Namaz PDF

W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 89 #=∂*ò
fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
fffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
III. W™ê¡O Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»= =¸Ö ã¨÷OÉèíO – #=∂*ò

W™ê¡O J<Õ Hõ@ì_®xH˜ =¸Å ã¨÷OÉèÏÅ∞ S^Œ∞ (5). Jq:
01. `ÒÇ‘Ï^£ =∞iÜ«Ú i™êÅ`ü, J#QÍ UHõ ^≥·"å~å^èŒ# =∞iÜ«Ú ^≥·= ^Ò`«ºO.
UHõ ^≥·"å~å^èŒ# J#QÍ JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê "Õ~°∞ P~åkèOÑ¨ `«y#"å_»∞ ÖË_»∞.
^≥·= ^Ò`«ºO J#QÍ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O
QÍ~°∞ ^≥·= ãÖ^Õâ◊Ç¨Ï~°∞Å∞ Jx =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ qâ◊fiã≤OK«∞@.
02. #=∂*ò#∞ ã≤~÷ Ñ° ~¨ K° ∞« @, J#QÍ „Hõ=∞O `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® #=∂*ò#∞ PK«iOK«∞@.
03. ~À[, J#QÍ ~°=∞*Ï#∞ =∂ãÖÖ’ LÑ¨"åã¨=ÚO_»∞@.
04. [HÍ`ü, J#QÍ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ, "åi Pi÷Hõ Ç¨Ï‰õΩ¯#∞ K≥e¡OK«∞@.
05. Ç¨Ï*ò, J#QÍ ™ÈÎ=∞`« Hõeæ#"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ‘u H˘~°‰õΩ =∞HÍ¯Ü«∂„`«
KÕÜ«Ú@.
01. #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ qt+¨ì`« =∞iÜ«Ú „âıÜ≥∂ â◊√ÉèÏÅ∞
XHõ „Ñ¨`ÕºHõ Ñ¨^èŒúuÖ’ ^•ã¨∞_»∞ `«# „Ñ¨Éèí∞"≥·# JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥∞_»Å `«# ÉèíHÎ̃
„â◊^ÅúŒè ∞, q#Ü«∞ q^èÜ Õ ∞« `«Å∞ „Ñ¨îŒ ≈ã¨∂Î KÕ¿ã P~å^è#Œ <Õ ''ã¨ÖÏ`ü—— ÖËHõ ''#=∂*ò——
Jx JO\Ï~°∞. (nxÜ«∂`ü 1al, ã¨. 71)
ã¨~Àfi#fl`∞« _≥#· JÖÏ¡ÇÏπ WzÛ# P^ÕâßÅÖ’ JxflO\˜ HõO>Ë =ÚYº"≥∞#ÿ k
=∞iÜ«Ú Ñ¶¨∞#`« Hõey# PV˝ - #=∂*ò. =∞x+≤ â◊s~°OÖ’ `«Å ZÖÏO\˜
„áê=ÚMÏºxfl Hõey LO^À, W™ê¡OÖ’ #=∂*ò JO`«\ ˜ „áê=ÚMÏºxfl Hõey
Ü«Ú#flk.
W™ê¡OÖ’ JÖÏ¡ÇÏπ =∞iÜ«Ú JÖÏ¡ÇÏπ ãÖ^ÕâÇ◊ Ï¨ ~°∞Å∞ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍi ÃÑ· ãÖÑ¨Ó~°‚ qâßfi™êxfl „Ñ¨Hõ\ Õz, UHõ
^≥"· å~å^è#Œ =∞iÜ«Ú ^≥=· ^Ò`«ºO J#QÍ ã¨^fiŒ K«#O (Hõe=∞Ü≥∞ `«~Úº|) ÑïOî z#
`«~°∞"å`«, "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜k =∞iÜ«Ú qkè(Ñ¶¨~ü˚) QÍ áê\ÕK« =eã≤# PV˝ –
''#=∂*ò——.
^•ã¨∞Å∞ `«=∞ „Ñ¨É∞íè "≥#· JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ#∞ P~åkèOK«∞@‰õΩ „Ñ¨`ºÕ HÕK«
|_ç#k – #=∂*ò. „Ñü ~ÀA S^Œ∞ "Õà◊ÅÖ’ PK«iOK« =Åã≤#kQÍ qkè
ffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffffff
#=∂*ò 90 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
QÍqOÑ¨|_ç Ü«Ú#flk. JÖÏ¡ÇπÏ „QÆO^äŒ"≥∞ÿ# Ñ¨q„`« Y∞~üP<£Ö’ 50H˜ ÃÑ·zÅ∞‰õΩ
PÜ«∞`üÅ (ã¨∂‰õΩÎÅ) Ö’#∞, =∞iÜ«Ú ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O
QÍi #∂\˜H˜ ÃÑ·zÅ∞‰õΩ Ç¨Ïnã¨∞ÅÖ’#∞, #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ qt+¨ì`«#∞ QÆ∞iOz
=∞iÜ«Ú „Hõ=∞O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® #=∂*ò PK«iOK« =Åã≤# P=â◊ºHõ`«#∞ QÆ∞iOz
QÆ\ ˜ìQÍ ÃÇÏK«ÛiOK«_» "≥∞ÿ#k. #=∂*ò #∞ W™ê¡"£∞ Ü≥ÚHõ¯ =¸Å ã¨÷OÉèíO QÍ#∞
=∞iÜ«Ú W™ê¡"£∞ Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨Ù<åk QÍ#∞ ¿Ñ~˘¯#|_ç#k. (W™ê¡O HÍº ÃÇ·Ï? ã¨.18)
#=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ qt+¨ì`« U=∞#QÍ ã¨„Hõ=∞"≥∞ÿ# Ñ¨^èŒúuÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ
Z^Œ∞~°∞QÍ Ü«Ú<åfl_»x, =∞#Å#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl_»<Õ ÉèÏ=#`À, UHÍ„QÆ`« Hõey,
Ñ¨ÓiÎ ÉèíH˜Î „â◊^èŒúÅ`À q#Ü«∞ q^èÕÜ«∞`«Å`À x+¨ìQÍ #=∂*ò#∞ PK«iOz#KÀ,
qâßfiã≤ =∞#ã¨∞ Ñïâ◊√^è=úŒ ∞ø`«∞Ok, J`«x WÇ¨ÏÖ’Hõ rq`«O áê=# =∞ø`«∞Ok,
J`«x Ö’x ^Œ∞~°∞æ}ÏÅ∞ #t™êÎ~Ú. Ñ¨Ù}ºHÍ~åºÅÜ≥∞_»Å Pã¨H˜Î ‰õÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
ã¨`åºxfl „¿Ñq∞™êÎ_»∞. J`«x =∞#ã¨∞Ö’ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Ü≥∞_»Å „¿Ñ=∞, ÉèíÜ«∞
Éèí‰õΩÎÅ∞ [x™êÎ~Ú. (W™ê¡O HÍº ÃÇÏ· ? ã¨.18)
WO^Œ∞=Å¡<Õ, ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍ~°∞ W™ê¡O
ã‘fiHõiOK«_®xH˜ `«# =^ŒÌ‰õΩ =zÛ# "åiH˜ ã¨^ŒfiK«#O (Hõe=∞Ü≥∞ `«~Úº|)
J#QÍ UHõ ^≥·"å~å^èŒ# =∞iÜ«Ú ^≥·=^Ò`åºÅ QÆ∞iOz É’kèOz# `«~°∞"å`«
#=∂*ò#∞ QÆ∞iOz PVÍ˝ Ñ≤OKÕ"å~°∞. "åã¨"Î åxH˜ ã¨^fiŒ K#« O (Hõe=∞Ü≥∞ `«~Úº|)
`«~°∞"å`« #=∂*Ë „áê=ÚMÏflxfl ãÖ`«iOK«∞‰õΩO@∞Ok. (W™ê¡O HÍº ÃÇÏ· ? ã¨.18)
#=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ WOH˘Hõ qt+≤`ì « U=∞#QÍ #=∂*ò PK«iOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
#=∂*ò K«^Œ∞=Ù`«∞#fl =ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ =∞#ã¨∞`À áê@∞ â◊s~°O ‰õÄ_® P~å^èŒ#Ö’
x=∞QÆfl"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok. ã¨=∞ã¨Î J=Ü«∞"åÅ∞ J#QÍ KÕ`«∞Å∞ HÍà◊√§, `«Å, #_»∞O,
=Ú‰õΩ¯, HõO_»∞¡, <åÅ∞Hõ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ J=Ü«∞"åÅ #xflO\˜h J=ã¨~å#∞™ê~°O
#=∂*òÖ’ LÑ¨Ü∂≥ y™êÎ_∞» . „Ñ¨f J=Ü«∞=O JÖÏ¡ÇÏπ PVÍ˝#∞™ê~°O LÑ¨Ü∂≥ yOÑ¨
|_»∞`«∞Ok.
#=∂*ò#∞ ã¨„Hõ=∞"≥∞#ÿ Ñ¨ûúŒè Ö’ PK«iOK«∞"åx ÉÏÇ¨Ïº rq`«O ‰õÄ_®
K≥_»∞ QÆ∞}ÏÅ‰õΩ ^Œ∂~°"≥∞ÿ Ñïâ◊√^èŒú=∞ø`«∞Ok. JO^Œ∞ =Å#<Õ Ñ¨q„`« „QÆO^äŒ"≥∞ÿ#
Y∞~üP<£Ö’ ''xâ◊ÛÜ«∞OQÍ #=∂*ò ã≤QÆ∞æ=∂e# =∞iÜ«Ú K≥_»∞ HÍ~åºÅ #∞O_ç
HÍáê_»∞`«∞Ok—— Jx K≥Ñ¨Ê|_ç#k. (ã¨∂~°Ü≥∞ J<£Hõ|∂`ü, "å.45)
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 91 #=∂*ò
XHõ Ç¨Ïnã¨∞Ö’ ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍ~°∞ W@∞¡
`≥eÑ≤i: ''ã¨~Àfi#fl`«∞_≥·# JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ qâßfiã¨∞Å H˘~°‰õΩ „Ñü~ÀA S^Œ∞
(5) Ñ¨Ó@Å #=∂*ò#∞ qkè (Ñ¶¨~ü˚) QÍ x~°‚~ÚOKå_»∞. Z=Ô~·`Õ ã¨„Hõ=∞OQÍ,
K«Hõ¯QÍ =ÙE KÕã≤, xˆ~ÌtOz# ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ PÜ«∂ #=∂*òÅ#∞ PK«i™êÎ_À,
~°∞‰õÄ, ã¨*Ì "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q ã¨„Hõ=∞OQÍ J=∞Å∞ Ñ¨~∞° ™êÎ_À – J\˜"ì åix Hõq∆ ∞Oz
J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ#x JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ "åQÍÌ#O KÕã≤Ü«Ú<åfl_»∞. Z=Ô~·`Õ ãïÜ≥ÿ∞#
Ñ¨ûúŒè „Ñ¨HÍ~°O #=∂*ò PK«iOK«~À, J@∞=O\˜"åi H˘~°‰Ωõ Z@∞=O\˜ "åQÍÌ#O
ÖË^Œ∞. JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë "åix J#∞„QÆÇ≤ÏOK« =K«∞Û#∞ ÖË^ŒO>Ë
Hõiî#OQÍ tH˜∆OK«#∂ =K«∞Û#∞——. (J|∞^•=Ó^£)
''Z=Ô~·`Õ #=∂*ò "Õà◊ HÍQÍ<Õ, ã¨„Hõ=∞"≥∞ÿ# Ñ¨^èŒúuÖ’ ~°∞‰õÄ, ã¨*ÏÌÅ∞
KÕã∂¨ ,Î #=∂*ò#∞ K«H¯õ QÍ PK«i™êÎ_À, J@∞=O\˜"åx Ñ¨Ó~°fiÑÙ¨ áêÑ¨=Ú ÅxflÜÚ«
Hõ∆q∞OK« |_»∞#∞——. (=Úã≤¡"£∞, 1/121)
#=∂*ò "≥∂H∆ÍxH˜, ™êÑ¶¨ÖÏºxH˜ =∂~°æ^Œi≈ J=Ù`«∞Ok. Ç¨Ï„[`ü
~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍ~°∞ XHõ™êi #=∂*ò#∞ QÆ∞iOz
K«iÛã¨∂Î WÖÏ ÃãÅqKåÛ~°∞: ''Z=_≥`· Õ „Hõ=∞O `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® #=∂*ò#∞ PK«i™êÎ_À,
P =ºH˜Î H˘~°‰õΩ „Ñ¨à◊Ü«∞ k<å# #=∂*ò k=º *’ºu (#∂~ü) Ü«∞QÆ∞#∞. J`«x
qâßfi™êxH˜, ~°∞A „Ñ¨=~°#Î ‰õΩ ™êHõ∆ º=∞QÆ∞#∞. J`«x ™êÑ¶Ö¨ ÏºxH˜ HÍ~°}=∞QÆ∞#∞——.
Z=Ô~·`Õ #=∂*ò#∞ x~°¡Hõ∆ º Ñ¨~°∞™êÎ_À, ÖËHõ ã¨„Hõ=∞OQÍ PK«iOK«_À –
J\˜ì "åi H˘~°‰Ωõ #=∂*ò *’ºuQÍ QÍh, qâßfi™êxH˜ ~°∞A=ÙQÍ QÍh Ü«ÚO_»^∞Œ ,
™êÑ¶¨ÖÏºxH˜ ™ê^èŒ#OQÍ ‰õÄ_® LÑ¨Ü≥∂QÆ Ñ¨_»^Œ∞. =∞iÜ«Ú „Ñ¨à◊Ü«∞ k#O
<å_»∞ P =ºH˜Î MÏ~°∂<£, Ñ¶≤~“<£, Ñ¶≤~“<£ Ü≥ÚHõ¯ =∞O„u Ç¨=∂<£ =∞iÜ«Ú
=Ú+≤¯~°∞Å ã¨~åÌ~üQÍ JÑ¨MÏºu QÍOz# ''LÉˇ· WÉˇfl YÖòÊù—— Å`À áê@∞QÍ
#~°HOõ Ö’ LO\Ï_»∞.
HÍ|\˜ì „Ñü =Úã≤"¡ ∞£ ''#=∂*ò——#∞ „â◊^•è ú Éè‰í Ωõ ÅÎ `À PK«iOz, `«^•fi~å
„Ñ¨à◊Ü«∞ k#O <å_»∞ Jqâßfiã¨∞Å ã¨~°ã¨# KÕ~°‰õΩO_® HÍáê_»∞HÀ"åe. #=∂*ò
=Úã≤"¡ ∞£ Å QÆ∞iÎOÑ¨Ù (S_≥O\˜\)˜ J~Ú L#flk. =Úã≤"¡ ∞£ Å#∞ HÍÑ¶~≤ Åü (Jqâßfiã∞¨ Å)
#∞O_ç "Õ~°∞ Ñ¨~°K«∞#k #=∂*ò =∂„`«"Õ∞.(=Úã≤¡"£∞ Y"åf<£ ˆH eÜÕ∞ 20 ã¨|Mò)
#=∂*ò 92 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
#=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ „âıÜ≥∂â◊√ÉèÏÅ∞, J#∞„QÆÇ¨Å∞ (|~°Hõ`Õñ) Jáê~°O. U
^•ã¨∞_≥·`Õ S^Œ∞ Ñ¨Ó@Å #=∂*ò ã¨„Hõ=∞OQÍ PK«i™êÎ_À, J`«_»∞ JÖÏ¡Ç¨ï
`«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ „Ñ¨`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ „¿Ñ=∞‰õΩ, Hõ~∞° }‰õΩ, J#∞„QÆÇ¨ xH˜ J~°∞›_» (Ç¨Ï‰õΩ¯^•~°∞_»)
=Ù`å_»∞. „Ñü Ñ¨Ó@ #=∂*ò KÕÜ«Ú@KÕ J`«x áêáêÅ∞ Hõ∆q∞OÑ¨ |_»`å~Ú.
J`«_ç Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ VÍ˝#*’ºu JO‰õΩiã¨∞ÎOk. J`«x rq`«O áêáêÅ =ÚiH˜
‰õÄÑÖ #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_ç Ñïâ◊√^è=úŒ ∞ø`«∞Ok. J`«xH˜ "≥∂HõO∆ Åaèã∞¨ OÎ k. (W™ê¡O
HÍºÃÇÏ· ? ã¨.21)
„Ñ¨à◊Ü«∞k#O (f~°∞Êk#O) JxflO\˜ HõO>Ë =ÚO^Œ∞ #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯
ÖˇYö fã¨∞HÀ |_»∞`«∞Ok. ''xã¨ûO^ÕÇ¨ÏOQÍ „Ñ¨à◊Ü«∞k#O <å_»∞ JxflO\˜ HõO>Ë
=ÚO^Œ∞ „Ñü =∞x+≤ Ü≥ÚHõ¯ ''#=∂*ò ÖˇY¯—— K«∂_»|_»∞#∞. Jk ã¨„Hõ=∞OQÍ
Ü«ÚO_ç#KÀ J`«_»∞ ã¨Ñ¶¨Å∞_»QÆ∞#∞. U H˘~°`« ÖËx"å_»∞QÍ ÑïQÆ}ÕÑ¨ |_»∞#∞.
#=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ ÖˇYö ãïQÍ ÖËxÜ≥∞_»Å J`«_∞» ã¨fi~Ñæ° Ù¨ ™œÉèÏQÍºÅ‰õΩ, J#∞„QÆÇ¨ Å‰õΩ
^Œ∂~°=∞QÆ∞#∞. =∞iÜ«Ú HõëêìÅÖ’, #ëêìÅÖ’ =Úxy áÈ=Ù#x—— Ç¨Ï„[`ü
~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍ~°∞ `≥eÑ≤i. (=Ú Y ˆH e 20 ã¨|Mò/10)
#=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ qÅ∞=#∞ QÆ∂iÛ „Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''Z=Ô~·<å XHõ¯Ñ¨Ó@
#=∂*ò KÕÜ«∞xKÀ HõÅ∞QÆ∞ #+¨ìO, P =ºH˜Î Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∞ã¨Î ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ∞,
|O^èŒ∞ q∞„`«∞Å∞, ã¨=∞ã¨Î ãÖÑ¨^Œ HÀÖ’Ê~Ú# ZO`«\ ˜ #+¨ìO =∞iÜ«Ú ÉÏ^èŒ
HõÅ∞QÆ∞<À, ^•x`À ã¨=∂#O—— Jx Ç¨Ï„[`ü ~°ã¨∞Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï
=ã¨Å¡O QÍ~°∞ `≥eÑ≤i.
`«=∞ ÉèÏ~åº Ñ≤Å¡Å áÈ+¨} H˘~°‰õΩ L^ÀºQÍÅ∞, "åºáê~åÖÖ’
=ÚxyáÈ~Ú #=∂*ò PK«iOK«∞@ Ü«∞O^Œ∞ x~°H¡ ∆õ ºO =Ç≤ÏOKÕ =Úã≤=¡ Ú ÅO^Œ~∞°
ÃÑ· Ç¨Ïnã¨∞Å#∞ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ=_»O ZO`≥·<å J=ã¨~°"≥∞ÿ Ü«Ú#flk. Z@∞=O\˜
Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∞ #=∂*ò#∞ q_çz ÃÑ@ì~å^Œ∞. (=Úã≤¡"£∞ Y"åf<£ ˆH eÜÕ∞ 20 ã¨|Mò)
„Ñ¨=ÚY Ç¨Ïnã¨∞Å ^•fi~å `≥eÜ«Ú#^Õ=∞O>Ë, ~°ã∂¨ Å∞¡ÖÏ¡ÇÏπ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨
JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍ~°∞, #=∂*ò PK«iOK«Hõ áÈ=\Ïxfl Jqâßfiã¨∞ (HÍÑ¶≤~ü) Å
ÅHõ∆}O QÍ#∞, ''HÍÑ¶≤~üÅ JÅ"å@∞—— QÍ#∞ ¿Ñ~˘¯#@O [iyOk. U =ºH˜Î
#=∂*ò #∞ PK«iOK«_À, J`«_∞» ''W™ê¡"∞£ —— Ö’ ÉèÏQÆ™êfiq∞ HÍ<Õ~_° x» ~°ã∂¨ Å∞¡ÖÏ¡ÇÏπ
ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍ~°∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ ÑëH˜i.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 93 #=∂*ò
=Úã≤¡"£∞ ™È^Œ~°∞ÖÏ~å! =∞#=∞O^Œ~°O ÃÑ· q+¨Ü«∂Å#∞ xt`«OQÍ
PÖ’zOK« =Åã≤# J=ã¨~°O ZO`≥·<å L#flk. =∞#O ã¨„Hõ=∞OQÍ#∞, x+¨ìQÍ#∞
#=∂*ò PK«iOK«Hõ áÈ`Õ, „Ñ¨à◊Ü«∞ k#O JxflO\˜ HõO>Ë =ÚO^Œ∞ ÉèíiOK«ÖËx
Hõiî#"≥∞ÿ# tHõ∆Å‰õΩ, J==∂<åÅ‰õΩ, xO^ŒÅ‰õΩ QÆ∞i HÍ=Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok.
#=∂*ò #∞ PK«iOK«‰Ωõ O_» =Úã≤"¡ ∞£ Jx K≥ÑÙ¨ ÊHÀ=_»O x~å^è•~° "≥∞#ÿ q+¨Ü∞« O.
#=∂*ò PK«iOK«_»=∞<Õk ˆH=ÅO W™ê¡"£∞ ‰õΩ =∂„`«"Õ∞ „Ñ¨`ÕºHÕK« |_ç# XHõ
=∞Ç¨Ï`«Î~° PK«~°}(J=∞Öò). D PK«~°}Ë ã¨~Àfi#fl`«∞_≥·# JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ `À
=∞# ãÖ|O^è•xfl HõeÑ≤ LOK«∞`«∞Ok. =∞iÜ«Ú Jáê~°"≥∞ÿ# PÜ«∞# Hõ~°∞}Ï
Hõ\ÏH∆ÍÅ‰õΩ =∞#Å#∞ J~°∞›Å∞QÍ, Ç¨Ï‰õΩ¯^•~°∞Å∞QÍ KÕã∞¨ OÎ k.(W™ê¡"∞£ HÍºÃÇÏ· ?,ã¨.19)
2. ^è•º#O =∞iÜ«Ú UHÍ„QÆ`« (Y∞+¨Ø = Y∞E)
^è•º#O =∞iÜ«Ú UHÍ„QÆ`«`À #=∂*ò PK«iOK«_»O JO>Ë ''JÖÏ¡Ç¨ï
`«PÖÏ <å Z^Œ∞@ Ü«Ú<åfl_»∞, ##∞fl K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞ J<Õ ÉèÏ=# =∞#ã¨∞ #O^Œ∞
Hõey, JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥∞_»Å ãÖÑ¨Ó~°‚ „¿Ñ=∞ Hõey, PÜ«∞# B#fl`åºÅ#∞ ã¨‡iOK«∞
‰õΩO@∂, PÜ«∞# J#∞„QÆÇ¨Å#∞ ã¨‡iOz Hõ$`«V˝`å ÉèÏ"åxfl =∞#ã¨∞#O^Œ∞
Hõey, J`«ºO`« „â◊^èŒú Hõey, ÉèíÜ«∞ Éèí‰õΩÎÅ`À =∞#ã¨∞#∞ JÖÏ¡ÇπÏ P~å^èŒ#Ö’
b#O KÕÜ«∞_»O—— Jx J~°÷O.
U q^èŒOQÍ XHõ <Õ~°ã¨∞÷_»∞, ~åA ÖËHõ K«„Hõ=iÎ =ÚO^Œ∞ ÉèíÜ«∞O`À
Xky xÅ|_ç Ü«ÚO\Ï_À, JO`« Hõ<åfl J<ÕHõ Ô~@∞¡ q#Ü«∞ q^èÕÜ«∞`«Å`À
xÅ|_ç #=∂*ò #∞ PK«iOKåe.
#=∂*ò H˘~°‰õΩ xÅ|_ç #Ñ¨ÙÊ_»∞ ''<Õ#∞ <å ã¨$+≤ìHõ~°Î, <å „Ñ¨Éèí∞=Ù, <å
áÈ+¨‰õΩ_»∞, <å áêÅ‰õΩ_»∞ J~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ =ÚO^Œ∞ xÅ|_ç L<åfl#∞—— J<Õ
ÉèÏ=# =∞#ã¨∞ #O^Œ∞ Hõey Ü«ÚO_®e.
W^Õ q^èŒOQÍ ã¨*ÏÌ KÕã¨∞Î#flÑ¨ÙÊ_»∞ ''=∞#O KÕã≤# áêÑ¨ HÍ~åºÅ#∞,
á⁄~°ÉÏ@¡#∞ `«ÅOK«∞H˘x, q∞H˜¯e ÉÏ^è• `«ÑÎ¨ Ç¨Ï$^ŒÜÚ« Öˇ,·≥ =∞# `«‰Ωõ ¯= `«<åxfl,
Jã¨Ç¨Ü«∞`«#∞ `«ÅOK«∞H˘x, h"Õ â◊~°}∞, h=Ù `«Ñ¨Ê =∞=Ú‡Å HÍáê_Õ"å~°∞
"ÕÔ~=fi~°∂ ÖË~°∞, =∞=Ú‡Å HÍáê_»=∞x, Hõ∆q∞OK«=∞x "Õ_»∞‰õΩO@∞<åfl#∞—— J#fl
`«ÅOÑ¨Ù HõeæÜ«ÚO_®e.
#=∂*ò 94 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
#=∂*ò H˘~°‰Ωõ xÅ|_ç Ü«Ú#Ñ¨ÙÊ_»∞ ÑïOî K«∞ Y∞~üP<£ PÜ«∞`üÅ ÉèÏ"åxfl,
~°∞‰õÄ, ã¨*ÏÌÅÖ’ =∞#O ÑïîOK«∞ `«ãπcÇπÏÅ∞, =∞iÜ«Ú ^Œ∞PÅ ÉèÏ"åxfl QÆ∞~°∞Î
KÕã¨∞‰õΩO@∂ Ü«ÚO_®e. JÑ¨ÙÊ_Õ #=∂*òÖ’ x["≥∞ÿ# Jaè~°∞z HõÅ∞æ`«∞Ok.
UHÍ„QÆ`«`À =∞#ã¨∞û #O^Œ∞ JÖÏ¡ÇπÏ ^è•º#=Ú#∞ =∂„`«"Õ∞ HõeæÜ«ÚO_»∞@ÜÕ∞
#=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ P`«‡ =∞iÜ«Ú ^•x r=O. JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ ^•ã¨∞Å∞
W@∞=O\˜ #=∂*ò K«kq#KÀ, áêáêÅ #∞O_ç q=ÚH˜Î á⁄Ok Ñ¨~Ö° ’Hõ ™êÑ¶Ö¨ Ïºxfl
`«Ñ¨ÊHõ á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞.(W™ê¡"£∞ HÍº ÃÇ·Ï?, ã¨. 24)
3. #=∂*ò H˘~°‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# =ÚYº q+¨Ü«∂Å∞
W™ê¡"∞£ ^è~Œ ‡° =Ú ã¨=∞„QÆ rq`« q^è•#O. rq`«OÖ’ P~å^è#Œ Å∞ KåÖÏ
=ÚYº "≥∞#ÿ q. P P~å^è#Œ Å#∞ PK«iOKÕ ãïÜ≥∞ÿ # Ñ¨^`úŒè ∞« Å∞, [iˆQ á⁄~°ÉÏ@¡#∞
`≥eÜ«∞ *ËÜ«Ú q+¨Ü«∂Å#∞ ã≤^è•úO`åÅ∞ (=∞™ê~ÚÖò) JO\Ï~°∞. #=∂*ò
ã¨„Hõ=∞OQÍ PK«iOKåe JO>Ë, „Ñü =Úã≤¡"£∞ g\˜H˜ ãÖ|OkèOz# q+¨Ü«∞
ÑïVÍ˝#O Hõey LO_»_»O KåÖÏ J=ã¨~°O. JO^Œ∞=Å¡ P q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz
WHõ¯_» ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ „Ñ¨™êÎqOK«_»O [iyOk. g\˜x `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O =Å¡ „Ñü
XHõ¯iH© Z#ÖËx "Õ∞Å∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok, W<£ëê JÖÏ¡ÇπÏ.
3.1.W™ê¡"∞£ ^è~Œ ‡° âß„ã¨Î áêiÉèÏ+≤Hõ Ñ¨^•Å∞(+¨sJ`üHˆ Wã≤ÖÎ Ï¿ÇÏ)
H˘xfl Ñ¨^•Å∞ Hˆ =ÅO W™ê¡g∞Ü«∞ ^è~Œ ‡° âß„ãÖÎ Ö’ „Ñ¨`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ J~å÷ÅÖ’
"å_»|_»`å~Ú. "å\˜x W™ê¡"∞£ ^è~Œ ‡° âß„ã¨Î áêiÉèÏ+≤Hõ Ñ¨^•Å∞ JO\Ï~°∞. ^è~Œ ‡° âß„ã¨Î
P^ÕâßÅ#∞, ã≤^•è Oú `åÅ#∞ J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ D Ñ¨^•Å#∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞
HÀ=@O KåÖÏ J=ã¨~°O.
3.1.1. Ñ¶¨~ü˚
Ñ¶¨~ü˚ J#QÍ JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ PV˝. JÖÏ¡ÇπÏ =∞iÜ«Ú JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ¨=HõÎ
Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O QÍi ã¨∞ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# P^ÕâßÅ∞,
„Ñ¨`åº=∂flÜ∞« O ÖËxq (J#QÍ "å\˜H˜ |^Œ∞Å∞ "Õ̂~ PK«iOK«∞@‰õΩ gÅ∞ÖËxq),
Ü≥∞ÿ „Ñü =Úã≤"¡ ∞£ qkèQÍ áê\ÕK« =Åã≤#qQÍ x~°~‚ ÚOK«|_ç Ü«Ú#fl P^ÕâßÅ#∞
Ñ¶~¨ ˚ü JO\Ï~°∞. g\˜x x~åHõiOz#"å_»∞ (JOwHõiOK«x"å_»∞) Jqâßfiã≤ (HÍÑ¶~≤ )ü
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 95 #=∂*ò
JQÆ∞#∞. U HÍ~°}O ÖË‰Ωõ O_® g\˜x PK«iOK«x"å_»∞ JÑ¨~åkè (á¶êã≤M)ò J=Ù`å_»∞.
QÆ=∞xHõ: ''Ñ¶¨~ü˚—— J#∞#k ãïÜ≥ÿ∞# LKåÛ~°}. ^•xx =∞#=Ú 'Ñ¶¨~°*ò— Jx
LK«ÛiOK«∞ K«∞<åfl=Ú. ãïÜ≥∞ÿ # LKåÛ~°}#∞ JÅ=~°K∞« HÀ=Öˇ#x =∞#q KÕÜÚ«
K«∞<åfl#∞.
D Ñ¶¨~ü˚ Ô~O_»∞ q^è•Å∞. 1. Ñ¶¨Ô~˚ S<£, 2. Ñ¶¨Ô~˚ H˜á¶êÜ«∂.
1. Ñ¶¨Ô~˚ S<£: „Ñü =Úã≤¡"£∞ `«Ñ¨Êx ãïQÍ PK«iOK« =Åã≤# qkè (Ñ¶¨~ü˚) x Ñ¶¨Ô~˚
S<£ JO\Ï~°∞. D qkèx áê\ÕK«x =ºH˜Î Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# JÑ¨~åkè J=Ù`å_»∞,
tH∆Í~°∞›_»=Ù`å_»∞. L^•: S^Œ∞ "Õà◊Å #=∂*ò ã¨Å∞Ñ¨Ù@, ~°=∞*Ï<£ =∂ãÖÖ’
LÑ¨"å™êÅ∞ LO_»∞@, ™ÈÎ=∞`«QÅÆ "å~°∞ [HÍ`ü K≥eO¡ K«∞@, Ç¨Ï*ò "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q.
2. Ñ¶¨Ô~˚ H˜á¶êÜ«∂: ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ =Úã≤¡"£∞Å∞ PK«iOK« =Åã≤# 'qkè— (Ñ¶¨~ü˚)
x 'Ñ¶¨Ô~˚H˜á¶êÜ«∂— JO\Ï~°∞. nxx „Ñü =Úã≤¡"£∞ `«Ñ¨Êx ãïQÍ PK«iOK«
=Åã≤# xÜ«∞=∞=Ú ÖË^Œ∞. D qkèx H˘O^Œ~°∞ PK«iOz##∞, JO^Œ~°∞ D
qkèx <≥~°"ÕiÛ#@∞¡ J=Ù`«∞Ok. HÍh =Úã≤¡"£∞ÅÖ’ U XHõ¯~°∂ nxx
PK«iOK«HõáÈ~Ú#KÀ, =Úã≤¡=ÚÅO^Œ~°∂ JÑ¨~å^èŒ∞Öˇ· áÈ`å~°∞. L^•: [<å*Ï
#=∂*ò, JO`«º„H˜Ü«∞Å∞, W™ê¡"£∞ ^èŒ~°‡âß„™êÎxfl JÉèíºã≤OK«_»O "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q.
3.1.2. "ålÉò
"ålÉò J#QÍ ã≤÷~°"≥∞ÿ#k, =ÚMº"≥∞ÿ#k Jx J~°÷O. JÖÏ¡ÇπÏ =∞iÜ«Ú
Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O QÍ~°∞ Ñ¶¨~ü˚ =Öˇ ã¨Ê+¨ìOQÍ
HÍ‰õΩO_» P^ÕtOz# H˘xfl =ÚYº q+¨Ü«∂Å#∞ "ålÉò JO\Ï~°∞. nx ™ê÷~Ú
Ñ¶~¨ ü̊ Hõ<åfl `«‰Ωõ ¯= QÍ#∞, ã¨∞#fl`≥ =ÚJHõ¯^Œ Hõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ#∞ LO_»∞#∞. nxx
x~åHõiOz#"å_»∞ (JOwHõiOK«x"å_»∞) Jqâßfiã≤ (HÍÑ¶≤~ü) QÍ ÑïQÆ}ÕÑ¨
|_»_»∞, HÍh JHÍ~°}OQÍ áê\ÕK«x"å_»∞ ^À+≤ (á¶êã≤Mò) QÍ ÑïQÆ}ÕÑ¨
|_»∞`å_»∞, =∞iÜ«Ú Hõiî# tHõ∆‰õΩ áê„`«∞_Ò`å_»∞.
3.1.3. ã¨∞#fl`ü
ã¨∞#fl`ü J#QÍ PKå~°O, ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O Jx J~°O÷ . ^è~Œ ‡° âß„ã¨Î ÑïÉèÏ+¨Ö’
Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍi PK«~°}Å∞, Ñ¨#∞Å#∞ ã¨∞#fl`ü
JO\Ï~°∞. Wq ~Ô O_»∞ q^è•Å∞. 1. ã¨∞#fl`≥ =ÚJHõ¯^Œ, 2. ã¨∞#fl`≥ QÔ ~· ü =ÚJHõ¯^Œ.
#=∂*ò 96 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
1. ã¨∞#fl`≥ =ÚJHõ¯^Œ: ~°ã∂¨ Å∞ÖÏ¡ÇÏπ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ =ã¨ÅO¡ „Hõ=∞O `«ÑÊ¨ ‰õΩO_»
KÕã≤# Ñ¨#∞Å#∞, =∞iÜ«Ú KÕÜ«∞=Åã≤#kQÍ PVÍ˝Ñ≤Oz# Ñ¨#∞Å#∞, ãïÜ≥ÿ∞#
HÍ~°}O ÖË‰õΩO_» U<å_»∂ q_»<å_»x Ñ¨#∞Å#∞ ã¨∞#fl`≥ =ÚJHõ¯^Œ JO\Ï~°∞.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Ñ¶¨„*ò #=∂*òÖ’ Ñ¶¨~ü˚‰õΩ =ÚO^Œ∞ PK«iOK«∞ 2 ~°HÍ`«∞Å ã¨∞#fl`ü,
Wëê #=∂*òÖ’ Ñ¶¨~ü˚ `«~°∞"å`« PK«iOK«∞ 2 ~°HÍ`«∞Å ã¨∞#fl`ü "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q.
JÑ¨ÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ g\˜x PK«iOK«Hõ áÈ~Ú#, tHõ∆ Ü«ÚO_»^Œ∞. HÍh PK«iOK«Hõ
áÈ=_»O JÖ"å@∞ KÕã¨∞H˘x#, JÑ¨~åkèQÍ ÑïQÆ}ÕÑ¨ |_»∞`å_»∞, =∞iÜ«Ú
Hõiî# tH∆Í~°∞›_Ò`å_»∞.
2. ã¨∞#fl`≥ ÔQ·~ü =ÚJHõ¯^Œ: ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍ~°∞
`«~°K«∞QÍ KÕã≤# Ñ¨#∞Å∞, ÖËHõ KÕÜ«∞ =Åã≤#kQÍ PVÍ˝Ñ≤Oz# Ñ¨#∞Å∞ –
ãïÜ≥ÿ∞# HÍ~°}O ÖË‰õΩO_» ‰õÄ_® q_»<å_ç# Ñ¨#∞Å#∞ ã¨∞#fl`≥ ÔQ·~ü =ÚJHõ¯^Œ
JO\Ï~°∞. L^•: J„ãπ #=∂*ò Ö’ Ñ¶~¨ ‰˚ü Ωõ =ÚO^Œ∞ PK«iOK«∞ 4 ~°HÍ`üÅ ã¨∞#fl`ü
"≥Ú^ŒÅQÆ∞#q. g\˜x PK«iOK«Hõ áÈ~Ú#, áêÑÖ QÍh, tHõ∆ QÍh Ü«ÚO_»^Œ∞.
PK«iOz#KÀ JkèHõ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨ÅO ÅaèOK«∞#∞.
3.1.4. #Ñ¶≤Öò (=Úã¨ÎÇ¨ÏÉò)
J^Œ#OQÍ KÕ¿ã Ñ¨xx #Ñ¶≤Öò JO\Ï~°∞. ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï
JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍ~°∞ JÑ¨ÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ KÕã≤# Ñ¨#∞Å#∞ ^èŒ~°‡âß„ã¨Î ÑïÉèÏ+¨Ö’
#Ñ¶≤Öò JO\Ï~°∞. L^•: W„ëêMò (ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O `«~°∞"å`« KÕÜ«Ú) #=∂*ò,
~°=∞*Ï#∞ =∂ãÖÖ’ HÍ‰õΩO_» q∞ye# ~ÀAÅÖ’ LO_Õ LÑ¨"å™êÅ∞
"≥Ú^ŒÅQÆ∞#q. g\˜x PK«iOz# Ñ¨Ù}ºO Åaèã∞¨ OÎ k, PK«iOK«xKÀ Z@∞=O\˜
áêÑÖ HõÅ∞QÆ^Œ∞. nxx =Úã¨ÎÇ¨ÏÉò Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞.
3.1.5. =ÚÉÏÇπÏ
KÕÜ«∞_»O =Å¡ Ñ¨Ù}ºO QÍh, KÕÜ«∞Hõ áÈ=_»O =Å¡ áêÑÖ QÍh ÖËx
„Ñü ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"≥∞ÿ# Ñ¨xx =ÚÉÏÇπÏ JO\Ï~°∞. L^•: +≤HÍ~°∞‰õΩ "≥à◊§_»O
"≥Ú^ŒÅQÆ∞#q.
3.1.6. =∞„‰õÄÇπÏ
J"åOKè«hÜ«∞"≥∞ÿ#, UÇ¨Ïº"≥∞ÿ# Ñ¨xx =∞„‰õÄÇπÏ JO\Ï~°∞. Wk Ô~O_»∞
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 97 #=∂*ò
q^è•Å∞. 1. =∞„‰õÄÃÇÏ `«„Ç‘Ïg∞, 2. =∞„‰õÄÃÇÏ `«<£rÇ‘Ï.
1. =∞„‰õÄÃÇÏ `«„Ç‘Ïg∞: Ç¨Ï~åO‰õΩ ã¨g∞ÑÖQÍ L#fl K≥_∞» PK«~}° Å#∞ =∞„‰õÄÃÇÏ
`«„Ç‘Ïg∞ JO\Ï~°∞. L^•: Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ =„™êÎÅ#∞ =∞_»=∞ „HÕkH˜ „"ÕÖÏ_»∞`«∂
^èiŒ OK«_O» . nxx x~åHõiOz#"å_»∞ (JOwHõiOK«x"å_»∞) Jqâßfiã≤ (HÍÑ¶~≤ )ü
HÍ_»∞, HÍh ãïÜ≥ÿ∞# HÍ~°}O ÖË‰õΩO_® PK«iOK«∞"å_»∞ JÑ¨~åkè (á¶êã≤Mò) QÍ
ÑïQÆ}ÕÑ¨ |_»∞`å_»∞. tH∆Í~°∞›_Ò`å_»∞.
2. =∞„‰õÄÃÇÏ `«<£rÇ‘Ï: ^èŒ~°‡âß„ã¨Î ÑïkèÖ’ Jã¨=∞‡`«"≥∞ÿ# HÍ~åºxfl =∞„‰õÄÃÇÏ
`«<£rÇ‘Ï JO\Ï~°∞. L^•: #=∂*òÖ’ HõO_»∞¡ =¸ã¨∞H˘#∞@ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q.
g\˜x q_çz ÃÑ@∞ì@ =∞Ozk. ÖËxKÀ, #=∂*ò Ñ¨q„`«`‰« Ωõ ÉèOí QÆO "å\˜Å∞¡`∞« Ok.
3.1.7. Ç¨Ï~å"£∞
Ç¨Ï~å"£∞ JO>Ë x+≤^èŒúO, ^èŒ~°‡ ã¨=∞‡`«O HÍxk Jx J~°÷O. ^èŒ~°‡âß„ã¨ÎO
U Ñ¨#∞Å#∞ KÕÜ«∞~å^Œx P^Õtã¨∞ÎO^À "å\˜x ''Ç¨Ï~åO—— Jx JO\Ï~°∞. L^•:
J|^èŒúO Ñ¨Å∞‰õΩ@, ^˘OQÆ`«#O KÕÜ«Ú@, =ºaèKå~°O KÕÜ«Ú@, =∞^Œºáê#O
"≥Ú^ŒÅQÆ∞#q.
„Ñü =Úã≤¡"£∞ g\˜H˜ ^Œ∂~°OQÍ Ü«ÚO_®e. g\˜x x~åHõiOK«∞"å_»∞
(JOwHõiOK«x"å_»∞) Jqâßfiã≤ (HÍÑ¶≤~ü) J=Ù`å_»∞. +¨sJ`ü Ñ¨~°"≥∞ÿ#
HÍ~°}"Õ∞kÜ«Ú ÖË‰Ωõ O_® D x+≤^úŒè HÍ~åºxH˜ áêÅÊ_ç#"å_»∞, JÑ¨~åkè (á¶êã≤Mò)
QÍ ÑïQÆ}ÕÑ¨ |_»∞`å_»∞. tH∆Í~°∞›_Ò`å_»∞.
3.2. #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ Hõe=∂Å∞
3.2.1. `«J=Ùfi*ò
JTA aÖÏ¡Ç≤Ï q∞# Ã+·¬`åfi x„~°r"£∞ (<Õ#∞ JÑ¨q„`«∞_≥·# Ã+·`å#∞
ÉÏi #∞O_ç (~°Hõ∆}H˘~°‰õΩ) JÖÏ¡ÇπÏ â◊~°}∞ "Õ_»∞K«∞<åfl#∞)
3.2.2. `«ãπq∞Ü«∞ÇπÏ
aã≤‡ÖÏ¡ Ç≤Ï„~°Ç¨‡ x„~°Ç‘Ï"£∞: (J`«ºO`« Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞, Jáê~°
Hõ$áêjÅ∞_≥·# JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À „áê~°OaèOK«∞ K«∞<åfl#∞)
3.2.3. `«H±cÔ~ `«ÇπÏs=∞
JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü: (JÖÏ¡ÇπÏ KåÖÏ L#fl`«∞_»∞/Q˘Ñ¨Ê"å_»∞)
#=∂*ò 98 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
3.2.4. ~°∞‰õÄ Ö’ K«^Œ∞=Ù `«ãπcÇπÏ
ã¨∞ÉòÇ¨ # ~°aƒÜ«∞Öò Jr"£∞: (<Õ#∞ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_≥#· JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯
Ñ¨q„`«`«#∞ H˘xÜ«∂_»∞ K«∞<åfl#∞)
3.2.5. `«ãπg∞J±ü
(~°∞‰õÄ#∞O_ç ÖËz xÅ|_»∞`«∞#Ñ¨ÙÊ_»∞ ÑïîOK« =Åã≤#k)
ã¨q∞ JÖÏ¡Çï¨ e=∞<£ Ç¨Ïq∞^ŒÇÏπ (`«# ^•ã¨∞x ã¨∞uÎ x JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ
PÅHÕKå_»∞/q<åfl_∞» )
3.2.6. `«ÇπÏg∞^£
(~°∞‰õÄ #∞O_ç ÖËz xÅ|_ç# `«~°∞"å`« ÑïîOK« =Åã≤#k)
~°|ƒ<å ÅHõÖò Ç¨Ï"£∞^£ : (F JÖÏ¡ÇÏπ : ã¨=∞ã¨Î „™ÈÎ„`«=ÚÅ∞ hˆH K≥Å∞¡#∞)
3.2.7. ã¨¨*ÌÖ’ ÑïîOKÕ `«ãπcÇπÏ
ã¨∞ÉòÇ¨ # ~°aƒÜ«∞ÖòJJ±ÖÏ: (<Õ#∞ „âı+µ¨ _ì #·≥ JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨q„`«`#« ∞
H˘xÜ«∂_»∞ K«∞<åfl#∞)
3.2.8. `«ãπb"£∞ (ã¨ÖÏ"£∞)
Jã¨ûÖÏ=Ú JÖˇ‰· Ωõ "£∞ = ~°ÇÏ¨ ‡`«∞ÖÏ¡ÇÏπ :(g∞‰õΩ JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ #∞O_ç
â◊√Éèí=Ú, Hõ~°∞} ÅaèOK«∞QÍHõ)
3.2.9. Whfl=[˚ÇπÏ`«∞
Whfl =[˚ÇÏπ `«∞ =*òÇÏ≤ Ü«∞ eÅ¡r Ñ¶`¨ ~« ã° û¨ =∂"åu =Öò J~ü[ Ç¨ÏhÑ¶ñ¨
=fi =∂ J# q∞#Öò =Ú„+≤H©<£. (<Õ#∞ UHÀ#∞‡Y∞_»<≥· <å =ÚMÏxfl, Éèí∂q∞
PHÍâßÅ#∞ ã¨$+≤Oª z#"åx (JÖÏ¡ÇÏπ ) "≥Ñ· Ù¨ #‰õΩ =∞~°Å∞Û K«∞<åfl#∞. <Õ#∞ PÜ«∞##∞
=∂„`«"Õ∞ P~åkè™êÎ#∞. <Õ#∞ =Ú„+≤H±#∞ HÍ#∞ J#QÍ Z=fiih JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ
ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ KÕÜ«Ú"å_çx HÍ#∞. (™ê\˜HõeÊOK«∞ "åiÖ’ ÖË#∞)
3.2.10. ã¨<å
ã¨∞ÉòÇ¨# HõÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ = aÇ¨Ï"£∞kHõ = `«ÉÏ~° Hõã¨∞‡Hõ =`«PÖÏ
[^Œ∞ÌHõ = ÖÏ~ÚÖÏÇ¨Ï ÔQ·~°∞H±. (F JÖÏ¡ÇπÏ! h=Ù J`«ºO`« Ñïâ◊√^èŒ∞ú_»=Ù, ã¨HõÅ
„Ñ¨âO◊ ã¨Å‰õΩ, ™ÈÎ„`«=ÚÅ‰õΩ h"Õ J~°∞›_=» Ù, h <å=∞O â◊√Éè„í Ñ¨^"Œ ∞≥ #ÿ k, h Ñ¶∞¨ #`«
L#fl`«"≥∞ÿ#k, h=Ù `«Ñ¨Ê "Õ~°∞ P~å^èŒ∞º_Õ ÖË_»∞)
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 99 #=∂*ò
3.2.11. `«+¨Ç¨ï›^£ (J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü)
J`«ÇÎ Ï≤ Ü«∂º`«∞ eÖÏ¡ÇÏ≤ =ã¨ûÖ"å`«∞ =`Î~« Úº ÉÏ`«∞ Jã¨û¨ ÖÏ=Ú JÖˇH· õ
JÜ«ÚºÇ¨Ï#flaÜ«Úº =~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡Ç≤Ï = |~°HÍ`«∞Ç¨˙ Jã¨ûÖÏ=Ú JÖˇ·<å =
JÖÏ WÉÏkÖÏ¡Ç≤Ï ™êûeÇ‘Ï#, J+πÇ¨Ï^Œ∞ JÖÏ¡ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡Ç¨ï = J+πÇ¨Ï^Œ∞
J#fl =ÚÇ¨Ï=∞‡^Œ<£ JÉò^∞Œ Ç¨˙ = ~°ã∂¨ Å∞ÇπÏ. (|∞MÏs) (ã¨=∞ã¨Î ã¨∞`Î ∞« Å∞ ("å‰õΩ¯Å∞),
âßs~°Hõ P~å^è#Œ Å∞, ^è#Œ Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ P~å^è#Œ Å∞ ã¨=∞ãÖÎ Hˆ =ÅO JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏˆH
`«QÆ∞#∞. F „Ñ¨=HÍÎ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ ! g∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ #∞O_ç âßOu,
HÍ~°∞}ºO, â◊√ÉèíO HõÅ∞QÆ∞QÍHõ. =∂ÃÑ·#, =∞iÜ«Ú ã¨[˚#∞Öˇ·# ã¨HõÅ JÖÏ¡ÇπÏ
^•ã¨∞Å ÃÑ·# ‰õÄ_» âßOu HõÅ∞QÆ∞QÍHõ. JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê =∞~À P~å^èŒ∞º_»∞ ÖË_»x
<Õ#∞ ™êHõ∆ ºq∞K«∞Û K«∞<åfl#∞, =∞iÜ«Ú =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£ PÜ«∞#
^•ã¨∞Åx, =∞iÜ«Ú „Ñ¨=HõÎ Jx <Õ#∞ ™êHõ∆ ºq∞K«∞Û K«∞<åfl#∞)
3.2.12. ^Œ~°∂^≥ +¨sÑ¶π
JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ ãë¡ JÖÏ =ÚÇ¨Ï=∞‡kñ =fi JÖÏ Pe =ÚÇ¨Ï=∞‡k<£
Hõ=∂ã¨Öˇ·¡`« JÖÏ W„ÉÏÇ‘Ï=∞ =JÖÏ Pe W„ÉÏÇ‘Ï=∞ W#flHõ Ç¨Ïg∞^Œ∞ =∞‡r^£.
JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ ÉÏiH± JÖÏ =ÚÇ¨Ï‡kñ =fi JÖÏ Pe =ÚÇ¨Ï=∞‡k<£ Hõ=∂
ÉÏ~°H±`« JÖÏ W„ÉÏÇ‘Ï=∞ = JÖÏ Pe W„ÉÏÇ‘Ï=∞ W#flHõ Ç¨Ïg∞^Œ∞ =∞‡r^£.
(F JÖÏ¡ÇπÏ! W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ JÖˇ·Ç≤Ï ã¨ûÖÏ"£∞ ÃÑ·, PÜ«∞# PÑ¨ÙÎÅÃÑ·, =∞iÜ«Ú
PÜ«∞# ãÖ|Onè‰Ωõ ÅÃÑ· ZÖÏ HÍ~°∞}ºO ‰õΩiÑ≤OKå"À, JÖÏˆQ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£ ÃÑ,· PÜ«∞# PÑ¨ÙÅÎ ÃÑ· =∞iÜ«Ú PÜ«∞# ãÖ|Onè‰Ωõ ÅÃÑ·
‰õÄ_® HÍ~°∞}ºO ‰õΩiÑ≤OK«∞. xã¨ûO^ÕÇÏ¨ OQÍ h"Õ ã¨∞uÎ OK« `«y#"å_»=Ù, =∞iÜ«Ú
=∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_»=Ù. F JÖÏ¡ÇπÏ! W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ JÖˇ·Ç≤Ï ã¨ûÖÏ"£∞ÃÑ·, PÜ«∞# PÑ¨ÙÎÅÃÑ·,
=∞iÜ«Ú PÜ«∞# ãÖ|Onè‰õΩÅÃÑ· ZÖÏ „âıÜ≥∂â◊√ÉèÏÅ∞ ‰õΩiÑ≤OKå"À, JÖÏˆQ
Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡OÃÑ·, PÜ«∞# PÑ¨ÙÎÅÃÑ· =∞iÜ«Ú
PÜ«∞# ãÖ|Onè‰Ωõ ÅÃÑ· ‰õÄ_® „âıÜ∂≥ â◊√ÉèÏÅ∞ ‰õΩiÑ≤OK«∞. xã¨ûO^ÕÇÏ¨ OQÍ h"Õ
ã¨∞ÎuOK« `«y#"å_»=Ù, =∞iÜ«Ú =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_»=Ù.)
3.2.13. ^Œ∞PÜ≥∞ =∂ã¨∂~°
JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ Whfl [Å"£∞`«∞ #Ñ¶πã‘ AÖò=∞<£ Hõã‘~°ñ"£ =ÖÏÜ«∞Q∑Ñ≤~°∞
A˚#∂| WÖÏ¡ J<£`«, Ñ¶¨Q∑Ñ¶≤~üb =∞Q∑Ñ¶≤~°`« q∞‡<£ W<£kHõ =~üÇ¨Ï"£∞h W#flHõ
#=∂*ò 100 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
J<£`«Öò QÆÑ¶¨Ó~°∞ „~°Ç‘Ï"£∞ (=Úã≤¡"£∞, |∞MÏs) (F JÖÏ¡ÇπÏ! <Õ#∞ <å P`«‡ÃÑ· J`«ºkèHõ
^Ò~°#˚ ºO / J<åºÜ«∞O KÕã<≤ å#∞. h=Ù `«ÑÊ¨ =∞Ô~=fi~∂° <å áêáêÅ#∞ Hõq∆ ∞OK«Ö~Ë ∞° .
Hõ#∞Hõ h=Ù h „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# Hõ∆=∂QÆ∞}O`À ##∞fl Hõ∆q∞OK«∞ =∞iÜ«Ú <åÃÑ·
Hõ~°∞}ÕK«∞=Ú. xã¨ûO^ÕÇ¨ÏOQÍ h"Õ Hõ∆q∞OKÕ "å_»=Ù, Hõ~°∞}ÕK«∞ "å_»=Ù,
3.2.14. #=∂*ò `«~°∞"å`« KÕ¿ã ^Œ∞PÅ∞
''JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü——(XHõ™êi), `«~∞° "å`« ''Jã¨QÎ ∑ Ñ¶~≤ ∞° ÖÏ¡ÇÏπ ——(=¸_»∞™ê~°∞)¡
(<Õ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ Hõ∆q∞OK«=∞x HÀ~°∞K«∞<åfl#∞), `«~°∞"å`« ''JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ J<£`«
ã¨ûÖÏ=Ú = q∞<£Hõ ã¨ûÖÏ=Ú `«ÉÏ~°HÎõ Ü«∂ [Öò[ÖÏe =Öò W„HÍ"£∞——(=¸_»∞™ê~°∞)¡
(F JÖÏ¡ÇÏπ ! h=Ù ã¨~fi° ^• âßOuÜ«Ú`«∞_»=Ù, âßOu „Ñ¨^•`«=Ù ‰õÄ_® h"Õ, h=Ù
Jáê~° „âıÜ≥∂â◊√ÉèÏÅ∞ HõÅ"å_»=Ù, F =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_®! =∞Ç¨ÏŸÑ¨HÍs!) (=Úã≤¡O)
''JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ J~Úhfl JÖÏ l„H˜Hõ = +¨µ„H˜Hõ = Ç¨ïã≤fl WÉÏ^ŒuH±.——
(iÜ«∂A™êûeÇ‘Ï<£) (F JÖÏ¡ÇÏπ ! x#∞fl ã¨‡iOK«∞@ Ü«∞O^Œ∞#∞, h‰õΩ Hõ$`«V` ˝ « `≥Å∞Ñ¨Ù@
Ü«∞O^Œ∞#∞, x#∞fl L`«=Î ∞suÖ’ P~åkèOK«∞@ Ü«∞O^Œ∞#∞ =∂‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞ Ñ¨_∞» =Ú.)
3.2.15. ^Œ∞PÜ≥∞ Y∞#∂`ü
''JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ W<åfl #ãπ`«D#∞Hõ = #ãπ`«Q∑Ñ¶≤~°∞Hõ =#∞J±q∞#∞aHõ
=#`«=Hõ¯Å∞ JÖˇH· õ =#∞ãπh JÖˇH· Öõ òM~·ˇ ,ü =#+π‰Ωõ ~°∞Hõ =ÖÏ #H±ÑÙ¨¶ ~°∞Hõ =#MòÅ=Ù
=#„`«∞‰õΩ =∞ñÜ«∞ºÑ¶πA~°∞H±. JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ WÜ«∂ºHõ #Jò|∞^Œ∞ =ÅHõ#∞ã¨b¡
=#ãπA^Œ∞ = WÖˇ·Hõ #ãπP = #ÇπÏÑ¶≤^Œ∞ = #~üE ~°ÇπÏ=∞`«Hõ =#Mòëê
J*Ï|Hõ W#fl J*Ï|Hõ aÖò ‰õΩá¶êÊùi=ÚÖò Ç≤ÏMò.—— (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü,ã¨.28, nxÜ«∂`ü5al ã¨.100)
(F JÖÏ¡ÇπÏ! "Õ∞=Ú h ã¨Ç¨Ü«∂xfl "Õ_»∞H˘#∞ K«∞<åfl=Ú, Hõ∆q∞OK«=∞x x<Õfl
"Õ_»∞H˘#∞ K«∞<åfl=Ú, x<Õfl qâ◊fiã≤OK«∞ K«∞<åfl=Ú, =∞iÜ«Ú x<Õfl #=Ú‡H˘x
L<åfl=Ú, x<Õfl JkèHOõ QÍ á⁄QÆ_∞» K«∞<åfl=Ú, h‰õΩ Hõ$`«V`˝ Å« ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù K«∞<åfl=Ú,
h‰õΩ Hõ$`«Ñ¶¨ÚflÅ∞ HÍ=Ú, h‰õΩ Hõ$`«Ñ¶¨ÚflÖˇ·# (h PV˝Å#∞ u~°ã¨¯iOz#) "åi
#∞O_ç "Õ~°=Ù K«∞<åfl=Ú, "åix q_çzÃÑ@∞ì K«∞<åfl=Ú. F JÖÏ¡ÇπÏ! "Õ∞=Ú
x<Õfl P~åkèã¨∞Î<åfl=Ú (h H˘~°ˆH #=∂*ò K«^Œ∞=Ù K«∞<åfl=Ú), hˆH ™êëêìOQÆ
Ñ¨_∞» (ã¨[Ì KÕÜÚ« ) K«∞<åfl=Ú, h"≥¿· Ñ Ñ¨~∞° y_»∞ K«∞<åfl=Ú(h PV˝#∞ t~°™ê=Ç≤ÏOK«∞
K«∞<åfl=Ú) h Hõ~°∞}Ï Hõ\ÏH∆ÍÅ ÃÑ·<Õ Pâ◊Å∞ ÃÑ@∞ìH˘x Ü«Ú<åfl=Ú, h tHõ∆‰õΩ
ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞ K«∞<åfl=Ú, xã¨ûO^ÕÇ¨ÏOQÍ h tHõ∆ Jqâßfiã¨∞Å‰õΩ ÅaèOz f~°∞#∞)
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 101 #=∂*ò
3.3. #=∂*ò "Õà◊Å∞ (J"£MÏ`≥ #=∂*ò)
#=∂*ò PK«iOK«∞@‰õΩ x~°~‚ ÚOÑ¨ |_ç# xÜ«∞=∂ÅÖ’ ã¨=∞Ü«∞áêÅ#
‰õΩ_® XHõ\ ˜. UÜÕ∞ #=∂*òÅ H˘~°‰õΩ UÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∞O x~°‚~ÚOK« |_ç#^À,
PÜ«∂ #=∂*òÅ#∞, PÜ«∂ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’<Õ, PK«iOK« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok. P
ã¨=∞Ü«∂xH˜ =ÚO^Œ∞ PK«iOz#, P #=∂*ò <≥~°"Õ~°^Œ∞, P ã¨=∞Ü«∞O ^•\˜#
`«~°∞"å`« PK«iOz#, Jk Y*Ï (`«Ñ≤ÊáÈ~Ú# #=∂*ò) J=Ù`«∞Ok.
„Ñü =Úã≤¡OÃÑ·, „Ñü~ÀA S^Œ∞ #=∂*òÅ∞ Ñ¶¨~ü˚ (qkè) HÍqOÑ¨|_ç
Ü«Ú#flq. P #=∂*òÅ#∞ PK«iOK« =Åã≤# ã¨=∞Ü«∂Å∞ ‰õÄ_® x~°‚~ÚOK«|_ç
Ü«Ú#flq. "å\˜<Õ ''J"£MÏ`≥ #=∂*ò—— JO\Ï~°∞. „Ñ¨ÑÖK«=∞O`«\Ï D "Õà◊Å<Õ
J#∞ãïOK« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok.
01. Ñ¶¨„*ò #=∂*ò "Õà◊: LëÈ^ŒÜ«∞O #∞O_ç ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O =ÚO^Œ∞ =~°‰õΩ.
02. *ÁÇ¨Ï~ü #=∂*ò "Õà:◊ ã¨∂~°∞º_»∞ #_ç<u≥ Î #∞O_ç "åe#Ñ¨Ê\˜ #∞O_ç „Ñü
=ã¨∞Î=Ù h_» ^•x Jã¨Å∞ h_» HÍ‰õΩO_» Ô~\˜ìOÑ¨Ù á⁄_»=Ù (^Àq∞ã¨Öò)
JÜÕ∞ºO`« =~°‰Ωõ .
03. J„ãπ #=∂*ò "Õà:◊ „Ñü =ã¨∞=Î Ù h_» ^•x Jã¨Å∞ h_» HÍ‰õΩO_» ~Ô \Õì Ñ¨Ù
á⁄_»=Ù (^Àq∞ã¨Öò) J~Ú#Ñ¨Ê\˜ #∞O_ç ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O =~°‰õΩ.
04. =∞„yÉò #=∂*ò "Õà◊: ã¨∂~åãÎ̈=∞Ü«∞O J~Ú# `«~°∞"å`« #∞O_ç Ñ¨tÛ=∞
kQÆ‡O_»ÅOÃÑ· Z~°∞Ñ¨Ù HÍOu J^Œ$â◊º=∞ÜÕ∞º (JO`«=∞ÜÕ∞º) =~°‰õΩ.
05. Wëê #=∂*ò "Õà◊: PHÍâ◊=ÚÖ’ Ñ¨_»=∞~° "≥·Ñ¨Ù Z~°∞Ñ¨Ù HÍOu
J^Œ$â◊º"≥∞ÿ#Ñ¨Ê\˜ #∞O_ç LëÈ^ŒÜ«∞O (ã¨∞|ÇπÏ™êkMò) =~°‰õΩ.
06. A=ÚJ #=∂*ò "Õà◊: *ÁÇ¨Ï~ü #=∂*ò "Õàı =iÎã¨∞ÎOk. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, 2/10)
3.4. x+≤^èŒú "Õà◊Å∞ (=∞„‰õÄJ"£MÏ`ü)
=¸_»∞ "Õà◊ÅÖ’ #=∂*ò PK«iOK«_»O x¿+kèOK« |_çÜ«Ú#flk. D
"ÕàÅ◊ Ö’ U #=∂*ò ‰õÄ_» PK«iOK« ‰õÄ_»^∞Œ . g\˜<Õ ''=∞„‰õÄ J"£MÏ`ü—— JO\Ï~°∞.
Jq: 01. ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~Úã¨∞Î#flÑ¨Ê\˜ #∞O_ç ã¨∂~°∞ºx Ö’x Z~°∞Ñ¨Ù^Œ#O
JO`«"≥∞ÿ `≥Å¡x HÍOu HõxÑ≤OKÕ =~°‰õΩ. ã¨∞=∂~°∞ 20 xq∞ëêÅ∞.
02. q∞@ì=∞^è•ºÇ¨ÏflO "Õà◊ ã¨∂~°∞º_»∞ #_ç<u≥ #Î L#flÑÙ¨ Ê_»∞. ã¨∞=∂~°∞ 5 xq∞ëêÅ∞
#=∂*ò 102 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
03. ã¨∂~°∞º_»∞ Jã¨qÎ ∞OKÕ "Õà,◊ ã¨∂~°∞º_»∞ Z„~°|_ç #Ñ¨Ê\˜ #∞O_ç ã¨∂~åºã¨=Î ∞Ü«∞O
JÜÕ∞º =~°‰õΩ.
WqHÍHõ, "Õ~°∞ Ô~O_»∞ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ #Ñ¶≤Öò #=∂*ò K«^Œ=_»O =∞„‰õÄ
J=Ù`«∞Ok. ˆH=ÅO Ñ¶¨~ü˚ #=∂*òÅ∞ =∂„`«"Õ∞ PK«iOK« =K«∞Û#∞. Jq:
01. ã¨∞|ÇπÏ ™êkMò `«~∞° "å`« J#QÍ LëÈ^ŒÜ∞« O #∞O_ç ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOKÕ
=~°‰Ωõ . J#QÍ LëÈ^ŒÜ∞« O (ã¨∞|ÇπÏ ™êkMò ) `«~∞° "å`« ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOKÕ
=~°‰õΩ ˆH=ÅO Ñ¶¨„*ò #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»∞ ~°HÍ`«∞Å ã¨∞#fl`ü =∂„`«O
ÑïîOÑ¨ =K«∞Û#∞)
02. J„ãπ #=∂*ò `«~°∞"å`« ã¨∂~°∞º_»∞ Z„~°|_Õ =~°‰õΩ. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, 2/12)
3.5. #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ ~°HÍ`«∞Å∞
#=∂*ò ã¨∞#fl`≥ ã¨∞#fl`≥ Ñ¶¨~°*ò ã¨∞#fl`ü #Ñ¶≤Öò J"åfic<£ "ålÉò #Ñ¶≤Öò =ÚHõ=∞‡Öò
=ÚJHõ¯^Œ ÔQ·~ü=ÚJHõ¯^Œ =ÚJHõ¯^Œ
Ñ¶¨[~ü 2 - 2 - - - - - 4
*ÁÇ¨Ï~ü 4 - 4 2 2 - - - 12
Jã¨~ü - 4 4 - - - - - 8
=∞Q∑iÉò - - 3 2 2 6 - - 13
Wëï - 4 4 2 2 - 3 2 17
A=ÚP 4 - 2 4+2 2 - - - 14
3.6. #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ xÜ«∞=∂Å∞ (+¨~å~Ú`≥ #=∂*ò)

