Вы находитесь на странице: 1из 13

Work #052 36.624.1t to Work #052 36.624.2t {1LOGOS ME.

}1 {1Eij to\ agion


Pa/sxa.}1

A. Epi th=j fulakh=j mou sth/somai, fhsin o( qauma/sioj Abbakou/m. Ka)gw met'
au)tou= sh/meron, th=j dedome/nhj moi para\ tou= Pneu/matoj e)cousiaj kai
qewriaj, kai a)poskopeu/sw kai gnwsomai, ti o)fqh/setai, kai
ti lalhqh/setai moi. Kai esthn, kai a)pesko/peusa: kai idou\ a)nh\r e)pibebhkwj
e)pi twn nefelwn, kai outoj u(yhlo\j sfo/dra: kai h( orasij au)tou=, wj orasij
a)gge/lou: kai h( stolh\ au)tou=, wj fe/ggoj a)straph=j dierxome/nhj: kai e)ph=re
th\n xeira au)tou= kat' a)natola\j, kai e)bo/hse fwnv= mega/lv. Fwnh\ au)tou=, wj
fwnh\ sa/lpiggoj: kai ku/kl% au)tou=, wj plh=qoj ou)raniou stratia=j, kai eipe:
Sh/meron swthria t% ko/sm%, osoj te o(rato\j, kai osoj a)o/ratoj. Xristo\j e)k
nekrwn, sunegeiresqe: Xristo\j eij e(auto\n, e)pane/rxesqe: Xristo\j e)k ta/fwn,
e)leuqerwqhte twn desmwn th=j a(martiaj. Pu/lai #dou a)noigontai, kai
qa/natoj katalu/etai, kai o( palaio\j Ada\m a)potiqetai, kai o( ne/oj sumplhrou=tai:
ei tij e)n Xrist% kainh\ ktisij, a)nakainizesqe. Tau=ta o( me\n elegen: oi de\
a)nu/mnoun, oper kai pro/teron, h(nika h(min e)pefa/nh Xristo\j dia\ th=j ka/tw
gennh/sewj, to\, do/ca e)n u(yistoij Qe%, kai e)pi gh=j eirh/nh, e)n a)nqrwpoij
eu)dokia. Meq' wn kai au)to\j e)n u(min tau=ta fqe/ggomai: eih de\ kai fwnh\n
labein th=j a)ggelikh=j a)cian, kai pa/nta perihxou=san ta\ pe/rata. B. Pa/sxa
Kuriou, Pa/sxa, kai pa/lin e)rw Pa/sxa, timv= th=j Tria/doj. Auth e(ortwn h(min
e(orth\, kai panh/gurij panhgu/rewn, tosou=ton u(perairousa pa/saj, ou) ta\j
a)nqrwpika\j mo/non kai xamai e)rxome/naj, a)ll' hdh kai ta\j au)tou= Xristou=
kai e)p' au)t% teloume/naj, oson a)ste/raj hlioj. Kalh\ me\n kai h( xqe\j h(min
lamproforia kai fwtagwgia, hn idi# te kai dhmosi# sunesthsa/meqa, pa=n
ge/noj a)nqrwpwn mikrou= kai a)cia pa=sa, dayilei t% puri th\n nu/kta
katafwtizontej, kai tou= mega/lou fwto\j a)ntitupoj, oson te ou)rano\j anwqen
fruktwrei, ko/smon olon au)ga/zwn toij par' e(autou= ka/llesi, kai oson
u(peroura/nion, en te a)gge/loij tv= prwtv fwteinv= fu/sei meta\ th\n prwthn, t
% e)keiqen phga/- 36.625 zesqai, kai oson e)n tv= Tria/di, par' hj fwj apan
sune/sthken, e)c a)meristou fwto\j merizo/menon kai timwmenon. Kalliwn de\
h( sh/meron, kai perifaneste/ra. Os% xqe\j me\n pro/dromon hn tou= mega/lou
fwto\j a)nistame/nou to\ fwj, kai oion eu)frosu/nh tij proeo/rtioj. Sh/meron de\ th\n
a)na/stasin au)th\n e(orta/zomen, ou)k eti e)lpizome/nhn, a)ll' hdh gegenhme/nhn,
kai ko/smon olon e(autv= suna/gousan. Alloj me\n oun allo ti t% kair%
karpoforeitw, kai dwroforeitw dwron e(o/rtion, h mikro\n, h meizon, twn
pneumatikwn te kai Qe% filwn, opwj an ekastoj exv duna/mewj. Th=j ga\r
a)ciaj, mo/lij an kai aggeloi tu/xoien, oi prwtoi, kai noeroi, kai kaqaroi, kai
th=j anw do/chj e)po/ptai kai ma/rturej: eiper kai tou/toij to\ pa=n e)fikto\n th=j
u(mnh/sewj. Hmeij de\ lo/gon eisoisomen, wn exomen to\ ka/llisto/n te kai
timiwtaton, allwj te kai Lo/gon u(mnou=ntej, e)p' eu)ergesi# th=j logikh=j
fu/sewj. Arcomai de\ e)nteu=qen. Ou)de\ ga\r a)ne/xomai, tou\j peri tou= mega/lou
qu/matoj kai th=j megisthj h(merwn qu/wn lo/gouj, mh\ pro\j Qeo\n
a)nadramein, ka)keiqen poih/sasqai th\n a)rxh/n. Kai moi kaqh/rasqe kai nou=n,
kai a)koh\n, kai dia/noian, osoi trufa=te ta\ toiau=ta e)peidh\ peri Qeou= kai
qeioj o( lo/goj, in' a)pe/lqhte trufh/santej ontwj ta\ mh\ kenou/mena. Estai de\

1
o( au)to\j plhre/stato/j te ama kai suntomwtatoj, wj mh/te t% e)ndeei lupein,
mh/te a)hdh\j einai dia\ to\n ko/ron. G. Qeo\j hn me\n a)ei, kai esti, kai estai:
ma=llon de\, estin a)ei. To\ ga\r hn, kai estai, tou= kaq' h(ma=j xro/nou
tmh/mata, kai th=j r(eusth=j fu/sewj: o( de\ wn a)ei, kai tou=to au)to\j e(auto\n
o)noma/zei, t% Mwu+sei xrhmatizwn e)pi tou= orouj. Olon ga\r e)n e(aut%
sullabwn exei to\ einai, mh/te a)rca/menon, mh/te pauso/menon, oio/n ti
pe/lagoj ou)siaj apeiron kai a)o/riston, pa=san u(perekpipton ennoian, kai
xro/nou, kai fu/sewj: n% mo/n% skiagrafou/menoj, kai tou/t% lian a)mudrwj
kai metriwj, ou)k e)k twn kat' au)to\n, a)ll' e)k twn peri au)to\n, allhj e)c
allou fantasiaj sullegome/nhj, eij en ti th=j a)lhqeiaj indalma, prin
krathqh=nai feu=gon, kai prin nohqh=nai diadidra/skon: tosau=ta perila/mpon
36.628 h(mwn to\ h(gemoniko\n, kai tau=ta kekaqarme/non, osa kai oyin,
a)straph=j ta/xoj ou)x istame/nhj: e)moi dokein, ina t% lhpt% me\n elkv
pro\j e(auto\ to\ ga\r tele/wj alhpton, a)ne/lpiston kai a)nepixeirhton: t% de\
a)lh/pt%, qauma/zhtai: qaumazo/menon de\, poqh=tai ple/on: poqou/menon de\,
kaqairv: kaqairon de\, qeoeideij e)rga/zhtai: toiou/toij de\ genome/noij, wj
oikeioij hdh prosomilv= tolm#= ti neaniko\n o( lo/goj: Qeo\j qeoij e(nou/meno/j
te kai gnwrizo/menoj: kai tosou=ton iswj, oson hdh ginwskei tou\j
ginwskome/nouj. Apeiron oun to\ qeion kai dusqewrhton: kai tou=to pa/nth
katalhpto\n au)tou= mo/non, h( a)peiria: kan tij oihtai t% a(plh=j einai
fu/sewj, h olon alhpton einai, h tele/wj lhpto/n. Ti ga\r on a(plh=j e)sti
fu/sewj, e)pizhth/swmen. Ou) ga\r dh\ tou=to fu/sij au)t%, h( a(plo/thj: eiper
mhde\ toij sunqe/toij, to\ einai mo/non sunqe/toij. D. Dixh= de\ tou= a)peirou
qewroume/nou, kata/ te a)rxh\n kai te/loj to\ ga\r u(pe\r tau=ta, kai mh\ e)n
tou/toij, apeiron, otan me\n eij to\n anw buqo\n o( nou=j a)poble/yv, ou)k
exwn opoi stv= kai a)pereishtai taij peri Qeou= fantasiaij, to\ e)ntau=qa
apeiron kai a)ne/kbaton, anarxon proshgo/reusen: otan de\ eij to\n ka/tw, kai
ta\ e(ch=j, a)qa/naton kai a)nwleqron: otan de\ sune/lv to\ pa=n, aiwnion.
Aiwn ga\r, oute xro/noj, oute xro/nou ti me/roj: ou)de\ ga\r metrhto/n: a)ll' oper
h(min o( xro/noj, h(liou for#= metrou/menoj, tou=to toij a)i+dioij aiwn, to\
sumparekteino/menon toij ousin, oio/n ti xroniko\n kinhma kai dia/sthma.
Tau=ta/ moi peri Qeou= pefilosofh/sqw tanu=n. Ou)de\ ga\r u(pe\r tau=ta kairo\j,
oti mh\ qeologia to\ prokeimenon h(min, a)ll' oikonomia. Qeou= de\ otan
eipw, le/gw Patro\j, kai Uiou=, kai a(giou Pneu/matoj: oute u(pe\r tau=ta th=j
qeo/thtoj xeome/nhj, ina mh\ dh=mon qewn eisaga/gwmen: oute e)nto\j
tou/twn o(rizome/nhj, ina mh\ penian qeo/thtoj katakriqwmen, h dia\ th\n
monarxian Ioudai+zontej, h dia\ th\n a)fqonian Ellhnizontej. To\ ga\r kako\n
e)n a(mfote/roij omoion, kan e)n toij e)nantioij eu(riskhtai. Outw me\n oun
ta\ Agia twn a(giwn, a kai toij serafim sugkatalu/ptetai, kai doca/zetai trisin
a(giasmoij, eij 36.629 mian suniou=si kurio/thta kai qeo/thta: oper kai all% tini
twn pro\ h(mwn pefiloso/fhtai ka/llista/ te kai u(yhlo/tata. E. Epei de\ ou)k
hrkei tv= a)gaqo/thti tou=to, to\ kineisqai mo/non tv= e(auth=j qewri#, a)ll'
edei xeqh=nai to\ a)gaqo\n kai o(deu=sai, wj pleiona einai ta\ eu)ergetou/mena
tou=to ga\r th=j akraj hn a)gaqo/thtoj: prwton me\n e)nnoei ta\j a)ggelika\j
duna/meij kai ou)raniouj: kai to\ e)nno/hma ergon hn, Lo/g% sumplhrou/menon,
kai Pneu/mati teleiou/menon: kai outwj u(pe/sthsan lampro/thtej deu/terai,
leitourgoi th=j prwthj lampro/thtoj, eite noera\ pneu/mata, eite pu=r, oion
au+lon kai a)swmaton, eite tina\ fu/sin allhn oti e)gguta/tw twn

