E-Devlet Rehber v2

Devletin Ksayolu
KAMU KURUMLARI
NTERNET STELER
STANDARTLARI VE
NERLER REHBER
TASLAK

BALIK
NDEKLER No S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm 1 .. Genel Nitelikler
Blm 2 .. Standartlar
Blm 2.1 Kullanlabilirlik
Blm 2.2 Eriebilirlik (Engelliler in)
Blm 2.3 Yazlm ve Donanm
Blm 2.4 .. Kullanmn yiletirilmesi
Blm 2.5 Ana Sayfa
Blm 2.6 Sayfa Yaps
Blm 2.7 Gezinim
Blm 2.8 Kaydrma ubuu ve Sayfalar i
Gezinim
Blm 2.9 Sayfa i Balklar ve nternet Sitesi
Balklar
Blm 2.10 . Balantlar
Blm 2.11 . Yaz Grn
Blm 2.12 . Listeler/Tablolar
Blm 2.13 . Veri Girii - Ekran Tabanl Kontroller
Blm 2.14 . Resim ve oklu Ortam Elemanlar
Blm 2.15 . Arama
Blm 2.16 . Kurumla letiim
Blm 2.17 . st Veri
Blm 2.18 . nternet Sitesi erii Arivleme
Blm 2.19 . Kiisel Bilgilerin Gizlilii ve
Gvenlii
Blm 2.20 . nternet Sitesi Yaynlanmas
Blm 2.21. Testler
Blm 3 .. Kontrol Listesi
Blm 4 .. Tanmlar ve Ksaltmalar
Blm 5 .. Kaynaklar
KAMU KURUMLARI
KAMU KURUMLARI NTERNET
NTERNET STELER
STELER STANDARTLARI
STANDARTLARI VE
VE NERLER
NERLER REHBER
REHBER

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 1
NDEKLER
1.Kamu nternet nternet Sitelerini Tasarlarken ve Gelitirirken
Sitelerinden Sorumlu
Birimlerin Belirlenmesi Kullanlabilirlik ile likili Dikkat Edilmesi Gereken
2.nternet Sitesinden Noktalar
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi Bu blmde, internet sitelerinin amalarn ak olarak belirleme,
3.Kullanc Profillerinin kullanc ihtiyalarna doru ve ayrntl karar verme, sitenin kullanc
karlmas beklentilerini karladndan emin olma, kullanlabilirlik hedeflerini
4.Hedef Kitleye Uygun belirleme ve yararl ierik salama konularna ynelik bilgiler
eriin Belirlenmesi sunulmaktadr.
5.Hedef Kitlenin Siteden
Beklentilerinin Analizi En etkin internet sitesinin elde edilebilmesi iin tasarmclar, kullanc
6.Siteden Beklenen
-arayz etkileimi konularn btnyle ele almal ve bunun yan sra
Temel Grevlerin kullanc performansnn en st seviyeye getirilmesini hedeflemelidir.
nceliklerinin Yaplan aratrmalar bir internet sitesini tasarlamann en iyi
Belirlenmesi
ynteminin farkl kullanclarn tasarmlar zerine grlerini almak
7.Analizlerde
ve daha sonra yineleyen bir tasarm stratejisi belirlemek olduunu
Kullanclarn
Grlerinin Alnmas gstermektedir. Bu da, uygun kullanabilirlik testlerinin uygulanmasn
8.Kullanlabilirlik
ve bu testlerin sonularnn internet sitesinde deiiklikler yaplmas
Hedeflerinin ve iin kullanlmasn gerektirmektedir.
Kriterlerinin Saptanmas
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Srecinin Planlanmas/
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
Sonu Kullanlabilirlik
Testlerinin Belirlenmesi
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Verilerinin Analiz Amal
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname
KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Kamu nternet Sitelerinden Sorumlu Birimlerin
1.Kamu nternet
Sitelerinden Sorumlu Belirlenmesi
Birimlerin Belirlenmesi
2.nternet Sitesinden
Kural: nternet siteleri, kurum iindeki bilgi ynetim mekanizmalar
Beklenen Hedeflerin ile i ie olmal, hangi birimin sitedeki hangi ksmdan sorumlu
Belirlenmesi olduu konusunda iblm politikalar gelitirilmelidir.
3.Kullanc Profillerinin
karlmas
Aklama: nternet sitelerinin teknik altyapsnn kurulmas, site
hazrlanmas, ieriin salanmas, gncellenmesi ve denetlenmesi
4.Hedef Kitleye Uygun
eriin Belirlenmesi konular uygun bir rgtlenmeyi gerektirmektedir. Bu konulardan
sorumlu birim ya da birimlerin kimler olduu, grev ayrntlarnn ne
Beklentilerinin Analizi olaca ve birbirleri ile nasl egdm iinde alacaklar salkl ve
6.Siteden Beklenen gncel bir internet sitesinin kurulumu iin olduka nemlidir.
Temel Grevlerin
nceliklerinin
nternetin kamu kurumlar iinde ilk kurulumu genellikle bilgi ilem
Belirlenmesi birimlerince yaplmakta, dolays ile internet siteleri de balangta bu
7.Analizlerde birimlerce oluturulmaktadr. Ancak internet sitelerinden beklenen
Kullanclarn hizmetler, bilgiler ve sk bilgi gncelleme ihtiyalar artmakta, bilgi
Grlerinin Alnmas
ilem birimleri tek bana bunun altndan kalkamamaktadr. Dolays
8.Kullanlabilirlik ile, zellikle byk kurumlarda kamu internet sitelerinin teknik ve
Hedeflerinin ve
ierik altyaps konularnda bir iblmne gidilmesi gerekmektedir.
Pek ok alt birimi olan kurumlarda, bilgi girileri ve gncellemeleri
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi konusunda, her birimin kendi bilgilerini girebilmesi ve
10.Dngsel Tasarm gncelleyebilmesi iin bir yetki dalm da yaplabilir. Ayrca birimler
Srecinin Planlanmas/ aras bilgi ak gereken noktalarda da uygun mekanizmalarn
Gerekletirilmesi kurulmas gereklidir.
11.Sre i ve Sre
Sonu Kullanlabilirlik Bu bilgiler nda, her kurumun kendi yapsn ve ihtiyalarn analiz
Testlerinin Belirlenmesi etmesi ve ihtiyalarna uygun bir yaplanmaya gitmesi
12.Test Sonular gerekmektedir.
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 3
NDEKLER
1.Kamu nternet nternet Sitesinden Beklenen Hedeflerin
Kural: Bir kamu internet sitesinin ncelikli hedef kitlesi kurumdan
hizmet alacak vatandalardr. Tasarma balamadan nce internet
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi sitesinin ana hedefleri, ncelikleri belirlenmeli ve ak bir ekilde
yaplandrlmaldr. Bylece vatanda merkezli internet sitesi tasarm
karlmas iin en nemli adm atlm olacaktr.
4.Hedef Kitleye Uygun Aklama: nternet sitesinin tasarlanmasna balamadan nce,
eriin Belirlenmesi
sitenin ana hedefleri belirlenmelidir (rnein eitim, bilgilendirme,
sat vb.). Bir kamu internet sitesinin genel grnnn
Beklentilerinin Analizi
belirlenmesinde, vatandalarn bu kurumdan ne tr bilgi ve hizmetler
6.Siteden Beklenen
Temel Grevlerin
bekledii, kullanc kitlesi, ierik ve ilevler nemli faktrlerdir.
nceliklerinin "nternet sitesini kullanacak hedef kitlenin siteden beklentileri
Belirlenmesi nelerdir" ve "bu beklentiler nasl gerekletirilebilir" sorularnn,
7.Analizlerde tasarm ve gelitirme srelerinde daima aklda tutulmas
Kullanclarn
gerekmektedir. Ayrca, bu hususlar belirlerken ynetimin ve hizmet
Grlerinin Alnmas
sunan personelin de grlerini gz nne almak ve tasarm
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve konusunda onlar bilgilendirmek gerekmektedir. Mevcut kamu
Kriterlerinin Saptanmas internet siteleri incelendiinde, genel olarak kurum merkezli olduklar
9.Arayz Unsurlarnn grlmektedir, bu yaklamn vatanda merkezli bir yaklama
Belirlenmesi dntrlmelidir.
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 4
NDEKLER
1.Kamu nternet Kullanc Profillerinin karlmas
Kural: Tasarmclar, hedef kullanc kitlesine gre tasarm
yapabilmek iin genel kullanc profilini karmal ve kullanmaldrlar.
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi Aklama: nternet sitelerinin arayz tasarmlar kullanclarn

3.Kullanc Profillerinin ihtiyalarn karlayacak ekilde yaplmaldr. Kullanlabilirlik
karlmas
uzmanlar, tasarmclarn birden fazla ihtiyaca cevap verebilecek
4.Hedef Kitleye Uygun tasarmlardan ok, sadece belli bir kullanc profilinin ihtiyalarna
eriin Belirlenmesi
cevap verecek tasarmlar nermektedirler. Bu nedenle tasarmc
grup ncelikle kullanc kitlesinin zelliklerini belirlemelidir. rnein,
internet sitesi yallara ya da ocuklara ynelik olarak
6.Siteden Beklenen
Temel Grevlerin
tasarlanacaksa birbirinden farkl kullanc profillerine sahip olacaktr.
nceliklerinin Bu farkllk, tasarm etkilemektedir.
Belirlenmesi
7.Analizlerde
Kullanclarn
Grlerinin Alnmas
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 5
NDEKLER
1.Kamu nternet Hedef Kitleye Uygun eriin Belirlenmesi
Kural: eriin kullanc kitlesi iin uygun, ilikili ve ekici olmas
salanmaldr.
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi Aklama: erik, internet sitesinde yaymlanan bilgilerdir. Kolay
3.Kullanc Profillerinin eriilebilirlik ve iyi kullanlabilirlik kaynaklar yanl ierikle doldurup
karlmas
boa harcamamak gerekir. almalar, ieriin internet sitesinde
4.Hedef Kitleye Uygun dolam, grsel tasarm, ilevsellik ve etkileimden ok daha fazla

eriin Belirlenmesi
nem tadn gstermektedir. Sunulan ieriin kullanc hedef
kitlesinin gerekten ihtiya duyduu bilgilerden olumas
salanmaldr.
6.Siteden Beklenen
Temel Grevlerin
nceliklerinin
Belirlenmesi
7.Analizlerde
Kullanclarn
Grlerinin Alnmas
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 6
NDEKLER
1.Kamu nternet Hedef Kitlenin Siteden Beklentilerinin Analizi
Kural: nternet sitesinin, ierik ve dzenleme asndan kullanclarn
beklentilerini karladndan emin olunmaldr.
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi Aklama: Kullanclar; tutarl, ilevsel, iyi dzenlenmi, kullanm
3.Kullanc Profillerinin kolay ve ilemleri dorudan yapabilmelerine olanak salayan
karlmas
sistemleri kullanlr olarak tanmlamaktadr. Tasarmclarn ncelikle
4.Hedef Kitleye Uygun genel kullanclarn gerekletirecekleri temel grevleri belirleyip
eriin Belirlenmesi
bunlar analiz etmesi gerekmektedir. Bu grev analizleri
dorultusunda kullanclarn beklentilerine ynelik bir tasarm
gelitirilmesi nem tamaktadr.
6.Siteden Beklenen
Temel Grevlerin nternet sitesi tasarm srecinin banda kullanclarn bu sitede
nceliklerinin
hangi grevleri yerine getirecekleri, ne tr bilgilere ulamak
Belirlenmesi
isteyebilecekleri ve etkileimlerinin nasl olacana ynelik bir grev
7.Analizlerde
Kullanclarn
analizi yaplmaldr. Bu aamada, vatandalarn kurumun danma
Grlerinin Alnmas bankosu ya da en ok bavurulan birimlerine sorduklar sorularn
8.Kullanlabilirlik listelenmesi salanabilir. Bu birimlerden en ok talep edilen
Hedeflerinin ve hizmetler ve sorular ncelik srasna gre listelenebilir. Bylece
hedef kitlenin temel isteklerinin internet sitesine yanstlabilmesi
9.Arayz Unsurlarnn salanacaktr.
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 7
NDEKLER
1.Kamu nternet
Siteden Beklenen Temel Grevlerin nceliklerinin
Birimlerin Belirlenmesi Belirlenmesi
Beklenen Hedeflerin Kural: nternet sitesinden beklenen temel grevler, kullanclarn
Belirlenmesi beklentileri gz nne alnarak ncelik srasna konulmal ve internet
3.Kullanc Profillerinin sitesi tasarmnn, bu ncelikli temel grevlerin baaryla
karlmas tamamlanacak ekilde yaplmasna dikkat edilmelidir.
eriin Belirlenmesi Aklama: Bir internet sitesi tasarlanmadan nce, o sitenin temel
hedefleri, dier bir deyile, neye hizmet edecei (rnein eitim,
Beklentilerinin Analizi bilgilendirme, sat vb.) belirlenmelidir. Bundan sonraki basamak,
6.Siteden Beklenen kullanclarla bilgi alverii sonucu belirlenen hedeflerin ncelikli

Temel Grevlerin hale getirilmesidir. Bu konuda, potansiyel kullanc kitlesinden yardm
nceliklerinin
alnmas ve grevlendirmelerin ne ekilde tasarmlanacann
Belirlenmesi
onlardan alnan bilgiler dorultusunda ekillendirilmesi byk nem
7.Analizlerde
Kullanclarn
tamaktadr. Bylece temel grevlerin ve hizmetlerin n plana
Grlerinin Alnmas karlmas ve internet sitesinin baarsnn arttrlmas salanabilir.
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 8
NDEKLER
1.Kamu nternet Analizlerde Kullanclarn Grlerinin Alnmas
Kural: nternet sitelerinin tasarm ve test edilmesi aamalarnda
kullanclarn grleri alnarak, srece dahil edilmelidir.
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi Aklama: Kullanc merkezli tasarmn temel prensiplerinden biri,
3.Kullanc Profillerinin tasarm srecinin bandan itibaren kullanclarn ihtiyalarnn gz
karlmas
nnde bulundurulmasdr. Bu nedenle, kullanlabilir sistemlerin
4.Hedef Kitleye Uygun gelitirilmesi aamasnda kullanc grlerine bavurulmas en
eriin Belirlenmesi
temel prensiplerden birisidir. Ayrca bu grlerin tasarm srecinde
kullanlmas olduka nemlidir. Kullanc grlerinin alnmas,
tasarmclarn sistemin neyi doru neyi hatal gsterdii ya da hangi
6.Siteden Beklenen
Temel Grevlerin
bilgilere daha zor ve hangi bilgilere kolaylkla eriebildiine dair fikir
nceliklerinin edinilmesi asndan nemlidir. Tasarm srecinde oluturulan
Belirlenmesi prototipler yardm ile mmkn olan en ok sayda kullanc grne

7.Analizlerde ulalmas gerekmektedir. Temel ama, tasarmc merkezli bir
Kullanclarn
yapdan vatanda merkezli bir yapya geiin salanmasdr.
Grlerinin Alnmas
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 9
NDEKLER
1.Kamu nternet Kullanlabilirlik Hedeflerinin ve Kriterlerinin
Kural: nternet sitelerinin tasarmnda zellikle site, kurum dnda
bir yer tarafndan gelitiriliyorsa llebilirlik ve kullanlabilirlik hedef
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi ve kriterleri saptanmal, artnameye yazlmaldr.
3.Kullanc Profillerinin Aklama: Kullanlabilirlik standartlarn oluturan ISO 9241 blm
karlmas
11e gre, bir uygulamann kullanlabilirlii, kullanclarn belirli
4.Hedef Kitleye Uygun grevleri, belirli bir balamda etkililik, verimlilik ve memnuniyet ile
eriin Belirlenmesi
yerine getirmelerine denir.
Beklentilerinin Analizi artnamede sadece kullanm kolay olmaldr tr bir ifadenin
6.Siteden Beklenen kullanlmas llebilir bir kriter olarak grlmemelidir.
Temel Grevlerin
nceliklerinin
rnek Kullanlabilirlik Kriterleri:
Belirlenmesi
"rn X, kullanclarn %70'i tarafndan, ek bir eitim
7.Analizlerde gerektirmeksizin, btn grevleri %95 dorulukla, var olan dier
Kullanclarn
Grlerinin Alnmas
uygulamann kullanmndan %25 daha hzl ve en azndan eit

seviyede memnuniyet gstererek kullanlmaldr."
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
Etkililik Verimlilik Memnuniyet
10.Dngsel Tasarm
Srecinin Planlanmas/ veya
Gerekletirilmesi
"rn X kullanclarn %80'i tarafndan, 2 gnlk bir eitimle,
11.Sre i ve Sre
grevlerin %90'dan fazla bir dorulukla var olan bir uygulama ile
Testlerinin Belirlenmesi ayn yeterlilikle ve memnuniyette bir artla kullanlmaldr."
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 1 0
NDEKLER
1.Kamu nternet Arayz Unsurlarnn Belirlenmesi
Kural: Tasarm srecinde mmkn olduunca fazla sayda kullanc-
arayz unsuru gz nnde bulundurulmaldr.
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi Aklama: nternet sitesinin yapm aamasnda, mmkn olduunca
3.Kullanc Profillerinin fazla sayda kullanlabilirlik unsurunun belirlenmesi gerekmektedir.
karlmas
Bu unsurlar unlar ierebilir:
eriin Belirlenmesi xKullanclarn internet sitesini ziyaret ederken iinde bulunaca
5.Hedef Kitlenin Siteden koullar (ev ortam, ofis, internet kafe vb.)
xKullanclarn profilleri (ya, eitim vb.)
6.Siteden Beklenen
Temel Grevlerin xKullanclarn deneyim seviyesi (Bilgisayar kullanm, internet
nceliklerinin
Belirlenmesi
kullanm vb.)
7.Analizlerde xKullanclarnsitede gerekletirmeye alacaklar grevler
Kullanclarn (arama, form gnderme vb.)
Grlerinin Alnmas
xSite ziyaretinde kullanlacak bilgisayar ve balanma hz.
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve

9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 1 1
NDEKLER
1.Kamu nternet Dngsel Tasarm Srecinin Planlanmas/
Birimlerin Belirlenmesi Gerekletirilmesi
2.nternet Sitesinden Kural: nternet sitesinin tasarmnn etkili olabilmesi iin dngsel bir
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi
tasarm yaklam belirlenmelidir. Bunun yan sra bu srecin
planlanmas ve bu plan dorultusunda yaplandrlmas
karlmas salanmaldr.
4.Hedef Kitleye Uygun Aklama: Kullanc merkezli yaklamn prensiplerinden birisi,
eriin Belirlenmesi
tasarm srecinin dngsel olmasdr. Baka bir deyile,
5.Hedef Kitlenin Siteden kullanclardan alnan geri bildirimlere ve uzman grlerine gre
yaplandrlan internet sitesinin tasarm srekli iyiletirilerek
6.Siteden Beklenen
gelitirilmelidir. Bu nedenle internet sitelerinin tasarmnn baarl
Temel Grevlerin
nceliklerinin olabilmesi iin hangi aamalarda ve ne ekilde deerlendirmelere
Belirlenmesi gidilmesi gerektiinin nceden planlanmasnda yarar vardr.
7.Analizlerde Kullanc ve uzman grlerine gre tasarm deitirilen her bir
Kullanclarn prototip, bir sonraki prototipin gelitirilmesinde bir alt basamak
Grlerinin Alnmas
olmasnn yan sra, o prototipin daha kullanlabilir olmasna da
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve
yardmc olacaktr. nternet sitesinin kurum dnda bir yere
Kriterlerinin Saptanmas yaptrlmas sz konusuysa, her dng sonucunda elde edilen
9.Arayz Unsurlarnn iyileme raporlarnn kurumun onayndan geirilmesi gerekmektedir.
Belirlenmesi

10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 1 2
NDEKLER
1.Kamu nternet Sre i ve Sre Sonu Kullanlabilirlik Testlerinin
Belirlenmesi
2.nternet Sitesinden Kural: nternet siteleri tasarlanp gelitirilirken sre ii, site
Beklenen Hedeflerin
tamamen oluturulduktan sonra da sre sonu kullanlabilirlik
Belirlenmesi
testlerinin yaplmas gerekmektedir.
karlmas Aklama: nternet sitesi tasarlanrken her dngde kullanclar ile
4.Hedef Kitleye Uygun sre ii kullanlabilirlik testleri yaplmaldr. Temel ama, mevcut her
eriin Belirlenmesi dngde tasarmn daha iyiye gtrlmesini salayabilmektir. Site
5.Hedef Kitlenin Siteden kullanma sunulmadan nce ise sre sonu kullanlabilirlik testi ad
verilen byk apl bir kullanlabilirlik testi gerekletirilmeli ve
6.Siteden Beklenen ardndan vatandalarn kullanmna almaldr.
Temel Grevlerin
nceliklerinin
Belirlenmesi
7.Analizlerde
Kullanclarn
Grlerinin Alnmas
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi

11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 1 3
NDEKLER
1.Kamu nternet Test Sonular Deerlendirme Stratejilerinin
Birimlerin Belirlenmesi Kural: Tasarm srecinin en banda, sre ii ve sre sonu
2.nternet Sitesinden kullanlabilirlik testlerinin sonularnn nasl deerlendirilecei
Beklenen Hedeflerin konusunda stratejiler belirlenmelidir.
Belirlenmesi
Aklama: Analizlerde Kullanclarn Grlerinin Alnmas ve
karlmas Dngsel Tasarm Srelerinin Planlanmas/ Gerekletirilmesi
maddelerinde de belirtildii gibi kullanlabilirlik testlerinin sonular
eriin Belirlenmesi llebilir olmaldr. Dolays ile tasarm srecinin banda ya da
5.Hedef Kitlenin Siteden artnamede llebilir kriterler belirlenmesi gerekmektedir. Bu
Beklentilerinin Analizi sonular kurum ii gruplar tarafndan deerlendirilebilecei gibi
6.Siteden Beklenen kurum d uzmanlarca da deerlendirilebilir.
Temel Grevlerin
nceliklerinin
Belirlenmesi
7.Analizlerde
Kullanclarn
Grlerinin Alnmas
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre

12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 1 4
NDEKLER
1.Kamu nternet Sunucu Gnlk Verilerinin (Log) Analiz Amal
Birimlerin Belirlenmesi Kural: nternet sunucusu tarafndan tutulan gnlk veriler (log),
2.nternet Sitesinden tasarm iin byk nem tamaktadr. Bu veriler internet sitesi
Beklenen Hedeflerin tasarm ve iyiletirme srelerinde kullanlmaldr.
Belirlenmesi
Aklama: Sunucu gnlk verileri ile kullanclarn hangi sayfalar
karlmas ziyaret ettii, hangi aramalar yapt, sitede ne kadar sre geirdii
gibi bilgilere kolaylkla ulalabilir. Bu veriler, internet sitesini
eriin Belirlenmesi iyiletirmekte kullanlabilir. Gerek kullanclara ulamann zahmetli
5.Hedef Kitlenin Siteden ve masrafl olduu durumlarda, analiz iin kurumun mevcut internet
Beklentilerinin Analizi sitesinin kullanm raporlarndan da faydalanlabilir.
6.Siteden Beklenen
Temel Grevlerin
nceliklerinin
Belirlenmesi
7.Analizlerde
Kullanclarn
Grlerinin Alnmas
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve
9.Arayz Unsurlarnn
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm
Gerekletirilmesi
11.Sre i ve Sre
12.Test Sonular
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi

13.Sunucu Gnlk
Kullanm
14.Gereksinimler ve
Teknik artname

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 1 5
NDEKLER
1.Kamu nternet Gereksinimler ve Teknik artname
Birimlerin Belirlenmesi Kamu kurumlar ihtiyalarna ynelik olarak internet sitelerini
2.nternet Sitesinden kendileri kurabilir ya da bu kurulum iini kurum dnda bir firmadan
Beklenen Hedeflerin da talep edebilir. Kurum dna internet sitesi yaptrlmas
Belirlenmesi
durumunda hazrlanacak artnamede iin boyutu, firmadan
istenenler ve yaplan rnn kabul gibi konularda belirsizliklerin
karlmas
mmkn olduunca en aza indirilmesi gerekmektedir.
eriin Belirlenmesi nternet sitelerinin tasarmnda temel kullanlabilirlik kriterleri
5.Hedef Kitlenin Siteden konusunda fazla bilgiye sahip olunmamas durumunda ok mulk
Beklentilerinin Analizi ibareler artnamede yer alabilmektedir. rnein nternet sitesi, son
6.Siteden Beklenen kullancy memnun edecek bir kullanm kolayl olan grafik arayze
Temel Grevlerin
sahip olmaldr eklinde bir artname maddesi sonuta ortaya
nceliklerinin
Belirlenmesi kacak rn konusunda fazla bir fikir vermemektedir. Bunun nne
7.Analizlerde geilmesi iin artnameye hazrlanacak internet sitesinin
Kullanclarn kullanlabilirlik kriterlerine uygunluu konusunda maddeler
Grlerinin Alnmas eklenmesi ve bunlarn tercihen llebilir olmas gerekmektedir.
8.Kullanlabilirlik
Hedeflerinin ve artnamede yer almas gereken hususlarn en nemlileri u ekilde
Kriterlerinin Saptanmas zetlenebilir:
9.Arayz Unsurlarnn
xnternet sitesi amacnn ve verilen servislerin belirlenmesi
Belirlenmesi
10.Dngsel Tasarm xSite kullanclar temel grev analizinin yaplmas

Gerekletirilmesi xSite hedef kitle analizinin yaplmas
11.Sre i ve Sre xSitenin temel kullanm ortamlarnn analizi (ev, i, internet kafe
gibi)
12.Test Sonular xSre ii kullanlabilirlik testlerinin says, nasl gerekletirilecei,

Deerlendirme sonularnn nasl yorumlanaca ve dzeltmelerin nasl
Stratejilerinin
Belirlenmesi
yaplaca
13.Sunucu Gnlk
xSre sonu kullanlabilirlik testleri ve sonularn internet sitesine
Verilerinin Analiz Amal yanstlmas konusunda detaylar
Kullanm

xnternet sitesi tasarm srecinin yapm yntemi
14.Gereksinimler ve
Teknik artname xTeknik kstlar ya da gereksinimler

Blm Balklar
BALIK
GENEL NTELKLER No
1 S a y f a N o : 1 6
NDEKLER
1.Kamu nternet Gereksinimler ve Teknik artname
Birimlerin Belirlenmesi x Uyulmas gereken standartlar
2.nternet Sitesinden x Engelli vatandalara ynelik olarak sitede yaplacak almalar
Beklenen Hedeflerin
Belirlenmesi
3.Kullanc Profillerinin Yukarda da belirtildii gibi artnameye mmkn olduunca

karlmas llebilir kriterlerin konulmasnda fayda bulunmaktadr. Bu
4.Hedef Kitleye Uygun konuda fikir vermesi asndan aadaki rnektekine benzer trde
eriin Belirlenmesi ibarelerin bulunmas tavsiye edilir:
5.Hedef Kitlenin Siteden ISO 9241-11 kullanlabilirlik tanm standardna uygun, hedef
Beklentilerinin Analizi kitleden en az 10 kullanc ile kurumun bu portal zerinden
6.Siteden Beklenen verilen en temel 10 servisini deerlendiren bir kullanlabilirlik
Temel Grevlerin testi yaplm olacaktr. Test sonular etkililik, verimlilik ve
nceliklerinin memnuniyet asndan raporlanacak, rapor sonularna gre
Belirlenmesi katlmclar ortalama %70 memnuniyet bildirecek, grevleri
7.Analizlerde en az %80 baar ile tamamlayacak ve ideal kullanm
Kullanclarn sresinden %50 den fazla sapma yapmayacaktr.
Grlerinin Alnmas
nternet sitesi tasarm ve gelitirme srecinde en az 5
8.Kullanlabilirlik kullanlabilirlik testi yaplacak ve sonular kurum ile tartlp
Hedeflerinin ve alnacak nlemler konusunda hemfikir olunacaktr. Ayrca
gelitirme sreci sonunda daha byk apta bir
9.Arayz Unsurlarnn kullanlabilirlik almas yaplp sonularn bata verilen
Belirlenmesi kriterlere uyup uymad aratrlacak, uymuyorsa
10.Dngsel Tasarm dzeltmeler sonunda ayn test tekrarlanacaktr.
Gerekletirilmesi
Ayrca tasarm ve gelitirme srecinde Trksat Kamu Kurumlar
11.Sre i ve Sre
nternet Siteleri Standartlar ve nerileri ve DPT e-Dnm
Testlerinin Belirlenmesi Trkiye Projesi Birlikte alabilirlik Esaslar Rehberi
dokmanlarndan da faydalanlmas teknik artnamede
12.Test Sonular
belirtilmelidir.
Deerlendirme
Stratejilerinin
Belirlenmesi
13.Sunucu Gnlk
Kullanm

14.Gereksinimler ve
Teknik artname

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar
Balantlar (linkler), Kullanclarn nternet Sayfalar
1.Anlaml Balant Etiketleri
Arasnda Gezinimini Salar
2.lgili erik ile Balant
Kurulmas Kullanclar internet sitesini ziyaret ettiklerinde, ilgili balantlar
3.Balant Bal ile erik kendileri bularak ve tklayarak amalar dorultusunda devam
Arasnda Uygun liki
edebilirler. Balantlarn etkili bir ekilde kullanlmalarn
4.Tklamada Yanltc pucu salayabilmek iin tasarmclarn anlaml balant etiketleri
Kullanmnn
Engellenmesi
kullanmalar, birbirleriyle tutarl tklanabilir ipular salamalar
(yanltc ipularndan kanarak) ve balantlarn nceden
5.nemli Balantlarn
Tekrar tklandna dair kullancy bilgilendirebilecek tasarmlar kullanmalar
6.Balantlarn Yaz ya da
gerekmektedir. Tasarmclarn internet sitesi ierisinde mmkn
Resim Olmas olduunca grafik yerine yaz temelli balantlar tercih etmeleri
7.Kullanlm Balantlarn nerilmektedir. Yazlarn tercih edildii balantlar kullancya grafik
Gsterimi eklinde verilenlere oranla daha fazla bilgi salayabilme ansna
8.Balant Yaz Uzunluklar sahiptir.
9.Site i ve Dna
Balantlar
10.Tklanan majlar

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Anlaml Balant Etiketleri

Kural: Tasarmclarn ncelii her zaman kullanc olmaldr. nternet
Kurulmas
sitesinde tasarmclardan ok, kullanclar tarafndan anlalr,
anlaml ve kolayca ayrt edilebilir balant etiketleri kullanlmaldr.
3.Balant Bal ile erik
Arasnda Uygun liki Aklama: Kullancnn kafasnn karmasn nleyebilmek iin
4.Tklamada Yanltc pucu balantlarn birbirinden ayrt edilebilmesini salayabilecek balant
Kullanmnn
etiketleri kullanlmas gerekmektedir. Kullanclarn bir balanty
Engellenmesi
incelediinde balantnn gidecei yer hakknda bilgi sahibi
5.nemli Balantlarn
Tekrar olabilmesi gerekmektedir. nternet sitesi ierisinde kullanlacak
Buraya tklayn eklindeki ifadeler kullancya anlaml gelmeyebilir.
Resim Olmas Ak ve anlalr bir ekilde etiketleme yaplmas, site ierisinde
7.Kullanlm Balantlarn mevcut balantlar yukardan aaya doru tarayarak gezinen
Gsterimi
kullanclar iin olduka nemlidir. Unutulmamaldr ki, kullancnn
8.Balant Yaz Uzunluklar
birbiriyle ilikili balantlar hakknda karar vermesini gerektiren
9.Site i ve Dna internet siteleri onlarn yanl kararlar almasna neden olabilir.
Balantlar
10.Tklanan majlar
rnek Sayfa:
Olumsuz rnek: Bu nternet sitesinde ayn metin ierisinde birden ok

balantya yer verilmesine ramen bunlardan hibiri ak bir ekilde
etiketlenmemitir. Verilen balantlardan bazlarnn konu bal ile ilikili
olmad ve birbirine benzer olduu grlmektedir. Bu ekilde bir etiketleme
kullanmndan kanlmas gerekmektedir.

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar lgili erik ile Balant Kurulmas
Kural: nternet sitesi ierisinde konuyla alakal baka sayfalara
2.lgili
erik ile Balant
Kurulmas
balantlar verilmelidir.
3.Balant Bal ile erik Aklama: Kullanclarn tasarmclardan temel beklentisi internet
Arasnda Uygun liki sitesinin ilgili ierie tam bir liste salayabilecek seenekler
4.Tklamada Yanltc pucu sunabilecek yeterlilikte olmasdr. nternet sitesindeki tm ierie ilgili
Kullanmnn
bir balant ile ulalmas ve bu balantlarn da site iinde uygun
Engellenmesi
ekilde organize edilmesi kullancnn kullanm kolayln
5.nemli Balantlarn
Tekrar salamaktadr.
6.Balantlarn Yaz ya da rnek Sayfa:
Resim Olmas
7.Kullanlm Balantlarn
Gsterimi
9.Site i ve Dna
Balantlar
10.Tklanan majlar
Olumlu rnek: rnek olarak verilen kamu internet sitesinde ierie

ynelik olarak sayfalara balantlar bir liste halinde verilmi ve
sunulacak ierik ile iliki kurulmasnn yan sra kullancnn bu
balantlara kolaylkla eriimi salanmtr.

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar Balant Bal ile erik Arasnda Uygun liki
Kural: Balant balnn, hedef sayfada verilen balk veya konu
Kurulmas
ile tutarl olmas salanmaldr.
3.Balant
Bal ile erik Aklama: Kullanclarn birbiriyle ilikili balantlar ve hedef sayfalar
Arasnda Uygun liki arasnda planlanan sayfaya ulaabilmesini salayabilmek iin geri
4.Tklamada Yanltc pucu bildirim verilmesi gerekmektedir. Tercihen tklanan balant etiketi
Kullanmnn
gidilen sayfann bal olmaldr. Ayrca Yeni Sayfa, Buraya
Engellenmesi
Tklayn gibi etiketlerden de kanlmaldr. Kullanclarn belirli bir
5.nemli Balantlarn
Tekrar hedefe ulamak iin internet sitesi ierisinde tklama eylemini birden
ok kez gerekletirmesi gereken durumlarda ayn balantnn
Resim Olmas tekrarlanmasndan kanlmaldr. nk bu tr durumlarda
7.Kullanlm Balantlarn kullanclar her farkl seviyede karlatklar balantlarn ayn ya da
Gsterimi benzer olup olmadn ayrt etmekte zorlanabilirler.
rnek Sayfa:
9.Site i ve Dna
Balantlar
10.Tklanan majlar
Olumlu rnek: Balk ile ierik arasnda tutarllk ayn balant balnn
kullanlmas sayesinde salanmtr.

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar Tklamada Yanltc pucu Kullanmnn
Kural: Site ierisinde kullanclara tklanabilir izlenimi verebilecek
Kurulmas
ama tklanamayan nesnelerin kullanlmadndan emin olunmaldr.
3.Balant Bal ile erik Aklama: Sitede kullanlan sembollerin tklanabilir olduklarna dair
Arasnda Uygun liki kullancya ipucu salayacak en az bir iaret olmas gerekmektedir.
4.Tklamada Yanltc pucu Yaplan bir almada, kullanclarn aslnda balant olmayan bir
Kullanmnn
bala onun balant zellikleri tadn dnerek tkladklar
Engellenmesi
gzlemlenmitir. Ancak baz kullanclar iin tklanlabilirlie ynelik
5.nemli Balantlarn
Tekrar bir ipucu gstermemesine ramen madde iaretleri ve oklarn (altnn
izili olmas, mavi renklendirme) tklanabilir olarak alglanmasna yol
Resim Olmas at grlmektedir. Bu durum kullanclarn, nesnelerin balant
7.Kullanlm Balantlarn olup olmadn dnerek yavalamalarna sebep olabilir.
Gsterimi
rnek Sayfa:
9.Site i ve Dna
Balantlar
10.Tklanan majlar
Olumsuz rnek: rnek sayfada

grld gibi Site hizmetlerimizden
faydalanmak iin ye olunuz! yazs
aslnda bir balant olmamasna
ramen, alt izili olduundan dolay
kullancya tklanabilir olduu izlenimini
vermekte ve kullancy

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar nemli Balantlarn Tekrar
Kural: Kullanclarn nemli bir ierie birden fazla balant
Kurulmas
tarafndan ulaabildiinden emin olunmaldr.
3.Balant Bal ile erik Aklama: Ayn bilgiye birden fazla balant ile ulalmasn
Arasnda Uygun liki salamak, baz kullanclara ne aradklarn bulmalarnda yardmc
4.Tklamada Yanltc pucu olacaktr. Site ierisinde verilmesi gereken baz kritik bilgiler
Kullanmnn
bulunuyorsa o bilgiye birden fazla balant verilmesi salanmaldr.
Engellenmesi
Farkl kullanclar problemlere kendi karmlarna gre
5.nemli Balantlarn
Tekrar yaklaabilirler ve bilgi bulmak iin farkl yollar deneyebilirler. Bunun
yan sra baz kullanclar alternatif isimler verilmi balantlar daha
Resim Olmas kolaylkla hatrlayabilirken, baz kullanclar ise belirli bir etikete sahip
7.Kullanlm Balantlarn olduklar iin nemli balantlar kolaylkla bulabilmektedir.
Gsterimi
rnek Sayfa:
9.Site i ve Dna
Balantlar
10.Tklanan majlar
Olumlu rnek: rnek sitede grld gibi renci leri Bilgi Sistemi
balantsna farkl noktalardan ulalmas salanm ve kullancnn yk
hafifletilmitir.

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar Balantlarn Yaz ya da Resim Olmas
Kural: Resim balantlar yerine yaz balantlar kullanlmaldr.
Kurulmas Aklama: Genelde, yaz balantlarnn tklanabilirlii daha kolay
3.Balant Bal ile erik anlalr. Kullanclar tarafndan daha sk tercih edilen yaz
Arasnda Uygun liki balantlar daha hzl yklenmektedir. Bu balantlarn seildikten
4.Tklamada Yanltc pucu sonra renklerinin deimesi de nemli bir noktadr. ounlukla
Kullanmnn
verilen bir metin ierisinde bir yaz balantnn resim olarak verilen
Engellenmesi
bir balantdan daha kolay bulunduu bilinmektedir. Yaplan bir
5.nemli Balantlarn
Tekrar
almaya gre, kullanclar verilen belirli resimlerin tklanabilirlii
konusunda gzle grlr bir bocalama yaamaktadrlar. Verilen
Resim Olmas resimlerin kelime iermesi de ortaya kan sonucu ok fazla
7.Kullanlm Balantlarn deitirememitir. Kullanclarn geneli site ierisinde verilen
Gsterimi resimlerin zerine imleci getirmeden o resmin tklanabilir olup
8.Balant Yaz Uzunluklar olmadna dair bir karmda bulunamamaktadr. Kullanclar verilen
9.Site i ve Dna resimlerden hangilerinin tklanabilir olduunu tespit etmeye
Balantlar alacaklar iin fark edilir derecede yavalayacaklardr.
10.Tklanan majlar
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: rnek sitede

grld gibi resim balantlarnn
kullanc tarafndan
anlalamayaca durumlarla
karlamamak iin yaz balantlar
kullanlmas gerekmektedir.

