Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
NESTE DICTONÃKIO
abl ablativo
ac acusativo
adj adjelivo
adv. advérbio ou adverbial
anat anatomia
aritni aritmética
arquit arquitetura
art artigo
aslron astronomia
bot botânica
card cardinal
cf confronto
compl complemento
conj conjunção ou conjunUv.
constr construção
dat dativo
demonst demonstrativo
entom entomologia
esgrim esgrima
f feminino
fig. figuradamente
filos filosofia
gen genitivo
gôn género
geogr geografia
ger. ou gerúnd.. gerúndio
gram gramática
i intrnnsitivo
ictiol ictiologia
19 6 0
COPYRIGHT • EDITORA LEP S.A.
imp impessoal
iudeel iudeclináve!
iudeí indefinido
infin
inter
infinitivo
interrogativo
interjeição
m
interj
jnr jurisprudência
íoc locução a, art.f. Não se verte. // abafamento, s.m. suffocatio,
t
dum (ac).
pres presente um. abalado, adj. concussus,a,um;
pron pronome abaçanar, v.t. colorare.
impulsus,a um ; labof actua,
ábaco, s.in. abacus.i. t
abalizar, v.t. terminare, le- mine (locuin) obsepire. mere, percellere; frangere, abegoaria, s f rcs rústica;
.
eundare, fortunare.
desprtus,a,um; derc- abarrotar, v.t. explere, refer- missns.a.nm ; fractns.a.um
ura; aberração, s.f. aborratio.onls;
lictus.a.um; destítutua.a. cire.// V.i. ahundare, ro- perculsu8,a.um.
dundare. // V.p. cibo fa-
error.oris.
um. abatimento, a.m. demolitio,
mein depellere; explere in-
aberrar, v.i. ab^rrare.
onia; oversío.onis ; iníiruil-
abandonar, deaerere, re-
v.t.
gluvicm; se farcire. aberta, s.f. opportunitas.atis;
linquere, derelinquere, des- ins.atis; languor.oris; de-
abasbacar-se, v.p. obtorpesce- occasio.onis. V. abertura.
missio.onia, debilitatio.onis.
tituem; depouere, omitte- // -PI. inçilç.is,
re; torpescere; obsttipos- abatocar, v.t. (dolíum) obtu-
re. // V.p. se dpdore, se aberto, o adj. apertus,
part.
cere. rare.
tradere, se daro, a.um; patons.entis; pato-
abaetado, adj. copíosuB.a.um abaulado, adj. convexus,a,nm;
abandono, s.m. relictio.onia factua,a,um ; ingenuus.a,
divcs.itis ; locuples.etis gíbber,era,eruni cameratus,
destitutío.onis defectio, ; abuodans.antis.
;
um; simplex.ícis; initns.a.
ft.lUll.
onis; solitudo.lnis. abastança, b.Í. copia, ae; fa
um; inceptua.a.um ; ineboa-
abaulamento, a.m, convexi- tus.a.nm.
Abano, a.m. ílabellum.i. cullatea.ntfi. i ii h. a tis.
abastecer, abertura, B.f. apertio.onís;
* bar atar, v.t. pretiuiu humí-
abastar, v.t. V. abaular, v.t. círcinare; carne- foramen,inis ; apertura, ae
nucr«; preiuere; detrahere abastardar, v.t. degenerare, raro.
biatus.us; rima.ae. V, ini-
(do nliquo). depravare, corrumpere. // Bbderltaa, s.m.pl. Abderites, cio.
V.p. degenerare. effemina- as.
u barbado, adj. oceupatua, ne- abetarda, B.f. otís,ÍdÍ8.
desciscere.
ri f abdicação, s.f. abdicatio.onia.
gotiíe distentu». abeto, s.m. abies.etÍB.
abastecer, v.t. commeatus con- abdicar, v.t. abdicare ae, ab- abexins, s.m.pl. Aethiopes.um.
abarcado, part. complexus.a, vehere; ínstruore; ornare; d Icare. abibllotecar, v.t. bibliothecam
um; interceptas, a.um. suppedítare; subminístra- fcbdome ou abdõmen, a.m. a"b- conficere.
