Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
ReimpresinOficialdeUpToDate
www.uptodate.com2017UpToDate
Descripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultos
autores: DavidATendler,MD,JThomasLamont,MD
Editoresdelaseccin: JohnFEidt,MD,JosephLMills,Sr,MD
Editorsecundario: KathrynACollins,MD,PhD,FACS
Todoslostemasseactualizancomonuevapruebaestdisponibleynuestroprocesoderevisinseha
completado.
Revisindelaliteraturacorrienteatravsde:Mayode2017.|Enestetemaseactualizporltimavez:
Ene09,2017.
INTRODUCCINisquemiaintestinal,quepuedeafectarelintestinodelgadoogrueso,puedesercausadapor
cualquierprocesoquereduceelflujosanguneointestinal,comolaoclusinarterial,oclusinvenosa,o
vasoespasmoarterial.Paralospacientesconsntomasagudos,undiagnsticorpidoesimperativo,yaquelas
consecuenciasclnicaspuedensercatastrficas,incluyendosepsis,infartointestinal,ylamuerte.
Unavisingeneraldelaisquemiaintestinalyladiferenciacindelasdiversasformasdeisquemiaintestinalson
revisadosaqu.etiologasespecficasdeisquemiaintestinalserevisanenmsdetalleenotraparte.
(Ver"oclusinarterialmesentricaaguda").
(Ver"isquemiamesentricacrnica").
(Ver"isquemiamesentricanooclusiva").
(Ver"Latrombosisvenosamesentricaenadultos".)
(Ver"isquemiacolnica").
CLASIFICACINisquemiaintestinalpuedeserclasificadodeacuerdoconelcursodeltiempodeinicioyla
calidaddelossntomas,elgradoenqueelflujodesangresevecomprometida,yelsegmentodeintestinoquese
veafectada.Isquemiaqueafectaelintestinodelgadosedenominageneralmenteisquemiacomomesentrica,
mientrasquelaisquemiaqueafectaelintestinogruesoserefierealaisquemiacomocolnica.Untrminoms
amplio,esplcnica(visceral)isquemia,abarcalaisquemiaqueafectaelintestino,ascomootrosrganos
abdominalescomoelhgado,elbazoolosriones.
isquemiamesentricaagudaserefierealaaparicinrepentinadepequeahipoperfusinintestinal,loque
puedeserdebidoaoclusivoonooclusivoobstruccindelsuministrodesangrearterialolaobstruccindel
flujodesalidavenoso.Obstruccinarterialoclusivaesdebidoaunaemboliaagudaotrombosisyafectams
comnmentealaarteriamesentricasuperior(SMA).Latrombosisvenosaesdebidoalaobstruccindelas
vasdeevacuacindelintestino,incluyendolasvenasmesentricassuperioreinferiorylasvenasdelbazoy
delportal.Isquemiamesentricanooclusivaeselresultadodeunestadodebajoflujoyesmscomn
debidoalavasoconstriccindebajogastocardacooelusodevasopresores.
isquemiamesentricacrnicasedesarrollageneralmenteenpacientesconaterosclerosismesentrica
causandoepisdicahipoperfusinintestinalrelacionadosconlaalimentacin.
INTESTINALAnatomavascularElsuministroarterialalosintestinossecomponeprincipalmentedelaarteria
mesentricasuperior(SMA)ylaarteriamesentricainferior(IMA)(figura1yfigura2).Eldrenajevenosoes
paralelaalacirculacinarterialydrenaenelsistemavenosoportal(figura3yfigura4).
ElSMAsuministratodoelintestinodelgadoexceptoporelduodenoproximal(figura1yfigura3).
ElSMAyIMAtantolaofertadelcolon(figura1yfigura4).
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20AN 1/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
LacirculacincolateralUnaextensacirculacincolateralprotegelosintestinos,desdeperodostransitorios
deperfusininadecuada.Sinembargo,lareduccinprolongadaenelflujosanguneoesplcnicoconduceala
vasoconstriccinenellechovascularafectado,yeventualmentereduceelflujosanguneocolateral[1,2].
Lasprincipalesvascolateralesincluyen(figura5):
ElejecelacaylaSMAsecomunicanprincipalmenteatravsdelaunindelasarterias
pancreaticoduodenalessuperioreseinferiores.Variosconductosmspequeostambinsehandescrito.
Debidoalascolateralesricosdetodoelestmago,laisquemiagstricaesraro.
ElSMAyIMAcomunicanatravsdelaarteriamarginaldeDrummondylaarteriamesentricaserpenteo.La
arteriamarginaldeDrummondrepresentalaarcadamayorgarantaysecomponederamasdesdela
derecha,medio,ylasarteriasclicoizquierda[3,4].Seencuentradentrodelmesenteriodelcolonse
encuentraadyacentealapareddelcolon,yrecorretodalalongituddelcolon.Laarteriamesentrica
meandrosesunacomunicacininconstanteentreelSMAyIMAquesedescribedeformavariable,ytambin
seconocecomolaarteriacomunicantecentral,yserefierehistricamenteamedidaqueelarcodeRiolan[
5,6].
ColateralizacinentrelaIMAylacirculacinsistmicaseproduceenelrectocomolarectalsuperior
(hemorroidales)losvasossefundenconlosvasosrectalesmediasdelasarteriasilacasinternas.
LaszonaspropensasalaisquemiaLasreasdeaguasentrelosprincipalesvasosqueirriganelcolonestn
enriesgodeisquemia.RamasterminalesestrechasdelaSMAsuministranlaflexuraesplnica,yramas
terminalesestrechasdelaIMAsuministranlauninrectoycolonsigmoide.
flexinesplnicaLaarteriamarginaldeDrummondesamenudomuypequea,yen11porcientodelos
pacientes,esdesprovistadevasosrectosparaunalongituddeaproximadamente1a3cm[7].Punto
Griffiths'sedefinecomoelsitiodelacomunicacindelaascendentealaizquierdadelaarteriaclicoconla
arteriamarginaldeDrummond,ylaanastomosisdepuenteentreladerechayramasterminalesizquierdode
laascendentealaizquierdadelaarteriaclicoenelnguloesplnicodelcolon[7].Esunreacrticadela
debilidaddelsuministrodesangredelaflexuraesplnicaqueespropensoalaisquemia.
uninrectosigmoideaOtrareadedebilidadcrticaenelsuministrodesangreseproduceenelpuntode
Sudeck,dondelaramadescendentedelaarteriaclicaizquierdaformaunaanastomosisconlaarteriarectal
superior[8,9].
FISIOLOGIAYMECANISMOSdeisquemia
FisiologanormalLoscambiosenlaresistenciadelasarteriolasmesentricasrepresentanamplias
fluctuacionesenelflujosanguneoesplcnico.Lacirculacinesplcnicarecibeentre10a35porcientodelgasto
cardaco,dependiendodesiestenelestadoalimentadooenayunas.Aunqueladensidadcapilardentrodela
vasculaturaintestinalesaltacomparadaconotroslechosvasculares,laextraccindeoxgenointestinales
relativamentebaja,permitiendodeestemodosuficienteoxgenoparaserentregadoalhgadoporlavenaportal.
Comoresultado,elflujosanguneointestinaldebereducirseenalmenos50porcientodesdeelnivelnormalen
ayunasantesdelaentregadeoxgenoalintestinosevecomprometida[10].
Numerososmecanismosdecontrolcontribuyenalaregulacindeltonovascularmesentricaysonsensiblesa
condicionesvariablestalescomoelestadopostprandialohipotensinsistmica[11].Autorregulacinintrnseca
delflujosanguneoesunaadaptacinqueayudaaredirigirlasangredesdeelintestinoalcerebrodurantelos
perodosdehipotensinsistmica[12].Losmecanismospropuestosquepreservanlaperfusintisularincluyen
arteriolardirectarelajacindelmsculolisoyunarespuestametablicaalaadenosinayotrosmetabolitosdela
mucosaisquemia[12].
Neuralymecanismoshormonalestambincontribuyenalcontrolextrnsecadelflujosanguneointestinal.Estos
incluyenelsistemanerviososimptico,elejereninaangiotensina,ylaliberacindevasopresinadelaglndula
pituitaria.
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20AN 2/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
RespuestaalaisquemiaLaprobabilidaddedesarrollarisquemiaintestinaldependedelaadecuacindela
perfusinsistmicaylacirculacincolateral,elnmeroyelcalibredelosvasosquesevenafectados,yla
duracindelalesinisqumica.Lalesinisqumicaalintestinosedesarrollacuandohaysuministroinsuficiente
deoxgenoynutrientesnecesariosparaelmetabolismocelular.Sinembargo,lalesinintestinalescausadatanto
porlahipoxiadeltejidoylareperfusin.Lalesinporreperfusinseproducedespusdelarestauracindelflujo
sanguneodespusdeunperododeisquemia[13].Esuncomplejorespuestacaracterizadaporlaliberacinde
radicaleslibresdeoxgeno,lossubproductostxicosdelalesinisqumica,ylaactivacindeneutrfilosque
puedenconduciraunainsuficienciaorgnicamultisistmica[14].
