FONKSIYON
kanlamaz. Btn problemlerimizi
VB FORM
Matthew Nowicki
Modern mimarnin kaynaklan ve nite-
likleri hakndaki dncelerimi bildi-
rirken, amzn dizayn oktandr
stil haline gelmitir szyle bu yaz-
ma balarsam sizi pek fazla artma-
yacam sanmaktaym. Ne kadar us-
talkla bu sorundan kanmak istesek
de amz mimarlarnn eserlerinde
onunla yz yze gelmek zorundayz.
Sz konusu stil btn kstlanmalar,
disiplinleri, snrlanmalar ve ho ta^
raflaryla gerek bir slptur. Nite-
kim, ister buzdolab, otomobil, fabrika
veya mze olsun, yapl ve kullanl dnlrken, onun artk ilk genlii-
maksatlar deiik olmakla beraber,
btn bu nesneler dizaynlarnn ben-
zerlii bakmndan bir stil meydana
getirirler. Tpk Greenough'a gre,
formun fonksiyonu izlemesi ve Palla-
dio'nun eserlerinde Rnesans mimar-
sinin antik modellerin peinden gitme-
si gibi Edgar Kaufman'nn dedii ze-
re, belki bu stil de satlabilme imk-
nm izlemektedir. Gnmzn bu sti-
li, belki daha snrl olmakla beraber,
zamannda Rnesans stili kadar g-
l, belirli ve gerektir.
Gittike olgunlaan ve kendini daha iyi
hisseden yzylmzda bu anlamamaz-
lktan gelinemez, ve anlamm ortaya
koymak gerekir. Srf fena hatralar
var diye stil terimini kullanmaktan
bil olmaktadr. Analizini yapmak ve
form rnei olmadan zmlediimize
kendi kendimizi inandramayz.
Modern dizaynda genellikle formun
fonksiyonu deil gene formu izledii-
ni anlamamz gerekmektedir. Form
fonksiyon analizinden doduu haller-
de dah, bu analiz, rneini bir fabri-
kada veya mzede, aym fonksiyonun
bulunuuna gtren yolu izler. Belirli
bir ynden baklnca her mimar prob-
lem fleksibl bir mekndr, ve bir flek-
sibl meknn dierinden farkl olmas
iin hibir sebep olmad gibi, bil-
kis birbirlerine benzemelerinde pek
ok pratik sebepler mevcuttur.
unu da belirtmeliyim ki, srf deiik-
lik yapm olmak iin dizaynda dei-
iklii savunmamaktaym. yle hare-
ket etmek ancak bir stilin sonucu olan
yeknesaklk kuraln onaylar. nsan za-
manndan kamak istedike, daha faz-
la onun bir paras olmaktadr. Geli-
en, sakl taraflar olmayan bir uygar-
l yapc deiiklik getirmek ancak
durmadan deien durumlar yaratc
duygusallkla karlayp her kan fr- indirilmee
sat balbama vardr dsturuna gre
hareket etmekle olur.
Bu duygusallk, tazelikten daha iyi bir
kelime bulamyacam bir eyin bal-
ca kaynadr. Tazelik zamanla kay-
bolan genliin fiziksel bir parasdr.
Bu, ferde olduu kadar btn bir uy-
garlk iin de aym derecede doru olan
hayat kuraldr. Tazelik, gen kalma-
nn durumuna dayanmayp, kaynann
anlalmasna dayand zaman elde
tutulabilir. Baz ahslar bu yaratc
tazelii olgunluk alarnda da muha-
faza edebilmektedirler. te onlar b-
yk sanatkrlardr. Bu tazelii yzyl-
larca saklayabilen baz uygarlklar da
byk kltrler meydana getirmitir.
insann boy lsne inmiti. Bu de-
Olgunluk mkemmellie doru gitme-
e azmetmek olduu ve mkemmellik
de klsik yceliin deimeyen stan-
dardna dayand halde, tazeliin kay-
nan hissedebilmek bu yola doru
geni bir alan salar. Bu alann ge-
nilii bir uygarln amalarnn ve
kuvvetinin ls ve ilerideki baar-
larnn habercisidir.
