opinie
Mattheuseffect bij erfenisplanning
JOHAN STEENACKERS
Vooral rijkere
mensen plukken de
vruchten van een
goede successie-
planning.
Zorg zelf voor uw pensioen
A
ls minister van Pensioe-
nen Daniel Bacquelaine
(MR) een standpunt in-
neemt, is de boodschap
altijd duidelijk. Hij pleitte er
vorige week voor dat de socia-
le partners bij een loonak-
koord een deel van de loons-
verhogingen gebruiken om in
het aanvullende pensioen te
storten. Want het wettelijke
pensioen volstaat straks niet
meer voor een onbezorgde
oude dag. Het bewijst de on-
macht van de politiek om ons
pensioenstelsel gezond te ma-
ken. Was het niet de taak van
deze regering de pensioenen
betaalbaar te houden? In hun
net verschenen boek Het Gro-
te Pensioenbedrog hebben de
economen Jef Vuchelen en
6 29 SEPTEMBER 2016 WWW.TRENDS.BE
I
edereen heeft er belang bij
zijn erfenis te plannen.
Doet u niets, dan betalen
uw erfgenamen soms een
torenhoge erfbelasting. Het
perverse aan successieplan-
ning is dat mensen met een
groot vermogen vlugger wor-
den benaderd door financieel
planners om hun erfenis te re-
gelen. Zij kunnen de erelonen
gemakkelijk betalen en krij-
gen een goede begeleiding,
waardoor ze uiteindelijk ook
minder schenk- en erfbelas-
ting betalen. De doorsnee-
Belg heeft er ook belang bij
zijn vermogen fiscaalvriende-
lijk over te dragen, maar zal
minder vlug worden aange-
sproken door financieel plan-
ners. Bijgevolg plukken vooral
Mark Scholliers die hoop al-
lang opgegeven. Het Belgi-
sche pensioensysteem is op
drijfzand gebouwd, schrijven
ze. Maatregelen als het stren-
gere vervroegde pensioen of
het optrekken van de wettelij-
ke pensioenleeftijd naar 67
jaar in 2030 zijn lovenswaar-
dig, maar onvoldoende.
De auteurs zien twee pistes
om het pensioensysteem te
redden. Ofwel wordt het stel-
sel op revolutionaire wijze
hervormd, waarbij het twee
pijlers telt: een wettelijke pij-
ler volgens het repartitiestel-
sel (de huidige werkenden
betalen voor de huidige
gepensioneerden) en daar-
naast voor iedereen ver-
plichte stortingen in een door
rijkere mensen de vruchten
van een goede successieplan-
ning. Ook daar speelt het mat-
theuseffect.
Banken die uw successie
plannen zijn voorzichtiger
geworden. Ze vrezen voor
hun aansprakelijkheid en zul-
len dikwijls alleen nog een-
voudige technieken toepas-
sen, zoals een hand- of een
bankgift. Gaat het om moeilij-
kere technieken, zoals de
oprichting van een maatschap
of de gesplitste aankoop van
een onroerend goed, dan ver-
wijzen banken door naar
experts, zoals dure fiscaal
advocaten.
Een grondige verandering
van het erfrecht en een ver-
eenvoudiging van de schenk-
de overheid beheerd aanvul-
lend pensioen (een kapitalisa-
tiestelsel). Ofwel doet ieder-
een wat nu al veel Belgen
doen: zelf voor hun pensioen
zorgen. Naast het wettelijke
pensioen, waarvan de betaal-
baarheid almaar hypotheti-
scher wordt, doet elke Belg er
goed aan te sparen voor een
aanvullend pensioen via de
werkgever (tweede pijler),
aan individueel pensioenspa-
ren te doen (derde pijler) en
ervoor te zorgen dat hij op de
oude dag eigenaar is van een
woning. Enkel zo kan de
gepensioneerde een levens-
standaard behouden die aan-
sluit bij die van de werkende
bevolking. Op de staat hoef je
niet te rekenen. z
en erfbelasting dringen zich
dan ook op. Minister van Jus-
titie Koen Geens (CD&V)
heeft daarvoor een groep van
experts geselecteerd. Een
interessante denkpiste is het
mogelijk maken van overeen-
komsten over nog niet open-
gevallen nalatenschappen.
Concreet: de erflater en zijn
erfgenamen komen samen en
zetten op papier hoe de bezit-
tingen zullen worden ver-
deeld. Die overeenkomst is
bindend voor de erfgenamen
en kan later niet worden
gewijzigd. Dit is nu niet moge-
lijk. U kunt wel een testament
maken, maar dat kan altijd
worden herroepen zolang u
leeft, met alle ongewilde
gevolgen van dien. z
ALAIN MOUTON
Het bewijst de
onmacht van de
politiek om ons
pensioenstelsel
gezond te maken.