Arn glgesinde glgelenecek 7 snf insan hadisi erif

Arkadalar bu sefer sizleri kuran ve snnete gre maher meydanna gtrecek

bir konu hazrlyorum bu hadisi eriflerde kaynak olacak inallah. ok feyizli ok
bereketli bir konu daha yarsna geldim iim rperdi...

Buhri ve Mslim'in Eb Hureyre (r.a.) den rivayet ettiklerine gre Peygamberimiz

yle buyurmutur: "Yedi snf insan vardr ki, Allah Tel onlar hibir glgenin
bulunmad (Kyamet) gnnde Ar'n glgesinde glgelendirir. Adaletli ynetici,
Allah'a ibadetle byyen gen, kalbi camilere bal kimse, Allah iin birbirini
seven, bu uurda bir araya gelip bu sevgi ile ayrlan iki kimse, mevki sahibi olan
gzel bir kadn tarafndan birlikte olmaya arld halde, "Ben Allah'tan
korkarm" cevab ile karlk veren kimse, sa elinin verdii sadakay sol eli
duymayacak ekilde gizli sadaka veren kimse, tenha yerde Allah' anarak gzleri
yala dolup taan kimse."(1) imdi bunlar birer birer aklayalm: 1- Adletli
Ynetici: Hatiplerimiz her cuma gn hutbenin sonunda okuyup melini verdikleri
Nahl suresinin 90'nci yetinde yle buyuruluyor: "phesiz Allah size adaleti,
iyilik yapmay ve yaknlara bakmay emreder; hayaszlktan, fenalktan ve
azgnlktan nehyeder. Dnmeniz iin size byle t verir." Adlet, her eyi
lyk olduu yere koymak, doru hkm vermek; hakszlktan ve tarafl
davranmaktan saknmaktr. Adletle herkes ykmldr. Adletin egemen olduu
yerde huzur vardr, gzellik vardr. Bir aile dnn, o ailede baba aile fertleri
arasnda adalet llerine uymaz, aile fertlerinden bazlarna farkl davranr, farkl
sevgi gsterirse bu ailede huzur olur mu ? Bu aile fertlerinin birbirlerine sevgi ve
sayglar kalr m? Elbette kalmaz. Aile fertleri arasnda farkl davranan bir
sahabiyi baknz Peygamberimiz nasl uyaryor: Numan bn Beir (r.a.) anlatyor ve
diyor ki; Babam Beir annemin basks ile bana bir hibede bulundu. Annem
Revaha kz Amre babama: "Sen bu ocua verdiine Peygamberimizi ahit
klmadkca (yani onun tasvibini almadkca) inanmam"' dedi. Bunun zerine
babam Peygamberimize geldi ve: - Ey Allah'n Resl! Ben Amre binti Revaha'den
olan oluma bir bata bulundum. Fakat eim bana sizi ahit gstermemi syledi,
dedi. Peygamberimiz: -Numan'a bata bulunduun gibi dier ocuklarna da
verdin mi? diye sordu. Babam Beir: Hayr, vermedim, diye cevap verdi. Bunun
zerine Peygamberimiz: Allah'tan korkunuz da ocuklarnz arasnda adlet ediniz,
buyurdu. (2) Babann ocuklarna bata bulunurken eit davranmas ve
ocuklarndan bir ksmn mahrum etmek gayesiyle dierlerini sevindirmesini
Peygamberimizin ho grmedii ve bu tr hakszlklara kendisinin ahit
tutulmasn istemedii anlalmaktadr. Babann ailedeki rol ne ise yneticinin
toplumdaki durumu da ayndr. Hatta yneticinin durumu daha nemlidir ki,
Peygamberimiz yneticiyi rnek vermektedir. nk toplumun birlik ve
kardeliini korumak ve toplumda meydana gelecek huzursuzluu nlemek iin
yneticinin dil davranmasna ve haksz davranlardan uzak durmasna daha ok
ihtiya vardr. nsanlar arasnda hkmederken, hakemlik yaparken veya herhangi
bir olaya ahitlik ederken adalete uymak Kur'an'n emridir. yle buyuruluyor:
