghai khawpui hotel nuam
taka kan riah theihna hun
remchng a lo ni ta zl a. A tk
znga kan chhuah leh dwnin
Shanghai \um hmuna thlawhna
chhnga \hut fel hnuah ruahpui
vnwn a sr tluk tluk mai a.
Flight cancel leh mai hlauthwng
taka drkr li zet kan \hut hnua
New Delhi pana thlwk chhuak
tr kan che \an ta mai chu
lwmin kut kan bng dar dar a
ni. New Delhi a\ang chuan India
ram a\anga kal dangte nn kan
CWM programme-ah zohnah in\hen darh ta hlawm a. Harsatna
thlkte: He inkhwmpuiah hian tam tak awm thei krah Pathian
zohnahthlk inkwm hlim tham hruaina ropui tak dawngin
kan awm ve tlat mai. Keini PCI CWM inkhwmpui chu hmang
a\anga kal te, CWM hnuaia PCI zovin him takin mahni hmun kan
missionary te znga pakhat, Rev. thleng thei \heuhva a lwmawm
Z. John Malswma Colney, hle a ni. Min hruaitu Lalpa ropui
Wales ram a\anga lo kal leh ber rawh se.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

UPA NGRKHAMA
THAKTHNG VNG

Upa Ngrkhama (85), Pu


Thangliana leh Pi Chawngi te
fapa hi September ni 16, 1930
khn Mauzmah a lo piang a. Ni
27.1.1957 khn Hauzki nn an
innei a, fa paruk an nei. Kum
1998-ah a nupui hian a thihsan
avngin ni 8.7.2008-ah
Vnlalchhngi nn an innei leh.
Kum 1970-ah Tual Upa atn
thlan a ni a, kum 1972-ah Upa
atn thlan a ni leh a. Kum 1973
khn Chhimphei Presbytery
Inkhwmpuiin Thakthng Vng
Kohhran Upa atn a nemnghet
a. Kohhranah Chairman,
Secretary, Treasurer, SS Supdt.,
Ramthar Chairman leh chanvo
hrang hrang a chelh tawh.

44

Bial Chairman leh Secretary


a ni tawh a, committee hrang
hrangah a tel tawh. Presbytery
Standing Committee, Pastoral
leh Nomination-ah te a awm
tawh a. Synod Ramthar Board
Committee-ah a tel tawh bawk.
Ramthar rawngbwlna ngai
pawimawh tak a ni a, Diptinibast,
Karimganj leh Chachar-ah
Missionary-in a thawk tawh
bawk. Aizwl Theological
College-ah Hindi Teacher hna a
pension thlengin a thawk. Kristian
Tlngau leh Ramthar chanchinbu
agent-ah kum 30 chuang \angin,
a thih ni thlengin agent a ni a, agent
\ang rei chawimawina a dawng
ve ve tawh a ni.
March 2015-ah a pumpui
cancer hmuh chhuah a ni a, \ha
taka zai a ni a, \ha hlen tra beisei
a nih laiin March 4, 2016 khn
Lalpa hnnah min kalsan ta a ni.
A tkah amah thlahna hun in
lamah Bialtu Pastor F. Lalrinnungan a hmang a, Biak Inah
Upa Chhwnvunga, Aizwl
Chhim Presbytery Moderatorin a vui leh a. Kohhran zaipwl,
Minister leh Upate leh kohhran
mipui \hahnem takin ui takin kan
thlah liam ta a ni.
- Upa L.P. Lalrinmawia
Thakthng Vng Koh. Ziaktu
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

UPA ZALWMA
AIBWK

Upa Zalwma (81), Pu


Huallianthanga (L) leh Pi
Kphleii (L) te fapa hi kum 1935
khn Arte khuaah a lo piang a,
Challiani nn an innei a, fa pahnih
an nei.

45

leh thwk lam fel lo avngin


damdawi inah enkawl a ni a.
|ha chhuak leh mai tra beisei
a nih laiin 14.3.2016 khn Lalpa
hnnah min kalsan ta a ni. A
tkah Bialt u Pastor H.
Lalawmpuian a vui a,
kohhranhoten ui takin kan thlah
liam ta a ni.
- Upa H. Vnlalruala
Aibwk Kohhran Ziaktu
UPA C. RUALHLEIA
REPUBLIC VNG

