Hình Tượng Đất Nước Trong Thơ Kháng Chiến Chống Mỹ

Hnh tng t nc trong th khng chin chng M
PHN I: M U
^^
I. L do chn ti
Lng yu nc vn l truyn thng tinh thn tt p bao i ca dn tc
Vit Nam. Ni nh ch tch H Ch Minh: l th ca qu, by lu nay phi
ct giu kn o trong rng, trong hm nay nh cch mng c em ra trng
by trong t knh, trong bnh pha l . [ 5 . 152 ]
K tha truyn thng yu nc ca dn tc, nhiu th h ngi cm bt
lun hng v qu hng, t nc. V th khi t nc c gic ngoi xm, h
hng hi ln ng tham gia vo cng cuc u tranh chung, gii phng
dn tc. L chin s ng thi cng l thi s, cc nh th quan nim rng: th ca
l phi phc v cch mng, phc v l tng ca ng. Cho nn mi s kin,
mi vn ln nh ca i sng cch mng, thng qua tri tim nhy cm ca cc
nh th u tr thnh ti v khi ngun cm hng sng tc. Nhng trang th
thi chng M lm tri dy trong chng ta nhng cm xc t ho v T quc
v nhn dn anh hng, cng thm mn phc nhng con ngi qu cm khng tic
xng mu hy sinh thn mnh cho T quc c hi sinh.
Th ca thi k khng chin chng M khc ho c nhiu hnh tng ni
bt nh: hnh tng lnh t, hnh tng ngi chin s, hnh tng nhn dn
Trong , hnh tng t nc l mt hnh tng p c xy thnh cng
vo loi bc nht [ 19 . 96]. Nh vy c th khng nh: hnh tng t nc
trong th ca khng chin chng M gi mt v tr, vai tr ng k v mang v
p ring ca n, c xy dng trn c s k tha v pht trin c tnh bin
chng ca th ca truyn thng dn tc. Tuy nhin qua cc cng trnh nghin cu
v vn hc thi k chng M, hnh tng t nc ch mi c cp n ch
cha tr thnh i tng nghin cu chuyn bit.
ti ny c thc hin xut pht t yu cu b sung ngun t liu cn
kh tn mn v hn ch v th ca khng chin chng M ni chung v hnh
tng t nc ni ring. C th ni so vi s lng tc phm, tuyn tp th ra
i kh s th t liu ph bnh nghin cu v n qu t i, khng tng xng,
cha p ng c yu cu nghin cu, ging dy v hc tp. Vic nghin cu
hnh tng t nc trong th ca thi k khng chin chng M khng ch cung
cp thm vn t liu cn thit cho ti v cc gio vin Ng vn khc trong qu
trnh ging dy m cn gip ti khm ph ra ci hay ci p ca hnh tng vn
hc, hiu bit su sc hn v t nc v con ngi Vit Nam trong nhng nm
au thng m rt i ho hng. Qua s gip ngi c bi dng tnh yu
qu hng t nc, lng t ho dn tc thm su sc. V mi th h thanh nin
hm nay s bc tip con ng m cha ng i, l con ng xy dng v
bo v T quc.
Trn Th Thanh Tuyn 1

II. Lch s vn nghin cu

T trc n nay c nhiu cng trnh nghin cu v th ca thi k khng
chin chng M, tuy nhin mi cng trnh li nghin cu mt vn khc nhau.
cp n hnh tng t nc, ta thy c nhng cng trnh ng lu sau:
1. Bn sc dn tc trong th ca Vit Nam hin i (1945 - 1975) -
Nguyn Duy Bc - NXB Vn ha dn tc H Ni - 1998 : sch tp trung miu
t hnh tng T quc qua cc biu trng, m tp c lp li v cc hnh nh
tng trng khc va c tnh cht truyn thng va c tnh cch tn, i mi.
l cc biu trng v T quc trong ci nhn sinh thi - nhn vn, trong chiu su
vn ha lch s v trong hnh nh nhn dn.
Tng kt, h thng ha cc biu trng ca hnh tng T quc trong tc
phm ny, ta thy trong tm thc ngi Vit Nam, T quc l mi trng sinh
thi ca con ngi xt c trong ngha x hi ln ngha thin nhin. T quc,
trc ht l lng qu, mi r, cnh ng, bn sng, ly tre, rng ra l dng sng,
bu tri, t nc, l con ng ni cc vng qu, su hn, T quc l mi
trng vn ha, l lch s, nhn dn, con ngi.
Qua y, hnh tng T quc c th hin mang nhiu sng to mi. Tuy
nhin yu t truyn thng vn ng vai tr ch yu trong vic sng to hnh
tng T quc ca cc nh th, vi nhng sc thi v din mo quen thuc. c
bit trong tc phm ny, hnh tng T quc c khm ph t cc tc phm th
ca c hai thi k khng chin chng Php v chng M.
2. Ci p trong th khng chin Vit Nam 1945 - 1975 - V Duy Thng
- NXB gio dc - 1998. Tc gi cung cp cho ngi c mt ci nhn khi qut
v nhng biu hin ca hnh tng t nc trong th khng chin. ng thi,
tc gi cng s dng nhng dn chng c th trong mt s tc phm th ca cc
nh th tiu biu nh: T Hu, Xun Diu, Ch Lan Vin, Nguyn Hng,
Nguyn Khoa im dn chng, minh ha cho cc nhn nh ca mnh.
Nhng nhng nhn nh ca tc gi mang tnh khi qut cho c dng th khng
chin ch khng ring cho th khng chin chng M.
3. Lch s vn hc Vit Nam tp 3 - Nguyn ng Mnh (ch bin) -
NXB i hc S phm - 2002. Tc phm c ni n hnh nh t nc trong th
khng chin chng M nhng ch cp thong qua. Bi mc ch ca tc gi
khi vit cun gio trnh ny nhm khi qut c im ca vn hc, da trn s
hnh thnh cc th loi. Qua thnh tu, ng gp ca mt s cy bt tiu biu, t
mang n cho ngi c mt ci nhn ton cnh v din mo v quy lut pht
trin ca nn vn hc Vit Nam hin i.
4. Hnh tng t nc trong th ca khng chin ca T Hu - kha
lun tt nghip ca sinh vin Hunh Ngc Nguyn Hng - Lp DH2C1 - thc
hin nm 2005.
Kho lun i su nghin cu, phn tch cc tc phm th tiu biu trong
5 tp th ca T Hu: T y, Vit Bc, Gi lng, Ra trn, Mu v hoa. ng thi
i chiu, so snh ni dung, ngh thut biu hin hnh tng t nc trong cc
Trn Th Thanh Tuyn 2

tc phm th ca mt s tc gi nh: Phan Bi Chu, Tn , Nguyn nh Thi,

Nguyn Khoa im, Nguyn Bao
Qua kho lun, hnh tng t nc hin ln mt cch sc nt, sinh ng
gip cho ngi c c ci nhn r, su sc hn v ni dung biu hin v ngh
thut xy dng hnh tng t nc trong th T Hu. Kho lun cng gp phn
khng nh ti nng, vai tr ca T Hu i vi s pht trin nn th ca cch
mng ca dn tc; gi tr ca th ng trong cuc khng chin chng Php v
chng M cng nh trong thi i ngy nay.
Mc d kho lun i su khm ph hnh tng t nc trong cc tc phm
th ca mt thi s tng c mnh danh l con chim u n ca th ca cch
mng Vit Nam nhng cha khi qut, nhn din y v c trng ca
hnh tng t nc trong th ca thi k ny.
Nhn chung, cc cng trnh nghin cu trn y tuy cha i su tm hiu
biu hin ca hnh tng t nc, nhng u l ngun ti liu tham kho b ch
v cn thit cho ti trong sut qu trnh thc hin lun kho lun ny.
III. Mc ch nghin cu
Vic nghin cu hnh tng t nc trong th khng chin chng M
nhm nhng mc ch sau :
1.Khm ph nhng biu hin v ni dung v ngh thut xy dng hnh
tng t nc. Qua khng nh nhng ng gp ca th ca thi k chng
M.
2. B sung kin thc v th khng chin chng M. Vn dng kt qu
nghin cu nhm phc v nhu cu hc tp v ging dy.
IV. i tng v phm vi nghin cu
1. i tng nghin cu: hnh tng t nc trong th khng chin chng
M
2. Phm vi nghin cu: Kho lun ch i su nghin cu, phn tch hnh
tng t nc trong mt s tc phm th tiu biu ca giai on ny.
V. Phng php nghin cu
Nhn chung, khi tin hnh nghin cu hnh tng t nc trong th khng
chin chng M ti s dng mt s phng php sau :
1. Phng php h thng t liu
Trn c s nhng ti liu thu thp c, tin hnh phn loi, sp xp nhng
tc phm th theo tng phm vi biu hin ca hnh tng t nc. La chn tc
gi, nhng bi, on th hay, ph hp lm dn chng cho nhng nhn nh
nghin cu.
Trn Th Thanh Tuyn 3

2. Phng php phn tch tng hp

Phn tch nhng cu th, on th ph hp lm ni bt nhng biu hin
ca hnh tng t nc, lm sng t nhng nhn nh nghin cu c trnh by
trong kho lun.
VI. Cu trc kho lun
Ngoi phn m u v phn kt lun, ni dung ca kha lun gm c 3 chng:
Chng I: Khi qut v din mo v c im th thi k khng chin
chng M
I. Din mo ca th ca Vit Nam thi k khng chin chng M
II. Nhng c im chnh ca th ca thi k khng chin chng M
1. Th ca tp trung phn nh hin thc cng cuc u tranh ca dn
tc
2. thc cng dn, s gn b ca nh th - ngi chin s vi nhn
dn, t nc
3. Khuynh hng s thi v cm hng lng mn.
Chng II : Hnh tng t nc trong th khng chin chng M
I. t nc vn l nhng g gn gi thn quen
1. t nc trong chiu su vn ho, lch s
2. t nc - lng qu hin ho, bnh d mn thng
II. t nc trong au thng mu la nhng rt i ho hng
1. Qun th giy xo qu hng
2. t nc vng ln qut khi, kin cng
III. t nc ti p
1. t nc p trong xy dng ch ngha x hi min Bc
2. t nc p trong chin u v chin thng
Chng III : Ngh thut xy dng hnh tng t nc
I. Th loi th
1. Th t do
2. Trng ca
II. Ngn ng th
1. S tip nhn cc yu t khu ng, yu t vn xui
2. Vn dng sng to cc bin php tu t
III. Hnh nh th
1. Hnh nh b m
Trn Th Thanh Tuyn 4

2. Hnh nh mn m
3. Hnh nh ngn n - ngn la
VII. ng gp ca kho lun
1. Kha lun gip cho ngi c c ci nhn h thng hn v ni dung biu
hin hnh tng t nc trong th ca thi k khng chin chng M.
2. Qua vic tm hiu ni dung kho lun, ngi c s bi dng tnh yu
qu hng t nc v lng t ho dn tc thm su sc. T c thc tu
dng bn thn, sng c ch cho gia nh v x hi xng ng vi truyn
thng ca cha ng. ng thi, kho lun cn gp phn khng nh vai tr to ln
ca th ca khng chin chng M trong s pht trin ca vn hc hin i ni
ring v nn vn ho dn tc ni chung.
3. Trong chng mc no , kho lun cng ng gp vo kho ti liu ca
t b mn phc v nhu cu nghin cu, ging dy, hc tp ca thy c v sinh
vin chuyn ngnh Ng vn.
Trn Th Thanh Tuyn 5

PHN II: NI DUNG

^^
CHNG I: KHI QUT V DIN MO V C IM
TH THI K KHNG CHIN CHNG M
I. Din mo ca th ca Vit Nam thi k khng chin chng

M
Ngy 5/8/1964, quc M tin hnh cho my bay nm bom B52, bn ph
min Bc nc ta. Cuc khng chin chng M m rng trn a bn c nc. C
dn tc bc vo cuc chin u gii phng min Nam, bo v min Bc, thng
nht t nc. Cuc khng chin chng M t nhn dn ta trc nhng th
thch v cng c lit, gay gt, i hi huy ng trit mi ngun lc tinh thn
v lc lng ca c dn tc.
Ch tch H Ch Minh tng ni: vn ha ngh thut cng l mt mt trn
v vn ngh s l nhng chin s trn mt trn y. Cho nn, vn hc trong thi
k ny phi tr thnh mt v kh tinh thn quan trng, phc v cho nhng mc
tiu cao c v sng cn ca dn tc. Nn vn hc cch mng qua hai mi nm
hnh thnh v pht trin nhanh chng nhp cuc, ng vo i ng chung ca
dn tc trong cuc ra qun v i. V hn bao gi ht cc nh vn, nh th cn
xc nh y l giai on th thch cao nht m mi ngi phi t vn mnh ln
trong sng to ngh thut. Nh th Ch Lan Vin hn rt tm c v v tr v t
th ca ngi cm bt lc by gi :
Vc nh th ng ngang tm chin ly
Bn nhng dng s ui xe tng ngoi ng v h trc thng ri.
(T quc bao gi p th ny chng - Ch Lan Vin)
Cc vn ngh s u c nhng chuyn i bm st cc trn a, cc vng
chin s c lit ngay trn min Bc, nhiu ngi c iu ng b sung cho lc
lng vn ngh gii phng min Nam. Nhiu ngi vit thc s va cm sng
va cm bt, khng t nh vn hy sinh chin trng trong t cch ca ngi
chin s. H hy sinh nhng hnh nh ca h s cn sng mi trong lng nhn dn,
h mt m nh vn sng, sng ho hng mi :
C nhng pht lm nn lch s
C ci cht ha thnh bt t
(Hy nh ly li ti - T Hu)
c trng ca vn hc l phn nh hin thc. Do , hin thc i sng
chng M vi tt c nhng nt khc nhau c th hin mt cch chn thc,
ng vi tm vc ln lao ca n trong vn hc. l yu cu, l i hi ca lch
s, thi i. Dn tc ta vn c truyn thng yu th nhng lch s th ca dn
Trn Th Thanh Tuyn 6

tc cha bao gi bit n mt thi k no m th li c mt cuc sng phong

ph v si ni n th [ 13 . 117 ] . Th c mt khp mi ni: trn chin ho
nh gic, trn ba l hnh qun ra trn, trn cc t bo, trong nhng m lin
hoan vn ngh. Trong vng 10 nm (1965 - 1975), din ra bn cuc thi th
trong khng kh sc si bom n nhng cng v cng no nhit bi nhng chin
cng vang di ca qun v dn ta c hai min Nam Bc. Th ca bm st
hin thc v phn nh trung thnh nhng s kin ln lao ca t nc, phn nh
s chin u dng cm ca qun i v nhn dn anh hng. Th ghi li c
nhiu hnh nh v t nc, con ngi trong nhng nm thng khng th no
qun.
Th ca thi k ny khng ngn ngi ct thnh li ku gi, khu hiu, mnh
lnh tin cng :
Gic M my n y, th ta tiu dit ngay
(Sao chin thng - Ch Lan Vin)
Anh ch em i! Hy ging sng ln cao cho xun 68
(Xun 68 - T Hu)
Trong th nhng nm u ca cuc khng chin chng M, ta thng gp
hnh nh con ng ra trn, nhng cuc ln ng vi kht vng chin u v
nim tin tng tt thng :
ng ra trn ma ny p lm
Trng Sn ng nh Trng Sn Ty
(Trng Sn ng Trng Sn Ty - Phm Tin Dut)
Cuc i tri mt mt ta
Li mn nh cng dn ra chin trng
Cuc chin tranh cng lan rng v quyt lit, th cng bm st hin thc
chin tranh, phn nh nhiu hnh nh c th chn thc v sinh ng. Khng ch
bm st hin thc, cuc chin u qua nhng hnh nh, chi tit c th nh nu
trn, th chng M cn kp thi ghi nhn nhng s kin ln, nhng vn h
trng trong i sng chnh tr, t tng. Theo hng , th ca thi k ny giu
tnh thi s v m cht chnh lun. Cc nh th T Hu, Ch Lan Vin, Xun
Diu, Huy Cn, T Hanh u chuyn mch theo hng th chnh lun, khuynh
hng y cng chi phi c lp nh th tr c sinh ra v ln ln di mi
trng X hi ch ngha nh: Bng Vit, Phm Tin Dut, L Anh Xun, Thanh
ThoNhn vo din mo chung ca th ca thi k ny, ta thy r mt iu l
cha bao gi dn tc ta c mt i ng nh th v ngi lm th ng o, sung
sc n nh vy.
Tuy s ng gp ca cc th h nh th cha tht ng u nhng mi th
h u c mt mnh v c im ring khng th thay th c. H u c
thc rt ngn khong cch gia th v cuc sng, nng mnh ln ngang tm thi
i th ca mnh c kh nng bao qut hin thc, xy dng nhng hnh tng,
Trn Th Thanh Tuyn 7