Encondicionesexperimentales,lesinisqumicadelacirculacinmesentricanoseproducehastalapresinde
perfusinsereduceaaproximadamente30mmHgolapresinarterialmesentricamediasereducea45mmHg[
15].Elintestinoescapazdecompensarunareduccindeaproximadamente75porcientoenelflujosanguneo
mesentricoporhasta12horassinundaosustancial,enpartedebidoalamayorextraccindeoxgenoyla
vasodilatacindelacirculacincolateral[16].Sinembargo,despusdeunperodoprolongadodeisquemia,la
vasoconstriccinprogresivadesarrollaenellechovascularobstruida,aumentandosupresinylareduccinde
flujocolateral[1,2].Lavasoconstriccinpuedepersistirinclusodespusdequeelflujodesangreseha
restaurado.Isquemiapersistentepuededarlugaranecrosisdetodoelespesordelaparedintestinalylaposterior
perforacin.
Lacirculacindelcolonesvulnerablealahipoperfusinyaquereciberelativamentemenosflujodesangreen
comparacinconelrestodeltractogastrointestinal.Sinembargo,unestudioensereshumanosobservacional
recienterealizadodurantelacirugaintestinalsugierequeelepiteliodelcolonpuedesermsresistenteala
isquemiaencomparacinconelyeyuno[17].Adems,elplexomicrovasculaturadelcolonesmenos
desarrolladayestincrustadoenunaparedrelativamentegruesaencomparacinconelintestinodelgado.Enla
mayoradelospacientesconisquemiacolnica,unalesinvascularoclusivaespecficonopuedeseridentificado
enlaangiografa.Aproximadamenteel85porcientodeestospacientesdesarrollanisquemianongangrenous,
quesuelesertransitoriayseresuelvesincirugaocomplicacionesadicionales[18].
EtiologasdeisquemiaLasprincipalesetiologasdeisquemiamesentricasonemboliamesentricaarterial
(50porciento),trombosisarterialmesentrica(15a25porciento),latrombosisvenosamesentrica(5por
ciento),ylaisquemiamesentricanooclusivadebidoalahipoperfusinintestinal(de20a30porciento)[2,19].
Tantoarterialylaoclusinvenosapuedenconduciralaisquemiaintestinaldetorsindelintestino(esdecir,
vlvulo)alrededordeunaccesoriofijo(esdecir,adhesin,defectomesentrico)oincarceracinyestrangulacin
delcontenidointestinaldentrodeunahernia.Lospacientescondistensinintestinalexcesivadeobstruccin
intestinalpuedenobtenerhipoperfusindeaumentodelapresinvenosay/olatrombosisvenosadelsegmento
afectadodelintestino.(Ver"Descripcingeneraldetratamientodelaobstruccinmecnicadelintestinodelgado
enadultos"y"Visingeneraldelaobstruccincolorrectalmecnica".)
oclusinarterialmesentrica
EmboliaarterialEmboliaalasarteriasmesentricasesmsfrecuentementedebidoauntrombo
desplazadodelaaurculaizquierda,ventrculoizquierdo,vlvulascardacas,oenlaaortaproximal.(Ver"oclusin
arterialmesentricaaguda").
Trombosisarterialtrombosisagudadelacirculacinmesentricaporlogeneralseproducecomoun
fenmenosuperpuestaenpacientesconantecedentesdeisquemiaintestinalcrnicadelaenfermedad
aterosclertica.Tambinpuedeocurrirenelcontextodeuntraumatismoabdominal,infeccin,trombosis
aneurismamesentrica,ydiseccindelaarteriaarticaomesentrica.(Ver"oclusinagudaarterialmesentrica"
y"isquemiamesentricacrnica").
Trombosisvenosatrombosisvenosamesentricapuedeseridioptica(porejemplo,estadosde
hipercoagulabilidad)odecausassecundarias(porejemplo,malignidadocirugaabdominalprevia).Losaumentos
enlaresistenciadeplomoflujodesangrevenosamesentricaaintestinoedemadelaparedylaextensindela
isquemiaestrelacionadaconlaextensindelaafectacinvenosa.Latrombosisvenosamesentricararavez
implicaelcolon.(Ver"Latrombosisvenosamesentricaenadultos".)
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20AN 3/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Nooclusivaisquemiamesentricaisquemiamesentricanooclusiva(NOMI)secreequeocurrecomo
resultadodelahipoperfusinesplcnicayvasoconstriccin[20].Isquemiacolnicanooclusivaocolitisisqumica
afectanmscomnmentelasreas"cuencas"delosdospuntosquehancolateralizacinlimitadas,talescomoel
nguloesplnicoylauninrectoycolonsigmoide.(Ver"isquemiamesentricanooclusiva".)
EPIDEMIOLOGAYFACTORESDERIESGOinsuficienciaagudadecuentasmesentricosflujodesangre
arterialdurante60a70porcientodeloscasosdeisquemiamesentrica[1].Elrestoserelacionacon
mesentricacrnicaeisquemiacolnica.
Laincidenciadeisquemiamesentricaagudapareceestaraumentando,loquepuedeserdebido,enparte,auna
mayorconcienciaentrelosmdicosyenvejecimientodelapoblacinconseveracardiovasculary/oenfermedad
sistmica.Otrofactorquecontribuyepuedeserdebidoalaprolongacindelasupervivenciadelospacientes
crticamenteenfermos.
Enlospacientesmsjvenessinenfermedadcardiovascular,trombosisvenosamesentricaeslaprincipalcausa
delaisquemiaagudadelintestinodelgado.
Losfactoresderiesgofactoresderiesgoparalaisquemiaintestinalincluyencualquiercondicinquereduce
laperfusinalintestino,oquepredisponeamesentricaemboliaarterial,trombosisarterial,trombosisvenosa,o
vasoconstriccin.
Factoresderiesgodeisquemiaintestinalseenumeranacontinuacin,perovarandeacuerdoconlaetiologa
especfica.
(Ver"oclusinagudaarterialmesentrica",seccinen'factoresderiesgo'.)
(Ver"isquemiacrnicamesentrica",seccinen'Etiologayasociaciones').
(Ver"isquemianooclusivamesentrica",seccinen'factoresderiesgo'.)
(Ver"trombosismesentricavenosaenadultos",seccinen'factoresderiesgo'.)
(Ver"isquemiacolnica",seccinen'factoresderiesgo'.)
Lassiguientescondicionesponenalpacienteenriesgodeisquemiaintestinal:
cardiacaenfermedadLamayoradelasemboliasarterialesseoriginanenelcorazn.Emboliacardaca
puedeestarrelacionadoconlaarritmia,enfermedadvalvular,aneurismasventriculares,oinsuficiencia
cardiaca.Ladisfuncincardacapuedeconduciralahipoperfusinperifrica,yeltratamientodeciertas
condicionespuedeimplicarelusodemedicamentosquecausanlavasoconstriccin,loqueconduceala
isquemianooclusiva.Lacirculacinextracorpreadurantelacirugacardiacapuedeconducirala
hipoperfusindelosintestinos,laduchademicroembolias,laliberacindesustanciasvasoactivas,y
alteracionesenlacoagulacin[2123].(Ver"Lafibrilacinauricular:riesgodeembolizacin"y"Emboliadela
placaartica:Tromboembolismo"y"aneurismaventricularizquierdaypseudoaneurismadespusdeun
infartoagudodemiocardio",seccinen'embolizacinsistmica').
cirugaarticaoinstrumentacinAteroemboliapuedecomplicarcateterismocardaco,aortografa,o
intervencinarticaendovascular.Delmismomodo,lamanipulacindelaaortadurantelacirugaartica
puededesalojartrombointraluminaloresiduosaterosclertica,quepuedeembolizardistalmenteenla
circulacinintestinal.(Ver"complicacionespostoperatoriasenlospacientessometidosacirugacardaca",
seccinen'complicacionesfisiolgicas'y"complicacionesdelareparacinarticaabdominalendovascular",
seccinen'complicacionesisqumicas'y"reparacinquirrgicaabiertadeaneurismaarticoabdominal",
seccinen'Intestinalisquemia').
LaenfermedadarterialperifricaLospacientesconenfermedadaterosclerticaoclusivadelaarteria
celaca,arteriamesentricasuperior,olaarteriamesentricainferiorestnenriesgodeisquemiaintestinal.
(Ver"isquemiamesentricacrnica",seccin'Caractersticasclnicas').
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20AN 4/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
HemodilisisLowdeflujoparalacirculacinintestinalpuedeconduciralaisquemianooclusivaintestinal[
24]oinfartointestinal[2529].(Ver"aspectosnicosdelaenfermedadgastrointestinalenlospacientesde
dilisis").
medicamentosvasoconstrictoresMuchosmedicamentos,ascomolasdrogasilcitas,sehanimplicadoenel
desarrollodelaisquemiaintestinalnooclusivo.
trastornotrombticoHastael75porcientodelospacientescontrombosisvenosamesentricahanheredado
un[condicionestrombticasadquiridasyhereditarias3032].Enqumedidaadquiridaoestadosde
hipercoagulabilidadhereditarioscontribuyenalapatognesisdelaisquemiaintestinalnoesbienconocida.
(Ver"Riesgoyprevencindelatromboemboliavenosaenadultosconcncer".)