#=∂*ò ãïQÍ <≥~°"Õˆ~O^Œ∞‰õΩ, ã¨„Hõ=∞OQÍ <≥~°"Õ~°∞Û@‰õΩ #=∂*ò
„áê~°OaèOK«∞@‰õΩ =ÚO^Œ∞ 7 q+¨Ü«∂Å#∞ `«Ñ¨Êx ãïQÍ áê\ÕK« =Åã≤
Ü«ÚO@∞Ok. g\˜<Õ ''+¨~å~Ú`≥ #=∂*ò—— (#=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ xÜ«∞=∂Å∞) JO\Ï~°∞.
D xÜ«∞=∂ÅÖ’ U XHõ¯^•xx áê\ÕK«Hõ áÈ~Ú<å #=∂*ò <≥~"° ~Õ ^° ∞Œ . Jq:
01. â◊s~° â◊√„Éèí`«: #*Ïã¨`≥ Ç¨Ïvv (|Ü«∞\˜H˜ Hõ#|_Õ Jâ◊√^èŒú`«), #*Ïã¨`≥
Ç¨ïH©‡ (|Ü«∞\˜H˜ Hõ#|_»x Jâ◊√^è`úŒ )« J<Õ ~Ô O_»∞ Jâ◊√^è`úŒ Å« #∞O_ç â◊s~åxfl
â◊√„ÉèíOQÍ LOKåe.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 103 #=∂*ò
02. ^Œ∞ã¨∞ÅÎ â◊√„Éè`í :« =∞#O ^èiŒ Oz# ^Œ∞ã¨∞ÅÎ ∞ ‰õÄ_® Z@∞=O\˜ =∂e#ºO
ÖË‰õΩO_® â◊√„ÉèíOQÍ Ü«ÚO_®e.
03. ã¨„`ü HõÑ≤ÊÑ¨ÙK«∞Û@: UÜÕ∞ J=Ü«∞"åÅ#∞ HõÑ≤ÊÑ¨ÙK«Û_»O qkè (Ñ¶¨~ü˚)
HÍqOÑ¨ |_ç#^À "å\˜x `«ÑÊ¨ x ãïQÍ =„ãÖÎ `À HõÑÊ≤ =ÙOKåe. Ñ¨Ù~∞° +¨µÅÔH`· Õ
<åaè #∞O_ç "≥∂HÍà◊§ „HÕk =~°‰Ωõ , „ã‘ÅÎ HÔ `· Õ HÍà◊√§, =ÚO*Ë`∞« Å∞, =ÚYO
`«Ñ¨Ê q∞QÆ`« â◊s~° ÉèÏQÆ=∞O`« (ã¨„`ü) HõÑ≤ÊÑ¨ÙK«Û_»O.
04. ã¨÷Åâ◊√„Éèí`«: #=∂*ò PK«iOKÕ „Ñ¨^Õâ◊O, ^•xg∞^Œ Ñ¨~°K«∞H˘<Õ *ÏÜ≥∞
#=∂*ò, =„ã¨ÎO, KåÑ¨ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q Ñïâ◊√„ÉèíOQÍ Ü«ÚO_®e.
05. #=∂*ò "Õà◊: #=∂*ò H˘~°‰õΩ x~°‚~ÚOÑ¨ |_ç# "Õà◊Ö’<Õ PK«iOKåe.
06. dÉÏ¡: `«Ñ¨ÊxãïQÍ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Jaè=ÚY"≥∞ÿ #=∂*ò PK«iOKåe.
07. xÜ«∞º`ü (ãÖHõÅÊO): U #=∂*ò PK«iOK«∞ K«∞<åfl"≥∂, P #=∂*ò
H˘~°‰õΩ =∞#ã¨∞Ö’ ãÖHõÅÊO K≥Ü«∂ºe. ((aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü,2/13, nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O. ã¨. 87)
4. #=∂*òÖ’ Ñ¶¨~ü˚Å∞ (J~å¯<≥ #=∂*ò)
#=∂*ò ãïQÍ <≥~"° ~ˆÕ O^Œ∞‰õΩ, ZÖÏO\˜ Ö’ÑÖ ÖË‰Ωõ O_® LO_ÕO^Œ∞‰õΩ
#=∂*òÖ’ („áê~°OaèOz# `«~°∞"å`«) 7 q+¨Ü«∂Å#∞ `«Ñ¨Êx ãïQÍ áê\ÕK«
=Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok. g\˜<Õ J~å¯<≥ #=∂*ò (Ñ¶¨~å~Ú*ˇ #=∂*ò) JO\Ï~°∞.
g\˜<Õ #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ =¸ÅãÖ÷ ÉèÏÅ∞ Jx ‰õÄ_» JO\Ï~°∞. g\˜Ö’ U XHõ¯^•xx
áê\ÕK«Hõ áÈ~Ú<å #=∂*ò <≥~°"Õ~°^Œ∞. Jq:
4.1. `«H©ƒÔ~ `«„Ç‘Ï=∂
#=∂*ò „áê~°OaèOKÕ@Ñ¨ÙÊ_»∞ ''JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü—— J<Õ =K«<åxfl Ñ¨ÅHõ_®xfl
'`«Hƒ© ~Ô `«„Ç≤Ï=∂— JO\Ï~°∞. nxx LK«ÛiOz# `«H}∆õ "Õ∞ #=∂*ò "≥Ú^ŒÖ∫`«∞Ok.
ÑëH˜# =ºH˜Î #=∂*ò ã≤÷u Ö’xH˜ „Ñ¨"Õt™êÎ_»∞. P ã≤÷uÖ’ u#_»O, „`åQÆ_»O,
=∂\Ï¡__» O» "≥Ú^ŒÅQÆ∞ Ç¨ÏÖÏÖò q+¨Ü∂« Å∞ ‰õÄ_® x+≤ÔúŒè (Ç¨Ï~å"£∞) J=Ù`å~Ú.
HÍ=Ù#<Õ nxHÍ ¿Ñ~°∞ =zÛ#k.
4.2. dÜ«∂O
XHõ ÃÑ^ŒÌ PÜ«∞`ü#∞ QÍh ÖËHõ =¸_»∞ z#fl PÜ«∞`üÅ#∞ QÍh ÑïîOK«
QÆeˆQ@O`« ¿ãÑ¨Ù #=∂*ò ã≤÷uÖ’ x\Ï~°∞QÆ xÅ|_»\Ïxfl ''dÜ«∂O—— JO\Ï~°∞.
#=∂*ò 104 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
(dÜ«∂O ˆH=ÅO Ñ¶¨~ü˚ =∞iÜ«Ú "ålÉò #=∂*òÅÖ’ =∂„`«"Õ∞ qkè (Ñ¶¨~ü˚) J#fl
q+¨Ü«∞O QÆ=∞xOKåe)
4.3. d~åJ`ü
k=º Y∞~üP<£ Ö’x XHõ ÃÑ^ŒÌ PÜ«∞`ü#∞ QÍh ÖËHõ =¸_»∞ z#fl
PÜ«∞`üÅ#∞ QÍh #=∂*òÖ’ áê~åÜ«∞}O KÕÜ«∞_®xfl ''d~åJ`ü—— JO\Ï~°∞.
Ñ¶~¨ ˚ü #=∂AÖ’¡ Hˆ =ÅO "≥Ú^Œ\˜ ~Ô O_»∞ ~°HÍJ`üÅÖ’ =∂„`«"∞Õ d~åJ`ü KÕÜ∞« _»O
Ñ¶¨~ü˚ (qkè). q∞ye# #=∂*òÅÖ’ J#QÍ q„`ü, ã¨∞#fl`ü, #Ñ¶≤Öò #=∂*òÅÖ’
Jxfl ~°HÍJ`üÅÖ’ d~åJ`ü KÕÜ«∞_»O Ñ¶¨~ü˚ (qkè) J=Ù`«∞Ok.
QÆ=∞xHõ: ''d~åJ`ü——, ''~°HõJ`ü—— ''[=∂J`ü—— J#∞#q ãïÜ≥ÿ∞#q. 'd~å`ü,
~°HÍ`ü— '[=∂`ü— Jx =∞#=Ú JÅ"å@∞ Ñ¨_ç Ü«Ú<åfl=Ú. gxx ãïKÕã¨∞HÀ
=Öˇ#x =∞#q KÕÜ«ÚK«∞<åfl#∞.
4.4. ~°∞‰õÄ
~°∞‰õÄ JO>Ë =OQÆ∞@ Jx J~°O÷ . #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ „Ñü ~°HÍJ`ü Ö’#∞
~°∞‰õÄ KÕÜ«Ú@(=Oy KÕ`«∞Å`À "≥∂HÍà◊§#∞ Ñ¨@∞ìH˘#∞@) Ñ¶¨~ü˚ (qkè).
4.5. ã¨*ò^•
ã¨*ò^• J#QÍ ™êëêìOQÆ „Ñ¨}Ï=∞O. „Ñü ~°HõJ`ü Ö’#∞ Ô~O_»∞ ™ê~°∞¡
ã¨*ò^• KÕÜ«∞_»O Ñ¶¨~ü˚ (qkè).
4.6. MÏ~Ú^ŒÜ≥∞ Pd~°
#=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ z=i ~°HõJ`üÖ’ ''`«+¨Ç¨ï›^£—— ÑïîOK«QÆeˆQ@O`« ¿ãÑ¨Ù
‰õÄ~ÀÛ=_®xfl ''MÏ~Ú^ŒÜ≥∞ Pd~°—— JO\Ï~°∞. (nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O. ã¨. 87)
5. #=∂*òÖ’ "ålÉòÅ∞ (`«Ñ¨Êxãï q+¨Ü«∂Å∞)
"ålÉÏ`≥ #=∂*ò J#QÍ #=∂*òÖ’ `«Ñ¨ÊxãïQÍ PK«iOK« =Åã≤#
=ÚYº q+¨Ü«∂Å∞. á⁄~°áê@∞# (=∞~°záÈ~Ú) g\˜Ö’ U XHõ¯ q+¨Ü«∞O
=ke"ÕãË #≤ #∞ #=∂*ò <≥~"° ~Õ ^° ∞Œ . HÍh ''ã¨Ç˙
¨ ã¨*ÏÌ—— KÕ¿ãÎ ãïáÈ`«∞Ok. g\˜Ö’
U^≥·<å XHõ q+¨Ü«∂xfl HÍ"åÅx =keÃÑ\˜ì`Õ, ÖË^• á⁄~°áê@∞# =ke ÃÑ\˜ì#
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 105 #=∂*ò
`«~°∞"å`« ''ã¨Ç¨˙ã¨*ÏÌ—— KÕÜ«∞HõáÈ`Õ, #=∂*ò <≥~°"Õ~°^Œ∞. P #=∂*ò#∞ `«Ñ¨Êx
ãïQÍ =∞~°Å PK«iOK« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok. Jq:
01. ''Ñ¶¨~ü̊ #=∂*ò—— Ö’x "≥Ú^Œ\ ˜ Ô~O_»∞ ~°HõJ`üÅÖ’ d~åJ`ü J#QÍ Y∞~üP<£
áê~åÜ«∞}O `«Ñ¨ÊxãïQÍ KÕÜ«∞_»O.
02. ''ã¨∂~°Ü∞≥ á¶êuÇ¨—— ÑïOî K«_O» . Ñ¶~¨ ˚ü #=∂*òÅÖ’x "≥Ú^Œ\˜ ~Ô O_»∞ ~°HJõ `üÅ
Ö’#∞ q∞QÆ`å ã¨∞#fl`,ü #Ñ¶Ö≤ ò "≥Ú^ŒÅQÆ∞ #=∂*òÅÖ’ Jxfl ~°HJõ `üÖÖ’#∞
ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨ K«^Œ=_»O.
03. ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨ K«kq# `«~°∞"å`« XHõ ÃÑ^ŒÌ PÜ«∞`ü QÍh ÖËHõ 3 z#fl
PÜ«∞`üÅ∞ QÍh K«^Œ=_»O.
04. ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨ K«kq# `«~°∞"å`« "Õ~˘Hõ ã¨∂~°ÇπÏ K«^Œ=_»O.
05. d~åJ`ü `«~∞° "å`« ~°∞‰õÄ, ~°∞‰õÄ `«~∞° "å`« ã¨*ÏÌ =~°∞ã¨ „Hõ=∞OÖ’ KÕÜ∞« _»O.
06. M∫=∞. J#QÍ ~°∞‰õÄ ã≤÷u #∞Oz ÖËz x\Ï~°∞QÍ xÅ|_»_»O.
07. [ÖÏû. J#QÍ Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ =∞^èŒº ("≥Ú^Œ\ ˜ ã¨*ÏÌ KÕã≤# `«~°∞"å`«)
ã≤q÷ ∞`«OQÍ ‰õÄ~ÀÛ=_»O.
08. ''`ånÖˇ J~å¯<£—— J#QÍ #=∂*òÖ’ ~°∞‰õÄ, ã¨*ÏÌ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q JxflÜ«Ú
ã≤÷q∞`«OQÍ (`«y# q^èŒOQÍ) KÕÜ«∞_»O.
09. ''MÏ~Ú^•Ü≥∞ TÖÏ—— Ö’ ‰õÄ~ÀÛ=_»O. J#QÍ =¸_»∞ ÖËHõ <åÅ∞QÆ∞
~°HJõ `üÅ #=∂*òÅÖ’ ~Ô O_»= ~°HJõ `ü z=iÖ’ '`«+Ç¨ ï¨ ›^—£ K«^=Œ QÆey#O`«
¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~ÀÛ=_»O.
10. Ô~O_»∞ MÏ~Ú^•ÅÖ’#∞ ''J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü—— XH˘¯Hõ¯™êi ÑïîOK«_»O.
11. W=∂"£∞ QÍ~°∞, [„Ç‘Ï #=∂*òÅÖ’ J#QÍ Y∞~üP<£ aQÆæ~°QÍ ÑïîOKÕ
#=∂*òÅÖ’ (Ñ¶¨„*ò, =∞„yÉò, Wëê, A=ÚJ, D^£ #=∂*òÅ∞, `«~ågÇπÏ
#=∂*ò, ~°=∞*Ï<£ <≥Å q„`ü #=∂*òÅ∞) Y∞~üP<£#∞ aQÆæ~°QÍ ÑïîOK«_»O.
QÆ=∞xHõ: ''A=ÚJ—— J#∞#k ãïÜ≥∞ÿ # LKåÛ~°}. 'A=∂, A=∂‡— "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q
=∞#=Ú JÖ"å@∞ Ñ¨_çÜ«Ú<åfl=Ú. nxx ãïKÕã¨∞HÀ=∞x =∞#q KÕÜ«Ú
K«∞<åfl#∞.
12. ã≤„i #=∂*òÅÖ’ J#QÍ Y∞~üP<£ xâ◊≈|ÌOQÍ ÑïOî KÕ #=∂*òÅÖ’ (*Á„ÇπÏ,
#=∂*ò 106 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
J„ãπ #=∂*òÅ∞) xâ◊≈|ÌOQÍ ÑïîOK«_»O.
13. ''Jã¨ûÖÏ=Ú JÖˇ·‰õΩ"£∞ = ~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡Ç≤Ï—— J#∞ Ñ¨Å∞‰õΩÅ`À #=∂*ò#∞
=ÚyOK«_»O.
14. q„`ü #=∂*òÖ’ ''Y∞#∂`ü ^Œ∞P—— ÑïîOK«∞@ H˘~°‰õΩ `«H©ƒ~ü 'JÖÏ¡Ç¨ï
JHõƒ~ü— K≥Ñ¨Ê_»O, =∞iÜ«Ú 'Y∞#∂`ü ^Œ∞P— ÑïîOK«_»O.
QÆ=∞xHõ: ''q„`ü—— J#∞#k ãïÜ≥ÿ∞# LKåÛ~°}. 'q`«~ü— Jx =∞#=Ú JÖ"å@∞
Ñ¨_çÜ«Ú<åfl=Ú. nxx ãïKÕã¨∞HÀ=∞x =∞#q KÕÜ«Ú K«∞<åfl#∞.
15. Ô~O_»∞ D^£ #=∂*òÅÖ’#∞ ''6 J^Œ#Ñ¨Ù `«H±c~üÅ∞—— Ñ¨ÅHõ_»O.
6. #=∂*òÖ’x ã¨∞#fl`üÅ∞ (51)
#=∂*òÖ’ H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ áê\Õz#@∞¡ P^è•~åÅ∞<åfl~Ú. HÍh
"å\˜H˜ Ñ¶¨~ü˚ (qkè), "ålÉò (`«Ñ¨Êxãï) Å‰õΩ WzÛ#O`« `åH©^Œ∞ („áÈ^ŒƒÅO/
XuÎ_ç) KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. "å\˜<Õ #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ ã¨∞#fl`üÅ∞ JO^Œ∞~°∞.
D ã¨∞#fl`üÅÖ’ U^À XHõ ã¨∞#fl`ü#∞ L^ÕÌâ◊Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ =^Œe"Õã≤<å
ÖËHõ á⁄~°ÉÏ@∞# =ke"Õã≤<å #=∂*ò‰õΩ ÉèíOQÆO "å\˜Å¡^Œ∞. ã¨[ÌÜ≥∞ ã¨Ç¨ï
KÕÜ∞« =Åã≤# J=ã¨~=° Ú ‰õÄ_® ÖË^∞Œ . HÍh #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ B#fl`º« =Ú (Ç¨ïãπfl)
#‰õΩ ÉèíOQÆO "å\˜Å∞¡`«∞Ok. Ñ¨Ù}ºOÖ’ #+¨ìO HõÅ∞æ`«∞Ok. g\˜x `≥eã≤ ‰õÄ_®
=^Œe "Õã≤# JÑ¨~å^èŒ=∞ø`«∞Ok. HÍ|\˜ì g\˜#xflO\˜h ã¨„Hõ=∞OQÍ PK«iOKÕ
JÅ"å@∞ KÕã¨∞HÀ"åe. =∞# „Ñ¨=HõÎ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï
=ã¨ÅO¡ QÍ~°∞ PK«iOz# D ã¨∞#fl`Åü „Ñ¨HÍ~°O #=∂*ò PK«i¿ãÎ JkèHõ Ñ¨Ù}ºO
Åaèã∞¨ OÎ k.
6.1. dÜ«∂"£∞ Ö’x ã¨∞#fl`üÅ∞ -11
01. `«H©ƒÔ~ `«„Ç‘Ï=∂ ÑëˆH@Ñ¨ÙÊ_»∞ x\Ï~°∞QÍ `«Å#∞ =OK«‰õΩO_® xÅ|_»∞@.
02. Ô~O_»∞ áê^Œ=ÚÅ =∞^èŒº HõhãÖ <åÅ∞QÆ∞ JOQÆ∞àÏÅ MÏm LOK«∞@,
=∞iÜ«Ú HÍe „"Õà◊√§ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù LOK«∞@.
03. W=∂OQÍ~°∞ `«H©ƒÔ~ `«„Ç‘Ï=∂ ÑëH˜# "≥O@<Õ =ÚYÎn `«H©ƒÔ~ `«„Ç‘Ï=∂
Ñ¨Å∞‰õΩ@.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 107 #=∂*ò
04. `«H©ƒÔ~ `«„Ç‘Ï=∂ Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨ÙÊ_»∞ Ô~O_»∞ KÕ`«∞efl K≥=ÙÅ =~°‰õΩ Z`«∞Î@.
05. J~°KÕ`«∞efl dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ LOK«∞@.
06. „"Õà◊§#∞ "å\˜ Ü«∞^è•~°÷ ã≤÷u Ü«∞O^Œ∞ LOK«∞@. J#QÍ „"Õà◊§ =∞^èŒº Z‰õΩ¯=
MÏm LOK«∞@ QÍh q∞H˜¯e ^ŒQÆæ~°QÍ LOK«∞@ QÍh Ü«ÚO_»~å^Œ∞.
07. ‰õΩ_ç KÕu J~°KÕ~Ú Z_»=∞ KÕu J~°KÕ~Ú ÃÑ·ÉèÏQÆOÃÑ· LOK«∞@.
08. ‰õΩ_ç KÕu ÉÁ@# z\˜H˜# „"Õà◊§`À Z_»=∞ KÕu =∞}˜Hõ@∞ì ÃÑ·ÉèÏQÍxfl K«∞\˜ì
Ñ¨@∞ìH˘#∞@.
09. q∞ye# =¸_»∞ „"Õà◊§#∞ Z_»=∞ KÕuÃÑ· LOK«∞@.
10. ÃÑ·q^èŒOQÍ KÕ`«∞efl ÉÁ_»∞¤ÃÑ· Hõ@∞ìH˘#∞@.
11. ã¨<å K«^Œ∞=Ù@. (~°ã¨∂Öò ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡"£∞ H˜ ã¨∞#fl`Õñ, ã¨.16)
QÆ=∞xHõ
01. dÜ«∂"£∞ ã≤÷uÖ’ ^Œ$+≤ªx (K«∂Ñ¨ÙÅ#∞) ã¨*ÏÌ KÕÜ«Ú „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ xÅáêe.
=Oy xÅ|_»~å^Œ∞.
02. `«H©ƒÔ~ `«„Ç‘Ï=∂ Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨ÙÊ_»∞ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ K≥=ÙÅ =~°‰õΩ Z`«∞Î@ÜÕ∞
ã¨∞#fl`ü J~Ú Ü«Ú#flk. K≥=ÙÅ#∞ `åH˜##∞ Ñ¨~åfiÖË^∞Œ , `åHõHõ áÈ~Ú##∞
Ñ¨~åfi ÖË^Œ∞. K≥=ÙÅ =~°‰õΩ `«Ñ¨ÊHõ Z`«Î=Öˇ#∞.
6.2. d~åJ`üÖ’ áê\ÕK« =Åã≤# ã¨∞#fl`üÅ∞ - 7
01. ã¨<å K«kq# `«~°∞"å`« `«J=Ùfi*ò J#QÍ JTA aÖÏ¡Ç≤Ï q∞#Ã+·¬`å
x„~°r"£∞ K«^Œ∞=Ù@.
02. `«~°∞"å`« `«ã≤‡Ü«∞ J#QÍ aã≤‡ÖÏ¡ Ç≤Ï„~°Ç¨‡ x„~°Ç‘Ï"£∞ K«^Œ∞=Ù@.
03. "≥∞Å¡QÍ ''Pg∞<£—— Ñ¨Å∞‰õΩ@.
04. Ñ¶„¨ *ò =∞iÜ«Ú *ÁÇ¨Ï~ü #=∂*òÅÖ’ ''u"åÖˇ =ÚÑ¶ã¨ û¨ Öò—— J#QÍ ''ã¨∂~°Ü∞≥
Ç¨ï*ò~å`ü—— #∞O_ç ''ã¨∂~°Ü≥∞ |∞~°∂*ò—— =~°‰õΩ, J„ãπ =∞iÜ«Ú Wëê
#=∂*òÅÖ’ ''B™ê`≥ =ÚÑ¶¨ã¨ûÖò—— J#QÍ ''ã¨∂~°Ü≥∞ |∞~°∂*ò—— #∞O_ç
''ã¨∂~°Ü≥∞ Å"£∞Ü«∞‰õΩ<£—— =~°‰õΩ =∞iÜ«Ú =∞„yÉò #=∂*òÖ’ ''d™êÔ~
=ÚÑ¶¨ã¨ûÖò—— J#QÍ ''ã¨∂~°Ü≥∞ Å"£∞Ü«∞‰õΩ<£—— #∞O_ç ''ã¨∂~°Ü≥∞ <åãπ——
=~°‰õΩ L#fl ã¨∂~åÅ∞ ÑïîOK«∞@.
#=∂*ò 108 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
05. Ñ¶¨„*ò #=∂*òÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ ~°HõJ`ü#∞ á⁄_çyOK«@O (`«gÖò)
06. #=∂*òÖ’ Y∞~üP<£ Ñ¨~#°î O q∞H˜¯e "ÕQOÆ QÍ QÍh ÖËHõ q∞H˜¯e x^•#OQÍ
QÍh HÍ‰õΩO_» =∞^èŒºã¨÷OQÍ ÑïîOK«∞@.
07. Ñ¶¨~°*ò #=∂*òÅ Ö’x =¸_»∞, <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`«∞ÅÖ’ ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨
=∂„`«"Õ∞ ÑïîOK«∞@.
ÃÇÏK«ÛiHõ
W=∂"£∞ "≥#∞Hõ #=∂*ò PK«iOK«∞K«∞#fl =ÚYÎnÅ∞, d~åJ`ü KÕÜ∞« ‰õΩO_»
W=∂"£∞ Ü≥ÚHõ¯ d~åJ`ü#∞ „â◊^èŒúQÍ q<åe.
6.3. ~°∞‰õÄ Ö’x ã¨∞#fl`üÅ∞ - 8
01. ~°∞‰õÄ Ü≥ÚHõ¯ `«H©ƒ~ü – ''ã¨∞ÉòÇ¨Ï# ~°aƒÜ«∞Öò Jr"£∞—— Ñ¨Å∞‰õΩ@.
02. ~°∞‰õÄÖ’ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å`À "≥∂HÍe zÑ¨ÊÅ#∞ Ñ¨@∞ìH˘#∞@.
03. "≥∂HÍe zÑ¨ÊÅ#∞ Ñ¨@∞ìH˘#∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞ KÕu„"Õà◊§#∞ Ñ¨~°z LOK«@O.
04. HÍà◊¡#∞ x\Ï~°∞QÍ LOK«∞@.
05. gÑ¨Ù ã¨=∞OQÍ LOK«∞@.
06. `«Å =∞iÜ«Ú #_»∞=Ú#∞ ã¨=∂#OQÍ LOK«∞@.
07. ~°∞‰õÄÖ’ HõhãÖ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ ''ã¨∞ÉòÇ¨Ï# ~°aƒÜ«∞Öò Jr"£∞—— Ñ¨Å∞‰õΩ@.
08. ~°∞‰õÄ #∞O_ç ÖËK«∞#Ñ¨Ù_»∞ W=∂"£∞ ''ã¨q∞JÖÏ¡Ç¨ï e=∞<£ Ç¨Ïq∞^ŒÇπÏ——
Jx, =ÚMò`«n (W=∂O "≥#∞Hõ #=∂*ò KÕÜ«Ú J`«#∞) ''~°|ƒ<å ÅHõÖò
Ç¨Ï"£∞^£—— Jx, =Ú<£Ñ¶ï^£ (XO@iQÍ #=∂*ò KÕÜ«Ú J`«#∞) ÃÑ· Ô~O_»∞
`«ãπcÇπÏÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ@. (~°ã¨∂Öò ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡"£∞ H© ã¨∞#fl`Õñ, ã¨.18)
ÃÇÏK«ÛiHõ
01. ~°∞‰õÄÖ’ K«∂Ñ¨Ù áê^•ÅÃÑ· LOKåe.
02. ~°∞‰õÄ #∞O_ç ÖËz x\Ï~°∞QÍ xÅ|_»\Ïxfl ''M∫=∞ÇπÏ—— JO\Ï~°∞. (nxÜ«∂`ü
1 Ü«∞O, ã¨.90)
6.4. ã¨[Ì Ö’x ã¨∞#fl`üÅ∞ - 12
01. ã¨[Ì Ü≥ÚHõ¯ `«H±c~ü ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò PÖÏ—— Ñ¨Å∞‰õΩ@.
02. ã¨[Ì Ö’H˜ "≥à◊√§ #Ñ¨ÙÊ_»∞ =ÚO^Œ∞ "≥∂HÍà◊§#∞ Éèí∂q∞ÃÑ· P#∞Û@.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 109 #=∂*ò
03. `«~°∞"å`« Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å#∞ P#∞Û@.
04. `«~°∞"å`« =Ú‰õΩ¯ P#∞Û@.
05. `«~°∞"å`« #∞^Œ∞~°∞ P#∞Û@.
06. Ô~O_»∞ =ÚO*Ë`«∞Å =∞^èŒº ã¨[Ì KÕÜ«Ú@.
07. ã¨[ÌÖ’ á⁄@ì (Hõ_»∞Ñ¨Ù) #∞, `˘_»Å #∞O_ç "Õ~°∞QÍ LOK«∞@.
08. KÕ`«∞Å#∞ Ñ¨Hõ¯>ˇ=Ú‰õΩÅ‰õΩ `«QÆÅ‰õΩO_» LOK«∞@.
09. "≥∂KÕ`«∞Å#∞ Éèí∂q∞ÃÑ· P#Û‰õΩO_® "Õ~°∞QÍ LOK«∞@.
10. ã¨[Ì Ö’ HõhãÖ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò PÖÏ—— Ñ¨Å∞‰õΩ@.
11. ã¨[Ì #∞O_ç ÖËK«∞#Ñ¨Ù_»∞ `«H±c~ü ''JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— Ñ¨Å∞‰õΩ@.
12. ã¨[Ì #∞O_ç ÖËK«∞#Ñ¨Ù_»∞ =ÚO^Œ∞ #∞^Œ∞~°∞, `«~°∞"å`« =Ú‰õΩ¯, `«~°∞"å`«
Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å#∞, `«~°∞"å`« Ô~O_»∞ "≥∂HÍà◊§#∞ ÖËÑ¨Ù@. (~°ã¨∂Öò ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï
=ã¨Å¡"£∞ H© ã¨∞#fl`Õñ, ã¨.19)
ÃÇÏK«ÛiHõ
01. Ô~O_»∞ ã¨[ÌÅ =∞^èŒº H˘O`« ¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~˘Û#∞@#∞ [ÖÏû JO\Ï~°∞.
02. ã¨[Ì #∞O_ç ÖËK«∞#Ñ¨ÙÊ_»∞ `«Å#∞ =∞iÜ«Ú Kèåfx =OK«~å^Œ∞. x\Ï~°∞QÍ
LOKåe.
6.5. YJü^ŒÇπÏ Ö’x ã¨∞#fl`üÅ∞ -12
01. MJ±^ŒÇπÏÖ’ ‰õÄ~°∞Û#flÑ¨ÙÊ_»∞ ‰õΩ_çHÍÅ∞ áê^•xfl x\Ï~°∞QÍ ÖËÑ≤ LOz,
Z_»=∞HÍÅ∞ áê^•xfl <ÕÅÃÑ· PxÛ, ^•xÃÑ· ‰õÄ~˘Û#∞@ =∞iÜ«Ú Ô~O_»∞
áê^•Å „"Õà◊√§ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ LOK«∞@.
02. Ô~O_»∞ KÕ`«∞efl `˘_»ÅÃÑ· LOK«∞@, KÕu „"Õà◊√§ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ LOK«∞@.
03. `«+¨Ç¨ï›^£ ÑïîOKÕ ã¨=∞Ü«∂# ''J+πÇ¨Ï^Œ∞ JÖÏ¡ WÖÏÇ¨Ï—— ^ŒQÆæ~° ‰õΩ_çKÕu
K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"Õex H˘kÌQÍ ÃÑ·H˜, dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ÖËÑ¨Ù@, =∞~°Å ''WÖ¡ÖÏ¡Ç¨ï——
^ŒQÆæ~° kOz "ÕÜ«Ú@.
04. J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü `«~°∞"å`« ^Œ~°∂^≥ +¨sÑ¶π ÑïîOK«∞@.
05. ^Œ~°∂^≥ +¨sÑ¶π ÑïîOz# `«~°∞"å`« ^Œ∞PÜ≥∞ =∂ã¨∂~° ÑïîOK«∞@.
06. Ô~O_»∞ "≥·Ñ¨ÙÖÏ ã¨ÖÏ"£∞ KÕÜ«Ú@.
#=∂*ò 110 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
07. ã¨ÖÏ"£∞ "≥Ú^Œ@ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù KÕÜ«Ú@.
08. ã¨ÖÏ"£∞ KÕÜÚ« #Ñ¨ÙÊ_»∞ W=∂"£∞ - `«# "≥#∞Hõ #=∂*ò ã¨Å∞Ñ¨Ù =ÚMò`n« Å‰õΩ,
Ñ¶ï+π`åÅ‰õΩ, ã¨<å‡~°∞æÖˇ·# l<åfl`üÅ‰õΩ ã¨ÖÏ"£∞ K≥Ñ¨ÙÊ`«∞<åfl##fl ÉèÏ=#
=∞#ã¨∞Ö’ HõeyÜ«ÚO_»∞@. =ÚMò`n« – W=∂"£∞‰õΩ, Ñ¶i¨ ëêÎÅ‰õΩ =∞iÜ«Ú
ã¨<å‡~°∞æÖˇ·# l<åfl`üÅ‰õΩ, `«#‰õΩ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù, Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù L#fl =ÚYÎnÅ‰õΩ
ã¨ÖÏ"£∞ K≥Ñ¨ÙÊ`«∞<åfl##fl ÉèÏ=# =∞#ã¨∞Ö’ Hõey Ü«ÚO_»∞@.
09. =Ú<£Ñ¶ï^£ J#QÍ XO@iQÍ #=∂*ò KÕÜ«Ú J`«#∞ ˆH=ÅO Ñ¶ïëêÎÅ
HÀãÖ `«# ã¨ÖÏO#∞ L^ÕÌtOK«∞@.
10. =ÚMÎn J#QÍ W=∂"£∞ "≥#∞Hõ #=∂*ò PK«iOK«∞ =ºH˜,Î W=∂"£∞ ã¨ÖÏ"£∞
Ñë¯# "≥O@<Õ ã¨ÖÏO Ñ¨Å∞¯@.
11. Ô~O_»=™êi ÑëˆH ã¨ÖÏO, "≥Ú^Œ\ ˜ ã¨ÖÏO Hõ<åfl "≥∞Å¡QÍ Ñ¨Å∞‰õΩ@.
12. =∞ãπ|∂Mò J#QÍ H˘xfl ~°HõJ`üÅ∞ J~Ú# `«~°∞"å`« [=∂J`üÖ’ KÕi#
=ºH˜,Î W=∂"£∞QÍ~°∞ #=∂*ò Ñ¨ÓiÎ KÕ¿ã(ã¨ÖÏO K≥¿ÑÊ) =~°‰Ωõ "Õz Ü«ÚO_ç
`«~°∞"å`« ÖËz xÅ|_ç `«# `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# ~°HÍ`üÅ#∞ Ñ¨ÓiÎKÕÜ«Ú@. (~°ã¨∂Öò
ã¨.J.ã¨.H˜ã¨∞#fl`Õñ/.20)
ÃÇÏK«ÛiHõ
01. MÏJ±^ŒÇπÏÖ’ K«∂Ñ¨ÙÅ∞ X_ç Ü«∞O^Œ∞ LOKåe.
02. ã¨ÖÏO K≥Ñ¨ÙÊ #Ñ¨ÙÊ_»∞ =∞# "≥#∞Hõ #=∂*ò PK«iOKÕ "åiH˜ =∞# K≥OÑ¨
Hõ#|_ÕO`«QÍ "≥∞_»#∞ „uáêÊe. (nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O, ã¨.91)
7. #=∂*ò #∞ ÉèíOQÆ ÑïKÕ q+¨Ü«∂Å∞ – 11
D kQÆ∞= q+¨Ü«∂Å =Å¡ #=∂*ò ÉèíOQÆ"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok:
01. #=∂*ò ã≤÷uÖ’ =∂\Ï¡_»_»O. J#QÍ #=∂*ò KÕã¨∞Î#flÑ¨ÙÊ_»∞ `≥eã≤ QÍh
=∞~°záÈ~Ú QÍh, H˘kÌQÍ QÍh Z‰õΩ¯=QÍ QÍh =∂\Ï¡_»∞@.
02. #=∂*ò ã≤÷uÖ’ ÖËx "åÔ~=Ô~·# ^Œ∞P KÕã¨∞Î#flÑ¨ÙÊ_»∞ ''Pg∞<£—— Ñ¨Å∞‰õΩ@.
03. #=∂*ò ã≤÷uÖ’ U^≥·<å <˘Ñ≤Ê ÖË^• ÉÏ^èŒ =Å# =¸Å∞QÆ∞@ ÖË^• JÇπÏ,
LÇπÏ, LÑ¶π "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q J#∞@.
04. #=∂*ò ã≤÷uÖ’ Y∞~üP<≥ +¨sÑ¶π#∞ K«∂ã≤ K«^Œ∞=Ù@.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 111 #=∂*ò
05. #=∂*ò ã≤u÷ Ö’ Y∞~üP<£ Ñ¨~#°î OÖ’, ã¨∂H˜Î J~°O÷ =∂iáÈÜÕ∞O`« á⁄~°ÉÏ@∞
KÕÜ«Ú@.
06. K«∂ã≤# "åà◊√§ W`«#∞ #=∂*ò KÕÜ«∞_»O ÖË^Œx ÉèÏqOKÕ Ñ¨xx #=∂*ò
ã≤÷uÖ’ KÕÜ«Ú@ =Å¡.
07. #=∂*ò ã≤÷uÖ’ U^≥·<å u#∞@.
08. JHÍ~°}OQÍ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù #∞O_ç Kèåf „uÑ¨ÙÊ@.
09. JÑïâ◊√„Éèí"≥∞ÿ# „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ ã¨[Ì KÕÜ«Ú@.
10. W=∂"£∞ Hõ<åfl =ÚO^Œ∞ xÅ|_»∞@.
11. #=∂*òÖ’ U^≥·<å Ñ¶¨~ü˚ q_çz ÃÑ@∞ì@. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 22, nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O, 89)
8.Ô~O_»∞ q^è•Öˇ·# ã¨*ÏÌÅ∞(ã¨*ò^ŒÜ≥∞ã¨Ç¨˙ & ã¨*ò^ŒÜ≥∞uÖÏ=`ü)
#=∂*ò ã≤÷uÖ’ =∂=¸Å∞QÍ PK«iOKÕ ã¨*ÏÌÅ∞ HÍHõ, =∞~À Ô~O_»∞
„Ñ¨`ºÕ Hõ ãÖ^•~°ƒÅù Ö’, #=∂*ò ã≤u÷ Ö’ ã¨*ÏÌÅ∞ PK«iOK«∞@ "ålÉò (`«ÑÊ¨ xãï)
KÕÜ«∞_»"≥∞ÿ#k. Jq: 01. ã¨*ò^ŒÜ≥∞ ã¨Ç¨˙ 02. ã¨*ò^ŒÜ≥∞ uÖÏ=`ü.
8.1. ã¨*ò^ŒÜ≥∞ ã¨Ç¨˙
ã¨Ç¨˙ JO>Ë =∞~°záÈ=Ù@ Jx J~°÷O. #=∂*ò ã≤÷uÖ’ =∞~°záÈ~Ú
QÍh ÖËHõ á⁄~°ÉÏ@∞# QÍh ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æÅ∞ (á⁄~°ÉÏ@∞) ãÖÉèíq¿ãÎ, P
á⁄~°ÉÏ@∞#∞ ãïk^Œ∞Ì HÀ=\ÏxH˜ z=i ~°HõJ`üÖ’ `«+¨Ç¨ï›^£ (J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü)
ÑïîOz# `«~°∞"å`« ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù‰õΩ ã¨ÖÏO KÕã≤, Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ∞ KÕÜ«∞=Åã≤
Ü«ÚO@∞Ok. g\˜<Õ ''ã¨[ÌÜ≥∞ ã¨Ç¨˙—— JO\Ï~°∞. (nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O ã¨. 88)
8.1.1. ã¨*ò^ŒÜ≥∞ ã¨Ç¨˙ "ålÉò (Jx"å~°ºO) JÜÕ∞º ãÖ^Œ~åƒùÅ∞
D „HÕ^Œ ¿Ñ~˘¯x# ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ ã¨[ÌÜ≥∞ã¨Ç¨˙ "ålÉò J=Ù`«∞Ok.
01. #=∂*òÖ’ U^≥·<å "ålÉò á⁄~°ÉÏ@∞# `«Ñ≤ÊáÈ~Ú #Ñ¨ÙÊ_»∞.
02. =∞~°záÈ~Ú XHõ ~°∞H±fl (ÉèÏQÆO) `«~°∞"å`« Ô~O_»= ~°∞H±fl KÕÜ«Ú@Ö’
PÅã¨ºO [iy #Ñ¨ÙÊ_»∞. L^•: ~°∞‰õÄ #∞Oz ÖËz xÅ|_ç# `«~∞° "å`« XHõ
~°∞H±fl (J#QÍ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ ''ã¨∞ÉòÇ¨#ÖÏ¡ÇπÏ—— J#∞@‰õΩ Ñ¨>Ëì ã¨=∞Ü«∞O) Hõ<åfl
Z‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞O JÖÏˆQ xÅ|_ç Ü«ÚO_ç, PÅã¨ºOQÍ ã¨*ÏÌÖ’H˜ "≥à◊§@.
#=∂*ò 112 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
03. U^≥·<å ~°∞H±fl (ÉèÏQÆO) PK«iOK«∞@Ö’ =∞~°záÈ~Ú =ÚO^Œ∞ "≥#∞Hõ J~Ú
#Ñ¨ÙÊ_»∞. L^•: =ÚO^Œ∞ U^≥·<å ã¨∂~°ÇπÏ K«kq# `«~°∞"å`« ã¨∂~°Ü≥∞
á¶êuÇ¨ K«^Œ∞=Ù@ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q. (nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O ã¨. 88)
ÃÇÏK«ÛiHõ
01. #=∂*òÖ’ [iy# D `«Ñ¨ÙÊÅ∞ ˆH=ÅO =∞~°záÈ~Ú ÖËHõ á⁄~°ÉÏ@∞#
[iy #Ñ¨ÙÊ_»∞ =∂„`«"Õ∞ ''ã¨*ò^ŒÜ≥∞ ã¨Ç¨˙—— KÕÜ«∞_»O =Å¡ P á⁄~°ÉÏ@∞¡
ãïk^Œ∞ÌHÀ =K«∞Û#∞. HÍ"åÅx á⁄~°ÉÏ@∞¡ KÕã≤, ã¨Ç¨˙ ã¨*ÏÌ KÕã≤#
‰õΩ^Œ~°^Œ∞. =∞~°Å #=∂*ò#∞ PK«iOK« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok.
02. XHõ"Õà◊ XˆH #=∂*òÖ’ W\˜ì `«Ñ¨ÙÊÅ∞ á⁄~°ÉÏ@∞# J<ÕHõO ãÖÉèíqOz<å
XHõ¯™êˆ~ ''ã¨[ÌÜ≥∞ ã¨Ç¨˙—— "ålÉò J=Ù`«∞Ok. HÍ=Ù# XHõ¯™êi ''ã¨[ÌÜ≥∞
ã¨Ç¨˙—— KÕ¿ãÎ ãïáÈ`«∞Ok.
03. ã¨*ÌÜ≥∞ã¨Ç¨˙ Ü≥ÚHõ¯ P^ÕâßÅ∞ Jxfl #=∂*òÅÖ’ J#QÍ Ñ¶¨~ü˚ QÍh
ã¨∞#fl`ü QÍh #Ñ¶Ö≤ òQÍh q„`üQÍh XˆHq^èOŒ QÍ Ü«Ú<åfl~Ú. (nxÜ«∂`ü1 Ü«∞Oã¨.89)
8.1.2. ã¨[ÌÜ≥∞ ã¨Ç¨˙ Ü≥ÚHõ¯ PK«~°}Ï q^è•#O
z=i ~°HõJ`üÖ’ YJ±^ŒÖ’ ‰õÄ~˘Ûx `«+¨Ç¨ï›^£ (J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü) ÑïîOz,
‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ ‰õΩ XHõ ã¨ÖÏO KÕã#≤ `«~∞° "å`«, ~Ô O_»∞ ã¨*ÏÌÅ∞ KÕÜ∞« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok.
`«~∞° "å`« =∞~°Å `«+Ç¨ ï¨ ›^£ (J`«ÇÎ Ï≤ Ü«∂º`ü), ^Œ~∂° ^≥ W„ÉÏÇ‘ÏO, =∞iÜ«Ú ''^Œ∞PÜ≥∞
=∂ã¨∂~å—— ÑïîOz Ü«∞^è•qkèQÍ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù `«~°∞"å`« Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù ''Jã¨ûÖÏ=Ú
JÖˇ·‰õΩ"£∞ = ~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡ÇπÏ—— Jx ã¨ÖÏO KÕã≤ #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e.
Z=Ô~<· å XHõ"Ñ·≥ Ù¨ QÆ∂_» ã¨ÖÏO KÕÜ∞« ‰õΩO_®<Õ ''ã¨[Ü
Ì ∞≥ ã¨Ç˙
¨ —— KÕã#≤ #∞,
ã¨[ÌÜ≥∞ ã¨Ç¨˙ Ñ¨ÓiÎ J=Ù`«∞Ok. XHõ"Õà◊ =∞~°záÈ~Ú, Ô~O_»∞ "≥·Ñ¨ÙÅ ã¨ÖÏO
KÕã#≤ "≥O@<Õ ''ã¨[Ü Ì ∞≥ ã¨Ç˙ ¨ —— QÆ∞~°∞Î =zÛ#KÀ, Z=i`À#∞ =∂\Ï¡_H» õ Ü«ÚO_ç,
`«# =H∆Íxfl (Kèåfx) dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù #∞O_ç =∞~°ÅÛ ‰õΩO_® Ü«ÚO_ç, XHõ ~°∞H±fl
(J#QÍ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ ''ã¨∞ÉòÇ¨ #ÖÏ¡ÇÏπ —— J#∞@‰õΩ Ñ¨>ìË ã¨=∞Ü«∞O) Hõ<åfl Z‰õΩ¯=
PÅã¨ºO HÍ‰õΩO_» Ü«ÚO_ç#KÀ, ''ã¨[Ü Ì ∞≥ ã¨Ç˙
¨ —— KÕã≤ #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕã#≤ KÀ,
#=∂*ò ã¨„Hõ=∞OQÍ Ñ¨ÓiÎ J~Ú#@∞¡ ÉèÏqOÑ¨ |_»∞`«∞Ok. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 36, nxÜ«∂`ü
1 Ü«∞O ã¨. 89)
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 113 #=∂*ò
8.2. ã¨[Ì Ü≥∞ uÖÏ=`ü
Ñ¨q„`« Y∞~üP<£Ö’ 14 ã¨∂‰õΩÅÎ ∞ L<åfl~Ú. "å\˜x K«^∞Œ =ÙK«∞#fl"å~°∞,
qO@∞#fl"å~°∞ ã¨[Ì KÕÜ«∞_»O "ålÉò (`«Ñ¨Êxãï) J=Ù`«∞Ok. nx<Õ ''ã¨[ÌÜ≥∞
uÖÏ=`ü—— Jx JO\Ï~°∞. (nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O ã¨. 104)
8.2.1. ã¨*ò^Œ Ü≥∞ uÖÏ=`ü KÕÜ«Ú Ñ¨^èŒúu
XHõ"Õà◊ #=∂*ò PK«iã¨∞Î#flÑ¨ÙÊ_»∞ ''ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü—— Ü≥ÚHõ¯ PÜ«∞`ü
(ã¨∂H˜Î) ÑïîOz#KÀ, "≥O@<Õ ''ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü—— KÕÜ«∞=Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok. P
ã¨∂H˜Î ÑïîOz# "≥O@<Õ ''JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∂ ã¨*ÏÌÖ’ÔHo§, ã¨*ÏÌ
(™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O) KÕÜ«∂e. ã¨[Ì Ö’x `«ã‘ƒÇπÏ ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò
JJ±ÖÏ—— 3/5/7 Ñ¨~åºÜ«∂Å∞ ÑïOî z# `«~∞° "å`« ''JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü—— Jx `«ãƒ‘ ÇπÏ
Ñ¨Å∞‰õΩK«∂, ÖËz xÅ|_ç #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 36)
XHõ"Õà◊ #=∂*òÖ’ HÍ‰õΩO_®, "Õˆ~ ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ J#QÍ Y∞~üP<£
áê~åÜ«∞}O KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞, ÖË^• W`«~°∞Å∞ Y∞~üP<£ áê~åÜ«∞}O KÕã¨∞Î#Ñ¨ÙÊ_»∞
q#fl#∂ "≥O@<Õ ÖËz xÅ|_ç, ''JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∂ ã¨*ÏÌÖ’ÔHo§,
ã¨*ÏÌ (™êëêìOQÆ #=∞™ê¯~°O) KÕÜ«∂e. ã¨[ ÌÖ’x `«ã‘ƒÇπÏ ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò
JJ±ÖÏ—— 3/5/7 Ñ¨~åºÜ«∂Å∞ ÑïOî z# `«~∞° "å`« ''JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü—— Jx `«ãƒ‘ ÇπÏ
Ñ¨Å∞‰õΩK«∂, ÖËz xÅ|_®e. XHõ"Õà◊ xÅ|_»‰õΩO_», ‰õÄ~˘Ûx ã¨*ÏÌ KÕã≤##∂
ãïáÈ`«∞Ok.
=∞ãπJÖ(ã≤^è•úO`«O)
XHõ"àÕ ◊ #=∂*ò PK«iã¨∞#Î flÑÙ¨ Ê_»∞ ''ã¨[Ü Ì ∞≥ uÖÏ=`ü—— ã¨∂H˜Î ÑïOî z#KÀ,
"≥O@<Õ ~°∞‰õÄ KÕã,≤ ~°∞‰õÄÖ’<Õ ã¨[Ü Ì ∞≥ uÖÏ=`ü xÜ«∞º`ü (ãÖHõÅÊO) KÕã∞¨ H˘x,
ã¨[Ì KÕã≤#KÀ, ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü Ñ¨Ó~°Î=Ù`«∞Ok. ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü ã¨∂‰õΩÎÅ∞
ÑïîOz# Ñ≤=∞‡@ Ô~O_»∞ =¸_»∞ ã¨∂‰õΩÎÅ∞ ÑïîOz# `«~°∞"å`« ~°∞‰õÄ KÕã≤ ã¨*ÏÌ
KÕã≤#KÀ, ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü <≥~°"Õ~°^Œ∞. "Õ~°∞QÍ ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü KÕÜ«∞ =Åã≤
Ü«ÚO@∞Ok. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 36, nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O, 105)
8.2.2. ã¨*ò^Œ Ü≥∞ uÖÏ=`ü Ü≥ÚHõ¯ +¨~°`«∞Å∞ (xÜ«∞=∂Å∞)
ã¨*ò^ŒÜ≥∞ uÖÏ=`ü H˘~°‰õΩ +¨~°`«∞Å∞ (xÜ«∞=∂Å∞) Wq:
#=∂*ò 114 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
01. â◊s~°=Ú, ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞, =∞iÜ«Ú „Ñ¨^Õâ◊=Ú â◊√„ÉèíOQÍ Ü«ÚO_®e.
02. ã¨„`ü HõÑ¨Ê|_ç Ü«ÚO_®e.
03. dÉÏ¡‰õΩ Jaè=ÚYOQÍ Ü«ÚO_®e.
04. ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü Ü≥ÚHõ¯ ãÖHõÅÊO KÕã¨∞HÀ"åe. (nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O ã¨. 105)
ÃÇÏK«ÛiHõ : UÜÕ∞ HÍ~°}ÏÅ=Å¡ #=∂*ò ÉèíOQÆ"≥∞ÿ áÈ`«∞O^À, P HÍ~°}ÏÅ
=¸ÅOQÍ ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü ‰õÄ_® ÉèíOQÆ"≥∞ÿ áÈ`«∞Ok. (nxÜ«∂`ü 1Ü«∞O ã¨. 105)
=∞™ê~ÚÖò (ã≤^è•úO`åÅ∞)
01. ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü KÕÜ«∞ =Åã≤#, XˆH ã¨∂H˜Î, XˆH ã¨÷ÅOÖ’, =∞~°Å =∞~°Å
ÑïîOz##∞ ÖËHõ qx##∞, ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü XHõ¯™êˆ~ "ålÉò J=Ù`«∞Ok.
HÍh ã¨÷ÅO =∂i#KÀ, (J#QÍ "≥Ú^Œ\ ˜™êi =~°O_®Ö’, `«~°∞"å`« WO\˜
Ö’Ñ¨Å, `«~°∞"å`« WOH˘Hõ KÀ@) Zxfl ã¨÷ÖÏÅÖ’ ÑïîOz# ÖËHõ qx#,
Jxfl ™ê~°∞¡ ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü "ålÉò J=Ù`«∞Ok. Jxfl™ê~°∞¡ KÕÜ«∞=Åã≤
Ü«ÚO@∞Ok.
02. ã¨[ÌÜ≥∞ uÖÏ=`ü KÕÜ«∞ =Åã≤# "Õˆ~fi~°∞ ã¨∂‰õΩÎÅ∞ ÑïîOK«∞@ ÖËHõ q#∞@
ãÖÉèíqOz#KÀ, Zxfl ã¨∂‰õΩÎÅ∞ ÑïîOz/qx Ü«ÚO>Ë Jxfl ™ê~°∞¡ ã¨[ÌÜ≥∞
uÖÏ=`ü KÕÜ∞« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok, XˆH „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ qx Ü«ÚO_ç<å ‰õÄ_®.
(aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 36, nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O)
9. J*Ï<£ =∞iÜ«Ú WMÏ=∞`ü

