Bijlage 2 Format Toelichting Lesontwerp
Student: Marissa Lambrechts
Vakgebied: Beeldende Vorming
Kennis over (kinderen in) de groep is
nadrukkelijk verwerkt in de
omschrijving van de beginsituatie
van de groep, zowel in pedagogische
zin (gedrag, groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in didactische
zin (vakspecifieke beginsituatie).
De lesdoelen zijn afgestemd op de
beginsituatie. In de formulering
ervan wordt zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen op een
logische manier is verwerkt.
Klas: PEH16VB
Stagegroep: 7B
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name aan
kernbegrippen uit (vak-) specifieke
theorie)
In de beginsituatie heb ik de
pedagogische kant en de vakdidactische
kant belicht. Voor de pedagogische kant
heb ik met behulp van informatie uit mijn
typering en overdenking een beschrijving
gegeven van de klas. Hierbij heb ik gelet
op de verdeling van jongens en meisjes,
de indeling van de tafelgroepjes,
leerlingen die opvallen in de klas en
afspraken en regels die belangrijk zijn
voor de leerlingen. Voor de vakdidactische
kant heb ik gekeken naar de cognitieve
verschillen binnen de groep. Er zijn
zwakke en sterke leerlingen in de groep.
De zwakke leerlingen worden vaak in een
instructiegroep begeleid. In de
beginsituatie heb ik ook beschreven of de
leerlingen al eerder een soortgelijke les
hebben gehad en hoe deze les verloopt.
Daarnaast heb ik beschreven wat voor een
les het is; een methodeles of een les die ik
zelf gemaakt heb.
Voor de lesdoelen heb ik gekeken naar
procesdoelen. Procesdoelen zijn doelen
die niet in n les te behalen zijn.
Voorbeelden van procesdoelen zijn doelen
die gericht zijn op samenwerking en
bepaalde werkvormen, maar ook de
kerndoelen van Tule.
Procesdoelen worden ook wel
ontwikkelingsdoelen genoemd.
Ontwikkelingsdoelen zijn per definitie
doelen voor de langere termijn. Aandacht
hebben voor ontwikkelingsdoelen houdt
ook in dat we ons niet alleen bezighouden
met wat er geleerd moet worden, maar
ook met de onderliggende processen die
verantwoordelijk zijn voor het al of niet
beklijven het geleerde. (Brouwers, 2010).
Bij ontwikkelingsdoelen gaat het om
fundamentele inzichten. Voor het
ontwikkelen van die inzichten hebben
kinderen meer tijd nodig dan n les of
n activiteit. (Brouwers, 2010).

Werk- en groeperingsvormen zijn
afgestemd op specifieke kenmerken
van de groep n op specifieke
kenmerken van vakdidactiek.
De procesdoelen van deze les zijn twee
kerndoelen van Tule. Ik heb gekozen voor
kerndoel 54 van Tule: De leerlingen leren
beelden, muziek, taal, spel en beweging
te gebruiken, om er gevoelens en
ervaringen mee uit te drukken en om er
mee te communiceren. (Tule, 2017).
Hierbij heb ik specifiek gekozen voor de
leerlijn beeldaspecten die binnen de
context van betekenisvolle onderwerpen
aan de orde komen:
- Kleur: kleur en sfeer
- Vorm: karakteristieke houding van
mensen en dieren. (Tule, 2017).
Daarnaast heb ik ook de leerlijn materiaal
en techniek die binnen de context van
betekenisvolle onderwerpen aan de orde
komen, hierbij is aandacht voor goed en
veilig gebruik van materiaal en
gereedschap gekozen:
- Collages maken: collages van
verschillende soorten papier, waaronder
ook bedrukt papier. (Tule, 2017).
Daarnaast heb ik gekozen voor kerndoel
55 van Tule: De leerlingen leren op eigen
werk en dat van anderen te reflecteren.
(Tule, 2017).
Hierbij heb ik specifiek gekozen voor de
leerlijn reflecteren:
- Respect en waardering tonen voor het
werk en de zienswijze van anderen
- Mening geven over eigen product en
werkproces en over dat van
groepsgenoten
- Mening geven over het werk van
kunstenaars
- Eigen mening met argumenten
onderbouwen. (Tule, 2017).
Naast deze lesdoelen heb ik ook een
basisplan ingevuld voor deze les.
De les begint klassikaal met een korte
uitleg. Hier heb ik voor gekozen, omdat op
deze manier elk kind de uitleg krijgt die
nodig is om de opdracht goed uit te
voeren. Vervolgens laat ik de leerlingen
zelfstandig aan de opdracht werken. Ieder
kind creert een eigen kunstwerk,
waardoor samenwerking niet mogelijk is.
Werk- en groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend bij het
behalen van de lesdoelen.
De werk- en groeperingsvorm voor deze
les is erg belangrijk voor het behalen van
de lesdoelen. Doordat de leerlingen
zelfstandig aan de slag mogen, creert
elke leerling een eigen kunstwerk. Zo
heeft elk kind uiteindelijk de lesdoelen
behaald.

Een aanzet tot samenwerkend leren
krijgt op een logische wijze plek in
het lesontwerp.*
Een aanzet tot ontdekkend leren
krijgt op een logische wijze plek in
het lesontwerp.**
De proces- en productdoelen worden
expliciet gevalueerd met de
leerlingen.
De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie zijn
passend bij vakdidactiek en sluiten
aan op specifieke kenmerken van de
groep.
Niet van toepassing op deze les.
Niet van toepassing op deze les.
Voor de evaluatie heb ik gekozen om
samen met de leerlingen een
nabeschouwing te doen over de
kunstwerken die ze gemaakt hebben.
Ik stel de leerlingen enkele
evaluatievragen, zoals:
- Hoe was het om de vogels samen te
stellen?
- Wat valt op aan de houdingen van de
vogels? Wat kun je hierover zeggen, denk
hierbij aan de emoties?
- Wat valt op aan het gebruik van kleuren?
Denk hierbij aan bijvoorbeeld licht-donker.
- Wat valt op aan het materiaalgebruik?
Hoe zijn de tijdschriftenvellen allemaal
gebruikt? Denk hierbij aan originaliteit.

*bij tenminste 3 lesontwerpen

** bij tenminste 1 lesontwerp

Literatuurlijst:
- Brouwers, H. (2010). Kiezen voor het jonge kind, (pp. 35-36). Bussum: Uitgeverij
Coutinho
- Brouwers, H. (2010). Kiezen voor het jonge kind, (pp. 131-133). Bussum:
Uitgeverij Coutinho
- Tule. (2017.) Tule inhouden & activiteiten: Kunstzinnige Orintatie Kerndoel 54.
Binnengehaald 31 maart 2017 van http://tule.slo.nl/KunstzinnigeOrientatie/F-
L54a.html
- Tule. (2017.) Tule inhouden & activiteiten: Kunstzinnige Orintatie Kerndoel 55.
Binnengehaald 31 maart 2017 van http://tule.slo.nl/KunstzinnigeOrientatie/F-
L55.html