HABARI

HabariZAza
NISHATI
nishati&MADINI
&madini

NewsBulletin
http://www.mem.go.tz

Toleo No.168
Toleo No. 51 Limesambazwa kwa Taasisi
Limesambazwa kwana Idaranazote
Taasisi IdaraMEM
zote MEM Tarehe - 23-29 Januari , 2015
Aprili 21 - 27, 2017

Wabunge
WAZIRI WA NISHATI NA MADINI AZINDUA RASMI BODI YA TANESCO -Uk2
Kinyerezi II kuanza uzalishaji
umeme Desemba, 2017
Waimwagia sifa MEM, TANESCO, REA
Somahabari Uk.2

Maendeleo ya ujenzi wa eneo la

Kinyerezi II, litakapojengwa mitambo
ya kuzalisha umeme wa kiasi cha
PICHA YA TAREHE 19, APRILI 2017
Megawati 240 kwa kutumia Gesi Asilia

STAMICO YAANZA MAANDALIZI YA

Waziri wa Nishati
na Madini, Profesa
Naibu Waziri wa Nishati na
Madini, anayeshughulikia
Naibu Waziri wa Nishati na
Madini anayeshughulikia
Mkurugenzi Mtend-
aji wa TANESCO,
Mkurugenzi Mkuu wa
REA, Dk. Lutengano

UCHIMBAJI WA MAKAA YA MAWE KABULO

Sospeter Muhongo Mhandisi Felchesmi Mwakahesya
Madini Stephen Masele Nishati, Charles Kitwanga Mramba UK
>>6

JWTZ wapongezwa kunusuru mtambo wa Msimbati-Uk4

Ofisi ya M awasiliano Serik alini inapokea habari za matukio mbalimbali
kwa ajili ya News Bullettin hii ya Wizar a ya Nishati na Madini
Ofisi ya Mawasiliano Serik alini inapokea habari za matukio mbalimbali
Wasiliana nasi Kitengo cha Mawasiliano kwa simu Namba +255 22 2110490 Fax 2110389 Mob: +255 732 999263
kwa ajili ya News Bullettinau Fika hii
Ofisina Jarida laGhorofa
ya Mawasiliano Wizarya
a Tano
ya Nishati
(MEM) na Madini
Wasiliana nasi Kitengo cha Mawasiliano kwa simu Namba +255 22 2110490 Fax 2110389 Mob: +255 732 999263
au Fika Ofisi ya Mawasiliano Ghorofa ya Tano (MEM) Barua pepe: badra77@yahoo.com
 NewsBulletin
Habari za nishati/madini

2
http://www.mem.go.tz

Aprili 21 - 27, 2017

Greyson Mwase, MRADI WA KINYEREZI II KUANZA

Nuru Mwasampeta na
Zuena Msuya- KUZALISHA UMEME DESEMBA, 2017
Dar es Salaam

N
wa uhakika unapatikana nchini hasa
aibu Katibu
izingatiwa Serikali ya Tanzania
Mkuu wa
imejikita zaidi kwenye uchumi wa
Wizara ya
viwanda.
Nishati na
Aidha Dkt. Pallango aliwataka
Madini
mkandarasi wa upanuzi wa mitambo
anayeshughulikia Nishati Dkt.
ya Kinyerezi I (MW 185) kuongeza
Mhandisi Juliana Pallangyo
kasi ya utekelezaji wa mradi ili miradi
amesema kuwa, mradi wa
yote iweze kukamilika kwa pamoja.
kuzalisha umeme wa Kinyerezi
Awali akiwasilisha taarifa ya
II wa kiasi cha Megawati 240
utekelezaji wa Mradi wa Kinyerezi
unaotekelezwa na kampuni
II, Meneja Mradi wake, Mhandisi
ya Sumitomo kutoka Japan,
Stephen Manda alisema kuwa hadi
unatarajia kuanza kuzalisha
Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini anayeshughulikia
sasa wameshapokea majenereta
Megawati 30 za mwanzo
Nishati, Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo (wa pili kutoka kulia) matatu na kazi inakwenda kwa kasi
ifikapo mwezi Desemba mwaka
akiongozana na wataalam na viongozi wanaosimamia ujenzi wa kubwa ili kuhakikisha kuwa umeme
huu.
mradi wa Kinyerezi II alipofanya ziara ili kufahamu hatua iliyofikiwa wa uhakika unapatikana kwa wakati.
Dkt. Pallangyo aliyasema
katika ujenzi huo. Tunataka kuhakikisha wananchi
hayo Aprili 20, 2017 katika ziara
wanapata umeme wa uhakika
yake aliyoifanya katika Mradi II kufikisha Megawati 575 ifikapo Aliongeza kuwa gharama za mradi utokanao na gesi asilia mapema na
wa Kinyerezi I Extension (MW Desemba, 2018. wa Kinyerezi II ni Dola za Marekani hii itapelekea ongezeko la wawekezaji
185) na Kinyerezi II iliyopo jijini Akielezea hatua iliyofikiwa ya milioni 344, asilimia 15 ya gharama nchini, alisema Mhandisi Manda.
Dar es Salaam akiambatana na ujenzi wa Mradi wa Kinyerezi II, Dkt. ambayo ni Dola za Marekani
wataalam kutoka Wizara ya Pallangyo alisema kuwa ujenzi wote milioni 51 ikichangiwa na Serikali ya
Nishati na Madini na Shirika la umefikia asilimia 53 ndani ya muda Tanzania ambayo imeshalipwa yote
Umeme Tanzania (TANESCO) mfupi kutokana na mafundi kufanya kwa mkandarasi.
kwa ajili ya kujionea maendeleo kazi usiku na mchana ili kuhakikisha Dkt. Pallangyo alisema kuwa
ya ujenzi wake. kuwa mradi unakamilika kwa wakati. lengo ni kuhakikisha kuwa umeme
Alisema kuwa Megawati
30 zitaanza kuzalishwa mara
baada ya kukamilika kwa ujenzi
wa mtambo mmoja mapema
Desemba mwaka huu na baada
ya hapo mitambo iliyobaki saba
yenye uwezo wa Megawati
30 kila mmoja itakamilika
ifikapo Desemba, 2018 hivyo
kukamilisha Megawati 240 Naibu Katibu Mkuu wa
zinazotakiwa. Wizara ya Nishati na Madini
Aliongeza kuwa mbali anayeshughulikia Nishati, Dkt.
na ukamilishwaji wa Mradi Mhandisi Juliana Pallangyo
wa Kinyerezi II, upanuzi wa akiwaeleza wasimamizi wa
Megawati 185 katika Mradi wa mradi wa Kinyerezi (hawapo
Meneja wa Miradi ya Umeme ya Kinyerezi, Simon Jilima akieleza pichani) hatua za kuchukua ili
Kinyerezi I wenye uwezo wa kuhusu maendeleo ya mradi wa Kinyerezi II wakati wa ziara ya Naibu mradi ukamilike kwa wakati kwa
Megawati 150 utapelekea miradi Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini anayeshughulikia Nishati, manufaa ya Watanzania na Taifa
yote ya Kinyerezi I na Kinyerezi Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo. kwa ujumla.