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar Kullanlm Balantlarn Gsterimi
Kural: Bir balantnn nceden ziyaret edildii, kullancya renk
Kurulmas
deiiklikleriyle belirtilmelidir.
3.Balant Bal ile erik Aklama: Genellikle, varsaylan yaz balant rengi kullanmak en
Arasnda Uygun liki doru yaklamlardan biridir (mavi ziyaret edilmemi, mor ziyaret
4.Tklamada Yanltc pucu edilmi balant). Balant renklerinin kullanm kullanclarn internet
Kullanmnn
sitesinin hangi blmlerini kullandklarn anlamalarn
Engellenmesi
salamaktadr. Kullancnn ayn hedefe giden balantlardan birine
5.nemli Balantlarn
Tekrar tklamas durumunda bu balantlarn da renklerinin deitiinden
emin olunmaldr.
Resim Olmas
rnek Sayfa:
Gsterimi
9.Site i ve Dna
Balantlar
10.Tklanan majlar
Olumlu rnek: Ziyaret edilen balantnn dier

balantlardan farkl olarak renginin deitii
grlmektedir.

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 9
NDEKLER
Blm Balklar Balant Yaz Uzunluklar
Kural: Balant yaz uzunluklarnn anlalabilir olabilmesi iin
Kurulmas
yeterince uzun, ancak ok fazla birbirine balanm hissini
oluturmayacak derecede ksa olmas salanmaldr.
Arasnda Uygun liki Aklama: Tek kelimeden oluan balantlar kullancya hedefe
4.Tklamada Yanltc pucu ynelik olarak yeterli bilgi veremeyebilir. Ancak ok fazla kelimeden
Kullanmnn
oluan balantlar ise balantnn kullanc tarafndan okunma hzn
Engellenmesi
drebilmektedir. Genel olarak tavsiye edilen balant metinlerinin
5.nemli Balantlarn
Tekrar bir satr gemeyecek ekilde oluturulmasdr. Unutulmamas
gereken bir dier nokta ise, her kullanclar farkl tarayc ve ekran
Resim Olmas znrlne sahip olabilirler.Balantlarn tm kullanclar
7.Kullanlm Balantlarn tarafndan nasl grnd, farkl alternatif senaryolar ile test
Gsterimi edilmelidir.
rnek Sayfa:
9.Site i ve Dna
Balantlar
10.Tklanan majlar
Olumlu rnek: rnek sitedeki balantlar ilgili sayfaya

ynelik ak bilgi vermektedir, uzun ve gereksiz
isimlendirmelerden de kanld grlmektedir.

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 1 0
NDEKLER
Blm Balklar Site i ve Dna Balantlar
Kural: Kullanclara bir balantnn ayn sayfa ierisinde farkl bir
Kurulmas
yere ya da farkl bir internet sitesine ynlendirilebildii belirtilmelidir.
3.Balant Bal ile erik Aklama: Kullanclar ziyaret edecekleri balantlarn onlar farkl bir
Arasnda Uygun liki sayfaya ynlendireceini dnme eilimi iindedirler. Sayfada yer
4.Tklamada Yanltc pucu alan bir balantya tklandnda ilgili kurumun sitesinden ayrlp
Kullanmnn baka bir kurumun sitesine gidiliyorsa bunun kullancya belirtilmesi
Engellenmesi
gerekir.
5.nemli Balantlarn
Tekrar rnek Sayfa:
Site i:
Resim Olmas
Gsterimi
9.Site i ve Dna
Balantlar
10.Tklanan majlar
Olumlu rnek: rnek sayfada kullanclarn

Site D: site ii ve site d balantlar ile farkl
sayfalara ynlendirildikleri grlmektedir.

BALANTILAR
B
(LALIK
NKLER) No
2.10 S a y f a N o : 1 1
NDEKLER
Blm Balklar Tklanan majlar
Kural: Site ierisinde kullanlan resimlerin herhangi bir blm
Kurulmas
tklanabilir zellie sahipse, resmin btnnn tklanabilir
olduundan ya da tklanabilen blmn belirgin olduundan emin
Arasnda Uygun liki olunmaldr.
4.Tklamada Yanltc pucu Aklama: Kullanclar resimler zerindeki tklanabilir blmleri
Kullanmnn
bulmak zorunda kalmamaldr. rnein, lkemiz ile ilgili verilen bir
Engellenmesi
haritada illerin ya da blgelerin tklanabilir olmas sz konusu ise
5.nemli Balantlarn
Tekrar bunun anlalabilmesi iin kullancya gerekli ipular verilmesi
gerekmektedir.
Resim Olmas
rnek Sayfa:
Gsterimi
9.Site
i ve Dna
Balantlar
10.Tklanan majlar
Olumlu rnek: Resmin zerime tklandnda resimle ilgili bilgi

sayfasna eriilmektedir.

B
YALIK
AZI GRN No
2.11 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Bir nternet Sitesinin Kullanclar ile Etkin Bir
1.Ekran znrl ekilde letiimini Salayabilmek in Yaz
2.Yaz Tipi
Grn ok nemlidir
3.Yaz Bykl Yaz grn ile ilgili olarak dikkat edilmesi gerekenler:
4.Renkler ve Arka Plan
x Kullanclarn aina olduu fontlar ve en az 12 punto bykl
5.Tutarllk kullanlmaldr,
6.Dikkat ekme Yntemleri
x Dz sayfalarda yaz siyah olmal ve arka plan rengi yaz
7.Alt izgili, Koyu ve Eimli
rengine yksek kontrastl olmaldr,
Yaz Stili Kullanm
8.Yaz Grn Testleri x Arka plan renkleri ilgili bilgiler tasarmlarda kullanlmal.Bu
ekilde hazrlanan kullancya yardmc olacak ekilde verilmesi
salanmaldr.
nternet sitesi ierisinde grsel tutarllk ve uyumun salanmas iin
yazlar temel grsel prensiplere uygun olarak yazlmaldr. Srekli
kullanlan balklar dier balklarla uyumlu olacak ekilde
biimlendirilmelidir. Site ierisinde dikkat ekecek zellikler, rnein
animasyonlar, sadece gerekli ve uygun olan durumlarda
kullanlmaldr.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: rnek sitede grld gibi ak renk arka

planda koyu renk yaz kullanlm ve yaz bykl ve fontu,
temel grsel prensiplere uygun olarak tasarlanmtr.

B
YALIK
AZI GRN No
2.11 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Ekran znrl
1.Ekran znrl
Kural: Site ierisindeki yazlar farkl ekran znrlklerinde
2.Yaz Tipi
sorunsuz olarak okunabilmelidir.
3.Yaz Bykl
Aklama: Farkl kullanclarn farkl ekran znrl kullanma
ihtimali gz nnde tutulmaldr. Yazlarn tm kullanclar tarafndan
5.Tutarllk
sorunsuz okunabilir olduu garanti edilmelidir.
rnek Sayfa:
Yaz Stili Kullanm
8.Yaz Grn Testleri
Olumsuz rnek: Bu internet sitesinde alttaki ibarede sitenin

sadece belli bir standartta iyi znrlkte grntlenecei
belirtilmitir, fakat tm standartlarda iyi grntlenmesi
salanmaldr.

B
YALIK
AZI GRN No
2.11
S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar Yaz Tipi
1.Ekran znrl
Kural: Kullanclarn normal okuma hznda okuyabilmelerini
2.Yaz
2. YazTipi
Tipi salamak iin kullanclarn aina olduklar fontlar kullanlmaldr.
3.Yaz Bykl
Aklama: Aratrmalar, 12 punto ile Times New Roman, Georgia,
Arial, Helvetica veya Verdana fontlaryla yazlan yazlar arasnda
5.Tutarllk okuma hz ve kullanc tercihlerinde byk farklar olmadn
6.Dikkat ekme Yntemleri gstermektedir.
ounluu kk harf olan ve gerekli yerlerde byk harf kullanlm
Yaz Stili Kullanm
dz yazlar tm kullanclarn alk olduu yaz tipi olduundan
8.Yaz Grn Testleri
okuma hzlar belirgin ekilde artmaktadr.
rnek Sayfa:
Aratrmalar,12puntoileTimesNewRoman,Georgia,Arial,Helveticaveya
Verdana fontlaryla yazlan yazlar arasnda okuma hz ve kullanc
tercihlerindebykfarklarolmadngstermektedir.
ounluukkharfolanvegerekliyerlerdebykharfkullanlmdz
yazlatmkullanclarnalkolduuyaztipiolduundanoumahzlar
belirginekildeartmaktadr.
Olumsuz rnek: Bu internet sitesinde Times New Roman, Georgia,

Arial, Helvetica veya Verdana dnda bir font kullanld iin bu
kullanclarn okuma hzlarn olumsuz etkilemektedir.

B
YALIK
AZI GRN No
2.11 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar Yaz Bykl
1.Ekran znrl
Kural: nternet sitesindeki tm yazlar en az 12 punto olarak
2.Yaz Tipi kullanlmaldr.
3.Yaz Bykl
Aklama: Yaplan aratrmalar, 12 puntodan kk yazlarn
kullanclarn okuma performansn drdn gstermektedir. 65
5.Tutarllk yandan byk kullanclar iin ise en az 14 punto kullanlmaldr.
6.Dikkat ekme Yntemleri nternet sitelerinde 9 puntodan kk yazlarn kullanlmamas
7.Alt izgili, Koyu ve Eimli gerekmektedir.
Yaz Stili Kullanm
Kullanclara sitede bulunan yaznn font bykln ayarlama
8.Yaz Grn Testleri
seenei verilmelidir.
rnek Sayfa:
Olumsuz rnek: Sayfann standart yaz byklnn yetersiz olmas

dolay kullancnn okurken yorulmasna sebep olmaktadr.

B
YALIK
AZI GRN No
2.11 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar Renkler ve Arka Plan
1.Ekran znrl
Kural: Kullanclarn hzl okumas ve ierii anlamasnn beklendii
2.Yaz Tipi internet sitelerinde, yaz rengi siyah olacak ekilde, yksek kontrastl
3.Yaz Bykl ve desensiz bir zemin ile birlikte kullanlmaldr.
Aklama: Tasarmclar yaz tipi renginin, sayfa arka plan rengine
5.Tutarllk zt bir renkte seilmesine dikkat etmelidir. Okuma imkann
6.Dikkat ekme Yntemleri snrlandrmasndan dolay, desenli arka plan kullanmndan
7.Alt izgili, Koyu ve Eimli kanlmaldr. zellikle snrl grme yetenei olan kullanclar iin
Yaz Stili Kullanm desenli arka plan kullanlmamas nemlidir. Bunun yan sra arka
8.Yaz Grn Testleri planda metinlerin okunmasn engelleyebilecek arka plan resimleri
kullanlmasndan da kanlmaldr. Sayfann ierdii metnin
anlamnn glendirilmesinde renk kullanm tek yntem olarak
dnlmemelidir. rnein; nemli bir bilginin krmz renk ile
yazlmas renk kr bir kullanc ya da siyah beyaz monitr kullanan
bir kullanc iin hibir anlam ifade etmeyecektir. Bu gibi durumlarda
metnin vurgusunun <em> etiketi ile glendirilmesi daha anlaml
olacaktr.
Dz zeminde yazlm siyah yaz, dier yaz ve zemin tiplerinde
yazlm yazlara gre daha hzl okuma performans salar. Koyu
zeminde yazlm ak renkli yazlar ile siyah yaz ile beyaz zeminde
yazlm yazlar kyaslandnda, kullanclarn beyaz zeminde siyah
yazy %32 daha hzl okuduklar grlmtr. Genel olarak, yaz ve
zemin arasndaki kontrast okunabilmeyi kolaylatrmaktadr.
zellikle, beyaz renkli metin kullanmndan ok gerekli olmadka
kanlmaldr. Eer arka plan renkleri kullanlmadan yazc kts
alnmak istenirse, beyaz renkli metin baslamayacaktr. (1)
rnek Sayfa:
Olumsuz rnek: rnek sayfada grld gibi uygun arka plan rengi ve
yaz rengi kullanlmad iin gerekli kontrast salanamam ve
kullancnn okuma imkan snrlanmtr.
(1) Kamu Kurumlar nternet Sitesi Klavuzu, Srm 1.0, Austos 2006
KAMU KURUMLARI
KAMU KURUMLARI NTERNET
NTERNET STELER
STELER STANDARTLARI
STANDARTLARI VE
VE NERLER
NERLER REHBER
REHBER

B
YALIK
AZI GRN No
2.11 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar Tutarllk
1.Ekran znrl
Kural: nternet sitesindeki ortak elerin her sayfada tutarl ( biim,
2.Yaz Tipi format, renk vb.) kullanlmas salanmaldr.
3.Yaz Bykl
Aklama: Grsel olarak internet sitesinde kullanlan elerin
internet sitesi ierisindeki dier sayfalarla da uyumlu olmas
5.Tutarllk salanmaldr.

Biimlendirme kural tm kullanclar iin allm bir ekilde
uygulanmaldr. rnein telefon numaralar, adresler saat yazmlar
Yaz Stili Kullanm
ile ilgili kurallarn her sayfada ayn olmas gerekmektedir. Sitenin bir
8.Yaz Grn Testleri
ksmnda kullanlan font ile dier ksmlarda kullanlan fontlar
birbirinden farkl olmamaldr. Balklarda, balantlarda ve yazlarda
tm site iinde bir tutarllk olmaldr.
Grsel tutarllk; karakterlerin kullanld yere gre bykln,
boluu, renkleri, isimlendirmeleri, fontlar, arka planlar, yerleimleri,
yazlar ve resimleri kapsamaktadr.
rnek Sayfa:
Olumsuz rnek: Bu internet sitesinde sol ve sa blmdeki yazlarn

font byklklerinin farkl olduu grlmektedir. Tutarlln
salanabilmesi iin font byklkleri ile ilgili standart bir yap

B
YALIK
AZI GRN No
2.11 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar Dikkat ekme Yntemleri
1.Ekran znrl Kural: Dikkat ekme yntemleri sadece ok gerekli olduu
2.Yaz Tipi dnlen durumlarda, titizlikle kullanlmaldr. Yaz fontlar ve tipleri
3.Yaz Bykl sadece ok nemli kelimeleri belirtmek iin deitirilmelidir.
4.Renkler ve Arka Plan Aklama: nternet sayfasnn belirli ksmlarna dikkat ekmek iin,
5.Tutarllk
nesneleri hareketlendirme ya da animasyon ekleme, eler aras
boyut farklar yaratma, parlak renklendirme uygulanmas ve eitli

font karakterlerinin kullanlmas gibi yntemler uygulanabilmektedir.
Yaz Stili Kullanm
Ancak tasarmclar bunlar kullanrken ok dikkatli olmaldr.
8.Yaz Grn Testleri

nternet sayfalarndaki tm alanlar kullanclarn dikkatini ayn oranda
ekmezler. Baz yntemlerin, kullanclar zerindeki etkileri aada
belirtildii gibidir;
x Hareketlendirme (animasyon) en etkili dikkat ekme yntemidir.
Aratrmalara gre, kullanclar ilk bakta hareket eden
nesnelere bakmaktan kendilerini alamamaktadr. Fakat
animasyon ile verilen bilgi uygun ya da yararl deilse, bir sre
sonra kullancy rahatsz edebilmektedir. Animasyonun,
kullancnn dikkatini ekmesinin ardndan devam ediyor olmas
kullancnn internet sayfasnda verilen bilgiye konsantre
olamamasna sebep olmaktadr.
x Byk nesneler, zellikle ekiller, kk nesnelerden nce
kullanclarn dikkatini ekmektedir. Kullanclar ilk bakta daha
uzun sre byk nesnelere odaklanmaktadrlar. Fakat
kullanclarn reklam ya da ssleme olduunu dnd
nesneleri atlama eiliminde olduu bilinmektedir.
x Kullanclar genellikle nesnelere bir ya da iki saniye baktktan
sonra ilgili yazya gemektedir. Birok durumda, nesne ile ilgili
aklamay okumak en son tercih edilen yollardan birisidir.

B
YALIK
AZI GRN No
2.11 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar Alt izgili, Koyu ve Eimli Yaz Stili Kullanm
1.Ekran znrl
Kural: Yazda kullanlan koyu, eimli veya alt izgi gibi stiller sadece
2.Yaz Tipi kullancnn nemli noktalara dikkatinin ekilmesi iin kullanlmaldr.
3.Yaz Bykl
Aklama: Koyu, eimli ve alt izgili yazlar gereinden fazla
kullanlmamaldr. nternet sitelerinde alt izili kelimeler genellikle
5.Tutarllk balant (link) olarak dnldnden alt izili kelimelerin
6.Dikkat ekme Yntemleri kullanmndan kanlmaldr. Bir sayfada belli bir yazya dikkat

ekmek gerekiyorsa sadece bir zellik kullanlmaldr. Yani eimli
Yaz Stili Kullanm yaz, koyu yaz veya alt izgi kullanmnn iki veya n birden
8.Yaz Grn Testleri kullanmak dikkat ekmekten ok grsel karmaaya yol aar.
rnek Sayfa:
Olumsuz rnek: Sol tarafta btn verilen yazlar kaln ve baz

ksmlar byk harf, sa taraftaki yazlar hem kaln hem de alt
izili verilmektedir. Bu rnekte belli bir yazya dikkat ekmekten
ok yaznn okunabilirlik seviyesi dmtr.

B
YALIK
AZI GRN No
2.11 S a y f a N o : 9
NDEKLER
Blm Balklar Yaz Grn Testleri
1.Ekran znrl
Kural: Site ierisindeki yaz grnm uygun aralarla kontrol
2.Yaz Tipi edilmelidir.
3.Yaz Bykl
Aklama: Doru kontrast kullanm, arka ve n plan eleri
arasndaki renk kontrast iin eitli aralarla testler yaplmas
5.Tutarllk
gerekmektedir.

Bu testlere rnekler aada verilmitir.
Yaz Stili Kullanm
Yaz/balant ve arka plan testi:
8.Yaz Grn Testleri

http://www.paciellogroup.com/resources/contrast-analyser.html
Arka plan ve n plan eleri aras renk kontrast testi:
http://www.accesskeys.org/tools/color-contrast.html

B
LSTELER
ALIK / TABLOLAR No
2.12 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar nternet Sitelerinde Liste ve Tablolar Kolaylkla
1.Liste Balklar Anlalabilecek ekilde Hazrlanmal ve Aklayc
2.Liste Hiyerarisi Bir Bala Sahip Olmaldr
3.Liste Biimi Site ierisinde kullanlan liste elemanlarnn sral olarak verilmesi,
4.Listelerde nemli olan elemanlarn listenin en banda verilmesi, kullancnn
Numaralandrma performansn arttrmak iin yararl olacaktr. Eer numaral bir liste
5.lgili Elemanlarn kullanlmas gerekiyorsa, balang says 0 yerine 1 olarak
Sralandrlmas dzenlenmelidir. Bunun yan sra liste elemanlarnn sadece ilk
6.Tablo Satr ve Kolon harflerinin byk olarak yazlmasna dikkat edilmesi gerekmektedir.
Balklar
7.Kolon ve Satr Bykl

Site ierisinde kullanlan bir dier e ise tablolardr. Tablolarn
kullanm baz tarayclarda ve zellikle eriilebilirlik teknolojilerinden
8.Tablo Yazdrma
faydalanan kullanclarda glkler yaratabilmektedir.
Tasarmclardan beklenen, tablolarn azami dikkat ile kullanmalar
ve mmkn olduunca geni bir tarayc ve eriim yntemi iin
gerekli testleri yapmalardr. Tablolar ile ilgili uyulmas nerilen dier
yntemler unlardr:
x Stun says en az sayda tutulmaldr.
x ie tablo kullanmndan mmkn olduunca saknlmaldr.
x Deiik tarayclar tablolar deiik ekillerde ileyebildiinden,

uyumluluk mutlaka test edilmelidir.
x Tablo etiketinde Cols* znitelii mutlaka kullanlmaldr.
x Eer sabit genilikte bir tablo kullanlyorsa, genilik hibir

zaman 535 pixeli gememelidir. Bu sayede tablonun standart
kada kts alnabilir.
x Tablo sonu etiketleri her zaman kullanlmaldr.
x Baz eski tarayclar, tablo arka plan resimleri ve renk kullanmn

desteklememektedir. Mmkn olduunca arka plan resmi
kullanmndan kanlmaldr.
*Cols: Bir tasarm sayfasnda bulunan tablonun kolon niteliini ve
niceliini saptayan HTML kodu.

B
LSTELER
ALIK / TABLOLAR No
2.12 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Liste Balklar
1.Liste Balklar Kural: Listenin en banda listeyi tantma amacyla balk
2.Liste Hiyerarisi kullanlmaldr.
3.Liste Biimi Aklama: Liste dzenleme ve derleme, kullanc performansn
4.Listelerde arttrmada en etkili ve baarl yntemdir. Aklayc bir balk
Numaralandrma
kullanlmas kullanclarn site ii elemanlarn liste halinde
5.lgili Elemanlarn verilmesinin sebebini ve bu elemanlarn birbirleri ile ilikisini
Sralandrlmas
kolaylkla anlayabilmesini salamaya yardmc olacaktr. Balk
6.Tablo Satr ve Kolon
kullanlmas ile kullancya liste elemanlarnn organizasyonunun
Balklar
yan sra baskn bir kural ya da temaya ynelik olarak bilgi verilmesi
salanacaktr.
8.Tablo Yazdrma
Tasarmclar internet sitelerinin kullanmn kolaylatracak olan
listelemeyi etkili bir ekilde uygulamaldr. Dikkat edilmesi gereken
baz noktalar unlardr; listenin uzunluunun lm, balantlarn
kmelenmesi ve etiketlerin anlaml sralanmas, vb. Liste
elemanlarnn kullanclarn anlayabilecei ekilde (alfabetik veya
nmerik olarak) verilmesi gerekmektedir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu internet

sayfasnda verilen listelere uygun
ak balklar verilmitir. Bu tr
balklara yer verilmesi kullanmn
kolaylatrlmasna yardmc

B
LSTELER
ALIK / TABLOLAR No
2.12 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar Liste Hiyerarisi
1.Liste Balklar Kural: Tasarmclar listenin ierii kadar liste organizasyonuna da
2.Liste Hiyerarisi zen gstermelidir.
3.Liste Biimi
Aklama: Seilen listenin ardndan baka bir liste almas gereken
4.Listelerde durumlarda, ikinci listenin ilk listeden grsel adan farkl olmas
Numaralandrma
ancak seilen elemanlarn ilikili olmas gerekmektedir. Aksi takdirde
5.lgili Elemanlarn
kullanc ulamas gereken bilgiyi yanl yerde aramaya alacaktr.
Sralandrlmas
6.Tablo Satr ve Kolon rnek Sayfa:

Balklar
8.Tablo Yazdrma
Olumlu rnek: rnek sitede grld gibi yol durumu balnn altnda
yol ile ilgili farkl bir liste almaktadr. Bu listenin ilikili elemanlardan
olumasnn yan sra grsel olarak dierinden farkl olduu

B
LSTELER
ALIK / TABLOLAR No
2.12 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar Liste Biimi (Format)
1.Liste Balklar Kural: Liste biimi, aramay ve anlalmay kolaylatracak ekilde
2.Liste Hiyerarisi planlanmaldr.
3.Liste Biimi
Aklama: Site ierisinde yer verilecek listelerde arka plan rengi,
4.Listelerde yaz rengi, yaz bykl, kenar kalnl ve boluk kullanmna
Numaralandrma
zen gsterilmesi gerekmektedir. Bunun yan sra, liste iinde liste
5.lgili Elemanlarn
ile ilgisi olmayan elemanlarn bulunmamasna zen gsterilmelidir.
Sralandrlmas

Balklar
8.Tablo Yazdrma
Olumlu rnek: Sosyal Gvenlik Kurumunun nternet sitesinde salk

kurumlar altnda hastaneler ve eczanelere yer verilmesinin yan sra,
hastanelerin grupland grlmektedir. Kullancnn ilikili ve gerekli
bilgilere ulamasnn salanmas kullanlabilirlik adna olduka nemlidir.

B
LSTELER
ALIK / TABLOLAR No
2.12 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar Listelerde Numaralandrma
1.Liste Balklar Kural: Listelerde numaralandrma yaplmas dzen asndan
2.Liste Hiyerarisi olduka nemlidir.
3.Liste Biimi
Aklama: Kullanclarn dikkati geni ve uzun listeler bulunan
4.Listelerde internet sitelerinde kolaylkla dalabilmektedir. Numaralandrma
Numaralandrma
yaplmas, hem kullancnn aradn bulmas ve bulduu bilgiye geri
5.lgili Elemanlarn
dnmesinde nemli bir rol oynamaktadr. Dikkat edilmesi gereken
Sralandrlmas
nemli bir nokta da numaralandrma yaplrken her zaman 0 yerine
Balklar
1 ile balanmasdr.
7.Kolon ve Satr Bykl rnek Sayfa:
8.Tablo Yazdrma
Olumlu & Olumsuz rnek: rnek

sitede grld gibi sayfada
numaralandrma yaplan
maddeler 0 yerine 1 den

B
LSTELER
ALIK / TABLOLAR No
2.12 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar lgili Elemanlarn Sralandrlmas
1.Liste Balklar Kural: Liste ierisinde ilgili elemanlar devam eden bir metin yerine
2.Liste Hiyerarisi dikey ekilde sralanmaldr.
3.Liste Biimi
Aklama: yi tasarlanm bir liste format kullancnn aradn
4.Listelerde kolayca bulabilmesine yardmc olacaktr. Kullanclar yatay
Numaralandrma
listelenmi bir tasarmda aradklarn bulmakta zorlanabilecekleri iin
5.lgili Elemanlarn
dikey listelenmi bir tasarm tercih edilmesi gerekmektedir.
Sralandrlmas

Balklar
8.Tablo Yazdrma
Olumlu rnek: rnek sitedeki liste biimi kullancnn aradn kolayca

bulabilmesine yardmc olmaktadr.

B
LSTELER
ALIK / TABLOLAR No
2.12 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar Tablo Satr ve Kolon Balklar
1.Liste Balklar Kural: Tablo satrlar ve kolon balklar aklayc bir yapda
2.Liste Hiyerarisi dzenlenmelidir.
3.Liste Biimi
Aklama: Satr ve stun balklar dierlerinden farkl olan bir
4.Listelerde hcrenin ieriini gstermek amacyla kullanlmaldr. Kullanclar
Numaralandrma
genelde tablo iindeki bilgileri etkili bir ekilde kullanabilmek iin ak
5.lgili Elemanlarn
ve ksa tablo balklarna ihtiya duyarlar. Aklayc bir baln
Sralandrlmas
bulunmas kullancnn tablonun ieriini kolaylkla anlayabilmesine
Balklar yardmc olacaktr. Satr ve stun balklar ekran okuyucularna,
bilginin nasl verildii veya tanmlandna ynelik olarak bilgi
vermektedir. Dolaysyla satr veya stun balklar tablo genelinden
8.Tablo Yazdrma
farkl bir biimde sunularak kullanclarn o hcrenin neminin farkna
varmas salanmaldr. Bunun yan sra kolon balklar ile kolon
elemanlarnn ieriinin ilikili olmasna dikkat edilmesi
gerekmektedir. Tablonun site ablonuna uyumu asndan
balklarda ksaltmalar kullanlabilir.
rnek Sayfa:
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu tablodaki stunlara uygun balklar verilmesi yoluyla,

kullancnn tablo ieriini kolaylkla anlayabilmesi salanmtr.

B
LSTELER
ALIK / TABLOLAR No
2.12 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar Kolon ve Satr Bykl
1.Liste Balklar Kural: Tablolarda kolon ve satr byklnn ideal llerde
2.Liste Hiyerarisi olmas salanmaldr.
3.Liste Biimi
Aklama: Bir tabloda kullanlacak ideal kolon ve satr lleri
4.Listelerde sitenin yapsna gre deimektedir. Sayfa ana yapsnn
Numaralandrma
bozulmamas iin kolon ve satr boyutlar zenle seilmelidir ve
5.lgili Elemanlarn
kolonun ieriinin gereksiz bilgileri barndrmamasna dikkat
Sralandrlmas
edilmelidir.

Balklar rnek Sayfa:
8.Tablo Yazdrma
Olumsuz rnek: Bu tabloda kolon ve satr boyutlar standart olmayp,

ok kk kolon aralklarnda uzun, ok byk kolonlarda ksa bilgi
verildii grlmektedir.

B
LSTELER
ALIK / TABLOLAR No
2.12 S a y f a N o : 9
NDEKLER
Blm Balklar Tablo Yazdrma
1.Liste Balklar Kural: Kullancnn sadece istedii tabloyu ve tablo ieriini
2.Liste Hiyerarisi yazdrabilmesi salanmaldr.
3.Liste Biimi
Aklama: stenmeyen bilginin yazdrlmas zaman ve kat tketimi
4.Listelerde asndan olumsuz sonular dourmaktadr. Bu nedenle genelde
Numaralandrma
tercih edilen yntem, yazdrlmak istenen tablolarn baka bir
5.lgili Elemanlarn
platforma tanarak ardndan yazdrlmasdr. nternet sitesi buna izin
Sralandrlmas
verecek bir yapda tasarlanmaldr.
Balklar rnek Sayfa:

8.Tablo Yazdrma
Olumlu rnek: rnek sitede grld gibi sunulan tablonun kt

almasna uygun bir yapda verilmesi kullanm kolayl salamann yan
sra gereksiz kt alnmasn nleyecektir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Kullanclarn nternet Sitesi ile Etkileim inde
1.Radyo Dmeleri/Onay Olabilmeleri in Ekran Tabanl Kontrollere htiya
Kutular Kullanm
Duyulmaktadr
2.Veri Giri Alanlar
Etiketleri Bu tr kontroller iinde en yaygn olanlar balantlar (linkler),
3.Veri Giri Alanlarnn butonlar, radyo butonlar, onay kutusu/seilebilir kutu (check box),
Bykl
alan listeler ve veri giri alanlardr. Tasarmclarn, bunlar klasik
4.Zorunlu ve Seimli Veri ve yaygn olduu ekilde kullanlmas gereken alanlarda
Giri Alanlar
kullandklarndan emin olmaldr.
5.Tutarllk
Site ierisinde kullanlan butonlarn, dme eklinde
6.Byk Kk Harf Girii
grndklerinden ve ak bir ekilde etiketlendirildiinden emin
7.Gereksiz Veri Giriinin
nlenmesi
olunmas gerekmektedir. Baz durumlarda uygun kullanmn
salanabilmesi iin dmelerin nceliklendirilmesi gerekebilir.
8.Tek Sayfadan Veri Giriin
Tamamlanmas Radyo butonlar iki ya da daha fazla seenek verilen durumlarda
9.Hatal Giri iin geri kullancnn zel seim yapabilmesi iin kullanlmaktadr. Onay
Bildirim Verilmesi
kutusu/seilebilir kutu (Check box) ise evet, hayr gibi ikili
10.Veri Giri Tularnn seeneklerde kullanlmaldr. Aa doru alan listeler genellikle
Uygun Kullanm
birok madde ierisinden birinin seilebilecei durumlarda kullanlr.
11.Varsaylan Verilerin
Kullancnn seim hzn arttrabilmek iin, varsaylan bir deer
Gsterimi
gsterebilir (rnek: l seerken il deerinin Adanadan balamas).
12.Veri Giriinde mlecin
Yeri Veri giri alanlar kullanclarn sistemden bamsz veri giriinde
13.Hzl Veri Giri bulunmalar iin kullanlr (genellikle bir form doldurulurken
Stratejileri kullancnn isim bilgisi girmesi ya da arama motoruna metin girerek
14.Onay Mesaj arama yapmas). Tasarmclar kullanc tarafndan girilmesi gereken
bilgiyi en aza indirmelidirler. Her veri giri alan, verinin girilmesi
gereken alana yakn, ak ve net bir ekilde etiketlendirilmelidir.
Ayrca tasarmclar kullancya zorunlu ve seimli veri giri
alanlarnn farkn aka gsterebilmelidir. Veri giriinde shift
tuunun kullanmnn azaltlmas salamaldr (byk karakter
girilirken kk karakter girilmesi, kk karakter girilirken byk
karakter girilmesi, zel karakterlerin kullanlmas).

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Radyo Dmeleri (Buton)/Onay Kutular Kullanm

1.Radyo Dmeleri/Onay
Kutular Kullanm Radyo Dmeleri
2.Veri Giri Alanlar Kural: Kullanclarn birden ok seenek arasndan birini semesi
Etiketleri
gerektii durumlarda radyo dmeleri kullanlmaldr.
3.Veri Giri Alanlarnn
Bykl Aklama: Kullanclarn seim yapabilmek iin dmeye ya da
4.Zorunlu ve Seimli Veri
dmenin yaz etiketine tklayabiliyor olmasnn salanmas
Giri Alanlar gerekmektedir. Radyo dmelerinden birinin varsaylan olarak
5.Tutarllk iaretlemesi uygun ise bu tercih edilmelidir. nternet sitesi ierisinde
6.Byk Kk Harf Girii
radyo dmeleri kullanlmas gereken durumlarda, en az iki radyo
dmesi beraber kullanlmal ve kullancnn radyo dmelerinden
nlenmesi hibirini semek istemeyecei durumlar iin Hibiri etiketli bir
seenek verilmelidir.
Tamamlanmas Onay Kutular (Check Box)
9.Hatal Giri iin geri
Bildirim Verilmesi
Kural: Verilen seenek listesinden kullanclarn bir ya da birden
fazla seenei seebilmesini salayabilmek iin onay kutusu
10.Veri Giri Tularnn
Uygun Kullanm kullanlmaldr.
11.Varsaylan Verilerin Aklama: Her bir onay kutusunun dierlerinden bamszca
Gsterimi
seilebilmesini salanmaldr. Yaplan bir almada, kullanclardan
12.Veri Giriinde mlecin birbirine yakn seeneklerin verildii bir liste ierisinden birden fazla
Yeri
seim yaplmas istenmesi durumunda onay kutularnn en hzl
13.Hzl Veri Giri performans salad grlmtr.
Stratejileri
14.Onay Mesaj

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar Radyo Dmeleri /Onay Kutular Kullanm

Kutular Kullanm rnek Sayfa:
2.Veri Giri Alanlar
Etiketleri

Bykl

Giri Alanlar
5.Tutarllk
6.Byk Kk Harf Girii

nlenmesi

Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
Olumsuz rnek: Bu internet sitesindeki formda cinsiyet seimi iin onay
14.Onay Mesaj
kutusu kullanlmtr. Ancak erkek ve bayan seeneklerinin ayn anda
iaretlenebilmesine izin verildii grlmektedir. Bunun yerinde radyo
dmesi kullanlmas ve seeneklerden yalnzca birinin seilebilmesi

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar Veri Giri Alanlar Etiketleri
1.Radyo Dmeleri/Onay Kural: Kullanclara veri giri alanyla ilikili kolay anlalr etiketler
Kutular Kullanm
verilmelidir. Bylece onlardan nasl bir veri girilmesi beklendiinin

2.Veri Giri Alanlar
anlalabilmesine yardmc olunabilir.
Etiketleri
3.Veri Giri Alanlarnn Aklama: Girilmesi beklenen veriler iin ksa, z ve ak etiketler
Bykl kullanlmaldr. Kullanlan etiketlerin birbirinden yeterince ayr olarak
4.Zorunlu ve Seimli Veri konumlandrldndan emin olunmaldr. Bylece kullanclarn,
Giri Alanlar verinin hangi veri giri alanna ait olduuna dair karmaa yaamalar
5.Tutarllk engellenebilir. Bunu salayabilmek iin, tasarmclar etiketleri koyu
6.Byk Kk Harf Girii yazabilir ya da yldz imi gibi yntemler kullanabilirler.
7.Gereksiz Veri Giriinin Dikkat edilmesi gereken bir dier nokta ise veri giri alanlarnn
nlenmesi
etiketlendirilmesinde anlalmas zor bir dil kullanlmasndan
8.Tek Sayfadan Veri Giriin kanlmasdr. Grup1, password Bay gibi gelii gzel kelimeler
Tamamlanmas
ya da jargon kullanmak yerine herkes iin genel olan terimler
kullanlmas gerekmektedir. Eer verilen etikete ynelik karar
Bildirim Verilmesi
verilemiyorsa bunun iin uygun bir kullanc kitlesi ile kullanlabilirlik
testi yaplmas salanabilir.
Uygun Kullanm
11.Varsaylan Verilerin rnek Sayfa:

Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumlu rnek: rnek internet sitesinde girilmesi beklenen veriler iin

ksa ve anlalr etiketler kullanld grlmektedir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar Veri Giri Alanlarnn Bykl
Kutular Kullanm Kural: Veri giri alanlar yeterince byk olmaldr.
2.Veri Giri Alanlar Aklama: Veri giri alanna kullancnn ne yazdn grebilmesi
Etiketleri

gerekmektedir. Kk yaz alan amak ya da kelime snr getirmek
3.Veri Giri Alanlarnn veri giriinde sorun yaratabilir.
Bykl
4.Zorunlu ve Seimli Veri rnek Sayfa:

Giri Alanlar
5.Tutarllk
6.Byk Kk Harf Girii

nlenmesi

Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumsuz rnek: Bu internet sitesinde e-posta girii iin ayrlan veri giri
alan yeterince byk verilmedii iin kullanc girilen veriyi

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar Zorunlu ve Seimli Veri Giri Alanlar
Kutular Kullanm Kural: Zorunlu ve seimli veri giri alanlar aka belirtilmelidir.
2.Veri Giri Alanlar Aklama: Kullanclarn veri giri alanlar ierisinden hangilerinin
Etiketleri
zorunlu hangilerinin seimli olduuna kolaylkla karar verebilmesi
3.Veri Giri Alanlarnn gerekmektedir. Bunu salayabilmek iin birok nternet sitesi zorunlu
Bykl

alanlarn yannda bir yldz imi kullanrken baz sitelerde ise zorunlu
veri giri alanlarnn yanna zorunlu kelimesi eklenmektedir.
Giri Alanlar
5.Tutarllk rnek Sayfa:

6.Byk Kk Harf Girii

nlenmesi

Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumlu rnek: rnek verilen internet sitesinde kullanclarn doldurmas
gereken alanlar yldz imi ile belirtilmektedir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar Tutarllk
Kutular Kullanm Kural: Veri giri alanlarnda tutarllk olmaldr.
2.Veri Giri Alanlar Aklama: Bir internet sitesinde birden fazla veri giri ekran varsa
Etiketleri
bunlar ayn yapda olmaldr. Bir sayfadaki veri giri yaps dier
3.Veri Giri Alanlarnn sayfadakinden farkl ise kullanclar zorluk yaayabilirler. zellikle
Bykl
byk kurumlarda alt birimlerin veri giri ekranlar farkl tasarm
zellikleri gsterebilmektedir. Kurum iinde belli bir standarda
Giri Alanlar
gidilmelidir.
5.Tutarllk
6.Byk Kk Harf Girii rnek Sayfa:

nlenmesi

Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
11.Varsaylan Verilerin Olumlu rnek: Yukardaki rnek dikkate alndnda, ayn sitenin iki
Gsterimi
farkl veri giri alannda ayn yap kullanlarak tutarllk salanm ve
12.Veri Giriinde mlecin kullancya kolaylk salanmtr.
Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar Hatal Giri in Geri Bildirim Verilmesi
2.Veri Giri Alanlar
Etiketleri

Bykl

Giri Alanlar
5.Tutarllk
6.Byk Kk Harf Girii

nlenmesi

Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumlu rnek: rnek veri giri sayfasnda gerekli veriyi yanl giren veya
eksik brakan kullanc uyarlm, doru girdii bilgileri tekrar girmemesi
salanarak kullancya kolay kullanm imkan sunulmutur.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 9
NDEKLER
Blm Balklar Byk Kk Harf Girii
Kutular Kullanm Kural: Kullanclar tarafndan girilen verilerde byk/kk harf fark
2.Veri Giri Alanlar
gzetilmemesi salanmaldr.
Etiketleri
Aklama: ifre gvenliini arttrabilmek gibi geerli bir sebep
3.Veri Giri Alanlarnn olmad durumlarda kullanclar tarafndan girilen verilerin byk/
Bykl
kk harf duyarl olmamas salanmaldr. Eer byk/kk harf
duyarll gerekiyorsa bunun kullanclara ak bir ekilde ifade
Giri Alanlar
edildiinden emin olunmas gerekmektedir. Kullanclar tarafndan
5.Tutarllk
girilen veriler gsterilirken, kullanc tarafndan girilen ekli ile
6.Byk Kk Harf Girii
gsterilmesi gerekmektedir.
nlenmesi rnek Sayfa:
Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Gsterimi

