Bijlage A: Format Reflectie

Naam en klas Naam SLB: Naam

student: Werkplekbegeleider:
Marion Steegh
Marissa Lambrechts Tessa Bekers
PEH16VB

Stagegroep: Datum: Werkplek (naam

school):
7 10-04-2017
De Klimboom

Wat wilde ik leren?

De doelen voor het derde kwartaal zijn:

- A.1 Bespreken van en omgaan met regels

2.1 Fysiek en sociaal-emotioneel veilige leeromgeving
De student is mede verantwoordelijk voor het realiseren van een fysiek en sociaal
emotioneel veilige leeromgeving, met betrekking tot eigen gedrag, de dagelijkse
omgang met leerlingen en de omgang van leerlingen met elkaar

- A.3 Leiding geven aan het groepsproces

4.7 Onverwachte situaties
De student past zijn organisatie aan bij onverwachte situaties op microniveau.

- A.4 Interactie aangaan met de groep

3.12 Feedback aan leerlingen
Toetsing en evaluatie: De student evalueert onderwijsactiviteiten met kinderen en
geeft feedback aan leerling op product en proces.

- B.1 Leerdoelen stellen

7.3 Onderzoekende en reflectieve houding
De student toont een onderzoekende en reflectieve houding; onderzoekt
systematisch zijn eigen handelen, reflecteert en maakt gebruik van feedback van
kinderen, docenten, medestudenten en leerkrachten; hanteert
onderzoeksinstrumenten

- B.2 Leeractiviteiten ontwerpen

3.6 Werkvormen en groeperingsvormen
4.2 Tijdsbewaking
4.5 Leeromgeving inrichten
De student hanteert doelgericht verschillende werkvormen en
groeperingsvormen.
De student bewaakt de tijd tijdens een uitvoering van de activiteit
De student richt de leeromgeving zodanig in dat hij kan werken met zowel kleine
als grote groepen; zet hulpmiddelen en materialen klaar voor eigen lessen.

- B.3 Leeractiviteiten begeleiden

1.1 Zicht op groepjes leerlingen
2.6 Samenwerking, zelfredzaamheid
De student houdt zicht op groepjes leerlingen: geeft (bege-)leiding aan
individuele leerlingen, kleine groep(en) en grote groep; vangt incidenten met/
tussen leerlingen op; zorgt ervoor dat groepjes die hij begeleidt naar behoren
functioneren; rapporteert hierover aan de leraar
De student stimuleert samenwerking, zelfredzaamheid en assertiviteit bij
leerlingen.

- E.2 Bespreken van opbrengsten en kwaliteit van leeractiviteiten met

collegas
5.2 Actief bijdragen
De student levert een actieve bijdrage in de samenwerking met collegas
(medestudenten, leerkrachten, docenten): neemt initiatieven; denkt actief mee in
het kader van schoolontwikkeling; verwoord zijn eigen mening

Wat deed ik?

Bij elke les die ik heb gegeven, heb ik mijn werkplekbegeleider bijlage 4 laten
invullen. In deze bijlage staan alle kritische handelingen waarop je
werkplekbegeleider je kan beoordelen met een +, een +/- of een met eventuele
opmerkingen. Doordat ik bij elke les dit formulier heb laten invullen, heb ik een
goed beeld gekregen van de kritische handelingen. Samen met mijn
werkplekbegeleider heb ik het formulier ook na elke les besproken, waardoor we
allebei een duidelijk beeld kregen van mijn voortgang van de kritische
handelingen.
Voor vier lessen hebben we een sterkte-zwakte analyse moeten maken. Hierdoor
ben ik ook gerichter gaan kijken naar de kritische handelingen.