Meneja wa Mradi wa Ujenzi wa Kinyerezi II Mhandisi Stephen

Manda akimueleza Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati Meneja wa Mradi wa Kinyerezi II Mhandisi Stephen Manda (mwenye
na Madini Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo kuhusu ufungaji wa kofia ya njano) akimwonyesha Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati
Jenereta lenye uwezo wa kuzalisha umeme wa kiasi cha megawati na Madini anayeshughulikia Nishati Dkt. Mhandisi Juliana Pallangyo
30 lililoanza kufungwa tayari kuanza uzalishaji mwezi Desemba. (Kushoto kwake) eneo la ujenzi wa mradi huo.
 NewsBulletin 3
http://www.mem.go.tz
Habari za nishati/madini
Aprili 21 - 27, 2017

UZINDUZI WA BODI MPYA

REA APRILI 19, 2017
TAHARIRI
HONGERA TGDC KWA KUAMINIKA
KITAALUMA UKANDA WA BONDE
LA UFA AFRIKA MASHARIKI
Mwishoni mwa mwezi Machi hadi mwanzoni mwa
Mwezi Aprili, 2017, Wizara na Taasisi zake ziliwasilisha
kwa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Nishati na Madini,
Taarifa za Utekelezaji wa Bajeti kwa Mwaka 2016/17.
Miongoni mwa Mafanikio yaliyoanishwa na Kampuni
ya Uendelezaji wa Jotoardhi Tanzania (TGDC), ni namna
ambavyo kampuni hiyo ilivyoweza kuwajengea uwezo wa
Kitaaluma wataalam wake wa ndani katika eneo la Nishati
Jadidifu kiasi cha Wataalam hao kuaminiwa na nchi
nyingine kwa ajili ya kutoa mafunzo ya kitaaluma.
Akiwasilisha Taarifa ya Utekelezaji wa Bajeti ya
TGDC, kwa Kamati hiyo ya Bunge ya Nishati na Madini,
Kaimu Mtendaji Mkuu wa TGDC Mhandisi Kato
Kabaka, alieleza kuwa, uwezo wa Kitaalam wa TGDC
umeongezeka kufikia kiasi cha kuaminiwa ndani na nje
ya nchi kuwa ni kampuni yenye uwezo wa kutosha kutoa
ushauri wa kitaaluma katika Ukanda wa Bonde la Ufa la
Afrika Mashariki.
Ukanda wa Bonde la Afrika Mashariki unajumuisha
jumla ya nchi 13 ambazo ni Djibouti, Ethiopia, Eriteria,
Uganda, Kenya, Tanzania, Rwanda, Burundi, DRC,
Malawi, Zambia, Comoro na Msumbiji.
Ni dhahiri kuwa, uwepo na uwezo wa wataalam
husika unawezesha azma ya Serikali kufikia malengo yake
ikiwemo pia utekelezaji wa Ilani ya Chama Cha Mapinduzi
(CCM) 2015-2020 ya Serikali kuwekeza nguvu kubwa
katika kuzalisha nishati Jadidifu. Vilevile, hili linawezesha
lengo kuu la Kampuni hiyo la kuzalisha Megawati 100 za
Jotoardhi ifikapo mwaka 2020.
Nishati Jadidifu ni chanzo kipya na miongoni mwa
vyanzo ambavyo Serikali inawekeza kuhakikisha kwamba
eneo hilo pia linachangia katika uzalishaji wa nishati
ya umeme ili kwa pamoja kufikia malengo ya Mpango Baadhi ya Wakurugenzi/Wajumbe wa Bodi mpya ya Wakala wa Nishati
wa Maendeleo wa Taifa 2016/17-2020/21 na Dira ya Vijijini (REA), wakizungumza mbele ya Waziri wa Nishati na Madini, Profesa
Maendeleo ya Taifa 2025. Sospeter Muhongo (hayupo pichani), wakati wa hafla ya uzinduzi wa Bodi hiyo
MEM Bulletin inatoa pongezi kwa Menejimenti ya uliofanyika mjini Dodoma.
TGDC kwa kuwa, kutokana na uwezo huo wa kitaaluma,
watalaam wa ndani wamefanikiwa kukamilisha utafiti wa
awali wa kisayansi katika eneo la Kisaki mkoani Morogoro
KWA HABARI PIGA SIMU Five
tangu mwezi Oktoba, 2016.
Aidha, TGDC wanastahili pongezi kutokana na
kitengo cha mawasiliano Pillars of
Reforms
kuaminiwa na uwezo wake ambapo kampuni hiyo
imeingia makubaliano na kampuni ya ELC kutoka nchini TEL-2110490
Italia ili Wataalam wake 3 wakatoe ushauri wa kitaalam
kwenye Nyanja za kijiofizikia nchini Malawi, kuanzia FAX-2110389 increase efficiency