2
eirhme/nwn, tau/taj u(polhpte/on. Bou/lomai me\n eipein, oti a)kinh/touj pro\j to\
kako\n, kai mo/nhn e)xou/saj th\n tou= kalou= kinhsin, ate peri Qeo\n ousaj,
kai ta\ prwta e)k Qeou= lampome/naj ta\ ga\r e)ntau=qa deute/raj e)lla/myewj:
peiqei de/ me, mh\ a)kinh/touj, a)lla\ duskinh/touj, kai u(polamba/nein tau/taj kai
le/gein, o( dia\ th\n lampro/thta Ewsfo/roj, sko/toj dia\ th\n eparsin kai geno/menoj
kai lego/menoj, ai te u(p' au)to\n a)postatikai duna/meij, dhmiourgoi th=j kakiaj
tv= tou= kalou= fugv=, kai h(min pro/cenoi. . Outw me\n oun o( nohto\j au)t
% kai dia\ tau=ta u(pe/sth ko/smoj, wj e)me\ gou=n peri tou/twn filosofh=sai,
mikr% lo/g% ta\ mega/la staqmwmenon. Epei de\ ta\ prwta kalwj eixen au)t
%, deu/teron e)nnoei ko/smon, u(liko\n kai o(rwmenon: kai outo/j e)sti, to\ e)c
ou)ranou=, kai gh=j, kai twn e)n me/s% su/sthma/ te kai su/gkrima: e)paineto\n
me\n th=j kaq' ekaston eu)fui+aj, a)ciepainetwteron de\ th=j e)c a(pa/ntwn
eu)armostiaj kai sumfwniaj, allou pro\j allo ti kalwj exontoj, kai pa/ntwn pro\j
apanta, eij e(no\j ko/smou sumplh/rwsin: ina deicv, mh\ mo/non oikeian e(aut
% fu/sin, a)lla\ kai pa/nth ce/nhn u(posth/sasqai dunato\j wn. Oikeion me\n ga\r
qeo/thtoj, ai noerai fu/seij, kai n% mo/n% lhptai: ce/non de\ panta/pasin, osai
u(po\ th\n aisqhsin: kai tou/twn au)twn eti por)r(wte/rw, osai pantelwj
ayuxoi kai a)kinhtoi. Z. Nou=j me\n oun hdh kai aisqhsij, outwj a)p'
a)llh/lwn diakriqe/nta, twn idiwn orwn e)nto\j 36.632 eisth/keisan, kai to\ tou=
dhmiourgou= Lo/gou megaleion e)n e(autoij eferon, sigwntej e)paine/tai th=j
megalourgiaj, kai diapru/sioi kh/rukej. Oupw de\ hn kra=ma e)c a)mfote/rwn,
ou)de/ tij micij twn e)nantiwn, sofiaj meizonoj gnwrisma kai th=j peri ta\j
fu/seij poluteleiaj: ou)de\ o( pa=j plou=toj th=j a)gaqo/thtoj gnwrimoj. Tou=to dh\
boulhqeij o( texnithj e)pideicasqai Lo/goj, kai zwon en e)c a)mfote/rwn,
a)ora/tou te le/gw kai o(rath=j fu/sewj, dhmiourgei, to\n anqrwpon: kai para\
me\n th=j ulhj labwn to\ swma hdh prou+posta/shj, par' e(autou= de\ pnoh\n
e)nqeij o dh\ noera\n yuxh\n kai eiko/na Qeou= oiden o( lo/goj, oio/n tina
ko/smon eteron, e)n mikr% me/gan, e)pi th=j gh=j isthsin, aggelon allon,
proskunhth\n mikto\n, e)po/pthn th=j o(rath=j ktisewj, mu/sthn th=j nooume/nhj,
basile/a twn e)pi gh=j, basileuo/menon anwqen, e)pigeion kai ou)ra/nion,
pro/skairon kai a)qa/naton, o(rato\n kai noou/menon, me/son mege/qouj kai
tapeino/thtoj, to\n au)to\n pneu=ma kai sa/rka: pneu=ma dia\ th\n xa/rin, sa/rka
dia\ th\n eparsin: to\ me\n, ina me/nv, kai doca/zv to\n eu)erge/thn: to\ de\, ina
pa/sxv, kai pa/sxwn u(pomimnh/skhtai, kai paideu/htai t% mege/qei
filotimou/menoj: zwon e)ntau=qa oikonomou/menon, kai a)llaxou=
meqista/menon, kai pe/raj tou= musthriou, tv= pro\j Qeo\n neu/sei qeou/menon.
Eij tou=to ga\r e)moi fe/rei to\ me/trion e)ntau=qa fe/ggoj th=j a)lhqeiaj,
lampro/thta Qeou= kai idein kai paqein a)cian tou= kai sundh/santoj, kai
lu/sontoj, kai auqij sundh/sontoj u(yhlo/teron. H. Tou=ton eqeto me\n e)n t%
paradeis%, ostij pote\ hn o( para/deisoj outoj, t% au)tecousi% timh/saj, in'
v tou= e(lome/nou to\ a)gaqo\n ou)x htton h tou= parasxo/ntoj ta\ spe/rmata,
futwn a)qana/twn gewrgo\n, qeiwn e)nnoiwn iswj, twn te a)plouste/rwn, kai
twn telewte/rwn, gumno\n tv= a(plo/thti, kai zwv= tv= a)te/xn%, kai dixa
panto\j e)pikalu/mmatoj kai problh/matoj: toiou=ton ga\r eprepen einai to\n a)p'
a)rxh=j: kai didwsi no/mon, ulhn t% au)tecousi%. O de\ no/moj hn e)ntolh\,
wn te metalhpte/on au)t% futwn, kai ou mh\ prosapte/on. To\ de\ hn, to\
cu/lon th=j gnwsewj, oute futeuqe\n a)p' a)rxh=j kakwj, oute a)pagoreuqe\n
fqonerwj mh\ pempe/twsan e)kei ta\j glwssaj oi qeoma/xoi, mhde\ to\n ofin