Bbarcaáor, a.m. interceptor, rei ministrarei praebero. donien.lnla. abicar, v t. appellere.
oris. // V.p. colligere, provido- ibaberado. adj. potus,a,um; ablntostado, adv. nb intpptato.
abarcamento. s.ni complprcus, re. mnd<<f nctus,a,nm ; madidus, abiscoitar, v.t. V. apanhar;
na ; interccptlo.onis. abastecido, adj. instnicrns.a l,u f il madens.ontia.
: percoqnere.
abarcar, v.t. eompleoti, aio um; abundnrtR.antis; cir- atttborar, v.t. adaquare. po- abismado, part. e adj. demer-
plecti, circumvenire ; con cumfluena.ontis. luiu agere; raadefacere, rí- 8118,8,1111); in profundum
tinpro; Busciperc V açam- abastecimento, s.m. commea- |raro; imbuere. // V.p. ma- haustus; aubmorsns voragi-
barcar. tus, us. itvflnrl, n>ade8cere. ne. V. admirado.
ABI 12 — ABO A HO — 13 — ABB
abismar, demerçprp, hau-
v.t. abocetar, V. arredondar,
v.t.
ri rc, ppasumdare. assom- V aboletameuto, s.m. militum
ahnrbulhar,
abordagem,
v.i. papularo. abortar, v.t.
e I. abortire,
brar. // V.p. demergi. s.f. appulsus,UB; abortam facere; concidere;
dtapersio per hospitia. ncrpssua.us.
abiiiuio, s.m. gurgee.itÍB; corruere, mere; prolabi.
aboletar, v.t. lioapitia mill- abordar,
abruptum.i vorago.ínla; v.t. appellore; ad abortivo, adj. abortivus.a.um.
;
tibua praebore. (loruiii)
harnthrum.i. accedere. // V.I. // S.m. abnrtivum.i.
Abissínia, np. Aethiopia.ae. abolição, s.f. abolitio.onis. // appnlll, abôrto, s.m. abortus.us.
abjeçào, s.f. ignobilitas.alis Aboltçao de ama loi: legis abordo, a.m. accessus.us abostelado, adj. pustulosus.a,
abrogntio. appulaufl,ua aditua.us. um.
humilhas. alÍR turpiludo, .
;
i ro.
ardcre, conflagrar», oxar- almorver, v.t. absorbéro, com- abusar, abuti (aliqua rc);
v.l.
ab-rogaçilo. a.f. abrojatio,
descere, iguescere. blijnre, abauntoBjei sorbere: male (perverso, improbe)
onis. uti; utí iuverecundo. //
-braseado, BdJ. rnbpfactus.a, abrogado. part. Hbro?nlUB,a, ealiaurire, oxsorberc; (cogi-
um; rutilatUB,a,um: ruber, tatlnncm) occupare. V.t. decipere, fallere, delu-
uni! antii|'iBlii«.B,un)
e adj. bana- írustari.
ra.rnui; rubí-us.entia; aan- abjiorvldo, part. dere,
igneus.a.nni.ab-rog»r, v.l. abroj;are. snti- abnaivo, adj. pervorsuB,a,um
guineus.a.um hia.a.um; cpotiiB,a,um ; ex-
;
quare. tufle», r»pudiare. occnpatQB.a, gram. abusivuB.a.um.
bauatus.a.nm;
abrasear, v.t. V. afoguear. abrolhai, v.i. getmnaíe, gemi- abu^o, B.m. abusus.ua; gram.
um; dcfixus,a.nm; intcntus,
abrenunciaçSo, a.f. nbrenun- n&re, gí-mniBHei ro; papula- abusio.onÍB.
tiatio.onis. tp, pustulusiviv. "'lo, adj. abitemius.B.um. abutre, B.m. vultur.uris; vul-
renunciar. ah í
abrenundar, v.t. V. abrôibo, B.m. tribulus.i; sti* ah,»i.onrAo. abatincntia.ae. s.f turiua.ii.
// v.i. abrenuntiare. imili.um; murix.klR. // ri. i.i i abstinore Be.
i
. o. v.p. acabado, part. absolutus,a,um;
abrenínoio, inlerj, apagel. spiooe.ariim, ac"li'l.orum. amceticus.a, eonf cctua.a.nm ; exaetus.a,
abnliur.nntt, adj.
apBBe sial, dii omcn aver- abroquelar, v.t. elipíare.
