Вы находитесь на странице: 1из 18

SlideShareExplorarPesquisarVoc

Nairo1

Meuspainisderecortes

Sair

Carregar

Back

Nairo1

Meuspainisderecortes

Meuscarregamentos

Anlise

Configuraesdaconta

Suporte

Sair

Pesquisar

Incio
Tecnologia
Educao
Maistpicos
Meuspainisderecortes

Paracarregadores

Introduo

Dicasetruques

Ferramentas

Pesquisar
Conecteseamaisoportunidades.Conectamossuacontadeemailnairocarimo@hotmail.comcomoLinkedIn.Saiba
maisouselecioneoutracontadoSlideShare.
1EquipamentosdasondadeperfuraoTodososequipamentosdeumasondarotativaresponsveispordeterminada
funonap...
1.2Sistemadegeraoetransmissodeenergiaa)FontesdeenergiaAenergianecessriaparaacionamentode
equipamentos...
Osequipamentosauxiliaresdasondaouplataforma,iluminaoehotelariaqueutilizamcorrentealternadas,recebema
ener...
Omolineteummecanismotipoembreagemquepermitetracionarcabosoucordas.Hdoistiposdemolinetesnuma
sonda:om...
1.4SistemaderotaoNassondasconvencionais,acolunadeperfuraogiradapelamesarotativalocalizadana
platafor...
Okellypodeterdoistiposdeseo.Emsondasdeterraamaiscomumaquadradaeemsondasmartimasaseo
hexagonal...
sobamesmaverticalquepassapelasondadeperfurao.Comoacolunadeperfuraonogiraotorqueimpostoaela
nul...
OsistemadeseguranaconstitudodosEquipamentosdeSeguranadeCabeadePoo(ESCP)edeequipamentos
complementar...
Opreventordegavetastemafunodefecharoespaoanulardopoopelaaodedoispistesqueaoserem
acionadoshid...
2.2TubospesadosOstubospesados(HeavyEeightDrillPipesHWDP)soelementostubularesdeaoforjadoque
tmcomof...
d)AlargadoresOsalargadoressoferramentasquepermitemaumentarodimetrodeumtrechodepoojperfurado,
desdea...
OcritriomaisutilizadoodadeterminaodalinhaneutradeflambagemLubinsky(1950)provouqueaflambagem
noocor...
desapareceudaperfuraodepoosdepetrleocomoaparecimentodasbrocasdecones.Asbrocasdediamantes
naturaisper...
Asdedentesdeaotmsuaestruturacortantefresadanoprpriocone.Jasdeinsertostmosinsertosdecarburetos
de...
limparofundodopoodoscascalhosgeradospelabrocaetransportlasatasuperfcieexercerpresso
hidrosttic...
circulao,fraturadasformaesdevidoelevaodaspressesdebombeioouhidrosttica,prisodacolunaereduo
da...
c)FluidosabasedearPerfuraoaarougsumtermogenricoaplicadoquandooarouogs,comotodoouparte,
us...
penetraoeodesgastedabroca.Utilizandoseestesmodelos,podemserescolhidososparmetrosqueminimizamo
custodo...
locaonasuperfcie.Ospoosdirecionaissoperfuradoscomvariasfinalidades,dentreasquaissedestacam.
controla...
colunanormaldeperfurao,comestabilizadores,eperfuraatoobjetivofinaldopoo.Seumacorreodetrajetria
se...
superfcie,abaixodasubestrutura.Aconectadooequipamentodeseguranaecontroledepoo(ESCP),quesimilar
ao...
7.2SistemadecabeadepoosubmarinoAperfuraodepoosdepetrleonomarapresentadoisaspectosdiferentes:
aper...
Estealojadortemcomofunespromoveraintegraodorevestimentodesuperfciecomosdemaiscomponentes,
permitirac...
7.4MovimentosdeumasondaOsmovimentosdeumasondasoconsideradosemumsistemadeeixosXYZa
divididasemseiscat...
BibliografiaFundamentodeEngenhariadePetrleoJosEduardoThomasEditoraIntercincia2Edio
PrximosSlideShares

Carregandoem5

1de26

Perfuraodepoosdepetrleoartigo
36.140visualizaes

Compartilhar
Gostei
Baixar

albertopsouza
SeguirSeguindo

Publicadaem7deagode2013

Sistemasdeumasondadeperfurao.

...
Publicadaem:Tecnologia

0comentrios
16gostaram
Estatsticas
Notas

FullName
Commentgoeshere.
12hoursagoDeleteReplySpamBlock
AreyousureyouwanttoYesNo
Yourmessagegoeshere

Compartilhesuasideias
Publicar

Sejaoprimeiroacomentar

MoniqueHoffmann
H2semanas

FabianoVitor,GraduandoemEngenhariadePetrleonaUniversidadeTiradentes
H5meses

EloisaLira,GeofisicadeReservatriosnaPetrobrasatPetrobras
H7meses

JackelineBarretoatPERBRAS
H11meses
Juniorinp
H1ano

Exibirmais
Semdownloads
Visualizaes
Visualizaestotais
36.140
NoSlideShare
0
Apartirdeincorporaes
0
Nmerodeincorporaes
39
Aes
Compartilhamentos
0
Downloads
936
Comentrios
0
Gostaram
16
Incorporaes0
Nenhumaincorporao