9.1. J*Ï<£
J*Ï<£ J#QÍ Ñ≤Å∞K«∞@, PÇ¨fixOK«∞@ Jx J~°O÷ . +¨sJ`ü ÑïÉèÏ+¨Ö’
™ê=¸Ç≤ÏHõ ([=∂J`ü) #=∂*ò H˘~°‰õΩ „Ñ¨[Å#∞ ã¨g∞HõiOK«_®xH˜, XHõ =ºH˜Î
(=ÚJl˚<£) QÆOcè~°"≥∞ÿ# ã¨fi~°O`À H˘xfl „Ñ¨`ÕºHõ Ñ¨Å∞‰õΩÅ ^•fi~å JÖÏ¡Ç¨ï
`«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ B#fl`åºxfl Kå@∞K«∂, JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ#∞ „Ñ¨â◊Oã≤ã¨∂Î, #=∂*ò
H˘~°‰õΩ PÇ¨fixOK«_®xfl ''J*Ï<£—— JO\Ï~°∞. S^Œ∞ "Õà◊Å Ñ¶¨~ü̊ #=∂*òÅ H˘~°‰õΩ
=∞iÜ«Ú #=∂*ˇ A=ÚJ (â◊√„Hõ"å~°O Ü≥ÚHõ¯ #=∂*ò) H˘~°‰õΩ J*Ï<£ Ñ¨Å∞Hõ
|_»∞#∞. (nxÜ«∂`ü 1 al)
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 115 #=∂*ò
9.1.1. J*Ï<£ Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞
JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü, JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü, JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü, JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü, (JÖÏ¡ÇÏπ
JO^Œi HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê"å_»∞)
J+πÇ¨Ï^Œ∞ JÖÏ¡WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ, J+πÇ¨Ï^Œ∞ JÖÏ¡WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ, (JÖÏ¡ÇπÏ
`«Ñ¨Ê "Õ~˘Hõ P~å^èŒ∞º_»∞ ÖË_»x <Õ#∞ ™êHõ∆ ºq∞K«∞ÛK«∞<åfl#∞)
J+πÇ¨Ï^Œ∞ J#fl =ÚÇ¨Ï=∞‡^Œ „~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ, J+πÇ¨Ï^Œ∞ J#fl =ÚÇ¨Ï=∞‡^Œ
„~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ, (Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O ^≥·=
ãÖ^Õâ◊Ç¨Ï~°∞Åx <Õ#∞ ™êHõ∆ ºq∞K«∞ÛK«∞<åfl#∞)
Ç¨ÏÜ«∞º JÅã¨ûÖÏÇπÏ, Ç¨ÏÜ«∞º JÅã¨ûÖÏÇπÏ, (#=∂*ò H˘~°‰õΩ ~°O_ç) (=ÚYO
‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù‰õΩ uÑ≤Ê Ñ¨ÅHÍe)
Ç¨ÏÜ«∞º JÅÖòÑ¶¨ÖÏÇπÏ, Ç¨ÏÜ«∞º JÅÖò Ñ¶¨ÖÏÇπÏ, (™êÑ¶¨ÅºO á⁄O^Œ_®xH˜ ~°O_ç)
(=ÚYO Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ uÑ≤Ê Ñ¨ÅHÍe)
JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü, JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü. (JÖÏ¡ÇπÏ JO^Œi HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê"å_»∞)
ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÖ¡ÖÏ¡ÇπÏ.(JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê "Õˆ~ P~å^èŒ∞º_»∞ ÖË_»∞) (=Úã≤¡O, nxÜ«∂`ü 1 al/45)
`«OcÇπÏ (ÃÇÏK«ÛiHõ)
01. Ñ¶¨„*ò #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ J*Ï<£Ö’ Ç¨ÏÜ«∞º JÅÖò Ñ¶¨ÖÏÇπÏ Ô~O_»∞™ê~°∞¡
ÑëH˜# `«~∞° "å`« ''Jã¨ûÖÏ`«∞ Mˇ~· ∞° q∞‡#<Òfl"∞£ —— (x„^Œ HõO>Ë #=∂*ò „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ k)
Jx JkèHõOQÍ Ñ¨ÅHÍe.
02. J*Ï<£ q#fl `«~∞° "å`« "≥O@<Õ #=∂*ò H˘~°‰Ωõ "≥à§◊ _»O "ålÉò (`«ÑÊ¨ xãï).
A=ÚJ #=∂*ò (â◊√„Hõ"å~°Ñ¨Ù #=∂*ò) Ü≥ÚHõ¯ "≥Ú^Œ\ ˜ J*Ï<£ q#fl
`«~∞° "å`« Ñ¨#∞Åhfl q_çzÃÑ\ì̃ #=∂*ò H˘~°‰Ωõ *Ïq∞J± =∞ã‘^∞Œ ‰õΩ "≥à§◊ _»O
"ålÉò (`«Ñ¨Êxãï). (aÇ≤Ï+‘Î ã¨=∞~ü, Ç≤Ïã¨û J=fiÖò, ã¨.48)
9.1.2. J*Ï<£ ‰õΩ |^Œ∞Å∞ Ñ¨Å∞‰õΩ@
J*Ï<£ q#fl „Ñü XHõ¯~°∞, Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ QÍh, „ã‘Î QÍh, Ñïâ◊√^èŒúOQÍ
L<åfl ÖËHõ áÈ~Ú<å, J*Ï<£ Ñ¨Å∞‰õΩÅ‰õΩ ["åaK«∞Û@ =Úã¨ÎÇ¨ÏÉò. J#QÍ
KÕÜÚ« @ Ñ¨Ù}º „Ñ¨ÔŒ . H˘O^Œ~∞° "ålÉò (`«ÑÊ¨ xãï) Jx ‰õÄ_® `≥eÑ≤ L<åfl~∞° .
J*Ï<£ H˘~°‰õΩ |^Œ∞Å∞ K≥Ñ¨ÙÊ"å~°∞, J"Õ Ñ¨Å∞‰õΩÅ#∞ |^Œ∞Å∞QÍ
Ñ¨ÅHÍe. HÍh J+πÇÏ¨ ^Œ∞ J#fl =ÚÇ¨Ï=∞‡^Œ„~°ã∂¨ Å∞¡ÖÏ¡ÇÏπ J<ÕÑÅ¨ ∞‰õΩÅ∞ q#flÑÙ¨ Ê_»∞
#=∂*ò 116 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
''ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞—— Jx |^Œ∞Å∞ Ñ¨ÅHÍe. Ç¨ÏÜ«∞º JÖã¨ûÖÏÇπÏ,
Ç¨ÏÜ«∞º JÅÖòÑ¶¨ÖÏÇπÏ ‰õΩ |^Œ∞Å∞ Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨Ù_»∞ ÖÏ Ç¨Ï∫Ö = ÖÏY∞=fi`« WÖÏ¡
aÖÏ¡Ç≤ÏÖò Je~ÚºÖò Jr"£∞ (áêÑ¨ HÍ~åºÅ #∞O_ç ~°Hõ∆} á⁄O^Œ∞) â◊H˜Î
(Ñ¨Ù}ºHÍ~åºÅ∞ PK«iOKÕ) ™ê=∞~°º÷ O JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯ P#∞„QÆÇÏ¨ O`À<Õ ãÖÉè=í O,
PÜ«∞# =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_»∞, =∞Ç¨ÏŸ[fiÅ∞_»∞) Jx Ñ¨ÅHÍe. Ñ¶¨„*ò #=∂*ò H˘~°‰õΩ
WKÕÛ J*Ï<£Ö’ Jã¨ûÖÏ`«∞ Mˇ·~°∞ q∞‡# <Òfl"£∞ ‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ ã¨^ŒMò`« = |~°~ü`«
(ã¨`«ºO ÑëHÍ=Ù, =∞Oz =∂@Å∞ ÑëHÍ=Ù) Jx Ñ¨ÅHÍe. (aÇ≤Ï+‘Î ã¨=∞~ü,1/48)
9.1.3. J*Ï<£ `«~°∞"å`« ^Œ∞P
J*Ï<£ `«~°∞"å`« ^Œ~°∂^≥ +¨sÑ¶π ÑïîOz D ^Œ∞P KÕÜ«∂e:
JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ ~°|ƒ Ç¨lÇ≤Ï ^•Ì=u `åÎ=∞‡u = ã¨ûÖÏuÖò MÏW=∞u
Pu =ÚÇ¨ï=∞‡^ŒxÖò =ã‘Å`« =Öò Ñ¶r¨ Å`« =ÉòJãπÇï¨ =∞MÏ=∞"£∞ =∞ÇπÏ=¸^Œ
xÅ¡r = J`«ÎÇ¨˙ W#flHõ ÖÏ `«∞d¡Ñ¶¨ÙÖò g∞P^£. (nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O ã¨. 44)
J~°O÷ : F JÖÏ¡ÇπÏ! D ÑïÑ¨Ó~°‚ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù‰õΩ JkèÑ¨f! WÑ¨Ù_»∞ „áê~°OÉèíOHÍÉ’ÜÕ∞
#=∂*ò‰õΩ „Ñ¨Éèí∂! h=Ù =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ QÍiH˜
=jÅ`« (qt+¨ìÇ¨ÏŸ^Œ), Ñ¶¨rÅ`ü („Ñ¨`ÕºHõ „âı+¨ª`«) „Ñ¨™êkOK«∞. h=Ù "åQÍÌ#O
KÕã≤# ''=∞MÏ"≥∞ =∞ÇπÏ=¸^£—— (JÖÏ¡ÇπÏ P^Œ~åaè=∂<åÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz#
J`«ºO`« L#fl`« ™ê÷#O) ÃÑ· Jkè+Oì≤ Ñ¨ K≥~Úº. h=Ù "åQÍÌ<åxH˜ aè#flOQÍ KÕÜ∞« =Ù.
9.2. WMÏ=∞`ü
WMÏ=∞`ü JO>Ë xÅÉˇ@∞ì@ Jx J~°O÷ . +¨sJ`ü ÑïÉèÏ+¨Ö’ ™ê=¸Ç≤ÏHõ
#=∂*ò ([=∂J`ü H© #=∂*ò) „áê~°OaèOKÕ =ÚO^Œ∞ J*Ï<£ Ñ¨Å∞‰õΩefl `˘O^Œ~°
`˘O^Œ~Q° Í Ñ¨Å∞‰õΩK«∞ [=∂J`ü xÅ|_çO^Œx, #=∂*ò „áê~°OÉèOí HÍÉ’`«∞#fl^xŒ
„Ñ¨H\õ O˜ K«_®xfl WMÏ=∞`ü JO\Ï~°∞. J*Ï<£Ö’ ÑëHˆ Ñ¨Å∞‰õΩÖË WMÏ=∞`ü Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞
‰õÄ_®. HÍh Ç¨ÏÜ«∞º JÅã¨ûÖÏÇπÏ, Ç¨ÏÜ«∞º JÅÖò Ñ¶Ö¨ ÏÇπÏ `«~∞° "å`« Y^£MÏ=∞u
ã¨ûÖÏÇπÏ, Y^£MÏ=∞u ã¨ûÖÏÇπÏ (#=∂*ò H˘~°‰Ωõ *=∂J`ü xÅ|_çOk) J#∞ Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞
JkèHõOQÍ LK«ÛiOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
9.2.1. WMÏ=∞`ü‰õΩ |^Œ∞Å∞ Ñ¨Å∞‰õΩ@
J*Ï<£ H˘~°‰õΩ ZÖÏ *"å|∞ W™êÎ~À, JÖÏˆQ WMÏ=∞`ü‰õΩ ‰õÄ_®
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 117 #=∂*ò
["å|∞ W"åfie. HÍh Y^£MÏ=∞u ã¨ûÖÏÇπÏ ÑëH˜ #Ñ¨ÙÊ_»∞ ''JMÏ=∞Ç¨ÏÖÏ¡Ç¨ï
= J^•=∞Ç¨—— (JÖÏ¡ÇπÏ ÜÕ∞ nxx ™ê÷Ñ≤OK«∞QÍHõ, z~°™ê÷~ÚQÍ Ü«ÚOK«∞QÍHõ) Jx
["å|∞ Ñ¨ÅHÍe. (nxÜ«∂`ü1 a l 45)
10. ™ê=¸Ç≤ÏHõ ([=∂J`ü) #=∂*ò
H˘O`«=∞Ok =Úã≤"¡ ∞£ Å∞ Hõeã≤ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ #=∂*ò#∞ PK«i™êÎ~∞° .
P ã¨=¸Ç¨ÏOÖ’ XHõ~°∞ <åÜ«∞Hõ`«fiO (W=∂=∞`ü) =Ç≤Ï™êÎ~°∞. q∞ye# "å~°∞
PÜ«∞# "≥#∞Hõ xÅ|_ç, PÜ«∞##∞ J#∞ãïã¨∂Î #=∂*ò #∞ PK«i™êÎ~°∞. nx<Õ
''™ê=¸Ç≤ÏHõ #=∂*ò—— ([=∂J`ü H© #=∂*ò) JO\Ï~°∞. [=∂J`ü `À #=∂*ò
PK«iOK«_»O ''ã¨∞#fl`≥ =ÚJHõ¯^Œ——, J#QÍ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï
JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£ =∞iÜ«Ú "åi J#∞K«~∞° Å∞ „Hõ=∞O `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® KÕã#≤ PK«~}° .
(nxÜ«∂`ü 5 al, ã¨.98)
™ê=¸Ç≤ÏHõ #=∂*ò KÕÜ«∞=Öˇ#x Y∞~üP<£ =∞iÜ«Ú Ç¨Ïnã¨∞ÅÖ’
Ñ¨Å∞ KÀ@¡ <˘H˜¯ K≥Ñ¨Ê_»O [iyOk. ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O
QÍi Ç¨Ïnã¨∞Å ^•fi~å ''#=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ ãÖÑ¨Ó~°‚ J#∞„QÆÇ¨Å∞, „âıÜ≥∂â◊√ÉèÏÅ∞
á⁄O^•ÅO>Ë [=∂J`ü `À #=∂*ò PK«iOK« =Åã≤# xÜ«∞=∞O (+¨~`° ∞« ) ‰õÄ_»
LOk—— Jx `≥eÜ«Ú K«∞#flk.
10.1. ™ê=¸Ç≤ÏHõ #=∂*ò =Å# „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ J#∞„QÆÇ¨Å∞
*=∂J`ü `À PK«iOz# #=∂*ò XO@iQÍ (=ºH˜QÎ `Æ O« QÍ) PK«iOz#
#=∂*ò HõO>Ë 27 Ô~@∞¡ „âı+¨ì"≥∞ÿ#k. (|∞MÏs, =Úã≤¡"£∞)
ãïÜ≥ÿ∞# HÍ~°}O ÖË‰õΩO_® [=∂J`ü `À HÍ‰õΩO_®, XO@iQÍ KÕ¿ã
#=∂*ò JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ =∞iÜ«Ú ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍiH˜
J~Ú+¨"ì ∞≥ #ÿ k. ''U =ºH˜Î J~Ú`Õ J*Ï<£ q#fl `«~∞° "å`« `«y# HÍ~°}O ÖË‰Ωõ O_®
[=∂J`ü `À #=∂*ò PK«iOK«_®xH˜ =∞ã‘^Œ∞‰õΩ "≥à◊¡_À, J`«_»∞ =ºH˜QÆ`«OQÍ
#=∂*ò PK«iOz#Ñ¨Ê\˜H,© Jk JOwHõiOK« |_»^xŒ —— ~°ã∂¨ Å∞ÖÏ¡ÇÏπ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨
JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡O QÍ~°∞ ÃãÅqzÛi:
*=∂J`ü`À #=∂*ò PK«iOK«Hõ áÈ=_®xH˜ `«y# HÍ~°}O JO>Ë
#=∂*ò 118 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
''„áê}ÏáêÜ«∞O HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œ<Õ ÉèÜ
í ∞« O L#flÑÙ¨ Ê_»∞, =∞iÜ«Ú "åºkèH˜ QÆ∞~Ô #· Ñ¨ÙÊ_»∞——
Jx J~°÷O.(J|∂^•=Ó^£, nxÜ«∂`ü 5 al, ã¨.98)
[=∂J`ü `À #=∂*ò PK«iOKÕ =ºHÎ̃Ö’ ''ã¨=∞Ü«∞áêÅ#—— J<Õ =∞Oz
JÅ"å@∞ JÅ=_»∞`«∞Ok. x+¨ì`À #=∂*ò ã¨ÅÑ¨_»O [~°∞QÆ∞ `«∞Ok. *=∂J`ü
`À #=∂*ò ã¨Å∞Ñ¨Ù@KÕ „Hõ=∞tHõ}∆ , Hõ@∞ìÉÏ@∞ =O\˜ ã¨^∞Œ }æ ÏÅ∞ JÅ=_»∞`å~Ú.
*=∂J`ü`À #=∂*ò ã¨Å∞Ñ¨x =º‰õΩÎÅ #=∂*ò `«~°K«∞QÍ Y*Ï JQÆ∞#∞. J#QÍ
xˆ~ÌtOz# ã¨=∞Ü«∂xH˜ #=∂*ò PK«iOK«_»O [~°∞QÆ^Œ∞. (W™ê¡"£∞ HÍºÃÇ·Ï?, ã¨.23)
10.2. =Ú YÎ n
[=∂J`ü‰õΩ <åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤ÏOz #=∂*ò K«kqOKÕ"åix W=∂"£∞
JO\Ï~°∞. W=∂"£∞#∞ J#∞ãïOz #=∂*ò KÕ¿ã "åix =ÚYÎn JO\Ï~°∞.
=ÚYÎnÅÖ’ 4 ~°HÍÅ∞. 01. =Ú„kH±, 02. =∞ãπ|∂Mò, 03. ÖÏÇ≤ÏMò, 04.
=∞ãπ|∂Mò ÖÏÇ≤ÏMò
01. =Ú„kH±: #=∂*ò „áê~°OÉèíO J~Ú#Ñ¨Ê\˜ #∞O_ç z=i =~°‰õΩ W=∂"£∞
™ê~°^èŒºOÖ’<Õ (J#∞ãïOz) #=∂*ò ãëÑ≤# "åix =Ú„kH± JO\Ï~°∞.
02. =∞ãπ|∂Mò: XHõ\˜ ~Ô O_»∞ ~°HÍ`«∞Å #=∂*ò J~ÚáÈ~Ú# `«~∞° "å`«, [=∂J`ü
Ö’ KÕi z=i =~°‰õΩ W=∂O ™ê~°^èŒºOÖ’<Õ Ü«ÚO_ç #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ
KÕã≤# =ºH˜Îx =∞ãπ|∂Mò JO\Ï~°∞.
03. ÖÏÇ≤ÏMò: #=∂*ò „áê~°OÉè"í ∞≥ #ÿ Ñ¨Ê\˜ #∞O_ç *=∂J`üÖ’ Ü«ÚO_ç =∞^èºŒ Ö’
Jx"å~°º HÍ~°}ÏÅ =Å¡ *=∂J`ü#∞ q_çz# =ºH˜Îx ÖÏÇ≤ÏMò JO\Ï~°∞.
04. =∞ãπ|∂Mò ÖÏÇ≤ÏMò: XHõ\˜ ~Ô O_»∞ ~°HÍ`«∞Å #=∂*ò J~ÚáÈ~Ú# `«~∞° "å`«,
[=∂J`ü Ö’ KÕi, =∞^èºŒ Ö’ Jx"å~°º HÍ~°}ÏÅ =Å¡ XHõ\˜ ~Ô O_»∞ ~°HÍ`«∞Å∞
*=∂J`ü#∞ q_çz# =ºH˜Îx =∞ãπ|∂Mò ÖÏÇ≤ÏMò JO\Ï~°∞.
ã≤^è•úO`«=Ú
=∞ãπ|∂Mò ÖÏÇ≤ÏMò, W=∂"£∞ #=∂*ò#∞ =ÚyOK«∞ ã¨=∞Ü«∂# W=∂"£∞
™ê~°^èŒºOÖ’ `«Ñ¨Êx ãïQÍ Ü«ÚO_®e. (=ÚHõ=∞∞‡Öò #=∂*ò, ã¨.104)
10.3. ÖÏÇ≤ÏMò‰õΩ ãÖ|OkèOz# ã≤^è•úO`åÅ∞
=ÚYÎn, W=∂"£∞ ™ê~°^èŒºOÖ’ #=∂*ò#∞ „áê~°OaèOz# `«~°∞"å`«
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 119 #=∂*ò
Jx"å~°} HÍ~°}ÏÅ =Å¡ L^•:– =ÙE ÉèíOQÆ"≥∞ÿ áÈ~ÚOk, =ÙE KÕÜ«Ú@‰õΩ
"≥à‹§#∞. =ÙE KÕã¨∞H˘x =KÕÛãïH˜ W=∂"£∞QÍ~°∞ XHõ\ ˜ ÖË^• JO`«Hõ<åfl
Z‰õΩ¯= ~°HÍ`«∞Å∞ Ñ¨ÓiÎKÕã≤ Ü«ÚO_≥#∞. D Ö’Ñ¨Ù =ÚYÎn HÍ"åÅx #=∂*ò#∞
ÉèíOQÆ ÑïKÕ HÍ~åºÅ∞ PK«iOK«‰õΩO_» Ü«Ú#flKÀ, J`«x WMòu^• (W=∂"£∞#∞
J#∞ãïOK«_»O) WOHõ#∂ KÕÜ«∞=Åã≤ Ü«Ú#flk. HÍ|\˜ì W`«#∞ =ÙE KÕã≤
=zÛ# `«~°∞"å`«, [=∂J`ü`À HÍ‰õΩO_® "Õ~°∞QÍ xÅ|_ç, =ÚO^Œ∞QÍ `«#
`«ÑÊ≤ áÈ~Ú# ~°HÍ`«∞Å#∞ Ñ¨ÓiÎ K≥Ü∂« ºe. `«~∞° "å`« [=∂J`ü #=∂*ò KÕã∂¨ LÎ O>Ë,
[=∂J`üÖ’ Hõeã≤áÈ~Ú W`«~° =ÚYÎnÅ =Öˇ W`«#∞ ‰õÄ_» W=∂"£∞#∞
J#∞ãïOz #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e.
XHõ"Õà◊ W=∂"£∞ #=∂*ò#∞ =ÚyOz Ü«ÚO>Ë, JÑ¨ÙÊ_»∞ ‰õÄ_» `«#
#=∂*ò#∞, W=∂"£∞ "≥#∞Hõ ZÖÏ Ñ¨ÓiÎ KÕ™êÎ_À, P q^èŒOQÍ<Õ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e.
XHõ "Õà◊ W=∂"£∞ ã¨Ç¨˙ ã¨*ÏÌ KÕÜ«∞=Åã≤# Ñïã≤÷u U~°Ê_ç Ü«ÚO>Ë, ÖÏÇ≤ÏMò
‰õÄ_» ã¨Ç¨˙ ã¨[Ì KÕÜ«∂e.
Jxfl q+¨Ü«∂ÅÖ’ ‰õÄ_®, =ÚYÎn ZÖÏ W=∂"£∞#∞ J#∞ãï™êÎ_À,
JÖÏˆQ ÖÏÇ≤ÏMò QÆ∂_» W=∂"£∞#∞ J#∞ãïOKåe. =ÚYÎnÃÑ· W=∂"£∞#∞
J#∞ãïOK«∞@ (WuÎÉÏ) "ålÉò P=Ù`«∞Ok. JÖÏˆQ ÖÏÇ≤ÏMò ‰õÄ_® W=∂"£∞#∞
J#∞ãïOK«∞@ (WuÎÉÏ) "ålÉò J=Ù`«∞Ok.
`«# `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# #=∂*òÅ∞ ‰õÄ_® =ÚYÎn ÖÏQÍ<Õ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e.
J#QÍ =ÚYÎn d~å`ü KÕÜ«∞_»∞, HÍ=Ù# ÖÏÇ≤ÏMò ‰õÄ_® d~å`ü KÕÜ«∞‰õΩO_®
xâ◊≈|ÌOQÍ Ü«ÚO_®e. =ÚYÎn =Å¡ U^≥·# á⁄~°ÉÏ@∞ [iy ã¨Ç¨˙ ã¨[Ì
KÕÜ∞« =eã≤ Ü«Ú#fl#∞, W=∂"£∞ "≥#∞Hõ #=∂*ò PK«iOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ZÖÏÔQ`· Õ
ã¨Ç˙ ¨ ã¨[Ì KÕÜ∞« _À, JÖÏˆQ ÖÏÇ≤ÏMò QÆ∂_» ã¨Ç˙ ¨ ã¨[Ì KÕÜ∞« _»∞. W^Õ q^èOŒ QÍ
q∞ye#q „QÆÇ≤ÏOK« =ÅÜ«Ú#∞. (WÖò=ÚÖò Ñ¶≤YÇπÏ, ã¨. 255).
XHõ"Õà◊ ÖÏÇ≤ÏMò, `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# `«# #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∞‰õΩO_®<Õ,
W=∂"£∞#∞ J#∞ãïOz, W=∂"£∞ #=∂*ò =ÚyOz# `«~°∞"å`« `«Ñ≤ÊáÈ~Ú#
#=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕã≤##∞, #=∂*ò Ñ¨Ó~°Î=Ù`«∞Ok, HÍh ™êO„Ñ¨^•Ü«∞ Ñ¨^èŒúux
L¡OÑ¶≤∞Oz# "å_»QÆ∞@KÕ, ã¨[ÌÜ≥∞ ã¨Ç¨˙ `«Ñ¨Êxãï J=Ù`«∞Ok.(=ÚHõ=∞‡Öò #=∂*/104)
#=∂*ò 120 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
10.4. =∞ãπ|∂Mò‰õΩ ãÖ|OkèOz# ã≤^è•úO`åÅ∞
H˘xfl ~°HÍ`«∞Å∞ #=∂*ò J~ÚáÈ~Ú# `«~°∞"å`«, [=∂J`ü Ö’ KÕi
z=i =~°‰õΩ W=∂O ™ê~°^èŒºOÖ’<Õ Ü«ÚO_ç #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕã≤# =ºH˜Îx
=∞ãπ|∂Mò JO\Ï~°∞.
W=∂"£∞ z=i MJ±^•Ö’ ‰õÄ~°∞Û#flÑÙ¨ Ê_»∞, =∞ãπ|∂Mò ‰õÄ_® W=∂"£∞`À
áê@∞ MJ±^•Ö’ ‰õÄ~˘Ûx ˆH=ÅO J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü =∂„`«"Õ∞ ÑïîOKåe. ^Œ~°∂^≥
+¨sÑ¶π, =∞iÜ«Ú ^Œ∞PÜ≥∞ =∂ã¨∂~° ÑïîOK«~å^Œ∞. W=∂"£∞ XHõ"Õà◊ ã¨[ÌÜ≥∞
ã¨Ç˙ ¨ KÕ¿ãÎ =∞ãπ|∂Mò ‰õÄ_® J`«x`ÀÉÏ@∞ ã¨[Ü Ì ∞≥ ã¨Ç˙
¨ KÕÜ∂« e. W=∂"£∞
Ô~O_»= "≥·Ñ¨Ù ã¨ÖÏO ÑëH˜# `«~°∞"å`« =∞ãπ|∂Mò ã¨ÖÏO Ñ¨Å∞Hõ ‰õΩO_®, ÖËz
xÅ|_ç `«# `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# ~°HÍ`«∞Å#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕã≤ #=∂*ò#∞ =ÚyOKåe.
XO@i =ºH˜Î ZÖÏÔQ`· Õ #=∂*ò KÕ™êÎ_À, JÖÏˆQ =∞ãπ|∂Mò QÆ∂_» `«# #=∂*ò#∞
Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e. J#QÍ, ''ã¨<å, `«J=Ùfi*ò, `«ã≤‡Ü«∞, ã¨∞~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨, =∞iÜ«Ú
J^Œ#Ñ¨Ù ã¨∂~° (^Œ"£∞ã¨∂~°) ‰õÄ_» ÑïîOK« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok.
=∞ãπ|∂Mò, ~Ô O_»∞ ~°HÍ`«∞Å Hõ<åfl Z‰õΩ¯= J~Ú# `«~∞° "å`« *=∂J`üÖ’
Hõeã≤ Ü«ÚO>Ë, W=∂"£∞ QÍ~°∞ ã¨ÖÏOKÕã≤ #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕã≤# `«~°∞"å`«,
`«ÑÊ≤ áÈ~Ú# ~°HÍ`«∞Å#∞ PK«iOK«∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞ "≥Ú^Œ\˜ ~Ô O_»∞ ~°HÍ`«∞ÅÖ’ ã¨∂~°Ü∞≥
á¶êuÇ¨ ÑïîOz# `«~°∞"å`« WOH˘Hõ ã¨∂~° ÑïîOK« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok.
q∞ye# ~°HÍ`«∞ÅÖ’ ˆH=ÅO ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨ =∂„`«"Õ∞ ÑïîOKåe.
=∞ãπ|∂Mò, <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`«∞Å #=∂*òÖ’, =¸_»∞ ~°HÍ`«∞Å `«~°∞"å`«
*=∂J`üÖ’ Hõeã≤ Ü«ÚO>Ë, J#QÍ z=i ~°HÍ`«∞ =∂„`«"∞Õ *=∂J`ü`À PK«iOz
Ü«ÚO>Ë, W=∂"£∞ QÍ~°∞ ã¨ÖÏOKÕã≤ #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕã#≤ `«~∞° "å`«, `«ÑÊ≤ áÈ~Ú#
=¸_»∞ ~°HÍ`«∞Å#∞ PK«iOK«∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ~°HÍ`«∞ `«~°∞"å`« YJ±^Œ Ö’
‰õÄ~˘Ûx, J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`«∞ K«kq, =∞~°Å xÅ|_ç q∞ye# Ô~O_»∞ ~°HÍ`«∞Å#∞
Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e.
=∞ãπ|∂Mò `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# ~°HÍ`«∞Å#∞ PK«iOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ U^≥·#
ã¨Ç˙ ¨ KÕÜ∞« =Åã≤# á⁄~°ÉÏ@∞ [iy`Õ, ã¨Ç˙ ¨ ã¨*ÏÌ KÕÜ∞« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok.
XHõ"àÕ ◊ =∞ãπ|∂Mò =∞~°záÈ~Ú, W=∂"£∞`À ÉÏ@∞ ã¨ÖÏ"£∞ PK«iOz#
`«~°∞"å`« `«#∞ PK«iOK« =Åã≤# ~°HÍ`«∞Å∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛ#, "≥O@<Õ ÖËz
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 121 #=∂*ò
xÅ|_ç "å\˜x Ñ¨ÓiÎKÕã≤, z=~°Ö’ ã¨[ÌÜ≥∞ ã¨Ç¨˙ PK«iOz #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ
KÕÜ∂« e. (nxÜ«∂`ü 5 al 88)
W=∂"£∞ MJ±^Ü Œ ∞≥ TÖÏ Ö’ L#flÑÙ¨ Ê_»∞ (J#QÍ ~Ô O_»= ~°HÍ`ü z=~°Ö’
J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü K«^Œ∞=Ù`«∞#flÑ¨ÙÊ_»∞) =∞ãπ|∂Mò *=∂J`ü Ö’ Hõeã≤ MÏJ±^ŒÖ’
‰õÄ~°∞Ûx# "≥O@<Õ W=∂"£∞ =¸_»= ~°HÍ`ü H˘~°‰Ωõ ÖËz xÅ|_ç#KÀ, =∞ãπ|∂Mò
J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü Ñ¨ÓiÎ KÕã≤# `«~°∞"å`«<Õ ÖËz xÅ|_®e. J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`«∞ Ñ¨ÓiÎQÍ
K«^Œ=‰õΩO_® =¸_»= ~°HÍ`ü H˘~°‰õΩ xÅ|_» ‰õÄ_»^Œ∞. J@∞¡ xÅ|_ç#KÀ
#=∂*ò =∞„‰õÄÃÇÏ `«„Ç‘Ïg∞ JQÆ∞#∞. Wk Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò, `«~ågÇπÏ JxflO\˜H©
=iÎã¨∞ÎOk. (ëêq∞, ÉèÏ.1, ã¨. 496)
W=∂"£∞ MJ±^Ü Œ ∞≥ Pv~ü Ö’ L#flÑÙ¨ Ê_»∞ (J#QÍ z=i ~°HÍ`ü z=~°Ö’
J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü K«^Œ∞=Ù`«∞#flÑ¨ÙÊ_»∞) =∞ãπ|∂Mò *=∂J`ü Ö’ Hõeã≤ MÏJ±^ŒÖ’
‰õÄ~°∞Ûx# "≥O@<Õ W=∂"£∞ ã¨ÖÏO ÑëH˜ #=∂*ò Ñ¨ÓiÎ KÕã≤#KÀ, =∞ãπ|∂Mò
J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü Ñ¨ÓiÎ KÕã≤# `«~°∞"å`«<Õ ÖËz xÅ|_®e. J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`«∞ Ñ¨ÓiÎQÍ
K«^Œ=‰õΩO_® xÅ|_»‰õÄ_»^Œ∞. J@∞¡ xÅ|_ç#KÀ #=∂*ò =∞„‰õÄÃÇÏ `«„Ç‘Ïg∞
JQÆ∞#∞. Wk Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò, `«~ågÇπÏ JxflO\˜H© =iÎã¨∞ÎOk. (ëêq∞, ÉèÏ1, ã¨. 496)
11. W=∂"£∞ ÖËHõ XO@i =ºH˜Î #=∂*ò PK«iOKÕ Ñ¨^èŒúu