MOB-0732999263
mwezi Aprili mwaka huu. Quality delivery
Dira ya TGDC ni kuwa Kampuni ya kuendeleza of goods/service
jotoardhi na yenye ushindani katika Ukanda wa Afrika satisfAction of
Mashariki. the client
Tunasema haya ni mafanikio kwa TGDC, Wizara na Bodi ya uhariri
Serikali kwa kuwekeza katika RasilimaliWatu na hususan satisfaction of
Msanifu: Lucas Gordon business partners
wataalam wa Nishati ya Jotoardhi ambalo ni eneo jipya Waandishi: Veronica Simba, Asteria Muhozya, Greyson
la taaluma na miongoni mwa chanzo kipya cha uzalishaji Mwase, Teresia Mhagama, Mohamed Saif, Rhoda James , satisfAction of
umeme nchini. Nuru Mwasampeta na Zuena Msuya shareholders
 Habari za nishati/madini
4 NewsBulletin
Aprili 21 - 27, 2017
WAZIRI MUHONGO AZINDUA BODI MPYA REA
AIAGIZA KUSIMAMIA MASLAHI YA WATANZANIA
Na Veronica Simba
Dodoma
W
aziri wa
Nishati na
Madini
Profesa
Sospeter
Muhongo, amezindua Bodi
mpya ya Wakala wa Nishati
Vijijini (REA) na kuiagiza
kufanya kazi kwa kutanguliza
maslahi ya Taifa na Watanzania
kwa ujumla.
Profesa Muhongo alizindua
Bodi hiyo Aprili 19, 2017
Makao Makuu ya Wizara mjini
Dodoma.
Akizungumza na
Wakurugenzi wa Bodi hiyo
mpya, wakati wa hafla ya
uzinduzi, Profesa Muhongo
aliwaagiza kuhakikisha
wanawasimamia wakandarasi
waliochaguliwa kutekeleza
miradi ya umeme vijijini ili
wanunue vitendea kazi ikiwemo
nguzo, transfoma na nyaya za
umeme kutoka kwa wazalishaji
wa ndani ya nchi.
Wakandarasi ni lazima
wanunue vifaa hivyo ndani ya
nchi. Vikiisha hapa nchini, ndiyo
waagize nje. Hatutavumilia
kuona mkandarasi ananunua
vitendea kazi nje ya nchi wakati
hapa nchini vipo tele.
Hata hivyo, Profesa
Muhongo alisisitiza suala
la ubora ambapo alifafanua
kuwa, ni lazima vitendea kazi
vinavyonunuliwa viwe katika
ubora unaostahili. Japokuwa
tunataka vitu kutoka ndani ya
nchi lakini ni lazima tuzingatie
suala la ubora wake.
Akiendelea kutoa maagizo
kwa Bodi hiyo, Waziri
Muhongo pia alielekeza
kwamba, Kampuni zote za
kigeni ambazo zimeshinda
Zabuni ya kutekeleza miradi ya
umeme vijijini awamu ya Tatu
(REA III), ni lazima zifanye kazi
na wakandarasi wadogo (sub-
contractors) wa kitanzania.
Ni lazima wakandarasi
wadogo wote watoke Kampuni
za Kitanzania. Inaweza kuwa
Kampuni iko hapa nchini
lakini siyo ya watanzania; hiyo
hatuitaki. Mradi huu unalenga
http://www.mem.go.tz
. Wakandarasi wadogo wa umeme wawe watanzania
. Nguzo, Transfoma, Nyaya zinunuliwe nchini
. Walioshindwa REA II wasichukuliwe REA III
hata kama ameshapitishwa na
taratibu za manunuzi. Alisema,
endapo Bodi itakuwa na wasiwasi
na uwezo wa Mkandarasi, ni
lazima iweke hilo wazi kwani kazi
isipofanyika ipasavyo, hawatakwepa
lawama.
Iteni kampuni moja baada ya
nyingine mjiridhishe na utendaji wao.
Muone eneo alilopewa, ukubwa wa
eneo hilo na bajeti aliyopewa. Pia
mumuulize kuhusu vitendea kazi
alivyonavyo pamoja na wataalam
alionao, alisisitiza.
Aidha, Profesa Muhongo
aliwataka wakurugenzi wa Bodi hiyo
kujenga utaratibu wa kutembelea
maeneo inakotekelezwa miradi
mbalimbali ya umeme vijijini ili
kujionea kwa macho maendeleo ya
kazi inayofanyika.
Suala jingine muhimu ambalo
Waziri aliwaelekeza Wakurugenzi
wa Bodi kulifanyia kazi, ni kupitia
taarifa ya utekelezaji wa REA II
ili pamoja na mambo mengine,
Waziri wa Nishati na Madini, Profesa Sospeter Muhongo,
akizungumza na Wakurugenzi wa Bodi mpya ya Wakala wa Nishati waweze kujiridhisha na majina
ya wakandarasi waliopitishwa
Vijijini - REA (hawapo pichani), wakati alipokuwa akiizindua rasmi
Bodi hiyo Makao Makuu ya Wizara mjini Dodoma, Aprili 19, 2017.
>>InaendeleaUk. 5
kuwawezesha watanzania hivyo
ni lazima wapate fursa, alisisitiza
Waziri.
Profesa Muhongo alitumia
fursa hiyo kuhamasisha watanzania
wenye sifa kujitokeza kwa wingi ili
wafanye kazi na kampuni kubwa za
wakandarasi kutoka nje, na baadaye
waweze kujitegemea na kujenga
uwezo wa kufanya kazi hizo wao
wenyewe.
Aliiagiza Bodi hiyo kuhakikisha
wanatatua changamoto ya baadhi
ya vibarua kutokulipwa malipo yao
baada ya kufanya kazi. Aliwataka
kuweka usimamizi utakaowezesha
kila mmoja kulipwa stahili zake
kulingana na kazi aliyofanya.
Vilevile, Profesa Muhongo aliitaka
Bodi kusimamia ubora wa kazi
inayofanywa na wakandarasi husika
kwani kutokana na uzoefu inaonesha
kwamba, baadhi yao, kazi zao hazina
ubora unaoridhisha. Kaimu Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati na Madini, Profesa James
Alisema, Bodi inawajibika Mdoe (kulia), akiwasomea majukumu yao ya kazi, Wakurugenzi wa
Bodi mpya ya Wakala wa Nishati Vijijini (REA), wakati wa hafla ya
kumfuatilia kila Mkandarasi
uzinduzi rasmi wa Bodi hiyo, uliofanyika Makao Makuu ya Wizara
kujiridhisha kuhusu uwezo wake, mjini Dodoma, Aprili 19, 2017.
 NewsBulletin 5
http://www.mem.go.tz
Habari za nishati/madini
Aprili 21 - 27, 2017

