4.

BLM

TAHTAClLAR
Tahtac szc, yaplan bir iin, bir meslein ad olmaktan ok,
arlkl olarak bir inanc ifade etmektedir. O nedenle Tahtaclara, a-

nakkale Kaz Dalar'ndan (lda) balayp, arlkl olarak gneye do-

ru ilerleyen Balkesir, Edremit, Manisa, Izmir, Aydn, Denizli, Mula,
Antalya, Mersin, Adana hattndaki dalarda ya da da eteklerinde ya-
ayan Alevilerdir, diyebiliriz.
En eski Tahtac yerleim birimlerinin 800- 850 yllarnda, yani
bundan 150 yl nce oluturulmaya baladn biliyoruz. Dolaysyla
bundan nceki dnemler, Tahtaclarn ger dnemi olarak adlandr
labilir. Tahtaclar ger olmalarna ramen, Yrkler gibi hayvanclk
ile uramazlar. Hayvanclkla ilikileri, sadece kendi gereksinmeleri-
ni karlayacak apta srlerle snrldr. En zengin ailenin srsnde-
ki hayvan says en fazla 200-300 ile ifade edilmektedir. Keza hayvan
rnlerinden yararlanma da bu tezi dorulamaktadr. Tahtaclarda do-
kumaclk "dokum ip" (boyu 5-6m olan ssl iplikle yaplan dokuma
ip) rnekle snrl kalacak kadar zayftr. Ayn ekilde, 50 yl ncesine
kadar hayvan stnden sadece yourt, tereya ve kelek yaplrd;
peynir yapm bilinmezdi, son dnemde renilmeye balanmtr.
Balca hayvanlar yk tamaya yarayan kalr, eek, at, ve kz-

dr. Inek, koyun, kei ise ancak ailenin sam (st) gereksinimini kar-
layacak kadardr. Hayvan says, cinsi ve rettiklerine bakldnda,
Tahtaclar ile Yrkler arasndaki temel benzerlik ger olmalar ve
yazn yaylalarda yaamalardr. Benzer yaam koullarnn benzer tre-

Lere kaynaklk etmesi kural gerei, iki toplum arasnda, gelenek, g-

renek, dil gibi konularda ok ciddi benzerlikler vardr.
100
Bilindiigibi tarih aratrmalarnda iki temel yntem uygulanmak-
tadr: Birincisinde, kalllardan yola klarak dnden, (gemiten) bu-

gne yolculuk edilir. Ikincisinde ise bugn kullanlan alet edevat, ge-
lenek grenekten yola klarak, birinciye ters ynde, bugnden ge-
mie gidilir. Tarihin en iyi tayclar kullanlan eyalar, kalt, destan,
hikaye, gelenek, grenek ve dindir.
Tahtaclarn yerleik hayata 150-200 yl nce getiini ondan nce
tamamen ger olduunu ve okuma yazma geleneinin olmadn d-
nrsek , yer altnda ya da yazl kaynaklarda, tahtac tarihi aratrmak

hemen hemen olanakszdr. Geriye yaayan kltr ve sylenceler kal

yor. Dolaysyla Tahtac tarihi zerine tezler retmek olduka zorla
yor. Ancak bugn yapt iten, kulland alet ve edevatlardan, eya
lardan yola karak, yaygn tarih anlaylarn sorgulamak olanakldr .
Bilindii gibi, insan dncesini maddi yaam koullar belirler.
Yaam koullarnn bir paras olan evre de ayn oranda, yaam bii-

mi zerinde etkilidir. Ornein Tahtaclarn ormanlk bir alanda yayor
olmas ve orman yaamnn doal sonucu olarak aa ve rnleri ile
uramak zorunda kalmas, onlarn Tahtac olarak adlandrlmalarna

neden olmutur. Ancak lkenin baka ormanlk blgelerinde yaayan

ve aa ii ile uraanlara Tahtac denilmemektedir. Yani her aa ii
ile uraan topluluk, etnik ve dinsel anlamda Tahtac olarak tanmlan
mamaktadr. O nedenle, Tahtac tanm anlan blge ile snrl olarak,

etnik ve dinsel bir anlam tamaktadr.