biu hin nhng tnh cm ln ca thi chng M. Vit v ti chin tranh cch
mng, h thng suy nghim v t nc v dn tc anh hng. T quc thng
c khm ph, nhn nhn trong chiu su lch s bn nghn nm ca dn tc.
Cuc chin u vi mt k th hng mnh v tn bo nht ca thi i i hi
dn tc khng ch pht huy sc mnh ca hin ti m cn bit khi dy sc mnh
ca qu kh, lch s :
Nh Thch Sanh ca th k hai mi
Mt cy n, mt mi chng cng tin cng gic M
(Bi ca xun 68 - T Hu)
Cc nh th cn hng ti vic khm ph T quc v dn tc trong b rng
ca khng gian, trong mi lin h vi thi i, vi cc dn tc b bn nm chu :
i trc thi gian, nh thc bui bnh minh
Thc thi i tin nhanh ln mt bc
Ta ng trung tm ca phong tro chng M
Nhn bn phng vy gi c loi ngi
(Quyt thng - Sng Hng)
Ta v ta ba chc triu ngi
Cng v ba ngn triu trn i
(Min Nam - T Hu)
Th ca h mang tnh trit l, lun bn v thi cuc chnh tr v th tht bi
tt yu ca k th, cp n cc s kin, cc vn nng bng ca cuc chin
u phn tch, tm ra cu tr li, em n cho ngi c mt cch nhn cch
hiu. Th ca h phn nh c s phn, vn mnh chung ca cng ng, dn
tc, tuy nhin, h vn cha p ng y nhu cu, nhn thc v tnh cm ca
ngi c. S xut hin ca lp nh th tr em n cho th hin i Vit
Nam mt ting ni mi, ti tr, kho khon: Ting ni ca mt th h sinh ra v
ln ln trong ci ni ca cch mng. Ting ni ca nhng ngi trc tip xung
kch trn mt trn chng qun th. Ting ni ca h thc s p ng c
yu cu ca thi i, ca nn th chng M. [ 3 . 75 ]
Th ca nhng nm khng chin chng M va k tha nhng thnh tu
xut sc ca chng ng th cch mng k t sau cch mng thng tm nm
1945 va c nhng c im ring.
II. Nhng c im chnh ca th ca thi k khng chin
chng M
1. Th ca tp trung phn nh hin thc cng cuc u tranh ca dn
tc
Hin thc cch mng l ngun sng to v tn i vi th ca. Thc t cch
mng em cuc sng vi ton b s phong ph, a dng ca n vo lm giu
Trn Th Thanh Tuyn 8

cho th. Khc vi nhng sng tc th ca thi k trc cch mng - nhng bi th
c tnh cht thot ly, xa thc t, nhng sng tc th sau cch mng trc tip
cp nhng vn nng hi ca cuc chin u bo v T quc v xy dng ch
ngha x hi.
Cuc khng chin chng M cu nc mang ngha v tm vc ca thi
i. Hin thc i sng chin tranh hn bao gi ht lp lnh cht th. V cng
hn bao gi ht hin thc chin tranh trn vo th mt cch t t nhng s kin
lch s to ln, nhng th thch ca i sng chin trng, pht gip mt trong
chin u, nhng tn tht au thng, nhng k tch anh hng n nhng chi tit
ht sc bnh thng ca cuc sng. Cc nh th hu ht l nhng chin s i vo
cuc chin tranh, gia cuc chin tranh, trc tip tham gia chin u, gip mt
vi k th. Cho nn hn ai ht, h hiu rt r hin thc cuc u tranh ca dn
tc. Ho trong khng kh ca thi i chng M, trong sc sng mnh lit ca
dn tc, cc nh th cm nhn su sc hi th cng nh nim vui, ni bun
ca nhn dn. Nh th Nguyn Khoa im ni h th h mnh bao cm nhn
v s k v ca dn tc - thi i - lch s :
Trong chin tranh ny c ai ni gim ta
Nhng k diu ca mt ma nc ln.
Phn nh hin thc khng c ngha l sao chp, m phng, chp nh mt
cch my mc m nh th phi la chn s kin, chi tit em vo th, t
nm bt c ci ct li ca cc vn trong cuc sng. Cc nh th a vo
th nhng chi tit bnh thng v nhng chi tit ni v ci d di, c lit ca
cuc chin u chng M; ng thi qua , cc nh th cn khc ho c v
p tm hn ca con ngi Vit Nam d trong kh khn, nguy him vn tin
tng, lc quan, yu thng m bc nhau trng ch ngy t nc ton
thng. Mi tc gi khai thc mt kha cnh khc nhau ca cuc sng, nhng
nhn chung, h nhn ra cht th n giu trong nhng chi tit rm rp ca
cuc sng trong nhng thng ngy c lit ca cuc chin tranh. [ 3. 31]
2. thc cng dn, s gn b ca nh th - ngi chin s vi nhn
dn, t nc
M tn cng min Bc chm n tnh cm su xa v thing ling ca
mi ngi Vit Nam, lm bng dy sc mnh ln lao ca lng yu nc, tinh
thn dn tc, ch c lp t do. Nhng tnh cm ln y tr thnh ngun
mch cho cm hng thi ca. Cc nh th tm thi b mt s ti v cm hng v
i sng thng ngy trong ho bnh, hay nhng vn ring t tp trung
ngi bt ca mnh vo ch chng M cu nc.
Th ca giai on ny gn b mt thit vi vn mnh ca dn tc v tr
thnh mt b phn khng th tch ri ca s nghip u tranh y. N hng vo
phc v cho nhng nhim v chnh tr, theo st cc din bin ca cuc khng
chin, ca ngi ch ngha anh hng cch mng v nhng tm gng tiu biu cho
cuc chin u c hai min Nam Bc.
Trn Th Thanh Tuyn 9

Cuc chin tranh chng M cu nc t ra cho ngi cm bt nhng

nhim v mi cao qu: phi l ngi xy dng pho i tm hn nhn dn, phi
ch rn luyn thng xuyn nng cao cht lng tc phm, phi nu ln vn
ca thi i, hng mi tnh cm vo s nghip chung ca ton dn tc, phi c
sc khi qut cao, giu nhng hnh nh c th sinh ng ca cuc i y cht
anh hng ca, lc quan v tr tnh, lm sng t nhng mc ch cao qu ca cuc
chin u, phi tc ng vo tnh cm nng cao nng lc v ch bt khut
ginh chin thng. Nhn nhim v l ngi pht ngn cho thi i, vi hai v kh
trong tay: cy sng v cy bt, i ng y ra qun vi mt kh th sc si trn tr
cm xc. H lm trn trch nhim ca mnh qua nhng tc phm chi ngi ch
ngha anh hng cch mng. Bng ting ni chung ca cng ng, h dng cc
phng tin pht ngn cho ch, kht vng, tnh cm chung rng ln v thng
nht ca ton dn tc.
Nh vy, vi thc cng dn v tinh thn ca ngi chin s, cc nh th
hng hi v t nguyn em ngh thut phc v cch mng trn mt trn vn
ho t tng. ng thi, h cn ho mnh vi qun chng nhn dn, bm st
nhng ni mi nhn ca cuc u tranh. Thi khng chin chng Php nhiu vn
ngh s u qun, i chin dch, thi khng chin chng M, nhiu vn ngh s
i vo tuyn la, vo chin trng min Nam. Xun Diu ni ln s gn b
ca nh th vi nhn dn mnh nh sau :
Ti cng xng tht vi nhn dn ca ti
Cng m hi cng si git mu
Ti sng vi cuc i chin u
Ca triu ngi yu du gian lao
(Nhng m hnh qun - Xun Diu)
3. Khuynh hng s thi v cm hng lng mn
Trong giai on 1954 - 1975, vn mnh T quc ng trc nhng th
thch gay gt, c dn tc mun ngi nh mt st cnh trong cuc chin u v
l tng chung l c lp dn tc v thng nht T quc. Nn th ca ca giai
on lch s ny khng th l ting ni ca nhng s phn c nhn m phi l
ting ni ca c cng ng dn tc v nhn dn. Hin thc phn nh trong th l
hin thc lch s dn tc, nhn vt tr tnh tiu biu l ngi anh hng i din
cho sc mnh v phm cht ca dn tc, giai cp, cho thi i v nh th cng l
ngi pht ngn cho t tng, lp trng, tnh cm, quan nim ca cng ng,
nhn danh cng ng m ca ngi v ln n, ku gi v c v. l mt nn th
ca theo khuynh hng s thi, n tip cn v phn nh thc ti t quan im s
thi, cn o mi gi tr - k c cc gi tr thm m - t nhng tiu ch v li ch
ca c cng ng. Khuynh hng s thi hnh thnh t nhng bc khi u
ca nn vn hc mi ngay sau cch mng thng tm, nhng t nhng nm cui
ca cuc khng chin chng Php v nht l trong th thi k chng M, khuynh
hng y cng pht trin mnh m.
Trn Th Thanh Tuyn 10

Bn cnh khuynh hng s thi, th ca thi k ny cn mang m cm hng

lng mn. Do khuynh hng v cm hng y m xu hng vn ng ca t
tng v cm xc trong th ca thi k khng chin chng M thng l t hin
ti vn ti tng lai, trong chin u gian kh vn lun tin vo thng li, ni
n kh khn thiu thn l ca ngi phm cht cao p v ngha tnh thm
thit, ni n hy sinh l khng nh s trng tn, bt dit ca nhng ngi
anh hng cn mi vi t nc v s nghip cch mng.

CHNG II : HNH TNG T NC TRONG TH

KHNG CHIN CHNG M
Tnh yu qu hng, t nc lun l ngun cm hng v tn cho vn hc

dn tc bao i. N tng xut hin sm v in m du n trong th ca nhiu nh
th yu nc nh: L Thng Kit, Trn Quc Tun, Nguyn Tri, Trng Hn
Siu, Nguyn nh Chiu, Bi Hu Ngha n u th k hai mi, hnh
tng t nc c t ln hng u trong th ca nhiu s phu, ni bt l nh
ch s Phan bi Chu. Tuy nhin hnh tng t nc lc by gi trong th Phan
bi Chu t nhiu cn mang tnh tru tng, c l: bi hn nc cha c thc
tnh, nn lng dn cn phn tn, cha ng tm cng tut gm ra. Cn nh
thc hn quc dn cng chung tay cu nc :
Hn m mn, tnh cha, cha tnh
Anh em ta phi tnh sao y
( tnh quc dn ca - Phan Bi Chu)
n thi k cao tro X Vit - Ngh Tnh, th ca cch mng t vn gii
phng t nc nh mt nhim v cp thit. Cng vi th ca X Vit - Ngh
Tnh, dng th yu nc cch mng c lu hnh b mt vi cc tc gi tiu
biu nh: H Ch Minh, T Hu, Xun Thu H t vn nc gn lin vi s
nghip cch mng, u tranh gii phng nhn dn thot khi p bc, bc lt, xy
dng ch mi.
Sau Phan Bi Chu, trong cc tc phm thuc b phn vn hc hp php,
hnh tng T quc tha tht dn. Gn na th k, hnh tng T quc hin
ln trong th qua cch ni bng gi, xa xi, vi nhng biu tng hai mt non -
nc, nc - non, sng ni hay li th Hnh nh T quc xut hin thp
thong trong th Tn . Nhng vi t tng thot ly, ym th ca nh th, hnh
nh T quc lc ny c khi ch cn l bc d rch :
N bc d th ng coi
Sng sng ni ni kho bia ci
Bit bao lc mi cng vn v
Sao n by gi rch t ti
y trc ng cha mua li
M sau con chu ly lm chi
Thi thi c trch chi on tr
Thi ri ta s liu bi
(Bc d rch - Tn )

Phi n vi cch mng, trc tip tham gia vo cuc u tranh gi nc ca

nhn dn, cc cy bt th v sau mi c c nim t ho v t nc tt c
cc gc cnh ca n, v ct ln li th ca ngi thit tha, say m t nc mnh.
C th ni hnh tng t nc xut hin trong th khng chin thot
khi nhng in c, c l mang tnh khun so. Gi y, cc nh th khng
phi vay mn nhng s tch anh hng, nhng con ngi anh hng trong cc
sch v nc ngoi nh Ct i Ng Lang, ng Ngt Ngi, Lu Cng hay s
vn minh ca nc Nht nh trong th Phan Bi Chu, Phan Chu Trinh so
snh vi con ngi, t nc Vit Nam na. Nhng t ng mang tnh cht tru
tng cng khng cn. C th thy hnh tng t nc l hnh tng p ,
c xy dng thnh cng vo loi bc nht trong th khng chin. Cha bao
gi ch ngha yu nc li ho quyn ci ti v ci ta, l tr v tnh cm, l
tng v hin thc ct ln ting th trong sng, sng khoi nh giai on ny
[ 19 . 96 ] . Nhn chung hnh tng t nc trong th khng chin chng M
c cc nh th cm nghim v khm ph ch yu qua nhng biu hin sau
y:
I. t nc vn l nhng g gn gi thn quen
Trong th khng chin chng M giai on 1954 - 1975, t nc khng
cn l mt khi nim m h, xa xi na, n tr nn gn gi, m p gn lin
vi tm lng yu qu hng thit tha ca mi ngi. Tnh yu t nc vn lun
l mch cm hng tinh khi, trong sut v ro rc trong tm hn cc nh th thi
chng M. Mi nh th c nhiu cch gi tn t nc: giang sn, sng ni,
nc non, nc Vit, dn tc, tri Nam nhng tt c ch l mt - T quc Vit
Nam thn yu.
1. t nc trong chiu su vn ha, lch s
Trong bi th t Nc trch trng ca Mt ng kht vng, cm ngh v
s hnh thnh ca t nuc, nh th Nguyn Khoa im khng minh chng
bng s liu m bng nhng g gn gi v thn thit vi mi ngi Vit Nam.
l truyn thng, l qu kh, l s k tha vn ho v c lch s dng nc, gi
nc ca cha ng :
Khi ta ln ln t nc c ri
t nc c trong nhng ci ngy xa ngy xa m thng hay k
t nc bt u vi ming tru by gi b n
t nc ln ln khi dn mnh bit trng tre m nh gic
ip ng t nc vng ln nh khc nhc thing ling gi nh v t
nc c chiu su qu kh bn ngn nm vi nhiu kho tng vn ho dn gian c
xa giu mu sc, m iu. ng thi thy c t nc chng ta tn ti t
lu i, gn lin vi sinh hot vn ho, i sng tm hn ca nhn dn. V c
c t nc nh hm nay, mi ngi hn phi gn gi, n lc xy dng ht
mnh. Bn cnh nh th cn nhn mnh n sc lao ng ca nhn dn lm

nn cuc sng, t vic xy dng nh ca n sn xut lm ra ht go, cng bao

ca ci vt cht :
Ci ko ci ct thnh tn
Ht go phi mt nng hai sng xay, gi, gin, sng
t nc c t ngy .
Nh th tip tc mch cm hng v t nc, bng s suy nghim v miu
t T quc qua thi gian ng ng v khng gian mnh mng va chn thc
va phng pht khng kh huyn thoi. T khng gian v thi gian trong cc
truyn thuyt v ci ngun t nc, dn tc: t l ni chim v. Nc l ni
rng . Lc Long Qun v u C. ra ng bo ta trong bc trngn
khng gian v thi gian gn gi ca cuc sng hng ngy: t l ni anh n
trng. Nc l ni em tm . V t nc ngy cng thn thuc hn khi n tn
ti ngay trong mu tht con ngi :
Trong anh v em hm nay
u c mt phn t nc
V th, trch nhim, bn phn i vi t nc khng phi l ci g khc m
l trch nhim i vi chnh bn thn mnh :
Em i em t nc l mu xng ca mnh
Phi bit gn b v san s
Phi bit ho thn cho dng hnh x s
Lm nn t nc mun i
T quc c nh th Nguyn Khoa im quan nim v miu t nh
mt c th ton vn. l nt c sc, mi m cha tng c trong cm quan v
T quc ca dn tc ta. kha cnh ny, cc nh th khc cng gp g vi
Nguyn Khoa im trong xy dng hnh tng th :
Ai v , ni vi ng bo ng ch
Ni vi na - Vit Nam yu qu
Rng: nc ta l ca chng ta
Nc Vit Nam dn ch cng ho
Chng ta, con mt cha, nh mt nc
Tht vi xng tim c dnh lin
(Ta i ti - T Hu)
i Vit Nam! Yu sut mt i
Nay mi c m Ngi trn vn, Ngi i
(Vui th hm nay - T Hu)

