METODOLOGJIA

Ky studim synon t testoj marrdhnien q ekziston ndrmjet faktorve demografik,

socioekonomik e psikologjik dhe tolerancs ndaj riskut financiar, si dhe t testoj efektin q kta
faktor kan mbi tolerancn ndaj riskut financiar. Ky testim do t kryhet nprmjet nj analize
empirike, rezultatet e t cils do t specifikojn cilt nga faktort e marr n studim ndikojn mbi
variablin e pavarur dhe masen e tyre t ndikimit.

Mbledhja e t dhnave

T dhnat pr studimin jan mbledhur prmes pyetsorve. Fillimisht jan shprndar 600
pyetsor, por vetm 546 prej tyre i jan prgjigjur dhe pr kt arsye vetm kto prgjigje jan
analizuar. Norma e prgjigjes s pyetsorit vlersohet 91%. Pyetsort i jan shprndar 300
femrave dhe 300 meshkujve, ku norma e prgjigjes pr secilin sht prkatsisht 272 femra dhe
274 meshkuj.

Mosha e pjesmarrsve n studim varion nga 20 vjec deri n 80 vjec dhe mosha mesatare e tyre
vlersohet t jet 44 vjec.% e pjesmarrsve jan t martuar. Pjesmarrsit me arsim t lart
prbjn 43% t tyre dhe 63% prej pjesmarrsve jan t punsuar n sektorin jo financiar T
ardhurat mesatare mujore t pjesmarrsve i prkasin intervalit 40001-50000 lek.

Variabli i varur

Variabli i varur n studim sht marr toleranca ndaj riskut financiar. Pr t matur kt variabl
kemi prdorur disa pyetje. Pjesmarrsit duhet t zgjidhnin pr seciln prgjigj nj nga
alternativat n vijim: a) jam shum dakort, b) jam dakort, c) nuk jam dakort dhe d) nuk jam
aspak dakort. Pr seciln alternativ prgjigjeje kemi zgjedhur nj kod, i cili korrespondon
prkatesisht pr seciln altrnativ m shifrat 4, 3, 2 dhe 1.

Mesatarisht ky variabl merr vlern 2,62.

Pyetja Prgjigja mesatare

Investimi sht shum i vshtir pr tu kuptuar 2.426739927

Jam shum i qet nse i depozitoj parat e mia n nj llogari 3.413919414

bankare se sa t;ja jap borxh dikujt q njoh me premtimin q
do m kthej nj shum m t madhe

Kur dgjoj pr fjaln "risk", termi "humbje" m vjen n 2.725274725

mendje menjher.

Fitimi nga nj investim sht vetm shtje fati. 2

Bazohem tek kshillat e njerzve pr t marr nj vendim 2.448717949

N kushtet e nj investimi, siguria sht m e rndsishme 2.976190476

sesa kthimi.

Variablat e pavarur

Variablat e pavarur n studim prfshijn faktor t ndryshm si moshn, gjinin, edukimin,

gjndjn civile, punsimin dhe rradhn e lindjs. Gjinin e kmi koduar prkatsisht m 0 pr
meshkujt dhe 1 pr femrat. Punsimi sht koduar nga 1-5 prkatsisht pr kategorit student, i/e
punsuar n sektorin financiar, i/e punsuar n sektorin jo financiar, i/e papun dhe n pnsion.
Arsimi sht koduar nga 1-5 pr seciln kategori : shkoll e mesme, arsim profesional,
universitet, master dhe doktoratur. Gjendja civile sht koduar m 1-4 pr kategorit: beqar, i/e
martuar, i/e ve dhe i/e divorcuar. Ndrsa prsa i prket variablit t nivelit t t ardhurave mujore
bruto, alternativat e prgjigjeve jan shprehur n intervale t prcaktuara dhe pr secilin interval
kemi vendosur nj kod nga 0-11. Variabli q lidhet m rradhn e lindjes sht koduar
automatikisht sepse prgjigja e tij sht numr.