UM) ropurgans.antis.;
um. // Adj. perfpctus.a.nin.
tant 1 abrõtea, B.f. aspliodelna.l. |pk*t«r«*r, v.l. abstsrgsre, acabador, B.m. effeetor.oria;
abreviação, s.f. contractio. abrótono, B.m. sbrotonutu.i. iiur^are. confector.orÍB; efficiens,cn-
prunuB.i; tia; coníícíena.entis.
oniB; brovialio.onis; abbre- abrnnboiro, a.m. iií nela,
i B.f. abslincntia,
viatio.onís. BplDIlB.i. Ai>; ii.nipirantla.ae. acabamento, s.m. peractio,
abrcviador, s.m. brovialor.ons. abrunho, B.m. prunum.i; pru- atmi nouto, adj. Bobrius,B,utn; onis; consummatio.onis;
abreviar, v.t. coarctare, in num ailveRtr*. ali'iliin-ns.1 .. '
conúnens, prrfoctio.onis.
abrutar, v.l. efferare: bobe-
;
ceptufi.a.um ; probatua,»,
Achaeus,a,nm Achaius.a, timidua.a.um inaudax.acia «• ui\o: adv. tomere, tnr-
loc.
; ;
i-nis; :
re; esae alicoi receptacu- acompanhado, part. comita- acordado, part. e adj. exper-
um; matnratus.a.um; festi. com- tUR.a.um; - ai um; •
grfactuB.a.um ; expen^ectus,
Iudi (on rrei-ptaculo)
•
: i
;
narus.n.um. eomliatu aaeptua.
açodar. v.l. V. apressar, prchondere. // V.p. eonfu- a,um; excitato8,n,um exei- ;
gero ad, perfujrero ad, ro- acompanhador, s.m. comes, tus,a,um; prndrna.pntis;
açofe-fa, B.f nizyphum.i. tia; ntiKuctator.oris; asse-
nçofeifeira, B.f. zir.yphuB,i. fugere, ao reciperc fíallidns.a.um; considerataa.
cla,ae; stipator,oris; de- a.um decisns.a.tim.
acogular, v.t. cumulara, acolhida, a.f. ou acolhimento, ;
duetor.oria.
acoimado, adj. o part. mnlta- a.m. reeeptacuhim.i ; confa- acordaiuento, s.m, expergefac-
gium.i; latibulum.i. acompanhamento, s.m. assec-
tus.a.um; notatus.a.um ; ab- tatio.onis; coniitatus.us;
tio, onis.
JectuB.a.nm: reprphènaus.a, acólito, s.m. acolvtua.i; aa- acOrdào, s.m. dccrctuni,i; con*
( eonccntus.ua.
mús. )
um; incusatn8,a,um. tftllp».His.
acompanhar, v.t, comítari sultura,!.
acotaador, a.m, cenaor.oria; acometedor, s.m. aggreasor,
(aliquem e por vÔjcs «li- acordar, v.i. expergefacero Be,
rpprrhenaor.oriB. oris; lacessitor.oris. cui), coroitem esse (alícui) rxpi-rgisci, axcitari; con-
acoimar, v.t. multarp; notare, acorcotor, v.t. (aliquem) pe- deducere; (mfis.) concinerc. sentire (cnm aliquoK con*
reprehendere, arguere, im- tere, adire, appotore, la- acondicíonado, adj. disposi- veníre, concinere. // V.t.
probaro. cessere, provocare, aggTedi, tus.a.um ; digPBtns a."m oxpergcíacore, pxcitare,
açoitado, part. flagellatuB.a. adoriri. V. atacar,
p
açoitar, v.t. flagellare, verbe- acometivel, adj. iinpetiliil is.e. pare, disponere). pactum.i; convenlum.i; con-
acomodação, s.f. compositio, lioônlto, aconítum.i. s rii
venicntia.ae; congrunntia,
raro. .
açoito, B.m. flagellnm.i; fia- onis; pa'/io,onia; roconci- aconnclhado, adj. admonitiis.a, ae.