Hieronder staat per kritische handeling een korte omschrijving van de voortgang:
- A.1 Bespreken van en omgaan met regels
Het bespreken van en omgaan met regels sloot goed aan op mijn persoonlijk
leerdoel. Mijn persoonlijk leerdoel voor dit kwartaal was namelijk om een duidelijk
start- en eindsignaal te geven en duidelijke regels en/of afspraken met de
kinderen te maken. Hierdoor ben ik dus tijdens mijn lesvoorbereidingen al
gerichter gaan kijken hoe ik dit het beste aan kon pakken. Samen met mijn
werkplekbegeleider heb ik een startsignaal besproken dat zij ook vaak gebruikt in
haar lessen. Zo heb ik met de kinderen afgesproken dat als ik mijn hand opsteek
(en daar eventueel bij aftel) de kinderen stil worden en hun aandacht op mij
vestigen. Dit heeft voor mij erg goed geholpen om orde te houden en snel de
aandacht van de kinderen te krijgen. De kinderen weten namelijk wat het teken
inhoudt en reageren hier goed op.
Naast het bespreken van en omgaan met regels gaat deze kritische handeling
over het realiseren van een fysiek en sociaal-emotioneel veilige leeromgeving. Ik
vind het erg belangrijk om elk kind persoonlijke aandacht te geven. Daarom
probeer ik elke dag zoveel mogelijk met de kinderen aan het werk te gaan en de
kinderen te begeleiden en ondersteunen waar dat nodig is. Naar mijn gevoel heb
ik dit goed gedaan en ook tijdens mijn eigen lessen toegepast. Elke dag ben ik bij
de tafelgroepjes gaan zitten en heb ik gezorgd voor interactie met de kinderen.
Als mijn werkplekbegeleider een klassikale les geeft, zoals bijvoorbeeld bij taal en
rekenen het geval is, mag ik met twee drie kinderen op de gang aan de les
werken. Vaak zijn dit de zwakkere kinderen. Op deze manier krijgen deze
kinderen extra begeleiding en de persoonlijke aandacht die zij nodig hebben.
Daarnaast heb ik in mijn lessen gelet op een goede beurtverdeling, zodat ik ook
de kinderen die normaal graag op de achtergrond blijven in de les betrek. Ik merk
aan de klas dat ze me geaccepteerd hebben als leerkracht, omdat ze met vragen
ook naar mij toe durven te komen. Ze vinden het vaak ook erg leuk als ik ze
begeleid met een activiteit of even bij ze kom kijken terwijl ze aan het werk zijn.
De dagelijkse omgang met de kinderen verloopt dus prima!

- A.3 Leiding geven aan het groepsproces

Het leiding geven aan het groepsproces verloopt in het algemeen prima. Voor
deze kritische handeling werd er specifiek gekeken naar onverwachte situaties.
Tijdens mijn lessen hebben er nauwelijks onverwachte situaties plaatsgevonden.
Hierdoor heb ik deze kritische handeling nog niet volledig kunnen aantonen.
Echter zijn er in de klas enkele kinderen met woedeproblemen waar rekening
mee gehouden moet worden. In mijn lessen is het soms voorgekomen dat een
van deze kinderen het niet eens was met een beslissing en hier dan boos over
werd. In overleg met mijn werkplekbegeleider hebben we besloten dat zij op dit
soort momenten deze leerling uit de klas neemt en de situatie met hem oplost.
Na de les bespreken we kort het verloop van dat gesprek, zodat ik in het vervolg
eventueel ook dit soort situaties kan oplossen. Op dit moment was het
belangrijker voor mij om de lessen normaal te kunnen vervolgen, doordat er nog
27 andere kinderen in het lokaal zitten die de les wel willen volgen. Doordat ik
pas sinds dit kwartaal in de klas ben, vond mijn werkplekbegeleider het
verstandiger om zelf nog niet op deze situaties in te gaan. Hier kan ik me dus nog
in verdiepen voor het volgende kwartaal.

- A.4 Interactie aangaan met de groep

De interactie ben ik dit kwartaal zeker aangegaan met de groep! De feedback
aan de kinderen was voor deze kritische handeling erg belangrijk. Tijdens mijn
eerste les (rekenen) heb ik hier eigenlijk niet bij stil gestaan. De les heb ik
gegeven, maar niet meer besproken met de kinderen. Dit kreeg ik dus ook als
feedback te horen van de invalleerkracht die er die dag was. Vanaf die les ben ik
gericht gaan kijken naar de evaluatie tijdens het voorbereiden van mijn lessen.
Elke les heb ik met de kinderen gevalueerd door middel van evaluatievragen.
Vaak gingen deze vragen over het verloop van de les of over de samenwerking
binnen de werk- en groeperingsvormen die in de les gebruikt waren. De evaluatie
ging dus over de lessen in het algemeen en de procesdoelen. Echter heb ik nog
niet gevalueerd met de kinderen over de productdoelen. Deze productdoelen
hebben vaak meer betrekking op de vakdidactiek en de lesdoelen die de
kinderen in n les kunnen halen. Dit zal ik dus meenemen naar een volgend
kwartaal om daar meer mijn aandacht op te vestigen.

