Вы находитесь на странице: 1из 80

Mahkeme

Temelli
Arabuluculuk
Hizmetleri
El Kitab

Trkiyede Hukuk Bu Proje, sve Uluslararas Kalknma birlii Ajans ve


Uyumazlklarnda Trkiye Cumhuriyeti tarafndan birlikte finanse edilmekte
Arabuluculuk Uygulamalarnn ve Avrupa Konseyi tarafndan uygulanmaktadr.
Gelitirilmesi Projesi T.C. Adalet Bakanl bu Projenin yararlancsdr.
Mahkeme
Temelli
Arabuluculuk
Hizmetleri
El Kitab

Nisan 2017

COUNCIL OF EUROPE
Mahkeme Temelli
Arabuluculuk Hizmetleri El Kitab

Bu el kitabnda yer alan bilgiler ilgili alma


gruplar ve uzmanlar tarafndan gelitirilmitir.
Bu kitapta yer alan gr ve dnceler
yazarlarn sorumluluundadr ve Avrupa
Konseyinin resmi politikasn yanstmamaktadr.

Bu el kitab, Trkiyede Hukuk


Uyumazlklarnda Arabuluculuk
Uygulamalarnn Gelitirilmesi Projesi
kapsamnda hazrlanmtr. Proje; sve
Uluslararas Kalknma birlii Ajans (Sida) ve
Trkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanl tarafndan
birlikte finanse edilmekte ve Avrupa Konseyi
tarafndan uygulanmaktadr. Projenin yararlanc
kurumlar; Trkiye Cumhuriyeti Adalet
Bakanl, Hkimler ve Savclar Yksek Kurulu,
Trkiye Barolar Birlii, hukuk faklteleri ve
eitim merkezlerindeki akademisyen ve retim
grevlilileri, Trkiye ticaret ve sanayi odalar,
UYAP (Ulusal Yarg A Biliim Sistemi), proje
kapsamnda seilen pilot adliyeler ile Trk sivil
toplumu ve STKlardr.

Tasarm: Kurtulu Karan

Basm: .....................................

www.coe.int/ankara - www.arabuluculuk.adalet.gov.tr

Council of Europe / Avrupa Konseyi - Nisan 2017


Sunu......................................................................................... 5

1 Giri............................................................................................ 7

2 Mahkemenin Taraflar Arabuluculua


Ynlendirmesi......................................................................... 9

Hukuki ereve......................................................................... 9

Mahkemenin Taraflar Arabuluculua Tevik Etmesi....... 10

Arabuluculua Tevikin Zamanlamas................................. 10

Hangi Dava Trleri Arabuluculua Elverilidir?.................. 12


indekiler

Arabuluculua Ynlendirilmesi Uygun Olan Davalarn


Seilmesinde Kullanlacak Kriterler..................................... 12

3 Arabuluculuk Sreci............................................................ 14

Yarglama Sreci Balamadan nce Arabuluculuk


(mahkeme d arabuluculuk)............................................... 14 3
Yarglama Sreci Devam Ederken Arabuluculuk
(mahkeme temelli arabuluculuk)......................................... 15

Mahkeme Hkiminin Teviki................................................. 16

Hukuk Tevzi Brosu................................................................ 17

Arabuluculuk Brosu............................................................. 17

Arabuluculuk........................................................................... 18

cra Edilebilirlik........................................................................ 19

Eer Arabuluculuk Sreci Sonunda Bir Anlamaya


Varlamazsa.............................................................................. 19

Ak emas-Mahkeme Ynlendirmesiyle Arabuluculuk.. 20

Taraf Soru Formu.................................................................... 21

EK A Arabuluculuk Bilgilendirme Formu...................................... 26

EK B Hukuk Tevzi Arabuluculuk Bilgilendirme Formu............... 30


EK C Arabuluculuk Brosu Bavuru ve Bilgilendirme Formu... 33

EK D UYAP Arabuluculuk Bilgi Sistemi......................................... 36

EK E Arabuluculuk Bror............................................................ 42

EK F 2017 Yl Arabuluculuk Asgari cret Tarifesi...................... 43

EK G Bilgilendirme Tutana.......................................................... 49

EK H Taraftan Tarafa Yaplan Arabuluculuk Teklifi..................... 51

EK I Arabulucudan Tarafa Yaplan Arabuluculuk Daveti.......... 53

EK J cret Dhil Arabulucu Szlemesi....................................... 56

EK K Model Arabuluculuk Szlemesi (CEDR)............................. 58

EK L lk Oturum Tutana............................................................... 60

EK M Son Tutanak............................................................................. 61

EK N rnek Arabuluculuk Anlama Belgesi-Tutana................ 62


4
EK 0 cra Edilebilirlik erhi.............................................................. 64

EK P Ska Sorulan Sorular.............................................................. 66

EK R Arabuluculuk Brosu Personelinin Kullanm in


nerilen Metin........................................................................ 74

EK S letiim Bilgileri....................................................................... 76
Mahkeme Temelli Arabuluculuk Hizmetleri El Kitab,
Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Uygulamalarnn
Gelitirilmesi Projesi kapsamnda hazrlanmtr. Bu el ki-
tab, proje paydalar, pilot hkimler, pilot adliye personeli,
arabulucular, arabuluculuk dernekleri, Trkiye Barolar Bir-
lii temsilcileri, ulusal uzmanlar, T.C. Adalet Bakanl, Hu-
kuk leri Genel Mdrl, Arabuluculuk Daire Bakanl
ve UYAP ekipleri ile gerekletirilen altay ve toplantlar
ile Avrupa Konseyi (AK) Avrupa Adaletin Etkinlii Komis-
yonu (CEPEJ) uluslararas uzmanlar ve proje ekiplerinin
pilot adliyelere yaptklar mahkeme temelli arabuluculuk
uygulamalarn izleme ziyaretlerinden elde edilen bulgular
ve deerlendirmeler ile Arabuluculuk temel veri alma-
sndan kan sonularn incelenmesi sonucunda gelitiril-
mitir.
Sunu

El kitabnn hazrlanmasnda, Avrupa Konseyi tarafndan


yrtlen proje kapsamnda Avrupa Konseyi Avrupa Ada-
letin Etkinlii Komisyonu (CEPEJ) uzman Sn. Jeremy Tagg, 5
T.C. Adalet Bakanl, Hukuk leri Genel Mdrl, Ara-
buluculuk Daire Bakanl ile ibirlii ierisinde etkin tek-
nik destek salamtr.

Proje almasnn bir rn olan bu el kitabnda ksa, ko-


lay anlalr ve mahkeme temelli arabuluculuk sistemine
ilikin bilgiler verilerek, yol gsterici bir kaynak oluturul-
mas hedeflenmitir. El kitab ana blmden olumak-
tadr. lk blmde mahkeme temelli arabuluculuk sreci-
nin ilk basama olan hkimlerin taraflar arabuluculua
ynlendirmesine ilikin temel bilgiler ve gstergeler yer
almaktadr. kinci blmde mahkeme temelli arabulu-
culuk sreci ve ileyii ile adliyedeki brolarn rolleri ve
ileyilerine ilikin bilgiler yer almaktadr. nc blm
ise eklerden oluan modler bir yapya sahip olup, mah-
keme temelli arabuluculuk srecinde hkimlerin, arabu-
luculuk hizmetlerinde grev yapan adliye personelinin
ve arabulucularn yararlanabilecekleri rehber bilgiler ile
kullanlabilecekleri rnek formlar, tutanaklar ve belgeler
yer almaktadr.
El kitabnda, yer alan kimi bilgiler, rnek formlar veya belgeler belli bir sre
sonra arabuluculuk uygulamalarnda yaplacak dzenlemeler sonucunda
deiiklie urayabilir veya mevzuat deiiklii sreci iinde deitirilebilir.
Bu nedenle, kitapta nerilen tm belgelerin rehber olmas amacyla hazr-
land gz nnde bulundurulmaldr. Dier yandan mahkeme temelli ara-
buluculuk srecinde deimeyecek olan temel varsaymlar ise; hkimlerin
arabuluculuk konusunda bilgi verebilir yetkinlikte olmas ve arabuluculua
uygun davalarda taraflar arabuluculua bavurmaya davet edebilmesi ve/
veya davay arabuluculua sevk edebilmesidir. Arabuluculuk konusunda a-
lan adliye personelinin de arabuluculuk konusunda gerekli bilgi ve beceri-
ye sahip olmas ile dorudan veya hkim tevikiyle gelen arabuluculuk ba-
vurularn doru ve etkin bir ekilde arabuluculuk srecine ynlendirmesi,
takip etmesi ve gerekli ilemleri yapmas beklenmektedir.

Trkiyede hukuk uyumazlklarnda alternatif uyumazlk zm yntem-


lerinden biri olan arabuluculuk ynteminin Trk adalet sisteminde uygula-
maya konmas olduka yeni olmasna ramen, hzl bir ilerleme gstermi-
tir. Uyumazlklarn dostane yollarla zm kltrnn yerlemesinde,
mahkeme temelli arabuluculuk, dier bir deyile dava srecinde hkim
6 tevikiyle arabuluculuk uygulamalarnn gelitirilmesinde hkimlere, adli-
ye personeline, arabuluculara ve adalet sisteminde yer alan tm aktrlere
nemli roller dmektedir.

Proje kapsamnda 6 pilot adliyede (Ankara, stanbul/alayan, zmir, Bur-


sa, Kayseri, Mersin) uygulanan tm almalara, mahkemelerinde youn i
yklerine ramen bizzat uygulamalarda yer alarak byk bir zveri ile kat-
lan tm pilot hkimlere; adliyelerde ilk kez alan arabuluculuk brolarnda
fedakrca alarak meslektalarna rnek olan arabuluculuk brolar pilot
adliye personeline; bu almaya gnll olarak katlan ve nemli katklar
sunan deerli hkimlere, arabuluculara ve ulusal uzmanlara katk ve des-
tekleri iin teekkr ederiz.

Projeye ilikin ayrntl bilgi iin: www.arabuluculuk.adalet.gov.tr


Son yllarda birok lkede hukuk uyumazlklarnda
alternatif uyumazlk zm yntemleri daha fazla
tercih edilmeye balanmtr. Taraflar uyumazlkla-
rn dava aarak zmek yerine, bizzat kendilerinin
zmesine yardmc olacak eitli yntemler dene-
mektedirler. Bu yntemler, taraflara yardmc ol-
makla beraber, etkin bir ekilde iletilmesi halinde
mahkemelerin dava yknn hafifletilmesine de
yardmc olabilir.

Alternatif uyumazlk zm yntemlerinin ama-


c, uyumazlklarn zmnde yarg sistemine bir
alternatif sunarak, uyumazlklarn barl, hzl ve
ekonomik bir ekilde zlmesini salamaktr. Alter-
natif uyumazlk zm yntemleri, yarg sistemiyle
rekabet halinde deildir; yargya bavurulmas yolu-
nu ortadan kaldrmaz.
Giri

Uyumazlklarn zmne ynelik birok yntem


7
vardr; arabuluculuk da bu yntemlerden biridir.

Arabuluculuk, arabulucu ad verilen bamsz ve


tarafsz nc kii eliinde yrtlen esnek bir
anlamazlk zm srecidir. Arabuluculuk, tarafla-
ra mahkemede elde edilemeyecek frsatlar sunar;
iletiim sorunlarnn giderilerek, problemlerin konu-
ulmas ve zerinde anlalabilecek alanlarn ortaya
karlmas iin olanak salar. Arabuluculuk sreci
genellikle gnlllk temelinde yrtlr. Taraflar
kendi kararlarn kendileri verirler ve arabulucunun
karar verme yetkisi yoktur.

Bu nedenle arabuluculuk geleneksel dava srecine


gre nemli avantajlar sunmaktadr.

Arabuluculuk, aylar hatta yllarca sren dava yoluna


gre daha hzldr ve birka gn ya da birka hafta
iinde tamamlanr. Uyumazlklarn ksa srede -
zlmesi ile taraflarn gndelik yaamlarna dnme-
leri kolaylar.
Ayrca arabuluculuk sreci, yarg yoluna gre daha ekonomiktir. Yarglama
aamasndaki gibi har ve davann banda yatrlmas gereken keif, bilirki-
i, tank creti gibi dava giderleri de olmayacandan daha dk maliyetli-
dir. Keza, uzun sren yarglama srecinde durumalara katlrken taraflarn
harcad emek, zaman, yol vb. masraflar da bu srete sz konusu deildir.

Yarglama srecinde kendini ifade edebilecek imkn bulamayan taraf-


lar, arabuluculuk srecinde kendilerini rahata ifade edebilir, dier taraf
dinleyip anlayabilirler. Arabuluculuk esnek bir sretir. Arabulucu taraflar
arasndaki iletiimi salar. Taraflarla etkin bir iletiim iinde olan arabulucu
taraflar arasnda iletiim kurulmasna destek olur; taraflarn ihtiyalarna ve
menfaatlerine dikkat eker.

Arabuluculuk srecinin en nemli faydas, yllarca srebilecek yarglama


sreci srasnda zarar grme olasl yksek olan ilikilerin korunmasn ve
srdrlebilmesini salamasdr. Arabuluculuk ibirliine dayal ve eki-
meli olmayan bir sre olduundan ve mutlaka taraflardan birinin kazanp
dierinin kaybetmesiyle sonulanmak zorunda olmadndan, taraflar ara-
sndaki ilikilerin korunmas genellikle mmkn olur.
8 Ayrca, yarglamadan farkl olarak arabuluculukta kontrol tamamen taraf-
larn elindedir. Bu da taraflarn mzakerelerde ok daha fazla sz hakkna
sahip olmas ve bunlarn sonucunu daha fazla kontrol edebilmesi anlamna
gelir. Srete kazanan ve kaybeden yoktur; taraflar hakl ya da haksz ol-
duklarn kabul etmek zorunda deildir. Anlama her iki tarafn da onayyla
yaplr ve bu nedenlerle genellikle arabuluculukta taraflarn memnuniyet
seviyesi daha yksektir.

Arabuluculuun dk maliyetle ve hzl bir biimde iyi sonular elde edilen


bir sre olmas sebebiyle, taraflar arabuluculuk neticesinde zme kavu-
an uyumazlklarda salanan anlamaya mahkeme kararna nispeten daha
fazla uyum gsterme eilimindedir.

Bu balamda arabuluculuk, Trk Hukuk Sisteminde 22 Haziran 2012 tari-


hinde 6325 sayl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanununun y-
rrle girmesi ve birincil mevzuata ek olarak 26 Ocak 2013 tarihinde Hu-
kuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu Ynetmelii yaymlanmasyla
uygulanmaya balamtr.

Bu el kitab hkimler, mahkeme alanlar ve arabuluculara arabuluculuk


ve faydalar hakknda bilgi vermek, mahkeme kullanclarnn arabuluculua
nasl tevik edilebileceini aklamak ve mahkeme kullanclarnn arabulu-
culukla ilgili sorularn yantlamak amacyla hazrlanmtr.
Hukuki ereve

Mahkemenin Taraflar Arabuluculua Ynlendirmesi


Trkiyede arabuluculuk, 22 Haziran 2012 tari-
hinde 6325 sayl Hukuk Uyumazlklarnda Ara-
buluculuk Kanununun (HUAK) Resmi Gazetede
yaynlamas ile yrrle girmitir. kincil mevzuat
olarak 26 Ocak 2013 tarihinde Hukuk Uyumazlk-
larnda Arabuluculuk Kanunu Ynetmelii (HUAK
Ynetmelii) yaymlanmasyla da uygulanmaya
balamtr.

Bu iki mevzuat Trkiyede arabuluculuun ileyii ile


ilgili temel ilkeleri kapsamaktadr.

Bunun dnda ek olarak

Arabuluculuk Asgari cret Tarifesi (her yl yeni-


lenmektedir)
Arabuluculuk Sistemi ve Arabulucular iin Model
Etik ve Uygulama Kurallar mevcuttur. 9
Her arabulucu, arabuluculuk faaliyetini yrtebil-
mek iin arabuluculuk eitimi alarak Adalet Ba-
kanl tarafndan uygulanan yazl ve szl snav-
lar getikten sonra, Adalet Bakanl tarafndan
tutulan Arabulucular Siciline kaytl olmak zorun-
dadr (HUAK Madde 2, HUAK Ynetmelii Madde
4).

Taraflar, arabulucuya bavurmak, sreci devam et-


tirmek, sonulandrmak veya bu sreten vazge-
mek konusunda serbesttirler (HUAK Madde3, HUAK
Ynetmelii Madde 5).

Srete gizlilik ilkesi uygulanr. Arabuluculuk sra-


snda paylalan btn bilgi ve belgeler gizli tutulur
(HUAK Madde 4, HUAK Ynetmelii Madde 6).

Arabuluculuk srasnda yaplan aklamalar ile payla-


lan belgeler baka bir amala kullanlamaz (HUAK
Madde 5, HUAK Ynetmelii Madde 7).
Arabulucu tarafszdr ve taraflara eit davranmakla ykmldr (HUAK Mad-
de 9, HUAK Ynetmelii Madde 8).

Taraflar uyumazln zmne ynelik bir anlamaya vardnda, ya da


sreten vazgeip ekildiinde veya arabulucunun sreci sona erdirme yet-
kisini kullanmas halinde arabuluculuk sona erer (HUAK Madde 17, HUAK
Ynetmelii Madde 21).

Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflar bir anlamaya vardnda, yazl bir


anlama belgesi hazrlanr ve bu belge taraflar ve arabulucu tarafndan im-
zalanr. Taraflar mahkemeden bu anlama belgesinin icra edilebilirliine
ilikin erh verilmesini talep edebilirler(HUAK Madde 18, HUAK Ynetme-
lii Madde 22).

Mahkemenin Taraflar Arabuluculua Tevik Etmesi


eitli lkelerde mahkeme temelli ya da mahkeme tevikiyle arabuluculuk
uygulamalarnda edinilen deneyimler, bu programlarn baarl olabilmesi
iin hkim tevikinin nemli olduunu gstermitir. Arabuluculuk sreci-
10 nin yrtlmesinde ve taraflarn arabuluculua tevikinde hkimin rol ok
nemlidir.

Hkimler dava aldktan sonra n inceleme aamasnda dava dilekesinin


esasa kaydedilmesinden itibaren davann arabuluculua ynlendirilme ola-
sln dava dilekesini dikkatli bir biimde inceleyerek deerlendirmelidir-
ler.

Aratrmalar arabuluculuun hkim tarafndan tevik edildii durumlarda


daha baarl olduunu ve bu tevikin olduka etkili olabildiini ortaya koy-
mutur. Ancak arabuluculua ynlendirme sreci hassas bir dengenin g-
zetilmesini gerektirmektedir.

