ATATRK'TEN SON MEKTUP

Siz beni hala anlayamadnz

Ve anlamayacaksnz calarca da
Hep tutturmu "Yl 1919 Maysn 19u" diyorsunuz
Ve eskimi szlerle beni vyor, vyorsunuz
Mustafa Kemal'i anlamak bu deil.

Mustafa Kemal lks sadece sz deil

Brakn o altn yapra artk
Brakn rahat etsin anlarda ehitler
Siz bana neler yaptnz ondan haber verin
Hakkndan gelebildiniz mi yokluun, sefaletin?
Mustafa Kemal'i anlamak yerinde saymak deil
Mustafa Kemal lks sadece sz deil.

Bana mutular getirin bir daha

Uygar uluslara eit yeni bululardan
Kuru sz deil i istiyorum sizden anladnz m?
Uzaya Trk adn Atatrk kapslleriyle yazdnz m?
Mustafa Kemal'i anlamak avunma deil
Mustafa Kemal lks sadece sz deil.

Hala o ackl atlar dudaklarnzda

Hala oturmu bana On Kasmlarda alyorsunuz
Uyann artk diyorum, uyann, uyann!
Uluslar fethine kyor uzak dnyalarn
Mustafa Kemal'i anlamak gz boyamak deil!

Mustafa Kemal lks sadece sz deil

Beni seviyorsanz eer ve anlyorsanz
Laboratuarlarda sabahlayn, kahvelerde deil
Bilim aartsn saclarnz, kitaplar
Ancak byle aydnlanr o sonsuz karanlklar
Mustafa Kemal'i anlamak alamak deil
Mustafa Kemal lks sadece sz deil

Demokrasiyi getirmitim size zgrl

Gryorum ki hala ayni yerdesiniz hi ilerlememi
Birbirinize dmsnz halka eilmek dururken
Hani kylerde k, hani bolluk, hani kaygsz glen?
Mustafa Kemal'i anlamak itimek deil
Mustafa Kemal lks sadece sz deil.

Aray kapatmanz istiyorum uygar uluslarla

Bilime, sanata varlmaz rezil dalkavuklarla
Bu vatan, bu canim vatan sizden almak ister
Paydos vnmeye, paydos avunmaya, yeter yeter
Mustafa Kemal'i anlamak aldatmak deil
Mustafa Kemal lks sadece sz deil.

Halim Yacolu

Trk Milleti!

Kurtulu Savana baladmzn on besinci ylndayz. Bugn

Cumhuriyetimizin onuncu yln doldurduu en byk bayramdr.

Kutlu olsun!
Bu anda, byk Trk milletinin bir ferdi olarak, bu kutlu gne kavumann
en
derin sevinci ve heyecan iindeyim.

Yurttalarm!
Az zamanda ok isler yaptk. Bu islerin en by, temeli, Trk
kahramanl
ve yksek Trk kltr olan Trkiye Cumhuriyetidir.

Bundaki muvaffakiyeti, Trk Milletinin ve onun deerli ordusunun bir ve

beraber olarak, azimkarane yrmesine borluyuz.

Fakat yaptklarmz asla kafi gremeyiz, nk, daha ok ve daha byk

isler yapmak mecburiyetinde ve azmindeyiz.

Yurdumuzu, dnyann en mamur ve en medeni memleketleri seviyesine

karacaz. Milletimizi, en geni refah vasta ve kaynaklarna sahip
klacaz. Milli kltrmz, muasr medeniyet seviyesinin stne
karacaz.

Bunun iin, bizce zaman ls, gemi asrlarn gevetici zihniyetine gre
deil, asrimizin srat ve hareket mefhumuna gre dnlmelidir. Geen
zamana nispetle daha ok alacaz, daha az zamanda daha byk isler
baaracaz. Bunda da muvaffak olacamza phem yoktur.

nk,Trk milletinin karakteri yksektir; Trk milleti alkandr;Trk

milleti zekidir. nk, Trk milleti milli birlik ve beraberlikle
glkleri
yenmesini bilmitir. Ve nk, Trk milletinin, yrmekte olduu terakki ve
medeniyet yolunda, elinde ve kafasnda tuttuu meale, mspet ilimdir.

