HDROGRAF DENEY RAPORU

Hidrograf deneyi yaplrken arazinin modellenebilmesi iin taban kk talarla kaplanm

boyutlar 80 cm x 100 cm olan bir havza modeli kullanlmtr. Modelin zerinde yer alan
borular vastasyla havzaya yaan ya temsil etmesi amacyla su girii salanmaktadr.
Havza modeline belirli bir sre su girii salandktan sonra modelden kan ince bir borudan
su knn balamas iin 15 saniye beklenilmitir. Bu sre gecikme sresi olarak
tanmlanmaktadr. kan suyun biriktirilmesi boyutlar 2 cm x 19 cm olan hcrelere ayrlm
bir su toplama haznesinin 10 saniyelik zaman aralklar ile birer hcre telenmesi ile
salanmaktadr. Deney tamamlandktan sonra haznedeki seviyeler bize hidrograf erisini
vermektedir.

t (s) 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

h (cm) 0 0,6 1,9 3,8 3,2 3 2,5 1,8 0,4 0 0

Tablo 1.1 Deney srasnda gzlenen h-t deerleri

Ayrca bu deney iin Taban Ak = 0 cm3/s

Ya ykseklii kayt zaman adm = 10 s
Toplam ya sresi = 80 s
Ya yksekliklerinin su biriktirme havzasnn hcre yzey alan ile arpm sonucunda gelen
suyun hacmi elde edilmektedir. Elde edilen su hacimlerinin belirli olan zaman aralna (t =
10 s) blnmesi sonucunda debiler elde edilmektedir.
Hcre yzey alan = 2 x 19 = 38 cm2
t = 0 iin Q1 = 0 cm3/s
t = 10 iin Q2 = (38 x 0,6) / 10 = 2,28 cm3/s
t = 20 iin Q2 = (38 x 1,9) / 10 = 7,22 cm3/s
t = 30 iin Q2 = (38 x 3,8) / 10 = 14,44 cm3/s
t = 40 iin Q2 = (38 x 3,2) / 10 = 12,16 cm3/s
t = 50 iin Q2 = (38 x 3) / 10 = 11,4 cm3/s
t = 60 iin Q2 = (38 x 2,5) / 10 = 9,5 cm3/s
t = 70 iin Q2 = (38 x 1,8) / 10 = 6,84 cm3/s
t = 80 iin Q2 = (38 x 0,4) / 10 = 1,52 cm3/s

Hesaplanan debi deerleri kullanlarak hidrograf izilebilmektedir. Taban ak 0 cm3/s

olduu iin izilen hidrograf ayn zamanda dolaysz ak hidrografdr.

Hidrograf
16 14.44
14 12.16
11.4
12
9.5
10
Q (cm3/s)

7.22 6.84
8
6
4 2.28
1.52
2
0 0
0
0 20 40 60 80 100
t (saniye)

Dolaysz ak hidrografnn altnda kalan alan Dolaysz Ak Hacmini verir. Bu alan u

ekilde elde edilir:

D.A.H = 0 + 2,28 + 7,22 + 14,44 + 12,16 + 11,4 + 9,5 + 6,84 + 1,52 = 65,36 cm3

Dolaysz ak hacminin havza modelinin alanna blnmesiyle de dolaysz ak

ykseklii elde edilir:

D.A.Y = D.A.H / A = 65,36 cm3 / 8800 cm2 = 0,00743 cm olarak bulunur.

Yani daha nce izdiimiz 80 saniyelik yan oluturduu dolaysz akn hidrografi
0,00743 cmlik bir akn oluturduu hidrograftr. Bu hidrografn ordinatlarnn
0,00743 ile blnmesi ile birim hidrograf elde edilmektedir.
 Birim Hidrograf
2500
1943.47
2000
1636.61
1534.32
1278.6
Q (cm3/s)

1500
971.74 920.59
1000

500 306.86
204.58
0 0
0
0 20 40 60 80 100
t (saniye)

Artk ya sresi = 80 s
Gecikme sresi = 15 s
S hidrografn elde etmek iin birim hidrograf deerleri 10 saniye telenerek sonu
bulunmaktadr.

t 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Qb(cm3/s) 0 306,86 971,74 1943,47 1636,61 1534,32 1278,6 920,59 204,58 0

Q1(cm3/s) 0 0 306,86 971,74 1943,47 1636,61 1534,32 1278,6 920,59 204,58

Qt(cm3/s) 0 306,86 1278,6 2915,21 3580,08 3170,93 2812,92 2199,16 1125,17 204,58

Tabloda Qb deerleri birim hidrografn, Q1 deerleri birim hidrografn 10 saniye telenmi

halini gstermektedir.
Qt = (Qb + Q1)
 S Hidrograf
2500
1943.47
2000
1636.61
1534.32
1500 1278.6
Q (cm3/s)

971.74 920.59
1000

500 306.86
204.58
0 0
0
0 20 40 60 80 100
-500
t (saniye)