Btn bunlarn yannda, arabuluculuk dava aan taraflar ve hukukular ta-


rafndan bilinen bir kavram olsa da, arabuluculuun uyumazlklarn z-
m konusunda nasl bir potansiyele sahip olduu pek de bilinmemektedir.
Bu nedenle arabuluculukla ilgili olarak hem arabuluculuun ne olduu hem
de ilgili uyumazl zme potansiyeline ilikin bilgilendirme yaplmas ge-
rekmektedir. Bu bilgilendirme mmkn olduunca bizzat taraflara yapl-
maldr.
Arabuluculua Tevikin Zamanlamas
Arabuluculua tevik, dava dilekesinin kaydedilmesinden dava sonula-
nncaya kadar yarglamann her aamasnda yaplmaldr. Bununla birlikte
en uygun zaman n inceleme durumasdr.

Hukuk tevzi brosundan mahkeme kalemine dava dilekesi geldii andan


itibaren tevik iin hazrlk yaplmaldr. Davann arabuluculua uygun ol-
duu tespit edilirse, tensip yaplrken dava dilekesi ile birlikte UYAP orta-
mnda bulunan Arabuluculuk Bilgilendirme Formu (Ek-A) ile Arabuluculuk
Bror (Ek-E) davalya ve davacya ayr ayr tebli edilmelidir. Bu husus,
tensip zaptna ve tebligat paralarnn zerine ayr ayr yazlmaldr. Bu usl
cevap dilekesi ile replik ve dplik dilekelerinin teblileri aamasnda da
yaplmal, bylece davann taraflarnn arabuluculuk srecinden yazl ola-
rak youn ekilde bilgilendirilmesi salanmaldr. n inceleme aamasnda,
daha n inceleme duruma gn verilmemiken taraflardan birisi veya her
ikisi ya da taraf vekilleri mahkeme kalemine veya hkimine geldii takdirde,
mahkeme personeli tarafndan arabuluculuk sreci hakknda yeterli bilgi
verilebilmeli, gerektiinde adliye iindeki Arabuluculuk Brosuna ynlen-
dirme salanmaldr. 11

Esasen en etkin bilgilendirme ve tevik yntemi, davann asillerinin bizzat


n inceleme durumasna davet edilebilmesi ve bu durumada hkim tara-
fndan yaplan dorudan bilgilendirme ve teviktir.

Dilekelerin teatisi ve delillerin toplanmas aamas olan n inceleme


aamas tamamlandktan sonra, taraflar eer arabulucuya gitme husu-
sunda bavuru yapmamlarsa, 6100 Sayl HMKnn 139 ncu maddesi
uyarnca n inceleme durumasna davet iin taraflara karlacak teb-
ligat davetiyelerine, taraflarn arabuluculua bizzat mahkeme hkimi
tarafndan ynlendirilecei hususu belirtilmelidir. Hatta 7201 Sayl
Tebligat Kanununun 11 inci maddesi uyarnca vekille takip edilen dava-
larda vekile tebligat yaplmas zorunlu olduundan, asillerin duruma
salonunda hazr edilmesi ynnde vekile ihtarat yazlabilir. Basit usule
tabi davalarda duruma gn tensip zaptyla birlikte verilebileceinden
ayn ilem tensiple yaplabilir.

Ayn ekilde, arabuluculuun tantlp farkndaln artrlmas ve yerleme-


sinin salanmas amacyla, Projenin pilot uygulamalar kapsamnda, baz
pilot mahkeme hkimleri 6100 sayl HMKnn 140nc ve 320nci maddeleri
kapsamnda yaplan n inceleme durumalarna birden fazla dosyann asil-
lerini davet ederek arabuluculuk hakknda toplu bilgilendirme yapmlar-
dr. Hkim tarafndan davann asillerine bizzat yaplan bilgilendirmelerin
vekillere yaplan bilgilendirmelerden daha etkin ve faydal olduu bu s-
rete gzlenmitir.

Ayrca, n inceleme durumasndan sonra yarglama sonulanncaya kadar


ilk derece mahkemesince tahkikat ve szl yarglama aamalarnda, keza
stinaf ve Yargtay aamalarnda dahi taraflar dostane zm yolu olan ara-
buluculua tevik edilmeli ve gerekli ynlendirme yaplmaldr. 6325 sayl
kanun ve ilgili ynetmelik ve dier mevzuat hkmlerinde bunu engelle-
yen hi bir hkm yoktur.

Hangi Dava Trleri Arabuluculua Elverilidir?


Arabuluculuk Kanunun 1. maddesi uyarnca, yabanclk unsuru tayan
uyumazlklar da dhil olmak zere taraflarn zerinde serbeste tasarruf
edebilecekleri i ve ilemlerden doan zel hukuk uyumazlklar arabulu-
culua elverilidir. Taraflarn zerinde serbeste tasarruf edebilecekleri i
12
ve ilemler; baka bir anlatmla, taraflarn bir zel hukuk uyumazlnda
sulh, kabul, gibi hukuki ilemleri herhangi bir mahkeme kararna ihtiya
duymadan yapabilmelerini, taraflarn iradelerinin birlemesinin bir hkim
karar olmadan sonu dourabilmesini ifade etmektedir.

Ancak aile ii iddet iddias ieren uyumazlklar arabuluculua elverili de-


ildir. Kamu dzeni kavram tek bana uyumazln arabuluculua elverili
olup olmadn anlamak iin yeterli deildir. Bu kavramn iinin doldurul-
mas her somut olaya gre deiecektir. Bu husus Yargtay itihatlar ve ge-
liecek Blge Adliye Mahkemesi (stinaf) itihatlar ile belirlenecektir.

Arabuluculua Ynlendirilmesi Uygun Olan Davalarn Seilme-


sinde Kullanlacak Kriterler
Taraflar arabuluculua ynlendirecek hkim ilgili davann arabuluculua
elverili olduuna emin olmaldr. Ancak arabuluculuun baarsnda bu-
nun kadar nemli baka kriterler de sz konusudur. Aratrmalar taraflarn
arabuluculua ynlendirilmesinde uygulanan standart kriterler olmadn
gsterse de genel olarak ynlendirme gstergeleri denebilecek baz kri-
terler mevcuttur.
En nemli gsterge taraflarn mzakere iin istekli olmasdr. Deneyimli
arabulucular arabuluculuun baarsn belirleyen eyin dava tr deil,
taraflarn tavr ve grleri olduu konusunda hemfikirdir. Taraflar anla-
mazlklar iin bir zm gelitirmek zere tartmaya hazr olmal ve bunu
yapabilecek kabiliyete sahip olmaldr. Bir yandan da ortak karlarn belir-
lemek iin aba gstermelidirler. Ancak, iyi bir arabulucu, taraflarn masaya
oturmak konusunda isteksiz olduu uyumazlklarda bile, taraflara sorun-
larn zmnde ve uyumazlkla ilgili riskleri deerlendirme konusunda
yardmc olarak onlar cesaretlendirip, baarl olabilmektedir.

Tablo1. Arabuluculuk gstergeleri

Gstergeler

Yarg srecinde ortaya konulandan daha fazla menfaat, sorun ya da anlamaz-


lk sz konusudur.

Taraflara gizlilik ilkesi temelinde yaklalmas nemlidir; taraflarn her biri ile
ayr toplantlar yaplabilir.
13
Korunmaya deer uzun vadeli ilikiler ve gelecekte korunmas gereken ortak
menfaatler vardr (aile, komuluk, i ilikileri, uzun vadeli szleme gibi).

Uyumazln iinde yarglamaya taraf olanlarn dnda baka taraflar da vardr.

Ayn taraflarla ilgili derdest durumda olan baka davalar vardr.

Uyumazln hzl bir biimde zm istenmektedir.

Yarg srecinin, uyumazln deerine gre orantl olmayan yksek bir maliye-
te sebebiyet vermesi olasdr.

Taraflar mahkeme yorgunudur.

Davann karara balanmas iin karmak bir sreten geilme olasl vardr.

Mahkeme kararnn icras zor olabilir.

Uzun vadede kalc bir zm gereklidir.


Kimi zaman uyumazln taraflar adliyeye arabuluculuk tale-
biyle gelebilir. Ancak taraflarn arabuluculuk hakknda ve ara-
buluculuun uyumazlk zmnde nasl yardmc olabilece-
ine ilikin yeterli bilgisi olmayabilir.
Taraflar, mahkemede alm bir davalar olsa da olmasa da
arabuluculukla ilgili bilgi edinmek isteyebilir. Taraflarn arabu-
luculua eriebilmeleri iin mahkemede bir davas olmasna
gerek yoktur. Bu nedenle bu el kitab erevesinde iki arabu-
luculuk sreci ele alnacaktr:
Yarglama sreci balamadan nce arabuluculuk (Mahke-
me d)- Dava ncesi
Arabuluculuk Sreci

Yarglama sreci baladktan sonra arabuluculuk. (Mahke-


me temelli veya hkim tevikiyle)-Dava Sonras

Yarglama Sreci Balamadan nce Arabuluculuk


(Mahkeme D Arabuluculuk)
Bavuran taraf arabuluculuk konusunu bir yaknndan veya
avukatndan duymu olabilir veya televizyonda, bir brorde
ya da posterde grm olabilir.

Bu durumda arabuluculukla ilgili daha fazla bilgi edinmek iin


birka seenek mevcuttur:

Adalet Bakanl Arabuluculuk Daire Bakanl Destek


Hattn (0312 414 81 15) aramak;
www.adb.adalet.gov.tr web sitesini ziyaret etmek (http://
www.adb.adalet.gov.tr/arabulucu)
Bulunduklar yerdeki adliyeler ierisinde kurulan arabulu-
culuk brolarna telefon etmek ya da ahsen gitmek.
Bulunduklar yerdeki arabuluculuk derneklerinden destek
almak.
Varsa bulunduklar yerdeki zel arabuluculuk merkezlerin-
den destek almak.

Bilgilenen taraf arabuluculua bavurmaya karar verebilir.


Konuyu varsa vekili ile grmek isteyebilir. Akabinde kar ta-
rafa arabuluculua bavurmay teklif edebilir. Kar tarafn bu teklifi kabul
etmesi halinde, bir sonraki adm bir arabulucu semek olacaktr.

Alternatif olarak, bavuran taraf kendisi bir arabulucu seip kar tarafn
onayn alabilir. Eer bavuran taraf kar tarafla temasa geemiyorsa, ara-
bulucu genellikle bavuran taraf adna kar tarafla temasa geer. Kar ta-
rafa rnek arabuluculuk davet mektubunu gnderir.(Ek-H)

Taraflarn arabuluculuk srecine katlma ve arabulucu konusunda anlama-


larn mteakip, arabulucu taraflarla iletiime geer ve her iki tarafa da uy-
gun bir yer ve zaman belirleyip, arabuluculuk toplants dzenler.

Arabulucu, taraflarn arabuluculuk mzakerelerine balamadan nce uyu-


mazlklarn arabuluculuk yoluyla zmeyi kabul ettiklerine dair bir szleme
hazrlar. Adalet Bakanl, Arabuluculuk Daire Bakanlnn web sitesinde
(http://www.adb.adalet.gov.tr/Sayfalar/Teskilat/mevzuat/tarife-index.
html) bulunan cret tarifesine gre arabuluculuk cretini belirler.

Eer taraflar arabuluculuk sreci neticesinde bir zme ularlarsa, arabu-


lucu bir anlama belgesi hazrlar. Bu anlama belgesi, taraflar ve arabulucu
tarafndan imzalanr. (Ek-M) 15
Arabuluculuk anlamas her iki taraf iin de balaycdr. Taraflar istedikleri
takdirde, asl uyumazlk hakkndaki grev ve yetki kurallarna gre yetkili
olan mahkemeden bu anlama iin icra edilebilirlik erhi talep edilebilir. Bu-
nun zerine icra edilebilirlik erhi verilen anlama ilam niteliinde bir belge
haline gelir. Eer arabuluculuk sreci baarszlkla sonulanrsa davac ta-
raf mahkemede her zaman dava ama hakkna sahiptir.

Yarglama Sreci Devam Ederken Arabuluculuk (Mahkeme Te-


melli Arabuluculuk)
Taraflar; yarglama srecinden nce arabulucuya bavurulabilecekleri gibi
yarglama sreci baladktan sonra da arabuluculua bavurabilirler. Taraf-
larn arabuluculuk srecine katlmlar aadaki biimlerde de olabilir:

Hkim tarafndan kendi davalarnda arabuluculuun yararlar konusun-


da bilgilendirilebilirler;
Hkimden bilgi alan avukatlar tarafndan bilgilendirilebilirler;
Adliyede dava aarken hukuk tevzi brosundan arabuluculukla ilgili bilgi
alabilirler;
Adliyede arabuluculuk brosu varsa oray ziyaret edebilirler;
Adalet Bakanl Arabuluculuk Daire Bakanl Destek Hattn arayabilirler.
Arabulucularn zel brolarna veya zel arabuluculuk merkezlerine gi-
dip bilgi alabilirler.
Arabuluculuk derneklerinden bilgi alabilirler.

Taraflar genelde mahkeme personeli veya hkimlerden arabuluculukla ilgi-


li bilgi almaktadr ve bu sre taraflara uyumazlklarnn zmnde yar-
dm salamaktadr.

Hkim, tensip zaptn hazrlarken dava dilekesine Ek Ada rnek olarak ve-
rilen bilgi formunu da ekleyerek davacya ve davalya gnderir ve bu ekilde
taraflar/vekillerini arabuluculuk konusunda bilgilendirerek, tevik srecine
balam olur. Hukuk Tevzi Brosunda taraflara arabuluculukla ilgili bilgilen-
dirme yaplr ve Ek Bde yer alan form verilir. Adliye Arabuluculuk Brosuna
ahsen giden taraflardan da Ek Cde yer alan formu doldurmalar istenir.

Mahkeme Hkiminin Teviki


16
Hkim, derdest davann arabuluculua elverili olduuna kanaat getirirse,
arabuluculukla ilgili bilgilerin yer ald Ek Adaki Arabuluculuk Bilgi Formu-
nu davann taraflarna ulatrlmasn salar. Bu formda bulunan bilgilerin
vekilleri tarafndan mvekkillerine verilmesi beklenmektedir. Formda; ara-
buluculuun faydalar, taraflarn arabulucuya nasl ulaacaklar ve arabulu-
culuk srecini nasl balatabileceklerine ilikin bilgiler verilmektedir.

Bu forma ilaveten, hkim, taraflar, ilgili adliyede varsa Arabuluculuk B-


rosuna ynlendirebilir. Baz durumlarda vekiller ve/veya taraflar, hkim
nne ktktan sonra dorudan ilgili adliyedeki Arabuluculuk Brosuna
gidebilir (bkz. aadaki bilgiler).

Arabuluculuk Bilgi Formunda, taraflarn arabuluculua gitmeye karar ver-


meleri halinde mahkemeye bilgi vermeleri gerektii, bu durumda yarg
srecinin mahkeme tarafndan ay gememek zere ertelenecei ak-
lanmaktadr. Taraflarn ortak bavurusuyla bu sre ay daha uzatlabilir.

Formda ayrca arabuluculuk faaliyeti sonunda bir anlamaya varlmas ha-


linde bir anlama belgesi dzenlenebilecei; taraflar ve arabulucu tarafn-
dan imzalanacak bu anlama belgesinin icra edilebilirlik erhi iin ayn mah-
kemeye sunulabilecei bilgisi yer almaktadr.
Hukuk Tevzi Brosu
Taraflar, ahsen hukuk tevzi brosuna bavurduklarnda, alacak olan da-
vann UYAP Biliim Sistemince harca tabi olup olmad belirlenir.

Eer dava harca tabi ise personel EK Bde bulunan Hukuk Tevzi Arabulucu-
luk Bilgi Formunu ve harlandrma formunu ilgili tarafa verir. Hukuk Tevzi
Brosu personeli ayrca taraflara arabuluculukla ilgili genel bilgi vermelidir.
Ek Ede bulunan brorn bir nshas, ilgili tarafa ve/veya vekiline verilir.

Bahse konu tarafn arabuluculua bavurmak istemesi halinde, Hukuk Tev-


zi Brosundaki personel daha fazla bilgi alabilmesi ve zellikle de uyumaz-
ln zmnde yardmc olabilecek bir arabulucuyu nasl seeceklerini
renmesi iin ilgili taraf Arabuluculuk Brosuna ynlendirebilir.

Eer dava mahkeme harcna tabi deilse, Hukuk Tevzi Brosundaki perso-
nel yine ilgili tarafa doldurmas iin Arabuluculuk Bilgi Formunu verir; ancak
harlandrma formunu hazrlamaz. Yukarda belirtildii gibi ilgili taraf daha
fazla bilgi edinmek isterse, bro personeli kendisini Arabuluculuk Brosu-
na ynlendirebilir.
17
Taraflardan biri arabuluculukla ilgilenmiyorsa ve bu durumu formda belir-
tirse, bu form tevzi formuna bir ek olarak dosyaya eklenir ve dava dosyas
ile birlikte gnderilir. Formda arabuluculuun neden tercih edilmediinin
aklanmas istenir; bylelikle hkim davann nasl grleceine karar verir-
ken bu bilgiyi gz nnde bulundurur.

Arabuluculuk Brosu
Yukarda anlatld zere, taraflar ya da vekilleri hkim ya da Hukuk Tevzi
Brosu personeli tarafndan Arabuluculuk Brosuna ynlendirilebilir. Buna
alternatif olarak, taraflar ya da vekilleri baka bir nedenle adliyeye geldik-
lerinde de Arabuluculuk Brosuna gidebilir ve arabuluculukla ilgili bilgi
edinebilirler. Bu nedenle taraflarn Arabuluculuk Brosuna ilk gelilerinde
personelin aadaki bilgileri renmesi gerekir:

Uyumazlk var mdr?


Gelen kii uyumazlkta taraf mdr, vekil midir?
Hukuk Tevzi Brosu tarafndan davann datm yaplm mdr?
Hukuk Tevzi Brosu tarafndan m ynlendirilmilerdir?
Bir hkim tarafndan m ynlendirilmilerdir?
Arabuluculuk konusunda bilgileri var mdr?

Arabuluculukla ilgili bilgileri yoksa ya da yeterli deilse bro personeli ta-


raflara ilgili brorleri verebilir ve arabulucu seimi, arabuluculuk cretleri
gibi hususlarda arabuluculukla ilgili genel bilgileri aktarabilir (Ek O).

Bunu takiben ilgili taraftan ya da vekilden Ek Cdeki Arabuluculuk Bilgilen-


dirme ve Bavuru Formunu doldurmas istenir.

