Вы находитесь на странице: 1из 4

(P://.XJ.M.

B///-
)

(https://www.nexojornal.com.br/colunistas/author/Lilia
Schwarcz)

v m q v f m
pb
03/Mai23h29(atualizado16/Mai11h40)

pm p B p p, vv m
pm.
Dizemqueperguntarumaformadedesobedecer.Seassimfor,gostariadeindagarporque,nabrevehistriadessenossoBrasil
republicano,osvicepresidentestantasvezesfizeramcarreirasolo?Alis,aquestonopoderiasermaisprocedentediantedoqueestamos
paraassistirnonossocontextoatual.

Segundoostermosdalei,ocargopolticodevicepresidentecorrespondeaosegundonahierarquiadoexecutivo.Ovice,porexemplo,
quemsubstituiopresidenteemcasodevacncia:viagensaoexterior,doena,rennciaouprocessodeimpedimento.Almdomais,como
soeleitosemchapanica,hemgeralacordopolticoprvioentreopresidenteeseuvice.Alis,opronomepossessivoseunotemnada
deingnuo:indicasituaodeanterioridadeesuperioridadeporpartedopresidenteemexerccio.

Asprcondiesimpostasaoaspirantenosomuitas:precisoserbrasileironato,ternomnimo35anospocadaposse,serfiliadoa
umpartidoeestaremplenoexercciodosseusdireitos.Seissotudoocorrer,oviceeleitojuntocomopresidentepelomandatode4anos,
comdireitoaumareeleio.Ocargojfazpartedanossahistriapregressa:foiinstitudopelaConstituiodaPrimeiraRepblicaem1891,
restabelecidopelaConstituiode1946emantidonasConstituiesde1967ede1988.Asatribuiestambmvariaramumpouco.De1891
a1967eraincumbnciadoviceatuarcomopresidentedoSenadoFederalde1967a1969eleeraporatribuiopresidentedoCongresso.
Hojenomais,masaConstituiodeterminaquepormeiodeleicomplementarovicepossaviraassumirnovasfunes.

Mashsempreumporm.Adespeitodosvicessseremeleitosemchapanoindividualmenteedenaprticaconstituremsecomo
figurasdecoalizodogoverno,ahistriadosvicesnoBrasilrepletadesurpresas,reviravoltasemuitaproeminncia.

OprimeirovicequeoBrasilconheceufoiFlorianoPeixoto,cujoexercciorepublicanosobreviveunabasedafora.Durantedoisgovernoso
pasexperimentouatutelamilitar:omarechalDeodorodaFonseca,lderdogolpe,foitambmoprimeiropresidente,sendosucedidopor
FlorianoPeixoto,seuantigovice.Nenhumdelesteriavidafcil.Em1891eclodiuaprimeiraRevoltadaArmada,tambmconhecidacomo
RevoltadaEsquadra.OestopimfoiogovernoautoritriodeDeodoro,queemflagranteviolaodaConstituioordenouofechamentodo
Congresso.Amedidaresultaradainabilidadedopresidentediantedaoposio,que,descontentecomacriseeconmicadosprimeirosanos
deRepblica,reclamavaofinaldaespeculao,dasfraudesedainflao.DeodorocontouaindacomairadaArmada,queexigiaa
reaberturadoCongresso.Paranoterdeenfrentarumaprovvelderrotapoltica,Deodororenunciouem23denovembro.Seuvice,o
marechalFlorianoPeixoto,assumiuopostoesemantevefrentedanao:aoinvsdeconvocareleiescomoestabeleciaaConstituio
viroueleprprioopresidente.OgovernodeFlorianotrouxeparaacenapblicaumnovoingredientepoltico:ojacobinismo,tambm
conhecidocomoflorianismo.Nosanosde1893e1897,noRiodeJaneiro,aparticipaopopulareraexpressivaeovicefezcarreira.Maslogo
em1893asituaoentornou:novaRevoltadaMarinha,umaRevoluoFederalistaestouranoSuldopas,eoantigovice,entopresidente,
governouemestadodestio,ganhandoaalcunhasinceradeMarechaldeFerro.Osmovimentossociaissseriamcontidosem1894,mas
abriramcaminhoparanovaseleies.

