K to 12 - Filipino Learners Module

1. 1. i PAUNANG SALITA Kasabay ng pag-unlad ng bayan ang pag-unlad ng kaniyang

mamamayan, sa lahat ng aspeto ng buhay Tugon sa pag-unlad at pagbabago sa bawat
sulok ng mundo ang pagyakap at pakikipagsabayan sa agos na ito ng Panitikang Pilipino.
Ang pagpapalit-anyo nito at pagbibihis mula sa makalumang panitikan hanggang sa
kasalukuyan upang manapay maipabatid sa karamihan, lalot higit sa mga kabataan ang
kayamanang angkin ng Panitikang natatangi, ang Panitikang Pilipino. Alinsunod sa
pagbabago ng kurikulum, ang pagbuo sa mga kagamitang panturo at pampagkatuto upang
makaagapay sa pagpapalawak ng kaalaman ng mga mag-aaral sa Asignaturang Filipino.
Pinaglaanan ng mahuhusay at makabagong pamamaraan upang higit na maiangkop sa uri
ng mga mag-aaral ang mga gawain sa modyul na ito. Sapagkat naniniwala ang Kagawaran
ng Edukasyon na ang mahusay at kalidad na edukasyon ay makakamtan ng bawat isang
Pilipinong mag-aaral mula ngayon at sa mga susunod pang henerasyon.
2. 2. ii PASASALAMAT Taos-pusong nagpapasalamat ang mga may-akda sa mga manunulat
ng mga akdang ginamit sa modyul na ito. Hindi matatawaran ang naging ambag ng kanilang
mga akdang pampanitikan upang linangin ang pagpapahalaga sa kulturang Pilipino.Hindi rin
mapasusubalian ang kabisaan na maidudulot ng mga akda upang higit na mapagtibay ang
pagkakailalan ng mag- aaral sa kaniyang identidad bilang mamamayang Pilipino. Nais
naming magpasalamat sa sumusunod na manunulat. Abdon M. Balde Jr. Hahamakin ang
Lahat Andres Bonifacio Pag-ibig sa Tinubuang Lupa Brillantes Mendoza Manoro ( Ang
Guro ) Carlo J. Caparas Mga Klase ng Komiks Dionisio Salazar Sinag sa Karimlan Eros
Atalia Skyfakes Genoveva Edroza Matute Ang Paglalayag sa Puso ng Isang Bata Gregorio
G. Cruz Mga Ginto sa Putikan Jess Torres Positibong Kasabihan Jose Corazon De Jesus
Bulaklak ng Lahing Kalinislinisan Jose Rizal Ang Katamaran ng mga Pilipino Liwayway
Arceo Uhaw ang Tigang na Lupa Manuel L. Quezon Wikang Pambansa Mil Adonis Sa Gitna
ng Dilim Narciso G. Reyes Lupang Tinubuan Severino Reyes Walang Sugat mga may-akda
3. 3. iii TALAAN NG NILALAMANTALAAN NG NILALAMANTALAAN NG NILALAMANTALAAN
NG NILALAMAN Modyul 1: Salamin ng KahaponBakasin Natin Ngayon
4.
5. Aralin 1.1 Ang Panitikan sa Panahon ng mga Katutubo
6.
7. Aralin 1.1.1 : a. Panitikan: Karunungang - bayan (Salawikain, Sawikain at Kasabihan) b.
Wika: Dalawang Uri ng Paghahambing
8.
9. Aralin 1.1.2 : a. Panitikan: Alamat Mina ng Ginto - Alamat ng Baguio b. Wika: Pang-abay na
Pamanahon at Panlunan
10. Aralin 1.1.3 : a. Panitikan: Epiko Tuwaang Epiko ng mga Bagobo b. Wika: Pang-abay na
Pamaraan Aralin 1.2 Ang Panitikan sa Panahon ng mga Espa ol
11.
12. Aralin 1.2.1 : a. Panitikan: Ang Karagatan at Duplo b. Wika: Mga Eupemistikong Pahayag
13.