3
mimeisqwsan: a)lla\ kalo\n me\n eu)kairwj metalambano/menon qewria ga\r
hn to\ futo\n, wj h( e)mh\ qewria, hj mo/noij e)pibainein a)sfale\j, toij th\n
ecin telewte/roij, 36.633 ou) kalo\n de\ toij a(plouste/roij eti, kai th\n efesin
lixnote/roij: wsper ou)de\ trofh\ teleia lusitelh\j toij a(paloij eti, kai deome/noij
ga/laktoj. Epei de\ fqo/n% diabo/lou, kai gunaiko\j e)phrei#, hn te epaqen, wj
a(palwte/ra, kai hn prosh/gagen, wj piqanwte/ra feu= th=j e)mh=j
a)sqeneiaj e)mh\ ga\r h( tou= propa/toroj, th=j me\n e)ntolh=j e)pela/qeto th=j
doqeishj, kai h(tth/qh th=j mikra=j geu/sewj: o(mou= de\ tou= th=j zwh=j cu/lou,
kai tou= paradeisou, kai tou= Qeou= dia\ th\n kakian e)co/ristoj ginetai, kai
tou\j dermatinouj a)mfie/nnutai xitwnaj, iswj th\n paxute/ran sa/rka, kai qnhth\n,
kai a)ntitupon: kai tou=to prwton ginwskei th\n idian aisxu/nhn, kai a)po\
Qeou= kru/ptetai. Kerdainei me/n ti ka)ntau=qa, to\n qa/naton, kai to\ diakoph=nai
th\n a(martian, ina mh\ a)qa/naton v to\ kako/n. Kai ginetai filanqrwpia,
h( timwria. Outw ga\r peiqomai kola/zein Qeo/n. Q. Polloij de\ paideuqeij
pro/teron a)nti pollwn twn a(marthma/twn, wn h( th=j kakiaj r(iza
e)bla/sthse, kata\ diafo/rouj aitiaj kai xro/nouj, lo/g%, no/m%, profh/taij,
eu)ergesiaij, a)peilaij, plhgaij, udasin, e)mprhsmoij, pole/moij, nikaij, httaij,
shmeioij e)c ou)ranou=, shmeioij e)c a)e/roj, e)k gh=j, e)k qala/tthj, a)ndrwn,
po/lewn, e)qnwn, a)nelpistoij metabolaij, u(f' wn e)ktribh=nai th\n kakian to\
spoudazo/menon hn: te/loj, isxurote/rou deitai farma/kou e)pi deinote/roij toij
a)r)r(wsth/masin, a)llhlofoniaij, moixeiaij, e)piorkiaij, a)ndromaniaij, to\ pa/ntwn
esxaton twn kakwn kai prwton, eidwlolatriaij, kai tv= metaqe/sei th=j
proskunh/sewj a)po\ tou= pepoihko/toj e)pi ta\ ktismata. Tau=ta, e)peidh\
meizonoj e)deito tou= bohqh/matoj, meizonoj kai tugxa/nei. To\ de\ hn, au)to\j
o( tou= Qeou= Lo/goj, o( proaiwnioj, o( a)o/ratoj, o( a)perilhptoj, o( a)swmatoj,
h( e)k th=j a)rxh=j a)rxh\, to\ e)k tou= fwto\j fwj, h( phgh\ th=j zwh=j kai th=j
a)qanasiaj, to\ e)kmageion tou= a)rxetu/pou, h( mh\ kinoume/nh sfragij,
h( a)para/llaktoj eikwn, o( tou= Patro\j oroj kai lo/goj, e)pi th\n idian eiko/na
xwrei, kai sa/rka forei dia\ th\n sa/rka, kai yuxv= noer#= dia\ th\n e)mh\n yuxh\n
mignutai, t% o(moi% to\ omoion a)nakaqairwn. kai pa/nta ginetai, plh\n th=j
a(martiaj, anqrwpoj: kuhqeij me\n e)k th=j Parqe/nou, kai yuxh\n kai sa/rka
prokaqarqeishj t% Pneu/mati edei ga\r, kai ge/nnhsin timhqh=nai, kai
parqenian protimhqh=nai, proelqwn de\ Qeo\j meta\ th=j proslh/yewj, en e)k
du/o twn e)nantiwn, sarko\j kai pneu/matoj, wn to\ me\n e)qe/wse, to\ de\
e)qewqh. W th=j kainh=j micewj W th=j parado/cou kra/sewj O wn,
ginetai: kai o( 36.636 aktistoj, ktizetai: kai o( a)xwrhtoj, xwreitai, dia\ me/shj
yuxh=j noera=j mesiteuou/shj qeo/thti kai sarko\j paxu/thti: kai o( ploutizwn,
ptwxeu/ei: ptwxeu/ei ga\r th\n e)mh\n sa/rka, in' e)gw plouth/sw th\n au)tou=
qeo/thta. Kai o( plh/rhj, kenou=tai: kenou=tai ga\r th=j e(autou= do/chj e)pi
mikro\n, in' e)gw th=j e)keinou metala/bw plhrwsewj. Tij o( plou=toj th=j
a)gaqo/thtoj; ti to\ peri e)me\ tou=to musth/rion; Mete/labon th=j eiko/noj, kai
ou)k e)fu/laca: metalamba/nei th=j e)mh=j sarko\j, ina kai th\n eiko/na swsv, kai
th\n sa/rka a)qanatisv. Deute/ran koinwnei koinwnian, polu\ th=j prote/raj
paradocote/ran: os% to/te me\n tou= kreittonoj mete/dwke, nu=n de\
metalamba/nei tou= xeironoj. Tou=to tou= prote/rou qeoeide/steron: tou=to toij
nou=n exousin u(yhlo/teron. I. Alla\ ti tou/twn h(min, ta/xa an eipoi tij twn
lian fileo/rtwn kai qermote/rwn; Ke/ntei to\n pwlon peri th\n nu/ssan: ta\ th=j
e(orth=j h(min filoso/fei, kai oij prokaqezo/meqa sh/meron. Tou=to dh\ kai

4
poih/sw, kai ei mikro\n anwqen h)rca/mhn, outw tou= lo/gou kai tou= po/qou
biasame/nwn. Ou) xeiron de\ iswj toij filomaqe/si kai filoka/loij peri th=j
proshgoriaj au)th=j tou= Pa/sxa braxe/a dialabein. Ge/noito ga\r an ou) fau=lon
tou=to taij a)koaij e)peiso/dion. To\ Pa/sxa tou=to, to\ me/ga te kai seba/smion,
Fa/ska toij Ebraioij prosagoreu/etai, kata\ th\n e)keinwn fwnh/n: dhloi de\
h( fwnh\ th\n dia/basin: istorikwj me\n, dia\ th\n e)c Aigu/ptou pro\j th\n
Xananaian fugh\n kai metana/stasin: pneumatikwj de\, dia\ th\n e)k twn ka/tw
pro\j ta\ anw, kai th\n gh=n th=j e)paggeliaj pro/odon kai a)na/basin. Oper de\
pollaxou= th=j Grafh=j sumba\n euromen, a)po\ twn a)safeste/rwn
metapoihqe/nta tina\ twn o)noma/twn e)pi to\ safe/steron, h twn
a)groikote/rwn e)pi to\ eu)sxhmone/steron, tou=to ka)ntau=qa teqewrh/kamen.
Tou= ga\r swthriou pa/qouj onoma tou=to einai tinej nomisantej, eita
e)cellhnizontej th\n fwnh\n, kata\ th\n tou= fi pro\j to\ pi, kai tou= ka/ppa pro\j to\
xi metapoihsin, Pa/sxa th\n h(me/ran proshgoreu/kasin. Paralabou=sa de\
h( sunh/qeia th\n fwnh\n, isxurote/ran 36.637 e)poihse, prostrexou/shj th=j twn
pollwn a)koh=j, wj eu)sebeste/r% t% r(h/mati. IA. Pa/nta me\n oun to\n
no/mon, skia\n einai twn mello/ntwn kai nooume/nwn, o( qeioj Apo/stoloj pro\
h(mwn a)pefh/nato. Kai o( xrhmatisaj pro\ tou/tou t% Mwu+sei Qeo\j, h(nika
peri tou/twn e)nomoqe/tei: Ora ga\r, fhsi, poih/seij pa/nta kata\ to\n tu/pon to\n
deixqe/nta soi e)n t% orei: skiagrafian tina\ kai proxa/ragma twn a)ora/twn
paradeiknu\j ta\ o(rwmena. Kai peiqomai, mhde\n eikh=, mhde\ a)logistwj,
mhde\ xamerpwj tou/twn diateta/xqai, mhde\ a)naciwj th=j tou= Qeou=
nomoqesiaj, kai th=j Mwu+se/wj u(pourgiaj: ei kai xalepo\n e(ka/stv twn
skiwn, e(ka/sthn e)feurein qewrian eij lepto\n katabainonta, osa te peri th=j
skhnh=j au)th=j, kai me/trwn, kai ulhj, kai twn airo/ntwn tau=ta Leui+twn te
kai leitourgwn, osa te peri qusiwn, kai kaqarsiwn, kai a)fairema/twn
nenomoqe/thtai: kai mo/noij einai qewrhta\ toij kata\ Mwu+se/a th\n a)reth\n, h
oti e)gguta/tw th=j e)keinou paideu/sewj. Epei kai e)n au)t% t% orei Qeo\j
a)nqrwpoij fanta/zetai, to\ me/n ti katabainwn au)to\j th=j oikeiaj periwph=j, to\
de\ h(ma=j a)na/gwn e)k th=j ka/twqen tapeinwsewj, ina xwrhqv= metriwj
gou=n qnhtv= fu/sei, kai oson a)sfale\j, o( a)xwrhtoj. Ou) ga\r oio/n te allwj e)n
perinoi# Qeou= gene/sqai swmatoj u(likou= kai desmiou nou= pa/xoj mh\
bohqou/menon. To/te toinun, ou) pa/ntej th=j au)th=j a)ciwqe/ntej fainontai
ta/cewj te kai sta/sewj: a)ll' o( me\n th=j, o( de\ th=j, pro\j me/tron, oimai, th=j
e(autou= kaqa/rsewj ekastoj: oi de\ kai panta/pasin a)pelhlame/noi, kai mo/nhj
a)kou/ein th=j anwqen fwnh=j sugxwrou/menoi, osoi qhriwdeij to\n tro/pon, kai
qeiwn musthriwn a)na/cioi. IB. Omwj de\ me/shn xwrou=ntej h(meij twn te
pa/nth paxute/rwn th\n dia/noian, kai twn agan qewrhtikwn te kai
a)nhgme/nwn, ina mh/te pantelwj a)rgoi kai a)kinhtoi me/nwmen, mh/te
periergo/teroi tou= de/ontoj wmen, kai twn prokeime/nwn ekptwtoi kai
a)llo/trioi to\ me\n ga\r Ioudai+ko/n pwj kai tapeino\n, to\ de\ o)neirokritiko\n, kai
o(moiwj a)mfo/tera kategnwsme/na: outw peri tou/twn dialeco/meqa, kata\ to\
h(min e)fikto\n, kai ou) lian ektopon, ou)de\ toij polloij katage/laston.
Hgou/meqa ga\r, e)peidh\ peso/ntaj 36.640 h(ma=j e)k th=j a(martiaj to\ a)p'
a)rxh=j, kai dia\ th=j h(donh=j klape/ntaj me/xrij eidwlolatreiaj, kai twn
a)qe/smwn aima/twn, edei pa/lin a)naklhqh=nai, kai pro\j to\ a)rxaion
e)panaxqh=nai, dia\ spla/gxna e)le/ouj Qeou= Patro\j h(mwn, ou)k a)nasxome/nou
zhmiwqh=nai tosou=ton ergon th=j oikeiaj xeiro\j to\n anqrwpon. Pwj oun