Masessenofoiumcasoisolado.Outrosvicesfizeramhistria.Tantos,quevoumencionarapenasalguns.Doisdelesassumiramocargona
condiodepresidentesemexerccio,oumesmointerinos,emvirtudedeproblemasdesadedeseustitulares:DelfimMoreiraeJos
Sarney.MoreiraassumiuopostocomamortedeRodriguesAlves,em1919,queeleitoparaosegundomandatoemmarode1918,contraiua
devastadoragripeespanholaenopodetomarposseemnovembro.Noentanto,comonohaviamdecorridodoisanosdomandato,novo
processofoiabertoelegendosepresidenteEpitcioPessoa,eDelfimMoreiracomoseuvice.Suahistriamesmodevice.

OutrocasoretumbantefoiodoparTancredoNeves/JosSarney.Habilidoso,em1983TancredoNevesconsolidousuacandidatura
presidncia,costurandoumaalianapolticacapazdeacomodardiferentesforaspolticas:eraaAlianaDemocrtica.Deuaoseuprograma
umtomdemudanamasnoderuptura,emantevetrspontosessenciaispautadaoposio:eleiesdiretasemtodososnveis,
convocaodeumaAssembleiaNacionalConstituinteepromulgaodenovaConstituio.Tancredoescolheuparaviceosenador
maranhenseJosSarney,quechamouosjornalistasparaanunciarsuarennciapresidnciadoPDS.IngressouentonaAliana
Democrtica,eadotouosonoroslogandecampanha:MudaBrasil.

Em15dejaneirode1985,TancredofoieleitopresidentedaRepblica,comumaimpressionantevotaoindireta:480votoscontra180de
Maluf.Tinhaapenastrsmesesataposseeprecisavafazermuito:ampliaravitria,montaronovogoverno,darcorporetricadaNova
Repblicaeimplementarseumodelodemudanaconciliatria.Noentanto,navsperadasuaposseTancredofoiinternadoesubmetidoa
umacirurgiadeemergncianoHospitaldeBase,emBraslia.Eletinha75anos,sabiaqueestavadoente,masescondeuofatoatdos
interlocutoresmaisprximos.Avaliouqueconseguiriaassumirocargoesdepoisiriaprocurarajudamdica.

DeutudoerradoTancredojamaistomariaposse.Era21deabril,diadeTiradentes,quandosuamortefoianunciadaaopas.ANova
Repblicacomeounumclimademuitafrustraoepoucanovidade,comoviceassumindoocargoem15demarode1985.Sarneyse
aproximaradaditaduraem1964:em1965haviasidoeleitoporvotodiretogovernadordoMaranhoe,em1970,voltadoaBrasliacomo
senadorpelaArena.Opolticoquesaltaradobarconaltimahora,tinhagrandefacilidadeparamudarderumoeadaptarseaqualquer
correnteideolgica,desdequefossemantidoondequeriaestar:nopoder.NoMaranho,eraonipresente.Comooutrospolticosbrasileiros,
Sarneyencarnavaumnovotipodecoronel.SenoviviamaisnovelhosistemadaPrimeiraRepblica,conservavaalgumasdesuasprticas:
inadaptaosregrasdemocrticas,convicodeestaracimadalei,incapacidadededistinguiropblicodoprivado,eusodopoderpara
conseguirempregos,contratos,subsdioseoutrosfavoresparaenriquecimentoprprioedaparentela.

Mashoutroconhecidocasodevicequefoielevadoaocargodepresidente:ItamarFranco.Namanhde29dedezembrode1992,oSenado
sereuniuparajulgaroimpeachmentdopresidenteCollor.EraograndetestedaConstituiode1988:darsuporteaoprocessode
impedimentodoprimeiropresidenteeleitopelovotodiretodesde1961.Collorestavadesdesetembroafastadoprovisoriamentedogoverno
e,namanhdeseujulgamentopeloSenado,aindatentariaumaltimamanobra:renunciou.Asessolegislativafoiinterrompida,ovice
presidenteItamarFrancoassumiuemdefinitivoocargoe,nodiaseguinte,ossenadoresretomaramasesso.Por76votosatrs,o
impeachmentfoiaprovadoeCollorteveseusdireitospolticossuspensos,sendoimpedidodeexercerfunopblicaatofinaldoano2000.

