Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
- unang sumibol sa isla ng crete bago magkaroon ng sibilisasyon sa Greece. marunong sila
maglinang ng gintoat bronse at may sistema na sila sa panulat.-Ang sibilisasyong ito ang
may pinakamataas na antas ng kaunlaran at kultura sa Europa. -Mayroon silang sistema ng
pagsulat, kasanayan sa pagahahabi, paggawa ng mga palayok, alahas at armas. -
Nakikipagkalakakalan din sila sa mga kalapit bansa tulad ng Ehipto. -Kilala ang mga tao
dito bilang mga manlalakbay. -Pangunahaing hanapbuhay din nila ang paggawa ng mga
sasakyang pandagat. -Nawala ang sibilisasyon dahil sa iba't - ibang sakuna, mananakop, at
mga digmaan.
Mycenaean
Ang Griyegong Miseneano o Mycenaean Greek ang pinaka-sinaunang pinatutunayang anyo
ng wikang Griyego. Ito ay sinalita sa pangunahing lupaing Griyego, Creta, at Cyprus noong
panahong Mycenaean(ika-16 siglo BCE hanggang ika-12 siglo BCE) bago ang
pinagpapalagay na pananakop na Doriano na kadalasang tinutukoy na terminus post quem
sa pagdating ng wikang Griyego sa Gresya. Ang wikang ito ay naingatan sa mga
inskripsiyon sa Linyar B na isang skriptong unang pinatunayan sa Creta bagon ang ika-14
siglo BCE. Ang karamihan ng mga instansiya ng mga inskripsiyong ito ay mga nasa
tabletang putik na natagpuan sa Knossos sa sentral na Creta at sa Pylos sa timog-kanlurang
Peloponnese. Ang ibang mga tableta ay natagpuan sa mismong Mycenaea, Tiryns at Chania
sa Kanlurang Creta.[1] Ang wikang ito ay pinangalan sa Mycenaea na isa sa mga
pangunahing sentro ng Gresyang Mycenaean. Ang mga tableta nito ay matagal na nanatiling
hindi nauunawaan at ang bawat maiisip na wika ay iminungkahi para sa mga ito hanggang
sa maunawaan ni Michael Ventris ang skripto noong 1952 at sa isang preponderansiya ng
ebidensiya ay nagpapatunay na ito ay isang maagang anyo ng wikang Griyego. Ang mga
teksto sa mga tableta ay karamihang mga talaan at mga imbentoryo.
polis
Ang polis ay tumutukoy sa mga city-state ng Greece sa mga sinaunang panahon katulad ng
Athens at Thebes. Sa mga polis masasabing nagsimula ang demokrasya, dahil ang
pinagkaiba ng mga polis sa ibang mga klase ng city-state ay na kaysa sa pamumunuan ng
hari ang mga naninirahan mismo sa polis ang namumuno sa kanilang mga sarili.
Isparta
Ang Isparta o Esparta ay isang lungsod-estado ng sinaunang Gresya. Tinatawag na
mga Ispartanoo Espartano ang mga mamamayan ng Isparta. Kilala ang mga Ispartano
bilang mga sanay sa mga gawaing militar o pangkawal. Mayroon silang katangiang
nakapapamuhay ng walang karangyaan.
Mga Ispartano
Lumang Persa/Persia
Atenas
Ang Atenas (Griyego: , Athna; Ingles: Athens) ay ang kabisera at pinakamalaking
lungsod ng Gresya. Matatagpuan ito sa rehiyon ng Attica. Isa ang Atenas sa mga
pinakamatandang lungsod sa buong mundo, na may naitalang kasaysayan sa loob ng
humigit 3,000 taon. Ipinangalan ang lungsod sa dati nitong patron na si Athena noong
kapanahunan ng Matandang Atenas.
Sa kasalukuyan, may populasyon ng 745,514 noong 2001 ang lungsod ng Atenas,[1] at 3.37
milyong katao sa kalakhan nito.[2] Bilang isang bantog at kosmopolitano na lungsod, ang
Atenas ay nagiging sentral sa buhay pang-ekonomiya, pampananalapi, pang-industriya,
pampolitika at kultural sa Gresya. Mabilis rin itong maging isang sentro ng negosyo sa
Unyong Europeo.
Roma
Ang Roma (pagbigkas [roma])[2] ang punong lungsod ng Italya at ng regione ng Lazio.
Matatagpuan ito sa mga ilog ng Tevere at Aniene, malapit sa Dagat Mediterranean,
sa 4154N 1229E. Ang Lungsod ng Vatikan, isang malayang enclave sa loob ng Roma, ang
himpilan ng Simbahang Katoliko at ang tirahan ng Papa.
Ang Roma ang pinakamalaking lungsod sa Italya at ang bayan nito ang isa sa
pinakamalalaki sa Roma, na may lawak ng 1290 km. Madali nitong malalakihan ang iba
pang mga lungsod ng Italya pati na rin ang mga lungsod tulad ng Paris, Berlin, Stockholm,
o Brussel. May populasyon ito ng 2 546 807 (2004) na may halos 4 milyong naninirahan sa
kalakhan.