Bu topluluk ormandayaamasna ramen ne "aa" olarak ne de
aaca dayal "marangozluk, mobilyaclk, odunculuk, oymaclk" gibi

meslekler ile tanmlanmtr. Onlarn yerine ara ve ham bir rn olan

tahta kullanlmtr . Yani, Tahtaclar aa kesrnekten ileri, marangoz-
luktan geri bir konum olan tahta ile tanmlanm ve bu durum Tahtac
larn maddi yaam koullarna da yansmtr.
Bu durumun iki aklamas olabilir; zaman ve yetenek. Gelinen
noktada, yetenek sorununun olmad ortaya kmtr. Geriye zaman
 101

kalyor; yani, Tahtaclar aa ve dolaysyla tahta ile ge bir zaman di-

liminde tanmlardr. O nedenle, aa ile tanlktan sonraki zaman,
Tahtaclara ancak tahta retme yeteneini kazandrabilmitir. Daha ya-

ln sylersek, Tahtaclarn .aa ile tanmas en fazla 150-200 yllk bir
olaydr. Bundan 40-50 yl nce,hatta Cumhuriyetin balangcndan iti-
baren, kaak aa ilemenin sona erdiini dnrsek, Tahtaclara ad
n veren tahta ilemecil ii olay, Tahtaclarn ancak 100 yl kadar yap-
tklar bir meslek olmutur. Bu dnem o kadar youn yaanm ve ev-
reye de ayn younlukta yaatlm olacak ki, bu kadar ksa bir srede

kendilerinden Tahtac diye sz ettirmeyi baarmlardr ve bugn de
ayn ekilde tanmlanmaktadrlar.

Tekrar baa dnersek, aa iiliindeki evrimlemeyi srasyla;

orman, aa, aa kesimi, tomruk, kalas, la ta, tahta, dilme, dlger, ma-

rangoz, mobilyac, oymac eklinde sayabiliriz. Sralamada, sonra ge-
len ncekinden daha ileri bir dzeyi ve beceriyi gstermektedir. Sona
doru geldike, tahta iilii bir meslek halini almaktadr. Aa iili-

inde ilk aama olan aa kesmenin, meslek olarak tanmlanmasnn
pek doru olmadn dnyorum. Tahtaclar ise, aac kesiyor,
tomruk yapyor ve o tomruklardan tahta ve dilme elde edebiliyor. Bun-
dan daha ilerisine geemiyor. rnein, yerleik yaama geerken olu
turduklar kylerde yapm olduklar evlerin aa ileri (dlgerlik),
kendi iindeki kiilere deil, dardan. gelen ustalara yaptnlmaktadr.
Yani Tahtaclar kendi evlerini yaparken, kaak aa temin ediyor ama
aac birletirip bir ev yapamyor. Dlgerliin bir st aamas olan ma-
rangozluk da gelimemitir ve ilk yerleimdeki marangozluk ileri lka-
p, pencere, taban, tavan, elmalk vs) yine dardan ustalara yaptrl
mtr. Aa ilerinde en st aamalardan olan mobilyaclk ise, Tahta-
clara ok yabancdr. Masa, sandalye, koltuk, gardrop, bfe, karyola
gibi mobilya rnleri, Tahtac evlerine son 20-30 yl iinde girmitir.