Lainflamacin/infeccininflamacinqueafectaalospequeosograndesintestinospuedeconducirauna
trombosisvenosamesentrica.Infeccinarterialpuedeconduciralaformacindeaneurismasquepueden
conduciratrombosis.Trastornosvascularessubyacentes,talescomovasculitis,tambinpuedenpredisponer
alpacienteaintestinalisquemia.(Ver"Lasmanifestacionesgastrointestinalesdevasculitis".)
hipovolemiahipovolemiareduceelvolumendesangrecirculantequeconducealavasoconstriccinyla
derivacindelflujodelasangredesdelosintestinos.Laprcticadeejercicio(comoocurreenlacarrerade
maratnotriatln)acompaadadedeshidratacinpuedeconduciraisquemiaintestinal.
isquemiasegmentariadeestrangulamientodelintestinopuedeserdebidoaherniasexternoointerno,vlvulo
intestinal,osobredistensindelintestino.(Ver"Epidemiology,caractersticasclnicas,yeldiagnsticode
obstruccindelintestinodelgadomecnicaenadultos",seccinen'factoresderiesgo'.)
CARACTERSTICASCLNICAS
HistoriaUnarevisincuidadosadelahistoriapersonalyfamiliardelpacienteesimportante.Unahistoriadeun
eventoemblicoantesestpresenteenaproximadamenteunterciodelospacientesconisquemiamesentrica
agudaemblico.Unahistoriapersonalofamiliardeunatrombosisvenosaprofundaoemboliapulmonarest
presenteenaproximadamentelamitaddelospacientescontrombosisvenosamesentricaaguda[33].Los
pacientescontrombosismesentricaarterialagudaconfrecuenciatienensntomasantecedentedeisquemia
mesentricacrnica,incluyendodolorpostprandialabdominal,unaaversinalacomida,yprdidadepeso
involuntaria.
DolorabdominalDolorabdominaleselsntomamscomnenpacientesconisquemiaintestinal.La
evaluacingeneraldelapacientecondolorabdominalsediscuteendetalleenotraparte.(Ver"Evaluacindel
adultocondolorabdominalenelserviciodeurgencias".)
Ladescripcinclnicaclsicaparalaisquemiaintestinalagudaes"dolorabdominalfueradeproporcinconel
examenfsico".Laaparicinylaseveridaddeldolordependedeladuracindelaoclusinylaeficaciadela
circulacincolateral.Variascaractersticasdeldolorysupresentacinpuedeproporcionarpistassobrelaetiologa
delaisquemiayayudaradistinguirpequeaintestinaldelaisquemiadelcolon(tabla1):
Eldolorasociadoconlaemboliaarterialalaarteriamesentricasuperiorproximalestpicamenterepentina,
severa,periumbilical,yamenudoacompaadadenuseasyvmitos.(Ver"oclusinarterialmesentrica
aguda").
Lospacientesconenfermedadarterialperifricasubyacentequetienenunaoclusinarterialmesentrica
trombticapuedeinformarempeoradodolorpostprandial,otienensntomasindistinguiblesdeemboliaarterial
mesentrica.(Ver"isquemiamesentricacrnica",seccin'Caractersticasclnicas').
Lospacientescontrombosisvenosamesentricasonmspropensosapresentarconuniniciomsinsidioso
dedolorabdominalquepuedeaparecerydesaparecerporunperododetiempoantesdequeseestableci
undiagnstico[1,34].(Ver"trombosisvenosamesentricaenlosadultos",enlaseccin'Laanticoagulacin'
).
Lagravedadylalocalizacindeldolorabdominalqueacompaaalaisquemiamesentricanooclusiva
(NOMI)esporlogeneralmsvariablequeeldolorseveroclsicodelaisquemiamesentricaoclusivaaguda.
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20AN 5/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Lossntomaspuedenseropacadosportrastornosprecipitantesincluyendohipotensin,insuficiencia
cardiaca,hipovolemia,yarritmiascardacas.Porlotanto,unaltondicedesospechaenpacientesancianos
confactoresderiesgodeNomiesimprescindibleparahacerundiagnsticoinmediato.(Ver"isquemia
mesentricanooclusiva",enlaseccin'Caractersticasclnicas').
Lospacientesconisquemiaagudadecolongeneralmentesepresentanconlarpidaaparicindedolor
abdominalleveysensibilidadsobreelintestinoafectado,comnmenteenelladoizquierdodelabdomen.Mild
cantidadesdesangradorectalodiarreaconsangreamoderadadesarrollantpicamentedentrodelas24
horasdelaaparicindedolorabdominal.(Ver"isquemiacolnica",seccinen'Lasmanifestacionesclnicas'
).
Lospacientesconisquemiamesentricacrnicasequejandedolorabdominalrecurrentedespusdecomer,que
sedebeaunaincapacidadparaaumentarelflujodesangreparasatisfacerlademandadelintestino
postprandially.Enconsecuencia,estospacientesdesarrollanmiedoalacomidaypuedenperderunacantidad
considerabledepeso.(Ver"isquemiamesentricacrnica",seccin'Caractersticasclnicas').
ElexamenfsicoElexamenabdominalpuedesernormalinicialmenteomostrardistensinabdominal
solamentelevesinsignosdeinflamacinperitoneal,talescomodolordereboteyguardando.Lasangreoculta
puedeestarpresenteenlasheces.Sinembargo,comoisquemiaintestinalprogresayelinfartotransmuraldel
intestinosedesarrolla,elabdomensevuelvesumamentedistendida,intestinosonidosseausente,ysignos
peritonealesdesarrollar.Unolorfeculentaalarespiracintambinpuedeserapreciado.Signoscompatiblescon
ladeshidratacinyshockindicanevolucinclnicadesfavorable.
LosestudiosdelaboratorioLosestudiosdelaboratorionosonespecficosmientrasquelosvaloresde
laboratorioanormalespuedensertilesparareforzarlasospechadeisquemiamesentricaaguda,losvaloresde
laboratorionormalesnoexcluyenlaisquemiamesentricaagudaynojustificanelretrasodeevaluacin
radiolgicaurgentecuandoexistelasospechaclnicadeisquemiamesentricaaguda.
Loshallazgospuedenincluirunaleucocitosismarcadaconunpredominiodeclulasblancasdelasangre
inmaduros,unhematocritoelevadoconsistenteconhemoconcentracin,yunaacidosismetablica.Unagua
clnicatilesquecualquierpacientecondolorabdominalagudoyacidosismetablicatieneisquemiaintestinal
hastaquesedemuestrelocontrario.
Muchosvaloresdelaboratorioindividualeshansidoexaminadosparadeterminarsuutilidadeneldiagnsticode
isquemiamesentricaodemiocardio[35].Desafortunadamente,surgenlamayoradeanomalasslodespus
delalesinisqumicahaprogresadohastaintestinalnecrosis.
Unarevisinsistemticainformunasensibilidadagrupadaporllactatodeisquemiamesentricaagudade
86porciento(IC95%7394porciento)yunaespecificidadagrupadode44porciento(IC95%3255por
ciento)[36].Laespecificidaddeunniveldelactatosricoelevadonomejorasignificativamentecuandolas
condicionestalescomoelchoque,lacetoacidosisdiabtica,yrenaleinsuficienciahepticapuedenser
excluidos[37].
losnivelesdeamilasasricaelevadasehanobservadoenaproximadamentelamitaddelospacientescon
isquemiaintestinal[38,39],mientrasquelaselevacionesdefosfatosehanencontradoenel80porciento[
40].
dmeroDnormalespuedenayudaraexcluirlaisquemiaintestinalaguda,peroniveleselevadossonmenos
tilesparahacerundiagnstico[41].Losmodelosanimalesdeisquemiaintestinalagudahandemostrado
unaumentoenlosnivelesdeDdmeroempezando30minutosdespusdeleventoisqumico[42].Sin
embargo,losniveleselevadostambinpuedenservistosenunavariedaddecondiciones,talescomoen
pacientesconpancreatitisagudayaquellosconunaneurismaarticoabdominal[43,44].Enunarevisin
sistemtica,lasensibilidadagrupadodeDdmerodelaisquemiamesentricaagudafuedel96porciento(IC
95%8999porciento)conunaespecificidadagrupadode40porciento(IC95%3347porciento)[36].
LaspruebasexperimentalesMedicindesueroalfaglutatinStransferasa(alfaGST)grasointestinal
cidoprotenadeunin(IFABP)[39,45,46]yotroshansidoevaluadascomomarcadoresdeisquemiaintestinal.
Ningunoestnampliamentedisponiblesyraravezseutilizanenlaprcticaclnica
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20AN 6/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
alfaGSTparecetenerunpapelcitoprotectorcontraeldaooxidativo.UnalfaGSTelevadatuvouna
sensibilidaddel72porcientoy77porcientoespecificidadparaeldiagnsticodeisquemiamesentricaaguda
(AMI),peronopodadistinguirentrelaisquemiaconysininfarto[39].Exactitudglobalfuedel74porciento,
encomparacinconunaprecisindel47a69porcientoparaloslaboratoriosconvencionales,queconstade
lactato,pH,amilasa,elexcesodebase,yelrecuentodeglbulosblancos.Elvalorpredictivonegativodealfa
GSTfuedel90porcientocuandosecombinaconlactatodesueroy100porcientocuandosecombinacon
elrecuentodeglbulosblancos.