"Allah size, mutlaka emanetleri ehli olanlara vermenizi ve insanlar arasnda
hkmettiiniz zaman adletle hkmetmenizi emreder. Allah size ne kadar gzel
tler veriyor. phesiz Allah, her eyi iitici, her eyi grcdr", (3) "Ey
mminler! Allah iin hakk ayakta tutan, adaletle ahitlik eden kimseler olun. Bir
toplulua duyduunuz kin sizi adaletsizlie sevketmesin. Adil olun, nk o,
takvaya daha yakndr. Allah'tan korkun. phesiz Allah yaptklarnzdan
haberdardr."(4) nsan genelde biri madd dieri de manev olmak zere iki eyin
etkisinde kaldnda hakszlk yapar ve adaletsiz davranr. Bu iki eyden birisi
madd kardr. Bir yneticiye rvet verilirse haktan uzaklar ve haksz hkm
verir. Rvete bavuran kimse hakk olmayan bir eyi elde etmek iin bu yolu
seer. Rveti kabul eden kimse de bu davran ile hakk rtbas eder. Byle bir
gaye iin bir ey vermek, almak ve buna arac olmak da yasaktr, gnahtr. nk
rvet, hakly haksz, haksz da hakl yaparak adletin ortaya kmamasna ve
hakszlklarn yaylmasna sebep olur. Rvet, kiiler iin olduu kadar toplumlar
iin de ok kt sonular dourur. Rvetin yaygn olduu yerde emniyet ve
gven olmaz. Sosyal dzen bozulur. Paras olan iini yapar, paras olmayan hakl
da olsa iini yapamaz. Toplumda ikyet ve rahatszlklar had safhaya ular.
Bunun iindir ki Peygamberimiz; "Rvet alan da veren de Cehennem'dedir"
buyurmutur.(5) te rvet almay ve rvetle i grmeyi adet edinen kimse,
adletten ayrlr ve hakszlk yapm olur. kincisi, yani insan adletsizlie
sevkeden ikinci husus da kiinin veya kiilerin duygusal davranmalardr.
Hakknda hkm verecei veya ahitlik yapaca kimse akrabas, yakn ve
tand veya ayn dnceyi paylat kimse ise duygusal davranarak hakkn
ortaya kmasna engel olur. Melini sunduumuz Ayet-i kerimede bu husus
hatrlatlm ve byle bir durumda bile adaletten ayrlmamamz emredilmitir. Bir
baka ayette de yle buyurulmutur: "Ey mminler! Adaleti titizlikle ayakta
tutun, kendiniz, ana babanz ve akrabanz aleyhinde de olsa Allah iin ahitlik
eden kimseler olun. (Haklarnda ahitlik ettikleriniz) zengin olsunlar, fakir olsunlar
Allah onlara (sizden ) daha yakndr. Hislerinize uyup adletten ayrlmayn,
(ahitlii) eer bkerseniz yahut ahitlik etmekten kanrsanz (biliniz ki) Allah
yaptklarnzdan haberdardr."(6) Ayet-i Kerime, hakknda ahitlik edeceimiz
kimseler, hayatmzn sebebi olan anne ve babalarmz dahi olsalar doruyu
sylemekten ve adletten ayrlmamamz emretmektedir. "Adlet mlkn
temelidir" sz ne kadar anlamldr. lkeler silhla alnr, ancak adletle korunur.
Bir lkede adlet olmazsa zulm ve hakszlklar alabildiine oalr ve toplumun
huzurunu karr. Toplumun birlik ve kardeliini bozar. Adlet kinatn dzenidir.
Ahlki bir fazilettir. Kyamet gn Allah Tel'nn enok deer verecei kimselerin
adletle i grenler olduu Peygamberimiz tarafndan bildirilmi ve yle
buyurulmutur: ''Kyamet gnnde insanlarn Allah Tel'ya en sevgili olan ve
Allah'a en yakn makam ve mecliste bulunan dil yneticilerdir.''(7) 2- Allah'a
badetle Byyen Gen Bir gencin Allah'a ibadetle bymesi demek, erginlik
