Вы находитесь на странице: 1из 6

2017530 PortalEA

PortalEA

Manutenoecontroleemtemposdecontenode
custos
Negligenciaramanutenoimplicaemaltoscustosoperacionaisemaiorconsumodeenergia

SegundooArt.7daPortaria3.523
GM/MS,oPMOCPlanode
Manuteno,OperaoeControledo
sistemadeclimatizaodeveestar
coerentecomalegislaodeSegurana
eMedicinadoTrabalho.Os
procedimentosdemanutenoelimpeza
dosambientesclimatizadosnodevem
trazerriscossadedostrabalhadores
queosexecutam,nemaosocupantes
dosambientesclimatizados.Ja
ResoluoREn9,de16dejaneirode
2003,emseuitemIIIdefiniesdiz
que:ParafinsdestaOrientaoTcnica
soadotadasasseguintesdefinies,complementaressadotadasnaPortariaGM/MSn.3.523/98.Jemseuitem
VI(AvaliaoeControle),aResoluoREn9,de16dejaneirode2003,recomendaquesejamadotadasparafins
deavaliaoecontroledoarambientalinteriordosambientesclimatizadosdeusocoletivoasNormasTcnicas001,
002,003e004.

NavisodeMaraRosasdeBrito,diretoradaDuctbuster,amanutenodesistemasdeclimatizaodevesempre
serencaradacomoitemnecessrioeessencialdentrodoplanodemanutenodossistemasdeutilidadesde
qualquerempresa.

Mesmoemtemposdecontenodedespesasestacondiodevesermantida.muitocomumencontrardiversos
usuriosquesepreocupamemmantersuasunidadescondicionadorassimplesmentefuncionando,principalmente
quandosetratadeCPDs,ondeexisteapreocupaocomosistemadaempresaquenopodeparar.Poucosse
atentamparacondiodefiltrao,renovaodoarexteriorelimpezadosistema.Comumtambmencontrarcasa
demquinasapresentandocondiescompletamentedesfavorveisparaaboaqualidadedoardeinteriores.
Situaomaiscrticapornsencontrada,refereseinstalaoclimatizadaemhospitaiscomsplitsystems,queno
permitemarenovaodoarexterior,funcionandoapenascomoumcirculadordearviciado.Poucoshospitaistm
conhecimentodaNBR7256daABNT.PorquenocitaranecessidadedaformulaodeumaLeiEstadualdeacordo
comoaquejexistenoRiodeJaneiro,Lei4192/2003,daobrigatoriedadedalimpezadetodoosistemanomnimo
umavezaoano.Oqueimprescindvel,independentementedeleienormasaconscientizaodosresponsveis
paraosproblemasquepodemcausarumsistemasemadevidamanuteno,esclareceBrito.

http://www.engenhariaearquitetura.com.br/noticias/impressao/Default.aspx?noticia=1295 1/6
2017530 PortalEA

Sobreainstalaodosistemadeclimatizao,elarecomendaquesejafeitaporprofissionalespecializadoparaque
faaasadequaeseajustesnecessriosparaproporcionaromelhorar,comoambientemaisadequadoeamelhor
sensaotrmica.Segundoelaoscuidadosnecessrioscomaqualidadedearrefletemdiretamentenasade,bem
estar,conforto,assimcomonamelhoriadaprodutividadequandoemambientedetrabalho,poisminimizaas
interrupesdevidoaproblemasocupacionaise,dessaforma,possibilitaoaumentodaprodutividade,reduzindoos
custoscomausnciadeprofissionais,riscosdedoenasdentreoutros.

Maisdoquecumpriralegislaoexistente,questodesustentabilidadeaexistnciadeumambientedetrabalho
seguroesaudvel.Cadapessoarespiraemtornode10.000millitrosdearpordia,oarcondicionadoumbemmuito
importanteparaoconfortodaspessoasemcadaambienteeparaproporcionarumclimaagradvelparatodos
necessriaamanutenoadequada,poisoarquerespiramosfundamentalparanossasadee,comojdissemos,
oscuidadoscomeamnainstalaoeseguemcomamanuteno.

Alegislaobrasileirabastanteclaraemrelaoaqualidadedearemambientesclimatizadosartificialmente.
sempreinteressantemencionarquearcondicionadobomarcondicionadolimpo,higienizadoecomasuaqualidade
controladaporintermdiodelaboratriosespecializadosecertificadosassimcomoamanutenodeveserrealizada
porempresasespecializas,ambosseguindoaslegislaesvigentes,esclareceBrito.