grum.i; verbor.eris, lialio.onis; pacificatio.oni»; um. acoroçoameuto, a.m. incita-
accommodatio.onis. aconselhar, v.t. consiliuni da- montum.i; Btimulatlo.onís
acolá, adv. Ulic, inibi, in illo
acomodado, adj. commodos.a, n» ou aífcrro (alicuf), con-
loco ou in eo loco, ibi loci; stiuiu)uii r Í.
ad id loci. in um; aptua.a.um; opporlu- nlUari (alicni). consília
illue, illo, acoroçoar, v.t. V. animar,
illnm locum. // Por acolá: nufi,a,um; accommodatua.a, darr. // V.p. (aliquem) acorrentado, adj. e part. vínc-
illa. um; consentaneus.a.um; .'.i-... adhíhore ad con-
illac.
HlHuni. adhibpra. tus.a.um ; constrictiis.a.um
acolchotado, part. infibnlatna, idon' 1
- appoBÍtUB.a,
.
:
acrescentador, a.m amplifica- açude, a.m, eataracta.ae; ca- acusador, «.ra, aícuaator.oria;
acossamento, a.m* insectatio,
adj unctor.orÍB. taractPB.ae; plscina,ae; ag- delator.orla actor.oria.
onís: coDSPCtatio.onis; per- tjor. nrla :
;
BoetitiOfOnis. aoresecutamento, a.m. vnerp- g rr. cria. acusar, v.t. accuaare (ali-
mentmii.í ; accri-tio.onís: acudir, v.l. Ruccurrero, sub- quom), fnaim tilara ou ar-
acossar, insequi, ptwqui,
v.t.
aur mi*. na. vciiire, auxiliari, opitulari, guíTo; crlnicn (alicui) in-
oonst"(|ui, sequi, consfeiari,
acrescentar, v.t augrre. edau- adoaae, auxflium ferre, Bub- forA\ afftrre, d^forre ou
inst-ctari, cxagitare, agita-
ra, nrgere, agere, adurgere, g**re, amplificara, ainpliare, levnro. movere; criminari, repre-
adjtingere, addi-re, adlobre. açulamento, a.m. irritatio, hcndpre, castigare, (ali-
inatare.
// V.p. crrsctTn, areresce* unis; instigatio.onis. quid) objicere. incusare
acostar, v.t. V. encostar; nu
acelere, adjungt-re. coimai- re. augeri, augeseen». açular, v.t. canes (in ali* (aliquem ou aliquid) ; oa-
tere, conjungere. // V.p. V. acrescer, v.i. accreac-Te, mhli, quem) horlari. tendere, patef acere. // V.p.
encostar-se, deitar-se; ap- adiei, accedere (ad). aciUeo, a.m, aculeua.i. ao Incuaare.
propinquaro, accedere. acrescido, pnrt. auctua.a.um; acuminado, adj. acuminatna.a. acusafcivo, s.m. accuBatlvua.i.
amplificatua,a,uni. um; aculeatus.a.um. acusatório, adj. accuaatoríua,
acostávol, adj. aecesaibilis,**.
acréscimo, a.m. accrelio.unia; acumlnar, v.t. acuminare. a, um.
acostumar, v.t.asanefacero. acervatio.
fteci*B«Io,onia. acumulação, a.f. acunavol. adj. Bccuflabilla.e.
consuef acere, A«suescerr\
acriançado, ndj. puerilia.e; onla.
coumitíscere,Insueaeere. // acústico, adj. auditoriuB.a.uin.
pnorili apecie, acumulado, part. coacervatus,
V.p. assuescere, conauesce- aerlmonla.ae exaggoratus.a.ura
acutilado, adj. o part. vnlrie-
acriniõQía, s.f. a.um ;
ratus.a.um ; Bauciu6,a,um
re, ee aasuefacero, condis-
acriludo.inis; nn-rbltaa, acervatua,a,um; congestuB.a,
cere. sauciattia.a.um.
atis; fig. amarltudo,in;&. nm.
açotéla, a.f. apopsis.is. actTbua.B. acutilar, v t. (aliquem) cul*
acrimonioso, adj. acumulador, a.m. accnmulator,
acotovelar, v.t. cubito fcrlr*\ um. cumulator.oris. tro percutere; forro vulne-
oris;
cubito tangere; flectere. // purcfttu.i.a,
ra daro.