Taraflardan biri arabuluculua gitmeye karar verirse Bro personeli n-


celikle belirlenen veya tercih edilen bir arabulucu olup olmadn sorar.
Belirlenen ya da tercih edilen bir arabulucu olmamas durumunda UYAP
ekranndan arabulucu atama srecini balatabilir (Ayrca bkz. Ek D).

UYAPa eriimi olan personel sisteme giri yaparak taraflarn ve davann


(dava: hkim teviki ile geldiyse) veya dosyann (dosya: tevzi brosu tara-
fndan henz dava almadan ynlendirildiyse) ayrntlarn yazabilir. Sistem
dorudan atanan arabulucuyu arayacak biimde ayarlanmtr; arabulucu
18 cevap verip sistem zerinde davay veya dosyay kabul ettikten sonra taraf-
la temasa geer ve daha sonra da arabuluculua gitme konusunda onayn
almak zere dier tarafla iletiime geer.

Her iki taraf da arabuluculuk srecini balatmak konusunda istekliyse uy-


gun bir zaman ve yer tespit edilerek arabuluculuk grmelerine balanr.

Arabuluculuk
Arabulucu ncelikle, her iki tarafa arabuluculuk sreciyle ilgili bilgi verir ve
istenirse Ek Gde bulunan Bilgi Tutanan doldurarak her iki tarafa imza-
latr. Tutanan birer rnei btn taraflara verilir.

Bu sreci takiben; arabuluculuk sreci balamadan nce arabulucu Ek I yer


alan anlama metinlerine uygun bir Arabuluculuk Szlemesi hazrlar. Ara-
buluculuk kurallarnn belirlendii bu anlama belgesi imzalandktan sonra
tm taraflara verilir.

Arabulucu taraflarn Adalet Bakanl, Arabuluculuk Daire Bakanlnn


web sitesinde (http://www.adb.adalet.gov.tr/Sayfalar/Teskilat/mevzu-
at/tarife-index.html) bulunan cret tarifesine gre arabuluculuk cretini
demelerini salar.
6325 sayl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Mevzuatna gre, ara-
buluculuk sreci dava almadan nce arabulucuya bavuru hlinde, taraf-
larn ilk toplantya davet edilmeleri ve taraflarla arabulucu arasnda srecin
devam ettirilmesi konusunda anlamaya varlp bu durumun bir tutanakla
belgelendirildii (Ek-Kda yer alan lk Toplant Tutana) tarihten itibaren
ilemeye balar.

Dava almasndan sonra arabulucuya bavuru hlinde ise bu sre, mah-


kemenin taraflar arabuluculua davetinin taraflarca kabul edilmesi veya
taraflarn arabulucuya bavurma konusunda anlamaya vardklarn duru-
ma dnda mahkemeye yazl olarak beyan ettikleri ya da durumada bu
beyanlarnn tutanaa geirildii tarihten itibaren ilemeye balar.

Arabuluculuk sreci farkl biimlerde gerekleebilir; ancak genelde ska


sorulan sorularn yer ald Ek-Oda Arabuluculuk Sreci Nasl Yrtlr
balkl blmde aklanan ynteme gre gerekleir.

Eer arabuluculuk sonunda taraflar bir anlamaya varrsa arabulucu tara-


fndan yazl bir anlama hazrlanr. Taraflar ve arabulucu tarafndan imzala-
nan bu arabuluculuk anlamasnn bir rnei Ek Mde grlebilir.
19
Arabuluculuk sreci tamamlandktan sonra arabulucu ve taraflar Son Top-
lant Tutanan (Ek Lde) imzalarlar. Formun bir rnei Adalet Bakanl
Arabuluculuk Daire Bakanlna UYAP zerinden gnderilir.

cra Edilebilirlik
Arabuluculuk anlamas her iki taraf iinde balaycdr. Anlamann icra
edilebilirliine ilikin erh davann grld mahkemeden talep edilebilir.
Bu erhi ieren anlama ilam niteliinde belge saylr (Ek N).

Eer Arabuluculuk Sreci Sonunda Bir Anlamaya Varlamazsa


Eer arabuluculuk sreci sonunda anlamaya varlamazsa, dava arabulucu-
luk sresince ertelendii iin davaya bakan hkim konuyu ilk durumada
ele alacak ve hukuki ilemlerin kald yerden balatlmas hususunu duru-
ma zaptna geirmek suretiyle yarglamann devam ynnde bir ara karar
verecektir.

Aadaki ak emas mahkeme ynlendirmesiyle balatlan arabuluculuk


srecini gstermektedir:
Taraf dava aar.

Davac Hukuk Tevzi Hkim Davacy Davac Arabuluculuk


Arabuluculuk Bilgi arabuluculua Brosuna gider.
Formunu doldurur. ynlendirir.

Davac arabuluculuu
kabul ediyor mu?
Evet
Hayr

Davac Daval Davac Arabuluculuk


ile temasa web sitesi Brosu UYAP
geer araclyla zerinden bir
bir arabulucu arabulucu atar
bulur

20
Arabulucu
Daval ile
temasa geer

Daval Arabulucu
arabuluculuu taraflarla
birlikte
Ak emas Mahkeme Ynlendirmesiyle Arabuluculuk

kabul ediyor mu? Evet


arabuluculuk
srecini
dzenler
Hayr

Arabuluculuk
sreci
sonulanr. Taraflar
mahkemeye
sonucu
bildirmelidir

Uyumazlk Uyumazlk
Duruma
zlmez, dava zlr, dava
Mahkeme
devam eder sona erer
Taraf Soru Formu
Arabuluculuk hakknda geri bildirimleri almak zere arabuluculuk faaliyeti-
ne katlan taraflara ynelik bir on-line geri bildirim soru formu hazrlanm-
tr. lgili forma u linkten ulalabilir: [https://tr.research.net/r/TARAF]

Arabulucular, uyumazlk arabuluculuk yntemiyle zlsn ya da zl-


mesin, doldurmalar iin formu veya ilgili linki uyumazln taraflarna ver-
meleri uygun olacaktr.

Bu anket, arabuluculuk hizmetlerimizin etkinliini deerlendirmeye yardmc


olmak zere hazrlanmtr. Arabuluculukla ilgili grlerinizi almak istemek-
teyiz.Aadaki sorular cevaplayarak bu konuda bize yardmc olabilirsiniz.Ve-
receiniz btn cevaplar gizlilik kapsamndadr ve arabuluculuk hizmetinden
yararlanan ve yararlanacaklarn alaca hizmetin iyiletirilmesine yardmc ola-
caktr. Anket kapsamnda vereceiniz yantlar hibir ekilde resmi, zel kii veya
kurululara aklanmayacak, vermi olduunuz bilgiler gizli tutulacaktr. Ankete
katlmnz, ayrm olduunuz zaman ve desteiniz iin teekkr ederiz.

1 l adn belirtiniz 21
2 Cinsiyetinizi belirtiniz. 1- Kadn 2- Erkek
3 Yanz belirtiniz.

1 18-24

2 25-34

3 35-44

4 45-54

5 55-64

6 65 zeri

4 Mesleinizi nedir?
5 En son bitirdiiniz okul hangisidir?

1 lkretim

2 Orta retim

3 Lisans/lisansst
6 Arabuluculuktan nasl haberdar oldunuz? (birden fazla cevap seebi-
lirsiniz)

1 Akrabam veya arkadam kanalyla

2 Hukuk danmanm / avukatm kanalyla

3 Televizyonda yaynlanan kamu spotu ile

4 Bror veya afi yolu ile

5 Mahkeme vastasyla

6 Dier (Belirtiniz).

7 Arabuluculuk vastasyla hangi tr uyumazlklarn zlebileceini


dnyorsunuz? (birden fazla cevap seebilirsiniz)

1 Aile Uyumazlklar

2 (Hukuku) Uyumazlklar

22 3 Ticari Uyumazlklar

4 Sigorta ile ilgili uyumazlklar

Dier Uyumazlklar (Okulda yaanan atmalar, iddet nleme,


5 Madur-Fail Arabuluculuu, Kar amac gtmeyen kurululardaki
uyumazlklar)

6 Hepsi

8 Arabuluculua bavurmu olduunuz uyumazlk tr aadakiler-


den hangisidir?

1 Aile Uyumazlklar

2 (Hukuku) Uyumazlklar

3 Sigorta Uyumazlklar

4 Ticari Uyumazlklar

5 Dier (Belirtiniz)
9 Arabuluculuk hizmetine ilikin memnuniyet derecenizi belirtiniz.

Orta derecede memnunum

Bilmiyorum/ Fikrim yok


Hi memnun deilim
Memnun deilim
ok memnunum
Memnunum
Arabuluculukla ilgili mahkemeden alm
1
olduunuz yazl bilgiden
Mahkemenin, arabuluculuun size nasl
2 yardmc olabileceine ilikin yapt
aklamadan
3 Bir arabulucu ile iletiime gemekten

10 Arabuluculuktan ne kadar memnun kaldnz?

23
Orta derecede memnunum

Hi memnun deilim
Memnun deilim
ok memnunum
Memnunum

1 Arabuluculuk srecine katlabilmi olmaktan


Arabuluculukta grlerimi ifade edebilmi
2
olmaktan
3 Arabuluculua ayrlan sreden
Arabulucunun profesyonellii ve
4
yardmseverliinden

11 Verdii hizmet iin arabulucuya dediiniz cret hakknda ne dn-


yorsunuz?

1 Mahkeme cretlerinden/ masraflarndan daha dk


2 Mahkeme cretlerinden/ masraflarndan daha pahal

3 Verilen hizmet iin yeterince makul bir cret

4 Verilen hizmete gre fazla pahal bir cret

12 Arabuluculuk srecinin genel uzunluu hakknda ne dnyorsunuz?

1 Fazla uzun sryor / hala devam ediyor

2 Uzun sryor / hala devam ediyor

3 Fazla uzun srd ancak / tamamland

4 Uzun srd ancak / tamamland

5 Beklediim uzunluk civarndaki srede tamamland

6 Beklediim uzunluktan daha ksa srede tamamland

7 Olduka ksa srede tamamland

24 13 Baka bir uyumazlkta tekrar arabuluculua bavurur musunuz?

1 Evet

2 Karaszm

3 Hayr

14 Uyumazlk zm sreciniz ve alm olduunuz arabuluculuk hizme-


tine ilikin olarak baka yorum veya neriniz var mdr?

Anketimiz tamamlanmtr. Katlmnz iin teekkr ederiz.


EK A ARABULUCULUK BLGLENDRME FORMU
EK B HUKUK TEVZ ARABULUCULUK BLGLENDRME FORMU
EK C ARABULUCULUK BROSU BAVURU VE BLGLENDRME FORMU
EK D UYAP ARABULUCULUK BLG SSTEM
EK E ARABULUCULUK BROR
EKLER

EK F 2017 YILI ARABULUCULUK ASGAR CRET TARFES


EK G BLGLENDRME TUTANAI
EK H ARABULUCUDAN TARAFA YAPILAN ARABULUCULUK DAVET
EK I CRET DHL ARABULUCU SZLEMES
EK J MODEL ARABULUCULUK SZLEMES (CEDR)
EK K LK OTURUM TUTANAI
EK L SON TUTANAK
EK M RNEK ARABULUCULUK ANLAMA BELGES-TUTANAI
EK N CRA EDLEBLRLK ERH
EK O SIKA SORULAN SORULAR
EK P ARABULUCULUK BROSU PERSONELNN KULLANIMI N NERLEN METN
EK R LETM BLGLER
EK A
ARABULUCULUK BLGLENDRME FORMU
Mahkememize sunulan dilekeler ieriine gre dosyamza konu hukuki
uyumazln 6325 Sayl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu
kapsamnda taraflarn zerinde serbeste tasarruf edebilecei i ve ilem-
lerden doan zel hukuk uyumazl olduu anlalmakla;

Davet edildiiniz n inceleme duruma gnnde 6100 Sayl HMKnun


(Yazl usl 140/2. maddesinde Basit Usl HMK 320. madde) yer alan yasal
zorunluluk nedeniyle arabuluculua bavurmaya tevik edileceksiniz. Du-
ruma gnnden nce de arabuluculua bavurma olana mevcut oldu-
undan arabuluculuk konusunda yasal bilgilendirme yaplmas gerekmek-
le, aadaki hususlar bilginize sunulmaktadr.

Genel Bilgiler
26 Arabuluculuk alternatif uyumazlk zm yntemlerinden biri olarak ta-
raflarn kendi aralarnda uzman kiiler yardmyla ekonomik ve yarglamaya
oranla ok daha ksa srede her iki tarafn da kabul edecekleri ortak bir -
zm retme yntemi olarak, tarihi gemiimize ve milli kltrmze uygun
olduu gibi bata Avrupa lkeleri ve Amerika Birleik Devletleri olmak zere
modern hukuk sistemlerinde de baaryla uygulanan ve hukukumuzda da
22/06/2012 tarihinde Resmi Gazetede yaynlanarak yrrle giren 6325
Sayl Yasa ile uygulanmaya balayan bir uyumazlk zm yntemidir.

Tanm
Arabuluculuk: Sistematik teknikler uygulayarak, grmek, mzakereler-
de bulunmak amacyla taraflar bir araya getiren, onlarn birbirlerini anla-
malarn ve bu suretle zmlerini kendilerinin retmesini salamak iin
aralarnda iletiim srecinin kurulmasn gerekletiren, uzmanlk eitimi
alm olan tarafsz ve bamsz bir nc kiinin katlmyla ve istee bal
yrtlen bir uyumazlk zm yntemidir.

Arabulucu: Bu faaliyeti yrten ve Adalet Bakanlndaki resmi sicile kaytl


olan kiiye denir. (6325 Sayl Yasa 2. madde, Hukuk Uyumazlklarnda Ara-
buluculuk Kanun Ynetmelii 4. madde)
Temel lkeler ve Uygulama Kurallar
a htiyari-stee Bal Olma ve Eitlik: Bir arabulucuya bavurmakta, s-
reci devam ettirmek veya vazgemekte serbest ve tm sre boyuncu
eit haklara sahip olacaksnz. (6325 Sayl Yasa 3. madde, Ynetmelik 5.
madde)

b Gizlilik: Aksini kararlatrmadnz srece arabuluculuk faaliyeti srasn-


da sunulan veya dier ekilde elde edilen bilgi ve belgeler ile kaytlar
gizli olacak, hem arabulucu, hem de taraflar bu konuda gizlilie uymak
zorunda olacaktr. (6325 Sayl Yasa 4. madde, Ynetmelik 6. madde)

c Beyan ve Belgelerin Kullanlamamas: Taraflarn arabuluculuk daveti


veya arabuluculua katlma istei, taraflarca ileri srlen gr ve tek-
lifler, neriler, herhangi bir vaka veya iddiann kabul, hazrlanan belge-
ler, mahkeme, hakem veya idari bir makam tarafndan istenemeyecek,
mahkemelerde delil olarak hkme esas alnamayacak ve bunlar hakkn-
da tanklk yaplamayacaktr. (6325 Sayl Yasa 5. madde, Ynetmelik 7.
madde)

d zen ve Tarafszlk: Arabulucu grevini zenle, tarafsz bir biimde


27
yerine getirmek ve taraflar arasnda eitlii gzetmekle ykmldr.
Setiiniz arabulucu daha sonra ayn davada taraflardan birinin avukat
olarak grev stlenemeyecektir. (6325 Sayl Yasa 9. madde, Ynetmelik
8. madde)

Arabuluculuk Teklifi: Bu yaznn ulamasndan itibaren kar tarafa ge-


cikmeksizin arabulucuya bavurma teklifinde bulunabilir ve en ge 30
gn iinde dava konusu uyumazln arabulucu aracl ile zm y-
nnde teklifinize cevap verilmesini isteyebilirsiniz. (6325 Sayl Yasa 13.
madde, Ynetmelik 17. madde)

Arabulucu Seimi
Arabulucuya bavurma konusunda kar tarafla anlamanz halinde http://
www.adb.adalet.gov.tr/arabulucu/ internet adresindeki Adalet Bakanl
Hukuk leri Genel Mdrl Arabuluculuk Daire Bakanl birimindeki
Gncel Arabulucular Listesi linkinden isim ve adres itibariyle resmi listeye
kaytl Arabulucularn isim ve iletiim bilgilerine ulaabilirsiniz.
Bakaca bir usul kararlatrlmadka, bir veya birden fazla arabulucuyu kar-
taraf ile anlaarak belirtilen bu listeden seebilirsiniz. (6325 Sayl Yasa
14. madde, Ynetmelik 18. madde).

Arabulucu creti
Arabulucunun yapm olduu faaliyeti karl cret ve masraf isteme hak-
kna sahip olup, arabulucunun cretine ilikin bilgilere Arabuluculuk Dai-
re Bakanlnn internet sitesinde yaynlanan Arabuluculuk cret Tarife-
sinden ulaabilirsiniz. (6325 Sayl Yasa 7. madde, Ynetmelik 12. madde)
(http://www.adb.adalet.gov.tr/Sayfalar/Teskilat/mevzuat/tarife-in-
dex.html)

Arabuluculuk Faaliyetinin Yrtlmesi


Arabulucu taraflar toplantya davet ederek, taraflar dinleyecek, taraflarn
nerilerini dikkate alarak taraflarn ortak zm bulmalarna yardmc ola-
caktr. (6325 Sayl Yasa 15. madde, Ynetmelik 19. madde)

28 Arabuluculuk toplantlarna bizzat veya avukatnz araclyla katlabilecek-


siniz.

Ayrca, taraf avukatlarnn arabuluculuk sreci konusunda mvekkillerini


bilgilendirmelerinin grevleri kapsamnda olduu deerlendirilmektedir.

Arabulucuya bavuracanz birlikte Mahkememize bildirmeniz ve talebi-


niz halinde taraflara ay gememek zere sre verilebilecektir. Birlikte
talep etmeniz halinde ise bu sre aya kadar daha uzatlabilecektir.

