International Journal of Humanities and Social Science Invention

ISSN (Online): 2319 7722, ISSN (Print): 2319 7714

www.ijhssi.org ||Volume 6 Issue 5||May. 2017 || PP.36-40

Oryantalizmin ekilleri ve Arap Dnyasnda Oryantalizm

Anlay
Fehim Qadri1
zet : Oryantalizm kavramnn ortaya k Avrupada 1960l yllarn ortasna kadar dayanmaktadr. Kavram
ilk olarak Yunan kilisesinde ortaya kmtr. Daha sonra Fransa ve ngilterede bu kavram kullanlmtr.
Oryantalist faaliyetler genelde Dounun kltr, dilleri ve dinleri ile ilgilidir. Dou ile ilgili youn almalar
yapmak isteyen Batl oryantalistler kendi hkmetleri tarafndan her trl destei alarak Dou ile ilgili
yakndan bilgi almak iin zellikle douda bulunan Mslman lkelerine gnderilmitir. Bu lkelere
gnderilen oryantalistler sadece bilgi almak amacyla deil ayn zamanda misyonerlik faaliyetleri de
gerekletirmek iin gnderilmitir. zellikle Afrikadaki Mslman lkelerde sz konusu faaliyetleri
srdrmlerdir. Oryantalistler gayrimslimlerin zihin dnyalarnda slam hakknda yanl bilgiler vererek
phe yaratmay amalamaktadrlar. Bunun yannda oryantalizmin iktisadi karlar da vardr. zellikle Bat
sanayi devriminden sonra Douya ynelik ekonomik hedeflerini arttrmlardr. nk sanayi devrimi sonras
Avrupadaki fabrikalar Dounun ham maddelerine ihtiya duymaya balamtr. Dou lkeleri, zellikle
Mslman lkeler, doal kaynaklar bakmndan zengindir. Bundan dolay smrgeci gler slam lkelerindeki
servetleri ele geirmeye almlardr. Oryantalizm faaliyetlerinin ekonomik hedefleri yannda siyasi hedefleri
de vardr. Bu siyasi hedefler yukarda bahsettiimiz gibi misyonerlik faaliyetleridir. Misyonerlik faaliyetlerini
srdren oryantalistler kendi hkmetlerine gittikleri ve inceledikleri lkelerle ilgili bilgiler vermilerdir. Arap
dnyasnda ise oryantalizm algs genelde olumsuzdur. Fakat oryantalistleri ve oryantalizmi ven ahslar da
bulmak mmkndr. Arap lkelerinde oryantalizmi ven ahslarn bir ksm ya da ou ya oryantalistler
tarafndan yaplan okullarda ya da Batda bulunan okullarda yetimitir. Oryantalistleri eletirenlerin ise ou
muhafazakr kesime mensuptur.
Anahtar Kelimeler : Oryantalizm, Oryantalistler, Bat, Dou, slam, Hristiyanlk, Misyonerlik.