LeonardoCozac,diretordaConforlab,reiteraqueaPortaria3523determinaqueparasistemasdeclimatizaocom
capacidadeacimade5TR(60.000BTU/h)necessrioimplantaroPMOC,estabelecendoatividadeseperiodicidade,
coerentescomaLegislaodeSeguranaeMedicinadoTrabalho,destinadasamantercondiesadequadasde
limpeza,manuteno,operaoecontroledetodososcomponentesdosistemadeclimatizao.

Noartigo5destaPortaria,soenfatizadososcuidadoscomalimpezadosistema,visandoaprevenoderiscos
sadedosocupantes.JaResoluoANVISAREN.9,estabeleceospadresreferenciaisdaQualidadedoAr
Interioreaperiodicidadesemestraldeavaliaodessaqualidadeemambientesclimatizados,complementandoas
medidasbsicasdefinidasnaPortaria3523edefineperiodicidadesmnimasparaalgunscomponentes.
Adicionalmente,estaresoluoespecificaastaxasderenovaodoarnosambientes,asclassesdefiltrosparaos
condicionadoresetomadasdearexterioreaperiodicidadedosprocedimentosdelimpezadoscomponentesdo
sistemadeclimatizao,ouseja,ossistemasdevemserlimposperiodicamenteeestetempodeveserdefinidoem
funodecadasistema,emfunodotipodeusoelocalidade.AABNTNBR15.848:2010defineaindaparmetrose
procedimentosparadefiniodanecessidadedelimpezadedutosdearcondicionado.Tudoistoproporcionas
instalaesclimatizadasmaiorrendimentodosistema,economiadeenergia,vidatildosequipamentos,aumentode
produtividadedosusurios,diminuiodeabsentesmoediminuiodecustosmdicos.Anovidadeem2015foia
publicaodanormadaASHRAE188,sobreaavaliaoderiscodabactriaLegionellaemedifcios,comfocono
controledaguaemtorresderesfriamento.ArevisodaNBR16401tambmevoluibastanteaolongode2015,
informaCozac.

DeacordocomHenriqueCury,presidentedoDNQualindoordaAbravaediretordaEcoquest,omercadodisponibiliza
tecnologiasacessveiscomcustosreduzidos.

http://www.engenhariaearquitetura.com.br/noticias/impressao/Default.aspx?noticia=1295 2/6
2017530 PortalEA

HenriqueCury,presidenteDNQualindoordaAbravaediretordaEcoquest

Houveumaevoluodanorma16.401,principalmentenaParte3,quetrataaqualidadedoarinterno.Acreditoque
hojeasempresasdevembuscarmelhoriasparaaeficinciadosistemae,comoconsequncia,umareduonos
custosdemanutenoedeenergia.Istonopodesernegligenciado.Acreditoqueocaminhonosejaficar
pleiteandodescontosereduodospreosdosprestadoresdeservio,tipofazmaisbaratinho!.Assolues
precisamatenderasdemandasdomercadoatualquepedecontenodecustos,comoporexemplo,racionalizara
modeobraeincorporandotecnologiasacessveisparamanteraqualidadedoarnoambienteinterno.Citeiareviso
danorma16.401emqueumdositenstrataareduodacaptaodoarexterno,e,commenosar,otratamento
desseficamaisvivelfacilitandoaaplicaodetecnologias.Issogeraeconomianoscustoscommanutenoemo
deobra.Omercadodispedeumagamadetecnologiasquepermiteareduodacaptaodoarexterno,ouseja,
vocintroduzumaclulanosistemadearcondicionadoqueirproduzirumgsnatural(baseadoemoxignioe
hidrognio)etransportaressearlimpoparaosdifusoresinsuflandonosambientes.Issoabrepossibilidadesde
tratamentodoarinternocomummnimodearexterno,reduzindocustosparaainstalao.Mesmoemtemposde
contenodedespesasprecisocuidardosistemadearcondicionadoeparaissoomercadodeveterumaviso
ampliadaabrindonovaspossibilidades.Ousuriovaiganharnaeconomiadeenergia,noscustosoperacionais,alm
deevitaroabsentesmo.NossosprincipaisclientessoosbancosIta,HSBC,CityBanketc.eessesusurios
enxergaramnessastecnologiasaformadeaumentaraprodutividadedeseusfuncionriosevitandooabsentesmo,
informaopresidentedoQualindoor.

Segundoeleaimplantaodessastecnologiasmuitosimples,epodemseraplicadastantoemnovosprojetos
comoemprdiosjexistentes.

