h

OPVOEDINGSSTIJLEN
Jeugd- en gehandicaptenzorg

Natalie De Pauw

0
Inhoud
1 Wat zijn opvoedingsstijlen? ........................................................................................................2
2 Opvoedingsstijlen .......................................................................................................................2
2.1 Autoritaire opvoedingsstijl ................................................................................................. 2
2.1.1 De gevolgen op het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling ............................................ 3
2.2 Toegeeflijke of permissieve opvoedingsstijl ........................................................................ 3
2.2.1 De gevolgen op het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling ............................................ 3
2.3 Democratische of autoritatieve opvoedingsstijl ................................................................. 4
2.3.1 De gevolgen op het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling ........................................... 4
2.4 Verwaarlozende opvoedingsstijl .........................................................................................5
2.4.1 De gevolgen op het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling ............................................5
3 De opvoedingsstijlen gesitueerd op een continum. ................................................................. 6
4 Bibliografie ................................................................................................................................. 7
5 Samenvatting .............................................................................................................................8

1
1 Wat zijn opvoedingsstijlen?

Een opvoedingsstijl kan men het best omschrijven als de manier waarop een
ouder/opvoeder met het kind omgaat. Dus ook de wijze waarop er in communicatie
gegaan wordt met het kind. Met andere woorden, een opvoedingsstijl is de manier
waarop een ouder of opvoeder in relatie staat tot het kind.

De opvoedingsaanpak van ouders kan op verschillende manieren gebeuren. Ze geven dus aanleiding
tot verschillende opvoedingsstijlen.

Het belangrijkste is dat de opvoedingsstijl pedagogisch verantwoord is en bij het kind past. Daarom
bestaat er niet zoiets al n correcte manier van opvoeden.

De manier waarop een kind is opgevoed heeft natuurlijk invloed op zijn ontwikkeling. En heeft dus
bijgevolg ook gevolgen voor het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling van het kind:

We kunnen spreken van 4 opvoedingsstijlen:

-Autoritair

-Toegeeflijk (permissief)

-Democratisch (autoritatief)

-Verwaarlozend

2 Opvoedingsstijlen

2.1 Autoritaire opvoedingsstijl

Een autoritaire opvoedingsstijl kenmerkt zich door veel en strenge regels. De ouder of begeleider is
de baas en het kind moet gehoorzamen. Houdt het kind zich niet aan de regels, dan krijgt hij straf.
Deze ouders stellen zeer hoge verwachtingen aan het kind. Autoritaire ouders/begeleiders leggen de
regels niet uit en geven geen ruimte voor discussie. Onderhandelen komt dan ook niet voor in deze
opvoedingsstijl. Zo moet het kind bv. de opleiding volgen die de ouders belangrijk vinden. Deze
dwingende manier van opvoeden kan voor veel strijd zorgen.
Rust in de opvoeding, regelmaat en orde staan voorop.

Voordelen:
.
Nadelen:

2
2.1.1 De gevolgen op het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling
Een kind kan angstig en volgzaam worden door een autoritaire opvoeding. Of juist opstandig en
agressief. Het kind ontwikkelt weinig zelfvertrouwen en weinig zelfstandigheid. Hij kan moeilijk
beslissingen voor zichzelf nemen. Deze kinderen kunnen aan zichzelf gaan twijfelen en tonen minder
initiatief. Een persoonlijke ontwikkeling is er dus niet en ze ontwikkelen geen eigen identiteit. Ze
hebben ook een minder ontwikkeld verantwoordelijkheidsgevoel.
Door de voortdurende strijd tussen het kind en de opvoeders gaat hij zich steeds meer onttrekken aan
zijn ouders als hij groter wordt.