Hele sanat ve estetik rn olan oymaclk, Tahtaclarda hi yok dene-
cek kadar azdr . Ancak kk oyuncak ve kutu tr eyalara ak ile
ekiller verilmitir.
102
Evrimleme kaba iilikten, ince, estetik iilie doru ilerlerken,
mekan olarak da d iilikten i iilie doru bir yol izlemitir. Tah-
taclar ne d mekandan i mekana ne de kaba iilikten ince iilie,

yani aaca ekil verme aamasna geebilmilerdir. Bunu, en iyi Tah-

taclarn kullanm olduu eyalardan gzleyebiliriz. Bunlarn en bili-

nenleri ve kullanlanlar aatan yaplan tekne, toka, senit (ekmek

tahtas ), oklava, evree (evirge) ve kutudur. Ayn ilkellii kullan-
dklar aletlerde de grebiliriz. Balca aletleri; balta, kolastar, bk,
tara (nacak), orak, alo, orakaks, demir sivri, trp, haytipi (iaret
ipi), rgnaldr (pene, testere-kolastar dii iin) ve daha sonra keser,
testere (elbk) gelmektedir.
Grld~igibi, gerek kullanlan aletler, gerekse rettikleri eyalar,
Tahtaclara adn veren tahta ilemecilii konusunda pek ileri dzeyde
olmadklarn ortaya koymaktadr. nk, retilen ev gereleri, en il-

kel aletlerle yaplabilen eyalardr. Ayn ekilde bunlarn yapm iin

zel bir yetenek ve beceriye de gerek yoktur. Oysa tahta ilemecilii
Tahtaclarn eski meslei olsayd, bu ite en nde onlarn olmas gere-
kirdi. Ancak retilen ve kullanlan malzemeler bu konuda Tahtaclarn
pek ileri olmadn ortaya koymaktadr.
Ayn gelimiliin yerleim konusunda da yaannas gerekirdi .
Bundan 100- 150 yl ncesine kadar mutlak ger olan Tahtaclar, tah-
tann kayna olan ormanlk blgelerde yayorlar d. Orman da, tahta-
larn arasnda yaarnalarna ramen, konut olarak tahta ev yerine adr
kullanyorlard. adrlar ya kei klndan yaplan karaadr ya da kee-
den yaplan turluk adrdr. Ancak, her iki tr adr da, kendileri tara-
fndan deil dardan birileri tarafndan rlyor ve bunlar Tahtaclar
tarafndan satn alnyordu . Tahtaclar, dokumaclk ve kee yapm
konusunda hibir bilgi ve gelenee sahip deildir. Ayn ekilde hal,
kilim gibi yere serilen yayglar da dokunmamaktadr.
Karaadrn hammaddesi kei kl ve tuluk adrn anamaddesi
koyun yn iken, koyun ve kei Tahtaclarda pek yaygn beslenen hay-
van trleri deildir . Bunlar tynden ok, st iin beslenen hayvan-
 103

lardr.Eskiden beri, Ege blgesinde kl adrn retim merkezi Aydn,

Bozdoan, Biresse kydr, kee ve turluk adr ise Tire ve Odemi
yresinde retilmektedir.
Burada nemli olan, yaam iin yaygn olarak kullanlan malzeme
ve rnlerdir . Doal olan, toplumlarn kendi rettiklerini yaygn ola-
rak kullanmalardr. rnein, hayvanclkla uraan Yrkler dek
olarak yn ve konut olarak adr kullanrlar. nk, insanlar ve dolay-
sylatoplumlar, gerek~inmelerini ncelikle kendi ellerinde bulunan ve
en kolay rettiklerinden karlarlar. Kapal toplumlarda, bu kural bin
kat daha gl olarak kendini dayatr. Daha yakndan rnek verirsek,
pamuk reticileri yatan, deini pamuktan; pamuu tanmayan
hayvanclkla uraan toplumlar daynden yaparlar. Bu bir tercih de-

il, doann dayatt bir zorunluluktur.

