PATOGENEZA

Kako biljni patogeni inficiraju biljke???

Spora ili konidija gljive

Klina cijev Apresorij ili prihvataljka Modul:

Lisna kutikula Osnove biljne patologije
Koordinator modula:
Doc. dr. sc. Tihomir Milievi

Agronomski fakultet
Sveuilita u Zagrebu

Haustorij
Epidermalne stanice lista
 to je patogeneza ???

z Patogeneza je razvoj bolesti na biljci domainu od poetka infekcije

biljnim patogenima pa do pojave simptoma bolesti.

z Glavni stupnjevi patogeneze su infekcija i inkubacija.

z Sami tijek patogeneze na biljci domainu ovisi o tri faktora:

1. Infektivnom inokulumu biljnih patogena (patogenost/virulentnost)

2. Populacijama biljke domaina (osjetljivost/otpornost)
3. Vanjskim ekolokim faktorima (temperatura, vlaga i dr.)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Cjeloviti prikaz patogeneze od infekcije, preko
inkubacije do pojave simptoma

Vanjski imbenici
Temperatura
Vlaga
Otpornost
Nekroze
BILJKA Trulei
INFEKCIJA INKUBACIJA SIMPTOMI
Hipertrofije
DOMAIN Anatomsko
Metaplazije
fizioloke
promjene
Osjetljivost u biljci
Biljni patogeni
Infektivni inokulum
Patogenost
Virulentnost

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 to je infekcija ili zaraza biljke domaina s
patogenim organizmima?

z Infekcija ili zaraza je proces prodora

biljnih patogena u biljku domaina do
ostvarenja parazitskog odnosa
z Svi patogeni organizmi su tijekom
evolucije razvili specifine mehanizme
infekcije da bi ostvarili uspjean
parazitski odnos s biljkom domainom
z Ta osobina da ostvare infekciju naziva
patogenost, a stupanj ili jaina te
patogenosti naziva se virulentnost
z Samo ostvarenje infekcije ovisi prije svega
o viruletnosti patogena, infektivnom
potencijalu, stanju
osjetljivosti/otpornosti biljaka domaina
i ekolokim uvjetima Ulazak infekcijske hife gljive
kroz pu na kutikuli lista
Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Podsjetnik:
to je infektivni inokulum i to sve spada u infektivni inokulum
pojedinih biljnih patogena?

INFEKTIVNI INOKULUM (infektivne propagule) je bilo koji infektivni materijal biljnih

patogena (npr. virusne estice, stanice bakterija, stanice fitoplazmi, spore i hife gljiva,
spore pseudogljiva, sjeme parazitskih biljaka i dr.), potreban za ostvarenje infekcije
na biljkama domainima

Primjeri infektivnog inokuluma kod pojedinih biljnih patogena:

z Fitopatogene gljive - spore, hife, micelij i dr

z Fitopatogene pseudogljive (FLO) zoospore, plazmodiji
z Fitopatogene bakterije stanice (eksudat)
z Fitopatogeni virusi infektivne virusne estice ili virioni
z Viroidi infektivne molekule RNA
z Fitoplazme i spiroplazme stanice
z Protozoe stanice
z Parazitske vie biljke sjeme, vegetativni dijelovi
z Fitoparzitske alge spore (zoospore) i vegetativni dijelovi

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Podsjetnik:
Naini irenja (horologije) infektivnog inokuluma biljnih patogena

irenje inokuluma
Anemohorija

Hidrohorija

Antropohorija

Zoohorija

Entomohorija Nematohorija

Fungihorija

Protozoohorija

Fitohorija

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 1. Proces infekcije kod fitopatogenih gljiva
i pseudogljiva (FLO)

Gljive i pseudogljive mogu zaraziti biljku na tri naina:

1. Direktnim prodorom u biljno stanije pomou infektivne hife

2. Putem rana ili ozljeda na biljnom staniju (kutikuli, peridermi i dr.)
3. Putem prirodnih otvora (pui, hidatode, lenticele i dr.)
3. Ulazak infekcijske hife gljive
kroz pu na kutikuli lista

2.