ada veya modern dizayn hakknda
lerdi. Baka faktrlerin de bunlar ta-
ni geride braktnn farkna varl- mamlamas gerekmekteydi. Bu faktr-
maktadr. Mimar, resim ve heykelde
yeni mekn anlayyla yaplm olan
ve makinelere benzetilen form dene-
meleri imdi bize, geen zamanla l-
lemiyecek kadar uzak grnmektedir.
Nitekim, estetik devrimin genlik gn-
lerinde bir balangcn fiziksel tazelii
vard. O gnlerde formlar eskiden
kalma hibir rnee dayanmadan mey-
dana getirilmekteydi.
Mimariden bahsediimin sebebi btn
dizayn alann iine aldmdandr. Ay-
r bir isim kullanmaa lzum kalma-
dan mimarideki deiikliklerden, i di-
zayn, endstri dizaynn, bahe tanzi-
mini ve dier birok problemleri etki-
liyen deiiklikleri bulup karmak ka-
imidiki durumunu ortaya koymak is-
tediim ite bu eit mimar anlay-
tan gelen deiikliklerdir. Bu deiim-
lerin analizinden kyaslama kurallar
veya gelecekteki deiimlerin ne ola-
cam bulmaya almamaktaym. Bu-
gn elimizde bulunan imknlardan
tam faydalanabilmek maksadyla ara-
trmalar yapabilmek iin imdiki du-
rumun tarifinin gerekli olduunu d-
nmekteyim. Bugnk durumu iyice
anlatabilmek iin, onun kaynana in-
mee alacam.
Bana yle geliyor ki, modern mimari-
nin balangc ge Rnesans'n gnlk
yaama strktrne dayanmaktadr.
Beer konfor problemi o zaman yeni-
den ortaya atlmt. yi yaamann
nemini belirten fonksiyonalizmle be-
raber birtakm teknik cihazlar ortaya
konmutur ki, Fontainebleau'daki so-
ba bunlarn nclerinden biridir. Mi-
mar bir kahramanlk gsterisi olmak-
tan kurtarlp, byk bir hzla, insan-
lk ve hatt burjuva seviyesine doru
balanmt. Fransa'da
despot Roi Soleil (Gne Kral)
XIV. Louis'nin lmnden sonra zel
meskenin grd rabet zerine, g-
revlerine gre deiik isimler alan ele-r
manlardan mteekkil plnlar ortaya
kmtr. Bu yeni tipteki pln, ondan
nceki, istenilen yerde yiyip iip, ya-
tp kalkp, misafir kabul edilebilen
dikdrtgen, yuvarlak, oval ve daha ba-
ka ekillerden meydan^ elmi enter-
yrlerden farkl idi. Mimarinin her
devirde bir fonksiyonu tatmin etmesi
gerekmekte olduundan bu deiiklik
fonksiyonalizmin balangc deildir,
fakat onun modern yorumunun balan-
gcdr. Kahramanlktan ayrlan mi-
mar, leini klterek, alelde bir
iikliin en iyi rnei Versailles Sa-
ray ile Petit Trianon'un kyaslanma-
sdr. _
amz mimarisinin balangcm, en
fazla, kullanlan lein deiikliinde
ve konfor problemlerinin ortaya kon-
masnda bulabiliriz. Bu deiiklikler,
nemli olmakla beraber kendi bala-
rna yeni formu meydana getiremez-
lerden birini 1825 de, Alman mimar
Schinkel, endstrilemi Manchester'
ziyaret ederken, Niin yeni bir stil bu-
lunmuyor, szyle ifde etmitir. 19.
yzyln form tutumundaki iddetli de-
imelere, insanlardaki daimi deiik-
lik arzusu sebep olmutur. Bu dei-
melere ait mfrit rnekleri gstermek
iin pek tannmayan, fakat nemli iki
rnek vermek istiyorum. 19. yzyln
balarnda bir Fransz arkeolou, m-
paratorluk zamannda barbarlk ant-
lar saylan gotik katedralleri ykmak
iin bir sistem teklifinde bulunmutu.