I. GR
Oryantalizm kelimesi genelde Arap dnyasnda dindar kesim tarafndan oka kullanlan bir kelimedir.
Gazetelerde ve dergilerde oryantalizm kavram tartlagelmitir. zellikle Bat dnyasnn Arap lkelerindeki
kltr istilasnn ve olumsuz etkilerinin yaygnlamas sonras oryantalizm konusu ele alnmtr. Oryantalizm
hakknda tartmalar srerken baz kesimler oryantalizmi ok eletirirken, baz kesimler zellikle oryantalist
okullarda eitim grenler oka vmtr. Bu okullarda eitim alanlara gre oryantalizm Dou lkeleri iin
faydal almalar yapmaktadr. Bu almalar, Douyu dier kltrlere tantmak amacyla yaplmtr.
Oryantalistler Oryantal diller, kltrler, edebiyat ve dinler hakknda youn almalar yapmaktadrlar.
Oryantalizm kavram Batda iki yzyl nce ortaya kmtr. Fakat oryantalizim kavram daha eskiye
dayanmaktadr. Kavram ilke defa 1691 ylnda Yunan dou kilisesinde slam ile ilgili almalar yaplrken
ortaya kmtr .
Dou hakknda Batda srdrlen faaliyetler bu tarihten daha eskilere dayanmaktadr. Orta ada
Avrupa, en karanlk dnemlerini yaamasna ve kendi halklarna bask yapmasna ramen slam ve
Mslmanlar ile ilgili farkl alanlarda faaliyetler srdrmeye devam etmitir. nk Avrupa iin ok eki
tarihlerden bugne kadar slam ve Mslmanlar byk rakip olarak grlmtr. zellikle slamn Osmanl
devleti tarafndan Avrupann ortalarna kadar ulatrlmas slamn byk bir tehdit olarak grlmesine yol
amtr. Bu nedenle slama, Mslmanlara ve Osmanl devletine kar pek ok yeni tedbirler alnmtr .
17. Yzyldan itibaren gnmze kadar slam hakkndaki olumsuz bilgiler Avrupal Hristiyanlara
oryantalistler tarafndan empoze edilmitir Bunun amac slamn Avrupada yaylmasn engellemektir. Bundan
dolay Avrupadaki kilise, devlet adamlar ve aydnlar, slam ve Mslmanlar yanl tantmak amacyla
birtakm faaliyetler srdrmlerdir. Oryantalistler ve Batl ilim adamlar slam ve Douyu yanl ekilde
tantmalarna ramen slam dnyasndaki baz limler oryantalistleri ok vmtr. Bunlar zellikle slam ve
Dou kltrn oryantalist kaynaklar kullanan Mslman aydnlardr . Sz konusu Dou ve slam dnyasnda
zellikle Arap lkelerinde Oryantalizm ve oryantalistlerin ok eletirildii dnemlerde dahi bazlar
Oryantalistleri ve Oryantalizmi vmlerdir.
Oryantalistler Mslmanlarn kendi dinleri hakknda phe yaratmaya almlardr. Ayn zamanda
Mslmanlarn ve Doudaki dier halklarn cahil ve yetersiz olduklar fikrini ortaya atmlardr. Hatta Arap

1
Sakarya niversitesi/Ortadou Enstits, Doktora rencisi/Trkiye
www.ijhssi.org 36 | Page
 Oryantalizmin ekilleri ve Arap Dnyasnda Oryantalizm Anlay

dnyasnda baz devlet ve ilim adamlar Baty btn alanlarda rnek olarak kabul etmilerdir. nk
oryantalistlerin Dou ve slam hakknda sylediklerinden dolay halk kmsenmi ve yetersiz hissetmesi
salanmtr. Bu da oryantalistlerin gemite planladklar hedeflerinden biri idi. Bu nedenle Mslmanlarn
zihinlerini bulandrmak isteyen oryantalist eserlerin ok dikkatli bir ekilde okunmas gerekmektedir. Ayn
zamanda Batda slam ve Mslmanlk hakknda yazlan eserler ierisindeki Dou ve slam algs hakkndaki
hata ve yanllarn ortaya karlmas gerekmektedir. zellikle Hz. Muhammed hakknda Batdaki oryantalistler
tarafndan kaleme alnm eserler bulunmaktadr. Bu kitaplarn ou slam hakknda phe yaratmak amacyla
yazlmtr .
Oryantalizm faaliyetleri baladndan itibaren bugne dein en ok Kuran- Kerim, Hz. Muhammedin
hayat, hadis-i erif, fkh ve ashab kiram zerinde yaplmtr. Ayn zamanda slam limleri ve hadis rivayet
edenler hakknda Oryantalistler tarafndan ok sayda eserler yazlmtr. Oryantalist eserlerin asl amac
Mslmanlar kendi dinlerinden uzaklatrmaktr . nk Hristiyanlar Hal savalarn yaptktan sonra dahi
amaladklar hedeflere ulaamamlardr. Hatta Hal birlikleri birka sefer toplanm ancak bu konu ile ilgili
bir sonuca varamamlardr. kardklar sonu, Mslmanlar yenmek iin onlarn ilk olarak iten
zayflatmalar gerektiidir. Mslmanlar zayflatmak iinse Mslmanlar slamdan uzlatrlmalar
gerekmektedir.