WAZIRI MUHONGO AZINDUA BODI MPYA REA

>>Inatoka. 4 wakurugenzi wa Bodi mpya
iliyoteuliwa, Kaimu Katibu Mkuu wa
kutekeleza REA III. Aliwataka
Wizara ya Nishati na Madini, Profesa
kumkataa Mkandarasi ambaye
James Mdoe, aliwataka kufanya kazi
watabaini amepewa Zabuni
kwa ushirikiano ili kuleta tija kwa
kutekeleza REA III wakati alishindwa
Taifa.
kazi REA II.
Profesa Mdoe aliwataja
Pia, Waziri Muhongo aliitaka Bodi
wakurugenzi wa Bodi mpya ya REA
kuwafuatilia wakandarasi husika ili
walioteuliwa kuwa ni Dkt. Gideon
kuhakikisha wakati wanasambaza
Kaunda ambaye ni Mwenyekiti
umeme vijijini katika awamu hii
pamoja na wajumbe Mhandisi
ya Tatu, wanatoa kipaumbele kwa
Innocent Luoga, Happiness Mhina,
maeneo muhimu ikiwa ni pamoja
Stella Mandago, Scholastica Jullu,
na Taasisi za jamii kama vile shule,
Amina Chinja, Theobald Sabi na
ofisi mbalimbali za uongozi, nyumba
Michael Nyagoga.
za kuabudu, sehemu za biashara na
Alisema kuwa, Waziri Muhongo,
uzalishaji. Watu wa mashambani
amefanya uteuzi huo kutokana na
wasiwe wanakuja wizarani kuomba
Mamlaka aliyonayo, chini ya Kifungu
umeme. Umeme upelekwe kwenye
Namba 5(1) (b) na Namba 8(3) cha
mashamba na hata kwenye Ranchi
Sheria ya Nishati Vijijini ya mwaka
mbalimbali. Hatutaki kusikia mtu
2005, akiwa ndiye Waziri mwenye
anarukwa, alisisitiza.
dhamana.
Sambamba na maelekezo hayo
Kwa upande wake, Mkurugenzi
yote, Profesa Muhongo pia aliitaka
Mkuu wa REA, Mhandisi Gissima
Bodi husika, katika kikao chake
Nyamo-Hanga, kwa niaba ya Wakala
cha kwanza, ijadili na kupendekeza
huo, aliahidi kutoa ushirikiano stahiki
namna ya kuongeza asilimia ya
kwa Bodi iliyoteuliwa ili kwa pamoja
watanzania wenye fursa ya kupata
waweze kuleta matokeo chanya katika
umeme, kutoka ile iliyopo sasa
kuwapatia umeme wananchi walioko
ambayo ni asilimia 49.5.
vijijini.
Mje na mapendekezo mnataka
Uteuzi wa Bodi mpya ya REA ni
tufike asilimia ngapi na kwa kutumia Mkurugenzi Mkuu wa Wakala wa Nishati Vijijini (REA), Mhandisi
wa miaka mitatu na umeanzia tarehe
mbinu zipi. Gissima Nyamo-Hanga, akizungumza katika hafla ya uzinduzi wa
1 Aprili, 2017.
Awali, akizungumza na Bodi mpya ya REA, uliofanyika hivi karibuni mjini Dodoma.