- B.1 Leerdoelen stellen

De onderzoekende en reflectieve houding is dit kwartaal goed naar voren
gekomen. Met mijn werkplekbegeleider heb ik afgesproken dat ik de
lesvoorbereidingen een aantal dagen voor de stagedag naar haar mail. Zij zorgt
dat ze vooraf feedback geeft op de lessen, zodat ik deze nog kan verbeteren voor
ik ze in de klas geef. Na schooltijd bespreek ik de lessen ook altijd nog na met
mijn werkplekbegeleider. Tijdens dit gesprek vult ze bijlage 4 (feedbackformulier)
in voor mijn les. Op deze manier krijg ik vooraf en achteraf feedback op mijn
lessen. Erg fijn!
Daarnaast heb ik ook gekeken naar de feedback van de domeinexperts die we
voor elk domein klassikaal hebben gekregen en de feedback die ik van
medestudenten heb gekregen.
Uit de gesprekken met mijn werkplekbegeleider is gebleken dat ik mijn
persoonlijke leerdoelen al heb behaald. Samen zijn we gaan kijken naar nieuwe
leerdoelen waarop ik me het komende kwartaal kan gaan richten.
- B.2 Leeractiviteiten ontwerpen
Voor dit kwartaal was het verplicht om in 3 lessen gebruik te maken van
samenwerkend leren. Hierdoor ben ik aan de slag gegaan met verschillende
werk- en groeperingsvormen. Zo heb ik zelf groepjes gevormd met behulp van
een sociogram en heb ik de kinderen binnen hun tafelgroepjes laten werken.
Daarnaast hebben de kinderen ook zelfstandig of in tweetallen aan opdrachten
gewerkt. In mijn lessen heb ik rekening gehouden met de betrokkenheid van de
kinderen. Door een goede afwisseling van zelf aan het woord te zijn en de
kinderen aan het werk te laten, heb ik geprobeerd om de betrokkenheid van de
kinderen te verhogen. Doordat de kinderen over het algemeen al erg enthousiast
zijn als ik een les geef, was het goed gelukt om de aandacht van de kinderen bij
de les te houden. Hier ben ik toch wel trots op! De tijdsbewaking is echter een
deel van deze kritische handeling waar ik het komend kwartaal met meer
aandacht naar wil kijken. Ik vind het nog erg lastig om de tijd in de gaten te
houden tijdens mijn lessen. In de klas wordt veel gebruik gemaakt van een timer
op het bord, waardoor de kinderen weten hoe lang ze voor een opdracht hebben.
Dit heb ik van mijn werkplekbegeleider overgenomen, omdat de kinderen dit erg
fijn vinden. De klas heeft namelijk een bepaalde structuur nodig om goed te
kunnen presteren. Voor mij is het ook een goede manier om langzaam te wennen
aan de tijdsbewaking tijdens de les. Dit wil ik dus zeker blijven toepassen in mijn
lessen. Het klaarzetten van hulpmiddelen en materiaal voor mijn lessen is niet
altijd even makkelijk geweest. Doordat ik vaak met kinderen op de gang werk,
moet ik snel kunnen switchen naar mijn eigen les. Hierdoor heb ik te weinig tijd
om materialen klaar te zetten voor de les begint, waardoor het tijdens de les nog
moet gebeuren. Dit heb ik ook als feedback meegekregen van mijn
werkplekbegeleider. Hier zal ik dus ook komend kwartaal meer mijn aandacht op
leggen.