IFABPesunaprotenapequea,solubleenaguaqueesabundanteenlamucosadelintestinodelgado
desdeelduodenohastaelleonyseliberarpidamenteeneltorrentesanguneosielpequeotejidodela
mucosaintestinalestlesionado.SimilaralaalfaGST,lospacientesconenfermedadintestinalisqumica,
particularmenteaquellosconinfartomesentrico,sehanencontradoparatenerelevacionessignificativasen
IFABP[45].Enunestudioprospectivoqueevalu287pacientes,losnivelesdeIFABPfueron
significativamenteelevadosparavascular(31frentea2,5ng/ml),peronoparanovascular(3,1frentea2,5
ng/ml)causasdeisquemiamesentrica[46].
Enunmodelodeisquemiareperfusindelaisquemiaintestinal,todalaagregacindeplaquetasdela
sangre,unindicadordelafuncinplaquetaria,fuesignificativamentemenorqueengruposdecontrolyse
correlacionbienconpequeodaohistolgicointestinal[47].Otromodeloanimaldemostrquelosniveles
sricosdeD()lactato,unproductodefermentacinbacteriana,fuesignificativamenteelevadodespusde
uninsultoporisquemiareperfusinytambinsecorrelacionconlesinhistolgicaintestinal[48].Se
necesitanestudiosparavalidarestosresultadosenhumanos.
unensayodeunindecobaltoalbmina(CABA)seevaluen26pacientesqueestabanprogramadospara
laparotomaparacaractersticasclnicascompatiblesconAMIy/oobstruccinintestinal[49].Despusdela
operacin,12pacientesfuerondiagnosticadosdeIAM,todosloscualestenannivelessignificativamentems
altosdelaCABAquelosquenotienenIAM.Lasensibilidadyespecificidadfueron100y86porciento,
respectivamente.
Unaumentosignificativoenlosnivelesdealbminadeisquemiamodificado(IMA)seencontrensiete
pacientesconoclusionesagudastromboemblicaarteriamesentricasuperior(SMA),encomparacincon
controlessanos[50].Estudiosmsampliossernnecesariosparavalidarestoshallazgos.
Lasradiografassimplesradiografasimpledeabdomenesrelativamentenoespecficaypuedeser
completamentenormalenmsde25porcientodelospacientes[1].Hallazgossugestivosdeisquemia
mesentricaincluyenlapresenciadeunleoconbuclesdistendidasdeintestino,engrosamientodelapared
intestinal(particularmenteprominenteenlatrombosisvenosamesentricaaguda),y/oneumatosisintestinal(
imagen1).Elltimopuedeserobservadoenpacientesconisquemiaavanzada.Conclusionesobvias,comoel
airelibreintraperitoneal,indicanlanecesidaddeunaexploracinabdominalinmediata.
DIAGNSTICONuestroenfoquediagnsticosedaenelalgoritmo(algoritmo1).
Eldiagnsticorpidoesesencialentrelospacientesconcaractersticasclnicasyfactoresderiesgoindicativosde
isquemiaintestinalparareducirelpotencialparaelinfartointestinal,aunqueestossongeneralmenteno
especficos[51].
Paralospacientesquesepresentanconperitonitisoperforacinintestinalobvio,eldiagnstico
necesariamenteseharenlasaladeoperaciones.
Paralosquenotienenindicacionesparalaexploracinabdominalinmediata,undiagnsticodefinitivo
requieredeimagenabdominalavanzado.Recomendamoslaangiografaportomografacomputarizada(TC)
comopruebainicialparalamayoradepacientesconcaractersticasclnicascompatiblesconisquemia
intestinal.
Aunquelaecografadplexpuedeidentificarlaestenosisarterialuoclusindelasarteriascelacao
mesentricasuperior,lapruebaesamenudolimitadotcnicamenteporlapresenciadebuclesllenasdeaire
deintestinodistendido.Adems,lasensibilidaddedplexestlimitadoparadetectarmbolosmsdistaloen
laevaluacindelaisquemiamesentricanooclusiva.
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20AN 7/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
colonoscopiaolasigmoidoscopiaserequierenamenudoparaestablecereldiagnsticodecolitisisqumica.
ImagenabdominalAvanzadaCTabdominalseutilizacomnmenteparaevaluaralospacientes
hemodinmicamenteestablescondolorabdominalagudo[5260].
Parapacientesenlosqueelndicedesospechaparalaisquemiaintestinalesalta,laangiografamultidetectorCT
yresonanciamagnticaangiografa(MR)hanmejoradolacapacidaddediagnosticarlaisquemiamesentrica
aguda[5260].LaTCsedeberealizarsincontrasteoral,quepuedeoscurecerlosvasosmesentricos,realce
delaparedintestinaloscura,ypuedeconduciraunretrasodeldiagnstico.Losorgenesdelaejecelacayla
arteriamesentricasuperiortambindebenserevaluadosparalapresenciadecalcificacinqueindicaun
procesoaterosclerticosubyacentecomounaposibleetiologadelaisquemiamesentrica.
CTespreferibleaMRdebidoasuscostosmsbajos,lavelocidadyampliadisponibilidad[54,56].Sinembargo,
angiografaporresonanciamagnticapuedensermssensiblesparaeldiagnsticodetrombosisvenosa
mesentricaypuedesernecesarioparaaquellosconunaalergiaalcontrasteyodado.CTpuededemostrar
hallazgosconsistentesconisquemiaaguda,comoelengrosamientofocalosegmentariaparedintestinal,
neumatosisintestinalcongasdelavenaporta(imagen2),ladilatacindelintestino,detrenzadomesentrica,
trombosisportomesentrico,oinfartoderganosslidos,ademsdedescartarotrascausasdolorabdominalde
aguda[61,62].Esimportantetenerencuentaqueloscambiosdelaparedintestinaldeisquemiamesentrica
aguda,mientrassensible,nosonespecficos[61,62].LapresenciadeneumatosisintestinalenlaTCno
necesariamenteindicaquesehaproducidodemiocardiotransmural,perodemiocardiotransmuralesms
probableenpacientesconneumatosisygasvenosaportomesentrico[63].Oclusionesarterialesmesentricos
sepuedenidentificarcomounafaltademejoradelavasculaturaarterialconinyeccionesdecontrasteporva
intravenosacronometrados.Cuandoestpresente,laoclusintromboemblicaesespecficoparaeldiagnstico
sinembargo,laausenciadeundefectodellenadonoessuficientementesensibleparadescartarisquemia
mesentricaaguda[61,62,64].
LaprecisindeCTseevaluenunareseaqueidentificseisestudioscon619pacientes,142deloscuales
tenanisquemiamesentricaagudaenbasealoshallazgosquirrgicosoresultadoclnico[65]lasensibilidad
agrupadoparaCTfuede93,3porciento(ICdel95%83a98porciento),ylaespecificidadagrupadafuedel96
porciento(ICdel95%91a98porciento).OtroestudiocomparresultadosdelaTCen39pacientesquehaban
demostradoquirrgicamenteisquemiamesentricaagudacon24controlesenlosquelasospechadeisquemia
mesentricaagudafuerefutadaenlaciruga[64].Unnicohallazgodetrombosisyaseaarterialovenosa,gas
intramural,gasvenosoportal,lafaltafocaldelamejoradelaparedintestinal,oelhgadooinfartosesplnicos
tenaunasensibilidadyespecificidaddel64yel92porciento,respectivamente.Enotrarevisin,lasensibilidad
delaTCparaeldiagnsticodetrombosisvenosamesentricaeradeaproximadamente90porciento[31].En
unestudioprospectivomstardede79pacientesconsospechadeisquemiamesentricaagudaevaluado
utilizandoangiografamultidetectorCT,unvalorpredictivopositivode100porcientoyunvalorpredictivonegativo
del94porcientofueencontradoutilizandocriteriosquerequierenlapresenciadeoclusinarterialvisualizado,
neumatosisintestinal,gasportomesentricovenosa,oengrosamientodelaparedintestinal,encombinacincon
latrombosisportomesentricourganodemiocardioslido[62].Eldiagnsticoserealizporelfracasopara
opacificarlasvenasmesentricasconcontrasteintravenoso.Delmismomodo,seutilizmultidetectorangiografa
TCparaevaluar91pacientesconsospechadeisquemiamesentricaagudaenotrarevisinretrospectiva[61].
Sediagnosticacorrectamenteisquemiamesentricaagudaen16de18pacientesconconfirmadoisquemia
mesentricaaguda,mientrasqueelapoyootrodiagnsticoenun38pacientesadicionales.Habadosfalsos
negativosyfalsospositivosdosexmenes.
Senecesitanmsdatosquecomparanestasmodalidadesaarteriografaconvencional,enparticularpara
entendersiTCyRMpuedendetectarconprecisinlapresenciadelapequeatromboembolia,temprano,
isquemiareversibleoisquemianooclusiva[59].Anteroposteriorylateralsonnecesariosparaevaluar
adecuadamentelavasculaturamesentrica.LosorgenesdelaejecelacoySMAsevisualizansloconlavista
lateral,mientrasqueeltroncocelacodistalesyrestodelaSMAseevalanmejorconproyecciones
anteroposterior.Unarevisinsistemticaqueevalulatomografacomputarizadaangiografa(CT)parala
isquemiamesentricaagudainformunasensibilidadcombinadadel94porciento(IC95%9097porciento)con
unaespecificidaddel95porciento(IC95%9397porciento)[36].Convencionalarteriografabasadoencatter
todavaserecomiendasieldiagnsticodeisquemiamesentricapermaneceencuestin(imagen3)[66].