Oryantalizm nedir?
Oryantalizm kavram tantmadan nce oryantalist kavram tantmak gerekir. Dounun herhangi bir
ilmiyle uzaktan ya da yakndan ilgilenen aratrmacya Oryantalist denir . Oryantalistler faaliyetlerini genelde
seyahat ederek gerekletirmilerdir. Ayn zamanda Douyu gezmeden de kendi lkelerinde Dou ile ilgili baz
bilgiler edinerek Dou hakknda yazlar yazmlar ve Dounun yanl tantlmasna neden olmulardr. Genelde
ise Oryantalistler Douyu yakndan inceledikten sonra bu blgelere dair Bat odakl teoriler ortaya
koymulardr. Oryantalizm Doudan gelmi bir kelimedir. Oryantalizm slam ve Mslmanlar inan, tarih,
toplum, kltrler ve diller asndan tanmak amacyla yaplan aratrmalardr. Batllara gre oryantalizm,
Dounun dilleri, dinleri zellikle slam dini hakknda aratrmalar yapmaktr. Oryantalizm ve oryantalist
kavramlar Bat dnyasnda farkl dnemlerde ortaya kmtr. lk olarak Yunancada 16. yzylda,
Franszcada 17. yzyln sonunda, ngilizcede ise 17. Yzyl banda ortaya kmtr . Araplara gre ise
Oryantalizm; Batdaki Hristyanlar tarafndan slam dnyas ile ilgili yaplan almalardr. Fakat bu
almalara ait pek ok yanl bilgi bulunmakla birlikte ayn zamanda okta eksiktirler
Oryantalizm, Bat ve Dounun birbirlerinden farkl olduklarn ve bu ikisi arasndaki farklar
belirtmeye almaktadr. Ayn zamanda oryantalizm; Douyu tantmay amalayan almalardr. Dou
hakknda yaplan almalar genelde seyahatnamelere dayanmaktadr . Ancak Douyu anlamak ve Dou
hakknda teoriler retmek iin seyahatnameler yeterli deildir. nk bu seyahatnamelerde Dou ile ilgili
yaplan anlatlarda byk eksiklikler bulunmaktadr. Dou, Batnn zihninde oluturulan imgelerden kltr ve
ilmiyle daha geni ve zengindir. Ancak Dou gemiten bugne getirdii birikimleri ile vardr. Bat medeniyeti
ortaada karanlk devirlerini yaarken slam gemiten getirdii birikimi ile ilmi faaliyetlerini tm dnyaya
ulatrmay baarmtr.