acrisolado, n<!j. cumular, v.t. cuacorvare, ac-
V.p. se ínvicem cubito tan- um; de- adaga, a.f. V. punhal,
expurf»tB« (
a,uííi; eninulare, acervare, exagge-
gera. faecatufl,a,uni; nxcoctus.a, adágio, a.m. adagium.i; pro-
rarc, cumulare, congerere.
açougue, s.m. lani*na,ae; Ia um. verbium.íi.
aggprore, // V.p. coacer-
níaríum.1. // Pig. trucida- acrisolar, v t. oscihuiw». vari. adaguelro, a.m. subulo.onia.
tio.onis; atragea, ia: iuter- acro ama, a.m. acroaina.atia. adamantino, adj. adamantinna,
acuuhado, part. cuncatus.a,
necio,ouia. adanianteus.a,um.
acroamaticOy adj, aeroama- nm, a, uni ;
açougueiro, s.ui. laniue.!; la- tictu*.a.u m. adaptado, adj. aptatua.a.um ;
acuubar, v.t. cuneare, cnneos
io.onia; macellarfua.u. acróbata, a.m. fn- ttptu5,a,um; fig. aocommo-
acravar, v.t. clnvia transíigt-
acrobata ou immittera (ou adig^re).
nambulus.i. dntiiB.a.uiu.
r#, V. cravar, acunhear, v.t. cunoare.
acrópole, a.f. nrx.cia. acurado, adj. curatua.a.um adaptar, v.t. accommodara
acro, adj, acer.cria.cro ; acor-
acróstico, a.m. parastichis, cuuratiis.a.uni ; elaboratus. (alieul rei ou ad rem),
bus,a,um.
idis. n.uiu; politua.a.um; compo- aptarc (ad rem), applicare;
acreditado, adj. e part. gra-
acrotórios, a.m. pi. arrotaria, aítua.a.um. fig. accommodaro. // V.p.
tíosns.a.um vulgatus.a.uui ;
:
accommodari, aptum eas*»,
crrdítua.a.um. acuar, v.l, reaidt-rc in clunes; aournr, v t. aceurare, polire,
nlaborare. cobaerero.
acreditar, v.t. eredrrn, aeere- clunea derníttf-n*.
açúcar, í.m. saceharnrn.I. actiHaçao, a.f. erlmdn,inis; cri- adarga, s.f. cetra, aa; parma,
dero; anctoritntem (aticui)
ininBiio.oniB; aceusatio. a«; parmula.ao.
dare cu tribuirí»; expen- açucarado, n pratduleiB,*»;
-
í j
um; attenuatus,a,um; exic- glutfnativue.a.um. // S.m. te, a fronte. // Adianto quid alicul), adjndicare,
nuatus,a,ura. £lutinnm,i ; glntcn.inis. de: loc. prep. pro (abl.). mancipio dare.
adelgaçamento, B.m. extenua- prae (abl.), ante <ac). adjndicatárlo, s.m. mancppa,
adestrado, (nstnictue.a,
adj.
tio.onis; tonoitaa.ntis. adiar, v.t. d ifferre, proferre, cipis; redeiuptor.oría; prae-
um ;
exercitatns,a,uin lua- ;
dfaror.oris.
adelgaçar, v.t. leim&re, attc- itutus.a.um condoocfac- procrastinar*-, ainpliare;
l ;
nuare, extenunre. V. doa- •ustinere, fluatentare.
'
adjnnç&o, aí. adjectio.oais;
tus, a, um ; formal us,», um
ftppendix.icis.
bastar. // V.p. tenuari. condoctus,a,unt. adição, s.f. adjcctio.ooía; ad-
adelo, s.m. aeriitarins.i; vea- jinictio.onis; acceesio.onis adjunto, adj. adjnnçtus,a,um,
adestrador, s.m. exereitur,
tiariua.l. orís; exercítator.orís. nddltamentum,}; consumiria- // S.m. adjmor.oria; bocÍ-
adem, s.f. anas.atis. llrt.onis. us.i,
adestramento, siu. cita- adjnraçao, s.f. adjuratio.onle.
adentado, adj. c part. ãenU< adicional, adj. addititics.a,
tio,onis.
tus.a.um ; denticnlatus.a, um; ndditivua.a.nm. adjnrador, s.m. adjuralor.tris.