K«H¯õ QÍ =ÙE Kˆ ã¨∞H˘x #=∂*ò H˘~°‰Ωõ dÉÏ¡‰Ωõ Jaè=ÚY=ÚQÍ xÅ|_ç
#Ñ¨Ù_»∞ ''=∞# JO`« ~°OQÆ=Ú#∞, ÉÏÇ¨Ïº ~°OQÆ=Ú#∞, QÀÑ¨º=ÚQÍ LOz#
"å\˜x, |Ç≤Ï~°`æ =« Ú KÕã#≤ "å\˜x Z~°∞OQÆ∞"å_»∞, P~åkèOÑ¨ `«y#"å_»∞ J~Ú#
JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Z^Œ∞@, áêáê`«∞‡_≥·# <Õ#∞ xÅ|_ç Ü«Ú<åfl=Ú. „Ñ¨à◊Ü«∞
k#=∞O^Œ∞ ‰õÄ_® J`«x Z^Œ∞@ Ç¨[~°∞ HÍ=Åã≤ Ü«Ú#flk—— J<Õ PÖ’K«##∞
=∞#ã¨∞ #O^Œ∞ Hõey Ü«ÚO_®e.
K«∂Ñ¨Ù ã¨*ÏÌ KÕÜ«Ú ã¨÷Å=ÚÃÑ· ˆHO„nHõiOKåe. xy_ç xÖ’Û=_»O
QÍx, =∞s =ÚO^Œ∞‰õΩ =Oy QÍh xÅ|_» ‰õÄ_»^∞Œ . ã¨ÇÏ¨ [ ã≤u÷ Ö’<Õ xÅ|_®e.
Ô~O_»∞ HÍà◊§ =∞^èŒº Hõhã¨=Ú 4 JOQÆ∞à◊=ÚÅ ã¨÷Å=Ú LO_®e.
`«~°∞"å`« `«##∞ `å#∞ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ‰õΩ ã¨=∞iÊOK«∞ H˘#∞K«∞
#=∂*ò 122 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
UHÍ„QÆ`«#∞ á⁄O^Œ_®xH˜ ''Whfl=[˚ÇπÏ`«∞—— ÑïîOKåe.
Whfl =[˚ÇÏπ `«∞ =*òÇÏ≤ Ü«∞ eÅ¡r Ñ¶`¨ ~« ã° û¨ =∂"åu =Öò J~ü[ Ç¨ÏhÑ¶ñ¨
=fi =∂ J# q∞#Öò =Ú„+≤H©<£.(<Õ#∞ UHÀ#∞‡Y∞_»<≥·, <å =ÚMÏxfl Éèí∂=∂HÍº™êÅ#∞
ã¨$+≤ªOz#"åx (JÖÏ¡ÇπÏ) "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°Å∞Û K«∞<åfl#∞. <Õ#∞ PÜ«∞##∞ =∂„`«"Õ∞
P~åkè™êÎ#∞. <Õ#∞ =Ú„+≤H±ÅÖ’ ÖË#∞ J#QÍ Z=fiih JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ KÕã≤#
"åiÖ’ ÖË#∞)
`«~∞° "å`« U ã¨=∞Ü«∞Ñ¨Ù #=∂*ò K«^∞Œ = ^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl"∂≥ , P ã¨=∞Ü«∞Ñ¨Ù
ãÖHõÅÊO (xÜ«∞º`ü) KÕã¨∞HÀ"åe. <À\˜`À LK«ÛiOKåÅ<Õ xÜ«∞=∞"Õ∞q∞Ü«Ú
ÖË^Œ∞. (*ÁÇ¨Ï~ü ã¨=∞Ü«∞"≥∞ÿ`Õ) ''<Õ#∞ *ÁÇ¨Ï~ü Ü≥ÚHõ¯ Ñ¶¨~°*ò #=∂*ò PK«iOK«∞
K«∞<åfl#∞—— Jx =∞#ã¨∞Ö’ ãÖHõÅÊ=Ú KÕã¨∞H˘x# ãïáÈ`«∞Ok.
P ãÖHõÖÏÊxfl =∂@Å ^•fi~å <À\˜`À ‰õÄ_» LK«ÛiOK« =K«∞Û#∞.
XHõ"àÕ ◊ <À\˜`À<Õ LK«ÛiOK« ^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë, ''<Õ#∞ *ÁÇ¨Ï~ü Ü≥ÚHõ¯ Ñ¶~¨ *° ò #=∂*ò
KÕÜ«Ú@‰õΩ ãÖHõeÊOz<å#∞—— Jx ÑëH˜# ãïáÈ`«∞Ok. *ÁÇ¨Ï~ü Ü≥ÚHõ¯ Ñ¶¨~°*ò
#=∂*ò 4 ~°HÍ`«∞Å∞, HÍÉ`«∞ÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ Jaè=ÚY=ÚQÍ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q K≥ÑÊ¨ =Åã≤#
J=ã¨~°=Ú ÖË^Œ∞. K≥Ñ¨Ê^ŒÅK«∞‰õΩ#fl K≥Ñ¨Ê=K«∞Û#∞, ÖËxKÀ =ke"ÕÜ«∞ =K«∞Û#∞.
(aÇ≤Ï+‘*Î =Ë ~ü, ã¨.88)
XHõ"Õà◊ Wq JxflÜ«Ú K≥Ñ¨Ê^ŒÅK«∞‰õΩ#fl Ü≥∞_»Å ''<Õ#∞ *ÁÇ¨Ï~ü Ü≥ÚHõ¯
Ñ¶¨~°*ò #=∂*ò, 4~°HÍ`«∞Å∞, JÖÏ¡ÇπÏ#∞ „Ñ¨ã¨#fl=Ú KÕÜ«Ú@ H˘~°‰õΩ, dÉÏ¡‰õΩ
Jaè=ÚY"≥∞ÿ, (D W=∂"£∞ ™ê~°^èŒºOÖ’) ([=∂`ü`À ™ê=¸Ç≤ÏHõ=ÚQÍ #=∂*ò
PK«iOKÕ@∞¡ J~Ú`Õ) PK«iOK«∞ K«∞<åfl#∞—— Jx ãÖHõÅÊ=Ú KÕã¨∞HÀ"åe.
`«~∞° "å`« `«Hƒ© ~Ô `«„Ç‘Ï=∂ – ''JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü—— (JÖÏ¡ÇÏπ KåÖÏ L#fl`∞« _»∞/
Q˘Ñ¨Ê"å_»∞) Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∞ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å#∞ K≥=ÙÅ =~°‰õΩ ÖËáêe. JÑ¨ÙÊ_»∞
J~°KÕ`«∞Å∞ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Ü«ÚOKåe, „"Õà◊√§ q∞H˜¯e `≥~°K«∞H˘x QÍh q∞H˜¯e
ayOK«∞H˘x QÍh HÍHõ "å\˜ ã¨Ç¨Ï[ ã≤÷uÖ’<Õ Ü«ÚOKåe.
W@∞¡ ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤# KÕ`«∞Å#∞ „HÕkH˜ kOz, ÉÁ_»∞¤ „HÕk ÉèÏQÆOÖ’
Z_»=∞ KÕu =∞}˜Hõ@∞ìÃÑ· ‰õΩ_ç KÕ~Ú ÃÑ\˜ì ÉÁ@# „"ÕÅ∞ =∞iÜ«Ú z\˜H˜#
„"Õe`À Z_»=∞ KÕu =∞}˜Hõ@∞ì#∞ K«∞\˜ì Ñ¨@∞ìHÀ"åe. q∞ye# =¸_»∞ „"Õà◊√§
Z_»=∞ "≥∂KÕu "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Jaè=ÚY"≥∞ÿ Ü«ÚOKåe.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 123 #=∂*ò
`«~°∞"å`« ''ã¨<å—— K«^Œ"åe.
''ã¨∞ÉòÇ¨# HõÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ = aÇ¨ÏOkHõ = `«ÉÏ~°Hõãπ=ÚHõ =`«PÖÏ
[^Œ∞ÌHõ = ÖÏWÖÏÇ¨Ï ÔQ·~°∞H±——. (F JÖÏ¡ÇπÏ! h=Ù J`«ºO`« Ñïâ◊√^èŒ∞ú_»=Ù, ã¨HõÅ
„Ñ¨â◊Oã¨Å‰õΩ, ™ÈÎ„`«=ÚÅ‰õΩ h"Õ J~°∞›_»=Ù, h <å=∞O â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#k, h *Ïu
L#fl`«"≥∞ÿ#k, h=Ù `«Ñ¨Ê "Õ~°∞ P~å^èŒ∞º_Õ ÖË_»∞)
`«~°∞"å`« ''JTA aÖÏ¡Ç≤Ï q∞#Ã+·¬`åÎfi x„~°r"£∞ (<Õ#∞ JÑ¨q„`«∞_≥·#
Ã+·`å#∞ ÉÏi #∞O_ç (~°Hõ∆}H˘~°‰õΩ) JÖÏ¡ÇπÏ â◊~°}∞ "Õ_»∞K«∞<åfl#∞), aã≤‡ÖÏ¡ Ç≤Ï„~°Ç¨‡
x„~°Ç‘Ï"£∞——(J`«ºO`« Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞, Jáê~° Hõ$áêjÅ∞_≥·# JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À
„áê~°OaèOK«∞ K«∞<åfl#∞) K«^Œ"åe. J@∞ `«~°∞"å`« ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨ (JÖòÇÏ¨ "£∞
ã¨∂~å) K«^Œ"åe. `«~°∞"å`« aã≤‡ÖÏ¡ Ç≤Ï„~°Ç¨‡ x„~°Ç‘Ï"£∞ K«kq, U^≥·<å WOH˘Hõ
ã¨∂~å QÍh ã¨∂~åÖ’ H˘O`« ÉèÏQÍxfl =¸_»∞ PÜ«∞`üÅ‰õΩ `«Q‰æÆ Ωõ O_® K«^"Œ åe.
™ê=¸Ç≤ÏHõ #=∂*òÖ’ W=∂"£∞ "≥#∞Hõ #=∂*ò PK«iOK«∞ ã¨=∞Ü«∂#
=¸YÎn ''ã¨<å—— `«~°∞"å`« W=∂"£∞ KÕã¨∞Î#fl d~å`üx =∞ø#OQÍ q<åe. `å#∞
Uq∞Ü«Ú K«^Œ∞=~å^Œ∞.
Ñ≤=∞‡@ JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ B#fl`åºxfl, Q˘Ñ¨Ê`«<åflxfl =∞#ã¨∞ûÖ’
`«ÅK«∞‰õΩO@∞, ''JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ ''~°∞‰õÄ—— Ö’H˜ "≥àÏ§e.
~°∞‰õÄÖ’ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å „"Õà◊§#∞ ÉÏQÆ∞QÍ `≥~°z "≥∂HÍe zÑ¨ÊÅ#∞
QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ìHÀ"åe. gÑ¨Ù, `«Å, #_»∞=ÚÅ#∞ ã¨=∂#OQÍ LOKåe. HÍà◊§#∞,
KÕ`«∞Å#∞ U=∂„`«O =OK«‰õΩO_» x\Ï~°∞QÍ LOKåe. K«∂Ñ¨ÙÅ#∞ Ô~O_»∞ HÍà◊§
=∞^èŒº <ÕÅg∞^Œ LOKåe.
`«~°∞"å`« ~°∞‰õÄ Ü≥ÚHõ¯ `«ãπcÇπÏ – ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò Jr"£∞ (<Õ#∞
=∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_≥·# JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨q„`«`«#∞ H˘xÜ«∂_»∞ K«∞<åfl#∞) K«^Œ"åe. nx
J~å÷xfl QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞‰õΩO@∂ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ Ñ¨ÅHÍe. WO`«Hõ#fl Z‰õΩ¯= ÑïîOK«
^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë, S^Œ∞, U_»∞, `˘q∞‡k ÖËHõ WO`«H<õ åfl Z‰õΩ¯= ™ê~°∞¡ ÉËã≤ ãÖMºÖ’
ÑïOî K«=K«∞Û#∞.
~°∞‰õÄÖ’ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨q„`«`«#∞, =∞iÜ«Ú B#fl`åºxfl
H˘xÜ«∂_»∞ #Ñ¨Ù_»∞ =∞#ã¨∞#O^Œ∞ ‰õÄ_» JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨q„`«`«#∞,
=∞iÜ«Ú B#fl`åºxfl ã¨‡iOK«∞‰õΩO@∂ LO_®e.
#=∂*ò 124 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
`«~°∞"å`« ''ã¨q∞ JÖÏ¡Ç¨ï e=∞<£ Ç¨Ïq∞^ŒÇπÏ—— (`«# ^•ã¨∞x ã¨∞Îux
JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ PÅHÕKå_»∞) Jx Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂ <≥=∞‡kQÍ ÖËz x\Ï~°∞QÍ xÅ|_®e.
J@∞¡ xÅ|_ç# `«~∞° "å`« ''~°|ƒ<å ÅHõÖò Ç¨Ï"£∞^£—— (F JÖÏ¡ÇÏπ : ã¨=∞ã¨Î „™ÈÎ„`«=ÚÅ∞
hˆH K≥Å∞¡#∞) Jx Ñ¨ÅHÍe.
`«~∞° "å`« JÖÏ¡ÇÏπ Q˘Ñ¨Ê`«<åflxfl =∞#ã¨∞ûÖ’ `«ÅK«∞‰õΩO@∞, ''JÖÏ¡Çï¨
JHõƒ~ü—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∂ ã¨~Àfi#fl`«∞_≥·# JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Z^Œ∞@ J`«ºO`«
q^èÕÜ«∞`«`À ã¨*ÏÌ (™êëêìOQÆ „Ñ¨}Ï=∞=Ú) KÕÜ«∂e.
ã¨*ÏÌ Ö’xH˜ "≥à◊√§ #Ñ¨Ù_»∞ =ÚO^Œ∞ "≥∂HÍà◊§#∞, `«~°∞"å`« =Ú‰õΩ¯#∞,
`«~∞° "å`« #∞^Œ∞~°∞#∞ <ÕÅÃÑ· =ÙOKåe. ã¨*ÏÌÖ’ á⁄@ì, `˘_»Å∞, KÕ`∞« Å#∞ q_çq_çQÍ
LOKåe. "≥∂KÕ`∞« Å∞ Ñ¨H¯õ >ˇ=ÚHõÅ‰õΩ P#‰õΩO_» Z_»OQÍ LOKåe. á⁄@ì `˘_»Å‰õΩ
P#‰õΩO_» q_çQÍ LOKåe. KÕu „"Õà◊§#∞ HõeÑ≤ LOKåe, q_ç q_çQÍ
Ü«ÚOK«~å^Œ∞. "≥∂KÕ`«∞Å#∞ Éèí∂q∞ÃÑ· P#Û‰õΩO_® ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ LOKåe. HÍe
=Úx „"Õà◊§#∞ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ „uÑ≤Ê Éèí∂q∞ÃÑ· PxÛ áê^•Å#∞ ÃÑ·ÔHuÎ LOKåe.
ã¨*ÏÌÖ’ JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ#∞ =∞#ã¨∞#O^Œ∞ ã¨‡iOK«∞‰õΩO@∂, JÖÏ¡Çï¨
`«PÖÏ =∞# Z^Œ∞@ Ü«Ú<åfl_»x, =∞#Å#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl_»x ÉèÏqã¨∂Î, ã¨*ÏÌ
Ü≥ÚHõ¯ `«ã‘ƒÇπÏ ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò JJ±ÖÏ—— (<Õ#∞ „âı+¨ª"≥∞ÿ# JÖÏ¡ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯
Ñ¨q„`«`«#∞ H˘xÜ«∂_»∞ K«∞<åfl#∞) Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∞, ^•x ÉèÏ"åxfl =∞#ã¨∞ûÖ’ QÆ∞~°∞Î
KÕã¨∞‰õΩO@∂ Ü«ÚO_®e. WÖÏ HõhãÖ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ Ñ¨ÅHÍe.
=∞~°Å ''JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∞ ÖËz ã≤q÷ ∞`«OQÍ ‰õÄ~ÀÛ"åe.
‰õΩ_çHÍe áê^•xfl L#flk L#fl@∞¡QÍ <ÕÅg∞^Œ ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ LOz, Z_»=∞HÍe
áê^•xfl KåÑ≤, ^•x g∞^Œ Ñ≤~°∞^Œ∞Å#∞ "≥∂Ñ≤ x\Ï~°∞QÍ ‰õÄ~ÀÛ"åe. Ô~O_»∞
KÕ`∞« Å#∞ "≥∂HÍÅ∞‰õΩ ã¨g∞ÑÖÖ’ `˘_»ÅÃÑ· LOKåe. WÖÏ ‰õΩ~ÀÛ=_®xfl [ÖÏû
JO\Ï~°∞. W@∞¡ ‰õÄ~˘Ûx ''~°aƒQ∑ Ñ¶~≤ bü —— (F JÖÏ¡ÇÏπ ! ##∞fl Hõq∆ ∞OK«∞) =¸_»∞
™ê~°∞¡ ÑïîOKåe.
=∞~°Å ''JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∞ Ô~O_»=™êi ã¨*ÏÌ KÕÜ«∂e.
ã¨*ÏÌÖ’ `«ã‘ƒÇπÏ ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò JJ±ÖÏ—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∞, ^•x ÉèÏ"åxfl
=∞#ã¨∞ûÖ’ QÆ∞~°∞Î KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ Ü«ÚO_®e. WÖÏ HõhãÖ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ Ñ¨ÅHÍe.
ã¨*ÏÌÖ’ D `«ãπcÇπÏ Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨Ù_»∞ =∞# JÅÊ`åfixfl, n#`åfixfl,
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 125 #=∂*ò
JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨q„`«`#« ∞, B#fl`åºxfl, =∞#ã¨∞û#O^Œ∞ ã¨‡iOK«∞ ‰õΩO@∂
Ü«ÚO_®e. WkÜÕ∞ #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ P`«‡. HÍ|\˜ì D ÉèÏ=# =∞# =∞#ã¨∞ûÖ’
ZO`« JkèHõOQÍ, ZO`« QÍ_è»OQÍ <å@∞‰õΩO@∞O^À, =∞# #=∂*ò JO`«
qÅ∞"≥·#kQÍ ÑïQÆ}ÕK« |_»∞`«∞Ok. (W™ê¡"∞£ HÍº ÃÇÏ· ? ã¨.29)
WO`« =~°‰õΩ XHõ ~°HÍ`«∞ #=∂*ò Ñ¨Ù~°Î~Ú#k. =∞~°Å ''JÖÏ¡Ç¨ï
JHõƒ~ü—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∞, Ô~O_»= ~°HÍ`«∞ H˘~°‰õΩ ÖËz x\Ï~°∞QÍ xÅ|_®e.
J@∞ `«~°∞"å`« ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨ (JÖòÇÏ¨ "£∞ ã¨∂~å) K«^Œ"åe. `«~°∞"å`« aã≤‡ÖÏ¡
Ç≤Ï„~°Ç¨‡ x„~°Ç‘Ï"£∞ K«kq, U^≥·<å WOH˘Hõ ã¨∂~å QÍh, ã¨∂~åÖ’ H˘O`«
ÉèÏQÍxfl =¸_»∞ PÜ«∞`üÅ‰õΩ `«QÆæ‰õΩO_® K«^Œ"åe.
`«~∞° "å`« "≥Ú^Œ\ ˜ ~°HÍ`üÖ’ =Öˇ<Õ WHõ¯_» ‰õÄ_® ~°∞‰õÄ, ~Ô O_»∞ ã¨*ÏÌÅ∞
KÕã≤, ÃÑ·# `≥eÑ≤# q^èŒOQÍ<Õ WHõ¯_» ‰õÄ_® ‰õÄ~ÀÛ"åe. ‰õÄ~°∞Û#fl `«~°∞"å`«
J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü K«^Œ"åe.
J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`«∞ eÖÏ¡Ç≤Ï =ã¨ûÖ"å`«∞ =`Î«~ÚºÉÏ`«∞ Jã¨¨ûÖÏ=Ú JÖˇ·Hõ
JÜ«ÚºÇ¨Ï#flaÜ«Úº =~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡Ç≤Ï = |~°HÍ`«∞Ç¨˙ Jã¨ûÖÏ=Ú JÖˇ·<å =
JÖÏ WÉÏkÖÏ¡Ç≤Ï ™êûeÇ‘Ï#, J+πÇ¨Ï^Œ∞ JÖÏ¡ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡Ç¨ï = J+πÇ¨Ï^Œ∞
J#fl =ÚÇ¨Ï=∞‡^Œ<£ JÉò^∞Œ Ç¨˙ = ~°ã∂¨ Å∞ÇπÏ. (|∞MÏs) (ã¨=∞ã¨Î ã¨∞`Î ∞« Å∞ ("å‰õΩ¯Å∞),
âßs~°Hõ P~å^è#Œ Å∞, ^è#Œ Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ P~å^è#Œ Å∞ ã¨=∞ãÖÎ Hˆ =ÅO JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏˆH
`«Q∞Æ #∞. F „Ñ¨=HÍÎ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ ! g∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ #∞O_ç âßOu, HÍ~°∞}ºO,
â◊√ÉèíO HõÅ∞QÆ∞QÍHõ. =∂ÃÑ·#, =∞iÜ«Ú ã¨[˚#∞Öˇ·# ã¨HõÅ JÖÏ¡ÇπÏ ^•ã¨∞Å ÃÑ·#
‰õÄ_» âßOu HõÅ∞QÆ∞QÍHõ. JÖÏ¡ÇÏπ `«ÑÊ¨ =∞~À P~å^è∞Œ º_»∞ ÖË_x» <Õ#∞ ™êHõ∆ ºq∞K«∞Û
K«∞<åfl#∞, =∞iÜ«Ú =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£ PÜ«∞# ^•ã¨∞Åx, =∞iÜ«Ú
„Ñ¨=HõÎ Jx <Õ#∞ ™êHõ∆ ºq∞K«∞Û K«∞<åfl#∞)
J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`«∞ ÑïîOK«∞ #Ñ¨Ù_»∞, ''ÖÏ WÖÏÇ¨Ï....—— JO@∂ ‰õΩ_çKÕu
ÉÁ@# „"Õex, z=i =¸_»∞ „"Õà◊§#∞ =∞_çz, K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"Õex ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ dÉÏ¡
"≥·Ñ¨Ù‰õΩ ãÖV˝ KÕÜ«∂e. `«~°∞"å`« ''WÅ¡ÖÏ¡Ç¨ï...—— JO@∂ K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"Õex
kOz"ÕÜ«∂e. MÏ~Ú^•Ö’ ‰õÄ~°∞Û#flO`« ¿ãÑ¨Ù „"Õà◊§#∞ JÖÏˆQ LOKåe.
`«~°∞"å`« ^Œ~°∂^≥ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ K«^Œ"åe.
JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ ãë¡ JÖÏ =ÚÇ¨Ï=∞‡kñ=fi JÖÏ Pe =ÚÇ¨Ï=∞‡k<£
#=∂*ò 126 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
Hõ=∂ã¨Öˇ·¡`« JÖÏ W„ÉÏÇ‘Ï=∞ = JÖÏ Pe W„ÉÏÇ‘Ï=∞ W#flHõ Ç¨Ïg∞^Œ∞ =∞‡r^£.
JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ ÉÏiH± JÖÏ =ÚÇ¨Ï‡kñ=fi JÖÏ Pe =ÚÇ¨Ï=∞‡k<£ Hõ=∂ ÉÏ~°H±`«
JÖÏ W„ÉÏÇ‘Ï=∞ = JÖÏ Pe W„ÉÏÇ‘Ï=∞ W#flHõ Ç¨Ïg∞^Œ∞ =∞‡r^£.
(F JÖÏ¡ÇπÏ! W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ JÖˇ·Ç≤Ï ã¨ûÖÏ"£∞ ÃÑ·, PÜ«∞# PÑ¨ÙÎÅÃÑ·, =∞iÜ«Ú
PÜ«∞# ãÖ|Onè‰Ωõ ÅÃÑ· ZÖÏ HÍ~°∞}ºO ‰õΩiÑ≤OKå"À, JÖÏˆQ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£ ÃÑ,· PÜ«∞# PÑ¨ÙÅÎ ÃÑ· =∞iÜ«Ú PÜ«∞# ãÖ|Onè‰Ωõ ÅÃÑ·
‰õÄ_® HÍ~°∞}ºO ‰õΩiÑ≤OK«∞. xã¨ûO^ÕÇÏ¨ OQÍ h"Õ ã¨∞uÎ OK« `«y#"å_»=Ù, =∞iÜ«Ú
=∞Ç¨ÏŸ#fl`∞« _»=Ù. F JÖÏ¡ÇÏπ ! W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ JÖˇÇ· Ï≤ ã¨ûÖÏ"£∞ÃÑ,· PÜ«∞# PÑ¨ÙÅÎ ÃÑ,·
=∞iÜ«Ú PÜ«∞# ãÖ|Onè‰õΩÅÃÑ· ZÖÏ „âıÜ≥∂â◊√ÉèÏÅ∞ ‰õΩiÑ≤OKå"À, JÖÏˆQ
Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡OÃÑ·, PÜ«∞# PÑ¨ÙÎÅÃÑ· =∞iÜ«Ú
PÜ«∞# ãÖ|Onè‰Ωõ ÅÃÑ· ‰õÄ_® „âıÜ∂≥ â◊√ÉèÏÅ∞ ‰õΩiÑ≤OK«∞. xã¨ûO^ÕÇÏ¨ OQÍ h"Õ
ã¨∞ÎuOK« `«y#"å_»=Ù, =∞iÜ«Ú =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_»=Ù.)
D ^Œ~°∂^≥ +¨sÑ¶π „Ñ¨`ÕºHõOQÍ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞,
"åi ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ∞, =∞iÜ«Ú "åi`À =∞`« ãÖÉO^èŒ ÉÏO^èŒ"åºÅ∞ Hõey#
ã¨Ç¨ÉÏÅ (J#∞K«~°∞Å) H˘~°‰õΩ, JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ Hõ~°∞}Ï Hõ\ÏH∆ÍÅ∞,
„âıÜ≥∂ â◊√ÉèÏÅ H˘~°‰õΩ KÕ¿ã ^Œ∞P („áê~°÷#).
=∞#‰õΩ W™ê¡"£∞ J<Õ ™œÉèÏQÆºO, #=∂*ò J<Õ Jáê~°"≥∞ÿ# ãÖÑ¨^Œ
Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£ , QÍi ^•fi~å<Õ ÅaèOKå~Ú. D LÑ¨HÍ~åxH˜
|^Œ∞Å∞QÍ Hõ$`«V`˝ Å« ∞ `≥Å∞Ñ¨ÙHÀ=ã≤# ÉÏ^èºŒ `« JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ =∞#ÃÑ· LOKå_»∞.
#=∂*ò PK«iOz# „Ñü™ês, z=iÖ’ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞,
QÍi H˘~°‰Ωõ , "åi ‰õΩ@∞Oc‰õΩÅ H˘~°‰Ωõ , "åi`À =∞`« ãÖ|O^è=Œ ÚQÆÅ ã¨Ç¨ ÉÏÅ
H˘~°‰õΩ Hõ~°∞}Ï Hõ\ÏH∆ÍÅ∞, „âıÜ≥∂ â◊√ÉèÏÅ H˘~°‰õΩ ^Œ∞P („áê~°÷#) KÕÜ«∞_»O
P=â◊ºHõ"≥∞ÿ Ü«Ú#flk.
HÍ|\˜ì „Ñü #=∂*ò z=iÖ’ ''J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü—— ÑïîOz# `«~°∞"å`«
Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£ =∞#‰õΩ KÕã#≤ LÑ¨HÍ~åÅ#∞ V˝ÑHÎ≤ ˜ `≥K∞« ÛH˘x,
"åiH˜ Hõ$`«V˝`«Å∞ `≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩQÍ#∞, =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ "åi H˘~°‰õΩ D ^Œ~°∂^≥
+¨sÑ¶π ÑïOî z, "åiH˜ JÖÏ¡ÇÏπ Ü≥ÚHõ¯ Hõ~∞° }Ï Hõ\ÏH∆ÍÅ∞, âßOu „âıÜ∂≥ â◊√ÉèÏÅ∞
ÅaèOKÕO^Œ∞‰õΩ ^Œ∞P („áê~°÷#) KÕÜ«∂e. (W™ê¡"∞£ HÍº ÃÇÏ· ?)
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 127 #=∂*ò
`«~°∞"å`« ''^Œ∞P Ü≥∞ =∂ã¨∂~°—— K«^Œ"åe.
JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ Whfl [Å"£∞`«∞ #Ñ¶πã‘ AÖò=∞<£ Hõã‘~°ñ=fi ÖÏÜ«∞Q∑Ñ≤~°∞
A˚#∂| WÖÏ¡ J<£`«, Ñ¶¨Q∑Ñ¶≤~üb =∞Q∑Ñ¶≤~°`« q∞‡<£ W<£kHõ =~üÇ¨Ï"£∞h W#flHõ
J<£`«Öò QÆÑ¶¨Ó~°∞ „~°Ç‘Ï"£∞ (=Úã≤¡"£∞, |∞MÏs) (F JÖÏ¡ÇπÏ! <Õ#∞ <åP`«‡ÃÑ· J`«ºkèHõ
^Ò~°#˚ ºO/ J<åºÜ«∞O KÕã<≤ å#∞. h=Ù `«ÑÊ¨ =∞Ô~=fi~∂° <å áêáêÅ#∞ Hõq∆ ∞OK«Ö~Ë ∞° .
Hõ#∞Hõ h=Ù h„Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# Hõ∆=∂QÆ∞}O`À ##∞fl Hõ∆q∞OK«∞ =∞iÜ«Ú <åÃÑ·
Hõ~°∞}ÕK«∞=Ú. xã¨ûO^ÕÇ¨ÏOQÍ h"Õ Hõ∆q∞OKÕ "å_»=Ù, Hõ~°∞}ÕK«∞ "å_»=Ù)
^Œ∞PÜ≥∞ =∂ã¨∂~° J#∞#k =∞#O `≥eã≤ `≥eÜ«∞Hõ KÕã#≤ áêáêÅ#∞,
á⁄~°áê@¡#∞, `«Ñ¨ÙÊÅ#∞ =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ JOwHõiã¨∂Î, Ñ¨âßÛ`åÎÑÖ`À Hõ~°∞}Ï
=∞Ü«Ú_≥·# JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ#∞ áêÑ¨ „Ñ¨H∆Íà◊# H˘~°‰õΩ, áêáêÅ #∞O_ç q=ÚH˜Î
H˘~°‰õΩ H∆õ=∂Ñ¨} HÀ~°∞`«∂ KÕ¿ã „áê~°÷#.
"åã¨Î"åxH˜ „Ñü ^•ã¨∞_»∞ #=∂*ò ÖÏO\˜ „âı+¨ª"≥∞ÿ# P~å^èŒ##∞
PK«iOzÜ«Ú, `«# á⁄~°áê@¡#∞, `«Ñ¨ÙÊÅ∞#∞ JOwHõiOz, `«##∞ `å#∞
áêáê`«∞‡_»x JOwHõiOKåe. JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ Hõ~°∞}Ï Hõ\ÏH∆ÍÅ∞,
PÜ«∞# H∆õ=∂QÆ∞}"Õ∞ `«#‰õΩ P^è•~°=∞x ÉèÏqOKåe. `«# P~å^èŒ# =Å#
Z@∞=O\˜ QÆ~°fi=Ú HõÅ∞QÆ ‰õÄ_»^Œ∞. ZO^Œ ∞ =Å#O>Ë , P~å^è Œ # Å∞ ZÖÏ
PK«iOKåÖ’, J@∞¡ =∞#O PK«iOK«ÖË=Ú QÆ#∞Hõ. (W™ê¡"∞£ HÍº ÃÇÏ· ?ã¨. 32)
^Œ∞P Ü≥∞ =∂ã¨∂~° K«kq# `«~°∞"å`« #=∂*ò#∞ =ÚyOK«∞@ H˘~°‰õΩ
=ÚO^Œ∞ ‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ ‰õΩ `«Å#∞ „uÑ¨ÙÊK«∂ ''Jã¨ûÖÏ=Ú JÖˇ‰· Ωõ "£∞ = ~°ÇÏ¨ ‡`«∞ÖÏ¡ÇÏπ ——,
Jx ÑïîOKåe. =∞~°Å Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ `«Å#∞ „uÑ¨ÙÊK«∂ ''Jã¨ûÖÏ=Ú JÖˇ·‰õΩ"£∞
= ~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡ÇπÏ—— (g∞‰õΩ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ #∞O_ç â◊√Éèí=Ú, Hõ~°∞} ÅaèOK«∞QÍHõ) Jx
Ñ¨Å∞‰õΩK«∞ ã¨ÖÏ"£∞ KÕÜ∂« e. D Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨ÙÊ_»∞ ''âßOu, HÍ~°∞}ÏºÅ
<å D '^Œ∞P— #=∂*òÖ’ áêÖÁæ#fl `À\˜ =Úã≤¡OÅ H˘~°‰õΩ, JÖÏ¡ÇπÏ ^Œ∂`«Å
H˘~°‰õΩ KÕã¨∞Î<åfl#∞—— J<Õ ÉèÏ=# =∞#ã¨∞Ö’ "≥∞^ŒÖÏe.
nx `«~∞° "å`« ^Œ∞P KÕã∞¨ HÀ"åe. =∞# J=ã¨~åÅ#∞ f~°Û=∞x JÖÏ¡Çï¨
`«PÖÏ#∞ "Õ_∞» HÀ"åe.
WO`« =~°‰õΩ Ô~O_»∞ ~°HÍ`üÅ #=∂*ò PK«iOK«∞ Ñ¨^èŒúu Ñ¨Ó~°Î~Ú#k.
XHõ"Õà◊ 3 ~°HÍ`üÅ #=∂*ò K«^Œ= =Åã≤Ü«ÚO>Ë Ô~O_»= ~°HõJ`ü
#=∂*ò 128 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
z=~°Ö’ ‰õÄ~˘Ûx J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü K«kq# "≥O@<Õ ÖËz xÅ|_®e. =¸_»=
~°HJõ `ü ÃÑq· ^è=Œ ÚQÍ K«kq, ~Ô O_»∞ ã¨*ÏÌÅ∞ KÕã#≤ `«~∞° "å`« ‰õÄ~˘Ûx J`«ÇÎ Ï≤ Ü«∂º`ü,
^Œ~°∂^≥ W„ÉÏÇ‘ÏO, ^Œ∞PÜ≥∞ =∂ã¨∂~° ÑïîOz Ô~O_»∞ "≥·Ñ¨ÙÅ ã¨ÖÏO KÕÜ«∂e.
XHõ"Õà◊ 4 ~°HÍ`üÅ #=∂*ò K«^Œ= =Åã≤Ü«ÚO>Ë Ô~O_»= ~°HõJ`ü
z=~°Ö’ ‰õÄ~˘Ûx J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü K«kq# "≥O@<Õ ÖËz xÅ|_®e. =¸_»=,
<åÅæ= ~°HJõ `üÅ∞ ÃÑq· ^è=Œ ÚQÍ K«kq, ~Ô O_»∞ ã¨*ÏÌÅ∞ KÕã#≤ `«~∞° "å`« ‰õÄ~˘Ûx
J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü, ^Œ~°∂^≥ W„ÉÏÇ‘ÏO, ^Œ∞PÜ≥∞ =∂ã¨∂~° ÑïîOz Ô~O_»∞ "≥·Ñ¨ÙÅ
ã¨ÖÏO KÕÜ«∂e.
#=∂*ò ã¨~°fi „âı+¨ª"≥∞ÿ# P~å^èŒ#. „Ñü q+¨Ü«∂xfl J~°÷O KÕã¨∞H˘x,
P~å^è#Œ Ü«∞O^Õ =∞#ã¨∞#∞ x=∞QÆflO KÕã,≤ xÅHõ_Q» Í, UHÍ„QÆ``« À PK«iOz#KÀ,
=∂#=Ù}˜‚ ''PK«~} ° ÅÖ’#∞, ™œjÅº=ÚÖ’#∞—— JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ ^Œ∂`«Å
(Ñ¶ïëêÎÅ) `À ã¨=∂#OQÍ KÕã¨∞ÎOk. (W™ê¡"∞£ HÍº ÃÇÏ· ?, ã¨.33)
QÆ=∞xHõ
01. Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò ÅÖ’ =¸_»∞ =∞iÜ«Ú <åÅæ= ~°HÍ`«∞ÅÖ’ ã¨∞~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨
`«~∞° "å`« ~Ô O_»= ã¨∂~°ÇÏπ ÑïOî K«~å^Œ∞. Ñ¶~¨ ˚ü HÍ‰õΩO_» W`«~° #=∂*òÅÖ’
„Ñü ~°HÍ`«∞Ö’#∞ ã¨∂~°Ü∞≥ á¶êuÇ¨ `«~∞° "å`« ~Ô O_»= ã¨∂~° ‰õÄ_» ÑïOî Kåe.
02. Z@¡~Ú`Õ ~°=∞*Ï<£ ~À*ÏÅ∞, Y∞~åƒh "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q, "å\˜ xs‚`«
ã¨=∞Ü«∂xH˜ =ÚO^Œ∞ PK«iOK«_»O, Y∞~üP<£ =∞iÜ«Ú Ç¨Ïnã¨∞Å
P^è•~°=ÚQÍ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«=Ú HÍ^À, J>Ë¡ Ñ¶¨~ü˚ #=∂*òÅ∞ "åx xs‚`«
ã¨=∞Ü«∞=Ú#‰õΩ =ÚO^Œ∞QÍ KÕÜ«∞_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«=Ú HÍ^Œ∞. Jq
JOwHõiOÑ¨ |_»=Ù.
12. #=∂*ò ‰õΩ ãÖ|OkèOz H˘xfl =ÚYº q+¨Ü«∂Å∞
#=∂*ò, W™ê¡"∞£ Ü≥ÚHõ¯ =¸Å ãÖ÷ ÉèOí . nxx ã¨„Hõ=∞OQÍ, ™êO„Ñ¨^•Ü«∞
|^ŒÌOQÍ PK«iOK«∞@ „Ñü =Úã¡≤"£∞ ÉÏ^èŒº`« J~Ú =Ù#flk. =∞#O J„â◊^èŒú`À,
=∞# Wëêì#∞™ê~°O PK«iã¨∞Î<åfl=Ú. =∞#O H˘O`« „â◊^èŒú =Ç≤ÏOz, ã¨„Hõ=∞"≥∞ÿ#
Ñ¨^èŒúux <Õ~°∞ÛH˘x, ^•xx JÅ=~°K«∞H˘x, PK«iOz#, =∞#O #=∂*ò#∞
PK«iOK«∞@‰õΩ "≥zÛOK«∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 129 #=∂*ò
= ã¨Å¡O QÍi ™êO„Ñ¨^•Ü«∞O (ã¨∞#fl`ü) „Ñ¨HÍ~°O PK«iOK« QÆÅ=Ú. nx
=¸ÅOQÍ Ñ¨Ù}º=Ú, „âıÜ≥∂â◊√ÉèÏÅ∞ J<ÕHõ Ô~@∞¡ JkèHõOQÍ Åa™êÎ~Ú.
HÍ|\˜ì =∞#O PK«iOKÕ #=∂*ò#∞ ™êO„Ñ¨^•Ü«∞ xÜ«∞=∂#∞™ê~°O
fiÛk^Œ\Ì ÏxH˜ ¿+Y∞Öò W™ê¡"∞£ (W™ê¡"∞£ =∞`«Q∞Æ ~°∞=Ù) Ç¨Ï„[`ü =∞øÖÏ<å =ÚÇ¨Ï=∞‡^£
`«v L™ê‡h ™êÇ¨ÏÉò (áêH˜™êÎh) QÍi Ñ¨ÙãÎ̈HõO #∞O_ç ¿ãHõiOz# H˘xfl =ÚYº"≥∞ÿ#
q+¨Ü«∂Å#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ«Ú K«∞<åfl#∞. „â◊^èŒúQÍ K«kq, J~°÷O KÕã¨∞H˘x,
PK«iOz#KÀ, W<å¬ JÖÏ¡ÇπÏ ™êÑ¶¨ÅºO á⁄O^ŒQÆÅ=Ú.
12.1. #=∂*ò „áê~°OaèOK«∞@‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO
D „HÕk q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ∞~°∞ÎOK«∞H˘x, PK«iOK«∞@ Ü«∞O^Œ∞ „â◊^èŒú
=Ç≤ÏOK« =Öˇ#∞.
01. dÉÏ¡‰õΩ Jaè=ÚYOQÍ `«Ñ¨ÊxãïQÍ xÅ|_®e.
02. x\Ï~°∞QÍ xÅ|_®e. ^Œ$+≤ì (K«∂Ñ¨ÙÅ∞) ã¨*ÏÌ KÕ¿ã „Ñ¨^âÕ O◊ ÃÑ· Hˆ O„nHõiOKåe.
"≥∞_»#∞ =Oz QÆ_»¤O =Hõ∆ ã¨÷ÖÏxH˜ PxOz xÅ|_»∞@ =∞„‰õÄ J=Ù`«∞Ok.
ãïÜ≥ÿ∞# HÍ~°}O ÖË‰õΩO_®, J#=ã¨~°OQÍ =Hõ∆ ã¨÷ÖÏxfl =Oz xÅ|_»∞@
`«QÆ^Œ∞.
03. Ô~O_»∞ áê^•Å∞, "å\˜ „"Õà◊√§ dÉÏ¡‰õΩ Jaè=ÚYOQÍ Ü«ÚO_®e. "å\˜
=∞^èŒº HõhãÖ <åÅ∞QÆ∞ (4) JOQÆ∞à◊=ÚÅ MÏm LO_®e. áê^•Å∞ ‰õΩ_ç
Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =OHõ~°QÍ Ü«ÚOK«∞@ ™êO„Ñ¨^•Ü«∂xH˜ q~°∞^èŒúO.
04. [=∂`ü`À (™ê=ÚÇ≤ÏHõOQÍ) #=∂*ò PK«iOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÑÖH˜Î <Õ~°∞QÍ
LO_®e. ÑÖH˜Îx <Õ~°∞QÍ Ü«ÚOK«∞@ H˘~°‰õΩ „Ñü XHõ¯~°∞ `«=∞ `«=∞
=∞_»=∞Å z=~°Å#∞ ÑÖH˜Î ÃÑ· ãïQÍæ LOKåe.
05. [=∂`ü`À #=∂*ò H˘~°‰õΩ xÅ|_»∞ ã¨=∞Ü«∂# xÅ|_ç# "åx Éèí∞[O`À
g∞ Éèí∞[O Hõeã≤ Ü«ÚO_Õ@∞¡ ãïKÕã¨∞HÀ =Öˇ#∞. =∞^èŒºÖ’ MÏm ÖË‰õΩO_»
Ü«ÚO_» =Öˇ#∞.
06. „HÕk =„ãÎ̈O JOK«∞ yÅHõ (=∞_»=∞) ÃÑ·H˜ Ü«ÚO_Õ@∞¡ *Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOKåe.
„HÕk =„ã¨ÎO (ÃÑ·*Ï=∞, áêºO@∞, Å∞Ow "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q) z=~° HÍe yÅHõ
(=∞_»=∞) ‰õΩ „HÕkH˜ „"ÕÖÏ_»∞K«∞O_»∞@ Z\˜ì Ñïã≤u÷ Ö’#∞ `«Q^Æ ∞Œ . #=∂*òÖ’
#=∂*ò 130 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
^•x K≥_»∞ =∞s JkèHõ=∞QÆ∞#∞. HÍ|\˜ì *Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOK« =Öˇ#∞.
07. KÕ`«∞Å∞ Ñ¨ÓiÎQÍ HõÑ¨Ê|_ç Ü«ÚO_®e. ˆH=ÅO J~°KÕ`«∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ `≥~°z
Ü«ÚOK« =Öˇ#∞. H˘O`« =∞Ok K˘HÍ¯ KÕ`«∞Å∞ ÃÑ·H˜ =∞_»zÃÑ\˜ì #=∂*ò
PK«iO`«∞~°∞. Wk `«y# Ñ¨^èŒúu HÍ^Œ∞.
08. Z@∞=O\˜ ^Œ∞ã¨∞ÅÎ ∞ ^èiŒ Oz W`«~∞° Å K≥O`«‰Ωõ "≥à√◊ §@‰õΩ W+¨Ñì _¨ ~» À, J@∞=O\˜
^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOz #=∂*ò PK«iOK«∞@ =∞„‰õÄ JQÆ∞#∞.
12.2. #=∂*ò „áê~°OaèOKÕ ã¨=∞Ü«∂#
01. <Õ#∞ Ñ¶Ö¨ Ïx #=∂*ò PK«iOK«∞ K«∞<åfl#∞ Jx =∞#ã¨∞Ö’ xÜ«∞º`ü (ãÖHõÅÊO)
KÕã¨∞HÀ"åe. <À\˜`À Ñ¨ÅHõ_»O `«Ñ¨Êxãï HÍ^Œ∞..
02. JÖÏ¡Çï¨ JHõƒ~ü Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∞ ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å∞ ÃÑH· ˜ Z`«∞#Î Ñ¨ÙÊ_»∞ J~°K`Õ ∞« Å∞
dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ LO_®e, ÉÁ@# „"Õà◊§ z=~°Å∞ K≥=ÙÅ „HÕk ÉèÏQÍxH˜
`«QÖÆ Ïe, ÖË^• ^•x`À ã¨=∂#OQÍ<≥<· å Ü«ÚOKåe. q∞ye# „"Õà√◊ § <Õ~∞° QÍ
ÃÑ·H˜ Ü«ÚO_®e. H˘O`« =∞Ok `«=∞ J~°KÕ`«∞Å#∞ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ HÍ‰õΩO_»,
K≥=ÙÅ "≥Ñ· Ù¨ ‰Ωõ „uÑ≤Ê LOK≥^~Œ ∞° , H˘O^Œ~∞° K≥=ÙÅ#∞ =¸ã¨∞H˘<≥^~Œ ∞° . H˘O^Œ~∞°
KÕ`«∞Å∞ ÃÑ·H˜ Z`«ÎHõ<Õ ˆH=ÅO Ãã·QÆ KÕã≤ kOKÕ™êÎ~°∞. H˘O`« =∞Ok K≥=ÙÅ
z=~°Å#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩO\Ï~°∞. D Ñ¨^èŒú`«∞ÅxflÜ«Ú ãïÜ≥ÿ∞#q HÍ=Ù, Wq
Ü«∞xflÜ«Ú ™êO„Ñ¨^•Ü«∂xH˜ q~°∞^èŒú"≥∞ÿ#q. g\˜x q_çzÃÑ@ì =Öˇ#∞.
03. ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl Ñ¨^èŒúu „Ñ¨HÍ~°O KÕ`«∞Å∞ ÃÑ·ÔH`«∞ÎK«∂ ''JÖÏ¡Ç¨ï PHõƒ~ü—— Jx
Ñ¨ÅHÍe. `«~∞° "å`« KÕ`∞« Å∞ „HÕkH˜ kOz, ‰õΩ_çKuÕ ÉÁ@# „"ÕÅ∞ =∞iÜ«Ú
z\˜H#˜ „"Õe`À Z_»=∞KÕu =∞}˜H@õ ∞ì#∞ K«∞\˜ì Ñ¨@∞ìHÀ"åe. q∞ye# =¸_»∞
„"Õà◊√§ Z_»=∞ KÕuÃÑ· Kåz "≥∂KÕu "≥·Ñ¨Ù‰õΩ Jaè=ÚY"≥∞ÿ Ü«ÚO_Õ@∞¡
Ü«ÚOKåe.
04. ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl Ñ¨^èŒúu „Ñ¨HÍ~°O Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å#∞ <åaèH˜ H˘kÌQÍ „HÕ^Œ
Hõ@∞ìHÀ"åe.
12.3. xÅ|_ç# ã¨=∞Ü«∞=Ú#
01. XO@iQÍ #=∂*ò PK«iOK«∞ K«∞#fl#∞, ÖËHõ *=∂`ü‰Ωõ ™ê~°^ºŒä O =Ç≤ÏOK«∞
K«∞#fl#∞ (W=∂"£∞ J~Ú`Õ) =ÚO^Œ∞QÍ ''ã¨<å—— J#QÍ ã¨∞ÉòÇ¨ # HõÖÏ¡Çï¨ =∞‡
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 131 #=∂*ò
......`«~∞° "å`« ã¨∂~°Ü∞≥ á¶êuÇ¨, `«~∞° "å`« "Õ̂~ U^≥·# ã¨∂~°ÇπÏ K«^"Œ åe.
XHõ"Õà◊ W=∂"£∞ "≥#∞Hõ [=∂`üÖ’ xÅ|_ç Ü«ÚO>Ë, ˆH=ÅO ã¨<å J#QÍ
ã¨∞ÉòÇ¨# HõÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ .... Ñ¨ÓiÎQÍ K«kq xâ◊≈|Ì=ÚQÍ W=∂"£∞QÍ~°∞
K«^∞Œ =Ù d~å`ü#∞ „â◊^QúŒè Í q<åe. XHõ"àÕ ◊ W=∂"£∞QÍ~°∞ aQÆ~æ Q° Í HÍ‰õΩO_»
"≥∞Å¡QÍ ÑïOî K«∞ K«∞O_ç#KÀ, ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ Hõ^ÅŒ Û‰õΩO_» =∞#ã¨∞Ö’<Õ ã¨∂~°Ü∞≥
á¶êuÇ¨#∞ ã¨‡iOK«∞ ‰õΩO@∂ Ü«ÚO_®e.
02. d~å`üÖ’ ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨ K«k"Õ ã¨=∞Ü«∞=∞O^Œ∞ „Ñü PÜ«∞`ü (ã¨∂H˜Î)
z=~° Py =∞~°Å Ô~O_»= PÜ«∞`ü K«^Œ=_»O „âı+¨ª=Ú. J<ÕHõ PÜ«∞`üÅ∞
XHõ¯ âßfiã¨Ö’ K«^Œ=~å^Œ∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ''JÖòÇ¨Ï"£∞^Œ∞ eÖÏ¡Ç≤Ï ~°aƒÖò
PÅg∞<£—— ÑëH˜ âßfiã¨#∞ =ke "ÕÜ«∂e. =∞~°Å âßfiã¨#∞ Ñ‘Å∞ÛH˘x,
''J„~°Ç¨ ‡ x„~°ÇÏ‘ "£∞—— =^ŒÌ PQÍe. =∞~°Å ''=∂eH˜Ü∞« øq∞nÌ<—£ — =^ŒÌ PQÍe.
Dq^è=Œ ÚQÍ ã¨∂~°Ü∞≥ á¶êuÇ¨ K«^"Œ åe. HÍx nx`«~∞° "åu d~å`ü (ã¨∂~°ÇÏπ )
Ö’ XHõ\ ˜ HõO>Ë Z‰õΩ¯= PÜ«∞`üÅ#∞ UHõay# ÑïîOz##∞ Ñ¨~°"åÖË^Œ∞.
03. J#=ã¨~°OQÍ â◊s~° J=Ü«∞"åÅ#∞ Hõ^ŒÅÛ~å^Œ∞. ZO`« „Ñ¨âßO`«OQÍ,
xâ◊ÛÅOQÍ xÅ|_ç #=∂*ò#∞ PK«iOz# JO`« =∞Ozk. XHõ"àÕ ◊ ^Œ∞~°^Œ
"≥Ú^ŒÅQÆ∞#q Hõey#Ñ¨ÙÊ_»∞, =∞s J=ã¨~=° ∞#∞‰õΩO>Ë, XHõ KÕux =∂„`«"∞Õ
LÑ¨Ü≥∂yOKåe.
04. xÅ|_ç#Ñ¨Ù_»∞ â◊s~°Ñ¨Ù |~°∞=Ù#∞ Ô~O_»∞ áê^•ÅÃÑ· ã¨=∞OQÍ Ü«ÚOKåe.
|~°∞=Ù#∞ XHõ HÍeÃÑ· "≥∂Ñ≤##∞, Ô~O_»= HÍÅ∞ =^Œ∞Å∞QÍ (=OHõ~°QÍ)
Ü«ÚOK«~å^Œ∞. â◊s~°Ñ¨Ù |~°∞=Ù#O`« XHõ HÍeÃÑ· "≥∂Ñ≤ Ô~O_»= HÍex
=^Œ∞Å∞QÍ (=OHõ~°QÍ) LOK«∞@ `«QÆ^Œ∞. Wk #=∂*ò ™êO„Ñ¨^•Ü«∂xH˜
q~°∞^èŒú=Ú. HÍ=Ù# nxx q_çz ÃÑ@ì =Öˇ#∞.
05. P=eO`« =zÛ#KÀ, ^•xx PÑ¨Ù@‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOKåe.
06. xÅ|_ç Ü«Ú#flÑÙ¨ Ê_»∞ ^Œ$+≤ì (K«∂Ñ¨Ù) ã¨*ÏÌ KÕ¿ã „Ñ¨^âÕ O◊ ÃÑ· Hˆ O„nHõiOKåe.
W@∂ J@∂ ÖË^• =ÚO^Œ∞‰õΩ K«∂_»~å^Œ∞.
12.4. ~°∞ ‰õÄ Ö’
~°∞‰õÄÖ’ D„HÕk q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ∞~°∞ÎOK«∞H˘# =Öˇ#∞.
#=∂*ò 132 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
01. ~°∞‰õÄÖ’ `«Å, gÑ¨Ù, #_»∞=Ú ã¨=∂#OQÍ LOKåe. nxHõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ
=OQÆ∞@ QÍh, `«‰õΩ¯=QÍ =OQÆ∞@ QÍh KÕÜ«∞~å^Œ∞.
02. ~°∞‰õÄÖ’ "≥∞_»#∞ =Hõã∆ Ö÷¨ Ïxfl `åˆH@∞¡ „HÕkH˜ =OK«~å^Œ∞. =∞iÜ«Ú "≥∞_»#∞
#_»∞=Ú Hõ<åfl ÃÑH· ˜ Ü«ÚO_Õ@∞¡ ÃÑH· ˜ Z`«~Î å^Œ∞. #_»∞=Ú, "≥∞_» ã¨=∂#OQÍ
Ü«ÚOKåe.
03. ~°∞‰õÄÖ’ HÍà◊§#∞ x\Ï~°∞QÍ LOKåe. =OHõ~° ~å‰õÄ_»^Œ∞.
04. KÕ`∞« Å „"Õà§◊ #∞ ÉÏQÆ∞QÍ `≥~z° Ü«ÚOz ‰õΩ_ç KÕu`À ‰õΩ_ç "≥∂HÍex, Z_»=∞
KÕu`À Z_»=∞ "≥∂HÍex Ñ¨@∞ìHÀ =Öˇ#∞. J#QÍ „"Õà◊§=∞^èŒº MÏm Ü«ÚO_»
=Öˇ#∞.
05. ~°∞‰õÄÖ’ KÕ`«∞Å∞, =∞xHõ@∞¡ <Õ~°∞QÍ LOKåe. =OHõ~°QÍ LOK«~å^Œ∞.
Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ‰õΩ `«QÆÅ‰õΩO_» q_çQÍ LOKåe.
06. HõhãÖ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò Jr"£∞—— FÑ≤HõQÍ K«k"Õ
ã¨=∞Ü«∞O =~°ÔH·<å ~°∞‰õÄÖ’ Ü«ÚO_®e.
07. ~°∞‰õÄÖ’ ^Œ$+≤ª áê^Œ=ÚÅÃÑ· Ü«ÚOKåe.
08. â◊s~°Ñ¨Ù |~°∞=Ù#∞ Ô~O_»∞ HÍà◊§ÃÑ· ã¨=∞OQÍ Ü«ÚOKåe. HÍà◊§ yÅHõÅ∞
(=∞_»=∞Å∞) XHõ^•xH˜ XHõ\ ˜ Z^Œ∞~°∞ |^Œ∞~°∞QÍ Ü«ÚO_®e.
12.5. ~°∞‰õÄ #∞O_ç ÖËz xÅ|_»∞ #Ñ¨Ù_»∞ (M∫=∞)
01. ~°∞‰õÄ #∞O_ç ÖËz x\Ï~°∞QÍ xÅ|_®e. Z@∞=O\˜ =OHõ~° Ü«ÚO_»~å^Œ∞.
02. H˘O`« =∞Ok ~°∞‰õÄ #∞O_ç Ñ¨ÓiÎQÍ ÖËz xÅ|_»‰õΩO_®<Õ, ÖËz#@∞¡ Ãã·QÆ
KÕã,≤ â◊s~°O =Oy Ü«Ú#fl ã≤u÷ Ö’<Õ ã¨*ÏÌ Ö’xH˜ "≥à§‹ ^Œ~∞° . W@∞=O\˜"å~°∞
#=∂*ò#∞ =∞~°Å PK«iOK«∞@ "ålÉò (`«Ñ¨Êxãï) J=Ù`«∞Ok. HÍ|\˜ì
W@∞¡ KÕÜ«Ú@ q_çz ÃÑ@ì =Öˇ#∞. x\Ï~°∞QÍ xÅ|_ç<å=∞x ^Œ$_è»Ñ¨~°K«∞
H˘x# `«~°∞"å`« ã¨*ÏÌ Ö’H˜ "≥àÏ§e.
03. ~°∂‰õÄ #∞O_ç ÖËz xÅ|_ç#Ñ¨ÙÊ_»∞ ^Œ$+≤ª ã¨*ÏÌ KÕ¿ã „Ñ¨^âÕ O◊ Ö’ Ü«ÚOKåe.
12.6. ã¨*ÏÌ Ö’xH˜ "≥à◊√§ #Ñ¨ÙÊ_»∞
ã¨*ÏÌ Ö’xH˜ "≥à◊√§ #Ñ¨ÙÊ_»∞ D Ñ¨^èŒúux QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ =Öˇ#∞:
01. =H∆Íxfl (Kèåfx) =ÚO^Œ∞‰õΩ =OK«‰Ωõ O_®, ~Ô O_»∞ "≥∂HÍà◊§#∞ =Oz <ÕÅÃÑ·
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 133 #=∂*ò
PxOKåe. "≥∂HÍà◊√§ <ÕÅÃÑ· Px# `«~∞° "å`« =H∆Íxfl (Kèåfx) =ÚO^Œ∞‰õΩ
=OKåe.
02. "≥∂HÍà◊√§ Éèí∂q∞ÃÑ· P<Õ=~°‰õΩ â◊s~° ÃÑ·ÉèÏQÍxfl ‰õÄ_» gÖˇ·#O`« =~°‰õΩ
=OK«~å^Œ∞. „Ñ¨ã¨∞÷`«O D=∞~åº^Œ#∞ q∞H˜¯e x~°¡Hõ∆ ºO KÕÜ«ÚK«∞<åfl~°∞.
KåÖÏ=∞Ok "≥∂HÍà◊§#∞ <ÕÅ‰õΩ PxOK«Hõ Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ =H∆Íxfl(Kèåfx)
=ÚO^Œ∞‰õΩ =Oz ã¨*ÏÌÖ’H˜ "≥à◊√§K«∞<åfl~°∞. Wk `«QÆ^Œ∞. D JÅ"å@∞#∞
q_çz ÃÑ\Ïìe.
03. "≥∂HÍà◊√§ Éèí∂q∞ g∞^Œ PxOz# `«~°∞"å`« „Hõ=∞OQÍ KÕ`«∞Å∞, `«~°∞"å`«
=Ú‰õΩ¯, `«~°∞"å`« #∞^Œ∞~°∞ <ÕÅÃÑ· LOKåe.
12.7. ã¨ *ÏÌ Ö’
01. ã¨*ÏÌÖ’ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å =∞^èŒº `«Å LOz#Ñ¨Ù_»∞, Ô~O_»∞ ÉÁ@# „"Õà◊§
z=~°Å∞ K≥=ÙÅ "≥Ú^Œà◊§‰õΩ ã¨=∂#OQÍ Ü«ÚO_®e.
02. ã¨*ÏÌÖ’ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å „"Õà◊√§ ÉÏQÆ∞QÍ HõeÑ≤ LOKåe. "å\˜ =∞^èŒº MÏm
Ü«ÚO_»~å^Œ∞.
03. KÕ`«∞Å „"Õà◊√§ dÉÏ¡‰õΩ Jaè=ÚYOQÍ Ü«ÚO_®e.
04. "≥∂KÕ`«∞Å∞ Éèí∂q∞ÃÑ· PxOK«‰õΩO_®, ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ LOK« =Öˇ#∞. Éèí∂q∞ÃÑ·
PxOz Ü«ÚOK«∞@ `«QÆ^Œ∞.
05. "≥∂KÕ`«∞Å∞ Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ‰õΩ P#‰õΩO_® Z_»OQÍ LOKåe. KÕ`«∞Å∞
Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ‰õΩ PxOz LOK«~å^Œ∞.
06. "≥∂KÕ`«∞Å#∞ ‰õΩ_ç Z_»=∞ "≥·Ñ¨ÙÅ #=∂*ò PK«iOKÕ "åiH˜ W|ƒOk HõeˆQ
q^èŒOQÍ =∞s Z‰õΩ¯=QÍ qã¨ÎiOÑ¨ KÕÜ«∞~å^Œ∞.
07. `˘_»Å∞, L^Œ~°O (á⁄@ì) HõÅ=‰õÄ_»^Œ∞. Jq q_çq_çQÍ Ü«ÚOKåe.
08. ã¨*ÏÌ KÕã¨∞Î#flO`« ¿ãÑ¨Ó =Ú‰õΩ¯ Éèí∂q∞ÃÑ·<Õ Ü«ÚOKåe. Éèí∂q∞ÃÑ· #∞O_ç
ÖËÑ¨~å^Œ∞.
09. ã¨*ÏÌ KÕã∞¨ #Î Ñ¨ÙÊ_»∞ ~Ô O_»∞ áê^•Å Ü≥ÚHõ¯ =∞_»=∞Å∞ ÃÑH· ˜ LOz, „"Õà§◊ xflÜÚ«
dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =Oz Ü«ÚOK«=Öˇ#∞. U^≥·<å HÍ~°}OKÕ áê^•Å „"Õà◊√§
=OK«ÖxË "å~°∞, gÖˇ#· O`« =~°‰Ωõ =Oz ‰õÄ~˘Û#∞@‰õΩ „Ñ¨Ü∞« uflOK« =Öˇ#∞.
#=∂*ò 134 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
Z@∞=O\˜ HÍ~°}O ÖË‰õΩO_® áê^ŒÑ¨Ù „"Õà◊√§ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =OK« ‰õΩO_»,
Éèí∂q∞ÃÑ· =ÙOK«∞@ `«QÆ^Œ∞.
10. ã¨*ÏÌ KÕã¨∞Î#flÑ¨ÙÊ_»∞, HÍe„"Õà◊√§ Éèí∂q∞ÃÑ· #∞O_ç ÖËÑ¨~å^Œ∞. HÍe „"Õà◊§#∞
Éèí∂q∞ÃÑ· PxÛ LOK« =Öˇ#∞. H˘O`«=∞Ok áê^•Å „"Õà◊√§ HÍ¿ãÑ¨Ù ‰õÄ_»
Éèí∂q∞ÃÑ· LOK«~°∞. WÖÏ KÕÜ«Ú@ =Å# ã¨*ÏÌ <≥~°"Õ~°^Œ∞. nx Ñ¶ë`«OQÍ
#=∂*ò ‰õÄ_® JOwHõiOK«|_»^Œ∞. HÍ|\˜ì, Dq+¨Ü«∞OQÍ *Ï„QÆ`«Î
=Ç≤ÏOKåe.
11. ã¨*ÏÌ ã≤u÷ Ö’ HõhãÖ =¸_»∞ ™ê~°∞¡ ''ã¨∞ÉòÇ¨ # ~°aƒÜ«∞Öò JJ±ÖÏ—— ã≤q÷ ∞`«OQÍ
Ñ¨Å∞HõQÆÅQÍe. #∞^Œ∞~°∞ Éèí∂q∞ÃÑ· ÃÑ\˜ì# "≥O@<Õ ÃÑ·H˜ ÖËÑ¨_»O `«QÆ^Œ∞.
12.8. Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ =∞^èŒº
01. XHõ ã¨*ÏÌ Ñ¨ÓiÎ KÕã≤# `«~°∞"å`« ÖËz x\Ï~°∞QÍ ‰õÄ~ÀÛ"åe. `«~°∞"å`«
Ô~O_»= ã¨*ÏÌ KÕÜ«∂e. K«Hõ¯QÍ ‰õÄ~ÀÛ‰õΩO_® H˘kÌQÍ `«Å ÃÑ·ÔHuÎ =∞~°Å
Ô~O_»= ã¨*ÏÌ KÕÜ«Ú@ JÑ¨~å^èŒ (áêÑ¨) =∞ø`«∞Ok. J@∞¡ KÕã≤# #=∂*ò#∞
=∞~°Å PK«iOK«∞@ Jx"å~°º ("ålÉò) =∞ø`«∞Ok.
02. Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ =∞^èŒº ‰õÄ~˘Û#∞ #Ñ¨Ù_»∞ Z_»=∞ HÍÅ∞#∞ Ñ¨~°z ^•xÃÑ·
‰õÄ~ÀÛ"åe, ‰õΩ_çHÍe áê^ŒÑ¨Ù „"Õà◊√§ Éèí∂q∞ÃÑ· dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ LO_Õ@∞¡
LOz, ‰õΩ_»∞HÍe =∞_»=∞ ÃÑH· L˜ Oz ‰õÄ~ÀÛ"åe. H˘O`«=∞Ok ~Ô O_»∞ áê^•Å∞
xÅÉˇ\ ˜ì "å\˜ =∞_»=∞ÅÃÑ· ‰õÄ~˘ÛO^Œ∞~°∞. Wk ãïÜ≥ÿ∞# Ñ¨^èŒúu HÍ^Œ∞.
03. ‰õÄ~°∞Û#flÑ¨ÙÊ_»∞ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ "≥∂HÍà◊§‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ `˘_»ÅÃÑ· LOKåe.
HÍh KÕu„"Õà◊√§ "≥∂HÍà◊§ „HÕkH˜ „"ÕÖÏ_»∞`«∞ Ü«ÚO_»~å^Œ∞.
04. ‰õÄ~°∞Û#flÑ¨ÙÊ_»∞ ^Œ$+≤ì `«# X_çÖ’ LOKåe.
05. HõhãÖ XHõ™êi ''ã¨∞ÉòÇ¨#ÖÏ¡ÇπÏ—— Ñ¨Å∞Hõ QÆey#O`« ¿ãÑ¨Ù ‰õΩ~ÀÛ"åe.
''JÖÏ¡Çï¨ =∞‡Q∑Ñ~≤¶ bü =~üÇÏ¨ "£∞h =ãπ`∞« ~üh =*ò|∞~üh =ÇπÏkh =~üAMòh——
(F JÖÏ¡Ç¨Ï! ##∞fl Hõ∆q∞OK«∞, <åÃÑ· Hõ~°∞}ÕK«∞, <åÖ’áêÅ#∞ HõÑ≤ÊÑ¨ÙK«∞Û,
##∞fl ãÖã¨¯iOK«∞, <å‰õΩ =∂~°^æ ~Œ ≈° Hõ=Ú KÕ~Ú, r=# Éè$í ux HõeOæ K«∞=Ú)
Ñ¨Å∞Hõ QÆey# L`«Î=∞=Ú. HÍx Ñ¶¨~ü˚ #=∂*òÅÖ’ WkÜ«∞O`«Ü«Ú K«^Œ∞=
#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. #Ñ¶≤Öò #=∂*òÅÖ’ K«^Œ∞=_»O L`«Î=∞=Ú.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 135 #=∂*ò
12.9. Ô~O_»= ã¨*ÏÌ KÕÜ«Ú@ ÖËz xÅ|_»∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞
01. ~Ô O_»= ã¨*ÏÌÖ’ ‰õÄ_» "≥Ú^Œ\˜ ã¨*ÏÌ =Öˇ "≥Ú^Œ@ ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å#∞ `«~∞° "å`«
=Ú‰õΩ¯#∞, `«~°∞"å`« #∞^Œ∞\˜x Éèí∂q∞ÃÑ· LOKåe.
02. ã¨*ÏÌ #∞O_ç ÖËK∞« #Ñ¨Ù_»∞ =ÚO^Œ∞ #∞^Œ∞~°∞, =∞~°Å =Ú‰õΩ¯, =∞~°Å KÕ`∞« Å#∞,
`«~°∞"å`« "≥∂HÍà◊§#∞ ÖËÑ¨=Öˇ#∞.
03. ÖËz xÅ|_Õ ã¨=∞Ü«∂# KÕ`«∞Å∞ Éèí∂q∞H˜ PxOK«Hõ, Éèí∂q∞ ã¨Ç¨Ü«∞O
fã¨∞HÀ‰õΩO_® xÅ|_»∞@ =∞Ozk. XHõ"àÕ ◊ ÉèÏsHÍÜ«∞=Ú#fl#∞, [|∞ƒÑ¨_ç
Ü«Ú#fl#∞, ÖËHõ =Úãë`«#O KÕ`« xÅ|_»∞@‰õΩ W|ƒOk Ü«Ú#flKÀ, Pã¨~å
fã¨∞HÀ=_»O ã¨=∞‡`«"∞Õ .
04. ÖËz xÅ|_ç# `«~°∞"å`« „Ñü ~°HÍ`ü „áê~°OÉèíOÖ’ ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨‰õΩ
Ñ¨Ó~°fiO ''aã≤ÖÏ¡ Ç≤Ï„~°Ç¨‡ x„~°Ç‘Ï"£∞—— K«^Œ"åe.
12.10. Y J± ^• Ö’
01. ~Ô O_»∞ ã¨*ÏÌÅ =∞^èºŒ ‰õÄ~˘Û<Õ (ÃÑ#· q=iOz#) q^èOŒ QÍ<Õ YJ±^• (MÏ~Ú^•
J#∞@ ãïÜ≥ÿ∞#k HÍ^Œ∞) Ö’ ‰õÄ_» ‰õÄ~ÀÛ"åe.
02. J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂`ü ÑïîOK«∞ #Ñ¨Ù_»∞ ''J+πÇ¨Ï^Œ∞ JÖÏ¡ WÖÏÇ¨Ï—— =^ŒÌ K«∂Ñ¨Ù_»∞
„"ÕÅ∞ ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ Ãã·QÆKÕÜ«∞=Öˇ#∞. =∞~°Å ''WÖ¡ÖÏ¡Ç¨ï—— Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨Ù_»∞
ÖËÑ≤x „"Õex kOz"ÕÜ«∞ =Öˇ#∞.
03. Ãã·QÆ KÕÜ«Ú Ñ¨^èŒúu U=∞#QÍ, ‰õΩ_ç KÕu ÉÁ@#„"Õex =∞^èŒº„"Õex HõeÑ≤
=ÅÜ«∂HÍ~°OQÍ (QÆ∞„_»OQÍ) KÕÜ«∂e. z\˜H˜# „"Õex, ^•x „Ñ¨Hõ¯#∞#fl
„"Õex =Ú_»∞K«∞HÀ"åe. K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"Õex dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ÃÑ·ÔH`åÎe. =∞s
x\Ï~°∞QÍ PHÍâ◊O "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ÖËÑ¨~å^Œ∞.
4. ''WÖ¡ÖÏ¡Ç¨ï—— ÑëˆH @Ñ¨ÙÊ_»∞ K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"Õex, „HÕkH˜ kOz "ÕÜ«∂e. HÍh
q∞ye# „"Õà√◊ § ÃãQ· Æ KÕã≤ #Ñ¨ÙÊ_»∞ LOz# q^èOŒ QÍ<Õ #=∂*ò z=i =~°‰Ωõ
LOKåe.
12.11. ã¨ÖÏ"£∞ ÑëˆH@Ñ¨ÙÊ_»∞
01. ‰õΩ_ç, Z_»=∞ ~Ô O_»∞ "≥Ñ· Ù¨ Å ã¨ÖÏ"£∞ – ''Jã¨ûÖÏ=Ú JÖˇ‰· Ωõ "£∞ = ~°ÇÏ¨ ‡`«∞ÖÏ¡ÇÏπ ——
Jx ÑëˆH@Ñ¨ÙÊ_»∞ "≥#∞Hõ =Ù#fl "åiH˜ =∞# K≥OÑ¨ Hõ#Ñ¨_ÕO`«QÍ =∞#
#=∂*ò 136 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
"≥∞_»#∞ „uáêÊe.
02. ã¨ÖÏ"£∞ ÑëˆH @Ñ¨ÙÊ_»∞ =∞# K«∂Ñ¨ÙÅ∞ Éèí∞[=ÚÃÑ· LOKåe.
03. ‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù "≥∞_»#∞ „uÑ≤Ê ''Jã¨ûÖÏ=Ú JÖˇ·‰õΩ"£∞ = ~°Ç¨Ï‡`«∞ÖÏ¡ÇπÏ—' J#∞
#Ñ¨ÙÊ_»∞, <å‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù #=∂*ò PK«iOK«∞K«∞#fl "åiH˜, Ñ¶ïëêÎÅ‰õΩ ã¨ÖÏO
KÕÜ«ÚK«∞<åfl##∞ ãÖHõÅÊO =∞#ã¨∞Ö’ KÕã¨∞HÀ"åe. JÖÏˆQ Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù
ã¨ÖÏ"£∞ Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨ÙÊ_»∞, <åZ_»=∞ "≥·Ñ¨Ù #=∂*ò PK«iOK«∞K«∞#fl "åiH˜,
Ñ¶ïëêÎÅ‰õΩ ã¨ÖÏO KÕÜ«ÚK«∞<åfl##∞ ãÖHõÅÊO =∞#ã¨∞Ö’ KÕã¨∞HÀ"åe.
12.12. ^Œ∞P KÕÜ«Ú Ñ¨^èŒúu
01. Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ =H∆ÍxH˜ Z^Œ∞~°∞QÍ LO_Õ@∞¡ Z`åÎe. Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ HõÅÑ¨
‰õÄ_»^∞Œ =∞iÜ«Ú Z‰õΩ¯= MÏm ‰õÄ_» LOK«‰Äõ _»^∞Œ . =∞^èºŒ ãÖ÷ QÍ LOKåe.
02. ^Œ∞P KÕ¿ã ã¨=∞Ü«∂# J~°KÕ`«∞Å#∞ =ÚMÏxH˜ Jaè=ÚYOQÍ LOKåe.
13. #=∂*ò Ö’x Ñ¶¨~ü˚Å∞, "ålÉòÅ∞, ã¨∞#fl`üÅ Ñ¨\˜ìHõ
#=∂*òÖ’ Ñ¶~¨ ˚ü q_çz ÃÑ\˜#ì KÀ #=∂*ò „Éè+í =ì¨ ∞QÆ∞#∞. (K≥_áç È`«∞Ok).
=∞~°Å PK«iOK« =Åã≤ Ü«ÚO@∞Ok.
#=∂*òÖ’ "ålÉò q_çz ÃÑ\˜ì#KÀ #=∂*ò „Éèí+¨ì=Ú HÍ^Œ∞ QÍh
ã¨*ò^• ã¨Ç¨˙ KÕã≤# #=∂*ò ã¨„Hõ=∞=∞QÆ∞#∞ ÖËxKÀ =∞~°Å PK«iOK« =Åã≤
Ü«ÚO@∞Ok.
#=∂*òÖ’ ã¨∞#fl`ü q_çz ÃÑ\˜ì#KÀ #=∂*ò J~ÚáÈ`«∞Ok QÍh
ã¨∞#fl`ü Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨Ù}º=Ú ÅaèOK«^Œ∞.
01. `«H±cÔ~ `«ÇπÏs=∞ (#=∂*ò „áê~°OaèOK«∞@‰õΩ Ñ¨Ó~°fi=Ú
'JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü— JxÑ¨Å∞‰õΩ@) Ñ¶~¨ ü*ò
02. dÜ«∂"£∞ (#=∂*òÖ’ xÅ|_»∞@) Ñ¶~¨ ü*ò
03. Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ K≥=ÙÅ =~°‰õΩ Z`«∞Î@ ã¨∞#fl`ü
04. KÕ`«∞Å∞ Hõ@∞ìH˘#∞@ ã¨∞#fl`ü
05. ã¨<å K«^Œ∞=Ù@ ã¨∞#fl`ü
06. `«=Ó*ò (J=ÓA aÖÏ¡Ç≤Ï q∞#Ã+·¬`å x„~°rO) Ñ¨Å∞‰õΩ@ ã¨∞#fl`ü
07. `«ãπq∞Ü«∞ÇπÏ (aã≤‡ÖÏ¡ Ç≤Ï„~°Ç¨‡ x„~°Ç‘ÏO) Ñ¨Å∞‰õΩ@ ã¨∞#fl`ü
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 137 #=∂*ò
08. Y∞~üP<£ K«^Œ∞=Ù@ (=¸_»∞ PÜ«∞`üÅ∞ (ã¨∂‰õΩÎÅ∞)
K«^Œ∞=Ù@ Ñ¶¨~ü˚ J~Ú Ü«Ú#flk) Ñ¶~¨ *ü ò
09. ã¨∂~°ÃÇÏ á¶êuÇ¨ K«^Œ∞=Ù@ "ålÉò
10. Ô~O_»= ã¨∂~°ÇπÏ K«^Œ∞=Ù@ "ålÉò
11. ~°∞‰õÄ Ö’xH˜ "≥à◊√§K«∂ 'JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü— Ñ¨Å∞‰õΩ@ ã¨∞#fl`ü
12. ~°∞‰õΩJ± KÕÜ«Ú@ (=OQÆ∞@) Ñ¶~¨ ü*ò
13. `«ãπcÇπÏ (ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò JrO) Ñ¨Å∞‰õΩ@ ã¨∞#fl`ü
14. `«ãπg∞J± (ã¨q∞JÖÏ¡Ç¨ï e=∞<£ Ç¨Ïq∞^ŒÇπÏ) Ñ¨Å∞‰õΩ@ ã¨∞#fl`ü
15. M∫=∞ (~°∞‰õÄ `«~°∞"å`« x\Ï~°∞QÍ xÅ|_»∞@) "ålÉò
16. `«ÇπÏg∞^£ (~°|ƒ<å ÅHõÖò Ç¨ÏO^£) Ñ¨Å∞‰õΩ@ ã¨∞#fl`ü
17. ã¨*ÏÌ Ö’xH˜ "≥à◊√§K«∂ 'JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü— Ñ¨Å∞‰õΩ@ ã¨∞#fl`ü
18. Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ∞ KÕÜ«Ú@ Ñ¶¨~ü*ò
19. `«ãπcÇπÏ (ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò JJ±ÖÏ) Ñ¨Å∞‰õΩ@ ã¨∞#fl`ü
20. "≥Ú^Œ\ ˜ ã¨*ÏÌ #∞O_ç ÖËz ‰õÄ~˘Û#∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞
'JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü— Ñ¨Å∞‰õΩ@ ã¨∞#fl`ü
21. [Öòã¨ (Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ =∞^èŒº ‰õÄ~˘Û#∞@) "ålÉò
22. `«J±nÖò J#QÍ „Ñ¨f JOâßxfl x^•#=ÚQÍ PK«iOK«∞@ "ålÉò
23. MJ±^ŒÇπÏ TÖÏ (Ô~O_»∞ ~°HõJ`üÅ `«~°∞"å`« ‰õÄ~˘Û#∞@) "ålÉò
24. J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü K«^Œ∞=Ù@ "ålÉò
25. J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü K«^Œ∞=Ù#Ñ¨ÙÊ_»∞ K«∂Ñ¨Ù_»∞ „"Õex ÃÑ·H˜ Z`«∞Î@ ã¨∞#fl`ü
26. z=i ~°HõJ`ü Ö’ ‰õÄ~˘Û#∞@ Ñ¶~¨ ü*ò
27. ^Œ~°∂^≥ +¨sÑ¶π K«^Œ∞=Ù@ ã¨∞#fl`ü
28. ^Œ∞P =∂ã¨∂~°ÇπÏ K«^Œ∞=Ù@ ã¨∞#fl`ü
29. z=iÖ’ ã¨ÖÏ"£∞ Ñ¨Å∞‰õΩ@ "ålÉò
30. ‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =∞iÜ«Ú Z_»=∞ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =ÚY=Ú „uÑ¨ÙÊ@ ã¨∞#fl`ü
31. q`ü~ü #=∂*ò Ö’ ^Œ∞PÜÕ∞ Y∞#∂`ü K«^Œ∞=Ù@ "ålÉò
32. ^Œ∞PÜ≥∞ Y∞#∂`ü K«^Œ∞=Ù@‰õΩ =ÚO^Œ∞
'JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü— Ñ¨Å∞‰õΩ@ "ålÉò
#=∂*ò 138 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
14. „ã‘Î Å #=∂*ò
„ã‘Å∞ ‰õÄ_® ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯x# q^èŒOQÍ<Õ #=∂*ò#∞ PK«iOKåe. HÍh
H˘xfl q+¨Ü«∂ÅÖ’ „ã‘ÎÑ¨Ù~°∞+¨µÅ #=∂*òÅÖ’ `Õ_®Å∞#flq. Jq:
1. #=∂*ò „áê~°OaèOK«Hõ Ñ¨Ó~°fiO `«=∞ =ÚYO, J~°K`Õ ∞« Å∞, áê^•Å∞
`«Ñ¨Ê q∞ye# Jxfl J=Ü«∞"åÅ#∞ =„ã¨ÎOKÕ HõÑ¨ÙÊHÀ"åe.
H˘O`«=∞Ok „ã‘ÎÅ∞ "≥O„@∞HõÅ#∞ HõÑ≤Ê Ñ¨ÙK«Û~°∞. H˘O^Œ~°∞ KÕ`«∞Å#∞
HõÑ≤ÊÑ¨ÙK«Û~°∞. H˘O^Œ~°∞ K≥=ÙÅ#∞ HõÑ≤ÊÑ¨ÙK«Û~°∞. H˘O^Œ~°∞ z#fl =„ã¨ÎO`À `«Å#∞
HõÑ≤ÊÑ¨ÙK«∞Û@KÕ "≥O„@∞HõÅ∞ „"ÕÖÏ_»∞`«∞O\Ï~Ú. W=xflÜ«Ú `«QÆx Ñ¨#∞Å∞.
„ã‘ÅÎ ∞ #=∂*ò PK«iOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«=∞ =ÚYO, J~°K`Õ ∞« Å∞, áê^•Å∞
`«ÑÊ¨ q∞ye# â◊s~åxfl "≥O„@∞HõÅ`À ã¨Ç¨ =∞O^ŒÑÙ¨ =„ãÖÎ KÕ ÉÏQÆ∞QÍ HõÑÙ¨ ÊHÀ=_»O
Ñ¶¨~ü˚ (qkè). g\˜x `≥~°z Ü«ÚOz#KÀ, #=∂*ò JOwHõiOK« |_»^Œ∞. (ui‡r, 1/86)
#=∂*ò PK«iOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =ÚYO, J~°KÕ`«∞Å∞, áê^•Å∞ `«Ñ¨Ê
q∞ye# Jxfl J=Ü«∞"åÅÖ’ U XHõ¯ J=Ü«∞=Ñ¨Ù <åÅæ= ÉèÏQÆO ''ã¨∞ÉòÇ¨#
~°aƒÜ«∞Öò Jr"£∞—— Jx =¸_»∞ ™ê~°∞¡ Ñ¨Å∞Hõ |_»∞ #O`«\ ˜ ã¨=∞Ü«∞O Hõ#|_ç#KÀ
(`≥~°z Ü«ÚOz#KÀ) #=∂*ò ãÖÑ¨Ó~°‚O HÍ^Œ∞. ^•xx =∞~°Å PK«iOK« =Åã≤
Ü«ÚO@∞Ok. JO`«H<õ åfl `«‰Ωõ ¯= ã¨=∞Ü«∞O Hõ#|_ç#, #=∂*ò ÑïÑ¨Ó~°=‚ ∞=Ù`∞« Ok,
HÍh áêÑ¨=Ú HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
2. „ã‘ÅÎ ∞ #=∂*ò#∞ |Ü«∞@ PK«iOK«_O» Hõ<åfl =~°O_®Ö’ PK«iOK«∞@
„âı+=ª¨ Ú, =~°O_®Ö’ Hõ<åfl QÆkÖ’ PK«iOK«_O» „âı+`ª¨ ~« O° . J#QÍ ZO`« Ö’Ñë
ÉèÏQÆOÖ’ PK«iOz# JO`« „âı+¨ª=∞QÆ∞#∞.
3. „ã‘ÅÎ ∞ #=∂*ò „áê~°OÉèOí Ö’ `«Hƒ© ~Ô `«„Ç‘Ï=∂ Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨Ù_∞» KÕ`∞« Å#∞
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ =Öˇ K≥=ÙÅ =~°‰õΩ HÍ‰õΩO_® Éèí∞*ÏÅ =~°ˆH Z`åÎe. Jk ‰õÄ_®
HõÑ¨ÙÊ‰õΩ#fl =„ã¨ÎO (^Œ∞Ñ¨\Ïì) Ö’Ñ¨ÖË. ^Œ∞Ñ¨\Ïì #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ fÜ«∞~å^Œ∞.
(aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü)
4. „ã‘ÎÅ∞ KÕ`«∞Å#∞ =Hõ∆ã¨÷ÅO ÃÑ· Hõ@∞ìHÀ"åe. Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ =Öˇ <åaèH˜
„HÕk ÉèÏQÆOÖ’ Hõ@∞ìHÀ ‰õÄ_»^Œ∞. Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ =Öˇ „ã‘ÎÅ∞ ‰õΩ_çKÕu ÉÁ@#,
z\˜H˜# „"Õà◊§`À Z_»=∞ KÕu =∞}˜Hõ@∞ì#∞ Ñ¨@∞ìHÀ ‰õΩO_®, ˆH=ÅO `«=∞ ‰õΩ_ç
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 139 #=∂*ò
J~°KÕux Z_»=∞ J~°KÕu LÑï`«ÅOÃÑ· ÃÑ\Ïìe.
5. ~°∞‰õÄÖ’ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ `«Å, gÑ¨Ù, #_»∞=Ú ã¨=∂#OQÍ Ü«ÚO_Õ@∞¡
=OQÍe. HÍh „ã‘ÅÎ ∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ =OQÆ∞#O`«QÍ HÍ‰õΩO_®, JO`«H<õ åfl `«‰Ωõ ¯=QÍ,
KÕ`«∞Å∞ "≥∂HÍà◊§^•Hõ =KÕÛ@O`«QÍ =OQÍe.
6. ~°∞‰õÄÖ’ Ñ¨Ù~°∞+¨µ~°∞Å∞ "≥∂HÍà◊§ÃÑ· „"Õà◊§#∞ Ñ¨~°z Ñ¨@∞ìHÀ =Öˇ#∞.
HÍh „ã‘ÅÎ ∞ „"Õà§◊ #∞ HõeÑ≤ Ü«ÚOK«=Öˇ#∞. =∞^èºŒ MÏm Ü«ÚO_»~å^Œ∞. KÕu„"Õà§◊ `À
"≥∂HÍà◊§#∞ Ñ¨@∞ìHÀ=_®xH˜ |^Œ∞Å∞ PxOz LOz`Õ ãïáÈ`«∞Ok. (^Œ∞„~Ô =ÚMò`å~ü)
7. ~°∞‰õÄÖ’ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ HÍà◊§#∞ =OK«~å^Œ∞, <Õ~°∞QÍ LOKåe. HÍh
„ã‘ÎÅ∞ "≥∂HÍà◊§#∞ H˘kÌQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ =Oz xÅ|_®e. (^Œ∞„Ô~=ÚMÏÎ~ü)
8. ~°∞‰õÄÖ’ Ñ¨Ù~∞° +¨µÅ ~Ô O_»∞ "≥∂KÕ`∞« Å∞ Ñ¨H¯õ >ˇ=ÚHõÅ‰õΩ `«QÅÆ ‰õÄ_»^∞Œ .
HÍh „ã‘ÎÅ "≥∂KÕ`«∞Å∞ Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ`À HõÅÑ≤≤ Ü«ÚOKåe. (^Œ∞„~Ô =ÚMò`å~ü)
9. ~°∞‰õÄÖ’ xÅ|_»∞#Ñ¨Ù_»∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ Ô~O_»∞ áê^•Å =∞^èŒº MÏm
Ü«ÚO_®e. HÍh „ã‘ÎÅ∞ Ô~O_»∞ áê^•Å =∞^èŒº MÏm ÖË‰õΩO_® HõeÑ≤ Ü«ÚOKåe.
(aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü)
10. ã¨[ÖÌ ’ "≥à§ı ã¨=∞Ü«∂# Ñ¨Ù~∞° +¨µÅ∞ =ÚO^Œ∞QÍ "≥∂HÍà◊§#∞ PxOz#
`«~°∞"å`« =Hõ∆ã¨÷ÖÏxfl =OKåe. HÍh „ã‘ÎÅ∞ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ =Hõ∆ã¨÷ÖÏxfl =Oz
ã¨*ÏÌÖ’ "≥àÏ§e.
11. ã¨*ÏÌ KÕÜÚ« #Ñ¨ÙÊ_»∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ L^Œ~O° (á⁄@ì) `˘_»Å‰õΩ P#‰õΩO_»
q_çQÍ LOKåe. "≥∂KÕ`«∞Å∞ Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ‰õΩ P#‰õΩO_» Z_»OQÍ LOKåe.
"≥∂KÕ`«∞Å#∞ Éèí∂q∞ÃÑ· P#Û‰õΩO_® ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ LOKåe. HÍe =Úx „"Õà◊§#∞
dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ „uÑ≤Ê Éèí∂q∞ÃÑ· PxÛ áê^•Å#∞ ÃÑ·ÔHuÎ LOKåe. HÍh „ã‘ÎÅ∞
L^Œ~åxfl `˘_»Å‰õΩ, ÉÏÇ¨ï=Ùefl K«OHõÅ‰õΩ PxOz (^ŒQÆæ~°QÍ HõeÑ≤) LOKåe.
"≥∂KÕ`«∞Å∞ Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ∞ HõÅã≤áÈÜÕ∞@∞¡ J~°KÕ`«∞Å`Àáê@∞ <ÕÅg∞^Œ PxOz
ÃÑ\Ïìe. HÍà◊§ =∞_»=∞efl xÅÉˇ\ ˜ì Ü«ÚOK«∞@‰õΩ |^Œ∞Å∞ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ¨~°∞O_»
Éˇ\Ïìe.
12. ã¨*ÏÌÖ’ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ "≥∂KÕ`«∞Å#∞ Éèí∂q∞ÃÑ· PxOK«~å^Œ∞. HÍh
„ã‘ÎÅ∞ "≥∂KÕ`«∞Å#∞ áê~°≈fi=ÚÅ`À HõeÑ≤ Éèí∂q∞ÃÑ· LOKåe. (^Œ∞„Ô~=ÚMÏÎ~ü)
13. [ÖÏû =∞iÜ«Ú MJ±^•Ö’ J#QÍ Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ =∞^èŒº ‰õÄ~˘Û#∞
#=∂*ò 140 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
#Ñ¨ÙÊ_»∞, ~Ô O_»∞ ã¨*ÏÌÅ `«~∞° "å`« J`«ÇÎ Ï≤ Ü«∂º`ü K«^∞Œ =Ù@‰õΩ ‰õÄ~˘Û#∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞,
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ ‰õΩ_ç HÍe áê^ŒÑ¨Ù „"Õà◊√§ <ÕÅg∞^Œ dÉÏ¡‰õΩ Jaè=ÚY=ÚQÍ Ü«ÚOz,
=∞_»=∞#∞ ÃÑH· ˜ ÖËÑ≤ LOKåe. Z_»=∞ HÍe áê^•xfl Ñ¨~z° , ^•x g∞^Œ Ñ≤~∞° ^Œ∞Å#∞
"≥∂Ñ≤ x\Ï~°∞QÍ ‰õÄ~ÀÛ"åe. HÍh „ã‘ÅÎ ∞ ~Ô O_»∞ HÍà◊§#∞ ‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ ‰õΩ fã≤, ~Ô O_»∞
`˘_»Å#∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕiÛ Z_»=∞ =ÚOQÍeÃÑ· ‰õΩ_ç =ÚOQÍÅ∞, `˘_» LO_ÕÖÏ
‰õÄ~ÀÛ"åe.
14. Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ KÕu „"Õà§◊ #∞ ~°∞‰õÄÖ’ q_çq_çQÍ#∞, ã¨*ÏÌ KÕ¿ã@Ñ¨ÙÊ_»∞
q∞H˜¯e ^ŒQÆæ~°QÍ HõeÑ≤, q∞ye# ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ "å\˜ ã¨Ç¨Ï[ ã≤÷uÖ’ LOKåe.
J#QÍ q∞H˜¯e q_çQÍ HÍ‰õΩO_®, q∞H˜¯e HõeÑ≤ HÍ‰õΩO_® LOKåe. HÍh „ã‘ÎÅ∞
JxflO\˜ Ü«∞O^Œ∞#∞ J#QÍ ~°∞‰õÄ, ã¨*ÏÌ, ~Ô O_»∞ ã¨*ÏÌÅ =∞^èºŒ ‰õÄ~˘Û#∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞#∞
„"Õà◊§#∞ HõeÑ≤ LOKåe, "å\˜ =∞^èŒº MÏm Ü«ÚO_»~å^Œ∞.
15. Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ ([=∂J`ü`À) #=∂*ò KÕÜ«∞_»O
„âı+¨ª=Ú. HÍh „ã‘ÎÅ∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ ([=∂J`ü`À) #=∂*ò#∞ PK«iOK«∞@
=∞„‰õÄ J=Ù`«∞Ok. XHõ"àÕ ◊ WO\˜ =∞„Ç¨Ï"£∞ =º‰õΩÅÎ ∞ J#QÍ ÃÑO_ç¡ KÕã∞¨ H˘#∞@‰õΩ
