REPUBLIKA E SHQIPRIS

INSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT

STANDARDET E
DREJTUESIT

T SHKOLLS

TIRAN, 2010
 STANDARDET E DREJTUESIT T SHKOLLS

N hartimin e standardeve t drejtorit t shkolls jan pasur parasysh disa momente t

rndsishme, si:
prvoja e krijuar pr hartimin e standardeve n fusha t tjera t reforms arsimore,
veanrisht t atyre t msuesit n arsimin parauniversitar.
boshllku i madh n fushn e drejtimit dhe administrimit t shkolls.
konsolidimi i mendimit se nprmjet standardeve sigurohet rruga m e mir pr
prmirsimin e fushave t ndryshme, q lidhen me drejtimin e shkolls (si
liensimi, programet e formimit dhe vlersimi i nxnsve etj).

N mnyr q standardet ti shrbejn perspektivave t reja mbi drejtimin e shkolls,

metodologjia e hartimit t tyre u fokusua n dy drejtime:
1. n njohjen dhe studimin e varsive ndrmjet drejtimit t shkolls dhe
rezultateve t saj, e, veanrisht n lidhje me arritjet e nxnsve.
2. n studimin e tendencave t pranishme n shoqrin e sotme dhe n arsim, t
cilat lidhen me pikpamjet mbi drejtimin e shkolls.

Drejtimi efektiv i shkolls

Synimi kryesor i drejtuesit t shkolls sht q t siguroj drejtim dhe menaxhim

profesional, me synim rritjen e prmirsimit dhe suksesit pr shkolln.
Drejtuesi sht prgjegjs pr krijimin e nj mjedisi edukativ, nxits, motivues e
produktiv pr stafin dhe t gjith nxnsit. Drejtuesi sht udhheqsi profesional n
shkoll dhe bashk me t gjitha institucionet q veprojn n shkoll sht prgjegjs pr:
krijimin e vizionit, prmbushjen e misionit dhe vendosjen e nj drejtimi strategjik
pr shkolln.
Interpretimin korrekt te legjislacionit aktual shkollor.
menaxhimin e ndryshimit dhe planifikimin pr t ardhmen e shkolls.
sigurimin e suksesit dhe prmirsimit t shkolls nprmjet vetvlersimit.

2
 sigurimit t cilsis s lart n msimdhnie, e n t nxnit t gjith nxnsve.
garantimin e mundsive t barabarta pr t gjith.
sigurimin e prkrahjes s komunitetit t gjer t shkolls.
zhvillimin e vet profesional dhe t t gjith stafit t shkolls.

Qllimi i standardeve t drejtuesit t shkolls

Qllimi i standardeve t drejtuesit t shkolls sht t:

prcaktojn komponentt e prgjegjsis dhe t specifikojn pritshmri nga t
gjith aktort e shkolls.
informojn dhe nxisin drejtuesit n shrbim dhe ata q aspirojn t jen t till.
t sigurojn nj mjet pr prdorim nga drejtuesit n punn e prditshme dhe ato q
punojn me to.
t sigurojn nj platform pr zhvillim profesional dhe veprime konkrete.

Prdorimi i standardeve t drejtuesit t shkolls n praktik

Duke pasur parasysh qllimet e standardeve, duket qart se ato kan nj sr

mundsish zbatimi dhe mund t prdoren nga institucionet:
Nga MASH pr t realizuar strategjin prkatse n prcaktimin e drejtorit t
shkolls si profesion.
Nga IKT pr t hartuar programe t prgatitjes dhe trajnimit t drejtuesve t
shkollave, n mnyr q t minimizohet spontaniteti q aktualisht ekziston n kt
drejtim.
Nga institucionet publike e private, vendase apo t huaja, q ofrojn shrbime n
drejtim t realizimit t krkesave t standardeve.
Nga Universitetet q prgatisin msues, pr prfshirjen n kurrikul t fushave t
caktuara t standardeve.
Nga drejtort e shkollave pr t ballafaquar punn e tyre, duke i konsideruar
standardet si objektiva.

3
 Standardet e drejtuesit t shkolls

Standardet e drejtuesit t shkolls jan t strukturuara n gjasht fusha t zhvillimit

profesional. Kto fusha paraqesin thelbin e rolit dhe prgjegjsive t drejtuesit t
shkolls.
Fushat e drejtimit t shkolls jan t ndrlidhura me njra-tjetrn dhe sht e rndsishme
q ato t shihen si nga perspektiva individuale ashtu edhe nga perspektiva e s trs s
integruar. Integrimi koherent i tyre fushave prbn edhe rolin sfidues t drejtuesit t
shkolls.