adestrar, instituem, enn
v.t. adicionar, v.t. V. acrescentar; adjurar, v.t. adjurare, obse-
&m; orrotms,a,um; aemeíus, docero, erodiro, Inatruere;
s,nm. Oirilm.) addere, consum- crnre, obtrMari.
adeutar, v.i. dc-ntire. // V.t. domaro, condoccfacero, do- nisre. ;
;
;
'
adjntor, s.m. adjutor.orla.
cere, formari'. adido, adj. adjuncrus.a.um. // administração, s.f. adr.nni3-
cireurarodere, arrodwe,
adeus, interj. e a.m. vale (rei. S.m. adjuior.oris. procurntio.onia
obrodere, tralio.onis
adentro, adv. V. dentro. a uma aó pessoa) valnto ;
AiUpo, s.f. ou âdípo, a.m, disppnaotío.onis.
;
adequado, adj. aptus,a,um; (rei. a vArías pessoas); 0dí-pS,ÍpÍB. administrado, part. adminis-
acta cat res, aolum eat dn adi-
Idonens,a,um appositus.a,
:
adoração, cullua.us; ve- adquirir, v.t. auquirerc; com- um; // S.m. adulaior.oris
introgreBSus.a.um ; coofes- s.f.
a»;*entator.orÍ8.
nrralio.onia. param, parara, conacíiuí.
sus.a.um. parabilis P e. adular, v.t, asaentari (nlicui),
pnrt. adora- .iriqit. rival, adj.
admitir, v.t. admittere, reci- adorado, adj. o adulari
tuB,a,um; cultua. a,uiu ndrede, adv. consulto, consi-
pere, introduct-re, inlromit- adalatório, adj. adulr.toriuB,
percaras.a,uin cariB- liu, sedulo, cogitato, scieu-
terc; (fig.) allcgere; pati. (fig-) ;
a.um,
Binina.a.um, ler, de industria, ex propo
admoestação, s.f. admonitio, aito.
adúltera, s.f. adultera.ae;
adorador, e.m. cultor.oris;
orus; admonitum.i ; admo- moooh&.ae.
(fig,) amantUsiinuu.n.iiin. Adriático, Grogr. mare Ha-
nitus.us; monitus.us; re- adnltoraçao, a.f. edulteratio,
adorar, v.t. colore, vonerari, driaticutn (ou mare lladria*
proheuHio.ouís. onis.
monitor, adurare; pordite amure, num); íladria.ac; superem adultcrator.
adiu oe atador, s.m. adultorador, e.m.
adorável, adj. eolond\iB,a.'im (ou suportas) mare.
cris : admouitor.oris. artriça,s.f. funis ductarius.
orís.
admonere, venoranduB.a.mn ; amabl- adulterar, v.t. adultcrare. //
admoestar, v.t.
adro, s.m. pronaon.i.
monere, oommonere, pran- lis, o.
ad.sorever, v.t. adscrifoere. V i. adulterari, mnpchari.
monerc; reprohendere, Cor- adormecer, v.t, sopire, conso- adscrição, adBcriptio.onis adultério, s.m. adulieriurn.i.
a.f.
rig*-re, objnrgaro, inorepa- pire, Buporaro; (fig.) se- Adúltero, adj. o sjn. aduJter,
dara, mitígare. minnero. // adscritício, adj. adscrípticius,
TO. erí; mni>chus,i.
later, V.Í. aoporari, dormitarei a, um. adj. adultns,ft t um ;
adobe ou adôbo, s.m. adulto,
cradus, minnore, languescero, de- adscrito, adj. adscríptus.a.nin pubPr,oría.
cria; lator
mitígatio, fervescere, adstríçâo, a.f. adstrlctío.onís. idumbrflr, v.t. adumbrare.
aâoçamento, e.m.
onis; Umimentum.í ; leva- adormecimento, s.m. eopor, adstringente, adj. reprimens. adnnar, v.t. adunnrtv
tio.onís; levamen.inis ; se* oris; soinnus,!; (fig.) stu- eh Us; atypticna.a.um. // adunco, adj. aduncus.a.um.
datio.onís. por.oria. S.m. atymma.etis; pl. re adustílo, s.f. (mpd.) adustio,
torporem prinientia.orum; styptíca, onis.