Cn b khng ri xm
Nu ly nm qu hng
(Nhng ng ch trung kin - Thanh Hi)
Chng mun x bn ta lm hai na T quc
X thn th ta thnh mu tht hai min
(ng qun - Ch Lan Vin)
i T quc ta yu nh mu tht
Nh m cha ta, nh v nh chng
i T quc nu cn ta cht
Cho mi ngi nh ngn ni con sng
(Sao chin thng - Ch Lan Vin)
Tht xng, tim c, mu tht, nm rut vn l nhng b phn to thnh
c th con ngi nay c cc nh th miu t nh nhng b phn ca sinh th
T quc, iu chng t nim v t nc, t ai ca qu hng tr nn ht
sc thing ling, thit ct i vi mi ngi. Cho nn trong thi k vn hc ny,
nhng g thuc v ci ti ring thng b xem l nh mn, tm thng. Con
ngi lun ng trc nhng vn c tm c lch s: T quc cn hay mt, c
lp t do hay n l? Cu hi y khin mi cng dn bit t trng u phi gc li
li ch c nhn, quyt hy sinh tt c, k c tnh mng mnh bo v qu hng,
t nc.
Vit v t nc, Ch Lan Vin cn c nhng pht hin mi. l s pht
hin hnh tng t nc trong chiu su vn ho lch s. Trong th Ch Lan
Vin, chng ta thy Vit Nam l mt t nc anh hng nhng ng thi cng l
mt t nc vn ho. Khi suy ngh v lch s dn tc, nh th nhn thy nhng
gi pht ho sng, rng r nht cng l lc bng n v vn ho ngh thut :
Khi Nguyn Tri lm th v nh gic
Nguyn Du vit Kiu t nc ho thnh vn
Trong gi pht xung trn ca c nc nh M, gia au thng, bom n,
Ch Lan Vin vn nhn ra ci du dng, m ca tm hn v cnh sc Vit Nam
n cha chiu su ca vn ho dn tc. y l nhng cm nhn tinh t, thm tha
v T quc :
Ta yu Vit Nam p, Vit Nam th, bt ngt cu kiu, b tre, mi
r
Mi nh cong nh bn tay em gi gia m cho
Cnh c Vit Nam trong hi mt xm xoan, c l
Ci n hu nhn tnh trong nt chm cha keo
(Thi s h 72 - bnh lun - Ch Lan Vin )

Vi Ch Lan Vin gng mt T quc Vit Nam qua la n l gng mt

lc quan trong sng. Nh th tm thy ci ngun bn vng ca tinh thn dn
tc trong nhng biu hin sinh ng ca i sng vn ho tinh thn :
Vnh vch vng trng nghn nm vn l gng mt Vit Nam ci
Mt tc ng h khoan bn ma trong sut
Mt ch Tu, tiu lm, hng da, h gy reo vui
Phng tn la ln tri xanh bt ngn n bu than vn nm xa
Ting h i cc bn hoang thnh khu lnh in Bin, p Bc
Ngi sao lu lc c n ho nn v sao chi li trn c.
(Suy ngh 1966 - Ch Lan Vin)
Cuc tng tin cng v ni dy ma xun nm 1975 kt thc v vang ba
mi nm chin tranh gii phng, Ch Lan Vin trong bi th Ngy v i
tng kt nhiu phng din ca cuc chin u. Trong khng nh truyn
thng vn ho l mt trong nhng ci ngun quan trng nht gp phn lm nn
chin thng, lm nn gng mt Vit Nam :
Ta ra i t nn vn minh trn lu vc sng Hng
C dn tc bay theo hnh chim Lc
Nhng cho n hm nay mi thc ging mt tri ta trn nhng trng
ng.
(Ngy v i - Ch Lan Vin)
Tm hn th cn rt tr ca Trn ng Khoa cng cha ng nhng xc
cm su xa v vn ho dn tc khi nh th khc ho hnh tng t nc qua
biu tng ting n bu :
Nhng dy n bu
Li rung ln nhng m thanh v con ngi v mt t
Ting n tnh my ngn nm trc
Ting n bu, ting n bu
Ngn nga trong m trng
Gia hai ma la
Dy n tng khng bn tay ch na
M cng trong khng gian
T rung ln ngn i sc mnh Vit Nam.
(Ting n bu v m trng - Trn ng Khoa)
C th ni ting n bu ca Trn ng Khoa l mt biu tng su sc v
T quc v con ngi Vit Nam: n ngha, n tnh, thu chung, son st, mm
mi, thm su.

Cc nh th thi k khng chin chng M vit v t nc khng ch bng

tnh yu tha thit, chn thnh m cn v nim t ho v mt t nc bn nghn
nm vn hin; v nhng truyn thng vn ha to nn bn sc ring ca dn
tc Vit Nam; v nhng trang s v vang ca cha ng ta trong qu trnh dng
nc v gi nc. cng l c s chng ta c ci nhn su sc, y hn
v hnh tng t nc trong th khng chin chng M.
2. t nc - lng qu hin ha, bnh d mn thng
Bng s cm nhn tinh t ca tr th, Trn ng Khoa nhn, ngh v
a vo th nhng hnh nh ht sc quen thuc ca lng qu Vit Nam. Ny l
mt mnh vn h h n nhn cn ma vi v s nhng tre, bi, da, ma,
ngn mng ti, c g(Ma). y l n g con ang lip chip kim mi trong
vn. Kia l m trng sng vi nhng cy cau, cy chui im lm (Trng sng
sn nh em). No l mt bui hi tru m (nh thc tru). Mt ting g gy
nh thc vn vt ( o). Mt sm heo may v, hoa cau rng y vi nc
(Hoa cau), ri nhng chiu chn tru, th diu (Th diu). Mt bui bt c ngoi
ng la (Em k chuyn ny), mt bui bnh minh bn rn ca nh nng (Bui
sng nh em). V cng vic hng ngy ca nhng a tr nng thn (Khi m
vng nh). c bit Trn ng Khoa ni nhiu n cnh ng lng Trc Tr qu
nh, ni cha m v b con lng xm ngy ngy git m hi lm nn ht
go Ht go lng ta - Gi ra tin tuyn - Gi v phng xa. Ht go
ngm bao m hi cng sc, gi bao ma nng, bo bng, tm qua bao khi la
chin tranh gp phn nui cc anh b i nh thng gic M.
c nhng bi th vit v qu hng ca Trn ng Khoa, ngi ta nh
cm nhn c s phng khong, ngy ngt, trong lnh ca hng ng, gi ni.
Ch b Khoa lt t c ci hng v, ci thn thi, ci hn qu Vit Nam
phng pht trong nhng hnh nh rt bnh thng, quen thuc, qua ci trit l ca
nh th :
Mi gianh i hi mi gianh
Ngm bao nhiu nng m thnh qu hng
T chiu su ni tm, t s cm nhn tinh t kt hp ti nng vn dng
ngn ng lt t mi giao ho gia con ngi vi thin nhin, Trn ng Khoa
bc l mt tnh yu qu hng su sc v truyn cho ngi c c tnh yu y :
Tri t m nay
Nh chim mi ht
Nh ru mi ct
Nh mt mi ng
i trong ngo ngt
Nim vui gieo trng
Tht da ta cng

To hi rung ng
(Hng ng - Trn ng Khoa)
Ngh v t nc mnh sinh ra v ln ln, Bng Vit lun c nhng li
th m p tin yu. Trong th ng, cnh vt qu hng, t nc hin ln ti p
qua nhng chi tit rt bnh thng :
Ti i trong sc thm tri xanh
Cy c u a mt dng vui thm
c cy c bng lm sao ni c
i nhng i ch ang ln xanh mt
M n a rng rn ui theo nhau
Hoa tm ngt trong nng chiu hnh phc
Nhng nng khoai bng tr ni vui u.
(Li cho t Vit Nam 1966 - Bng Vit)
Th ca ng l ting ni tm tnh a ta v vi nhng k nim tui th: mt
bp la p iu nng m, mt chm hoa go ti, mt ting tu h, mt xm
ven i, hay mt cnh hoa bm bp cng gi nh xa xi :
Hoa bm i hoa bm!
Vn trn trn, n s mu tm th!
Nh c vng m lng ta th th
C nt g vn quyn r nh xa.
(T gi tui th - Bng Vit)
Ci p chnh l trong lng ngi v vi tnh yu qu hng su m nn
trong con mt nh th ci g ca qu hng cng p, cng xinh c.
Khi i xa, ai cng nh v qu hng nhng mi ngi s nh mt cch
khc nhau. Vit v qu hng, Nguyn Trng nh chn bt nc vi n s
nh mt th phong v m thm nht. Nh bt nc vi cng l nh hnh bng
m gi, nh nhng cu chuyn dn d ca lng, v khng th thiu c ni tm
hn ti tr ca anh: bng hnh mt c lng ging cng la. Vi ngn y th, qu
tht hn qu Vit Nam hin ln khng th no trn ln c. V cng l
ci l do khin anh nh v qu hng :
m rng gi i nghe ma ri
Mt mnh o ti che chng kn ngi
Nc chy qua mi hp tng git nh
Bng nh m khi ngi bn m gi
Nc vi c nng ngt ngo chuyn c
(Nc vi qu hng - Nguyn Trng nh)

Ngi lnh tr ang i qua rng gi nhng nm thng chin tranh, nc

ma rng lnh but trn mi khin anh thm v nh n bt nc vi rt ra t
m gi. Mt ni nh hon ton hp l. Chng ta bit ngi lnh ny cn tr lm,
bi ni nh u tin ca anh l hng v m. Chng ta cng thy hn qu trong
anh tht l dung d, ch mt khonh khc y thi, ni nh ca anh trn vn:
M ngi bn m gi - Nc vi c nng - Ngt ngo chuyn c.
V nh vy, v nc vi thm m tm tnh ca anh lnh tr. bao
ngi bng bt nc qu king y trn tay, m u phi ai cng thy s ngt
ngo ca n :
Thng nm ti cnh ch cn thy n,
N chn vng m ly vo rm
Ht kh rn trong nng nh xn xao.
Ri nhng ngy ngu trn chum nc gc cau,
Nhng thng rt tri rm lm ng,
Bc m nc ma, con ngi nhm la,
N tch my ma m li s ra pha
y l on th lm rung ng tri tim ca hng triu bn c. Nhng
cu th gin d y sc gi gi nhau, lin mt mch, lm sng dy trong ta
nhng tnh cm p v mt vng qu nc Vit thn yu
Vi T Hanh khi sng gia hai na yu thng, Bc - Nam xa cch, ng
lc no cng nh v ci lng qu rut tht - ni chn nhau ct rn ca mnh. D
tri qua bao nhiu thi gian, d cuc i thay i, nhng nh th vn lun tr v
vi dng sng. ng nh m i trong ci mt m ca dng sng, ca nhng b tre
ru rt ting chim ku, ca nhng mt nc chp chn con c nhy... Dng sng
bng tr nn p hn, lung linh huyn o hn, k t khi xut hin bi th Nh
con sng qu hng ca chnh a con dng sng y. Dng sng chnh l qu
hng, l ngi m ca T Hanh, v ng ht tm hn v tnh cm ca mnh
vo bi th cng nh v s sng mi cng dng sng qu y :
Ti nh khng ngui nh nng mu vng
Ti qun sao c sc tri xanh bic
Ti nh c nhng ngi khng quen bit
C nhng tra ti ng di hng cy
Bng nghe dng c mt ni trn y
Hnh nh con sng qu mt ri
Lai lng chy lng ti nh sui ti
Ra i vi dng sng v tr v vi dng sng, th T Hanh l cuc chuyn
tr thm th khng dt vi con sng thn yu ca mnh. V chnh ng cng l
mt dng sng bnh d v y xc cm, mt dng sng bit cht chiu tng git

nc ngt cho ngi dn Vit tht th n hu. Nh th nh khng cn iu g

phi n hn khi cui cng c ho thn vo chnh dng sng thn thit nht i
mnh :
Qu hng i lng ti cng nh sng
Tnh Bc Nam chung chy mt lng
Khng ghnh thc no ngn cn c
Ti s li ni ti hng m c
Ti s v sng nc ca qu hng
Ti s v sng nc ca tnh thng
Dng sng trong th T Hanh khng cn l dng sng ca ring ng na
m n vn xa hn tr thnh dng sng chung ca t nc :
Sng ca qu hng, sng ca tui tr
Sng ca min Nam, nc Vit thn yu
Tnh yu qu hng u c trong mi mt con ngi, d nhiu, d t. V
mi la tui, tnh yu qu hng li c th hin theo tng cung bc khc nhau
ca nhn thc. Thu b, Giang Nam yu qu hng v :
Xa yu qu hng v c chim c bm
C nhng ngy trn hc b n roi
(Qu hng - Giang Nam)
Trong nhn thc ca mt a tr, qu hng l ci g gn gi nh li ru
ca m, m i nh cnh diu. Ngy xa tc gi yu qu hng ch v mt l n
gin nh th: c chim c bm v bi qu hng cn l ci ni ca k nim
mt thi tr con b di, ngy th :
Thu cn th ngy hai bui n trng
Yu qu hng qua tng trang sch nh
Ai bo chn tru l kh
Ti m mng nghe chim ht trn cao
Nhng ngy trn hc ui bm cu ao
M bt c cha nh roi no khc
C b nh bn nhn ti ci khc khch
(Qu hng - Giang Nam)
Qu hng l con ng n trng, l trang sch, l bi vn, l pht m
mng nghe chim htQu hng i vi con ngi l ci g tht gin d, tht
gn gi, n s m tht l thing ling, su lng! nhng cu th ca Giang Nam
lm ti nh n th ca Trung Qun :