Waziri wa Nishati na Madini, Profesa Sospeter Muhongo (wa tano kutoka kushoto) akiwa katika picha ya pamoja na Wakurugenzi wa Bodi
mpya ya Wakala wa Nishati Vijijini (REA), mara baada ya kuizindua rasmi hivi karibuni mjini Dodoma. Kulia kwa Waziri ni Kaimu Katibu Mkuu
wa Wizara, Profesa James Mdoe na kushoto kwa Waziri ni Mwenyekiti wa Bodi, Dkt. Gideon Kaunda. Wa kwanza kulia ni Mkurugenzi Mkuu
wa REA, Mhandisi Gissima Nyamo-Hanga.
 Habari za nishati/madini
6 NewsBulletin
Aprili 21 - 27, 2017
STAMICO YAANZA MAANDALIZI YA
UCHIMBAJI WA MAKAA YA MAWE KABULO
Na Koleta Njelekela -
STAMICO
S
hirika la Madini la Taifa
(STAMICO) limeanza
maandalizi ya mradi wa
uchimbaji makaa ya mawe
katika eneo la Kabulo
Wilayani Ileje Mkoa wa Songwe, ili
kuanza kutekeleza mradi huo ifikapo
mwishoni mwa mwezi Aprili, 2017.
Awamu ya kwanza ya Mradi
huo itatekelezwa kupitia leseni zake
mbili za uchimbaji mdogo wa madini
Primary Mining Licences (PMLs)
zilizopo ndani ya leseni ya utafiti ya
Kabulo zenye ukubwa wa Hecta
16.52.
Kaimu Mkurugenzi wa Utafiti na
Uchorongaji wa STAMICO, Alex
Rutagwelela aliyasema hayo jijini
Dar es Salaam wakati akitoa taarifa
kuhusu maendeleo ya maandalizi
ya eneo la Mradi, baada ya kurejea
kutoka Kiwira, alikokwenda kuratibu
kazi ya kutathimini kiwango cha
mashapo yaliyopo katika leseni hizo
za uchimbaji mdogo-Kabulo.
Rutagwelela alisema kuwa,
leseni hizo mbili za Uchimbaji wa
Awali wa Madini katika eneo hilo la
Kabulo zina tani zipatazo 241,865 za
mashapo ya makaa ya mawe yaliyoko
karibu na uso wa ardhi ambayo
yataruhusu Uchimbaji wa Mgodi wa
Wazi (Open pit mining) kufanyika.
Aidha Rutagwelela alibainisha
kuwa STAMICO ina mpango wa
kufanya kazi za uchorongaji miamba
katika mlima wa Kabulo ili kuongeza
kiwango cha mashapo ya Makaa ya
Kazi ya uaandaji wa Barabara ya kipande cha Kilometa 1.5 ilivyokuwa ikiendelea kutoka katika eneo la
Uchimbaji Makaa ya Mawe-Kabulo kuelekea katika barabara inayoelekea Ileje. Aliyesimama ni Mtaalam
kutoka katika Mgodi wa Kiwira akisimamia zoezi.
http://www.mem.go.tz
Mawe kilichopo chini ya ardhi katika
mlima wa Kabulo ambacho kwa sasa
kinadiriwa kufika tani milioni 85.
Uchimbaji huu, ambao utaanzia
kwenye mlima wa Kabulo na baadae
mlima wa Ivogo, utaiwezesha
STAMICO kuzalisha makaa ya
mawe na hivyo kupunguza uhaba wa
madini hayo nchini ambayo ni moja
ya vyanzo vya nishati ya umeme.
Makaa ya mawe hutumika kama
moja ya vyanzo vya Nishati katika
shughuli za uzalishaji viwandani
vikiwemo viwanda vya Saruji nchini
alifafanua Mkurugenzi Rutagwelela.
Awali Kaimu Mkurugenzi wa
Migodi na Huduma za Kihandisi,
Zena Kongoi alisema awamu ya
kwanza inatarajiwa kuanza na
uzalishaji wa makaa ya mawe kiasi
cha tani 158,147 kwa mwaka ambapo
awamu ya pili inatarajiwa kuhusisha
zaidi utafiti na uchimbaji mkubwa
katika leseni ya Kabulo.
Naye Kaimu Mkurugenzi
wa Rasilimaliwatu na Utawala,
Deusdedith Magala alisema kuwa
STAMICO itatumia watumishi 39
kutekeleza mradi huo wa Kabulo,
ambapo 30 kati yao ni watumishi
wa kudumu wa ndani ya Shirika na
wengine 9 wataajiriwa kwa masharti
ya ajira ya mkataba.
Watumishi wa ndani
Meneja Uchimbaji wa STAMICO, Mhandisi Alphonce Bikulamchi watahusisha fani za uchimbaji,
(mwenye kofia ya njano) akiwa na Mtaalam wa Upimaji Ardhi kutoka
uchorongaji, uchumi, uhasibu,
Kampuni Tanzu ya STAMICO ijulikanayo kama STAMIGOLD, Jovin
Fidelisi kwa pamoja wakiwa katika kazi ya kupima maeneo ya
waendesha mitambo, mazingira,
uchimbaji na kuyawekea alama maalum (Control Points) kwa ajili rasilimawatu, masoko na uhusiano
ya uchimbaji wa Makaa ya Mawe katika eneo la Kabulo. Alama hizo kwa umma. Aidha, watumishi wa
zitasaidia kuufanya uchimbaji wa makaa ya mawe kuwa wa kisasa mkataba wa muda watahusisha fani
na wenye ufanisi stahiki. Mradi huo unatarajiwa kuanza hivi karibuni. za upimaji ardhi (Surveyor), kemia
katika maabara ya makaa ya mawe,
usalama na mazingira na uendeshaji
mitambo ya uchimbaji alifafanua
Magala.
Magala aliongeza kuwa
maandalizi ya miundombinu
ikiwemo kazi ya uchongaji
barabara kipande cha Kilometa
1.5 imekamilika na tayari Shirika
limekamilisha mazungumzo na
kuwasilisha maombi ya kibali cha
kukata miti katika Halmashauri ya
Wilaya ya Ileje, ili kuruhusu kazi ya
uchimbaji makaa ya mawe iweze
kufanyika wakati wa kuanza mradi.
Magala aliwataka wataalam
watakaoshiriki katika mradi huo
wachape kazi usiku na mchana huku
wakizingatia uadilifu na weledi wa
hali ya juu ili kuliwezesha Shirika
kufikia malengo ya mradi na kuleta
matokeo chanya kwa umma na Taifa
kwa ujumla.
 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz
WATAALAM TGDC WAAMINIKA UKANDA
WA BONDE LA UFA AFRIKA MASHARIKI
Na mwandishi wetu
I
meelezwa kuwa,
uwezo wa Kitaalam
wa Kampuni ya
Uendelezaji Jotoardhi
Tanzania TGDC
umeongezeka kufikia kiasi cha
kuaminiwa ndani na nje ya
nchi kuwa ni kampuni yenye
uwezo wa kutosha kutoa
ushauri wa kitaaluma katika
Ukanda wa Bonde la Ufa la
Afrika Mashariki
Hayo yalielezwa na Kaimu
Mtendaji Mkuu wa TGDC
Mhandisi Kato Kabaka
Mwishoni mwa mwezi
Machi 2017, wakati Wizara
na Taasisi zake zikiwasilisha
Taarifa za Utekelezaji wa
Bajeti kwa Mwaka 2016/17
kwa Kamati ya Kudumu ya
Bunge ya Nishati na Madini,
Alieleza kuwa, Wataalam
HABARI ZA
NISHATI NA
MADINI PIA
ZINAPATIKANA
KUPITIA
TOVUTI; https://mem.go.tz
Facebook; Nishati Na Madini
Twitter; @nishatiMadini
YouTube; Wizara ya Nishati na Madini
KWA PAMOJA, TUENDELEZE SEKTA ZA NISHATI NA MADINI.
wa TGDC, wanaaminika
katika Ukanda wa Bonde la
Ufa kutokana na uwezo wao
kitaalam kuongezeka kiasi cha
kufikia kuaminiwa ndani na
nje ya nchi kutoa mafunzo ya
kitaalam ya taaluma husika.
Tumewajengea uwezo
Kaimu Mtendaji Mkuu wa TGDC Mhandisi Kato Kabaka
Je UNAJUA?
wa Kitaaluma wataalam
wetu wa ndani katika eneo
la Nishati Jadidifu kiasi cha
Wataalam hao kuaminiwa
na nchi nyingine kwa
ajili ya kutoa mafunzo ya
kitaaluma,alisema Kato.
Alisema kuwa, ukanda
Habari za nishati/madini
Aprili 21 - 27, 2017
huo unajumuisha nchi 13
kwenye Ukanda wa Bonde la
Afrika Mashariki ambazo ni
Djibouti, Ethiopia, Eriteria,
Uganda, Kenya, Tanzania,
Rwanda, Burundi, DRC,
Malawi, Zambia, Comoro na
Msumbiji.
Ni dhahiri kuwa, uwepo
na uwezo wa wataalam
husika unawezesha azma
ya Serikali kufikia malengo
yake ikiwemo pia utekelezaji
wa Ilani ya Chama Cha
Mapinduzi (CCM) 2015-
2020 ya Serikali kuwekeza
nguvu kubwa katika kuzalisha
nishati Jadidifu. Vilevile, hili
linawezesha lengo kuu la
Kampuni hiyo la kuzalisha
Megawati 100 za Jotoardhi
ifikapo mwaka 2020, alisema
Kato.
Aliongeza kuwa, kampuni
hiyo imeingia makubaliano
7
na kampuni ya ELC kutoka
nchini Italia ili Wataalam
wake Watatu (3) wakatoe
ushauri wa kitaalam kwenye
Nyanja za kijiofizikia nchini
Malawi, kwa kipindi cha
miezi 3 kuanzia mwezi Aprili
mwaka huu.
Nishati Jadidifu ni chanzo
kipya cha umeme na ni
miongoni mwa vyanzo
ambavyo Serikali inawekeza
kuhakikisha kwamba eneo
hilo pia linachangia katika
uzalishaji wa nishati ya
umeme ili kwa pamoja
kufikia malengo ya Mpango
wa Maendeleo wa Taifa
2016/17-2020/21 na Dira ya
Maendeleo ya Taifa 2025.
Dira ya TGDC ni kuwa
Kampuni ya kuendeleza
jotoardhi na yenye ushindani
katika Ukanda wa Afrika
Mashariki.
 Habari za nishati/madini