5
a)naplasqh=nai, kai ti gene/sqai; To\ me\n sfodro\n th=j iatreiaj
a)podokimasqh=nai, wj oute peison, kai prosplh=cai duna/menon, dia\ th\n e)k
tou= xro/nou fusiwsin, t% de\ h(me/r% kai filanqrwp% th=j qerapeiaj
oikonomhqh=nai pro\j e)pano/rqwsin. Mhde\ ga\r an pto/rqon loco\n e)negkein
a)qro/an meta/klisin kai bian xeiro\j a)peuqunou/shj qa=tton me/n t' an
plhgh=nai, h o)rqwqh=nai, mh/te ippon qermo\n kai u(perh/lika xalinou=
turannida, dixa tino\j kolakeiaj kai poppusma/twn. Dia\ tou=to didotai no/moj
h(min eij boh/qeian, oio/n ti diateixisma, me/son Qeou= kai eidwlwn, twn
me\n a)pa/gwn h(ma=j, pro\j de\ to\n e)pana/gwn. Kai sugxwrei ti mikro\n a)p'
a)rxh=j, ina to\ meizon la/bv. Sugxwrei ta\j qusiaj te/wj, in' e)gkatasth/sv Qeo/n:
epeita, h(nika kairo\j, katalu/sv kai ta\j qusiaj, sofwj u(palla/ttwn h(ma=j taij
kata\ mikro\n u(faire/sesi, kai meta/gwn e)pi to\ Eu)agge/lion hdh
gegumnasme/nouj pro\j eu)peiqeian. IG. Outw me\n oun kai dia\ tau=ta,
eish=lqen o( grapto\j no/moj, suna/gwn h(ma=j eij Xristo\n, kai outoj twn
qusiwn o( lo/goj, wj o( e)mo\j lo/goj. Wj an de\ to\ th=j sofiaj ba/qoj mh\
a)gnov=j, kai to\n plou=ton twn a)necixnia/stwn au)tou= krima/twn, ou)de\
tau/taj pantelwj a)nie/rouj a)fh=ken, ou)de\ a)sunteleij, ou)de\ me/xri yilou=
proi+ou/saj tou= aimatoj: a)lla\ to\ me/ga kai aquton iereion, in' outwj eipw,
oson e)pi tv= prwtv fu/sei, taij nomikaij qusiaij e)gkatame/miktai, kai ou)
mikrou= me/rouj th=j oikoume/nhj, ou)de\ pro\j o)ligon, a)lla\ panto\j tou=
ko/smou kai diaiwnizon kaqa/rsion. Dia\ tou=to lamba/netai pro/baton me\n, dia\
th\n a)kakian, kai to\ enduma th=j a)rxaiaj gumnwsewj. Toiou=ton ga\r to\
u(pe\r h(mwn sfa/gion, enduma a)fqarsiaj, kai on, kai kalou/menon. Te/leion
de\, ou) dia\ th\n qeo/thta mo/non, hj ou)de\n telewteron, a)lla\ 36.641 kai dia\
th\n pro/slhyin th\n xrisqeisan qeo/thti, kai genome/nhn oper to\ xrisan, kai
qar)r(w le/gein, o(mo/qeon. Ar)r(en de\, wj u(pe\r tou= Ada\m prosago/menon,
ma=llon de\ tou= ster)r(ou= to\ ster)r(o/teron, tou= prwtou peso/ntoj u(po\ th\n
a(martian, kai oti ma/lista mhde\n qh=lu, mhde\ anandron e)n e(aut% fe/ron:
a)lla\ kai e)krage\n bi# desmwn parqenikwn te kai mhtrikwn, kata\ pollh\n
e)cousian, kai texqe\n arsen e)k th=j profh/tidoj, wj Hsai+aj eu)aggelizetai.
Eniau/sion de\, wj hlion dikaiosu/nhj, h e)keiqen o(rmwmenon, h t%
o(rwme/n% perigrapton, kai eij e(auto\n e)pistre/fonta: ste/fano/n te xrhsto/thtoj
eu)logou/menon, kai pantaxo/qen ison e(aut% kai omoion: ou) mo/non de\,
a)lla\ kai wj zwogonou=n to\n twn a)retwn ku/klon, h)piwj e)pimignume/nwn
kai kirname/nwn a)llh/laij, no/m% filiaj kai ta/cewj. Amwmon de\ kai a)kibdhlon,
wj qerapeutiko\n mwmwn, kai twn a)po\ kakiaj e)lattwma/twn kai
molusma/twn. Ei ga\r kai ta\j a(martiaj h(mwn a)ne/labe, kai ta\j no/souj
e)ba/stasen, a)ll' ou)k au)to/j ti pe/ponqe twn qerapeiaj a)ciwn. Epeira/sqh me\n
ga\r kata\ pa/nta, kaq' o(moio/thta th\n h(mete/ran, xwrij a(martiaj de/. O ga\r
diwcaj to\ fainon e)n tv= skoti# fwj, ou) kate/laben. ID. Ti eti; Mh\n me\n
eisa/getai prwtoj, ma=llon de\, a)rxh\ mhnwn: eite tij tou=to par' Ebraioij
wn a)p' a)rxh=j, eite usteron e)nteu=qen geno/menoj, kai para\ tou=
musthriou to\ einai prwtoj labwn. Tv= deka/tv de\ tou= mhno/j: outoj ga\r
a)riqmwn plhre/statoj, e)k mona/dwn prwth mona\j teleia, kai gennhtikh\
teleio/thtoj. Diathreitai de\ eij pe/mpthn h(me/ran, iswj oti kaqartiko\n
aisqh/sewn to\ e)mo\n qu=ma, e)c wn to\ ptaiein, kai peri aj o( po/lemoj,
eisdexome/naj to\ ke/ntron th=j a(martiaj. Ekle/getai de\, ou)k a)po\ twn
a)rnwn mo/non, a)lla\ kai tou= xeironoj eidouj, kai th=j a)ristera=j xeiro\j twn