Gjasht fushat e drejtimit jan:

1. Drejtimi strategjik dhe vizioni i shkolls.
2. Udhheqja e msimdhnies dhe t nxnit.
3. Zhvillimi personal dhe ndrveprimi me aktort e tjer.
4. Menaxhimi i institucionit.
5. Etika profesionale.
6. Krijimi i komunitetit prmes bashkpunimit.

Kompetencat e mposhtme identifikojn njohurit dhe aftsit baz, cilsit dhe vlerat
personale si dhe karakteristikat e veorit profesionale t drejtuesit t shkolls, t cilat i
prgjigjen secils prej gjasht fushave t standardeve t drejtuesit.
Theksojm q n fillim se: kompetencat baz nuk jan shteruese dhe nuk duhet t
prdoren si list kontrolli.

Ato i krijojn mundsin drejtuesve t fokusojn vmendjen te:

far din?
Kush jan?
far jan n gjendje t bjn?
N kt mnyr, struktura e nj standardi sht:

4
 Rndsia e standardit.
Njohurit e drejtuesit.
Cilsit dhe vlerat personale t drejtuesit.
Arritjet dhe veprimet q duhet t kryej drejtuesi.\

Struktura e standardeve pbhet nga :

Rndsia e standardit: Duke par rolin kompleks t drejtuesit t shkolls dhe pr t dal
n pah ndarja nga njra fush t tjetra, sht nnvizuar qart domethnia e secils fush
pr drejtuesit dhe pr punn e tyre.
Njohurit: N kt element paraqiten njohurit dhe aftsit kryesore q krkohen te nj
drejtues
Cilsit dhe vlerat personale: N kt element t zbrthimit t standardit, paraqiten
cilsit personale, q duhet t shfaqin drejtuesit. Ato mund t jen cilsi dhe vlera t
lindura dhe/ose tipare q zhvillohen prgjat prvojs personale.
Veprimet dhe arritjet e drejtuesit: N kt element qartsohen aftsit e ndryshme
profesionale t drejtuesite t shkolls dhe veprimet q ai duhet t kryej pr t realizuar
n mnyr efektive funksionet baz t drejtuesit.

Standardi

Njohurit

Veprimet dhe
Cilsit arritjet e
profesionale drejtuesit

5
1. Drejtimi strategjik dhe vizioni pr shkolln

Drejtuesi i shkolls punon me t gjith aktort brenda e jasht shkolls, pr t krijuar nj

vizion dhe plan strategjik frymzues. Ky vizion duhet t shpreh vlerat kryesore
edukative e morale si dhe t prfshij vlerat dhe besimet e t gjith aktorve n shkoll.

Njohurit
Drejtuesi ka njohuri mbi:
legjislacionin n fushn e arsimit (Ligje, Rregullore, Udhzime, Dokumentacionin
shkollor etj,) si dhe dokumentet arsimore strategjike kombtare.
politikat dhe tendencat lokale, kombtare dhe globale mbi arsimin.
mnyrat e krijimit, komunikimit dhe implementimit t nj vizioni pr shkolln.
proceset e planifikimit strategjik..
teknologjit e reja, prdorimin dhe ndikimin e tyre.
zhvillimet afatmesme t shkolls.
Cilsit dhe vlerat personale
Drejtuesi angazhohet dhe siguron:
zbatimin e Urdhrave dhe Udhzimeve t MASH dhe t njsive vendore.
krijimin e nj vizioni pr shkolln, me standarde t larta pr do nxns.
prdorimin e teknologjive t reja t prshtatshme.
prfshirjen e t gjith pjestarve t komunitetit t shkolls, n jetn aktive t saj.

Veprimet dhe arritjet
Drejtuesi i shkolls:
siguron q vizioni pr shkolln t shprehet, t kuptohet qart, t ndahet me t
tjert si dhe t mbshtetet nga t gjith
punon me komunitetin e shkolls pr t zbrthyer vizionin e shkolls n objektiva
t prshtatshm dhe n plane veprimi.

6
 nxit krijimtarin, risit dhe prdor
imin e teknologjive t reja pr t arritur maksimalen.
zbaton planin afatmesm dhe planin vjetor t shkolls n bashkpunim me
personelin dhe komunitetin shkollor.

2. Drejtimi i msimdhnies dhe t nxnit

Drejtuesi i shkolls ka prgjegjsin pr ngritjen e cilsis s msimdhnies, t t nxnit

dhe t arritjeve t nxnsve. Kjo nnkupton vendosjen e pritshmrive t larta dhe
monitorimin e vlersimin e efektivitetit t arritjeve t t nxnit.