8 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz

Aprili 21 - 27, 2017

CADESE: Mkombozi Nishati Jadidifu Nchini

Na Greyson Mwase, Wizara ya Nishati na Madini,
Dar es Salaam Paul Kiwele anasema Mradi

U
wa CADESE unaofadhiliwa na
napozungumzia Shirika la Umoja wa Mataifa
maendeleo ya nchi linaloshughulika na Maendeleo
yoyote duniani, (UNDP) ulianzishwa mwaka 2014
kamwe huwezi na unatekelezwa na Wizara ya
kusahau mchango wa Nishati na Madini kwa kushirikiana
Sekta ya Nishati katika maendeleo na wadau wengine kama Wakala
husika. Nishati ya umeme ni muhimu wa Nishati Vijijini (REA), Ofisi ya
katika ukuaji wa uchumi wa nchi. Mwanasheria Mkuu wa Serikali
Ili kufikia Dira ya Maendeleo ya (AG), Taasisi ya Uongozi na Taasisi
Taifa ya mwaka 2025, yenye lengo la ya Utafiti wa Kiuchumi na Kijamii
kuhakikisha kuwa Tanzania inakuwa (ESRF).
nchi ya kipato cha kati ifikapo mwaka Mradi ulianzishwa ikiwa ni
2025, Nishati ya Umeme ya uhakika kama njia mojawapo ya kuisaidia
inahitajika. Serikali katika Mpango wa Matokeo
Wizara ya Nishati na Madini Makubwa Sasa (Big Results
Msimamizi wa Mradi wa Kuwajengea Uwezo Wataalam wa Nishati
imeweka mikakati mbalimbali Now; BRN); Mpango wa Nishati na Tasnia ya Uziduaji (CADESE), Paul Kiwele akifafanua jambo
katika kuhakikisha kuwa Nishati Endelevu kwa Wote ulioasisiwa na kwenye ofisi za Kampuni ya Vifaa vya Umeme Jua ya Mobisol jijini
ya Umeme ya uhakika inapatikana Umoja wa Mataifa (UN) na Dira Arusha mara baada ya timu ya wataalam wa Nishati Jadidifu kutoka
ili kuwa kichocheo cha ongezeko ya Madini ya Afrika (Africa Mining Wizara ya Nishati na Madini kuhitimisha ziara katika ofisi hizo ili
la uwekezaji kwenye viwanda na Vision; AMV), mipango yenye lengo kukagua shughuli zake.
nchi kuwa ya kipato cha kati ifikapo la kuimarisha mchango wa Sekta za
mwaka 2025. Moja ya mikakati Nishati na uziduaji katika ukuaji wa Kiwele anafafanua kuwa wadau Maendeleo ya Petroli Tanzania
ni pamoja na ubunifu wa vyanzo uchumi wa nchi. wote ambao ni watekelezaji wa mradi (TPDC).
vipya vya uzalishaji wa umeme Akielezea malengo ya mradi wanapata fedha kutoka UNDP Kiwele anafafanua kuwa mradi
kama vile Jotoardhi, Jua, Upepo, wa CADESE, Kiwele anasema kwa ajili ya kutekeleza miradi yenye ulifanikiwa kuanzisha mfumo
Gesi na Makaa ya Mawe pamoja na kuwa ni pamoja na kuimarisha manufaa kwa Sekta za Nishati na mpya wa uhifadhi data na utoaji
kutangaza fursa zake. uwezo wa Wakala wa Nishati Vijijini uziduaji yaani masuala ya madini na taarifa kwa ajili ya Nishati Jadidifu
Moja ya mikakati ni pamoja (REA) katika kuendesha miradi na gesi. ujulikanao kama Tanzania
uanzishwaji wa Mradi wa programu zake hivyo kuwezesha Akielezea mafanikio ya mradi Renewable Energy Information
Kuwajengea Uwezo Wataalam ongezeko la upatikanaji wa umeme huo, Kiwele anasema mradi kupitia Management System (TREIMS)
wa Nishati na Tasnia ya Uziduaji vijijini. na Shirika la Umoja wa Mataifa wenye lengo la kutangaza fursa za
(CADESE) Capacity Development Malengo mengine ya mradi wa linaloshughulika na Maendeleo uwekezaji katika Nishati Jadidifu
in the Energy Sector and Extractive CADESE ni pamoja na kuogeza (UNDP) ulinunua magari 200 kwa nchini.
Industries) unaohusika na uwezeshaji uwezo kwa wataalam katika gharama nafuu kwa ajili ya kutumika Akielezea mfumo huo Kamishna
wa wataalam katika masuala ya usimamizi wa Sekta za Nishati na katika shughuli za serikali.
Msaidizi- Nishati Jadidifu kutoka
Nishati na Madini ili kuhakikisha uziduaji yaani Mafuta na Gesi, Anaendelea kusema kati ya
Wizara ya Nishati na Madini
kuwa sekta hizo zinakuwa na uwezo wa taasisi katika uandaaji wa taasisi zilizonufaika na magari hayo
Mhandisi Styden Rwebangila
mchango mkubwa katika ukuaji wa sera na miongozo katika usimamizi ni pamoja na Wizara za Serikali,
endelevu wa Sekta za Nishati na Shirika la Umeme Tanzania anasema kuwa taarifa za kampuni
uchumi wa nchi.
Akielezea mradi wa CADESE uziduaji yaani masuala ya madini na (TANESCO), Wakala wa Nishati zote zinazojihusisha na Nishati
msimaizi wa mradi huo kutoka gesi. Vijijini (REA) na Shirika la >>InaendeleaUk. 9