1. Direktni prodor 2.
Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Infektivni inokulum kod fitopatogenih gljiva i pseudogljiva
Propagativne ili infektivne spore su najvaniji infektivni inokulum kod
fitopatogenih gljiva i pseudogljiva

1. Pseudogljive (FLO - Myxomycetes i Oomycetes )

Zoospore pokretne spore (planospore) s bievima ili flagelama

2. Fitopatogene gljive
Chytridomycotina Zoospore
Zygomycotina Sporangiospore
Acomycotina Askospore
Tahrinales Blastospore
Erysiphales - Oidije ili artrospore
Basidiomycotina Basidiospore
Uredinales (hre) Ecidiospore, piknospore, uredospore
Deuteromycotina Konidije (sve nespolne propagativne spore)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Preduvjeti za infekciju kod fitopatogenih gljiva
1. Prisustvo vode

Da bi spore fitopatogenih gljiva poele klijati u klinu

cijev i inficirati biljku pomou specijalne infektivne
strukture ili infektivne hife kod veine gljiva
potrebno je prisustvo vode (kapljica) na organima biljke

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Napomena: Vrlo bitno je vrijeme zadravanja vode ili kapljica na
kutikuli lista biljke domaina !!! Potrebno je barem par sati prisustvo
vode da bi spora uspjeno klijala i pomou infektivne hife poela prodor
kroz kutikulu i epidermu u ostalo biljno stanije

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Biljka se brani od infekcije hidrofobnou kutikule i votanog sloja
(epikutikularnog voska)!!! Kapljice vode se tee zadravaju na kutikuli
i epikutikularnom vosku, to je nepovoljno za klijanje spora gljiva

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Prisustvo organskih i mineralnih tvari na povrini lista
ili kutikule otopljenih u vodi od velike je vanosti za
proces klijanja spora gljiva i infekciju

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Podsjetnik !!! Anatomska struktura lista???

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Anatomija lista kod vaskularnih biljaka

- Kutikula
- Gornja epiderma
- Palisadni sloj
- Kloroplast

- Provodni snopovi

- Spuvasti mezofil

- Meustanini prostor
- Donja epiderma
- Pui lili stome

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Detaljni prikaz procesa infekcije kod fitopatogenih
gljiva direktnom penetracijom u biljno stanije

Spora gljive (Klina cijev)

(Apresorij)

Kutikula
Infektivna hifa

Epidermalne stanice

(Haustorij ili sisaljke)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Prikaz svih faza procesa infekcije (od klijanja spore do uspostave
parazitskog odnosa s biljkom) direktnim prodorom u biljno stanije
kod fitopatogenih gljiva iz reda Uredinales (hre)

z 1. (SP)- Spora gljive

z 2. (GT) - Klina cijev
z 3. (AP) - Apresorij
z 4. (SV) - Penetracijska
z hifa
z 5 i 6. (IH I HM) - Dijelovi
infekcijske hife
z 7. (HA) - Haustorij ili
stanice sisaljke

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Prikaza patogeneze kod fitopatogenih gljiva iz reda
Uredinales (hre)

Sporulacija (uredosorusi)
Ulazak u biljku
Parazitski rast
Uredospora

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Prikaz (na elektronskom mikroskopu) klijanja (klina cijev!!) spore
(uredospore) gljive iz reda Uredinales na poetku infekcije na
kutikuli lista biljke domaina

Klina cijev
Pu

Spora gljive

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Apresorij kao infektivna struktura kod gljiva
emu slui u procesu infekcije??
Prihvat kline cijevi spora gljiva za povrinu (kutikulu) biljke domaina

Apresoriji

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Nain infekcije nekih ektoparazitskih fitopatogenih gljiva
(Erysiphales) koje razvijaju povrinskih (epifitski) micelij na kutikuli
lista, a nakon infekcije u epidermalnim stanicama forimiraju haustorije

Spora ili konidija gljive

- Apresorij ili prihvataljka
Klina cijev
- Lisna kutikula

Haustorij
Epidermalne stanice lista
Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Haustoriji kao infektivna morfoloka struktura u
procesu infekcije kod fitopatogenih gljiva
Morfologija haustorija razliita je u ovisnosti o vrstama gljiva!!!