Variabla t tjer n studim prfshijn nivelin e knaqsis financiare, nivelin e njohurive

financiare, vetvlersimin, personalitetin dhe sensation seeking.

Niveli i knaqsis financiare sht matur duke prdorur nje vlersim1-10, ku 1 nnkupton q
nuk jan aspak t knaqur dhe 10 shum t knaqur me gjendjen financiare. Mesatarisht
pjesmarrsit e studimit shprehin nj nivel kenaqsie mesatar,me nj vler prej 5.3.
Vetvlersimi sht matur prmes disa pyetje, t cilat synonin t pasqyronin se cfar qndrimi
ndaj vetes kan pjesmarrsit n studim. Jan br 9 pyetje dhe alternativat e prgjigjeve jan a)
jam shum dakort, b) jam dakort, c) nuk jam dakort dhe d) nuk jam aspak dakort, t cilat jan
koduar prkatsisht 4, 3 ,2 dhe 1. Prgjigjet mesatare marrin vlern 3.32.

Pyetja Prgjigja mesatare

Kam nj qndrim pozitiv ndaj vetes. 3.467032967

Mendoj q un jam nj njeri me vler, t paktn njsoj si 3.315018315

t tjert.

Mendoj se kam shum cilsi t mira. 3.408424908

Prgjithsisht, jam i prirur t mendojn se kam dshtuar 3.375457875

Disa her ndihem i padobishm. 3.067765568

Un jam n gjendje ti bj gjrat po aq mire sa shumica e 3.186813187

njerzve t tjer

Mendoj se nuk kam br mjaftueshm pr t qen krenar 2.648351648

pr veten time.

Do t dshiroja t kisha m shum respekt pr veten time. 2.972527473

N prgjithsi, jam i knaqur me veten time. 3.214285714

Personaliteti sht matur prmes 6 pyetjeve dhe alternativat e prgjigjeve kan qen: a)aspak e
vrtet, b) disi e vrtet, c) pak a shum e vtet dhe d) shum e vrtet, t cilat jan koduar nga
1-4. Ky variabl merr vlern mesatare 2.67.
Pyetja Prgjigja mesatare

M plqen t urdhroj dhe jam dominues. 2.28021978

Kam nevoj t shkelqej n gjerat q bj 3.214285714

Zakonisht ndjehem nn presionin e kohs 2.531135531

Jam ambicioz dhe luftarak 3.06043956

Tentoj t ha shum shpejt 2.441391941

Mrzitem kur jam i detyruar t pres pr dika 3.016483516

Variabli tjetr i marr n studim sht sensation seeking, i cili sht matur prmes 5 pytjeve, ku
alternativat e prgjigjeve ishin t vet koduara 1-5, ku 1 shprehte q pjesmarrsi nuk kishte
aspak interes mbi aktivitetin e pyetur dhe me 5 ai e prjetonte shum pozitivisht at aktivitet. Ky
variabl merr vlern mesatare 3.05. Normat mesatare t prgjigjeve pr seciln pyetje variojn si
m posht:

Pyetja Prgjigja mesatare

sht knaqsi dhe emocionuese t flassh prpara nj 3.152014652

grupi t madh njerzish

Mua do t m plqente shum t provoja lojra m t 2.152014652

rezikshme n nj park lojrash.

Mua do m plqente t udhtoja n vende t uditshme 3.538461538

dhe q ndodhen shum larg.

Un mendoj q sht m mir t porositsh dika q 3.565934066

njeh kur drekon n nj restorant.
Nse me duhet t pres n nj rradh t gjat, zakonisht 2.833333333
jam shum i durueshm.

Variabli i fundit i marr n studim lidhet m nivelin e njohurive financiare q ka pjesmarrsi i

studimit. Ky variabl sht koduar si variabl dummy ku 1 jan koduar t gjitha prgjigjet e
sakta dhe me 0 jan koduar t gjitha prgjigjet e gabuara dhe nuk e di. Mesatarisht 56% e
pjesmarrsve kan njohuri t sakta financiare.

Analiza e t dhnave