Bu sistem kalker-ta stunlarn dip-
lerini oyup iine odunlar koymak ve
bunlar atelemek fikrinden ibaretti.
Arkeolog bunun yaplmasyla o berbat
binann on dakikadan az bir zaman-
da yklp uygarl utan verici var- bir estetik dalga bu strktr tarznn
lndan kurtaracana inanyordu.
Yirmi, otuz sene sonra Ruskin, Pre-
Raphaelite akmna yolaarken, Mo-
dern Ressamlar adl yazsnda Ra-
fael'den sonra yaplan resimlerin satn
alnmasnda kam parasnn kullanl-
mamasn belirtmektedir. Zira, Rus-
kin'e gre sanat orta aa aittir ve
sonradan onun yerini sath bir meslek
teknolojisi almtr. Bir taraftan di-
erine kayan bu sempatilerden eklek-
tik silsilede temel bir deiikliin art
olduu hissi domutur. Bu, modern
olarak adlandrlan formun psikolojik
zeminidir. Stil kelimesinden rperme
duymamza ramen, belki de herhangi
baka bir faktr kadar Schinkel'in ye-
ni ifde tarz aramas modern mima-
rinin douuna yardmc olmutur.
Yeni bir strktr tarz bulunmadan,
mimaride yeni form yaratlamayaca-
ndan, psikolojik bakmdan tatmin
olunmak iin, strktrel imknlarn
gelimesini beklemek gerekiyordu.
Paxton'un ak mekn anlayyla, ge-
en yzyln ortalarnda ina ettii
Crystal Palace yeni bir a yaratm-
tr. Modern bina erevelerinin bel-
kemiini tekil eden dkme demir, da-
ha sonra betonarme ve elik, o zaman-
dan beri en ok kullanlan usul olmu-
tur.
lk gnlerinin ynn izlemekte devam
etseydi, acaba modern mimarinin bu-
gnk nitelikleri ne olurdu? Strk-
trn ifadesinden fazlasyla etkilene-
cek olan form, kark ve detayl ola-
caktr. skeletin mantk gelimesi,
binann alanm destekleyici ve destek-
lenen ksmlara ayran ince kaburga-
lara byk grev ykleyecekti. Belki
meydana gelen form bir dantela kadar
hafif ve ak olup blmeleri yar effaf
veya donuk olacakt. Belki de son du-
rumunda blmelerin yerini ikinci bir
iskelet alp dantelaya dantela eklenmi
olacaktr.
Renkli vitraylar ile gotik iskelet bu
tarzda gelimitir. Paxton, labrouste,
Eiffel ve adalarnn aratrmalar teknik bakmdan ie yaramaz hale gel-
da aym yolda olmutur. Halbuki mo-
dern mimar beklenenlerden bambaka
bir yol semitir. Bu deiik yolun ne-
denini anlamak iin burada konudan
ayrlmamz gerekmektedir. Sosyal,
ekonomik ve teknik karm ile mi-
mari hibir zaman estetikteki deiik-
liklerin nderliini yapamamtr. Ge-
nellikle o baka sanatlarn ortamn
izlemitir. X I X . yzylda, nceden de
bahsettiimiz gibi, meydana gelen zevk
deiiklii mimarde ok derin etkiler
yaratm olmakla beraber, sz konusu
etkiler, yap veya dizayn problemlerin-
den ok baka faktrlerden ileri gel-
miti.