Nenhumanotanoslide

Perfuraodepoosdepetrleoartigo
1.1.Plataformistandice:1EquipamentodaSondadePerfurao031.1SistemadeSustentaodeCarga031.2
Sistemadegeraoetransmissodeenergia031.3Sistemademovimentaodecarga041.4Sistemaderotao
061.5Sistemadecirculao071.6Sistemadeseguranadopoo071.7Sistemademonitorao092Colunasde
perfurao092.1Comandos092.2Tubospesados092.3Tubosdeperfurao102.4Acessriosdacolunade
perfurao112.5Ferramentasdemanuseiodacoluna112.6Dimensionamentodacolunadeperfurao113
Brocas123.1Brocassempartesmveis123.2Brocascompartesmveis134Fluidosdeperfurao144.1
Propriedadesdosfluidosdeperfurao154.2Classificaodosfluidosdeperfurao165Otimizaoda
perfurao175.1Programaderevestimento175.2Programadefluidodeperfurao175.3Programadebrocas
175.4Parmetrosmecnicos175.5Parmetroshidrulicos186Perfuraodirecional186.1Controlede
verticalidadeempoosverticais186.2Perfuraodepoosdirecionais187Perfuraomartima207.1Tiposde
unidades207.2Sistemadecabeadepoosubmarino217.3Cabeadepooemsondasflutuantes237.4
Movimentosdeumasonda237.5Equipamentosauxiliares24
2.2.1EquipamentosdasondadeperfuraoTodososequipamentosdeumasondarotativaresponsveispor
determinadafunonaperfuraodeumpoosoagrupadosnoschamadossistemasdeumasonda.Osprincipais
sistemasso:desustentaodecargas,degeraoetransmissodeenergia,demovimentaodecarga,de
rotao,decirculao,deseguranadopoo,demonitoraoeosistemadesubsuperficie(colunadeperfurao).
1.1SistemadesustentaodecargasOsistemadesustentaodecargasconstitudodemastrooutorre,da
subestruturaedabaseoufundao.Acargacorrespondenteaopesodacolunadeperfuraoourevestimentoque
estnopootransferidaparaomastrooutorre,que,prosuavez,adescarregaparaasubestruturaeestaparaa
fundaooubase.Emperfuraesmartimaspodenoexistirfundaes,comoservistomaisadiante.a)Torreou
mastroUmavezdesgastada,abrocaretiradaatasuperfcieesubstitudaporoutranova,numaoperao
chamadademanobra.Poreconomia,amanobrafeitaretirandoseseesdedoisoutrstubos(cadatubomede
cercade9metros),exigindo,paratanto,umatorreoumastroemalgunscasoscommaisde45metrosdealtura.A
torreoumastroumaestruturadeaoespecial,deformapiramidal,demodoaproverumespaamentovertical
livreacimadaplataformadetrabalhoparapermitiraexecuodemanobras.Umatorreconstitudadeumgrande
numerodepeas,quesomontadasumaauma.Jomastroumaestruturatreliadaoutubularque,apsser
baixadapeloguinchodasonda,subdivididaemtrsouquatrosees,osquaissotransportadosparaalocaode
novopoo,ondesomontadasnaposiohorizontaleelevadasparaavertical.Noobstanteoseualtocusto
inicialesuamenorestabilidade,omastrotemsidopreferidopelafacilidadeeeconomiadetempodemontagem
emperfuraesterrestres.b)SubestruturaAsubestruturaconstitudadevigasdeaoespecialmontadassobrea
fundaooubasedasonda,demodoacriarumespaodetrabalhosobaplataforma,ondesoinstaladosos
equipamentosdeseguranadopoo.Asfundaesoubasessoestruturasrgidasconstrudasemconcreto,aooi
madeiraque,apoiadassobresoloresistente,suportamcomseguranasdeflexes,vibraesedeslocamentos
provocadospelasonda.c)EstaleirosOestaleiroumaestruturametlicaconstitudadediversasvigasapoiadas
acimadosoloporpilaretes.Oestaleiroficaposicionadonafrentedasondaepermitemantertodasastubulaes
(comandos,tubosdeperfurao,revestimentos,etc.)dispostasparalelamenteaumapassarelaparafacilitaroseu
manuseioetransporte.
3.3.1.2Sistemadegeraoetransmissodeenergiaa)FontesdeenergiaAenergianecessriaparaacionamentode
equipamentosdeumasondadeperfuraonormalmentefornecidapormotoresdiesel.Nassondasmartimasem
queexistaproduodegscomumeeconmicaautilizaodeturbinasagsparageraodeenergiaparatoda
aplataforma.Quandodisponvel,autilizaodeenergiaeltricaderedespublicaspodeservantajosa,
principalmentequandootempodepermannciadasondaemcadalocaoforelevado.Umacaracterstica
importantedosequipamentosdeumasonda,equeafetaoprocessodetransmissodeenergia,anecessidade
delesoperaremcomvelocidadeetorquevarivel.Adependerdemododetransmissodeenergiaparaos
equipamentos,assondasdeperfuraosoclassificadasemsondasmecnicasoudieseleltrico.b)Sondas
mecnicasNassondasmecnicas,aenergiageradanosmotoresdiesellevadaaumatransmissoprincipal
(compound)atravsdeacoplamentoshidrulicos(conversoresdetorque)eembreagens.Ocompound
constitudodediversoseixos,rodasdentadasecorrentesquedistribuemaenergiaatodosossistemasdasonda..
Asembreagenspermitemqueosmotoressejamacopladosoudesacopladosdocompound,propiciandomaior
eficincianautilizaodosmotoresdiesel.c)SondasdieseleltricasAssondasdieseleltricasgeralmentesodo
tipoAC/DC,noqualageraofeitaemcorrentealternadaeautilizaoumacorrentecontnua.Motoresdiesel
outurbinasagsacionamgeradoresdecorrentesalternada(AC)quealimentamumbarramentotrifsicode600
volts.Estebarramento,alternativamente,tambmpodereceberenergiadaredepblica.Pontesderetificadores
controladosdesilcio(SCR)recebemaenergiadobarramentoeatransformamemcorrentecontnua,quealimenta
osequipamentosdasonda.
4.4.Osequipamentosauxiliaresdasondaouplataforma,iluminaoehotelariaqueutilizamcorrentealternadas,
recebemaenergiadobarramentoapspassarporumtransformador.Assondasdieseleltricascomsistematipo
AC/AC(geraoeutilizaoocorrememcorrentealternada)tmusoincipiente,mascomtendnciadeaumentar
nofuturo.Aenergiafornecidapormotoresdiesel,turbinasagsouatravsderedepblica.Porutilizarmotores
AC,nohnecessidadederetificaodacorrente,massimdocontroledafreqnciaaplicadaaosmotores.1.3
SistemademovimentaodecargaOsistemademovimentaodecargapermitemovimentarascolunasde
perfurao,derevestimentoeoutrosequipamentos.Osprincipaiscomponentesdosistemaso:guincho,blocode
coroamente,catarina,cabodeperfurao,ganchoeelevador.a)GuinchoOguinchorecebeaenergiamecnica
necessriaparaamovimentaodecargasatravsdetransmissoprincipal,nocasodesondasdiesel,ou
diretamentedeummotoreltricoacopladoaele,nassondaseltricas.Oguinchoconstitudoporum:tambor
principal,tamborauxiliaroudelimpeza,freios,molineteseembreagens.Otamborprincipaltemafunode
acionarocabodeperfurao,movimentandoascargasdentrodopoo.Ofreioummecanismodegrande
importncianumasonda.Elerealizaasfunesdepararouretardaromovimentodedescidadecarganopoo,
permitindoaindaaaplicaoecontroledepesosobreabroca.Usualmentesoempregadosdoistiposdefreios
numasonda:ofreioprincipal,quemecnicoporfrico,temafunodeparareassimmanteracargaqueest
movimentada,eofreiosecundrio,quehidrulicooueletromagntico,etemafunodeapenasdiminuira
velocidadededescidadacarga,demodoafacilitaraatuaodofreioprincipal.Otamborauxiliaoudelimpeza
instaladonoeixosecundriodoguincho,ficandoposicionadoacimadotamborprincipal.Temafunode
movimentarequipamentoslevesnopoo,taiscomoregistradoresdeinclinaoedireodopoo,amostradores
defundo,equipamentosdecompletaoetestedopoo,etc.
5.5.Omolineteummecanismotipoembreagemquepermitetracionarcabosoucordas.Hdoistiposdemolinetes
numasonda:omolinetedaschavesflutuantes,paraapertaroudesapertarasconexesdacolunadeperfuraoou
revestimento,eogiratrio,oucathead,quepermiteoiamentodepequenascargasquandoneleforenroladauma
corda,chamadacatline.b)Blocodecoroamentoumconjuntoestacionriode4a7poliasmontadasemlinha
numeixosuportadopordoismancaisdedeslizamento,localizadonapartesuperiordomastrooutorre.Obloco
suportatodasascargasquelhasotransmitidaspelocabodeperfurao.c)CatarinaAcatarinaumconjuntode3
a6poliasmveismontadosemumeixoqueseapianasparedeexternasdaprpriaestruturadacatarina.A
catarinaficasuspensapelocabodeperfuraoquepassaalternadamentepelaspoliasdoblocodecoroamentoe
poliasdacatarina,formandoumsistemacom8a12linhaspassadas.Naparteinferiordacatarinaencontraseuma
alapelaqualpresoogancho.Oganchoconsistedeumcorpocilndricoqueinternamentecontemumsistemade
amortecimentoparaevitarqueosgolpescausadosnamovimentaodascargassepropaguemparaacatarina.d)
Cabodeperfuraoumcabodeaotranadoemtornodeumncleooualma,sendoquecadatranaformada
pordiversosfiosdepequenodimetrodeaoespecial.Ocaboprovenientedocarretelpassadoefixadonuma
ncorasituadaprximaatorre,ondeseencontraumsensorparamediratensonocabo,aqualestrelacionada
comopesototalsustentadopeloguincho.Da,elepassadonosistemablococatarinaeenroladoefixadono
tambordoguincho.e)ElevadorOelevadorumequipamentocomaformadeanelbipartidoemqueasduas
partessoligadaspordobradiaresistente,contendoumtrincoespecialparaoseufechamento.utilizadopara
movimentarelementostubularestubosdeperfuraoecomandos.
6.6.1.4SistemaderotaoNassondasconvencionais,acolunadeperfuraogiradapelamesarotativalocalizada
naplataformadasonda.Arotaotransmitidaaumtubodeparedeexternapoligonal,oKelly,quefica
enroscadonotopodacolunadeperfurao.Nassondasequipadascomtopdrivearotaotransmitida
diretamenteaotopodacolunadeperfuraoporummotoracopladocatarina.Oconjuntodeslizaemtrilhos
fixadostorre,ondeotorquedevidorotaodacolunaabsorvido.Existeaindaapossibilidadedeseperfurar
comummotordefundo,colocadologoacimadabroca.Otorquenecessriogeradopelapassagemdofluidode
perfuraonoseuinterior.Estemotorpodeserdedeslocamentopositivoouumaturbina.Osistemaderotao
convencionalconstitudodeequipamentosdeequipamentosquepromovemoupermitemalivrerotaoda
colunadeperfurao.Soeles:mesarotativa,okellyecabeadecirculaoouswivel.a)MesarotativaAmesa