Yeri
Olumlu rnek: Bu rnekte de belirtildii gibi sitede veri girii iin istenen
13.Hzl Veri Giri
bilgilerin byk, kk harf duyarllklar ak bir ekilde kullancya
Stratejileri
sunulmu ve kullanmamalar gereken karakterler de belirtilmi,
14.Onay Mesaj
bylelikle kolaylk salayan bir yap elde edilmitir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1 0
NDEKLER
Blm Balklar Gereksiz Veri Giriinin nlenmesi
Kutular Kullanm Kural: Kullanclarn ayn veriyi birden fazla yerde girmesine gerek
2.Veri Giri Alanlar
olmamaldr.
Etiketleri
Aklama: Ayn verinin birden ok kez girilmesi, kullancya ek bir i
3.Veri Giri Alanlarnn yklemekle kalmayp hata orannn artmasn da beraberinde
Bykl
getirmektedir. Kullanclar tarafndan girilen bir verinin bir baka
4.Zorunlu ve Seimli Veri sayfada kullanlmasnn gerekli olduu durumlarda, sistemin ayn
Giri Alanlar
verinin tekrar girilmesini istemek yerine orijinal veriye eriebilmesi
5.Tutarllk
salanmaldr. Genel olarak kullanclarn mmkn olduunca az veri
6.Byk Kk Harf Girii girmesi salanmal ve ayn verinin tekrar tekrar girilmesinin nne

7.Gereksiz Veri Giriinin geilmelidir.
nlenmesi
rnek Sayfa:
Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumsuz rnek: rnek sitede grld gibi birbirini takip eden iki
sayfada ayn bilgilerin tekrar tekrar kullancdan istendii grlmektedir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1 1
NDEKLER
Blm Balklar Tek Sayfadan Veri Giriin Tamamlanmas
Kutular Kullanm Kural: Veri giriinin birden fazla sayfaya yaylmas yerine hepsinin
2.Veri Giri Alanlar
tek bir sayfadan girilmesi tercih edilmelidir.
Etiketleri
Aklama: zellikle uzun formlarda veri girii birden fazla sayfaya
3.Veri Giri Alanlarnn yaylabilmektedir. Bunun yerine mmkn olduunca tm bilginin tek
Bykl
ekrandan girilmesi tercih edilmelidir. Eer birden fazla sayfa
kullanlacaksa toplamda ka sayfa olduu ve kullancnn o an
Giri Alanlar
kanc sayfada olduu belirtilmelidir.
5.Tutarllk

nlenmesi

Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumsuz rnek: rnek veri giri sayfasnda kullanc birden

ok sayfada veri girii yapmak durumundadr ve toplam ka
sayfada ilemin tamamlanaca veya kullancnn hangi
sayfada olduu belirtilmemitir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1 2
NDEKLER
Blm Balklar Hatal Giri in Geri Bildirim Verilmesi
Kutular Kullanm Kural: Doru veri girii yaplmamas durumunda kullanc
2.Veri Giri Alanlar
bilgilendirilmelidir.
Etiketleri
Aklama: Kullanclarn her zaman doru veriler girecei farz
3.Veri Giri Alanlarnn edilmemesi gerekmektedir. Ortaya kabilecek veri girii hatalarn
Bykl
tahmin edip, hatalar tespit etme ve zm nerme ii sisteme
4.Zorunlu ve Seimli Veri braklmaldr. rnein, 30 ubat olarak girilen bir tarih sistem hata
Giri Alanlar
mesaj vermek yerine yaygn yaplan hatalar ve yazm hatalarna
5.Tutarllk
kar geri bildirim verecek ekilde tasarlanmas gerekmektedir.
6.Byk Kk Harf Girii
Doru veri giriinin nemli olduu bir dier yer ise site ii gvenlik
gerektiren alanlardr. rnein pasaport ve kimlik bilgilerinin girilmesi
nlenmesi
istenilen sitelerde hatal veri girilmesi durumunda sayfann gvenlik
Tamamlanmas
derecesine gre tm veri giri alanlar hatal gsterilebilir. Kullanc

bununla ilgili olarak bilgilendirilmelidir. rnein kullanc ad ve ifre
Bildirim Verilmesi
girilen bir sayfada ifrenin hatal girilmesi durumunda tm veri giri
alanlarnn tekrar doldurulmas istenilmemelidir. Ancak baz zel
Uygun Kullanm durumlarda (gvenlik ile ilgili aklarn nlenebilmesi vb.)
kullancdan bu tr bilgilerin tekrar istenebilmesi mmkn olabilir.
Gsterimi rnek Sayfa:
Yeri

13.Hzl Veri Giri
Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumlu rnek: Kullanc bilgilerinin yanl girildii konusunda

uyar verilmektedir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1 3
NDEKLER
Blm Balklar Veri Giri Tularnn Uygun Kullanm
Kutular Kullanm Kural: Sitede veri girii iin kullanlan tm elerin kullancnn
2.Veri Giri Alanlar
alkn olduu bir formatta olmas gerekmektedir. Ayrca veri girii
Etiketleri iin kullanlacak alanlara ynelik etiketler, o tularn gerekletirdii
3.Veri Giri Alanlarnn eylemlerin anlalabilmesine yardmc olmaldr.
Bykl
Aklama: Tasarmclarn sitede kullandklar her enin btn
kullanclar tarafndan kolayca anlalacana ynelik bir beklentisi
Giri Alanlar
olmamaldr. Kullanclara yabanc gelen uygulamalar, baz
5.Tutarllk
kullanclarn yavalamasna sebep olabilecei gibi bazlarnn da
6.Byk Kk Harf Girii
elerin nasl kullanlacan bilmemelerinden tr o eleri
7.Gereksiz Veri Giriinin kullanmaktan kanmasna sebep olabilmektedir. Tasarmclarn bu
nlenmesi
aamada kullanclarn ok fazla tklama yapmasna gerek
kalmayacak uygulamalara yer vermeye ve kullanclardan ne
Tamamlanmas
beklendiinin aka belirtilmesine (birok e ierisinden birinin ya
Bildirim Verilmesi
da birden fazlasnn seilmesinin beklenmesi vb.) zen gstermesi
gerekmektedir.
Uygun Kullanm Bu amala kullanlan veri giri etiketlerinin aklayc olmasna zen
11.Varsaylan Verilerin gsterilmesi gerekmektedir. Tasarmc herhangi bir dmenin
Gsterimi tklanmas sonucunda hangi eylemin gerekleeceini ak ve
12.Veri Giriinde mlecin anlalr bir biimde belirtmelidir. Kullanlacak etiketler ile veri giri
Yeri
alanlarnn yeterince belirgin ekilde ayrlmas salanmaldr,
13.Hzl Veri Giri bylece kullanclarn karmaa yaamalar engellenecektir. Bunu
Stratejileri
salayabilmek iin kullanlan etiketlerin koyu yazlarak
14.Onay Mesaj belirginletirilmesi, zorunlu alanlar da yldz gibi grsel ipular
kullanlarak desteklenmesi gibi yaklamlar kullanlabilir. Etiketler
olutururken farkl, kullancya yabanc gelebilecek, jargon arlkl
bir dil kullanmaktan kanlmas gerekmektedir. Kullanclarn yaygn
olarak karlat terimlerin kullanlmas ve daha sklkla kullanlan
dmelerin dierlerine oranla ilk pozisyonlara konulmas kullancya
kolaylk salayabilir. Eer herhangi bir tuun etiketinin anlalmasna
ynelik bir kayg bulunmaktaysa bunun iin uygun bir grup ile
kullanlabilirlik testi yaplmas gerekmektedir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1 4
NDEKLER
Blm Balklar Veri Giri Tularnn Uygun Kullanm
2.Veri Giri Alanlar
Etiketleri

Bykl

Giri Alanlar
5.Tutarllk
6.Byk Kk Harf Girii

nlenmesi

Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumsuz rnek: rnek sayfada grld gibi veri giri
tularnn formda kullanlan dilden farkl bir dilde verildii
grlmektedir. Veri giri tular etiketlerinin kullancda karmaa
yaratmayacak ve kullancya yabanc gelmeyecek bir ekilde
verilmemesine zen gsterilmelidir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1 5
NDEKLER
Blm Balklar Varsaylan Verilerin Gsterimi
Kutular Kullanm Kural: Varsaylan bir seim belirlenebildii durumlarda byle bir
2.Veri Giri Alanlar
seim tanmlanabilir.
Etiketleri
Aklama: Veri giriinin hzlandrlmas iin, varsaylan veriler
3.Veri Giri Alanlarnn tanmlanabilir. Bu ilk ya da varsaylan veri kullancnn en ok
Bykl
kulland ya da son kullanlan seim olabilir. Genelde tasarmclarn
varsaylan pozisyonu balk gsterme ya da etiket amal
Giri Alanlar
kullanmamas gerekmektedir.
5.Tutarllk

nlenmesi Olumlu rnek: rnek
8.Tek Sayfadan Veri Giriin sayfada Trke bir internet
Tamamlanmas sitesine giri yapan
9.Hatal Giri iin geri kullanclarn genelinin
Bildirim Verilmesi Trkiyede yaad
10.Veri Giri Tularnn varsaylarak yaadnz
Uygun Kullanm lke seenei Trkiye
11.Varsaylan
Verilerin
Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumsuz rnek: rnek
sayfada cinsiyet
seeneinin varsaylan
olarak erkek seenei
verilmitir.
Tasarmclarn genelde
bu tr varsaylan
pozisyonu
kullanmlarndan

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1 6
NDEKLER
Blm Balklar Veri Giriinde mlecin Yeri
Kutular Kullanm Kural: Formun yer ald sayfa gsterildii zaman, imlecin ilk veri
2.Veri Giri Alanlar
giri alannn banda konumlanmas salanmaldr.
Etiketleri
Aklama: Kullanclar, fare imlecini ilk veri giri alanna gtrmek ve
3.Veri Giri Alanlarnn tklayarak aktive etmek zorunda kalmamaldr. Ayn zamanda
Bykl
tasarmclar imleci otomatik yerletirebilecek bir programn ekran
okuyucu performansn olumsuz etkileyebileceini gz nnde
Giri Alanlar
bulundurmaldr.
5.Tutarllk
6.Byk Kk Harf Girii rnek sayfa:

nlenmesi

Tamamlanmas

Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Gsterimi

Yeri
13.Hzl Veri Giri

Olumlu rnek: Bu internet sitesinde verilen form ierisinde imlecin ilk
Stratejileri
veri giri alannda konumland grlmektedir. Bylece kullanc fare
14.Onay Mesaj
imlecini ilk veri giri alanna gtrmek zorunda kalmamtr.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1 7
NDEKLER
Blm Balklar Hzl Veri Giri Stratejileri
Kutular Kullanm Kural: Hzn nemli olduu durumlarda kullanclarn liste
2.Veri Giri Alanlar
kutularndan (list box) seim yapmalar yerine bilgilerini kendilerinin
Etiketleri girmelerinin gereklilii belirtilmelidir.
3.Veri Giri Alanlarnn Aklama: Yaplan almalarda veri girii ve liste kutularndan
Bykl
seim yaplan durumlarda veri giriinin daha hzl ve tercih edilen bir
yntem olduu ortaya kmtr. zellikle deneyimli kullanclar iin,
Giri Alanlar
mmkn olan en hzl veri girii, liste kutularndan seme yerine
5.Tutarllk
veriyi kullancnn girmesine izin vererek gereklemektedir. Ancak,
6.Byk Kk Harf Girii unutulmamaldr ki bu tr veri girii hzn yan sra daha ok hatay
7.Gereksiz Veri Giriinin da beraberinde getirmektedir. Hzl veri giriini kolaylatrmak iin,
nlenmesi
tasarmclar imleci otomatik olarak ilk veri giri alanna yerletirmeli,
8.Tek Sayfadan Veri Giriin her alan etiketlemeli ve auto-tab ilevini salamaldr. Girilen verinin
Tamamlanmas
doruluunu salayabilmek iin uzun veri maddeleri kk paralara
ayrlmal, yazlmn hatalar otomatik olarak bulmas salanmal ve
Bildirim Verilmesi
kullancdan byk/kk harf duyarl veri girii beklenmemelidir.
Uygun Kullanm
Kullancya girdikleri veriyi gstererek doruluun arttrlmas
salanabilir.
Gsterimi rnek Sayfa:
Yeri

13.Hzl Veri Giri
Stratejileri
14.Onay Mesaj
Olumlu rnek: Bu internet sitesinde

imle ilk metin kutusu ierisinde
konumlandrlmtr. Bunun yan sra,
hzl veri girii iin yaz kutular
srasyla yaratld veya Tab tuuna
basldnda bir alt satra gemesine
izin verildii grlmektedir.

VER GR - EKRAN

B
TABANLI
ALIK KONTROLLER No
2.13 S a y f a N o : 1 8
NDEKLER
Blm Balklar Onay Mesaj
Kutular Kullanm Kural: Veri girii sonras kullancya ilemin baar ile sonuland
2.Veri Giri Alanlar
bilgisi verilmelidir.
Etiketleri
Aklama: Veri giriinin baar ile sonuland ya da hata kt
3.Veri Giri Alanlarnn konusunda kullanclara jargon iermeyen geri bildirim verilmelidir.
Bykl
Hata kmas durumunda kullanclar her eyi batan girmek zorunda
braklmamal, sadece hatal maddeler tekrar girilmelidir.
Giri Alanlar
5.Tutarllk rnek Sayfa:

6.Byk Kk Harf Girii

nlenmesi

Tamamlanmas
yelikileminizitamamlamakiinepostadakiilgilibalantyatklaynz.
Bildirim Verilmesi

Uygun Kullanm
Olumlu rnek: rnek sayfada kullancya veri giriini hatasz olarak
Gsterimi gerekletirdiine dair ak ve anlalr bir geri bildirim verilmektedir.
Yeri
13.Hzl Veri Giri

Stratejileri
14.Onay Mesaj

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar nternet Siteleri erisinde En ok Dikkat eken
1.Tklanabilen Resimler eler Resimlerdir
2.Arka Plan Resmi Doru kullanldklarnda resimlerin renmeye yardmc olduklar
3.Resim Dosyas Boyutu
bilinmektedir. Kurumlarn internet sitelerinde kullanlan en nemli
resimlerden birisi kurumsal logodur. Doru ve etkili ekilde
4.oklu Ortam Dosyas
Yklenme Sreleri kullanldklar takdirde resimler, canlandrmalar, videolar ve ses
5.Resim Dosyas Trleri
kaytlar internet sitesinin nemini ve deerini byk oranda
arttrmaktadr. Eer canlandrmaun uygun ekilde kullanlmas,
6.Logolar
kullancya mutlaka aktarlmas isteniyorsa, canlandrma
7.oklu Ortamn Anlaml
Kullanm (Gereksizse
balamasndan nce kullanc bu konuda bilgilendirilmelidir.
Kullanma)
Resim kullanmnn her ne kadar olumlu etkileri olduu bilinse de
8.Resim Says doru dosya formatnda kullanlmayan resimler ok fazla yer
9.Canlandrma Kullanm tutmalar ve balant hz dk olan kullanclar iin resimlerin
10.Minyatr Resim indirilme srelerinin uzun olmas internet sitesine balanmada
Kullanm sorunlar yaanmasna sebep olmaktadr. Eer resimlerin
11.Fotoraf ve Resim kullanlmas gerekiyorsa, tasarmclar bu resimlerin sayfa indirilme
Kullanm
hzn drmemesine dikkat etmelidir. Kullanlacak resimlerin
minyatr versiyonlarnn (thumbnail) verilmesi, kullanclarn
resimlerin asllarna ulaabilmesi iin bilgi verecektir.
Kullanclarn resimlerin ieriini anlayabilmesi iin resimlere etiketler
verilmesi de bir dier yararl yntemdir. Kullanlan resimlerin
beklenen amaca hizmet edip etmediinin anlalabilmesi iin
kullanlabilirlik testleri yaplmaldr. Birok durumda asl verinin
grafikler kullanarak verilmesiyle kullancnn bilgiyi daha hzl ve
doru anlayabilmesi salanabilir. Resimlerin arka plan olarak
kullanlmas, sayfa ykleme hzn drmesi ve okunabilirlii
azaltmasndan dolay tercih edilmesi nerilen bir yol deildir.
Deneyimli kullanclarn reklam ierikli grafikleri ve resimleri yok
sayma eilimi iinde olduklar bilinmektedir. Tasarmclarn tm sayfa
boyunca yaylm reklam balklarna (banner) benzer resimler
kullanmamaya dikkat etmelidir.

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Tklanabilen Resimler

1.Tklanabilen Resimler Kural: Tklanabilen resimlere ynelik aklamalar verilmeli ya da
2.Arka Plan Resmi resimlerin tklanabilirlii kullanc tarafndan anlalabilir olmaldr.
3.Resim Dosyas Boyutu Aklama: Sklkla siteyi kullanmayan kullanclarn, tasarmclarn
4.oklu Ortam Dosyas tklanabilir olarak setii resimlerin anlamn ve grevini
Yklenme Sreleri anlayamamas oluabilecek durumlardan biridir. Resimler ile ilgili
5.Resim Dosyas Trleri metinlerin ekranda resmin yaknnda verilmesi kullancnn onlarn
6.Logolar birlikte olduunu anlayabilmesi iin nemlidir. Tklanabilir resimlerin
7.oklu Ortamn Anlaml ilgili metin ile verilmesi gerektii unutulmamaldr.
Kullanm (Gereksizse
Kullanma) rnek Sayfa:
8.Resim Says
9.Canlandrma Kullanm
10.Minyatr Resim
Kullanm
11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
Olumlu rnek: Tkanlabilen resimlere ynelik aklama

verilmeli ya da resimlerin tklanlabilirlii kullanc tarafndan
anlalabilir olmaldr.

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar Arka Plan Resmi
1.Tklanabilen Resimler Kural: Arka plan resmi nadiren kullanlmaldr. Bu tr resimlerin

2.Arka Plan Resmi
kullanlmas gereken durumlarda, kullanlmas gereken resim sade
olmaldr.
4.oklu Ortam Dosyas

Aklama: Arka plan resimlerinin kullanlmas kullanclarn sayfa
Yklenme Sreleri ierisindeki ierii okuyabilmesi aamasnda sknt yaamasna
5.Resim Dosyas Trleri neden olabilmektedir. Bunun yan sra geni ve karmak arka plan
6.Logolar
resimlerinin kullanlmas sayfann yklenme hzn da fark edilir bir
derecede drecektir. Eer arka plan resimlerinin kullanlmas
Kullanm (Gereksizse gerekiyorsa kullanlacak resmin kk, sade bir resim olmasnn yan
Kullanma) sra resim znrlnn mmkn olduunca dk olmasna
8.Resim Says dikkat edilmesi gerekmektedir.
rnek Sayfa:
10.Minyatr Resim
Kullanm
11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
Olumsuz rnek: rnek sayfada arka plan resmi karmak olduu iin
n plandaki yaznn okunmasn gletirmektedir.

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar Resim Dosyas Boyutu
1.Tklanabilen Resimler Kural: Resim dosyalarnn boyutlar ok dikkatli kontrol edilmeli,
2.Arka Plan Resmi mmkn olduunca kk dosya byklkleri kullanlmaldr.
3.Resim
Dosyas Boyutu Aklama: Resim dosyalarnn boyutu arttnda kullanclarn
4.oklu Ortam Dosyas sayfay ykleme sresi de artmaktadr. Resimler, bitmap gibi byk
Yklenme Sreleri
dosyalar olarak deil .jpg, .gif tr daha kk dosya tiplerinde
5.Resim Dosyas Trleri seilmelidir.
6.Logolar
rnek Sayfa:
Kullanm (Gereksizse
Kullanma)
8.Resim Says
10.Minyatr Resim
Kullanm
11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
Olumlu rnek: rnek sayfada kullanlan resim dosya tipinin bitmap

olduu grlmektedir. Kullanlacak resim dosyalarnn trlerine boyut
asndan dikkat edilmelidir.

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar oklu Ortam (Multi-Media) Dosyas Yklenme
1.Tklanabilen Resimler
Kural: Grsel bir dosya kullanclara sunulurken, deiik balant
2.Arka Plan Resmi
hzlarnda tahmini olarak ne kadar srede bilgisayara inecei mutlaka
3.Resim Dosyas Boyutu belirtilmelidir.
4.oklu

Ortam Dosyas
Yklenme Sreleri Aklama: Genellikle film ya da mzik gibi dosyalarn boyutlar byk
5.Resim Dosyas Trleri olmaktadr. zellikle ev kullanclar bunlar indirmekte zorlanabilir.
6.Logolar
Dosya indirme sresinin yaklak ne kadar olaca sitede
belirtilmelidir.
Kullanm (Gereksizse
rnek Sayfa:
Kullanma)
8.Resim Says
10.Minyatr Resim
Kullanm
11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
10
2.5
Olumlu rnek: rnek sayfada kullanc iki farkl ses dosyasnn farkl
balant trlerindeki indirme srelerine ynelik olarak

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar Resim Dosyas Trleri
Kural: Site ierisinde kullanlacak resimlerin dosya trlerini
2.Arka Plan Resmi
belirlerken bitmap yerine jpg, gif gibi dosya biimleri tercih
edilmelidir.
4.oklu Ortam Dosyas
Yklenme Sreleri Aklama: Site ierisinde kullanlacak resimlerin seilmesi
aamasnda dikkat edilmesi gereken nemli bir nokta ise seilecek
6.Logolar
resimlerin dosya trleridir. Kullanclarn byk boyuttaki resim
dosyalarn indirme aamasnda sreten sklmalar ve yarda
Kullanm (Gereksizse brakmalarn engellemek amacyla onlara kk boyutta ve
Kullanma) kolaylkla indirilebilir formatta dosyalar sunulmas gerekmektedir.
8.Resim Says Bunun yan sra herkes tarafndan bilinen dosya trlerinin
9.Canlandrma Kullanm kullanlmas da resimlerin kolaylkla ve her bilgisayarda
10.Minyatr Resim
grntlenebilmesini salayaca iin jpg ve gif formatnda dosyalar
Kullanm tercih edilmelidir.
11.Fotoraf ve Resim rnek Sayfa:
Kullanm
Olumsuz rnek: rnek Olumlu rnek: rnek sayfada arama

sayfada arama sonucu sonucunda gelen resimler .jpg
bulunan resim dosyas png dosyas biiminde ve orijinal boyutlar
trnde olduu iin belirtilerek kullancya sunulmutur.

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar Logolar
1.Tklanabilen Resimler Kural: Site ierisinde kurumsal logoya yer verilecekse bunun her
2.Arka Plan Resmi
sayfa iin tutarl olduundan emin olunmaldr.
3.Resim Dosyas Boyutu Aklama: Kullanclar site ierisinde dolarken farkl sayfalara
4.oklu Ortam Dosyas ynlendirildiklerinin farknda olmayabilirler. Site ierisinde her
Yklenme Sreleri sayfada tutarl bir logonun (ekil, biim olarak ve grntlendii yer)
5.Resim Dosyas Trleri verilmesi kullancnn siteden ayrlmadn anlayabilmesi asndan
6.Logolar
nemlidir. deal olan kullanlacak logonun her sayfada ayn
7.oklu Ortamn Anlaml pozisyonda, tercihen sol st kede konumlandrlmasdr.
Kullanm (Gereksizse
Kullanma)
rnek Sayfa:
8.Resim Says
10.Minyatr Resim
Kullanm
11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
Olumlu rnek: rnek internet sitesinde alan her sayfada ayn logonun
ayn pozisyonda verildii grlmektedir.

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar oklu Ortamn Anlaml Kullanm (Gereksizse Kullanma)
1.Tklanabilen Resimler Kural: oklu ortamlar sadece sitenin amacnn, ieriinin
2.Arka Plan Resmi
anlalmasna ya da desteklenmesine yardmc olacak durumlarda
kullanlmaldr.
4.oklu Ortam Dosyas Aklama: oklu ortam eleri (video, canlandrma ve ses),
Yklenme Sreleri kullancnn dikkatini hzlca ekebilme zelliine sahiptir. Bunlarn
5.Resim Dosyas Trleri gerekli yerlerde ve etkili ekilde kullanlmas site ieriinin deerini
6.Logolar arttrd gibi nemli bilgilere dikkat ekilmesini de mmkn
7.oklu Ortamn Anlaml klacaktr. Ancak bu tr elerin kullanclarn rahatsz olaca

Kullanm (Gereksizse boyutlarda kullanlmadndan emin olunmas gerekmektedir. Baz
Kullanma) oklu ortam elerinin yklenmesi olduka uzun zaman alabilmekte
8.Resim Says ve baz kullanclar bu elerin yklenmesini bekleyememektedir.
9.CanlandrmaKullanm Unutulmamaldr ki bir resim ya da video kaldrldnda bir anlam
10.Minyatr Resim kayb olmuyorsa o eyi kullanmaya gerek yoktur.
Kullanm
rnek Sayfa:
11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
Olumlu rnek: rnek sayfada da grnd gibi eer emalar

bilgiyi anlatmaya yeterli ise video bir seenek olarak sunulabilir.
steyen kullanclar videoyu seyrederken, balants yava olanlar
sadece resmi grmeyi tercih edebilir.

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 9
NDEKLER
Blm Balklar Resim Says
1.Tklanabilen Resimler Kural: nternet sitesi ierisinde gereinden fazla resim
2.Arka Plan Resmi kullanmamaya zen gsterilmelidir.
3.Resim Dosyas Boyutu Aklama: Sitede kullanlan resimlerin site iin art bir deer
4.oklu Ortam Dosyas
kazandrdndan emin olunmaldr. Belirli ve uygun resimlerin
Yklenme Sreleri kullanlmas kullanclarn siteye olan ilgisinin artmasna yardmc
5.Resim Dosyas Trleri olacaktr. Kullanclarn genelinin resimlerin yklenmesi iin geecek
6.Logolar srenin uzamas ve bu srenin sonunda yklenen resimlerin
harcanan zamana karlk beklenildii kadarn verememesi
Kullanm (Gereksizse durumunda bir daha sitenize girmek istemeyebilirler. Bu yzden
Kullanma) doru ve etkili resimler kullanarak kullanclarn resimleri indirmesi
8.Resim Says
iin geecek sreyi kayp olarak grmeleri engellenmelidir.
9.CanlandrmaKullanm rnek Sayfa:
10.Minyatr Resim
Kullanm
11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
Olumsuz rnek: rnek

internet sitesi ierisinde
gereinden fazla resim
kullanlmtr.

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 1 0
NDEKLER
Blm Balklar Canlandrma (Canlandrma) Kullanm
1.Tklanabilen Resimler Kural: Canlandrma kullanlmas gereken durumlarda, kullanclar
2.Arka Plan Resmi
canlandrmay altrmadan nce, onlara canlandrma ve
canlandrmann nasl kullanldna dair bilgi verilmelidir.
4.oklu Ortam Dosyas Aklama: Site ierisinde canlandrma kullanlmas gereken

Yklenme Sreleri durumlarda tasarmclarn canlandrma ynelik aklama sunmas
5.Resim Dosyas Trleri kullanclarn o canlandrma ile ilgili ierii doru bir ekilde
6.Logolar ilikilendirebilmesini salayacaktr. Dier bir deyile, tasarmclar
7.oklu Ortamn Anlaml kullanclarna grecekleri canlandrmann ne ile ilgili olduunu
Kullanm (Gereksizse ksaca aklamaldr. Bunun yan sra canlandrmalarn kullanc
Kullanma) kontrolnde olduundan emin olunmaldr Kullanc istedii noktada
8.Resim Says canlandrmay durdurabilme, kald yerden devam edebilme
9.Canlandrma Kullanm olanana sahip olmasnn yan sra kullanclara canlandrmay
10.Minyatr Resim izlememe seeneini de vermesi gerekmektedir.
Kullanm
rnek Sayfa:
11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
Bu videoda Mzeyi
sanal ortamda
gezebilir ve
sergilerle ilgili bilgi
alabilirsiniz.
Olumlu rnek: Kullanclara canlandrmann kullanmna ynelik olarak

kontrol olana ve sanal gezinin izlenebilmesi iin gerekli programlara
dair bilginin verildii grlmektedir.

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14 S a y f a N o : 1 1
NDEKLER
Blm Balklar Minyatr Resim (Thumbnail) Kullanm
Kural: Site ierisinde kullanlacak resimlerin tam ekran olarak
grntlenmesi salanacaksa, ilk olarak bu resimlerin minyatr
2.Arka Plan Resmi
resim olarak verilmesi salanmaldr.
Aklama: Kullancya minyatr resim seenei vermek hangi
4.oklu Ortam Dosyas
Yklenme Sreleri resmin indirilmesi iin bekleyeceklerine karar verebilmelerini
salayacaktr. Ayrca minyatr resimlerin verilmesi kullancnn
grmek istemedii resimlerin yklenmesi iin beklemesini
6.Logolar
engelleyecektir. Site ierisinde verilmi minyatr resimlerin tam
Kullanm (Gereksizse
ekran boyutunda olan srmlerine balant verilmesi
Kullanma) gerekmektedir.
8.Resim Says rnek Sayfa:
10.Minyatr Resim

Kullanm
11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
Olumlu rnek: Bu internet sayfasnda resimler nce minyatr olarak

yan tarafa yerletirilmitir. Bylelikle kullanc istedii resmin stne
tklayarak bytebilmektedir. Ayrca kullanc tm resimlerin byk
boyutlu versiyonlarnn yklenmesini de beklemek zorunda

RESM VE OKLU ORTAM

B
EALIK
LEMANLARI No
2.14S a y f a N o : 1 2
NDEKLER
Blm Balklar Fotoraf ve/veya Resim Kullanm
1.Tklanabilen Resimler Kural: nternet sitesinde gerek resim (fotoraf gibi) ya da izim
2.Arka Plan Resmi
resim kullanlmas konusunda karar verilmelidir.
3.Resim Dosyas Boyutu Aklama: nternet sitesinin ieriine gre gerek resimler ya da
4.oklu Ortam Dosyas izim resimler kullanlmas konusunda karar verilmesi gerekebilir.
Yklenme Sreleri Fotoraflar izimlere gre daha byk yer kaplamakla beraber daha
5.Resim Dosyas Trleri fazla bilgi iermektedir. Ancak baz yerlerde daha soyut ve basit
6.Logolar izimlerle de gerekli mesaj daha etkin bir ekilde sunulabilir.
7.oklu Ortamn Anlaml rnein, geri dnm konusu ile ilgili bir sayfada geri dnm
Kullanm (Gereksizse ambleminin fotoraf yerine izim daha uygun bir seenek olacaktr.
Kullanma)
rnek Sayfa:
8.Resim Says
10.Minyatr Resim
Kullanm

11.Fotoraf ve Resim
Kullanm
Olumlu ve Olumsuz rnek: rnekte izim eklinde verilmi olan ilk

yardm mdahalesi daha net bir bilgi vermekteyken fotoraf
eklindeki grsel tam olarak ne yaplmas gerektiini net bir ekilde
vermemekte, fazla bilgi iermektedir.

B
AALIK
RAMA No
2.15 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Birok nternet Sitesi, Kullanclarn erii
1.Site i Arama Aramasna zin Verir
Seeneinin Sunumu
Kullanclar, aramalarn giri alanna bir veya daha ok anahtar
2.Arama Sonularnn
Uygun Sunumu kelime girerek/yazarak gerekletirirler. Kullancnn internet
3.Basit ve Detayl Arama sitesinde arad kelime ile eleen sonular varsa internet
Seenekleri sayfasnda bu kelimelerin getii sayfalar liste halinde kullancya
4.Kk/Byk Harfe Gre grntlenir.
Arama Seenei
Sunulmas Kullanclarn internet sitesinde kendilerinin gezinme yetkilerinin
5.Her Sayfadan Arama
olduu her sayfada arama yapabilmesine izin verilmelidir. Genellikle,
Yaplabilmesi gelimi arama teknikleri yerine, basit arama teknikleri kullanclar
iin yeterli olmaktadr. Kullanclarn yapt aramalarda, byk veya
kk harf ile yazlan arama sorgusunun e deere sahip olduu
farz edilmeli ve her iki durumunda da ayn sonu sayfalarnn
grntlenecei varsaylmaldr.
Birok kullancnn benzer arama yapma eiliminde olduu
dnlrse, arama ablonlar oluturmak kullanl olacaktr.
Sonularn kullanclara sunumu rahat okunabilir bir biimde
olmaldr.

B
AALIK
RAMA No
2.15 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Site i Arama Seeneinin Sunumu

1.Site i Arama Kural: Kullanclarn site ii arama yapabilecekleri arama motorlar
Seeneinin Sunumu
tasarlanmal ve yaptklar site ii aramalarda hangi blmn/
2.Arama Sonularnn blmlerin aratldna ynelik bilgi verilmesi salanmaldr.
Uygun Sunumu
3.Basit ve Detayl Arama

Aklama: Kullanclarn ounluu arama motorunun sonularn
Seenekleri kullanarak aradklarn bulmay hedefler. Bunun yan sra birok
4.Kk/Byk Harfe Gre kullanc arama motoru ile aradklar bilginin tm site ierisinde
Arama Seenei arandn dnrler. Bunun iin sitenin belirli bir blm ierisinde
Sunulmas
arama yaptran arama motorlarnn tercih edilmemesi ve kullancya
5.Her Sayfadan Arama sitenin hangi blmnn aratldna ynelik ak ve anlalr bilgi
Yaplabilmesi
verilmesi gerekmektedir.
Unutulmamaldr ki, tasarmclarn ve kullanclarn sitenin tm
olarak algladklar sorgu alannda farkllklar olabilir. Byk lekli
site tasarmlarnda farkl tasarmclarn sitenin farkl blmlerini
tasarlamalarndan dolay sitenin tm olarak tanmlanan alann tm
site alann kapsamamas mmkndr. Bu aamada kullanc
tasarmcnn birden ok site olarak alglad internet sitesini tek bir
btn olarak alglayabilmektedir. Bu yzden kullanclara sitenin
hangi blmnn o anda aratlmakta olduuna ynelik olarak bilgi
verildiinden emin olunmaldr. Bunun yan sra kullanclara geni
aramalarn kapsamn daraltabilme ans verilerek alt birimlerde
aradklar bilgiye kolaylkla ulamalar salanmaya allmaldr.

B
AALIK
RAMA No
2.15 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar Site i Arama Seenei Sunumu

1.Site i Arama
Seeneinin Sunumu rnek Sayfa:
2.Arama Sonularnn
Uygun Sunumu
3.Basit ve Detayl Arama

Seenekleri
4.Kk/Byk Harfe Gre

Arama Seenei
Sunulmas

Yaplabilmesi
Olumlu rnek: Site iinde arama kutusu ile arama yaplmaktadr.

Arama sonular ise farkl sayfada gsterilmektedir.

B
AALIK
RAMA No
2.15 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar Arama Sonularnn Uygun Sunumu
1.Site i Arama
Seeneinin Sunumu Kural: nternet sitesindeki arama motorunun tm siteyi aramas ya
2.Arama
Sonularnn
da aranacak sayfalar belirlemesi salanmaldr. Arama sonucunda
Uygun Sunumu belirlenen balantlar uygun bir biimde kullancya sunulmaldr.
3.Basit ve Detayl Arama Aklama: Tasarmclar kullanclarn aramalarn belirli bir alanda
Seenekleri
tutmasn bekleyebilir. Kullanclar ise arama motorunun tm internet
4.Kk/Byk Harfe Gre
sitesini tarayarak istedikleri sonucu vereceklerini dnebilirler.
Arama Seenei
Sunulmas Arama motorlarnn internet sitesinin sadece belli bir alann,
5.Her Sayfadan Arama blmn taramasna izin verilmemeli ya da internet sitesinde hangi
Yaplabilmesi alanlarn taranaca kullancya belirtilmelidir.
Kark ve anlalmayan arama sonular, kullanclarn aradklar
bilgilere ulaamamasna ve kan sonular arasnda kaybolmasna
sebep olabilmektedir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Arama sonucunda bulunan kayt says belirtilerek

kullanc bilgilendirilmelidir. Ayn zamanda arama blmnde arama
sonucunun nereden ve hangi konuda olduuna dair bilgi verilmektedir.

B
AALIK
RAMA No
2.15 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar Basit ve Detayl Arama Seenekleri
1.Site i Arama
Seeneinin Sunumu Kural: Arama motoru, detayl bilgilerle arama alann daraltarak
2.Arama Sonularnn
arama yapmak isteyen kullanclara gre de dzenlenebilmelidir.
Uygun Sunumu
Aklama: Arama zellii kullanm basit ve detayl arama yapan
3.Basit
ve Detayl Arama kullancnn arama sonucunda istediini bulmasna ynelik olmaldr.
Seenekleri
Baz kullanclar basit arama teknikleri kullanarak arama yapmay
4.Kk/Byk Harfe Gre
seerken, geriye kalan kullanclar gelimi arama teknikleri
Arama Seenei
Sunulmas kullanrlar. Eer internet sitesi kullanclarnn ounluu tecrbesiz
5.Her Sayfadan Arama kullanclardan oluuyorsa basit ynergeler ve rnekler ile
Yaplabilmesi hazrlanm yardm ve kullanc klavuzlar hazrlanmaldr.
Site ierisinde arama sorgusunun yazlmas/girilmesi iin bir kutu
salanmaldr. Bu kutunun, giri alan (entry field) en az 35-40
karakter geniliinde olmaldr. Kullanclar yazdklarn
grdklerinde hatalarn daha kolaylkla fark edebilirler.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: rnek internet sayfasnda ayrntl aramaya ynelik bir

pencere ve aramaya ynelik bilgilendirmeler bulunmaktadr.

B
AALIK
RAMA No
2.15 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar Basit ve Detayl Arama Seenekleri
1.Site i Arama
Seeneinin Sunumu rnek Sayfa:
2.Arama Sonularnn
Uygun Sunumu
3.Basit
ve Detayl Arama
Seenekleri
4.Kk/Byk Harfe Gre

Arama Seenei
Sunulmas

Yaplabilmesi
Olumlu rnek: Bu sayfada hem basit hem de detayl arama seenekleri

sunulmutur.

B
AALIK
RAMA No
2.15 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar Kk/Byk Harfe Gre Arama Seenei
1.Site i Arama
Seeneinin Sunumu Kural: Kullancnn sorgu alannda byk ve kk harflerle yazd
2.Arama Sonularnn
sorgularn edeerleri gzetilerek arama yaplabilmelidir.
Uygun Sunumu Aklama: rnein stanbul ve STANBUL sorgular ayn
3.Basit ve Detayl Arama edeerlikle tannmaldr. Arama yaparken kullanclar, byk/kk
Seenekleri
harf kullanmna nem vermezler. nternet sitesi, kullanclar kk/
4.Kk/Byk
Harfe Gre byk harf girmesine mecbur brakmamaldr. Baz durumlarda
Arama Seenei
kk/byk harf kullanm fark yaratabildiinden deiik arama
Sunulmas
sonular kabilmektedir. Kk/byk harf kullanmnn nemli
Yaplabilmesi
olduu durumlarda, bunlar kullanclara seebilecekleribir zellik
olarak sunulmaldr
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu rnekte grld gibi kk/byk harf sorgular

edeerdedir. Kullancnn sorgusunu byk harfle ya da kk harfle
yazmas sonucu deimemektedir.