ana geldii andan itibaren Allah'a kar ykml olduu ibadetleri aksatmadan
yapan; kendisine, ailesine, iinde yaad topluma ve hatta insanla yararl
olacak ilerle megul olan gen demektir. nsann ocukluk, genlik ve yallk
olmak zere dnemi vardr. Bunlarn en nemlisi ve insan hayat zerinde en
etkili olan hi phe yok ki genlik dnemidir. Genelde bu dnem insann sal
yerindedir. Olaylara kar duyarldr, dayankldr. Yapmak istedii her ii
yapabilecek gtedir. Allah'a kar ibadet grevlerini de nee ierisinde yapar.
Genliin nemi, her nimet gibi elden ktktan sonra bilinir. Bir air bunu yle
ifade eder: "Nolayd genlik bir daha geri gelseydi de yalln bana yaptn ona
anlatsaydm." Fakat geen gnler gemitir. Onlar geri getirmek mmkn
deildir. Onun iin genlik elde iken onun kymeti bilinmeli ve iyi
deerlendirilmelidir. te genliini iyi deerlendirenleri Allah Tel kyamet
gnnde mkafatlandracaktr. 3- Kalbi Camilere Bal Kimse Camiler, Allah'a
ibadet edilen yerlerdir, ruhun huzura erdii meknlardr. Buralarda sadece Allah'a
ibadet edilir. Kalbi camilere bal demek, be vakit namazn camilerde cemaatle
klan demektir. Geri namaz her yerde klnr, ancak camilerde cemaatle klnmas,
camilerin yalnz Allah'a ibadet edilen yerler olmalar hasebiyle sevab daha
oktur. Kalbi camiye bal kimse bu sevaba talip olan kimsedir. 4- Allah in
Sevmek Sevgilerin en gzeli bir insan Allah iin sevmektir. Tanmadmz ve
fakat sevdiimiz pek ok insan vardr. Bunlar grmediimiz gibi aramzda
herhangi bir kar ilikisi de sz konusu deildir. Onlar sadece Allah iin ve Allah
rzasna uygun yaptklar iler sebebiyle severiz. Peygamberimizin arkadalar ilk
Mslmanlar, slm'a hizmet etmi olanlar, bu grmediimiz halde sevdiimiz
kimselerdendir. Bunlar niin seviyoruz? nk bunlar Peygamberimize ilk inanan
ve bu uurda her trl fedakrla katlanan kimselerdir. Bunlar, bu
zelliklerinden sebep severiz ve sayg ile anarz. Daha dorusu Peygamberimizi
sevdiimiz iin severiz. Nitekim Peygamberimiz: "Her kim benim ashabm,
arkadalarm severse bana olan sevgisinden dolay sever" buyurmutur.(8) nsan
Peygamberi de Allah sevgisi sebebiyle sever. O halde bu sevgi Allah iin olan bir
sevgidir . Birbirini Allah iin sevenlerle ilgili olarak Peygamberimiz u mjdeyi
veriyor: "Allah Tel buyuruyor : Benim honutluum urunda sevienler iin,
Peygamberlerin ve ehitlerin bile imrenecekleri derecede nurdan krsler
vardr."(9) Ne mutlu Allah sevgisi gnlnde yer etmi olanlara ve yine ne mutlu
Allah iin birbirini sevenlere. 5- Allah Korkusu nsan nefsi, arzu ettii her eyi ayp
ve yasak ayrm yapmakszn yapmak ister. yiyi ktden ayran, ayp ve yasak
gzeten akldr. nsan, akl sayesinde ayp ve yasaklardan uzak durup iyi ve yararl
olan eyleri yapmak ister. Akl olan insann ktlklerden, ayp ve irkin ilerden
uzak durmasn salayan, ya kanun veya Allah korkusudur. Bunlardan en etkili
olan hi phe yok ki Allah korkusudur. nk insan bir ktlk veya hakszl,
insanlardan, dolaysyla kanundan sakl olarak yapabiliyorsa, onu yapar. nsanlar,
onun bu yaptndan haberdar olmad iin onu cezalandrmaz ve bylece