rotativaoequipamentoquetransmiterotaocolunadeperfuraoepermiteolivredeslizamentodokellyno
seuinterior.Emcertasoperaes,amesarotativadevesuportaropesodacolunadeperfurao.b)KellyOkelly
oelementoquetransmitearotaoprovenientedamesarotativacolunadeperfurao.
7.7.Okellypodeterdoistiposdeseo.Emsondasdeterraamaiscomumaquadradaeemsondasmartimasa
seohexagonal,pelasuamaiorresistnciatrao,toroeflexo.c)CabeadeinjeoAcabeadeinjeoou
swiveloequipamentoqueseparaoselementosrotativosdaquelesestacionriosnasondadeperfurao.Sendo
assim,apartesuperiornogiraesuaparteinferiordevepermitirrotao.Ofluidodeperfuraoinjetadono
interiordacolunaatravsdacabeadeinjeo.Existemdoissistemasalternativosdeaplicaoderotaona
broca:Topdriveemotordefundo.d)TopdriveAperfuraocomummotorconectadonotopodacoluna(top
drive)eliminaousodamesarotativaedoKelly.Osistematopdrivepermiteperfuraropoodetrstubos,ao
invsdeumaum,quandoamesarotativautilizada.Estesistemapermitetambmquearetiradaoudescidada
colunasejafeitatantocomrotaocomocomcirculaodefluidodeperfuraopeloseuinterior.Isto
extremamenteimportanteempoosdealtainclinaoouhorizontais.e)MotorefundoNestecasoummotor
hidrulicotipoturbinaoudedeslocamentopositivocolocadoacimadabroca.Ogirosednaparteinferiordo
motordefundo,solidriobroca.Assim,estetipodeequipamentolargamenteempregadonaperfuraode
poosdirecionais,poosnosquaisoobjetivoaseratingidonoseencontranecessariamente
8.8.sobamesmaverticalquepassapelasondadeperfurao.Comoacolunadeperfuraonogiraotorque
impostoaelanuloeoseudesgasteficabastantereduzido.1.5SistemadecirculaoSoosequipamentosque
permitemacirculaoeotratamentodofluidodeperfurao.Numacirculaonormal,ofluidodeperfurao
bombeadoatravsdacolunadeperfuraoatabroca,retornandopeloespaoanularatasuperfcie,trazendo
consigooscascalhoscortadospelabroca.Nasuperfcie,ofluidopermanecedentrodetanques,apsrecebero
tratamentoadequado.a)FasedeinjeoOfluidodeperfuraosuccionadodostanquespelasbombasdelamae
injetadonacolunadeperfuraoatpassarparaoanularentreopooeacolunapororifciosnabrocaconhecidos
comojatosnabroca.Duranteaperfurao,asvazesepressesdebombeiovariamcomaprofundidadeea
geometriadopoo.Asbombassoassociadasemparalelonafaseinicialdaperfurao,quandosorequeridas
grandesvazes.Comoprosseguimentoaperfurao,quandosoexigidaspressesaltaspressesmasbaixas
vazes,usaseapenasumabombaesubstituemsepistesecamisasporoutrosdemenordimetrodeformaa
atenderssolicitaesdopoo.b)FasederetornoEstafaseteminiciocomasadadofluidodeperfuraonos
jatosdabrocaeterminaaochegarnapeneiravibratria,percorrendooespaoanularentreacolunadeperfurao
eaparededopooouorevestimento.c)FasedetratamentoAfasedetratamentooucondicionalmentedofluido
deperfuraoconsistenaeliminaodeslidosougsqueseincorporamaeleduranteaperfuraoe,quando
necessrio,naadiodeprodutosqumicosparaajustesdesuaspropriedades.Oprimeiroequipamentoapeneira
vibratria,quetemafunodesepararosslidosmaisgrosseirosdofluidodeperfurao,taiscomocascalhose
grosmaioresqueareia.Emseguida,ofluidopassaporumconjuntodedoisequatrohidrociclonesde8a20
conhecidoscomodesareiadores,quesoresponsveisporretiraraareiadofluido.Saindododesareiador,ofluido
passapelodessiltador,umconjuntode8a12hidrociclonesde4a5,cujafunodescartarpartculasde
dimensesequivalentesaosilte.Oequipamentoseguinte,omudcleanner,nadamaisqueumdessiltadorcom
umapeneiraquepermiterecuperarpartculas.Partedestematerialdescartadoeparteretornaaofluido,reduzindo
osgastoscomaditivos.Algumassondasutilizamaindaumacentrifuga,queretiraperticulasaindamenoresque
notenhamsidodescartadaspeloshidrociclones.Umequipamentosemprepresentenasondaodesgaseificador,
queeliminaogsdofluidodeperfurao.Duranteaperfuraodeumaformaocomgs,ouquandoda
ocorrnciadeuminfluxodegscontidonaformaoparadentrodopoo,aspartculasdegsseincorporamao
fluidodeperfuraoeasuarecirculaomopooperigosa.1.6Sistemadeseguranadopoo
9.9.OsistemadeseguranaconstitudodosEquipamentosdeSeguranadeCabeadePoo(ESCP)ede
equipamentoscomplementaresquepossibilitamofechamentoecontroledopoo.Omaisimportantedeleso
BlowoutPreventer(BOP),queumconjuntodevlvulasquepermitefecharopoo.Ospreventoresso
acionadossemprequehouverocorrnciadeumkick,fluxoindesejveldofluidocontidonumaformaopara
dentrodopoo.Seestefluxonoforcontroladoeficientementepodersetransformarnumblowout,ouseja,poo
fluindototalmentesemcontrole,ecriarseriasconseqncias,taiscomodanoaosequipamentosdasonda,
acidentespessoais,perdaparcialoutotaldoreservatrio,poluioedanoaomeioambiente,etc.Osprincipais
elementosdosistemadeseguranaso:a)CabeadepooAcabeadepooconstitudadediversos
equipamentosquepermitemaancoragemevedaodascolunasderevestimentonasuperfcie.Soeles:cabeade
revestimento,carreteldeperfurao,adaptadores,carretelespaadoreseusacessrios.Acabeaderevestimento
oprimeiroequipamentoaseradaptadonotopodorevestimentodesuperfcie,comasfinalidadesdesustentaros
revestimentosintermediriooudeproduocomaprpriacabeapermitindooacessoaesteanularedeservirde
baseparaainstalaodosdemaiselementosdacabeadepooepreventores.Osuspensorderevestimentoo
elementoquepermiteaancoragemdorevestimentoeavedaodoanulardesterevestimentocomocorpoda
cabeanaqualfoiancorado.Avedaofeitaautomaticamentequandoopesodorevestimentoforaplicado
provocandoaextrusodeumelementodeborracha.Ocarretelderevestimentoumequipamentosemelhante
cabeaderevestimento,squeapresentamaisumflangenaparteinferior.Possui,tambm,duassadaslaterais
paraacessonoespaoanulareumalojamentoparaassentamentodosuspensordorevestimentoaserdescido
posteriormente.Contmelementosdeborrachanaparteinferiorinternaparavedaosecundarianotopodo
revestimentodescidoanteriormente.Acabeadeproduotambmumcarretelquepossui,emsuaparteinferior
interna,umasedeparareceberoselementosdevedaosecundariaqueatuamnotopodorevestimentode
produo,demodoaimpedirapassagemdepressesaltas,geralmentesuperioresatubinghanger,quesustentaa
colunadeproduo.Apresenta,tambm,duassadaslateraisparaacessoaoespaoanular.Ocarretelde
perfuraoumequiamentocontendoflangesdeligaesnotopoenabaseecomduassadaslateraisflangeadas
querecebemasduaslinhasdecontroledopoo,alinhadematar(Killline)ealinhadoestrangulador(choke
line).b)PreventoresOspreventorespermitemofechamentodeoespaoanularepodemserdedoistipos:
preventoranularepreventordegaveta.Opreventoranulartemafunobsicadefecharoespaoanulardeum
pooeconstadeumpistoque,aoserdeslocadodentrodeumcorpocilndrico,comprimeumelementode
borrachaqueseajustacontraatubulaoqueestejadentrodepoo.Opreventoranularatuaemqualquerdimetro
detubulaoepodeatmesmofecharumpoosemcoluna,emboraesteprocedimentocausedanoaoelementode
borracha.
10.10.Opreventordegavetastemafunodefecharoespaoanulardopoopelaaodedoispistesqueaoserem
acionadoshidraulicamentedeslocamduasgavetas,umacontraaoutra,transversalmenteaoeixodopoo.Quanto
aoarranjodospreventores,normalmenteemterraseutilizamtrs:umanularedoisdegavetas.Jnomarhduas
possibilidades:Nasplataformasfixasouapoiadasnofundodomar,emqueosequipamentosoperamnasuperfcie,
setrabalhacomumpreventoranularatrsouquatrogavetas.Nasplataformasflutuantes,naviosesemi
submersveis,emqueosequipamentosdeseguranaoperamnofundodomar,normalmentesetrabalhacomdois
preventoresanularesetrsouquatrodegavetas.1.7SistemademonitoraoSoosequipamentosnecessriosao
controledeperfurao:manmetros,indicadordepesosobreabroca,indicadordetorque,tacmetro,etc.Como
progressodaperfuraoobservousequeummximodeeficinciaeeconomiaseriaatingidoquandohouvesse
umaperfeitacombinaoentreosvriosparmetrosdeperfurao.Distosurgiuanecessidadedousode
equipamentosparaoregistroecontroledestesparmetros.Elespodemserclassificadosemindicadores,que
apenasindicamovalordoparmetroemconsiderao,eregistradores,quetraamcurvasdosvaloresmedidos.Os
principaisindicadoressooindicadordepesonoganchoesobreabroca,omanmetroqueindicaapressode
bombeio,otorqumetroparaotorquenacolunadeperfurao,otorquimetroinstaladonaschavesflutuantescom
afunodemedirotorqueaplicadonasconexesdacolunadeperfuraoouderevestimento,eostacmetros
paramediravelocidadedamesarotativaedabombadelama.Oregistradormaisimportanteoquemostraataxa
depenetraodabroca,queumainformaoimportanteparasealiviarasmudanasdasformaesperfuradas,o
desgastedabrocaeaadequaodosparmetrosdeperfurao.2ColunasdeperfuraoDuranteaperfurao
necessriaaconcentraodegrandequantidadedeenergianabrocaparacortarasdiversasformaesrochosas.
Estaenergia,emformaderotaoepesoaplicadossobreabroca,transferidasrochasparapromoversua
rupturaedesagregaoemformadepequenaslascas,oucascalhos,quesoremovidosdofundodopooe
carregadosatasuperfciepelofluxodofluidodeperfurao.Acolunadeperfuraoaresponsveldiretapor
todoesteprocessoeconstadosseguintescomponentesprincipais:comandos,tubospesados,etubosde
perfurao.2.1ComandosOscomandos(DrillCollarsDC)soelementostubularesfabricadosemaoforjado,
usinadosequepossuemaltopesolineardevidograndeespessuradeparede.Suasprincipaisfunessofornecer
pesosobreabrocaeproverrigidezcoluna,permitindomelhorcontroledatrajetriadopoo.Aconexodestes