Rnesans'n getirdii byk deiiklik mnda dekoratif niteliklerin bir kay-
aym probleme ok gzel bir rnek
olarak gsterilebilir. Klsik slp ye-
niden doarken artk ortaa Gotik
strktr geliiminin zirvesine eri- sel fonksiyonda aramtr. Psikolojik
miti. Mimar teknikle ilgili olmayan fonksiyon onun felsefesine dahil deil-
di. Bunun sonucu olarak evrenin
geliimine ve ilerdeki hayatna sekte kontrol ortaya kt ve mimarnin
vurmutu. Yeni stil strktrel bakm- asl maksad, kullanan fiziksel bakm-
dan Gotik yapyla rekabet edememek- dan memnun brakacak ekilde fizik-
teydi. Ortaan ta ustalarnn ileri sel evreyi kontrol altna almak oldu.
standardlaryla Rnesans'n yap me- imdi bundan sonra olanlara bir gz
todlar kyaslannca ok kaba kayor- atalm.
du. Mimardeki deiiklikler estetik
Modern mimarideki en son deiiklik-
deiiklikleri izlemi ve bunun sorum-
ler belki de, 1920 dekileri ondan evvel-
luluu ve erefi zamann ebed sima-
kilerden ayran deiiklikler kadar
larna ait olmutur. Aym ekilde
esasldr. Bu gemi devirle ayn tabir-
Petrarch ve Dante de Rnesans mima-
leri kullandmz halde, ayn kelime-
rsinin babas saylabilirler.
leri bir baka, hatt zt anlamda kul-
Modern mimarde de buna benzer bir lanmaktayz. Bir de fonksiyonalizm-
olay hasl olmutur. Bu sefer zevk den sz ediyoruz, fakat, o zaman ha-
deiikliinin ilham edebiyatlardan tasz anlamna gelen bu kelime, imdi
deil, ressamlardan gelmitir. Cezan- fleksibiliteyi ifde etmektedir. Bunlar
ne'n geni ve ak slbu, sentetik iki zt anlamlardr. Dncelerimizde
kbizm'in mimarye benzeyen resim ounlukla fiziksel beer fonksiyonla-
tarz formda safla ve sadelie doru ra deil, psikolojik olanlara ncelik
yeni bir zevk alamtr. Yeni estetik verilmektedir. Teknolojide abuk ha-
anlayyla, nceden bahsedilen, strk- sl olan deiiklikten dolay, ksa bir
trel iskelet geliimi bir arada bada- sre sonra, strktr ortadan kaldr-
amazlard. Formun estetii ile me- mak anlaynn yerini mimaryi gele-
gul olan bir devirde, strktr ve mal- cek kuaklara bir hizmet olarak kabul
zeme problemleri ikinci derecede kal- etmemiz almtr. Bu hizmeti yapabil-
mt. nsana yle geliyor ki, 1920 mi-
mek iin Le Corbusier, srr altn ke-
marlarna gre konstrksiyon lzumlu sit olan moduloru ortaya atmtr.
bir babelsyd. Mimar idealletiril-
Bu gzel oran ls deer deiiklik-
mi ve maddlikten karlmt. leri iin ok nemlidir. Bu gerek fonk-
Kbn kelerinde renkli dzeylerin
siyonel meknn, gerekse zamann l-
birlemesi madd kalnln yokluu- s almayp, bir gzellik lsdr.
nu daha fazla belirtiyordu. Ar, saf
Byle bir lnn deeri ne olursa ol-
form gerekelerine uyularak strkt- sun, zaman, mekn ve mimar silsi-
rel detay tamamiyle kaldrlmt ve
lesinde, sanat srrnn ona son kelime-
bu idealletirilmi strktr zamann
ye kuvvet verdirmesi ilgi ekicidir.
ve havann tahribine kar dayamksz
Serbest plnn yerini modler pln al-
braklmt. Bu mimarde bir stun
mtr. Gene bunlar iki zt kavramdr.