Arabuluculua bavurma konusunda anlamaya vardnz, Mahkememize


bildirmeniz halinde, srecin balamasndan sona ermesine kadar geirilen
sre, zamanam ve hak drc srelerin hesaplanmasnda dikkate aln-
mayacaktr. (6325 Sayl Yasa 16. madde, Ynetmelik 20. madde)

Arabuluculuun Sona Ermesi


Uyumazlk konusunda anlamaya varmanz, istee bal olarak arabulucu-
luk faaliyetinden vazgemeniz, grmelerden ekilmeniz veya arabulucu-
luk faaliyetini sona erdirmeniz halinde arabuluculuk sreci sona erecektir.
(6325 Sayl Yasa 17. madde, Ynetmelik 21. madde)
Taraflarn Anlamas
Arabuluculuk faaliyeti sonucunda anlamaya varmanz halinde, varlan an-
lamay tespit edip arabulucu ile birlikte imzalayarak, uyumazlnz ze-
bileceksiniz. Ayrca Mahkememizden bu anlama belgesinin icra edilebilir-
liine ilikin erh verilmesini talep edebilirsiniz. Bu erhin verildii anlama
tutana ilam niteliinde bir belge saylacaktr (6325 Sayl Yasa 18. madde,
Ynetmelik 22. madde)

***Daha fazla bilgiye www.adalet.gov.tr Adalet Bakanl Hukuk leri Genel Mdrl-
Arabuluculuk Daire Bakanl internet adresinden (www.adb.adalet.gov.tr) ve ekte
gnderilen brorden ulaabilirsiniz.***

29
EK B
HUKUK TEVZ ARABULUCULUK BLGLENDRME FORMU
Bu form, tevzi brosu personelince dava al harlandrma formu olu-
turulduunda sistem tarafndan otomatik oluturularak yazcya gnderil-
mekte ve taraflara verilmektedir.

Bu form, taraflar uyumazlklarn dava yoluyla zmeden nce arabulucu-


luk sisteminin avantajlar hakknda bilgilendirmek ve arabuluculuk brosu-
na ynlendirmek amacyla oluturulmutur.

Arabuluculuk yntemine bavuran taraflarn byk ounluu uyumazlklar-


n 1 gn ya da daha ksa bir srede zme kavuturmulardr.

Tevzi Personeli Dikkatine: Bu form, harca tabi davalarda harlandrma for-


mu dzenlenmeden nce, harca tabi olmayan davalarda ise tevzi formu
dzenlenmeden nce bavuran tarafndan doldurulacaktr. Uyumazln
dava yoluyla zlmek istenmesinin devam halinde bu form tevzi formu-
30
nun eki olarak dosyaya eklenecektir.

Davaclar iin bilgi

Dava bir dileke ile alr. Davann tek bir davals olmas halinde, dava di-
lekesi 2 nsha olarak tevzi brosu veya tevzi ileri ile grevlendirilen yaz
ileri mdrne teslim edilir.
Dileke nshalarndan biri dava dosyasna konur, dieri davalya teblie
gnderilir. Her dava alrken davacdan aadaki harlar pein olarak al-
nr:
- Harca tabi davalarda: bavurma harc,
- Nispi harca tabi davalarda: nispi karar ve ilam harcnn drtte biri,
- Maktu harca tabi davalarda: karar ve ilam harcnn tamam. Davac yar-
glama harlarnn yan sra, gider avans tarifesinde belirtilen avans
tutarn da mahkeme veznesine yatrmak zorundadr. Dava dilekesi:
- dava harca tabi ise har ve gider avans,
- harca tabi deilse gider avans tahsil edildikten sonra tevzi edilir.
Tevzi formunun bir rnei bavuru sahibine verilir. Dava, dava dilekesi-
nin elektronik ortamda UYAPta tevzi edilerek kaydedildii tarihte alm
saylr.
A Sadece Davaclar iin

1 Arabuluculuk hakknda bilginiz var m?


Evet [ ]
Varsa, bu bilgiye nasl sahip oldunuz?
...........................................................................................................................

Hayr [ ]

2 Uyumazlnz mahkemeye gtrmeden dostane zm yntemi


olan arabuluculukla zmek ister misiniz?
Evet [ ]
Cevabnz evet ise tevzi brosu personelinden sizi arabuluculuk brosuna
ynlendirmesini isteyiniz.

Hayr [ ]
Bu aamada cevabnz hayr olsa bile 6100 sayl Hukuk Muhakemesi Ka- 31
nununun 137. ve devam eden maddelerine gre n inceleme aamasnda
hkim sizi arabuluculua tevik edecektir. Eer arabuluculuk yntemini
kabul ederseniz, yarglamann her aamasnda uyumazlnz arabulu-
culukla zebilirsiniz.

B Sadece Avukatlar iin

1 Mvekkilinize arabuluculuk sreci hakknda bilgi verdiniz mi?


Evet [ ] Hayr [ ]

2 Uyumazlnz mahkemeye gtrmeden dostane zm yntemi


olan Arabuluculuk ile zmek ister misiniz?
Evet [ ]
Cevabnz evet ise tevzi brosu personelinden sizi arabuluculuk brosuna
ynlendirmesini isteyiniz.
Hayr [ ]
Cevabnz hayr ise uyumazlnzn zmnde arabuluculuk ynte-
mini tercih etmeme nedeninizi aklayabilir misiniz?
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
Arabuluculuu sememe nedenleriniz hkim tarafndan deerlendiri-
lecektir.
Tevzi Personeli Dikkatine: Ltfen formla birlikte Arabuluculuk
Brorn de veriniz.

Tarih ....... / ....... / ..........

Ltfen iletiim bilgilerinizi yaznz.

Ad ve Soyad

Telefon no.
32 Faks no.

E-posta
EK C
ARABULUCULUK BROSU BAVURU VE BLGLENDRME FORMU
Bu formun amac, Arabuluculuk Brosuna bavuranlarn arabuluculuk ko-
nusunda ne kadar bilgi sahibi olduklarn ve uyumazlklarn zmek iin
arabuluculuu kullanmak isteyip istemediklerini renmektir. Arabulucu-
luk hakknda veya bu formun doldurulmas konusunda sorularnzn olmas
halinde ltfen Arabuluculuk Brosu alanlarna dannz.

Bavuru sahibi tarafndan doldurulacaktr.

1 Bavuru sahibinin sfat Taraf [ ] Vekil [ ] Dier [ ] (vasi)

2 Bavuru sahibinin cinsiyeti Kadn [ ] Erkek [ ]

A Merkeze Dorudan Bavuru - Sadece ahslar in

1 Buraya gelmeden nce arabuluculuk hakknda hlihazrda bilginiz


var myd? 33
Evet [ ]
Varsa, bu bilgiye nasl sahip oldunuz?

..........................................................................................................................
Hayr [ ]

2 Tevzi brosundan arabuluculukla ilgili bilgi aldnz m ve arabulu-


culuk brorn okudunuz mu?
Evet [ ] Hayr [ ]

3 Uyumazlnz mahkemeye gtrmeden dostane zm yntemi


olan arabuluculukla zmek ister misiniz?
Evet [ ] Hayr [ ]

Cevabnz hayr ise; uyumazlnzn zmnde arabuluculuk yntemini


tercih etmeme nedeninizi aklayabilir misiniz?
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
B Merkeze Dorudan Bavuru - Sadece Avukatlar in

3 Mvekkilinize arabuluculuk sreci hakknda bilgi verdiniz mi?


Evet [ ] Hayr [ ]

4 Uyumazlnz mahkemeye gtrmeden dostane zm yntemi


olan Arabuluculuk ile zmek ister misiniz?
Evet [ ] Hayr [ ]

Cevabnz hayr ise uyumazlnzn zmnde arabuluculuk yntemini


tercih etmeme nedeninizi aklayabilir misiniz?

C Mahkeme Ynlendirmesiyle Gelenler

Mahkeme Ad Dosya no

34 Eer arabuluculuk yntemini kabul ederseniz, uyumazlnzn zmne


daha hzl ve ekonomik olarak ulaabilirsiniz.

C Mahkeme Ynlendirmesiyle Gelenler - Sadece ahslar in

Bu sorulara vereceiniz cevaplar mahkeme hkimi tarafndan arabuluculu-


a tevikte dikkate alnacaktr.

1 Arabuluculuk hakknda bilginiz var m?


Evet [ ] Hayr [ ]

2 Uyumazlnz mahkemeye gtrmeden dostane zm yntemi


olan arabuluculukla zmek ister misiniz?
Evet [ ] Hayr [ ]

Cevabnz hayr ise; uyumazlnzn zmnde arabuluculuk ynte-


mini tercih etmeme nedeninizi aklayabilir misiniz?
...........................................................................................................................
...........................................................................................................................
C Mahkeme Ynlendirmesiyle Gelenler - Sadece Yasal Temsilciler in

1 Mvekkilinize arabuluculuk sreci hakknda bilgi verdiniz mi?

Evet [ ] Hayr [ ]

2 Uyumazlnz mahkemeye gtrmeden dostane zm yntemi


olan Arabuluculuk ile zmek ister misiniz?
Evet [ ] Hayr [ ]

Cevabnz hayr ise; uyumazlnzn zmnde arabuluculuk yntemini


tercih etmeme nedeninizi aklayabilir misiniz?

Tarih ....... / ....... / ..........


35
Ltfen iletiim bilgilerinizi yaznz.

Ad ve Soyad

Telefon no.

Faks no.

E-posta
EK D
UYAP ARABULUCULUK BLG SSTEM
Arabuluculuk Bilgi Sistemi, UYAP Biliim Sisteminde 5 ayr modl ile yer al-
maktadr.

1 Arabuluculuk Snav ve Sicil Bavuru Modl,


2 Arabulucu Portal Modl,
3 Hukuk Mahkemeleri Modl,
4 Arabuluculuk Brolar Modl,
5 Arabuluculuk Daire Bakanl Modl,

ARABULUCULUK
BLG SSTEM (ABS)

36
SINAV VE SCL ARABULUCULUK HUKUK
BAVURU MODL BROLARI MODL MAHKEMELER MODL

ARABULUCU ARABULUCULUK DARE


PORTAL MODL BAKANLII MODL

ARABULUCULUK SINAV VE SCL BAVURU MODL


Bu modlde arabuluculuk snavna girecek adaylarn bavuru yapacakla-
r ekranlar yer almaktadr.

Bavuru ekranna giriler e-devlet zerinden veya Adalet Bakanlnn


internet sitesi zerinden, e-devlet ifresi, e-imza ve m-imza ile salan-
maktadr.

Arabulucu portalna giri yapldktan sonra kiinin arabuluculuk sicilinde


kayd varsa, arabulucu portal ilemleri modlne, kayd yoksa arabulu-
culuk snav/sicil bavuru ekranlarna sistem tarafndan ynlendirilmek-
tedir.
Arabuluculuk Snav modlnde arabuluculuk bavurusunu yapan aday-
larla ilgili Arabuluculuk Daire Bakanl tarafndan snav ve sicile kayt
ile ilgili ilemler gerekletirilmektedir.

ARABULUCU PORTAL MODL


Bu modlde arabulucu portaln kullanacak sicile kaytl arabulucularn
arabuluculuk faaliyetlerini yrtrken yapaca ilemler yer almaktadr.

Arabulucu portalndan aadaki ilemler yaplabilmektedir.


Dosya ama,
Taraf bilgileri girii,
Toplant tarihi verme,
Son Tutanak hazrlama, Arabuluculuk Daire Bakanlna UYAP zerin-
den gnderme
Arabuluculuk Daire Bakanl ile yazma yapma,
Arabuluculuk Brosu tarafndan ynlendirilen dosyann kabul ya da 37
ret ileminin yaplmas.

HUKUK MAHKEMELER MODL


Hukuk mahkemelerinde dava al mensnn altna Arabuluculuk
lemleri ad ile yeni bir ekran oluturulmutur. Bu ekran ile tensip aa-
mas ve dava sreci devam ederken hkimin taraflar arabuluculua da-
vet etmesi ve mahkeme tarafnda arabuluculuk ile ilgili yaplan ilemler
yer almaktadr.
Ayrca hkim taraflar arabuluculuk konusunda taraflara gnderdii ve
bilgilendirilmesini salayan, arabuluculuk bilgilendirme formunu bu ek-
randan alp kullanclara verebilmektedir. (Ek- A)
Bu ekrandan; dosyann arabuluculua uygun olup olmad, taraflarn
arabuluculua davet edilip edilmedii, davet tarihi ve verilen sre bilgisi
girilmektedir.
Davet iin verilen sre sonunda taraflarn arabuluculua gitme konu-
sunda anlap anlamad, anlat iseler seilen arabulucu, arabulucu-
luk dosya numaras, arabuluculuk dosya bilgileri ve durumu bilgisi girii
yaplmaktadr.
Ayn ekrandan arabuluculuk dosyas eletirme, anlama tutanann
grntlenmesi ve icra edilebilirlik erhi girii de yaplabilmektedir.
Kullanclarn taraflara arabuluculua davet iin verilen srenin sonunda
taraflarn arabuluculuk konusunda anlap anlamadklar bilgisinin giril-
mesi hususuna dikkat etmeleri gerekmektedir.

ADLYE ARABULUCULUK BROLARI MODL


Bu modlde arabuluculuk brolarnn faaliyetlerini yrtrken yapaca
ilemler yer almaktadr. Memur ve yaz ileri mdr rolleri bulunmak-
tadr.
Arabuluculuk brolarnda aadaki ilemler yaplabilmektedir:
Arabuluculuk Bavuru Dosyas ama,
Taraf bilgileri girii,
Arabulucu seim ilemleri,
Arabuluculuk Bavuru Dosyas Sonu lemleri
38 Genel Yazma ekranlar
Arabuluculuk brosu tarafndan sadece arabuluculuk bavuru dosyas
almaktadr.
Arabuluculuk bavuru dosyas arabuluculuk brosuna bilgi alma ama-
cyla gelen vatandalar iin alan dosya trdr. Dosya kayd srasnda
en az bir taraf giriinin, bavurucu taraf iin TC kimlik numarasnn ve
uyumazlk trnn girilmesi zorunludur.
Arabuluculuk Bavuru Dosyasnn almasndan sonra taraflarn arabu-
lucuya gitmeye karar vermesi durumunda Dosyaya Arabulucu Ekleme
ekranndan bavuru dosyasna arabulucu ekleme ilemi yaplmaktadr.
Arabuluculuk bavuru dosyas sonu ilemleri ekran, alan dosyalarn
sonu ilemlerinin giriinin yapld ekrandr. Sonu bilgileri girilen dos-
yann dosya durumu kapal hale gelmektedir. Bavuru sonu ilemlerin-
de aadaki seenekler bulunmaktadr:
Arabulucuya Ynlendirildi
Arabulucuya Ynlendirilemedi
Genel dosya sorgulama ekranndan dosya numaras, dosya tr, al
tarihi, arabulucu ve taraf bilgileri girilerek dosya sorgulama ilemi yap-
labilmektedir. Arama sonular adliye bazl olarak getirilmektedir.
UYAP ARABULUCU PORTALI /ARABULUCULUK UYGULAMA FAALYETLER
Arabulucularn, arabuluculuk faaliyetlerinin raporlanmas, denetlenme-
si ve takibinin yaplmas, arabulucularn ilemlerini elektronik ortamda
daha gvenli ve hzl yaplabilmeleri iin Arabulucu Portal oluturul-
mutur.

Arabulucu Portalnn kullanclar Arabuluculardr. Arabulucu Portal ara-


buluculara alm ve tm Arabuluculuk brolarna UYAP sistemi zerin-
den Arabuluculara grevlendirme yaplabilmesi iin resmi yaz yazlm-
tr. Bu sistemin hedefi; Adliye arabuluculuk brolarna iletilen taleplerin
arabulucular arasnda datlmasn salamaktr; grev almak isteyen
arabulucular arasnda kurallar nceden belirlenerek arabulucularn
atanmasnda farklla neden olmayacak ekilde ve kaytl tm sistem
kullanclarna ak olup, bavuru saysnn artmas halinde de ihtiyaca
cevap verebilecek otomatik bir grevlendirme sistemi oluturmaktr.

Sistem arabuluculuk brolarnn, kendilerine gelen arabulucu bavu-


rularn ve taleplerini gecikmeksizin bu grevi kabul etmeye hazr olan 39
arabuluculara ynlendirmesi eklinde tasarlanmtr. Bu ekilde, ara-
bulucular grev almaya uygun olduklar zamanlar nceden sistemde
belirterek, aktif arabulucular listesinde yer almaktadrlar. Sistem ayn
zamanda talep ve grevlendirme says arttnda da bu ihtiyaca cevap
verebilecek ekilde dzenlenmitir.

ARABULUCU PORTALI
Arabulucu portalna Arabulucular https://arabulucu.uyap.gov.tr adresin-
den giri yaplacaktr. Kullanc giri ekrannda e-devlet, e-imza ve m-imza ile
sisteme girebilecei alan bulunmaktadr.

Arabulucu iin oluturulan ana sayfada; Arabulucunun Arabuluculuk Bro-


larndan dosya isteyip istemedii, kendi zet bilgilerini, arabuluculuk por-
talnda yapt ilemler, Toplam Dosya Saysn, Onay Bekleyen Saysn,
Kabul Edilen ve Reddedilen Dosyalar yer almaktadr.

Arabuluculuk portal sayfasnn ana mensnde Listesi, Dosya A,


Dosyalarm, Bakanlk ile Yazma, Raporlar, Kiisel Bilgilerim ve
Duyurular ana balklar bulunmaktadr.
Arabuluculara UYAP yoluyla nasl dosya verilir
Arabuluculuk portalna https://arabulucu.uyap.gov.tr adresinden Arabulu-
cular tarafndan giri yaplabilir. Kullanc giri ekrannda e-devlet, e-imza ve
m-imza ile sisteme girebilecei alan bulunmaktadr.

Arabulucu iin oluturulan ana sayfada; Arabulucunun Arabuluculuk Bro-


larndan dosya isteyip istemedii, kendi zet bilgilerini, arabuluculuk por-
talnda yapt ilemler, Toplam Dosya Saysn, Onay Bekleyen Saysn,
Kabul Edilen ve Reddedilen Dosyalar yer almaktadr.

Arabuluculuk portal sayfasnn ana mensnde Listesi , Dosya A,


Dosyalarm , Bakanlk ile Yazma, Raporlar, Kiisel Bilgilerim ve
Duyurular ana balklar bulunmaktadr.

Arabuluculara UYAP yoluyla nasl dosya verilir?


Arabulucu portal ana sayfasnda Dosya Almak stiyorum u belirten arabu-
lucular Arabuluculuk Brolar tarafndan UYAPta Dosyaya Arabulucu Ekle-
me ekrannda grnmektedir.
40
Aktif durumda olan Arabulucular, Arabuluculuk Brolar tarafndan arabu-
lucu ner seenei ile seildiinde en dk puanl arabulucu ilk olarak
gelecektir. Uygun Arabulucu; talebin girildii Arabuluculuk Brolar liste-
sinde olan, aktif durumda olan ve puan en dk olan Arabulucudur.

Arabuluculuk Brolar UYAP zerinden dosyaya Arabulucu eklemesi yapt


zaman sistem zerinden Arabulucunun sistemde kaytl cep telefonuna ve
e-posta adresine otomatik olarak grevlendirme aldna dair ve 24 saat
ierisinde Arabulucu portal zerinden dosyaya cevap vermesine ilikin me-
saj ve e-mail gitmektedir.