14. Aralin 1.2.2 : a. Panitikan: Tula Pag-ibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio b. Wika:
Mga Pandiwang Nagpapahayag ng Emosyon o Damdamin
15.
16. Aralin 1.2.3: a. Panitikan: Sanaysay Ang Katamaran ng mga Pilipino ni Dr. Jose P. Rizal b.
Wika: Ang Pangunahin at Pantulong na Kaisipan
17. 4. Iv
18.
19. \ Aralin 1.3 Ang Panitikan sa Panahon ng mga Hapones
20.
21. Aralin 1.3.1 : a. Panitikan: Tanaga at Haiku b. Wika: Mga Pangungusap na Walang Paksa
22.
23. Aralin 1.3.2 : a. Panitikan: Maikling Kuwento Uhaw ang Tigang na Lupa ni Liwayway Arceo
b. Wika: Sanhi at Bunga ng mga Pangyayari Modyul 2: Sandigan ng LahiIkarangal Natin
Aralin 2. 1: Ang Panitikan sa Panahon ng Amerikano Aralin 2.1.1: a. Panitikan: Balagtasan
Bulaklak ng Lahing Kalinis-linisan ni Jose Corazon de Jesus b. Wika: Opinyon o
Katotohanan Aralin 2.1.2: a. Panitikan: Sarsuwela Walang Sugat ni Severino Reyes b.
Wika: Kaantasan ng Pang-uri Aralin 2.2: Ang Panitikan sa Panahon ng Komonwelt Aralin
2.2.1: a. Panitikan: Sanaysay (Talumpati) Wikang Pambansa ni Manuel L. Quezon b. Wika:
Ibat Ibang Paraan ng Pagpapahayag Aralin 2.2.2: a. Panitikan: Maikling Kuwento Lupang
Tinubuan ni Narciso G. Reyes b. Wika: Kayarian ng Pang-uri Aralin 3: Ang Panitikan sa
Panahon ng Kasarinlan Aralin 2.3.1: a. Panitikan : Maikling Kuwento Ang Paglalayag sa
Puso ng Isang Bata ni Genoveva Edroza Matute b. Wika: Aspekto ng Pandiwa
24. 5. v Aralin 2.3.2: a. Panitikan: Dula Sinag sa Karimlan ni Dionisio Salazar b. Wika:
Pagsang-ayon at Pagsalungat Modyul 3: Repleksiyon ng Kasalukuyan Tungo sa
Kinabukasan Aralin 3.1: Kontemporaryong Panitikan Tungo sa Kultura at Panitikang Popular
a. Panitikan: Popular na Babasahin Pahayagan (Tabloid) Komiks Magasin
Kontemporaryong Dagli b. Wika: Antas ng Wika Pormal Di-pormal Balbal Aralin 3.2:
Broadcast Media: Mekanismo ng Pagbabago at Pag-unlad ng Kulturang Pilipino . a.
Panitikan: Opinyon at Talakayang Panradyo b. Wika: Konsepto ng Pananaw a. Panitikan:
Dokumentaryong Pantelebisyon b. Wika: Mga Konseptong May Kaugnayang Lohikal Aralin
3.3: Dokumentaryong Pampelikula: Midyum sa Pagbabagong Panlipunan a. Panitikan:
Manoro (Ang Guro) sa Direksiyon ni Brillante Mendoza b. Wika: Komunikatibong Gamit ng
mga Pahayag
25. 6. 1 MODYMODYMODYMODYUL 1 : SALAMIN NG KAHAPONUL 1 : SALAMIN NG
KAHAPONUL 1 : SALAMIN NG KAHAPONUL 1 : SALAMIN NG KAHAPON BAKASIN
NATIN NGAYONBAKASIN NATIN NGAYONBAKASIN NATIN NGAYONBAKASIN NATIN
NGAYON I. PANIMULA AT MGA POKUS NA TANONG Binabati kita at nasa Baitang 8 ka
na ng pag-aaral ng Filipino! Tinitiyak ko na kawiwilihan mo ang nilalaman ng modyul na ito