7
 Njohurit

Drejtuesi ka njohuri mbi:

teorit bashkkohore t zhvillimit t grupmoshave prkatse shkollore.
strategjit pr nxitjen e arritjeve dhe progresin drejt nivelit maksimal.
modelet e t nxnit dhe msimdhnies.
prdorimin e teknologjive t reja n mbshtetjen e t nxnit dhe msimdhnies.
parimet e msimdhnies efektive dhe vlersimit.
hartimin dhe menaxhimin e kurrikuls s lir.
modelet e sjelljes dhe menaxhimin e pjesmarrjes.
instrumentet pr grumbullimin dhe analizn e t dhnave.
mnyrat e raportimit mbi msimdhnien dhe t nxnit.
monitorimin dhe vlersimin e arritjeve.
vetvlersimin e shkolls.

Cilsit dhe vlerat personale

Drejtuesi angazhohet dhe siguron:

vendosjen e standardeve pr t gjith, me synim arritjen e nivelit maksimal.

nxnien e vazhdueshme t t gjith komunitetit t shkolls.
prfshirjen e t gjith msuesve n msimdhnien dhe t nxnit efektiv.
vlersimin, analizn dhe interpretimin e t dhnave.

Veprimet dhe arritjet

Drejtuesi i shkolls:

siguron q t nxnit t jet n qendr t planifikimit strategjik dhe menaxhimit t burimeve t

shkoll.
orienton msueset pr t prdorur modele efektive t msimdhnies e msimnxnies, q i
prgjigjen nevojave t nxnsve.
siguron mbshtetje pr t gjith nxnsit, me qllim q ata t arrijn suksesin.
monitoron, vlerson dhe rishikon praktikat e msimdhnies n klas dhe siguron strategji t
prmirsimit t tyre. 8
nxit prdorimin e metodave dhe informacionit t ri, nprmjet prfshirjes s teknologjive t
reja.
3. Zhvillimi personal dhe ndrveprimi me aktort e tjer

Drejtuesi efektiv menaxhon mir veten dhe marrdhniet e tij me t tjert. Pr t arritur
standarde t larta, ai angazhohet jo vetm n zhvillimin e vet profesional, por nprmjet
menaxhimit t arritjeve dhe praktikave t vazhdueshme efektive mbshtet stafin n kt
drejtim.

Njohurit

Drejtuesi ka njohuri mbi:

strategjit q nxisin zhvillimin individual dhe bashkpunimin n grup.

ndrtimin dhe ruajtjen e nj komuniteti t nxni.
varsin ndrmjet menaxhimit t arritjeve, zhvillimit t vazhdueshm profesional dhe
ruajtjes s arritjeve t shkolls.

Cilsit dhe vlerat personale

Drejtuesi angazhohet dhe siguron:

vendosjen e marrdhnieve efektive n pun.

zhvillimin, fuqizimin dhe ruajtjen e puns efektive individuale dhe n grup.
bashkpunimin dhe vendosjen e marrdhnieve me aktort e tjer brenda dhe jasht
shkolls.
nxitjen dhe motivimin e aktorve t tjer, pr t arritur qllime dhe objektiva t larta.
zhvillimin e vazhdueshm profesional pr veten dhe aktort e tjer brenda shkolls.

Veprimet dhe arritjet

Drejtuesi i shkolls:
prfshin dhe mbshtet stafin n hartimin dhe zbatimin e politikave t shkolls (planin e
zhvillimit t shkolls).
nxit kualifikimin vetjak t personelit prmes angazhimit n pun.
mbshtet dhe nxit n mnyr t veant msuesit e rinj.
delegon prgjegjsi tek personeli shkollor pa krijuar mbingarkesa individuale.
ndrton nj kultur bashkpunuese brenda shkolls.
pranon prgjegjsit dhe nxjerr n pah arritjet e individve dhe grupeve dhe v detyra pr
prmirsim.
9
4.Menaxhimi i shkolls

Drejtuesi i shkolls siguron dhe menaxhimin efektiv t shkolls dhe krkon rrug t reja
pr prmirsimin e strukturave dhe funksionimit t institucionit. Gjithashtu, drejtuesi
duhet t synoj t ndrtoj nj institucion t suksesshm nprmjet bashkpunimit efektiv
me aktort e tjer.

NjohuritDrejtuesi ka njohuri mbi:

teorit bashkkohore t menaxhimit t shkolls (menaxhimin e projekteve q lidhen me
planifikimin dhe realizmin e ndryshimeve, ndrtimin e politikave nprmjet bashkpunimit,
konsultimit dhe rishikimit etj,)
parimet dhe modelet e vetvlersimit.
parimet dhe strategjit e prmirsimit t shkolls.
aspektet ligjore, q lidhen me menaxhimin e shkolls ( paketa ligjore q ka lidhje me
shkolln).
prdorimin e teknologjive t reja n nxitjen e efektivitetit institucional.