Kum 1987 khn Chhimthlang Presbytery Inkhwmpuiin


Arte Kohhran Upa atn a
nemnghet a. Kohhranah chanvo
hrang hrang a chelh tawh a,
khawtlng rawngbwlna lamah
Upa C. Rualhleia (86), Pu
pawh a inhmang hle.
Rokhama Chhangte Drchhun
Kum 1995 khn Aibwkah leh Pi Zachhngpuii Hnamte te
a lo pm a. Kohhranah rawng- fapa hi ni 15.4.1930 khn
bwltu rinawm tak a ni a. A bk Tachhp khuaah a lo piang a,
takin Ramthar rawngbwlnaah a Chalzwni nn ni 1.3.1957 khn
tui hle. A dam phawt chuan Bial an innei a, fa pariat an nei.
leh Presbytery Inkhwmpui a
Upa C. Rualhleia hi kum 29
\hulh ngai lo.
chauhva upa a nih laiin Tachhp
Pa hrisl tak a ni a, damlo Kohhran Tual Upa atn thlan a
kan peih mi tak a ni bawk. A kum ni a. Kum 1960-ah Chhimphei
a lo upat tk hnu hian a Presbytery Inkhwmpuiin
bawrhswm ve \an a. Pum n Tachhp Kohhran Upa atn a
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

nemnghet a. Sateek-a an pm
hnu, 1971-ah Kohhran Upa
atn thlan nawn a ni a. Kum
1979-ah Aibwk Kohhran
Preaching Station chu kohhran
puitlinga hln kai a nih avngin
indanpuitu Upa a ni a, Aibwk
Kohhran Upa a ni leh bawk.
Presbytery Moderator leh Bial
Chairman a ni tawh a, kum 23
chhng Bial puipaah a awm.
Synod Education Board-ah
term hnih a awm a. Nupa tuak
35 a inneihtr bawk. Kum 1995ah Republic Vngah a rawn pm
a, Pm Upa niin kohhran
rawngbwltu pawimawh tak a ni
zui zl.
Kum 2001 khn lung (heart)
\ha lo avngin phaiah kalpui a
ni a, dam takin a lo haw leh a.
Kumin kum tr khn a thwk
lamah harsatna a neih avngin
damdawi inah enkawl a ni leh a,
ni 15.3.2016 khn Lalpa
hnnah min kalsan ta a ni.
A tkaha a chnna in leh
thlnmualah Rev. Zoramsngan
a vui a, ui takin kan thlah liam ta
a ni.
- Upa C. Lalchharliana
Republic Vng Kohhran
Ziaktu

46

UPA LALHLUTA
HUNTHAR

Upa Lalhluta (87), Upa


Suaksailova (L) leh Rolti (L)
te fapa hi October 20, 1929
khn Khawhaiah a lo piang a.
January 20, 1964-ah Lalnunmawii nn an innei a, fa panga
an nei.
Kum 1990-ah Hunthar
Vng Preaching Station chu
kohhran puitlinga hln kai a nih
khn Treasurer a ni a. Kum
1991-ah Upa atn thlan a ni a,
hemi kum vk hian Aizwl
Presbytery Inkhwmpuiin
Hunthar Vng Kohhran Upa
atn a nemnghet a. Chanvo
hrang hrang hetiang hian a lo
chelh tawh - Kohhranah Chairman, Secretary leh Treasurer;
Bialah Chairman, Treasurer,
Nomination leh Standing Committee member; Presbytery-ah
Nomination leh Standing Committee member; Synod-ah Communication Board member.
Inneihna kawltu a ni tawh a,
nupa tuak 63 a inneihtr.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

Pa hrisl tak a ni \hn a,


tlma a kum a lo upat deuh
hnuah a zun a rawn thi a, phng
cancer a ni tih hmuh chhuah a ni
a. A kum a lo upat deuh tawh
avngin zai ngam a ni ta lo va, a
phnga bwk awm chu ziah fai a
ni ta a ni. Theih ang anga enkawl
chhunzawm zl a ni a, a natna
chuan zual lam pan zlin April 3,
2016 khn Lalpa hnnah min
kalsan ta a ni.
A tkah amah thlahna hun
in lamah Rev. J. Vnlalhnnan a
hmang a, Biak Inah Bialtu Pastor, Rev. Vnroluahan a vui leh
a, Kohhran Zaipwlin thlahna
hla an sa a, ui takin kan thlah liam
ta a ni.
- Upa T. Vnlwma
Hunthar Kohhran Ziaktu
UPA ROPIANGA
SAMTLNG