Qu hng l chm kh ngt

Cho con tro hi mi ngy
Qu hng l ng i hc
Con v rp bm vng bay
(Qu hng - Trung Qun)
Qu hng khng cn l mt khi nim qu to tt, xa vi, m qu hng l
nhng ci gn gi, thn thng vi con ngi nht. Vi vi dng th, m tnh
yu trong tc gi c th hin su sc, dt do nng thm bit bao!
Vi tm hn tui th, tnh yu qu hng trong tc gi c khi ngun t
nhng k nim su lng. Ln ln khi ri xa qu hng, xa ni gn b bao k nim
tui th, tnh yu li cng c nhn ln gp bi :
Cch mng bng ln ri khng chin
Qu ti y bng gic, t bit m ti i
Ra i, nhng lng vn khn ngui nh v qu hng. Yu qu hng tha
thit, vy m qu ti y bng gic nn tc gi phi i khng chin. V c b
nh bn, c ai ng cng vo du kch. Tht bt ng lm sao! H cng sng, cng
vui a bn nhau sut mt thi th b, tnh cm trong sng ca i trai gi y
cng c ln dn theo nm thng, ln dn trong nhn thc v qu hng ca h.
C gi y vo du kch, v yu bit my ci v thn thng bn ln khi c gp
anh con trai :
Chuyn chng con kh ni lm anh i!
Tnh cm trong sng ca la i ch mi l cht hi m truyn cho nhau
trong bn tay, mi nhen ln vy m ngi con trai bng dng nhn c tin
au n :
Hm nay nhn tin em
Khng tin c d l s tht
Gic bn em ri qung mt xc
Ch v em l du kch em i!
au x lng anh cht na con ngi
Hiu c tnh cm ca tc gi, ta hiu c v sao tc gi li ni :
Nay yu qu hng v trong tng nm t
C mt phn xng tht ca em ti
Tnh yu qu hng c nng ln cao hn xa nhiu lm. Vn l yu
nhng cnh p, nhng k nim tui th, nhng gi y c c ch cm th na -
cm th gic. Yu qu hng l phi bit cm th k hy dit nhng g m
mnh yu du. Yu qu hng l yu tng mnh t thm mu bit bao ngi
thn. Tnh yu ca tc gi vi qu hng gi y l v cng thing ling, thm

thm. Ci chung ca cch mng thm thm ci ring ca tri tim mnh. Tht
kh m phn bit c u l tnh cm ring, u l tnh cm chung, u l tnh
ngi, u l tnh qu hng. Tt c nh ha quyn thnh mt khi thng nht,
khng th tch ri. Chnh v l m Qu hng n vi ngi c v li
trong tri tim h nhng rung ng thit tha, lm cho mi ngi cng thm gn b
vi qu hng t nc.
Ci nn th nghn i trong th ca Vit Nam ta l b tre, ging nc, l to
vt thin nhin gn lin vi i sng lao ng, sn xut ni chn rung ng, t
to nn thi quen cm xc cho ngi c. Hnh tng t nc trong th
thi k chng M cng c cc nh th xy dng trn nn nhng thi quen
v n i vo lng ngi c qua tng hnh nh, ng nt, mu sc miu t
tht gin d m thn quen tru mn.
II. t nc trong au thng mu la nhng rt i ho
hng
1. Qun th giy xo qu hng
Lin sau nim vui chin thng thc dn Php, min Nam bt u sng
nhng nm tm ti, c th cha tng thy trong lch s. K t khi quc M
nhy vo Vit Nam, chng ngy m giy xo t nc ta v gy ra nhiu ti c
khin tri khng dung, t khng tha, ngi ngi u cm gin :
Bn x xc tr em. Bn chm la t nh
Bn mu git rung ng ta bng ha hc
Bn n gc nhng ma xun ny lc
Bn m l vo nhng o c sa
Chng nm bom Na - pan trong kinh nguyn nh th
Ngi M bit trn ha bnh vo bom nguyn t
Nh ri nc hoa hng vo mu tr ngy th
( quc M l k th ring ca mi tri tim ta - Ch Lan Vin)
Th Ch Lan Vin gip ngi c nhn ra b mt tht ca k th ng
sau nhng lun iu hoa m, xo quyt ca chng. Dng trit th php i
lp, th ng bc trn bn cht tn bo, d man, mt ht tnh ngi ca tn
quc vn lun v ngc khoe vn ho, vn minh v rao ging ho bnh, nhng ho
bnh ca chng l th ho bnh c trn vo bom nguyn t m gi y chng
ang ri rc khp ni ph hu rung ng, nh ca ca ta v th gii t do ca
chng tht ra ch l ci th gii in cung tn st ng bo ta bt k gi, tr, gi,
trai, n ngay c nhng em b ngy th v ti chng khng tha. Cng vi Ch
Lan Vin, T Hu cng c nhng dng th t co ti c man r ca k th rt
su sc :
C em b nghch ra xem gic
N bt v vn, tri gc cau

N t, n ci em nh khc
M i! nng qu, cu con mau
(T Hu)
Ai trong chng ta c th gi c bnh tnh trc ting ku nh x lng ca
em b ? - Vy m tn quc M lm c. Chng khng nhng bnh tnh
m cn reo ci trong lc nc mt ta ri.
Nh th Ch Lan Vin nh thm nhc chng ta hy nng cao tinh thn cnh
gic. Bi v Gh s thay chng vn c mt ngi - Phi chi bn git ngi c
gng mt qu - Nhn loi nhn ra lin khi chng i qua. ( quc M l k
th ring ca mi tri tim ta - Ch Lan Vin )
Khng c ni au no ln hn ni au ca ngi dn mt nc Sng gia
qu hng m nh kip i y. Nh th Ch Lan Vin au xt khi nhn thy
cnh qu hng phi nhum mu trong au thng tang tc :
Ti nhn ra thy mu tht qu hng
Nh ang dng thnh ni ng thnh sng
i! Gi Lo i! Ngi ng thi na
Nhng rung i ma, nhng ng i c
Nhng i sim khng qu nui ngi
Cuc sng gian lao t ting ni ting ci
Ch ting gi m tri chen ting sng
Ca n gic my nm tri chim ng
(Kt np ng trn qu hng ca m - Ch Lan Vin )
t nc Vit Nam sao m nhc nhn n th! va ci c ch n l tm
mi nm ca tn quc ny th tn quc n a ti cp bc, tn ph lm
cho t nc ta vn ngho nay li cng thm tiu iu x xc :
T ni qua thn ng nghn li
Xun Dc, oi ng c ngt dy
Sn bin thnh ao, nh chi
Ngn ngang b bi cnh di bay
Cha m du nhau v nhn t
Tc bc thng t mi gc cau
Na gianh na mi lu che tm
Sng trng khuy dn chuyn xt au
( Ni i - V Cao)

l ni au th khng ai mun nh nhng k th u chu chng ta

qun. Bn chng t trn khng, ngoi bin o t trt xung u ta nhng thnh
tu mi nht v khoa hc git ngi Toan xa sch mu xanh ca l - Toan x
tri xanh ca n bay. Th T Hu phn nh chn thc n nhc nhi v mt
t nc khng c ch quyn ang ngy m qun qui di gt giy ca qun
xm lc :
Gic cp ht non cao bin rng
Cp c tn ni ging t tin
Li gm ct t ngn min
Ni sng mt khc rut lin chia ba
i nh nhng nm no thu trc
Xm lng ta x xc ho hon
Na m thu thc trng dn
Sn nh mu chy, ng thn lnh y
( Ba mi nm i ta c ng - T Hu)
Trc au thng mt mt qu ln : mt ht non cao bin rng, mt c
tn ni ging t tin, dn tc quyt vn ln i mt vi k th .
2. t nc vng ln qut khi kin cng
K th mun dm chng ta trong bin mu, trong vng bn n l ti tm,
nhng lm sao chng c th dm c mt t nc phi thng nh t nc
chng ta :
i Vit Nam x s l lng
n em th cng ha nhng anh hng
n ong di cng luyn thnh chin s
V hoa tri cng bin thnh v kh
(mily, con -T Hu )
Cha bao gi lng yu nc li ngi sng trong lng ngi dn nc Vit
nh lc ny v chnh n to nn sc mnh ln lao a t nc ta t trong au
thng mu la chp cnh bay ln nh mt thin thn :
i Vit Nam! t trong bin mu
Ngi vn ln nh mt thin thn
( Mu v hoa - T Hu)
C th ni, giai on chng M l thi k m hnh tng T quc hin ln
p , cao qu nht, ton din nht trong th ca ca chng ta. Mi nh th u
c nhng sng tc trc tip v ti T quc. Trong th ca Phm Ngc Cnh,
t nc hin ra trong t th hng mnh nh cha tng thy giai on khng
chin no trc y :

Ny y
Doi t Cu Long xanh
S on Chu Th
Gia bi s, rng trm
Vt ng dy s on Nam B
T hm chng, bi , cung tn
( S on - Phm Ngc Cnh )
Qun i hin ra trong nhng kh phch ca ngi chin thng, trong t th
sng sng hin ngang gia bi s rng trm, t nc hin ra trong nhng
khung cnh anh hng t chiu su lch s u tranh, t chiu rng khng gian ni
sng hin hch :
Nhn Nam Bc Ty ng
Hi c hai mi th k :
u? mi ngn ni dng sng
Cng hin hch chin cng
Lng danh dng s.
u? mt mi chng, mt ngn tm vng
Cng hin ngang nh trng thnh, chin ly
V u? trn tri t ny
Ngi vn ngt ngo qua mun ni ng cay
Sng cht tng giy, ma bom la n
Lng nng cm th vn mt ti tnh bn
( Cho xun 67 - T Hu)
Bi th nu ln mt cch c ng v tnh cch con ngi Vit Nam lun
lc quan trong sng, tin tng, yu i cho d cuc sng c mun ngn cay ng,
au thng; nhng c im ca t nc Vit Nam anh hng - anh hng t
ngn ni, dng sng; t mt mi chng, mt ngn tm vng - m cng rt bnh
thng gin d :
i! p Bc thnh ng bt khut
Chin cng vang khp a cu
M mnh t ny gin d bit bao
Bng sng di ao n xe cnh qut
Nhng rng trm bu, nhng hng bnh bt
Nhng m m xanh, nhng lip ma vng
V u y mi bn t Vit Nam

Tt c tr thnh bt t
Tng ngn gi cng thi vo lch s
(Qua p Bc - L Anh Xun )
Ging iu chung ca th ca giai on ny l ngi ca, khm phc, t ho.
Khng ngi ca, khm phc sao c khi ln u tin trn th gii mt dn tc b
nh dm nh v nh thng tn quc u s, hng mnh nht ch vi hai
bn tay khng :
Vit Nam dn tc anh hng
Tay khng m thnh cng nn ngi
(Bi ca ma xun 61 - T Hu )
Dn tc ta chnh l anh hng o vi. Hnh nh anh hng o vi l mt
trong nhng hnh nh thn thit, thng trc xut hin trong th T Hu thi k
ny. Xut pht t quan nim giai cp v t lch s ln lao ca dn tc, ng ra
li ku gi: ng ln thn c thn rm vy l c dn tc vng dy :
Nhng bn chn t than bi ly bn
bc ti mt tri cch mng
Chnh s ho hng to nn sc mnh Vit Nam - sc mnh thn k
m mi khi nhc n, Ch Lan Vin phi tht ln ho sng :
u? u c s diu k
Ta ly vi chn ta may ch chin thng
Nhng vt thng chi sc qun k
Ta nu xch xing ta thnh sng n
u, u c s tuyt vi
Chin u chng Ty ba ngn ngy khng ngh
Li chin u ba ngn ngy chng M
M hoa trn u sng li cng ti
u? u? t anh hng
Ngi ng xung ta mu mnh ng dy
Ngi sng khing ngi cht xung phong
Ngi cht cng thnh v kh tin cng
( u, u, t anh hng - Ch Lan Vin)
Nhn dn ta pht huy ch ngha anh hng cch mng, chng tr quyt
lit bo v mnh t qu hng, tr th cho nhng ngi mt. Tiu biu
l hnh nh ca cc anh b i, cc m, cc em thiu nhi.

y l hnh nh ca anh b i Cn C :
Con ra y ln na cm ven rng
Gic ng ngoi ma, ba cm di bo
V qu hng i gia bin tri chung
Khi bn ma hm th vy lp lp
Ba trm ngy con vn ng hin ngang
( Chuyn mt m Cn C - Trng Onh)
Cc anh b i chu nhiu ng cay, gian kh, m vn hin ngang, tht
ng khm phc. Nhng u ch c cc anh m cn nhng b m ph ph
u bc cng gp phn lm nn chin cng :
M o hm t lc tc cn xanh
Nay m ph ph u bc
M vn o hm di tm i bc
Bao nm ri ting cuc vng nm canh
(t qu ta mnh mng - Dng Hng Ly )
Hnh ng m thm ca m tht ng ca ngi, nh con ong cht chiu tng
git mt, m gp phn lm nn thng li cho dn tc, t nhng ng gp tng
chng b nh : o hm nui giu cn b hot ng.
V y l hnh ng dng cm ca mt em nh a trn sng C Chin,
gia sng gp gic, khng mt pht bn khon suy ngh, em lin lao mnh qua
tu gic nm th pho :
Tu th va p ti ni
Em Tr ti ngang tri ng ln
Ging em vt ngn sng rn
Thanh thanh nh ting chim chuyn cnh xanh
Bc H i, chu hy sinh!
Ni ri em vt lao nhanh qua tu
( nh la trn sng - L Anh Xun )
min Nam, vng hoa la trong th Thu Bn tng trng cho sc mnh
on kt ca nhn dn min xui, min ngc. N s t chy m mu thm c
ca k th, n s chy mi, t ln ngn la yu nc cm th trong lng mi
chng ta :
La rc hai gng mt bu rng r
Hai vng tay la xit vo nhau
Ngi anh em i, y l li ca ng

Gn b n cng, c lc thng au
( Bi ca chim Ch Rao - Thu Bn)
c bit l cc anh gii phng qun - hnh tng trung tm ca th ca min
Nam tht sng ngi ch ngha anh hng cch mng :
Anh i xui ngc tung honh
Bc di nh gi, lay thnh chuyn non
Mi cho mt chic xung con
M sng nc dy, sng cn i dng
(Ting ht sang xun - T Hu)
V sao m anh gii phng qun li c sc mnh mnh lit nh th ? sc
mnh no lm cho h lay thnh chuyn non, lm cho sng i dng phi
ni ngay dng knh nh ? no c g khc ngoi sc mnh ca lng yu nc
kt tinh li thnh ch ngha anh hng ni anh. Hnh tng anh gii phng qun
trong th L Anh Xun cng th, tht cao p, mnh m bit bao :
Anh ng xung ng bng Tn Sn Nht
Anh gng ng ln t sng trn xc trc thng
V anh cht trong khi ang ng bn
Mu anh phun theo la n cu vng
(Dng ng Vit Nam - L Anh Xun)
Ci cht ca anh gii phng qun tht hin ngang cao c, tht ng cho
chng ta khm phc t ho. Cht m nh sng, ang ng bn, ng oai hng,
khin gic thy anh phi qu xung u hng. Dng ng y anh li cho i,
tiu biu cho t th anh hng ca dn tc ta.
Nhng c gi cng khng km phn yu nc. Cc c hy sinh c tui
thanh xun ca mnh cho s nghip cch mng :
m trn mnh nhng cnh qut cnh cam
Ph ln thn tu mu o l ngy trang
i u phi nhng cnh cam cnh qut
Em ly c tui xanh, c thn mnh
Ph ln thn tu yu du
(Nhng c gi sng Ranh - Lu Trng L)
Cng v quyt tm mt i theo ng, theo Bc H m ch Trn Th L
chin thng nhng n tra tn cc k man r ca k th: in git, gii m,
dao ct, la lung - khng git c em ngi con gi anh hng. Ngi con gi
c ch ngha anh hng lm sc mnh y chin u n git mu cui cng v
qu hng, T quc, loi ngi :

i tri tim em tri tim v i

Cn mt git mu ti, cn p mi
Khng phi cho em, cho l phi trn i
Cho qu hng em, cho T quc, loi ngi
( Ngi con gi Vit Nam - T Hu )
Nhn thc v t nc lun gn lin vi nhn thc v nhn dn, chnh l
nt mi trong vic th hin hnh tng t nc th thi k ny. Cuc khng
chin chng M mt ln na th hin sc mnh v tn, phm cht tuyt vi v
nhng hy sinh v cng to ln ca nhn dn. Chnh nhng con ngi bnh thng
song rt i ho hng nu trn gp phn to nn t nc Vit Nam anh hng
m mi ln nhc n, T Hu vn khng thi ngc nhin, t ho :
Vit Nam! ngi l ta m ta cha bao gi hiu ht
Ngi l ai? m sc mnh thn k,
Gia ci cht, khng pht no chu cht
La quanh mnh, mt tc cng khng i!
( Vi ng, ma xun - T Hu)
S ngc nhin ca T Hu ch c th gii thch bng quyt tm ginh ly
ho bnh, mang li c lp, t do, hnh phc cho con ngi ca c dn tc Vit
Nam :
V c lp t do ni sng hng v
V thing ling gi tr con ngi
V mun i hoa l xanh ti
Ta quyt thng ginh ma xun p nht
(T Hu)
Ma xun y cui cng cng ti - l ma xun nm 1975. Tri qua bao
cuc u tranh gian kh, cui cng t nc ta hon ton t do v l cng
lao ng gp ca tt c mi ngi :
i T quc, vinh quang T quc
Ngn mun nm dn tc ta i!
Vit Nam anh dng sng ngi
nh gm c lp gia tri soi chung
T do n hoa hng
Trong dng mu trn ng Vit Nam
(T Hu)