Arabulucularn 24 saat ierisinde Arabulucu portalna giri yaparak kendisi-


ne atanan dosyay kabul etmesi gerekmektedir.

Arabulucu tarafndan dosyann kabul edilmemesi halinde; dosya grevlen-


dirme iin sradaki en dk puanl arabulucuya otomatik olarak ynlendi-
rilecektir.

Arabulucu tarafndan dosyann kabul edilmesi halinde; kabul ile onay ile-
mini yaparak grevi stlendiini bildirmesi gerekmektedir. Greve kabul
onay veren Arabulucu iin sistem asndan sre balam olacaktr.
Arabulucu, arabulucu brolar dnda kendisine gelen bir uyumazl (ta-
rafn bizzat bavurusu halinde) Portal ana sayfasn sol tarafnda bulunan
Dosya A seeneini tklayarak Uyumazlk Trn, Uyumazlk Miktar-
n, Taraflar ve varsa Taraf Vekillerini ekleyip Kaydet/Dosya A seeneini
tklayarak yeni dosya am olacaktr. Bylece uyumazlk sistem zerinden
dosya numaras alacaktr.

Arabulucu, Dosyalarm detayndan dosyaya ait btn bilgilere eriilebil-


mektedir.

Arabulucu, dosya numaras aldktan sonra dosyaya elektronik ortamda top-


lant tutanaklar ekleyebilecektir.

Arabulucu, Portal ana sayfasnn sol tarafnda bulunan menlerden Ba-


kanlk ile Yazma seeneinden Daire Bakanlna elektronik ortamdan
Yenileme Eitim Belgesini ve Aidat Makbuzunu gnderebilecei gibi
herhangi bir konu hakknda yazma da yapabilecektir.

Arabulucu, son tutana da elektronik ortamda elektronik imza kullanmak


suretiyle sistem zerinden Daire Bakanlna gnderebilecektir.
41
EK E
ARABULUCULUK BROR

NEML BLG
Arabuluculuk Bilgilendirme
Bu bror; adalete hzl erimenin en ekonomik ve
Merkezleri
en rahat yolu olan Arabuluculuk konusunda size
genel bilgiler vermek iin hazrlanmtr. Anlalabi-
Ankara Adliyesi
lir olmas iin olabildiince sadeletirilmi ve hukuki
terimlerden arndrlmtr. Eer hukuki bir konuda Arabuluculuk Merkezi Ekonomik, hzl, gizli
anlamazlk yayorsanz bilgilenmek iin brorn
tamamn okuyunuz.
(0312) 509 31 61
ve gnll zm
Bursa Adliyesi
Arabuluculuk Merkezi
Daha ayrntl bilgi edinmek iin en yakn arabulu-
(0224) 272 50 04 dahili 2844
culuk merkezine bavurabilir, avukatnza danabilir
ya da aada adresi verilen internet sayfamz stanbul-alayan Adliyesi
ziyaret edebilirsiniz. Arabuluculuk Merkezi
www.adb.adalet.gov.tr (0212) 375 75 75 dahili 52530 - 52531
zmir Adliyesi
Adalet Bakanl Hukuk leri Genel Mdrl Arabuluculuk Merkezi
Arabuluculuk Daire Bakanl Danma Hattna
(0232) 411 20 00 dahili 1202
bavurabilirsiniz.
Kayseri Adliyesi
(0312) 414 81 15 Arabuluculuk Merkezi
(0352) 222 12 71
Arabuluculuk yntemi ile ilgili gr ve nerileri-
niz bizim iin deerlidir. Yukardaki danma hattna Mersin Adliyesi
nerilerinizi iletebilir, ayrca grleriniz iin aadaki Arabuluculuk Merkezi
e-posta adresimizi de kullanabilirsiniz. (0324) 232 18 45 dahili 1528
adb@adalet.gov.tr

Ayrntl (0312) 414 81 15


bilgi iin www.adb.adalet.gov.tr
42
Bu bror Avrupa Konseyi tarafndan Adalet Bakanl ile ibirlii iinde yrtlen ve
sve Uluslararas Kalknma birlii Ajans ile Trkiye Cumhuriyeti tarafndan finanse
edilen Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Uygulamalarnn Gelitirilmesi Projesi
kapsamnda retilmitir. Proje ile ilgili ayrntl bilgi iin:

www.arabuluculuk.adalet.gov.tr

Arabuluculuk nedir Arabulucu kimdir Arabuluculuk merkezleri

Arabuluculuk, Hukuk Uyumazlklarnda Arabulu- Arabulucu, bamsz ve tarafsz hareket eden ve bu Arabuluculukla ilgili bilgiyi, adliyelerde oluturulan
culuk Kanunu kapsamnda kabul edilmi, mahkeme alanda eitim alm bir hukukudur. Arabulucu bir Arabuluculuk Bilgilendirme Merkezlerinden edi-
d, etkin bir zm yoludur. Taraflar, aralarndaki uyumazlkta, dostane bir zme ulamak amacyla nebilirsiniz. Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk
uyumazl, bir arabulucunun yardmyla, birlikte taraflara yardmc olmak ve bu sreci etkinletirmek Uygulamalarnn Gelitirilmesi Projesi kapsamnda
grerek ortak bir zme ulaabilirler. Arabulucu- zere alr, taraflara bir zm dayatmaz. Taraflar Ankara, Bursa, stanbul - alayan, zmir, Kayseri,
luk ynteminde, bu zm dorultusunda oluturu- kendi zm seeneklerini kendileri olutururlar. Mersin Adliyelerinde kurulmu bu merkezlere bavu-
lan anlama, mahkeme karar yerine geer. rarak bilgi alabilir, kendinize bir arabulucu atanmas
Uyumazlk srecinde arabuluculuktan yararlansanz konusunda yardm isteyebilirsiniz.
bile, zme ulaamadnzda her zaman yarg Arabuluculuk sreci Merkez Personeli size daha ayrntl bilgi vermesi iin
yoluna bavurmanz olanakldr. sizi Merkezde bulunan danman arabulucuya
Arabuluculuk sreci iki biimde iler. Taraflar ynlendirir. Bavurunuz kayda alnr ve arabulu-
Arabuluculuun amac kimin kazanp kimin kaybe-
aralarndaki uyumazl, mahkemeye gitmeden bir cunuzu bu merkezde belirleyebilirsiniz.
deceine karar vermek olmayp, taraflarn gerek-
arabulucu eliinde zmeye karar verebilirler. Ya da
sinimleri dorultusunda en uygun zm yolunu
taraflarn uyumazla ilikin bir davas srer- ken
bulabilmektir.
mahkeme de, taraflara arabuluculuk yntemini ner-
ebilir. Taraflar, i hukuku, ticari, tketici, kira, aile, Arabulucular listesi
Arabuluculuun yararlar fikri ve sna uyumazlklara ilikin pek ok hukuki
meseleyi arabuluculuk yntemiyle zebilirler. Size bilgi verebilecek ve yol gsterebilecek arabulu-
Mahkemeden daha ksa srer ve ekonomiktir. Eer yaadnz bir uyumazlnz ve bu konuda cularn listesine aadaki internet adresinden ula-
Arabuluculuk anlamas mahkeme kararna ede- danabileceiniz bir avukatnz var ise, avukatnzdan abilirsiniz.
erdir. da arabuluculuk yntemi konusunda size bilgi verme- www.adb.adalet.gov.tr/arabulucu/
Arabulucunuzu kendiniz seebilirsiniz. sini isteyebilirsiniz.
Uyumazln her aamasnda bavurabilirsiniz.
Arabuluculuk srecinde uyumazlklarnz rahat
bir ortamda ve aka konuabilirsiniz. Srete Arabuluculuk creti Arabuluculuk dernekleri
konuulan herey gizli tutulur. Bu durum ticari
itibar ve bilgiler ile aile mahremiyeti asndan Arabuluculuk hizmetleri crete tabiidir. Bu cret Arabuluculuk uygulamalarnn gelitirilmesi iin ku-
byk nem tar. uyumazln konusuna, grev yapan arabulucu rulmu dernekler de size ayrntl bilgi salayabilir.
Taraflar kendi zmlerini bulduklarndan anla- saysna, dava alp-almam olmasna ve konusu linizdeki dernekler ve iletiim bilgilerine aadaki
mazlklar ortadan kalkarken ilikiler de srdrle- para olan anlamazlklarda bedele gre deimekte- internet adresinden ulaabilirsiniz.
bilir. dir. Arabuluculuk srecinde uygulanan asgari cret
Arabuluculua bavurmakla mahkemeye gitme tarifesi ile ilgili bilgiye aadaki adresten ulalabilir. www.arabuluculuk.adalet.gov.tr/Sayfalar/
hakknz kaybetmezsiniz. pilot_uygulamalar/index.html
www.adb.adalet.gov.tr/Sayfalar/Teskilat/
mevzuat/tarife-index.html
EK F
2017 YILI ARABULUCULUK ASGAR CRET TARFES

Ama, konu ve kapsam


MADDE 1 (1) zel hukuk uyumazlklarnn arabuluculuk yoluyla zm-
lenmesinde, arabulucu ile uyumazln taraflar arasnda geerli bir cret
szlemesi yaplmam olan veya cret miktar konusunda arabulucu ile
taraflar arasnda ihtilaf bulunan durumlarda, 7/6/2012 tarihli ve 6325 sa-
yl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu, 26/1/2013 tarihli ve
28540 sayl Resm Gazetede yaymlanan Hukuk Uyumazlklarnda Arabu-
luculuk Kanunu Ynetmelii ve bu Tarife hkmleri uygulanr.

(2) Bu Tarifede belirlenen cretlerin altnda arabuluculuk creti kararla-


trlamaz. Aksine yaplan szlemelerin crete ilikin hkmleri geersiz
olup, crete ilikin olarak bu Tarife hkmleri uygulanr.

Arabuluculuk cretinin kapsad iler 43

MADDE 2 (1) Bu Tarifede yazl arabuluculuk creti, uyumazln arabu-


luculuk yoluyla zme kavuturulmasn salamak amacyla, arabuluculuk
faaliyetini yrten arabulucular siciline kaytl kiiye, sarf ettii emek ve
mesainin karlnda, uyumazln taraflarnca yaplan parasal demenin
karldr.

(2) Arabuluculuk faaliyeti sresince arabulucu tarafndan dzenlenen ev-


rak ve yaplan dier ilemler ayr creti gerektirmez.

(3) Arabulucu, arabuluculuk sreci balamadan nce yapm olduu mas-


raflar arabuluculuk teklifinde bulunan taraf veya taraflardan isteyebilir.

(4) Arabulucu, arabuluculuk srecine ilikin olarak belirli kiiler iin araclk
yapma veya belirli kiileri tavsiye etmenin karl olarak herhangi bir cret
talep edemez. Bu yasaa aykr olarak tesis edilen ilemler hkmszdr.

Arabuluculuk cretinin snrlar


MADDE 3 (1) Aksi kararlatrlmadka arabuluculuk creti taraflarca eit
denir.
(2) Ayn uyumazln zmne ilikin bu Tarifenin eki Arabuluculuk cret
Tarifesinin birinci ksmnda belirtilen hallerde arabuluculuk faaliyetinin bir-
den ok arabulucu tarafndan yrtlmesi durumunda, her bir arabulucuya
bu Tarifede belirtilen cret ayr ayr denir.

(3) Ayn uyumazln zmne ilikin bu Tarifenin eki Arabuluculuk cret


Tarifesinin ikinci ksmnda belirtilen hallerde arabuluculuk faaliyetinin bir-
den ok arabulucu tarafndan yrtlmesi durumunda, bu Tarifede birden
fazla arabulucu iin belirtilen orandaki cret her bir arabulucuya eit bl-
nerek denir.

cretin tmn hak etme


MADDE 4 (1) Arabuluculuk faaliyetinin, gerek taraflarn uyumazlk ko-
nusu zerinde anlamaya varm olmas, gerek taraflara danldktan sonra
arabuluculuk iin daha fazla aba sarf edilmesinin gereksiz olduunun ara-
bulucu tarafndan tespit edilmesi, gerekse taraflardan birinin kar tarafa
veya arabulucuya, arabuluculuk faaliyetinden ekildiini bildirmesi veya
taraflardan birinin lm ya da iflas halinde veya taraflarn anlaarak ara-
44 buluculuk faaliyetini sona erdirmesi sebepleriyle sona ermesi hallerinde,
arabuluculuk faaliyetini yrtme grevini kabul eden arabulucu, bu Tarife
hkmleri ile belirlenen cretin tamamna hak kazanr.

(2) Arabuluculuk faaliyetine balandktan sonra, uyumazln arabuluculu-


a elverili olmad veya 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayl Ceza Muhakemesi
Kanunu gereince uzlama kapsamna girmeyen bir su ile ilgili olduu hu-
suslar ortaya kar ve bu sebeplerle de arabuluculuk faaliyeti sona erdirilir
ise, sonradan ortaya kan bu durumlarla ilgili olarak eer arabulucunun
herhangi bir kusuru yoksa arabuluculuk faaliyetini yrtme grevini kabul
eden arabulucu, bu Tarife hkmleri ile belirlenen cretin tamamna hak
kazanr.

Arabuluculuk faaliyetinin konusuz kalmas, feragat, kabul ve sulhta cret


MADDE 5 (1) Uyumazlk, arabuluculuk faaliyeti devam ederken, arabu-
luculuk faaliyetinin konusuz kalmas, feragat, kabul veya sulh gibi arabu-
luculuk yolu dndaki yntem ve nedenlerle giderilirse cretin tamamna
hak kazanlr.
Yeni bir uyumazlk konusunun ortaya kmasnda cret
MADDE 6 (1) Somut bir uyumazlkla ilgili arabuluculuk faaliyetinin yr-
tlmesi srasnda, yeni uyumazlk konularnn ortaya kmas halinde, her
bir uyumazlk iin ayr crete hak kazanlr.

Arabuluculuk cret tarifesine gre cret


MADDE 7 (1) Konusu para olmayan veya para ile deerlendirilemeyen
hukuki uyumazlklarda; arabuluculuk creti bu Tarifenin eki Arabuluculuk
cret Tarifesinin birinci ksmna gre belirlenir.

(2) Konusu para olan veya para ile deerlendirilebilen hukuki uyumazlk-
larda; arabuluculuk creti bu Tarifenin eki Arabuluculuk cret Tarifesinin
ikinci ksmna gre belirlenir.

(3) Arabuluculuk srecinin sonunda anlama salanamamas halinde, ara-


buluculuun konusu para olan veya para ile deerlendirilebilen hukuki
uyumazlk olsa bile arabulucu, arabuluculuk cretini bu Tarifenin eki Ara-
buluculuk cret Tarifesinin birinci ksmna gre isteyebilir.
45
Arabuluculuk cret tarifesinde yazl olmayan hallerde cret
MADDE 8 (1) Arabuluculuk cret Tarifesinde yazl olmayan haller iin,
sz konusu Tarifenin birinci ksmndaki dier tr uyumazlklar iin belirle-
nen cret denir.

Uygulanacak tarife
MADDE 9 (1) Arabuluculuk cretinin takdirinde, arabuluculuk faaliyeti-
nin sona erdii tarihte yrrlkte olan tarife esas alnr.

Yrrlk
MADDE 10 (1) Bu Tarife 1/1/2017 tarihinde yrrle girer.
ARABULUCULUK CRET TARFES

BRNC KISIM
Konusu Para Olmayan veya Para ile Deerlendirilemeyen Hukuki Uyu-
mazlklarn Arabuluculuk Yoluyla zme Kavuturulmasnn Salan-
masnda Arabulucuya denecek cret

1 a) Aile Hukuku ile ilgili uyumazlklarda; taraf bana,

a.a) Bir saati (lk saate kadar) 120,00 TL

a.b) Takip eden her saat iin 90,00 TL

b) Uyumazln veya daha fazla taraf bulunursa, taraf ba-


na,

b.a) Bir saati (lk saate kadar) 90,00 TL

b.b) Takip eden her saat iin 60,00 TL

2 a) Ticari uyumazlklarda; taraf bana,

a.a) Bir saati (lk saate kadar) 240,00 TL


46 a.b) Takip eden her saat iin 180,00 TL

b) Uyumazln veya daha fazla taraf bulunursa, taraf ba-


na,

b.a) Bir saati (lk saate kadar) 180,00 TL

b.b) Takip eden her saat iin 120,00 TL

c) Ticari uyumazln taraflarnn tm sermaye irketi ise ta-


raf bana,

c.a) Bir saati (lk saate kadar) 290,00 TL

c.b) Takip eden her saat iin 220,00 TL

d) Taraflarn tm sermaye irketi ve uyumazln veya


daha fazla taraf bulunursa, taraf bana,

d.a) bir saati (lk saate kadar) 220,00 TL

d.b) Takip eden her saat iin 150,00 TL


3 a) i - iveren uyumazlklarnda; taraf says gzetilmeksizin,

a.a) Bir saati (lk saate kadar) 120,00 TL

a.b) Takip eden her saat iin 90,00 TL

4 a) Tketici uyumazlklarnda; taraf bana,

a.a) Bir saati (lk saate kadar) 120,00 TL

a.b) Takip eden her saat iin 90,00 TL

b) Uyumazln veya daha fazla taraf bulunursa, taraf ba-


na,

b.a) Bir saati (lk saate kadar) 90,00 TL

b.b) Takip eden her saat iin 60,00 TL

5 a) Dier tr uyumazlklarda ise; taraf bana,

a.a) Bir saati (lk saate kadar) 150,00 TL

a.b) Takip eden her saat iin 110,00 TL

b) Uyumazln veya daha fazla taraf bulunursa, taraf ba-


na,
47
b.a) Bir saati (lk saate kadar) 110,00 TL

b.b) Takip eden her saat iin 75,00 TL


KNC KISIM
Konusu Para Olan veya Para ile Deerlendirilebilen Hukuki Uyumazlk-
larn Arabuluculuk Yoluyla zme Kavuturulmasnn Salanmasnda
Arabulucuya denecek cret

zerinde Anlalan Miktarn;