B
AALIK
RAMA No
2.15 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar Her Sayfadan Arama Yaplabilmesi
1.Site i Arama
Seeneinin Sunumu Kural: nternet sitesi ierisinde, her sayfada arama yaplabilmesine
2.Arama Sonularnn
olanak salanmaldr.
Uygun Sunumu
Aklama: Her sayfada arama zelliinin bulunmasyla kullanclar
3.Basit ve Detayl Arama arama yapmak istediklerinde ana sayfaya dnmek zorunda
Seenekleri
kalmayacaklardr.
4.Kk/Byk Harfe Gre
Arama Seenei Ancak tasarmclar, arama motorlarna arlk vermemelidir. Arama,
Sunulmas iyi bir ieriin yerini tutamaz ve her zaman kullancnn istedii bilgiye

5.Her Sayfadan Arama ulama performansn ykseltmez. Tasarmclar, arama motoru
Yaplabilmesi eklemenin avantajlarn ve dezavantajlarn ok iyi dnerek
internet sitelerine eklemelidirler.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: rnek internet sitesinde arama zelliine her sayfadan

ulaabilmektedir.

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Kullanclarn Kurum ile letiime Gemesine
1.Bilgi Edinme
Kurum internet siteleri vatandan sadece bilgi almasn deil ayn
2.Danma Hatt
zamanda kurumla etkin bir ekilde etkileim iine girmesini de
3.ikayet Bildirimi salamaldr. Salanacak eitli mekanizmalar ile vatandalarn
4.neri Bildirimi soru, sorun ve nerilerini kuruma iletebilmesine olanak verilmelidir.
5.Kurum Posta Adresleri
6.Tartma Gruplar/
Forumlar
7.Sk Sorulan Sorular
8.Vatanda Memnuniyeti
Anketi
9.Duyurular

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Bilgi Edinme
Kural: Sitelerin ana sayfalarnda Bilgi Edinme Kanununa ynelik
1.Bilgi Edinme
olarak bir link bulunmaldr.
2.Danma Hatt
3.ikayet Bildirimi
Aklama: 4982 sayl Bilgi Edinme Hakk Kanunu; kamu kurum ve
kurulularn, kanunda yer alan istisnalar dndaki her trl bilgi
4.neri Bildirimi
veya belgeyi bavuranlarn yararlanmasna sunmak ve bilgi edinme
bavurularn etkin, hzl ve doru sonulandrmak zere, gerekli
6.Tartma Gruplar/ idar ve teknik tedbirleri almakla ykml klmaktadr.
Forumlar

Kanun, bilgi edinme bavurularnn, bavuru sahibinin kimliinin
tespitine yarayacak bilgilerin saklanmas kouluyla elektronik
Anketi ortamda yaplabilmesine olanak tanmaktadr. Bu nedenle, kamu
9.Duyurular internet sitelerinin, bilgi edinme hakkn kullanmak isteyen
kullanclar iin dinamik bir bavuru formu hazrlamalar yerinde
olacaktr. Form ilenirken, bavuru sahibinin kimlik ve eriim
bilgilerinin yan sra, bavurunun yapld tarih, saat ve IP adresi de
saklanmaldr.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu nternet

sitesinde grld gibi bilgi
edinme kanununa ynelik
olarak bir balantya yer
verilmeli ve kullanclarn
formlar elektronik ortamda
d o l d u r a b i l m e s i

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar Danma Hatt
1.Bilgi Edinme
Kural: Kamu internet siteleri vatandaa kurumun hizmetlerini
2.Danma
uzaktan sunabilmek iin hazrlanmaktadr. Ancak vatandalarn
Hatt
internet sitesi ierisinde zemedii sorunlar veya bulamadklar
3.ikayet Bildirimi
bilgiler konusunda telefon ile danabilecei bir birime ynelik site
4.neri Bildirimi
iinde bilgi sunulmaldr.
Aklama: nternet sitesinin yeterli olmad noktalarda ya da birebir
6.Tartma Gruplar/
Forumlar destek almasna ihtiya duyduunda vatandalarn ilgili kurumda
arayabilecei bir iletiim noktas bulunmaldr. Bu nokta ile ilgili
bilgiler sitede her sayfada, tercihen Kurumla letiim balants
Anketi altnda verilmelidir.
9.Duyurular rnek Sayfa:
Olumlu rnek: rnek verilen internet sitesinde grld gibi

kullanclar bir danma hattna ynlendirilerek bilgilendirilmeleri

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar ikayet Bildirimi
1.Bilgi Edinme Kural: Kamu internet sitelerinde vatandan kurumla ilgili her trl
2.Danma Hatt ikyetini bildirebilecei bir sayfa bulunmaldr.
3.ikayet Bildirimi Aklama: nternet sitesi kurum ile vatanda arasnda 24 saat
4.neri Bildirimi alan bir kprdr. Vatandalar bu kpry vatandalar hizmet
5.Kurum Posta Adresleri almak amac ile kullanabilecekleri gibi kurumda rastladklar
aksaklklar bildirmek iin de kullanabilmelidir. Dolays ile her
6.Tartma Gruplar/
Forumlar internet sitesinde bir ikyet bildirim mekanizmas bulunmal, ikayet
7.Sk Sorulan Sorular trn snflandrmak iin gerekirse hizmet kategorileri burada
belirtilmeli bunun yan sra yapt ikayetin sonularn takip
Anketi edebilecei bir mekanizma da sunulmaldr.
9.Duyurular rnek Sayfa:
Olumlu rnek: rnek internet sitesinde

kurum ile iletiime geilmesi iin bir
balantnn verildii ve farkl bir forma
ynlendirildii grlmektedir.

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar neri Bildirimi
1.Bilgi Edinme
Kural: Vatandalar kurum ile ilgili nerilerini internet sitesi zerinden
nerilerini bildirebilmelidir.
2.Danma Hatt
3.ikayet Bildirimi Aklama: nternet sitesi sadece vatandalara hizmet sunmak amac
4.neri Bildirimi
ile deil ayn zamanda vatandalarn nerilerini almak iin de ok
nemli bir aratr. nternet sitelerinde her sayfadan eriilebilir bir
nerileriniz in balants bulunmaldr.
6.Tartma Gruplar/
Forumlar rnek Sayfa:
Anketi
9.Duyurular
Olumlu rnek: Kullanclarn internet sitesi ierisinde nerilerini

belirtebilecekleri bir alann bulunmas sitenin kullanlabilirliini
salamak asndan yararl olacaktr. Bu sitede grld gibi
nerileriniz iin bal kullancy bir neri formuna ynlendirmektedir.

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar Kurum Posta Adresleri
1.Bilgi Edinme
Kural: Kurum internet sitelerinde kiilere zel e-posta adresleri
yerine kuruma ynelik e-posta adresleri kullanlmal ve bu e-posta
2.Danma Hatt
adreslerinin sayfa ierisinde gsterilmesi ve listelenmesi
3.ikayet Bildirimi
salanmaldr.
4.neri Bildirimi
Aklama: Gerek site ile ilgili eriim adresi olarak, gerekse site
iinde gerekebilecek dier noktalarda verilecek eriim adreslerinde
6.Tartma Gruplar/
Forumlar ve e-posta listelerinde, kiisel e-posta adreslerine yer verilmemelidir.
Site iinde hibir noktada kurum alanlarna ait olan, ancak zel e-
posta hizmet salayclarndan alnm e-posta adresleri
Anketi kullanlmamaldr.
9.Duyurular Kurum nternet sitesi ierisinde kullanclarn ihtiya duyabilecei her
e-posta adresinin ak ve mantkl bir yap eklinde gsterilmelidir.
nternet sitesi iinde verilecek e-posta adresleri, mmkn olduu
srece kurum alan adn iermelidir. Birden ok e-posta olmas
ihtimali gz nne alnarak var olan e-posta adreslerinin hangi konu
ve blmle ilgili olduu belirlenerek listelenebilmesine olanak
tannmaldr. Bu ekilde kullanclarn e-posta adreslerini rahatlkla
bulabilmesini salamann yan sra onlarn kurum ile rahatlkla
iletiim kurabilmeleri de salanm olacaktr. E-posta adresleri kurum
alan ad iermelerinin yan sra, greve dayal olarak belirlenmi
olmaldr. Bu sayede grevli kiinin deimesi durumunda iletiim
kopukluu yaanmas nlenmi olur ve uyum sorunu yaanmaz. lgili
birimde yeni grevlendirilen alan ayn adresi kullanmaya devam
edebilir. Tm site taranarak eski alann adreslerinin
gncellenmesi gerekmez ve kiiye bamllk engellenmi olur.
Amaca ynelik bilgi@kamukurumu.gov.tr,
sikayet@kamukurumu.gov.tr gibi genel adresler,
ali.cicek@kamukurumu.gov.tr gibi kiisel adresler tercih edilmelidir.
(1)

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar Kurum Posta Adresleri
1.Bilgi Edinme
rnek Sayfa:
2.Danma Hatt
3.ikayet Bildirimi
4.neri Bildirimi
6.Tartma Gruplar/
Forumlar
Anketi
9.Duyurular
Olumlu rnek: Kurum internet sitelerini tasarlarken gerekli

olabilecek e-posta adreslerinin listelenmesine olanak
tannmas yardm ile sitenin kullanlabilirlii arttrlabilir. Bu
sitede grld gibi kullancnn sorumlu birimi
seebilmesine olanak tannmtr.

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar Tartma Gruplar/Forumlar
1.Bilgi Edinme Kural: Site ierisinde kullanlacak tartma gruplar ve forumlarn
2.Danma Hatt kontroll olduundan emin olunmaldr.
3.ikayet Bildirimi Aklama: Kamu internet sitelerinde tartma forumlar kullanlmas
4.neri Bildirimi dnlyorsa, bu forumlar mutlaka kontroll olmaldr. Forum
5.Kurum Posta Adresleri kullanclar kaytl kullanclar olmal, kayt ilemi srasnda verilen
6.Tartma Gruplar/ bilgilerin mantkl olup olmad kontrol edilmelidir. Organizasyonun
Forumlar kararna bal olarak kaytl kullanclarn foruma mesaj yollamalarna
7.Sk Sorulan Sorular izin verilebilir ve forum yneticisi belli aralklar ile mesajlar tarayarak
8.Vatanda Memnuniyeti ierik olarak uygunsuz olanlar silebilir, sorumlularn ye kaydn iptal
Anketi edebilir. Daha yksek dereceli kontrol uygulanmak isteniyor ise,
9.Duyurular foruma yollanan her mesaj ancak forum yneticisi tarafndan
denetlendikten sonra yaymlanabilir. Bu durumda forumun ilerlii
kstlanacak, ancak sorunlu mesajlarn yaynlanma ihtimali en aza
indirilmi olacaktr. Kamu internet sitelerinde sohbet odalarna yer
verilmemelidir. (1)
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Kullanclarn siteye girilerinde kullanc ad ve ifre

sorulmasnn yan sra forumlara yollanan mesajlarn ieriinin ve
balklarnn kontrol edildiinden emin olunmas gerekmektedir.

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 9
NDEKLER
Blm Balklar Sk Sorulan Sorular
1.Bilgi Edinme
Kural: nternet sitesi yolu ile ya da danma hatt zerinden sorulan
2.Danma Hatt
sorular ncelik srasna gre listelenerek bir Sk Sorulan Sorular
3.ikayet Bildirimi sayfas hazrlanmaldr.
4.neri Bildirimi
Aklama: Kuruma en ok sorulan sorular ve bu sorulara verilen
cevaplar sunan bir sayfa hazrlanmas durumunda hem kuruma
6.Tartma Gruplar/ gelen sorularda ciddi bir azalma olmas hem de vatandalarn
Forumlar
aradklar sorularn cevaplarn bu yolla kolaylkla elde edebilmeleri
salanacaktr. Ancak byle bir sayfann ierii arttka bir ncelik
8.Vatanda Memnuniyeti belirlemesi yapmak da gerekecektir. En sk sorulan sorular sayfann
Anketi
banda, daha az sklkla sorulan sorular ise sayfann altnda
9.Duyurular
verilmelidir. Ayrca bu liste sk sk gncellenmelidir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: nternet sitesi ierisinde kullanclarn ska sorulan

sorulara eriebilmesine olanak tannmaldr. rnek internet sitesinde
ska sorulan sorulara yer verilmesinin yan sra bu sorularn balklara
gre gruplandrld da grlmektedir.

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 1 0
NDEKLER
Blm Balklar Vatanda Memnuniyeti Anketi
1.Bilgi Edinme Kural: nternet sitelerinde kuruma hzl geri bildirim salanmas
2.Danma Hatt amac ile kk ve istee bal anketler uygulanabilir.
3.ikayet Bildirimi Aklama: nternet sitesini kullanrken kullanclarn siteden aldklar
4.neri Bildirimi hizmeti puanlayabilecekleri bir vatanda memnuniyet endeksi
5.Kurum Posta Adresleri yaps kurulabilir. Bu yap ile sunulan hizmete, vatandalar puan
6.Tartma Gruplar/ vererek memnuniyetlerini bildirebilir. Bunun yan sra puan
Forumlar mekanizmas kullancnn karlat problemleri, ierik sorunlarn
7.Sk Sorulan Sorular ya da nerilerini bildirebilecekleri geri bildirim seenekleri ile de

8.Vatanda Memnuniyeti desteklenebilir.
Anketi
rnek Sayfa:
9.Duyurular
Olumlu rnek: Bu sayfada da grld gibi kullanclara ynelik

memnuniyet anketi uygulanarak gerekli olan deiiklikler bu anketler
gz nne alnarak yaplabilir.

B
KALIK
URUMLA LETM No
2.16 S a y f a N o : 1 1
NDEKLER
Blm Balklar Duyurular
1.Bilgi Edinme Kural: nternet sitesi ierisinde duyurulara yer verilmesi kullancnn
2.Danma Hatt bilgilendirilmesi asndan yararl olacaktr.
3.ikayet Bildirimi Aklama: Duyurularn kullanlmas aamasnda ok uzun, kayan ve
4.neri Bildirimi akan yazlardan kanlmas, ok fazla maddeden oluan duyurulara
5.Kurum Posta Adresleri yer verilmemesi gerekmektedir. nternet sitesi ierisinde verilen tm
6.Tartma Gruplar/ duyurularn tutarl bir ekilde yerletirilmesi, ok nemli duyurularn
Forumlar sol mende daha az nemli duyurularn ise sa mende verilmesine
7.Sk Sorulan Sorular dikkat edilmelidir. zellikle duyurularn gncellenmesi ve belirli bir
8.Vatanda Memnuniyeti tarihten nceki duyurularn internet sitesinden kaldrlmas
Anketi gerekmektedir.

9.Duyurular
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu internet sitesinde grld

gibi gncel duyurular sol mende verilmektedir.
Ayrca Ana sayfada duyurulara ait bir balantya
yer verilerek kullanclarn kurum ile ilgili
balklara ayrlm farkl duyurulara ulaabilmesi
salanmaktadr.

METADATA ST VER
BALIK No
2.17 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Sayfalarn, arama motorlarna kaydn kolaylatrabilmek iin, site
ana sayfasnda, ana blm sayfalarnda ve arama motorlarna
1.Temel st Veri
Elemanlar
kaydolmas gerektii dnlen dier tm sayfalarda st veri
kullanlmas gereklidir.
st veri, HTML biimindeki her belgenin balk blmne eklenebilir.
zellikle tablo ieren HTML sayfalarnda st veri kullanm gereklidir.
Sitelerde st veri kullanmnda, e-Devlet st veri standard
almasna uyum gzetilmesi gerekmektedir.(1)
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: rnek internet sitesinin arama motorunda girilen

anahtar kelime ile ilgili sayfalara ulamak iin o sayfada st veri
kullanlmas gereklidir.

METADATA ST VER
BALIK No
2.17 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar
Temel st Veri (Metadata) Elemanlar
1.Temel
st Veri
Elemanlar
Kural: Her internet sayfasnda en azndan "Tanm" (Description),
Anahtar Kelime (Keyword) ve Yazar (Author) st verileri
bulunmaldr.
Aklama: lkemizde eDevlet st veri standard oluturulma
almalar srdrlmektedir. Bu standart tam olarak ortaya kana
kadar her internet sayfasnda en azndan sayfa hakknda bilgi veren
Tanm, sayfa ile ilgili temel anahtar kelimeleri ieren anahtar
Kelime ve sayfay hazrlayan kii ya da birimi belirten Yazar st
verileri girilmelidir. Bu bilgiler arama motorlar tarafndan
kullanlmakta olduu iin kullanclarn sayfalarnza kolayca
ulamasn salayacaktr.
rnek Sayfa:html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0
<!DOCTYPE
Transitional//EN"
"http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-
transitional.dtd">
<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="en-
nz">
<head>
<title>Page title</title>
<meta name="description" content="Page
description" />
<meta name="keywords" content="key, words, for,
page" />
</head>
<body>
</body>
Olumlu rnek: rnek internet sitesinin kodlama sayfasnda st veri

kullanm gsterilmitir.

NTERNET STES
B
ER
ALIK ARVLEME No
2.18 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Kural: nternet sitesinin tm ya da ilgili ksmlar arivlenmelidir.

Aklama: Kurumsal hafza bir kurum iin nemlidir. Kurumun kat
zerinde olan yazmalar nasl arivleniyorsa internet sitesinin de
arivlerinin tutulmas gerekmektedir. Dolays ile uygun
mekanizmalar ile dzenli aralklarla site ierii arivlenmeli ve
kolaylkla ulalabilir olmaldr.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: rnek internet sitesinde bir haber arivine yer verildii
ve bu haberlerin yllara ve aylara gre dzenlendii grlmektedir.

KSEL BLGLERN GZLL

B GVENLK
ALIK
VE No
2.19 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Kiilerin Bilgilerinin Toplanmas

1.Kiilerin Bilgilerinin
Toplanmas Kural: Siteyi kullanan kiilerden onlara ait zel bilgileri girmeleri
2.Kredi Kart Bilgileri
isteniyorsa bu bilgilerin baka kiiler veya kurumlar ile
paylalmayaca garanti edilmelidir.
Aklama: Kiisel verilerin, bilgiyi temin eden kurum dnda dier
kurumlarca kullanlmasnda bilgiyi veren kullancnn izni esastr.
Bilgilerin korunmasndan ve amac dnda kullanlmamasndan
bilgiyi temin eden ve kullanan tm kurum ve kurulular ortak ekilde
sorumludur. Teknoloji seimlerinde, bu ynde mahremiyeti salayc
zmlere gidilmelidir.
Kiisel verilerin toplanmasndan nce kurum ve kurulularn, bu
verilerin toplanma amalarn belli etmesi ve sonraki kullanmlarn
da bu amalarla snrl tutmas gerekmektedir. Toplanma amacnn
deiebilecei her durumda da, sz konusu deien amalarn ayn
ekilde belirgin olmas gereklidir. Bahsi geen mahremiyeti
salayacak nlemler kullancnn rahatlkla okuyabilecei biimde
verilmelidir. Ayrca, mahremiyet ile ilgili kullanc tercihi gerektiren
durumlarda, hizmet, kullancdan bilgi alnmadan nce kullancnn
tercihlerinin tam olarak alnaca biimde tasarlanmaldr.
rnein kullanclarn baz servislerden yararlanabilmesi iin onlara
ait bilgi (telefon, adres, e-posta vb.) alnmas gerekiyorsa bunlarn
gvende olmas iin gerekli nlemlerin alnmas ve bu konuda
kullanclara gvence verilmesi gereklidir. zellikle p mesaj
(spam) yollanmas problemi ile karlalmayaca konusunda
kullanclar sitede bilgilendirilmeli, gerekli yerde kullanldktan sonra
kullanclara ait zel bilgiler sistemden tamamen silinmelidir.

KSEL BLGLERN GZLL

B GVENLK
ALIK
VE No
2.19 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Kredi Kart Bilgileri
1.Kiilerin Bilgilerinin
Toplanmas Kural: nternet sitesi zerinden kredi kart ile herhangi bir ilem

2.Kredi Kart Bilgileri
yaplmas gerekiyorsa en st seviyede gvenlik nlemi alnmaldr.
Aklama: Kullanclarn baz servislerden yararlanabilmesi iin kredi
kart ile deme yapmalar gerekebilir. Byle bir durumda kredi kart
bilgilerinin istenmeyen kiilerin eline gememesi iin gerekli gvenlik
nlemleri alnmaldr. Sitenin gvenli olduunu gsteren
aklamalarn da sitede grnr bir ekilde verilmesi gerekmektedir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: rnek Sitede nternet ubesi Giri ekrannda gerekli

gvenlik uygulamalar anlatlm ve kullanclar doru bir ekilde
ynlendirilmi, olumsuz bir durum olumas halinde yaplacaklar
belirtilerek gvenli bir hizmet sunulmutur.

B
KALIK
ULLANILABLRLK No
2.1 S a y f a N o : 1
NDEKLER
NEDR?:
Kullanlabilirlik, bir uygulamada belirlenen ilerin, hedef kitle olarak
tespit edilen kullanclar tarafndan, gerekli eitim ve teknik destein
verilmesinin ardndan, uygun evre koullarnda kolaylkla ve etkili
biimde kullanlabilmesi olarak tanmlanmaktadr. Uygulamada
kullanlabilirlik, hedef kullanc kitlesinin, verilen ileri yaparken
gsterdikleri verimlilik, etkililik ve memnuniyetin ls cinsinden
ifade edilebilir. Etkililik, kullanclarn uygulamay kullanarak yapmas
beklenen ileri ne kadar baarabildiini ifade eder. Bu anlamda
etkililik, ii yapabilme yzdesi cinsinden llebilir. rnein;
kullancdan beklenen i bir internet sayfasndaki bilginin yerini
bulmaksa; etkililik, kullancnn doru bilgiyi bulmada gsterdii
baar olarak ifade edilebilir. Kullanlabilirliin deerlendirilmesinde
etkililiin lm tek bana yeterli olamaz. Belirlenen ii yapmak iin
kullanlan dier kaynaklar (zaman, maliyet vb.) verimlilik lm ile
deerlendirilir. nternet sayfas rneinde verimlilik, kullancnn
belirlenen bir ii ne kadar srede yapt ya da hangi yollar izledii,
ii ka admda tamamlad vb. tespit edilerek belirlenebilir.
Memnuniyet, kullancnn uygulamay kullanrken oluan fikirlerinin
(beenilenler, beenilmeyenler vb.) lsn ifade eder.
Memnuniyet, etkililik ve verimlilikten dorudan etkilenir.
zetle, kullanlabilirlik derecesi etkililik, verimlilik ve memnuniyetin
bir arada deerlendirilmesi ile oluturulur ve bu deerlendirme,
tasarm sreci zerinde belirleyici bir rol oynar.

B
KALIK
ULLANILABLRLK No
2.1 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Kullanlabilirlik, kullanc trlerine, kullanclarn yapt ilere ve
evre koullarna baldr. Bu kapsamda etkileim, etkileimli
arayzler, kullanlabilirlik testleri, kullanc psikolojisi, sosyo-
teknolojik sistem tasarm ve yeni teknolojilere kar gsterilen diren
gibi konular incelenir. Etkileimli arayzler fare, klavye, monitr gibi
fiziksel olabilecei gibi masast ve dosya/dizin gibi yazlm tabanl
da olabilir.
Kullanc
Kullanc, belirli bir hizmet/rn ya da sistemi kullanmas beklenen
hedef kitledir. Kullanclar kullanm isteklerine, demografik bilgilerine,
tecrbe seviyelerine ve o servis/rn ya da sistemin kullanmna dair
eitimlerine gre gruplanabilir. Bu kullanc profilleri ya da kiiye ait
bilgiler, rne ynelik tasarm ve gelitirme srelerinde bir strateji
oluturulabilmesine yardmc olur. e-Devlet uygulamalarnda
kullanclar, arlkl olarak, hizmet alan vatandalardr.
Kullanlabilirliin Yararlar:
xKullanlabilirlik,rn gelitirme srecindeki harcamalarn
azaltlmasn salar.
xDaha eksiksiz bir rnn oluturulabilmesine olanak verir.
xrne ynelik olumsuz gelimelerin oluma riskinin azaltlmasn

salar.
xKullanc memnuniyetinin arttrlmasnn yan sra, rne ve
organizasyona ynelik olumlu alglamalarn olumasn salar.
xGelitirme srecinin ilk aamalarnda, kavramlarn, tasarmn,
ak ve ieriin geerliliinin test edilebilmesine olanak verir.
xUygulamadaki olas deiikliklerin ve problemlerin saysnn
azaltlmasn salar.

B
KALIK
ULLANILABLRLK No
2.1 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Gelitirme Sreci erisine Kullanlabilirliin Dahil Edilmesi:
Kullanlabilirlik uygulamalarnn gelitirme srecinin farkl
aamalarnda uygulamaya konulmasnn yan sra kullanc merkezli
uygulamalarn sayca azaltlmas da salanabilir. Bir ok gelitirme
grubu bu tr aktiviteleri normal gelitirme sreci dngs ierisine
dahil etmektedir.
Kullanc Merkezli Etkinlikler:
Gelitirme sreci, kullanlabilirlik etkinliklerinin bir zeti olarak
grlebilir. Baz aktivitelerin gelitirme srecinin farkl aamalarnda
tekrarlanmas mmkndr. Aktivitelerin birounun rnn amacna
ynelik olarak hedef kitle ierisinden seilen kk gruplar ile
llmesi gerekmektedir.
xPlanlama:
Karar vericilerin servis/rn ya da sistemin amalarn iyi

tanmlayabilmeleri, kullanc grubunun ihtiyalarn, bireysel
bilgilerini ve kullanc deneyimlerini belirleyebilmeleri gereklidir.
Benzer alanlarn gzden geirilmesi ve kullanclar gzlemlenerek
elde edilen bulgularn gelitirme srecine dahil edilmesi
salanmaldr.
xAnaliz ve Gerekliliklerin Belirlenmesi:
Odak gruplar (focus group) , anket, beyin frtnas, grev analizi,

kullanc gzlemi, grme, yardm birimlerinin aratrlmas ve
hzl prototipleme stratejilerinin yardm ile ihtiyalara ynelik
bilginin toplanmasn kapsar.
xTasarm:
Sre iinde dk ve yksek nitelikli prototiplerin oluturulmas,

kullanlabilirlik testleri ve anketlerin uygulanmas, ierik
gelitirilmesi ve bilgi mimarisine ynelik klavuzlarn hazrlanmas
gerekmektedir. Ayrca bu srete uzman deerlendirmelerini gz
nnde bulundurmak yararl olacaktr.

B
KALIK
ULLANILABLRLK No
2.1 S a y f a N o : 4
NDEKLER
xDeerlendirme:
Bu aamada, durumsal testler, sesli dnme protokol, aklayc

ve senaryo tabanl kullanlabilirlik testleri ve son anket almalar
ile karlatrma testlerinden elde edilecek verinin srece
yanstlmas salanmaldr.
xTekrar Gelitirme ve Srekli Dzenleme:
nternet kullanc gnlkleri (log)/istatistik analizleri, ierik ve bilgi

denetimleri (doruluk, zamanllk ve tutarllk iin), periyodik
kullanlabilirlik testleri, kullanc memnuniyet aratrmalar, kullanc
geri bildirimleri, kullanclar iin gnlkler oluturulmas ve yeni
kavramlarn odak gruplar yardm ile test edilmesi salanmaldr.

NTERNET STES
B
YALIK
AYINLANMASI No
2.20 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Uygun Alan Ad
1.Uygun Alan Ad
Kural: Kamu kurumlar, kendisinin de dahil olduu, kamu sektrne
2.Alternatif Alan Adlar
uygun bir alan adlar almaldr.
3.Arama Motorlarnda
ncelikli Grntleme Aklama: Kamu kurumlar internet sitelerinin kullanaca adresler
Taktikleri mutlaka .tr uzants ile bitmelidir. Kamu kurumlar, snflarna gre
aada verilen alan ad uzantlarn kullanabilir:
.gov.tr T.C. Devlet kurum ve kurulular iin alt alan ad

.bel.tr T.C. l, ile ve belde belediye tekilatlar iin alt alan ad
.pol.tr T.C. Emniyet tekilat iin alt alan ad
.mil.tr T.C. Askeri kurum ve kurulular iin alt alan ad
.k12.tr T.C. MEB tarafndan onaylanm ilkretim ve liseler iin
.edu.tr T.C. YK tarafndan onaylanm yksek retim kurumlar

iin alt alan ad
.org.tr Vakf, dernek, sivil toplum rgt vb. kurulular iin alt alan
Kurumlar Trke harflerin kullanld alan adn da kaydettirmelidir.
ad
rnein:
ulastirma.gov.tr
ulatrma.gov.tr
Trkiyede alan adlarnn datm ilemi Orta Dou Teknik
niversitesi tarafndan yrtlmektedir (www.nic.tr). Kamu kurumlar
kendilerine uygun olan alan adlarn ilgili kurumun belirledii kurallar
erevesinde temin etmelidir.

NTERNET STES
B
YALIK
AYINLANMASI No
2.20 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Alternatif Alan Adlar
1.Uygun Alan Ad
Kural: Kurum iin gerekiyorsa alternatif alan ad kullanlabilir.
3.Arama Motorlarnda Aklama: Baz kurumlarn isimleri ok uzun olabilir ya da

ncelikli Grntleme ksaltmalar ok iyi anlalmayabilir. Bu tr durumlarda her iki alan
Taktikleri adnn da kaydettirilip ayn internet sitesine eriimin salanmas
gereklidir. Ayrca artk Trke karaktere sahip olan alan adlar da
alnabilmektedir. Kurumlar bu adresleri de kaydettirmelidir
(saglik.gov.tr ve salk.gov.tr gibi).
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: ulastirma.gov.tr ve ubak.gov.tr adreslerinin her

ikisi de Ulatrma Bakanl iin kullanlmaktadr ve ayn
internet sitesine eriilmektedir.

NTERNET STES
B
YALIK
AYINLANMASI No
2.20 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar Arama Motorlarnda ncelikli Grntleme
1.Uygun Alan Ad
Kural: Arama motorlarnda kurumun ncelikli kmas internet
sitesine kolay eriilebilmesini salayacaktr.
3.Arama Motorlarnda
ncelikli Grntleme Aklama: Arama motorlarnda sonu sayfalarnda st sralarda yer
Taktikleri alabilmek bir kurum iin olduka nemlidir. Kurumun internet
adresini bilmeyen biri bu ekilde tarama yaparak size kolaylkla
ulaabilir. Bu amala internet sayfalarnda st veri alanlarnn
doldurulmasn ve baka sitelerden kurum sitesine balant
verilmesini kolayca salayacak mekanizmalar kurulmaldr.

B
TESTLER
ALIK No
2.21 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Klavuzda geen ve rnek olarak verilmi tm testler bu blmde
bulunmaktadr.
nternet Sitesi Eriilebilirlik Standartlarna

Uyumluluk
Grafik Analiz Arac:
http://cob.fit.edu/facultysites/abecker/Accessibility/
GraphicAnalyzerTool.html
Renk Krl Simulatr:
http://www.etre.com/tools/colourblindsimulator/
Renk Krl Testi: (VisCheck & Daltonize: Colour Blindness
Simulation & Correction)
http://www.vischeck.com/
Renk Krl Testleri:
http://wellstyled.com/tools/colorscheme2/index-en.html
http://www.vischeck.com/vischeck/vischeckURL.php
Renk Filtresi:
http://colorfilter.wickline.org/
Yaz Grn Testleri:

Yaz/balant ve arka plan testi:
http://www.paciellogroup.com/resources/contrast-
analyser.html
Arka plan ve n plan eleri aras renk kontrast testi:

http://www.accesskeys.org/tools/color-contrast.html

B
TESTLER
ALIK No
2.21 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Eriilebilirlik Test Yntemleri:

Aralar:
Hazrlanan sitenin HTML kullanm asndan kontrol iin W3Cnin
evrimii geerlilik kontrol sayfas nerilebilir.
W3C HTML Geerlilik Kontrol Sayfas : http://validator.w3.org
Hazrlanan sitenin sayfa ynergeleri kullanm asndan kontrol iin

W3Cnin CSS geerlilik kontrol sayfas nerilebilir.
W3C CSS Geerlilik Kontrol Sayfas : http://jigsaw.w3.org/css
-validator/validator-uri.html
Kod kalitesini kontrol etmek amacyla ak kaynak kodlu HTML

Derleyici (Tidy) editr kullanlabilir.
HTML Derleyici: http://tidy.sourceforge.net/
W3Cnin sayfalarnda eriilebilirlik kontrol iin kullanlabilecek ok

sayda ara tantlmaktadr.
http://www.w3.org/WAI/ER/existingtools.html (1)

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar nternet Sitelerinin Engelli Kullanclara Ynelik
1.nternet Sitesi Tasarlanmas
Eriilebilirlik
Standartlarna Uyumluluk Farkl lkeler eriebilirlik iin eitli kanun ve maddelerin
2.Engellilerin uygulanmasn zorunlu klmaktadr (Bkz. Blm 2 Standartlar).
Kullanabilecei Trden
Eriilebilirlik ile ilgili konulardan bazlarna aadaki balklar altnda
Formlar Tasarlanmas
deinilmitir.
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin Btn internet sitelerini %100 eriilebilir yapabilmek mmkn olmasa
Kullanm da tasarmclarn, her kullancnn bilgiye en st seviyede ve en rahat
4.Ek Yazlm, Betik ve ekilde eriebilmesi iin, engelli kullanclara da eit haklar tanmas
Kk Uygulamalarn gerekmektedir.
Kontrol
rnek Sayfa:
5.Sunucu Taraf Yerine
Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm
6.ereve Kullanm
7.Stil Dokman Kullanm
8.Gezinim Balantlar
9.Engelli Kullanclar in

Captcha Kullanm
10.Eriebilirlik Test
Yntemleri
Olumlu rnek: Bayndrlk ve skan Bakanlnn internet

sitesinde, bu sitenin grme engellilere uygun hazrland
belirtilmekte ve bu konuyla ilgili bir aklama yer almaktadr.

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar nternet Sitesi Eriilebilirlik Standartlarna
1.nternet Sitesi Kural: nternet sitesini ziyaret eden her vatandan siteyi etkili bir
Eriilebilirlik ekilde kullanabildiinden emin olunmas gerekmektedir.
Standartlarna Uyumluluk
Aklama: Tasarmclar internet sitelerinin vatandalarn
2.Engellilerin
Kullanabilecei Trden ihtiyalarna gre tasarlandndan emin olmaldr. Renkli biimde
Formlar Tasarlanmas sunulacak her bilginin engellilere ynelik farkl biimdeki
3.Metin Dndaki Her alternatiflerinin de verildiinden emin olunmaldr.
Nesne in Alt-metin
Tasarmclar kritik aktivitelerin tek gstergesi olarak sadece renk
Kullanm
kullanmaktan kanmaldr. Erkeklerin %8i ve bayanlarn %1,5u
4.Ek Yazlm, Betik ve renklerin ayrt etmekte zorlanmaktadr. Renk kr olan ou
Kk Uygulamalarn kullancnn yeil rengi ve bu rengin olduu alanlar grmekte
Kontrol
zorlandklar bilinmektedir.
5.Sunucu Taraf Yerine Renkleri grme ile ilgili eksiklik ya da engele sahip kullanclarn
Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm ihtiyalarn karlayabilmek iin tasarmclarn yapmas gerekenler;
6.ereve Kullanm xBu kullanclar tarafndan ayrt edilmesinde zorluk ekilecek
7.Stil Dokman Kullanm renk kombinasyonlar (krmz ve yeil) tercih edilmemelidir.
8.Gezinim Balantlar xBu kullanclar iin hazrlanan internet sitelerinin nasl
9.Engelli Kullanclar in grnd eitli aralar/yazlmlar kullanarak kontrol
Captcha Kullanm
edilmelidir.
Yntemleri rnek Aralar:
1.Grafik Analiz Arac:
http://cob.fit.edu/facultysites/abecker/Accessibility/
GraphicAnalyzerTool.html
2. Renk Krl Simlatr:
http://www.etre.com/tools/colourblindsimulator/
3.Renk Krl Testi: (VisCheck & Daltonize: Colour
Blindness Simulation ve Correction)
http://www.vischeck.com/
4. Renk Krl Testleri:
http://wellstyled.com/tools/colorscheme2/index-en.html
http://www.vischeck.com/vischeck/vischeckURL.php
6. Renk Filtresi:
http://colorfilter.wickline.org/

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar nternet Sitesi Eriilebilirlik Standartlarna
1.nternet Sitesi xArka sayfadaki ve n plandaki renklerin zt renkler
Eriilebilirlik olduundan emin olunmaldr.
Standartlarna Uyumluluk
xnternet siteniz ierisinde kullandnz renkler arasndaki
2.Engellilerin
Kullanabilecei Trden ztln ykseltilmesi salanmaldr.
Formlar Tasarlanmas
3.Metin Dndaki Her

Nesne in Alt-metin
Kullanm
4.Ek Yazlm, Betik ve

Kk Uygulamalarn
Kontrol

Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm
6.ereve Kullanm
8.Gezinim Balantlar

Captcha Kullanm
Yntemleri

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar Engellilerin Kullanabilecei Trden Formlar
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
Kural: Kullanclarn, destek teknolojiler (grme engellilerin
Standartlarna Uyumluluk kullandklar ekran okuma yazlmlar vb) yardm ile evrimii
2.Engellilerin formlar tamamlayarak onaylayabildiklerinden emin olunmaldr.
Formlar Tasarlanmas
Aklama: nternet zerinde birok bilgi, evrimii (online) formlar
yardm ile toplanmaktadr. Bu yzden btn kullanclarn bu
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin formlara eriimi salanmaldr. Kullanclarn, form ierisindeki metin
Kullanm kutular ve radyo dmeleri (radio button) gibi eler ile kolay bir
4.Ek Yazlm, Betik ve etkileim ierisinde olmasnn salanmaldr.
Kk Uygulamalarn
Kontrol Formlar mantkl ve tutarl bir ekilde tasarlanmaldr. Bilgi girilmesi
beklenen her alann aklamas ve sorusunun ayn satrda verilmesi
Kullanc Taraf maj gerekmektedir. Kullanclarn bilgi girii yapmas gereken alanlarda
Haritas Kullanm doru ve tutarl bir etiketlendirme yaplmaldr, bylece kullancya
6.ereve Kullanm hangi bilginin girilmesinin gerektii ak bir ekilde sylenebilecektir.
7.Stil Dokman Kullanm nemli ya da gerekli bilgilerin belirtilmesi iin renklendirme
8.Gezinim Balantlar kullanlmasndan kanlmaldr, bu tr kullanmlar grme engelli ya
9.Engelli Kullanclar in da renk kr kullanclar tarafndan alglanamayaca iin problemler
Captcha Kullanm ortaya kmasna sebep olacaktr. Bu tr alanlarn belirtilmesi iin o
10.Eriebilirlik Test alana ait etikete Doldurulmas gerekli eklinde bir aklama
Yntemleri eklenmesi etkili olacaktr. Genel olarak tutarl etiketler ve aklamalar
kullanlarak formlar tasarlanmas tm kullanclar asndan
yararldr.
Radyo dmeleri (butonlar) baz ekran okuyucular ve tarayclar
tarafndan desteklenmeyebilir, bunun iin bu tr dmeler ya da
buna benzer uygulamalar yerine farkl seenekler kullanlabilir. Eer
kullancnn verilen seeneklerden birini semesi bekleniyorsa radyo
butonlar yerine seimli menler (combo box, aa doru alan
menler) tercih edilmelidir.
Birok kullancnn bir form iinde ilerlemek iin fareden ok klavyeyi
kulland bilinmektedir. Bu yzden tasarmclarn form iinde
betiklerin (scriptlerin) kullanm aamasnda hassas olmas ve bir
formun sadece klavye kullanlarak da onaylanabildiinden emin
olmalar gerekmektedir.