x¿+kèOÑ¨ |_ç# "å~°∞, ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ #=∂*ò PK«iOKÕ@∞¡ Ü«ÚO>Ë, "åi`À
ÉÏ@∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ #=∂*ò PK«iOK«_»OÖ’ Z@∞=O\˜ `«Ñ¨ÓÊ ÖË^Œ∞. HÍh
"åi`À ã¨=∂#OQÍ "åi ÑÖH˜ÖÎ ’ xÅ|_»‰Ωõ O_®, "åi "≥#∞Hõ ÑÖH˜ÖÎ ’ xÅ|_ç
#=∂*ò#∞ PK«iOKåe. "åi`À ã¨=∂#OQÍ Z@∞=O\˜ Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’#∞ xÅ|_»
‰õÄ_»^∞Œ .
QÆ=∞xHõ: „ã‘ÎÅ∞ =∞ãπl^£ÅÖ’ Hõ#fl WO\˜Ö’ #=∂*ò PK«iOK«_»O „âı+¨ª=Ú
(Ñ¶¨`å"å ~°Ç‘Ïq∞Ü«∞, lÖòÌ ÑÖ["£∞)
15. „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ #=∂*ò PK«iOK«∞@Ö’ `Õ_®Å∞
1. `«H©ƒÔ~ `«„Ç‘Ï=∂
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: `«H©ƒÔ~ `«„Ç‘Ï=∂ Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨Ù_»∞ KÕ`«∞Å#∞ K≥=ÙÅ =~°‰õΩ Z`åÎe.
„ã‘ÎÅ∞: `«H©ƒÔ~ `«„Ç‘Ï=∂ Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨Ù_»∞ KÕ`«∞Å#∞ Éèí∞*ÏÅ =~°ˆH Z`åÎe. Jk
‰õÄ_® HõÑ¨ÙÊ‰õΩ#fl =„ã¨ÎO (^Œ∞Ñ¨\Ïì) Ö’Ñ¨ÖË. ^Œ∞Ñ¨\Ïì #∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ
fÜ«∞~å^Œ∞. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü)
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 141 #=∂*ò
2. xÅ|_»∞@ (dÜ«∂"£∞)
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: Ô~O_»∞ áê^•Å =∞^èŒº HõhãÖ <åÅ∞QÆ∞ JOQÆ∞àÏÅ MÏm LO_®e.
QÆi+¨ìOQÍ XHõ *Ï<≥_»∞ MÏm Hõ<åfl Z‰õΩ¯= LO_»~å^Œ∞.
„ã‘ÎÅ∞: Ô~O_»∞ áê^•Å∞ HõÅã≤ Ü«ÚO_®e.
3. KÕ`«∞Å#∞ Hõ@∞ìHÀ=_»O
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: KÕ`«∞Å#∞ <åaèH˜ „HÕk ÉèÏQÆOÖ’ Hõ@∞ìHÀ"åe. ‰õΩ_çKÕu ÉÁ@#,
z\˜H˜# „"Õà◊§`À Z_»=∞ KÕu =∞}˜Hõ@∞ì#∞ Ñ¨@∞ìHÀ =Öˇ#∞.
„ã‘ÎÅ∞: KÕ`«∞Å#∞ =Hõ∆ã¨÷ÅO ÃÑ· Hõ@∞ìHÀ"åe. ‰õΩ_ç J~°KÕux Z_»=∞ J~°KÕu
ÃÑ#· LOz, S^Œ∞ „"Õà§◊ #∞ Ñ¨~z° LOK« =Öˇ#∞. Jk‰õÄ_®, |Ü«∞@ HÍ‰õΩO_®
^Œ∞Ñ¨\Ïì Ö’Ñ¨Å<Õ.
4. ~°∞‰õÄÖ’
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: `«Å gÑ¨Ù, #_»∞=Ú ã¨=∂#OQÍ Ü«ÚO_Õ@∞¡ =OQÍe.
„ã‘ÎÅ∞: Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ =OQÆ∞#O`«QÍ HÍ‰õΩO_®, JO`«Hõ<åfl `«‰õΩ¯=QÍ, KÕ`«∞Å∞
"≥∂HÍà◊§^•Hõ =KÕÛ@O`«QÍ =OQÍe.
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: "≥∂HÍà◊§ÃÑ· „"Õà◊§#∞ Ñ¨~°z Ñ¨@∞ìHÀ =Öˇ#∞.
„ã‘ÎÅ∞: „"Õà◊§#∞ HõeÑ≤ Ü«ÚOK«=Öˇ#∞. =∞^èŒº MÏm Ü«ÚO_»~å^Œ∞. KÕu„"Õà◊§`À
"≥∂HÍà◊§#∞ Ñ¨@∞ìHÀ=_®xH˜ |^Œ∞Å∞ PxOz LOz`Õ ãïáÈ`«∞Ok. (^Œ∞„Ô~
=ÚMò`å~ü)
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: HÍà◊§#∞ =OK«~å^Œ∞, <Õ~°∞QÍ LOKåe
„ã‘ÎÅ∞: "≥∂HÍà◊§#∞ H˘kÌQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ =Oz xÅ|_®e. (^Œ∞„Ô~=ÚMÏÎ~ü)
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: Ô~O_»∞ "≥∂KÕ`«∞Å∞ Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ‰õΩ `«QÆÅ‰õÄ_»^Œ∞.
„ã‘ÎÅ∞: "≥∂KÕ`«∞Å∞ Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ`À HõÅÑ≤≤ Ü«ÚOKåe. (^Œ∞„~Ô =ÚMò`å~ü)
5. ã¨*ÏÌÖ’
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: =ÚO^Œ∞QÍ "≥∂HÍà◊§#∞ PxOz# `«~°∞"å`« =Hõ∆ã¨÷ÖÏxfl =OKåe.
„ã‘ÎÅ∞: =ÚO^Œ∞QÍ<Õ =Hõ∆ã¨÷ÖÏxfl =Oz ã¨*ÏÌÖ’H˜ "≥àÏ§e.
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞:L^Œ~°O (á⁄@ì) `˘_»Å‰õΩ P#‰õΩO_» q_çQÍ LOKåe. "≥∂KÕ`«∞Å∞
Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ‰õΩ P#‰õΩO_» Z_»OQÍ LOKåe. =∞}˜Hõ@∞ì#∞ Éèí∂q∞ÃÑ·
P#Û‰õΩO_® ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ LOKåe.
#=∂*ò 142 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
„ã‘ÎÅ∞: L^Œ~°O (á⁄@ì) `˘_»Å#∞ HõeÑ≤ =Ú^ŒÌQÍ LOKåe. "≥∂KÕ`«∞Å∞
Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ`À HõeÑ≤≤ Ü«ÚOKåe. (^Œ∞„~Ô =ÚMò`å~ü)
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: HÍe =Úx „"Õà◊§#∞ dÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ „uÑ≤Ê Éèí∂q∞ÃÑ· PxÛ áê^•Å
=∞_»=∞efl xÅÉˇ\ ˜ì Ü«ÚOKåe.
„ã‘ÎÅ∞: „ã‘ÎÅ∞ L^Œ~åxfl `˘_»Å‰õΩ, ÉÏÇ¨ï=Ùefl K«OHõÅ‰õΩ PxOz (^ŒQÆæ~°QÍ
HõeÑ≤) LOKåe. "≥∂KÕ`«∞Å∞ Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ∞ HõÅã≤áÈÜÕ∞@∞¡ J~°KÕ`«∞Å`À
áê@∞ <ÕÅg∞^Œ PxOz ÃÑ\Ïìe. HÍà◊§ =∞_»=∞efl xÅÉˇ@‰ì Ωõ O_», ‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ #‰õΩ
Ñ¨~°∞O_» Éˇ\Ïìe.
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: "≥∂KÕ`«∞Å#∞ Éèí∂q∞ÃÑ· PxOK«~å^Œ∞.
„ã‘ÎÅ∞: "≥∂KÕ`«∞Å#∞ áê~°≈fi=ÚÅ`À HõeÑ≤ Éèí∂q∞ÃÑ· LOKåe. (^Œ∞„~Ô =ÚMÏÎ~)ü
6. [ÖÏû =∞iÜ«Ú MJ±^•
(Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ =∞^èŒº =∞iÜ«Ú Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ `«~°∞"å`« ‰õÄ~˘Û#∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞,)
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: ‰õΩ_ç HÍe áê^ŒÑÙ¨ „"Õà√◊ § <ÕÅg∞^Œ dÉÏ¡‰Ωõ Jaè=ÚY=ÚQÍ Ü«ÚOz,
=∞_»=∞#∞ ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ LOKåe. Z_»=∞ HÍe áê^•xfl Ñ¨~°z, ^•x g∞^Œ
Ñ≤~°∞^Œ∞Å#∞ "≥∂Ñ≤ x\Ï~°∞QÍ ‰õÄ~ÀÛ"åe.
„ã‘ÎÅ∞: Ô~O_»∞ HÍà◊§#∞ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù‰õΩ fã≤, Ô~O_»∞ `˘_»Å#∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕiÛ Z_»=∞
=ÚOQÍeÃÑ· ‰õΩ_ç =ÚOQÍÅ∞, `˘_» LO_ÕÖÏ ‰õÄ~ÀÛ"åe.
Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞: KÕu „"Õà◊§#∞ ~°∞‰õÄÖ’ q_çq_çQÍ#∞, ã¨*ÏÌ KÕ¿ã@Ñ¨ÙÊ_»∞ q∞H˜¯e
^ŒQÆæ~°QÍ HõeÑ≤, q∞ye# ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ "å\˜ ã¨Ç¨Ï[ ã≤÷uÖ’ LOKåe.
J#QÍ q∞H˜¯e q_çQÍ HÍ‰õΩO_®, q∞H˜¯e HõeÑ≤ HÍ‰õΩO_® LOKåe.
„ã‘ÎÅ∞: „ã‘ÎÅ∞ JxflO\˜ Ü«∞O^Œ∞#∞ J#QÍ ~°∞‰õÄ, ã¨*ÏÌ, Ô~O_»∞ ã¨*ÏÌÅ =∞^èŒº
‰õÄ~˘Û#∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞#∞ „"Õà§◊ #∞ HõeÑ≤ LOKåe, "å\˜ =∞^èºŒ MÏm Ü«ÚO_»~å^Œ∞.
16. „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ #=∂*ò ÅÖ’ ã¨=∂#"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂Å∞
d~åJ`ü H˘~° ‰ õ Ω xÅ|_ç # Ñ¨ Ù _» ∞ (dÜ« ∂ "£ ∞ Ö’) ã¨ * ÏÌ KÕ Ü « Ú
„Ñ¨^âÕ =◊ ÚÖ’#∞, ~°∞‰õÄ KÕÜÚ« #Ñ¨Ù_»∞ áê^•ÅÃÑ#· , ã¨*ÏÌ KÕÜÚ« #Ñ¨Ù_»∞ =Ú‰õΩ¯ÃÑ#· ,
ã¨ÖÏ"£∞ KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ Éèí∞*ÏÅÃÑ·# K«∂Ñ¨Ù #∞OK«=Öˇ#∞.
#=∂*òÖ’ P=eO`« =¿ã,Î ^•xx PÑ¨\ÏxH˜ QÆ\ì˜ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕÜ∂« e.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 143 #=∂*ò
JÑ¨Ê\˜H© PQÆHáõ È`Õ, ‰õΩ_ç J~°KuÕ "≥#∞Hõ ÉèÏQÆ=Ú#∞ <À\˜H˜ J_»O¤ QÍ LOKåe.
^ŒQÆ∞æ =zÛ##∂ WÖÏˆQ PÑ¨_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞uflOKåe.
ã≤„i #=∂*òÖ’ J#QÍ "≥∞Å¡QÍ Y∞~üP<£ Ñïãî ∂¨ Î PK«iOKÕ #=∂*òÖ’
`«# â◊|ú=Ú#∞ `å#∞ q<Õ@∞¡QÍ ÑïîOKåe.
QÆ=∞xHõ: „ã‘ÎÅ∞ Jxfl #=∂*òÅÖ’#∞ d~åJ`ü "≥∞Å¡QÍ<Õ K«^Œ"åe.
ã¨ÖÏ"£∞ KÕã≤# `«~°∞"å`« XHõ™êi ''JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— ÑëH˜, =¸_»∞
™ê~°∞¡ ''Jã¨ÎQ∑ Ñ¶≤~°∞ÖÏ¡ÇπÏ—— Ñ¨ÅHÍe. =¸_»=™êi Ñ¨Å∞‰õΩ #Ñ¨Ù_»∞ H˘OK≥O
™êQÆnã≤ Ñ¨ÅHÍe. (~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨ H˜ ã¨∞#fl`Õñ)
17. q„`ü #=∂*ò
q„`ü J#QÍ ÉËã≤ Jx J~°÷O. ÉËã≤ ãÖYº ~°HÍ`«∞Å∞ QÆÅ #=∂*ò,
QÆ#∞Hõ nxx q„`ü #=∂*ò Jx JO^Œ∞~°∞. Wëê #=∂*ò `«~∞° "å`« PK«iOK«|_Õ
„Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# =¸_»∞ ~°HÍ`«∞Å #=∂*ò#∞ q„`ü #=∂*ò JO^Œ∞~°∞. Wk =¸_»∞
~°HÍ`«∞Å∞ XHõ ã¨ÖÏ"£∞`À Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∞ |_»∞#∞. =¸_»= ~°HÍ`üÖ’ ''^Œ∞PÜ≥∞
Y∞#∂`ü—— ÑïîOÑ¨|_»∞#∞.
q„`ü #=∂*ò PK«iOK«∞@ "ålÉò (`«Ñ¨Êxãï). |^ŒÌHõ=Ú =Å¡QÍh
=∞ˆ~ W`«~° HÍ~°}O =Å¡ QÍh nxx PK«iOK«x"å~°∞ =∞Ç¨ áêÑ¨ÙÅQÆ∞^Œ∞~°∞.
D #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∞Ü«∞=Ú Wëê #=∂*ò `«~∞° "å`« „áê~°OÉè"í ∞≥ ÿ ã¨∞|ÇπÏ™êkMò
(LëÈ^ŒÜ«∞=Ú) =~°‰õΩ Ü«ÚO@∞Ok. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 28, nxÜ«∂`ü 5 al ã¨. 99)
17.1. q„`ü #=∂*ò PK«iOKÕ Ñ¨^èŒúu
=∞„yÉò #=∂*ò =Öˇ<Õ q„`ü #=∂*òÖ’ ‰õÄ_® =¸_»∞ ~°HÍ`«∞Å∞
PK«iOÑ¨ |_»∞`å~Ú. HÍh D Ô~O_»∞ #=∂*òÅÖ’ H˘xfl `Õ_®Å∞ L<åfl~Ú.
Jq ÜÕ∞=∞#QÍ: q„`ü #=∂*òÖ’ =¸_»= ~åHÍ`üÖ’ ã¨∂~°Ü∞≥ á¶êuÇ¨ ÑïOî z#
`«~∞° "å`« WOH˘Hõ ã¨∂~å ‰õÄ_® ÑïOî Kåe. `«~∞° "å`« (~°∞‰õÄ Ö’xH˜ "≥à§◊ ‰õΩO_»)
''JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— Jx Ñ¨Å∞‰õΩK«∂ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ K≥=ÙÅ =~°‰õΩ ZuÎ, =∞~°Å
<åaè (ÉÁ_»∞¤) „HÕ^Œ Hõ@∞ìHÀ"åe. `«~°∞"å`« ''^Œ∞PÜ≥∞ Y∞#∂`ü—— ÑïîOKåe.
J@∞ `«~∞° "å`« ~°∞‰õÄ, ã¨*ÏÌÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q q∞ye# #=∂*òÅÖ’ =Öˇ Ñ¨ÓiÎKãÕ ,≤
ã¨ÖÏO KÕã≤, #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e.
#=∂*ò 144 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
17.2. ^Œ∞PÜ≥∞ Y∞#∂`ü
''JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ W<åfl #ãπ`«D#∞Hõ = #ãπ`«Q∑Ñ¶≤~°∞Hõ =#∞J±q∞#∞aHõ
=#`«=Hõ¯Å∞ JÖˇH· õ =#∞ãπh JÖˇH· Öõ òM~·ˇ ,ü =#+π‰Ωõ ~°∞Hõ =ÖÏ #H±ÑÙ¨¶ ~°∞Hõ =#MòÅ=Ù
=#„`«∞‰õΩ =∞ñÜ«∞ºÑ¶πA~°∞H±. JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ WÜ«∂ºHõ #Jò|∞^Œ∞ =ÅHõ#∞ã¨b¡
=#ãπA^Œ∞ = WÖˇ·Hõ #ãπP = #ÇπÏÑ¶≤^Œ∞ = #~üE ~°ÇπÏ=∞`«Hõ =#Mòëê
J*Ï|Hõ W#fl J*Ï|Hõ aÖò ‰õΩá¶êÊùi=ÚÖò Ç≤ÏMò.—— (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü,ã¨.28, nxÜ«∂`ü5al ã¨.100)
XHõ"Õà◊ ^Œ∞PÜ≥∞ Y∞#∂`ü VÍ˝Ñ¨Hõ=Ú ÖËxKÀ D ^Œ∞P#∞ K«^Œ"åe:
(PÖˇW„=∂<£,P. 201)
ÖË^• =¸_»∞ ™ê~°∞¡ D ^Œ∞P#∞ K«^Œ"åe: ''PÖÏ¡Ç¨ï=∞‡Q∑Ñ¶≤s¡——. =∞iÜ«Ú
^Œ∞PÜ≥∞ Y∞#∂`ü <Õ~°∞ÛH˘<Õ „Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú KÕÜ«∂e. HÍh ã¨∞#fl`ü Ü≥ÚHõ¯ „âıÜ≥∂
â◊√ÉèÏÅ∞ Ñ¨ÓiÎQÍ á⁄O^Œ∞@‰õΩ ^Œ∞PÜ≥∞ Y∞#∂`ü <Õ~°∞ÛHÀ=_»O KåÖÏ J=ã¨~°O.
(nxÜ«∂`ü 5 al ã¨. 100)
q„`ü #=∂*ò‰Ωõ K≥Ok# =¸_»∞ ~°HÍ`üÅÖ’ ã¨∂~°Ü∞≥ á¶êuÇ¨ `«~∞° "å`«
W`«~° ã¨∂~åÅ∞ ÑïîOK«∞ #Ñ¨Ù_»∞ ÜÕ∞ ã¨∂~å #~Ú##∂ ÑïîOK« =K«∞Û#∞. HÍh
"≥Ú^Œ\ ˜ ~°HÍ`üÖ’ ''ã¨∂~°Ü≥∞ JJòÖÏ—— (ãäƒÇ≤Ïã¨‡~°aƒHõÖò JJòÖÏ), Ô~O_»=
~°HÍ`üÖ’ ''ã¨∂~°Ü≥∞ HÍÑ¶≤~°∂<£—— (Y∞Öò Ü«∂ JÜ«ÚºÇ¨ÏÖò HÍÑ¶≤~°∂<£), =¸_»=
~°HÍ`üÖ’ ''ã¨∞~°Ü∞≥ WMòÖÏãπ—— (Y∞ÖòÇï¨ =ÖÏ¡Çï¨ JÇ¨Ï^£) ÑïOî K«_O» =Úã¨ÇÎ Ï¨ Éò
(JaèÅ+¨}©Ü«∞O). ^≥·= „Ñ¨=HõÎ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡"£∞ q„`ü #=∂*òÖ’ D
=¸_»∞ ã¨∂~åÅ∞ ÑïOî KÕ"å~°x Ç¨Ï„[`ü WÉˇflHÍÉò ~°lÜ«∞ÖÏ¡Çï¨ J<£Çï¨ `≥eÜ«∞
*Ë™ê~°∞. (J|∂^•=Ó^£, #™ê~Ú) (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 28)
ã≤^è•úO`åÅ∞
01. q„`ü #=∂*òÖ’ `«Ñ¨Ê =∞iÜÕ∞ W`«~° #=∂*ò Ö’#∞ ^Œ∞PÜ≥∞ Y∞#∂`ü
K«^Œ∞=|_»^Œ∞.
02. Ñ¨q„`« ~°=∞*Ï<£ =∂ã¨=ÚÖ’ q„`ü #=∂*ò *=∂J`ü`À PK«iOK«_»=Ú
„âı+¨ª=Ú. W`«~° ~ÀAÅÖ’ q„`ü #=∂*ò =ºH˜ÎQÆ`«=ÚQÍ PK«iOKåe.
03. XHõ"Õà◊ q„`ü #=∂*ò PK«iOK«_»=Ú `«Ñ≤ÊáÈ`Õ, ^•x Y*Ï KÕÜ«∞_»=Ú
"ålÉò J=Ù`«∞Ok. M*Ï PK«iOK«∞ #Ñ¨ÙÊ_»∞ q„`ü #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ M*Ï
PK«iOK«∞ K«∞<åfl#∞—— Jx ãÖHõÅÊ=Ú KÕÜ«Ú@ =∞~°záÈ~å^Œ∞.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 145 #=∂*ò
18. A=ÚJ #=∂*ò
â◊√„Hõ"å~°=Ú „Ñü =Úã≤¡"£∞‰õΩ ÑÖ_»∞QÆ~ÀA. ''A=ÚJ #=∂*ò—— „Ñü
=Úã≤¡"£∞ H˘~°‰õΩ ''Ñ¶¨~°*ˇ S<£—— J#QÍ ¿ãfiKåÛ Ñ¨~°∞Å∞, `≥eqQÆey# "å~°∞,
ÃÑ^ŒÌ"å~°∞ (ÉÏeQ∑), ™ê÷x‰õΩÅ∞, P~ÀQÆº=O`«∞Öˇ·# „Ñü Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ `«Ñ¨ÊxãïQÍ
PK«iOK« =ÅÜ«Ú#∞. (ÉÏxã¨Å‰õΩ, Ñ≤zÛ"åiH˜, z#fl Ñ≤Å¡Å‰õΩ, =Ú™êÑ¶≤~ü
J#QÍ ÉÏ@™ê~°∞Å‰õΩ, „ã‘ÎÅ‰õΩ D #=∂*ò ÖË^Œ∞)
QÆ=∞xHõ: 'A=∂‡, A=∂— ‰õΩ =∞#=Ú JÅ"å@∞ Ñ¨_ç Ü«Ú<åfl=Ú. HÍh
''A=ÚJ—— J#∞#k ãïÜ≥ÿ∞# LKåÛ~°}. nxx JÅ"å@∞ KÕã¨∞HÀ =Åã≤#kQÍ
=∞#q KÕÜ«ÚK«∞<åfl#∞.
D #=∂*ò#∞ x~åHõiOKÕ"å_»∞ HÍÑ¶≤~ü (Jqâßfiã≤)QÍ ÑïQÆ}ÕÑ¨
|_»∞`å_»∞. ã¨=∞~°h÷ Ü«∞"≥∞#ÿ HÍ~°}=Ú ÖË‰Ωõ O_® D #=∂*ò#∞ q_çz ÃÑ@∞ì"å_»∞
áêáê`«∞‡_»=Ù`å_»∞.
WÉˇfl JÉÏƒãπ ~°lÜ«∞ÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ J<£Ç¨ï QÍ~°∞ `≥eÑ≤# „Ñ¨HÍ~°O ''Ç¨Ï„[`ü
=ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï =ã¨Å¡"£∞ QÍ~°∞ D q^èŒ=ÚQÍ ÃãÅqzÛi: ''U
=ºH˜Î J~Ú`Õ ãïÜ≥∞ÿ # HÍ~°}=Ú ÖË‰Ωõ O_® A=ÚJ #=∂*ò#∞ q_çz ÃÑ\ÏÎ_À,
P =ºH˜Î =Ú<åÑ¶≤Mò J#QÍ HõÑ¨@ qâßfiã≤QÍ edOÑ¨ |_»∞`å_»∞. =∞iÜ«Ú
J`«xÃÑ· HõÑ¨@`«fiÑ¨Ù (xá¶êMò) PV˝ ã¨^• Ü«ÚO@∞Ok——.
â◊√„Hõ"å~°=Ú „Ñü =Úã≤¡"£∞ QÀà◊√§ HõuÎiOK«∞HÀ"åe. QÆ∞ãπ¡ (™êfl#=Ú)
KÕÜ∂« e. `«#=^ŒÌ L#fl ^Œ∞ã¨∞ÅÎ Ö’ „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ "å\˜x ^èiŒ OKåe. gÖˇ`· Õ ã¨∞"åã¨<å
„^Œ=º=Ú#∞ (J`«~Î ∞° ) Ñ¨Óã¨∞HÀ"åe. A=ÚJ #=∂*ò H˘~°‰Ωõ *Ïq∞J± =∞ã‘^∞Œ ‰õΩ
`«fi~°QÍ "≥àÏ§e. ZO`« `«fi~°QÍ "≥o§`Õ JO`« JkèHõ Ñ¨Ù}º=Ú Åaèã¨∞ÎOk.(aÇ≤Ï+‘Î
ã¨=∞~ü, Ç≤Ïã¨û J=fiÖò, ã¨.120)
*Á„ÇπÏ #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∞Ü«∞=∞Ö’<Õ A=ÚJ #=∂*ò PK«iOÑ¨
|_»∞#∞. A=ÚJÖ’ Ô~O_»∞ ~°HÍ`«∞Å∞ Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò K«^Œ"åe. A=ÚJ #=∂*ò
‰õΩ =ÚO^Œ∞ Ô~O_»∞ Y∞^•ƒÅ∞ (LÑ¨<åº™êÅ∞) W=fi|_»∞#∞. (nxÜ«∂`ü 5 al ã¨. 99)
18.1. A=ÚJ #=∂*ò H˘~°‰õΩ xÜ«∞=∞=ÚÅ∞ (+¨~å~Ú`ü)
A=ÚJ #=∂*ò PK«iOK«∞@ H˘~°‰õΩ ^èŒ~°‡âß„ã¨Î=Ú S^Œ∞ +¨~°`«∞Å#∞
#=∂*ò 146 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
(xÜ«∞=∂Å#∞) xˆ~ÌtOz#k. Jq:
01. Ñ¨@ì}=Ú QÍh ÖËHõ ÃÑ^ŒÌ „QÍ=∞=Ú QÍh J~Ú =ÙO_®e.
02. *Á„ÇπÏ #=∂*ò "Õà◊ J~Ú =ÙO_®e.
03. A=ÚJ #=∂*ò‰Ωõ Ñ¨Ó~°fi=Ú, Y∞^•ƒ „Ñ¨ãO¨ QÆ=Ú(LÑ¨<åºã¨=Ú) W=fi|_®e.
04. W=∂"£∞ HÍ‰õΩO_® Hõhã¨=Ú =ÚQÆ∞æ~°∞ =º‰õΩÎÖˇ·<å Ü«ÚO_®e.
05. P „Ñ¨^Õâ◊=ÚÖ’ JO^Œ~°∞ #=∂*ò PK«iOK«∞@‰õΩ J#∞=∞u Ü«ÚO_®e.
(nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O ã¨. 100)
ã≤^è•úO`åÅ∞
01. A=ÚJ #=∂*ò H˘~°‰õΩ J*Ï<£ qx# "≥O@<Õ Jxfl Ñ¨#∞Å∞ q_çz ÃÑ\˜ì
#=∂*ò H˘~°‰õΩ "≥à◊√§@ "ålÉò (Jx"å~°º=Ú).
02. A=ÚJ #=∂*ò Ö’ *Á„ÇπÏ Ü≥ÚHõ¯ Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò QÍh ÖËHõ ã¨∞#fl`ü #=∂*ò
QÍh PK«iOK«|_»^Œ∞. (nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O ã¨ 100)
18.2. A=ÚJ „Ñ¨ãÖQÆ=Ú (Y∞`åƒ)
A=ÚJ #=∂*ò‰õΩ Ñ¨Ó~°fi=Ú Y∞`åƒ (^è•i‡Hõ „Ñ¨ãÖQÆ=Ú) "ålÉò
(Jx"å~°º=Ú) J~Ú Ü«Ú#flk. W=∂"£∞ QÍ~°∞ Y∞`åƒ „áê~°OaèOK«QÍ<Õ JHõ¯_»
L#fl"å~°O^Œ~∂° ^•xx „â◊^QúŒè Í q#_»O "ålÉò J~Ú Ü«Ú#flk. Y∞`åƒ ('Y∞^•ƒ—
Jx LK«ÛiOK«∞@ `«ÑÙ¨ Ê) q#∞@‰õΩ P@OHõ=Ú HõeyOK«∞ Ñ¨x ‰õÄ_® ''=∞„‰õÄÃÇÏ
`«„Ç‘Ïg∞—— (x+≤^=úŒè Ú) J=Ù`∞« Ok. #=∂*ò PK«iOKÕ ã¨=∞Ü«∂# ^•xH˜ P@OHõ=Ú
HõeyOK«∞ Ñ¨x U q^èŒ=ÚQÍ x+≤^èŒú"≥∂, J>Ë¡ A=ÚJ #=∂*ò‰õΩ =ÚO^Œ∞
„Ñ¨ãÖyOKÕ Y∞`åƒ‰õΩ P@OHõ=Ú HõeyOK«∞ Ñ¨#∞Å∞ ‰õÄ_» x+≤^èŒú"≥∞ÿ Ü«Ú#flq.
W=∂"£∞QÍ~°∞ Y∞`åƒ „Ñ¨ãO¨ QÆ=Ú „áê~°OaèOz#KÀ, #=∂*ò PK«iOK«∞@,
=∂\Ï¡_∞» @, Z=Ô~<· å Ñ¨Å∞HõiOz# "åiH˜ |^Œ∞Å∞ Ñ¨Å∞‰õΩ@, u#∞@, „`åQÆ∞@,
Ñ¨q„`« Y∞~üP<£ „QÆO^äŒ=Ú K«^Œ∞=Ù@ "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q JxflÜ«Ú x+≤^èŒú=Ú.
Y∞`åƒ J~°c ÉèÏ+¨Ö’ KÕÜ«Ú@ ã¨∞#fl`ü (™êO„Ñ¨^•Ü«∞=Ú). W`«~°
ÉèÏ+¨ÅÖ’ KÕÜ«Ú@ =∞„‰õÄ J=Ù`«∞Ok. XHõ"Õà◊ „Ñ¨ãÖQÆ=Ú KÕÜ«∞‰õΩO_®<ÕÕ
A=ÚJ #=∂*ò PK«iOK«∞@ `«QÆ^Œ∞. (aÇ≤Ï+‘Î ã¨=∞~ü, Ç≤Ïã¨û J=fiÖò, ã¨.126)
A=ÚJ Ô~O_»∞ Y∞`åƒÅ =∞^èŒº ‰õÄ~°∞Û#fl ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ W=∂"£∞
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 147 #=∂*ò
QÍh =ÚYÎnÅ∞ QÍh KÕ`«∞Å∞ ZuÎ ''^Œ∞P—— KÕÜ«Ú@ =∞„‰õÄÃÇÏ `«„Ç‘Ïg∞
J=Ù`«∞Ok. HÍh KÕ`«∞Å∞ Z`«Î‰õΩO_® ^Œ∞P KÕã¨∞H˘# =K«∞Û#∞. JÖÏ KÕÜ«Ú@
ãïÜ≥ÿ∞#^Õ. (aÇ≤Ï+‘Î ã¨=∞~ü, Ç≤Ïã¨û J=fiÖò, ã¨.126)
=∞# „Ñ¨=HõÎ Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ QÍi ¿Ñ~°∞
Y∞`åƒÖ’ „Ñ¨™êÎqOK«|_ç #Ñ¨ÙÊ_»∞, =ÚYÎnÅ∞ (W=∂"£∞#∞ J#∞ãïOK«∞"å~°∞)
`«=∞`«=∞ =∞#ã¨∞ûÖ’<Õ ^Œ~°∂^≥ +¨sÑ¶π ÑïîOKåe.
Y∞`åƒ Ñ¨ÓiÎ J~Ú# "≥O@<Õ WMÏ=∞`ü K≥Ñ≤Ê #=∂*ò PK«iOK«∞@
™êO„Ñ¨^•Ü«∞=Ú. Y∞`åƒ =∞iÜ«Ú #=∂*òÅ =∞^èŒº „áêÑÖzHõ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞
PK«iOK«∞@ =∞„‰õÄÃÇÏ `«ÇπÏsq∞(x+≤^èŒú=Ú). (aÇ≤Ï+‘Î ã¨=∞~ü, Ç≤Ïã¨û J=fiÖò, ã¨.127)
A=ÚJ #=∂*ò `«Ñ≤ÊáÈ~Ú#KÀ, "å~°∞ q_çq_çQÍ *Á„ÇπÏ #=∂*ò
PK«iOK« =ÅÜ«Ú#∞.
Z=Ô~·<å z=i MJò^ŒÖ’ J`«ÎÇ≤ÏÜ«∂º`ü K«^Œ∞=Ù `«∞#flÑ¨ÙÊ_»∞ QÍh ÖËHõ
ã¨*Ü
Ì ∞≥ ã¨Ç˙
¨ `«~∞° "å`« QÍh =zÛ #=∂*òÖ’ Hõe¿ã,Î J`«#∞ W`«~° #=∂*òÅÖ’
=Öˇ `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# ~°HÍ`«∞Å∞ Ñ¨ÓiÎ KÕã¨∞H˘x#, J`«x #=∂*ò ãïáÈ`«∞Ok.
J`«_»∞ *Á„ÇπÏ #=∂*ò K«^Œ∞= =Åã≤# J=ã¨~°=Ú ÖË^Œ∞.
19. Y *Ï #=∂*ò
xs‚`«"Õà◊ Ü«∞O^Œ∞ (xˆ~Ìt`«) #=∂*ò#∞ PK«i¿ãÎ Jk <≥~°"Õi#@∞¡
J=Ù`«∞Ok. J@∞¡HÍHõ, xs‚`"« àÕ ◊ ^•\˜áÈ~Ú# `«~∞° "å`« PK«iOz#, Jk ''Y*Ï
#=∂*ò—— J=Ù`«∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Ñ¶¨„*ò #=∂*ò ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞=Ú `«~°∞"å`«
PK«iOz#, P #=∂*ò 'Y*Ï— J=Ù`«∞Ok.
Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ Y*Ï Ñ¶¨~ü˚, =∞iÜ«Ú "ålÉò #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ Y*Ï
"ålÉò J=Ù`«∞Ok. HÍ=Ù# g\˜ Y*Ï `«Ñ¨ÊHõ PK«iOKåe. ã¨∞#fl`ü #=∂*ò,
#Ñ¶Ö≤ ò #=∂*ò, A=ÚJ #=∂*ò, D^£ #=∂*ò Å‰õΩ Y*Ï ÖË^∞Œ . #[~ü, =∞#fl`ü
("≥Ú‰õΩ¯|_ç) Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# #=∂*òÅ#∞ <≥~"° ~Õ Û° _»=Ú "ålÉò QÆ#∞Hõ, Jq
ãïQÍ PK«iOK«HõáÈ`Õ, "å\˜ Y*Ï `«Ñ¨Êx ãïQÍ PK«iOKåe. #Ñ¶≤Öò #=∂*ò
XHõ™êi „áê~°Oaè¿ãÎ, ^•xx Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∞_»=Ú "ålÉò J=Ù`«∞Ok. QÆ#∞Hõ,
#Ñ¶≤Öò #=∂*ò "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì# `«~°∞"å`«, U^≥·<å HÍ~°}=Ú KÕ`« Jk á¶êã≤^£
#=∂*ò 148 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
J~ÚáÈ`Õ (K≥_çáÈ`Õ), ^•x Y*Ï #=∂*ò PK«iOK«_»=Ú "ålÉò J=Ù`«∞Ok,
HÍ=Ù# nx Y*Ï `«Ñ¨ÊHõ PK«iOKåe. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 34, nxÜ«∂`ü 5 al ã¨. 103)
19.1. Y*Ï #=∂*ò PK«~}° Ï q^è•#=Ú
Y*Ï #=∂*ò PK«iOKÕ q^è•#=Ú U=∞#QÍ, U #=∂*ò J~Ú`Õ
`«Ñ≤ÊáÈ~Ú#^À, P ã¨=∞Ü«∞=∞O^Œe Y*Ï #=∂*ò#∞ PK«iOKÕ ãÖHõÅÊ=Ú
KÕÜ«∂e. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ''<Õ#∞ x#fl\ ˜ ÖËHõ Pk"å~°Ñ¨Ù Ñ¶¨„*ò Ü≥ÚHõ¯ Ñ¶¨~°*ò
#=∂*ò Ô~O_»∞ ~°HÍ`«∞Å∞ Y*Ï PK«iã¨∞Î<åfl#∞—— Jx ãÖHõÅÊ=Ú KÕã¨∞HÀ"åe.
`«~°∞"å`« =∂=¸Å∞ #=∂*ò PK«iOKÕ q^èŒOQÍ<Õ, nxx ‰õÄ_» PK«iOKåe.
(nxÜ«∂`ü 5 al ã¨. 103)
XHõ"Õà◊ Z=i"≥·<å J<ÕHõ #=∂*òÅ∞ `«Ñ≤ÊáÈ~Ú Ü«ÚO_ç, P #=∂*ò
`ÕnÅ∞, ã¨=∞Ü«∞=Ú QÆ∞~°∞OÎ _ç# Ü≥∞_»Å, ''<Õ#∞ Ñ¶Ö¨ Ï<å `Õk `«ÑÊ≤ áÈ~Ú# Ñ¶[¨ ~ü
#=∂*ò/*ÁÇ¨Ï~ü #=∂*ò Y*Ï PK«iã¨∞Î<åfl#∞—— Jx ãÖHõÅÊO KÕã¨∞HÀ"åe.
XHõ"Õà◊ Z=i"≥·<å J<ÕHõ #=∂*òÅ∞ `«Ñ≤ÊáÈ~Ú Ü«ÚO_ç, P #=∂*ò
`ÕnÅ∞, ã¨=∞Ü«∞=Ú QÆ∞~°∞ÎÖËx Ü≥∞_»Å D q^èŒ=ÚQÍ ãÖHõÅÊ=Ú KÕã¨∞HÀ"åe:
''<å rq`«=ÚÖ’ `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# Ñ¶¨„*ò #=∂*òÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ Ñ¶¨„*ò #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯
Y*Ï PK«iã¨∞Î<åfl#∞——. W^Õ q^èŒ=ÚQÍ *Á„ÇπÏ, J„ãπ "≥Ú^ŒÅQÆ∞ #=∂*òÅ
ãÖHõÅÊ=Ú KÕã≤, "å\˜x PK«iã¨∂Î XHõ~ÀA #=∂*òÅ∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e. WÖÏˆQ
XH˘¯Hõ¯ ~ÀA‰õΩ ãÖ|OkèOz# #=∂*òÅ#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ∂« e. `«ÑÊ≤ áÈ~Ú# #=∂*ò
ÅxflO\˜ Y*Ï PK«iOz<å#x =∞#ã¨∞#O^Œ∞ ãÖ`«$Ñ≤Î HõÅ∞ˆQO`« =~°‰õΩ g\˜x
PK«iOKåe. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 34, nxÜ«∂`ü 5 al ã¨.103)
QÆ=∞xHõ: XˆH ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ J<ÕHõ M*Ï #=∂*òÅ∞ PK«iOK« =K«∞Û#∞.
20. Ñ„ Ü
¨ ∂« }˜‰Ωõ x (=Ú™êÑ¶~≤ ü H©) #=∂*ò
Z=Ô~#· 48 "≥∞àÿ §◊ (77.232 H˜.g∞) ^Œ∂~°O „Ñ¨Ü∂« }ÕKÕ ãÖHõÅÊO`À
|Ü«∞Å∞^Õi `«=∞ „QÍ=∞ ÖËHõ Ñ¨@ì} á⁄e"Õ∞~° ^•\˜#KÀ, P=ºH˜Î W™ê¡"£∞
^è~Œ ‡° âß„ãÎ̈O „Ñ¨HÍ~°O =Ú™êÑ¶~≤ ü J#QÍ „Ñ¨Ü∂« }©‰Ωõ _»Q∞Æ #∞, J`«#∞ „Ñ¨Ü∂« }ÕKÕ
HÍÅ=Ú H˘xfl QÆO@Öˇ·<å ã¨ˆ~ ÖËHõ H˘xfl xq∞ëêÖˇ·<å ã¨ˆ~. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü/47, nxÜ«∂`ü 1
Ü«∞O/102)
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 149 #=∂*ò
„Ñ¨Ü∂« }©‰Ωõ x H˘~°‰Ωõ #=∂*òÖ’ Y„ãπ (ãÖ„QÆÇÏ¨ O) P^ÕâßÅ∞
„Ñ¨Ü«∂}©‰õΩÅ∞ *Á„ÇπÏ, J„ãπ =∞iÜ«Ú Wëê Ñ¶¨~ü˚ #=∂*òÅÖ’ Y„ãπ
PK«iOKåe. J#QÍ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`«∞Å‰õΩ É^Œ∞Å∞QÍ ~Ô O_»∞ ~°HÍ`«∞Å∞ =∂„`«"∞Õ
PK«iOKåe. Ñ¶¨„*ò, =∞„yÉò =∞iÜ«Ú q„`ü #=∂*òÅ∞ =∂„`«O Ü«∞^è•q^èŒOQÍ<Õ
PK«iOKåe. J=HÍâ◊=ÚO>Ë ã¨∞#fl`ü #=∂*òÅ∞ Ü«∞^è•qkèQÍ PK«iOKåe.
gxÖ’ Y„ãπ (`«yæOz PK«iOK«∞@) ÖË^Œ∞. J=HÍâ◊O ÅaèOK«xKÀ q_çzÃÑ@ì
=K«∞Û#∞. HÍh gÖˇ·#O`« =~°‰õΩ, Ñ¶¨„*ò #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ 2 ~°HÍ`üÅ ã¨∞#fl`ü
PK«iOKåe. ((aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 47, nxÜ«∂`ü 5 al ã¨. 103)
=∞™ê~ÚÖò (ã≤^è•úO`åÅ∞)
01. „Ñ¨Ü∂« }©‰Ωõ _»∞ *Á„ÇπÏ, J„ãπ =∞iÜ«Ú Wëê #=∂*òÅÖ’ Y„ãπ áê\ÕKåÅx
`≥eã≤ ‰õÄ_® <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`üÅ∞ PK«iOz#KÀ, J`«_»∞ JÑ¨~åkè JQÆ∞#∞.
02. XHõ"Õà◊ „Ñ¨Ü«∂}©‰õΩ_»∞ =∞~°záÈ~Ú <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`üÅ∞ PK«iOz#KÀ,
~Ô O_»= ~°HÍ`ü z=~° `«+Ç¨ ï¨ ›^£ ÑïOî z Ü«ÚO_ç# Ü≥∞_»Å, "≥Ú^Œ\ ˜ ~Ô O_»∞
~°HÍ`üÅ∞ Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò QÍ#∞, q∞ye# Ô~O_»∞ ~°HÍ`üÅ∞ #Ñ¶≤Öò QÍ#∞
ÑïQÆ}ÕÑ¨ |_»`å~Ú. J~Ú`Õ, z=~° ã¨Ç¨˙ã¨*ÏÌ KÕÜ«Ú@ "ålÉò
(`«Ñ¨Êxãï) J=Ù`«∞Ok.
03. „Ñ¨Ü«∂}©‰õΩ_»∞ XˆH „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ 15 ~ÀAÅ∞ QÍh JO`«Hõ<åfl Z‰õΩ¯=
~ÀAÅ∞ QÍh q_çkKÕ¿ã L^ÕÌâ◊ºO ÖËx Ü≥∞_»Å, Y„ãπ #=∂*Ë PK«iOKåe.
XHõ "Õà◊ 15 ~ÀAÅ∞ q_çkKÕ¿ã L^ÕÌâ◊º=Ú#flKÀ, P „Ñ¨^Õâ◊O J`«x
`å`å¯eHõ ã¨fiã¨÷Å=∞ø`«∞Ok. HÍ|\˜ì J`«#∞ JHõ¯_» Y„ãπ KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞.
Ñ¨ÓiÎ #=∂*ò K«^Œ"åe.
04. „Ñ¨Ü«∂}©‰õΩ_»∞ `«# ã¨fiã¨÷ÅO Ü≥ÚHõ¯ á⁄e"Õ∞~° ^•\˜# `«~°∞"å`« Y„ãπ
„áê~°OÉèí =∞ø`«∞Ok.
05. „Ñ¨Ü∂« }OÖ’ #=∂*òÅ∞ Y*Ï J~Ú#KÀ, WO\˜H˜ =zÛ# `«~∞° "å`« "å\˜x
PK«iOz##∂ *Á„ÇπÏ, J„ãπ, Wëê Ñ¨~ü̊ #=∂*òÅÖ’ ~Ô O_»∞ ~°HÍ`«∞ÖË Y*Ï
PK«iOK« =Öˇ#∞.
06. XHõ"àÕ ◊ „Ñ¨Ü∂« } ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨fiãÅ÷¨ OÖ’ M*Ï J~Ú# #=∂*òÅ∞ PK«iOK«
#=∂*ò 150 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
^ŒÅz#KÀ, *Á„ÇπÏ, J„ãπ, Wëê Ñ¨~ü˚ #=∂*òÅÖ’ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`«∞Å∞ Y*Ï
PK«iOK« =Öˇ#∞.
07. „Ñ¨Ü∂« }©‰Ωõ _»∞ `«# „Ñ¨Ü∂« } ã¨=∞Ü«∞OÖ’, ™ê÷xHõ W=∂"£∞ "≥#∞Hõ #=∂*ò
PK«iOz#KÀ, W=∂"£∞`À áê@∞ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`«∞Å∞ PK«iOK« =Öˇ#∞.
Yã¨~ü KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. (aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü, ã¨. 47, nxÜ«∂`ü 5 al ã¨. 103)
21. #Ñ¶Ö≤ ò #=∂*òÅ∞ (J^Œ#Ñ¨Ù #=∂*òÅ∞)
S^Œ∞ Ñ¨Ó@Å #=∂*òÖË HÍ‰õΩO_® =∞iH˘xfl ™êO„Ñ¨^•~ÚHõ #=∂*òÅ∞
‰õÄ_» L<åfl~Ú. g\˜H˜ ‰õÄ_» J`«ºkèHõ „áê=ÚYº=Ú#flk. g\˜x PK«iOK«∞@
Ñ¶¨~ü˚ QÍh "ålÉò HÍh HÍ^Œ∞. Wq ˆH=ÅO #Ñ¶≤Öò #=∂*òÅ∞, J#QÍ J^Œ#Ñ¨Ù
#=∂*òÅ∞.
qâßfiã¨∞Öˇ·# JÖÏ¡ÇπÏ ^•ã¨∞Å∞ f~°∞Êk<å# ™êÑ¶¨ÅºO á⁄O^Œ_®xH˜
