HUBUNGAN

ETNIK
Perlembagaan
Persekutuan: Tiang Seri
Hubungan Etnik

Mahyuddin Khalid & Mohd Ashrof Zaki Yaakob

Perlembagaan Persekutuan: Tiang Seri Hubungan Etnik

Definisi dan Konsep Perlembagaan

Kandungan

Sejarah Penggubalan Perlembagaan Hasil Pembelajaran

Persekutuan
Malayan Union
Persekutuan Tanah Melayu 1948
Menjelaskan sikap akomodatif yang
Kerjasama Antara Etnik dalam Menuju
wujud dalam kalangan pelbagai etnik
Kemerdekaan semasa penggubalan Perlembagaan
Suruhanjaya Reid Persekutuan.
Jawatankuasa Kerja dan Membahaskan peranan dan
Perisytiharan Perlembagaan kepentingan unsur-unsur tradisi dan
Unsur-unsur Tradisi dalam Perlembagaan
Persekutuan
permuafakatan sosial dalam konteks
Kesultanan atau Pemerintahan Beraja
hubungan etnik di Malaysia.
Isu-isu Islam dan Orang Melayu dalam Menganalisis rasional unsur-unsur tradisi
Perlembagaan dalam Perlembagaan Malaysia.
Piagam Madinah dan Hubungan Etnik

2
Konsep Perlembagaan

Dokumen yang mengandungi peruntukan yang mustahak bagi penubuhan dan kewujudan sesebuah
negara dan sistem politiknya.

Sebuah dokumen yang mengandungi peruntukan-peruntukan asas tertentu yang secara tersendiri
mencerminkan pertimbangan suasana muhibah,penerimanya yang murni dan kesefahaman antara
rakyatnya.

Dokumen yang tidak terpisah daripada sejarah, perkembangan dan tradisi sesuatu negara khususnya di
Malaysia yang terdiri daripada pelbagai etnik.

Dalam konteks Perlembagaan Islam, negara Islam pertama iaitu Madinah di bawah pimpinan Rasulullah
s.a.w telah membentuk Sahifah Madinah bagi melicinkan pentadbiran negara Madinah yang terdiri
daripada pelbagai kaum.

3
Konsep Perlembagaan

Sumber kepada undang-undang dalam negara berkenaan.

Undang-undang lain tidak boleh bertentangan dengan

undang-undang dan prinsip perlembagaan
Jika bertentangan, undang-undang Perlembagaan tertinggi akan diterima
pakai sebagai undang-undang yang lebih utama.

Undang-undang perlembagaan dapat membatalkan mana-

mana undang-undang lain yang bertentangan

4
Definisi Perlembagaan

Satu set peraturan tentang hak, kuasa dan prosedur serta tanggung jawab
pihak yang mengawal dengan memandu hubungan di antara satu autoriti
dengan autoriti yang lain, dan juga antara autoriti dengan rakyat awam.

Satu dasar atau formula yang menyatakan

tugasan kuasa-kuasa awam di dalam
sesebuah negara dibahagikan dan digunakan

5
Jenis Perlembagaan

Perlembagaan Bertulis Perlembagaan Tidak

Perlembagaan yang di kumpul Bertulis
dan disusun dalam satu kanun Semua prinsip perlembagaan
atau dokumen. yang tidak terkumpul dalam
Sukar dipinda kecuali wujud satu dokumen seperti adat
peruntukan dalam resam dan tradisi, undang-
perlembagaan yang undang yang diluluskan oleh
membenarkannya. parlimen dan keputusan-
Contoh negara yang keputusan mahkamah
mengamalkan: Malaysia Contoh negara yang
mengamalkan: United
Kingdom DAN New Zealand

6
Ciri-ciri Perlembagaan

Ciri sesebuah
negara

Sifat
Hak asasi Perlembagaan

Hak dan
Kuasa
tanggungjawab

Kewarganegaraan

7
Keperluan Perlembagaan

Menjamin kestabilan politik dan sistem pemerintahan,

Mewujudkan rangka sistem politik yang sistematik

Mengatur sistem ekonomi dan pengagihan kekayaan negara dengan adil dan saksama

Memudahkan perpaduan nasional dan pembangunan Negara

Melindungi kepentingan semua etnik di dalam negara

8
Peranan Perlembagaan

Mengatur
pemerintahan
sesebuah negara
Peraturan

Garis
Panduan
Perlu dirujuk apabila
hendak menggubal
sesuatu peraturan
undang-undang
Sumber

Setiap perkara dalam

perlembagaan boleh
diperhalusi sebagai
sumber undang-
undang

9
Perlembagaan Persekutuan Malaysia

Merupakan perlembagaan bertulis.

Perlembagaan yang unik mengekalkan 4 unsur tradisi iaitu:
Agama Islam
Bahasa Melayu
Kedudukan istimewa orang Melayu
Pemerintahan beraja
Badan perundangan, kehakiman dan eksekutif mendapat kuasa daripada
Perlembagaan.
Terdapat 15 Bahagian, 183 Perkara dan 13 Jadual.

10
Perkara-perkara yang Diperuntukkan
dalam Perlembagaan Persekutuan

Bahasa
Legislatif Kedudukan Islam Kuasa eksekutif
kebangsaan

Kedudukan
istimewa Melayu
Kehakiman Kewarganegaraan
dan Bumiputera
Sabah dan Sarawak

11
Pindaan Perlembagaan Persekutuan

Dengan sokongan 2/3 setiap dewan tanpa mendapatkan persetujuan daripada sesiapa
Perkara Contoh: pemilihan dan persaraan ahli-ahli Dewan Negara
159 (4)

Dengan sokongan 2/3 setiap dewan dan dipersetujui oleh Yang di-Pertua Negeri Sabah dan Sarawak
Contoh: berkaitan kepentingan Sabah dan Sarawak (bidang kuasa kerajaan negeri dan kedudukan
Perkara istimewa Bumiputera)
161 (E)

Dengan sokongan 2/3 setiap dewan dan perkenan Majlis Raja-raja

Contoh: kedaulatan raja-raja, kedudukan istimewa orang Melayu, bumiputera Sabah dan Sarawak,
Perkara bahasa kebangsaan dan agama persekutuan
159 (5)

12
Ketertinggian Perlembagaan Persekutuan

Perlembagaan adalah sumber undang-undang tertinggi sesebuah negara.

Tidak ada institusi yang boleh mengatasi ketertinggian Perlembagaan Malaysia.

Ketiga-tiga badan kerajaan (Perundangan, Kehakiman, Eksekutif) & YDPA juga tertakluk
kepada Perlembagaan Malaysia.
Contoh: kuasa perundangan dan kehakiman (mahkamah) dijalankan tertakluk kepada sekatan-sekatan yang
dikenakan oleh Perlembagaan.

