Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Chng 3 TNH GN NG O HM
V TCH PHN
NUMERICAL DIFFERENTIATION
AND INTEGRATION
3.1 Tnh gn ng o hm
+ Ta biu din hm f(x) bng a thc ni suy: f(x) = P(x), vi P(x) l a thc
ni suy (a thc ni suy tin li l spline bc 3); Tip theo ta tnh gn ng o hm f (x)
a thc ny:
f(x) = P(x)
+ Ta cng c th p dng khai trin Taylor:
h2
f(x + h) = f(x) + h f(x) + f(c), vi c = x + h, 0 < < 1.
2!
f ( x h ) f (x )
T ta tnh c: f(x)
h
3.2 Tnh gn ng tch phn xc nh
3.2.1 Cng thc hnh thang:
Trong tng khong chia (i,i+1), ng cong Mi, Mi+1 c xp x thnh ng
thng.
i vi tch phn th (i + 1), ta c:
x i 1 y
yi yi 1 y1 B
xi
f ( x )dx h
2
y0
ba A
Vi xi = a + ih, h = ,
n
i = 1, 2, . . . . . , n; a = x0 , b = xn
b x1 x2 xn
x0 x1 x
I= f (x )dx f (x )dx f (x )dx ........ f (x )dx (3.1)
a x0 x1 x n 1
h
IT y 0 y1 (y1 y 2 ) ....... (y n1 y n )
2
y yn (3.2)
I T h 0 y1 y 2 ....... y n1
2
M 2
Sai s: I - IT h ( b a) , vi M = max f(x), a x b
12
V d: Dng cng thc hnh thang tng qut vi n=10 tnh gn ng:
1
dx
I= 1 x
0
6,18773
1
f(x) = =(1+x)-1
1 x
-2
f ' ( x) = -(1+x)
-3 2
f '' ( x) = (-1)(-2)(1+x) = 3
Trong (0,1) M = max f x'' =2
(1 x)
2.(0,1) 2
R (1 0) 0,00167 (3.4)
12
3.2.2 Cng thc Simpson
By gi c mi on cong Mi, Mi+1 c xp x bng ng cong bc hai, i qua ba
gi tr yi, yi+1 v gi tr y ti x = (xi + xi+1)/2, c ngha chia [a,b] thnh 2n on bng
nhau, bi cc im chia xi:
a = x0 < x1 < x2 < ...< x2n =b, ngha l: xi = a +ih
Vi h = (b a)/2n, vi: i = 0, 1,2,.,2n
Dng a thc ni suy bc 2 xp x theo Newton, ta c cng thc tnh gn ng tch
phn theo Simpson:
x2 x2 2
t ( t 1) 2
f ( x ) dx p 2 ( x ) dx h( y 0 t y 0 y 0 ) dt (3.5)
x0 x0 0
2
x2
h
f ( x)dx ( y 0 4 y1 y 2 ) (3.6)
x0 3
Tng qut :
x2i 2
h
f ( x ) dx ( y 2 i 4 y 2 i 1 y 2 i 2 ) (3.7)
x2i
3
Vy:
b
h
f ( x ) dx [( y 0 4 y 1 y 2 ) ( y 2 4 y 3 y 4 ) .... ( y 2 n 2 4 y 2 n 1 y 2 n )]
3
a (3.8)
h
I [( y 0 y 2 n ) 4 ( y 1 y 3 ... y 2 n 1 ) 2 ( y 2 y 4 ... y 2 n 2 )]
3
Sai s: h 4
I I S M (b a )
180
(3.9)
1 2 Xj
0,0
1,0
x
Hnh 3.1: Biu th phn t chiu Vr vo phn t thc Ve
Vi phn t ng tham s (isoparametric), ta c th vit cng thc bin i to
cho phn t t gic tuyn tnh c bn im nt nh sau:
Vi phn t tam gic tuyn tnh c ba im nt:
4
y N j x j N 1 x1 N 2 x2 N 3 x3 N 4 x4 (3.10)
j 1
3
y N j y j N 1 y1 N 2 y 2 N 3 y 3 (3.11)
j 1
x
1
Hay: J (3.13)
y
1 1
2
2
3
3 4
4
1 1
Mt s tch phn ca cc loi bi ton hai chiu (2D), ba chiu (3D), theo phng
php PTHH c th c c lng bng gii tch, nhng n khng thc dng cho cc
hm s phc tp , c bit trong trng hp tng qut khi , l to cong. Trong
thc hnh (3.14), (3.15) c c lng bng s, gi l tch phn s (numerical
integration hay cn gi l numerical quadrature). Dng tch phn s ca Gauss, vi phn
t t gic, min hai chiu ta c:
1 1 n n
f , dd wi w j f i , j (3.16)
1 1 i 1 j 1
trong phn t, cho Bng 2 (Xem Kopal 1961); cn vi phn t tam gic, tng t nh
phn t t gic, nhng cc im tch phn l cc im mu (Sampling Points), Bng 1.
Thng thng ngi ta mun cc tch phn s t chnh xc cao, nhng c
nhng trng hp c bit li khng cn thit. tch phn Gauss (3.16), vi n = 2, s
chnh xc khi hm f l cubic (bc 3 ), cn tch phn (3.17), n = 1, s chnh xc khi a
thc f bc nht, cn n = 3, s chnh xc khi a thc f bc hai.
Bng 3.1: im tch phn cho phn t tam gic theo cng thc (3.17)
n i i wi
1 1/ 3 1/ 3 1
1/ 2 1/ 2 1/ 3
3 1/ 2 0 1/ 3
0 1/ 2 1/ 3
Bng 3.2: Trng s v im tch phn Gauss Legendre theo cng thc (3.16)