Bu genel kuraldan yola karsak, Tahtaclarn yaamnn her ala-
nnda ncelikle ve youn olarak tahta ve aa rnleri kullanmas ge-
rekirdi. Bunun iki nedeni vardr; birincisi elindeki en bol ve ucuz mal-

zeme tahtadr. Ikincisi ise zellikle tahta evin adra gre bir st kl-
tr rn olamasdr; nk tahta ev ayn zamanda yar yerleik yaam
demektir. Dier yandanormanda yaadklar ve orman ikliminin sert,
yaamn daha vahi olduu dnldnde, tahta evin kendini bir kat
daha dayatmas gerekirdi . Ancak tahta evler tercih edilmiyor, nk
onu yapacak usta ve beceri yok.
Tahtaclarn son dnemlere kadar adr kullandklarn biliyoruz.
Bunu tercih, gelenek veya gerlikle aklayamayz. nk Tahtacla
rn gerlilikleri srekli yer deitirmeeklinde deil, sahil (sehil) ile,
her yl ktklan yayialar arasndadr . Yazn, kendilerine yerleim ve
alma alan olarak setikleri yaylalara kmakta, k gelince de yk-
n sarp, daha scak olan deniz kenarna inmektedirler. Ayni iki blge
arasnda gidip gelmelerine ramen, yerleik yaamn balangcn tem-
sil eden tahta evler yapmamlardr. Bata sylendii gibi, tahta iinde
becerisi olsa! elinde ok bulunan tahta malzeme ile, nce kendi konu-
tunu tahtadan yapmas gerekirdi .
104
Buraya kadar anlatlanlar zetlersek; Tahtaclarn adna kaynaklk
eden tahta ileme ii, bu toplumun son dnemde rendii bir meslek-
tir. O nedenle, Tahtac tarihi konusunda aratrma yapan tarihilerin,
Tahtac szcnden yola kp, tarih konusunda ok gerilere gitmele-
rinin yanl sonulara yol aacan dnyorum. Hibir Tahtac top-
lumunda ad, soyad, slale ve yer ad olarak kullanlmayan '"Aaeri"
ile tahrir d~fterlerinde geen '"Cemat Tahtacyan" kavramlarnn da
yeniden sorgulanmasn neriyorum. Cemat Tahtacyan kavramnn
yerleik yaama geen bir toplum ve Ermeni toplumundaki meslek
kaynakl soyadlar dnldnde, konumuz olan Tahtaclar pek
aklamad kansnda y m .
Tarihin en kat taycs, dini gelenek ve greneklerdir. Bu, dinin
dogmatik yapsna da uygun dmektedir. Doas gerei din ve ona
bal kltr, en az deiiklie urayan tarih tayclardr. evre ile
ilikinin olduka yaltk olduu toplumlarda, dindeki deime daha ya-
va ve dolaysyla daha azdr. Bu sosyolojik gerei Tahtac toplumu-

na uyarlarsak, Tahtac ibadetinin temelini oluturan nefesler ulu ki-

.
iye aittir: Pir Sultan Abdal, Hatayi (ah Ismail) ve Kul Himmet... ah

Isnail Hatayi ' nin 487-524, Pir Sultan Abdal'n 502-576 ve Kul
Himmet'in 6 yy. sonu ile 7 yy. balarnda yaad biliniyor. Din
ulularnn nn n genellikle lmlerinden 00- 50 yl sonra yaylma
ya balad dnlnce, Tahtaclarn tarihini en erken 7. Yzyldan
balatmak pek abartl olmad gibi, ge bir tarih olarak da deerlen
dirilemez.
Tahtac nefeslerinin bu kayna birlikte dnldnde, Tahta-
clarn Safevi Devletinin dalmas sonucu kopan Trkmen kollarndan
biri olduu ileri srlebilir. Ondan ncesi iin, tm dier Alevi kollarn
da olduu gibi Horasan balang noktas olarak gsterilmektedir.
Tahtaclarda,
boy ve ocak kavramlar sk sk kartrlmakta ve bi-
ri dierinin yerine kullanlmaktadr. Bu konu en net ekilde Yusuf Zi-
ya Yrkan tarafndan ortaya konulmutur.
 106
-----------------------------------------------
Ocak dinsel bir kavram olup, Alevi dini liderlerinin kaynan gs-
termektedir. Nejat Birdoan, Anadolu ve Balkanlarda Alevi Yerleim
leri kitabnn 177. sayfasnda 33 dede oca saymaktadr ve bunlardan
ikisi Tahtac dedelerinin ocaklardr. Bu bilgi, hem dier kaynaklarca
hem de gnmz uygulamalar ile dorulanmaktadr. ki Tahtac dede
oca; Yanyatr ve Hac Emirli ocaklardr.. Hac Emirli ocann son
merkezi Aydn Readiye olup, gnmzde bu ocak nemini ve varl
n yitirmi gzkmektedir. yle ki, Aydn ve evresinde yaayan
Tahtaclarn hemen hemen hibiri, bu ocaa bal deildir~ hatta bu
oca pek bilmemektedirler. Bu yredeki Tahtaclara, mesafe olarak