2.2 Toegeeflijke of permissieve opvoedingsstijl

Er worden weinig of geen regels en grenzen gesteld naar het kind. Toegeeflijke ouders of begeleiders
hebben veel aandacht voor de wensen en behoeften van het kind. Ze geven het kind bijna altijd zijn
zin, het kind mag bijna alles. In feite is het kind de baas en worden er weinig eisen aan hem gesteld.
Er wordt wel eens gedreigd met sancties, maar het komt er toch nooit van, er wordt zeer weinig
gestraft. Het kind krijgt altijd gelijk. De ouders praten alles goed, wat het kind ook doet. Als er wat
misloopt, is dat steevast te wijten aan een ander: leerkrachten, andere ouders, andere kinderen.
Ouders/begeleiders die deze stijl hanteren, nemen het kind wel serieus maar zichzelf (of in ieder geval
hun eigen regels) niet. Bij deze manier van opvoeden zijn ouder en kind gelijkwaardig. Er doen zich
bijgevolg weinig conflicten voor. De ouders zijn vaak meer een vriend of vriendin van hun kind dan
ouders.

Voordelen:

Nadelen:

2.2.1 De gevolgen op het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling

Een kind van permissieve ouders wordt verwend en leert geen grenzen kennen. Hij krijgt weinig
feedback, wordt gemakzuchtig en leert niet om rekening te houden met anderen. Ze zijn vaak
egostisch. Bovendien leert hij niet om met zijn emoties om te gaan en om zichzelf te beheersen: hij
kan verdrietig, impulsief en agressief worden. Het kind kan moeilijk naar zichzelf kijken en heeft
weinig eigen inzicht. Als het kind naar de puberteit gaat, kunnen de opvoeders hun invloed verliezen.

3
2.3 Democratische of autoritatieve opvoedingsstijl
Ouders of begeleiders die duidelijke regels en grenzen stellen en tegelijkertijd rekening houden met
de wensen en behoeften van het kind zijn democratische of autoritatieve opvoeders. De ouders
leggen hun regels duidelijk uit. Het kind wordt gesteund en aangemoedigd, er is veel aandacht voor
het kind. De opvoeders zijn dan ook erg betrokken. Het kind wordt als persoon gerespecteerd. Er is
wederzijdse openheid tussen kind en opvoeder.
Bij deze opvoedingsstijl wordt er veel gecommuniceerd. Opvoeders en kinderen onderhandelen veel
met elkaar. De opvoeders bepalen de regels, maar de kinderen hebben wel de mogelijkheid om daar
hun mening over te geven, dus er wordt ook gediscussieerd. De inbreng van kinderen wordt serieus
genomen. Ook moedigen ze het zelfstandige gedrag van hun kind aan.
Deze aanpak vraagt het meeste energie van de opvoeders.

Voordelen:

Nadelen:

2.3.1 De gevolgen op het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling

De opvoeders steunen het kind, waardoor het kind een positief zelfbeeld ontwikkelt.
Deze manier van opvoeden stimuleert het zelfvertrouwen van het kind. Kinderen die op deze manier
worden opgevoed, zijn vaak opgewekter en doen het iets beter op school. Ze hebben
minder gedragsproblemen en zijn weerbaarder tegen de negatieve invloed van sommige
leeftijdsgenoten. Kinderen die zo zijn opgevoed kunnen samenwerken en zijn betrokken op andere
kinderen. Ze zijn zelfstandig en hulpvaardig. Ze zijn sociaal voelend en hebben een goed ontwikkelde
persoonlijkheid. Ze hebben ook een goed inlevingsvermogen.
Het gevaar is dat een kind te vrij en te mondig wordt. En dat ouders maar blijven praten en
argumenteren in plaats van grenzen te handhaven.

4
2.4 Verwaarlozende opvoedingsstijl
Verwaarlozende ouders of begeleiders stellen weinig regels en geen grenzen. Ze bieden ook weinig
geborgenheid, steun, veiligheid en betrokkenheid. Het kind wordt aan zijn lot overgelaten, hij mag
het allemaal zelf uitzoeken.
De ouder stellen weinig of geen eisen. Er is weinig aandacht, ondersteuning en stimulering voor de
kinderen.