Trong vn hc ta c bao nhiu vn th t ho dn tc, nhng cha bao

gi th li c c ting ni t ho sng khoi n th. Con chu gia nhng
ngy nh M t ho v mt Vit Nam bt khut anh hng: Tn T quc vang
xa ngoi b ci - Ta i triu tn bom m hi mt tri hng - Ta mc dy trc
mt nghn nhn loi - Hai ting Vit Nam ng ngha vi anh hng (Thi s h
72, bnh lun - Ch Lan Vin ), m cng ti hoa, nhn i, tng hnh trong bng
dng cha ng :
Sng vng chi bn ngn nm sng sng
Lng eo gm tay mm mi bt hoa
Trong v tht sng hai b suy tng
Sng hin ngang m nhn i chan ho
(Huy Cn)
quc M m mu chia ct nc ta, bin min Nam thnh thuc a,
thnh cn c lu di ca chng. K th ca ta lc by gi khng cn l tn
quc Php suy yu m l tn quc u s c phng tin vt cht khng l.
Nhng vi vic pht huy ch ngha anh hng cch mng, cui cng chng ta
l ngi chin thng, v hon thnh xut sc nhim v m cha ng giao ph -
kin quyt u tranh, bo v ton vn lnh th.
Khm ph ra sc mnh Vit Nam - nhng th h tr i sau - chng ta - cng
thm t ho v truyn thng ho hng ca dn tc, thm vng vng trong cuc
sng, thm tin tng tng lai.
III. t nc ti p
1. t nc p trong xy dng ch ngha x hi min Bc
Sau chin thng in Bin Ph, min Bc c gii phng v bt u bc
vo cng cuc xy dng ch ngha x hi. Mi ngi dn u thc c trch
nhim ca mnh i vi s nghip chung ca t nc, cho nn cng nm
tay nhau dng li c , quyt tm a t nc t i ngho, tan hoang v
chin tranh ln cuc sng m no hnh phc :
i vui , ting ca on kt
Ta nm tay nhau xy dng li i ta
Rung la, ng khoai, nng sn, vn c
Chung ln, by g, n tru, ao c
Dn t phn ri, nht tng ngn l
Mi hn than, mu st, cn ng
Ta nng niu gom gp dng c
(Bi ca ma xun 61 - T Hu)
T nhng hnh nh c th, chn thc; t cuc sng lao ng; t khng kh
rn rng xy dng ch ngha x hi min Bc nm tay nhau xy dng li i

ta, nng niu gom gp dng c , nh th T Hu cho ta thy s hi sinh tng

ngy ca qu hng t nc. Vit cng ti vi T Hu, Nguyn Duy miu t
t nc hi sinh trong s bn b kin cng ca nhng bn tay vy gi bn
tay. Chi tit ph nh ri xung t ri nh cao li di t ny mc ln l
nhng chi tit c o, gy n tng v hnh nh t nc trong xy dng, hn
gn vt thng chin tranh :
Bom ri xung ph xung nh
Ph nh ri xung t ta nhng ngy
Bn tay vy gi bn tay
Nh cao li di t ny mc ln
Tay nng hn t lng im
nguyn l t ct ln l nh
(Nguyn Duy)
C min Bc nh mt cng trng ang thi cng rn r.Ngi mi l mt
hnh nh c o trong th Xun Diu nhm phn nh, ca ngi nhng i thay to
ln ca t nc. V p ca hnh tng t nc miu t qua th thi k ny
tht sng ng, trn tr sc sng, tri rng, vn cao mi kch c :
i ngn vn ngi mi xn xao
Nh t ta vui bng vt tro
Ngi mi! i ngn mun sc lc
Tri ra thnh rng dng thnh cao
(Ngi mi - Xun Diu)
Ting th ca Xun Diu nh reo vui ln trc s chuyn bin mnh m
ca t nc, trc s sng ang m hoa kt qu v bng sc khp ni. Ma
xun n trn bi sng Hng ti tt, nh th nh b chm m trong m thanh,
mu sc, trong s thu nhn m say ca cc gic quan :
Mt sm mai thanh rt ngt ngo
Hn ti mun ct ging nam cao
Ni li dy b ra hoa ln
Li ct b sng sc sng tro
(Trn bi sng Hng - Xun Diu)
V c th, Xun Diu va tnh to, va say m, ngn ng trc cuc i
mi. ng i n nhiu ni, say sa ca ngi con ngi v cuc sng. t nc
trm vng giu p, trm ngh lao ng cn c kho lo. C l ti tn nht vn
l gng mt con ngi, ng yu, ng qu nht vn l nhng tm lng ngy
ngy i mt vi nng ma, em m hi v c mu xng ra m gi gn t nc
ti p :

Rng c ph qu ngt cnh xanh

Quang st gip gin c em hi tri
Qu theo qu, bn tay hi tri
Ngn tay ai nh phm lt trn cnh
c bao nhiu nhng git m hi
Gia nng tra h ti trn t ngt
T lc hy cn r xanh vn ht
Nay ma v hi qu bit bao vui
(Bn tay hi qu - Vn i)
Nh th Vn i chim c tnh cm ca ngi c bng ging th m
m hn hu, bng ci nhn yu i, quan tm, khm ph cuc sng. Trong bi
th Bn tay hi qu, bng cm xc say m, nim sung sng t ho, nh th cn
th hin s ti p, tr ph ca nng trng. Qua t im, lm ni bt ln b
mt rng r ca t nc trn con ng xy dng ch ngha x hi.
Cn y l hnh nh t nc va th mng va hng v hin ra trong th
Nguyn nh Thi :
Vit Nam t nc ta i
Mnh mng bin la u tri p hn
Cnh c bay l rp rn
My m che nh Trng Sn sm chiu
...Vit Nam t nng chan ho
Hoa thm qu ngt bn ma tri xanh
(Qu hng Vit Nam - Nguyn nh Thi)
Vit Nam khng ch p trong chin thng, trong nhng ngy hi tng
bng m cn rt p trong s hi sinh, trong s vn ti, vt qua au thng,
mt mt. T Nhng cnh ng qu chy mu - Dy thp gai m nt tri
chiu..., gi y t nc trong th Nguyn nh Thi tr nn ti p bi
phn vi mnh mng bin la, my m che nh Trng sn, hoa thm qu
ngt bn ma.... Nu t nc hin ra trong th Nguyn nh Thi vi cnh
ng tru ht, vi rng Trng Sn uy nghi th trong th Vn i li l hnh nh
thn xm bnh yn, sung tc ngy ma :
Thc v con ngh no nm
Con g qun li, ln cng bng trn
Thc v m m tnh con
Cm ngy ba ba khi thm nc nh
(Thc v sn - Vn i)

Nhng cu th biu hin nim vui sng, cm ng ca nh th khi nhn

dn vt qua gian kh, thiu thn Mt nm cm hm n m khoai, c c nim
vui khi cng cuc xy dng ch ngha x hi min Bc bc u gt hi c
thnh cng, em li cuc sng m no cho mi ngi. Cuc sng ti tr y nh
mt ma hoa mi n, cc nh th nh nhng con ong bay vo ma lng l, cn
c ht ly nhng nhu thm v kt tinh cho i th mt th ng nh (Hong
Minh Chu). ng vng trn mnh t Vit Nam va gii phng na mnh, c
nh sng ca ng soi ng, T Hu nhit thnh ca ngi biu dng ci mi
ang ny n trn t nc ta :
i ting ht vui say con chim chin chin
Trn ng la chim xun chao mnh bay ling
Xun i xun, vui ti mnh mng
Bin vui dng sng trng u ghnh
Khng ho nhp, sng ht mnh vi t nc th khng th no c c
nim vui ngp trn trong nhng ngy ho bnh c lp li, chc hn s khng
th sng to v nhn ra c nhng t sng trng trn bin vui nh th. Trn
con ng xy dng ch ngha x hi, nhiu ngi ch nng nhn v pha kh
khn m bn khon bt rt, cng c ngui mun qun ht cc th kh khn
lc quan mt cch d di. Cn ting th ca T Hu trong nhng ngy cht
cha mt nim vui ln, mt nim vui trn y trong tro, phi phi nh ting ht
vui say sa ca con chim chin chin ang bay ling trn cnh ng la chim
xanh rn, mnh mng, thng tp. l nim vui c suy ngh, tnh to v sng
sut. Vui cha phi v c m no di do, m v chng ta nm chc tng lai, v
trc mt chng ta, tng lai ang dn hin ln lng ly:
ng cay nay mi ngt bi
ng i mun dm ngi mai sau
(Bi ca ma xun 61- T Hu)
Tin tng vo tng lai ti sng ca t nc, Ch Lan Vin khc ho cnh
t nc giu p vi tri bin bao la qua nhng mu sc, hnh nh khng th
qun c, lng ly, huyn o nh mt bc tranh sn mi :
Ti mun n ch nc tri ln sc
Ni bn ma ho thnh thu
Ni y b nhng rng san h v thc ng
Nhng rng rong tc xo lc rng ci
Ni nhng n my trng xo c bay i
C vo hi xo hoa mang o p
C nc, c chun, c chim khng phi chim u, c hng hng
sc vy

Con c song cm uc dn th v
(Ch Lan Vin)
Bc tranh p ca cnh non nc hu tnh vi thin nhin, sn vt
phong ph v mu sc rc r th nim tin yu ca Ch Lan Vin cng nh
nhng ngi cm bt: cch mng s thng li, tng lai t nc s huy hong.
Nim tin hon ton c c s tr thnh hin thc. Bi nhn dn c hai min
Nam Bc ang quyt tm u tranh thng nht t nc: Vi vai tr l hu
phng vng chc, mi ngi dn min Bc u thc c trch nhim ca
mnh nn khng ngng ra sc tng gia sn xut chi vin cho min Nam theo
tinh thn thc khng thiu mt cn, qun khng thiu mt ngi. Chnh s ng
h c v vt cht ln tinh thn , tip thm ngun sc mnh ln lao cho nhn
dn min Nam ngy m chin u vi k th v cui cng ginh ly thng li
v vang trong cuc tng tin cng v ni dy vo ma xun nm 1975.
2. t nc p trong chin u v chin thng
Tht k diu: min Bc c hon ton gii phng. Trong quang cnh tng
bng ca ngy ha bnh, ca thng li v i, T Hu thy t tri nh cng theo
lng ngi m tro ln sc sng mi :
p v cng T quc ta i!
Rng c, i ch, ng xanh ngo ngt
Nng chi sng L, h ting ht
Chuyn ph do dt bn nc Bnh Ca
(Ta i ti - T Hu)
Rng c, i ch, ng xanh, ting ht trn bn ph tp np tt c u
mang v p mi tinh khi ca cuc sng ha bnh, c lp, t do va ginh
li c trn mt na nc ta. Trong nhng cu th y ta h nh khng ni g
n khng chin, nhng ta hiu phi tri qua cuc chin u gian kh v anh
dng ca ton dn, nh th mi c c nhng li th say sa ca ngi t nc
nh th. c bit t nc ta cng trong au thng, gian kh cng xng ng
thm trn trng v t ho :
Vit Nam, i T quc thng yu
Trong kh au, Ngi p hn nhiu
(Cho xun 67 - T Hu)
Ti tr v t m Qung Nam ti
Du chng ni y ct ting cho i
t T quc cng l t m
i T quc mi tnh k l th
Cng trong la n li cng ti
(Mnh t nui ta thnh dng s - Dng Hng Ly)

T xa xa, dn tc ta t ho v t nc giu p vi rng vng bin

bc, giang sn gm vc, non nc gm thu. Tri qua ngn nm chin tranh,
nhn dn ta li thm t ho v sc sng bn b, mnh lit v k diu ca t nc
vt ln au thng chin thng s tn ph hy dit ca k th. Cc nh
th nhn ra v p ca t nc trong nhng nm thng au thng m ho
hng . t nc trong au thng m vn p, vn ti, vn bng ln sc
sng :
Bng thy cng tng th tht ng gn
Nh qu hng cho ti dng mu
Nh git ma xun thm nhun cy c
Sau trn bom ri vn lng lnh nng tri
(Ma xun v qu m - Thu Bn)
Tri l cy rng ht la thnh than
Li l t xanh ti s sng
V xanh nht mu xanh hy vng
(Xun 69 - T Hu)
Trc s nm bom hy dit tn bo ca k th nhm a Vit Nam tr v
thi k nh chng hunh hoang, nhn dn ta pht huy ch ngha anh
hng cch mng, chng tr quyt lit bo v mnh t qu hng, bo v s
sng cho thin nhin, t nc, con ngi. Ngay trong nhng thng ngy gian
kh , nhn dn vn lun tin tng vo thng li cui cng, vo bn tay lao
ng ca mnh s dng xy li t nc, s bin nhng ni tri l cy rng,
ht la thnh than thnh nhng ni xanh ti s sng. Chnh v vy, mc
cho ma bom bo n, nhn dn hu phng vn ngang nhin sn xut gieo
trng :
Trong ngn gi bnh minh xe lng
Tung thc ging bay qua tm mi sng
(V Vn Trc)
Gian nan, c lit, nhng phn khi t ho, cuc sng chin u, lao ng
vn khng ngng tin ln pha trc :
Rn rng thay cnh qu hng
Na cng trng na chin trng xn xao
(T Hu)
Th ca khng chin chng M to nn tng i T quc vi tt c
nhng phm cht cao p: anh hng v song trong chin u, sn xut, dng cm
tuyt vi m nhn i thit tha, qua bao la n m vn ti xanh, trong sng,
ngt ngo :