elementosfeitaporuniesenroscveisusinadasdiretamentenocorpodotubo.Externamenteoscomandos
podemserlisosouespiralados.SonormalizadospeloAPIesuaespecificaodevelevaremcontaasseguintes
caractersticas:dimetroexterno,dimetrointerno,tipodaunio,acabamentoexternoeexistnciaounoressalto
paraoelevador.
11.11.2.2TubospesadosOstubospesados(HeavyEeightDrillPipesHWDP)soelementostubularesdeao
forjadoquetmcomofunoprincipalpromoverumatransioderigidezentreoscomandoseostubosde
perfurao,diminuindoapossibilidadedefalhaporfadiga.Ascaractersticasprincipaisso:maiorespessuradas
paredes,uniesmaisresistenteserevestidasdemetalduro(HandFacing)ereforocentralnocorpodotubo
revestidodemetalduro.2.3TubosdeperfuraoOstubosdeperfurao(DrillPipesDP)sotubosdeaosem
costura,tratadosinternamentecmaplicaoderesinasparadiminuiododesgasteinternoecorroso,possuindo
nassuasextremidadesasconexescnicasconhecidascomotooljoints,quesosoldadasnoseucorpo.Nasua
especificaosoconsideradasasseguintescaractersticas:dimetronominal(dimetroexternoquevariade2
3/8a65/8),pesonominal,tipodereforoparasoldagemdasunies,tipoougraudoao,comprimentonominal
(range)etiposderosca.Opesoporunidadedecomprimentooupesolineardotuboumvalordereferenciaque
permitedeterminarodimetrointerno,aespessuradapareceeodrift(maximodimetrodepassagem)dotubo.O
graudoaoespecificaovalordasuaresistnciatensodoescoamento.Ocomprimentonominalpodevariarde
5,49m(18ps)at16,50m(45ps).2.4Acessriosdacolunadeperfuraoa)SubstitutosOssubstitutos(Subs)
sopequenostubosquedesempenhamvriasfunes,deacordocomsuascaractersticas.Osprincipaissubstitutos
so:Subdeiamento,queutilizadoparamovimentaodecomandos.Possuiaseosuperiorcomdimetro
externoigualadostubosdeperfuraoparapermitiraadaptaodoelevador.Subdebroca,queservepara
conectarabroca,cujoelementodeuniopino,aoprimeirocomando,cujaconexoinferiortambmpino.Sub
cruzamento,quetemafunodepermitiraconexodetuboscomtiposdiferentesderoscasedimetros.b)
EstabilizadoresEstabilizadoressoferramentasquedomaiorrigidezcoluna,eporteremdimetroigualaoda
broca,auxiliamamanterodimetro(calibre)dopoo.Nospoosdirecionaistemcomofunoodeslocamento
dospontosdeapoiodoscomandosnasparedesdopoo,demodoapermitirmaiorcontroledatrajetriadopoo.
c)EscareadoresOsescareadoressoferramentascomasmesmasfunesdosestabilizadores,masutilizadosem
rochasduraseabrasivas,poristoutilizamroletesnaslminas.
12.12.d)AlargadoresOsalargadoressoferramentasquepermitemaumentarodimetrodeumtrechodepooj
perfurado,desdeasuperfcieouapartirdeumacertaprofundidadedesuperfcie.e)Amortecedoresdevibrao
Osamortecedoresdevibraosoferramentasqueabsorvemasvibraesverticaisdacolunadeperfurao
induzidaspelabroca,principalmentequandoperfurandorochasduras.Seuusocomumquandoseutilizam
brocascominsertosdecarburetodetungstnio.2.5FerramentasdemanuseiodacolunaAsferramentasde
manuseiosoutilizadasparaconectaredesconectarosvrioselementosdacoluna.Asprincipaisso:a)Chaves
flutuantesSoequipamentosmantidossuspensosnaplataformaatravsdeumsistemaformadoporcabo,poliae
contrapeso.Achaveflutuantetemafunodefornecerotoquenecessrioaoapertoedesapertodasunies
cnicasdacoluna.b)CunhasSoequipamentosquemantmacolunadeperfuraototalmentesuspensanamesa
rotativa.Soutilizadasduranteasconexesdostubosdeperfuraoecomandos.Possuemmordentes
intercambiveisqueseadaptameprendemparededostubos.c)Colardeseguranaumequipamentode
seguranacolocadoprximoaotopodacolunadecomandosquandosuspensapelasuacunhanamesarotativa.O
colardeseguranaevitaaquedadacolunanopooemcasodedeslizamentopelascolunas.2.6Dimensionamento
dacolunadeperfuraoParadimensionarumacolunadeperfurao,devemserconhecidosopesodalama,a
profundidadetotalprevistaparaacoluna,fatoresdeseguranatrao,colapsoepressointernaeopesomximo
previstosobreabroca.Comestasinformaeso(s)tipo(s)detubo(s)deperfuraopode(m)serespecificado(s),
assimcomotambmotipoequantidadedecomandos.a)SeleodecomandosOscomandossoosprimeiros
elementosdacolunaaseremdimensionados.Otipoeocomprimentodaseodecomandosvoafetaraseleo
dotipodetubosdeperfuraoaseremusadosnacoluna.Aseleodoscomandosgeralmentebaseadaemdois
critrios:Critriodeflambagemnaextremidadeinferiordacolunaquandopesoaplicadosobreabroca(linha
neutradeflambagem)e.Nmerodecomandos,demodoqueostubosdeperfuraonoestejamcomprimidos
(linhaneutradetrao).Oengenheirodepetrleodeveavaliarcuidadosamentetodososparmetrosdeprojeto,j
quecadacritriolevaaresultadosbemdiferentes.
13.13.OcritriomaisutilizadoodadeterminaodalinhaneutradeflambagemLubinsky(1950)provouquea
flambagemnoocorreseopesosobreabrocamenorqueopesoflutuado(pesoempuxo)doscomandos.
Estecritriolevasempreaumnumerodecomandosmenoresqueoobtidopelocritriodatrao,isso,alinha
neutradeflambagemestaestabaixodalinhaneutradefrao.Assim,hsituaesqueacolunadeperfurao
deveserevitadaparaimpediroaparecimentodetensescclicasnaparededostubosdurantearotaodacolunae
afalhaporfadiga.Portanto,seopesomximosobreabrocadadoporPSBmxonumerodecomandosndado
porn=__PSBmx__(FS)awlOnde:FS=fatordesegurana(variade0,80a0,90)w=pesoporp(noar)do
comandol=comprimentomdiodecadacomandoa=fatordeflutuao=[1Plama]Paob)Seleodo(s)tubo
(s)deperfuraoAcolunadetubosestsujeitaaosesforosdetrao,compressoetoroduranteasoperaes
deperfurao.Poder,eventualmente,estsujeitaaosgrandesesforosradiais,resultantesdadiferenaentreas
pressesexternaeinternaaotubo(colapsoepressointerna).Umaanalisedeesforosemtrechoscurvosda
colunarealizadaparaestudardanosdevidoafadiga.Emgeral,aresistnciaaocolapsodefinaostubos
requeridosnaporoinferiordacoluna,enquantoqueatraodefinearesistnciadostubosnaextremidade
superiordacoluna.Osvaloresdaresistnciaaocolapso,traoepressointernaestotabeladosnaAPIRP7G
paracadatipodetubodeperfurao.3BrocasAsbrocassoequipamentosquetemfunodepromoverruptura
adesagregaodasrochasouformaes.Oestudodasbrocas,considerandoseudesempenhoeeconomicidade,
umdosfatoresimportantesnaperfuraodepoosdepetrleo.Asbrocaspodemserclassificadasdeduas
maneiras:brocassempartesmoveisebrocascompartesmveis.3.1BrocassempartesmveisAinexistnciade
partesmveiserolamentosdiminuemapossibilidadesdefalhasdessasbrocas.Osprincipaistiposso:integralde
laminasdeao,diamantesnaturaisediamantesartificiais(PDC/TSP).Asbrocasdelaminasdeao,conhecidas
comobrocasrabodepeixe(FishTail),foramasprimeirasbrocasaseremusadas.Suacaractersticadeperfurar
porcisalhamento.Estetipodebrocapossuijatos(Orifciosparadarpassagemaofluidodointeriordacolunapara
opoo),osquaispermitemumaboalimpezadaslaminas.Omaiorproblemadestetipodebrocaqueavidatil
desuaestruturacortantemuitocurta,mesmoaplicandomaterialmaisduronaslaminas.Estetipodebroca
praticamente
14.14.desapareceudaperfuraodepoosdepetrleocomoaparecimentodasbrocasdecones.Asbrocasde
diamantesnaturaisperfurampeloefeitodeesmerilhamento.Noiniciodaatividadedeperfuraodepoosde
petrleoeramutilizadasemformaesduras,nasquaisasbrocasFishTailnoconseguiamperfurar.Atualmente
sousadasprincipalmenteemtestemunhas(Operaonaqualseperfuraapenasumacoroadeformao,
preservandoaparteinternaparaestudos),ouemformaesextremamenteduraseabracivas.Asbrocascom
estruturascortantesdediamantesnaturaisconstamdeumgrandenumerodediamantesindustrializadosfixados
numamatrizmetlicaespecial.Otamanhoeaquantidadedediamantesnabrocadeterminamasuaaplicabilidade.
Duranteoprocessodeperfuraoapenasosdiamantesfazemcontatocomarocha,ficandoumpequenoespao
porondecirculaofluidodeperfurao,limpandoofundodopooeresfriandoosdiamantes.Aofinaldadcada
de1970foramlanadasnovasbrocasutilizandodiamantessintticos.SoaschamadasbrocasPDC
(PolycrystallineDiamondcompact),cujaestruturadecorteperfuradaporpastilhasoucompactosmontados
sobrebasescilndricas,instaladanocorpodabroca.Oseumecanismodeperfuraopelocisalhamento,por
promoverumefeitodecunha.Apastilhacompostaporumacamadafinadepartculasdediamantesaglutinados
comcobalto,fixadaaoutracamadacompostadecarburetodetungstnio.Asbrocaspararochasmaismoles
possuempoucoscortadoresdemaiortamanho,enquantoqueparaasrochasmaisduraspossuemcortadores
menoreseemmaiorquantidade.Comonasbrocasdediamantesnaturais,otamanhoeaquantidadedecortadores
definemparaquetipodeformaoabrocafoiprojetada.AsbrocasPDCforamintroduzidasparaseperfurar
formaesmolescomaltastaxasdepenetraoemaiorvidatil,poisemformaesmaisdurasocalorgerado
durantesaperfuraodestrialigaoentreosdiamanteseocobalto.Foramentodesenvolvidososcompactos
TSP(thermallystablepolycrystalline),osquais,pornoteremcobalto,resistemmaisaocalor.Asbrocasde
compactos(PDSeTSP)sotambmmanufaturadasumaauma.Istopermiteumagrandeflexibilidadenoprojeto
destasbrocas,emquecadacortadorpodetervariasdesuascaractersticasalteradas.Asmaisimportantesso:
numerodecortadores,posioetamanhodoscortadoresemrelaoaoraiodabroca.Estascaractersticasinfluem
tantonataxadepenetraodabrocacomonasuavidatil.Poristo,umacompanhamentomaisdetalhadodouso
destasbrocaspermitemodificarseuprojetoetornlasmaiseficientes.3.2BrocascompartesmveisAsbrocas
compartesmveispodemterdeumaquatrocones,sendoasmaisutilizadasasbrocastricnicaspelasua
eficinciaemenorcustoinicialemrelaosdemais.Elaspossuemdoiselementosprincipais:estruturacortantee