- B.3 Leeractiviteiten begeleiden

Het begeleiden van leeractiviteiten verloopt goed. Tijdens mijn eigen lessen vind
ik het belangrijk om de kinderen persoonlijke aandacht te geven. Ik probeer een
eerlijke beurtverdeling toe te passen, zodat elk kind een kans krijgt om gehoord
te worden. Daarnaast houd ik zicht op groepjes tijdens samenwerking. Ik loop
rond en begeleid de groepjes bij de opdrachten door bijvoorbeeld hulpvragen te
stellen. Het is naar mijn mening belangrijk dat je geen antwoorden voorzegt,
maar de kinderen naar het goede antwoord stuurt. Zo komen ze er toch zelf
achter, maar met een beetje hulp. Tijdens een gesprek met mijn
werkplekbegeleider kreeg ik te horen dat ze mijn begeleiding van de groepjes erg
goed vond. Dit vond ik fijn om te horen, omdat ik dit persoonlijk ook erg
belangrijk vind. De kinderen zien mij als een tweede leerkracht en komen met
vragen ook naar mij toe. De zelfredzaamheid van de kinderen verschilt per
domein. Zo heb ik gemerkt dat bij de creatieve vakken andere kinderen moeite
hebben met de opdrachten dan bij bijvoorbeeld taal of rekenen. Mijn
werkplekbegeleider gaf mij de tip om ook bij de creatieve vakken gebruik te
maken van een instructiegroep, zo kunnen kinderen die het moeilijk vinden de
extra begeleiding krijgen die ze nodig hebben. Dit is zeker iets wat ik mee kan
nemen naar volgend kwartaal. Tijdens mijn lessen zijn er nauwelijks incidenten
geweest tussen kinderen. Toch heb ik na een bepaalde les een voorval
gerapporteerd bij mijn werkplekbegeleider. En van de kinderen voelde zich niet
prettig en begon plotseling te huilen. Toen dit gebeurde ben ik bij hem gaan
zitten en heb ik samen met hem gepraat over de situatie om tot een oplossing te
komen. Uiteindelijk heeft ook deze leerling de opdrachten afgemaakt en de
lesdoelen behaald. Hier heb ik het kort met mijn werkplekbegeleider over gehad
en ze vond het fijn om te horen dat ik hier oplossend heb gehandeld.
- E.2 Bespreken van opbrengsten en kwaliteit van leeractiviteiten met
collegas
De actieve bijdrage in de samenwerking met collegas verloopt nog niet helemaal
soepel. Dit komt omdat ik voor mijn eigen lessen nog geen andere collegas nodig
heb gehad. Het contact met andere leerkrachten op de stageschool is prima. Het
is een leuk team waarin iedereen erg betrokken is met de activiteiten die
plaatsvinden op de school. Hierbij word ik ook betrokken, mede dankzij mijn
werkplekbegeleider. Eigen initiatieven nemen vind ik nog erg eng om te doen.
Toch heb ik voor mijn geschiedenisles mijn mening verwoord en eigen initiatief
getoond doordat ik een eigen draai heb gegeven aan de les van de Davinci
methode. Dit heb ik gedaan in overleg met mijn werkplekbegeleider. De les, die
normaal via een methode wordt gegeven, heb ik aangepast. De les is
genspireerd op de les van Davinci, maar het is grotendeels mijn eigen les
geworden. In de les heb ik gebruik gemaakt van alle vijf de beeldvormers van
geschiedenis. Deze beeldvormers heb ik zelf bij de les gezocht en verzameld,
waardoor de les voor de kinderen interessanter en realistischer wordt. De
betrokkenheid van de kinderen stijgt hierdoor ook. Dit is dus een voorbeeld
waarin ik mijn eigen initiatief heb getoond voor een les. Echter is op dit gebied
nog verbetering nodig.

Welke betekenis heeft het voorgaande voor mij?

De praktijksituatie waar ik het meest trots op ben, is mijn les voor geschiedenis.
Normaal is geschiedenis niet mijn favoriete vak, maar deze les vond ik erg leuk
om te geven. In overleg met mijn werkplekbegeleider heb ik een les uit de
methode van Davinci gegeven. Deze les heb ik zo aangepast, dat ik de les uit de
methode heb gebruikt als inspiratie. In deze les heb ik gebruik gemaakt van alle
vijf de beeldvormers uit het beeldvormingsschema van geschiedenis om de
lesdoelen bij de kinderen te behalen. Voor meer informatie over deze les, verwijs
ik naar de lesverantwoording van geschiedenis. Uiteindelijk is deze les mijn
grootste les tot nu toe geweest, qua voorbereiding maar ook de uitvoering. De
kinderen waren erg enthousiast over deze les en zelf ben ik ook zeer tevreden
met het resultaat!

Voor mij was het moeilijkste dit kwartaal om de tijdsbewaking goed toe te passen
in mijn lessen. Zoals bij kritische handeling B.2 staat beschreven is dit iets waar
ik me nog op wil focussen voor komend kwartaal. Buiten de kritische handelingen
ben ik erachter gekomen dat ik het erg lastig vind om kinderen aan te spreken op
ongewenst gedrag. Hier wil ik een nieuw persoonlijk leerdoel van maken.

Over het algemeen is mijn werkplekbegeleider positief over mijn handelen. Ze

geeft erg fijne feedback die ik in de lessen al heb proberen toe te passen. Toch
blijft er natuurlijk altijd verbetering mogelijk. Stapje voor stapje probeer ik hier
samen met mijn werkplekbegeleider aan te werken door samen met haar over de
lessen en de klas te praten. Zo blijf ik elke dag weer nieuwe dingen leren!

De kinderen zijn erg enthousiast over mijn lessen. Ze vinden het altijd leuk als ik
een les ga geven en wil van tevoren alles al weten. Dit probeer ik dan altijd zo
ver mogelijk uit te stellen, zodat ze nieuwsgierig blijven naar de les. Leuk om te
zien hoe actief de kinderen in mijn lessen zijn en ook duidelijk laten merken wat
ze van de lessen vinden tijdens de evaluaties. Een hele leuke klas, waar ik zeker
mijn plekje als leerkracht in heb gevonden!

Hoe nu verder?
De komende tijd wil ik me dus meer gaan richten op de tijdsbewaking tijdens de
lessen en het aanspreken van kinderen op ongewenst gedrag. Dit zullen goede
nieuwe leerdoelen voor mij zijn. Daarnaast wil ik aan alle kritische handelingen
blijven werken, zodat ik deze blijf ontwikkelen.