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar Engellilerin Kullanabilecei Trden Formlar
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
En son aama, oluturulan formlarn test edilmesidir. Bunun iin
Standartlarna Uyumluluk tasarmclarn ekran okuyucular kullanmas gerekmektedir. Birden

2.Engellilerin ok ekran okuyucu kullanlmas, tasarmc tarafndan fark edilmeyen
Kullanabilecei Trden noktalarn ortaya karlmas iin yararl olacaktr.
Formlar Tasarlanmas
3.Metin Dndaki Her

Nesne in Alt-metin
Kullanm

Kk Uygulamalarn
Kontrol

Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm
6.ereve Kullanm
8.Gezinim Balantlar

Captcha Kullanm
Yntemleri

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar Metin (Text) Dndaki Her Nesne in Alt-metin
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
Kural: nternet sitesine, metin dnda kullanlan dier nesnelerin
Standartlarna Uyumluluk (resim, izim, film, gibi) grme engelliler iin bir aklamas
2.Engellilerin konulmaldr.
Formlar Tasarlanmas
Aklama: Ekran okuma yazlmlar ekrandaki yazl metni grme
engelliler iin okumaktadr. Ancak bu kullanclarn nternet sitesinde
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin kullanlan resim, izim ve film gibi nesneleri grme ans olmad
Kullanm iin bunlarn aklamalar da siteye konulmaldr. Tasarmclar site
4.Ek Yazlm, Betik ve ierisinde kullanlacak tm resimler iin HTML kodunda Alt
Kk Uygulamalarn Metin(Alt Text) formunda metin karlklarn mutlaka kullanmaldr.
Kontrol
Grme engelli kullanclar ya da resim ykleyemeyen/yklemek
istemeyen kullanclar iin Alt etiketler resme bir alternatif
Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm oluturacaktr. Resimler iin kullanlacak Alt etiketler o resmin, o
6.ereve Kullanm
sayfaya niin konulduunu aklamal ve 100 karakteri gememelidir.
Alt etiketler sesli tarayclarda sonraki metne karmamas iin nokta
ve boluk karakteri ile bitmelidir. Sayfann tasarm esnasnda HTML
8.Gezinim Balantlar
kodu iinde ilgili nesnelerin alt metin alanlarnn doldurulmas ile bu
aklamalar kolayca verilebilmektedir.
Captcha Kullanm
10.Eriebilirlik Test xTmyle dekoratif amalar iin kullanlan ve sayfa ierii ile
Yntemleri dorudan ilgili olmayan resimlerin alt etiketleri (a kapa ift
trnak) karakterlerinden olumaldr.
xSayfa ii dolam iin resim kullanlmamas nerilmesine
ramen, yine de kullanlmas durumunda bu resimlere ait alt
etiketleri resmin ierii ile ayn olmaldr.
xMadde imli listelerde madde imi olarak resimler kullanlmas
durumunda, bu resimlerin alt etiketleri (a kapa ift trnak)
veya madde imi olmaldr. (1)

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar Ek Yazlm (Plug-in), Betik (Script) ve Kk
1.nternet Sitesi
Uygulamalarn (Applet) Kontrol
Eriilebilirlik
Standartlarna Uyumluluk Kural: Eriilebilirliin salanabilmesi iin, internet sitesindeki kk
2.Engellilerin
uygulamalar (applet), ek yazlm (plug-in), betikler (scriptler) ve buna
Kullanabilecei Trden benzer uygulamalarn test edilmesi gerekmektedir. .
Formlar Tasarlanmas
Aklama: Kk uygulamalar, ek yazlm ve betiklerin internet sitesi
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin
ierisinde kullanlmadan nce test edilmesi gerekmektedir. Destek
Kullanm teknolojileri kullanan engelli kiiler iin bu tr uygulamalar zaman
4.Ek Yazlm, Betik ve zaman problem yaratabilir. Bunu nlemek iin, uygulamalar
Kk Uygulamalarn eriilebilirlik asndan test edilmelidir.Engelli vatandalarca
Kontrol
kullanlan destek teknolojilerini sorunsuz olarak kullanlabilmesi iin,
5.Sunucu Taraf Yerine sayfalarn ieriinin bu tr uygulamalar desteklediinden emin
Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm
olunmaldr.
6.ereve Kullanm Eriilebilirlii temel alan tasarmda, betiklerle hazrlanan bir internet
7.Stil Dokman Kullanm sitesinde verilen bilginin, ierii grntlemesi veya destek
8.Gezinim Balantlar teknolojiler kullanlarak arayzler araclyla da okunmas
salanmaldr
Captcha Kullanm Internet sitesinde ierii deitiren bir betik kullanlmas durumunda,
10.Eriebilirlik Test ekran okuyucusu tarafndan bu durum tespit edilebilmeli ve okuyucu
Yntemleri
tarafndan ierik sorunsuz bir ekilde okunabilmelidir. Eer
mouseover* teknii kullanlyorsa, bu tekniin klavye ile de
etkinletirilebilmesi salanmaldr.
*Mouseover: lgili ieriin zerine gelindiinde aktif hale gelmesi

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar Sunucu Taraf Yerine Kullanc Taraf maj Haritas
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
Kural: Eriilebilirliin arttrlabilmesi iin, internet sitesi ierisinde
Standartlarna Uyumluluk sunucu tarafl yerine kullanc tarafl imaj haritalar kullanlmaldr.
2.Engellilerin Aklama: Sunucu tarafl imaj haritalar tamamen eriilebilir olarak
Formlar Tasarlanmas
hazrlanabilse de, kullanc tarafl imaj haritalarna ait her blmn
metin (text) alternatifi olmas gerekmektedir. Sunucu tarafl imaj
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin haritalarn eriilebilir klabilmek iin harita ierisindeki her blgedeki,
Kullanm tm metnin engelli destek teknolojisi tarafndan okunabilmesi
4.Ek Yazlm, Betik ve gereklidir. Tasarmclar, sunucu tarafl imaj haritalarnn her etkin
Kk Uygulamalarn blgesinde metin balantlarnn da verildiinden emin olmaldr.
Kontrol

Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm
6.ereve Kullanm
8.Gezinim Balantlar

Captcha Kullanm
Yntemleri

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 9
NDEKLER
Blm Balklar ereve (Frame) Kullanm
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
Kural: erevelerin tanmlanabilmesi ve gezinimin
Standartlarna Uyumluluk kolaylatrlabilmesi iin erevelerde balklar kullanlmaldr.
2.Engellilerin Aklama: ereveler, tarayc ekrannn farkl, ancak birbiri ile ilikili
Formlar Tasarlanmas
bilgilerin sunulabilmesi iin ayr paralara blnmesi iin kullanlr.
rnein, tasarmc ekrann sol tarafnda kullanaca ereve
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin ierisinde gezinim iin balantlara yer verirken, sa tarafta
Kullanm kullanaca ereve ile ayrd alan temel bilgileri sunmak iin
4.Ek Yazlm, Betik ve kullanabilir. Bu, kullancnn sol mendeki gezinim aralarna
Kk Uygulamalarn ynelmeden bilginin verildii alanda gezinebilmesini salayacaktr.
Kontrol

rnek Sayfa:
Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm
6.ereve Kullanm
8.Gezinim Balantlar

Captcha Kullanm
Yntemleri
Olumlu rnek: Ekrann sol tarafnda bulunan ereve siteyi men ve

temel bilgiler olarak ikiye ayrmaktadr. Sol mende verilen balantlarn
gezinim srasnda sabit kald ve orta erevede verilen temel bilgilerin
deimekte olduu grlmektedir.

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) No
2.2 S a y f a N o : 1 0
NDEKLER
Blm Balklar Stil Dokman (Style Sheets) Kullanm
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
Kural: Dokmanlar ortak bir stil dokman kullanlmasna gerek
Standartlarna Uyumluluk kalmadan okunabilir ekilde organize edilmelidir.
2.Engellilerin Aklama: Stil dokman genellikle Internet sayfa plannn ve
Formlar Tasarlanmas
grnmnn kontrol edilebilmesi iin kullanlan bir aratr. Ancak
kullanlan stil dokmanlar, destek teknolojilerinin bilginin mantkl
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin olarak gsterilebilmesine engel olmamasna dikkat edilmelidir. Stil
Kullanm dokmanlarnn genel tasarm asndan kullanlmas
4.Ek Yazlm, Betik ve nerilmemektedir. Ancak tasarmclar estetik adan bu tr
Kk Uygulamalarn dokmanlar kullanabilirler.
Kontrol
x Stil dokmanlar tasarmclara karakter boluundan, yazlarn
Kullanc Taraf maj sralanmasna, nesnelerin yerleiminden, yaz karakterlerinin
Haritas Kullanm seimine kadar olduka geni bir kontrol imkan salamaktadr.

6.ereve Kullanm
x Tasarmclar bir kez stil dokman oluturduktan sonra bunu
birden ok dokman iin kullanlabilmektedir.
8.Gezinim Balantlar
x Stil dokmanlar Internet sayfasnn indirme sresinin
Captcha Kullanm
azaltlmasna yardmc olabilmektedir.
10.Eriebilirlik Test x Tasarmclar Internet sayfalarnn grnmn stil
Yntemleri dokmanlarnn kullanlmas yardmyla hzlca ve kolaylkla
deitirebilme ansna sahiptirler.
x Stildokmanlar HTML dilinden bamsz olduklar iin,
tasarmcya daha temiz bir HTML alan salayabilmektedir.

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) 2.2
No S a y f a N o : 1 1
NDEKLER
Blm Balklar Gezinim (Navigasyon) Balantlar
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
Kural: Destek teknolojilerine yardmc olabilmek iin kullanclarn
Standartlarna Uyumluluk tekrarlayc gezinim balantlarn atlayabilmelerine olanak
2.Engellilerin salanmaldr.
Formlar Tasarlanmas
Aklama: Tasarmclar ve gelitiriciler standart yerletirme
srasnda genellikle sayfann st apraznda, alt tarafnda ya da yan
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin blmnde olmak zere rutin olarak gezinim balant gruplarna yer
Kullanm vermektedirler. Eer gezinim balantlarnn ierikten nce
4.Ek Yazlm, Betik ve sunulmas gerekiyorsa, bu tr durumlarda bu balantlarn
Kk Uygulamalarn atlanabilmesine olanak salanmaldr. Destek teknolojileri kullanan
Kontrol
kullanclar iin, tekrarlanan balantlar okumak zorunda kalmak can
skc ve zaman alc olabilir. Bunun ortadan kaldrlabilmesi iin
Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm Blm 508 kurallarna gre tekrarlanan balantlarn kullanlmas
6.ereve Kullanm
gereken durumlarda, bu tr balantlarn atlanabilmesine olanak
salayabilecek mekanizmalara yer verilmesi gerekmektedir.
8.Gezinim Balantlar

Captcha Kullanm
Yntemleri

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) 2.2
NDEKLER
Blm Balklar Engelli Kullanclar in Captcha Kullanm
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
Kural: Tasarmclarn gvenlik nedeni ile captcha kullanm gereken
Standartlarna Uyumluluk nternet sayfalarnda bu zelliin engelli kullanclar tarafndan nasl
2.Engellilerin kullanlabilir hale getirilecei hakknda dikkatli olmas gerekmektedir.
Formlar Tasarlanmas
Aklama: Ekranda rastgele olarak dizilmi karakterlerin kullanc
tarafndan grld ekilde klavyeden girilmesi ile kontrol edilmesi
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin captcha olarak bilinmektedir. Bu tr uygulamalar gvenlik ve p e-
Kullanm postalarn engellenmesine ynelik olarak da kullanlmakta ancak
4.Ek Yazlm, Betik ve grme engeli olan kullanclar iin kullanlabilirlik boyutunda sorunlar
Kk Uygulamalarn oluturabilmektedir. Grme engelli kullanclar aklayc bilgi
Kontrol
verilmeyen alt metinler ile karlamalar durumunda nternet sitesi
iinde kaybolabilmekte ve siteyi etkili bir ekilde kullanamamaktadr.
Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm nternet sitelerinin birounda grme engelliler iin bu konuya
6.ereve Kullanm
ynelik olarak sesli seeneklere yer verilmedii de bilinmektedir.
Tasarmclar engelli kullanclarn kayt ilemi srasnda bu tr
uygulamalarla karlatklarnda sorun yaama ihtimallerini gz
8.Gezinim Balantlar
nnde bulundurmaldr ve bu sorunlar ortadan kaldrabilmek adna
gerekli dzenlemeleri yapmaldrlar.
Captcha Kullanm
10.Eriebilirlik Test rnek:

Yntemleri
Olumlu rnek: Engelli kullanclar iin captcha kullanmna

ynelik olarak sesli seeneklere yer verildii de grlmektedir.

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) 2.2
NDEKLER
Blm Balklar Eriebilirlik Test Yntemleri
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
Kural: Tasarmclarn internet sitelerinin hedef kitlenin ihtiyalarna
Standartlarna Uyumluluk uygunluunu, sitenin nasl grntleneceini test ederek kontrol
2.Engellilerin etmesi gereklidir.
Formlar Tasarlanmas
Aklama: Kamu nternet sitelerinde doru ve doyurucu ierik
sunmann yannda, en temel beklenti sitenin mmkn olabilecek en
3.Metin Dndaki Her
Nesne in Alt-metin geni kullanc kitlesi tarafndan eriilebilmesidir. Kullanclarn sahip
Kullanm olduklar aralar, bilgi dzeyleri, fiziksel engelleri siteye erimelerini
4.Ek Yazlm, Betik ve kstlamamal, kamu nternet siteleri mmkn olduunca geni bir
Kk Uygulamalarn kitle tarafndan ayn ierikle grntlenebilmelidir.
Kontrol

Bu temel hedefe ulamann en nemli adm, site tasarmnn
Kullanc Taraf maj gerekletirilmesi srasnda, sitenin gerek kullanclarca nasl
Haritas Kullanm grntleneceinin test edilmesidir. Bu testlerde ncelik, estetik
6.ereve Kullanm kayglardan ok ieriin deiik tarayclarda ve deiik
7.Stil Dokman Kullanm teknolojilerde kaypsz grntlenebilmesine verilmelidir. zellikle,
8.Gezinim Balantlar engelli kullanclarn siteye eriimde sorun yaamamalar temel
ama olmaldr. Site, ekran okuyucu gibi eriim destekleyici
Captcha Kullanm teknolojilerde sorunsuz alabilmelidir.

10.Eriebilirlik Test Kamu nternet siteleri zerinde uygulanabilecek testler ana
Yntemleri
aamada toplanabilir:
1.Teknik Testler:
Site kodunun kullanlan teknolojilerin gereklerine uygun olarak
yazldn snamak iin yaplacak olan kontrollerdir. Yazlan kod;
HTML, CSS kullanld ise Javascript ve dier betikleme dilleri
gereklerini tam olarak salamaldr. Teknik testler, site yayna
gemeden nce yaplmal, sorunlu grlen hibir sayfa sorunlar
giderilmeden yaynlanmamaldr.

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) 2.2
NDEKLER
1.nternet Sitesi 2. Eriilebilirlik Testleri:
Eriilebilirlik
Standartlarna Uyumluluk Sitenin gerek deiik tarayc tiplerinde, deiik iletim sitemlerinde
2.Engellilerin ve ekran znrlklerinde sorunsuzluunu denetlemek iin;
Kullanabilecei Trden gerekse destek teknolojileri kullanan kullanclarn siteye sorunsuz
Formlar Tasarlanmas
eriip erimediini denetlemek iin yaplmas gerekli olan testlerdir.
3.Metin Dndaki Her
Bu testler, eitli tarayclar ve destek teknolojileri ile sayfalarn
Nesne in Alt-metin
Kullanm grntlenmesi snanarak yaplabilecei gibi, evrimii baz test
sayfalarndan da destek alnabilir.
Kk Uygulamalarn
3. Kullanllk Testleri:
Kontrol
5.Sunucu Taraf Yerine Sitenin kullanclarn amalarna uygunluunu ve kullanlln

Kullanc Taraf maj snamak amacyla yaplacak olan testlerdir. Kullanllk testleri
Haritas Kullanm
gelitirme srecinin erken evrelerinde yaplmal, bu sayede sorunlar
6.ereve Kullanm olmas durumunda tasarm fazla maliyet kayb olmadan
7.Stil Dokman Kullanm gncellenebilmelidir. Testlerde mmkn olduunca eitli tarayc
8.Gezinim Balantlar tipleri, iletim sistemleri, balant hzlar ve bilgisayarlar kullanlarak
9.Engelli Kullanclar in gerek dnyaya yaklalmaya allmaldr.
Captcha Kullanm
Aralar:
Yntemleri Hazrlanan sitenin HTML kullanm asndan kontrol iin W3Cnin
evrimii geerlilik kontrol sayfas nerilebilir.
W3C HTML Geerlilik Kontrol Sayfas : http://validator.w3.org
Hazrlanan sitenin sayfa ynergeleri kullanm asndan kontrol iin

W3Cnin CSS geerlilik kontrol sayfas nerilebilir.
W3C CSS Geerlilik Kontrol Sayfas : http://jigsaw.w3.org/css-
validator/validator-uri.html
Kod kalitesini kontrol etmek amacyla ak kaynak kodlu HTML

Derleyici (Tidy) editr kullanlabilir.
HTML Derleyici: http://tidy.sourceforge.net/

ERLEBLRLK
B
(EALIK
NGELLLER N) 2.2
NDEKLER
1.nternet Sitesi
Eriilebilirlik
W3Cnin sayfalarnda eriilebilirlik kontrol iin kullanlabilecek ok
Standartlarna Uyumluluk sayda ara tantlmaktadr.
2.Engellilerin http://www.w3.org/WAI/ER/existingtools.html (1)
Formlar Tasarlanmas
3.Metin Dndaki Her

Nesne in Alt-metin
Kullanm

Kk Uygulamalarn
Kontrol

Kullanc Taraf maj
Haritas Kullanm
6.ereve Kullanm
8.Gezinim Balantlar

Captcha Kullanm

Yntemleri

B
YALIK
AZILIM VE DONANIM No
2.3 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Tasarmclar stediklerini Yapmakta zgr
1.Taraycdan Bamsz Tasarmclar internet kullanclarnn bilgiye ulamas srecinde
Tasarm
ihtiyalarn gz nne almann yan sra onlar kstlayacak her trl
2.letim Sisteminden
yazlm, donanm ve internet balant hzndan kaynakl sorunu da
Bamsz Tasarm
dikkate almaldr. Gnmzde sradan bir internet kullancsnn ayn
3.Kullanc Bilgisayarlarnn
Yeteneklerini Dikkate anda iki internet taraycsn tercih ettii grlmektedir. Kullanclarn
Alan Tasarm %90dan fazlasnn ekranlarnda 800x600, 1024x768 ya da
4.Kullancnn nternet 1280x1024 piksel znrlklerinden birini kullanmakta olduu
Balants Hzn Dikkate bilinmektedir. Bunun yan sra birok kullanc iyerlerinde yksek
Alan Tasarm
hzda internet balants kullanrken, ayn kullanclar kendi
5.Ortak Ekran
evlerinden nispeten dk hzda balanmaktadrlar.
znrln Dikkate
Alan Tasarm Tm kullanclara uygun bir tasarm oluturabilmek, ounlukla
zaman, para ve kaynak kstlamalarndan dolay mmkn
olamamaktadr. Bu nedenle, birincil ve ikincil hedef kullanc kitlesi
tarafndan kullanlabilecek donanm ve yazlm gereklilikleri
tanmlanmal ve internet sitesi buna uygun olarak en yksek
seviyede hizmet verilebilecek ekilde tasarlanmaldr.

B
YALIK
2.3 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Taraycdan (Browser) Bamsz Tasarm
1.Taraycdan Bamsz
Tasarm Kural: Tasarmclar, btn kullanclarn ayn tip taraycy
2.letim Sisteminden
kullanaca dncesi ile yola kmamaldr.
Bamsz Tasarm
Aklama: Kullanc profilleri gz nne alnarak farkl tip tarayclar
3.Kullanc Bilgisayarlarnn tercih eden kullanclarn olma ihtimali dnlmelidir. nternet
Yeteneklerini Dikkate
Alan Tasarm
sitesinin farkl tip (Firefox, Opera, Internet Explorer, vb.) tarayclar
ve farkl versiyon tarayclar (IE 6.0, 7.0...) da ayn ekilde
4.Kullancnn nternet
Balants Hzn Dikkate grntlenmesi salanmaldr.
Alan Tasarm
rnek Sayfa:
5.Ortak Ekran
znrln Dikkate
Alan Tasarm
Olumsuz rnek: ekilde grld zere, bu site

kullanclarn IE 7.0 kulland varsaylarak tasarlanmtr.
Farkl tip ve versiyon tarayc kullanan kullanclar gz ard
edilmektedir. nternet siteleri tm modern tarayclarda ve
bunlarn farkl versiyonlarnda ayn ekilde grntlenmelidir.

B
YALIK
2.3 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar letim Sisteminden Bamsz Tasarm
1.Taraycdan Bamsz Kural: Tasarlanacak internet sitesinin gncel ve srekli kullanlan
Tasarm
iletim sistemleriyle uyumlu bir ekilde almas salanmaldr.
2.letim
Sisteminden
Bamsz Tasarm Aklama: Tasarmclar, kullanclarn tmnn ihtiyalarna ynelik
3.Kullanc Bilgisayarlarnn tasarmlar ortaya koymaya almaldr. Sadece belirli bir iletim
Yeteneklerini Dikkate sistemini kullanan kullanclarn altrabilecei trden uygulamalara
Alan Tasarm
yer vermek evrensel hizmet kurallarna aykrdr. Farkl tip iletim
4.Kullancnn nternet sistemi kullanclarn dlayan tasarmlardan kanlmaldr.
Balants Hzn Dikkate
Alan Tasarm Tasarmclar tm iletim sistemlerine ynelik kullanc profilini ortaya
5.Ortak Ekran
koyabilmeli ve bylece kullanclarn beklentilerini mmkn
znrln Dikkate olduunca karlamaya almaldr.
Alan Tasarm

B
YALIK
2.3 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar
Kullanc Bilgisayarlarnn Yeteneklerini Dikkate
1.Taraycdan Bamsz
Tasarm
Alan Tasarm
Kural: Tasarmclar genellikle yksek yetenekleri olan bilgisayarlar
2.letim Sisteminden
(PDA, cep telefonu, cep bilgisayar) kullandklar iin sradan
Bamsz Tasarm
cihazlarn yeteneklerine uygun tasarm yapmay gzden
3.Kullanc
Bilgisayarlarnn
karabilmektedirler. Tasarmlarn, daha basit zellikli bilgisayarlarda
Alan Tasarm da almas konusunda dikkatli olunmaldr.
4.Kullancnn nternet Aklama: Genel olarak kullanclar dk hafzal ve dk ekran
Balants Hzn Dikkate
Alan Tasarm
yeteneklerine sahip bilgisayarlar kullanrlar. Ayrca bilgisayarlarn
kendilerini ya da kapasitelerini artrmakta gecikebilirler. Kullanclarn
5.Ortak Ekran
znrln Dikkate bilgisayarlarnda baz yazlmlar altrmak iin gerekli ek yazlmlar
Alan Tasarm da kurulu olmayabilir.
Bu koullar gz nne alnmadan yaplan tasarmlarda, kritik
uygulamalar tm kullanclarn bilgisayarlarnda da almayabilir.
Tasarmclar internet sayfalarn farkl yeteneklere sahip
bilgisayarlarda ve zgn ortamlarda test etmelidir.
rnek Sayfa:
Olumsuz rnek: rnek sitede grld gibi tasarmcnn kulland

videonun yksek znrlk gerektirmesi kullanclarn sahip olduklar
bilgisayarn yeteneklerinin dikkate alnmadn
gstermektedir.Kullanclarn bilgisayarlar bu tr zellikleri

B
YALIK
2.3 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar Kullancnn nternet Balants Hzn Dikkate Alan
1.Taraycdan Bamsz Tasarm
Tasarm
Kural: nternet sitesi tasarlanrken kullanclarn genelinin internet
2.letim Sisteminden
Bamsz Tasarm
balant hz dikkate alnmaldr.
3.Kullanc Bilgisayarlarnn Aklama: lkemizde nternet balant hz, kamu kurumlar
Yeteneklerini Dikkate ierisinde henz belirli bir standarda oturtulamamtr. Kurumlarn
Alan Tasarm
yksek hzda nternet balants olsa bile kullanclarn evlerinde
4.Kullancnn
nternet
kullandklar internet balant hz genellikle yavatr. Ancak balant
Balants Hzn Dikkate
Alan Tasarm hz, yaplan yatrmlar ve almalardan dolay srekli
5.Ortak Ekran
deimektedir. Tasarmclarn bu farkllklar gz nne alarak
znrln Dikkate kullanclarn siteyi ama sresini ve gezinme performansn
Alan Tasarm azaltacak tasarmlardan kanmalar gerekmektedir.
rnein gereksiz animasyonlar ya da video dosyalar site alr
almaz yklenmemelidir. Bunun yerine seim kullancya braklmal,
eer hzl balant imkan varsa ya da sayfann tam halini grmek
iin beklemek istiyorsa bu tr uygulamalar kullanabilmelidir.
Kullanclara internet hzna gre farkl balant seenekleri
sunulmas gerekmektedir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Balant hz farkl olan kullanclarn ihtiyalarnn gz

nne alnmas internet sitesinin kullanlabilirlii asndan nem

B
YALIK
2.3 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar Ortak Ekran znrln Dikkate Alan Tasarm
1.Taraycdan Bamsz
Tasarm Kural: Tasarmclar, ekran znrlnn en fazla 1024x768 piksel
2.letim Sisteminden
olaca ara yzler tasarlamaldr.
Bamsz Tasarm
Aklama: Tasarmclar, genel kullanc kitlesinin ihtiyalarna uyum
3.Kullanc Bilgisayarlarnn salamaya almaldr. Gnmzde kullanclar byk bir
Alan Tasarm
ounluu 1024x768 ekran znrlne uyum salad iin
tasarmclarn gelitirecekleri ortamlarda bunu dikkate almas
4.Kullancnn nternet
Balants Hzn Dikkate gerekmektedir. nternet sitesinin ara yz iin gerekli btn testlerin
Alan Tasarm bu znrlkte yapldndan emin olunmaldr.
5.Ortak Ekran

znrln Dikkate
Alan Tasarm

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Btn nternet Sayfalar Kullanc-Bilgisayar
1.Tasarm Hiyerarisi
Etkileiminin Etkili ve levsel Olmasn
2.Kullanc Tarafndan
stenmeyen erik Kolaylatracak ekilde Yaplandrlmaldr.
Gsterimi
Tasarmclar, bilgisayarn yeteneklerinin salad avantajlardan
3.Kullanm Srelerinin
Standartlatrlmas faydalanarak, kullanclarn zerindeki yk azaltma ynnde aba
4.Ksa Sreli Hafza gstermelidir. Kullanclar, internet sayfalarn bilgiler rahat
Limitlerine Uygun
Tasarm
kullanlabilir bir formatta sunulduunda ve ierik dzenlemesi
5.Kullanclarn Bilisel sezgisel olduunda iyi bir ekilde kullanabilmektedirler. Ayrca,
Yknn Azaltlmas kullanclar genel olarak i yapma dzenlerine uyan, ok fazla bilgiyi
6.nternet Sitesinin
aklda tutmalarn gerektirmeyen, kolaylkla anlalabilir bir terminoloji
Gvenirlii/Saygnlnn
Arttrlmas (teknik terimler) ieren ve onlarn ar bilgiyle yklemeyen
7.Sayfa Yklenme grevlendirme dizilerinden etkin ekilde yararlanmaktadrlar.
Srelerinin
Standartlatrlmas Bunun yan sra, kullanclarn, bir internet sayfasnn yklenmesi iin
8.Okuma ve Yazdrmaya
uzun sre beklememelidir. Kullancya, belirli bir sre beklemesini
Ynelik Olarak Sayfalarn
Formatlanmas gerektiren durumlarda, uygun bir geri bildirim salanmaldr.
9.Sre Am Gerektiren Tasarmclar, kullanclar gereksiz sayfa ve grafiklere
Sayfalarda Uyar
ynlendirmemeli ve kullanclarn ihtiya duyduklar bilgilere
10.Kullancnn Beklemesi
Gereken Noktalarda kolaylkla eriebilmesine ve yazdrlabilmesine olanak tanmaldr.
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
Terminoloji Kullanlmas
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
14.Anlaml Dosya simleri
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Formatlar Seeneklerinin
Sunulmas
17.Virsten Arnm
Bilgilerin Verilmesi
18.Yetkilendirme Gereken
Sayfalarda Gvenli ifre
Hatrlatma Mekanizmalar

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Tasarm Hiyerarisi
Kural: nternet sitesi tasarlanrken uygun bir hiyerari gz nnde
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan
bulundurulmaldr.
stenmeyen erik
Gsterimi
Aklama: nternet sitelerinin geni bir ierie sahip olmas gereken
3.Kullanm Srelerinin durumlarda, sunulan bilgilere kolay eriimi salamann ilk kural,
Standartlatrlmas bilgilerin doru organize edilmesidir. Bilgilerin doru organize
4.Ksa Sreli Hafza
edilmesi; doru dolam sisteminin kurulmasn ve dolaysyla
Limitlerine Uygun
Tasarm kullanclarn bilgiye kolay eriimini beraberinde getirecektir. Bilgi
5.Kullanclarn Bilisel organizasyonunu ana balkta toplamak mmkndr:
Yknn Azaltlmas
6.nternet Sitesinin x Bilginin mantksal olarak blnmesi
Gvenirlii/Saygnlnn
Arttrlmas x Bilginin nem srasna gre dizimi
7.Sayfa Yklenme
Srelerinin x Bilgi bloklar arasnda hiyerarik yapnn kurulmas
Standartlatrlmas
nternet sitesinde sunulacak bilgiler tek bir btn halinde
Ynelik Olarak Sayfalarn bulunmamal, kk boyutlu paralara blnmelidir. Bu blme
Formatlanmas
ilemi mantksal olarak yaplmaldr. Site ieriini oluturan bilgi
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar bloklar arasndaki mantksal ilikiler incelenerek hiyerarik bir yap
10.Kullancnn Beklemesi kurulmaldr. Bu yap kurulurken bilgilerin nem sras da gz ard
Gereken Noktalarda edilmemelidir. zellikle kullanclar iin kritik nem tayan bilgilerin
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun kolay eriilebilir noktalarda tutulmas gerekmektedir. Bylece, bir
Terminoloji Kullanlmas internet sitesini oluturan bilgilere ait organizasyonel yap elde
12.Yardm Seeneinin edilecektir.
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm
Sayfalarda Gvenli ifre ekil 1: Dzenli Yap

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar Tasarm Hiyerarisi
1.Tasarm Hiyerarisi Site iinde sunulan bilgilerin mantksal anlamda tutarl olacak
2.Kullanc Tarafndan ekilde organize edilmesinin yan sra, bu bilgiler nem dzeyi de
stenmeyen erik dikkate alnarak yaplandrlmaldr. ekil 1'de rnek bir bilgi
Gsterimi
yaplandrlmas verilmitir. Bu yap dzenli olup, her dokmann
Standartlatrlmas kolaylkla bulunabilmesini ve kullancya kolay geri dn imkan
4.Ksa Sreli Hafza verilmesi salamaktadr.
Limitlerine Uygun
Tasarm
5.Kullanclarn Bilisel
Yknn Azaltlmas
6.nternet Sitesinin
Gvenirlii/Saygnlnn
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme
Srelerinin
Standartlatrlmas
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar ekil 2: Karmak Yap
Gereken Noktalarda ekil 2'de ise asla kurulmamas gereken bir bilgi organizasyonu
Bilgilendirme gsterilmektedir. Bu rnekte, mantksal blmleme yaplmam,
11.Kullancya Uygun
balantlar geliigzel verilmitir. Bu ekilde bir yapda salkl
12.Yardm Seeneinin dolam imkan yoktur.
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn nternet sitesi tasarmnn karmak olmamas iin tasarm ncesi
Anlaml ve Kullancy kurum ii i, veri, enformasyon ve bilgi ak srelerinin karlmas,
Ynlendirici Tasarm
aralarnda mantkl balantlarn oluturulmas, daha sonra
ve Dosya Yaps tasarmn prototiplerinin ortaya kartlmas nerilmektedir. Bu
15.zel Yazlm Eki aamalarn ardndan nihai site tasarmna giriilmesi en etkili
Yklenmesi
yapnn kurulmasn salayacaktr.(1)
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar Kullanc Tarafndan stenmeyen erik Gsterimi
1.Tasarm Hiyerarisi
Kural: Kullanclara onlar tarafndan istenilmemi alr pencere ve
2.Kullanc Tarafndan
stenmeyen erik grafiklerin gsterilmesinden kanlmaldr.
Gsterimi
3.Kullanm Srelerinin Aklama: Kullanclar, yapmaya altklar ii engellemesi nedeni
Standartlatrlmas ile istenmeyen alr pencere (pop-up) ve grafiklerin rahatsz edici ve
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun
dikkat datc olduuna dair yorumlarda bulunmaktadrlar.
Tasarm
Kendiliinden alan pencereler, sadece gerekli olduunda ve ok
Yknn Azaltlmas dikkatli bir ekilde kullanlmaldr. Sradan kullanclar, yeni alan
6.nternet Sitesinin pencereler nedeni ile panie kaplabilmekte ve yaptklar ii yarda
Gvenirlii/Saygnlnn
brakabilmektedirler. Ayrca otomatik alan pencereler sistem
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme kaynaklarn kulland iin bilgisayarlarda yavalamaya da neden
Srelerinin olabilmektedir.
Standartlatrlmas
8.Okuma ve Yazdrmaya rnek Sayfa:

Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Formatlar Seeneklerinin Olumsuz rnek: Sayfa aldnda otomatik olarak yklenen ortadaki
Sunulmas
kutu iinde reklam, ilan veya duyuru olabilir. Bunlar tm kullanclar
17.Virsten Arnm
Bilgilerin Verilmesi ilgilendirmeyebilir. Kullanclarn tmnn bu kutuyu grmek
18.Yetkilendirme Gereken istemeyecei gz nnde tutulmal ve site buna uygun ekilde

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar Kullanm Srelerinin Standartlatrlmas
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Kullanclar internet sitesi iinde farkl sayfalarda farkl yap ve
stenmeyen erik kullanm yntemleri ile karlamamaldr. Tutarl ve standart bir

Gsterimi
grnmn tm siteye hakim olmas salanmaldr.
Standartlatrlmas
Aklama: Sitenin bir yerindeki yap ile dier yerlerdeki yap
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun birbirinden farkl olursa kullanc bu farkl noktalar kefetmek iin
Tasarm aba harcayacak ve bu da performansn dorudan etkileyecektir.
Yknn Azaltlmas
Sayfalarn gezinme, yaz stili, dme stilleri, renk kullanm, bilginin
6.nternet Sitesinin sunumu gibi zelliklerinin standart olmasna azami dikkat
Gvenirlii/Saygnlnn gsterilmelidir.
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme rnek Sayfa:
Srelerinin
Standartlatrlmas
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm
Bilgilerin Verilmesi Olumlu rnek: rnekte 2 farkl sayfa iindeki takvim uygulamalar ayn
18.Yetkilendirme Gereken biimde verilerek standart haline getirilmitir ve bu yolla kullancnn zorluk
Sayfalarda Gvenli ifre ekmemesi salanmaktadr.

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar Ksa Sreli Hafza Limitlerine Uygun Tasarm
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Tasarmlarda kullanclarn bir sayfadan dierine getiinde
stenmeyen erik nceki sayfadaki bilgileri hatrlamasn bekleyen uygulamalara yer
Gsterimi
verilmemelidir.
Standartlatrlmas
Aklama: nsan beynindeki hafza merkezleri ksa sreli ve uzun
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun sreli olmak zere ikiye ayrlmaktadr. Kullanclar internet sitelerini
Tasarm kullanrken genel olarak ksa sreli hafza merkezlerini
Yknn Azaltlmas
kullanmaktadrlar. Ancak ksa sreli hafza merkezlerinin kstl
6.nternet Sitesinin kapasitesi nedeni ile ayn anda greceli olarak bir ka bilgi paras
Gvenirlii/Saygnlnn hatrlayabilmektedirler. Ayrca bu ksa sreli bellek kapasitesi,
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme
insanlar yalandka daha da kstl hale gelmektedir. Kullanclar, bir
Srelerinin internet sayfasndaki bilgiyi baka bir sayfada veya ayn sayfa
Standartlatrlmas
ierisinde baka bir blmde hatrlamalar gerektiinde
Ynelik Olarak Sayfalarn zorlanabilmektedir. Eer kullanclarn bir site iindeki bilgiler
Formatlanmas arasnda karlatrma yapmas gerekiyorsa, beyindeki ksa sreli
9.Sre Am Gerektiren
hafza merkezini etkin kullanabilmek iin karlatrma yaplacak
Sayfalarda Uyar
10.Kullancnn Beklemesi paralar ayn sayfada ve birbirine yakn olarak konulmaldr.
Gereken Noktalarda Bylece, kullanc gz nnde bulunan bilgiyi kullanarak, daha kolay
Bilgilendirme
ve salkl bir deerlendirme yapm olacaktr.
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar Kullanclarn Bilisel Yknn Azaltlmas
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: nternet sitesi tasarmnda uygun bilgi organizasyonu, yazm
stenmeyen erik aralar kullanm, grsel malzemelerin tasarm gibi konulara dikkat
Gsterimi
edilerek kullanclarn bilisel yk azaltlmaldr.
Standartlatrlmas
Aklama: Bir internet sitesini ziyaret eden kullanc, o sitede ihtiyac
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun olan bir bilgi ya da servisi arama eilimi iinde olacaktr.

Tasarm Tasarmcnn grevi, bu arama srecinde kullancnn iini mmkn
Yknn Azaltlmas
olduunca kolaylatrmaktr. Kullanclarn en ok ihtiya duyduu
6.nternet Sitesinin bilgi, kolaylkla grlebilecei yere konulmaldr. Resim ve yazlar
Gvenirlii/Saygnlnn birbirlerini desteklemeli, gereksiz olan hibir e kullanlmamaldr.
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme
Kullanclar, bilgiye en ksa yoldan ve en az aba ile ulaabilmelidir.
Srelerinin
Standartlatrlmas
rnek Sayfa:
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy Olumsuz rnek: Genellikle kullanclarn
Ynlendirici Tasarm
sayfay ziyaret ettiinde ilk odaklanacaklar
ve Dosya Yaps nokta sol st alandr. rnek sayfada lgili
15.zel Yazlm Eki menlerin veya ok nemli bilgilerin bulunmas
Yklenmesi gereken sol st alana kalite sertifikas gibi
16.Alternatif Dosya kullanclar ok fazla ilgilendirmeyen bir
Sunulmas amblem konulmas bilisel yk arttrmakta ve
17.Virsten Arnm sayfa kullanmn zorlatrmaktadr.