Kamishna Msaidizi- Nishati Jadidifu kutoka Wizara ya Nishati na

Madini Mhandisi Styden Rwebangila (mbele) akielezea faida za
Meneja Uendelezaji na Upanuzi wa Miradi kutoka Kampuni ya mfumo wa uhifadhi data na utoaji taarifa kwa ajili ya nishati jadidifu
Vifaa vya Umeme Jua ya Mobisol, Saad Latif (wa pili kutoka kulia) (TREIMS) mbele ya wadau wa nishati jadidifu katika mafunzo
akielezea matumizi ya moja ya vifaa vya umeme jua. yaliyoandaliwa na mradi wa CADESE na kufanyika jijini Mwanza.
 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz
CADESE: Mkombozi Nishati Jadidifu Nchini
>>Inatoka. 8
Jadidifu, fursa za uwekezaji, sera,
sheria na taratibu zitawekwa katika
mfumo huo utakaounganishwa na
tovuti ya Wizara ili wadau kupata
uelewa kabla ya kuwekeza.
Mara baada ya mfumo
kukamilika kabisa kutakuwa hakuna
haja ya mwekezaji kutoka nje ya
nchi kufuata taarifa za miradi nchini
kwa kuwa taarifa za kila miradi na
maeneo yenye vyanzo vya nishati
nchini zitawekwa kwenye tovuti,
anasema Mhandisi Rwebangila.
Akielezea hatua iliyofikiwa ya
maandalizi ya mfumo wa TREMIS,
Mhandisi Rwebangila anasema kuwa
mafunzo na ukusanyaji wa maoni
kutoka kwa wadau mbalimbali wa
nishati mbadala nchini yameshaanza
kufanywa ambapo mpaka sasa
wamekwishafanya zoezi hilo
katika Kanda ya Ziwa na Kanda ya
Kaskazini.
Wakielezea kwa nyakati tofauti
hivi karibuni mkoani Mwanza
wadau mbalimbali wa vifaa vya
umeme jua kutoka katika mikoa ya
Mwanza na Kagera wanaipongeza
serikali kwa kuanzisha mfumo huo
kwa kuwa utawezesha shughuli za
kampuni zao kufahamika ndani
na nje ya nchi na kupata wabia wa
kushirikiana nao katika bishara ya
vifaa vya umeme jua.
Akizungumza kwa niaba ya
wenzake, mmiliki wa kampuni ya
kusambaza vifaa vya umeme jua ya
Kaguta General Supplies yenye
makazi yake Bukoba mkoani Kagera,
Justin Kamlali anasema kuwa
mfumo wa TREMIS utawawezesha
kufahamika ndani na nje ya nchi.
Anasema kuwa biashara ya
vifaa vya umeme jua imekuwa na
changamoto nyingi ikiwa ni pamoja
na kutofahamika na kupelekea wateja
kutokuwa na imani na huduma zao.
Baada ya ya mfumo huu
kukamilika na kuunganishwa
na tovuti ya Wizara, wadau na
wawekezaji wengi kutoka ndani na
nje ya nchi watakaotembelea tovuti
ya wizara watapata fursa ya kuona
taarifa za kampuni zetu na kuwa na
imani ya kufanya kazi pamoja nasi
tofauti na zamani, anasema
Anaendelea kusema kuwa
kutokana na kampuni nyingi
zinazojihusisha na biashara ya vifaa
vya umeme jua kutokuwa na tovuti
imekuwa ni vigumu kwa biashara
zao kufahamika na watu wengi zaidi
mbali na kutumia vyombo vya habari
vilivyopo katika mikoa hiyo.
Naye Mkurugenzi Mtendaji
kutoka kampuni ya Rex Energy,
Francis Kibhisa anaongeza kuwa
mfumo wa TREMIS ni mkombozi
kwa wamiliki wa kampuni ndogo
zinazojihusisha na vifaa vya umeme
Habari za nishati/madini
jua na nishati jadidifu ambapo
watapata soko ndani na nje ya nchi
kutokana na kufahamika kwao
Anasisitiza kuwa mfumo huo
utawezesha wawekezaji kutoka nje ya
nchi kufahamu maeneo ya uwekezaji
zaidi katika eneo la nishati jadidifu na
kuja kuwekeza nchini.
Naye Mtaalam wa Nishati
Jadidifu kutoka Wizara ya Nishati na
Madini, Emillian Nyanda akielezea
mafanikio mengine ya mradi huo
anasema kuwa jumla ya wataalam
25 kutoka Wizara ya Nishati na
Madini, Mamlaka ya Udhibiti
wa Huduma za Nishati na Maji
(EWURA), Shirika la Maendeleo ya
Petroli Tanzania (TPDC), Wizara
ya Fedha, Mamlaka ya Mapato
Tanzania (TRA), Ofisi ya Waziri
Mkuu, Ofisi ya Mipango, Ofisi ya
Mwanasheria Mkuu wa Serikali
na wataalamu kutoka Serikali ya
Mapinduzi Zanzibar walipata
mafunzo kuhusu uandaaji wa
mikataba ya miradi mikubwa kama
ule wa gesi asili kimiminika (LNG)
hasa kwa kuzingatia kuna ugunduzi
wa gesi nyingi nchini.
Anaongeza kuwa mradi pia ulitoa
mafunzo kuhusu utekelezaji wa
Dira ya Madini ya Taifa kwa wadau
mbalimbali kwa kushirikiana na Ofisi
ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali.
Pia mradi ulitoa mafunzo juu ya
uandaaji wa maandiko ya uendelezaji
9
Aprili 21 - 27, 2017
wa miradi ( project proposals) na
uandaaji wa sera kwa wataalam
50 kutoka Wizara ya Nishati na
Madini, Shirika la Umeme Tanzania
(TANESCO) Mamlaka ya Udhibiti
wa Huduma za Nishati na Maji
(EWURA), Wakala wa Nishati
Vijijini (REA) na Kampuni ya
Uendelezaji wa Jotoardhi Tanzania
(TGDC)
Akielezea matarajio ya baadaye
ya mradi wa CADESE, Nyanda
anasema kuwa mradi umepanga
kukamilisha mpango wa mafunzo
kwa kutoa mafunzo kwa wedau
wa mafuta na gesi nchini kuhusu
majadiliano ya mikataba ya miradi
mikubwa hususan wa bomba la
mafuta ghafi la Afrika Mashariki
kutoka Hoima nchini Uganda hadi
katika bandari ya Tanga nchini
Tanzania, na ule wa kusindika gesi
asilia kimiminika (LNG).
Pia tunatarajia kutoa mafunzo
kwa wachimbaji wadogo wa madini
kuhusu njia sahihi za uchenjuaji wa
madini na kuachana na matumizi
ya zebaki ambayo ni hatari kwa afya
zao, anasisitiza Nyanda
Anaendelea kusema kuwa mradi
unatarajia kuzindua Dira ya Madini
ya Taifa mwezi Aprili mwaka huu
pamoja na kutembelea maeneo yote
nchini ili kubaini maeneo ambayo
hayafikiwa na huduma ya umeme.
Mtaalam kutoka
kampuni ya vifaa vya
umeme jua ya Zola,
Omary Raymond
(katikati) akielezea
shughuli za kampuni
yake kwa Mtaalam
kutoka Sehemu ya
Nishati Jadidifu-
Idara ya Nishati,
Wizara ya Nishati
na Madini, Mhandisi
Stephan Kashushura
(kulia). Kushoto ni
Msimamizi wa Mradi
wa Kuwajengea Uwezo
Wataalam wa Nishati
na Tasnia ya Uziduaji
(CADESE) chini ya
Wizara ya Nishati na
Madini, Paul Kiwele
katika ziara iliyofanyika
hivi karibuni mkoani
Shinyanga kwa ajili
ya kukusanya maoni
ya wadau wa nishati
jadidifu kama maandalizi
ya mfumo wa uhifadhi
data na utoaji taarifa
kwa ajili ya nishati
jadidifu (TREIMS)
 Habari za nishati/madini