dahil magbabalik-tanaw tayo sa ilang akdang pampanitikang Pilipino na umusbong at
lumaganap sa tatlong panahon ng kasaysayan ng ating bansa - ang Panahon ng mga
Katutubo, Panahon ng mga Espaol, at Panahon ng mga Hapon. Magkasama nating
tutuklasin kung ano ang ilang akdang pampanitikan na lumaganap sa tatlong panahon na
nabanggit. Tutuklasin natin kung masasalamin ba sa mga akdang pampanitkan ang kultura
ng mga Pilipino sa panahong naisulat ang mga ito at kung bakit naiiba ang paksa ng mga
akdang ito sa bawat panahon. II. ANG MGA ARALIN AT ANG SAKLAW NITO Masasagot
mo ang mahahalagang tanong sa itaas kung uunawain mo ang sumusunod na aralin na
nakapaloob sa modyul na ito. Aralin 1.1 Ang Panitikan sa Panahon ng mga Katutubo Aralin
1.1.1 : a. Panitikan: Karunungang - bayan (Salawikain, Sawikain at Kasabihan) b. Wika:
Dalawang Uri ng Paghahambing Aralin 1.1.2 : a. Panitikan: Alamat Mina ng Ginto - Alamat
ng Baguio b. Wika: Pang-abay na Pamanahon at Panlunan Aralin 1.1.3 : a. Panitikan: Epiko
Tuwaang Epiko ng mga Bagobo b. Wika: Pang-abay na Pamaraan Aralin 1.2 Ang
Panitikan sa Panahon ng mga Espa ol Aralin 1.2.1 : a. Panitikan: Ang Karagatan at Duplo b.
Wika: Mga Eupemistikong Pahayag
26. 7. 2 Aralin 1.2.2 : a. Panitikan: Tula Pag-ibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio b.
Wika: Mga Pandiwang Nagpapahayag ng Emosyon o Damdamin Aralin 1.2.3: a. Panitikan:
Sanaysay Ang Katamaran ng mga Pilipino ni Dr. Jose P. Rizal b. Wika: Ang Pangunahin at
Pantulong na Kaisipan Aralin 1.3 Ang Panitikan sa Panahon ng mga Hapon Aralin 1.3.1 :
a. Panitikan: Tanaga at Haiku b. Wika: Mga Pangungusap na Walang Paksa Aralin 1.3.2 : a.
Panitikan: Maikling Kuwento Uhaw ang Tigang na Lupa ni Liwayway Arceo b. Wika: Sanhi
at Bunga ng mga Pangyayari Sa pagtatapos ng modyul na ito, ikaw ay inaasahang: Aralin
1.1 Makapagpapamalas ng iyong pag-unawa sa mga karunungang bayan, alamat at epiko
na lumaganap sa Panahon ng mga Katutubo upang maunawaan mo ang kalagayang
panlipunan noon panahong naisulat ito, at mapahalagahan mo ang kultura ng lahing ating
pinagmulan; Aralin 1.2 Makapagpapamalas ng iyong ang pag-unawa sa karagatan, duplo,
 tula, at sanaysay na lumaganap sa Panahon ng mga Espa ol, higit sa Panahon ng
Himagsikan upang iyong maunawaan at mapahalagahan ang kultura at kalagayang
panlipunan ng ating bansa sa panahong naisulat ang mga ito; Aralin 1.3
Makapagpapamalas ng iyong pag-unawa sa tanaga, haiku, at maikling kuwento na
umusbong sa Panahon ng mga Hapon upang mapahalagahan mo ang kulturang naibahagi
ng bansang ito sa ating bansa.