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20AN 8/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
LatrombosisvenosamesentricapuedeserdiagnosticadoconangiografaCToarteriografaconvencional
mediantelarealizacindeimgenestardasparapermitirelllenadocontrastadadelsistemavenosomesentrico.
Eldiagnsticoserealizaporlapresenciadedefectosdellenadovenosoolaausenciadeflujo.Elreflujode
contrasteenlaaortaenlaarteriografaselectivapuedeindicarunsistemavenosoaltamenteresistenteconelflujo
resultantebajoarterial.extravasacindecontrasteenellumendelintestinoindicasangradoactivo.Enlos
pacientesconisquemiamesentricanooclusiva(NOMI),angiografapuededemostrarreasdeestrechamiento
segmentalenlasprincipalesramasconunaaparienciacadenadeperlas,disminucinoausenciadeflujoenlos
vasosmspequeos,yunasubmucosa"rubor."Ausente
Eldiagnsticodiferencialisquemiaintestinalnecesitaserdiferenciadadeotrascausasdedolorabdominal.
(Ver"Evaluacindeladultocondolorabdominal"y"Lascausasdedolorabdominalenadultos".)
INICIALDEGESTINEltratamientoinicialincluyeladescompresingastrointestinal,lareanimacincon
lquidos,seguimientoysoportehemodinmico,correccindelasalteracionesdeelectrolitos,elcontroldeldolor,la
anticoagulacinbajolamayoradecircunstancias,ylainiciacindeantibiticosdeamplioespectro.
Agentesvasoconstrictoresydigitlicosdebenevitarse,yaquepuedenexacerbarlaisquemiamesentrica.Sise
necesitanvasopresores,dobutamina,dosisbajasdedopamina,omilrinonaseprefierenyaquetienenmenosde
unefectosobrelaperfusinmesentricaencomparacinconotrosvasopresores.
Elcontroldeldolordolordelpacientedebesercontroladojuiciosamente,tpicamenteusandoopioides
parenterales.(Ver"Evaluacindeladultocondolorabdominalenelserviciodeurgencias",seccin'Analgesia'y
"Manejodeldolorperioperatorioagudo",enlaseccin'opioidesparenterales').
LaanticoagulacinParalospacientesconisquemiaintestinalagudadebidoaarterialmesentricaouna
oclusinvenosa,oisquemiamesentricanooclusiva,serecomiendalaanticoagulacinsistmicaparaprevenirla
formacindetrombosylapropagacin,amenosquelospacientesestnsangrandoactivamente,comoenla
colitisisqumicarelacionadaconlaisquemianooclusiva.Paraaquellosquerequierenlaexploracinabdominal,
laanticoagulacinsecontinanormalmentedespusdelacirugaparaprevenirlaformacindenuevostrombos[
2].
AntibiticosSerecomiendalaterapiaconantibiticosdeamplioespectroparalospacientesconisquemia
mesentricaagudaycolon.
ABDOMINALEXPLORACINIntestinalisquemiasedesarrollacomoconsecuenciadelahipoperfusinsevera
queconducealanecrosistransmuraldelaparedintestinal,quepuedeprogresarasepsis,peritonitis,airelibre
intraabdominal,oextensagangrena.Laciruganodeberetrasarseenpacientesconsospechadeinfartointestinal
operforacin,enbasealosparmetrosradiogrficos,odelaboratorioclnico,independientementedelaetiologa.
Paralospacientesconisquemiamesentricanooclusiva,laexploracinquirrgicadebelimitarsealospacientes
consignosperitoneales.
TRATAMIENTODEetiologasespecficasLagestindelaisquemiaintestinalpuederequerircualquier
nmerodeopcionesdetratamiento.Lagestindeetiologasespecficasdeisquemiaintestinaldebidoala
oclusinarterialotrombosis,trombosisvenosamesentrica,ylaisquemiamesentricanooclusivaseresumen
brevementeacontinuacinyrevisadoendetalleenotraparte.
oclusinarterialmesentricaEltratamientotradicionaldelaemboliamesentricaarterialagudaes
laparotomaquirrgicatempranaconembolectoma,quepuedesereltratamientopreferidoparalos
pacientesconuna,proximalemboliamesentricasuperiorsolitario,yaqueproporcionauntratamientorpido
ypermitelainspeccindirectadelintestino(algoritmo2).Unaalternativaperoenfoquemenosestablecido
paraemboliaaguda,particularmenteenaquellosconcomorbilidadesgraves,eslainfusinlocaldeunagente
trombolticoSinembargo,estaopcinsereservaparapacientesconunamenorduracindelossntomasy
sinsignosdeperitonitis.Trombolisiscorreelriesgodeposibleemboliarelacionadaconelcatteralasramas
mesentricosarterialmsdistales.Paralatrombosisarterialmesentrica,opcionesincluyenla
revascularizacinquirrgica,olatrombolisisconangioplastiaendovascularylacolocacindestents(
algoritmo3)[67].Laeleccindependedelaevolucineneltiempo,lagravedaddelaisquemiaylas
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20AN 9/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
comorbilidadesmdicasdelpaciente.(Ver"oclusinagudaarterialmesentrica"y"isquemiamesentrica
crnica").
trombosisvenosamesentricaLaanticoagulacinpuedesertodoloquesenecesitaeneltratamientode
pacientescontrombosisvenosamesentrica(algoritmo4).Sinembargo,paraaquellosconsntomas
persistentes,tromblisisvenosasehainformadoenpequeasseriesdecasos.Silossntomasprogresan,la
exploracinabdominalpuedesernecesariaparaevaluarlapresenciadeintestinonoviable.(Ver"La
trombosisvenosamesentricaenadultos".)
isquemiamesentricanooclusivaEltratamientodelaisquemiamesentricanooclusivasecentraenla
eliminacindelosfactoresqueincitan(medicamentosvasoconstrictores),eltratamientodelascausas
subyacentes(insuficienciacardaca,sepsis),deapoyoymonitorizacinhemodinmica,ydeinfusin
intraarterialdevasodilatadores,siesnecesario(algoritmo5).(Ver"isquemiamesentricanooclusiva"y"la
isquemiadelcolon".)
RESULTADOSLosresultadosrelacionadosconeltratamientodelaisquemiaintestinaldependendel
mecanismo.Lasupervivenciadeuneventoisqumicoagudoespeorparalospacientesconunaetiologaarterial
encomparacinconunaetiologavenosa.Paraisquemiamesentricaaguda,lastasasdemortalidadsuperiores
a60porciento[1].Enunarevisinsistemtica,latasademortalidadoperatoriaagrupadaparalaisquemia
mesentricaagudafuedel47porciento[36].Lospacientesquesobrevivenauneventoagudosonpropensasa
morirporcomplicacionesrelacionadasconlaenfermedadsubyacentequelespredisponealaisquemiaintestinal.
INFORMACINPARAPACIENTESDiaofrecedostiposdematerialeseducativosparaelpaciente,"lobsico"
y"Msalldelobsico."LaspiezasdelaeducacindelpacienteBasicsestnescritosenunlenguajesencillo,en
el5a6gradodelectura,yquerespondenalascuatroocincopreguntasclavequeunpacientepuedatener
sobreunacondicindada.Estosartculossonlosmejoresparalospacientesquedeseanunavisingeneralyque
prefieren,materialescortosdefcillectura.MsalldequeelpacienteFundamentospiezasdeeducacinson
mslargos,mssofisticadoymsdetallada.Estosartculosestnescritosenel10a12gradodelecturayson
losmejoresparalospacientesquequiereninformacinenprofundidadysesientencmodosconlajergamdica.
Estossonlosartculosdeeducacindelpacientequesonrelevantesparaestetema.Leanimamosaimprimiro
correoelectrnicoestostemasasuspacientes.(Tambinpuedelocalizarartculosdeeducacindelpaciente
sobreunavariedaddetemasmediantelabsquedaen"informacindelpaciente"ylapalabraclave(s)de
inters.)
temaConceptosbsicos(ver"Laeducacindelpaciente:Laenfermedadintestinalisqumica(Conceptos
bsicos)")
RESUMENYRECOMENDACIONES
Laisquemiaintestinal,quepuedeafectarelintestinodelgadoogrueso,puedesercausadaporcualquier
procesoquereduceelflujosanguneointestinal,comolaoclusinarterial,oclusinvenosa,o
vasoconstriccin.Laisquemiaintestinalpuedeserclasificadodeacuerdoconelcursodeltiempodeinicioyla
calidaddelossntomas(agudaocrnica),elgradoenqueelflujodesangresevecomprometida,yel
segmentodeintestinoqueseveafectada.Isquemiaqueafectaelintestinodelgadosedenomina
generalmenteisquemiacomomesentrica,mientrasquelaisquemiaqueafectaelintestinogruesoserefiere
alaisquemiacomocolnica.Cuentasagudosisquemiaintestinalpara60a70porcientodeloscasosde
isquemiamesentricayresultadosenaltastasasdemortalidadquepuedeexcederel60porciento.Elresto
esdebidoalaisquemiaintestinalcrnica.(Ver'Fisiologaymecanismosdeisquemia'anteriormente).
factoresderiesgoparalaisquemiaintestinalincluyencualquiercondicinquereducelaperfusindelos
intestinos,opredisponeamesentricaemboliaarterial,trombosisarterial,trombosisvenosa,o
vasoconstriccin.Laprobabilidaddedesarrollarisquemiaintestinaldependedelaadecuacindelaperfusin
sistmicaylacirculacincolateral,elnmeroyelcalibredelosvasosquesevenafectados,yladuracinde
lalesinisqumica.(Ver'Factoresderiesgo'msarriba).