Porexemplo,umcondomniocomercialpodeconseguirumcontratodemanutenodosistemadeclimatizao
juntamentecomseusvizinhosedividiroscustos,ouseja,umaequipepoderiaatenderdoisoumaisedifcios.Acho
queestetipodesoluopoderiareduzircustossemabrirmodamanutenoelimpezadosistemadear
condicionado.Issoevitariaumasriedeprejuzoscomotrocadeequipamentosquebrados,aumentonacontadeluz,
diminuiodaprodutividadeeabsentesmo.Emtemposdecrisetemosqueterumavisomaismacroetrazer
soluesreaisquepossamserimplementadas,dizCury.

http://www.engenhariaearquitetura.com.br/noticias/impressao/Default.aspx?noticia=1295 3/6
2017530 PortalEA

Impactofinanceiro

Comonamaioriadasatividades,ofocodosgestoresdemanutenodeveserabuscapelamelhoriadeprodutividade
commenorcusto,melhorandoosprocessos,capacitandopessoaseinvestindoemautomao.Oretrabalho,falhas,
interrupesedesperdciosdeverosercombatidosnodiaadia,commaisafinco,criatividadeeinovao.A
participaodetodaaequipe,noapenasdaslideranas,nesseprocessofundamental.

Asimplesreduodecustopordecreto,semmelhorianosprocessos,ircausarnafaltadadevidamanuteno,
levandoaparadasmaisconstantesdossistemas,almdequebrasdeequipamentos.Issogeramaiscustosparaas
manutenescorretivasemergenciaiseatparaaquisiodenovosequipamentos,dizCozac.

Brito,daDuctbuster,acreditaqueoimpactofinanceiropelomenosprezodestaquestopelosgerentesdeutilidades
podeseapresentarcomopequenosdefeitosquepoderiamsercorrigidosdeformarpidaeeconmicaatravsdas
intervenesprogramadasdemanutenopreventiva,evitandodefeitosdegrandevultoqueoneramexcessivamente
osserviosaseremrealizados,almdaperdadegarantiadosequipamentosmotivadapelanegligncianaaplicao
doPMOC.

Em1984,umprofessordoEstadodeLouisianaEUA,efetuouumestudoqueconcluiuqueosresduosevaporativos
econdensadoresdaserpentinadosistemadeclimatizaotinhamumimpactosignificantedeenergia,podendo
ocorrerumacrscimode40%noconsumodeenergia.Adeterioraodaqualidadedoardeambientesemsistemas
climatizadoscomamanutenonegligenciada,poderesultaremprejuzossadedoscolaboradorese,
consequentemente,emabsentesmodecorrentedamqualidadedoardeinteriores.Pioraindase,emfunodesta
situao,vieremaocorrerreclamaestrabalhistasqueacabemgerandoprocessoseindenizaes,esclareceBrito.

MarceloBufaial,presidentedaNeoAir,acrescentaqueamanutenopreventivadeveserencaradacomo
necessidadebsicaenocomoumcustoadicionalgestodeumprdio.

Agarantiadebomecorretofuncionamentodosequipamentosesistemasdeclimatizaoreduzosriscosde
quebrasefuturosgastoscomreparosetrocas,quesoconsideravelmentemaisaltosqueoscustoscoma
manutenopreventiva.Almdisso,masnomenosimportantequeaquestofinanceira,temaquestoda
adequaosportariasenormas,queprezampelasadedosfrequentadoresdosedifcios.NoBrasil,precisamos
comearapensarnossistemasdeclimatizaocomonecessidade,enocomoluxo.Pensareagircomonos
EstadosUnidoseEuropa,ondelevamasrioaquestodobomfuncionamentodeseusequipamentosedaqualidade
doarinterno.EncaramamanutenodossistemasdeAVACcomopartefundamentalparaumprdio,talqualos
elevadores,entreoutros.Sabemosquecercade60%doconsumodeenergiaeltricadeumaedificaocomercial
oriundodosistemadeclimatizao.Tendoemvistaqueacorretaeperidicamanutenodessesequipamentos
garanteoseufuncionamentootimizado,possveldizerqueteremosumconsumodeenergiaelevado,casoos
gestoresdoedifcionosejamadeptosessaprtica.Almdisso,dispomoshojedesoluesfocadasnaqualidade
doaremambientesinterioresquegarantemreduesemaioreficinciaenergticanaordemde30a40%,informa
Bufaial.

Eledizaindaqueumbomgerenciamentodemanutenopredialdeveserimplementadoassimqueaedificaoseja
ocupada.Procurarsemprecontarcomempresase/ouprofissionaiscomexperincia.Ficaratentosnormasque
regemoPMOC,atravsdecontatocomoCREAeAnvisa.Almdisso,verificarconstantementeosprazosde
vencimentodosrelatrios,poisosmesmostmperiodicidadedeterminada.Lembrandoqueoestabelecimentopode
serpunidocommultasquevariamdeR$2.000,00aR$200.000,00,deacordocomasituaoeportedaempresa,
orientaopresidentedaNeoAir.