Berperanan sebagai panduan bagi pembentukan undang-undang sama ada di pihak

kerajaan atau rakyat
Undang-undang persekutuan atau negeri mengenai sesuatu perkara boleh diisytiharkan TIDAK SAH oleh
mahkamah jika undang-undang itu bercanggah dengan Perlembagaan Persekutuan.
Perkara 4(1): Perlembagaan Malaysia adalah undang-undang utama persekutuan dan apa-apa undang-undang
yang diluluskan yang berlawanan dengan perlembagaan adalah terbatal setakat mana yang berlawanan.

13
Sejarah Perlembagaan Negeri-negeri Melayu

Perundangan Islam adalah yang pertama diamalkan.

Berdasarkan Prasasti/ Batu Bersurat Terengganu (22 Februari 1303 M)
Peraturan tentang jenayah, urus niaga dan pentadbiran.

Perlembagaan bertulis paling awal:

Undang-undang Tubuh Negeri Johor (1895)
Undang-undang bagi diri kerajaan Terengganu (1911)

* Undang-undang ini tidak sama dengan prinsip perlembagaan moden pada masa ini
disebabkan struktur masyarakat pada masa itu berbeza pada hari ini.

14
Sejarah Penggubalan Perlembagaan Persekutuan

Sepanjang penjajahan, orang Melayu sentiasa bangkit menentang

Perjuangan kebangsaan Selain perjuangan berdarah yang bermula sejak penjajahan Portugis di Melaka,
Belanda, Inggeris & Jepun, perjuangan juga digerakkan melalui semangat
kebangsaan.

Menjelang abad ke 20, muncul pertubuhan-pertubuhan seperti Kesatuan Melayu

Pertubuhan
Singapura, Kesatuan Melayu Perak, Kesatuan Melayu Muda dll yang menjadi medium
menentang penjajah.

Media massa seperti akhbar & majalah juga berperanan sebagai medium

Media Massa
penyebaran semangat perjuangan seperti Utusan Melayu, Majlis, Al-Imam, Saudara
dan Warta Sarawak.

Muncul tokoh-tokoh intelektual Melayu seperti Rahim Kajai, Ibrahim Yaakob, Pak Sako

Tokoh
dll menyedarkan orang Melayu supaya bangun menuntut kemerdekaan.

15
Penggubalan Perlembagaan Malaysia

Kesan Penjajahan
Suruhanjaya Reid Unsur Tradisi
Perjuangan
Memorandum Identiti Negara
Kebangsaan

Rundingan
Malayan Union 3 Perkara
London
Penentangan 3, 152, 153
Merdeka

Perlembagaan
CLC Pilihanraya
Islam
Rundingan Kaum Perikatan
Perbandingan

Perjanjian
Persekutuan MMKP
Tanah Melayu Sistem Ahli
1948

16
Malayan Union

Selepas Jepun menyerah

kalah Pentadbiran
Ketenteraan British (BMA)
mengambilalih pentadbiran
Tanah Melayu
Sir Harold Mac Michael
Parlimen British meluluskan
dilantik wakil British untuk
Malayan Union pada 10
mendapatkan tandatangan
Oktober 1945
raja-raja Melayu

Orang Melayu memulaukan

Malayan Union tetap
Malayan Union ditentang diisytiharkan pada 1 April 1946
hebat oleh orang Melayu. dan Sir Edward Gent sebagai
gabenor pertama.
majlis pengisytiharan itu,
British sedar tanpa sokongan
akhirnya British mengalah dan
orang Melayu Malayan Union
menggantikan Malayan
akan gagal.
Union kepada Persekutuan
Tanah Melayu.

17
Tujuan Penubuhan Malayan Union

Mengurangkan dan mengawal kuasa politik orang Melayu

Menjimatkan perbelanjaan pentadbiran British

Menjamin terus penguasaan British

Memastikan sumbangan golongan migran

Mengukuhkan pertahanan British

Mewujudkan pentadbiran yang cekap dan seragam

Menyediakan Tanah Melayu ke arah berkerajaan sendiri

Membentuk satu bangsa Malayan Union

18
Ciri-ciri Malayan Union

Singapura
dijadikan tanah
jajahan berasingan
di bawah seorang
Gabenor dibantu Gabenor British
oleh Majlis Kedaulatan Raja-
Mesyuarat Raja Melayu
Persekutuan dan dihapuskan
Majlis Undangan

Semua negeri
Melayu kecuali Hak kerakyatan
Singapura yang sama bagi
disatukan di bawah semua berasaskan
pemerintahan Jus Soli
Gabenor British

19
Penentangan Malayan Union

Melalui akhbar
Warta Negara dan
akhbar Melayu

Secara kolektif
Demonstrasi aman dan
Secara individu kesatuan-kesatuan Melayu

Dato Onn & Raja- Melalui berkabung

Raja Melayu
Dihadapan Ahli
Parlimen British

20
Sebab Penentangan Malayan Union

Kuasa Raja-Raja Melayu dilenyapkan dalam urusan pentadbiran negeri.

Singapura dipisahkan dari Malayan Union dan ia kekal sebagai tanah

jajahan Inggeris.

Hak kerakyatan liberal berdasarkan prinsip Jus Soli.

Hak sama rata kepada semua warganegara tanpa mengira bangsa

iaitu penduduk peribumi tidak memiliki apa-apa keistimewaan.

Cara Sir Harold Mc Michael mendapatkan tandatangan raja-raja

Melayu yang menggunakan cara paksaan dan ugutan.

21
Kerjasama Kearah Kemerdekaan

Jawatankuasa Kerja
4 wakil raja-raja Melayu, 2 wakil UMNO dan 6 pegawai British
Julai 1946 Bertanggung jawab merangka perlembagaan baharu yang boleh diterima oleh orang Melayu

Jawatankuasa Perundingan
Dianggotai orang Eropah, Cina dan India
Disember Bertujuan mendapatkan pandangan orang bukan Melayu mengenai perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu
1947

Persekutuan Tanah Melayu diisytiharkan

Perjanjian yang mempunyai beberapa ciri penting ke arah pemerintahan sendiri
Februari Membawa kepada penubuhan Communities Liaison Committee (CLC)
1948

22
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

Persetujuan yang dicapai di antara Melayu, Cina dan India semasa mewujudkan Persekutuan Tanah Melayu 1948 di bawah naungan Inggeris

Berkait rapat dengan bantahan Melayu terhadap Perlembagaan Malayan Union 1946

Peruntukan dalam Kontrak Sosial 1948 menjamin ketuanan Melayu dalam proses politik negara

Ia mengambil kira kedudukan bukan Melayu iaitu Cina dan India dalam negara yang bakal merdeka dari Inggeris

Merupakan hasil proses tawar menawar antara Melayu dan bukan Melayu

Kontrak Sosial 1948 menjadi asas kepada Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1948

23
Perkara Dalam Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

MELAYU BUKAN MELAYU

ISLAM
Islam ialah agama Persekutuan

RAJA-RAJA MELAYU
Kedudukan dan kedaulatan Raja-Raja Melayu tidak boleh
HAK
dipersoalkan
KEWARGANEGARAAN
KEISTIMEWAAN MELAYU
Hak istimewa Melayu bagi mengutuhkan dominasi Melayu di Hak kerakyatan berdasarkan prinsip
Persekutuan Tanah Melayu
Jus Soli
BAHASA MELAYU
Bahasa Melayu ialah bahasa kebangsaan

24
Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

25
Ciri-ciri Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

9 negeri termasuk Pulau Pinang dan Melaka.