Sunu da ehemmiyetle tebarz ettirmeliyim ki, yksek bir insan cemiyeti

olanTrk milletinin tarihi bir vasf da, gzel sanatlar sevmek ve onda
ykselmektir. Bunun iindir ki, milletimizin yksek karakterini, yorulmaz
alkanln, ftri zekasn, ilme balln, gzel sanatlara
sevgisini,
milli birlik duygusunu mtemadiyen ve her trl vasta ve tedbirlerle
besleyerek inkiaf ettirmek milli lkmzdr.

Trk milletine ok yarasan bu lk, onu, btn beeriyette, hakiki huzurun

temini yolunda, kendine dsen medeni vazifeyi yapmakta muvaffak klacaktr.

Byk Trk milleti!

On be yldan beri, giritiimiz islerde muvaffakiyet vadeden szlerimi
iittin. Bahtiyarm ki, bu szlerimin hi birinde milletimin hakkmdaki
itimadn sarsacak bir isabetsizlie uramadm.

Bugn, ayni iman ve katiyetle sylyorum ki, milli lkye, tam bir
btnlkle yrmekte olan Trk milletinin byk millet olduunu, btn
medeni alem az zamanda bir kere daha tanyacaktr. Asla phem yoktur ki,
Trkln unutulmu byk medeni vasf ve byk medeni kabiliyeti, bundan
sonraki inkiaf ile, atinin yksek medeniyet ufkundan yeni bir gne gibi
doacaktr.

Trk milleti!
Ebediyete akp giden her on senede, bu byk millet bayramn daha byk
ereflerle, saadetlerle, huzur ve refah iinde kutlaman gnlden dilerim.

Ne mutlu
Trkm diyene!
 Ankara, 29 Ekim 1933

CUMHURYETN LANI (29 EKM 1923)

Saltanatn kaldrlmasnn ve Lozan Bar Anlamas'nn ardndan TBMM'de en

ok tartlan konulardan biri, yeni devletin nitelii sorunuydu. Kendisi
bir hkmet olan TBMM'nin ayr bir hkmeti ve bu hkmet ynetecek bir
babakan bulunmamas, meclis iinden bakanlarn seiminde adaylarn
gerekli
oyu salamakta glk ekmeleri, srekli sorunlara yol amaktayd. 27 Ekim
1923'te Ali Fethi (Okyar) Bey bakanlndaki hkmetin istifas ve
Cumhuriyet Halk Partisi grubunun yeni hkmet listesi stnde anlamaya
varmamas stne, Atatrk 28 Ekim gecesi arkadalarn toplayarak sorunun
gerek zmyle ilgili dncesini aklad ve smet nn'yle o gece,
devletin niteliinin cumhuriyet olduunu saptayan bir yasa tasars
hazrlad. Ertesi gn TBMM, yaplan iin "oktan domu olan ocuun adn
koymak" olduunun milletvekillerine aklanmasndan sonra, saat 20.30'da
Anayasa deiikliini kabul ederek cumhuriyeti ilan etti ve oybirliiyle
alnan bu karardan sonra cumhurbakan seimine geerek, gene oybirliiyle
Gazi Mustafa Kemal Paa'y Trkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbakan seti.

Eitim ve retim Devrimi (3 Mart 1924)

Osmanl toplumundaki medreseler ile iptidai, rtiye, idad trnde

okullarn toplumun gereksinme duyduu elemanlar yetitirme asndan
zellikle say bakmndan yetersiz kaldn gzleyen, eitimin nemini
yapt konumalarda sk sk vurgulayan Atatrk'n yol gstericilii
altnda
TBMM, eitim ve retim ilerini Milli Eitim Bakanl'na verip, 3 Mart
1924'te kard retimin Birletirilmesi yasasyla, mahalle mektepleri
ve
medreseleri kaldrd. Anadolu'nun eitli kentlerinde meslek okullar,
teknik okullar, retmen okullar, ortaokul ve liseler alrken, karlan
niversiteler Kanunu'yla Darlfnun kaldrlp, yerine stanbul
niversitesi
kuruldu.
 ATATRK LKE VE NKILAPLARI