Neglignciacausaprejuzos

Vamosretornaraoinciodadcadade1970,quandoacrisedopetrleoalterouosrumosdocondicionamento
ambientalinterno.Achamadacriseenergticaimpsaeconomiadeenergia,quepassouaserprioridade.Comesta

http://www.engenhariaearquitetura.com.br/noticias/impressao/Default.aspx?noticia=1295 4/6
2017530 PortalEA

novaconceituaodaengenharia,comearamaserreduzidasgradativamenteastaxasderenovaodear,como
objetivoespecficodereduodecustos.Estasucessodefatosdeuincioaumprocessodedegeneraoda
qualidadedoardeinteriores.Todaequalquerneglignciavemaredundaremprejuzosnosparaaempresacomo
paraopas.Valelembrarquequalidadedevidanotempreo.EmprimeirolugardeveserconsideradoqueoPMOC
tratadenormaseprocedimentosaseremseguidosparaacorretarealizaodosserviosdemanutenopreventiva
ecorretivadesistemasclimatizados,afirmaBrito.

Cozacacrescentaqueosimpactosrecaemnoscustosemergenciais,tantodesubstituiodeequipamentos,como
manutenesnoprogramadas,almdeproblemasdeprocessoereduodeprodutividadedasempresasporperda
deprodutividadesemumambienteclimatizadoadequadamente.

necessrioconsiderarasrotinaseasperiodicidadesmnimasexigidasnalegislaobrasileira,almdemanter
tantooPMOCcomoasanlisesdaqualidadedoarclimatizadodentrodesuavalidade.Contratarapenasempresas
capacitadasquefaamadevidaanotaoderesponsabilidadetcnicanoCREA,concluiodiretordaConforlab.

LeonardoCozac,diretordaConforlab

NormaseLegislaesparareferncias

Nacionais

NBR16.401/08ProjetosdeArCondicionado

NBR16.401SistemasdearcondicionadoeventilaoProjetosdearcondicionado

NBR14.679/01SistemasdecondicionamentodeareventilaoExecuodeserviosdehigienizao

NBR15.848SistemasdearcondicionadoeventilaoProcedimentoserequisitosrelativossatividadesde
construo,reformas,operaoemanutenodasinstalaesqueafetamaQualidadeDoArInterior(QAI)

Portaria3.523/98doMin.daSade

Resoluo09/03daANVISA

NBR13.971Manutenoprogramada.

Internacionais

Ansi/Ashrae1882015Legionellosis:RiskManagementforBuildingWaterSystems

Ashrae62.12010VentilationforAcceptableIndoorAirQuality

IndoorAirQualityGuideSummaryGuidance

http://www.engenhariaearquitetura.com.br/noticias/impressao/Default.aspx?noticia=1295 5/6
2017530 PortalEA

Standard189.12009(StandardfortheDesignofHighperformance,GreenBuildings).

Qualindooralertasobreousodoscheirinhosemambientesinternos

Certoselementosqumicosdespraysaromatizadorespodemtrazerriscosadeemambientesfechados,comenta
opresidentedoDNQualindoordaAbrava,referenteamatriapublicadaem1defevereirode2016noPortalUol.

Segundoamatria,estudosrealizadosnaGrBretanhasugeremqueesseselementospodemreagircomoare
formarumcoquetelpotencialmenteperigoso.Osnveisqumicossoregulamentadospelasempresasprodutoras,
masningummedeaqualidadedoardentrodosambientes,quandousadostaisprodutos.OprofessordoCentro
NacionaldeCinciaAtmosfricadaUniversidadedeYork,AlastairLewis,quetambmfazpartedaequipedo
programadaBBC"Trustme,I'maDoctor"(Confieemmim,soumdico)descobriuexatamenteisso.Primeiroele
mediuosnveisdeumasriedeVOCselementosqumicosorgnicosvolteisemseiscasasmodernase
semelhantesnacidadedeYork(Inglaterra),durantecincodias.Oelementoqumicoquesedestacoufoiolimoneno,
que,quandoexpostoaooznio,cadaduasmolculaspodemproduzirumamolculadeformaldedo.Desdeadcada
de1980foramestabelecidasrelaesentreoformaldedoeocncere,em2011,foilistadocomoumelemento
cancergeno.Devidoaosaltosnveisdelimonenoidentificadosemalgumasdascasaspesquisadas,Lewisquismedir
tambmosnveisdeformaldedo.Opesquisadordescobriuqueessesnveistmrelaocomosdelimonenoque,
quandoexaladosemspraysaromatizadoreseoutrosprodutosperfumadosoudelimpeza,tambmaumentama
exposioatalrisco.Porissoprecisoabrirportasejanelas,paraarejaroambiente,emcasodeuso.

AnaPaulaBasilePinheiroanapaula@nteditorial.com.br

http://www.engenhariaearquitetura.com.br/noticias/impressao/Default.aspx?noticia=1295 6/6

Вам также может понравиться