Negeri
Singapura kekal Tanah jajahan yang berasingan

Pengenalan konsep Raja Berperlembagaan

Sultan Sultan diberi semula kuasa memerintah tetapi dengan nasihat Majlis Mesyuarat
Kerajaan Negeri (EXCO) dan Majlis Undangan Negeri

Syarat kewarganegaraan diketatkan iaitu:

Seseorang pemohon mestilah:
Lahir di Tanah Melayu dan telah bermastautin 8 tahun dari 12 tahun sebelum
permohonan atau
Kewarganegaraan
Menetap dan bermastautin di Tanah Melayu tidak kurang 15 tahun dari 20
tahun sebelum permohonan.
Umur minimum bagi kedua-dua situasi tersebut adalah 18 tahun dan
mempunyai pengetahuan Bahasa Melayu yang baik

Orang Melayu diberi hak keistimewaan sebagai kaum bumiputera dan

Bumiputera
mempunyai perwakilan terbesar dalam Kerajaan Persekutuan dan Negeri

26
Ciri-ciri Perjanjian Persekutuan Tanah Melayu 1948

Kerajaan Persekutuan Tanah Melayu akan diketuai Pesuruhjaya

Tinggi British
Pentadbiran
Dibantu Majlis Perundangan Persekutuan dan Majlis Mesyuarat Kerja
Persekutuan

Sistem ahli bertaraf menteri

Majlis Mesyuarat Kerja Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan dianggotai 3 ahli ex-officio, 4
anggota rasmi serta 5-7 ahli tidak rasmi yang dilantik Pesuruhjaya
Tinggi

Sistem Parlimen
Majlis Perundangan Persekutuan dipengerusikan oleh Pesuruhjaya
Majlis Perundangan Tinggi, mempunyai 3 ahli ex-officio, 9 orang Yang Dipertua Majlis-
Majlis Mesyuarat Negeri, 2 wakil Majlis Tempatan Melaka dan Pulau
Pinang, 10 ahli rasmi serta 50 ahli tidak rasmi (kesemua dilantik oleh
Pesuruhjaya Tinggi)

27
Majlis Mesyuarat Kerja Persekutuan

Melalui Sistem Ahli yang diperkenalkan pada 1951

Anggota Sistem Ahli:
Dato Onn Jaafar (Ahli Dalam
Negeri)
Tujuan:
Dato Mahmud Mat (Ahli Tanah,
Melatih pemimpin British melantik beberapa Perlombongan & Perhutanan)
tempatan bagi Proses ke arah berkerajaan orang pegawai tadbir E.E.C Thuraisingham (Ahli
mendapatkan sendiri memegang jawatan dan Pelajaran)
diberi taraf seperti menteri Lee Tiang Keng (Ahli Kesihatan)
pengalaman memerintah
J.D Mead
secara demokrasi
Tunku Yaacob
J.D Hodgkinson
O.A Spencer

28
Ke Arah Pemerintahan Secara Demokrasi

Pilihanraya 1
1 Disember 1951, Pilihan raya Bandaran Georgetown
UMNO & MCA bekerjasama membentuk pakatan politik
1951 Menang kesemua sembilan kerusi yang dipertandingkan.

Pilihanraya 2
Februari 1952, Pilihan raya Bandaran Kuala Lumpur
12 kerusi dipertandingkan
1952 Pakatan UMNO-MCA menang 9 kerusi, selebihnya oleh IMP dan calon bebas.

Konvensi Nasional diadakan

Perikatan UMNO dan MCA dibentuk
1954
Pilihan Raya Majlis Perundangan Persekutuan (52 kerusi):
8 parti bertanding
MIC meyertai Perikatan dan Perikatan menang 51kerusi
1955 PAS menang 1 kerusi (di Kerian, Perak)

29
Ke Arah Pemerintahan Secara Demokrasi

Sebelum pilihan raya, MCA & MIC bukanlah parti politik tapi lebih bermotifkan menjaga
kebajikan & kepentingan kaum masing-masing.

Pelawaan orang Melayu menggambarkan sifat keterbukaan mereka & sedia berkorban, rela
kongsi kuasa & toleransi demi perpaduan.

Melalui pilihan raya umum pertama (1955), pengorbanan & kompromi UMNO cukup besar.
Perikatan yang didominasi oleh UMNO sepatutnya boleh membentuk kerajaan tanpa perlu
bergabung dengan MCA & MIC namun hal ini tidak dilakukan.

Inggeris mensyaratkan bahawa kemerdekaan akan hanya diberikan sekiranya rakyat

negara ini bersatu padu & bekerjasama.

Kemenangan PERIKATAN menjadi bukti kepada Inggeris bahawa orang Melayu & bukan
Melayu boleh bekerjasama.

30
Rombongan Kemerdekaan

- Rundingan kemerdekaan ke London

- Diwakili oleh 5 wakil Perikatan, 5 wakil raja-raja Melayu
- Bertolak ke London pada 1 Januari 1956

31
Rombongan Kemerdekaan

Januari 1956 : Rombongan ke London

4 wakil Raja Melayu & 4 wakil Perikatan
Diketuai Tunku Abdul Rahman.
Rombongan bertujuan berunding dengan Pegawai British sebagai usaha menuntut
kemerdekaan
Wakil Raja-raja Melayu Wakil Perikatan
KETUA: Datuk Panglima Bukit Gantang KETUA: Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj
(MB Perak) (Ketua Menteri & Menteri Hal Ehwal
En.Abdul Aziz Hj Abdul Majid (MB Dalam Negeri)
Selangor) Datuk Abdul Razak Hussain (Menteri
Datuk Mohammad Seth Mohammad Said Pelajaran)
(MB Johor) Kol. H.S.Lee (Menteri Pengangkutan)
Datuk Nik Ahmad Kamil Hj Mahmood Dr. Ismail Datuk Abdul Rahman (Menteri
(bekas MB Kelantan) Hasil Bumi)
SETIAUSAHA: En. Abdul Kadir Shamsuddin SETIAUSAHA: T.H.Tan
32
Perjanjian London

Kemerdekaan Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957

Tanah Melayu berada dalam lingkungan Komanwel

Menjalankan pemerintahan secara demokrasi

Perjanjian pertahanan dengan British bagi menjaga kepentingan British di Tanah Melayu (AMDA/ FPDA)

Badan bebas ditubuhkan bagi menggubal Perlembagaan Tanah Melayu iaitu Suruhanjaya Reid

Jawatan Setiausaha Kewangan & Pengarah Gerakan diganti dengan Menteri Kewangan & Menteri
Pertahanan yang dipegang oleh rakyat tempatan.