Cumhuriyetilik:

mparatorluktan Trkiye ulus devletine gei gerekletirilmi ve bylece

modern Trkiye'nin ulusal kimlii kazandrlmtr.nsanlarn arzularn
yerine getirebilecek yegane rejim cumhuriyet rejimidir. CUMHURYET
NSAN HAK VE HRRYETLERNE DAYALI BR YNETMDR:CUMHURYET ERDEMDR.

Halklk:

Atatrk inklaplar genel olarak halka ynelik bir biimde

gerekletirilmiti. svire Medeni Kanunu olmak zere Bat kanunlarnn
Trkiye'de uygulamaya konmasyla birlikte kadnlarn statsne kkten
deiiklikler getirmitir. stelik, 1934 ylnda kabul edilen bir kanun ile
kadnlar seme hakkn almlardr.
Atatrk eitli ortamlarda Trkiye'nin gerek Yneticilerinin kyller
olduunu sylemitir. Aslnda bu durum Trkiye iin bir gerek olmaktan ok
bir hedef niteliindeydi. Halklk ilkesi iin yaplan resmi aklamada
hibir bireyin, ailenin, snfn veya organizasyonun dierlerinin daha
zerinde olmasn kabul etmez,. Gurur ile birleen vatandalk fikri,
onlarn daha fazla almalar iin gerekli psikolojik teviki salayacak,
birlik fikri ve ulusal bir kimliin kazanlmasna yardmc olacakt.

Laiklik:

Laiklik yalnzca devlet ve dinin birbirinden ayrlmas anlamna

gelmiyor, ayrca dinin eitim, kltrel ve yasal konulardan da ayrlmas
anlamn tayordu. Laiklik, dnce zgrl ve kurulularn dini dnce
ve dini kurulularn etkisinden bamsz olmalar anlamna geliyordu. Bu
aklc ve dini siyasettin dnda tutan bir ilke idi; aydnlanm slam'a
deil, adala kar olan Mslmanln karsndayd.

Devrimcilik:

Atatrk'n ortaya koyduu en nemli ilkelerden birisi de

reformculuk veya devrimcilikti. Bu ilkenin anlam Trkiye'nin devrimler
yapt ve geleneksel kurulularn modern kurulular ile deitirmi
olduu
idi. Geleneksel kavramlarn iptal edildii ve modern kavramlarn
benimsendii anlamna geliyordu. Devrimcilik ilkesi, yaplm olan
devrimlerin tannmalarnn ok tesine geti.

Milliyetilik:

Trkiye Cumhuriyetinin bamszlnn korunmas ve ayrca

Cumhuriyetin siyasal ynden gelimesi demek olan Bu milliyetilik, tm
dier
milletlerin bamszlk haklarna saygldr. Yine bu milliyetilik, sosyal
ierikli bir milliyetiliktir;Trk devletinin vatan ve halk ile blnmez
bir btn olduu ilkesine inanmaktadr.
Devletilik:

Kemal Atatrk yapm olduu aklamalarda ve politikalarnda

Trkiye'nin bir btn olarak modernizasyonunun ekonomik ve teknolojik
gelimeye nemli lde bal olduunu ifade etmitir. Bu balamda,
devletilik ilkesinin de devletin lkenin genel ekonomik faaliyetlerini
dzenlenmesi ve zel sektrn girmek istemedii alanlara veya zel sektrn
yetersiz kald alanlara veya ulusal karlarn gerekli kld alanlara
yine devletin girmesi gerektii anlamnda yorumlanmaktadr. Ancak,
devletilik ilkesinin uygulanmasnda, devlet yalnzca ekonomik
faaliyetlerin
temel kaynan tekil etmemi, ayn zamanda lkenin byk sanayi
kurulularnn da sahibi olmutur.