Groepstypering

Naam: Marissa Lambrechts

Klas: PEH16VB
Datum: 07-03-2017
Stageschool: Basisschool de Klimboom
Groep: 7

Inleiding:
In deze typering ga ik een beeld schetsen over een groep 7 van
basisschool de Klimboom. Om deze typering zo goed mogelijk te maken,
heb ik gebruik gemaakt van verschillende instrumenten. Deze
instrumenten zijn: een sociogram, de klimaatschaal en een vragenlijst die
mijn mentor bij de leerlingen heeft afgenomen. Deze vragenlijst is gericht
op de sociaal-emotionele ontwikkeling van de groep. Daarnaast heb ik ook
observaties in de klas gedaan en heb ik verschillende gesprekken met mijn
mentor gevoerd.

Algemene informatie:
De groep bestaat uit 28 leerlingen, waarvan 13 jongens en 15 meisjes.
De leerlingen zijn allemaal rond de 10 of 11 jaar oud. Deze groep is bij
elkaar gekomen in groep 3. De groep is samengesteld uit 2
kleutergroepen, hierdoor kenden de meeste leerlingen elkaar al. In groep 4
zijn er drie leerlingen bijgekomen door een verhuizing. In groep 5 is er een
doubleur bijgekomen. In groep 6 is er n leerling bijgekomen na een
verhuizing. Begin dit schooljaar is er een leerling gewisseld van groep en
een andere leerling bijgekomen vanwege een verhuizing. In het lokaal
zitten de leerlingen in tafelgroepjes. Deze groepjes verschillen van grootte
tussen de 4 en 6 leerlingen. Jongens en meisjes zitten gemengd bij elkaar
in deze groepsopstelling. De tafelgroepjes zijn gevormd op basis van
overeenkomsten op cognitief en sociaal-emotioneel vlak.
Binnen de groep zijn cognitieve verschillen merkbaar. Per domein zijn er
zwakke en sterke leerlingen. Er wordt veel gewerkt met instructiegroepen.
Hierdoor krijgen zwakke leerlingen de aandacht die zij nodig hebben en
kunnen sterke leerlingen zelfstandig aan het werk. Voor sterke leerlingen
is er levelwerk, dit is werk waarmee deze leerlingen extra uitdaging
krijgen. Doordat er verschillen zijn binnen de domeinen, zijn de leerlingen
veel bezig met coperatief leren. Hierbij leren ze veel van elkaar en wordt
een samenwerking tussen leerlingen van verschillende niveaus
gestimuleerd. Opvallend in de groep is dat er leerlingen gebruik maken
van een koptelefoon tijdens het zelfstandig werken. Deze leerlingen sluiten
zich dan af van hun omgeving, zodat ze geconcentreerd kunnen werken.
Op sociaal-emotioneel gebied zijn er enkele leerlingen die opvallen. Zo zijn
er een aantal leerlingen in de groep die last hebben van woedeproblemen.
Deze leerlingen kunnen al snel iets verkeerd opvatten en hierop doorgaan
of een grote mond hebben tegen de leerkracht. Deze leerlingen zoeken
dus de grenzen van de leerkracht op. Er zijn drie leerlingen in de klas die
last hebben van ADHD. Deze leerlingen mogen met een timer een paar
minuten naar buiten om hun energie kwijt te kunnen, ze mogen zelf
aangeven wanneer ze naar buiten gaan. Ondanks de negatieve momenten
is er een goede sfeer in de groep. Het groepsgevoel is aanwezig en de
leerlingen hebben onderling veel plezier.
Visie van basisschool de Klimboom:
De visie van basisschool de Klimboom zoals deze op de site van de school
staat weergegeven: Wat kenmerkt ons?
Kenmerkend voor de school is dat er veel aandacht is voor de cultuur en
het klimaat op school; naar onze mening een belangrijke voorwaarde voor
zowel kinderen als personeel om zich te ontwikkelen en in ontwikkeling te
blijven. Daarnaast zijn we continu bezig om met het onderwijs aan te
sluiten bij actuele ontwikkelingen en de onderwijskwaliteit te waarborgen.
We willen daarmee zo goed mogelijk aansluiten bij de behoefte van het
individuele kind. (Saltoschool de Klimboom, 2014).

Wat vinden wij belangrijk?