ok daha uzak olan, Izmir Narldere'deki Yanyatr ocana bal derle-
ler hizmet vermektedir .

Iki ocak da Ceyhan Durhasan dede merkezli olup, gten sonra
Ege blgesinde ayrlmlardr. Hac Emirli oca bugn varln sr-
drmedii iin, Yanyatr oca ile aralarnda ne gibi farkllklar bulun-

duu pek bilinmemektedir. Ancak Tahtaclar trbeter zerine rtlen

yeil rtye "emir" demektedirler ve bunlardan alnan yeil bez para-

larn kutsal sayarak, bellerine kement olarak balamaktadrlar. Dier

fark ise, Hac Emirli ocana bal kadnlarn grepleri tek ve yeil
renkli iken, Yanyatr ocana bal olan kadnlarn greplerinin al, yeil
ve beyaz olmak zere renkli olmasdr.

Biraz nce yazld gibi Yanyatr ocann son merkezi Izmir Nar-
ldere kydr. Rza Yetien, "Tahtac Airetleri" kitabnn sonunda,
kendisinin de iinde bulunduu Yanyatr ocann soy ktn ver-
mitir. R1za Yetien 1916 doumlu olup, soy aacn yukar doru; R
za Yetien, Hzr Yetien, Hasan dede, Ali Efendi, Krkl Hasan de-
de, Hzr dede, Dur Hasan Dede, eklinde sralamtr. Sondaki Rza
Yetien ile balangtaki Dur Hasan dede arasnda 6 kuak bulunmak-
tadr. Bu da kaynaklara uygun olarak, Dur Hasan Dede 'nin 1700'lerin
banda yaadn, dolaysyla Tahtaclar ile ocak bann en fazla 300

yllk bir gemie sahip olduunu ortaya koymaktadr.

106
Dur Hasan dedenin mezarnn Adana Ceyhan' a bal ayn ad ta-

yan kyde, torun u Krkl Hasan dedenin mezarnn da Izmir, Kemal-
paa, Kzl zm'de olduu bilindiine gre, Vanyatr ocann Ada-
na' dan zmir'e gnn 1700 sonlar ile 1800 balarna denk dt
n gryoruz. Ancak burada Ocakzadeler ile onlara bal Tahtaclar

ayrmak gerekir. Tm din adamlar gibi dedeler de, retimden uzak, di-
ni grevleri yerine getirmekle kendilerini grevli sayan, ayrcalkl bir
zmredir. Onlarn ii dedeliktir; yani Tahtaclk ile ilgileri yoktur. Tah-
taclarla ilgileri, onlara dini nderlik etmekle snrldr ve dede ocakla-
r Tahtaclardan ok nce yerleik yaama gemilerdir. Bylesine
farkl iki grubun, Adana'dan zmir' e gte ayn yolu izlemelerini bek-
..
lemek de olanakszdr. Onclerin dedeler olmas, kanlmaz bir lider-
lik sorunudur. Dedelerin yerlemi olduu N arldere nin dadan uzak,
denize yakn olmas da, bu ayrcal gsteriyor. Narldere, 200 yllk,
ij mahalleden (aa, orta, yukar) oluan bir kydr, ocakzadeler di-
erlerinden ayr olarak yukar mahallede otururlar. Ayn ekilde Hac