Nng ng chm tre, gi thong a

Bp non thp sng l cnh tha
Chim mang ting ht ra hong nng
T nhn vng sng trng c b
(Sang xun - Hong T Nguyn)
Ong bay nh khu tnh y Hng Yn
Mt ng bng ma nhn ngt mi em
Cy xanh ngt t bc mu Vnh Phc
u lng hng thm nhng cnh ng hp tc
Chim cu gn chim cu gy xa xa
Rung on t nn ngi thi chia ct
m no m ging cho khuya khoan nht
La thm ma khi la chn v ta
Hnh nh t nc ti p trong chin u i su vo tm hn cc nh
th v tr thnh ngun ti ht sc phong ph, mt ngun cm hng v tn,
thi thc, gic gi h sng tc. Ni nh Pautpxki: nim vui ca nh th chn
chnh l nim vui ca ngi m ng vo ci p. V vy, trc mt t
nc ti p t u ngun n cui t, cc nh th khng say sa ca ngi sao
c :
C ni u p tuyt vi
Nh sng, nh ni, nh ngi Vit Nam
u tri ngt nh H Giang
C Mau cui t m mng ph sa
(Nguyn Vn Tri - L Anh Xun)
Bng cm xc say m, nim sung sng, t ho, T Hu cng vit ln
nhng cu th th hin s ti p ca qu hng, lng cnh Vit Nam :
Hi cc ch, cc anh i trn ng c thy
Nc non mnh u cng p nh tranh
(Trn ng thin l - T Hu)
V ri nh s khng th ni ht ci ti p ca non nc, nn T Hu c
cho nhng ci tn, nhng a danh ca t nc ln lt tun tro theo dng
cm xc ca ring mnh :
Ai i Nam B
Tin Giang, Hu Giang

Ai v H Ch Minh
Rc r tn vng
Ai i Nam - Ngi, Bnh - Ph, Khnh Ho
Ai v Phan Rang, Phan Thit
Ai ln Ty Nguyn, Cng Tum, c Lc
Khu Nm dng dc khc rut min Trung
Ai v vi qu hng ta tha thit
Sng Hng, Bn Hi, Ca Tng
(Ta i ti - T Hu)
Bao nhiu cu th, bao nhiu ch l by nhiu tn qu hng x s min
Nam vang ln mt cch tha thit ku gi, thc gic mi ngi hng v min
Nam - ni m ng bo ta vn cn phi chu bit bao thm cnh, o y di
gt giy xm lc ca quc M. Trong th T Hu, min Nam khng ch c
au thng, anh dng, v i m cn hin ra hin ho, mt ri :
Ngt mt trng
Bin la mnh mng
Sng nc Cu Long do dt
Thm ngt xoi ngon
Ti ri t son
(Vi ng, ma xun - T Hu)
Qua vn th T Hu, min Nam hin ln tht p, nhng r rng khng ch
p cnh vt thin nhin m cn v nim t ho, sung sng, say sa. Nh th
yu bit my qu hng min Nam t cnh ng vng la n sng bin lam
chiu soi bng da xanh :
Nu con hi qu no p nht
Bng da xanh quanh sng bin lam
ng nh la chan ho mt t
Xanh ngt tri Qu y: min Nam
(Min Nam - T Hu)
Th tr tnh - chnh tr ca T Hu nh tip thm sc mnh cho ng bo
min Nam - nhng ngi con ca thnh ng T Quc ang ngy m chin
u vi k th gii phng qu hng.
Sau bao nhiu nm u tranh gian kh, gi y t nc ta c c lp,
t do non sng thu v mt mi. Hnh nh t nc hin ra trong ngy ton
thng tht tuyt vi :

C thm trn Dinh c Lp

Qun chng reo h, nim vui trn ngp
Ln sng ngi cun cun mi khng thi
Anh gii phng qun trn xe pho mm ci
Tay vy n nhng o hoa p nht
i nhng pht giy mng n ri nc mt!
Sut i ngi ch c mt hm nay
(Nht k ng ra tin tuyn - L c Th)
t nc c thng nht, l nim vui chung ca tt c mi ngi. Vui
v t nay mnh thot kip o y n l, ng ln lm ch t nc, lm ch
cuc i mnh. Tht ni bao nhiu cng khng ht nim vui, ni bao nhiu cng
khng ht ci v nng m ngt ngo ca t nc ta trong ngy ton thng.
Nhng bn cnh nim vui chin thng v i, oai hng ca dn tc, mi ngi
ng thi cng thu hiu nhng hy sinh mt mt, ci gi phi tr cho nhng vinh
quang . Bi v Bn hy ni xem, u v bao gi m khng cn hy sinh cng
ginh c t do (C.Rleev). Qua dng sng Nht L, vng bng m Sut -
ngui m anh hng li di ma bom bo n ch b i qua sng, ng ch
L c Th bi hi sng li k nim ngy no Con qua M i vo min
trong. Ging th ca ng chan cha ngm ngi :
xa vng bng M ri
Nhn sng nh M, ngm ngi xt xa
Qun th git M ta
Mt m ma gi mu ho dng sng
(Nh M - L c Th)
ng lng trc nm m chin s khng tn - mt nm m cn ti chm
trong ma gi, ng tr chuyn cm thng bng tm tng vi ngi khut. C
bit bao ngi ng xung trn con ng u tranh gian kh cho ngn c
chin thng tung bay, c c hnh nh T quc hin ra ton bch nh hm
nay :
T quc ti cha p th bao gi
Xanh ni, xanh sng, xanh ng, xanh bin
Xanh tri , xanh ca nhng gic m
(Vui th, hm nay - T Hu)
Hi sng Hng ting ht bn nghn nm
T quc bao gi p th ny chng
Cha u! Ngay c trong nhng ngy p nht

Khi Nguyn Tri lm th v nh gic

Nguyn Du vit Kiu t nc ho thnh vn
Khi Nguyn Hu ci voi ra ca Bc
Hng o dit qun nguyn trn sng Bch ng
Ch Lan Vin tng cm th rt su sc v p ca T quc - v p ca
truyn thng ngn xa nay li c soi ri bi nh sng ca ng, ca Bc H -
v nh th vit ln nhng vn th chn thnh tha thit :
Nhng ngy ti sng y l nhng ngy p nht
D mai sau i mun vn ln hn
Ch trong nhng ngy thng hm nay, con ngi mi thc lm ngi, mi
tm li c chn gi tr ca mnh trong cuc sng, ch c t ngy ng soi
ng, bao nt p ca dn tc, T quc mi cng rng r chi ngi ln :
i bui tra nay tuyt trn nng p
Bc H i ton thng v ta
Chng con n xanh ngi nh thp
Thnh ph tn Ngi lng ly c hoa
(Ton thng v ta - T Hu)
Nh vy T quc c cc nh th thi k chng M th hin nh mt
hnh tng p , cao qu nht v c nhng phm cht mi m, mang du n
ca thi i.

CHNG III: NGH THUT XY DNG HNH TNG

T NC
I. Th loi th
Vn hc Vit Nam t sau cch mng thng tm l nn vn hc hng v i
chng v dn tc. Qun chng nhn dn khng ch l i tng phn nh ch yu
ca vn hc m cn l cng chng ng o, l i tng phc v chnh ca vn
hc. Do nh mt l ng nhin l vn hc phi tm kim khai thc, k
tha nhng gi tr v kinh nghim ngh thut t lu i ca vn hc dn gian v
vn hc c in ca dn tc. T sau 1954, trong chng ng trng thnh ca
nn th cch mng, nhiu thnh tu ngh thut ca th mi c tip nhn tr
li v vn dng mt cch thch hp vi nhng ni dung t tng cm xc mi.
V th cng d nhn ra chng ng ny, hnh thc cu th 7 ch, 8 ch vn
c s dng rng ri, chim t l kh ln trong cc tp th tiu biu ca Huy
Cn, Ch Lan Vin, T Hu, Xun Diu, T Hanh Hnh thc cu th lc bt
v cc th th quen thuc ca tro lu th mi vn tip tc khng nh vai tr
ch yu trong hnh thc th hin ca th thi k khng chin chng M. Bn
cnh vic s dng th th dn tc, cc nh th cn s dng kh thnh cng th
th t do v trng ca. y l mt ng gp quan trng gp phn gip cho hnh
thc th t do ngy cng phong ph v pht trin.
1. Th t do
Vi hnh thc c bn ca th t do l khng rng buc vo cc quy tc, quy
nh v s cu, s ch, nim i nn n m ra chn tri rng ri cho s th
hin ci ti tr tnh cng nh ti nng sng to ngn ng ngh thut ca nh th.
S xut hin cu th t do nh mt tt yu lch s, ph hp vi nhng thay
i v s pht trin ca th ca thi i mi: tng cng trch nhim ca th i
vi cuc sng chin u ca dn tc, xu hng chnh lun trong th pht trin.
Cht chnh lun c gia tng khin cho t duy th ca khng khun li trong
phm vi cm xc ca nhng rung ng trc tip m c m rng sang phm vi
bn lun, phn tch, trit lun. Mt khc th ngy cng gn b vi cuc sng, m
rng bin m ly nhiu mng i sng ca hin thc v i ca dn tc.
Th t do dn tr nn quen thuc trong s tip nhn ca cng chng v
c nhiu nh th sng tc ch yu vi th th ny. Hng lot bi th t do ra i
v c rt nhiu sng tc phn nh c hin thc t nc trong nhng nm
chng M mt cch rt thnh cng: La n, Tiu i xe khng knh, Gi em c
thanh nin xung phong, Vng trng v nhng qung la (Phm Tin Dut);
Khong tri h bom (Lm Th M D); Dng ng Vit Nam (L Anh Xun);
Chuyn gip ranh (Hu Thnh) u l nhng bi th c nhiu ngi yu
thch, d s ch trong mt cu, s dng trong mt bi khng c n nh, c lc
s dng c hnh thc cu th vn xui. Tuy th hin thc cuc sng vn hin ln
mt cch sinh ng trn mch th hn nhin, trong sng, phng khong .

Vi ngi bt chnh lun sc bn, Nguyn Khoa im vch r b mt bn

thu, tn c, gi to ca quc M. Qua khng nh bn lnh, kh phch anh
hng ca con ngi, t nc Vit Nam :
Mt t nc
T bui u tin
Mang du hiu cp cnh t do ca by chim Lc
Qua sut bn ngn nm
n i dp Bc H
p ln u ba tn quc
L t nc khng bao gi chu nhc
Chu gi mnh thnh gi hng ca ch ngha t bn in cung
L t nc dm cm v kh, dng c ti nng, sc lc
Xy dng trn mt t ny nhng gi tr to ln, quang vinh
(Mt ng kht vng - Nguyn Khoa im)
Vit Nam khng ch l t nc anh hng m cn l t nc ca tnh
thng. Lm Th M D din t ni lng au xt ca nhn dn, t nc
mnh trc s hy sinh anh dng ca c gi thanh nin xung phong m ng qua
kh th t do, cu th di ngn thoi mi, rt d lng ng lng ngi :
Ti nhn xung h bom git em
Ma ng li mt khong tri nho nh
t nc v nhn dn
Ly nc tri xoa du nhng au thng
(Khong tri h bom - Lm Th M D)
Nhng cu th di ngn cng gp phn pht hin ra t th, phm cht
ca c dn tc Vit Nam :
t nc ca nhng ngi con gi con trai
p hn hoa hng, cng hn st thp
Xa nhau khng h ri nc mt
Nc mt
Ch ginh cho ngy gp mt
(Cuc chia ly mu - Nguyn M)
Hnh thc cu th t do tr thnh xu hng biu hin chung ca th ca
thi k ny. Nhng cu th trn tri, ph v nhng qui phm nim lut, nhp
iu, khng b rng buc vo s lng cu ch tng chng cng s ph v
mch cm xc ca tc gi; nhng ngc li n chnh l cng c, phng tin c

lc chuyn ti cht men cm xc ca ngi vit mt cch chn tht t nhin

nht. Hy c nhng cu th sau ca T Hu :
Ti vit bi th xun
Nghn chn trm su mt
Nng soi sng git long lanh
Rt nhiu nn m nng hanh
ng cay lm mi ngt lnh chng?
Gi t nm c bng khung
nghe xun mi lng lng l thng!
Nhng cu th va mc mc, gin d, va ngm ngi, su lng em n
cho ngi c mt s rung ng su sc. N nh c vit ra t mt tri tim yu
nc thit tha chn thnh cm thy sung sng tt trc s hi sinh ca t
nc trong nhng nm xy dng ch ngha x hi min Bc. ng thi khng
nh nim tin mnh lit ca tc gi vo mt tng lai ti sng hn.
Hoc khi cn vch trn ti c ca gic M gieo rc trn t nc Vit Nam,
nh th s dng nhng cu th t do khng vn, khng rng buc s lng cu
ch nhm din t ni au cm hn, to cht ging t co, ngh lun anh thp :
Hi tt c chng bay, mt by ma qu
Bay mang nhng B52
n Vit Nam
m st ha bnh v t do dn tc
Nhn danh ai?
Bay chn tui thanh xun ca chng ta trong nhng quan ti.
(mily, con - T Hu)
Cu th c nh ting tht - ting tht au n tht ra t s cm hn tt
ca nh th vi k th - chng git nhng tr em ch bit n trng; git
nhng con ngi ch bit yu thng; hu dit nhng ng xanh bn ma hoa l
v c nhng dng sng ca th ca nhc ha
Thc t cho thy th t do va c kh nng to ln trong vic khai thc su
rng nhng ti ln, mi m trong hin thc i sng phn nh cho c
khng kh si ni, khn trng, quyt lit, mun mu, mun v ca t nc va
c kh nng bc l mi cung bc tnh cm cm xc ca nh th dnh cho qu
hng t nc mnh.

2. Trng ca
Cm hng anh hng v thi i v vn sng phong ph m cc nh th tch
ly c trong nhng nm thng ln ln ni chin trng to iu kin cho
th trng ca pht trin. [ 3 . 75 ]
Vo thi k u ca cuc khng chin chng M, trng ca c ct truyn
vn l dng thc ch yu nh Theo chn Bc ca T Hu l bn trng ca ti
hin cuc i hot ng cch mng ca lnh t H Ch Minh trong mt thi k
lch s hn na th k y bin ng, nhiu au thng nhng cng rt i ho
hng vi nhng bc ngot trng i ca dn tc v thi i. Qua tiu s ca v
lnh t m lm hin ln mt chng ng lch s ca t nc. Bc H tr
thnh dn tc v dn tc tm thy mnh trong hnh nh v lnh t. Vit v Bc H,
vi T Hu cng chnh l xy dng hnh tng con ngi Vit Nam p nht,
tiu biu nht, gp phn lm rng r khun mt T quc Vit Nam.
Trn mch ca ngi ngi anh hng, trng ca Nguyn Vn Tri ghi nhn
mt n lc ng khch l ca L Anh Xun. Cu chuyn v anh hng Nguyn
Vn Tri c th hin qua vn xui, kch bn sn khu, in nh nhng
trng ca Nguyn Vn Tri ca L Anh Xun em li cho ngi c nhng xc
ng mi m v l sng cao p, sng trong, lng yu qu hng su nng, mi
tnh nng thm, thy chung cng chn pht cui php trng, trc khi ngi
anh hng tr tui i vo ci bt t. c Trng ca Nguyn Vn Tri, chng ta
tht s xc ng v nhng vn th su sc ca ngi t nc v lnh t :
- C hoa xanh nh ting ru
C hoa d di nh mt tri
- Hoa sen n trng Thp Mi
Hoa mai vng ri n ci rng xanh
V chi tit anh Tri gi Bc ba ln, nh th vit :
Chu hn li Bc sng nay ba ln
Cn vi li anh Tri h: Vit Nam mun nm, nh th vit :
Vit Nam l Bc, Bc l Vit Nam
L Anh Xun dnh hng my chc cu th vit v t nc khi anh Tri
hy sinh. Nhng cu th y ng xp vo s nhng cu th hay ca ngi t nc.
Gi y t nc hon ton gii phng, trong nh sng t do, chng ta
c trng ca Nguyn Vn Tri soi vo sc mu thm ti. Lng ngi thm
la, cuc i thm ti cng nhau tin ln thc hin c m cao c ca anh
Tri v cng l ca nh th.
Trong nhng nm cui ca cuc khng chin chng M, trng ca n r v
hu nh khng cn phi da vo mch t s l chnh, khng cn c ct truyn.
Trng ca trong dng thc ny c th xem l mt th loi mang tnh tng hp
bao gm c t s, tr tnh v chnh lun.