rolamentos.a)EstruturacortanteOselementosquecompemaestruturacortantedasbrocastricnicassofileiras
dedentesmontadossobreoconequeseinterpementreasfileirasdosdentesdosconesadjacentes,quandose
aplicarotaoabroca.Quantoestruturacortante,asbrocastricnicassodivididasem:brocasdentesdeaoe
brocasdeinsertos.
15.15.Asdedentesdeaotmsuaestruturacortantefresadanoprpriocone.Jasdeinsertostmosinsertosde
carburetosdetungstnioinstaladosporprocessodeinterfernciaemorifciosabertosnasuperfciedocone.
Existemvriosformatosdedenteedeinserto,cadaqualparaumtipodeformao.Aaodaestruturacortante
dasbrocastricnicasenvolveacombinaodeaesderaspagem,lascamento,esmagamentoeerosopor
impactodosjatosdelama.Dependendodascaractersticasdabroca,umououtromecanismosesobrepeaos
demais.Araspagemconseguidadeduasmaneiras:aprimeira,devidoexcentricidadedoseixosdosconesem
relaoaoeixodabroca,chamadaoffsetdocone,easegunda,devidaaosconesserem,narealidade,junesde
troncosdeconescmngulosdiferentes.Nasbrocasprojetadaspararochasmolesoefeitoderaspagem
predominante.Emrochasduras,ondeataxadepenetraobaixaeoscustosdeperfuraotendemaseraltos,o
mecanismodeesmagamentoprovouseromaisadequado.b)RolamentosAsbrocastricnicaspodemser
equipadascomumdostrstiposbsicosderolamentos:comroletesesferasnoselecionados,comroletese
esferasseladasecommancaisdefricotipojournal.Osrolamentosnoseladosnopossuemlubrificao
prpria,sendolubrificadospelofluidodeperfurao.Assim,apesardestetipodebrocaapresentarmenorcusto,
suaresistnciaaodesgastetambmmenor.Nasbrocascomrolamentosseladoshumsistemainternode
lubrificaoquenopermiteocontatodofluidodeperfuraocomosrolamentosaumentandoavidatilda
brocas.Nasbrocascomrolamentosdotipojournalosroletessosubstitudospormancaisdefrico,osquaisso
revestidoscommetaisnobres,almdepossuirtambmdispositivointernodelubrificao.Soasdemaiorcusto,
massoasmaiseficazeseasqueapresentambaixondicedefalha.4FluidosdeperfuraoOsfluidosde
perfuraosomisturascomplexasdeslidos,lquidos,produtosqumicose,porvezes,atgases.Dopontode
vistaqumico,elespodemassumiraspectosdesuspenso,dispersocolonialouemulso,dependendodoestado
fsicodocomponente.Osfluidosdeperfuraodevemserespecificadosdeformaagarantirumaperfuraorpida
esegura.Assim,desejvelqueofluidoapresenteasseguintescaractersticas:serestvelquimicamente
estabilizarasparedesdopoo,mecnicaequimicamentefacilitaraseparaodoscascalhosnasuperfcie
manterosslidosemsuspensoquandoestiveremrepousoserinerteemrelaoadanossrochasprodutoras
aceitarqualquertratamento.Fsicoequmicoserbombevelapresentarbaixograudecorrosoedeabraso
emrelaocolunadeperfuraoedemaisequipamentosdosistemadecirculaofacilitarasinterpretaes
geolgicasdomaterialretiradodopooapresentarcustocompatvelcomaoperao.Osfluidosdeperfurao
possuem,basicamente,asseguintesfunes:
16.16.limparofundodopoodoscascalhosgeradospelabrocaetransportlasatasuperfcieexercerpresso
hidrostticasobreasformaes,demodoaevitaroinfluxodefluidosindesejveis(kick)eestabilizarasparedes
dopooresfriarelubrificaracolunadeperfuraoeabroca.4.1PropriedadesdosfluidosdeperfuraoAs
propriedadesdecontroledosfluidospodemserfsicasouqumicas.Aspropriedadesfsicassomaisgenricase
somedidasemqualquertipodefluido,enquantoqueasqumicassomaisespecificasesodeterminadaspara
distinguircertostiposdefluido.Aspropriedadesfsicasmaisimportantesefrequentementemedidasnassondas
soasdensidades,osparmetrosreolgicos,asforasgis(inicialefinal),osparmetrosdefiltraoeoteorde
slidos.AspropriedadesqumicasdeterminadascommaiorfreqncianoslaboratriosdassondassoopH,os
teoresdocloretoedebentonitaeaalcalinidade.a)DensidadeOslimitesdevariaodadensidadedosfluidospara
perfurarumadeterminadafasesodefinidospelapressodeporos(limitemnimo)epelapressodefatura(limite
mximo)dasformaesexpostas.b)ParmetrosreolgicosOcomportamentodofluxodeumfluidoedefinido
pelosparmetrosreolgicos.Paraistoconsiderasequeofluidosegueummodeloreolgico,cujosparmetrosvo
influirdiretamentenocalculodeperdasdecarganatubulaoevelocidadedetransportedoscascalhos.c)Foras
gisAlgunsfluidosdeperfuraosotixotrpicos,isto,adquiremumestadosemirigidoquandoestoem
repousoevoltamaadquirirumestadodefluidezquandoestonovamenteemmovimento.Aforagelum
parmetrotambmdenaturezareolgicaqueindicaograudegelificaodevidointeraoeltricaentre
partculasdispersas.d)ParmetrosdefiltraoAcapacidadedofluidodeperfuraoemformarumacamadade
partculasslidasmidas,denominadadereboco,sobreasrochaspermeveisexpostaspelabrocade
fundamentalimportnciaparaosucessodaperfuraoedacompletaodopoo.Paraformaroreboco,deve
haveroinfluxodafaseliquidadofluidodopooparaaformao.Esteprocessoconhecidocomofiltrao.
essencialqueofluidotenhafraorazoveldepartculascomdimensesligeiramentemenoresqueasdimenses
dosporosdasrochasexpostas.e)TeordeslidosOteordeslidos,cujovalordevesermantidonomnimo
possvel,umapropriedadequedevesercontroladacomrigorporqueoseuaumentoimplicaaumentodevarias
outraspropriedades,taiscomodensidade,viscosidadeeforagis,almdeaumentaraprobabilidadede
ocorrnciadeproblemascomoodesgastedosequipamentosde
17.17.circulao,fraturadasformaesdevidoelevaodaspressesdebombeioouhidrosttica,prisodacoluna
ereduodataxadepenetrao.f)ConcentraohidrogeninicapHOpHdosfluidosdeperfuraomedido
atravsdepapisindicadoresoudeapotencimetros,egeralmentemantidonointervaloalcalinobaixo,isto,
de7a10.Oobjetivoprincipalreduzirataxadecorrosodosequipamentoseevitaradispersodasformaes
argilosas.g)AlcalinidadesOpHdeterminaapenasumaalcalinidadeouacidezrelativaconcentraodeH+,
empregandomtodoscomparativos.Adeterminaodasalcalinidadespormtodoscomparativos.Adeterminao
dasalcalinidadespormtodosdiretosdetitulaovolumtricadeneutralizaoconsideraasespciescarbonatos
(CO)ebicarbonatosHCOdissolvidosnofluido,almdosonshidroxilas(OH)dissolvidosenodissolvidos.h)
TeordecloretosousalinidadeOtestedesalinidadedeumfluidotambmumaanalisevolumtricade
precipitaofeitaportitulaodosonscloretos.Estasalinidadeexpressaemmg/ldecloretos,mg/ldeNaCl
equivalenteouppmdeNaClequivalente.i)TeordebentonitaoudeslidosativosOtesteazuldemetilenoou
MBTumaanalisevolumtricaporabsoroqueservecomoindicadordaquantidadedeslidosativosou
bentoniticosnofluidodeperfurao.Elemedaacapacidadedetrocadection(CTC)dasargilaseslidosativos
presentes.4.2ClassificaodosfluidosdeperfuraoAclassificaodeumfluidodeperfuraofeitaemfuno
desuacomposio.Emboraocorramdivergncias,oprincipalcritriosebaseianoconstituinteprincipaldafase
continuaoudispersantes.Nestecritrio,osfluidossoclassificadosemfluidosbasedegua,fluidosbasede
leoefluidosdearoudegs.a)FluidosbasedeguaAdefiniodeumfluidobasedeguaconsidera
principalmenteanaturezadeguaeosaditivosqumicosempregadosnopreparodofluido.Aproporoentreos
componentesbsicoseasinteraesentreelesprovocasensveismodificaesnaspropriedadesfsicasequmicas
dofluido.Consequentemente,acomposiooprincipalfatoraconsiderarnocontroledassuaspropriedades.A
guaafasecontinuaeoprincipalcomponentedequalquerfluidobasedegua,podendoserdoce,duraou
salgada.b)FluidosabasedeleoOsfluidosdeperfuraosoabasedeleoquandoafasecontinuaou
dispersanteconstitudaporumafaseleo,geralmentecompostadehidrocarbonetoslquidos.Pequenasgotculas
deguaoudesoluoaquosaconstituemafasedescontinuadessesfluidos.Algunsslidoscoloidais,denatureza
inorgnicae/ouorgnica,podemcomporafasedispersa.Osfluidospodemseremulsesgua/leopropriamente
dita(teordegua<10%)ouemulsesinversa(teordeguade10%a45%).
18.18.c)FluidosabasedearPerfuraoaarougsumtermogenricoaplicadoquandooarouogs,comotodo
ouparte,usadocomofluidocirculamentenaperfuraorotativa.Algumassituaesrecomendamautilizao
destesfluidosdabaixadensidade,taiscomoemzonascomperasdecirculaoseveraeformaesprodutorascom
pressomuitobaixaoucomgrandesusceptibilidadeadanos.Tambmemformaesmuitodurascomoobasalto
ouodiasbsioeemregiescomescassezdeguaouregiesglaciaiscomcamadasespessasdegelo.5
OtimizaodaperfuraoOtimizaraperfuraoescolherparmetrosdemodoaseconseguirumaperfurao
econmicaesegura.Oselementosquemaisinfluenciamnocustodaperfuraoestonoprogramade
revestimento,programasdefluidoeprogramadebrocas.Osprincipaiselementosdeinteressesoosnmerosde
fases,tipoeprofundidadedeassentamentodorevestimento,tipodefluidodeperfuraoesuaspropriedades,tipo
debroca,pserotaosobreabroca(parmetrosmecnicos)eapresso,vazoedimetrodosjatos(parmetros
hidrulicos).5.1ProgramaderevestimentoOprogramaderevestimentoescolhidoemfunodaspressesde
porosedefraturadaformao,bemcomodaestabilidadedopoo.Assim,ofluidoqueestnopoodevefornecer
pressohidrostticamaiorqueapressodeporosparaevitarqueofluidopresentenaformaoinvadaopoo.Ao
mesmotempo,ofluidodevegerarumapressohidrostticamenorqueapressodefratura.Comonormalmente
humaumentocorrespondentenadensidadedofluidodeperfurao.Entretanto,apressodefraturadas
formaesmaisacimalimitamamximadensidadequeofluidodeperfuraopodeatingir.necessrio,
portanto,adescidaqueumacolunaderevestimentoparaisolarasformaessuperioresquandoestelimiteest
prximodeseratingido.5.2ProgramadefluidodeperfuraoOprogramadefluidoescolhidodeacordocomas