Upa Ropianga (90), Pu


Zaichhngkhma (L) leh Pi
Mmtei (L) te fapa hi ni
5.2.1926-ah Samtlngah a

47

piang a. Kum 1947-ah


Khuangtuahchhngi nn an innei
a, fa pali an nei. Anupui hian kum
2012 khn a thihsan a ni.
Kum 1965-ah Chhimphei
Presbytery Inkhwmpuiin
Samtlng Kohhran Upa atn a
nemnghet a. Kohhran Secretary
leh SS Suptd. hna te a chelh
tawh. Sunday School zirtrtuah
kum 50 a \ang tawh a, kum 2015
khn kum 50 chhng Kohhran
Upa a nih chawimawina hlan a
ni bawk. Bial leh Presbytery
Committee member pawimawh
tak a ni tawh \hn a, Bible Society
life member a ni bawk.
Kum 2014 a\ang khn chak
lohna hrnag hrangin a tlk buak
a, natna han sawi bk tr awm
lovin April 7, 2016 khn
\hutthlnga a mu chu harh
chhuak leh lovin hahdam takin
Lalpa hnnah min kalsan ta a ni.
A tkah amah thlahna hun
in lamah Bialtu Pastor, Rev.
Lalsngmuanan a hmang a, Biak
Inah Upa Chhwnvunga, Aizwl
Chhim Presbytery Moderatorin a vui leh a, kohhranhoten ui
takin kan thlah liam a ni.
- Upa R. Lalchungnunga
Samtlng Kohhran Ziaktu
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

UPA R. LALAWIA
BWNGKWN EAST

Upa R. Lalawia (66), Pu


Spliana (L) leh Pi Chhunzki
(L) te fapa hi April 4, 1950 khn
Vnzauah a piang a. September
25, 1976-ah Lalnunnmi nn an
innei a, fa pathum an nei. A nupui
hian July 15, 2015 khn a thihsan
a ni.
Kum 2007-ah Tual Upa
atn thlan a ni a, kum 2009-ah
Upa atn thlan a ni leh a, a kum
leh 2010-ah Aizwl Hmr
Presbytery Inkhwmpuiin
Bwngkwn East Kohhran Upa
atn a nemnghet.
Synod Inkhwmpuiah a
palai tawh a, Tualchhng
Kohhranah Vice Chairman,
Treasurer (Synod sum), SS
Suptd. leh Asst. Suptd.,
Finance leh Building Comt. Vice
Chairman, Ramthar, Social
Front, Kristian Chhngkua leh
Masihi Sangati Committee-ah te
Chairman hna a chelh tawh.

48

Kum 2010 vl a\ang khn


zunthlum natnain a tlk buak a,
natna dangin a belhchhah zl
avngin April 8, 2016 khn
Lalpa hnnah min kalsan ta a ni.
A tkah amah thlahna hun
in lamah Bialtu Pastor, Rev.
Vnlalmuanpuia Khiangtein a
hmang a, Biak Inah Aizwl Hmr
Presbytery Moderator, Rev. J.
Lalremsiaman a vui leh a,
Kohhran Zaipwlin thlahna hla
an sa a, ui takin kan thlah liam ta
a ni.
- Upa C. Vnlalawmpuia
Bwngkwn East Kohhran
Ziaktu
UPA ZAKHMA
KHUALEN
Upa Zakhma (82) hi kum
1934 khn Khualenah a piang
a, ni 14.6.1958-ah Thankhmi
nn an innei a, fa pariat an nei.
Kum 1983-ah Upa atn
thlan a ni a, a kum leh 1984-ah
Tuichng Presbytery Inkhwmpuiin Khualen Kohhran Upa
atn a nemnghet a. Kohhran
Chairman, Inneihna kawltu,
Treasurer (Tualchhng leh
Synod sum), SS zirtrtu hna te a
thawk tawh.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

49

Kum 2011 a\ang khn


Asthma natnain a tlk buak a,
kohhrana a mawhphurhna duh
angin a thawh theih loh phah a
ni. A natna hian a kiansan lo va,
pum nain a tlk buak zui leh a,
ni 9.4.2016 khn Lalpa hnnah
min kalsan ta a ni.
A tkah amah thlahna hun
in lamah Bialtu Pastor, Rev. C.
Vnlalmalswman a hmang a,
Biak Inah Tuichng Presbytery
Moderator, Upa F. Lalzkan a
vui leh a, Kohhran Zaipwlin
thlahna hla an sa a, ui takin kan
thlah liam ta a ni.
- T. Upa K. Ramchullova
Khualen Kohhran Ziaktu