Cilsit dhe vlerat personale

Drejtuesi angazhohet dhe siguron:
analizn e t dhnave dhe interpretimin e rezultateve.
menaxhimin e drejt t stafit dhe t burimeve.
motivimin personal dhe t t gjith stafit.
bashkpunimin me aktort e tjer, pr t forcuar kapacitetet organizative t shkolls.

Veprimet edhe arritjet

Drejtuesi i shkolls:
ndjek dhe pasqyron, n planifikimin e puns, ndryshimet e dokumentacionit shkollor.
harton dhe zbaton plane dhe politika zhvillimi t qarta e t mbshtetura n tregues pr
zhvillimin e shkolls.
menaxhon efektivisht burimet financiare dhe njerzore, pr t arritur qllimet dhe prioritetet
edukative t shkolls.
konsolidon te personeli shkollor kulturn e menaxhimit me objektiva t matshme.
organizon vzhgime, kontrolle e bn vlersime sistematike pr verifikimin e efektivitetit t
vendimeve.
10
5. Etika profesionale

Drejtuesi i shkolls prpiqet t garantoj sukses pr t gjith nxnsit dhe stafin, duke
vepruar me integritet, respekt dhe n mnyr etike.

Njohurit
Drejtuesi ka njohuri mbi:
qllimin e edukimit dhe rolin e drejtuesit n shoqrin moderne.
kodet e etiks profesionale.

Cilsit dhe vlerat personale

Drejtuesi angazhohet dhe siguron:

t drejtn e do nxnsi pr nj edukim cilsor dhe t barabart.

prfshirjen e parimeve t etiks n vendimmarrje.
prdorimin e ndikimit t autoritetit t postit t tij, n mnyr konstruktive, n shrbim
t t gjith nxnsve dhe familjeve t tyre.

Veprimet dhe arritjet

Drejtuesi i shkolls:

demonstron nj kod etik personal dhe profesional.

demonstron vlera, besime dhe qndrime, q nxisin t tjert pr nivele t larta
arritjeje.
krijon n shkoll nj mjedis, ku respektohet kodi i etiks s msuesit.
pranon prgjegjsin n veprimtarin dhe rezultatet e shkolls.
motivon dhe punon me aktort e tjer pr t krijuar nj klim pozitive.
i trajton t tjert me respekt, drejtsi dhe me dinjitet.
mbron t drejtat dhe raportet konfidenciale t nxnsve dhe stafin.
prmbush detyrimet legale dhe kontraktuale.
krijon besueshmri me vlerat dhe sjelljen e tij.

11
6. Krijimi i komunitetit prmes bashkpunimit

Drejtuesi i shkolls bashkpunon me komunitetin e brendshm dhe t jashtm t shkolls.

Ai duhet ta shtrij kt bashkpunim edhe me shkolla t tjera.

Njohurit
Drejtuesi ka njohuri mbi:

shtjet e sotme dhe tendencat e ardhme q lidhen me komunitetin e shkolls.

kurrikuln e gjer prtej shkolls dhe mundsit q ajo krijon pr nxnsit dhe
komunitetin e shkolls.
modele t bashkpunimeve me shkolln, komunitetin dhe biznesin.
strategjit q nxisin prindrit pr t mbshtetur t nxnit e fmijve t tyre.
Cilsit dhe vlerat personale
Drejtuesi angazhohet dhe siguron:
negocime me institucione t tjera (qeveritare e jo qeveritare) pr interesa t
shkolls.
punn efektive n grup brenda shkolls dhe me partnert e jashtm.
prfshirjen e prindrve dhe t komunitetit n mbshtetjen e t nxnit t fmijve.
bashkpunimin me shkollat e tjera pr t prmirsuar arritjet.
Veprimet dhe arritjet
Drejtuesi i shkolls:
siguron q prvojat e t nxnit t jen t lidhura dhe t integruara me komunitetin
e shkolls dhe m gjer.
bashkpunon me institucione (qeveritare dhe joqeveritare) pr mirqenien
shpirtrore, morale, sociale, emocionale dhe kulturore t nxnsve dhe t
familjeve t tyre.
krijon dhe ruan nj partneritet efektiv me prindrit, pr t mbshtetur dhe
prmirsuar arritjet e nxnsve dhe zhvillimin personal t tyre.
12
 bashkpunon dhe punon me agjenci t njohura pr mbrojtjen e fmijve nga
rreziqe t mundshme si dhuna, droga etj.

13