formaeseotempoemqueelasdeveroficarexpostas,objetivandoevitarproblemasdeinchamentodasargilas,
desmonoramentos,alargamentosexcessivos,etc.Aspropriedadesdofluidodeperfuraoquemaisinfluenciamna
taxadepenetraoe,consequentemente,nocustoadensidade,oteordeslidos,ofiltradoeaviscosidade.5.3
ProgramadebrocasOprogramadebrocasdeterminadoutilizandoosdadosdepoosdecorrelao(poos
perfuradosnasimediaesdopooequeapresentamasmesmasformaes),dadosdosfabricanteseperfis
geolgicos.5.4ParmetrosmecnicosOsparmetrosmecnicos(pesoerotao)aseremutilizadosnabroca
podemserdeterminadosatravsdospoosdecorrelaooumodelosmatemticosparaataxade
19.19.penetraoeodesgastedabroca.Utilizandoseestesmodelos,podemserescolhidososparmetrosque
minimizamocustodometroperfurado.Aperfurabilidadedasformaespodeserestimadaatravsdediversos
procedimentos,sendoomaisutilizadoochamadoDrillOffTest,queconsisteemmedirotemponecessrioprea
adiminuiodeumdeterminadovalordepesosobreabrocaquandoestiverutilizandoofreiodeguincho.5.5
ParmetroshidrulicosAmutilizaodeenergiahidrulicaresultanumaaodeficientedabrocasobrearochaa
serperfurada,umavezqueosdentesdabrocatmqueretalharoscascalhosacumuladosnofundodopoo,alm
dosconesseapoiaremnocolchoformadopeloscascalhos.Diversasteoriasforamempregadasparaseencontrar
opontotimodosparmetroshidrulicos.Mximavelocidadenosjatos,utilizandoamximapresso
permissvelnabomba.Estaabordagempoucousadaatualmente.Mximapotencianosjatos,utilizandoa
mximapressopermissvelnabomba.Mximaforadeimpacto.Mximaforadeimpactoefetiva.6
Perfuraodirecional6.1ControledeverticalidadeempoosverticaisNoexistepoorigorosamentevertical,
poisopoodesviasenaturalmentedavertical.Estesdesviosdevemserquantificadose,seultrapassaremcerros
limitesdeinclinaes,normalmente5,aescorretivasdevemserimplementadasnosentidodereduzirasua
inclinao.Poosverticaisquesedesviambastantedaverticaltrazemproblemasdemapeamentodesubsuperficie
epodematingiraprofundidadefinalnumaposiobastanteafastadadoobjetivodesejado.Estespoosso
denominadosdetortuosos.Existemvariascausasquedeterminamaperfuraodeumpootortuoso.Asmais
importantessoavariaodascaractersticasdasformaes(dureza,inclinao,etc.),mudanabruscanopeso
sobreabroca,dimetrodepoograndeparaoscomandosusados,perfuraocomcolunasoestabilizadase
desbalanceamentodosparmetrosdeperfurao(pesosobrebrocaerotao).Amudanabruscanatrajetriado
pootrazsriosproblemasperfurao,taiscomo:desgasteporfadigadoatubosdeperfuraodevidos
tensesclinicascausadapelarotaodotubonumtrechodedesvioexcessivoformaodechavetas,queso
sulcosqueaparecemnotrechodedesvioexcessivo,devidosaesdecompressoerotaodostubosnaparede
dopoo.Nomomentodaretiradadacoluna,oscomandospodemficarretidosnestessulcoscausandoumapriso
decolunaDificuldadesnadescidadecolunasderevestimentos.6.2PerfuraodepoosdirecionaisA
perfuraodirecionalatcnicade,intencionalmente,desviaratrajetriadeumpoodavertical,paraatingir
objetivosquenoseencontramdiretamenteabaixodasua
20.20.locaonasuperfcie.Ospoosdirecionaissoperfuradoscomvariasfinalidades,dentreasquaissedestacam.
controlarumpooemblowoutatravsdaperfuraodepoosdealivioatingirformaesprodutorasque
estejamabaixodelocaesinacessveis,taiscomorios,lagos,cidades,etc.desviaratrajetriadopoode
acidentesgeolgicos,taiscomodomossalinosefalhasperfurarvriospoosdeummesmoponto,comoo
casodaproduoatravsdeplataformasmartimasdesviarpoosquetiveramotrechofinalperdidopor
problemasoperacionais,como,porexemplo,aprisodacolunadeperfurao.a)Elementoseplanejamentosde
umpoodirecionalOsprincipaiselementosdeumpoodirecionalaprofundidadedopontodedesvioouKOP
(Kickofpoint),oafastamentohorizontal,adireolocaoobjetivo,aprofundidadeverticalfinaldopooea
inclinaodotrechoretoinclinado.Ospoosdirecionaispodemseragrupadosemtrstipos:Tipo1nestetipo,o
pontodedesviorasoeotrechoinclinadoprossegueatatingiroobjetivo.Tipo2opontodedesviotambm
rasoeotrechoinclinadoprossegueatseconseguiroafastamentolateralprojetado.Opootrazidoparaa
verticaleassimprossegueatatingiroobjetivo.Tipo3semelhanteaoTipo1,pormoobjetivoatingidona
fasedecrescimentodeinclinao.b)InstrumentosdeorientaoSingleShotEsteinstrumentolanadopor
dentrodacoluna,indosealojaremumcomandoespecialconhecidocomoKMonel,dematerialnomagntico,
acimadabrocapararegistrar,numanicafoto,adireoeainclinaodopoo,conseguidosatravsdeuma
bssolaeumpndulo,respectivamente.Apsatomadadafoto,oinstrumentoretiradoacaboparainterpretao
daleituranasuperfcie.MultishotAocontrriodoSingleShot,queregistraapenasumafotodecadavez,este
instrumentoregistraumnumerograndedefotosporpossuirumpequenofilmefotogrfico.Oinstrumento
descidopelointeriordacolunaatalojarsenoKMonel.GiroscpioNesteinstrumento,abssola
substitudaporumgiroscpio.Eleutilizadoemsituaesnasquaisexisteminterfernciasmagnticas,comoo
casodepoosrevestidos.c)OperaodedesvioAtingidaaprofundidadededesvio(KOP),acolunadeperfurao
retiradaedesceseumacoluna.Omotoroperadopelacirculaodofluidodeperfuraoquepassaentreum
estatorsolidrioaocorpodomotoreumrotoracopladobroca.Assim,partedapotenciahidrulicaconvertida
emmovimentorotativodabroca,enquantoqueacolunadeperfuraopermaneceestacionaria.Acimadomotor
defundoestinstaladoumsubtorto,cujafunodesviaromotordefundodavertical,apontandooparaa
direonaqualopoodeveserperfurado.Estacolunadescidanopooeentoorientadaparaadireo
desejada.Atravsdobombeiodofluidodeperfuraoabrocagirapelaaodomotordefundoeopoovai
gradativamenteganhandonguloesedirigindoparaadireodesejada.Duranteestafase,registrosdedireoe
inclinaodopoo.Quandoooperadorjulgarqueopoojseencontranatrajetriacorreta,retiraacolunacomo
motordefundoedesceuma
21.21.colunanormaldeperfurao,comestabilizadores,eperfuraatoobjetivofinaldopoo.Seumacorreode
trajetriasefizernecessria,omotordefundodescidonovamenteeorientado.7PerfuraomartimaAs
primeirasUnidadesdePerfuraoMartima(UPM)eramsimplesmentesondasterrestresmontadassobreuma
estruturaparaperfuraremguasrasas.Eramempregadasasmesmastcnicasutilizadasemterra,quefuncionaram
comsucessoporalgumtempo.Masanecessidadedeseperfuraremguasmaisprofundasfezsurgirnovostipos
deequipamentosetcnicasespeciaisorientadasespecificamenteperfuraomartima.7.1Tiposdeunidades
ExistembasicamentedoistiposdeUnidadesdePerfuraoMartima:ascomoBOPnasuperfcie,taiscomoas
plataformasfixas,asautoelevveis,assubmersveiseastensionlegseascomoBOPnofundodomar,
conhecidascomounidadesflutuantes,taiscomoassemisubmersveiseosnaviossonda.Oempregodecadaum
destestiposficacondicionadolminadgua(distnciaquevaidofundodomaratasuperfciedagua),
condiesdemar,relevodofundodomar,finalidadedopoo,finalidadedeapoiologsticoe,principalmente,
relaocusto/benefcio.a)PlataformasfixaAsplataformasfixasforamasprimeirasunidadesutilizadas.Tmsido
preferidasnoscamposlocalizadosemlminasdguadeat300metrosesoresponsveisporgrandepartedo
petrleoproduzidonomar.Geralmenteasplataformasfixassoestruturasmoduladasdeaoquesoinstaladasno
localdeoperaocomestacascravadasnofundodomar.Devidoaosaltoscustosenvolvidosnoprojeto,
construoeinstalaodaplataforma,suaaplicaoserestringeaodesenvolvimentodecamposjconhecidos,
ondevriospoossoperfurados,sendoumverticaleosoutrosdirecionais.Asplataformasfixassoprojetadas
parareceberemtodososequipamentosdeperfurao,estocagemdemateriais,alojamentodepessoal,bemcomo
todasasinstalaesnecessriasparaaproduodospoos.b)PlataformaautoelevveisAsplataformasauto
elevveis(PAs),soconstitudas,basicamente,deumabalsaequipadacomestruturasdeapoio,oupernas,que
acionadasmecnicaouhidraulicamentemovimentamseparabaixoatatingiremofundodomar.Emseguida,
iniciaseaelevaodaplataformaacimadonveldagua,aumaalturaseguraeforadaaodasondas.So
plataformasmveis,sendotransportadasporrebocadoresoucompropulsoprpria,destinadaperfuraode
poosexploratriosnaplataformacontinental,emlminadguaquevariamde5a130metros.Devido
estabilidadedestaunidade,asoperaesdeperfuraososemelhantessrealizadasemterra.Osrevestimentos
soassentadosnofundodomareestendidosata
22.22.superfcie,abaixodasubestrutura.Aconectadooequipamentodeseguranaecontroledepoo(ESCP),que
similaraoutilizadoemterra.Estatisticamente,esteotipodeunidadedeperfuraomartimaquetemsofrido
maiornmerodeacidentes.Asoperaesdeelevaoeabaixamentosocrticasesofrembastanteinflunciadas
condiesdetempoemar.Nosdeslocamentosapresentamdificuldadesquantoaoreboquee,paragrandes
movimentaes,devemserretiradasseesdaspernasparamelhorarsuaestabilidade.c)Plataformas
submersveisAsplataformassubmersveisconstamdeumaestruturamontadasobreumflutuador,utilizadas
basicamenteemguascalmas,riosebaascompequenalminadgua.Sodeslocadasatalocaocomauxlio
derebocadores.Aochegarnalocao,solastreadasatseucascoinferiorseapoiarnofundo,emgeralmacioe
poucoacidentado.Asuautilizaolimitadadevidosuapequenacapacidadedelminadgua.d)Plataformas
flutuantesAsplataformasflutuantespodemsersemisubmersveisounaviossonda.Asprimeirassocompostas,
basicamente,deumaestruturacomumoumaisconveses,apoiadaporcolunasemflutuadoressubmersos.Os
naviossondasforaminicialmenteadaptados,mashojesoprojetadosespecialmenteparaaperfurao.Uma