Emirli ocann da, Tahtac kylerinden farkl olarak, Aydn 'n verim-
li bir ova kynde olduunu gryoruz.
Tahtaclarn ise; Adana, Mersin, Antalya, Mula, Aydn, zmir,
Manisa, Balkesir, anakkale snrlar iinde bulunan, denize paralel
dalar zerinde hareket ederek skdar'a kadar ulatklar grlr. Bu
hareket 1826 ylndan nce tamamlanmtr. Yenieri ocann topa tu-
..
tulduu 1826'da, burada oturanlar Uskdar' terk etmek zorunda kal-
mlar ve geldikleri yoldan geriye dnerek, dalar zerinde geride b
raktklar akrabalarna ulanaya almlar. Akrabalarn braktklar

yerlerde bulamayanlar ise, kendilerini kabul eden Tahtac ohalarna

~ ..
katlmlardr. Dier oymaklar bunlara Uskdarl diyorlar. Ornein
Alarout Kynden 96 yandaki Halil Topba, derlesinin skdarl
olarak anldn biliyordu . Bu olay kaba bir hesapla 1850 yllarna
denk dmektedir.
 lOT
Tahtaclarn anlan da
zerindeki hareketlerinin, dsal etken olan
Osmanl basksndan ok, isel nedene dayand kansndaym. n-
k anlan dnemler, Osmanlnn milli hareketler nedeniyle paralan-
maya balad ve merkezden ok evre ile ilgilendii dnemlerdir. O
nedenle, Osmanl olgusunun bu hareket zerinde pek etkili olduunu
sanmyorum. Tahtac sylencelerinde, pekfazla katliam yksnn ol-
mamas da bu tezimizi dorular niteliktedir. Dada, devlet ile olan a-
tmalar daha ok, zapliyenin kaak efeleri (zeybekleri) takibinden
kaynaklanmaktadr. nk dalarn hakimi olan Tahtaclar, efeler iin
en iyi snak yerleri ve lo jistik destekleri dir.
Hareketin da zerinde srmesinin iki nedeni olabilir. Birincisi,
ovalarn Rum ve Snni Trkler tarafndan paylalm olmas; ki im
di bile Aydn ve ukurova'nn nemini koruduu dnlnce bu tez
kuvvetlidir. kincisi, dedelerin propagandas nedeniyle Tahtaclarn
kendilerini soy ve inan olarak koruma gdleridir. Eskiden bir Snni
ile gren ya da pazara giden bir Tahtac, dededen hayrl (dua) almak
zorunda olduunu dndnde, kendisini Snni evreden yaltrd;
ki bu evreden kendini koruma gds ok gldr.
Tahtaclar, Aleviler dndakileri tanmlarken, "yezit", "Trk" ve
"kyl" szcklerini kullanmaktadr. Bu szckleri tersinden okursak
Tahtaclar kendilerini Trk ve Snni olarak tanmlamyor. Ayn ekilde
son dnemlere kadar Trkmen szcn kullanmyorlard. Kendi-
lerini, etnik yapy ikinci plana iten ve dinsel yapy ne karan Tahta-
c olarak tanmlyorlar. O nedenle hala, boy ve ocak kavramlar kart
rlmaktadr. Son yllarda, her toplumda moda olduu gibi, Tahtaclarda
da tarihini aratrma merak gelimeye balamtr. zellikle Aleviler ve
Tahtaclar zerine yaplan almalar bu merak harekete geirmitir.
Tahtaclarn ger olmas, okuma yazma bilmemesi, bilgi tekelinin
dede ocanda toplanmas ve aratrmaclardan kulaktan dolma bilgi-
ler edinilmesi nedeniyle, geree pek uymayan bir Tahtac tarihi orta-
ya kmtr . rnein; adnda, soyadn da, slalesinde, ovasnda, dan
da, ksacas yaamnn hibir alannda kullanlmayan "Aaerileri"nin
10&
Tahtaclarn atalar olduu eklinde yaygn bir kan vardr. Ayn ekil
de, hibir etimotojik aratrma yaplmadan, Cemat Tahtacyan sz-
cklerinden yola klarak, Tahtaclar iin bir tarih oluturulmaya al
lmaktadr . Keza hi sorgulanmadan, hangi geleneklerinin, grenekle-
rinin, ibadet ekillerinin Tahtac geleneklerine yansd rnek bile ve-
rilmeden, amanizm'in Tahtaclk zerindeki belirleyici etkisinden
sz edilmektedir. Eski Tahtac mezarlarnda grlen, yaklak otuzar
derecelik a ile bir noktada kesien, uzunluklar ayn izgi("'>, ..ka-
zaya" olarak tanmlanmaktadr. Gereke olarak Tahtaclarn Hora-
san 'dan geldiklerini sylemeleri gsterilmektedir. Kendine kk arayan
baz Tahtaclar, daha da ileri giderek hibir balants olmad halde,
marangozlarn piri kabul edilen Habib Necar'n kendi pirleri olduunu
ileri srmektedirler.