6
e)rifwn, oti mh\ u(pe\r twn dikaiwn mo/non, a)lla\ kai twn a(martwlwn
sfagia/zetai: ta/xa de\ u(pe\r tou/twn kai ple/on, os% kai meizonoj xrv/zomen th=j
filanqrwpiaj. Qaumasto\n de\ ou)de\n, ei ma/lista me\n kat' oikon ekaston
e)pizhteitai to\ pro/baton, ei de\ mh\, kai kat' oikouj patriwn, dia\ penian
e)ranizo/menon: e)peidh\ kra/tiston, ma/lista me\n au)to\n ekaston a)rkein e(aut
% pro\j teleiwsin, kai qusian zwsan, a(gian prosa/gein t% kalou=nti Qe%,
pa/ntote kai dia\ pa/ntwn kaqierou/menon: ei de\ mh\, 36.644 kai sunergoij eij
tou=to kexrh=sqai, toij kat' a)reth\n o(mogene/si kai o(motro/poij. Tou=to ga/r moi
dokei bou/lesqai, to\ koinwnein toij eggista tou= qu/matoj, ei deh/seien. IE.
Enteu=qen h( iera\ nu\c, kai tou= paro/ntoj biou th=j kexume/nhj, th=sde nukto\j
a)ntipaloj, kaq' hn to\ prwto/gonon lu/etai sko/toj, kai eij fwj apanta, kai
ta/cin, kai eidoj erxetai, kai ko/smon h( prin a)kosmia lamba/nei. Enteu=qen
Aigupton feu/gomen, th\n skuqrwph\n kai diwktrian a(martian, kai Faraw to\n
a)o/raton tu/rannon, kai tou\j pikrou\j e)rgodo/taj, pro\j to\n anw
metaskeuazo/menoi ko/smon: kai tou= phlou= kai th=j plinqeiaj e)leuqerou/meqa,
th=j te tou= a)xu/rou kai sfalera=j tou= sarkiou tou=de susta/sewj, kai mhd'
oson a)xurwdesi logismoij e)pi twn pollwn kratoume/nhj. Enteu=qen
o( a)mno\j sfagia/zetai, kai sfragizontai t% timi% aimati pra=cij kai lo/goj,
eitoun ecij kai e)ne/rgeia, ai twn h(mete/rwn qurwn parasta/tidej, le/gw dh\
twn tou= nou= kinhma/twn te kai dogma/twn, kalwj a)noigome/nwn kai
kleiome/nwn e)k qewriaj, e)peidh\ me/tron e)sti ti kai katalh/yewn. Enteu=qen
h( teleutaia kai baruta/th toij diwktaij plhgh\, kai nukto\j ontwj a)cia: kai
qrhnei ta\ prwto/toka twn oikeiwn logismwn kai pra/cewn Aiguptoj o kai
spe/rma Xaldai+ko\n e)cairo/menon tv= Grafv= kaleitai, kai nh/pia Babulwnia tv=
pe/tr# proskrotou/mena kai luo/mena, kai boh=j pa/nta mesta\ kai kraugh=j
Aiguptioij: kai h(mwn a)poxwrh/sei thnikau=ta o( e)keinwn o)loqreuth\j, aidoi
kai fo/b% tou= xrismatoj. Enteu=qen arsij th=j zu/mhj e(ptah/meroj outoj ga\r
mustikwtatoj a)riqmwn, kai t% ko/sm% tou/t% su/stoixoj, th=j palaia=j kai
o)cwdouj kakiaj ou) ga\r th=j a)rtopoiou= te kai zwtikh=j: ina mhde\n
Aigu/ption e)pisitizwmeqa fu/rama, kai leiyanon Farisai+kh=j kai a)qe/ou
didaskaliaj. I. Kai oi me\n qrhneitwsan: h(min de\ o( a)mno\j brwqh/setai: to\
pro\j e(spe/ran me\n, oti e)pi suntelei# twn aiwnwn to\ Xristou= pa/qoj: e)pei
kai koinwnei tou= musthriou toij maqhtaij e)n e(spe/r#, lu/wn to\n sko/ton th=j
a(martiaj. Ou)x e(yo/menoj de\, a)ll' o)ptwmenoj: wj an mhde\n a)qewrhton,
mhd' u(da- 36.645 re\j o( lo/goj h(min an exv, mhd' eu)dia/luton, a)ll' oloj
sunestwj v, kai ster)r(o\j, kai t% kaqartik% puri dedokimasme/noj, kai
panto\j u(lwdouj e)leu/qeroj, kai a)pe/rittoj, kai toij kaloij anqraci bohqwmeqa,
to\ dianohtiko\n h(mwn a)na/ptousi kai kaqairousi, para\ tou= pu=r e)lqo/ntoj
balein e)pi th=j gh=j, to\ twn moxqhrwn ecewn a)nalwtiko\n, kai th\n anayin
e)pispeu/dontoj. Oson me\n oun sarkwdej tou= lo/gou kai tro/fimon, meta\
twn e)ntosqiwn kai twn krufiwn tou= nou= brwqh/setai kai a)nalwqh/setai,
kai eij pe/yin pneumatikh\n a)nadoqh/setai, axri kefalh=j kai podwn, twn te
prwtwn peri qeo/thtoj qewrhma/twn, kai twn teleutaiwn th=j sarkwsewj
frontisma/twn. Ou)k e)coisomen de\ ou)de\n, ou)de\ eij to\ prwi kataleiyomen:
oti mhde\ e)kfora\ toij ecw ta\ polla\ twn h(mete/rwn musthriwn, mhde\ u(pe\r
th\n nu/kta tau/thn esti tij ka/qarsij, kai to\ th=j a)nabolh=j ou)k e)paineto\n toij
tou= Lo/gou metalamba/nousin. Wsper ga\r th\n o)rgh\n mh\ dihmereu/ein, a)lla\
prokatalu/ein h(liou kalo\n, kai t% Qe% filon, xronikwj te kai a)nagwgikwj

7
e)pidu/esqai ga\r o)rgizome/noij h(min ou)k a)sfale\j to\n th=j dikaiosu/nhj hlion:
outw th\n toiau/thn brwsin mh\ dianuktereu/ein, mhde\ eij th\n e(ch=j
a)potiqesqai. Oson de\ o)stwdej kai abrwton, kai h(min dusqewrhton, ou)de\
suntribh/setai, kakwj diairou/menon kai noou/menon e)w ga\r le/gein, oti
mhde\, kata\ th\n istorian, tou= Ihsou= sunetribh, kai toi ge tou= qana/tou
toij staurwtaij e)pispeudome/nou, dia\ to\ Sa/bbaton: ou)de\ a)por)r(ifh/setai kai
perisurh/setai: ina mh\ doqv= ta\ agia toij kusi kai kakoij tou= Lo/gou
spara/ktaij, wsper ou)de\ toij xoiroij to\ lampro\n tou= Lo/gou kai margarwdej:
a)lla\ puri katanalwqh/setai, t% kai ta\ o(lokautwmata, ta\ pa/nta e)reunwnti
kai eido/ti Pneu/mati leptuno/mena kai swzo/mena, ou)k a)pollu/mena kaq'
u(da/twn, ou)de\ speiro/mena: wsper h( kefalh\ tou= mo/sxou para\ Mwu+se/wj,
h( sxediasqeisa t% Israh\l, eij o)neidismo\n th=j sklhro/thtoj. IZ. Acion de\
mhde\ to\n th=j brwsewj tro/pon paradramein, oti mhde\ o( no/moj, axri kai
tou/tou, th\n qewrian filoponwn e)n t% gra/mmati. Analwsomen ga\r to\
qu=ma kata\ spoudh\n, kai azuma e)pi pikridwn sunesqiontej, kai ta\j o)sfu/aj
periezwsme/noi, kai ta\ u(podh/mata perikeimenoi, kai presbutikwj
bakthreu/ontej. Kata\ spoudh\n me\n, ina mh\ pa/qwmen oper o( Lwt e)keinoj
a)phgo/reutai para\ th=j 36.648 e)ntolh=j: mh\ peribleywmeqa, mh\ stwmen e)n
pa/sv tv= perixwr%: eij to\ oroj a)poswqwmen, mh\ sumparalhfqwmen t%
Sodomitik% kai ce/n% puri, mhd' eij sth/lhn a)lo\j pagwmen, e)k th=j e)pi to\
xeiron e)pistrofh=j, oper e)rga/zetai me/llhsij. Epi de\ pikridwn, dia\ to\ pikro\n
tou= kata\ Qeo\n biou, kai pro/santej, toij a)rxome/noij ma/lista, kai h(donwn
u(yhlo/teron. Ei ga\r kai xrhsto\j o( ne/oj zugo\j, kai to\ fortion e)lafro\n, wsper
a)kou/eij: a)lla\ dia\ th\n e)lpida tou=to kai th\n a)ntidosin, poll% th=j e)ntau=qa
kakopaqeiaj ousan dayileste/ran: e)pei allwj ge, tij ou)k an eipoi, polu\ twn
nomikwn diata/cewn to\ Eu)agge/lion e)rgwde/steron einai kai moxqhro/teron;
Tou= ga\r no/mon ta\ te/lh twn a)marthma/twn kwlu/ontoj, h(meij kai ta\j aitiaj,
wj pra/ceij sxedo\n, e)gkalou/meqa. Ou) moixeu/seij, fhsin o( no/moj: su\ de\,
ou)de\ e)piqumh/seij, e)k perie/rgou qe/aj kai filopo/nou fle/gwn to\ pa/qoj. Ou)
foneu/seij, e)keinoj: su\ de\, ou)de\ a)ntiplh/ceij, a)lla\ kai seauto\n e)mpare/ceij t
% paionti. Oson tau=ta e)keinwn filosofwtera Ou)k e)piorkh/seij, e)keinoj: su\
de\, ou)de\ o(mv= th\n a)rxh\n, ou) mikro\n, ou) meizon, wj tou= orkou th\n
e)piorkian tiktontoj. Ou) suna/yeij oikian pro\j oikian, e)keinoj, kai a)gro\n pro\j
a)gro\n, katadunasteu/wn tou= pe/nhtoj: su\ de\, a)poqh/sv kai ta\ dikaiwj
kthqe/nta proqu/mwj, kai gumnwqh/sv toij pe/nhsin, ina kou/fwj to\n stauro\n
airvj, kai plouth/svj ta\ mh\ o(rwmena. IH. Osfu\j de\, toij me\n a)lo/goij, anetoj
estw kai adetoj: ou)de\ ga\r lo/gon exousi, to\n kratou=nta twn h(donwn:
oupw le/gw, oti ka)keina oron oide th=j fusikh=j kinh/sewj: soi kai
a)nastelle/sqw zwnv kai swfrosu/nv to\ e)piqumhtiko\n kai xremetistiko\n wj
h( qeia fhsi Grafh\, to\ tou= pa/qouj aisxro\n diasu/rousa, ina kaqarwj e)sqivj
to\ Pa/sxa, nekrwsaj ta\ me/lh ta\ e)pi th=j gh=j, kai th\n Iwa/nnou zwnhn
mimou/menoj, tou= e)rhmikou=, kai prodro/mou, kai mega/lou th=j a)lhqeiaj
kh/rukoj. Oida kai zwnhn allhn, th\n stratiwtikh\n le/gw kai a)ndrikh\n, kaq' hn
Euzwnoi Suriaj kai Mono/zwnoi tinej o)noma/zontai: kaq' hn kai t% Iwb
xrhmatizwn fhsin o( Qeo/j: Mh\, a)lla\ zwsai wsper a)nh\r th\n o)sfu/n sou, kai
do\j a)po/krisin a)ndrikh/n: hn kai o( qeioj Dabid periezwsqai du/namin e)k
Qeou= megalauxei, kai to\n Qeo\n au)to\n 36.649 eisa/gei e)ndedume/non
du/namin kai periezwsme/non, dhladh\ kata\ twn a)sebwn: ei mh/ t% filon, to\