Trong trng ca Mt ng kht vng, Nguyn Khoa im khng ch ni

v t nc trong chiu su vn ho lch s vi truyn thng nh gic v gi
nc, t nc trong c tch ca dao, trong phong tc, tp qun n su vo i
sng hng ngy m cn ni v t nc ca hm nay - t nc ca Bc H.
ng thi qua cn c dp bc bch nhng suy ngh, nhng xc ng ang tro
dng trong lng mnh v qu hng, t nc v con ngi. c bit trong
trng ca ny, Nguyn Khoa im c pht hin mi v t nc - l t
nc khng th tch ri nhn dn, t nc l ca nhn dn.
Hay trng ca ng ti thnh ph ca Hu Thnh c t chc thnh 5
chng, mi chng c nhiu khc. Mi lin h gia cc chng rt linh hot, c
th thay i v tr cho nhau. Khng c ct truyn, trng ca din bin theo mch
tr tnh. Hu Thnh khng xy dng nhng tnh cch hon chnh, ng ch i vo
phn tch tm trng ca mt vi mu ngi. Nt ni bt trong tc phm l thc t
d di, c lit ca cuc chin c th hin bng nhng hnh nh c th chng t
s quan st sc so ca nh th. ng dm nhn thng vo s tht, khng n trnh
nhng cnh hung ngt ngho au xt nht. Ngi bt Hu Thnh ni mt cch
trc din v nhng tn tht, hy sinh ca t nc, nhng cm hng ch o ca
tc phm vn l mt nim lc quan, cho d nim lc quan y c lc y cay
ng
Vi khun kh di v c bit l c th s dng linh hot nhiu th th
khc nhau trong cng mt tc phm, cho nn ngoi kh nng m cha hin thc
rng ln ra, trng ca cn l mnh t thun li cc nh th t do bc l mi
cung bc, sc thi tnh cm ca mnh trc hnh nh t nc au thng nhng
rt i ho hng. ng thi qua th hin tnh yu qu hng, t nc su
m, thi trn trng ngi ca nhng ngi con anh hng ca dn tc. Tuy
nhin, khng phi ai n vi th loi ny cng gt hi c thnh cng. Bi v
nu nh khng c ti nng v bn lnh th cc tc phm ca h s d sa vo di
dng, tha thi, hoc ln gn, n o Mc d vy s pht trin mnh ca th th
t do v trng ca trong giai on khng chin chng M nh du mt bc
pht trin mi ca th v ni dung cng nh v mt th loi.
II. Ngn ng th
Trong s biu hin ca th ca, yu t ngn ng gi mt v tr c bit quan
trng. N va l ting ni chn thc, giu c ca i sng hin thc, va l ting
ni bay bng ca tr tng tng diu k, li va l ting ni tnh cm ca con
tim xc ng. Chiu su ca sc suy ngh, tnh cht mn cm v tinh t ca sc
sng to, nhng trng thi rung ng ca tm hn tt c, tt c ch c th n
vi ngi c thng qua vai tr ca ngn ng.
Ngn ng th thi k chng M cng nm trong khuynh hng chung ca
th ca hin i Vit Nam. l khuynh hng a ngn ng th ca tr v gn
vi ngn ng i sng khm ph, th hin i sng nhiu gc , nhiu
phng din khc nhau. c bit l phn nh c hin thc phong ph, a
dng, phc tp ca i sng chin trng. Ngn ng th m rng cho ngn

ng i thng a vo. y chnh l mt minh chng c th cho mi lin h gia

th ca v cuc sng.
1. S tip nhn cc yu t khu ng, yu t vn xui
Trc y ngi ta vn quan nim rng, t ng dng trong phong cch th
phi l t ng bng by, c tnh hoa m, cho nn yu t khu ng thng b coi
r v b loi ra khi th ca truyn thng. Ngay trong th mi, cc yu t khu
ng hu nh khng tm c ch xut hin.
Trong th ca vic dng t ng bng by l cn thit, song khng phi l
tuyt i. Bi v, trc thc t phong ph v ngy cng m rng, cc s vt, hin
tng c nh th khm ph cn phi xem xt t nhiu gc , nhiu phng
din khc nhau. C lc ngn ng phi lng su, nhiu tnh trit l, nhng cng c
lc phi bc bch trc quan sinh ng i tng m mnh miu t. Do vy, s
xut hin cc yu t khu ng v cc yu t vn xui trong th c th coi nh
mt tt yu.
Trong th ca hin i Vit Nam, ngy t nhng ngy u khng chin
chng ta gp nhng yu t khu ng xut hin kh nhiu trong th.
M u bi Nh ca Hng Nguyn, c nhng cu th mang m phong
cch ca cu ni dn d, i thng :
L chng ti, bn ngi t x
Gp nhau hi cha bit ch
(Nh - Hng Nguyn)
n cui, khp li bi th, cng c nhng cu hi p, hon ton vi t
cch l mt i thoi khu ng :
- ng n v cha?
- ng n?
-T cn ch c lp
(Nh - Hng Nguyn)
Mnh dn a cc yu t khu ng vo trong th nh trn khng h lm
gim i gi tr ca bi th, m tri li, n cn lm cho bi th c mu sc ring,
biu hin phong cch c nhn mt cch r nt. Mt khc, n cn c tc dng lm
cho ngn ng th tr nn sinh ng, bnh d v gn gi vi mi ngi. Qua th,
cuc sng hin ln mt cch t nhin, chn cht.
Trong th thi k khng chin chng M, vic a cc yu t khu ng,
vn xui vo trong th dn tr nn ph bin. Ni bt trong vic tr v cho th ci
gin d ca ngn ng i thng mt cch rt thnh cng l nh th Phm
Tin Dut. Nh l mt bi th t tuyt, cu trc ca bi th t tuyt thng l
cu trc vng chc cn i, c s hi ha v nhp iu. Nhng thc ra trong bi
th vn c s co gin v cu ch v c mt cu vn xui :

Ci vt thng xong m a vin

Hng cn ch , ting xe reo
Nm nga nh trng, nm nghing nh bin
Nn nao ngi dy nh lng o
Ci vt thng xong m a vin. Cu th trn gn vi li ni thng
thng. Tuy nhin n khng lm gim i thi v ca bi th m li rt cn thit
ni ln mt tm trng tht ca ngi li xe. Mt s trch mc nh, mt cht phn
nn xut pht t ni lo lng v trch nhim ca mnh ang thc hin. Bi th do
thc v t nhin hn. Cng c th ngh nh th v ngi li xe trong bi Tiu
i xe khng knh, nhng con ngi dng cm yu i, bnh thn trc mi gian
kh, nguy him :
Xe khng knh khng phi v xe khng c knh
Bom git bom rung knh v i ri
Ung dung bung li ta ngi
Nhn t, nhn tri, nhn thng
Nhn thy gi vo xoa mt ng
Nhn thy con ng chy thng vo tim
Hai cu u nu tch ring ra hon ton l hai cu ni t nhin, ging nh
cu vn xui hin i. Nhng n cu th ba, vi cch o ng, vi cch ha
phi cc thanh iu, cu ny mang tnh tit tu, nhp iu ca th. Tit tu,
nhp iu y bt ni vi cc cu sau lm nn tit tu chung ca ton bi th.
Cng nh vy, on th sau, ta gp cc cu :
Khng c knh th c bi
Bi phun tc trng nh ngi gi
Khng cn la ph pho chm iu thuc
Nhn nhau mt lm ci ha ha
l nhng cu th mang cht liu khu ng. Tuy nhin n khng ging
nh kiu ni nm na: nay ta l mt ngi du kch - l ta ch thch nh Ty -
ma thu ny my m n - n ni ny ta s git, m ngi c c th tm thy
ng sau nhng li ni bnh thng y l ci p ci cao c ca ngi lnh li xe,
tt c v min Nam, v chin thng.
Tuy nhin khng phi lc no a cc yu t khu ng vo trong th cng
t c hiu qu. Vn l ty cc yu t, i tng c miu t v bt php
ca nh th. Cc yu t khu ng, nhng cch ni c tnh cht vn xui nu nh
c cc nh th sp xp ng ch, hp l th n khng h ph v cu trc bi
th m tri li n cn c tc dng ln trong vic chi tit ha, c th ha i tng
miu t. Ngn ng th khi c khai thc hng ny thng giu cht t nhin
ca i sng, gy ra nhng cm xc hn nhin, trc tip i vi ngi c. V
d, bi th Con hi cha ca Ch Lan Vin :

Con hi cha: bom c git cht mo ?

C, khi xung hm con hy nh mang theo
Con li hi: bom c git cht th cao su v nga g
i chi con tr bao ln hoen mu .
Con hi cha: bom c git m khng?
Bi th c cu to theo cch i thoi gia hai nhn vt: cha v con, vi
nhng cu hi v cu tr li rt bnh d, song bn trong nhng cu hi v tr li
l cm xc ca nh th, tp trung theo mt dng cm hng ch o nhm t
co s man r ca quc M. Do vy, nhng hnh nh c la chn rt c th,
sinh ng, nhng li hm cha mt ngha khi qut. Con mo, con th cao su,
con nga g l nhng vt gn lin vi tui th ng yu ca tr. l th gii
ca s bnh yn, vy m bom M no c dung tha. V na - ngi m, ting gi
thing ling ca tt c mi ngi, cng thing ling hn vi con tr tr thnh i
tng ca chin tranh. Ci mch lin tng y nng cao gi tr t tng ca
bi th. Nh s lin kt mt chm nhng cm xc vi nhiu cung bc khc nhau,
tng tin ti mc cao nht. V cui cng n dn ti bc ngot: s chuyn i
ca nhng suy ngh thnh mt cu tr li, mt hnh ng c th :
ng hi na con i ng c hi
ngy mai cha ra trn cho con
Cht tr trung bung ph trong suy ngh ca i ng cc nh th tr thi
chng M cng to nn mt khuynh hng cho th l s dng nhiu chi tit c
th, th nhm ca i sng sinh hot v chin tranh, mnh dn s dng hnh thc
ca nhng cu th vit nh vn xui. Nhng chi tit s dng trong th nh cn
gi c ci cht nguyn s, ti rng ca s sng :
- Bp tp th u kho v rau mung
Em gp cho ti bng a cau rng
- Mi m hi tht th ca lnh
- Ngy sinh nht bt u bng cn st
C ng kh ngi th trn nh dc
Bn m bi ng nhng hp nc cui cng
Trong bi th Nht k, Hong Nhun Cm c thc to nhp iu phong
ph cho cu th, lm cho th tip cn vi vn xui, gn gi vi cuc i, nhng
vn giu cht th:
Sng: bnh minh y l bnh minh k nim
Chiu: hong hn nh l nh quen
Ti: tc k nm li vo m
C ng c u

Nm nghe sng n
Nm nghe li th
nh trn u tin ai ch th
Thi sng ri! Vn ting g xm m
Cun vng theo hng sng m i.
Vi hnh thc cu th vn xui, cc tc gi xy dng c hnh nh t
nc vi nhng con ngi va ho hng va lng mn, su sc nhiu suy
nghim tr trn y trch nhim.
Ngi c rt th v khi c nhng cu th y sng to ring, hnh nh th
gin d m cng rt thi v. C s phi hp gia hnh thc cu th di ngn t do
vi ngn ng th m p cht liu hi th cuc chin u si ng ton dn ton
din
Tm li s tip cn mt cch to bo cc yu t khu ng, yu t vn xui
trong th hin i Vit Nam l nhng bng chng ni ln mi quan h gia th
ca v cuc sng cng nh tnh tt yu ca s pht trin ngn ng th Vit Nam.
[ 2 . 263 ]
2. Vn dng sng to cc bin php tu t
Sng to ngn ng th ca l s phn u khng ngng ca mi nh th
chn chnh, ng thi n cng l cng vic v cng gian kh. Ni nh
Maiacpxki: qu trnh sng to ngn ng th ca cng ging nh ngi lc
qung raium lc ly tinh cht, tm ra trong ci b bn ca nhng tn qung
nhng t p, nh sc kim cng Cc nh th thi chng M lun c thc
trong vic din t hnh nh, ngn ng v thc s c nhng ng gp nht
nh cho s pht trin ngn ng th ca hin i Vit Nam.
Thc tin sng to ngn ng rt phong ph v a dng. Ni bt ln trong
th thi k khng chin chng M l s vn dng sng to nhng bin php tu t
truyn thng: so snh, n d, nhn ha... ng thi theo li t duy hin i to
ra nhng kt hp vi, nhng cch t chc cu th ginh c nhiu s bt ng
th v cho ngi c trong vic phn nh i sng hin thc, xy dng hnh
tng t nc trong chin tranh khc lit.
Trong th ca Vit Nam, so snh l mt bin php tu t c s dng mt
cch ph bin. ca dao, c ti hng trm cu dng bin php so snh vi t nh:
- Thn em nh gii la o
Pht ph trc gi bit vo tay ai
-Thn em nh ht ma sa
Ht vo i cc ht ra rung cy
-Thn em nh ci ging gia ng
Ngi khn ra mt ngi phm ra chn