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar nternet Sitesinin Gvenirlii/Saygnlnn
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Tasarmclar internet sitelerinin bilgiye ynelik gvenirliini
stenmeyen erik etkin klmaldr.
Gsterimi
3.Kullanm Srelerinin Aklama: nternet sitesinde kullanlan ieriin (dokmanlarn,
Standartlatrlmas
belgelerin) kaliteli olmas salanmaldr.
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun nternet ortamnda yaynlanacak tm dokmanlar ve kurumun dier
Tasarm
5.Kullanclarn Bilisel basl dokmanlar ayn titizlikte hazrlanmaldr. Dokmanlar gerek

Yknn Azaltlmas ierik, gerekse biimsel anlamda hibir hata iermemelidir. Kamu
6.nternet Sitesinin internet sitesinde, eksik, yanl, eski bilgi ve dokmanlara kesinlikle
Gvenirlii/Saygnlnn
Arttrlmas yer verilmemelidir. nternet zerinde yaynlanacak dokmanlarn da,
7.Sayfa Yklenme aynen basl dokmanlarda olduu gibi, kurumun kalite yntemleri ve
Srelerinin
Standartlatrlmas
onay srelerine gre denetlenmesi gerekmektedir.
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya Olumsuz rnek: Bir belediyeye ait olan bu sayfada tm
Sunulmas kullanclar ilgilendirmeyen bir festival ilannn tam sayfay
17.Virsten Arnm kaplayacak ekilde ana sayfaya yerletirildii grlmektedir.
Bilgilerin Verilmesi Kullanclarn gerekli ilemlere veya bilgilere ulamas
18.Yetkilendirme Gereken zorlatrlm, kurumun saygnlna uygun olmayan bir tasarma

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 9
NDEKLER
Blm Balklar Sayfa Yklenme Srelerinin Standartlatrlmas
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Tasarmclar, internet sayfalarnn yklenme hz ve sresi
stenmeyen erik hakknda kullancya bilgi vermelidir ve bu yklenme srelerinin
Gsterimi
benzer balant zelliklerine sahip olan bilgisayarlarda ayn olmas
Standartlatrlmas salanmaldr.
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun Aklama: nternet sayfalarnn yklenme srelerini tespit eden
Tasarm yazlmlar ile sitede analizler yaparak, sayfalarn yklenme sreleri
Yknn Azaltlmas
bir standarda getirilmelidir. Uzun yklenme sresi olan sayfalar
6.nternet Sitesinin belirlenerek gerekli dzeltmeler yaplmaldr. Kullanclarn, sayfa
Gvenirlii/Saygnlnn yklenme sreleri ile ilgili bilgilendirilmeleri ve indirme ilemini
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme
yapma konusunda daha bilinli kararlar alabilmeleri salanacaktr.
Srelerinin rnein, ADSL balants olan bir bilgisayarda X boyuttaki dosyann
Standartlatrlmas
indirilme sresi t dakika kadardr gibi standart bilginin ortaya
Ynelik Olarak Sayfalarn konulmas ile kullanclarn belli bir srede indiremeyecekleri
Formatlanmas dosyalarla zaman kaybetmeleri nlenebilir.
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar rnek Sayfa:
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas Olumlu rnek: rnek sayfada indirilebilecek bir uygulamann hangi tr
17.Virsten Arnm balant ile ka dakikada indirilebilecei belirtilmi ve kullancya
seim hakk verilerek sayfann kullanm kolaylatrlmtr.

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 0
NDEKLER
Blm Balklar
Okuma ve Yazdrmaya Ynelik Olarak Sayfalarn
Formatlanmas
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Site ierisinde verilen bilgilerin hem evrimii okunabilmesi,
stenmeyen erik hem de uygun ekilde yazdrlabilmesi salanmaldr.
Gsterimi
3.Kullanm Srelerinin Aklama: Belgeler kullanclarn hem evrimii ortamda
Standartlatrlmas okuyabilmelerine hem de kt alabilmelerine ynelik beklentilerini
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun
karlayabilecek ekilde hazrlanmaldr. Yaplan bir alma,
Tasarm kullanclarn belgeleri evrimii ortamda ya da kt alarak okuma
5.Kullanclarn Bilisel ynndeki tercihlerinde en nemli unsurunun belgenin boyutu
Yknn Azaltlmas
6.nternet Sitesinin
olduunu gstermektedir. Uzun belgeler (5 sayfadan fazla olanlar)
Gvenirlii/Saygnlnn yazdrlabilir ve ksa belgeler ise evrimii ortamda okunabilir. Bunun
Arttrlmas
yan sra, kullanclar genelde, aratrma, sunum ve belirli bir noktay
7.Sayfa Yklenme
Srelerinin destekleyen bilgilerin ktsn almay tercih etmektedirler. Elence
Standartlatrlmas amal bilgileri ise genellikle evrimii ortamda okumaya
ynelmektedirler.
Formatlanmas
Kullanclarn kt almaya yneldii durumlar: (a) belge ok fazla
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar sayfa ii kaydrma gerektiriyorsa, (b) kullanclar belgeyi daha sonra
10.Kullancnn Beklemesi okumaya ihtiya duyuyorlarsa, (c) belgelerin karmakl nedeniyle
Gereken Noktalarda
vurgulama ve yorum yaplmas gerekiyorsa. Bu nedenle, her sayfada
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun yazdr seeneinin bulunmas ve bu yolla yazcdan uygun formatta
Terminoloji Kullanlmas kt alnmasnn salanmas kullanclar asndan nemlidir.
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas rnek Sayfa:
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm
18.Yetkilendirme Gereken Olumlu rnek: Kullanclara internet sayfalarnda "Yazcdan kt al"
Sayfalarda Gvenli ifre seenei sunulmas, sitenin kullanlabilirliini artrr.

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 1
NDEKLER
Blm Balklar Sre Am (Time-out) Gerektiren Sayfalarda Uyar
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Eer sayfalarda sre am varsa, kullanclarn bunu
stenmeyen erik bilmesine olanak salanmal ve verilen zaman dolmadan ek sre
Gsterimi
isteyebilmeleri iin onlara uyarda bulunacak uygulamalara yer
Standartlatrlmas verilmelidir.
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun Aklama: Baz sayfalar otomatik olarak (genellikle gvenlik
Tasarm nedenleriyle) sre amna uygun tasarlanmaktadr. Kullanclarn
Yknn Azaltlmas
belli bir zaman aralnda giri yapmasna izin veren sayfalar,
6.nternet Sitesinin zellikle ilemleri ve okumalar yava yapan kullanclar iin sorun
Gvenirlii/Saygnlnn yaratabilmektedir. Bu tr kullanclar iin gerekli uyarnn ak olarak
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme
verilmesi gereklidir. Sre am durumunda verilecek geri bildirimin
Srelerinin de ak ve anlalr olmas, anlalmayan sistem mesaj trnde hata
Standartlatrlmas
mesajlarndan kanlmas gerekmektedir.
Ynelik Olarak Sayfalarn rnek Sayfa:
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas Olumlu rnek: nternet sitesinin gvenliinin salanmasnn yan
13.Hata Mesajlarnn sra, kullanclara bu konuda bilgi verilmelidir. Bu sitede grld
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
gibi, kullanc uzun sre ilem yapmad iin bilgilendirilmektedir.
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 2
NDEKLER
Blm Balklar Kullancnn Beklemesi Gereken Noktalarda
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Kullanclara, belirli bir sre beklemeleri gereken durumlarda
stenmeyen erik uygun geribildirim salanmaldr.
Gsterimi
3.Kullanm Srelerinin Aklama: Eer yaplacak ilem 10 saniyeden daha ksa srecekse,
Standartlatrlmas
durumu gsteren bir kum saati ve benzeri bir simge kullanlmas
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun gerekmektedir. Eer yaplacak ilem 60 saniye veya daha uzun
Tasarm srecekse, tamamlanma geliimini gsteren bir ilem gstergesi
Yknn Azaltlmas
kullanlmaldr. Eer ilem bir dakikadan fazla srecekse bunun
6.nternet Sitesinin kullancya bildirilmesi ve ilem tamamlandnda belirgin bir uyar
Gvenirlii/Saygnlnn veren uygulama kullanlmas gerekmektedir. Kullanclar genellikle
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme
uygulamann tamamlanmasnn uzun zaman alacan bildikleri
Srelerinin durumlarda, dier aktiviteleri yapmaya ynelmektedirler.
Standartlatrlmas
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren

Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Olumlu rnek: Bu rnekte grld gibi
Bulunmas kullancya yaplacak ilem iin beklemesi
13.Hata Mesajlarnn gereken sreye ynelik grsel olarak bilgi
Anlaml ve Kullancy verilmektedir.
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 3
NDEKLER
Blm Balklar Kullancya Uygun Terminoloji Kullanlmas (Jargon
1.Tasarm Hiyerarisi Kullanlmamas)
2.Kullanc Tarafndan
stenmeyen erik Kural: Tasarmclar internet sitelerinde kullanclarn anlayabilecei
Gsterimi
bir terminoloji kullanmaldr.
Standartlatrlmas Aklama: Kullanclarn, eitli internet sitelerinin zellikleri ve baz
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun
durumlarda nasl kullanlacaklar ile ilgili olarak tasarmclardan farkl
Tasarm grleri vardr. Bu zellikler ierisinde, zerinde tklandktan sonra
5.Kullanclarn Bilisel balantnn rengini deitiren ekmek krnts yaklam
Yknn Azaltlmas
6.nternet Sitesinin
(breadcrumbs), ana sayfadaki sa ve sol tablolar, birok ana
Gvenirlii/Saygnlnn sayfann en stndeki etiketler ve arama seenei bulunmaktadr.
Arttrlmas
rnein, yardm blmnde ekmek krnts terimini
7.Sayfa Yklenme
Srelerinin kullanacaksanz, bu terime aina olmayan bir kullancnn da terimi
Standartlatrlmas anlamasn kolaylatracak, rehberlii salayacak dzeyde ierik
verilmesi gerekmektedir. Gezinim ubuundan bahsedilen
Formatlanmas durumlarda, gezinme ubuu ile neyin kastedildii aklanmaldr.
9.Sre Am Gerektiren Kullanclar sayfadaki bir eyi nasl kullanacaklarn bilseler bile,
Sayfalarda Uyar
onu tanmlamak iin kullandklar terimler tasarmclarnki ile ayn
Gereken Noktalarda olmayabilir.

Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun rnek Sayfa:
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm
Bilgilerin Verilmesi Olumlu rnek: Kullanclar tasarmclarn kullandklar teknik
18.Yetkilendirme Gereken terimleri veya belli alanlara ait terminolojileri anlamakta zorluk
Sayfalarda Gvenli ifre ekebilir. Bu sitede terimler Salk Alannda bilgisi olmayan bir
kiinin bile ierii ve balantlar anlamasn salayacak ekilde

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 4
NDEKLER
Blm Balklar Yardm Seeneinin Bulunmas
1.Tasarm Hiyerarisi Kural: nternet sitesiyle ilgili ek yardma ihtiya duyan kullanclara
2.Kullanc Tarafndan
stenmeyen erik
yardm seenei salanmaldr.
Gsterimi
Aklama: Kullanclar baz durumlarda zel yardma ihtiya
Standartlatrlmas duyabilmektedirler. Bu durum, zellikle fazla deneyimi olmayan veya
4.Ksa Sreli Hafza siteyi ilk defa kullanan kullanclar iin daha nemlidir. Yeni
Limitlerine Uygun
Tasarm
kullanclarn sitenin ierii ile ilgili daha fazla bilgiye ulamasna
5.Kullanclarn Bilisel olanak salayan ve sitede en iyi ekilde gezinme yollarna aklk
Yknn Azaltlmas getiren bir yardm blm hazrlanmas gerekmektedir.
6.nternet Sitesinin
Gvenirlii/Saygnlnn rnek Sayfa:
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme
Srelerinin
Standartlatrlmas
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
14.Anlaml Dosya simleri Olumlu rnek: Kullanclarn zel yardma ihtiya duyduu durumlarda
ve Dosya Yaps
onlara ayrntl bir yardm sayfasnn sunulmas gerekmektedir.
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 5
NDEKLER
Blm Balklar Hata Mesajlarnn Anlaml ve Kullancy
1.Tasarm Hiyerarisi Ynlendirici Tasarm
2.Kullanc Tarafndan
stenmeyen erik Kural: Sistem tarafndan kullancya verilecek hata mesajlarnn
Gsterimi problemle ilgili anlalr bir aklama getirmesi ve kullancy doru
Standartlatrlmas
ynlendirecek ekilde tasarlanmas gerekmektedir.
4.Ksa Sreli Hafza Aklama: Hata mesajlar internet geziniminin en rahatsz edici
Limitlerine Uygun
Tasarm zelliklerinden biridir ve birok farkl nedenden ortaya
5.Kullanclarn Bilisel kabilmektedir. Genellikle hata mesajlar, bir internet sayfasnn
Yknn Azaltlmas
kullancnn talep ettii sayfaya ynelmesinin almayan balant,
6.nternet Sitesinin
Gvenirlii/Saygnlnn sre am, dosyann tanm olmas gibi nedenlerden dolay
Arttrlmas salanamad anlamna gelmektedir. Bu nedenle, oluan hata
7.Sayfa Yklenme
mesajlarnn, kullancya hatann nedeni hakknda anlalr aklkta
Srelerinin
Standartlatrlmas bilgi vermesi, problemi zebilmek iin nemlidir. nternet
8.Okuma ve Yazdrmaya sunucusunda bulunan 404, 403, 504 gibi sunucu ile ilikili hata
Formatlanmas kodlar yerine daha anlalr hata mesajlarnn kullanlmas
9.Sre Am Gerektiren gerekmektedir.
Sayfalarda Uyar
10.Kullancnn Beklemesi rnek Sayfa:
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya Olumlu rnek: Bu internet sitesinde kullancdan e-posta adresi ve
Formatlar Seeneklerinin parolas girilmesi beklenmesine ramen sadece e-posta adresi girildii
Sunulmas
grlmektedir. Bunun gibi eksik bilgi girildii durumlarda kullancya ak
17.Virsten Arnm
Bilgilerin Verilmesi ve anlalr hata mesajlar verilmesi gerekmektedir.

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 6
NDEKLER
Blm Balklar Anlaml Dosya simleri ve Dosya Yaps
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Tasarmclar dosyalar ve dizinleri isimlendirirken, kullanc
stenmeyen erik tarafndan anlalabilecek isimleri tercih etmelidirler.
Gsterimi
3.Kullanm Srelerinin Aklama: nternet sitelerinin tanabilirliini arttrmak ve
Standartlatrlmas
balantlarn almama riskini azaltmak iin aadaki dosya ve
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun dizin isimlendirme uygulamalar benimsenmelidir: Dosya ve dizin
Tasarm isimlerinin,
Yknn Azaltlmas xKk harfle yazlmas,
6.nternet Sitesinin
Gvenirlii/Saygnlnn xBoluk vb. zel karakterleri iermemesi, (alt izgi ve ksa izgi
Arttrlmas kabul edilebilir)
7.Sayfa Yklenme
Srelerinin x20 karakterden az olmas,
Standartlatrlmas
8.Okuma ve Yazdrmaya xUzantlarnn doru tanmlanm olmas. rnein, htm, html, gif,
Ynelik Olarak Sayfalarn jpg, rtf, pdf.
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren rnek Sayfa:
Sayfalarda Uyar Olumsuz rnek: Dosya ismi 20 karakterden
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
Olumsuz rnek:
11.Kullancya Uygun
Terminoloji Kullanlmas Dosya uzants
12.Yardm Seeneinin duvar kad
Bulunmas olabilecek resim
13.Hata Mesajlarnn dosyas uzants
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Olumsuz rnek: Olumsuz
Sunulmas Dosya ismi rnek: Dosya
17.Virsten Arnm byk harflerle ismi boluk

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 7
NDEKLER
Blm Balklar zel Yazlm Eki (Plug-in) Yklenmesi
1.Tasarm Hiyerarisi Kural: Kullanclarn zel yazlmlar yklemesine neden olacak
2.Kullanc Tarafndan uygulamalardan mmkn olduunca kanlmaldr. Eer bu tr
stenmeyen erik
yazlmlarn kullanlmas zorunlu ise, (PDF okuyucu gibi) buna
Gsterimi
3.Kullanm Srelerinin ynelik bilgilendirme ak olarak yaplmaldr, mmknse
Standartlatrlmas uygulamaya bir balant verilmelidir.
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun Aklama: nternetten dosya indirilmesi zaman ve kaynak kaybna
Tasarm
neden olan bir sretir. Kullanclar, indirilen yazlm ile ilgili olarak
Yknn Azaltlmas aydnlatlmaldr (konusu, indirme ve kurma basamaklar, dosya
6.nternet Sitesinin format, dosya boyutu, tahmin edilen indirme sresi, video ve sesli
Gvenirlii/Saygnlnn
kiplerin alma sresi).
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme Bunun yan sra, hedef kullanc kitlesi yksek hzda ve gvenli
Srelerinin
Standartlatrlmas internet balantsna sahip olmayabilir. Bu nedenle yazlmn toplam
8.Okuma ve Yazdrmaya boyutu btn kullanclarn indirme ilemini yapabilmesine olanak
Ynelik Olarak Sayfalarn salayacak ekilde olmaldr.
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren rnek Sayfa:
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme Bu videoda Mzeyi
11.Kullancya Uygun
Terminoloji Kullanlmas sanal ortamda
12.Yardm Seeneinin gezebilir ve
Bulunmas sergilerle ilgili bilgi
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy alabilirsiniz.
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm Olumlu rnek: Sitenin etkin kullanlabilmesi iin yklenmesi gereken
Bilgilerin Verilmesi yazlmlarn belirtilmesi ve linklerinin verilmesi kullancnn zaman
18.Yetkilendirme Gereken kaybetmesini nler.

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 8
NDEKLER
Blm Balklar Alternatif Dosya Formatlar Seeneklerinin
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Kullanclara dosyalarn ulalabilirliini ve kullanlabilirliini
stenmeyen erik arttrmak iin, farkl dosya format seenekleri sunulmaldr.
Gsterimi
3.Kullanm Srelerinin Aklama: Sitede verilen dokmanlar alternatif olarak farkl
Standartlatrlmas
formatlarda da sunulmaldr. rnein bir dokmana ulamak
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun iin .pdf, .doc veya .odt seeneklerinin verilmesi.
Tasarm
5.Kullanclarn Bilisel rnek Sayfa:
Yknn Azaltlmas
6.nternet Sitesinin
Gvenirlii/Saygnlnn
rnek Sayfa:
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme
Srelerinin
Standartlatrlmas
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda Olumlu rnek: Bu rnekte grld gibi kullanclarn, dokmanlar
Bilgilendirme hem MS Word hem de pdf formatnda indirebilmesine olanak
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki

Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 1 9
NDEKLER
Blm Balklar Virsten Arnm Bilgilerin Verilmesi
1.Tasarm Hiyerarisi
2.Kullanc Tarafndan Kural: Bir internet sitesinden, kullanclarn indirdii dosyalarn virs
stenmeyen erik kontrollerinin getiinden emin olunmaldr ve bunun sitede
Gsterimi
belirtilmesi salanmaldr.
Standartlatrlmas
Aklama: Bir siteyi kullanan kiilerin bilgisayarlarna o siteden virs
4.Ksa Sreli Hafza
Limitlerine Uygun bulatrmak, hi istenmeyen bir durumdur. Bu nedenle genel
Tasarm kullanma alan her dokmann virs testi yaplmal ve kullanclara
Yknn Azaltlmas
gven vermek iin bu durum sitede belirtilmelidir.
6.nternet Sitesinin rnek Sayfa:
Gvenirlii/Saygnlnn
Arttrlmas
7.Sayfa Yklenme
Srelerinin
Standartlatrlmas
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas Olumlu rnek: Bu internet sitesinde gnderilen e-postann virs
13.Hata Mesajlarnn
taramasnn yapld ve tehlike saptanmad grlmektedir. Bu
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm bilgi kullancya sunularak kullancnn gvenlii gz nne
ve Dosya Yaps
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas

17.Virsten Arnm

KULLANIMIN
B
YLETRLMES
ALIK No
2.4 S a y f a N o : 2 0
NDEKLER
Blm Balklar Yetkilendirme Gereken Sayfalarda Gvenli ifre
1.Tasarm Hiyerarisi Hatrlatma Mekanizmalar
2.Kullanc Tarafndan
stenmeyen erik Kural: nternet sitesinden sunulan baz hizmetler kullanc kodu ve
Gsterimi ifre gerektirebilir. Kullanclarn bu servisleri sk kullanmad
3.Kullanm Srelerinin durumlarda bu bilgileri unutma olasl olduka yksektir. Bu tr
Standartlatrlmas
4.Ksa Sreli Hafza durumlara kar gvenli hatrlatma mekanizmalar sunulmaldr.
Limitlerine Uygun
Tasarm Alama: Kullanclarn ifrelerini unutmalar durumunda onlara
5.Kullanclarn Bilisel ifrelerini hatrlatmak iin gerekli mekanizmalarn kullanlmas
Yknn Azaltlmas gerekmektedir. Bunlar arasnda gizli soru, e-posta adresine bilgi
6.nternet Sitesinin
Gvenirlii/Saygnlnn yollama gibi yntemler saylabilir.
Arttrlmas
rnek Sayfa:
7.Sayfa Yklenme
Srelerinin
Standartlatrlmas
Formatlanmas
9.Sre Am Gerektiren
Sayfalarda Uyar
Gereken Noktalarda
Bilgilendirme
11.Kullancya Uygun
12.Yardm Seeneinin
Bulunmas
13.Hata Mesajlarnn
Anlaml ve Kullancy
Ynlendirici Tasarm
Olumlu rnek: Bu internet sitesinde kullanclara ifrelerini
14.Anlaml Dosya simleri unutmalar durumunda ifrenin hatrlatlabilmesi iin uygun bir
ve Dosya Yaps mekanizma kullanlmaktadr.
15.zel Yazlm Eki
Yklenmesi
16.Alternatif Dosya
Sunulmas
17.Virsten Arnm


ANA SAYFA 2.5 S a y f a N o : 1
Blm Balklar
nternet Sitesindeki Ana Sayfa, Dier Sayfalardan
1.Her Yerden Ana
Sayfaya Dn
Farkl Bir Yapda Olmaldr
Seenei Sunulmas
yi tasarlanm bir ana sayfa, kullanclar zerinde olumlu bir izlenim
2.Temel Hususlarn Ana
Sayfada Verilmesi
yaratacaktr. Ana sayfann, o kurumdan beklenen tm zelliklere
sahip olmas ve ana sayfa grnmnde olmas gerekmektedir. Bu
3.Etkili Bir zlenim
Yaratlmas sayfa ile kullanclara sitenin genel amacnn verilmesi ve temel
4.Uzun Yazlardan
hizmetlerin gsterilebilmesi kritik nem tamaktadr. zellikle ana
Kanlmas sayfada temel balklar seviyesinde bilgi verilmesi ve kaydrma
5.nternet Sitesinin ubuu kullanmnn azaltlmas gereklidir. Tasarmclar, ana
Amacnn Belli Edilmesi sayfaya dier tm sayfalardan kolaylkla eriimi de standart bir
6.Ana Sayfann biimde salayabilmelidir.
Byklnn Snrlar
Ana sayfa, ilgi ekici, az ve z bilgi veren ve okunmas kolay
7.Sitedeki Deiikliklerin zellikte olmaldr. Kullanclara yeterli bilgi verilebilmesi iin:
Bildirilmesi zellii
x Vatandaa ynelik hangi hizmetlerin verildii analiz edilmelidir.
x Kullanclarda, daha fazlasn aratrma istei uyandrlmaldr.
x nternet sitesinin kolaylkla gezinilebilir olmas salanmaldr.
x Gerekmedike dikkat datc animasyonlardan, gereksiz

grafiklerden, yanp snen ya da kayan yazlardan kanlmaldr.
Bu tr elerin kullanm, karmaa ieren bir internet sitesi
izlenimi yaratacaktr.
x Basit ama ilevsel bir tasarm hazrlanmaldr.

Blm Balklar Her Yerden Ana Sayfaya Dn Seeneinin

1.Her Yerden Ana Kural: Kullanclar ana sayfaya dier tm sayfalardan kolaylkla
Sayfaya Dn
Seenei Sunulmas
eriebilmelidir.
2.Temel Hususlarn Ana Aklama: Birok kullanc, internet sitelerinde karlatklar temel
Sayfada Verilmesi sorunlardan birinin, yeni bir uygulama ya da bir ilemin
3.Etkili Bir zlenim tekrarlanmas iin ana sayfaya dnme konusunda sknt
Yaratlmas
ektiklerini ifade etmektedir. Bu nedenle, kullanclarn sitenin
4.Uzun Yazlardan herhangi bir yerinden tekrar ana sayfaya kolaylkla
Kanlmas
dnebilmelerinin salanmas gerekmektedir.
5.nternet Sitesinin
Amacnn Belli Edilmesi Amblem (Logo)/Ana sayfa Balants: Bir ok internet sitesinde
6.Ana Sayfann kurumsal amblemler ayn zamanda ana sayfaya balant olarak
Byklnn Snrlar kullanlmaktadr. Ancak kullanclarn birou hazrlanan logolarn
7.Sitedeki Deiikliklerin ayn zamanda tklanabilir (clickable) olduunu fark edemeyebilir.
Bildirilmesi zellii Kullanclarn ana sayfaya daha kolay eriimini salayabilmek iin,
internet sitesinin st blmnde Ana sayfa eklinde bir
balantya da yer verilmesi gerekmektedir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu sayfada grld gibi sayfann st tarafnda dier

sayfalardan ana sayfaya eriilebilmesini salamak amacyla Ana sayfa
balants verilmitir. Ayrca bu ekran dzeninin dier sayfalarda da
korunduu ve kullancya ana sayfaya dnme aamasnda tutarl bir
tasarm sunulduu grlmektedir.

Blm Balklar Temel Hususlarn Ana Sayfada Verilmesi

1.Her Yerden Ana Kural: Sitede sunulan temel hizmetlerin balantlar ana sayfada
Sayfaya Dn
verilmelidir.
Seenei Sunulmas
2.Temel Hususlarn Ana Aklama: Kullanclarn farkl sayfalar gezinerek siteden sunulan
Sayfada Verilmesi temel hizmetleri aramamalar gerekmektedir. Ana sayfada hangi
3.Etkili Bir zlenim bilgilerin verilmesi gerektii konusunda seici olunmal ve
Yaratlmas balantlarn en nemlileri verilmelidir. Kurumun vatandaa ya da
4.Uzun Yazlardan hedef kitleye ynelik verdii temel hizmetler, sayfada en nde
Kanlmas bulunmaldr. Bunun yan sra:
5.nternet Sitesinin
x Kurumun ad ya da logosu
Amacnn Belli Edilmesi
6.Ana Sayfann x Bize Ulan: Balk ya da balant (link) eklinde olabilir. Bu

Byklnn Snrlar balk, balant kurulacak kiiye dair bilgileri iermesinin
7.Sitedeki Deiikliklerin yan sra, geri bildirim ve ikayetlerin gnderilebilmesine de
Bildirilmesi zellii olanak tanmaldr.
x Site hakknda: Sitenin genel amacn anlatan bir balant.
x Bilgi edinme hakk balants
x Site Haritas
x Arama Hizmeti
gibi hizmetler de ana sayfadan verilmelidir.

Blm Balklar Temel Hususlarn Ana Sayfada Verilmesi

1.Her Yerden Ana rnek Sayfa:
Sayfaya Dn
Seenei Sunulmas

Sayfada Verilmesi
3.Etkili Bir zlenim

Yaratlmas
4.Uzun Yazlardan
Kanlmas
5.nternet Sitesinin
6.Ana Sayfann
Byklnn Snrlar
7.Sitedeki Deiikliklerin
Bildirilmesi zellii
Olumlu rnek: Temel hizmetler ve bilgiler ana

sayfada verilmektedir.

Blm Balklar Etkili Bir zlenim Yaratlmas

1.Her Yerden Ana Kural: Kullanclar zerinde iyi bir izlenim oluturulmaldr.
Sayfaya Dn
Seenei Sunulmas Aklama: Sitenin kalitesini ortaya koyabilmek iin en nemli ara
2.Temel Hususlarn Ana ana sayfadr. Birok kullanc internet sitesi hakknda, sitenin ana
Sayfada Verilmesi sayfasn inceleyerek bir izlenim edinecektir. Tasarmcnn, iyi bir
3.Etkili Bir zlenim izlenim edinememi kullanc grubunu geri kazanabilmek iin ikinci
Yaratlmas bir ansa sahip olmama ihtimalini unutmamas gerekir.
4.Uzun Yazlardan
Kanlmas
rnek Sayfa:
5.nternet Sitesinin
6.Ana Sayfann
Byklnn Snrlar
Bildirilmesi zellii
Olumlu rnek: Bu sitede grld gibi sayfann sol tarafnda ilgili

tm balantlara yer verilmi ve bu blmn tm sayfalarda sabit
kalmas sayesinde kullancya balantlar aras gei kolayl
salanmtr. Ana sayfa ieriinin sadelii, ok fazla animasyon ve
resme yer verilmemesi etkili bir izlenim oluturmutur.

Blm Balklar Uzun Yazlardan Kanlmas

1.Her Yerden Ana Kural: Sitenin ana sayfasnda ok uzun yazlar kullanmaktan
Sayfaya Dn
kanlmaldr. zellikle sunulan hizmetle ilgili genel bir ierik
Seenei Sunulmas
kullanlmaldr, gereksiz yazlar ana sayfada kullanlmamaldr.
Sayfada Verilmesi Aklama: Kullanclarn internet sitelerini incelerken izledikleri
3.Etkili Bir zlenim genel davran biimi, ana sayfann balant ve ana balklar iin
Yaratlmas gzden geirilmesidir. Ana sayfada ok fazla yaz verilmesi
4.Uzun Yazlardan kullancnn ierii okumadan atlamasna ya da ok fazla zaman
Kanlmas
kaybetmesine neden olacaktr.
5.nternet Sitesinin
Amacnn Belli Edilmesi Kullanclarn genel davran biimi gz nne alndnda, uzun
6.Ana Sayfann
yazlar ile kullancy yormak yerine, temel noktalar vererek istenilen
Byklnn Snrlar bilgilere eriim kolaylatrlmaldr.
Bildirilmesi zellii
Olumsuz rnek: Ana sayfada ok uzun yazlar verilmemelidir.

Blm Balklar nternet Sitesinin Amacnn Belli Edilmesi

1.Her Yerden Ana Kural: nternet sitesinin amac ak ve grnr ekilde verilmelidir.
Sayfaya Dn
Seenei Sunulmas Aklama: Kullanclarn birou, site ierisinde arama yapmak ya
2.Temel Hususlarn Ana da siteler aras gezinmek iin olduka az zaman ayrmaktadr.
Sayfada Verilmesi Sitenin dier sitelerden farkn ve nemini belirtmek, kullancnn bu
3.Etkili Bir zlenim siteyi tercih etmesini salayacaktr. Birok kullanc, amalarn
Yaratlmas doru alglayamadklar internet sitelerinde, olduka fazla zaman
4.Uzun Yazlardan harcamaktadr.
Kanlmas
Kullanclarn ierik olarak youn bir ana sayfay okumalar ya da
5.nternet Sitesinin
Amacnn Belli Edilmesi sitenin amacn anlatan bir balantya tklamalar beklenmemelidir.
Genel olarak siteden yararlanacak kitle ksa srede istedii bilgiye
6.Ana Sayfann
Byklnn Snrlar ulamay hedefledii iin, kullanclarn uzun yazlar ile
oyalanmamas gerekmektedir. Sitenin farknn ve amacnn
Bildirilmesi zellii verilmesi, kullanclarn site ierisinde harcayacaklar zaman
arttracaktr. Bu amala anahtar kelimeler seilerek kullanclara
servisler konusunda yardmc olunmaldr.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Verilen balantlar yardm ile kullanclarn sitenin

amacna eriilebilmesi salanmaktadr.

Blm Balklar
Ana Sayfann Byklnn Snrlar
1.Her Yerden Ana Kural: Ana sayfa mmkn olduunca bir tam sayfada grlebilir
Sayfaya Dn
ekilde hazrlanmaldr.
Seenei Sunulmas
2.Temel Hususlarn Ana Aklama: Verilecek bilginin internet sitesinde tam bir sayfada
Sayfada Verilmesi grntlenmemesi sitenin baarsn olumsuz ynde etkileyecektir.
3.Etkili Bir zlenim Tam sayfada, kaydrma ubuunu kullanmadan grd bilginin
Yaratlmas gerekli olmadn dnen kullanc, sayfann geri kalann
4.Uzun Yazlardan inceleme ihtiyac hissetmeyecektir.
Kanlmas
Baz kullanclar kaydrma ubuu ile bilgilere eriim konusunda
5.nternet Sitesinin
Amacnn Belli Edilmesi isteksiz olabilirler. zellikle yal ve tecrbesiz kullanclarn sayfada
alt tarafta verilen bilgileri karabilme olaslklar yksektir.
6.Ana Sayfann
Byklnn Snrlar rnek Sayfa:
Bildirilmesi zellii
Olumlu rnek: Bu internet sitesinde grld gibi ana sayfa tam bir
sayfada grntlenerek kaydrma ubuu kullanm ortadan

Blm Balklar Sitedeki Deiikliklerin Bildirilmesi zellii

Kural: Sitede yaplan deiiklikler ile ilgili olarak kullanclar
1.Her Yerden Ana
Sayfaya Dn bilgilendirilmelidir.
Seenei Sunulmas
Aklama: nternet sitesi ierisinde yaplan deiiklikler,
Sayfada Verilmesi
kullanclarn beklentilerine cevap verebilmek iin ayr bir hazrlk
iermelidir. Kullanclar yeni bir tasarm ya da yap ile karlatklar
3.Etkili Bir zlenim
Yaratlmas zaman ne yapmalar gerektiini bilemeyebilir. Kullanc bu sre ile
4.Uzun Yazlardan
ilgili bilgilendirilmelidir. Site ierisinde yaplan deiiklikler,
Kanlmas kullancya aklanmaldr. Daha nce sitede verilen bir bilginin ya
5.nternet Sitesinin da hizmetin deiikliklerin ardndan da eriilebilir olmas garanti
Amacnn Belli Edilmesi edilmelidir. Site iinde yaplan deiiklikler dorultusunda, gereken
6.Ana Sayfann ek bilgilerinde verilmesi kullanclar asndan yararl olacaktr.
Byklnn Snrlar
Ana sayfa iinde arama yaplabilmesi iin bir balant verilmeli ya da
farkl bir pencere sunulmaldr. Bu balantnn kullanm
Bildirilmesi zellii
aamasnda, kullancnn temel beklentisi site ierisinde bir arama
yaplmas ya da daha kapsaml bir arama sayfasna
ynlendirilmektir. Ancak dikkate alnmas gereken iki nemli nokta;
sitenin ierii ve boyutudur. erik ve boyut asndan yeterince
byk olmayan siteler iin site ii arama yaplmas gereksiz olabilir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu sitede de grld gibi kullanclar, site

ierisinde yaplan deiiklikler ve gncellemelerden haberdar

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Blm Balklar Btn nternet Sayfalar Anlalmas Kolay Bir
1.Hiyerari ekilde Yaplandrlmaldr
2.Sunulacak erik
Sayfa ierisinde her enin nem srasna gre yerletirilmelidir.
3.Ana Sayfaya Balant
Tasarmclar sayfay oluturan nemli paralar tutarl ve genelde
4.Karmak Sayfalardan
Kanlmas sayfann st tarafna gelecek ekilde yerletirmelidir. Btn eler ve
5.Tutarllk (Sayfa ii,
paralar sayfa ierisinde uygun bir ekilde dzenlenerek
Sayfalar Aras), ablonlar sralanmaldr. Sayfada boluklarn uygun dzenlenmesi kaydrma
6.nemli, Orta nemli ve ubuunun youn bir ekilde kullanlmasn ve kalabalk grnm
Az nemli Bilgilerin engelleyecektir. Hazrlanan sayfa yapsnn, stten ve alttan sayfa
Sayfada Yaplandrlmas
dna tamas kullancnn kaydrma ubuu kullanmasna neden
7.Boluklarn Uygun olabilmektedir. Tasarmclar zellikle yatay kaydrma ubuunu
Kullanm
kullanmaktan kanmaldrlar.
8.Grsel Tasarm
Prensiplerine Uyum Eer bir sayfa resimsiz dz metinler ieriyorsa, uygun satr
9.Uygun Sayfa Uzunluklar uzunluunun seilmesi gerekmektedir. Uzun satrlar, kullanclara
10.Uygun Satr Uzunluklar
hzl okuma ans tanmasna ramen, kullanclar ksa satrlar tercih
etme eilimi iindedir. Uzunluun yan sra bir dier nemli nokta,
11.Gncelleme
sayfann kendi iindeki uzunluuna ynelik karar verilmesidir.
12.Telif Hakk ve Gizlilik
Bilgileri
Sayfalar, bilginin doru bir ekilde aktarmna olanak verecek
seviyede uzun olmaldr. Bu noktada sayfann ar kaydrma
13.Yabanc Dillerdeki
Sayfalar yaplmasn gerektirecek derecede uzun olmamasna dikkat
14.Sayfalara Ticari Reklam
edilmelidir. Eer sayfa ierii ya da uzunluu kaydrma ubuu
Alnmamas kullanmn zorunlu hale getiriyorsa, bu durumda iindekiler
15.Mobil Cihazlara Uygun sayfasnn eriilebilir olmas gerekmektedir. Bu sayfann eriilebilir
Tasarm bir ereve ile ve sol men ierisinde grlebilir ekilde sunulmas
salanmaldr.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Blm Balklar Hiyerari
1.Hiyerari Kural: Sayfa iinde sunulan bilgi (yaz, resim ve dier eler) belli
2.Sunulacak erik bir hiyerarik yap iinde sunulmaldr. Kullanclar iin ok nemli
olabilecek bilgiler daha yukarda ve kolaylkla grnebilecek bir
ekilde, daha az neme sahip bilgiler ise daha aalarda
Kanlmas sunulmaldr.
5.Tutarllk (Sayfa ii, Aklama: nternet kullanclarnn sayfa iinde aradklar bilgilerden
Sayfalar Aras), ablonlar en nemli olanlar grsel tasarm olarak en etkin yere konulmaldr.
6.nemli, Orta nemli ve Trke, soldan saa ve yukardan aaya doru okunduu iin
Az nemli Bilgilerin
kullanclar nternet sayfalarnda bilgiyi taramaya sol st keden
balayp, en son sayfann sa alt kesine bakmaktadrlar. Sitedeki
7.Boluklarn Uygun
Kullanm
bilgiler bu tr bir hiyerarik yapya uygun olarak dzenledii taktirde
kullanclar en az aba ile bilgiye ulaabilecektir.
8.Grsel Tasarm
Prensiplerine Uyum rnek Sayfa:
9.Uygun Sayfa Uzunluklar
11.Gncelleme

Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas
15.Mobil Cihazlara Uygun

Tasarm
Olumsuz rnek: rnek sayfada her zaman ulalmas gereken

genel balantlar (Ana Sayfa gibi) en stte, sk olarak
kullanlmayan balantlar ise daha altta yer almaktadr.
Tasarmclar sklkla kullanlan balantlara daha yukarda yer

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Blm Balklar Sunulacak erik
1.Hiyerari
Kural: Anlalr ve ak bir bilgi yaps oluturulmaldr. Her sayfada
2.Sunulacak erik
bir kavrama yer vermeye allmaldr. Sunulacak bilgilerin 5N1K
temel prensibine (ne, ne zaman, nerede, niin, nasl ve kim)
4.Karmak Sayfalardan dayanmas salanmaldr.
Kanlmas
Aklama: nternet sitesinde her sayfada sunulacak ieriin dikkatli
Sayfalar Aras), ablonlar seilmesi ve sunulmas gerekmektedir. Kullanclar ne gereksiz
6.nemli, Orta nemli ve
bilgiye boulmak, ne de yetersiz bilgi ieren bir sayfa ile karlamak
Az nemli Bilgilerin isterler. Her sayfadaki ierik hazrlanrken ieriin kime ynelik
Sayfada Yaplandrlmas hazrlanaca, ne olduu, ne zaman, nerede sunulaca, niin ve
7.Boluklarn Uygun nasl sorularna cevap verip vermedii sorgulanabilmelidir. Bylece
Kullanm
en gerekli bilgi, en etkin ekilde sunulmu olur. Kurumlar
8.Grsel Tasarm hizmetlerine ynelik olarak, sunacaklar bilginin en az neler iermesi
Prensiplerine Uyum
gerektiini gsteren i ynergeler de hazrlayabilirler.
11.Gncelleme

Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 4
NDEKLER
Blm Balklar Ana Sayfaya Balant
1.Hiyerari
Kural: Kullanclarn internet sitesi ierisinde herhangi bir sayfadan
2.Sunulacak erik
ana sayfaya ulaabilmeleri salanmaldr.
3.Ana Sayfaya Balant Aklama: Kullanclarn geneli, yeni bir uygulamaya balanmak ya
4.Karmak Sayfalardan da farkl bir grevin gerekletirilmesi gibi durumlarda ana sayfaya
Kanlmas
dnme eilimi iindedirler. Bundan dolay kullanclarn sitenin
5.Tutarllk (Sayfa ii, herhangi bir noktasndan ana sayfaya kolaylkla ulaabilmesini
Sayfalar Aras), ablonlar
salamak gerekmektedir.
Birok internet sitesinde kurumsal logonun sayfann en stnde ve
Az nemli Bilgilerin
Sayfada Yaplandrlmas ana sayfaya balant olacak ekilde verildii bilinmektedir.
7.Boluklarn Uygun
Kullanclarn bir ksmnn bu tr logolarn tklanabilir olmasn
Kullanm bekledii grlrken, baz kullanclarn ise logonun ana sayfaya
8.Grsel Tasarm balant imkan verdiini fark edemedii bilinmektedir. Bu tr
Prensiplerine Uyum kullanclara yardmc olabilmek iin sitenin st tarafnda Ana Sayfa
9.Uygun Sayfa Uzunluklar eklinde bir balantnn da verilmesi faydal olacaktr.
10.Uygun Satr Uzunluklar rnek Sayfa:
11.Gncelleme

Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm
Olumlu rnek: rnek internet sitesinde her sayfadan Ana sayfaya

balant saland grlmektedir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 5
NDEKLER
Blm Balklar Karmak Sayfalardan Kanlmas
1.Hiyerari Kural: Kullanclar tarafndan karmak olarak grlmeyecek, sade
ve basit sayfalar oluturulmaldr.
2.Sunulacak erik

Aklama: Sayfa iinde gereinden fazla enin (balant, yaz,
resim, logo) verilmesinden dolay oluacak karmak bir grnm,
4.KarmakSayfalardan
Kanlmas kullanclarn siteyi kullanma performanslarnn dmesine neden
olacaktr. Karmaadan arndrlm bir grnmde, btn nemli
Sayfalar Aras), ablonlar arama hedefleri, dikkat ekebilecek ve kolaylkla eriilebilecek
6.nemli, Orta nemli ve ekilde verilmi olacaktr.
Az nemli Bilgilerin Bu noktada tasarmclar gereksiz ise kullanma prensibini takip
edebilirler. Bir sayfada kullanlan bir resim kaldrldnda bir eksiklik
7.Boluklarn Uygun duyulmuyorsa o resim gereksiz anlamna gelmektedir. Dolays ile
Kullanm
kullanlmasna gerek yoktur.
8.Grsel Tasarm
Sayfann estetik grnm iin kullanlacak eler ok dikkatli
Prensiplerine Uyum
seilmeli, gzel grnm uruna kullanlabilirlikten dn
verilmemelidir.
rnek Sayfa:
11.Gncelleme

Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm
Olumsuz rnek: rnek sitede grld gibi renklerin, yazlarn ve

balantlarn okunabilirlik ve ayrt edilebilirlik asndan problemli
olduu grlmektedir. Bu da karmak bir grntye sebep olmutur.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 6
NDEKLER
Blm Balklar Tutarllk (Sayfa ii, Sayfalar Aras), ablonlar
1.Hiyerari
Kural: Sayfa iinde ve sayfalar arasnda tutarl bir yap
2.Sunulacak erik
oluturulmaldr. Ayn sayfa iinde ve sayfalar arasnda dolarken
kullanclarn karsna farkl farkl yaplar kartlmamaldr. Bu
4.Karmak Sayfalardan amala nternet sitesini oluturma srecinin banda ablon sayfalar
Kanlmas
hazrlanmaldr.
5.Tutarllk
(Sayfa ii,
Sayfalar Aras), ablonlar Aklama: nternet kullanclarnn sayfa iinde ve sayfalar aras
6.nemli, Orta nemli ve gezinirken farkl sayfa yaplar ile karlamalar, onlar asndan
Az nemli Bilgilerin hem grsel sorun yaratacaktr. Bu kullanclar ziyaret ettikleri her
farkl sayfada o sayfa yapsn anlamaya almalarna yol aaca
7.Boluklarn Uygun
iin onlara bilisel bir yk getirecektir. Ayn sayfa iinde farkl yaz
Kullanm
tipleri, byklkleri ya da farkl balant yaplar kullanlmas
8.Grsel Tasarm
Prensiplerine Uyum
kullanclarda rahatszlk yaratacaktr. Benzer ekilde sayfalar
arasnda bilgiler farkl ekillerde sunuluyorsa ya da farkl gezinim
yaplar oluturulmusa, her seferinde kullanclar bu yaplar tekrar
tekrar kefetmek zorunda kalacaktr. Bu memnuniyetsizlie yol
11.Gncelleme
amasnn yansra hem de kullanclarn istedikleri bilgiye eriimine
12.Telif Hakk ve Gizlilik engel olacaktr. Bu sorunlarn stesinden gelmek iin standart sayfa
Bilgileri
yaplar batan belirlenmeli, her sayfada kullanlacak elerin
standartlar oluturulmaldr. Sayfalar aras yap da bir ablon ile
Sayfalar
tasarlanmaldr.
Alnmamas rnek Sayfa:
Tasarm
Olumlu rnek: Ayn internet sitesine ait olan farkl sayfalar ortak
amblem, ablon ve renk tasarmlar kullanld grlmektedir. Bu
tutarllk kullanm kolayl asndan nemlidir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 7
NDEKLER
Blm Balklar
nemli, Orta nemli ve Az nemli Bilgilerin
1.Hiyerari Sayfada Yaplandrlmas
2.Sunulacak erik Kural: Bilginin nem srasna gre verilmesine ynelik olarak
3.Ana Sayfaya Balant nemliden daha az nemliye gre bir yaplandrma kullanlmaldr.
4.Karmak Sayfalardan Bu nternet sitesi ierisinde her sayfada kullanlacak bir yaklam
Kanlmas olarak benimsenmelidir. Kullanlacak tklanabilir eler sayfa
5.Tutarllk (Sayfa ii, ierisinde benzer konumlarda ve kullancnn kolaylkla tahmin
edebilecei ekilde verilmelidir.
Aklama: Sayfa yaps kullancnn nemli bilgilere kolaylkla
Az nemli Bilgilerin
Sayfada Yaplandrlmas eriimine ve kullanmna yardmc olmaldr. Kullanclar ekranda
7.Boluklarn Uygun grnecek elerin yerlerini tahmin etmeye alma eilimi iinde
Kullanm olabilirler. Sayfa iinde verilecek elerin sabit olmas kullanclarn
8.Grsel Tasarm sayfadaki bilgilerin yerlerini renebilmelerini kolaylatrmasn
Prensiplerine Uyum
salad gibi ayn zamanda bu bilgilerin yardmyla sayfa ii
grevleri tamamlamaya ynelik performanslarnn artmas
10.Uygun Satr Uzunluklar salanacaktr. nemli bilgilerin sayfa ierisinde st ksmlarda
11.Gncelleme verilmesi ile kullancnn bu bilgileri kolaylkla belirleyebilmesine
12.Telif Hakk ve Gizlilik yardmc olacaktr. En az kullanlan bilgilerin, sayfann alt
Bilgileri ksmlarnda verilmelidir. Bilgi kullancnn en rahat bulaca ekilde,
13.Yabanc Dillerdeki belirli bir organizasyon ierisinde sunulmaldr.
Sayfalar
Kullanclarn internet sayfalarnda belirli bir hiyerariyi tercih ettikleri
Alnmamas ve belirli bir hiyerari ierisinde birincil nitelikteki elere younlama
eilimi iinde bulunduklar grlmektedir. Bu, kullanclarn sayfann
Tasarm gzden geirilmesi srecinde de sistematik bir strateji kullanmalarn
ve daha az sklkta tekrar ana sayfaya dnmek zorunda kalmalarn
beraberinde getirmektedir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 8
NDEKLER
Blm Balklar
nemli, Orta nemli ve Az nemli Bilgilerin
1.Hiyerari Sayfada Yaplandrlmas
2.Sunulacak erik rnek Sayfa:
Kanlmas


Az nemli Bilgilerin
7.Boluklarn Uygun
Kullanm
8.Grsel Tasarm
Prensiplerine Uyum
11.Gncelleme

Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas
Olumlu rnek: Bu internet sitesinde grld gibi haberler blmnn
15.Mobil Cihazlara Uygun altnda en yeni haberler yeni ibaresi ile gsterilerek daha yukarda
Tasarm
verilmektedir. Eski haberler daha aada verilerek yeni nem
sralamas yaplmaktadr.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 9
NDEKLER
Blm Balklar Boluklarn Uygun Kullanm
1.Hiyerari
Kural: Sayfada kullanclarn gz gezdirmek ya da arama iin
2.Sunulacak erik
kullanaca beyaz alann (yaz ya da grafik olmayan alanlar) snrlar
iyi belirlenmelidir.
Kanlmas Aklama: nternet sitelerinde younluk, ekrandaki yaz ve grafik
5.Tutarllk (Sayfa ii, kullanlan alanlarn sayfann geneline oran ile ifade edilmektedir.
Sayfalar Aras), ablonlar Yaplan aratrma sonularna gre, ar younluk sayfann hzl
6.nemli, Orta nemli ve gzden geirilebilmesini olumsuz ynde etkilemektedir. zellikle
Az nemli Bilgilerin ierik sayfalarnda, paragraflarn ayrlmas iin boluklar
kullanlmaldr. Ancak unutulmamaldr ki, ok fazla boluk
7.Boluklarn Uygun
kullanlmas sayfalar ziyaret eden kullanclarn sayfa iinde
Kullanm
gereksiz kaydrma yapmalarn da beraberinde getirecektir.
8.Grsel Tasarm
Prensiplerine Uyum rnek Sayfa:
11.Gncelleme

Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm
Olumsuz & Olumlu rnek: Yukardaki birinci rnekte, hibir boluk

braklmadan hazrlanm olan sayfann kullanc tarafndan hzlca
gzden geirilmesi olduka zordur. Ancak ikinci rnekte boluklarn
organize edilmesi sayesinde ierii gzden geirmek kullanc iin

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 0
NDEKLER
Blm Balklar Grsel Tasarm Prensiplerine Uyum
1.Hiyerari
Kural: nternet sayfalar oluturulurken, temel grsel tasarm
2.Sunulacak erik
prensipleri kullanlmaldr.
Aklama: *Gestalt prensipleri olarak da adlandrlan temel grsel
Kanlmas tasarm prensipleri, nternet sayfalar tasarmnda kullanlmaldr. Bu
5.Tutarllk (Sayfa ii, prensipler u ekilde listelenebilir:
x Yaknlk: Sayfada iki e birbirine yakn ise, kullanclar
6.nemli, Orta nemli ve bunlar birbirleri ile ilikili olarak yorumlarlar.
Az nemli Bilgilerin
Sayfada Yaplandrlmas x Uzaklk: Sayfada iki e birbirine uzak konumlandrlm ise
7.Boluklarn Uygun kullanclar bunlar birbirlerinden bamsz olarak yorumlar.
Kullanm
8.Grsel
x Gruplandrma: Birbiri ile ilikili eler gruplandrlarak
Tasarm
Prensiplerine Uyum yerletirilmelidir.
9.Uygun Sayfa Uzunluklar x Benzerlik: Sayfada benzer elerin bir araya konulmas
10.Uygun Satr Uzunluklar onlarn birbirleri ile ilikili olduu eklinde yorumlanr.
11.Gncelleme

Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm
* Gestalt Prensipleri psikolojik almalarla ortaya konmu, insanlarn

grsel alg siteminin nasl altn aklayan bir dizi kurallar
ilkesidir. ilkesidir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 1
NDEKLER
Blm Balklar Uygun Sayfa Uzunluklar
1.Hiyerari Kural: Sayfa uzunluklarn belirlerken, sayfann kullanmn
2.Sunulacak erik destekleyecek kararlar alnmaldr.
Aklama: Genellikle, hzl gezinim ve evrimii okunabilme
4.Karmak Sayfalardan gerekliliinden dolay ana sayfa ya da gezinim sayfalar olarak daha
Kanlmas
ksa sayfalar kullanlmas nerilmektedir. Uzun sayfalarn kullanl
olduu durumlar yle zetlenebilir:
6.nemli, Orta nemli ve x Okunmas gereken sayfalarda kesinti olumamas

Az nemli Bilgilerin gerektiinde,
x zellikle ierik verilen sayfalarda,
7.Boluklarn Uygun
Kullanm x Sayfann baka bir sayfa veya kt ile eletirmesi
8.Grsel Tasarm gerektiinde,
Prensiplerine Uyum
x Sayfa bakmnn kolaylatrlmas dnldnde (daha az
sayfa ile hizmet vermek gibi)
11.Gncelleme x Sayfann yklenmesi ve yazdrlabilmesi aamasnda uzun

sayfa kullanm daha uygun olabilir.
Bilgileri
rnek Sayfa:
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm
Olumlu rnek: nternet sitelerinde sayfann uzun

olmas kaydrma ubuunun kullanlmasn
gerektirecei iin ok fazla tercih edilmemelidir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 2
NDEKLER
Blm Balklar Uygun Satr Uzunluklar
1.Hiyerari
Kural: Okuma hznn nemli olduu durumlarda daha uzun satrlar
2.Sunulacak erik
kullanlmaldr (her satr iin 75-100 karakter).
Aklama: Tasarm srecinde, performans ya da kullancnn
Kanlmas tercihlerinden hangisinin daha nemli olduu belirlenmelidir.
5.Tutarllk (Sayfa ii, Kullanclar, daha uzun satrlar ile karlatklarnda daha hzl
Sayfalar Aras), ablonlar okumalarna ramen, ounlukla ksa satrlar tercih etme eilimi
6.nemli, Orta nemli ve iindedirler.
Az nemli Bilgilerin
Sayfada Yaplandrlmas Sayfa ierisinde kullanlacak yaz alan ile ilgili kstlamalar varsa,
7.Boluklarn Uygun
birden ok ksa satrdan oluan yazlar yerine, daha az ve uzun
Kullanm satrlar kullanlmaldr. Aralk bulunmamas gereken yazlar iin her
8.Grsel Tasarm satrda en az 50 karakter bulunan stunlar kullanlmas salanabilir.
Prensiplerine Uyum Kat zerinden okuma zerine yaplan bir almaya gre,
9.Uygun Sayfa Uzunluklar kullanclarn orta uzunluktaki satrlardan oluan yazlar daha hzl

10.Uygun Satr Uzunluklar okuduklar belirtilmitir.
11.Gncelleme rnek Sayfa:
Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm
Olumlu rnek: Sayfada kullanlacak ieriin satr uzunluklarna dikkat

edilerek verilmesi ve bir satrda en fazla 75-100 karakter bulunmas

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 3
NDEKLER
Blm Balklar Gncelleme
1.Hiyerari Kural: nternet sitesi ierisinde yeni eklenen bilgiler yeni veya
2.Sunulacak erik benzeri etiketler kullanarak aka tanmlanmaldr. Kullanclarn
ihtiyalar ve talepleri yakndan takip edilmeli ve bu konuda mmkn
olduunca tevik edilmelidir.
Kanlmas Aklama: nternet sitesinin sklkla ziyaret edilmesini
5.Tutarllk (Sayfa ii, salayabilmenin en iyi yollardan biri, sitedeki bilgileri dzenli olarak
Sayfalar Aras), ablonlar gncellemektir. Bu, internet sitesinin ierii ve kurumsal sitenin
6.nemli, Orta nemli ve yapsna baldr. Otomatikletirilmi sreler, internet sitesine zel
Az nemli Bilgilerin st veri standartlar ile dorudan balantldr ve buna gre
geerliliini yitirmi bilgilerin gncellendiinden ya da silindiinden
7.Boluklarn Uygun
emin olunmaldr. erik gelitiricilerden gelen bilgilerin gncelliine
Kullanm
gvenmek her zaman etkili bir yol deildir. Sitenin gncellenmesine
8.Grsel Tasarm
Prensiplerine Uyum ynelik olarak en son eklenenler, en son gncellenenler eklinde
etiketler verilmesi yoluyla kullanclarn bilgilendirilmesi
gerekmektedir.
Site ierisinde yaplacak deiiklikler ya da eklemeler iin
11.Gncelleme
kullanclardan srekli olarak alnan geri bildirimlerden
yararlanlmaldr. Bir nternet sitesi gncellenirken bilginin
Bilgileri
arivlenmesi konusunda belirli standartlar ya da kurallar
Sayfalar
belirlenmise, gerekli deiiklikler buna uygun ekilde yaplmaldr.
14.Sayfalara Ticari Reklam rnek Sayfa:
Alnmamas

Tasarm
Olumsuz rnek: rnek sayfada son gncellenme tarihi 2008 ylnda

olmasna ramen son gelimeler bal altnda 2007 ve 2005 yllarna ait
haberlere yer verildii grlmektedir. Gncelleme tarihi ile ierikte verilen
tarihlerin tutarl olmas gerekmektedir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 4
NDEKLER
Blm Balklar Telif Hakk ve Gizlilik Bilgileri
1.Hiyerari
Kural: Kullanclarn kiisel bilgilerinin korunduundan emin
2.Sunulacak erik
olunmaldr.
3.Ana Sayfaya Balant Aklama: nternet zerinde en sk dile getirilen, kayg duyulan
4.Karmak Sayfalardan konulardan birisi, kiisel gizliliin korunmasdr. zellikle kiisel
Kanlmas
bilgilerin evrimii olarak paylald ve deme yapld durumlar
5.Tutarllk (Sayfa ii, buna rnek olarak verilebilir. Vatandalarn kamu kurumlarnn e-
ticaret ve elektronik hizmetlerini sklkla kullanmaya balayabilmesi
iin, kiisel bilgilerinin yeterince korunduuna ynelik gven
Az nemli Bilgilerin
Sayfada Yaplandrlmas duymalar gerekmektedir.
7.Boluklarn Uygun rnek Sayfa:
Kullanm
8.Grsel Tasarm
Prensiplerine Uyum
11.Gncelleme
12.TelifHakk ve Gizlilik
Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas
15.Mobil Cihazlara Uygun Olumlu rnek: rnek verilen bu internet sitesinde kullanclarn
Tasarm korunduuna ve sitenin gvenilir olduuna dair ibareler bulunmaktadr.
Ayrca tm hakk sakldr ibaresi ile telif hakkna ynelik
dzenlemelerin yapld belirtilmektedir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 5
NDEKLER
Blm Balklar Yabanc Dillerdeki Sayfalar
1.Hiyerari Kural: lkemizde yaayan ve ana dili Trke olmayan vatandalar
2.Sunulacak erik iin internet sitesinin farkl dillerde srmleri oluturulmaldr.
Aklama: Kullanc kitlesi gz nne alndnda, farkl dilleri
4.Karmak Sayfalardan kullanan vatandalara da hizmet verebilmek iin, internet sitesinin
Kanlmas
birden ok dilde hazrlanmas gerekmektedir. Birden ok dilde
internet sayfalar hazrland durumlarda;
6.nemli, Orta nemli ve x evirilerin, doruluundan emin olunmas iin, kontrol edilmesi
Az nemli Bilgilerin gereklidir.
x Birden ok dilde verilecek dokmanlarn, verilen diller iinde
7.Boluklarn Uygun
Kullanm tutarl bir ekilde sunulmas gerekmektedir.
8.Grsel Tasarm x ok dilli bir hiyerari ieren her dokman iin, dier dillere ait
Prensiplerine Uyum
balantlara yer verilmelidir.
x nternet sitesi, kullancnn varsaylan diline karar vererek,
kullancya o dildeki sayfalar sunmaldr.
11.Gncelleme

rnek Sayfa:
Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm
Olumlu rnek: Kltr ve Turizm Bakanlnn internet sitesinde

"Trke haricinde, sayfann hangi dillerde grntlenebilecei, verilen
balantlar yardmyla belirtilmitir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 6
NDEKLER
Blm Balklar Sayfalara Ticari Reklam Alnmamas
1.Hiyerari Kural: Kamu internet siteleri her kurum ve kurulua eit uzaklkta
2.Sunulacak erik bulunmal, zellikle ticari kurumlarn rn ve servislerini kullanmay
tevik eden yaklamlar (reklam gibi) sergilememelidir.
4.Karmak Sayfalardan Aklama: Kamu hizmetleri, kamu kaynaklar ile ayrm

Kanlmas gzetmeksizin her vatandaa ynelik sunulmaktadr. Vatandalar
5.Tutarllk (Sayfa ii, aras ve kurumlar aras ayrm yaratabilecek trde servislerden
kanlmas gerekmektedir. Kamu kurumlar dier kamu kurumlarna
6.nemli, Orta nemli ve ynelik bilgi ve balantlara sitelerinde yer verebilmelerine ramen
Az nemli Bilgilerin
parasal olarak getirisi olan uygulamalara sitelerinde yer vermekten
kanlmaldr. Ayrca bir kamu kurumuna site ierisinde balant
7.Boluklarn Uygun
Kullanm verilmesi gerekiyorsa balantlarn standart hale getirilmesi
8.Grsel Tasarm
gerekmektedir. Bu balamda kamu internet siteleri ana ya da alt
Prensiplerine Uyum sayfalarnda ticari reklam alnmas, kamu hizmetleri yaklamna
9.Uygun Sayfa Uzunluklar aykrdr.
10.Uygun Satr Uzunluklar Ayrca, reklam mesajlar internet sayfalarnda en gze arpan yere
11.Gncelleme konulduu iin kurumun verdii hizmetlere ait mesajlarn geri planda
12.Telif Hakk ve Gizlilik kalmasna yol aabilir.
Bilgileri
rnek Sayfa:
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm
Olumsuz rnek: Kamu kurumlarnn siteleri ierisinde ticari reklam

almalar, kamu hizmetleri yaklamna aykr olduu iin bu tr
uygulamalardan kanlmas gerekmektedir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 7
NDEKLER
Blm Balklar Mobil Cihazlara Uygun Tasarm
1.Hiyerari Kural: Gittike yaygnlaan mobil cihazlar (cep telefonu, cep
2.Sunulacak erik bilgisayar gibi) zerinden de internet balants salanmaktadr.
Kurumsal nternet sitesi tasarlama srecinde de sayfalarn bu tr
cihazlar zerinden de sorunsuz olarak grntlenebilmesi
Kanlmas salanmaldr.
5.Tutarllk (Sayfa ii, Aklama: Kablosuz internet ve cep telefonu zerinden balant
seenekleri gelitike internet kullanm sadece bilgisayarlar ile kstl
6.nemli, Orta nemli ve kalmamaktadr. Kullanclar mobil cihazlar zerinden de artan bir
Az nemli Bilgilerin
ekilde internet servislerini kullanmaktadr. Bu nedenle sayfa
tasarmlarnda mobil kullanclara ynelik dzenlemelerin yaplmas
7.Boluklarn Uygun
Kullanm e-Devlet hizmetlerinin daha yaygn bir kitleye ulamasnda byk
8.Grsel Tasarm
nem tamaktadr. Mobil cihazlarn internet sitelerinde etkili
Prensiplerine Uyum kullanmna ynelik yedi neri bulunmaktadr.
9.Uygun Sayfa Uzunluklar 1. Kullanclarn ihtiyalar hzlca karlanmaldr.
Mobil cihaz kullanmay seen kullanclarn geneli farkl sebeplerle
11.Gncelleme
nternet sitenizi ziyaret ediyor olabilir ancak hepsinin ortak noktas
12.Telif Hakk ve Gizlilik bilgiye o anda ve hzlca ulamay istemeleridir. Bunun iin
Bilgileri
tasarmclarn kullanclarn istek ve ihtiyalarn mmkn
olduunca hzlca karlamas gerekmektedir.
Sayfalar
14.Sayfalara Ticari Reklam 2. Her sayfada gezinim balantlarn tekrarlamasndan

Alnmamas kanlmaldr.

Kullanclar iin kullanlabilir olarak bilinen nternet sitelerinin
Tasarm
geneli her sayfa ierisinde balantlarn tekrarlamaktadr. Ancak,
mobil cihazlarn ekranlar bilgisayarlara oranla daha kk
olmasndan dolay kullanclar ihtiyalar olan ierie ulaabilmek
iin sklkla kaydrma ubuunu kullanmak zorunda
kalabilmektedir. Bunu engelleyebilmek iin tasarmclarn
balantlar ana sayfada vermesi ve dier sayfalarda ana sayfaya
dnebilmek iin bir ana sayfa balantsna yer vermesi
gerekmektedir. Bu tr balantlarn sayfann stnde ya da altnda
gsterilmesi ve zellikle kullancy ekmek krntsna
ynlendirecek bir balantnn ekrann stnde verilmesi

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 8
NDEKLER
1.Hiyerari 3. Seilen elerin kolaylkla ayrt edilebilmesi salanmaldr.
2.Sunulacak erik
Mobil kullanclar genelde imle kullanm asndan zayf bir
kontrole sahip olma eilimindedirler. Bu kullanclarn ou yn
4.Karmak Sayfalardan tularn ya da buna benzer bir kontrol mekanizmasn
Kanlmas
kullanmaktadr. Bu tr kullanclara sistemlerin kullanmnda
ortaya kabilecek problemlerden dolay hangi enin
kullanlmakta olduuna ynelik bir geri bildirim verilmesi
Az nemli Bilgilerin gerekmektedir. Bunu salayabilmek iin ziyaret edilen
Sayfada Yaplandrlmas balantlarn ya da butonlarn renklerinin deitirilmesi
7.Boluklarn Uygun salanabilir.
Kullanm
4. Kullanclarn veri girii mmkn olduunca
8.Grsel Tasarm
Prensiplerine Uyum
kolaylatrlmaldr.
9.Uygun Sayfa Uzunluklar Mobil kullanclarn geneli herhangi bir metin yazarken hata
10.Uygun Satr Uzunluklar yapabilmekte ya da ksaltmalar kullanabilmektedir. Bu yzden
11.Gncelleme
kullanclara veri girii iin mobil cihaz zerinden bir metin girii
yapmalar beklenmemelidir. Bunun yerine kullancya verilecek
Bilgileri seenekler arasndan birinde karar klma ans tannmas yararl
olacaktr.
Sayfalar
5. Sadece gerekli bilgi gsterilmelidir.
Alnmamas Mobil cihazlarn ekranlar bilgisayarlara oranla olduka kk
olduundan tasarmcnn kullancya sadece gereken bilgiyi
Tasarm gstermeye almas gerekmektedir. Dier trl kullanc gerekli
bilgiyi dier sayfalar arasndan bulmakta zorluk ekebilir. Bunun
yan sra bir ok kullanc mobil cihazlarla geni sayfalar ziyaret
ettiklerinde normalden fazla cret demek zorunda
kalabilmektedir. Kullanclarn istemedikleri bilgiler ieren sayfalar
indirme ve bu sayfalar iin cret demek zorunda kalmamalar
gerekmektedir. zellikle sayfa hakknda detayl bilgi ya da
reklamlarn sayfada bulunmas kullanclar iin yararl deildir.

B
SALIK
AYFA YAPISI No
2.6 S a y f a N o : 1 9
NDEKLER
1.Hiyerari
6. Sayfa ierisinde temel kontrol balantlarn olduundan
2.Sunulacak erik
emin olunmaldr.
Tasarmclar alan kazanabilmek iin mobil cihazlarda geri, ileri
Kanlmas gibi temel kontrol balantlarna yer vermeyebilir. Bunu
5.Tutarllk (Sayfa ii, engelleyebilmek iin mobil ekranlarda da ana sayfa dnda her
Sayfalar Aras), ablonlar sayfada geri balantsnn verildiinden emin olunmas
6.nemli, Orta nemli ve gerekmektedir.
Az nemli Bilgilerin
Sayfada Yaplandrlmas 7. Tasarmclar kullanc dostu mobil sayfa yaplar
7.Boluklarn Uygun
tasarlamaya almaldr.
Kullanm Tasarmclar internet sitelerinde verilecek ieriin belirli bir sra ile
8.Grsel Tasarm verildiinden emin olmaldr. Bilgisayarlardaki geni ekranlara
Prensiplerine Uyum
uygun olan sayfa arka planlar genellikle kk ekranlarda
kullanldnda beklendii kadar etkili olmamaktadr. Bu noktada
10.Uygun Satr Uzunluklar en etkili zm mobil kullanclar iin farkl sayfa tasarmlar
11.Gncelleme oluturmaktr.
rnek Sayfa:
Bilgileri
Sayfalar

Alnmamas

Tasarm
Olumlu rnek: rnek internet sitesinde grld gibi mobil cihaz

kullanclarna ynelik dzenlemelerin yapld grlmektedir.

GEZNM 2.7 S a y f a N o : 1
Blm Balklar Bir nternet Sitesi erisinde Bilgiye, Etkin Bir

1.Gezinim Seeneklerinin Gezinim Yaps ile Ulalr
Sunulmas
2.Gezinim Balantlarnn Gezinilen sayfa kullancnn hedef sayfa ile balant kurmasna ve
Yerleimi ve yerini kolayca belirleyebilmesine yardmc olmaldr. Bir internet
Gruplandrlmas
sitesinin gezinim plan, sitenin kullanclar tarafndan daha etkili ve
3.Tutarl Gezinim verimli bir ekilde kullanlabilmesine olanak tanr. Tasarmclar
Balantlar Sunulmas
kullanclarn en az tklama ile istenilen sayfaya ulaabilmesini
4.Uygun / Kolay Anlalr
salamaldr. Ayrca tasarmclarn site ierisinde, site haritalarna
Aklamalarn Kullanm
yer vermesi gerekmektedir. Bu sayede kullancnn site iindeki
5.Uzun Sayfalarda Gezinim
yerini anlayabilmesine ynelik etkili bir geri bildirim salanm
6.Neredeyim Bilgisinin
olacaktr.
Sunumu
7.Site Haritas Kullanm Gezinimin kolaylatrlmas iin, tasarmclarn grup gezinim

elerini ve uygun men tiplerini salamas gerekmektedir. Bunun
yan sra; aklayc sekme (tab) etiketleri, tklanabilir sayfa ierii
salanmas ve kullanclarn doru balantlar seebilmelerine
yardmc olabilmek iin aklamalara yer verilmesi gerekmektedir.
Doru tasarlanm bir internet sitesi ierisinde kullanclarn
kstlanmamas ve k olmayan (dead-end pages) sayfalar ile
karlamamas gerekir.
nternet sitesi ierisinde farkl ve yaratc balklar/etiketler
kullanlmas grnm asndan yararl olsa da, dikkatli
kullanlmad durumlarda, kullanclarn kullanlabilirlik boyutunda
sorunlarla karlamasna sebep olabilmektedir. internet sayfalar
ierisinde kullanlan ve kabul edilmi belirli gezinim etiketlerinin
kullanlmas, kullancnn farkl karmlarda bulunmasna engel
olduu gibi, istedii bilgiye daha hzl eriebilmesine de olanak
tanyacaktr.

Blm Balklar Gezinim Seeneklerinin Sunulmas

1.Gezinim Seeneklerinin
Sunulmas Kural: Kullanclarn, gezinim imkan vermeyen sayfalar ile
2.Gezinim Balantlarnn karlamamas salanmaldr.
Yerleimi ve
Gruplandrlmas
Aklama: Genellikle internet siteleri tklanan balantlarn yeni bir
sayfay amas eklinde tasarlanmaktadr. Ancak bu balantlar
3.Tutarl Gezinim
Balantlar Sunulmas tklayan kullanclar ounlukla geri dmesi aktif olmayan
sayfalara ynlendirilmektedir. Yeni alan sayfann tam sayfa
Aklamalarn Kullanm eklinde almas durumunda, kullanc yeni bir sayfaya
5.Uzun Sayfalarda Gezinim ynlendirildiini fark edemeyebilir ve bu geri dmesinin aktif
olmamasndan dolay kullancnn belirledii hedefe ulaamamasna
Sunumu sebep olabilmektedir. nternet sitelerine bu tr seeneklerinin dahil
7.Site Haritas Kullanm edilmesi durumunda, yeni alan sayfaya ynelik olarak grnr bir
hareket kontrol salanabilmesi gerekmektedir. Kullancnn
gereken noktalarda bu pencereyi kapatabilmesi ve bu balanty
aan nceki internet sitesinin penceresine geri dnebilmesi
salanmaldr. Bunun yan sra, tasarmclarn geri dmesinin aktif
olmad sayfalar tasarlama aamasnda dikkatli olmalar
gerekmektedir. Bu dmenin aktif olmad sayfalar kullanclarda
hayal krkl oluturmasnn yan sra, gezinimin sonlandrlmasna
da sebep olabilmektedir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu internet sitesinde

kullancya aktif bir geri dmesi sunularak,
bir nceki sayfaya geri dn imkan
salanmtr.

Blm Balklar Gezinim Balantlarnn Yerleimi ve

1.Gezinim Seeneklerinin Kural: Gezinim balantlarnn her birinin dierinden ak bir ekilde
Sunulmas ayrt edilebilmesi gerekmektedir. Ayrca, gruplanacak gezinim

2.Gezinim Balantlarnn balantlar tutarl ve kolaylkla bulunabilecek ekilde
Yerleimi ve yerletirilmelidir.
Gruplandrlmas
3.Tutarl Gezinim Aklama: nternet sitesi ierisinde sunulan gezinim aralar,

Balantlar Sunulmas kullanclarn siteyi kolayca renmesini ve sitenin yapsn
4.Uygun / Kolay Anlalr anlayabilmesini salamaldr. Sitede her sayfada ayn gezinim
Aklamalarn Kullanm dzeninin kullanlmas, etiketlerin balklar, listeler, arama, site
5.Uzun Sayfalarda Gezinim haritas vb. balantlarn yerletirilmesinde belirli bir dzene
6.Neredeyim Bilgisinin uyulmas gerekmektedir. Sa ya da sol panelde balantlarn
Sunumu verilmesi yoluyla tklanabilirliin arttrlmas salanabilir.
7.Site Haritas Kullanm
Bunun yan sra, farkl gezinim balantlarnn anlalabilir ekilde
ayrlmas salanmaldr. Balantlarn etkili bir ekilde gruplanmas,
kullanclarn o elementin belirlenmesi ve tanmlanmas aamasnda
harcad zaman azaltacaktr.
Kullanclarn balantlar arasnda en az gz hareketi ile
ilerleyebilmeleri iin uygun bir tasarm oluturulmaldr. Bunu
salayabilmek iin ilgili konulardaki balantlarn birbirine yakn
olarak verilmesi, ilgisiz olanlarn arasna mesafe konmas ve dikey
bir liste yaps kullanlmas nerilir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu internet sitesinde gezinim aralarnn birbirine yakn

ve dikey olarak listelendii ve kullanclarn istedikleri balantlar
kolaylkla bulabilecei ekilde yerletirildii grlmektedir.

Blm Balklar Uygun / Kolay Anlalr Aklamalarn Kullanm

Sunulmas Kural: Site ierisinde kullanlan aklamalarn uygun ve kolay
2.Gezinim Balantlarnn anlalabilir olduundan emin olunmaldr.
Yerleimi ve
Gruplandrlmas
Aklama: Kullanclarn kolay anlalabilir balklar ile sunulan
aklamalar sevdikleri ve bunun hata oluma orann azaltt
3.Tutarl Gezinim
Balantlar Sunulmas bilinmektedir. Sitede aklamalara yeterli alan ayrlmad
durumlarda uygun olmayan ve kolay anlalamayan aklamalar
Aklamalarn Kullanm kullanmak yerine bu tr uygulamalara yer verilmemesi yararl
5.Uzun Sayfalarda Gezinim olacaktr. Sitede ayrca jargon kullanmaktan kanlmas ve sradan
vatandan anlayabilecei bir dil kullanlmas tavsiye edilmektedir.
Sunumu
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Yardm sayfasnda,

kullanclardan istenilen bilgiler ve
bu bilgiler girildikten sonra sayfada
bulunabilecek ierik hakknda
aklamalara yer verilmitir. Bu
aklamalar yardmyla hatal veri
girii azaltlmaya allmtr.

Blm Balklar Uzun Sayfalarda Gezinim

Sunulmas
Kural: Uzun sayfalarda gezinimi salayabilmek iin ieriin
listelenerek, kullancya ierik listesi eklinde, bir balant yardm
2.Gezinim Balantlarnn
Yerleimi ve ile, sunulmas nerilmektedir. Bu ekilde kullanc sitede
Gruplandrlmas karlaaca ierik ile ilgili olarak nceden bilgilendirilmi olacaktr.
3.Tutarl Gezinim
Aklama: Uzun sayfalardaki birbirinden farkl blmler ilk bakta
Balantlar Sunulmas
fark edilemeyebilir. Bu nedenle site ierisinde zellikle sayfa
Aklamalarn Kullanm
banda tklanabilir ksa bir blmler listesi verilmesi yararl
olacaktr. apa balantlar (Anchor links) kullanclara sitenin

geneline ynelik hzl bir ablon oluturmasnn yan sra,
Sunumu
kullanclarn istedikleri bilgiye daha abuk ulaabilmesini ve belirli
bilgiler arasnda kolaylkla gezinilebilmesini salayacaktr.
Kullancnn tamamen farkl bir sayfada olmas durumunda bile
istedii bilgiye kolaylkla ulaabilmesi iin, apa balantlarn
kullanlmas yararl olacaktr.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Kullanclar sayfa banda verilmi olan apa (anchor)

balantlar sayesinde hem sayfa iindeki farkl blmleri maddeler
halinde grebilmekte hem de apa balantsna tklayarak istedikleri
blme kolay ve hzl bir ekilde ulaabilmektedirler.

Blm Balklar Neredeyim Bilgisinin Sunumu (Ekmek Krnts

Sunulmas Bread Crumbs Yaklam)
2.Gezinim Balantlarnn Kural: Tasarmclar kullanclara site ierisinde nerede olduklarna
Yerleimi ve
dair bir bilgi sunmaldr.
Gruplandrlmas
3.Tutarl Gezinim Aklama: Site ierisinde nerede olduklarna ynelik bir bilgi
Balantlar Sunulmas verilmesi, kullancnn o anda site ierisinde nerede olduunu
4.Uygun / Kolay Anlalr anlayabilmesini ve bir sonraki hareketini belirleyebilmesini salar.
Aklamalarn Kullanm Bu yaklam ekmek krnts yaklam olarak da bilinmektedir.
5.Uzun Sayfalarda Gezinim rnek geri bildirimler; bir yol ya da hiyerari verilmesi yoluyla
6.Neredeyim Bilgisinin kullancnn bilgilendirilmesi, ynlendirilecek sayfann bal ile

Sunumu balant isminin eletirilmesi ve kullancnn bulunduu yere ynelik
7.Site Haritas Kullanm URLler oluturulmasdr. Bunun yan sra, balantlarn farkl renkler
kullanlarak verilmesi de yararl olabilir. zellikle ziyaret edilen
sayfaya ynelik balant isimlerinin renk deitirmesi ya da farkl
grsel ipularnn verilmesi yoluyla kullancnn bilgilendirilmesi
salanabilir.
Tasarmclar kullanclarn ekmek krnts yaklamn mutlaka etkili
bir ekilde kullanmalarn beklememelidir. Ekmek krnts
yaklamnn kullanld ve kullanlmad internet sitelerinde
yaplan almalar, kullanclarn verilen grevleri tamamlama
sreleri ve ziyaret edilen toplam site says arasnda belirgin bir fark
olmadn gstermektedir. Ancak yaplan farkl bir alma ile,
ekmek krnts yaklamnn kullanmna ynelik eitim verilen
kullanclarn, verilen grevleri verilmeyenlere oranla daha hzl
tamamladklar gzlenmitir. Kullanclarn zaman kazanmalarna
ynelik uygulamalara yer verilmesi ile sitenin gnlk kullanmnn
arttrlmas ve verimliliin arttrlabilmesi salanabilir.