1 lk 30.000,00 TLsi iin

a) Bir arabulucu grev yaparsa %6

b) Birden fazla arabulucu grev yaparsa %9

2 Sonra gelen 40.000,00 TL si iin

a) Bir arabulucu grev yaparsa %5

b) Birden fazla arabulucu grev yaparsa % 7,5

3 Sonra gelen 80.000,00 TL si iin

a) Bir arabulucu grev yaparsa %4

b) Birden fazla arabulucu grev yaparsa %6


48
4 Sonra gelen 250.000,00 TL si iin

a) Bir arabulucu grev yaparsa %3

b) Birden fazla arabulucu grev yaparsa % 4,5

5 Sonra gelen 600.000,00 TL si iin

a) Bir arabulucu grev yaparsa %2

b) Birden fazla arabulucu grev yaparsa %3

6 Sonra gelen 750.000,00 TL si iin

a) Bir arabulucu grev yaparsa % 1,5

b) Birden fazla arabulucu grev yaparsa % 2,5

7 Sonra gelen 1.250.000,00 TL si iin

a) Bir arabulucu grev yaparsa %1

b) Birden fazla arabulucu grev yaparsa % 1,5

8 3.000.000,00 TLden yukars iin

a) Bir arabulucu grev yaparsa % 0,5

b) Birden fazla arabulucu grev yaparsa %1


EK G
BLGLENDRME TUTANAI
Arabuluculuk Srecine likin Bilgilendirme Tutana
..... /..... /..... tarihinde aada ad ve unvanlar yazl taraflar adresime bir-
likte/ayr ayr gelerek 6325 sayl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk
Kanunu gereince arabuluculuk yoluna bavurmak istediklerini bildirip
aralarndaki uyumazlkta arabuluculuk yapmam istediler. Bunun zerine
taraflar aadaki konularda szl olarak bilgilendirildiler:

Taraflar, arabulucuya bavurmak, sreci devam ettirmek, sonulandr-


mak veya bu sreten vazgemek konusunda tamamen serbesttirler.
Taraflar zorla bu srecin iine dhil edilemeyecekleri gibi her aamada
uyumazl arabuluculuk yoluyla sonulandrmaktan da vazgeebilirler.
Taraflar, gerek arabulucuya bavururken gerekse sre boyunca eit
haklara sahiptirler. Taraflardan biri arabuluculuk srecinin dnda bra-
klamayaca gibi sz hakk da dierine gre kstlanamaz. 49
Taraflarca aksi kararlatrlmadka arabulucu, taraflar ve arabuluculua
katlan nc kiiler, taraflarca yaplan arabuluculuk daveti veya bir ta-
rafn arabuluculuk faaliyetine katlma istei; uyumazln arabuluculuk
yolu ile sona erdirilmesi iin taraflarca ileri srlen gr ve teklifler;
arabuluculuk faaliyeti esnasnda taraflarca ileri srlen neriler veya
herhangi bir vaka veya iddiann kabul; sadece arabuluculuk faaliyeti
dolaysyla hazrlanan belgeleri delil olarak ileri sremez ve bunlar hak-
knda tanklk yapamaz. Bu ykmlle aykr hareket ederek bir kiinin
hukuken korunan menfaatinin zarar grmesine neden olan kii alt aya
kadar hapis cezas ile cezalandrlr.
Arabulucu, yapm olduu faaliyet karl Arabuluculuk Asgari cret
Tarifesinden az olmamak kaydyla cret ve masraflar isteme hakkna
sahiptir. Arabulucu, cret ve masraflar iin avans da talep edebilir. Aksi
kararlatrlmadka arabulucunun creti, faaliyetin sona erdii tarihte
yrrlkte bulunan Tarifeye gre belirlenir ve cret ile masraf, taraflar-
ca eit olarak karlanr.
Arabulucu, taraflarn her biri ile ayr ayr veya birlikte grebilir ve ileti-
im kurabilir. Taraflar bu grmelere vekilleri aracl ile de katlabilirler.
Arabuluculuk sreci, dava almadan nce arabulucuya bavuru halinde,
taraflarn ilk toplantya davet edilmeleri ve taraflarla arabulucu arasnda
srecin devam ettirilmesi konusunda anlamaya varlp bu durumun bir
tutanakla belgelendirildii tarihten itibaren ilemeye balar. Dava al-
masndan sonra arabulucuya bavuru halinde ise bu sre, mahkemenin
taraflar arabuluculua davetinin taraflarca kabul edilmesi veya taraflarn
arabulucuya bavurma konusunda anlamaya vardklarn mahkemeye
yazl olarak beyan ettikleri ya da durumada bu beyanlarnn tutanaa
geirildii tarihten itibaren ilemeye balar.
Arabuluculuk srecinin balamasndan sona ermesine kadar geen sre,
zamanam ve hak drc srelerin hesaplanmasnda dikkate alnmaz.
Arabulucu, bu sfatla grev yapt uyumazlk ile ilgili olarak alan da-
vada, daha sonra, hkimlik, hakemlik ve bilirkiilik yapamayaca gibi
avukat olarak da grev stlenemez.
Arabuluculuk yoluyla zmlenen hukuki uyumazlklar konusunda ara-
buluculuk faaliyeti sonucunda anlamaya varlmas halinde anlama bel-
gesi dzenlenir. Bu anlamann gereklerinin taraflardan herhangi biri
tarafndan yerine getirilmemesi durumunda dier taraf arabuluculuk
50 anlama belgesini yetkili mahkemeye ibraz ederek icra edilebilirlik er-
hi verilmesini talep edebilir, bu belge yetkili mahkeme tarafndan erh
verilmesi ile birlikte ilm niteliinde belge vasfn kazanarak mahkeme
karar gibi icra edilir.

Taraflar arabuluculuk sre ve esaslar ile anlamann hukuki nitelii ile


ilgili, i bu imzaya konu belge iindeki aklamalar anladklarn ve arabu-
lucunun tarafszlndan phe edilmesini gerektirecek hibir hal ve artn
olmadndan bahisle arabuluculuk srecine balamak istediklerini ifade
ettiler. bu tutanak nsha olarak dzenlenmitir. ..... /..... /.....

(Ad,soyad, TC Kimlik no. ve imza) (Ad, soyad, TC Kimlik no. ve imza)


Taraf Taraf

(Ad, soyad ve imza)


Arabulucu
Arabuluculuk Sicil No: ............

Bu Tutanak (3) nsha olarak dzenlenir; taraflarda ve arabulucunun kendisinde kalr.


EK H
ARABULUCUDAN TARAFA YAPILAN ARABULUCULUK DAVET

RNEK
Sayn .........................................,

Szlemesi/Konusu/Davas ile ilgili ........................ konudaki uyumazl dos-


tane olarak arabuluculuk yoluyla zmek iin bu davet yazsn yazyoruz.

.hukuki uyumazlnn 6325 Sayl Hukuk


Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu kapsamnda taraflarn zerinde
serbeste tasarruf edebilecei i ve ilemlerden doan zel hukuk uyu-
mazl olduu anlalmaktadr.

Size yaplan teklifin elinize ulat tarihten itibaren 15 gn iinde cevap


vermeniz, cevabnzn olumlu olmas halinde arabuluculuk grmelerine
balanmas iin grme tarih ve yerinin belirlenmesi gerekmekte-
dir. Arabuluculuk grmelerine balamadan nce arabuluculuk srecinin 51
daha verimli gemesi iin;

Arabuluculukla ilgili u hususlar bilgi ve grlerinize sunmak isterim:


a) Arabuluculuk taraflar arasndaki hukuki uyumazln tarafsz, bamsz,
arabuluculuk eitimi alm ve arabulucular siciline kaytl bir arabulucu
destei ile zlmesi yntemidir.
b) Arabulucu ile uyumazln zm tamamen gnlllk esasna dayal-
dr. Taraflar serbest iradeleri ile uyumazln dostane olarak zmlen-
mesini salar.
c) Arabuluculuk grmelerine katlmak bavurucunun iddia ve taleplerini
kabul anlamna gelmez.
d) Arabuluculuk grmeleri, taraflardan birinin istei ile her aamada
sonlandrlabilir.
e) Arabuluculuk grmelerinde gizlilik ilkesine uyulmas esastr.
f) Arabuluculuk creti 6325 sayl Hukuki Uyumazlklarnda Arabuluculuk
Kanununa gre taraflarca aksi kararlatrlmadka ortaklaa denir. An-
cak cretin hangi tarafa denecei ve ne kadar olaca mzakerelere
balanmadan nce taraflarca zel olarak da belirlenebilir. Arabulucu-
nun cretine ilikin bilgilere Arabuluculuk Daire Bakanlnn internet
sitesinde yaynlanan Arabuluculuk Asgari cret Tarifesinden ulaabilir-
siniz. (6325 Sayl Yasa 7. madde, Ynetmelik 12. madde) (http://www.
adb.adalet.gov.tr/Sayfalar/Teskilat/mevzuat/tarife-index.html)
g) Arabuluculuk grmeleri sonunda anlamaya varlmas halinde, arabu-
luculuk creti dnda, mahkeme harc ve yarglama giderleri denmez.
h) Arabuluculuk toplantlarna bizzat veya avukatnz araclyla katlabile-
ceksiniz.
i) Arabulucuya bavuracanz dava aldktan sonra mahkemeye bildir-
meniz halinde grlmekte olan dava, ay gememek zere ertelene-
bilecektir. Birlikte talep etmeniz halinde ise bu sre aya kadar daha
uzatlabilecektir.
j) Arabuluculua bavurma konusunda anlamaya vardnzda, srecin
balamasndan sona ermesine kadar geirilen sre zaman am ve hak
drc srelerin hesaplanmasnda dikkate alnmayacaktr. (6325 Sa-
yl Kanun 16. madde, Ynetmelik 20. madde)
52
k) Uyumazlk konusunda anlamaya varmanz, istee bal olarak arabu-
luculuk faaliyetinden vazgemeniz, grmelerden ekilmeniz, uyu-
mazln arabuluculua elverili olmadnn anlalmas veya arabulucu-
luk faaliyetini sona erdirmeniz durumunda arabuluculuk sona erecektir.
(6325 Sayl Kanun 17. madde, Ynetmelik 21. madde)
l) Arabuluculuk faaliyeti sonucunda anlamaya varmanz halinde, varlan
anlamay tespit edip arabulucu ile birlikte imzalayarak, mahkemeden
bu anlama belgesinin icra edilebilirliine ilikin erh verilmesini talep
edebilirsiniz. Bu erhin verildii anlama tutana ilam niteliinde bir
belge saylacaktr (6325 Sayl Yasa 18. madde, Ynetmelik 22. madde)

Bu davetin size ulat tarihten itibaren veya daveti alma tarihinden itiba-
ren arabuluculuk grmelerine katlma davetimizi kabul edip, etmeyece-
inizi 15 gn iinde tarafmza iletmenizi rica ederiz.

Uyumazl anlamaya evirmenizi temenni ederiz.

Arabulucu ad, soyad, sicil no.


letiim bilgileri
EK I
CRET DHL ARABULUCU SZLEMES
CRET DHL ARABULUCU SZLEMES
(htiyari-stee Bal Arabuluculuk)
TARAF 1 :
(Ad, soyad, TC Kimlik no.[/ticaret sicil no.]ve adres)

TARAF 2 :
(Ad, soyad, TC Kimlik no.[/ticaret sicil no.]ve adres)

ARABULUCU :
(Ad, soyad, arabuluculuk sicil no. ve adres)

bu szleme arabulucu .................... (Arabulucu) tarafndan taraf 1 ve ta-


raf 2 (Taraflar)ye verilecek arabuluculuk hizmetine ilikin olup karlkl
hak ve ykmllkleri kapsar. 53
Arabulucu, 6325 sayl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu ve
ilgili mevzuat erevesinde arabuluculuk szlemesine gre arabuluculuk
faaliyetini yrtmeyi; taraflar da onun cret ve masraflarn demeyi kabul
eder.
Arabulucu, sistematik teknikler uygulayarak, grmek ve mzakerelerde
bulunmak amacyla taraflar bir araya getirip onlarn birbirlerini anlamalar-
n ve bu suretle zmlerini kendilerinin retmeleri iin aralarnda iletiim
srecinin kurulmasn salayacaktr.
Arabulucu grevini zenle, tarafsz bir biimde ve ahsen yerine getirecek-
tir.
Arabulucu, kanundan ve szlemeden kaynaklanan gizlilik ykmllne
uyar. Arabulucu taraflardan birinin arabuluculuk faaliyetinden nce veya
arabuluculuk faaliyeti srasnda gizli bir bilgi paylamas halinde; bu bilgiyi
paylaan tarafn rzas olmakszn kanunun gerektirdii haller dnda her-
hangi bir taraf veya kii ile paylamayacaktr.

[NOT: Taraflar arabuluculuk cretini ve masrafn eit olarak denmesin-


den baka bir usulde kararlatrabilecekleri iin bu szlemede nasl bir
usul belirlenmise onun yazlmas gerekir]
Taraflarn, arabulucunun cret ve masrafnn nasl denecei ve avans tale-
bine dair hangi usul tayin ettiklerinin belirtilmesine dair bir fkra girilmesi
gereklidir.

Arabulucuya, yukarda sz edilen arabuluculuk hizmeti nedeniyle ...............


Lira + KDV arabuluculuk creti / ............................... Lira + KDV saat cre-
ti denecektir. Arabuluculuk creti, masraf ya da avans arabulucunun
................. bankasndaki TR .......................................... IBAN numaral hesabna
yatrlacaktr. Avans olarak alnan ............................... Lira + KDV, denecek
olan arabuluculuk cretinden mahsup edilecektir. cret ve masraflar k-
tktan sonra avanstan arta kalan mebla taraflarn ...........................................
.... bankas TR............................................................ ve ............................ bankas
TR............................................................ IBAN numaral hesaplarna yatrlr.

Arabulucu, arabuluculuk faaliyetinin sonunda, deme karlnda serbest


meslek makbuzu dzenleyerek taraflara verecektir.

Arabuluculuk faaliyeti sresince arabulucu tarafndan dzenlenen evrak ve


yaplan dier ilemler ayr cret gerektirmez. Arabuluculuk faaliyeti sonun-
54 da taraflarca anlamaya varlmas halinde arabulucu anlama belgesinin
hazrlanmasna yardm edebilir. bu anlama belgesinin imza edilmesini
takiben arabuluculuk faaliyeti sona erer.

Arabulucu, arabuluculuk srecine ilikin olarak belirli kiiler iin araclk ya-
pamaz veya belirli kiileri tavsiye edemez ya da bu tip faaliyetler iin her-
hangi bir cret talep edemez. Bu yasaa aykr olarak tesis edilen ilemler
hkmszdr.

4/12/2004 tarihli ve 5271 sayl Ceza Muhakemesi Kanunu gereince uz-


lama kapsamna girmeyen bir su ile ilgili olduunun tespit edilmesi ya
da kanunen arabuluculuk faaliyetinin devam ettirilmesine dair bakaca en-
gel bir hususun ortaya kmasndan tr ve de arabuluculuk faaliyetinin
sona erdirilmesi ile sonradan ortaya kan bu durumlarla ilgili olarak arabu-
lucunun herhangi bir kusurunun olmamas halinde arabulucu, belirlenen
cretin tamamna hak kazanr. Keza arabuluculuk faaliyeti devam ederken,
arabuluculuk faaliyetinin konusuz kalmas, feragat, kabul veya sulh gibi ara-
buluculuk yolu dndaki yntemlerle uyumazlk sona ermesi halinde de,
arabulucu belirlenen cretin tamamna hak kazanr.

Arabuluculuk faaliyetinin yrtlmesi srasnda, yeni uyumazlk konular-


nn ortaya kmas durumunda ise arabulucu her bir uyumazlk iin ayr c-
rete hak kazanr. Bu halde yeni uyumazlk konular iin arabuluculuk creti,
arabulucu ve taraflarca ayrca belirlenir.

Taraflar ibu szlemede yazl adreslerini teblie elverili adres olarak be-
yan ederler. Yazl olarak adres deiiklii bildirilmedii srece bu adreslere
yaplan tebligatlar geerli kabul edilir.

bu arabulucu szlemesi sayfa ve nsha olarak dzenlenmitir.

...... /...... /........

........................................ ..................................................

Taraf 1 Taraf 2
(Ad, soyad, imza) (Ad, soyad, imza)

........................................

Arabulucu 55
(Ad, soyad, imza)

Bu Tutanak (3) nsha olarak dzenlenir; taraflarda ve arabulucunun kendisinde kalr.


EK J
MODEL ARABULUCULUK SZLEMES (CEDR)

MODEL ARABULUCULUK SZLEMES- CEDR (The Centre for Effe-


ctive Dispute Resolution)dan uyarlanmtr.

6325 sayl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu Gereince


Yrtlecek Arabuluculua ilikin Model Arabuluculuk Szlemesi

bu Szleme:
Taraf
(Ad, soyad, TC Kimlik no.[/ticaret sicil no.]ve adres)
ile
Taraf
(Ad, soyad, TC Kimlik no.[/ticaret sicil no.]ve adres)
arasnda imza edilmitir.
56
Taraflar arasndaki uyumazlk konusu ............................ szlemesi ile ilgili
olarak ........................................dur.

Taraflar, uyumazlklarn arabuluculuk yoluyla zmne ilikin olarak aa-


daki konularda anlama salamtr:

Taraflar, uyumazlklarn arabuluculuk yoluyla zmek iin iyi niyetle ha-


reket etmeyi, uyumazlklarn, uyumazln arabuluculua ynlendirildii
andaki kanun hkmlerine gre zmeyi ve arabuluculuk faaliyetine katl-
may kabul eder.

Taraflar, ibu szlemenin yetkili temsilcileri tarafndan mzakere ve imza


edildiini kabul eder. Taraflar adna bu szlemeyi imzalayan yetkili temsil-
ciler, bu szlemenin ve olas bir anlamann artlarnn arabuluculuk faali-
yetinde mevcut bulunan Taraf ve Taraf adna bulunan kiiler iin balayc
olduunu kabul eder (yetki belgesi bu szleme ekinde yer almaldr).

Taraflar, uyumazln zmne yardmc olmak iin tek arabulucu seme-


yi kabul eder. Arabulucu, taraflarca mtereken seilecektir. Bir arabulucu
konusunda mutabk kalnamaz ise, arabulucu, ............................ tarafndan
seilir. Arabulucu cret ve masraflar iin avans isteme hakkna sahiptir.
[NOT: Bu hususun kalmas faydal olur. Zira arabulucu avans alabilmeli
ki daha sonra cret konusunda taraflarla arasnda uyumazlk kmasn]

Arabuluculuk faaliyetine katlanlar:

a) Arabuluculuk faaliyeti ncesi veya srasnda, aksi taraflarca yazl olarak


kararlatrlmad srece, arabuluculuk faaliyetinden kaynakl veya bu
faaliyetle balantl tm bilgileri gizli tutacaktr; meerki bunlarn ka-
nunen aklanmas zorunluluu veya taraf anlamasnn uygulanmas
gerektiinde ya da sigorta irketleri, sigorta brokerleri ve/veya muhase-
becilere bilgi verilmesi durumlar sz konusu olsun.

b) Taraflar, arabulucu ile aralarnda paylalan bilgilerin kanunun gerektir-


dii haller dnda herhangi bir yasal srete hkim, hakem veya dier
karar vericilere aklanmayacan veya bu bilgilerin delil olarak sunula-
mayacan kabul eder.