adoçâo, h f. adoptio.onis. adormentar, v.t.
obducere; , atupefacere. orum. adventício, adj advpnticius.a,
adoçar, v.t. duleornro, sac-
adornado, adj. e part, orna- adstringir, v.t. odstrinirerí'. um; assumptivxis.a.mn.
charo temperarei mitiirare, con-stringoro ; obstringero. advento, a.m. advontua.us.
temperar?, leníre. miuuere. tua.a.nm ; decoratus.a.mn
cultua. a, um ; (fig.) comp- cocere. adverbio, s.m. advcrbium.i.
piacaro. // V.p. dulcesco- adstrlctuB.a. adversário, adj. edvt- rsarius.a,
tua.a.nm; luminattia.a.uin. adstrito, part.
re, mitigart. um; obslrictua,a,u-ui ; c um. // S.m. adversnrius.i.
adocicado, adj. dulctculns.a, adornar, v.t. ornare, adorna-
exomare, dfcorare, con- tuM.a.um. adversidade, s.f. adversa for-
nm. re,
decorare, concinnaro, bonps- adnbaçâo, s.f. conditio,on!s tuna; calamitas.atis; infe-
adoecer* r i. in morbum ca-
conditura.ae; atercoratio. licitas. alis; mala.orum.
dere, incidere, incurrere ou tare; (fig.) eomere, illus-
illuminare. unia. ídverno. adj. ftdvi;rsuÉ,B,um.
traro,
dHabí; morbum nanciscl- adubador, s.m. conditor.om advertência, a.f. nio(«ítum.i;
adoentado, adj. offensuR.a, adôrno, s.m. ornampntum.i; monitits.na;
adubar, v.t. eondire, tempera monitio.OTiis :
um; languidas, a, nm infir- omatua.ua; cultus.us; uxor- admonltum,
;
idcirco
advoeatio.onia. sua.a.um ; instinctas.a.um. (ccnj.)l *deo nt;
advogado, a.m. patronus.i: afastar, v.t. amovcm, remove- afervorar, v.t. atiinulare, ex- ai* propterea ut; co Consi-
causidieus.i; advocatus.i. ra, »ubrno«tTir, arçero, amo* concitare, incilarf, lio nti; hoc Consilio ut; e«
citara,
liri, aemovern; (fig.) aver- mente ut; causa (com gpn.
advogar, v.t. (cansam) ago- acnere. incondore, instiga-
rc, orare, defondore ou tero. // V.p. diBCrdi-re, de- eríglre. do gprúnd.) ; ad (com oe.
re,
traetaro. // V.i. cantas ccdero, abfodiTo, rweaÃefe, afetação. a.f. affectatio.onia do gerúnd.).
agorc, dícere ou ornro. cedere, abiro, digrodl; uva- Bimulatio.onia ; oatentatio. afinação, concentus.ua;
b.1
aérao, adi. acrius.o.um. gari, secodure. onia. sonorura concentus.
aotita, a.f. aoiiit--,at- aetilis,
;
afazoodar-so, v.p. locupletar!, afetado, adj. affectotns.a.um; aflnagem, a.f. **xcoctio,onis.
idla. se locupletara, rwn aiigere- putidua.a.om ; arcesaitu s, afinar, v.t. excoquere, purga-
aja, bui. fpslin.it lo.onia; aol- afear, v.l. lurpnre, dot-urpare, a. um; aimulatua.a,uni; af- ra (rei. a metais). // Afi-
licitudo.inia; cura.ne; labor, di-fonnare, foodare. fectua.a.uin. nar ama lira: fidea cunten-
oris; acrumna.otf. afecção, a.f. afírclio.onU; afetar. v.t. offectare; simula- dore.
afabilidade, a.f. oonjltan,atis Bffi'CtllS,UH. re, f ingere; afficere (rol. a afinidade, s-f. affinitas.atia;
afeição, a.f. V. afalo; Btu- doença), cognatio,onís convenientia.
aíadigar, v.t. V. fatigar; ;
laboriofua.n, aferir, v.t. aignare, esat!qnore ritos, atia; affectuB.us; af- afirmar, v.t. affirmare, con-
afadtgoso, adj.