Acropolis
Ang salitang acropolis (Griyego: acron, na may kahulugang "gilid" + polis, lungsod) ay
nangangahulugang gilid ng isang bayan o isang mataas na lungsod. Ang katagang acropolis
ay ginagamit din sa paglalarawan ng panggitna o sentrong kompleks (kasalimuotan) ng
nagkakapatung-patong na mga kayarian, katulad ng mga plasa at mga piramide sa
maraming mga lungsod na Mayano, kabilang na ang Tikal at ang Copn. ito rin ay isang
tanyag na bayan sa larangan ng arkitektura.
Kabihasnang Assyria
Sumerya
Ang Sumerya o Sumer (mula sa wikang Akkadiano umeru; Sumeryo ki-en-ir15,
tinatayang "lupain ng mga sibilisadong hari" o "katutubong lupain")[1] ay ang unang urban
na kabihasnan sa makasaysayan na rehiyon ng silanganing Mesopotamya, kasulukuyang
araw na timog Irak, noong mga panahong Chalcolithic at maagang panahong Tanso, at
marahil ang unang kabihasnan sa mundo kasama ang Sinaunang Ehipto. Habang
naninirahan sa kahabaan ng lambak ng Tigris at Euphrates (Mesopotamya ay Griyego para
sa lupa sa pagitan ng dalawang ilog), ang mga Sumeryong magsasaka ay nakapagtanim ng
kasaganaan ng mga butil at iba pang mga pananim, ang kalabisan ng mga ito ang nagbigay-
daan upang manirahan sa isang lugar.
Ang kauna-unahang pagsusulat sa bago ang kasaysayan ay masusundan sa c. 3000 BK.
Iminungkahi ng mga modernong historyador na ang Sumerya ay unang permanenteng
tinirhan noong pagitan ng c. 5500 at 4000 BK ng mga Kanlurang Asya na mga tao na
maaring nagsalita ng wikang Sumeryo (dahil sa mga pangalan ng mga lungsod, mga ilog,
mga simpleng trabaho, atbp. bilang katibayan).
Babilonya
Ang Babilonya ay isang makasaysayang estadong lungsod na naging imperyo sa Gitnang
Silangan. Isa itong pangunahing lungsod sa sinaunang Mesopotamya sa masaganang
kapatagan sa pagitan ng Ilog Tigris at Euphrates. Bago ito naging estadong lungsod, ang
Babilonya ay isang maliit na Semitikong Akkadong lungsod noong panahon ng Imperyong
Akkadio noong humigit-kumulang 2300 BK.
Mabilis na nagunaw ang imperyo matapos ang kamatayan ni Hammurabi. Ang Mga
Nakabiting Hardin ng Babilonya ay naging isa sa mga Pitong Kababalaghan ng Sinaunang
Mundo.
Matatagpuan ang labi nito sa pangkasalukuyang-panahong Al Hillah, Lalawigan ng Babil
(Gubernaturang Babil), sa Irak, mga 85 kilometro (55 mi) sa timog ng Baghdad. Ang
matandang lungsod na ito ng Mesopotamya (ang Irak ngayon) ang kabiserang lungsod ng
Babilonya. Nabanggit sa unang pagkakataon sa kasaysayan ang lungsod noong ika-24
daantaon BK. Sa kabuoan ng kasaysayan nito, humina ang kapangyarihang angkin ng
Babilonya.
CHALDEANS
Caldeo (Caldea) ay tumira sa mga lambak sa may timog ng Mesopotamya, ang ibang tribo
ay tumira sa timog ng Borsippa at may tumira din sa Elam, Asya. Ang kanilang
organisasyon ay tribo, at ang mga bitu o bahay ng mga Caldeo ay sumasailalim sa
pamumuno ni shaikh na noong mga panahong iyon ay tinawag ang kanyang sarili bilang
hari. Ngunit ang mga tribo at hukbo doon ay hindi nagpatalo, pinasok ng mga Medes ang
Mesopotamya. Ang emperador ng Asirya ay mahina at walang hari noon sa Babilonya dahil
may digmaan. Kinuha ni Nabopolassar, isang Caldeo, ang oportunidad at prinoklama ang
kanyang sarili bilang hari ng Caldea. Ang paghahari ng mga Caldeo ay tumagal ng 87 taon.
Bumagsak ang Caldea at pinagsama sa Persiya bilang Persyang Babilonya.
Ang pinuno ng mga Chaldeans ay si Nebuchadnezzar kung saan naging maayos ang
kanyang pamumuno sa kanilang lugar. Ngunit sa kanyang pagpanaw naging magulo ang
lahat kung saan ang pumalit na hari ay pawang kapangyarihan at kasaganaan ang inisip at
hindi ang nakararami kaya bumagsak ang pamumuhay nila sa kanilang lugar. May mga
naiambag din ang mga chaldeans sa kasaysayan tulad ng Hanging Garden, Zodiac Signs at
ang Tore ng Babel na kilala hanggang ngayon sa bibliya. Sila rin ay nasanay sa mga
magagandang bahay at palasyo na kanilang tinitirhan.
Imperyong Akkadio