Taraflardan biri, arabulucu ile arabuluculuk faaliyetinden nce veya srasn-


da gizli bir bilgi paylamas halinde, arabulucu, bu bilgiyi paylaan tarafn
rzas olmakszn kanunun gerektirdii haller dnda herhangi bir taraf veya
kii ile paylamayacaktr. 57

Aksi kararlatrlmad srece, her bir taraf, arabuluculuk faaliyetine ilikin


arabulucunun yapt masraf ve arabulucunun cretini eit olarak payla-
may kabul eder. Her bir taraf, arabuluculuk faaliyetine hazrlk ve faaliyete
ilikin kendi masraflarn kendisi karlamay kabul eder.

Uyumazln arabuluculua sevk edilmi olmas, taraflarn, Avrupa


nsan Haklar Szlemesinin 6. maddesinde yer alan haklarn etkile-
mez; uyumazlk arabuluculuk yoluyla zlemez ise taraflarn mah-
kemeye bavuru hakk sakldr.

Taraflardan biri, arabulucu ile arabuluculuk faaliyetinden nce veya srasn-


da gizli bir bilgi paylamas halinde, arabulucu, bu bilgiyi paylaan tarafn
rzas olmakszn kanunun gerektirdii haller dnda herhangi bir taraf veya
kii ile paylamayacaktr.
bu szleme iki sayfa ve nsha olarak dzenlenmitir.

...... /...... /........

........................................ ..................................................

Taraf 1 Taraf 2
(Ad, soyad, imza) (Ad, soyad, imza)

........................................

(Ad, soyad ve imza)


Arabulucu
Arabuluculuk Sicil No: ............

58
BU ART, TARAFLAR ARASINDA HER HANG BR UYUMAZLIK IKMADAN ARALARINDA
YAPTIKLARI SZLEMEYE, SZLEME MADDDES OLARAK KONULUR.

Model Arabuluculuk art


Taraflar, ibu szlemeye ilikin uyumazlklara ilikin olarak arabuluculuk
yoluna bavurmay kabul eder.
Taraflar, uyumazln zmne yardmc olmak iin tek arabulucu seme-
yi kabul eder. Arabulucu, taraflarca mtereken seilecektir. Bir arabulucu
konusunda mutabk kalnamaz ise, arabulucu, ............................ tarafndan
seilir.
[NOT: Bo olan ksma taraflar gerekli grrse ilgili zel arabuluculuk
merkezini yazabilir. Bu sebeple konunun ayrca dzenlenmesine gerek
yoktur.]
Arabulucunun cret ve masraflar taraflarca eit olarak karlanr. Arabulu-
cu cret ve masraflar iin avans isteme hakkna sahiptir.
Arabuluculuk srecine bavurmadan dorudan yarglamaya bavurulmas
59
durumunda; bavuran taraf yarglamada hakl ksa bile yarglama masraf-
larnn tamamn der.
Taraflar, aksi yazl olarak mtereken kabul edilmedike, arabuluculuk n-
cesi ve srasnda kanunen gizli olarak belirlenen bilgi ve belgelere ilikin
gizlilik kuralna uymay beyan eder.
EK K
LK OTURUM TUTANAI

Arabuluculuk Faaliyetinin Balamasna likin


lk Oturum Tutana
Aada ad ve unvanlar yazl taraflar 6325 sayl Hukuk Uyumazlklarnda
Arabuluculuk Kanunu gereince yrtlen arabuluculuk srecine ilikin bil-
gilendirilmiler ve aralarndaki ............................ konusundaki uyumazln
arabuluculuk yoluyla zmlenmesi amacyla grmelere taraflarn birlik-
te katlmyla ..... /..... /..... tarihinde saat : da balanmtr.

bu belge nsha olarak dzenlenmitir.

.......................................................... ..................................................
(Ad, soyad, TC Kimlik no. ve imza) (Ad, soyad, TC Kimlik no. ve imza)
60 Taraf Taraf

........................................

(Ad, soyad ve imza)


Arabulucu
Arabuluculuk Sicil No: ............

Bu Tutanak eer dava almadan yaplmsa (3) nsha olarak dzenlenir; taraflarda ve
arabulucunun kendisinde kalr.
EK L
SON TUTANAK

Arabuluculuun son aamasnda hazrlanr.


Sadece bu nsha Arabuluculuk Daire Bakanlna gnderilir.

Arabuluculuk Faaliyetinin Sona Ermesine likin


Son Oturum Tutana
(htiyari-stee Bal Arabuluculuk)

Aada ad ve unvanlar yazl taraflar arasnda ............................ uyumazlk


konusunda, 6325 Sayl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunu ge-
reince yrtlen arabuluculuk sreci, ibu kanunun 17. Maddesi ereve-
since saat da anlamayla /anlamazlkla sona erdi.
[Taraflar arasnda ..... /..... /..... tarihli bir anlama belgesi dzenlendi.]

bu belge drt nsha olarak dzenlenmitir.


61

.......................................................... ..................................................
(Ad, soyad, TC Kimlik no. ve imza) (Ad, soyad, TC Kimlik no. ve imza)
Taraf Taraf

........................................

(Ad, soyad ve imza)


Arabulucu
Arabuluculuk Sicil No: ............

[bu belgenin bir kopyas Adalet Bakanl Arabuluculuk Dairesine UYAP ze-
rinden gnderilir.]

Bu tutanak drt (4) nsha olarak dzenlenir; iki kopya taraflarda ve bir kopya arabulucunun
kendisinde kalrken, son kopya Adalet Bakanl Hukuk leri Genel Mdrl, Arabulucu-
luk Daire Bakanlna UYAP Arabulucu Portal zerinden gnderilir.
EK M
RNEK ARABULUCULUK ANLAMA BELGES-TUTANAI

Bir Uyumazlk Arabuluculukla zme Kavuturulduunda Arabuluculuun Son Aamasn-


da Kullanlr.

6325 Sayl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanununun 18.mad-


desi uyarnca dzenlenen Arabuluculuk Anlama Belgesi

RNEK ARABULUCULUK ANLAMA BELGES


Taraf : [Ad, soyad, TC Kimlik no./ticaret sicil no.]
Vekili : [Ad soyad ve baro sicil no.]
Taraf : [Ad, soyad, TC Kimlik no./ticaret sicil no.]
Vekili : [Ad soyad ve baro sicil no.]
62 Uyumazlk Konusu : i ile iveren arasndaki iilik alacaklarndan do-
an ihtilaf [Uyumazlk konusu ayrntl olarak belirtilecektir]

Anlama Tarihi :

Anlama artlar : Taraflarn Arabulucu ...........in yardmyla 6325


sayl Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanununun 18. maddesi uya-
rnca anlamaya varmalar zerine ibu anlama belgesi hazrlanmtr.

Taraflar arabulucu huzurunda aralarndaki uyumazln zm konusun-


da zgr iradeleriyle aadaki artlarda anlamlardr (Bu ksma akla-
malar yazlr):

1. .........................................................................

2. .........................................................................

Taraflar ibu belgenin konusu uyumazla ilikin olarak yukarda belirtilen


hak ve ykmllkler dnda bakaca hak ve ykmllkleri olmadn be-
yan ve karlkl olarak birbirlerini ibra eder.

Taraflar, arabulucunun cret ve masraflarnn [eit ekilde] / [u ekilde


paylatrlmas] konusunda anlamlardr.
bu belge iki sayfa ve nsha olarak dzenlenmitir.

........................................ ..................................................

Taraf 1 Taraf 2
(Ad, soyad, imza) (Ad, soyad, imza)

........................................

(Ad, soyad ve imza)


Arabulucu
Arabuluculuk Sicil No: ............

63

Bu anlama (3) nsha olarak dzenlenir; taraflarda ve arabulucunun kendisinde kalr.


cra edilebilirlik erhi almakta da kullanlr.
EK N
CRA EDLEBLRLK ERH

T.C. .............................................. MAHKEMES ESAS NO: ............

HKM :
KTP :

CRA EDLEBLRLK ERH TALEP EDEN

VEKL :
TALEP :
TALEPTARH :

Mahkememize tevzi brosunca tevzi yolu ile gelip esasa kayt edilen cra
edilebilirlik erhine ilikin;

cra edilebilirlik erhi talep yazs ve ekleri incelendi;


64
1-Talebe konu arabuluculuk anlama tutana taraflarnn yetkili kiilerce
temsil edildii, Avukatn yetkili vekil olduu, grmeleri yrten ve arabu-
luculuk anlama tutanan tanzim eden arabulucunun Arabuluculuk Daire
Bakanl nezdinde tutulan arabulucular siciline kaytl resmi arabulucu
olduu, mahkememizin ibu olay ile ilgili olarak grevli ve yetkili olduu,
maktu harcn yatrlm olduu, erh verilmesi istenen ve zme ulaan
uyumazlk konusunun arabuluculua bavurulabilecek ve bu yolla zm-
lenebilecek uyumazlk olduu varlan zmn icra edilebilir olduu anla-
ld.

(Protokoln belli hkmleri iin icra edilebilirlik talebi durumunda bu h-


kmlerin icra edilebilir olduu yazlacaktr).

Dosya kapsam tmyle incelenerek Talebin Kabulne, ..... / ..... / ..... ta-
rihli Arabuluculuk anlamasnn 6325 sayl Hukuk Uyumazlklarnda Ara-
buluculuk Kanunun 18. Maddesinin 3. Fkrasnda belirtildii zere anlama-
nn ieriinin Arabuluculua ve Cebri craya elverili olduu anlaldndan,
anlama belgesine cra Edilebilirlik erhinin VERLMESNE,

Dair, aadaki hkmn kurulmas usul ve yasaya uygun bulunmutur.


HKM;

1-Talebin Kabulne,...............tarihli Arabuluculuk anlamasnn 6325 sayl


Hukuk Uyumazlklarnda Arabuluculuk Kanunun 18.maddesinin 3.fkra-
snda belirtildii zere; Arabuluculua ve Cebri craya elverili olduu an-
laldndan, arabuluculuk anlama tutanana cra Edilebilirlik erhinin
VERLMESNE,

2-Har alndndan yeniden alnmasna YER OLMADIINA,

3-Yarglama gideri olmadndan bu konuda karar verilmesine YER OLMA-


DIINA,

Dair dosya zerinden verilen karar taraflarn yokluunda veya duruma sa-
lonunda taraflarn yzne kar verilen karara kar, taraflara tebliinden
itibaren 2 hafta ierisinde ( Mahkemesinde Tefhim veya Tebliden itiba-
ren 8 gn, cra Mahkemelerinde Tefhim veya Tebliden itibaren 10 gn)
5235 sayl Adli Yarg lk Derece Mahkemelerinin Kurulu ve Grev ve Yetki-
leri Hakknda Kanun erevesinde bal bulunulan Blge Adliye Mahkemesi
nezdinde stinaf yolu ak olmak zere verilen karar aka okunup usulen
anlatld. 65

Ktip Hkim
EK O
SIKA SORULAN SORULAR

Arabuluculuk Nedir?
Arabuluculuk, tarafsz bir nc tarafn (arabulucu) bir uyumazla taraf
olan kiilerin uyumazlklarnn zmnde karlkl olarak kabul edecek-
leri bir zm bulmalarnda yardmc olduu bir ihtilaf zm yntemidir

Arabuluculuk aadaki ilkelere dayaldr:

Uyumazln taraflar arasnda ibirliine dayal, herkes tarafndan kabul


grecek bir anlamaya ulalmasn salayan bir sorun zme yntemi.
Gemite yaananlardan tr taraflarn birbirlerini sulamas yerine
gelecee odaklanan ve ilikilerin yeniden inasna vurgu yapan bir yn-
tem.

66 Duygularn ve gereklerin kabul edilmesinin, katlmclarn fkelerini ve


krgnlklarn geride brakp ileriye adm atabilmelerini salayabilecei-
ne dair inan.

Arabuluculuun yaps ve saduyuya dayal yaklam sayesinde:

Uyumazln taraflar belli bir mesafeden bakp durumu nasl dzelte-


bileceklerini dnme frsat bulurlar. Bu hem kendi, hem de bakalar-
nn davranlarna bakma anlamna gelebilir.
Katlmclar btn taraflarn yararna olacak biimde kendi pratik -
zmlerini gelitirebilirler.
Taraflar bir anlamaya varmak iin birlikte alrken ilikilerini yeniden
tesis edebilirler. Bu, genellikle taraflar arasnda husumetin dava sona
erdikten sonra da devam ettii mahkeme srecinden farkldr.

Arabuluculuk genellikle kullanclar asndan mahkemeye gitmekten daha


dk maliyetli ve hzldr ve ok farkl durumlarda uyumazlklarn zm
iin kullanlabilecek esnek bir sretir. Ayrca mkemmel bir nleyici aratr
ve sorunlarn daha fazla alevlenmesini ve ktye gitmesini engellemekte
kullanlabilir. Mahkemeye yansm davalarda eer arabuluculuk sonunda
bir anlama salanamazsa mahkeme sreci kald yerden balatlr. Bu
noktadan sonra yarglama, hkim en son duruma gnnde hkm verene
kadar devam eder.

Arabuluculuk hangi durumlarda ie yarar?

Arabuluculuun gl ynlerinden biri insanlara bir araya gelerek uyu-


mazlklarn ekimeli olmayan bir yntemle zme frsat sunmasdr. Ara-
buluculuk en ok uyumazln taraflar:

Katlmaya gnll;
durumla ilgili mmkn olduunca drst ve ak olmaya ve bu durumun
olumasnda kendi rollerini kabul etmeye hazr;
kar tarafla bir zm bulmak zere ibirlii iinde almaya istekli;
gelecekte komu, meslekta, aile ya da i ilikisini srdrmeye istekli ol-
duklar durumlarda ie yarar.

Hangi uyumazlklar arabuluculukla zlmeye elverilidir?

Arabuluculuk ancak taraflarn serbest iradeleriyle karar verebilecekleri ko-


nularda uygulanabilir. i-iveren, alacak ve borlar, tketici, tazminat, mal
67
sahibi-kirac, telif haklar, vb. uyumazlklar arabuluculuun alanna girer.

Nfus ileri, ocuun velayeti, boanma, iflas erteleme, vakf tescili, derne-
in feshi gibi bir mahkeme ya da hkim karar olmadan hukuki sonu dour-
mayan uyumazlklar arabuluculua elverili deildir.

Uzlatrma ile arabuluculuk arasndaki ne fark vardr?

Alternatif uyumazlk zm yntemleri olan uzlatrma ve arabuluculuk


arasndaki en byk farklardan biri arabuluculuun taraflarn zerinde ser-
beste tasarruf edebilecekleri hukuk uyumazlklarnda uygulanabilecek
olmas, uzlatrmann ise ancak belirli sularla ilgili cezai ihtilaflarda uygula-
nabilmesidir. Uzlatrmac olmak iin hukuk fakltesi mezunu olmak ya da
hukuk derslerinin kapsaml ekilde verildii drt yllk bir lisans programn
bitirmi olmak gerekir. te yandan arabulucu olmak isteyenler 4 yllk hu-
kuk fakltesi mezunu olmal ve en az 5 yllk mesleki deneyime sahip ol-
maldr. Ayrca en az 48 saat arabuluculuk eitimi alm olmal ve yazl ve
uygulamal arabuluculuk snavlarndan geerek, Adalet Bakanl Arabulu-
culuk Daire Bakanl tarafndan tutulan resmi Arabulucular Siciline kaytl
olmaldr. Uzlatrma ve arabuluculuk sreleri arasndaki en temel farklar
yle zetlenebilir: arabuluculuk sreci taraflarn menfaatleri arasnda bir
denge kurmaya dayaldr. Taraflarn gemi durumuna deil, gelecekteki
durumlarna odaklanlr. te yandan, uzlatrma sreci hak ve hakllk kav-
ramlarn temel alarak gelecei deil gemiteki durumu esas alr. Arabu-
luculuktan farkl olarak, uzlatrmada uzlatrmac taraflara zm nerile-
rinde bulunur ve madurun kayplarnn telafi edilmesine yardmc olmaya
alr. Arabuluculukta ise arabulucu ald eitimler sonucu edindii bece-
riler sayesinde taraflar bir araya getirir ve kazan-kazan ilkesi uyarnca taraf-
larn ortak menfaatlerini ve sorunlarn belirler ve bu sorunlar kendilerinin
zmesine yardmc olur.

Arabulucu kimdir?

Arabulucu ald eitimlerde edindii iletiim becerileri kullanarak taraflar


arasnda bir iletiim sreci kuran ve onlara birbirlerini anlama konusunda
yardmc olarak kendi zmlerine gelitirmelerini mmkn klan tarafsz
ve bamsz bir nc kiidir.

Arabulucular grevlerini Adalet Bakanl Hukuk leri Genel Mdrl Ara-


buluculuk Daire Bakanl tarafndan tutulan Arabulucular Siciline kaydola-
rak yerine getirirler. Arabulucular arabuluculua bavuran taraflar arasndaki
68
uyumazln konusuyla ilgili arabuluculuk yapmak zere atanrlar ve arabu-
luculua konu uyumazlkla ilgili hukuki danmanlk salayamazlar.

Arabuluculuk cretli midir? cret nedir ve bu crete neler dhildir?

Arabuluculuk cretli bir faaliyettir. Arabulucu, her iki taraf da arabulucu-


lua gitmeyi kabul ettiinde bu faaliyetten bir cret almaya hak kazanr.
Taraflardan biri arabuluculua gitmeyi kabul etmezse arabuluculuk sreci
balamaz ve cret denmez. Aksi kararlatrlmad takdirde taraflar ara-
bulucunun cretini arabuluculuk Asgari cret Tarifesi uyarnca derler.
Ayrca gerekiyorsa zel toplant yaplmas vb. cretleri taraflarca denir.
Taraflar ayrca arabuluculuk srasnda avukat yardm alrlarsa avukat cret-
lerini kendileri derler.

Arabuluculuk Asgari cret Tarifesi hakknda daha fazla bilgi iin baknz:

http://www.adb.adalet.gov.tr/Sayfalar/Teskilat/mevzuat/tarife.html

Bu cretler Ek Dde verilmitir.


Arabuluculua nasl bavurabilirim? Yarglama srasnda arabuluculu-
a bavurabilir miyim?