sadece dzeyler arasmda bir silindir-
Modl bir plmn tbi olabilecei en
den ibaretti, yani, yataylar arasmda
sk disiplindir. Gerekte modler
bir dikey. Bu yanyana gelen ztl ak-
pln serbest plmn kartdr. Artk
la yakn hale sokmak istendiinden,
birbirleriyle ilikileri olan fonksiyon-
fonksiyonu ifadelendirmeyen veya ona
larn yaknlklaryla deil, bir fonksi-
hizmet etmeyen hibir ekil yaratlm-
yonu dierine gtren mekmn mahi-
yordu. Burada dncelerim beni Le
yeti ile ilgilenmekteyiz. imdi plnla-
Corbusier'nin Paris'deki Salvation
rmzda nemli olan amaca ne kadar
Army binasmn merdivenlerini blen
iki masif silindire doru srklyor. abuk varlaca deil, nasl varla-
ca dr. yle grnyor ki kantite
Havalandrma artlar olarak kullanl-
dklar halde, bunlara binann dier am brakp kalite ama gemi bu-
btn strktrel elemanlarndan daha lunuyoruz.
fazla nem verilmitir ve imdi bile,
Bu deiimler her zaman benim bura-
da belirttiim derecede uurlu ve ke-
seler dahi, kompozisyondaki kymetle-
sin olmamtr. Sz konusu deiim-
rini muhafaza edeceklerdir. Bu fazla
leri insan en gze arpacak bir ekilde
tesirli, teknolojiye romantik eilimli
ifde etmekten kendini alamyor. Fa-
uluslararas stil mimar, fonksiyonel
kat objektif olarak, devirler arasmdaki
hataszlk diye adlandracam bir kav-
ayrm izgisi hibir zaman geometrik
ram meydana getirmitir. Mimarl-
kesinlikte deildir. Bu ayrlk, daha
n gereklii her fonksiyonu tam ifa-
fazla, beyaz ve siyah alanlar aym za-
de etmek olarak kabul edilmiti. Bir
manda hem birbirine balayan, hem
bina teknik bakmdan kullanlmaz ha-
de ayran gri bir kurdeleye kyaslana-
le gelerek deien fonksiyonlara ideal
bilir.
hizmette bulunamad takdirde, onu
ortadan kaldrp yerine daha ie ya-
rayanm yokmak gerekmekteydi. nsan yaratclnn balca kanallar
olan ictlar ve keiflerde de bugnn
devri dnden bakadr. Deimeyen
Fonksiyonel hataszlk anlay, insan evren kurallarnn sembol ekillerini
hayat ve hareketlerinin yaratc anla- bulmak rneksiz form icat etmenin ye-
rini alm gibi grnyor. tedenberi
nam bulmutur. Bu mimarnin fonk- bilinen yerekimi hakknda yeniden
siyonun tezyinat olduu sylenebilir. dnlmee balanmtr. Aray ve
Fonksiyonel hataszlk ilhamn fizik- bulu tarznn deimesi gerektiini

farketmekteyiz. Fakat hep ayn kal-
makla beraber ama tekrar tekrar ye-
ni yollardan kefedilecektir.
Bu felsefe elemanlaryla beraber, mes-
leimizin tekniine kar da imdi
baka trl bir reaksiyon gstermek-
teyiz. Mimar kendi yaratc ortamm
bulduu gibi, bu ortamla bakalarnn
arasndaki fark da bulmutur. Picasso
1912'deki mavi devir iyle onu izleyen
birka yldan bahsettii yazsnda hey-
keltralkla resim arasndaki fark ge
kefettiini belirtmitir. Olgunluk be-
raberinde bir ortam hissi getirir,
Olgun mimar de, ayn ekilde, resim-
le mekn dzenleme sanat arasndaki
fark bulmutur. Bunun sonucu ola-
rak, ifde tarzmzda malzeme ve st-
rktrn potansiyeline dayanmakla,
hemen hemen 19. yzyln eilimini ele
almaktayz. Strktre ve malzemeye
kar ilgimizle yap ortamnda dnn
saflk merakllarna fazla atafatl g-
rlebilen ssleyici tezyinat nitelikleri
bulmamz kabildir. Destein sembolik
anlam yeniden bulunmu ve elik bir
stun, strktrle ilgisi olmasa dahi,
aka bir strktr sembol olarak
kullanlmtr. Fonksiyonel hataszlk
devri, tezyinata kar duyduu gizli
arzuyu, fonksiyonu sslemekle ifde
etmiti.