33
Suruhanjaya Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957
(Suruhanjaya Reid)

Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu telah digubal oleh Suruhanjaya Perlembagaan

Persekutuan Tanah Melayu 1957 yang diketuai oleh Lord William Reid yang ditubuhkan 1956.

Keahliannya dari pakar perlembagaan negara Komanwel:

Lord William Reid (Lord of Appeal in the Ordinary) - Britain

Sir Ivor Jennings (Master of Trinity Hall) - Britain
Sir William Mckell (bekas Gabenor Jeneral) - Australia
B. Malik (Bekas Hakim Besar Mahkamah Tinggi Allahabad) - India
Hakim Abdul Hamid (Hakim Mahkamah Tinggi Pakistan Barat)

Suruhanjaya ini ditugas merangka perlembagaan baharu untuk Persekutuan Tanah Melayu
berpandukan syarat berikut:
Membentuk negara persekutuan dengan kerajaan pusat yang kuat
Mengekalkan hak dan kedudukan raja-raja Melayu sebagai pemerintah berpelembagaan.
Memelihara kedudukan istimewa orang Melayu serta hak sah kaum lain
Mewujudkan sistem kewarganegaraan yang seragam
Menubuh sebuh negara berasaskan prinsip demokrasi

34
Suruhanjaya Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu 1957
(Suruhanjaya Reid)

2 objektif Suruhanjaya Reid dalam menyediakan perlembagaan:

Mestilah ada peluang sepenuhnya bagi pertumbuhan sebuah negara yang bersatu padu, bebas
dan demokratik.
Mestilah ada kemudahan lengkap untuk membangunkan sumber negara dan mengekalkan serta
meningkatkan taraf hidup rakyat.

Usaha yang dilaksanakan oleh Suruhanjaya Reid dalam merangka

perlembagaan:
Melawat negeri-negeri Melayu dan negeri-negeri selat
Bertemu dengan raja, menteri-menteri besar, penasihat-penasihat British, pesuruhjaya-pesuruhjaya
residen, pegawai-pegawai negeri dan negeri selat
Membuat pertemuan terbuka
Mengadakan mesyuarat tidak rasmi

35
Laporan Suruhanjaya Perlembagaan
Persekutuan Tanah Melayu 1957
(Suruhanjaya Reid)

36
Isi Kandungan Laporan Suruhanjaya Reid

37
Laporan Suruhanjaya Reid:
Kontrak Sosial & Perlembagaan Persekutuan

KONTRAK SOSIAL
Diperbaharui
antara kaum
apabila
Melayu dan Orang Melayu Bukan Melayu
Singapura,
bukan Melayu Perlembagaan
Sabah & Diperuntukkan dalam Diberikan hak
yang bersetuju Malaya ini
Sarawak perlembagaan kewarganegaraan yang
atas beberapa diisytiharkan
bergabung mengenai agama Islam, longgar berasaskan
perkara yang pada 31 Ogos Bahasa Melayu, prinsip Jus Soli
membentuk
sangat penting 1957 kedudukan istimewa Pengecualian tentang
Malaysia pada
kepada orang Melayu serta perlunya mengetahui
16 September
kestabilan kedudukan Raja-raja bahasa Melayu bagi
1963 Melayu
negara bukan Melayu

38
Unsur Tradisi & Perlembagaaan

Konteks Politik
Tradisi dan
perlembagaan
Pemindahan dan kesinambungan
daripada satu generasi kepada
generasi yang lain.
Sistem yang wujud sebelum
kedatangan zaman moden iaitu,
sebuah sistem yang keabsahannya
bergantung pada agama dan nilai-nilai
asal lainnya.
Tradisi mencerminkan sejarah, budaya
dan fahaman sesuatu bangsa dan
masyarakat.
Peranan unsur-
unsur tradisi
Menstabilkan sistem politik negara
Laporan yang dibuat oleh Suruhanjaya Reid
menekankan betapa pentingnya perlembagaan
mengambil kira faktor-faktor sejarah, tradisi,
ekonomi dan sosial yang wujud sebelum tahun
1957.
unsur-unsur tradisi dilindungi di bawah Akta
Hasutan 1948 dan dianggap isu-isu sensitif yang
dilarang dijadikan isu perbincangan awam.
Merupakan satu prasyarat dan
permuafakatan yang diterima oleh etnik
Melayu dan bukan Melayu.
Hak istimewa orang Melayu, Islam sebagai
agama persekutuan dan bahasa Melayu diterima
sebagai bahasa kebangsaan merupakan
prasyarat terhadap penerimaan hak
kewarganegaraan oleh etnik bukan Melayu.

39
Unsur-unsur Tradisi

Agama Islam

Kesultanan Unsur-unsur
atau Tradisi dalam Bahasa
pemerintahan Perlembagaan Melayu
beraja Persekutuan

Kedudukan
Istimewa
orang Melayu

40
Unsur Tradisi: Agama Islam

Perkara 3

Agama Islam adalah agama persekutuan

Implikasi

Menubuhkan, menyelenggara, membantu penubuhan institusi Islam

Melaksanakan ajaran Islam
Mengeluarkan perbelanjaan yang diperlukan utk tujuan itu.

Turut terkandung dalam Perkara 8, 11, 12, 121, 150 dan

kedudukan Yang di-Pertuan Agung dalam hal Ehwal agama
Islam.

Walaupun Islam mempunyai keistimewaan dalam

perlembagaan, namun agama-agama lain tetap diberi
perlindungan.

41
Rasional Unsur Tradisi: Agama Islam

Walaupun Islam adalah agama persekutuan tetapi kebebasan beragama dijamin

dalam perlembagaan.

Islam telah diterima sebagai agama negeri-negeri Melayu sejak zaman Kesultanan
Melayu Melaka sehinggalah ke zaman penjajahan Inggeris.

Penggunaan undang-undang Islam telah diiktiraf di negeri-negeri Melayu sebelum

penjajahan Inggeris.

Semasa penjajahan Inggeris, kedudukan agama Islam langsung tidak diganggu dan
Inggeris menyerahkan urusan agama Islam kepada raja-raja Melayu.

Sesuai dengan takrif Melayu; Perkara 160 mendefinisikan Melayu sebagai seorang
yang beragama Islam, lazimnya bertutur dalam bahasa Melayu dan mengamalkan
adat istiadat Melayu.

42
Peruntukan berkaitan Agama Islam

Perkara 160 dalam Perlembagaan

Definisi Melayu: seorang yang beragama Islam, bercakap bahasa Melayu, menurut adat istiadat
Melayu.
Melayu dan Islam saling berkait dan tidak dapat di pisah
Pelantikan Yang di-Pertuan Agong
Dalam kalangan raja di negeri-negeri Melayu
Perlembagaan negeri: Raja mestilah berbangsa Melayu, beragama Islam dan berketurunan raja.
Angkat sumpah oleh Yang di-Pertuan Agong
Didahului dengan Wallahi, Wabillahi dan Watallahi = lafaz sumpah yang dikehendaki dalam Islam.
Lafaz sumpah = janji baginda untuk memelihara kesucian dan kemuliaan Islam.
Perkara 3 dalam Perlembagaan
Yang di-Pertuan Agong ialah ketua agama Islam di negeri-negeri Melaka, Pulau Pinang, Sabah,
Sarawak dan Wilayah Persekutuan yang tidak mempunyai raja.