8
perio\n th=j duna/mewj, kai oion a)nestalme/non, outw paradhlou=sqai, kaqo\
kai fwj a)naba/lletai, wj ima/tion. To\ ga\r asxeton au)tou= th=j duna/mewj kai
tou= fwto\j tij u(posth/setai; Zhtw, ti koino\n o)sfu/i+ kai a)lhqei#; ti dai t%
a(gi% Pau/l% noeitai to\ fa/skein: Sth=te oun periezwsme/noi th\n o)sfu\n
u(mwn e)n a)lhqei#; Mh/pote wj tou= qewrhtikou= to\ e)piqumhtiko\n
perisfiggontoj, kai ou)k e)wntoj a)llaxou= fe/resqai; Ou) ga\r e)qe/lei to\ peri ti
diakeimenon e)rwtikwj, pro\j ta\j allaj h(dona\j th\n au)th\n exein du/namin.
IQ. Ta\ de\ u(podh/mata, o( me\n th=j a(giaj gh=j kai qeostibou=j yau/ein me/llwn,
u(polue/sqw, kaqa\ kai Mwu+sh=j e)keinoj e)pi tou= orouj, ina mhde\n nekro\n
fe/rv, mhde\ me/son Qeou= kai a)nqrwpwn. Wj de\ kai ei tij maqhth\j e)pi to\
Eu)agge/lion pe/mpetai, filoso/fwj kai a)perittwj: on dei pro\j t% a)xa/lk%, kai
a)ra/bd%, kai monoxitwni, eti kai gumnopodein, ina fanwsin oi po/dej
wraioi twn eu)aggelizome/nwn eirh/nhn, kai allo pa=n a)gaqo/n. O de\
feu/gwn Aigupto/n te kai ta\ Aigu/ptia, u(podede/sqw, th=j te allhj a)sfaleiaj
eneka kai th=j pro\j tou\j skorpiouj kai tou\j ofeij, ouj kai pollou\j Aiguptoj
tre/fei, wste mh\ bla/ptesqai para\ twn throu/ntwn th\n pte/rnan, ouj patein
e)keleu/sqhmen. Peri de\ th=j bakthriaj outwj exw, kai tou= peri tau/thn
ainigmatoj. Th\n me\n u(pereistikh\n oida, th\n de\ poimantikh/n te kai
didaskalikh\n, kai ta\ logika\ pro/bata e)pistre/fousan. Alla\ soi nu=n th\n
u(pereidousan o( no/moj diakeleu/etai, mh/pou to\n logismo\n o)kla/svj, aima
Qeou=, kai pa/qoj a)kou/wn, kai qa/naton, mh/pou perienexqv=j a)qe/wj, wj
Qeou= sunh/goroj: a)ll' a)nepaisxu/ntwj kai a)nendoia/stwj, fa/ge to\ swma, pie
to\ aima, ei th=j zwh=j e)piqumhtikwj exeij, mh/te toij peri sarko\j a)pistwn
lo/goij, mh/te toij peri to\ pa/qoj blapto/menoj. Erhreisme/noj istato, pa/gioj,
bebhkwj, e)n mhdeni saleuo/menoj u(po\ twn a)ntikeime/nwn, mhde\
piqano/thtoj lo/goij parasuro/menoj. Epi to\ uyoj seautou= sth=qi, e)n taij au)laij
Ierousalh\m sth=son tou\j po/daj, e)pi th=j pe/traj ereison, ina mh\
saleu/htai sou ta\ kata\ Qeo\n diabh/mata. K. Ti fv/j; Outw tau=ta edocen,
Aigupton e)celqein, th\n sidhra=n ka/minon, katalipein se th\n e)keise
poluqei+an, kai u(po\ Mwu+se/wj a)xqh=nai, kai th=j 36.652 e)keinou
nomoqesiaj kai strathgiaj; Eishgou=mai ti kai twn ou)k e)mwn, ma=llon de\
kai lian e)mwn, an pneumatikwj qewrv=j. Xrh=sai par' Aiguptiwn skeu/h
xrusa= kai a)rgura=: meta\ tou/twn odeuson: e)k twn a)llotriwn e)fodia/sqhti,
ma=llon de\ twn swn: xrewsteitai soi misqo\j th=j douleiaj kai th=j plinqeiaj:
so/fisai ti kai su\ peri th\n a)paithsin: kalwj a)poste/rhson. Estw,
tetalaipwrhkaj e)ntau=qa, t% phl% maxo/menoj, t% moxqhr% tou/t% kai
r(upar% swmati, kai po/leij oikodomwn a)llotriaj kai sfalera\j, wn a)poleitai
to\ mnhmo/sunon met' hxou. Ti dai; proika e)ce/rxv kai a)misqi; Ti dai;
kataleiyeij Aiguptioij kai taij a)ntikeime/naij duna/mesin, a kakwj e)kth/santo,
kai xeiron dapanh/sousin; Ou)k estin e)keinwn: e)su/lhsan, hrpasan tou=
eipo/ntoj: Emo/n e)sti to\ a)rgu/rion, kai e)mo/n e)sti to\ xrusion, kai dwsw au)to\
% bou/lomai. Xqe\j hn e)keinwn: sunexwreito ga/r. Sh/meron soi prosa/gei kai
didwsin o( Despo/thj, kalwj xrhsome/n% kai swthriwj. Kthswmeqa h(min
au)toij filouj e)k tou= mammwna= th=j a)dikiaj, in' otan e)klipwmen,
a)ntila/bwmen e)n kair% krisewj. KA. Ei me/n tij ei Raxh\l, h Leia, yuxh\
patriarxikh\ kai mega/lh, kai ta\ eidwla kle/yon, aper an eurvj, tou= sou=
patro\j, ou)x ina fula/cvj, a)ll' in' a)fanisvj: ei de\ Israhlithj sofo\j, pro\j th\n
gh=n th=j e)paggeliaj mete/negke: kai peri tou/twn o( diwkthj a)lghsa/tw, kai

9
gnwtw katasofisqeij, oti ma/thn e)tura/nnei kai katedoulou=to tou\j kreittonaj.
An outw poiv=j, kai outwj e)ce/lqvj Aigupton, eu oida, stu/l% puro\j kai
nefe/lhj o(dhghqh/sv nukto\j kai h(me/raj, erhmoj h(merwqh/setai, qa/lassa/ soi
tmhqh/setai, Faraw baptisqh/setai, artoj o)mbrh/sei, pe/tra phga/sei, Amalh\k
katapolemhqh/setai: ou)x oploij mo/non, a)lla\ kai polemiaij xersi dikaiwn,
eu)xh\n o(mou= tupou/saij, kai staurou= tro/paion to\ a)h/tthton: potamo\j
a)nakoph/setai, hlioj sth/setai selh/nh sxeqh/setai, teixh katenexqh/setai, kai
dixa mhxanhma/twn, sfhkiai prodramou=ntai, o(dopoiou=sai t% Israh\l, kai
tou\j a)llofu/louj a)neirgousai: talla te osa e)pi tou/toij kai su\n tou/toij
isto/rhtai, ina mh\ makro\n a)poteinw lo/gon, para\ Qeou= soi doqh/setai.
Toiau/thn e(orth\n e(orta/zeij sh/meron: toiou=ton e(sti#= to\ e)pi soi tou=
gennhqe/ntoj gene/qlion, kai tou= paqo/ntoj e)pita/fion: toiou=to/n soi to\ tou=
Pa/sxa musth/rion. Tau=ta o( no/moj u(pe/graye: tau=ta Xristo\j e)teleiwsen,
o( tou= gra/mmatoj kataluth\j, o( teleiwth\j tou= Pneu/matoj, oj oij epaqe, to\
pa/sxein dida/skwn, oij e)doca/sqh, to\ sundocasqh=nai xarizetai. 36.653 KB.
Esti toinun e)ceta/sai pra=gma kai do/gma, toij me\n polloij parorwmenon,
e)moi de\, kai lian e)cetazo/menon. Tini ga\r to\ u(pe\r h(mwn aima, kai peri
tinoj e)xe/qh, to\ me/ga kai peribo/hton tou= Qeou=, kai a)rxiere/wj, kai qu/matoj;
Kateixo/meqa me\n ga\r u(po\ tou= ponhrou=, peprame/noi u(po\ th\n a(martian,
kai a)ntilabo/ntej th=j kakiaj th\n h(donh/n. Ei de\ to\ lu/tron ou)k allou tino\j, h
tou= kate/xontoj ginetai, zhtw tini tou=to eishne/xqh, kai di' hntina th\n
aitian; Ei me\n t% ponhr%, feu= th=j ubrewj: ei mh\ para\ tou= Qeou=
mo/non, a)lla\ kai to\n Qeo\n au)to\n lu/tron o( lvsth\j lamba/nei, kai misqo\n outwj
u(perfuh= th=j e(autou= turannidoj, di' on kai h(mwn feidesqai dikaion hn:
ei de\ t% Patri, prwton me\n pwj; Ou)x u(p' e)keinou ga\r e)kratou/meqa.
Deu/teron de\, tij o( lo/goj, Monogenou=j aima te/rpein Pate/ra, oj ou)de\ to\n
Isaa\k e)de/cato para\ tou= patro\j prosfero/menon, a)ll' a)nthlla/cato th\n qusian,
krio\n a)ntidou\j tou= logikou= qu/matoj; H dh=lon, oti lamba/nei me\n o( Path\r,
ou)k aith/saj, ou)de\ dehqeij, a)lla\ dia\ th\n oikonomian, kai to\ xrh=nai
a(giasqh=nai t% a)nqrwpin% tou= Qeou= to\n anqrwpon: in' au)to\j h(ma=j
e)ce/lhtai, tou= tura/nnou bi# krath/saj, kai pro\j e(auto\n e)panaga/gv dia\ tou=
Uiou= mesiteu/santoj, kai eij timh\n tou= Patro\j tou=to oikonomh/santoj, % ta\
pa/nta paraxwrwn fainetai. Ta\ me\n dh\ Xristou= toiau=ta, kai ta\ pleiw sigv=
sebe/sqw. O de\ xalkou=j ofij krema=toi me\n kata\ twn dakno/ntwn ofewn,
ou)x wj tu/poj de\ tou= u(pe\r h(mwn paqo/ntoj, a)ll' wj a)ntitupoj: kai swzei
tou\j eij au)to\n o(rwntaj, ou)x oti zv= pisteuo/menoj, a)ll' oti nene/krwtai, kai
sunnekroi ta\j u(p' au)to\n duna/meij, kataluqeij, wsper hn acioj. Kai tij
o( pre/pwn au)t% par' h(mwn e)pita/fioj; Pou= sou, qa/nate, to\ ke/ntron; Pou=
sou, #dh, to\ nikoj; T% staur% be/blhsai, t% zwopoi% teqana/twsai.
Apnouj, nekro\j, a)kinhtoj, a)nene/rghtoj, kai, ei to\ sxh=ma swzeij ofewj, e)n
uyei sthliteuo/menoj. KG. Metalhyo/meqa de\ tou= Pa/sxa, nu=n me\n 36.656
tupikwj eti, kai ei tou= palaiou= gumno/teron to\ ga\r nomiko\n Pa/sxa,
tolmw kai le/gw, tu/pou tu/poj hn a)mudro/teroj: mikro\n de\ usteron,
telewteron kai kaqarwteron, h(nika an au)to\ pinv kaino\n meq' h(mwn
o( Lo/goj e)n tv= basilei# tou= Patro\j, a)pokalu/ptwn kai dida/skwn, a nu=n
metriwj pare/deice. Kaino\n ga/r e)stin a)ei to\ nu=n gnwrizo/menon. Tij de\
h( po/sij kai h( a)po/lausij, h(mwn me\n to\ maqein, e)keinou de\ to\ dida/cai, kai
koinwsasqai toij e(autou= maqhtaij to\n lo/gon. Trofh\ ga/r e)stin h( didacij, kai