unidadeflutuantesofremovimentaesdevidoaodasondas,correnteseventos,compossibilidadede
danificarosequipamentosaseremdescidosnopoo.Assim,necessrioqueelafiqueposicionadanasuperfcie
domar,dentrodeumcrculocomraiodetolernciaditadopelosequipamentosdesubsuperfcie,operaoaser
executadaalminadgua.Doistiposdesistemassoresponsveispeloposicionamentodaunidadeflutuante:
sistemadeancoragemesistemadeposicionamentodaunidadeflutuante:sistemadeancoragemesistemade
posicionamentodinmico.Osistemadeancoragemconstitudoporoitoa12ncorasecabose/oucorrentes
atuandocomomolasqueproduzemesforoscapazesderestauraraposiodoflutuante,modificadapelaaodas
ondas,ventosecorrentezas.NosistemadeposicionamentodinmiconoexisteligaofsicadaUPMcomo
fundodomar,excetoadosequipamentosdeperfurao.Sensoresdeposiodeterminamaderivaepropulsores
nocascoacionadosporcomputadorrestauramaposiodaplataforma.Devidoaoaltograudeliberdadedos
movimentosdaUPMduranteasoperaesdeperfurao,osrevestimentosficamapoiadosnofundodomarpor
intermdiodesistemasespeciaisdecabeaecontroledepoo,sendoqueoretornodofludodeperfurao
superfciefeitoatravsdeumacoluna,chamadaRiser,queseestendeateaplataforma.Asplataformasflutuantes
podemterounopropulsoprpria.Dequalquerforma,possuemgrandemobilidade,sendopreferidasparaa
perfuraodepoosexploratrios.e)PlataformaTensionLegSoplataformasusadasparadesenvolvimentode
campos,Suaestruturabastantesimilarplataformasemisubmersvel,sendoquesuaspernasprincipaisso
ancoradasnofundodomarpormeiosdecabostubulares.Ograudeflutuaodaplataformapossibilitaqueas
pernasmantenhamsetracionadas,reduzindoseveramenteomovimentodaplataforma.Assim,asoperaesde
perfuraoedecompletaosoiguaissdasplataformasfixas.
23.23.7.2SistemadecabeadepoosubmarinoAperfuraodepoosdepetrleonomarapresentadoisaspectos
diferentes:aperfuraocomoBOPnasuperfciecomonassondasfixasPSeacomBOPnofundodomarcomo
nassemisubmersveisenosnavios.Emqualquerumdossistemasascolunasderevestimentososempre
ancoradasnofundodomarevitandosobrecarganasonda,resultandoemmaiorestabilidadedaplataformae
facilidadesparaoabandonodopoo.a)SistemadecabeadepooparaplataformasfixaseautoelevveisEm
poosperfuradoscomplataformafixaouautoelevvel,osistemadesuspensodefundodomarpermiteancorar
osrevestimentosapsasuacimentao,abandonaropooeretornaraele(tieback)quandonecessrio.Mesmo
comosrevestimentosancoradosnofundodomar,hnecessidadedeumcabealdesuperfcie,quetemafuno
devedaosecundriaedesustentaodepesodostubosderevestimentosqueseencontramacimadofundodo
mar.Seopoonoforcompletadoparaproduologoapsaperfurao,eleserabandonado,temporariamente,
etamponado.Apsestetamponamentoeadesmontagemdacabealdesuperfciedopovo,osrevestimentos
acimadofundodomarsodesconectadoseretirados.b)Sistemadecabeadepooparaplataformasflutuantes
Numaplataformaflutuantetodoosistemadecabeadepooficalocalizadonofundodomar.Destaforma,as
cargasprovenientesdaancoragemdosrevestimentosintermediriosedeproduosoabsorvidaspelocondutore
revestimentodesuperfcieque,porsuavez,podedescarregarpartedestacargasobrebasesespeciaisque
trabalhamcomofundaosubmarinaparaopoo.Omesmoocorrecomascargasprovenientesdosequipamentos
deseguranaecontroledopooduranteaperfurao,ecomosequipamentosdecontroledaproduo,apsa
completaodopovo.Ossistemasdecabeadepoosubmarinoparaunidadesdeperfuraoflutuantespodemser
dedoistipos:sistemacomcabosguias(GuidelineSystem)esistemasemcabosguias(GuidelinelessSystem).O
sistemacomcabosguiasmaisvisulizadoparaaperfuraodepoosemlminasdguaatcercade400m.O
primeiroequipamentoaserdescidoaofundodomaraBGT(baseguiatemporria),cujafunoancorarquatro
cabosdeaoparaproverumguiaprimrioefetivoparaoinciodaperfuraodopoo.Apsoassentamentoda
BGT,descidaacolunadeperfurao,constitudadebrocade26ealargadorde36,paraaperfuraoda1fase
dopoo.Afaseperfuradacomguadomareretornodoscascalhosdiretamenteparaofundodomar.Apsa
perfuraodopoode36,descidoocondutorde30juntamentecomaBGP(baseguiapermanente).O
conjuntoBGP,alojadorecondutorde30montadonasuperfcieedescidosimultaneamentenopoode36.Em
seguidacimentadoocondutorde30emtodaasuaextenso.Logoapstemincioaperfuraodafase
seguinte,combrocade26,utilizandotambmguaomarecomretornodoscascalhosparaofundodomar.Aps
aperfuraodopoode26,descidoecimentadoorevestimentodesuperfciede20,querecebena
extremidadesuperiorumalojadordealtapresso.
24.24.Estealojadortemcomofunespromoveraintegraodorevestimentodesuperfciecomosdemais
componentes,permitiraconexodosequipamentosdeseguranaecontroledepoo,servirdesedeparaos
suspensoresdosrevestimentosintermediriosedeproduoeconectarosequipamentosdeproduonafasede
produodopoo.Oalojadordealtapressousualmenteespecificadocomdimetrointernonominalde18e
pressodetrabalhode10.000psi.Emgeral,dimensionadopararecebertrssuspensorescomdimetros
nominaisinternosde133/8,95/8e7.Apsacimentaoorevestimentodesuperfcie,desceeconectadoo
BOPeoriser,quepermitidoaperfuraodasfasesseguintesataconclusodopoo.Nemsempreacompletao
eproduodopooocorremaofinaldasuaperfurao.Assim,parapossibilitarasadadaplataformade
perfuraoemanteracabeadopooemcondiodereutilizao,umacapadeabandonoinstalada.Acapade
abandonorevesteotopodoalojadordealtapresso,protegendoasreasdevedaocontraaaodomeio
ambienteequedasdeequipamentooumaterialduranteamovimentaodaplataforma.Estacapapodeser
instaladapormergulhadoresoucomferramentasprprias,utilizandoseoscabosguiasparafacilidadede
assentamento.Osistemasemcabosguiasutilizadoparaoperaesemlaminasdguaprofundascomunidades
flutuantesdotadasdesistemadeposicionamentodinmico.Osolomarinhoemlaminasdguaprofundas
apresentase,emgeral,poucoconsolidadoesemestabilidade,paraaBGTeparaopoo,duranteaperfuraoda
primeirafase.OsistemadesenvolvidopelaPetrobrasacrescentaumtubulo,usualmentecom46ou42de
dimetroexterno,quedesceconectadoBGT.EsteconjuntoBGT/tubulodescidoatofundodomar,ondeo
tubuloassentadocom12a14metrosdeprofundidade,utilizandoseumprocessodejateamentodareainterna
inferiordomesmo.AferramentadeassentamentodaBGTfoidesenvolvidademodoapermitiraperfuraodo
poode36apsoassentamentodotubulo,semanecessidadederetiradadacoluna.Asprincipaisdiferenas
implementadasnasBGPguidelinelesssonaformaetamanho.Estassomaioresemaisaltas,parafacilitarasua
localizao,epossuemestruturaguiaemformadefunil.NopossuemospostesguiasquecompemasBGP
guidelineesomaisresistentes,comoconseqnciadosmaioresesforosimpostospelalongacolunaderiser.Os
alojamentosdealtapressoutilizadosemsistemasparaguasprofundasdiferemdossimilaresconvencionais
apenasnaespecificaododimetronominalinterno.Namedidaemquecrescealaminadguaaumentamos
esforosatuantessobreacolunariser.Parasolucionaresteproblema,soempregadascolunasdemenordimetro,
possibilitandoareduododimetronominaldoalojadordealtapressopara16.7.3Cabeadepooem
sondasflutuantesNasplataformasflutuantes,conformejmencionado,osequipamentosquecompeacabeado
pooficaminstaladosnofundodomar,distantesdaplataforma.Estamaiordistanciaeaimpossibilidadede
abandonodolocalemcurtoespaodetempoconduziramaumasriedemodificaesnestesequipamentos,
tornandoosmaisseguroseconfiveis.Parafazerfaceosesforosextrasaqueestosubmetidos,osconjuntos
BOPsubmarinostmseuscomponentesintegradosemumaestruturaqueapresentamaiorresistnciae
confiabilidade,compondooBOPstack.
25.25.7.4MovimentosdeumasondaOsmovimentosdeumasondasoconsideradosemumsistemadeeixosXYZa
divididasemseiscategorias,sendotrsderotaoetrsdetranlao.a)MovimentosnaHorizontalAvanoou
Surge,quetranslaonadireoX.DerivaouSway,translaodedireoY.GuinadaouYaw,rotaoem
tornodoeixoZ.b)MovimentosnaverticalAfundametosouHeave,translaonadireoZ.JogoouRoll,
rotaoemtornodoeixoX.ArfagemouPitch,rotaoemtornodoeixoY.7.5EquipamentosauxiliaresA
Perfuraodepooscomunidadesflutuantesutilizaalgunsequipamentosauxiliares,queminimizamosefeitos
dosmovimentosdaplataforma.Osprincipaisso:a)TensionadoresdoriserAcolunaderiserinterligadaoBOP,
estacionrionofundodomar,plataformaqueestemconstantemovimento.Tornasenecessriaautilizaode
equipamentosqueminimizemosefeitosdestesmovimentos.Assim,ascolunasderisersonormalmentefixadas
plataformapormeiodesistemascompensadores,sendoutilizadaacimadopontodefixaoumajuntatelescpica,
quepermiteomovimentodetranslaovertical.Juntasflexveisinstaladasnasporesinferioresuperiordoriser
permitemosseusmovimentosdetranslaoerotaonoplanohorizontal.Afixaodacolunaderiseraoscabos
tensionadoresfeitautilizandoumanelrotativoquetambmpermitearotaodaplataformanoplanovertical.b)
CompensadoresdemovimentoOsistemadecompensaoutilizadonasustentaodacolunadeperfurao,
mantendoconstanteopesosobreabroca.Oscompensadoresdemovimentoconstituemsedesistemas
hidrulicospneumticosquefuncionamutilizandograndevolumadearcomprimidoaumapressodeterminada.
Estapressotransmitidaacircuitofechadodefluidoqueatuasobreumpisto,emcujaextremidadeprendesea
cargaquesedesejacompensar.Aexpansoecompressodoarcomumvolumeadequadofazemcomque,mesmo
quandoopistosedeslocaacompanhadoomovimentodaplataforma,acargasuspensadesenvolvidapermanea
praticamenteconstante.
26.26.BibliografiaFundamentodeEngenhariadePetrleoJosEduardoThomasEditoraIntercincia2Edio