43
Peruntukan berkaitan Agama Islam

Raja dan Sultan ialah ketua agama Islam di negeri masing-masing.

Tidak terikat dengan nasihat Majlis Mesyuarat Negeri semasa menjalankan tugas sebagai ketua
agama Islam.
Perkara 53 dalam Perlembagaan
Tanggungjawab Yang di-Pertuan Agong untuk menjaga hak istimewa orang Melayu serta
menjaga dan melindungi Islam.
Walaupun dalam darurat, kedudukan Islam tidak boleh dipinda.
Sah bagi kerajaan pusat atau negeri memperuntukkan sejumlah wang bagi pembangunan
Islam.

44
Peruntukan berkaitan Agama Islam

Peruntukan Islam terjamin jika hendak dipinda memerlukan sokongan majoriti lebih 2/3
Parlimen dan perkenan Yang di-Pertuan Agong.
Perkara 11 (4) - Undang-undang negeri boleh menyekat apa-apa penyebaran dalam
kalangan orang Islam mengenai agama selain agama Islam.
Perkara 121(1)(a) - Bidang kuasa Mahkamah Syariah terpisah daripada Mahkamah Sivil
menunjukkan pengiktirafan kepada Mahkamah Syariah.

45
Unsur Tradisi: Bahasa Melayu

Perkara 152
Bahasa kebangsaan ialah Bahasa Melayu
(yang mengikut implikasi yang diperlukan
mestilah digunakan untuk maksud-maksud
rasmi)

Implikasi
Tiada sesiapa pun dilarang atau ditahan
daripada menggunakan (selain dari maksud
rasmi) atau mengajar atau belajar apa-apa
bahasa lain.
Kerajaan berhak mengekalkan penggunaan
dan pembelajaran bahasa lain dalam
persekutuan.

46
Rasional Peruntukan Unsur Tradisi Bahasa Melayu

Perlunya bahasa kebangsaan bagi

menyatupadukan rakyat pelbagai kaum

Bahasa Melayu telah menjadi lingua franca di

Nusantara sejak berabad lamanya

Bahasa Melayu lebih mudah dipelajari dan bersifat

lebih tekal dari segi istilah dan sebutan

Bahasa Melayu telah digunakan secara meluas

sebelum Perang Dunia bagi tujuan rasmi.

47
Peruntukan berkaitan Bahasa Melayu

Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi

Sebagai bahasa rasmi bagi tujuan kerajaan baik kerajaan persekutuan mahupun kerajaan
negeri dan termasuk apa-apa tujuan untuk sesuatu kuasa awam, hendaklah menggunakan
bahasa Melayu
Kecuali atas beberapa perkara yang dibenarkan oleh undang-undang seperti termaktub dalam
Seksyen 4, Akta Bahasa Kebangsaan.
Penterjemahan Perlembagaan
Perkara 160(b) jelaskan bahawa jika perlembagaan diterjemahkan ke dalam bahasa
kebangsaan dan jika terdapat percanggahan teks terjemahan dengan teks dalam bahasa
Inggeris, teks kebangsaan itu hendaklah mengatasi teks bahasa Inggeris.

48
Peruntukan berkaitan Bahasa Melayu

Kepentingan bahasa Melayu sejak sebelum Perang Dunia Kedua:

Penggunaan Bahasa Melayu dalam urusan rasmi: surat-menyurat, mesyuarat, perundangan dan
kehakiman di Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu, Jabatan Polis dan sebagainya.
Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi di negeri Johor apabila negeri itu menerima Penasihat
Inggeris pada tahun 1914.
Pegawai Eropah perlu mempelajari Bahasa Melayu, mengambil ujian Bahasa Melayu dan
perlulah lulus sebelum ditempatkan dalam pentadbiran.

49
Peruntukan berkaitan Bahasa Melayu

Tujuan utama penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan:

Menyatupadukan etnik melalui penggunaan satu bahasa yang sama iaitu Bahasa Melayu
Semasa perlembagaan digubal, para pemimpin terdahulu telah memutuskan bahawa sebuah
negeri yang merdeka tidak dapat terus menggunakan Bahasa Inggeris sebagai bahasa rasmi
jika hendak menyatupadukan penduduk pelbagai etnik.

50
Peruntukan berkaitan Bahasa Melayu

Perkara 150 (6A)

Berhubung dengan bahasa Melayu: walaupun dalam keadaan darurat tetap dilindungi oleh
perlembagaan.
Perkara 10(4)
Bahasa Melayu adalah antara perkara sensitif yang dilarang daripada dibahaskan di tempat
terbuka atas tujuan keselamatan dan ketenteraman awam.
Kedudukan ini tidak dapat dipinda oleh Parlimen jika tidak mendapat sokongan 2/3 dewan dan
perkenan Majlis Raja-raja melalui Perkara 159.
Bahasa rasmi
Bahasa rasmi adalah Bahasa Melayu kecuali dalam beberapa perkara tertentu
Contoh: hubungan diplomatik dan latihan yang dijalankan oleh pakar-pakar asing.

51
Unsur Tradisi: Kedudukan Istimewa Melayu dan
Bumiputera

Perkara 153
Tentang kedudukan istimewa orang Melayu dan bumiputera Sabah Sarawak
Implikasi
YDPA dikehendaki melaksanakan dasar bagi melindungi keistimewaan orang Melayu dan
bumiputera Sabah dan Sarawak
Dari segi jawatan dalam perkhidmatan awam, biasiswa, pendidikan, perniagaan dan
kemudahan khas lain yang diberikan
Tanggungjawab ini perlu dilaksanakan berhati-hati untuk memastikan tiada sesiapa merasakan
kehilangan hak yang dinikmati mereka selama ini akibat dari pelaksanaan dasar tersebut.
Walaubagaimanapun, perkara ini juga melindungi kaum-kaum lain iaitu adalah menjadi
tanggungjawab YDPA untuk melindungi hak-hak mereka yang sah melalui peruntukan lain

52
Rasional Peruntukan Unsur Tradisi Kedudukan
Istimewa Melayu dan Bumiputera

Perkhidmatan
Kerakyatan Ekonomi Pendidikan Perniagaan
Awam

Orang Melayu Semasa zaman Orang Melayu Majoriti orang Orang Melayu
terima prinsip Jus penjajah dan di hanya jadi Melayu adalah masih kurang
Soli dan bukan awal pemerhati miskin terutama di menceburi
Melayu perlu kemerdekaan, kepada luar bandar, sukar perniagaan dan
menerima hakikat terlalu sedikit kepesatan mendapat perlu dibantu dan
hak keistimewaan orang Melayu ekonomi di Tanah peluang dibimbing
orang Melayu yang bekerja Melayu/Malaysia pendidikan
dengan kerajaan