10
tou= tre/fontoj. Alla\ deu=ro, kai h(meij tou= no/mou metala/bwmen
eu)aggelikwj, a)lla\ mh\ graptwj: teleiwj, a)lla\ mh\ a)telwj: a)i+diwj, a)lla\
mh\ proskairwj, Poihswmeqa kefalh\n, mh\ th\n ka/tw Ierousalh\m, a)lla\ th\n
anw mhtro/polin: mh\ th\n u(po\ stratope/dwn nu=n patoume/nhn, a)lla\ th\n u(p'
a)gge/lwn docazome/nhn. Qu/swmen, mh\ mo/sxouj ne/ouj, mhde\ a)mnou\j ke/rata
e)kfe/rontaj kai o(pla\j, par' oij polu\ to\ nekro\n kai a)naisqhton: a)lla\ qu/swmen
t% Qe% qusian aine/sewj, e)pi to\ anw qusiasth/rion, meta\ th=j anw
xorostasiaj. Dia/sxwmen to\ prwton katape/tasma, t% deute/r% prose/lqwmen,
eij ta\ Agia twn a(giwn paraku/ywmen. Eipw to\ meizon, h(ma=j au)tou\j
qu/swmen t% Qe%: ma=llon de\, qu/wmen kaq' e(ka/sthn h(me/ran kai pa=san
kinhsin. Pa/nta u(pe\r tou= Lo/gou dexwmeqa, pa/qesi to\ pa/qoj mimwmeqa,
aimati to\ aima semnu/nwmen, e)pi to\n stauro\n a)niwmen pro/qumoi. Glukeij
oi hloi, kai ei lian o)dunhroi. To\ ga\r meta\ Xristou= pa/sxein, kai u(pe\r
Xristou=, tou= met' allwn truf#=n airetwteron. KD. An Simwn hj Kurhnaioj,
to\n stauro\n aron, kai a)kolou/qhson. An sustaurwqv=j wj lvsth\j, wj
eu)gnwmwn to\n Qeo\n gnwrison: ei ka)keinoj meta\ a)no/mwn e)logisqh dia\ se\
kai th\n sh\n a(martian, su\ genou= di' e)keinon ennomoj. Prosku/nhson to\n dia\
se\ kremasqe/nta, kai krema/menoj: ke/rdano/n ti kai para\ th=j kakiaj: wmnhsai
t% qana/t% th\n swthrian: eij to\n para/deison eiselqe meta\ Ihsou=, wste
maqein wn e)kpe/ptwkaj: Ta\ e)kei ka/llh qewrhson: to\n goggusth\n afej
a)poqanein ecw, meta\ th=j blasfhmiaj. Kan Iwsh\f vj o( a)po\ Arimaqaiaj,
aithsai to\ swma para\ tou= staurou=ntoj: so\n gene/sqw to\ tou= ko/smou
kaqa/rsion. Kan Niko/dhmoj vj, o( nukterino\j qeosebh\j, mu/roij au)to\n
e)ntafiason. Kan Maria tij vj, kan h( allh Maria, kan Salwmh, kan
Iwa/nna, da/kruson o)rqria. Ide prwth to\n liqon h(rme/non, tuxo\n de\ kai tou\j
a)gge/louj, kai Ihsou=n au)to/n. Fqe/gcai ti: fwnh=j akouson. An a)kou/- 36.657
svj. Mh/ mou aptou, po/r)r(w sth=qi, seba/sqhti to\n Lo/gon, a)lla\ mh\ luphqv=j.
Oide ga\r oij o)fqv= prwton. Egkainison th\n a)na/stasin: tv= Eu# boh/qhson,
tv= prwtv pesou/sv, tv= prwtv Tristo\n a)spa/sasqai, kai gnwrisai toij maqhtaij.
Genou= Pe/troj, h Iwa/nnhj: e)pi to\n ta/fon e)peixqhti, a)ntitre/xwn, suntre/xwn,
th\n kalh\n amillan a(millwmenoj. Kan prolhfqv=j t% ta/xei, tv= spoudv=
nikhson mh\ paraku/yaj eij to\ mnhmeion, a)ll' endon geno/menoj. Kan wj
Qwma=j a)poleifqv=j, twn maqhtwn sunhgme/nwn, oij Xristo\j e)mfanizetai,
otan idvj, mh\ a)pisth/svj: kan a)pisth/svj, toij le/gousi pisteuson: ei de\ mhde\
tou/toij, toij tu/poij twn hlwn pistwqhti. An eij #dou kativ, sugka/telqe.
Gnwqi kai ta\ e)keise tou= Xristou= musth/ria, tij h( oikonomia th=j diplh=j
kataba/sewj, tij o( lo/goj: a(plwj swzei pa/ntaj e)pifaneij, h kakei tou\j
pisteu/ontaj. KE. Kan eij ou)ranou\j a)niv, suna/nelqe: genou= meta\ twn
parapempo/ntwn a)gge/lwn, h twn dexome/nwn. Arqh=nai taij pu/laij
diake/leusai, u(yhlote/raij gene/sqai, in' e)k tou= paqein u(yhlo/teron de/cwntai.
Apo/krinai toij a)porou=si dia\ to\ swma, kai ta\ tou= Pa/qouj su/mbola, oij mh\
katelqwn sunane/rxetai, kai dia\ tou=to punqanome/noij: Tij e)stin outoj
o( basileu\j th=j do/chj; oti Ku/rioj krataio\j kai dunato\j e)n pa=si te oij a)ei
pepoihke, kai poiei, kai t% nu=n pole/m% kai tropai% peri th=j
a)nqrwpo/thtoj: kai do\j t% dipl% th=j e)rwth/sewj diplh=n th\n a)po/krisin. Kan
qauma/zwsi, le/gontej, kata\ th\n Hsai+ou dramatourgian: Tij outoj
o( parageno/menoj e)c Edwm, kai twn ghinwn; h, Pwj e)ruqra\ ta\ ima/tia
tou= a)naimou kai a)swma/tou, wj lhnoba/tou, kai plh/rh lhno\n path/santoj;