II. ORYANTALZMN DOU VE SLAM DNYASINDAK EKONOMK IKARLARI

Batda balayan sanayi devrimi ile fabrikalar ciddi anlamda ham maddeye ihtiya duymaya
balamlardr. Ayn zamanda Avrupann rettii mallarn satlmas iin yeni pazarlara ihtiya duyulmutur.
Bundan dolay Batllar doal kaynak bakmndan zengin olan lkelerle ilikiler kurmaya altlar. Hatta kendi
aralarnda byk bir rekabete girdiler. Bu nedenle Dou lkeleri hammadde asndan nem arz etmi ve ak
pazar olarak kullanlmtr. Bunun iin oryantalistler, Avrupadaki sanayi devriminden sonra hem Afrikadaki
hem de Asyadaki Mslman lkelere gnderilmitir . nk eer bu lkeler smrlmez ise geliir ve Bat
dnyas iin tehlikeli bir rakip olurdu. Bu sebepten dolay Batllar bu lkeleri corafi, kltrel ve sosyal
alardan detayl bir ekilde incelenmitir.
Avrupadaki aratrma merkezleri srekli slam ve Arap lkeleri ile ilgili ekonomik alanlarda
aratrmalar yapmay tavsiye etmektedir. Bu tavsiyeler, ticaret yaplacak lke ve o lke halknn dinsel, kltrel
ve sosyal dnceleri hakkndadr. Bat sz konusu Arap lkeleriyle ve dier Mslman halklarla ticaret
yapmadan nce baarl ekonomik faaliyetler yrtmek iin bu halklarla ilgili detayl bilgi elde etmek istemitir .
nk onlara gre Douda kiminle ekonomik ve ticari faaliyetler yaplaca ok nemlidir. zellikle
Doudaki halklar ticari ilerini dini, kltrel ve mezhepsel faktrlere balatmaktr. Bundan dolay
Oryantalistler Batdaki irketlere, i adamlarna ve yatrmclara ticaret hakknda Dou ve slam lkeleri ile
ilgili tavsiye ve bilgi vermektelerdir.
Smrgeci lkeler Dou lkelere hem gitmeden nce hem de o lkeleri igal ettikten sonra
Oryantalizm faaliyetlerini yrtmektedir. Aslnda bu faaliyetler birinci derecede misyonerlik faaliyetlerine
hizmet etmektedir . nk Mslman halklar kendi dinlerini yaadklar srece Avrupa ve dier uyarllklardan

www.ijhssi.org 37 | Page
 Oryantalizmin ekilleri ve Arap Dnyasnda Oryantalizm Anlay

bamsz hareket edebilirler. Bundan dolay misyonerlik Oryantalizmin nemli hedefleri arasnda yer
almaktadr. Bugn sava ve alk yaayan Mslman lkelerde zellikle Afrikada misyonerlik faaliyetleri
gerekletirmek amacyla orada yaayan halklara yardm faaliyetleri yaplmaktadr . Ayn zamanda bu lkelerde
doal kaynak almas devam etmek iin aslnda oradaki atmalar meydana getiren (smrgeci devletler) d
aktrler de bulunmaktadr. Dou ve slam dnyasnda bugnk yaanan sorunlar aslnda Batnn Douya
ynelik izledii olumsuz politikalarn sonucudur. Batnn Douya uygulad ykc tavrn en nemli sebebi,
Dounun servetlerini elde etmek iin Dou yaayan halklarn atmalarn salamaktr.
Oryantalizm in siyasi amalar
Oryantalistler Batdan Douya gelen igalci lkelere byk hizmetler vermektedir. Dou ve slam
lkeleri ile ilgili btn alanlarda hizmet ettikleri smrgeci lkelere detayl bilgiler vermek bu grevlerinin
bandayd. galci lkeler, misyonerler ve oryantalistler birbirleri ile srekli iletiim halinde olduklarndan
dolay yaptklar birbirlerini tamamlar niteliktedir . Ayn zamanda oryantalistlerin hedeflerinden biri de Batdan
getirilen ve Douda yaplan smrgecilii tantmaya almaktadr . Genelde igalci devletleri igal ettikleri
lkelerde bu lkelerin kltrleri, dilleri, dinlerine ekonomileri ile ilgili doru bilgiye sahip memurlar tayin
ederler. Hatta eer bu memurlarn alaca blge ile ilgili bilgisi yoksa onlara grev verilmezdi.
Birinci Dnya savandan nce Osmanl imparatorluunun farkl blgelerinde Oryantalist faaliyetleri
uygulanmtr. Bu faaliyetler smrgeci devletlere Osmanl devleti hakknda birtakm bilgiler vermekten
ibaretti. lke ierisindeki kargaadan faydalanmak isteyen smrgeciler oryantalistler sayesinde Osmanl
devleti ile ilgili dinsel, mezhepsel, rk, ekonomik ve kltr hakknda bilgiler salamlardr. Bunun iin birinci
dnya savan balad gnden itibaren Osmanllar hzl bir kn iine girmeye balamlardr. nk
Avrupadan Osmanl topraklarna gelen oryantalistler Osmanl ierinde yaayan Mslman ve gayrimslim
halklar birbirine drerek kar salamlar ve lkenin bir kaosa srklenmesini salayarak gszlemesine
nayak olmulardr. Oryantalistlerin srdrd bu gibi faaliyetler Osmanlnn sava kaybetmesini
kolaylatran en nemli faktrlerdendir.
Bugnk Batda, Dou ile(Mslman lkeler ile) ilgili siyasi kararlar verilmeden ya da Douda bir
lke igal edilmeden nce Oryantalistlere ciddi bir ekilde danlmaktadr. nk oryantalistler misyonerlik
faaliyetlerinin yannda kendi lkelerine fayda salayan istihbarat faaliyetlerini de srdrrler. Genelde
Ortadouda yaanan din, mezhep, rk atmalarnn kayna Batdr . nk bu blge dnyann doal
kaynaklarnn en zengin olduu blgelerdendir. Bu nedenle bu blgeler huzursuzluun hakim olduu alanlardr.
nk Ortadouda yaayan halklar genellikle Mslman halklardr. Bu nedenle burada salanacak olan birlik
Bat adna tehlikeler oluturacandan bu blgelerde Bat destekli kargaalar karlmakta ve istikrarn
salanamamas asna giriimlerde bulunulmaktadr. kinci dnya savann ardndan ngilizler ve Franszlar
Ortadoudan ekilmek zorunda kaldklarnda dahi kendilerine yakn olan siyasetileri ekildikleri lkelerin
balarna getirerek bu lkelerdeki ynetimi uzaktan kumanda edebildiler. Bu nedenle smrgeci gler blgeden
ekildikten sonra Arap lkeleri ngiliz ve Franszlarn getirdii kiiler tarafndan diktatr rejimler tarafndan
ynetilmitir. Diktatr Araplar yneticiler kendi lkelerini Batnn karlarna gre ynetmiler ve oryantalizm
faaliyetlerinin yrtlmesine zemin hazrlayarak kolaylklar salamlardr.