- Kinderen zich veilig voelen bij ons op school.
- Er gewerkt wordt aan een doorgaande lijn in het ontwikkelingsproces van
kinderen, zodat ieder kind krijgt wat het beste bij hem of haar past.
- Er evenwichtige aandacht is voor de verschillende ontwikkelingsgebieden
bij kinderen, zodat kinderen breed ontwikkeld en goed voorbereid op het
vervolgonderwijs onze school verlaten.
- Er rekening gehouden wordt met de verschillen tussen kinderen en het
onderwijs daar zoveel mogelijk op wordt aangepast.
- Er in openheid en vertrouwen gecommuniceerd wordt.
- Iedereen handelt vanuit wederzijds respect, betrokkenheid en tolerantie.
(Saltoschool de Klimboom, 2014).

Regels binnen de groep:

In het lokaal hangt een lijst met regels die binnen de groep zijn
afgesproken. Elke leerling heeft hier zijn of haar handtekening op moeten
noteren, zodat iedereen akkoord gaat met de regels en zich hier ook aan
zal houden.

Deze regels zijn:

1. Rustig blijven als er iets gebeurd/af is.
2. Iedereen heeft plezier.
3. Als iemand af is, dan zeggen we: Jammer, goed geprobeerd!
4. We betrekken iedereen erbij.
5. We helpen elkaar herinneren aan de afspraken.
6. We spelen samen.
7. We sluiten niemand buiten.
8. Als er iemand alleen staat, dan gaan wij naar diegene toe.
9. Als de (voet)bal over het hek gaat, dan reageren wij op een leuke
manier.
10. Lief zijn voor elkaar.
11. Als er iets verkeerd gaat, dan proberen we om het uit te praten.
12. Geef elkaar niet de schuld.
13. Let op je woorden.
14. We passen over met voetbal.
15. We geven iedereen een kans.
16. Afstand houden van een ruzie als dat mogelijk is.
17. Speel zo veilig mogelijk.
18. We luisteren naar elkaar.

De leerlingen van deze groep zijn erg gehecht aan regels en orde. Ze
vinden het fijn om duidelijkheid te krijgen van de docent die voor de klas
staat. Daarnaast maken ze ook veel gebruik van een timer op het bord,
zodat ze weten hoe lang ze ergens aan mogen werken.

Instrumenten:
- Sociogram
Een sociogram is een instrument om de onderlinge relaties van een groep
weer te kunnen geven. Via Sometics kunnen de leerlingen een aantal
vragen beantwoorden, zoals met wie ze graag samenwerken en afspreken.
Daarnaast worden er ook negatieve vragen gesteld, dan gaat het er dus
om met wie ze niet graag samenwerken en afspreken. De leerlingen
kunnen kiezen uit de namen van hun klasgenoten. Hieruit volgt dan een
overzicht van onderlinge relaties op sociaal-emotioneel gebied en op
werkgerelateerd gebied.
Mijn werkplekbegeleider heeft eerder dit jaar een sociogram bij de
leerlingen afgenomen
Ze heeft deze naar mij doorgestuurd, zodat ik het niet opnieuw hoefde af
te nemen.
De namen van de leerlingen zijn wegens privacy weggehaald, alleen de
voorletters zijn nog zichtbaar. De blauwe vinkjes geven een positief
verband weer. De rode kruisjes geven een negatief verband weer.
Uit het sociogram blijkt dat er binnen de groep twee leerlingen zijn die
zowel op sociaal-emotioneel als op werkgerelateerd vlak niet graag
gekozen worden door medeleerlingen. Daarnaast is er een duidelijke
groepering te zien tussen de jongens en meisjes. De hoek linksboven en
de hoek rechtsonder zijn beide vol met blauwe vinkjes, dit geeft een
positief verband weer. De hoek linksboven zijn de jongens en de hoek
rechtsonder zijn de meisjes. De jongens kiezen onderling dus eerder voor
elkaar, net als de meisjes. Opvallend binnen de groep is een meisje dat
door zowel jongens als meisjes graag gekozen wordt. Deze leerling zorgt
er dus voor dat er een mix plaatsvindt tussen de jongens en meisjes.