gÖˇ·#O`« JkèHõOQÍ #Ñ¶≤Öò #=∂*òÅ∞ PK«iOKåe. Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò‰õΩ =ÚO^Œ∞,
Ñ¶¨~ü˚ #=∂*òÅ `«~°∞"å`«, PK«iOK«|_Õ ã¨∞#fl`üÅ∞(=ÚJHõ¯^Œ =∞iÜ«Ú QÔ ~· ü =ÚJHõ¯^Œ),
#Ñ¶≤ÖòÅ∞ JxflO\˜x q_çzÃÑ@ìHõ PK«iOKåe. gÖˇ·#O`« JkèHõOQÍ #Ñ¶≤Öò
<å=∂*òÅ#∞ ãÖáêkOK«∞H˘x, „Ñ¨à◊Ü«∞ k#O "≥·Ñ¨Ù Ñ¨Ü«∞xOKåe. (=Úã≤¡O Y"åf<£ ˆH
eÜÕ∞ 20 ã¨ÉMò,ã¨.12)
21.1. `«ÇÏ≤ Ü«∞º`«∞Öò =ÙA
K«Hõ¯QÍ =ÙE KÕã≤# `«~°∞"å`« Ô~O_»∞ ~°HÍ`üÅ∞ #Ñ¶≤Öò #=∂*ò
PK«iOK«_»O =Úã¨ÎÇ¨ÏÉò (JaèÅ+¨}©Ü«∞O). Ç¨Ï„[`ü ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ =
ã¨Å¡"£∞ QÍ~°∞ W@∞¡ `≥eÑ≤i: ''K«Hõ¯QÍ =ÙE KÕã≤, ãÖÑ¨Ó~°‚ q#Ü«∞ q^èÕÜ«∞`«Å`À
=∞#ã¨∞û#∞ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Ü«∞O^Õ ÅQÆflOKÕã≤ (Y∞+¨Ø = Y∞E), Ô~O_»∞
~°HÍ`üÅ∞ #=∂*ò PK«iOz# qâßfiã≤ H˘~°‰õΩ ã¨fi~°æO "ålÉò (`«Ñ¨Êxãï)
J=Ù`«∞Ok.—— (=Úã≤¡O Y"åf<£ ˆH eÜÕ∞ 20 ã¨ÉMò,ã¨.12)
21.2. `«ÇÏ≤ Ü«∞º`«∞Öò =∞ãπl^£
=∞ã‘^∞Œ Ö’xH˜ „Ñ¨"tÕ OK«∞ qâßfiã≤ ~Ô O_»∞ ~°HÍ`üÅ #=∂*ò PK«iOK«∞@
ã¨∞#fl`ü (™êO„Ñ¨^•Ü«∞O) J~Ú Ü«Ú#flk. D #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ L^ÕâÌ º◊ O =∞ã‘^∞Œ #∞
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 151 #=∂*ò
Q“~°qOK«_O» , "åã¨"Î åxH˜ P Q“~°=O JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏˆH K≥O^Œ∞`«∞Ok. (^Œ∞„~Ô =ÚMÏÎ~)ü
D #=∂*ò <Õ `«Ç≤ÏÜ«∞º`«∞Öò =∞ãπl^£ JO^Œ∞~°∞.
#c Hõs"£∞ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ QÍ~°∞ W@∞¡ `≥eÑ≤i: ''g∞Ö’ Z=Ô~·<å
=∞ã‘^Œ∞‰õΩ =∞„‰õÄ (x+≤^èŒú) ã¨=∞Ü«∞O HÍ#Ñ¨ÙÊ_»∞ "≥o§#KÀ, Ô~O_»∞ ~°HÍ`üÅ
#=∂*ò PK«iOKÕ =~°‰õΩ ‰õÄ~ÀÛHõO_ç.—— (ã¨Ç‘ÏÇπÏ |∞MÏs, ã¨Ç‘ÏÇπÏ =Úã≤¡"£∞) =∞„‰õÄ
ã¨=∞Ü«∞"≥∞#ÿ KÀ, <åÅ∞QÆ∞ ™ê~°∞¡ ã¨∞ÉòÇ¨ #ÖÏ¡ÇÏ≤ =ÖòÇÏ¨ "£∞^Œ∞ eÖÏ¡ÇÏ≤ = ÖÏWÖÏÇ¨Ï
WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ ÑïîOK«O_ç. `«~°∞"å`« ^Œ~°∂^≥ +¨sÑ¶π K«^Œ=O_ç. (^Œ∞„Ô~=ÚMÏÎ~ü)
XHõ"Õà◊ =∞ã‘^Œ∞ Ö’xH˜ „Ñ¨"ÕtOz "≥O@<Õ Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò HÍh #Ñ¶≤Öò
#=∂*ò HÍh PK«iOz#KÀ, Jk ''`«ÇÏ≤ Ü«∞º`«∞Öò =∞ãπl^£—— ‰õΩ „Ñ¨`åº=∂flÜ∞« O
(|^Œ∞Å∞) QÍ ãïáÈ`«∞Ok. J#QÍ ''`«Ç≤ÏÜ«∞º`«∞Öò =∞ãπl^£—— Ü≥ÚHõ¯ ãÖHõÅÊO
KÕÜ«∞Hõ áÈ~Ú##∞, Jk K«kq`Õ HõeˆQ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨ÅO Åaèã¨∞ÎOk. (^Œ∞„Ô~=ÚMÏÎ~ü)
21.3. W„ëêMò #=∂*ò
ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« "≥∞#ÿ `«~∞° "å`«, ã¨∂~°ºH˜~}° ÏÅ∞ ã¨Ê+Öì QÍ, `≥Å|¡ _ç# `«~∞° "å`«
~Ô O_»∞ ÖËHõ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`üÅ∞ #Ñ¶Ö≤ ò #=∂*ò PK«i™êÎ~∞° . nx<Õ W„ëêMò #=∂*ò
JO^Œ∞~°∞. (=Úã≤¡O Y"åf<£ ˆH eÜÕ∞ 20 ã¨ÉMò,ã¨.12)
Ç¨Ï„[`ü J#ãπ WÉˇfl =∂eH± ~°l Ü«∞ÖÏ¡Çï¨ J<£Çï¨ `≥eÑ≤# „Ñ¨HÍ~°O ~°ã∂¨ Å∞ÖÏ¡ÇÏπ
ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ QÍ~°∞ W@∞¡ ÃãÅqzÛi: ''Z=Ô~·`Õ Ñ¶¨~ü˚ #=∂*ò *=∂`ü `À
K«kq, ã¨∂~Àº^ŒÜ«∞O =~°‰õΩ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ ^è•º#O (l„H±) Ö’ b#"≥∞ÿ
LO_ç, Ñ≤=∞‡@ Ô~O_»∞ ~°HÍ`üÅ∞ #Ñ¶≤Öò #=∂*ò PK«iOz#KÀ, J`«xH˜ Ç¨Ï*ò
=∞iÜ«Ú L„=∂ Ü≥ÚHõ¯ Ñ¨Ù}º Ñ¶¨ÅO Åaèã¨∞ÎOk.——
#c Hõs"£∞ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ QÍ~°∞ Ö’Ñ¨~°Ç≤Ï`«, ãÖÑ¨Ó~°‚ (HÍq∞Öò)
Ç¨Ï*ò =∞iÜ«Ú L„=∂ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨ÅO ÅaèOK«∞#x =¸_»∞ ™ê~°∞¡ ÑëH˜~°x Ç¨Ï„[`ü
J#ãπ ~°lÜ«∞ÖÏ¡Çï¨ J<£Çï¨ QÍ~°∞ `≥eÑ≤i. (ui‡r)
21. 4. Kå+πÎ #=∂*ò
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOz# =¸_»∞ QÆO@Å `«~∞° "å`« ~Ô O_»∞ ÖËHõ <åÅ∞QÆ∞
ÖËHõ Zxq∞k ~°HÍ`üÅ∞ #Ñ¶≤Öò #=∂*ò#∞ PK«i™êÎ~°∞. nx<Õ ''Kå+πÎ #=∂*ò——
JO\Ï~°∞. Wk q∞H˜¯e qt+¨ª"≥∞ÿ#k. Ç¨Ï„[`ü ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£
#=∂*ò 152 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
QÍ~°∞ W@∞¡ ÃãÅqKåÛ~°∞: Z=Ô~`· Õ D #=∂*ò#∞ JÅ"å@∞ KÕã∞¨ H˘x ã¨„Hõ=∞OQÍ
PK«i™êÎ~À, J`«x ã¨=∞ã¨Î áêáêÅ∞ Hõq∆ ∞OK« |_»∞`å~Ú, XHõ"àÕ ◊ Jq ã¨=Ú„^ŒÑÙ¨
#∞~°∞QÆ∞`À ã¨=∂#OQÍ L#fl#∂. J#QÍ ZO`« JkèHõOQÍ L#fl#∞, Hõ∆q∞OK«
|_»∞`åÜ«∞x J~°÷O. (=Úã≤¡O Y"åf<£ ˆH eÜÕ∞ 20 ã¨ÉMò,ã¨.13)
Ç¨Ï„[`ü J|∂[~ü ~°lÜ«∞ÖÏ¡Çï¨ J<£Çï¨ `≥eÑ≤# „Ñ¨HÍ~°O #c Hõs"£∞ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï
JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£ QÍ~°∞ W@∞¡ ÃãÅqzÛi: „Ñü =∞x+≤ `«# â◊s~°OÖ’x H©à√◊ § ã¨„Hõ=∞OQÍ
Ü«Ú#flO^Œ∞# JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ‰õΩ Hõ$`«V˝`« `≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩ „Ñü H©Å∞‰õΩ |^Œ∞Å∞
„Ñü ~ÀA L^ŒÜ«∂# XHõ ã¨^ŒY (^•#O) KÕÜ«∂e. ''ã¨∞ÉòÇ¨#ÖÏ¡ÇπÏ—— Jx#
„Ñü™ês, Jk ã¨^£M JQÆ∞#∞. J>Ë¡ ''JÖòÇ¨Ï"£∞^Œ∞ eÖÏ¡ÇπÏ—— Jx# „Ñü™ês,
Jk ã¨^£M JQÆ∞#∞. J>Ë¡ ''JÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— Jx# „Ñü™ês, Jk ã¨^£M
JQÆ∞#∞. =∞Oz Ñ¨x KÕÜ«Ú@‰õΩ PVÍ˝Ñ≤OK«∞@ ã¨^£Y, K≥_»¤Ñ¨xx "åiOK«∞@
ã¨^£Y JQÆ∞#∞. „Ñü H©Å∞‰õΩ |^Œ∞Å∞ (J#QÍ 360 H©à◊§‰õΩ |^Œ∞Å∞) JÖÏ¡Ç¨ï
`«PÖÏ‰õΩ Hõ$`«V˝`« `≥Å∞Ñ¨Ù@‰õΩ Ô~O_»∞ ~°HÍ`«∞Å Kå+πÎ #=∂*ò PK«iOz#
ãïáÈ`«∞Ok. (=Úã≤O¡ ) nxx |\˜ì Kå+πÎ #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ qt+¨`ª « TÇ≤ÏOK« =K«∞Û#∞.
21.5. J"åfic<£ #=∂*ò
=∞„yÉò #=∂*ò `«~∞° "å`« PK«iOKÕ 6 ÖËHõ 20 ~°HÍ`üÅ #Ñ¶Ö≤ ò #=∂*ò#∞
''J"åfic<£ #=∂*ò—— Jx JO\Ï~°∞. Ç¨Ïnãπ +¨sÑ¶πÖ’ D q^èŒOQÍ ¿Ñ~˘¯#|_ç
L#flk: =∞„yÉò #=∂*ò `«~°∞"å`«, Z@∞=O\˜ =$^è• Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ Ñ¨Å∞Hõ‰õΩO_®
P~°∞ ~°HÍ`üÅ #Ñ¶≤Öò #=∂*ò PK«iOz# =ºH˜Î H˘~°‰õΩ, D P~°∞ ~°HÍ`üÅ∞ 12
ãÖ=`«û~åÅ P~å^èŒ#`À ã¨=∂#=∞QÆ∞#∞. Ç¨Ïnã¨∞Ö’ D q^èŒ=ÚQÍ ‰õÄ_»
¿Ñ~˘¯# |_ç L#flk: =∞„yÉò #=∂*ò `«~∞° "å`«, W~°∞=k ~°HÍ`üÅ #Ñ¶Ö≤ ò #=∂*ò
PK«iOz# =ºH˜Î H˘~°‰õΩ, PÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ ã¨fi~°æO Ö’ XHõ WÅ∞¡ xi‡™êÎ~°∞. (=Úã≤¡O
Y"åf<£ ˆH eÜÕ∞ 20 ã¨ÉMò,ã¨.13)
21.6. `«ÇÏ¨ A˚^£ #=∂*ò
`«Ç¨ÏA˚^£ #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ ã¨=∞Ü«∞O J~°÷~å„u #∞O_ç LëÈ^ŒÜ«∂xH˜
Ñ¨Ó~°fiO =~°‰Ωõ LO@∞Ok. `«ÇÏ¨ A˚^£ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ñ¨`ºÕ HÕz ^Œ∞PÅ∞ JOwHõiOÑ¨
|_»∞`å~Ú. Ñ¶¨„*ò #=∂*ò J*Ï<£‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ QÆO@Å∞ =ÚO^Œ∞QÍ
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 153 #=∂*ò
ÖËz, K«H¯õ QÍ =ÙA KÕã≤ ~Ô O_»∞ ~°HÍ`üÅ #∞O_ç ÑÖ„_≥O_»∞ ~°HÍ`«∞Å =~°‰Ωõ #Ñ¶Ö≤ ò
#=∂*ò PK«iOK« =ÖÜ«Ú#∞. Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï
= ã¨Å"¡ ∞£ QÍ~°∞ WÖÏ ÃãÅqzÛi: „Ñü ~ÀA ~å„uÖ’ =¸_»= ÉèÏQÆO q∞ye
LO_»QÍ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ W@∞¡ ÑëÔH^Œ~°∞: Z=~°∞<åfl~°∞ ##∞fl Ji÷OK«∞"å~°∞?
"åi JÉèºí ~°#÷ #∞ JOwHõi™êÎ#∞. Z=~°∞<åfl~∞° ##∞fl áêÑ¨ Hõ=∆ ∂Ñ¨} HÀ~°∞"å~°∞?
<Õ#∞ "åi áêáêÅ#∞ Hõ∆q∞™êÎ#∞. Z@∞=O\˜ JHõ¯~°Å∞ ÖËx"å_»∞, „‰õÄ~°∞_»∞
HÍx"å_≥· ã¨~°fi ãÖÑ¨^ŒÅ∞ Hõeæ# "åxH˜ (JÖÏ¡ÇπÏ‰õΩ) JÑ¨ÙÊ WK«∞Û"å~°∞
Z=~°∞<åfl~°∞?—— L^ŒÜ«∞O =~°‰õΩ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ W"Õ Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂
LO\Ï_»∞. (=Úã≤¡O Y"åf<£ ˆH eÜÕ∞ 20 ã¨ÉMò,ã¨.13)
Ç¨Ï„[`ü J|∂ L=∂=∂ ÉÏÇ≤Ïb ~°lÜ«∞ÖÏ¡Çï¨ J<£Çï¨ `≥eÑ≤# „Ñ¨HÍ~°O
~°ã∂¨ Å∞ÖÏ¡ÇÏπ ã¨ÅÖ¡ Ï¡Çï¨ JÖˇÇ· Ï≤ = ã¨Å"¡ ∞£ QÍ~°∞ W@∞¡ ÃãÅqzÛi: g∞~°∞ `«ÇÏ¨ A˚^£ #=∂*ò
`«ÑÊ¨ ‰õΩO_® K«^=Œ O_ç. Jk g∞ Ñ¨Ó~°fiÑÙ¨ Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å Ñ¨ûúŒè . nxx PK«iOK«∞@KÕ
g∞‰õΩ g∞ áÈ+¨‰Ωõ _≥#· JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ ™êg∞Ñ¨ºO Åaèã∞¨ OÎ k. g∞ áêáêÅ∞
Hõ∆q∞OK«|_»`å~Ú. áêáêÅ #∞O_ç ~°H˜∆OÑ¨|_»∞^Œ∞~°∞. (=∞ã¨Î^Œ~°H± Ç¨H˜"£∞)
21.7. `«ãc
π ÇπÏ #=∂*ò (ã¨ÖÏ`≥ `«ãc
π ÇπÏ)
D #=∂*ò Ü≥ÚHõ¯ qt+¨ª`«#∞ QÆ∂iÛ Ç¨Ïnã¨∞ „QÆO^ä•ÅÖ’ KåÖÏ
Q˘Ñ¨ÊQÍ ¿Ñ~˘¯# |_ç#k. ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ W@∞¡ ÃãÅqzÛi:
''g∞~°∞ D #=∂*ò#∞ „â◊^èŒúQÍ PK«iOz# g∞~°∞ KÕã≤# Ñ¨k ~°HÍÅ áêáêÅ∞
`«∞_çz "ÕÜ«∞ |_»`å~Ú. J#QÍ Hõ∆q∞OK«|_»`å~Ú. Jq: 1. g∞~°∞ WO`«‰õΩ
Ñ¨Ó~°fiO KÕã≤#q, 2. WHõ g∞^Œ@ KÕÜ«∞É’=Ù#q, 3. „H˘`«Îq, 4. áê`«q,
5. L^ÕÌâ◊ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ KÕã≤#q, 6. x~°∞^ÕÌâ◊=Ú`À (J#∞HÀ‰õΩO_®) KÕã≤#q,
7. z#flq, 8. ÃÑ^ŒÌq, 9. |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ KÕã≤#q, 10. ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ KÕã≤#q.——
1. `«ãπcÇπÏ #=∂*ò PK«iOK«∞ Ñ¨^èŒúu
''ã¨ÖÏ`≥ `«ãπcÇπÏ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`üÅ∞ PK«iOK«∞ K«∞<åfl#x ãÖHõÅÊO
(xÜ«∞º`ü) KÕÜ«∂e. `«~°∞"å`« ã¨<å K«^Œ"åe. `«~°∞"å`« ã¨∂~°Ü≥∞ á¶êuÇ¨
(JÖòÇÏ¨ O^£ eÖÏ¡ÇÏπ ) #∞ ÑïOî K«Hõ =ÚO^Œ∞15 ™ê~°∞¡ `«ãcπ ÇπÏ– ''ã¨∞ÉòÇ¨ #ÖÏ¡ÇÏ≤
=ÖòÇ¨Ï"£∞^Œ∞ eÖÏ¡Ç≤Ï = ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡Ç¨ï =ÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— K«^Œ"åe.
#=∂*ò 154 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
`«~∞° "å`« ''JTAaÖÏ¡ÇÏπ —— =∞iÜ«Ú ''aã≤‡ÖÏ¡ÇÏπ —— K«^"Œ åe. `«~∞° "å`« JÖòÇÏ¨ "£∞^£
+¨sÑ¶π =∞iÜ«Ú U^≥·<å XHõ ã¨∂~°ÇπÏ K«^Œ"åe. `«~°∞"å`« ~°∞‰õÄ‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO Ñ¨k
(10) ™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ K«^Œ"åe. =∞~°Å ~°∞‰õÄÖ’ ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò Jr"£∞——
K«kq# `«~°∞"å`« Ñ¨k (10) ™ê~°∞¡ =∞~°Å J^Õ `«ãπcÇπÏ K«^Œ"åe. =∞~°Å
~°∞‰õÄ #∞O_ç ÖËz xÅ|_ç Ñ¨k (10) ™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ K«^Œ"åe. =∞~°Å "≥Ú^Œ\ ˜
ã¨*ÏÌÖ’ ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò JJ±ÖÏ—— K«kq# `«~°∞"å`« Ñ¨k (10) ™ê~°∞¡
`«ãcπ ÇπÏ K«^"Œ åe, ã¨*ÏÌ `«~∞° "å`« ‰õÄ~˘Ûx Ñ¨k (10) ™ê~°∞¡ `«ãcπ ÇπÏ K«^"Œ åe.
`«~∞° "å`« ~Ô O_»= ã¨*ÏÌÖ’ ''ã¨∞ÉòÇ¨ # ~°aƒÜ«∞Öò JJ±ÖÏ—— K«kq# `«~∞° "å`« Ñ¨k
(10) ™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ K«^Œ"åe. WÑ¨ÙÊ_»∞ XHõ ~°HÍ`üÖ’ 75 ™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ
K«^∞Œ =|_ç#k. (HÍ|\˜ì ~Ô O_»= ã¨*ÏÌ `«~∞° "å`« ‰õÄ~˘Ûx `«ãcπ ÇπÏ K«^=Œ =Åã≤#
J=ã¨~°O ÖË^Œ∞) W>Ë¡ q∞ye# ~°HÍ`üÅ #=∂*ò#∞ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∂e. "≥Ú`«ÎO
#=∂*òÖ’ 300 ™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ K«^Œ"åe.
2. `«ãπcÇπÏ #=∂*ò PK«iOK«∞ "Õ~˘Hõ Ñ¨^èŒúu
''ã¨ÖÏ`≥ `«ãπcÇπÏ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍ`üÅ∞ PK«iOK«∞ K«∞<åfl#x ãÖHõÅÊO
(xÜ«∞º`ü) KÕÜ∂« e. `«~∞° "å`« ã¨<å K«^"Œ åe. `«~∞° "å`« ''JTAaÖÏ¡ÇÏπ —— =∞iÜ«Ú
''aã≤‡ÖÏ¡ÇπÏ—— K«^Œ"åe. JÖòÇ¨Ï"£∞^£ +¨sÑ¶π =∞iÜ«Ú U^≥·<å ã¨∂~°ÇπÏ K«^Œ"åe.
`«~∞° "å`« ~°∞‰õÄ‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO (15) ™ê~°∞¡ `«ãcπ ÇπÏ – ''ã¨∞ÉòÇ¨ #ÖÏ¡ÇÏ≤ =ÖòÇÏ¨ "£∞^Œ∞
eÖÏ¡Ç≤Ï = ÖÏ WÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡Ç¨ï =ÖÏ¡Ç¨ï JHõƒ~ü—— K«^Œ"åe. =∞~°Å ~°∞‰õÄÖ’
''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò Jr"£∞—— K«kq# `«~°∞"å`« Ñ¨k (10) ™ê~°∞¡ =∞~°Å J^Õ
`«ãcπ ÇπÏ K«^"Œ åe. =∞~°Å ~°∞‰õÄ #∞O_ç ÖËz xÅ|_ç Ñ¨k (10) ™ê~°∞¡ `«ãcπ ÇπÏ
K«^Œ"åe. =∞~°Å "≥Ú^Œ\ ˜ ã¨*ÏÌÖ’ ''ã¨∞ÉòÇ¨# ~°aƒÜ«∞Öò JJ±ÖÏ—— K«kq#
`«~°∞"å`« Ñ¨k (10) ™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ K«^Œ"åe, ã¨*ÏÌ `«~°∞"å`« ‰õÄ~˘Ûx Ñ¨k
(10) ™ê~°∞¡ `«ãcπ ÇπÏ K«^"Œ åe. `«~∞° "å`« ~Ô O_»= ã¨*ÏÌÖ’ ''ã¨∞ÉòÇ¨ # ~°aƒÜ«∞Öò
JJ±ÖÏ—— K«kq# `«~°∞"å`« Ñ¨k (10) ™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ K«^Œ"åe. Ô~O_»= ã¨*ÏÌ
`«~°∞"å`« ‰õÄ~˘Ûx 10 ™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ K«^Œ"åe. WÑ¨ÙÊ_»∞ XHõ ~°HÍ`üÖ’ 75
™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ K«^Œ∞=|_ç#k. W>Ë¡ q∞ye# =¸_»∞ ~°HÍ`üÅ #=∂*ò Ñ¨ÓiÎ
KÕÜ«∂e. "≥Ú`«ÎO #=∂*òÖ’ 300 ™ê~°∞¡ `«ãπcÇπÏ K«^Œ"åe.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 155 #=∂*ò
ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯x# `«ãπcÇπÏ‰õΩ J^Œ#OQÍ KÕiÛ D q^èŒOQÍ ‰õÄ_» K«^Œ∞=
=K«∞Û#∞: ''ã¨∞ÉòÇ¨ #ÖÏ¡ÇÏ≤ =ÖòÇÏ¨ "£∞^Œ∞ eÖÏ¡ÇÏ≤ = ÖÏWÖÏÇ¨Ï WÖ¡ÖÏ¡Çï¨ =ÖÏ¡Çï¨
JHõƒ~ü = ÖÏÇ¨Ï∫Å = ÖÏY∞=fi`« WÖÏ¡ aÖÏ¡Ç≤ÏÖò Je~ÚºÖò Jr"£∞.——
D Hõe=∂Å∞ âßâ◊fi`«"≥∞ÿ# Ñ¨Ù}ºÑ¶¨ÖÏÅ∞. Wq K≥@∞ì #∞O_ç ZO_ç#
P‰õΩÅ∞ U q^èŒOQÍ ~åeáÈ`åÜ≥∂, P q^èŒOQÍ áêáêÅ#∞ x~°∂‡e™êÎ~Ú. D
Hõe=∂Å∞ ã¨fi~°æ ãÖÑ¨^Œ #∞O_ç „QÆÇ≤ÏOÑ¨ |_ç#q. Y∞~üP<£ áê~åÜ«∞}=Ú
KÕÜ«∞ÖËx "åi H˘~°‰õΩ Wq Y∞~üP<£ áê~åÜ«∞}=Ú`À ã¨=∂#=Ú, J#QÍ
JO`«\ ˜ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨ÅO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. (Ç≤ÏÃãfl Ç¨Ïã‘<)£
g∞‰õΩ gÖˇ`· Õ ~ÀAH˘Hõ™êi D #=∂*ò#∞ PK«iOK«O_ç. J@∞¡ HÍxKÀ
„Ñü â◊√„Hõ"å~°O, A=ÚJ #=∂*ò‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO XHõ™êi, Wk ‰õÄ_» gÅ∞HÍxKÀ
ãÖ=`«û~°OÖ’ XHõ™êi, Wk ‰õÄ_» gÅ∞HÍxKÀ HõhãÖ rq`«OÖ’ XHõ™êÔ~·<å
PK«iOK«=∞x „Ñ¨=HõÎQÍ~°∞ LÑ¨^ÕtOzi. (ui‡r)
21.8. ã¨ÖÏ`≥ Ç¨[`ü (J=ã¨~åÅ∞ <≥~"° ~Õ ∞° ÛH˘#∞@‰õΩ KÕÜÚ« #=∂*ò)
Ç¨[`ü J#QÍ J=ã¨~O° , JHõ¯~°. =∞# J=ã¨~åÅ#∞ <≥~"° ~Õ ∞° ÛH˘#∞@‰õΩ
PK«iOK«∞ #=∂*ò#∞ ''ã¨ÖÏ`≥ Ç¨[`ü—— (Ç¨[`ü H© #=∂*ò) JO\Ï~°∞. ~°ã∂¨ Å∞ÖÏ¡ÇÏπ
ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ QÍ~°∞ D q^èŒOQÍ ÃãÅqzÛi: g∞‰õΩ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ`À QÍx
ÖËHõ W`«~∞° Å`À QÍx J=ã¨~=° Ú#flÑÙ¨ Ê_»∞, P J=ã¨~åxfl Ñ¨ÓiÎ KÕÜÚ« @ H˘~°‰Ωõ
K«Hõ¯QÍ =ÙA KÕã≤ =∞#ã¨∞û#∞ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏÃÑ· xeÑ≤, Ô~O_»∞ ~°HÍ`üÅ #Ñ¶≤Öò
#=∂*ò ''ã¨ÖÏ`≥ Ç¨[`ü—— ãÖHõÅÊO`À PK«iOKåe. `«~°∞"å`« PÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ
Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl H©iÎx ã¨∞ÎuOKåe. ~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ QÍi ÃÑ·
^Œ~°∂^£ ÑÖáêe. Ñ≤=∞‡@ =∞#ã¨∞û#∞ ÅQÆflOKÕã≤ D „HÕk ^Œ∞P`À JÖÏ¡Ç¨ï
`«PÖÏ#∞ "Õ_»∞HÀ"åe. W<å¬ JÖÏ¡ÇπÏ, =∞# J=ã¨~°O Ñ¨Ó~°Î=Ù`«∞Ok.
ÖÏWÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡Ç¨ïÖò Ç¨Ïb=ÚÖò Hõs"£∞, ã¨∞ÉòÇ¨#ÖÏ¡Ç≤Ï ~°aƒÖò
J~ü+≤Öò Jr"£∞, JÖòÇ¨Ï"£∞^Œ∞ eÖÏ¡Ç≤Ï ~°aƒÖò PÅg∞<£, JãπJÅ∞Hõ =¸lÉÏu
~°ÇÏ¨ ‡uHõ = J*Ï~Ú=∞ =∞Q∑Ñ~≤¶ u° Hõ =Öò Wãπ=∞`« q∞<£ ‰õΩe¡ ["£∞a<£, =ÖòQhÆ =∞`«
q∞<£ ‰õΩe¡ a„i<£, =ã¨ûÖÏ=∞`« q∞<£ ‰õΩe¡ Wã≤‡<£ ÖÏ `«^ŒJ±b ["£∞|<£ WÖÏ¡
QÆÑ~¨¶ `ü Ç« ˙ ¨ = ÖÏ Ç¨Ï=∞‡<£ WÖÏ¡ Ñ¶„¨ ~°*ò`Ç« ˙
¨ = ÖÏ Hõ~|ü <£ WÖÏ¡ #Ñ¨Êãπ`Ç« ˙ ¨ ,
=ÖÏA„~°<£ WÖÏ¡ Hõ+Ñ¨ `π¶ Ç« ˙ ¨ = ÖÏ Ç¨[`«<£ Ç≤ÏÜ«∞ ÅHõ i[<£ WÖÏ¡ Y[Üü∞`«Ç¨
Ü«∂ J~üÇ¨Ï=∞ „~åÇ≤Ïg∞<£. (ui‡r, =Úãπ`«^Œ~°ÔH Ç¨H˜"£∞)
#=∂*ò 156 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
J~°O÷ : JÖÏ¡ÇÏπ `«ÑÊ¨ =∞~˘Hõ~∞° P~å^è#Œ ‰õΩ J~°∞›Å∞ ÖË~∞° . PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê L^•~°∞_»∞.
Jáê~° Hõ~∞° }Ï=∞Ü«Ú_»∞. ã¨=∞ã¨Î Ö’áêÅ‰õΩ Jf`«∞_»∞. Ñïâ◊√^è∞Œ _ú ∞» . =∞Ç¨ÏŸ#fl`"« ∞≥ #ÿ
qâ◊fi ã≤OÇ¨ã¨<åxH˜ Ü«∞[=∂x. ã¨~°fiÖ’HÍÅ áêÅ‰õΩ_»∞, áÈ+¨‰õΩ_≥·# JÖÏ¡ÇπÏ
ÜÕ∞ ã¨=∞ã¨Î ™ÈÎ„`«=ÚÅ‰õΩ J~°∞›_»∞.
F JÖÏ¡ÇπÏ! h HÍ~°∞}º Hõ\ÏH∆ÍÅ∞, h =∞xflOÑ¨Ù, Hõ∆=∂aHõ∆ H˘~°‰õΩ
J=ã¨~°"≥∞ÿ# ã¨=∞ãÎ̈ ™ê^èŒ<åÅ#∞ „Ñ¨™êkOK«∞=Ú. „Ñü Ñ¨Ù}ºHÍ~°ºOÖ’#∞ <å‰õΩ
ÉèÏQÍxfl „Ñ¨™êkOK«∞=Ú. <å ã¨=∞ã¨Î áêáêÅ#∞ Hõq∆ ∞Oz âßOux „Ñ¨™êkOK«=∞x
„áêi÷OK«∞ K«∞<åfl#∞. <å áêáêÅ#∞ Hõ∆q∞OK«‰õΩO_® q_çz ÃÑ@ì‰õΩ.
F JÖÏ¡ÇπÏ! ^ŒÜ«∂=∞Ü«ÚÅÖ’ ÔHÖÏ¡ J`«ºkèHõ ^ŒÜ«∞ HõÅ"å_®! h=Ù
<å áêáêÅ#∞ Hõ∆q∞OK«‰õΩO_», <å HõëêìÅ#∞, <å ^Œ∞óMÏxfl ^Œ∂~°O KÕÜ«∞‰õΩO_®
q_çz ÃÑ@ì‰õΩ. <å J=ã¨~°O hH˜+¨ì"≥∞ÿ#^≥·`Õ, f~°Û‰õΩO_® q_çzÃÑ@ì‰õΩ.
qt+¨ª`«: Wk ã¨ÖÏ`«∞Öò Ç¨[`ü Ü≥ÚHõ¯ ™êO„Ñ¨^•~ÚHõ"≥∞ÿ# ^Œ∞P. J=ã¨~åÅ∞
f~°∞ÛH˘#∞@‰õΩ KÕ¿ã ^Œ∞P. J#∞Éèí=Ñ¨Ó~°fiHõ=ÚQÍ ~°∞A"≥·# ^Œ∞P. ^•ã¨∞_»∞
ZÅ¡Ñ¨ÙÊ_»∂ J=ã¨~åÅ∞ Hõeæ Ü«ÚO\Ï_»∞. HÍ=Ù# `«# J=ã¨~åÅ∞, z#fl"≥·<å,
ÃÑ^ŒÌ"≥·<å, <≥~°"Õ~°∞Û H˘#∞@‰õΩ JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ#∞ ÃÑ·q^èŒOQÍ „áêi÷OKåe.
21.9. Wã≤M
Î Ï~°ÇÏπ #=∂*ò
Wã≤MÎ Ï~°ÇÏπ J#QÍ JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ#∞ =∂~°^æ ~Œ ≈° #=Ú KÕÜ∞« =∞x HÀ~°∞@,
=∞Ozx „Ñ¨™êkOK«=∞x „áêi÷OK«∞@. W™ê¡"£∞ ^èŒ~°‡âß„ã¨ÎO – +¨sJ`ü „Ñ¨HÍ~°O
U^≥·<å q+¨Ü«∞O PK«iOKåÖÏ ÖË^• J<Õ ^èŒ~°‡ãÖ^ÕÇ¨ÏO Hõey#KÀ, `«#‰õΩ
=∂~°^æ ~Œ ≈° HõO KÕÜ∞« =Åã≤#kQÍ JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ#∞ Ji÷OK«∞K«∞ KÕÜÚ« #=∂*ò#∞
Wã≤ÎMÏ~°ÇπÏ #=∂*ò JO^Œ∞~°∞.
~°ã¨∂Å∞ÖÏ¡ÇπÏ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ QÍ~°∞ `«# ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å‰õΩ Y∞~üP<£
ã¨∂‰õΩÅÎ #∞ Z@∞¡ <ÕiÊ~À, J@∞¡ Wã≤MÎ Ï~°ÇÏπ #∞ <ÕiÊi. J#QÍ Y∞~üP<£‰Ωõ WzÛ#O`«\˜
„áê=ÚMÏºxfl nxH˜ ‰õÄ_® WzÛi. Wã≤ÎMÏ~°ÇπÏ KÕã≤ PK«iOz# HÍ~°ºOÖ’
JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ, ™êÑ¶¨ÖÏºxfl HõeæOK«∞#∞. P@OHõ=ÚÅ∞ HõÅ∞QÆ=Ù. U^≥·<å
HÍ~°ºO, L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ÃÑO_ç¡, "åºáê~°=Ú, „Ñ¨Ü«∂}=Ú "≥Ú^ŒÅQÆ∞#q KÕÜ«∞
=Åã≤ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞, `«ÑÊ¨ Hõ Wã≤MÎ Ï~°ÇÏπ KÕã≤ „áê~°OaèOK« =Öˇ#∞. â◊√ÉèOí HõÅ∞QÆ∞#∞,
W<£ëêJÖÏ¡ÇπÏ.
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 157 #=∂*ò
Ç¨Ï„[`ü =ÚÇ¨Ï=∞‡^£ ã¨Å¡ÖÏ¡Ç¨ï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡"£∞ QÍ~°∞ WÖÏ ÃãÅqzÛi: U^≥·<å
=ÚYº HÍ~åºxfl PK«iOK«=Åã≤ #Ñ¨ÙÊ_»∞, x„kOK«∞@‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO, =ÙEKÕã≤,
Wã≤MÎ Ï~°ÇÏπ #=∂*ò ãÖHõÅÊO`À ~Ô O_»∞ ~°HÍ`üÅ #Ñ¶Ö≤ ò #=∂*ò PK«iOz =∞#ã¨∞û#∞
ÅQÆflOKÕã≤ D ^Œ∞P#∞ K«^Œ"åe:
JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ Whfl Jã¨Îv~°∞Hõ aWe‡Hõ = Jã¨ÎMòk~°∞Hõ aY∞^£~°uHõ =
JãπJÅ∞Hõ q∞<£ Ñ¶*¨ òeHõÖòJrq∞ Ñ¶¨ W#flHõ `«Mòk~°∞ = ÖÏ JMòk~°∞ = `«JÅ± =Ú
= ÖÏ JJ±Å=Ú = J<£`« JÖÏ¡=ÚÖòQÆ∞Ü«¸Éò. JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ W<£ ‰õΩ<£`«
`«J±Å=Ú J#fl Ç¨[Öò J„=∞ Mˇ·~°∞b¡ Ñ¶‘ nh = =∞P+‘ = Pd|u J„g∞
Ñ¶¨Mòk~üÇ¨ïb = Ü«∞ã≤û~üÇ¨ïb ã¨∞=∞‡ ÉÏiH±b Ñ¶‘Ç≤Ï = W<£‰õΩ<£`« `«J±Å=Ú
J#fl Ç¨[ÖòJ„=∞ +¨„~°∞b¡ Ñ¶‘ nh = =∞P+‘ = Pd|u J„g∞ Ñ¶¨ãπiÑ¶πÇ¨˙
Jhfl =ãπiÑ¶πh J<£Ç¨ï =Mòk~üeÜ«∞Öò Mˇ·~° ÃÇ·Ïã¨∞ HÍ# ã¨∞=∞‡ J~ülh aÇπÏ.
(nxÜ«∂`ü 1Ü«∞O ã¨.45)
J~°÷O: F JÖÏ¡ÇπÏ! h VÍ˝# ™œÉèÏQÆºO`À "Õ∞Å∞#∞, ™œÉèÏQÍºxfl „Ñ¨™êkOK«=∞x
"Õ_»∞H˘#∞ K«∞<åfl#∞. h â◊H˜Î ™ê=∞~å÷ºÅ ^•fi~å <å‰õΩ â◊H˜Îx „Ñ¨™êkOK«=∞x
„áêi÷OK«∞ K«∞<åfl#∞. h =∞Ç¨ÏŸ#fl`«"≥∞ÿ# J#∞„QÆÇ¨xfl „Ñ¨™êkOK«=∞x Ji÷OK«∞
K«∞<åfl#∞. ZO^Œ∞=Å##QÍ, xã¨ûO^ÕÇ¨ÏOQÍ h"Õ ã¨=∞ã¨Î â◊H˜Î ™ê=∞~å÷ºÅ∞,
ã¨~åfikèHÍ~åÅ∞ QÆÅ"å_»=Ù. <Õ#∞ Jã¨Ç¨ Ü«Ú_»#∞. Z@∞=O\˜ â◊H,Î̃ ™ê=∞~å÷ºÅ∞
ÖËx"å_»#∞. h=Ù=∞Ç¨VÍ˝xq, ã¨=∞ã¨=Î Ú Ziy#"å_»=Ù, <Õ#∞ JVÍ˝xx, Uq∞Ü«Ú
Z~°∞OQÆx "å_çx. JQÀK«~åÅ#∞ ‰õÄ_» ÉÏQÆ∞QÍ ZiOy# =∞Ç¨VÍ˝xq h"Õ.
F JÖÏ¡ÇπÏ! h VÍ˝#O „Ñ¨HÍ~°O D HÍ~°ºO <å ^è•i‡Hõ rq`åxH˜,
„áêÑÖzHõ rq`åxH˜, Ñ¨~°Ö’Hõ rq`åxH˜ "Õ∞Å∞#∞ KÕ‰õÄ~°∞Û#^≥·#KÀ, nxx
<å‰õΩ „Ñ¨™êkOK«∞. <å‰õΩ nxx PK«iOK«∞@ â◊√ÅÉèí`«~°O KÕÜ«Ú=Ú. nxx <å
H˘~°‰õΩ â◊√Éèí„Ñ¨^Œ"≥∞ÿ#kQÍ KÕÜ«Ú=Ú. XHõ"Õà◊ D HÍ~°ºO, h VÍ˝#O „Ñ¨HÍ~°O,
<å ^è•i‡Hõ rq`åxH˜, „áêÑÖzHõ rq`åxH˜, Ñ¨~Ö° ’Hõ rq`åxH˜ #+¨^ì •Ü«∞Hõ"∞≥ `ÿ ,Õ
nxx <å #∞O_ç, ##∞fl nx #∞O_ç ^Œ∂~°OQÍ LOK«∞=Ú. ^•xÉÏi #∞O_ç
##∞fl ~°HO∆˜ K«∞. "Õ∞Å∞, ™êÑ¶Å¨ ºO ZHõ¯_»∞<åflã~ˆ¨ , <Õ#∞ ^•xx JOwHõiOK«∞#@∞¡
KÕÜ«Ú=Ú.
QÆ=∞xHõ
Ç¨[Öò J„=∞(DÑ¨x) – J#fl Ñ¨ÔŒ ~Ô O_»∞ „Ñ¨^âÕ ßÅÖ’ =zÛ Ü«Ú#flk.
#=∂*ò 158 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
D Ñ¨^•Å‰õΩ |^Œ∞Å∞, =∞#O U HÍ~°ºO H˘~°‰õΩ Wã≤ÎMÏ~°ÇπÏ KÕÜ«Ú K«∞<åfl"≥∂,
PHÍ~åºxfl Ñ¨ÅHÍe ÖË^• PHÍ~åºxfl =∞#ã¨∞ #O^Œ∞ ã¨‡iOKåe.(nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O/46)
Wã≤ÎMÏ~°ÇπÏ‰õΩ ["å|∞QÍ =∞#‰õΩ HõÅÖ’ U q+¨Ü«∂<≥·fl<å K«∂_»@O
QÍh, ÖË^• =∞# =∞#ã¨∞ûÖ’ P q+¨Ü«∂xfl QÆ∂iÛ ^Œ$_è»xâ◊ÛÜ«∞O HõÅ∞QÆ∞@
QÍh, =∞#O U q+¨Ü«∞OQÍ Wã≤ÎMÏ~°ÇπÏ KÕÜ«ÚK«∞<åfl"≥∂, P HÍ~°º™ê^èŒ#
ã¨∞ÅÉèí=∞QÆ∞@QÍh, ÖË^• P HÍ~åºK«~°} Ü«∞O^Œ∞ P@OHõO HõÅ∞QÆ∞@ QÍh
ãÖÉèíqOK«∞#∞. (nxÜ«∂`ü 1 Ü«∞O ã¨.46)
U^≥<· å HÍ~åºK«~}° q+¨Ü∞« OQÍ PK«iOKåÖÏ ÖË^• J<Õ ^è~Œ ‡° ãÖ^ÕÇÏ¨ O
Hõey#KÀ, `«#‰õΩ =∂~°^æ ~Œ ≈° O KÕÜ∞« =Åã≤#kQÍ JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ#∞ Ji÷OK«∞K«∞
ÃÑ·# `≥eÑ≤# q^èŒOQÍ Wã≤ÎMÏ~°ÇπÏ KÕÜ«∂e. XHõ"Õà◊ ÃÑ·q^èŒOQÍ Wã≤ÎMÏ~°ÇπÏ
KÕÜ«Ú J=HÍâ◊O, ã¨=∞Ü«∞O ÖËxKÀ, `«fi~°QÍ x~°‚~ÚOK« =Åã≤ Ü«Ú#flKÀ, D
„HÕk ^Œ∞PÅ#∞ J<ÕHõ Ñ¨~åºÜ«∂Å∞ ÑïîOKåe:
1. JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ d~ü b =YÎ~ü b.
J~°÷O: F JÖÏ¡ÇπÏ! <åH˘~°‰õΩ (|∞∞A =∂~°æ=Ú#∞) Z#∞fl=Ú. <å H˘~°‰õΩ h"Õ
W+ì̈Ñ¨_»∞=Ú.
2. JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ÇπÏkh = ã¨kÌ^£h = dh +¨„~° #Ñ¶‘û.
J~°O÷ : F JÖÏ¡ÇÏπ ! <å‰õΩ ã¨^∞Œ ƒkèxú „Ñ¨™êkOK«∞. ##∞fl |∞∞A=∂~°Oæ Ö’ #_çÑO≤ K«∞.
##∞fl <å P`«‡ ^Œ∞+¨ì`«fi=Ú, =∞<À"åOKè«Å (#Ñ¶πûˆH +¨~ü) #∞O_ç ~°H˜∆OK«∞.
3. JÖÏ¡Ç¨ï=∞‡ JÖòÇ≤Ï"£∞h ~°∞+πn =J±l"£∞ b JÖÏ ~°∞+πn J„g∞.
J~°÷O: F JÖÏ¡ÇπÏ! <å‰õΩ "Õ∞Å∞#∞ KÕ‰õÄ~°∞Û PÖ’K«#Å#∞ <å =∞#ã¨∞Ö’
JO‰õΩiOÑ¨ (HõÅ∞QÆ) KÕÜ«Ú=Ú. <å HÍ~°º™ê^èŒ#‰õΩ J#∞"≥·# =∂~åæxfl <å
H˘~°‰õΩ x~°‚~ÚOK«∞. (Ñ¨Ù~ü#∂~ü ^Œ∞PÜÕ∞ñ ã¨.102)
21.10. `ÒÉÏ #=∂*ò (Hõ∆=∂aHõ∆ H˘~°‰õΩ KÕÜ«Ú #=∂*ò)
W™ê¡"∞£ ^è~Œ ‡° âß„ãÖÎ , +¨sJ`ü‰Ωõ q~°∞^èOúŒ QÍ U^≥<· å á⁄~°ÉÏ@∞ [iyáÈ~Ú
#Ñ¨ÙÊ_»∞, J#QÍ U^≥·<å áêÑÖ ÖË^• `«Ñ¨ÙÊ KÕã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞, Ô~O_»∞ ~°HÍ`üÅ #Ñ¶≤Öò
#=∂*ò K«kq, `å#∞ KÕã#≤ á⁄~°ÉÏ@∞‰õΩ ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ ∞» K«∞, ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» K«∞, Ñ¨âßÛ`åÎÑ¨
Ñ¨_»∞K«∞, WHõg∞^Œ@ J@∞=O\˜ ã≤QÆ∞æ=∂e# HÍ~°ºO KÕÜ«∞#x "åQÍÌ#O KÕã≤,
`å#∞ KÕã#≤ á⁄~°ÉÏ@∞x Hõq∆ ∞OK«=∞x JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ#∞ "Õ_∞» H˘x, P áêÑ¨=Ú#∞
W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 159 #=∂*ò
Hõ∆q∞OK«∞#@∞¡ KÕã¨∞H˘#∞@ÜÕ∞ `ÒÉÏ #=∂*ò. W@∞¡ KÕÜ«Ú@KÕ, Jáê~° Hõ$áê
jÅ∞_≥·# JÖÏ¡Ç¨ï`«PÖÏ `«# Hõ~°∞}Ï Hõ\ÏHõ∆=ÚÅ`À Hõ∆q∞Oz "ÕÜ«Ú#∞(aÇ≤Ï+‘Î *Ë=~ü)
21.11. ‰õΩã¨∂Ñ¶π #=∂*ò (ã¨∂~°º„QÆÇ¨Ï}Ñ¨Ù "Õà◊ KÕÜ«Ú #=∂*ò)
‰õΩã¨∂Ñ¶π JO>Ë ã¨∂~°º„QÆÇÏ¨ }O. ã¨∂~°º„QÆÇÏ¨ }Ñ¨Ù "Õà◊ PK«iOK«∞ #=∂*ò#∞
‰õΩã¨∂Ñ¶π #=∂*ò JO^Œ∞~°∞. ã¨∂~°º„QÆÇ¨Ï}Ñ¨Ù "Õà◊ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ ([=∂`ü`À)
Ô~O_»∞ ~°HÍ`üÅ #=∂*ò PK«iOK«∞@ ã¨∞#fl`ü (™êO„Ñ¨^•Ü«∞O).
D #=∂*òÖ’ W=∂"£∞ QÍ~°∞ "≥∞Å¡QÍ Y∞~üP<£ áê~åÜ«∞}O KÕÜ∂« e.
ã¨∞n~°… Y∞~üP<£ áê~åÜ«∞}O „âı+¨ª`«~°=Ú. #=∂*ò `«~°∞"å`« ã¨∂~°º„QÆÇ¨Ï}O
g_Õ=~°‰õΩ ^Œ∞P, Wã≤ÎQ∑á¶ê~ü (áêÑ¨ Hõ∆=∂Ñ¨}) Ö’ x=∞QÆ∞flÖˇ· Ü«ÚO_®e. D
Ö’Ñ¨Ù Ñ¶~¨ ˚ü #=∂*òÅ ã¨=∞Ü«∞"≥∞`ÿ ,Õ ^Œ∞P KÕÜÚ« @ PÑ≤, P #=∂*òÅ#∞ PK«iOKåe.
(WÅ∞‡Öò Ñ¶≤MÏ, 2/62)
21.12. Y∞ã¨∂Ñ¶π #=∂*ò (K«O„^Œ„QÆÇ¨Ï}Ñ¨Ù "Õà◊ KÕÜ«Ú #=∂*ò)