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Morfologija haustorija kod fitopatogenih gljiva iz reda
Erysiphales (pepelnice)

Hife gljive

Haustoriji

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Mikroskopski prikaz inficiranih biljnih stanica s
haustorijima fitopatogene gljive iz reda Erysiphales

Haustorij u stanici biljke domaina

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Mikroskopski prikaz razvoja micelija fitopatogene gljive
iz reda Uredinales u inficiranom biljnom staniju

Spora gljive

Micelij gljive u biljnom staniju

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Mikroskopski prikaz razvoja micelija fitopatogene gljive
iz reda Uredinales u inficiranom biljnom staniju

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Vremenski prikaz procesa infekcije od dolaska infektivne spore na
kutikulu lista i njenog klijanja u klinu cijev pa do uspostave
potpunog parazitizma (stvaranje haustorija u stanicama biljke
domaina) na primjeru fitopatogenih gljiva iz reda Erysiphales

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Koja je uloga kutikule i epikutikularnog voska za infekciju? Hidrofobnost
ovih slojeva lista znaajno sprijeava zadravanje kapljica vode i formiranje
apresorija, a njihova debljina je limitirajui faktor za prodor infekcijske hife
fitopatogenih gljiva u epidermalne stanice i druga biljna stanija

Epikutikularni vosak
Kutikula

Stanina stijenka

Epidermalne stanice

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Kemijski sastav kutikule i epikutikularnog votanog sloja
Kutikula se sastoji od kutina i kutana - poliestera hidroksi-masnih kiselina (C16 i
C18). Epikutikularni votani sloj sastoji se od biljnih voskova - esteri masnih
kiselina (C26 C36)

Kutikula lista
Epidermalne stanice

Kako su i kutin i kutan konstitutivni element kutikule, kao i vosak iz

epikutikularnog votanog sloja, sastavljeni od viih masnih kiselina imaju izraziti
hidrofoban karakter te time djeluju nepovoljno na proces infekcije kod
fitopatogenih gljiva, a i sama debljina njihovog sloja takoer ima znaenja u
ometanju prodora infektivne hife gljive u epidermalne stanice biljke domaina

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Kako gljiva prolazi kroz staninu stijenku???
Struktura staninih stijenki Sadraj celuloze
Enzimatska razgradnja celulazama

Sredinje lamele

Pektini

Primarna st. stijenka

Stanina membrana
Mikrofibrili celuloze

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Struktura staninih stijenki i sredinjih lamela!
Razgradnja pektina i hemiceluloze u sredinjim lamelama putem
enzima pektinaza i hemicelulaza

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 to su pektini i zbog ega su vani???
Razgradnja pektina pektinazama maceracija biljnog stanija

Pektini su konstitutivni elementi sredinjih lamela i intercelualrnih prostora,

a po kemijskoj strukturi su kompleksi spojevi graeni od lanaca ili
polimera galakturonske kiseline vezane u estere.

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Specifinosti grae staninih stijenki i sredinjih lamela
Sadraj lignina: Razgradnja lignina putem enzima - ligninaza

Lignin je uz pektin konstitutivni element

sredinjih lamela i st.stijenki biljaka,
a po kemijskoj strukturi je polimer
ija je osnovna jedinica fenilpropanoid

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Enzimatsko djelovanje biljnih patogena
Maceracija biljnog stanija (trulei) karakteristino je za fakultativne
nekrotrofne gljive

ENZIMI SUPSTRAT NAIN DJELOVANJA

KUTINAZE KUTIN RAZGRADNJA KUTIKULE

PEKTINAZE PEKTINI RAZGR. SREDINJIH LAMELA (VEZIVNIH

1. PEKTIN ESTERAZE ELEMENATA) IZMEU ST. STIJENKI. INVAZIJA
2. PEKTIN LIAZE PATOGENA (MACERACIJA STANIJA)
3. POLIGALAKTURONAZE
CELULAZE CELULOZA RAZGRADNJA ST. STIJENKI
HEMICELULAZE HEMICELULOZA (PRIMARNE I SEKUNDARNE)
LIGNINAZE LIGNIN RAZGRADNJA LIGNINA ST. STIJENKI
FOSFOLIPAZE FOSFOLIPIDI RAZGRADNJA FOSFOLIPIDNOG SLOJA U ST.
MEMBRANAMA
PROTEAZE PROTEINI RAZGRADNJA PROTEINA U ST. MEMBRANAMA
(RECEPTOR PROTEINA) I U CITOPLAZMI
AMILAZE KROB RAZGRADNJA KROBA U CITOPLAZMI
LIPAZE LIPIDI RAZGRADNJA LIPIDA

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Hidrolitiki enzimi fitopatogenih gljiva uzrokuju
maceraciju biljnog stanija
Tipini simptomi su trulei i gnjiloe biljnih organa

Fitopatogena gljiva Monilinia fructigena

Trule plodova voa

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Uloga st. membrana biljnih stanica u procesu infekcije
Kako fitopatogena gljiva prolazi kroz biljnu membranu?