27. 8. 3 III. INAASAHANG MGA KASANAYAN Narito ang mga kaalaman at kakayahan na
malilinang sa iyo sa pagtalakay mo sa modyul na ito. MODYUL 1 : Salamin ng Kahapon
Bakasin Natin Ngayon Mga Kasanayang Pampagkatuto Pag-unawa sa Napakinggan
Nabibigyang kahulugan ang mga makabuluhang salita/ matatalinghagang pahayag na
ginamit sa teksto/ diskursong pinakinggan Nakapaglalahad ng sariling pananaw sa pagiging
maka totohanan/di- makatotohanan ng mga punto/argumentong bibigyang- diin o halaga sa
napakinggan Nakikinig nang may pag-unawa upang: mailahad ang layunin ng napakinggan
masagot ang mga tiyak na tanong maipaliwanag ang pagkakaugnay-ugnay ng mga
pangyayari masuri ang sanhi at bunga ng mga pangyayari mapatunayan ang kawastuan
ng mga impormasyon batay sa sariling karanasan Pagsasalita Nagagamit ang mga
kaalaman at kakayahang panggramatika na makatutulong sa pagtatamo ng pasalitang
komunikasyon tulad ng: dalawang Uri ng paghahambing mga Pang-abay pamanahon
panlunan pamaraan mga eupemistikong pahayag matatalinghagang pahayag Naibabahagi
ang sariling opinyon, pananaw, katuwiran, interpretasyon sa tulong ng mga diskursong:
nagpapaliwanag nangangatuwiran nagsasalaysay naglalarawan Naibabahagi ang
sariling opinyon,pananaw,damdamin at saloobin na may kaugnayan sa paksa Nabibigyang-
kahulugan ang mga pahayag/pangungusap na nagbibigay-pahiwatig
28. 9. 4 Pag-unawa sa Binasa Nasusuri ang ilang uri ng panitikan batay sa mga katangian nito:
karunungang-bayan alamat epiko karagatan duplo tula sanaysay tula maikling
kuwento Nakapagbibigay ng wastong hinuha sa pag- uugali/katangian ng mga tauhan sa
akda Napauunlad ang kakayahang umunawa sa binasa sa pamamagitan ng: pagkilala sa
kahulugan ng mga salita kasingkahulugan at kasalungat na kahulugan talinghaga
pagbibigay ng hinuha batay sa: mga ideya/pangyayari sa akda dating kaalaman kaugnay sa
binasa pag-uugnay ng akda sa: sarili kapaligiran ibang tao Naipaliliwanag kung paanong
ang mga elemento ng akda/ teksto ay nakatulong upang maipahatid ang layunin na may
akda Napahahalagahan ang kulturang Pilipino na masasalamin sa mga akdang
pampanitikan Napauunlad ang kakayahang umunawa sa binasang akda/teksto sa
pamamagitan ng pag-uugnay ng sanhi at bunga ng mga pangyayari Nakagagawa ng mga
gawaing magpapatunay sa mapanuring pagbasa ng akda/teksto nakabubuo ng balangkas
ng binasang teksto nailalarawan sa imaheng biswal ang mga kaisipan o ideyang
nakapaloob sa akda/teksto
29. 10. 5 Nahuhulaan ang kahihinatnan ng mga pangyayari sa pamamagitan ng: pagpili ng
lohikal na wakas paggawa ng sariling wakas pagbabago ng wakas Napahahalagahan ang
kulturang Pilipino na masasalamin sa mga akdang pampanitikan Pagsulat Nailalahad ang
sariling kuro-kuro sa mga detalye, kaisipan at opinyong nakapaloob sa teksto kung: totoo o
hindi totoo may pagbabatayan o kathang-isip lamang Nakabubuo ng angkop na
pagpapasiya batay sa akda/tekstong binasa at ng: pamantayang pansarili o sariling
karanasan pamantayang galing sa ibang tao o sa ibang babasahin Nagagamit ang ibat
ibang teknik sa pagpapalawak ng paksa: paghahawig o pagtutulad depinisyon pagsusuri
Nagagawang kawili-wili ang panimula ng talata sa pamamagitan ng isang: kaakit-akit na
pahayag anekdota serye ng tanong Nakasusulat ng talata na : binubuo ng
magkakaugnay at maayos na mga pangungusap na nagpapahayag ng isang buong
pagkakabuo, palagay o kaisipan nagpapakita ng bahagi nito: simula gitna wakas
Nawawakasan ang talata nang may pangkalahatang impresiyon sa pamamagitan ng :
pagbubuod makabuluhang obserbasyon pangunahing kaisipan