Kum 1981-ah Hmrchhak


Presbytery Inkhwmpuiin
Mualphng Kohhran Upa atn
a nemnghet a. Kohhranah
rawngbwlna hrang hrang - SS
zirtrtu, SS Suptd., Inneihna
kawltu, Building Comt. Vice
Chairman, Kohhran Secretary
hna te a chelh a. Bialah
Chairman, Secretary leh
Treasurer a ni a, Presbytery-ah
Sub Pastoral, Nomination leh
Standing Committee member a
ni a, Statistician a ni tawh bawk.
Synod-ah Music Committee-ah
term hnih, SEC-ah term khat a
tel tawh bawk.
Kum 2010 a\angin zunthlum
natnain a tlk buak a, chu chuan
a mit leh kal tichhiain phai lamah
UPA PC LIANHRIMA
vawi eng emaw zt an kal a. A
MUALPHNG
\hat chhuah theih loh avngin
April 13, 2016 khn Lalpa
hnnah min kalsan ta a ni.
A tkah amah thlahna hun
in lamah Bialtu Pastor, Rev. K.
Lianmngan a hmang a, Biak
Upa PC Lianhrima (61), Pu Inah Tuivawl Presbytery
Saitawka leh Pi Zachhngpuii te Moderator, Upa Lalbiakzauvan
fapa hi April 13, 1955 khn a vui leh a, Kohhran Zaipwlin
Mualphng khuaah a piang a. thlahna hla an sa a, ui takin kan
October 15, 1977-ah Spzui- thlah liam ta a ni.
- H. Lalthlengliana
thangi nn an innei a, fa pali
Mualphng
Kohhran Ziaktu
an nei.
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

50

ADVERTISEMENT FOR COURSES OF STUDY


The following courses will be offered in Aizawl Theological College
for the coming Academic Year of 2017 2018.
1. Diploma in Clinical Pastoral Counseling (DCPC): One-Year Course
Required qualification: B.A. & its equivalents and above
Entrance Exam: January 18, 2017 at 9:30 AM
Interview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM
2.

Bachelor of Divinity (B.D.): Four-Year course


Required qualification: B.A. & its equivalents and above
Entrance Exam: February 08, 2017 at 9:30 AM
Interview by the Board: February 10, 2017 at 10:30 AM

3.

Master of Theology (M.Th.)


Required qualification: B.D. (B Grade and above) or those who
qualified themselves from the Senate of Serampore College for the
concerned subject in the following disciplines: Old Testament, New
Testament, Christian Theology, History of Christianity, Missiology,
Religions and Christian Ministry (Counselling).
Entrance Exam: January 18, 2017 at 9:30 AM
Interview by the Concerned Department & Faculty: January 19, 2017
at 10:30 AM
Interview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM

4.

Bachelor of Theology (B.Th.) Hindi: Four-Year course


Required qualification: HSLC (Hindi)
Documents: HSLC (Hindi) Certificate, Marksheet, Church
Recommendation, Passport size photo 1 copy
Entrance Exam: January 18, 2017 at 9:30 AM
Interview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM
Bachelor of Divinity (B.D.) (Hindi)
Required qualification: HSSLC for Five-Year course & B.A. for FourYear course.
Documents: HSSLC/B.A. Certificate, Marksheet, Church
Recommendation, Passport size photo 1 copy
Entrance Exam: January 18, 2017 at 9:30 AM
Interview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM

5.

6.

Doctor of Theology (D.Th.)


Required qualification: M.Th. B Grade & above with CET passed in
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

51

New Testament, Christian Theology, Missiology


Departmental Interview: January 19, 2017 at 10:30 AM
Interview by the Board: January 20, 2017 at 10:30 AM
Application forms for the above (Nos. 2-6) courses and the College
prospectus could be obtained from ATC Academic office on payment
of Rs 10/- for Hindi B.Th/B.D., Rs. 100/ for B.D.& DCPC, Rs. 150/- for
M.Th. and Rs. 200/- for D.Th. or from the College web-side. Duly
filled in form must be submitted to the Academic Office on or before
December 16, 2016. (with late fee of Rs. 50/- on or before January 6,
2017). Those who obtain application forms from the college website
should do the payment at the time of interview.
Sd/(REV. DR. C. LALHLIRA)
Principal
For more information please contact - 03892361139/
03892361664 or see: www.atc.edu.in

TIHDIKNA
Pastoral Ministry Kaihhruaina phk No. 46-na, Nambar VI
Chhiatni \hatni Kaihhruaina A.1-a Mitthi dr vuak tih tlar
twp bera Mahni intihlumah chuan mitthi dr vuak loh tr a
ni tih hi siam \hat hmaih palh a ni a. Kum 2015 Synod Gen. 4na thu, Mahni intihlum an awmin Biak In dr vuak ni tawh
rawh se, kan ti a, hei hi hman nghl tr a ni e tia rl bawh
zuia dr vuak zl tawh tr a ni tih kan inhriattr tawh ang khn
kalpui zl tr a ni e (Ref. MS/GEN-46/2016/21 Dt. 18.01.2016).
Hei hi Pastoral Ministry Kaihhruaina Bu chhut tharah dah dik
tr a ni a, lo tih hmaih palh liau liau a ni. Kohhranhote hriat
thiamna kan ngn nghl e.

(UPA H. RONGHAKA)
Secretary
PCI, Mizoram Synod
www.mizoramsynod.org

Kristian Tlangau

52

www.mizoramsynod.org

Вам также может понравиться