Eldolorabdominaleselsntomamscomnenpacientesconisquemiaintestinal.Ladescripcinclnica
clsicaparalaisquemiaintestinalagudaes"dolorabdominalfueradeproporcinconelexamenfsico".La
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 10/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
aparicindeldolordependedelaevolucintemporaldelaoclusinylaeficaciadelacirculacincolateral.
Lospacientesconisquemiamesentricacrnicasequejandedolorabdominalrecurrentedespusdecomer.
Lascaractersticasespecficasdeladolorysupresentacinpuedeproporcionarpistassobrelaetiologadela
isquemiayparadistinguirpequeaintestinaldelaisquemiadelcolon(tabla1).(Ver''Lascaractersticas
clnicasmsarriba).
Eldiagnsticodeisquemiamesentricadependedeunaltoniveldesospechaclnica,especialmenteen
pacientesconfactoresderiesgoconocidos.Eldiagnsticorpidoesesencialentrelospacientescon
caractersticasclnicasyfactoresderiesgoindicativosdeisquemiaintestinalagudaparareducirelpotencial
paraelinfartointestinal.Sinembargo,losprimerossignosysntomasdeisquemiamesentricaagudanoson
especficos,yeldiagnsticodefinitivorequiereamenudopruebasinvasivas.Obtenemoslaangiografapor
tomografacomputarizada(TC)sincontrasteoralcomounapruebainicialparapacientesconsospechade
isquemiamesentrica.AngiografaTCtieneunaltogradodeprecisinparaeldiagnsticodelaisquemia
mesentricayestilenlaexclusindeotrascausasdedolorabdominalagudo.Laarteriografatodava
puedesernecesariosieldiagnsticodeisquemiamesentricasigueenduda.Colonoscopiaola
sigmoidoscopiaseutilizaparaestablecereldiagnsticodeisquemiacolnica.(Ver'diagnstico'msarriba).
Elobjetivodeltratamientoparalospacientesconisquemiaintestinalagudaesrestaurarelflujosanguneo
intestinaltanrpidamentecomoseaposibledespusdelagestindeapoyoinicial.Lospacientescon
isquemiaintestinalagudadebenanticoaguladosparaprevenirlaformacindetrombosolapropagacin,
siemprequenohayacontraindicaciones.Lagestindeetiologasespecficasdeisquemiaintestinalagudao
crnicadependedelaetiologaespecfica(esdecir,laoclusinarterialotrombosis,trombosisvenosa
mesentrica,ylaisquemiamesentricanooclusiva).Lasopcionesdetratamientoincluyenembolectoma
arterial,bypassarterial,lacolocacindestentarterial,arterialolatromblisisvenosa,ylainfusinintraarterial
vasodilatador.(Ver'Elmanejoinicial'arribay'Tratamientodelasetiologasespecficas'msarriba).
ElusodeUpToDateestsujetaalAcuerdodeSuscripcinydelicencia.
Referencias
1.McKinseyJF,GewertzBL.isquemiamesentricaaguda.SurgClinNorthAm199777:307.
2.ReinusJF,BrandtLJ,BoleySJ.Lasenfermedadesisqumicasdelintestino.GastroenterolClinNorthAm
199019:319.
3.WalkerTG.vasculaturamesentricaycolateralesvas.SeminInterventRadiol200926:167.
4.DrummondH.Algunospuntosrelativosalaanatomaquirrgicadelairrigacinarterialdelintestinogrueso.
ProcRSocMed19147:185.
5.FisherDFJr,FryWJ.lacirculacinmesentricagaranta.SurgGynecolObstet1987164:487.
6.LangeJF,KomenN,AkkermanG,etal.arcodeRiolan:confuso,nombreinapropiado,yobsoleta.Unestudio
delaliteraturadelaconexin(s)entrelasarteriasmesentricassuperioreinferior.AmJSurg2007193:
742.
7.MeyersMA.puntodeGriffiths:crticadeanastomosisenelnguloesplnico.Importanciaenlaisquemiadel
colon.AJRAmJRoentgenol1976126:77.
8.YamazakiT,ShiraiY,SakaiY,HatakeyamaK.isqumicaestenosisdelcolonrectosigmoidecausadapor
divisindelaarteriarectalsuperiorpordebajodelpuntodeSudeckdurantesigmoidectoma:informedeun
caso.HoySurg199727:254.
9.JJvanTonder,BoonJM,BeckerJH,vanSchoorAN.consideracionesanatmicasenelpuntocrticode
Sudeckysurelevanciaparalacirugacolorrectal.ClinAnat200720:424.
10.BulkleyGB,KvietysPR,ParquesDA,etal.Relacindeflujodesangreyelconsumodeoxgenoalalesin
isqumicaenelintestinodelgadocanino.Gastroenterologa198589:852.
11.OttingerLW.Laisquemiamesentrica.NEnglJMed1982307:535.
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 11/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
12.RosenblumJD,BoyleCM,SchwartzLB.Lacirculacinmesentrica.Anatomayfisiologa.SurgClinNorth
Am199777:289.
13.ZimmermanBJ,GrangerDN.Lalesinporreperfusin.SurgClinNorthAm199272:65.
14.GrangerDN,RutiliG,McCordJM.Losradicalessuperxidoenlaisquemiaintestinalfelina.
Gastroenterologa198181:22.
15.HaglundT,D.BergqvistIntestinalisquemialobsico.LangenbecksArcoSurg1999384:233.
16.SJBoley,FrieberW,WinslowPR,etal.respuestascirculatorioparareduccinagudadeflujomesentrica
arterialsuperior.Fisilogo196912:180.
17.HundscheidIH,GrootjansJ,KLenaerts,etal.Elcolonhumanoesmsresistentealdaotisularpor
isquemiareperfusinqueelintestinodelgado:unestudioobservacional.AnnSurg2015262:304.
18.GreenwaldDA,BrandtLJ.isquemiacolnica.JClinGastroenterol199827:122.
19.CappellMS.Intestinal(mesentrica)vasculopata.I.agudaarteriopatamesentricasuperioryvenopata.
GastroenterolClinNorthAm199827:783.
20.WilcoxMG,HowardTJ,PlaskonLA,etal.Lasteorasactualesdelapatognesisyeltratamientodela
isquemiamesentricanooclusiva.DigDisSci199540:709.
21.FitzgeraldT,KimD,KarakozisS,etal.isquemiavisceraldespusdeunbypasscardiopulmonar.AmSurg
200066:623.
22.AllenKB,SalamAA,ABLumsden.isquemiamesentricaagudadespusdeunbypasscardiopulmonar.J
VascSurg199216:391.
23.DowningSW,EdmundsLHJr.liberacindesustanciasvasoactivasduranteelbypasscardiopulmonar.Ann
ThoracSurg199254:1236.
24.DiamondSM,EmmettM,HenrichWL.Intestinaldemiocardiocomocausademuerteenlospacientesde
dilisis.JAMA1986256:2545.
25.BenderJS,RatnerLE,MagnusonTH,ZenilmanME.abdomenagudoenlapoblacindepacientesde
hemodilisis.Ciruga1995117:494.
26.FlobertC,CellierC,BergerA,etal.participacindecolonderechoseasociaconformasgravesdecolitis
isqumicayseproduceconfrecuenciaenpacientesconinsuficienciarenalcrnicaquerequiere
hemodilisis.AmJGastroenterol200095:195.
27.HanSY,KwonYJ,ShinJH,etal.isquemiamesentricanooclusivaenunpacienteenhemodilisisde
mantenimiento.CoreaJInternMed200015:81.
28.HungKH,LeeCT,LamKK,etal.enfermedadintestinalisqumicaenpacientesendilisiscrnicas.
ChanggengYiXueZaZhi199922:82.
29.JohnAS,TuerffSD,KersteinMD.infartomesentriconooclusivaenpacientesenhemodilisis.JAmColl
Surg2000190:84.
30.AcostaS,AlhadadA,SvenssonP,EkbergO.Epidemiologa,factoresderiesgoydepronsticoenla
trombosisvenosamesentrica.BrJSurg200895:1245.
31.RheeRY,trombosisvenosamesentricaGloviczkip.SurgClinNorthAm199777:327.
32.AmitranoL,BrancaccioV,GuardascioneMA,etal.Altaprevalenciadegenotipostrombofiliaenpacientes
contrombosisdevenamesentricaaguda.AmJGastroenterol200196:146.
33.HarwardTR,VerdeD,BerganJJ,etal.Latrombosisvenosamesentrica.JVascSurg19899:328.
34.FuenteVE,HermannRE,LongworthDL.Latrombosisvenosamesentricacrnica:diagnsticoy
tratamientodifcil.CleveClinJMed198956:823.
35.GlenisterKM,CorkeCF.intestinoinfartado:unvacodediagnstico.ANZJSurg200474:260.
36.CudnikMT,darbhaS,JonesJ,etal.Eldiagnsticodeisquemiamesentricaaguda:unarevisinsistemtica
ymetaanlisis.AcadEmergMed201320:1087.
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 12/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
37.LangeH,JckelR.Utilidaddelaconcentracindelactatoenplasmaeneldiagnsticodelaenfermedad
abdominalaguda.EurJSurg1994160:381.