BAZI KAVRAMLAR
Konunun daha iyi anlalmas iin baz kavramlar tanmlamakta
.
yarar vardr. Ite, Trk Dil Kurumu Szlne gre, bunlardan gerek-
li olanlar :

Oymak (airet): Dil ve kltr ynnden byk bir trdelik gste-

ren, birok boydan oluan, yapsndaki aileler arasnda toplum, ekono-
mi, din, kan ya da evlilik balar bulunan gebe ya da yerleik nite-
likteki topluluk.

Boy (kabile, klao): Ortak bir atadan trediklerine inanan, birbirle-

riyle kan akrabal bulunduuna inanarak evlenmeyen, toplumsal ve

ekonomik ilkelerini anaerkil, ataerkil anlaya uygulayan geleneksel
topluluk.

Oba: l.Gebelerin konak yeri, 2. Bu konak yerinde konaklayan

gebe halk ya da aile. 3 . Genellikle blmeli gebe adn .
 109
SUlale (soy): 1. Dirimbilimsel (biyolojik) zellikleri kuaktan ku-
aa deimeyen kanda birey topluluu. 2. Bir atadan gelen kimsele-
rin topluluu.

Tahtac st kimlii, bykten ke doru , yukarda tanmlanan

alt kimliklere blnr. Ek olarak,Tahtac dinsel kimlii, bu balklar
altnda kana dayal, kltrel, ekonomik ve sosyal trden, din d zel-
liklere gre de ayrlr. Yerleik hayata geite ve ayrmalarda, bu kim-
likler belirfeyici olmutur. Hemen hemen btn Tahtac kyleri, ayn
oymaktan olumaktadr. Byle olmasa bile her ky, oymak kimliine

gre, iki ya da en fazla mahalleden meydana gelir. Mahalleler, g-
ebe geleneine gre "oba" olarak adlandrlmakta ve genellikle de
"aa oba" "yukar oba" eklinde ayrlmaktadr.

Kapitalizm, feodal toplumun kurumlar olan boy ve oymak yaps

n zmtr. O nedenle, gnmzn en byk kan birimi, "slaleye"

kadar klmtr. Son dnemlerdeki hzl deiim, slale ve onun da

bir alt birimi olan byk aileyi bile zerek, (en byk toplumsal bi-
rim olarak) geride sadece ekirdek aileyi brakmtr . Maalesef, ekir-
dek aile bile can ekinektedir.
Bu genel bilgilerden sonra ayrntl bakacak olursak, konu zerin-
de en kapsaml aratrma y yapan Yusuf Ziya Yrkan, Tahtaci oy-
maklarn bal olduu ocaklara gre, nce ikiye ayrmtr. Bunlardan
Yanyatr ocana bal olanlar unlardr:
obanl,
aylak,
Sivri Klahl,
Kokluca,
Cingzler,
skdarl ,
Enseli,
Ala Abal,