Bu fonksiyonel feksibilite devri, ayn
arzuyu strktr sslemekle ifde et-
mektedir. Sanat yalnz gerei bul-
makla kalmayp, onu mbalalandr-
mak ve hatt tahrif etmek eiliminde-
dir. Ve belki de sanatn ruhu bu tah-
rif edilme olaynda yatmaktadr.
Modern dizaynn stil olarak imdiki
devrini size anlatm bulunmaktaym.
Acaba bu stil de dier stiller gibi, iler-
deki bir eklektisizm'in ackl hikye-
sinin repertuarna ilve olunacak m?
Kltrlerin hayat ve zm kanl- Melba adl yazsnda mimar eletir-
maz gibi grnen organik bir rnei
izlemektedir. Fakat kltrlerin mr-
leri ve baka bir ekilde yeniden do-
malar onlar yaratan insanlarn elle-
rindedir. Modern dizayn'm gelecei
acaba ne olacaktr?
Bence bu, her problemin zlnde,
devaml olarak bir tek zm yolun-
dan fazlasm bulmak iin gsterilen
abaya dayanmaktadr. Ars una Spe-
cies mille (Sanat birdir-trleri bin-
dir). Rnesans'n bu mcadele ar-
s durmadan tekrarlanmaldr. Stili
yeknesaklatrmanm tehlikesinin varl
n inkr etmeden ona kar koyup
alann zenginletirerek, aratrma yap-
ma ve ileride daha mkemmelleme
yollarm daima ak tutmaldr.
Form fonksiyonu takip eder dstu-
ru, form hakknda evrensel deerlerle
hkm verildii takdirde, artk tat-
minkr olmamaktadr. Hayatn en k-
k zorunluuna kar bile hissedilen
duygusallk, yaratcln kaynam mimar mecmuann mimar eletirme-
tekil eder ve hataszl ortadan kal-
drnca bu duygusallk gzellikle eit
olan, daha nemli ve daha genel bi
geree yol aar.
eviren, Filiz Kantolu
dergilerden
MIMARI KRITIK ZERINE
Jrgen Joedicke
BAUEN + VVOHNEN - 1 9 6 5 / 1
Mimar kritik zerinde bir makale yaz- sralarda mimarlar baz mecmualarn
mak, pratikde hi de mevcut olmayan aktel deerinin azalmasmdan ikyet-
zel bir alanda veya genel durumunda i iseler, lyk olduklar mecmualar
hibir ilerleme olmayan eksik kalm aldklarm bilmelidirler : birka iyi ve
bir konuda yaz yazmak demektir. Bu pekok kt. Mimar eletirmenin ya-
gne kadar mimari kritie benzer ba- plamaynn btn nedenlerine daha
ka bir eyin daha bulunmamasnn ne- deinmedik, mamafih aklanan ne-
denlerine girmek daha ilgin olacak- denlerin her biri okadar nemlidir ki;
tr. mimarde ak kritiin neden sadece
deneme olarak kaldm aklayabilir.