Y∞ã¨∂Ñ¶π JO>Ë K«O„^Œ„QÆÇ¨Ï}O. K«O„^Œ„QÆÇ¨Ï}Ñ¨Ù "Õà◊ PK«iOK«∞
#=∂*ò#∞ Y∞ã¨∂Ñ¶π #=∂*ò JO^Œ∞~°∞. K«O„^Œ„QÆÇÏ¨ }Ñ¨Ù "Õà◊ =ºH˜QÎ `Æ O« QÍ ([=∂`ü`À
HÍ‰õΩO_») ~Ô O_»∞ ~°HÍ`üÅ #=∂*ò PK«iOK«∞@ ã¨∞#fl`ü (™êO„Ñ¨^•Ü«∞O). #=∂*ò
`«~°∞"å`« K«O„^Œ„QÆÇ¨Ï}O g_Õ=~°‰õΩ ^Œ∞P, Wã≤ÎQ∑á¶ê~ü (áêÑ¨ Hõ∆=∂Ñ¨}) Ö’
x=∞QÆ∞flÖˇ· Ü«ÚO_®e. (=Úã≤¡"£∞,1/296)
21.13. M∫Ñ¶π #=∂*ò
„Ñ¨[ÅO^ŒiÃÑ· ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ U^≥·<å LÑ¨„^Œ=O (Hõ+¨ìO, Ü«Ú^èŒúO,
JO@∞"åº^è∞Œ Å∞ „Ñ¨|Å∞@) Hõey#Ñ¨Ù_»∞, ~Ô O_»∞ ~°HÍ`üÅ #Ñ¶Ö≤ ò #=∂*ò PK«iOz,
P LÑ¨„^Œ"åÅ #∞O_ç ~°HO∆˜ K«=∞x JÖÏ¡Çï¨ `«PÖÏ#∞ "Õ_∞» H˘#∞@ ™êO„Ñ¨^•Ü«∞O.
nx<Õ #=∂*ˇ M∫Ñ¶π / M∫Ñ¶πH© #=∂*ò JO^Œ∞~°∞. D #=∂*ò#∞ WO_»¡Ö’
PK«iOK«∞@ÜÕ∞ ™êO„Ñ¨^•Ü«∞O.
23.14. Wã≤ÎãπMÏ #=∂*ò (=~°¬O H˘~°‰õΩ KÕÜ«Ú #=∂*ò)
=~°¬O HÀãÖ KÕ¿ã #=∂*ò#∞ Wã≤ÎãπMÏ #=∂*ò JO\Ï~°∞. Hõ~°∞=Ù
HÍ@HÍÅ∞ ãÖÉèíqOz #Ñ¨Ù_»∞, Ô~O_»∞ ~°HÍ`üÅ #Ñ¶≤Öò #=∂*ò „â◊^è•úÉèí‰õΩÎÅ`À
#=∂*ò 160 W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞
PK«iOz, =~°¬O ‰õΩiÑ≤OK«=∞x JÖÏ¡Ç¨ï#∞ "Õ_»∞H˘#∞@ÜÕ∞ Wã≤ÎãπMÏ #=∂*ò.
=~å¬HÍÅOÖ’ =~°¬O Ñ¨_H» õ áÈ=Ù@KÕ, „áê}∞ÅxflÜÚ« h~°∞ÖËHõ q∞H˜¯e
W|ƒO^Œ∞Å‰õΩ QÆ∞iÜ≥ÿ∞#Ñ¨ÙÊ_»∞, =~°∞ã¨QÍ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ zxy# =„ã¨Î=ÚÅ∞
^èiŒ Oz, t~°ã∞¨ û#∞ HõÑÙ¨ ÊHÀ ‰õΩO_», zO^Œ~=° O^Œ~Q° Í "åº‰õΩÅ=Ú K≥Ok# ã≤u÷ Ö’,
*<å"å™êxH˜ ^Œ∂~°OQÍ "≥o§ ~Ô O_»∞ ~°HÍ`üÅ #=∂*ò ™ê=¸Ç≤ÏHõ=ÚQÍ, Y∞~üP<£
áê~åÜ«∞}O aQÆæ~°QÍ KÕÜ«ÚK«∞ PK«iOK« =Öˇ#∞. `«~°∞"å`« W=∂"£∞QÍ~°∞ XHõ
Y∞`åƒ (LÑ¨<åºãÖ) W=fi=Öˇ#∞. `«~°∞"å`« ^Œ∞P, Wã≤ÎQ∑á¶ê~ü (áêÑ¨ Hõ∆=∂Ñ¨})
ÅÖ’ x=∞QÆ∞flÅ∞ HÍ=Öˇ#∞. W<å¬ JÖÏ¡ÇÏπ , =¸_»∞ ~ÀAÅÖ’Ñ¨Ù =~°¬O ‰õΩiÜ«Ú#∞.
(J=∞eÜ«∂`≥ =Ú[„~°É, D*ÏÇ¨ïÖò=∞™ê~ÚÖò, ã¨.46)
Wã≤ÎãπMÏ Ü≥ÚHõ¯ ^Œ∞P
''JÖÏ¡Çï¨ =∞‡ãπd WÉÏ^ŒHõ = |Ç¨W=∞Hõ =<£+µ¨ ~ü ~°ÇÏ¨ ‡`«Hõ = JÇπÏ~Ú |Öò^HŒ Öõ ò
=∞Üü∞`«ÇÏπ ——
J~°÷O: F JÖÏ¡ÇπÏ! h ^•ã¨∞Å‰õΩ, (h~°∞ÖËx) [O`«∞=ÙÅ‰õΩ hà◊√§ „`åyOK«∞. h
HÍ~°∞}º =~å¬xfl =∂ JO^ŒiÃÑ· ‰õΩiÑ≤OK«∞. =∞$`«Éèí∂q∞x ã¨ã¨ºâßº=∞ÅOQÍ
=∂~°∞Û=Ú.
QÆ=∞xHõ
01. WO^Œ∞Ö’x J~°c ã¨∂‰õΩÅÎ ∞, ^Œ∞PÅ∞ "≥Ú^ŒÅQÆ∞"å\˜ ãïÜ≥∞ÿ # LKåÛ~°}#∞
<Õ~°∞ÛH˘#∞@‰õΩ W™ê¡"£∞ ÑÖ_ç`«∞Å (Pe"£∞Å) ã¨Ç¨Ü«∂xfl á⁄O^ŒO_ç.
02. #=∂*ò‰õΩ ãÖ|OkèOz# ã≤^è•úO`åÅ∞ D Ñ¨Ùã¨ÎHõOÖ’ ¿Ñ~˘¯#fl"Õ HÍHõ
WOHõ#∞ J<ÕHõ=Ú<åfl~Ú. J=ã¨~åxfl|\˜ì W™ê¡"£∞ ÑÖ_ç`«∞Å (Pe"£∞Å)
^•fi~° <Õ~∞° ÛHÀO_ç.
**********
Ç¨Ï„[`ü AÉˇ~· ü (~°ÇÏ¨ ‡.) QÍ~°∞ „Ñ¨=HõÎ (ã¨) QÍi Ç¨Ïnã¨∞#∞ W@∞¡ LÖËd¡ Ozi:
JÖÏ¡Ç¨ï `«PÖÏ ##∞fl ^èŒ#=Ú ãÖáêkOz Q˘Ñ¨Ê ^èŒ#=O`«∞_»∞ Hõ=∞‡x
PVÍ˝ÑO≤ K« ÖË^∞Œ . HÍh, =∞~°}=Ú ãÖÉèqí OK«∞ =~°‰Ωõ PÜ«∞# <å=∞=Ú#∞
[Ñ≤OK«=Öˇ#xÜ«Ú, PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê`«#=Ú#∞ H©iOÎ K« =Öˇ#xÜ«Ú, #=∂*ò
#∞ PK«iOK« =Öˇ#xÜ«Ú, =∞iÜ«Ú JÖÏ¡Ç¨ï`« PÖÏ Ü≥ÚHõ¯ „áê~°÷#Ö’
x=∞QÆfl"∞≥ ÿ Ü«ÚO_» =Öˇ#xÜ«Ú PVÍ˝ÑO≤ K≥#∞. (+¨~üÇ¨ïã¨∞û#flÇπÏ,q∞ëê¯`«∞Öò =∞™êaÇπÏ)

Namaz PDF

Загружено:

Сведения о документе

Оригинальное название

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Namaz PDF

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

W™ê¡g∞Ü«∞ É’^èŒ#Å∞ 89 #=∂*ò

III. W™ê¡O Ü≥ÚHõ¯ Ô~O_»= =¸Ö ã¨÷OÉèíO – #=∂*ò

3.6. #=∂ò Ü≥ÚHõ¯ xÜ«∞=∂Å∞ (+¨~å~Ú`≥ #=∂ò)

9. J*Ï<£ =∞iÜ«Ú WMÏ=∞`ü

11. W=∂"£∞ ÖËHõ XO@i =ºH˜Î #=∂*ò PK«iOKÕ Ñ¨^èŒúu

21.12. Y∞ã¨∂Ñ¶π #=∂ò (K«O„^Œ„QÆÇ¨Ï}Ñ¨Ù "Õà◊ KÕÜ«Ú #=∂ò)

Вам также может понравиться