- Klimaatschaal
De Klimaatschaal is een vragenlijst over het sociaal-emotioneel welzijn van
de groep.
Elke leerling heeft de vragenlijst individueel en anoniem ingevuld.
De vragenlijst kijkt naar de kwaliteit van onderlinge leerlingrelaties en de
sfeer in de klas.
De resultaten heb ik verwerkt in tabellen en grafieken.
Uit de resultaten van de Klimaatschaal blijkt dat de leerlingen over het
algemeen de klas als een leuke klas zien, ze voelen zich thuis in de groep
en vinden hun medeleerlingen aardig. Desondanks zijn er toch enkele
leerlingen die aangeven dat er leerlingen in de klas gepest en buiten
schooltijden lastig gevallen worden.

- Vragenlijst sociaal-emotioneel
Naast de vragenlijst van de Klimaatschaal, heb ik van mijn mentor nog een
andere vragenlijst ontvangen. Deze vragenlijst richt zich, net als de
Klimaatschaal, op het sociaal-emotioneel welzijn van de groep. De
vragenlijst geeft zicht op de relatie met andere leerlingen, de veiligheid,
de motivatie om te leren/taakgerichtheid, het plezier op school en de
relatie met de leerkracht. De leerlingen hebben deze vragenlijst
individueel en anoniem ingevuld. De resultaten heb ik verwerkt in tabellen
en grafieken.
Uit deze vragenlijst blijkt dat er leerlingen zijn die bijna nooit na schooltijd
met andere leerlingen afspreken. De meeste leerlingen geven aan dat er
bijna altijd wel een fijne sfeer is in de klas. Opvallend is dat er zes
leerlingen aangeven dat ze zich bijna nooit goed kunnen concentreren in
de klas, hier kan een verband zijn met de leerlingen die gebruiken maken
van de koptelefoons in de klas. En leerling geeft aan dat hij of zij nooit
plezier heeft op school, de andere leerlingen vinden de school over het
algemeen wel een fijne school. Het contact en de relatie met de leerkracht
is bij de meeste leerlingen goed.
Er is dus een duidelijke overeenkomst tussen deze vragenlijst en de
Klimaatschaal. De leerlingen zijn over het algemeen erg positief over de
groep, toch zullen er altijd leerlingen blijven die afwijken van de groep.

Conclusies:
Binnen de groep zijn er een aantal opvallende punten waar opgelet moet
worden:
- De sterke en zwakke leerlingen van de groep. Dit verschilt per domein.
Tijdens mijn lesvoorbereidingen zal ik hier dus rekening mee moeten
houden.
- Er wordt gebruik gemaakt van instructiegroepen. Hier zal ik dus ook
rekening mee moeten houden tijdens mijn lessen. Deze leerlingen hebben
de extra begeleiding nodig, omdat dit vaak de zwakkere leerlingen zijn.
- In de groep wordt er goed gewerkt door middel van coperatieve
werkvormen. Hier kan ik dus zeker gebruik van maken tijdens mijn lessen.
- Duidelijke afspraken maken met de leerlingen die last hebben van
woedeproblemen. Dit zal ik ook met mijn mentor doen, zodat ik goed weet
wat ik moet doen als dit tijdens mijn les voorkomt.
- Rekening houden met de leerlingen die ADHD hebben. Hier kan ik op
inspelen door bijvoorbeeld niet zelf een hele les te vertellen, maar de
leerlingen ook zelf aan de slag te laten gaan. Het gebruik van de timer zal
regelmatig voorkomen, ook tijdens mijn lessen. Hierdoor zullen deze
leerlingen dus tussendoor even weg zijn.
- De leerlingen van deze groep hebben structuur nodig. Duidelijke
afspraken en regels zijn nodig om de orde te behouden. Door gebruik te
maken van de timer op het bord weten de leerlingen hoe lang ze voor een
bepaalde opdracht krijgen. Hier kan ik dus gebruik van maken tijdens mijn
lessen.
- Bij samenwerkingsopdrachten zal ik rekening moeten houden met elke
leerling van de klas. Als er groepjes gevormd moeten worden, kan ik er
bewust voor kiezen om leerlingen deze zelf te laten vormen om hier een
goed beeld te krijgen van de groepsvorming. Daarnaast kan ik ook zelf
groepjes maken, om rekening te houden met elke leerling. Dit zal ik dus
ook mee moeten nemen in mijn lesvoorbereidingen.

Literatuurlijst:
- Saltoschool de Klimboom. (2014). Waar staan wij voor? Binnengehaald 7
maart 2017 van http://bs-klimboom.nl/blog/wie-zijn-wij/