10 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz

Aprili 21 - 27, 2017

UZINDUZI WA BODI MPYA REA APRILI 19, 2017

01 05 07

02 06 PICHA 1 - 7

Waziri wa Nishati na Madini,

Profesa Sospeter Muhongo
(kushoto) akiwakabidhi vitendea
kazi, baadhi ya wakurugenzi wa
Bodi mpya ya Wakala wa Nishati
Vijijini (REA), wakati wa hafla ya
uzinduzi wa Bodi hiyo uliofanyika
mjini Dodoma.

03

04

Baadhi ya Wakurugenzi wa Bodi mpya ya Wakala wa Nishati Vijijini (REA) na maofisa

mbalimbali kutoka wizarani na REA, wakiwa katika hafla ya uzinduzi wa Bodi hiyo
uliofanyika mjini Dodoma.
NewsBulletin 11
http://www.mem.go.tz
Habari za nishati/madini
Aprili 21 - 27, 2017
 Habari za nishati/madini

12 NewsBulletin
http://www.mem.go.tz

Aprili 21 - 27, 2017

1 Wachimbaji, Wafanyabiashara na Masonara

Wakubwa na Wadogo, Wenye Leseni za Madini
wanakaribishwa kushiriki kwa kuuza madini na
bidhaa zao.
2 Kutaku
Kutakuwepo na Mnada wa Serikali kwa Madini
ya Tanzanite na Madini Mengineyo ikiwa ni
pamoja na bidhaa za usonara (kama vile;
mikufu, pete na hereni).
3 Wanunuzi Wakubwa na Wadogo wa ndani na nje
ya nchi wanaohitaji kununua madini ya vito na
bidhaa za usonara wote mnakaribishwa.
4 Vigezo na masharti kuzing
kuzingatiwa
Maonesho haya yameandaliwa na:
WIZARA YA NISHATI NA MADINI kwa kushirikiana na CHAMA CHA WAFANYABIASHARA WA
MADINI TANZANIA (TAMIDA) na kudhaminiwa na; WILLIAMSON DIAMOND LTD (PETRA DIAMONDS) na NITRO EXPLOSIVES (T) LTD
Washiriki wote wenye nia ya kushiriki maonesho haya wanaombwa kuwasiliana na Ofisi za Madini (Wizara ya Nishati
na Madini) zilizopo nchini ama Meneja wa Maonesho kwa simu 0767498869 kwa ajili ya taratibu za kujisajili