Uyumazl yarglama aamasna gelmeden nce arabuluculua bavu-


rarak zmek mmkn olsa da mevcut uyumazl yarglamann her aa-
masnda da arabuluculuk yoluyla zmeniz mmkndr. Uyumazl dava
amadan nce arabuluculuk yoluyla zmek iin Arabuluculuk Daire Ba-
kanl tarafndan tutulan Arabulucular Siciline kaytl olan resmi arabulucu-
lardan birini seebilir, uyumazln zm iin arabuluculua gitmek iste-
diinizi belirtebilirsiniz. Arabulucunuz kar tarafla temasa geecek ve sizi
srele ilgili bilgilendirecektir. Ayrca kendiniz kar tarafla iletiime gee-
biliyorsanz uyumazl arabuluculukla zmek istediinizi kendilerine bil-
direbilir ve Arabuluculuk Daire Bakanl tarafndan tutulan Arabulucular
Siciline kaytl arabulucular arasndan bir arabulucuyu birlikte seebilirsiniz.

Arabuluculuk sreci ve arabulucunun seimiyle ilgili aklnza gelen dier


sorular iin Arabuluculuk Destek Hattn (0312 414 81 15) arayabilir ve ay-
rntl bilgi alabilirsiniz.

Arabulucumu deitirebilir miyim? Arabuluculuk iin yeniden bavur-


69
ma hakkm var mdr?

Taraflar setikleri arabulucuyu arabuluculuk srecini bitirerek istedikleri


zaman deitirebilirler. Ancak bu durumda arabuluculuk srecini yrtme-
yi kabul eden arabulucu belirlenen arabuluculuk cretinin tamamn alma-
ya hak kazanr. Taraflar baladklar arabuluculuk srecine son verseler de
arabuluculua yeniden gidebilirler.

Arabuluculuk sreci nasl yrtlr? Kar tarafla yz yze gelmem


gerekir mi?

Arabuluculuk sreci taraflardan birinin uyumazl arabuluculuk ynte-


miyle zmek iin arabulucuya bavurma isteini belirtmesiyle birlikte ba-
lar. Arabulucu her iki taraf bir araya getirir ve uyumazlklarna bir zm
bulmalarnda onlara destek verir. Taraflar mzakereler srasnda avukatlar
tarafndan temsil edilebilirler. Arabulucu taraflara kendi zmlerini ret-
melerine yardmc olur. Srecin sonunda arabulucu taraflarn ortak anla-
maya vard bir anlama metni hazrlar ve son tutana Arabuluculuk Da-
ire Bakanlna gnderir. Arabuluculuun esas taraflarn bir araya gelerek
uyumazla kendi zmlerini retmelerini salamaktr.
Ne var ki her zaman kar tarafla yz yze gelmek art deildir, zira her bir
taraf toplantlara tek bana katlabilir ya da avukatlar tarafndan temsil edi-
lebilir.

Arabuluculuk genellikle aadaki dzeni takip eder:

Ak (Ortak) toplant: Arabuluculuk herkesin ayn odada bir araya geldii


bir ak toplantyla balar. Arabulucu herkesi kapsayan, karsndakini szn
kesmeden dinleme, karsndakini incitebilecek ifadelerden kanma gibi te-
mel baz kurallar zerinde anlama salar. Sonra her bir kii sorunu kendisini
etkiledii biimiyle anlatr. Arabulucu herkesin sylenenleri anladna emin
olacak ve cevap hakk tanyacaktr. Sonra da her iki tarafn da zm gerek-
tiren konularla ilgili grlerini ifade etmelerine ve dierlerinin bu konuda
neden bu kadar gl hisleri olduunu anlamalarna yardmc olur.

Ayr toplantlar: Uygun bir zamanda arabulucu ortak toplantya ara verir
ve taraflar ayr odalara gnderebilir. Bundan sonra arabulucu taraflar ara-
snda gidip gelerek onlarla zel toplant yapar ve kar taraf duymadan bilgi
toplar. Bu ekilde arabulucu uyumazla ve taraflarn her birinin ihtiya-
larna ilikin bir tablo oluturur ve taraflarn bir zme doru ynelmesi-
70
ne yardmc olur. Arabulucu, gizli olarak kendisine aklanan hibir bilginin
kar tarafa aklanmayacana dair taraflarn gvenini kazanmaya alr ve
bylece uyumazlkla ilgili sorunlarn incelenmesi ve zlmesi iin gvenli
bir ortam oluturur.

Nihai zm: Arabulucu taraflardan biriyle daha uzun zaman geirse bile
herkesin ne olduunu bilmesini ve arabuluculua taahhtlerinin devam
etmesini salar. Taraflarn uyumazl zecek anlamaya varmalar amac
asla gz ard edilmemelidir. Arabulucu sreci yneterek taraflarn bu sonu-
ca odaklanmaya devam etmesini temin eder. Eer taraflar bir zme ula-
abilirse taraflarca bir belge hazrlanr ve her ikisi tarafndan da imzalanr.
Anlamaya varlamazsa toplantda sylenen her ey gizli kalr.

Mahkemeye bildirim yaplmas: Taraflar uyumazlkta anlamaya varlp


varlmadn mahkemeye yazl olarak bildirir. Mahkeme varlan anlama-
y kaydeder ve davay kapatr. Eer anlamaya varlmazsa konu Mahkeme
Hkimine iletilir ve Hkim de duruma yaplmas veya durumaya devam
edilmesi ynnde gerekli usuli ilemleri yapar.
Arabuluculuk nerede gerekleir?

Arabuluculuk, toplant standartlarna uygun bir biimde hazrlanm bir


toplant salonunda yaplr. Toplantlar eer uygunsa arabulucunun ofisinde
ya da arabuluculuk brosunda dzenlenebilir.

Gizlilik konusu nasl ele alnr?

Arabuluculukta yaplan tartmalar gizlidir ve bu nedenle sakl tutulur, eer


arabuluculuk baarl olmazsa dosyaya hibir bilgi ilenmez. Arabulucunun
yalnzca kendi tuttuu notlar gizli olup, sadece ksa bir sre iin saklar. Bu-
nun istisnalar ceza gerektiren bir suun ifas ya da etik kurallarn ihlalidir.
Gizlilik taraflara nemle anlatlr, bunun amac arabuluculuu mahkemede
kant olarak kullanmamalar ve kendilerini kar taraf karsnda gsz du-
ruma dm grmelerine yol aabilecek zor kararlar almalarn kolayla-
trmaktr.

Arabuluculuk ne kadar srer?

Arabuluculuk srecinde arabulucu seildikten sonra taraflar mmkn olan


en ksa sre iinde ilk toplantya davet eder. Mahkeme d arabuluculuun 71
tamamlanmas iin yasal bir sre olmasa da arabuluculukla zmlenen
uyumazlklar bir hafta, bir gn ya da hatta birka saat iinde anlamayla
sonulanabilmektedir. Bu adan bir karlatrma yapldnda arabulucu-
luk ok daha hzl tamamlanan bir uyumazlk zm yntemidir.

Taraflar dava aldktan sonra birlikte arabuluculua gitmek istediklerini


bildirirlerse yarglama mahkeme tarafndan en fazla 3 ay ertelenir. Ancak
taraflar isterlerse uyumazl arabuluculukla 3 aydan ok daha ksa bir sre
iinde zebilirler. Taraflar mahkeme tarafndan verilen 3 aylk erteleme-
nin yetersiz olduuna karar verirse bu sre, taraflarn ortak bavurusuyla
en fazla 3 ay daha uzatlabilir. Dava aldktan sonra arabuluculua gidil-
dii hallerde arabuluculuk toplantlarnn en fazla 6 ay iinde olumlu ya da
olumsuz olarak sonulandrlmas gerekir. Arabuluculuun bandan sonu-
na kadar geen sre zamanam ve hak drc srelerin hesaplanmasn-
da dikkate alnmaz.

Taraflardan birinin anlamann gereklerini yerine getirmedii durum-


larda arabuluculuk sonunda yaplan anlamann balayc etkisi nedir?

Eer arabuluculuk srecinin sonunda taraflar bir anlamaya varr ve anla-


ma imzalarsa mahkemeye icra edilebilirlik erhi almak iin bavurabilirler.
Eer dava almadan arabuluculua bavurulduysa uyumazlk konusuyla
ilgili grevli ve yetkili mahkemeden icra edilebilirlik erhi istenebilir. Yarg-
lama srasnda arabuluculua gidilirse icra edilebilirlik erhi davann grl-
d mahkemeden istenebilir. Usulne gre icra edilebilirlik erhi verilen
arabuluculuk anlamas mahkeme ilam niteliinde belge saylr.

cra edilebilirlik erhi nedir?

cra edilebilirlik erhi, taraflarn arabuluculuk sreci sonunda anlamaya


vardklarnda hazrlanan arabuluculuk anlama belgesine ilam niteliinde
belge zellii kazandrr. Bu, anlamada ngrlen edimlerin taraflarca ye-
rine getirilmedii durumlarda anlamann mahkeme karar araclyla icra
edilebilmesi potansiyelini oluturan bir yarg karardr.

Arabuluculuk baarl olmazsa dava ama hakkm var mdr? Yargla-


ma srasnda arabuluculua bavurabilir miyim?

Arabuluculuk sreci baarsz olursa mahkemede dava aabilirsiniz. Yargla-


ma srasnda arabuluculua bavurabilirsiniz ve yarglamann her aamasn-
da arabuluculua gitme hakknz vardr.
72
Dava almadan nce arabuluculuk srecine balanlm ve sre baarsz
sonulanm ise, dava ama hakknz bulunduundan her zaman dava aa-
bilirsiniz.

Yarglama srasnda da yarglamann her aamasnda arabulucuya bavura-


bilirsiniz. lk Derece Mahkemesindeki; n inceleme, n inceleme duruma-
s, tahkikat, szl yarglama ve hatta Blge Adliye Mahkemesinde yaplacak
istinaf incelemesi ile Yargtay nezdindeki temyiz incelemesinde dahi arabu-
luculuktan istifade edebilirsiniz.

Arabulucularn hangi niteliklere sahip olmas gerekir?

Temel zellikler unlardr:

Trk vatanda olmak,


Hukuk fakltesi mezunu olmak,
Kastl bir sutan hkm giymemi olmak,
En az be yllk mesleki deneyim sahibi olmak,
Arabuluculuk eitimini tamamlam olmak
Arabuluculuk Daire Bakanl tarafndan dzenlenen yazl ve uygula-
mal snavda baarl olmak.

Temel Arabuluculuk eitiminin ierii nedir? Arabuluculuk snavlar


nasl yaplr?

Arabuluculuk eitimi Arabuluculuk Daire Bakanlnn akredite ettii ei-


tim kurumlar tarafndan verilir. Eitimin toplam sresi 48 saatten az ola-
maz (36 saat teori, 12 saat uygulama). Arabuluculuk eitimi veren kurum-
larn listesine u adresten ulaabilirsiniz: http://www.adb.adalet.gov.tr/
arabulucu/Egitim.aspx.

Arabuluculuk eitimi 2 aamadan oluur: yazl snav ve uygulama snav.


Arabuluculuk snavlar ylda iki kez yaplr ve Arabuluculuk Daire Bakanl-
nn web sitesinde, www.adb.adalet.gov.tr adresinde duyurulur.

Arabuluculuk Brosunun grevi nedir? Bu brolarda alan personel


arabuluculuk yapabilir mi?

Arabuluculuk Brosunda arabuluculuk konusunda eitimli adliye persone-


li alr. Broda bavuru sahiplerine arabuluculukla ilgili bilgi verilir ve ba- 73
vurular kaydedilir. Arabuluculua gitmeye karar verenler arabulucular sici-
line ynlendirilir. Bu merkezlerde alan personel arabuluculuk yapamaz.
Yalnzca arabulucular siciline kaytl arabulucular arabuluculuk yapabilir.
EK P
ARABULUCULUK BROSU PERSONELNN KULLANIMI N
NERLEN METN
Aadaki metin arabuluculuk brosuna gelen olas bavuru sahiplerine bil-
gi verecek personel iin gelitirilmitir.

Merhaba, arabuluculuk brosuna ho geldiniz.

Adm , bu merkezde grevliyim. Size arabuluculuun temel ilkeleri, s-


releri ve sonularyla ilgili bilgi vereceim. Ayrca uyumazlnzn arabulucu-
lua elverili olup olmadn belirleyip talebiniz zerine arabulucu bulmanza
yardmc olabilirim. zellikle altn izmek isterim ki ben arabulucu deilim.
Uyumazlnz arabulucu araclyla zmeye karar verirseniz sizi uyumazl-
nzn zmnde yardmc olacak bir arabulucuya ynlendireceim.

ncelikle size ksaca arabuluculuk yntemiyle ilgili ve bu yntemin mahkeme-


deki davalara gre avantajlar hakknda bilgi vereceim.
74
Arabuluculuk, hukuk uyumazlklarnn zmnde taraflarn kendi zmleri-
ni gelitirmelerini mmkn klan bir yntemdir.

Bu srece katlan arabulucu tarafsz ve bamsz, zel arabuluculuk eitimi al-


m bir nc kiidir.

Arabuluculuk gnll bir uyumazlk zm yntemidir. Taraflar olarak her-


hangi bir aamada arabuluculua bavurmakta, bu sreci srdrmekte ve bi-
tirmekte zgrsnz.

Arabuluculuk sreci taraflarn mahkemede dava ama hakkna halel getirmez.


Taraflar hem bavuru srasnda hem de btn arabuluculuk sreci boyunca eit
hakka sahiptir. Arabulucu btn srete bu eitlii gzetmekle ykmldr.

Arabuluculuk sreci tamamen gizlidir. Yine de taraflar aksine karar alabilir.


Taraflar ve arabulucu gizlilik kuralna uymak zorundadr.

Arabuluculuk mahkeme yarglamasna gre daha dk maliyetli bir sretir.


rnein arabuluculua bavuru yaparken herhangi bir cret denmez.

Arabuluculuk hzl bir sretir. Mahkeme yarglamasyla karlatrldnda ba-


zen tek bir toplantda zme ulalmas dahi mmkn olabilir.
Arabuluculukta taraflarn kendi ihtiya ve menfaatlerine gre uygulanabilir ve
adil zmler retmeleri salanr. Taraflar arasnda varlan anlama kendi ka-
rarlarnn bir sonucu olacaktr.

Arabulucu hkim, hakem ya da taraflar adna karar veren bir kii deildir. Bu
nedenle arabulucunun taraflar adna zm nermesi ya da taraflar bir -
zm retmeleri iin zorlamasna izin verilmez. Arabulucu taraflarn birbirini
anlamasna yardmc olmak ve zmlerini birlikte retmelerini salamak iin
taraflar arasnda bir iletiim sreci balatr.

Taraflar anlamaya varr ve bu anlamay yazl bir hale getirirlerse ortaya -


kan yazl anlama taraflar zerinde balayc hale gelir. Ayrca gerekli grl-
d hallerde bu anlamann mahkeme karar gibi icra edilebilir hale gelmesi
iin icra edilebilirlik erhi alnabilir.

Taraflar arabuluculuun oluturduu iletiim ortam sayesinde kendilerini ra-


hat bir ekilde ifade edebilirler.

Taraflar arabuluculuun sonunda bir anlamaya varamasalar bile birbirlerinin


ihtiya ve menfaatlerini anlam ve fark etmi olurlar.

Size arabuluculuun temel ilkelerini anlattm. Sorunuz var m? [Eer bavuru 75


sahibi evet derse grevli personel sorular yantlamaya almaldr.]

Eer herhangi bir sorunuz yoksa uyumazlnz barl bir yolla zmek iin
arabuluculuktan yararlanmak isteyip istemediinizi sorabilir miyim?

[Eer bavuru sahibi evet derse]:

Tandnz arabulucu var m? Tandnz bir arabulucu yoksa UYAP sistemimiz


zerinden bir arabulucu atayabiliriz diyerek arabulucu atama ilemini gerek-
letirir.

[Eer bavuru sahibi arabuluculua gitmek istemiyorsa ya da brodan ayrl-


mak istiyorsa onu tevik etmek iin her tr aba gsterilmelidir. rnein:]

Kararnz tekrar gzden geirmenizi rica ediyorum nk arabuluculuun size


kazandraca ok ey olacaktr.

[Eer bavuru sahibini tevik yoluyla ikna edemiyorsanz ya da uyumazlk


arabuluculua elverili deilse]:

Bromuzu ziyaret ettiiniz iin ok teekkrler. Uyumazlnza arabuluculuk


yoluyla bir zm bulmanza yardmc olmak iin biz buradayz.
EK R
LETM BLGLER

Adalet Bakanl Arabuluculuk Daire Bakanl


Yardm Hatt: (0312) 414 81 15
Arabuluculuk Brosu

(0312) 509 31 61- Ankara Adliyesi


Ankara Adliyesi (0312) 204 47 79 Ek Adliye Binas
Bursa Adliyesi (0224) 272 50 04 dhili 2844
stanbul-alayan Adliyesi (0212) 377 75 75 dhili 52530 - 52531
zmir Adliyesi (0232) 411 20 00 dhili 1202
Kayseri Adliyesi (0352) 222 12 71
Mersin Adliyesi (0324) 232 18 45

76
Bu el kitab, Trkiyede Hukuk Uyumazlklarnda
Arabuluculuk Uygulamalarnn Gelitirilmesi Projesi
kapsamnda; pilot hkimler, pilot adliye personeli,
arabulucular, arabuluculuk dernekleri, Trkiye Barolar
Birlii, ulusal uzmanlar, T.C. Adalet Bakanl, Hukuk leri
Genel Mdrl, Arabuluculuk Daire Bakanl ve
UYAP ekipleri ile gerekletirilen altay ve toplantlar ile
Avrupa Konseyi ve Avrupa Adaletin Etkinlii Komisyonu
(CEPEJ) uluslararas uzmanlar ve proje ekiplerinin pilot
adliyelere yaptklar izleme ziyaretlerinden elde edilen
bulgular ile arabuluculuk temel veri almasndan kan
sonularn incelenmesi sonucunda gelitirilmitir. El
kitabnn hazrlanmasnda, Avrupa Konseyi tarafndan
yrtlen proje kapsamnda Avrupa Konseyi Avrupa
Adaletin Etkinlii Komisyonu (CEPEJ) uzman Sn.
Jeremy Tagg, T.C. Adalet Bakanl, Hukuk leri Genel
Mdrl, Arabuluculuk Daire Bakanl ile ibirlii
ierisinde etkin bir teknik destek salamtr.

Avrupa Konseyi Avrupa ktasnn nde gelen insan


haklar kuruluudur. Kuruluun 47 yesinin 28i Avrupa
Birlii yesidir. Tm Avrupa Konseyi yeleri insan
www.coe.int haklar, demokrasi ve hukukun stnln korumaya
ynelik Avrupa nsan Haklar Szlemesini imzalamtr.
Avrupa nsan Haklar Mahkemesi Szlemenin ye
lkelerdeki uygulamasn denetler.

Вам также может понравиться