53
Takrifan Melayu menurut Perlembagaan Persekutuan

Lahir:
* Sebelum merdeka
Bercakap Bahasa * Di Persekutuan /
Melayu Singapura
* Ibu @ bapa lahir di
Persekutuan / Singapura
/ pada hari merdeka

Beragama Islam Menurut adat Melayu

Melayu

54
Peruntukan lain berkaitan Keistimewaan Melayu

Perkara 89: berkenaan tanah rizab Melayu

Tanah Rizab Melayu akan kekal selepas merdeka.
Mana-mana tanah yang bukan rizab Melayu boleh diisytiharkan sebagai tanah rizab Melayu mengikut
undang-undang.
Kerajaan negeri boleh mengambil tanah untuk menempatkan orang Melayu dan bukan Melayu.
Jika tanah itu dimiliki oleh orang bukan Melayu, maka tanah itu tidak boleh diisytiharkan sebagai tanah
rizab Melayu
Perkara 90: pengecualian undang-undang yang ada berkaitan tanah adat di Negeri
Sembilan dan Melaka serta undang-undang yang ada di Terengganu mengenai tanah
pegangan orang Melayu.
Perkara 8 (5)(f): kemasukan untuk perkhidmatan Rejimen Askar Melayu Diraja hanya
diperuntukkan kepada orang Melayu.
Kemasukan ke rejimen tentera yang lain dibuka kepada semua etnik dan tiada sekatan

55
Unsur Tradisi: Prinsip Raja Berperlembagaan

Latar Belakang
Identiti Melayu dikenali berdasarkan 3 teras iaitu agama, bahasa dan Raja
Ketiga-tiga teras tersebut di adaptasi dari semasa ke semasa walaupun setelah kedatangan
Islam
Masyarakat Melayu masih mengekalkan sistem beraja hasil usaha pemimpin UMNO yang
tidak memisahkan institusi beraja dengan rakyat sewaktu berjuang ke arah kemerdekaan

Implikasi
Sifat beraja masih penting di dalam sistem sosial di Malaysia
Prinsip Raja Berperlembagaan mengekalkan raja sebagai pemerintah tertinggi.
Yang Dipertuan Agong bertindak berdasarkan peruntukan Perlembagaan Persekutuan dan
nasihat Perdana Menteri.

56
Isu berkaitan Etnik dalam Perlembagaan
Persekutuan

Islam adalah agama Persekutuan

Perkara 3
Mempunyai fasal imbangan berkaitan dengan kebebasan beragama (Perkara 11)

Kesamarataan & hak sama rata

Perkara 8 Pengecualian peruntukan ini dalam soal agama, kedudukan istimewa orang Melayu
dan seumpamanya.

Batasan hak kebebasan bersuara daripada menyentuh kedudukan Raja-raja, Islam,

Perkara 10(4)
orang Melayu, kewarganegaraan & seumpamanya.

Kebebasan beragama; kebebasan mengamalkan ajaran agama lain dalam mana-

Perkara 11 mana bahagian Persekutuan serta beberapa peruntukan pencegahan yang
berkaitan.

Peruntukan mengenai kewarganegaraan yang boleh diperoleh melalui beberapa

Perkara 14
cara serta peruntukan berkaitan perlucutan kewarganegaraan.

Kuasa Majlis Raja-raja menghalang parlimen membuat undang-undang yang

Perkara 38
menyentuh kedudukan Raja-raja Melayu, orang Melayu, Islam & bahasa Melayu.

57
Isu berkaitan Etnik dalam Perlembagaan
Persekutuan

Peruntukan berkaitan Tanah Rezab Melayu

Perkara 89 Melindungi tanah rezab orang Melayu daripada diambil alih atau dijual
kepada bukan Melayu

Kedudukan Mahkamah Syariah.

Perkara 121(1)(a) Mahkamah bidang kuasa sivil tidak boleh mempunyai bidang kuasa
dalam bidang kuasa Mahkamah Syariah

Kedudukan agama Islam, adat istiadat Melayu dan bumiputera Sabah

Perkara 150(6)(a) Sarawak, kewarganegaraan;
Meskipun dalam keadaan darurat.

Kedudukan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan

Perkara 152
Tanpa menafikan hak-hak bangsa lain menggunakan bahasa mereka.

Kedudukan istimewa orang-orang Melayu

Perkara 153
Tanpa menafikan kedudukan yang sah bagi kaum lain.

58
Isu-isu Islam Dan Orang Melayu
Dalam Perlembagaan

Perjanjian 20
Persoalan Perkara Bagi
Permasalahan
Diskriminasi Perkara 153 Sabah dan
Kebebasan Kesamarataan
Perlindungan Perlembagaan Perjanjian 18
Beragama
Persekutuan Perkara bagi
Sarawak

59
Permasalahan Kebebasan Beragama

Terkandung dalam Perkara 11, Perkara 3 (1), Perkara 10, Perkara 8 dan Perkara 12.
Perkara 11 (4):
Parlimen dan Dewan Undangan Negeri berkuasa meluluskan undang-udang kawalan agama
Islam dalam kalangan orang Islam.
orang bukan Islam tidak boleh menyebarkan agama mereka dalam kalangan orang Islam,
namun orang Islam dibenarkan berbuat demikian.
hal ini seperti berlaku ketidakadilan = namun, peruntukan ini dimasukkan bagi memelihara
kestabilan masyarakat.

60
Permasalahan Kebebasan Beragama

Agama lain boleh diamalkan secara aman dan tidak mengganggu ketenteraman awam.
Kebebasan beragama tertakluk kepada undang-undang awam seperti:
Akta Keselamatan dalam Negeri 1960
Akta Pertubuhan 1966
Akta Polis 1967
Kebebasan beragama juga tidak membawa maksud bahawa rumah-rumah ibadat bebas
didirikan di mana-mana sahaja yang disukai disebabkan perkara tersebut akan membawa
kepada kekacauan.
Perlembagaan memberi perlindungan terhadap:
Seseorang itu daripada dipaksa membayar sebarang cukai sekiranya cukai itu digunakan untuk
agama lain daripada agama anutannya.
Kumpulan agama yang berhak menubuhkan dan menguruskan yayasan untuk tujuan keagamaan di
mana mereka mempunyai hak untuk memegang harta.