III. ARAP ZHNYETNDE ORYANTALZM ANLAYII

Oryantalizm ile ilgili halen tartmalar devam etmektedir. Bat ve slam dnyas arasnda yaanan
dinsel ve askeri atmalar ile Oryantalizm faaliyetleri arasnda byk bir balant sz konusu. Bu balant Hal
seferlerinden itibaren balayp slam dnyasnn igal edilmesine kadar srer. Oryantalizmin ortaya knn
sebeplerinden birisi, Endls ve Osmanl halifelii sayesinde slamn Avrupaya ulamasdr. Fakat slam
dininin Avrupaya ulamas Batllarn karlarna tersti. Bu nedenle kendi halklarna slam dini ve Mslmanlar
ile ilgili olumsuz bir tablo izerek Mslmanlarn gelimemi, geri kalm olarak alglanmasna neden
olmulardr. Batnn Dou ile ilgilenmesinin ana sebeplerinden biri Douda bulunan zenginliklerden
faydalanmaktr . Bu kar nedeniyle igal etikleri lkelerde Oryantalistlere okul, niversite vs. ama izni
verilmitir. gal zaman bu okullarda eitim alan Araplarn ou Oryantalistlerden ok etkilenmitir. Bu ekilde
Arap lkeleri iten fethedilerek bat taraftar olmas kolaylamtr.
Arapa eserlerde Oryantalizm hakknda sunulan bilgiler ok elikilidir. nk aydn Araplarnn bir
ksm eserlerinde Oryantalizm ve Oryantalistleri ar ven ifadeler kullanmlardr. Dier ksm ise
Oryantalizmi ve Oryantalistleri ok sert eletirmiler. Bu nedenle konu hakknda tartmalar halen srmektedir .
Genelde Oryantalistleri ven aydn Araplar eitimlerini ya Avrupada ya da kendi lkelerindeki Oryantalistler
tarafndan alan okullarda almlardr. Oryantalistleri eletiren aydn Araplarn ou ise Arap toplumunda
muhafazakr kesimin ierisinde yer almaktadrlar. Sz konusu Arap dnyasnda Oryantalistlerin karna kan
slam mmetiliinin fikrini benimseyen kiilerdir. ngilizler ve Franszlar Arap lkelerinden ekilmek zorunda
olduklarn fark ettikleri zaman ekilmeden nce bu lkelerin banda kendi yneticilerini getirmilerdir.
Bundan dolay ortaokul, lise ve niversite tarih kitaplarnda Oryantalist faaliyetler hakknda olumlu bilgiler
yazlm ve bu bilgiler halen nesilden nesile retilmeye devam edilmektedir. Ayn zamanda Osmanl devleti