Struktura st. membrane

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Primjeri toksina biljnih patogena fitotoksini
Posljedica je odumiranje biljnih stanica (nekroze)
Karakteristino je uglavnom za obligatne i biotrofne fitopatogene gljive

FITOTOKSINI PATOGENI BILJKE

SPECIFINI (SELEKTIVNI)
1. VIKTORIN (HV-TOKSIN) COCHLIOBOLUS VICTORIAE RA
2. T-TOKSIN COCHLIOBOLUS MAYDIS KUKURUZ
3. HC-TOKSIN COCHLIOBOLUS CARBONUM KUKURUZ
4. AM-TOKSIN ALTERNARIA ALTERNATA JABUKA
5. AL-TOKSIN A. A. F. SP. LYCOPERSICI RAJICA

NESPECIFINI (NESELEKTIVNI)
1. TABTOKSIN PSEUDOMONAS TABACINA DUHAN++
2. TENTOKSIN ALTERNARIA TENUIS +++++++
3. FUZIKOKCIN FUSICOCCUM AMYGDALI BAJAM+++
4. PIRIKULARIN PYRICULARIA ORIZAE RIA++
5. AMILOVORIN ERWINIA AMYLOVORA KRUKA++
6. SIRINGOTOKSIN PSEUDOMONAS SYRINGAE
7. CERKOSPORIN CERCOSPORA SP. . REPA+++
8. LIKOMARAZMIN FUSARIUM OXYSPORUM RAJICA++

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Toksini biljnih patogena fitotoksini
Posljedica njihovog djelovanja je odumiranje biljnih stanica (nekroze)
Simptomi su nekroze biljnog stanija u vidu pjega, lezija, palei,
antraknoza, rak rana i dr.

Antraknoza graha Pale oraha

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Rak rane kao simptomi nekroze biljaka nastale zbog
djelovanja fitotoksina fitopatogenih gljiva

Rak grana jabuke uzrokovan

od gljive Nectria galligena

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 2. Proces infekcije kod fitopatogenih bakterija

Tumori na biljaka uzrokovani od vrsta roda Agrobacterium

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Podsjetnik:
Infektivni inokulum kod fitopatogenih bakterija su stanice
(najee iz eksudata zaraenih biljaka)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Naini infekcije kod fitopatogenih bakterija

Kroz pui
Fitopatogene bakterije mogu
inficirati biljku na tri naina:

1. Putem prirodnih otvora Kroz hidatode

(pui, hidatote, lenticele, nektarije)

2. Putem ranica ili povreda na

biljnom staniju
Kroz rane ili ozljede
3. Putem vektora
(direktno unoenje u biljno stanije)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Proces infekcije kod fitopatogenih
bakterija

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Ulazak fitopatogenih bakterija u biljku putem ranica ili ozljeda na
kutikuli lista (karakteristino za veinu vrsta fitopatogenih
bakterija)

Ranica na kutikuli
Stanice bakterija

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Ulazak fitopatogenih bakterija u biljno stanije putem prirodnih
otvora pui i hidatoda (karakteristino za vrste iz rodova
Xanthomonas, Pseudomonas i dr.)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Prodor fitopatogenih bakterija u biljku putem prirodnih otvora
lenticela (karakteristino za vrste iz rodova Agrobacterium)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Ulazak fitopatogenih bakterija u biljno stanije indirektno putem
vektora cikade (karakteristino za neke fastidiozne bakterije
vaskularnog stanija kao vrste iz Xylella ili tzv. RLO

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
3. Proces infekcije kod fitoplazmi i spiroplazmi
Putem insekata kao vektora (cikade i lisne buhe)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Podsjetnik:
Infektivni inokulum kod fitoplazmi i spiroplazmi su
stanice iz floema biljaka