-Tnh ta nh la mi nhen
Nh trng mi mc nh n mi khu
n cc nh th hin i, bin php so snh c khai thc tt c
nhng kh nng ca n. Phm Tin Dut cho ta mt khm ph mi v cc s
vt vn rt quen thuc v bnh d hng ngy nh cch quan st tinh vi vi kiu so
snh c o ca ng :
Qu nht nh bng n tn hiu
Tr li sang ma h,
Qu c chua nh ci lng n nh xu
Thp ma ng m nhng m thu,
Qu t nh ngn la n du
Chm u li chm vo sc nng
Mch t ta di do sc sng
Nn nhnh cy cng thp sng qu hng.
(La n - Phm Tin Dut)
Khc hn nhng so snh m ta thng gp (ly ci tru tng so snh vi
ci c th cho d hiu), quan h gia hai v so snh trong th Phm Tin Dut
l quan h gia ci c th vi ci c th. Qua nhng tri cy bn ma ti tt,
hnh nh t nc hin ln ti p, y sc sng cho d bom M vn cy xi
ngy m.
S so snh ca L Anh Xun sau y l mt sng to, l mt biu hin ca
khuynh hng phc tp dn cu to ca hai v so snh :
i k lm sao cho ht c
Nhng anh hng nh M hm nay
Nh Cu Long mnh mng cun sng
Nh Trng Sn m c cy rng
(Gp g nhng anh hng - L Anh Xun)
Bn cu th trn khc ha cho chng ta thy hin thc t nc Vit
Nam trong nhng nm thng chng M cu nc ht sc gay go, gian kh: anh
hng xut hin nhiu nh nc Cu Long, nh rng Trng Sn. C c hin
thc y l do nhn dn ta bit pht huy cao ch ngha anh hng cch mng
lm nn bao vic phi thng. Hin thc y cng l ngun cm hng ch o
ca cc nh th, l dng sa ngt nui dng th ca. Hin thc si ng y
c cc nh th phn nh, ca ngi.
Vn l bin php nhn ha trong th truyn thng nhng trong th Thanh
Tho, Hu Thnh li c nhng nt mi. Bi t dng, hnh nh chn lc t mc
chnh xc cao, mi t mt v tr, mt chc nng, kh c th thay th bng mt

t hay hnh nh khc, nh m cnh vt mang dng dp thi binh la, c khi
thng tht bt thng y u lo i mt vi n la hy dit :
Con nc tri xanh khonh khc
Ma ht hong trn qua tng cy
(Thanh Tho)
Ting sui gic khi m khi t
Ni tt bng ang ngi xanh pha trc
Rng bng chao nghing trc si dy mng manh
Rng bng qun va trn bom au
(Hu Thnh)
Hnh nh th gip ngi c hnh dung ra cnh chin trng vi tt c s
khc lit d di ca n v c ngh lc vt ln chin tranh rt ng khm phc
ca nhng con ngi Vit Nam qua cch tc gi s dng bin php tu t nhn
ha v hng lot ng t gi t ng tc mnh, bin i nhanh, khng ngng
nh: nut, trn, gic, chao nghing
Da vo s lin tng, tng tng m nh th c th dn dt ngi c i
t th gii m thanh sang th gii hnh nh, t th gii v hnh sang th gii hu
hnh :
Ting bm bp bp bnh trong m nc ln
(Hu Thnh)
Cu th va gi t m thanh va gi t hnh nh t nc khng yn bnh
qua ting ku nng n, u un ca con chim bm bp cng hnh nh con nc ln
bp bnh trong m cng l khng gian chin tranh bt thng trong th thi
chng M.
S trao i cng hng ln nhau ca nhng yu t c th, tru tng
khin cho ngn ng th tr nn phong ph a ngha. Nhn chung cc nh th thi
k chng M c c bc vt ln rt xa ting Vit ton thng trong th,
th tr thnh th loi vn hc ch yu a ngn ng ngh thut Vit Nam pht
trin ngy cng thm tinh t, sng ng, a sc, a chiu.
III. Hnh nh th
Bng cm xc tr tnh mnh lit v kh nng tng hp, khi qut cao, cc
nh th thi k chng M to nn mt h thng hnh nh biu tng phong
ph. l hnh nh b m, con sui, dng sng, sng t, ht ct, ngn la
nhm th hin sc mnh dn tc Vit Nam thi i chng M cu nc.Trong
chng mc cho php ca ti ti khng th trnh by ht tt c cc hnh nh
m ch im qua mt vi hnh nh sau :

1. Hnh nh b m
Cm nhn v miu t hnh tng T quc trong nhng nm thng chin
tranh cch mng, cc nh th mun tm mt biu tng p nht, tng trng su
sc nht cho T quc. l hnh nh b m. Khi th hin T quc, t nc
trong hnh nh b m, cc tc gi c xu hng t mt b m c th khi qut ln
hnh tng b m T quc.
Trong th L Anh Xun, hnh nh b m Vit Nam l hin thn ca tn to
vt v nhc nhn, thm lng hy sinh, rt i kin cng cao c :
M lng cng tc bc
Tn to sm hm
Nui cc anh ta di hm b mt
C i m hy sinh gan gc
Hai mi nm gi t gi lng
M l m Vit Nam
(Tr v qu ni - L Anh Xun)
B m T quc cn c hnh dung ra trong t th b m ra trn - b m
chin s:
M ch c chic o nu vai v
M ch c mt chic nn che u
M ra trn c hai bn tay
M c mi tc gi dn lng
M i m ra chn gic
Tri tim cng l mn chng
M ra trn o di thun th
Ci dng i b m Vit Nam
(M ra trn c g - Nguyn Khoa im)
Hnh nh b m Vit Nam va l ngun an i v v, va l ngun tip thm
sc mnh cho nhng a con :
M Vit Nam i!
m nay con v gi u trn nhng cnh tay ca m
i cnh tay rn ri du hin
Lm lp bn ly nhng m p nim tin
l hai cnh sng Hng ca m
M ph vo con nng nn mi sa

Ca nhng ng xa nguyn vn c ma
(Nguyn Khoa im)
Hnh nh b m o hm t lc tc cn xanh n lc ph ph u bc trong
th Dng Hng Ly tr thnh biu tng v lng dn rng ln, v t nc
qu ta mnh mng, v sc mnh tinh thn bt khut ca dn tc :
t qu ta mnh mng
Qun th khng xm ht c
Lng m rng v cng
giu c s on di t
Ni hm ti l ni sng nht
Ni con tm ra sc mnh Vit Nam
(t qu ta mnh mng - Dng Hng Ly)
Xy dng hnh nh b m nh l biu tng cho T quc - mt biu tng
gn gi, thn thng bit bao k v, l ti nng, v su xa hn, l tnh cm
gn b mu tht, l tnh yu thit tha, su sc ca th h nh th thi k chng
M i vi qu hng t nc.
2. Hnh nh mn m
Trong nhng nm chng M cu nc, mn m l mt hnh nh c cc
nh th khai thc vi nhiu tm ti, nhiu sc thi mi. Mn m bng ly mt
qun th tn bo, nhng mn m li l ngi bn c lc ca cuc chin tranh
nhn dn y sng to. Nhng m hnh qun c nc ln ng, nhng m
xung kch lao vo trn nh, nhng m t nc hi sinh li sc sng, c cy
rung ng b t chy chy li dng nha sng, bu khng kh ngt ngt nng
kht bom n li trong lnh. l m ca min Nam trong chin u :
m Qung Tr dt ta vo trn nh
Nh pho rung rung u lp n xo
m k diu quen nhum mu en nhnh
m nghn i t thnh vn trm che
(V Ngn Chi)
Hay trn tr hn trong nhng cm xc ngt ngo, su lng ca tnh yu t
nc qu hng :
i yu sao ng bng gian kh
m thm su mang nng tnh chu th
m ngt ngo hng gi quyn ph sa
m bao la trong nh la sng lo
m trn tr mt bnh nguyn gii phng

m gi dy mt bnh minh sc sng

(Dip Minh)
Sc sng ca dn tc lao vo cuc chin u cho Xun Diu sc mnh
ng vt trong bng m ca nhng chuyn i thc t v tm c s giao
cm vi con ngi v to vt :
m hnh qun th tm hn i trc
Yu vi cm hai t sng o o
V bn lng di mi vi trng sao
(Xun Diu)
Ni c bng m bao trm cng chnh l ni m nhp sng ca t nc tr
nn cng thng si ni nht. Khng phi l s im lm trong gic ng, m ni nh
Phm Tin Dut :
Ni tt la l ni vang rn xe xch
Ko pho ln trn i ng cao...
Ni tt la l ni di ting ht
on thanh nin xung phong ph sa ng
(Phm Tin Dut)
Hnh nh mn m cn c ni ti vi nhiu mu sc na trong nhiu bi
th thi chng M, nhng ch chng y cng khng nh sc sng bn b,
mnh lit v k diu ca t nc, con ngi Vit Nam trong nhng nm au
thng chin u.
3. Hnh nh ngn n - ngn la
Trong thi gian u ca cuc chin u chng chin tranh ph hoi ca gic
M, hnh nh nhng ngn n trn cc no ng i vo tuyn la li mt
hnh nh p trong th. T mt ngn n ngoi i n nhng ngn n thp
sng trong th, s chuyn dch y c thm phn sng to ca nh th. T Hu
ni ln ngha tng trng qua mt ngn n c th :
Ngn n nh mt ca ai trng
Ngn n nh tri tim thng nc
Soi bc ta i rc la hng
(T Hu)
Nhng cm hng ch o ca bi th khng i theo hng khai thc m
ch yu l gy nhng cm xc trc tip qua lin tng vi hnh nh ngi ng
ch, ngi em gi rt gan d ang vt qua bom n, khng ngi cnh khuya
thn gi dm trng m bo cho nh la khng bao gi tt. Ting th ng
y l ting ni ca tnh thng, ng ly nhng rung ng ca tri tim mnh lm
c s xy dng hnh tng :

i bit bao tnh bn nh khng ?

Ngn n ng ch gia cn dng
Ti khng r mt ngi em y
Ch thy trong m mt bng hng
Phm Tin Dut qua bi th La n xy dng cm hng ch o xoay
quanh nh la linh thing ca s sng, nh la t ngn nm vn sng soi v si
m cho t nc v con ngi, nh la ang b k th tn bo tm cch dp tt :
i ngn la n
C na cuc i ta trong y
Gic mun cp i
Gic mun cp la tim ta y
Nhng ri k th khng th no cp c nh la. Ngay chnh ni bng
ti, cuc chin u vn c chun b mt cch khn trng. V ri nhng ngn
n vn c thp ln m bo cho cuc sng vui ti pht trin bnh thng :
Ni m ngy gic in cung bn ph
Nhng ngn n vn c thp ln
Chic n chui vo ng na
Cho em th i hc ban m
Chic n chui vo lng tri ni
Cho xng my thay ca vi vi
Chic n chui vo chiu vo chn
Cho nhng tp trai lng c l th thm.
(Phm Tin Dut)
Trong th Thanh Tho, hnh nh ngn la biu trng cho thc ca th h
tr v gi tr ch thc ca mnh. Khng phi l nhng vng ho quang chi sng
m l la thc - la tri tim ca nhng ngi lnh tr :
V ngn la chu snh l la thc
bng ln
Dm chy tn sc mnh
(Thanh Tho)
Ngn la cn l nim tin, c m, hy vng ca nhng ngi lnh ang trn
ng i ti chin thng :
Khng bit cch no la nhm ln
Nh khng phi ci rng ang chy
C ci g nh m la tn hi

C bay ln lm nh c ngi ngi

(Hu Thnh)
Bng s tng tng sng to, cc nh th thi k chng M xy dng
thnh cng hnh tng T quc cng cc hnh nh mang ngha biu trng rt
phong ph, a dng mang hi th ca thi i v mang m du n c nhn. Tuy
n khng trc tip ni ln hnh tng t nc nhng nh h thng hnh nh biu
trng y, cc nh th gip chng ta hnh dung ra din mo tinh thn T quc
Vit Nam trong nhng nm nh M.

PHN III: KT LUN

^^
T hng ngn nm nay, th ca vit v t nc, nhng c th ni, cha
bao gi hnh tng t nc li hin ln chn thc, sng ng nh thi k khng
chin chng M. t nc c cc nh th khm ph, miu t nh mt con
ngi c th vi nhng phm cht cao p: anh hng trong chin u v sn
xut, dng cm v song m vn nhn i chan ho; trong au thng mu la vn
ti p, hin ngang vn ti tm cao ca lch s, thi i. Tuy nhin cng c
mt s nh nghin cu cho rng: Th khng chin l th tuyn truyn, th cn
b, ca ngi mt chiu [19 . 96 ] . Chng ta tha nhn nhng kin trn l c c
s. Nhng nhc im ca th khng chin cng ch l nhng vt nh trn
mt vin ngc p. [19 . 96 ]
Tm hiu hnh tng t nc trong th khng chin chng M, chng ta
khng ch thy c v p tm hn - tnh yu qu hng, t nc su m ca
cc nh th m cn pht hin nhng ng gp gi tr ca cc phng thc ngh
thut nh: hnh thc th t do, cu th vn xui, th loi trng ca ; cc yu t t
s, khu ng, cng nh cc bin php tu t ngn ng c cc nh th s
dng xy dng thnh cng hnh tng t nc. Mi nh th vi mt cch
nhn, cch th hin ring em n cho th ca cch mng Vit Nam s a dng,
phong ph v phong cch v ging iu.
Nhng thnh tu thi ca vit v t nc giai on khng chin chng M
tht s l nhng vin ngc p, l ngun mch tinh thn ng vin c v qun
chng u tranh, l hnh trang tip sc nhn dn vt ln kh khn, gian kh
chin thng k th. c bit qua nhng trang th ca h, chng ta cng thm t
ho v T quc v nhn dn anh hng.
Thc hin kha lun ny, ti tch ly thm c nhiu kin thc b ch
phc v cho qu trnh nghin cu, ging dy sau ny, ng thi cng gip ti
hiu bit su sc hn v t nc v con ngi Vit Nam trong nhng nm thng
au thng m rt i ho hng. Do gii hn v thi gian v kin thc nn chc
rng vic khm ph hnh tng t nc ca kha lun t nhiu cn hn ch. Hy
vng trong tng lai khi c iu kin, ti s tip tc nghin cu ti ny mc
su v ton din hn.



Hình Tượng Đất Nước Trong Thơ Kháng Chiến Chống Mỹ

Загружено:

Сведения о документе

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Hình Tượng Đất Nước Trong Thơ Kháng Chiến Chống Mỹ

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

Hnh tng t nc trong th khng chin chng M

Trn Th Thanh Tuyn 1

II. Lch s vn nghin cu

Trn Th Thanh Tuyn 2

tc phm th ca mt s tc gi nh: Phan Bi Chu, Tn , Nguyn nh Thi,

Trn Th Thanh Tuyn 3

2. Phng php phn tch tng hp

Trn Th Thanh Tuyn 4

Trn Th Thanh Tuyn 5

PHN II: NI DUNG

I. Din mo ca th ca Vit Nam thi k khng chin chng

Trn Th Thanh Tuyn 6

tc cha bao gi bit n mt thi k no m th li c mt cuc sng phong

Trn Th Thanh Tuyn 7

Trn Th Thanh Tuyn 8

Trn Th Thanh Tuyn 9

Cuc chin tranh chng M cu nc t ra cho ngi cm bt nhng

Trn Th Thanh Tuyn 10

Bn cnh khuynh hng s thi, th ca thi k ny cn mang m cm hng

Trn Th Thanh Tuyn 11

CHNG II : HNH TNG T NC TRONG TH

Tnh yu qu hng, t nc lun l ngun cm hng v tn cho vn hc

Trn Th Thanh Tuyn 12

Phi n vi cch mng, trc tip tham gia vo cuc u tranh gi nc ca

Trn Th Thanh Tuyn 13

nn cuc sng, t vic xy dng nh ca n sn xut lm ra ht go, cng bao

Trn Th Thanh Tuyn 14

Trn Th Thanh Tuyn 15

Vi Ch Lan Vin gng mt T quc Vit Nam qua la n l gng mt

Trn Th Thanh Tuyn 16

Cc nh th thi k khng chin chng M vit v t nc khng ch bng

Trn Th Thanh Tuyn 17

Trn Th Thanh Tuyn 18

Ngi lnh tr ang i qua rng gi nhng nm thng chin tranh, nc

Trn Th Thanh Tuyn 19

nc ngt cho ngi dn Vit tht th n hu. Nh th nh khng cn iu g

Trn Th Thanh Tuyn 20

Qu hng l chm kh ngt

Trn Th Thanh Tuyn 21

Trn Th Thanh Tuyn 22

Trn Th Thanh Tuyn 23

l ni au th khng ai mun nh nhng k th u chu chng ta

Trn Th Thanh Tuyn 24

Trn Th Thanh Tuyn 25

Trn Th Thanh Tuyn 26

Trn Th Thanh Tuyn 27

Trn Th Thanh Tuyn 28

i tri tim em tri tim v i

Trn Th Thanh Tuyn 29

Trong vn hc ta c bao nhiu vn th t ho dn tc, nhng cha bao

Trn Th Thanh Tuyn 30

ta, nng niu gom gp dng c , nh th T Hu cho ta thy s hi sinh tng

Trn Th Thanh Tuyn 31

Rng c ph qu ngt cnh xanh

Trn Th Thanh Tuyn 32

Nhng cu th biu hin nim vui sng, cm ng ca nh th khi nhn

Trn Th Thanh Tuyn 33

Trn Th Thanh Tuyn 34

T xa xa, dn tc ta t ho v t nc giu p vi rng vng bin

Trn Th Thanh Tuyn 35

Nng ng chm tre, gi thong a

Trn Th Thanh Tuyn 36

Trn Th Thanh Tuyn 37

C thm trn Dinh c Lp