11
probalou= to\ wraion th=j stolh=j tou= peponqo/toj swmatoj, t% Pa/qei
kallwpisqe/ntoj, kai tv= Qeo/thti lamprunqe/ntoj, hj ou)de\n e)rasimiwteron,
ou)de\ wraio/teron. K. Pro\j tau=ta ti fasin h(min oi sukofa/ntai, oi pikroi th=j
Qeo/thtoj logistai, oi kath/goroi twn e)painoume/nwn, oi skoteinoi peri to\ fwj,
oi peri th\n sofian a)paideutoi, u(pe\r wn Xristo\j dwrea\n a)pe/qane, ta\
a)xa/rista ktismata, ta\ tou= ponhrou= pla/smata; Tou=to e)gkaleij Qe% th\n
eu)ergesian; dia\ tou=to mikro\j, oti dia\ se\ tapeino/j; oti e)pi to\ planwmenon
hlqen o( Poimh\n o( kalo\j, o( tiqeij th\n yuxh\n u(pe\r twn proba/twn, e)pi ta\
orh kai tou\j bounou\j, e)f' wn 36.660 e)qusiazej, kai planwmenon eure, kai
eu(rwn e)pi twn wmwn a)ne/laben, e)f' wn kai to\ cu/lon, kai labwn
e)panh/gagen e)pi th\n anw zwh\n, kai a)nagagwn toij me/nousi sunhriqmhsen;
oti lu/xnon hye, th\n e(autou= sa/rka, kai th\n oikian e)sa/rwse, th=j a(martiaj
to\n ko/smon a)pokaqairwn, kai th\n draxmh\n e)zh/thse, th\n basilikh\n eiko/na
sugkexwsme/nhn toij pa/qesi, kai sugkalei ta\j filaj au)t% duna/meij e)pi tv=
th=j draxmh=j eu(re/sei, kai koinwnou\j poieitai th=j eu)frosu/nhj, aj kai th=j
oikonomiaj mu/stidaj pepoihto, oti t% prodro/m% lu/xn% to\ fwj a)kolouqei
to\ u(pe/rlampron, kai tv= fwnv= o( Lo/goj, kai t% numfagwg% o( numfioj,
kataskeua/zonti Kuri% lao\n periou/sion, kai prokaqaironti e)pi to\ Pneu=ma dia\
tou= udatoj; Tau=ta e)gkaleij t% Qe%; dia\ tau=ta u(polamba/neij xeirona,
oti lenti% diazwnnutai, kai niptei tou\j po/daj twn maqhtwn, kai deiknusin
a)risthn o(do\n u(ywsewj, th\n tapeinwsin; oti dia\ th\n sugku/ptousan xamai
yuxh\n tapeinou=tai, ina kai sunuywsv to\ ka/tw neu=on u(po\ th=j a(martiaj;
Ekeino de\ pwj ou) kathgoreij, oti kai meta\ telwnwn e)sqiei, kai para\
telwnaij, kai maqhteu/ei telwnaj, ina kai au)to/j ti kerda/nv; Ti tou=to; Th\n
twn a(martwlwn swthrian. Ei mh\ kai to\n iatro\n aiti%to/ tij, oti sugku/ptei
e)pi ta\ pa/qh, kai duswdiaj a)ne/xetai, ina d% th\n u(gieian toij ka/mnousi:
kai to\n e)piklino/menon bo/qr% dia\ filanqrwpian, ina to\ e)mpeptwko\j kth=noj
kata\ to\n no/mon a)naswshtai. KZ. Apesta/lh me\n, a)ll' wj anqrwpoj: diplou=j
ga\r hn: e)pei kai e)kopiase, kai e)peinhse, kai e)diyhse, kai h)gwniase, kai
e)da/kruse, no/m% fu/sewj. Ei de\ kai wj Qeo\j, ti tou=to; Th\n eu)dokian tou=
Patro\j a)postolh\n einai no/mison, e)f' on a)nafe/rei ta\ e(autou=, kai wj a)rxh\n
timwn axronon, kai tou= mh\ dokein einai a)ntiqeoj. Epei kai paradedo/sqai
le/getai, a)lla\ kai e(auto\n paradedwke/nai ge/graptai: kai e)ghge/rqai para\ tou=
Patro\j kai a)neilh=fqai, a)lla\ kai e(auto\n a)nestake/nai, kai a)nelhluqe/nai pa/lin:
e)keina th=j eu)dokiaj, tau=ta th=j e)cousiaj. Su\ de\ ta\ me\n e)lattou=nta
le/geij, ta\ u(you=nta de\ paratre/xeij: kai oti me\n epaqe, logizv: oti de\
e(kwn, ou) prostiqhj. Oia pa/sxei kai nu=n o( Lo/goj Upo\ me\n twn wj Qeo\j
tima=tai kai sunaleifetai: u(po\ de\ twn wj sa\rc a)tima/zetai kai xwrizetai.
Tisin o)rgisqh= ple/on; 36.661 ma=llon de\, tisin a)fv=, toij sunairou=si kakwj,
h toij te/mnousi; Kai ga\r ka)keinouj diairein edei, kai tou/touj suna/ptein: tou\j
me\n t% a)riqm%, tou\j de\ tv= Qeo/thti. Prosko/pteij tv= sarki; tou=to kai
Ioudaioi. H kai Samareithn a)pokaleij kai to\ e(ch=j siwph/somai; a)pisteij
tv= Qeo/thti; tou=to ou)de\ oi daimonej. W kai daimo/nwn a)pisto/tere su\, kai
Ioudaiwn a)gnwmone/stere Ekeinoi th\n tou= Uiou= proshgorian o(motimiaj
fwnh\n e)no/misan: outoi to\n e)lau/nonta Qeo\n vdesan: e)peiqonto ga\r e)c
wn epasxon. Su\ de\, ou)de\ th\n iso/thta de/xv, ou)de\ o(mologeij th\n Qeo/thta.
Kreitton hn soi peritetmh=sqai kai daimon#=n, in' eipw ti kai geloiwj, h e)n
a)krobusti# kai u(giei# diakeisqai ponhrwj kai a)qe/wj. All' o( me\n pro\j

12
e)keinouj po/lemoj h katalue/sqw, o)ye\ gou=n swfronh/santaj eiper e)qe/loien,
h a)nabeblh/sqw, mh\ boulome/nwn, a)ll' e)xo/ntwn wj exousin. Pa/ntwj de\
ou)de\n deisomen, u(pe\r th=j Tria/doj, meta\ th=j Tria/doj a)gwnizo/menoi. KH.
Nu=n de\ a)nagkaion h(min outw kefalaiwsai to\n lo/gon: Gego/namen, in' eu
pa/qwmen: eu pepo/nqamen, e)peidh\ gego/namen. To\n para/deison
e)pisteu/qhmen, ina trufh/swmen. Entolh\n e)la/bomen, in' eu)dokimh/swmen
tau/thn fula/cantej: ou)k a)gnoou=ntoj tou= Qeou= to\ e)so/menon, a)lla\
nomoqetou=ntoj to\ au)tecou/sion. Hpath/qhmen, e)peidh\ e)fqonh/qhmen:
e)kpeptwkamen, e)peidh\ pare/bhmen: e)nhsteu/samen, e)peidh\ mh\
e)nhsteu/samen, tou= cu/lou th=j gnwsewj u(pokrathqe/ntej. Arxaia ga\r hn
h( e)ntolh\, kai h(min o(mo/xronoj yuxh=j tij ousa paidagwgia, kai trufh=j
swfro/nisma: hn e)peta/xqhmen eiko/twj, in' o mh\ fula/cantej a)pobeblh/kamen,
fula/cantej a)pola/bwmen. Edeh/qhmen Qeou= sarkoume/nou kai nekroume/nou,
ina zh/swmen: sunenekrwqhmen, ina kaqarwmen: sunane/sthmen, e)peidh\
sunenekrwqhmen: sunedoca/sqhmen, e)peidh\ sunane/sthmen. KQ. Polla\ me\n
dh\ tou= to/te kairou= ta\ qau/mata: Qeo\j staurou/menoj, hlioj skotizo/menoj, kai
pa/lin a)naflego/menoj edei ga\r t% Ktistv sumpaqein kai ta\ ktismata:
katape/tasma sxizo/menon, aima kai udwr th=j pleura=j xeo/menon: to\ me\n,
wj a)nqrwpou, to\ de\, wj u(pe\r anqrwpon: gh= seiome/nh, pe/trai u(pe\r th=j
pe/traj r(hgnu/menai, nekroi a)nista/menoi eij pistin th=j teleutaiaj kai koinh=j
a)nasta/sewj: ta\ e)pi 36.664 t% ta/f% shmeia, ta\ meta\ to\n ta/fon, a tij an
a)ciwj u(mnh/seien; Ou)de\n de\ oion to\ qau=ma th=j e)mh=j swthriaj: r(anidej
aimatoj o)ligai ko/smon olon a)napla/ttousai, kai ginontai kaqa/per o)po\j
ga/lakti pa=sin a)nqrwpoij, eij en h(ma=j sunde/ousai kai suna/gousai. L. All',
w Pa/sxa, to\ me/ga kai iero\n, kai panto\j tou= ko/smou kaqa/rsion wj ga\r
e)myu/x% soi diale/comai. W Lo/ge Qeou=, kai fwj, kai zwh\, kai sofia, kai
du/namij xairw ga\r pa=si sou toij o)no/masin. W nou= tou= mega/lou
ge/nnhma, kai ormhma, kai e)ksfra/gisma w Lo/ge noou/mene, kai anqrwpe
qewrou/mene, oj pa/nta fe/reij a)nadhsa/menoj t% r(h/mati th=j duna/mewj sou
nu=n me\n exoij to\n lo/gon tou=ton, ou)k a)parxh\n, a)lla\ sumplh/rwsin iswj th=j
h(mete/raj karpoforiaj, xaristh/rion to\n au)to\n kai ike/sion mhde\n kakopaqein
h(ma=j ecw twn a)nagkaiwn kai ierwn, oij sunezh/samen: kai sth/saij t%
swmati th\n kaq' h(mwn turannida o(r#=j oshn, Ku/rie, kai wj ka/mptousan,
h th\n sh\n yh=fon, ei para\ sou= kaqairoimeqa. Ei de\ katalu/saimen a)ciwj
tou= po/qou, kai dexqeihmen taij ou)raniaij skhnaij, ta/xa soi kai au)to/qi
qu/somen dekta\ e)pi to\ agio/n sou qusiasth/rion, w Pa/ter, kai Lo/ge, kai
Pneu=ma to\ agion: oti soi pre/pei pa=sa do/ca, timh\, kai kra/toj, eij tou\j
aiwnaj twn aiwnwn. Amh/n

13

Вам также может понравиться