38.WilsonC,ImrieCW.Amilasaeinfartointestinal.BrJSurg198673:219.
39.GearhartSL,DelaneyCP,SenagoreAJ,etal.EvaluacinprospectivadelvalorpredictivodealfaglutatinS
transferasadelaisquemiaintestinal.AmSurg200369:324.
40.JamiesonWG,MarchukS,RowsomJ,DurandD.Eldiagnsticoprecozdelamasivaisquemiaintestinal
aguda.BrJSurg198269Supl:S52.
41.BloqueT,NilssonTK,BjrckM,AcostaS.exactituddediagnsticodelosbiomarcadoresdeplasmaparala
isquemiaintestinal.ScandJClinLabInvest200868:242.
42.AltinyollarH,BoyabatliM,BerberogluU.Ddmerocomounmarcadorparaeldiagnsticoprecozdela
isquemiamesentricaaguda.ThrombRES2006117:463.
43.SalomoneT,TosiP,PalaretiG,etal.trastornosdecoagulacinenlapancreatitisagudahumana:papelpara
elDdmero.Pncreas200326:111.
44.AdamDJ,HaggartPC,LudlamCA,BradburyAW.marcadoreshemostticosantesdelaoperacinen
pacientesconaneurismaabdominalinfrarrenalnonrupturedyroturaagudasintomticaartica.JVascSurg
200235:661.
45.KandaT,FujiiH,TaniT,etal.protenadeuninacidograsointestinalesunmarcadordediagnsticotil
parainfartomesentricoensereshumanos.Gastroenterologa1996110:339.
46.MatsumotoS,SekineK,FunaokaH,etal.rendimientodiagnsticodebiomarcadoresplasmticosen
pacientesconisquemiaintestinalaguda.BrJSurg2014101:232.
47.ArakawaK,TakeyoshiI,MuraokaM,etal.Medicindelaagregacindeplaquetasparaestimarpequea
lesinporisquemiareperfusinintestinal.JSurgRes2004122:195.
48.MurrayMJ,GonzeMD,NowakLR,CobbCF.SerumD()nivelescomounaayudaparaeldiagnsticodela
isquemiaintestinalagudalactato.AmJSurg1994167:575.
49.PolkJD,RaelLT,CraunML,etal.Lautilidadclnicadelensayodeunineneldiagnsticodelaisquemia
intestinalcobaltoalbmina.JTrauma200864:42.
50.GunduzA,TurediS,MenteseA,etal.Isquemiaalbminamodificadaeneldiagnsticodeisquemia
mesentricaaguda:unestudiopreliminar.AmJEmergMed200826:202.
51.KougiasP,LauD,ElSayedHF,etal.Determinantesdelamortalidadylosresultadosdeltratamiento
siguientesintervencionesquirrgicasparalaisquemiamesentricaaguda.JVascSurg200746:467.
52.LiKC.Laangiografaporresonanciamagnticadelasarteriasviscerales:tcnicasyaplicacionesactuales.
Endoscopia199729:496.
53.LaissyJP,TrillaudH,DouekP.MRangiografa:formacindeimgenesvascularnoinvasivodelabdomen.
ImagingAbdom200227:488.
54.HagspielKD,LeungDA,nguloJF,etal.Angiografaporresonanciamagnticadelavasculatura
mesentrica.RadiolClinNorthAm200240:867.
55.FleischmannD.detectordemltiplesfilasCTangiografadelosvasosrenalesymesentricos.EurJRadiol
200345Suppl1:S79.
56.BradburyMS,KavanaghPV,ChenMY,etal.laevaluacinnoinvasivadelatrombosisvenosa
portomesentrico:conceptosactualesyestrategiasdeimagen.JComputAssistTomogr200226:392.
57.LaghiA,IannacconeR,CatalanoC,PassarielloR.multicortecomputarizadaespiralangiografapor
tomografadearteriasmesentricas.TheLancet2001358:638.
58.HortonKM,FishmanEK.ElestadoactualdemultidetectorfilaCTyformacindeimgenestridimensionales
delintestinodelgado.RadiolClinNorthAm200341:199.
59.KimAY,HaHK.Evaluacindelasospechadeisquemiamesentrica:eficaciadelosestudiosradiolgicos.
RadiolClinNorthAm200341:327.
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 13/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
60.MitsuyoshiA,ObamaK,ShinkuraN,etal.Supervivenciaenlaisquemiamesentricanooclusiva:
diagnsticoprecozporfilamultidetectortomografacomputarizadayeltratamientotempranoconcontinua
dealtadosisdeprostaglandinaEintravenosa(1).AnnSurg2007246:229.
61.OferA,AbadiS,NiteckiS,etal.LaangiografaTCmultidetectorenlaevaluacindelaisquemia
mesentricaaguda.EurRadiol200919:24.
62.AschoffAJ,StuberG,BeckerBW,etal.Evaluacindelaisquemiamesentricaaguda:exactituddebifsica
mesentricamultidetectordelaangiografaTC.ImagingAbdom200934:345.
63.KernagisLY,LevineMS,JEJacobs.neumatosisintestinalenpacientesconisquemia:correlacinde
hallazgosdelaTCconlaviabilidaddelintestino.AJRAmJRoentgenol2003180:733.
64.TaourelPG,DeneuvilleM,PradelJA,etal.isquemiamesentricaaguda:diagnsticoconCTdecontraste
mejorado.Radiology1996199:632.
65.exactitudMenkeJ.diagnsticadelaTCmultidetectorenlaisquemiamesentricaaguda:revisinsistemtica
ymetaanlisis.Radiology2010256:93.
66.SJBoley,BrandtLJ,SammartanoRJ.Historiadelaisquemiamesentrica.Laevolucindeundiagnsticoy
manejo.SurgClinNorthAm199777:275.
67.AcostaS,BjrckM.Eltratamientomodernodelaisquemiamesentricaaguda.BrJSurg2014101:e100.
Tema2559Versin20.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 14/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
GRFICOS
Elsuministrodesangrealintestinodelgado
ElsuministrodesangrealintestinodelgadoygruesosederivadelaarteriacelacaySMA.El
ejecelacaproporcionaprincipalmenteelflujosanguneoalestmago,elhgado,elbazoyel
pncreas,perotambinesunafuentedeflujocolateralcuandoelflujodesangreenelSMAse
reduce.ElSMAdalugaralaarteriainferiorpancreaticoduodenal,laarteriaclicamedia,la
arteriaclicaderecha,ymuchasramasyeyunoeleon.Lasramasyeyunoeleonsuministranel
yeyunoyelleon,respectivamente.Laarteriaileoclicasuministraelleondistal,ciegoycolon
ascendenteproximal.
SMA:arteriamesentricasuperior
Grfico89910Versin4.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 15/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Elsuministrodesangrealcolonyelrecto
ElsuministrodesangrealcolonseoriginadelaSMAylaIMA.ElSMAsurge
aproximadamente1cmpordebajodelaarteriacelacaycorreinferiormentehaciaelciego,
queterminacomolaarteriaileoclica.ElSMAdalugaralaarteriainferior
pancreaticoduodenal,variasramasyeyunoeleon,laarteriaclicamedia,ylaarteriaclica
derecha.
Comoreglageneral,laarteriaclicamediasurgedelaSMAproximalysuministrasangreal
proximalatransversomediocolon.Sinembargo,devezencuandoproporcionaelflujode
sangrepredominantealaflexuraesplnica.
Laarteriaclicaderechasuministrasangrealmediodistaldelcolonascendente.Enestudios
anatmicos,laarteriaclicaderechasurgeindependientementedelSMAenel28porciento
delosindividuos,queserepresentaenestafigura.Conmayorfrecuencia,laarteriaclica
derechasurgecon,ocomounaramadelaclicamedia,ileoclica,olasarteriasclica
izquierda.Elarteriaclicaderechaestausenteenel13porcientodelosindividuos. [1]
Laarteriaileoclicasuministrasangrealleondistal,ciegoycolonascendenteproximal.
LaIMAsepresentaaproximadamentede6a7cmpordebajodelaSMA.ElIMAdalugara
lasarteriasylasarteriassigmoideasclicosizquierdoscontinuascomolaarteriarectal
superior,(hemorroidal).Esengranparteresponsabledesuministrardistaldesangrealcolon
transverso.
SMA:arteriamesentricasuperiorIMA:laarteriamesentricainferior.
Referencia:
1.BergmanAR,ThompsonSA,AfifiAK,SaadehFA.CompendiodeAnatomaHumana
Variacin:texto,AtlasyLiteraturaMundial,Urban&Schwarzenberg,Baltimore,MD1988.
Grfico73756Versin11.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 16/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Eldrenajevenosodelintestinodelgado
Lasvenasmesentricasparalelassusarteriascorrespondientes.LaSMVdrenaelintestino
delgado,ciego,ascendente,colontransversoyatravsdelayeyunal,ileal,ileoclica,
derechoclico,yvenasclicosmedios.ElSMVunealavenaesplnicaparadrenarenla
venaporta.
SMV:venamesentricasuperior
Grfico88949Versin3.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 17/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Eldrenajevenosodelcolonyelrecto
Lasvenasmesentricasparalelassusarteriascorrespondientes.LaSMVdrenaelintestino
delgado,ciegoycolonascendenteytransversoatravsdelayeyunal,ileal,ileoclica,derecho
clico,yvenasclicosmedios.ElIMVdrenaelcolondescendenteatravsdelaclica
izquierda,elsigmoideatravsdelavenasigmoideyelrectoatravsdelavenarectal
superior.ElIMVsefusionaconlavenaesplnica,queasuvezseunealaSMVparaformarla
venaporta.