www.ijhssi.org 38 | Page
 Oryantalizmin ekilleri ve Arap Dnyasnda Oryantalizm Anlay

hakknda Oryantalistler tarafndan yazlan olumsuz ve yanl bilgiler de bu tarih kitaplarnda Arap dnyasnda
halen retilmektedir. rnein Yemendeki ortaokul ve lise tarih kitaplarnda Osmanl igalci bir devlet olarak
yanstlmaktadr. Aslnda bu kitaplar Yemenliler tarafndan deil Oryantalistler tarafndan veya Oryantalistlerin
okullarnda eitim alan Msrl, Suriyeli ve rdnl Arap milliyetileri tarafndan kaleme alnmtr. Bu nedenle
tarih kitaplarnda bulunan yanl bilgiler Yemende byk tartma konusu olmutur. Bu tartmalarn sonucu
2003 ylnda Yemendeki ilk, ortaokul ve lise kitaplarn Arap krfezi ibirlii tekilatnn kitaplarna gre
matematik, fizik ve kimya kitaplar deiirken tarih kitaplarndaki de Osmanl devleti hakknda yazlm yanl
bilgiler silinmitir .
Arap milliyetileri genelde Osmanl devletini eletirmiler. nk Arap milliyetiliinin kurucular
aslnda Mslman deil Hristiyanlardr. Bu Hristiyanlarn en nls Arap milliyetilii kurucusu Miel
Eflaktr. Arap milliyetilii, Osmanl devletinin karna kmasnn sebebi Oryantalistlerin etkisi altnda
gereklemitir. Arap milliyetileri Oryantalistlerden etkilenirken Arap ve slam kltrnn yerine Bat
kltrn tercih etmilerdir. Bundan dolay Arap milliyetilii Arap toplumlar arasnda ok ilgi grmemitir.
nk Arap halklar slam ile birbirlerine baldrlar . Arap milliyetilik akmnn ilk ortaya k bugnk
Msr, Suriye, Lbnan, Filistin ve rdnde 1918-1940 yllar arasnda meydana gelmitir. Oryantalizm
faaliyetleri Araplk akmnn ortaya kmasnn en nemli nedenlerinden birisidir. Bundan dolay Hristiyan
Araplarn ou Oryantalistler hakknda Arap toplumlarnn zihinlerinde olumlu bir alg oluturmaya
almaktadrlar.
IV. SONU
Bat Douyu zellikle slamn Avrupann ortalarna kadar ulamasndan sonra byk bir tehdit
olarak grmtr. Bu nedenle bat tarafndan srdrlen oryantalizm faaliyetleri slam dnyasnda slamn
ortaya kndan gnmze kadar srmtr ve devam da etmektedir. Hristiyan dnyas ile slam dnyas uzun
sre mcadele yaadktan ve Hristiyanlar Mslmanlara kar byk kayplar verdikten sonra zellikle Osmanl
devletinin gl olduu dnemlerde Mslmanlar kendi ilerinden vurmak ve ykmak iin Avrupada bulunan
eitli devletler tarafndan Oryantalistler Mslman lkelerine gnderilmi ve bu lkeleri iten tahrip etmeleri
ve yklmalarnn salanmas hedeflenmitir. Ayn zamanda Hristiyan Bat Mslman Douyu askeri adan
yenemediinden dolay Mslmanlarla savamak iin yeni bir teknik kullanmtr. Bundan dolay Oryantalistler
slam dini ile ilgili srekli pheler oluturmaya almlardr. Bunun sebebi ise onlar dinlerinden
uzaklatrarak orta bir payda da toplanamamalarn salamakt. Bu nedenle Batnn zihin dnyasnda
Mslmanlar Batllatrmak onlarn birlik ve btnln salayamamalar adna en etkili yol olmutur.
Avrupada meydana gelen sanayi devrimiyle birlikte, yeni sanayi alanlar iin byk miktarda ham
maddeye ihtiya duyulmutur. Smrgeci devletler sanayi devriminden itibaren kendi aralarnda rekabete
girdiler ve Dou lkelerinde bulunan hammaddeyi ele geirmeye baladlar. Osmanl devletinin yklndan
nceki son dnemlerde Ortadouda bulunan lkelerde petrol kefedildikten sonra en bata ngiltere, Fransa
olmak zere birok Batl lke, bu blgeyi ele geirmek iin ve blgedeki Osmanl devletine kar
ayaklandrmalar balatmak iin oryantalistleri(ajanlar) blgeye gndermilerdir. Ayn zamanda Hristiyan
araplar onlara ok yardmc olmulardr. Bundan dolay o dnem oryantalizm faaliyetleri( okul amak,
misyonerlik) sonucu, Osmanlya kar baz kesimler hem birinci dnya savandan nce hem Birinci Dnya
Sava srasnda isyan etmilerdir. Oryantalistler faaliyet srdrd blgelerde kendi hkmetlerine o blgeler
hakknda srekli bilgiler vermilerdir. Bundan dolay birinci dnya sava bittiinde bu blgeler hem ngilizler
hem de Franszlar tarafndan igal edilmitir.
Oryantalizm kavramn en ok dile getiren Arap lkelerindeki dindar ahslardr. Arap dnyasnda
Oryantalistler ve oryantalizmi venler ve eletirenler bulunmaktadr. Oryantalizmi venler genelde laik ve
Hristiyan Araplardr. nk laik Araplarn liderlerinin ou 19. yzyln banda ve ortasnda Oryantalistlerin
kurduu okullarda eitim grp oryantalist fikirlerden etkilenen kiilerden olumaktayd. Ayn zamanda
oryantalizmi ven ve Osmanl devletine kar kan milliyeti Araplarn ou Mslman Araplar deil Hristiyan
Araplardr. Genelde Araplarn zihniyetinde Oryantalizm ve Oryantalistler ile ilgili alg olumsuzdur.