Nedenlerden biri phesiz ki, gerein- Bununla beraber, eer bu kadar ok
ce yetimi mimar kritiklerin olma- teebbslerin baarszlk nedenleri,
ydr. ada mimarnin eletirici mimar eletirmelerin yanl objeye
bir deerlendirmesini yapabilmek iin, yneltilmeleri hakikatine dayanmyor-
bu gnn yapm saran komplikele- sa, o zaman mimar eletirmenin ta-
mi ve ok ynl yntemlerin kesin mamen faydal olup olmad sorusu
bilgilerine sahip olmak gerekir. Du- sorulabilir. Fakat, kltr alanndaki
yusal anlay ne kadar gerekli ve her deiikliin eski ve yeni arasnda
deerli olduu bir yana yalnz ba- karlkl eletirici bir fikir al veri-
na yeterli deildir. ok basit bir ine bal olduuna iaret etmek gere-
rnek verelim : Paris'deki CNIT Ser- kir. nsan davramlarmdaki bu temel
gi holnn eletirisinde eer eletirici gerek, mimarde, mimarlar arasnda
kabuun statik ve konstrktif ynn sre gelen karlkl, haraketli eletir-
tam bilmiyorsa yeterince baarya ula- melerde grlr, fakat genel olarak
amaz. eksiklii hissedilen ayn zamanda ih-
tisaslamaya, objektif bilgilere daya-
Bununla beraber, bunun daha basit bir nan; sbjektif olmayan mimar ele-
bina olmas halinde bile strktrel ve tirmedir.
teknik faktrlerin rol okadar byk-
Bununla beraber bu gnk durumda
tr ki, bu zel alanlarda bilgi sahibi
olmadan eletirme yapmak mmkn insan davranlaryla ilgili olmayan bir
grnmyor. Bu mnasebetle Adolf baka neden daha var. Binay baka
Loos'dan bahsedebiliriz, bu asrn he- bir gr asndan aklamak demek
men balarnda My Appearance with olan mimari eletirme mimarn yara-
tc almasna gerekli ve faydal bir
melerde teknik bilgilerin eksikliini ilve olabilir; mimara almasmdan
aka ortaya koymutu. Mamafih emin olabilmek iin bir kesinlik ifa-
eletirme iin sadece yapnn problem- de eder; fakat onun ortaya, genel bi-
lerini bilmek yeterli deildir; bundan lince kmas eletirmecinin derin bir
baka modern stilin tarih ve teorik anlayla doan aklamasna dayanr.
temelleri hakknda bilgi sahibi olmak Mimar eletirme, bu ynden bakld-
da gerekir. Ve imdi mimar kritikde nda, yaratc bir disiplin haline gele-
salam bir yeri olan dier bir nedenin bilir.
eksikliine geliyoruz. Kesin kriterle- Teorik dzlemde ve bylece mimar
ri nyokluu, genel anlamyla teorik kritikde belirsizlik btn bir meslein
alanda kararszlk. Hatt bu gnn gldr. Henz artistik duyarlk
en yeni anlay bile ekseriya, sadece ile 1800 senesi dolaylarnda Paris'de
formel llerde yeterlidir. Dier Beaux-Arts yannda Polyteknique oku-
nemli ciddi bir neden de mimarlarn lunun kuruluu ile belirli olarak sem-
ak eletirmeye kar duyduklar hu- bolize edilmi verilen fikirler arasn-
zursuzluktur. Bu kar koymaya ks- daki farkllk henz ortadan kaldrla-
men mimarlarn profesyonel durumu mamtr. Bu engel, bu arada sosyal
sebep olmutur. Mimar bir dizaynadr, bilimlerde ve psikolojide olduu gibi
bir i adamdr ve kendisini her du- baz alanlarda, mimarlarn belki de
rumda tek grr. Bunun iin de, mi- nem vermedii gelimeler olurken da-
mar kritik, genellikle iinin kazan ha da ciddidir. Mimari alandaki ko-
ynyle ar ilgili bir mimar iin ka- numalar uzun olduu kadar hislere de
yp demektir. Bu durum, imdi birok dayanr, asl gerekli olan mimarlarla
dier eitli bilim alanlarndaki kim-
den tamamen kanmalarna sebep ol- seler arasndaki konumalardr ki on-
maktadr. Bylece bir zamanlar iyi larada zaten mani olunmu, nlenmi-
olan bir mecmua, sadece, nemsiz ha- tir.
berler albm haline geliyor. Eer bu eviren : Mine nciolu