Recomendadas

AmazonWebServicesEssentialTraining

HadoopFundamentals

ComputerSecurityandInternetSafetyFundamentals

Equipamentosdeumasondadeperfurao
AndersonPontes

Operaesdeperfuraodepoosdepetrleo
CludiaMelchades
Perfurao,CompletaoeRecuperaodePetrleoeGs
AndersonPontes

Listadeexercciosperfuraoresoluo
PedroMonteiro

Mtodosdeperfuraoaula
PublicaTUDO

Perfuraoecompletao
SydneyDias

Apostiladesistemasdesonda
NiltonBraga

English
Espaol
Portugus
Franais
Deutsch

Sobrens
DesenvolvedoreseAPI
Blog
Termos
Privacidade
DireitosAutorais
Suporte

LinkedInCorporation2017

Compartilharpainelderecortes

Email

Insiraosendereosdeemail
Adicionarmensagem
De
Enviar
Oemailfoienviado..

Facebook
Twitter
LinkedIn
Google+

Link

Painisderecortespblicosquecontmesteslide

Nenhumpainelderecortespblicoquecontmesteslide

Recorteslidesparasalvarosmaisimportantes
Recortarslidesumamaneirafcildecoletareorganizarosslidesmaisimportantesdeuma
apresentao.Guardeosmelhoresslidesempainisderecortesorganizadosdeacordocomtpico.

Comecearecortar
No,obrigado.Continuarabaixar.

Selecionaroutropainelderecortes

Parecequevocjadicionouesteslideaopainel

Pesquisarpainelderecortes

Criarpainelderecortes

Vocrecortouseuprimeiroslide!
Recortarslidesumamaneirafcildecolecionarslidesimportantesparaacessarmaistarde.Agora,personalizeonome
doseupainelderecortes.

Nome* Osmelhoresslides
Descrio Adicioneumabrevedescrioparaopainelderecortes.

Visibilidade
Outraspessoaspodemvisualizarmeupainelderecortes
Cancelar Salvar
Compartilhardocument

Вам также может понравиться