yaptnn yanna kaldn sanr. Ancak Allah'a inanan ve btn yaptklarndan
haberdar olan ve bir gn O'nun tarafndan sorgulanacan bilen kimse yalnz da
kalsa ktlk ve hakszlk yapmaz. Her zaman ve her yerde Allah Tel'nn
kendisini gzetlemekte olduunu ve hibir eyi O'nun bilgisi dnda yapmasnn
mmkn olmadn bilir ve ona gre kendisine eki dzen verir ve bu hususlar
ifade eden u yetleri hatrlar: "phesiz ki ne yerde ne de gkte hibir ey
Allah'a gizli kalmaz."(10); "inizdekileri aa vursanz da gizleseniz de Allah
ondan dolay sizi sorgulayacaktr."(11); "Allah gzlerin hain bakn ve gnllerin
gizlediini bilir."(12); "Kimse onu grmedi mi sanyor.''(13) Ayet-i kerimelerde
Allah Tel'nn, insann yaptklarn deil, gnllerinde sakladklarn ve
tasarladklarn da bildii ifade edilmektedir. Byle bir inanca sahip olan kimse
nerde olursa olsun, bir ey yaparken kendisini Allah Tel'nn grdn ve
bunlardan bir gn kendisini sorgulayacan dnerek szlerinde ll ve
ilerinde dikkatli olur. Burada mam Gazal'nin "hyau Ulmi'd-Din" adl eserinde
rivyet ettii u olay nakletmekte yarar gryorum: Muaz b. Cebel Hz. mer'in
zekt tahsildar idi. Zekt tahsilinden dnnce evine eli bo geldi. Ei kendisine: -
Hani dier zekt tahsildarlarnn dnlerinde evlerine getirdikleri eylerden
(hediyelerden) sende bir ey yok, niin bir ey getirmedin? diye atnca, Muaz; -
Gzc vard, beni gzetliyordu, onun iin bir ey alamadm, dedi. Ei, bu szden
Hz. mer'in kendisini gzetlettirdiini anlayarak: - Ne demek, sen
Peygamberimizin ve Hz. Eb Bekr'in zamannda gvenilir birisi olduun halde
nasl olur da mer seni gzetlettirir? dedi. Bunu kadnlar arasnda konuarak Hz.
mer'den yaknd. Hz. mer bunu duyunca Muz' artt ve : Ben seni
gzetlettim mi? diye sordu. Muz; - Hayr, ben ancak bu szle mazeret beyan
etmek istedim, dedi ve gltler. (hyau ulumi'd-Din, III/123) Esasen Muaz b.
Cebel (r.a.) yalan sylememiti. nk gzetleyen Allah't. Zaten Muaz da onu
kasdetmiti. Fakat ei bu szden Hz. mer'in gzetleyici grevlendirdiini
anlamt. Allah korkusu ahlka ykseklik veren bir duygudur. Merhum air M. Akif
ERSOY ne gzel sylemi: "Ne irfandr veren ahlka ykseklik ne vicdandr, Fazilet
hissi insanlarda Allah korkusundandr, Yreklerden ekilmi farzedilsin havf-
Yezdann Ne irfann kalr tesiri katiyyen ne vicdann." Allah korkusu ve saygs
gnllerinde yer etmi olan kimseler dnyada mutlu yaayacaklar gibi hirette
de byk ecirlere erecekleri Kur'an- Kerim'de mjdelenmi, yle buyurulmutur:
"Rabbinin makamndan korkan ve nefsini kt arzulardan phesiz varaca yer
cennettir." (14); "Rabbinin makamndan korkan kimselere iki cennet vardr."(15)
6- Sadakay Gizli Vermek Kur'an- Kerim'de yle buyuruluyor: "Sadakalar akca
verirseniz, ne iyi olur; yok eer onlar gizler de yle fakirlere verirseniz bu sizin
iin daha hayrldr ve gnahlarnzn bir ounun balanmasna sebep olur. Bilin
ki Allah her ne yaparsanz hepsinden haberdardr."(16) Ayet-i kerime yoksullara
ve kimsesizlere verilecek sadakann akca da; gizli olarak da verilebileceini,
ancak gizli olarak vermenin akca vermekten daha hayrl olduunu ifade