Blm Balklar Neredeyim Bilgisinin Sunumu (Ekmek Krnts

rnek:
Sunulmas
Yerleimi ve
Gruplandrlmas
Olumlu rnek:
3.Tutarl Gezinim
Balantlar Sunulmas

Aklamalarn Kullanm

Sunumu
Olumlu rnek: Sayfalarda kullanc o an nerede olduuna ynelik bilgiyi

rahatlkla grebilmektedir.

Blm Balklar Site Haritas Kullanm

Sunulmas Kural: Birok sayfadan oluan internet sitelerinde, site haritas
2.Gezinim Balantlarnn kullanlmaldr.
Yerleimi ve
Gruplandrlmas Aklama: Site haritalar, sitenin geneline ynelik bilgi verebilme
3.Tutarl Gezinim
asndan gerekli aralardr. Genel olarak sitenin yapsyla ilgili
Balantlar Sunulmas metinsel ve grafiksel yapnn gsterilmesini ve kullancnn nemli
4.Uygun / Kolay Anlalr sayfalara ve ierie hzl eriimini salamaktadr. Site haritalar
Aklamalarn Kullanm internet sitesinin hiyerarisine ynelik bilgi verebilmesinin yan sra,
5.Uzun Sayfalarda Gezinim iindekiler ve dizin (indeks) sayfalar eklinde de
6.Neredeyim Bilgisinin tasarlanabilmektedir.
Sunumu
rnek Sayfa:

Olumlu rnek: Bu internet sitesinde site ierisinde bir site haritasna yer
verilmitir.

Blm Balklar Tutarl Gezinim Balantlar Sunulmas

Kural: Kullanclara, hizmetlere ve bilgilere kolaylkla eriim
Sunulmas
salayacak tutarl gezinim balantlar sunulduundan emin
Yerleimi ve
olunmaldr.
Gruplandrlmas Aklama: Hazrlanan internet sitesinin gezinim sistemi,
3.Tutarl
Gezinim kullanclarn bilgi ve hizmetleri kolaylkla bulabilmesini salamal ve
Balantlar Sunulmas
karmak bir yapda nasl hareket etmesi gerektiini gstermelidir.
4.Uygun / Kolay Anlalr Balantlarn belirlenmesi aamasnda balantnn boyutu,
Aklamalarn Kullanm
grnm, pozisyonu ve zellii bakmndan tutarl olunmas
gerekmektedir. Her sayfann ana sayfaya bir balant iermesi ile
6.Neredeyim Bilgisinin kullancnn sayfalar aras geziniminin kolaylatrlmas
Sunumu
salanacaktr. Tutarszlk kullanc zerinde karmaa ve kararszlk
yaratacaktr. Kullanclar tm internet sitesini taraycnn geri
dmesinin kullanlmasn gerektirmeyecek ekilde gezinebilmesi
salanmaldr.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu internet sitesinde grld gibi her sayfadan ana

sayfaya bir balant verilmesi ile kullanclarn sayfalar aras gezinimi
kolaylatrlmaktadr.

KAYDIRMA
UBUU VE SAYFALAR
2.8
GEZNM S a y f a N o : 1
Blm Balklar Kaydrma ubuunun En Az Kullanld

1.Yatay Kaydrmann Tasarmlar Tercih Edilmelidir
nlenmesi
Tasarmclar, kullanclarn sayfalar arasnda mmkn olduunca
2.Hzl Kaydrma
Mekanizmalar verimli ekilde hareket edebilmelerini salamaldr.
3 . Kaydrma ubuu Tasarmclarn sayfalar aras gezinim (paging) ya da kaydrma
Yerine Sayfa Sayfa
ubuu (scrolling) kullanmak konusunda karar veremedii
lerleme Mekanizmalar
noktalarda, uzun sayfalar kullanmak yerine daha ksa sayfalar
oluturulmas yararl olacaktr. Bunun yan sra kullanlabilirlik
testlerinden elde edilecek sonular, bu kararn onaylanmasna ya da
uygun olmadnn kantlanmasna yardmc olacaktr. Bu karar,
zellikle hedef grubun ortaya konulmas ve bu gruplardan
beklenecek temel grevlerin belirlenmesi ile ilikilidir. rnein, ya
ortalamas yksek kullanclarn genlere oranla kaydrma eylemini
daha yava gerekletirme eilimi iinde olduklar ve youn ekilde
kaydrma ubuu kullanm gerektiren sayfalarda bu kullanclarn
fark edilir derecede yavaladklar grlmektedir.
Kaydrma ubuunun kullanlmas gerektii durumlarda ise internet
sitesinin en hzl kaydrma yapabilmesine uygun olarak tasarlanmas
gerekmektedir. Kullanclarn ok uzun ekranlar ierisinde kaydrma
yapmasnn beklenmesi yerine, daha az alan kaplayacak ekranlarn
sunulmas ile kaydrma yaplacak alan mmkn olduunca az
tutulmaldr. Tasarmclarn internet siteleri ierisinde zellikle yatay
olarak kaydrma ubuu kullanmndan kanmas gerekmektedir.

KAYDIRMA
UBUU VE SAYFALAR
2.8
Blm Balklar Yatay Kaydrmann nlenmesi

1.Yatay Kaydrmann
nlenmesi Kural: Kullanclarn yatay kaydrma kullanmasnn gerekmemesi
iin uygun bir sayfa dzeni kullanlmaldr.
2.Hzl Kaydrma
Mekanizmalar Aklama: Tm ekran grebilmek iin yatay kaydrma ubuu
3 . Kaydrma ubuu kullanmak, kullanclar tarafndan olduka yavalatc ve skc
Yerine Sayfa Sayfa
olarak grlmektedir. Genelde internet sayfalar sola dayal ve
akcln saland ekilde tasarlanmasna ramen, kullanclarn
ekran znrlklerinden kaynaklanan sorunlardan dolay,
tasarmcnn hazrlam olduu boyuttan daha kk ve yatay
kaydrmann kullanld durumlar ortaya kabilmektedir. Yatay
kaydrma ubuunun kullanlmasn gerektiren tasarmlarda
kullanclarn sadaki menleri gzden karabilmesi mmkndr.
rnek Sayfa:
Olumsuz rnek: rnek sitede grld gibi alan

sayfada yatay kaydrma ubuu kullanlmas ,
kullancy yavalatmasna neden olabilir.

KAYDIRMA
UBUU VE SAYFALAR
2.8
Blm Balklar Hzl Kaydrma Mekanizmalar

1.Yatay Kaydrmann
Kural: Sayfa ierisinde ana noktalarn belirgin hale getirilmesi ile
nlenmesi
kaydrma ubuu kullanmnn hzlanmas salanmaldr.
2.Hzl
Kaydrma
Mekanizmalar Aklama: Bir internet sitesi ierisinde hzl ya da yava hareket
3 . Kaydrma ubuu edilmesi, kullancnn kaydrmay kullanmasna ynelik seimi ile
Yerine Sayfa Sayfa yakndan ilgilidir. Baz kullanclar kaydrma ubuunun oklarn
kullanarak sayfann sonuna kadar gitmeyi tercih ederken, bazlar
ise kaydrma kutusu ierisinde srkleyerek ilerlemeyi tercih
etmektedir. Oklar kullanarak ilerleyen kullanclarn daha ok bilgiyi
okuyabilmesi mmkn olmasna ramen daha yava hareket etmek
zorunda kaldklar bilinmektedir. Ancak fareyi srkleyerek sayfa
iinde gezinen kullanclar ise bilginin ok hzl ilerlemesinden
dolay, sayfada verilenleri ayrntl olarak okuma frsatn karmakta,
sadece doru tasarlanm ve ak bir ekilde yerletirilmi ana
balklar grebilmektedir. Kaydrma ubuu, zellikle belli bir yan
stndeki kullanclar tarafndan, gen kullanclara oranla ok daha
yava ve zor kullanmaktadr.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu sitede kullanlan kaydrma

ubuunda, kullancnn kaydrmay kendi
seimi ile yapabilmesine olanak

KAYDIRMA
UBUU VE SAYFALAR
2.8
Blm Balklar Kaydrma Yerine Sayfa Sayfa lerleme

1.Yatay Kaydrmann Kural: Kullanclarn sisteme yant verme sreleri yeterince hzl
nlenmesi
ise kaydrma ubuu yerine sayfalar aras gezinim tercih
2.Hzl Kaydrma
edilmelidir.
Mekanizmalar
3 . Kaydrma ubuu

Aklama: Kullanclar nemli bilgilerin bulunmas iin kaydrma
Yerine Sayfa Sayfa ubuu kullanmay gerektirmeyecek ekilde sayfalar arasnda
balantlara tklanmas yoluyla gezinebilmelidir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu sitede kaydrma ubuu yerine alternatif olarak

numaralandrlm ekilde sayfa sayfa ilerleme salanmtr.
Kullancnn istedii haberi, numarasna basarak okuyabilmesine imkan

SAYFA BALIKLAR VE
NTERNET STES
BALIKLARI 2.9
S a y f a N o : 1
Blm Balklar Birok Kullanc nternet Siteleri erisinde

1.Kategori Balklarnn Gezinirken Olduka Byk Bir Zaman Dilimini
Ak Seimi
Verilen Bilgileri Okumak Yerine Gz Gezdirerek
2.nternet Sitesi Balklar
Seimi Geirmeyi Tercih Etmektedir
3 . nemli Bilgilerin
Gsterimi yi tasarlanm sayfa ii balklar kullancnn ierii hem
okuyabilmesini salar hem de gzden geirebilmesine yardmc
olur. Tasarmclar tanmlayc ve kendine zg balklar kullanmaya
gayret gstermelidirler. Bunun yan sra gerektii kadar balk
kullanlmas, kullancnn bakmas gereken yerleri bulmasna
yardmc olacaktr.
Tasarmclar her sayfann kendine zg, tanmlayc bir sayfa
bal ierdiinden emin olmaldr. Tablo kullanlmas gerektiinde,
kullanclarn tabloda verilen bilgiyi kolaylkla anlayabilmesi iin
tasarmclarn, tanmlayc satrlar ve stun balklarna yer vermesi
gerekmektedir.

SAYFA BALIKLAR VE
NTERNET STES
BALIKLARI 2.9
S a y f a N o : 2
Blm Balklar Kategori Balklarnn Ak Seimi

1.Kategori
Balklarnn
Ak Seimi Kural: Kategori balklarnn gerekli balantlar ierdiinden,
2.nternet Sitesi Balklar verilmesi gereken bilgiyi ve alt noktalar aka belirttiinden emin
Seimi
olunmaldr.
3.nemli Bilgilerin
Gsterimi Aklama: Kategori balklar genel kullancnn anlayaca ekilde
olmaldr. Kullanclar belirsiz ya da ok genel balant etiketlerini
anlamakta zorluk ekeceklerdir. Kullanclara belirli, ayrntl
balantlar ve aklamalar vermek, bilgiye daha ksa srede ve
kolaylkla eriimi salayacaktr. Bunu salayabilmek iin, sayfa
ierisinde verilen balklarn iyi hazrlanm olmasna dikkat etmek,
kullanclarn zaman kaybn en aza indirecektir. Balklarda zellikle
gl ipularnn verilmesi, kullancnn sayfa yaps ve
organizasyonuna ynelik olarak bilgilendirilmesini salayacaktr.
Balklar ayrca sayfa iindeki bilginin snflandrlabilmesine
yardmc olur. Her balk beklenen hedefin gerekleebilmesi adna
yardmc bir rol oynamaldr. Ya ortalamas yksek kullanclar,
gzden geirmeyi brakma ve okumaya balama eilimi iinde
olduklarndan dolay, hzl gzden geirebilmeyi salayabilmek,
zellikle bu grup kullanclar iin nem tamaktadr. Balklarn
yeterince aklayc olmad durumlarda, kullanc kendisi iin
gerekli olmayan bilgileri okumakla zaman kaybedebilir ve bu da
kullancnn hznn gereksiz bir ekilde dmesine sebep olabilir.
rnek Sayfa: Olumlu rnek: Bu sitede
haberler kullanclarn anlamada
zorluk ekmeyecekleri ekilde
kategorilere ayrlmtr.

SAYFA BALIKLAR VE
NTERNET STES
BALIKLARI 2.9
S a y f a N o : 3
Blm Balklar nternet Sayfas Balklar Seimi

1.Kategori Balklarnn Kural: nternet sayfasnda tanmlayc, dierlerinden farkl, ksa ve
Ak Seimi anlaml balklar kullanlmaldr.
2.nternet Sitesi Balklar Aklama: Sayfa bal etiketlerinin kullanlmas, hem kullancnn
Seimi
site ii dolamn, arama motorlarna kayt olmasn, hem de site
3.nemli Bilgilerin
ynetimini kolaylatrmaktadr. Bu yzden, sayfann balk alannda
Gsterimi
(<HEAD>) her zaman dokman bal yer almaldr (<TITLE>).
Kullanlan balk, dokmann amacn aklamaya yeterli ve
dokmanla uyumlu olmaldr. Sitenin tm sayfalarnda ayn balk
kullanlmamal, sayfaya zel, aklayc bir balk seilmelidir. Balk
bilgisi site ii sayfalar arasnda tutarl ve bir kurala bal olmaldr.
Balk, sayfa ieriini aklayabilmelidir. rnein; Kurum-Blm-
Sayfa Ad gibi, siteye ait tm sayfalarda kullanlacak bir sz dizimi
belirlenmeli ve istisnasz tm sayfalarda kullanlmaldr. Balklar
mmkn olan durumlarda 30 karakterden, en kt durumda 60
karakterden uzun olmamaldr. Uzun balklarn tarayclar
tarafndan kesilebilecei ve tam aklayc olmayan Sk
Kullanlanlar ksa yollarna neden olabilecei unutulmamaldr.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu rnekte,

internet sitesinin bal
internet sitesinin ad ile
ayndr. Bylece site iinde
dolamda zorluk
ekilmeden kullanc
nerede olduunu

SAYFA BALIKLAR VE
NTERNET STES
BALIKLARI 2.9
S a y f a N o : 4
Blm Balklar nemli Bilgilerin Gsterimi

1.Kategori Balklarnn
Ak Seimi Kural: Dikkat ekilmek istenen ancak kullancnn sk
2.nternet Sitesi Balklar karlamayaca nemli bilgilerin grsel olarak ayrt edilebilmesi
Seimi salanmaldr.
3.nemliBilgilerin
Aklama: Belirgin hale getirilmi bilgiler genellikle son zamanlarda
Gsterimi
yaplan deiiklikleri ve dier kriterlerden birinin salanamamas gibi
durumlarn gsterilmesini amalamaktadr. Genel olarak bir bilginin
grsel olarak ayrt edilebilir hale getirilmesi, onun vurgulanmas ya
da gze arpan bir ekilde gsterilmesi iin yaplmaktadr. Ancak
unutulmamaldr ki, belirginletirme gerektii kadar kullanld
srece etkilidir.
rnek Sayfa:
Olumlu rnek: Bu internet sitesi ierisinde nemli bilgilerin dier

bilgilerden farkl olarak verilmesi gerektii YEN ibaresi kullanlarak

STANDARTLAR 2 S a y f a N o : 1
Bu klavuz, Uluslararas Standartlar Organizasyonu (International

Organization for Standardization, ISO), ngiliz Standartlar Enstits
(British Standards Institute, BSI), Avrupa Standartlar Komitesi
(European Standardization Committee, CEN), Amerika Ulusal
Standartlar Enstits (American National Standards Institute, ANSI)
gibi standardizasyon kurumlarnn yan sra Avrupa Birlii, Dnya
apnda A Birlii (World Wide Web Consortium, W3C) uluslararas
konsorsiyumu ile lkelerin kendi kanunlarna ve insan haklarna
bal kalarak oluturduklar kanunlar, kurallar, yntemler ve
standartlar btn gz nne alnarak oluturulmutur. lkemizde
daha nce TBTAK tarafndan hazrlanm olan klavuzdan da
(Srm 1, Austos 2006) yararlanlmtr.
Yazlm ve biliim sektrnn ana kullanlabilirlik standard olan ISO
9241'in 11. Blm'nde "Kullanlabilirliin Ana Hatlar" belirtilmitir.
Buna gre, kullanlabilirlik ve insan merkezli tasarmlarn ana hatlar
3 gruba ayrlmtr:
xKullanmn Genel Durumu: rn kullanm zellikleri, kullanclar,
ekipman, evre, amalar, grevler (kullanclar rn nasl
kullanyor, memnuniyet dereceleri)
xKullanlabilirlik ltleri: Etkinlik, verimli alma, tatmin, rn
arayz eleri (arayzlerin ve birbirleriyle etkileiminin tasarm)
xTasarm srecinde kullanlabilirliin tanmlanmas ve
deerlendirilmesi: rn gelitirme yaam dngs boyunca
kullanlabilirlik iin gerekletirilen faaliyetler
e-Devlet uygulamalarnda, lkelerin kamu internet sitelerini
hazrlarken belirledikleri ve uyguladklar kanun ve standartlar temel
aldklar grlmektedir. zellikle W3Cnin hazrlam olduu Web
Content Accessibility Guidelinesdan yola klarak, lkelerin
kendilerine ait standartlar gelitirdikleri ve W3C ile belirtilen
ncelikli denetim noktasnn (priority checkpoints) salanmas ve
uygunluu iin almalar yaptklar grlmektedir.

ncelikli denetim noktasna uygunluk; Seviye A, ift A (AA) ve

A (AAA) ile isimlendirilmitir ve her lke kendilerine ait internet
sitelerinde W3C klavuzunda karlam olduklar seviyenin
logosunu eklemitir.
nternet sitelerinin, W3C (http://www.w3.org/) internet standartlarna
uyumu konusunda, engelli vatandalar haricinde de almalar
yaplmaktadr. WAI, W3C bnyesinde bir blmdr. Genel olarak
W3C'nin standart nerme belgeleri arasnda; btnleik biem
bentler, geniletilebilir imlenim dili (extensible markup language,
XML) adresleme dili bulunmaktadr.
W3C Web Content Accesibility Guideline kullanmna ynelik bir
rnek:
Kaynak: http://www.disability.vic.gov.au/
Baz lkelerin bu konuya ynelik uygulamalar:
Amerika Birleik Devletleri, uluslararas standartlarn yan sra
Section 508 of the Rehabilitation Act" internet sitelerinin eriilebilir
olmasn zorunlu klan yerel bir kanun hazrlamtr. Bu kanun,
Amerika Birleik Devletleri Eriim Kurulu (United States Access
Board-A Federal Agency Committed to Accessible Design)
tarafndan belirlenmitir. Bunun gereklemesi iin Ekim 1998de
kurul tarafndan Elektronik ve Bilgi Teknolojilerine Eriim Danma
Komitesi (Electronic and Information Technology Access Advisory

oluturulmutur. ABDde Blm (Section) 508 ile Federal Hkmet

tarafndan engelli bireylere eriilebilirlik salanabilmesi zorunlu
klnmtr. Eriilebilirlik zerine belirlenen standartlar, btn
kurumlarn Blm 508 ve W3C ncelik 1 ve 2nin salanmasn
zorunlu klmaktadr.
Eriilebilirlik zerine olan yaklamlar lkeden lkeye deiiklik
gstermesine ramen ou lke Avrupa Birlii (European Union)
standartlarn kabul etmektedir. Bu blm sayesinde Amerika
Birleik Devletleri, federal devletin salad internet ieriinin
engelli bireyler iin de eriilebilir olmasn zorunlu hale getirmitir.
Ayrca Blm 508in W3C ncelik 1e dayanlarak hazrland da
belirtilmitir.
ngiltere, 2006 ylnda Engelli Haklar Komisyonu (Disability Rights
Commission, DRC) ve ngiliz Standartlar Enstits (British
Standards Institution, BSI) engelliler iin PAS 78 standardn
hazrlamlardr. PAS 78 standard herkese ak (publicly available
specification) bir standart olmasnn yan sra eriilebilir bir internet
sitesi ynetimine ynelik bilgiler de iermektedir. ngilterenin
oluturduu PAS78in Amerika Birleik Devletlerinin oluturduu
Blm 508 ile paralellik gstermektedir. ngiltere PAS 78 ile mevcut
almalarn ve standartlarn ortak bir erevede birletirilmesini
salayacak bir dokman oluturmaya almtr. ngiltere Disability
Discrimination Act 1995 (DDA) ierisinde, internet sitelerinin
eriebilirlilii konusuna deinmemi olmasna ramen, engelli
vatandalara ynelik ayrm yaplmasn kanuna aykr olarak
nitelendirmitir. Yaplan aratrmalarda Trkiyede kullanlabilirlik ve
eriilebilirlik ile ilgili uygulanan belirli bir kanun ya da ynetmelie
rastlanmamtr. Bu noktada mevcut kamu internet sitelerinin belli
bir standart temel alnarak ve buna uygun kullanabilirlik
yntemlerinin belirlenmesi yoluyla hazrlanmad
gzlemlenmektedir. Ancak son yllarda bu konuya ynelik
almalarn olduu da bilinmektedir. Bunun yan sra, Trkiyede
bilgi edinme hakk kanunu ve Avrupa Birliinde engelli haklar
konusunda srece uyum almalar yaplmaktadr.

Kullanlabilirlik, eriebilirlik ve insan bilgisayar etkileimi ile ilgili

dnyada kullanlan baz standartlar ve kanunlar listesi:
STANDARD
NO STANDARD ADI KAYNAK
Guidelines for the user interfaces in multimedya
IEC TR 61997 www.iso.org
equipment for general purpose use
Aklama: Bu standart; medya seimi, mekanik, grafiksel ve iitme arayz tasarmna ynelik
teknik bir rapor niteliindedir.
Zihinsel alma Yk ile lgili Ergonomik Kurallar
ISO 10075-1 (Ergonomic principles related to mental workload www.iso.org
General terms and definitions)
Aklama: Bu standart, zihinsel i yk alannda, zihinsel bask ve gerginlik konularn ieren
terimleri kapsar ve kavramlar arasndaki ilikileri belirtir.
Kontrol merkezlerinin ergonomik dizayn (Ergonomic
ISO 11064 www.iso.org
design of control centres)
Aklama: Kontrol merkezlerinin ergonomik tasarm prensipleri anlatlmaktadr. Bu standardn
yedi blm mevcuttur.
Dz panel grnt ekranlar ile almann ergonomik
ISO 13406-1
ihtiyalar-Blm 1: Giri (Ergonomic requirements for www.iso.org

work with visual displays based on flat panels)
Aklama: Standardn bu blm, dz panel esas alnan grsel grnt ekranlar ile almann
ergonomik ihtiyalar mantn aklar.
Dz panelli grsel ekranla alma iin ergonomik
ISO 13406-2 gereksinimler-Blm 2: Dz Panel Ekranlar iin Ergonomik www.iso.org
Gereksinimler
Aklama: Bu standart dz panel ekranlar iin ergonomik gereksinimleri tanmlamaktadr.
Etkileimli (interaktif) Sistemler iin nsan Merkezli
ISO 13407 Tasarm Sreleri (Human-centred design processes for www.iso.org
interactive systems)
Aklama: Bu standart, bilgisayar destekli etkileimli sistemlerin yaam dngs boyunca insan
merkezli tasarm etkinliklerinde klavuzluu kapsar. Kullanc merkezli tasarm; kullanc faktrleri
ve ergonomik tekniklerin birletirilmesinden meydana gelir.
ISO 14915 oklu ortam kullanc arayzleri iin yazlm ergonomisi
www.iso.org
(Software ergonomics for multimedya user interfaces)
Aklama:
Blm-1: oklu ortam ara yz tasarm kurallarnn saptanmas ve tasarmndaki farkl dnceleri
ortaya karmak iin genel bir ereveyi kapsar.
Blm-2: oklu ortam kullanc ara yzlerinin tasarmlar iin, ieriin dzenlenmesinin tasarm,
dolam ve ortam denetim konularna ait nerileri ve gereksinimleri kapsar.
Blm-3: farkl ortamlar birbirine balayan ve eletiren etkileimli kullanc ara yznn
tasarm, bileimi ve seimine ait nerileri kapsar.
Ergonomic requirements and measurement techniques for
ISO 18789 www.iso.org
electronic visual displays
Aklama: Bu standart; ISO 9241 Blm 3,7 ve 8 ile ISO 13406 standartlarnn revize edilerek
yerine gemesi iin hazrlanmtr.
ISO 20282 Usability of everyday products www.iso.org
Aklama: Kullanlabilirlik lm ve uygunluk testleri bu standart kapsamnda tariflenmitir.


STANDARD
Grsel Grnt Terminalleri (VDT) le Bro
almalarna Ait Ergonomik zellikler (Ergonomic
requirements for office work with visual display
ISO 9241-11 terminals) www.iso.org
Aklama: Bu standart, grsel grnt terminallerinin kullanlabilirliini kullanc performans ve

memnuniyeti lmleri baznda deerlendirirken, gz nnde bulundurulmas gereken bilgilerin
belirlenme yntemlerini kapsar.
Guidance on accessibility for human-computer

ISO DTS 16071 interfaces www.iso.org
Aklama: Bu standart, insan bilgisayar arayzl tasarmlarla eriebilirlik iin bir klavuz
niteliindedir. nteraktif sistemler, oklu ortam uygulamalar ve internet sayfalar iin eriebilirlik
konularna deinir.
ISO TR 16982 Usability methods supporitng human centred design www.iso.org
Aklama: Bu standart, insan merkezli tasarmlar iin kullanlabilirlik yntemlerini aklar.
Ergonomics of human-system interaction Human-

ISO TR 18529 centred lifecycle process descriptions www.iso.org
Aklama: Bu standart rn gelitirme sreci ile ilgilidir. ISO 13407de anlatlan insan merkezli
srelerin, yaplandrlm ve formlize edilmi teknik raporu niteliindedir. Bu standartta yedi
adet insan-bilgisayar tasarm (HCD) aamas belirlenmitir. ISO 18529de tanmlanan
kullanlabilirlik olgunluk modeli ile ISO 15504de tanmlanan kullanc merkezli tasarm iin
yazlm srelerinin HCD leri derecelendirmesi esas alnarak birlikte kullanlabilir.
ISO/IEC 10741 Dialogue interaction- Cursor control for text editing www.iso.org
Aklama: Bu standart kullanc arayznn gelitirmesinde imle kontrol ile ilgili hazrlanan
bir klavuzdur.
ISO/IEC 11581 Icon symbols and functions www.iso.org
Aklama: Bu standart kullanc arayznde kullanlan sembol ve ilevlerin gelitirmesine

yardmc olmak amacyla hazrlanan bir klavuzdur.
Information Technology Evaluation of Software
ISO/IEC 14598 Products www.iso.org
Aklama: Bu standart yazlm rnlerinin deerlendirilmesi iin kullanlan bir klavuz
niteliindedir.
Pen-based interfaces Common Gestures for text

ISO/IEC 14754 editing with pen-based systems www.iso.org
Aklama: Kalem merkezli tasarmlar iin hazrlanm bir klavuzdur

Yazlm kullancs dokmantasyon sreci
ISO/IEC 15910 (Software user documentation process) www.iso.org
Not: Tabloda sadece ngilizce olarak verilen standartlarn Trkesi
Aklama: Bu standart,
mevcut deildir. bir kullanc arayzne sahip yazlmlarla ilgili olarak kullanc
dokmantasyonunun btn birimlerini oluturmak iin asgar sreci kapsar.


STANDARD
Information Technology User Interface for Mobile
ISO/IEC 18021 Tools www.iso.org
Aklama: Bu standart, mobil cihazlar iin kullancnn arayz gereksinimlerini
tanmlamaktadr.
Yazlm rn Deerlendirilmesi (Evaluation of
ISO/IEC 9126 Software Quality) www.iso.org
Aklama: Bu standart, yazlm rnlerinin kalite standartlarn tanmlamaktadr.

KONTROL
B
LSTES
ALIK No
3 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Klavuza uygun olarak hazrlanan internet sitenizi ek olarak verilen
kontrol listesi yardm ile kullanlabilirlik deerlendirmesini
yapabilirsiniz.

TANIMLAR VE
B
KALIK
ISALTMALAR No
4 S a y f a N o : 1
NDEKLER
Tanm/Ksaltma Aklama
Accesibility Eriilebilirlik
Alt-text Alt metin
Anchor links apa balantlar
Animasyon Canlandrma
ANSI (American National Standards
Amerika Milli Standartlar Enstits
Institute)
Applet Kk uygulama
Author Yazar
Dosyann bir resim dosyas biiminde
Bmp (Bitmap)
olduunu gsterir.
Banner Reklam balklar
Bold Kaln
Boolean Doru ya da yanl deer alan
Braille Krler iin kabartma yaz
Breadcrumb Ekmek krnts
Browser Tarayc
BSI (British Standards Institute) ngiliz Standartlar Enstits
Buton Dme
CEN (European Standardization
Avrupa Standartlar Komitesi
Committee)
Check Box Onay Kutusu
Clickable Tklanabilir
CSS (cascading style sheets) Biim (stil) sayfas
Combo Box Aa doru alan menler
Cursor mle
DDA (Disability Discrimination Act) zrl Ayrmcl Yasas
Dead-end pages k Olmayan Sayfalar
Description Tanm
Dosyann Office Word formatnda
Doc
yazldn gsterir.
DRC (Disability Rights Commission) Engelli Haklar Komisyonu
Dublin Core Her tr kaynak iin kullanlr.
Entry field Giri alan
European Union Avrupa Birlii
FGDC (Federal Geographic Commitees
Content Standart for Digital Geospatial Corafik Veriler iin kullanlr
Metadata)
Flicker Titrek, titreim, lt, titrek k
Focus Group Odak Grup
Font Font
Format Biim

TANIMLAR VE
B
KALIK
ISALTMALAR No
4 S a y f a N o : 2
NDEKLER
Tanm/Ksaltma Aklama
Forum Tartma Grubu
Frame ereve
GILS (Government Information
Hkmet yaynlar iin kullanlr.
Locator Service)
HCD (Human Computer Design) nsan Bilgisayar Tasarm
Html Dosyann html uzantl olduunu gsterir
IEEE (The Institute of Electrical and Elektrik Elektronik Mhendisleri Enstits
Electronics Engineers)
Index Dizin
ISO (International Organization for
Uluslararas Standartlar Organizasyonu
Standardization)
Dosyann bir resim dosyas olduunu
Jpg
gsterir
Keyword Anahtar Kelime
Link Balant
List Box Liste Kutular
Log Gnlk veriler, kullanc gnlkleri
Logo Amblem
Meta-data stveri
Moderated Kontroll
Mouseover lgili ieriin fare ile zerine gelindiinde
aktif hale gelmesi
Multi-media oklu ortam
Navigasyon Gezinim
Online evirim i
Optional Seimli
Paging Sayfalar aras gezinme
PDA El bilgisayar
Pop-up stenmeyen Alr Pencere
Priority Checkpoints Denetim Noktas
Radio Button Radyo Dmeleri
Script Betik
Scrolling Kaydrma ubuu
Section Blm
Spam p Mesaj
Style Biem
Style Sheet Stil Dokman
Tab Sekme
Text Yaz/ metin
Text Box Metin Kutusu

TANIMLAR VE
B
KALIK
ISALTMALAR No
4 S a y f a N o : 3
NDEKLER
Tanm/Ksaltma Aklama
Tidy Derleyici
Think Aloud Protocol Sesli Dnme Protokol
Thumbnail Resimlerin minyatr versiyonlar
Time-Out Sre Am
Usability Kullanlabilirlik
United States Access Board-A
Federal Agency Committed to Amerika Birleik Devletleri Eriim Kurulu
Accessible Design
VDT (Visual Design Terminal) Grsel Grnt Terminalleri
W3C (Wold Wide Web Consortium) D nya apnda A Birlii

KAYNAKLAR 5
S a y f a N o : 1
KAYNAKLAR
Bu klavuzun hazrlanmasnda kullanlan dokmanlar ve internet
adresleri bu ksmda verilmitir.
1.Australia Government, Guidelines for State Government
Websites, Srm 2.1, 14.06.2006
2.New Zeland, NZ Government Web Standards and
Recommendations, Srm 1.0, Mart 2007
3.Kamu Kurumlar nternet Sitesi Klavuzu, Srm 1.0, Austos
2006
4. Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page
5.World Wide Web Consortium, Web Accesibility Inititatives (WAI),
http://www.w3.org/WAI/
6.Leavitt, M.O & Shneiderman, B. (2006), Research Based Web
Design and Usability Guidelines.
7.Mobil Cihazlar
http://www.webcredible.co.uk/user-friendly-resources/web-usability/
mobile-guidelines.shtml
http://www.infoworld.com/
article/06/06/27/79673_HNwebdesign_1.html
8.Eriilebilir (Accessible) Formlar
http://www.afb.org/Section.asp?
SectionID=57&TopicID=167&DocumentID=2375
9.Web Style Guide, http://webstyleguide.com/page/hierarchy.html

E-Devlet Rehber v2

Загружено:

Сведения о документе

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

E-Devlet Rehber v2

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

Devletin Ksayolu

10.Dngsel Tasarm xSite kullanclar temel grev analizinin yaplmas

12.Test Sonular xSre ii kullanlabilirlik testlerinin says, nasl gerekletirilecei,

3.Kullanc Profillerinin Yukarda da belirtildii gibi artnameye mmkn olduunca

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumsuz rnek: Bu nternet sitesinde ayn metin ierisinde birden ok

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

8.Balant Yaz Uzunluklar

Olumlu rnek: rnek olarak verilen kamu internet sitesinde ierie

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumsuz rnek: rnek sayfada

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumlu rnek: rnek sitede

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

8.Balant Yaz Uzunluklar

Olumlu rnek: Ziyaret edilen balantnn dier

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumlu rnek: rnek sitedeki balantlar ilgili sayfaya

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

8.Balant Yaz Uzunluklar

Olumlu rnek: rnek sayfada kullanclarn

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

8.Balant Yaz Uzunluklar

Olumlu rnek: Resmin zerime tklandnda resimle ilgili bilgi

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumlu rnek: rnek sitede grld gibi ak renk arka

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

8.Yaz Grn Testleri

Olumsuz rnek: Bu internet sitesinde alttaki ibarede sitenin

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumsuz rnek: Bu internet sitesinde Times New Roman, Georgia,

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumsuz rnek: Sayfann standart yaz byklnn yetersiz olmas

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumsuz rnek: Bu internet sitesinde sol ve sa blmdeki yazlarn

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

8.Yaz Grn Testleri

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumsuz rnek: Sol tarafta btn verilen yazlar kaln ve baz

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

7.Alt izgili, Koyu ve Eimli

Arka plan ve n plan eleri aras renk kontrast testi:

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

7.Kolon ve Satr Bykl

x ie tablo kullanmndan mmkn olduunca saknlmaldr.

x Deiik tarayclar tablolar deiik ekillerde ileyebildiinden,

x Eer sabit genilikte bir tablo kullanlyorsa, genilik hibir

x Baz eski tarayclar, tablo arka plan resimleri ve renk kullanmn

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumlu rnek: Bu internet

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

6.Tablo Satr ve Kolon rnek Sayfa:

7.Kolon ve Satr Bykl

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

6.Tablo Satr ve Kolon rnek Sayfa:

7.Kolon ve Satr Bykl

Olumlu rnek: Sosyal Gvenlik Kurumunun nternet sitesinde salk

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

Olumlu & Olumsuz rnek: rnek

KAMU KURUMLARI NTERNET STELER STANDARTLARI VE NERLER REHBER

6.Tablo Satr ve Kolon rnek Sayfa:

12.Test Sonular xSre ii kullanlabilirlik testlerinin says, nasl gerekletirilecei,

3.Kullanc Profillerinin Yukarda da belirtildii gibi artnameye mmkn olduunca

8.Balant Yaz Uzunluklar

Olumlu rnek: rnek olarak verilen kamu internet sitesinde ierie

8.Balant Yaz Uzunluklar

Olumlu rnek: Ziyaret edilen balantnn dier

Olumlu rnek: rnek sitedeki balantlar ilgili sayfaya

8.Balant Yaz Uzunluklar

8.Balant Yaz Uzunluklar

Olumlu rnek: Resmin zerime tklandnda resimle ilgili bilgi

Olumlu rnek: rnek sitede grld gibi ak renk arka

8.Yaz Grn Testleri

Olumsuz rnek: Sayfann standart yaz byklnn yetersiz olmas

Olumsuz rnek: Bu internet sitesinde sol ve sa blmdeki yazlarn

8.Yaz Grn Testleri

7.Alt izgili, Koyu ve Eimli

Arka plan ve n plan eleri aras renk kontrast testi:

7.Kolon ve Satr Bykl

x ie tablo kullanmndan mmkn olduunca saknlmaldr.

x Deiik tarayclar tablolar deiik ekillerde ileyebildiinden,

x Eer sabit genilikte bir tablo kullanlyorsa, genilik hibir

7.Kolon ve Satr Bykl

7.Kolon ve Satr Bykl

Olumlu rnek: Sosyal Gvenlik Kurumunun nternet sitesinde salk

7.Kolon ve Satr Bykl

Olumlu rnek: rnek sitedeki liste biimi kullancnn aradn kolayca

Olumlu rnek: Bu tablodaki stunlara uygun balklar verilmesi yoluyla,

Olumlu rnek: rnek sitede grld gibi sunulan tablonun kt

3.Veri Giri Alanlarnn

6.Byk Kk Harf Girii

7.Gereksiz Veri Giriinin

8.Tek Sayfadan Veri Giriin

9.Hatal Giri iin geri

10.Veri Giri Tularnn

12.Veri Giriinde mlecin

13.Hzl Veri Giri

12.Veri Giriinde mlecin

13.Hzl Veri Giri

6.Byk Kk Harf Girii

7.Gereksiz Veri Giriinin

8.Tek Sayfadan Veri Giriin

9.Hatal Giri iin geri

10.Veri Giri Tularnn

12.Veri Giriinde mlecin

13.Hzl Veri Giri

7.Gereksiz Veri Giriinin

8.Tek Sayfadan Veri Giriin

9.Hatal Giri iin geri

10.Veri Giri Tularnn

12.Veri Giriinde mlecin

13.Hzl Veri Giri

6.Byk Kk Harf Girii rnek Sayfa:

8.Tek Sayfadan Veri Giriin

9.Hatal Giri iin geri

10.Veri Giri Tularnn

13.Hzl Veri Giri

3.Veri Giri Alanlarnn

6.Byk Kk Harf Girii

7.Gereksiz Veri Giriinin

8.Tek Sayfadan Veri Giriin

10.Veri Giri Tularnn

12.Veri Giriinde mlecin

13.Hzl Veri Giri

9.Hatal Giri iin geri

10.Veri Giri Tularnn

12.Veri Giriinde mlecin