SMV:lavenamesentricasuperiorIMV:venamesentricainferior.
Grfico81960Versin4.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 18/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Lacirculacincolateralalosintestinos
ExisteunsuministrodesangrecolateralabundanteentreelSMAyIMAylaIMAylasarterias
ilacasinternas.LasarcadasdelainterconexinSMAeIMAenlabaseyelbordedel
mesenterio.LaconexinenlabasedelmesenteriosellamaelarcodeRiolan,mientrasquela
conexinalolargodelbordemesentricoseconocecomolaarteriamarginaldeDrummond.
daoisqumicoalrectoesrara,yaqueelrectotieneunsuministrodesangredualdelaIMAy
lasarteriasilacas.ElflujocolateralentrelaIMAylasarteriasilacasseproduceatravsdelos
vasosrectalesinferiores/superioresymedias.Apesardelapresenciadecolaterales,la
circulacindecolontienedosreasdecuencasquesonvulnerablesalaisquemiadurantela
hipotensinsistmica:lasramasterminalesestrechasdelaSMAsuministranlaflexura
esplnica,ylasramasterminalesestrechasdelaIMAsuministranlauninrectoycolon
sigmoide.
SMA:arteriamesentricasuperiorIMA:laarteriamesentricainferior.
Grfico89911Versin5.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 19/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Caractersticasdelintestinodelgadoagudafrentealaisquemiaagudadecolon
Laisquemiaagudaintestinodelgado isquemiaagudadecolon
Edadvaraconlaetiologadelaisquemia 90porcientodelospacientesmayoresde60aos
causaprecipitanteagudaestpica causaprecipitanteagudaesrara
Lospacientesparecengravementeenfermos Lospacientesnoaparecengravementeenfermos
Eldolorsuelesergrave,laternuranoesprominente dolorabdominalleve,presenteternura
temprana
Sangradoinfrecuentehastamuytarde Elsangradorectal,diarreaconsangretpica
MRAoMDCTangiografasepuedeconsiderarcomola Lacolonoscopiaeselprocedimientodeeleccin
pruebadediagnsticoinicialSerecomiendalaangiografa
siexisteunafuertesospechaclnica
MRA:angiografaporresonanciamagnticaTCMD:multidetectordetomografacomputarizada.
LosdatosdeReinus:JF,BrandtLJ,SJBoley.Lasenfermedadesisqumicasdelintestino.GastroenterolClinNorthAm1990
19:319.
Grfico62738Versin8.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 20/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
isquemiadeintestinodelgadoenlapelculasimplede
abdomen
Unaradiografasimpledeabdomendemuestrabuclessinrasgosdistendidasde
intestinodelgadoconengrosamientodelapared(flecha)yseparacindelas
asasintestinales.Estosresultadossonconsistentesconhemorragiaenlapared
delintestinosecundarioaisquemia.
CortesadeJonathanBKruskal,MD,PhD.
Grfico74055Versin3.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 21/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Diagnsticoytratamientoinicialdelaisquemiaintestinal
CT:tomografacomputarizada.
*Lospacientesidentificadosenltimainstancia,conlaisquemiamesentricanooclusivanosebeneficiarndelaanticoagulacin,
momentoenelquesepuedeinterrumpir.
pacientesmdicamenteaptos.
SignosImagingasociadosconisquemiamesentricaincluyen:focaloelintestinosegmentalengrosamientodelapared,
neumatosisintestinal,gasdelavenaporta,trombosisportomesentrico,mesentricacalcificacinarterial/oclusin.
ConsultealgoritmosUptoDateasociadosenlaisquemiamesentrica(agudaocrnica,oclusivaonooclusiva,arterialovenosa).
Grfico62760Versin5.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 22/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Tomografacomputarizadadeneumatosiscoli
Latomografacomputarizada(TC)delabdomenesdeunamujerde55aosdeedad,quesepresent
condolorabdominalagudoydistensin.Unaimagenesunapelculaexploradordelabdomenyla
imagenBesunavistaampliadadelintestinodelgadodelapelculaexplorador.Lasimgenesrevelan
airedentrodelapareddelasasasdilatadasdeintestinodelgado,caractersticodeneumatosis
intestinal.LaescasezdegasenelcolonyelrectosugiereSBOoleosevero.ImageCesreformatear
coronalatravsdelabdomendeconfirmarlaacumulacindeburbujasdeairedentrodelapareddel
intestinodelgado(flechablanca).ImageDesunaimagenaxialatravsdelbucledeintestinodelgado
afectadoquemuestramsextensaacumulacindeairedentrodelapareddelaparedengrosada
intestinodelgado.Loshallazgosasociadosincluyendescomprimenintestinogrueso(puntasdeflecha),
loquesugiereobstruccindelintestinodelgadooleosevero.Enelcontextoclnicoapropiado,los
resultadossonmuysugerentedeisquemiaagudadelintestinodelgadocausandounleogravey
obstruccinfuncional.Menosprobable,perotambinesposibleeslaobstruccindelintestinodelgado
conlaisquemiasecundaria.
CT:tomografacomputarizadaSBO:obstruccindelintestinodelgado.
Grfico58309Versin3.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 23/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
LosmbolosdeSMAenlaarteriografa
Unarteriogramaselectivadelaarteriamesentricasuperior(ImagenA)muestramltiplesmbolos
(flechas).LaimagenBesunavistaampliadadelmbolodelaramaileoclicadelSMA(flecha).
SMA:arteriamesentricasuperior.
Grfico93263Versin2.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 24/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Gestindelaoclusinmesentricaagudaemblico
CT:tomografacomputarizada.
*DiagnsticohacetpicamenteenlaangiografaTCdelabdomen(consultealgoritmoUpToDateasociado
enlaisquemiaintestinal).
Enausenciadecontraindicacionesparalaterapiatromboltica(porejemplo,sangradoactivo).
IncluyeTromboendarterectoma,derivacinmesentrica,stentmesentricaretrgrada,ouna
combinacindestos.
Grfico65146Versin4.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 25/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Gestindelaoclusinarterialmesentricatrombtica
CT:tomografacomputarizada.
*EldiagnsticosehacetpicamenteenlaangiografaTC.
Enausenciadecontraindicacionesparalatromblisis.
Puedeincluirtromboendarterectoma,bypassmesentrica,lacolocacindestents
mesentricaretrgrada,ounacombinacin.
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 26/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Grfico55391Versin3.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 27/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Tratamientodelatrombosisvenosamesentrica
CT:tomografacomputarizada.
*EldiagnsticosehacetpicamenteenlaangiografaTC.
Enloscasosnocomplicados,lossntomasnormalmenteseresuelvendemaneraconstanteeneltiempo.
Imagingpuedeincluirvenografaporresonanciamagntica.
Siestcontraindicadotrombolisis,continuarlaanticoagulacin.
Portaldeembolectomaserealizaconpocafrecuencia.
Grfico76406Versin4.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 28/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Gestindelaisquemiamesentricanooclusiva
CT:tomografacomputarizada.
*Diagnsticohacentpicamentebasadoenlahistoriayfactoresderiesgo,yla
exclusindeemblicauoclusinarterialmesentricatrombticaytrombosisvenosa
mesentrica.
hansidoexcluidosanticoagulacininterrumpireltratamiento(siseinicia)unavez
queotrasetiologasisqumicas.
Dependiendodelasituacinclnica,pelculassimplesdeabdomenoTCde
abdomensonapropiados.
Grfico76899Versin4.0
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 29/30
2017626 DescripcingeneraldelaisquemiaintestinalenadultosUpToDate
Revelacionesdelcontribuyente
DavidATendler,MD nadaquerevelar JThomasLamont,MD nadaquerevelar JohnFEidt,MD nada
querevelar JosephLMills,Sr,MD subvencin/Investigacin/Clnicadeapoyoprocesal:CescaTeraputica
[isquemiacrticadelasextremidades(factordecrecimientodehepatocitos)]VoyagerTrial[Laenfermedad
arterialperifrica(Rivoxaraban)].Consultor/Juntasdeasesoramiento:AnGes[isquemiacrticadelas
extremidades(factordecrecimientodehepatocitos)]AstraZeneca[Laenfermedadarterialperifrica(ticagrelor)].
Otrointersfinanciero:ElsevierRutherford[cirugavascular(RutherfordyComprehensiveVascularylibrosde
textocirugaendovascular)]. KathrynACollins,MD,PhD,FACS nadaquerevelar
revelacionesdelcontribuyenteserevisanparadetectarconflictosdeinteresesporpartedelgrupoeditorial.
Cuandoseencuentran,estossonabordadosporvetaratravsdeunprocesoderevisindevariosniveles,ypor
medioderequisitosdelasreferenciasquesedebenproporcionarparaapoyarelcontenido.Apropiadamentese
requierecontenidoreferenciadodetodoslosautoresydebeajustarsealasnormasDiadepruebas.
Polticadeconflictodeintereses
https://www.uptodate.com/contents/overviewofintestinalischemiainadults/print?source=see_link§ionName=INTESTINAL%20VASCULAR%20A 30/30