etmektedir. nk gizlice verilen sadaka, hem gsteriten uzak olur, hem de
yoksulun onuru korunmu olur. Ancak akca vermekten maksat, bakalarn da
sadaka vermeye tevik gibi bir ama tayorsa, o zaman akca sadaka vermek
daha faziletlidir. Nitekim Peygamberimiz: "Gizlice sadaka vermek, akca
vermekten efdaldir. Akca verdiinde kendisine uyulmasn isteyen kimse iin de
akca vermek efdaldir."(17) buyurmutur. Farz olan zekta gelince, onu akca
vermek daha faziletlidir. Zira Allah Tel zektla ilgili olarak: "Onlarn mallarndan
sadaka (zekat) al. Bununla onlar (gnahlardan) temizlersin, onlar artp
yceltirsin."(18) buyurmutur. Bu ise zektn aktan alnmasn gstermektedir.
Ayrca bunun gizli olarak verilmesinde, bir takm sulamalar zerine ekme, halk
da "Bu adam zekt vermiyor" eklinde s-i zanna drme tehlikesi vardr.
Nitekim Peygamberimiz, nafle namazlar genellikle evde kld halde farz
namazlarn akca ve cemaat halinde klmtr. Namazda thmeti ortadan
kaldrmak iin farz ile naflenin durumlar nasl deiik ise zektta da yledir.
Dier taraftan zekt aktan vermek, Allah'n emrine uyulduunu gsterir. te
Allah Tel, srf O'nun honutluunu kazanmak, riyadan ve desinler
dncesinden uzak olarak sadakalarn gizli verenleri kyamet gnnde Ar'nn
glgesinde glgelendirmek suretiyle mkafatlandracaktr. 7- Tenha Yerde Allah'
Anarak Gzleri Yaarmak Allah her zaman ve her yerde anlr. Ancak tenha yerde
Allah''n anlmas gsteriten uzak bir davrantr. Tenha bir yerde Allah' anarak
gzlerin yaarmas, hem Allah'tan korkmann hem de O'na duyulan derin bir
saygnn ifadesidir. Allah Tel kulunun riyadan uzak bu davranndan honut
olmaktadr. Nitekim Peygamberimiz; "Allah katnda iki damla ve iki izden daha
sevimli bir ey yoktur: Allah korkusundan dolay akan ya ve Allah yolunda
dklen kan damlalar. ki ize gelince: Allah yolunda (savarken) alnan yara izleri
ile Allah'n farzlarndan birini ifa ederken meydana gelen izlerdir."(19) Allah
korkusundan alamak konusu zerinde pek ok hadisler vardr. Bu hadislerden bir
tanesini daha naklederek bu konuyu tamamlam olalm. Peygamberimiz
buyuruyor: "Salan st memeye girmedii gibi Allah korkusundan alayan kimse
de cehenneme girmez. Allah yolunda savarken meydana gelen tozla
cehennemin duman birlemez."(20) te deerli mminler! Peygamberimiz bu
yedi snf insann kyamet gn peygamberleri dahi imrendirecek bir dereceye
ykseleceklerini, Allah'n glgesinde glgelenme mutluluuna ereceklerini
mjdeliyor. Ne mutlu bu yedi snfn ierisinde yer alanlara. Allah, hepimizi bu
mutlu kiilerden eylesin. Amin.

1- Buhari, Ezan, 36; Zekat,16; Rikak, 24; Mslim, Zekat, 30; Tirmizi, Zhd, 53.

2- Buhari, Hibe,13; Hibat, 3.

3- Nisa, 58.

4- Maide, 8.

5- Eb Davut, Akdye, 4.

6- Nisa, 135.

7- Tirmizi, Ahkam, 4.

8- Tirmizi, Menakp, 59.

9- Tirmizi, Zhd, 53.

10- Al-i mran, 5.

11- Bakara, 284.

12- Mmin, 19.

13- Beled, 7.

14- Naziat, 40, 41.

15- Rahman, 46.

16- Bakara, 271.

17- Camiu's-sar, 67.

18- Tvbe, 103.

19- Tirmizi, Cihad, 26.

20- Tirmizi, Cihad.