61
Kesamarataan

Semua orang adalah sama di sisi undang-undang dan berhak mendapat perlindungan
yang sama.
Sebarang bentuk diskriminasi tidak dibenarkan:
Diskriminasi yang memihak kepada orang atasan
Diskriminasi disebabkan agama, ras, keturunan, tempat lahir (dalam undang-undang, pekerjaan,
pentadbiran, perniagaan)

62
Diskriminasi Perlindungan

Diskriminasi Perlindungan
Konsep diskriminasi perlindungan adalah sesuatu yang biasa bagi negara yang mempunyai pelbagai
etnik peruntukan ini diiktiraf.
Undang-undang memberi perlindungan dan keistimewaan kepada golongan atau etnik dalam
sesebuah negara, namun tidak menafikan peluang kepada etnik lain.
Diskriminasi perlindungan bagi membantu sesuatu etnik dalam aspek perkhidmatan awam,
ekonomi dan pendidikan.
Etnik yang ketinggalan dapat dibantu dan ditingkatkan taraf hidup mereka.
Perkara 153: perlindungan kepada etnik Melayu dan bumiputera di Sabah dan Sarawak.
kedaulatan Raja-raja Melayu tidak pernah dipertikaikan sebagaimana yang dibuktikan dalam
perjanjian antara raja-raja Melayu dengan British sebelum wujudnya Persekutuan Tanah Melayu
1948.
Perjanjian ini menunjukkan agar orang Melayu perlu dibantu.
Menteri Kewangan: orang Melayu perlu dibantu disebabkan ketinggalan dalam ekonomi (mesyuarat
Dewan Perundangan Kedua Persekutuan Tanah Melayu 1956)

63
Diskriminasi Perlindungan

Tujuan diskriminasi perlindungan:

Membetulkan semula ketidakseimbangan politik yang mempunyai rakyat bersifat pelbagai dan
baru sahaja mencapai kemerdekaan.
Keutamaan kemasukan ke perkhidmatan awam diberikan kepada orang Melayu.
Tujuan: supaya dapat menguasai keadaan politik negara disebabkan pegawai kerajaan memainkan
peranan dalam melaksanakan polisi negara.

Diberikan kepada golongan minoriti agar kepentingan mereka dipertahankan.

Perlembagaannya memberi jaminan kepada hak golongan minoriti (bahasa, kebudayaan dan
kepercayaan)

64
Diskriminasi Perlindungan

Perlembagaan memberi keutamaan kepada kumpulan yang telah merasai dan mengecap
keistimewaan sebelum itu.
Tujuan: supaya tidak berlaku sebarang perubahan radikal apabila Perlembagaan diperkenalkan.
Sekiranya sesuatu keistimewaan itu ditarik semula akan menimbulkan kemarahan.
Keistimewaan orang Melayu: sejak zaman British (melalui perjanjian antara raja-raja Melayu dengan
British)

Memberi kuasa kepada kerajaan memperbaiki taraf kehidupan masyarakat yang mundur.
Tanpa diskriminasi perlindungan ini, masyarakat yang mundur tidak dapat bersaing dan maju.

Hasil daripada kompromi antara etnik semasa perlembagaan itu digubal.

Perlembagaan Persekutuan: pemberian kewarganegaraan kepada kaum Cina dan India
kemudiannya digantikan dengan pemberian beberapa keistimewaan kepada bumiputera (kontrak
sosial)

65
Persoalan Perkara 153 Perlembagaan Persekutuan

Difokuskan kepada pendidikan dan ekonomi.

Perkara 153 telah membantu orang Melayu keluar daripada kemiskinan dan
meningkatkan pencapaian mereka dalam ekonomi dan pendidikan.
Namun, dalam bidang teknikal dan profesional, orang Melayu masih ketinggalan.
Perkara 153 wajar diteruskan untuk mengatasi ketidakseimbangan antara IPTA dan IPTS
serta pelajar di luar negara melalui sistem kuota dan biasiswa.

66
Persoalan Perkara 153 Perlembagaan Persekutuan

Walaupun Perkara 153 dilaksanakan dalam ekonomi dan pendidikan, namun dalam
masa yang sama, pelbagai kemudahan dan keistimewaan diberikan kepada etnik bukan
Melayu.
Contoh:
Selepas merdeka, kerajaan tidak menghapuskan sekolah rendah jenis kebangsaan Cina dan
Tamil.
Maktab Rendah Sains MARA dan Matrikulasi yang dikhaskan kepada etnik Melayu telah dibuka
kepada bukan Melayu bagi merapatkan lagi hubungan etnik dan perpaduan kuota 10 peratus
kepada bukan Melayu.
Kemasukan ke IPTA sistem kuota ditukar ke sistem meritokrasi iaitu pemilihan pelajar
berdasarkan merit kredit tanpa mengira etnik.

67
Perjanjian 20 Perkara Bagi Sabah dan
Perjanjian 18 Perkara Bagi Sarawak

Perjanjian Malaysia yang dibuat antara pemimpin Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak
dikenali sebagai Perjanjian 20 Perkara Bagi Sabah dan Perjanjian 18 Perkara Bagi
Sarawak.
Imigresen
Bahasa
Kewangan
Hak istimewa bumiputera Sabah dan Sarawak
Melalui pembentukan Malaysia pada tahun 1963, penduduk di Sabah dan Sarawak telah
diberikan status yang sama sebagaimana etnik Melayu di mana mereka dimasukkan ke
dalam Perkara 153.

68
Perjanjian Malaysia 1963

Melalui pembentukan Malaysia pada tahun 1963, penduduk di Sabah dan Sarawak telah diberikan status
yang sama sebagaimana etnik Melayu di mana mereka dimasukkan ke dalam Perkara 153.

Persetujuan yang dicapai di antara para pemimpin Malaya, Sabah, Sarawak dan Singapura semasa
sama-sama bersetuju untuk menubuhkan Persekutuan Malaysia.

Perjanjian Malaysia tidak mengubah kontrak sosial di antara Melayu dan bukan Melayu.

Perjanjian Malaysia mengandungi semua tuntutan Sabah, Sarawak dan Singapura yang dipersetujui dan
dimaktubkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia 1963

Tidak semua perkara yang dituntut diterima dan dimaktubkan dalam Perlembagaan.

20 perkara yang mengandungi tuntutan-tuntutan yang dikemukakan oleh Sabah sebagai syarat negeri itu
bersetuju menyertai Malaysia.

69
Dokumen Penubuhan Malaysia

70
Tuntutan Perjanjian Malaysia 1963

Agama Tidak memperakukan suatu agama sebagai agama rasmi negeri

Bahasa Bahasa Melayu adalah bahasa kebangsaan tetapi memohon supaya bahasa Inggeris boleh terus digunakan tanpa had masa

Perlembagaan Perlembagaan seharusnya digubal dengan melibatkan negeri-negeri ini

Ketua Persekutuan Ketua (Yang Dipertua) Sabah tidak layak dipilih sebagai Ketua Persekutuan

Nama Persekutuan Malaysia dan bukan Melayu Raya

Imigresen Imigresen adalah kuasa pusat tetapi soal keluar masuk ke Sabah harus dikawal oleh Sabah sendiri

Hak Menarik Diri Hak untuk memisah dan menarik diri seharusnya tidak ada

Borneonisasi Proses melantik orang tempatan dalam perkhidmatan awam negeri Sabah seharusnya diwujudkan

Pegawai British Seharusnya diusahakan agar pegawai British sedia ada meneruskan perkhidmatan sehingga orang tempatan ambil alih