Voordelen:

Nadelen:

2.4.1 De gevolgen op het zelfbeeld en de sociale ontwikkeling

Van een verwaarlozende opvoeder leert een kind niets: hij leert niet wat verstandig is, of eerlijk.
Daardoor loopt een kind van zon ouder eerder het risico om met verkeerde vriendjes in aanraking te
komen. In ieder geval voelt een kind dat op deze manier wordt opgevoed zich eenzaam, in de steek
gelaten en niet geliefd. Kinderen vertonen vaak ongepast gedrag en trekken negatieve manier de
aandacht. Deze kinderen zijn vaak onzeker. Ze hebben moeite om zich te concentreren en
vriendschapsrelaties aan te gaan. Ze ontwikkelen ook weinig zelfvertrouwen omdat niemand hen
ooit motiveert of complimentjes geeft.

5
3 De opvoedingsstijlen gesitueerd op een continum.

6
4 Bibliografie

Deseyn, S. (2017, oktober 30). opvoedingsstijlen. Opgehaald van

http://deopvoedingsstijlen.blogspot.be/p/1-democratische-opvoedingsstijl_24.html

MP. (2017, oktober 30). opvoedingsstijlen-Anababa. Opgehaald van

http://www.anababa.nl/opvoeding/theorie/opvoedingsstijlen

opvoedingsstijlen. (2017, oktober 30). Opgehaald van wikispaces:

https://opvoedingsstijlen.wikispaces.com/Verschillende+opvoedingsstijle

Afbeeldingen

Moeder en kind op voorblad [afbeelding]. Geraadpleegd op 25/10/2017 via

http://www.casaviva.nl/wp-content/uploads/2013/04/foto-208-600x182.jpg

Autoritaire opvoedingsstijl [afbeelding].geraadpleegd op 27/10/2017 via

https://i1.wp.com/progressiegerichtwerken.nl/wp-content/uploads/2014/10/article-0-
0851640C000005DC-153_468x320.jpg

Toegeeflijke opvoedingsstijl [afbeelding]. Geraadpleegd op 25/10/2017 via

http://2.bp.blogspot.com/-
jCCG8jQbr4o/VWYsN933LmI/AAAAAAAAJrU/fRr9W9bABoM/s1600/Permissief2.png

Democratische opvoedingsstijl [afbeelding]. Geraadpleegd op 25/10/2017 via

https://www.kuleuven.be/thomas/cms2/uploads/idgp/image/prvftp/576-bijtanken.jpg

Continum [afbeelding]. Geraadpleegd op 06/12/2017 via http://www.jekleintje.nl/wp-

content/uploads/opvoedingsstijlen-overzicht.png

7
5 Samenvatting
Autoritair Toegeeflijk
Kenmerken Gevolgen Kenmerken Gevolgen
-Veel en strenge regels -Angstige kinderen -Geen regels en grenzen -Verwenning
-Ouders zijn baas -Opstandig of agressief -Veel aandacht -Egostisch
-Straffen -Weinig zelfvertrouwen -Weinig eisen -Geen eigen inzicht
-Geen onderhandeling -Weinig zelfstandigheid -Weinig straf -Geen rekening houden met
-Weinig stimulering -Geen eigen identiteit -Gelijkwaardigheid anderen
-Strijd -Afzetten -Weinig conflicten
-Regelmaat en orde

Democratisch Verwaarlozend
Kenmerken Gevolgen Kenmerken Gevolgen
-Duidelijke regels en grenzen -Positief zelfbeeld -Weinig regels en grenzen -Eenzaam
-Veel aandacht -Groot zelfvertrouwen -Weinig aandacht -Ongepast gedrag
-Open communicatie -Weerbaar -Weinig eisen -Onzeker
-Veel onderhandeling -Grotere zelfstandigheid -Weinig steun -Weinig zelfvertrouwen
-Veel steun -Mondig -Weinig stimulering
-Grote betrokkenheid