CollorconvidaraItamarFrancoparacomporsuachapaporqueprecisavadosvotosdeMinas,osegundomaiorcolgioeleitoraldopas.J
Itamardeveteraceitadoporfaltadevotosedeoposeumandatodesenadorestavaporterminareelenohaviaconseguidorenovlo
emumanovaeleio.Ambosdivergiramdolanamentodacandidaturaatofinaldogoverno.Collordesdenhavadoseuvice,umpoltico
tradicional,devidaprovincianaepropensesnacionalistas.Itamar,porsuavez,erasabidamenteencrenqueiroeinstvel.Ademais,apesar
detersidogovernadordeMinas,continuavadesconhecidodamaioriadapopulao.Surpreendeutodomundo.Itamarassumiua
presidnciadaRepblicacomoPIBemqueda,odesempregochegandoa15%dapopulaoeconomicamenteativasnaregio
metropolitanadeSoPauloeainflaoqueCollorprometeraderrubarseencontravaacimadopatamarde20%aoms.Fezentoalianas,e
fezsenocargo.

SenoocasodecontarahistriadoBrasilsapartirdodestinodeseusvices,valeapenaprestarmuitaatenonelesaomenosnahora
de,nofuturo,votar.Elespodemdesempatarqualquerpartida.Desdequevoltamosanossoprocessodemocrtico,apsosanosdeditadura,
vimosdoisvicesassumiremapresidnciaeestamosprontospararecepcionarmaisum.MichelTemero24vicepresidentequeoBrasil
conheceu.Assumiuafunopelaprimeiravezem2011efoireconduzidoem2015.Eletem,pois,carreiraeexperincianoposto,mastem
fomeparamuitomais.Pareceacharmelhorpassardeviceapresidente,doquecorrernumprocessoeleitoralcomolderdechapa.

Nsbrasileirosporvezesparecemosobservaropascomoturistasdanossaprpriarealidade.Eessaahistriadenossomomento
presente.AnoserqueacreditemosemPapaiNoel,cegonhacomcestonobico,oumilagrevindodocu,daquiapoucoveremosumnovo
viceseraladoapresidente.Essaumaverdadeirasinadosvices.Dizoprovrbioqueomilagreumefeitosemcausa.Pelojeito,vamos
aoefeitolamentandoascausas.

LiliaMoritzSchwarczprofessoradaUSPeGlobalScholaremPrinceton.autora,entreoutros,deOespetculodasraas",As
barbasdoimperador",OsoldoBrasil"eBrasil:umabiografia.Foicuradoradeumasriedeexposiesdentreasquais:Umolhar
sobreoBrasileHistriasMestias.AtualmentecuradoraadjuntadoMasp.

PB P PB XV PM P X.

(P://.XJ.M.B//)

. BM (P://.XJ.M.B///-.-BM) P
(p://.xj.m.b//2017/P-%3%3-%3%B3)

(https://www.nexojornal.com.br/colunistas/author/Denis
R. (P://.XJ.M.B///-) Q, fm
Burgierman) (p://.xj.m.b//2017/Q-fm---)

(https://www.nexojornal.com.br/colunistas/author/Lilia
Schwarcz) . BM (P://.XJ.M.B///-.-BM) mq q mv B
(p://.xj.m.b//2017/-m%3%1q-q-mv--B)

(https://www.nexojornal.com.br/colunistas/author/Denis
R. MB (P://.XJ.M.B///MB-) V p,
Burgierman) p? (p://.xj.m.b//2017/%2%80%98V%2%80%99-
p%3%-----p)
(https://www.nexojornal.com.br/colunistas/author/Humberto
Laudares) M (P://.XJ.M.B///M-%3%1) b
(p://.xj.m.b//2017/b-%3%3-----
)
(https://www.nexojornal.com.br/colunistas/author/Yasmin
Thayn%C3%A1)

Вам также может понравиться