Kewarganegaraan Berpandukan cadangan Suruhanjaya Cobbold

71
Tuntutan Perjanjian Malaysia 1963

Cukai Dan Kewangan Sabah seharusnya mempunyai kuasa ke atas kewangan, tabung pembangunan dan cukai sendiri

Kedudukan Khas Bangsa Asli/Bumiputera Sabah Pada prinsipnya bangsa asli Sabah menerima keistimewaan yang sama seperti kaum Melayu di Semenanjung dengan formula tersendiri

Ketua Menteri seharusnya dipilih oleh ahli-ahli tidak rasmi Majlis Perundangan
Kerajaan Negeri Sabah perlu mempunyai sistem Kementerian yang bersesuaian

Jangka Masa Peralihan Seharusnya diserahkan kepada kerajaan Sabah dalam tempoh 7 tahun tanpa pengaruh kerajaan persekutuan

Pelajaran Sistem pelajaran sedia ada diteruskan dan diletakkan di bawah kawalan kerajaan negeri

Perlindungan Kepada Perlembagaan Tidak ada sebarang pindaan boleh dibuat ke atas pelindungan khas ke atas Sabah tanpa keizinan kerajaan Sabah. Ia hak multak rakyat Sabah

Perwakilan Dalam Parlimen Persekutuan Bukan sekadar bergantung pada jumlah penduduk, tetapi juga pada keluasan dan keupayaan

Nama Ketua Negeri Yang di-Pertua Negeri Sabah

Nama Negeri Sabah

Tanah, Hutan, Kerajaan Tempatan Dll Peruntukan dalam Perlembagaan Persekutuan sedia ada tidak harus melibatkan Sabah

72
Piagam Madinah

PIAGAM MADINAH
Perlembagaan bertulis pertama di dunia
Sebagai panduan untuk membentuk sebuah negara
Islam yang berdaulat.
PM bukan sahaja membentuk persaudaraan antara
Ansar dan Muhajirin tetapi juga perpaduan antara
orang Islam dengan orang bukan Islam terutamanya
orang Yahudi.

Mengandungi 47 fasal yang merangkumi 2

bahagian:
Bahagian Pertama
23 fasal menyentuh hubungan & tanggungjawab
orang Islam sesama Islam (Muhajirin & Ansar)
Bahagian Kedua
24 fasal membabitkan kaum Yahudi dan
tanggungjawab mereka terhadap negara Islam
Madinah

73
Kepentingan Piagam Madinah

Rasulullah SAW memperkenalkan PM bagi menyelesaikan persoalan semasa ketika itu lebih-
lebih untuk mentadbir negara yang mempunyai rakyat pelbagai etnik, agama,
kepercayaan dan budaya

Kepentingan Piagam Madinah:

Digubal setelah terbentuk negara Islam Madinah

Model perpaduan masyarakat majmuk
Pengisytiharan hak asasi manusia
Menjelaskan persoalan negara Islam, perundangan, siasah, hak asasi, kebebasan, ekonomi dan yang berkaitan
kehidupan masyarakat majmuk
Merupakan kerangka pembentukan negara Islam pertama pada tahun 622M yang di dokong oleh warganegara
Madinah yang terdiri golongan Quraisy(Muhajirin) dan golongan Yathrib(Ansar, Khazraj dan Yahudi) serta
golongan yang mengikut dan berjuang bersama-sama mereka

74
Kandungan Piagam Madinah

Pembentukan
Ummah
(Fasal 1)

Melindungi Hak Asasi

Negara Manusia (Fasal
(Fasal 39-41) 2-10)

Kandungan
Piagam
Persatuan
Pemimpin
Negara Madinah Segenap
Warganegara
(Fasal42-44)
(Fasal 16-23)

Tugas Golongan
Warganegara Minoriti
(Fasal 36-38) (Fasal 24-35)

75
Intipati Piagam Madinah dalam Konteks
Hubungan Etnik

Pentadbiran Al-Quran dan hadis merupakan sumber utama undang-undang negara

Syura sekiranya berlaku sesuatu permasalahan

Kepimpinan Nabi Muhammad s.a.w. adalah pemimpin masyarakat dan ketua negara

Masyarakat
Masyarakat berbilang agama dan keturunan dianggap sebuah masyarakat yang mempunyai kewajipan dan
tanggungjawab yang sama terhadap negara Islam Madinah.
Setiap anggota sahifah mestilah menjalinkan hubungan yang erat tanpa mengira agama dan keturunan.

Kebebasan Asasi
Kaum Yahudi diberikan kebebasan mengamalkan ibadat mengikut agama mereka selama mereka mematuhi
undang-undang Islam dan peraturan yang diterima umum.
Orang Islam dan bukan Islam dapat hidup secara aman damai dan bebas menjalankan aktiviti masing-masing.

Fungsi Sahifah Fungsi sahifah ialah menegakkan keadilan dan membanteras kezaliman

Keselamatan Memberi jaminan keselamatan terhadap orang bukan Islam yang menganggotai dan mematuhi peraturan sahifah.

76
Implikasi Pelaksanaan Piagam Madinah

Madinah sebagai
sebuah negara Islam
dengan meletakkan al-
Quran sebagai sumber
perundangan

Mengintegrasikan
Menjamin keadilan masyarakat
sosial yang holistik Madinah yang terdiri
dan komprehensif daripada pelbagai
etnik

Mewujudkan
Menjana
keamanan dan
pertumbuhan
suasana politik yang
ekonomi Madinah
stabil

77
Elemen Persamaan Piagam Madinah Dan
Perlembagaan Malaysia

Kebebasan Hak mendapat Ketaatan Jaminan Hak

Beragama Perlindungan Kepada Asasi
Bekerja dan mencari Perlindungan dari Pemimpin Kemanusiaan
keuntungan pencerobohan luar Rujukan kepada al- Ketika lemah,
Menjawat jawatan Perlindungan dari Quran dan Hadith dewasa dan
dalam Kerajaan kezaliman dalaman sekiranya berlaku ketiadaan harta
Perlindungan perbalahan
terhadap darah dan
jasad

78
Kesimpulan

Perlembagaan Persekutuan telah digubal dengan mengambil kira kepentingan setiap

etnik di Malaysia. Walaupun perkara yang termaktub dalam perlembagaan seolah-olah
memberi kelebihan kepada sesuatu etnik, namun terdapat perimbangan bagi setiap
perkara tersebut.
Permuafakatan sosial yang dipersetujui sewaktu menggubal perlembagaan adalah
persetujuan yang telah diterima oleh semua etnik pada ketika itu.
Pengingkaran kepada permuafakatan sosial akan menimbulkan perasaan tidak puas hati
dalam kalangan etnik.
Perkara ini seperti mana yang pernah dinyatakan oleh Mesyuarat Majlis Raja-Raja ke-215,
iaitu Islam dan orang Melayu merupakan asas utama pembentukan negara Malaysia.

79
 Terima Kasih

Perlembagaan Persekutuan: Tiang Seri Hubungan Etnik

Mahyuddin Khalid & Mohd Ashrof Zaki Yaakob

80