KAYNAKA
Kitaplar
[1] .
[2] .2001 57
[3] Ycel bulut, Oryantalizm ksa tarihi, Drdnc Bask, stanbul, 2010.
[4] 2002 .
[5]
1983 .
[6] 2007 .
[7] 2014 .
[8] Alim Arl, Oryantalizm Oksidentalizm ve erif Mardin, nc basm, stanbul, Kre yaynlar, ubat 2014.
[9] .
[10] 2009 12 6200 .
[11] 2010/04/12 )1840-1918( .
www.ijhssi.org 39 | Page
 Oryantalizmin ekilleri ve Arap Dnyasnda Oryantalizm Anlay
[12]
1993.
Makaleler
[13] Bayram Ali etinkaya, Batdaki srgn doulu yabanc Edward Saidin gzyle Oryantalizm tekinin tanmlanmas, Say 1,
arkiyet ilmi Aratrmalar dergisi, Nisan 2009.
[14] Ali kr orduk, Oryantalizm zerine notlar, stanbul, Sosyal bilimler dergisi, stanbul niversitesi, Say 2: Aralk 2007.
nternet Adresleri
[15] 2010/04/08 :
http://www.aljazeera.net/knowledgegate/books/2010/4/8/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE
[16] 2010 1 :
http://www.bbc.com/arabic/middleeast/2010/10/101001_othoman_egypt_history.shtml
[17] 2003/09/16 :
http://www.kuna.net.kw/ArticlePrintPage.aspx?id=1376726&language=ar

www.ijhssi.org 40 | Page