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Prikaz proces infekcije kod fitoplazmi i spiroplazmi putem vektora
(cvrci i lisne buhe) koji ih direktno unose u biljno stanije

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 4. Proces infekcije kod fitopatogenih virusa i
viroida

Virusi i viroidi mogu zaraziti biljku na dva naina:

1. Putem ranica ili mehanikih povreda na biljnom staniju
2. Putem vektora (Lisne ui, nematode, gljive i dr.)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Podsjetnik: Infektivni inokulum kod fitopatogenih virusa su virusne
estice ili virioni, a kod viroida infektivne RNA molekule

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 to se zbiva s infektivnom virusnom esticom kad
dospije u biljnu stanicu???

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
Transport virusnih estica nakon infekcije kroz
biljku domaina

Kroz provodno stanije floem

Kroz plazmodezmije

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Kako se
virusne estice ire po
biljci ???

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 5. Proces infekcije kod parazitskih biljaka

Parazitske biljke vre infekciju

direktnim prodorom u biljke domaine
pomou haustorija ili stanica sisaljki

Haustrije u drvu od imele (Viscum album)

Vilina kosica (Cuscuta spp.)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Podsjetnik:
Infektivni inokulum parazitskih biljaka je uglavnom
njihovo sjeme i vegetativni dijelovi

Sjemenke viline kosice

Sjeme imele Viscum spp. Cuscuta spp.

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Tipovi parazitiranja biljnih patogena
u ovisnosti o nainu njihova razvoja u biljci

1. Ektoparaziti epikutikularni i subkutikularni

2. Endoparaziti intercelularni, intracelularni i vaskularni

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 1. Ektoparazitski biljni patogeni

Razvijaju se na povrini biljnih organa, a u

biljno stanije (epidermalne stanice) ulaze
samo haustorijima. Imamo dva tipa
ektoparazitskih biljnih patogena:

1. Epikutikularni na povrini kutikule

npr. Parazitske biljke, Erysiphales pepelnice

2. Subkutikularni - Ispod kutikule

npr. Venturia inaequalis mrljavost lia jabuke

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Epikutikularni ektoparazitski biljni patogeni
Primjer: Fitopatogene gljive iz reda Erysiphales (pepelnice)

Erysiphe gramminis
Pepelnica na itaricama

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Subkutikularni ektoparaziti
Primjer: Fitopatogena gljivaTahprina deformans
Kovravost lia breskve

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Subkutikularni ektoparaziti
Primjer: Fitopatogena gljiva Venturia inaequalis
Krastavost jabuke

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 2. Endoparazitski biljni patogeni

Razvijaju se unutar biljnog stanija. Postoje tri tipa endoparazita:

1. Intercelularni (razvijaju se izmeu stanica veliki broj gljiva)

2. Intracelularni (razvijaju se unutar stanica virusi, viroidi, neke gljive)

3. Vaskularni (razvijaju se unutar provodnog stanija neke gljive,

fitoplazme, spiroplazme, neke bakterije, fastidioze bakterije (RLO))

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Endoparaziti Vaskularni paraziti

Razvijaju se u provodnom biljnom staniju

(ksilemu ili floemu)
Ksilemski paraziti:
1. Traheomikoze Verticillium, Fusarium,
Ceratocystis i dr.
2. Traheobakterioze Xylella (fastidiozne
bakterije provodnog stanija (tzv.RLO),
Erwinia tracheiphilla i dr.
Floemski paraziti:
1. Fitoplazme i spiroplazme
2. Liberobacter spp. (fastidiozne bakterije
provodnog stanija (tzv.RLO)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Ksilemski vaskularni endoparaziti
Fastidiozne bakterije iz roda Xylella (traheobakterioze)

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Venue biljaka kao posljedica razvoja vaskularnih
endoparazita
Primjer: Fitopatogena gljiva Verticillium spp. na paprici i jagodi

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu
 Venue biljaka kao posljedica razvoja vaskularnih
endoparazita
Primjer: Fitopatogena gljiva Fusarium spp. na krastavcima

Doc.dr.sc. Tihomir Milievi - Osnove biljne patologije, Agronomski fakultet Sveuilita u Zagrebu