(mensuras), Íoctio oni8 (cf. afeição). flrmare, aaaovorare, aeaere-
ara; operosua.a.um; granis, r
afamar, v.t. nobllltare, illua- afilar, v.t. V. adelgaçar. ponere, fiíere. // Afixar
trará. // V.p. inclareseore, (fig.) incitare, excitare.
acuere, incedere; detra- afilhado, a.m. flliua ex bap- um edital: libellum auapen-
olarcacerc, nobilitarí. tismo; tutela.ae; cliens, dere,
afanoso, adj. oporofiua.a.uni herc de aliquo. afiar. .v.t. afflaro.
entia.
laboriofi08,a ( mo ; díiigcntis- aferro, a-m. perlinacia.afi;
afilhar, v.i. gemmare, gem- ailantado, adj. fiatularls.e; ti-
obstioatio.onia ; pervicacia,
sirrma.a.uta. inascpre. germinaro. bialia.e.
afastado, adj. remotas. a,um; ae ; contumácia, ae. maeror.oris; ma*
afiliação, a.f. cooptatio.onia. aflição, a.f.
aemotus.o.um diajunctus, aforr olhar, v.t, pt-aauloa obde- estitia.ae; dolor,oris; angor,
;
afiliado, adj. coopiatua.a.um;
a,um; distana.antii longin- re (oatio). // V.p. se con- oris; aegritudo.iniB; affllo-
;
<-!;.>.'. saeptra ao (tec-
conaociatua,a,nm. // S.m.
quui.a.um; reduclus.a.um; aociua.i ; conaocius,!. tatio.osia; affHctio.onia.
r«traotua,a,um. tia).
— 3C — MT AFU — 31 — AOL
AFI,
«fugentar, v.t. fugare, pelirre, lrasoi, atomacharl, succen
V.p Igiiescere, ard»re. In-
afligir, v.t affligere. affllcta- proturbare, turbarc. sere, effervescere.
cendi, tnflamiiiftri.
re, vt-xoro, afficerc, crneia- ufundar, v.t. pessumdare, de- Ugata, a.f. achatea,tte.
re. sngere. // V.p. maere- afoitar, InelUro, cxclta-
v.t
gravure; mergere. demerge-
aceendoro, «ouoro. // agatanbar, v.t. raders,
ri>, doiere; in maerore
ver- re,
re. flubmnrgore. // V.p. si-
V.p. audcre. (cutem) abradere.
tinri. dere, imapetere, Uiergi; se
luctutBUB.a.um afoito, adj. •udax.aoli: fl-
agência, s.f. procuralio.onls.
aflitivo, adi. imniergere.
aeerbns.a, di.-ns.on t Is : eonfldi-ns.en- administratio.onis;
dolendus.a.um; afuroar, v.t. riuiarl, investi- dispeu-
ti»; audonl.onlU: fnrtia.e;
um; nioloata«,a,um; tria- gari, peracrutari. satio.onis; Industria, ae ;
tís,e.
iinpavidua,n.»i"- ngacbar-se, v.p. se coiligere, am.ariis.
aflito, adj. e part. eonflKta- afora. prcp. prneler (ao.)
ae complicare, deiitescere. agenda. s.f. pugillares.lam
tus.a.um; maerena.entis; aforismo, s.m. aprvorismoi.l: agadanhar, v.t. ungues eonice- breve.is: brevis.is.
dolens.enliB; macBtus.a.um; «.nlinlla.au. re in ; radere; arripere. agente, s.m. prooiírstor.orisj
tri>*tÍ8,e. aformosaar, ornar", «xnr
v.t. Iiarpagare.
corrivatio.oms; adornara. negotiorum cnrator.oris. //
aflncucia, s.f. nare, itdúTM, agalanar-se, v.p. ae ornare, Adj. agens.entis.
abunrtantia.ae: afílueniia, // V.p pulehrlai flori. or- se fingere, ornari, comi.
concursus.us; agigantado, adj. giganteus.a.
ae; eopin.ae; n/iri. exornnrl, agaloadura, s.f. aegmentuin.l.
frpquenlia.ae: turba. ae. ndj. lurcosiis.a,
um; colosseus^.um ; coiós
afortiiillhado. agaloar, v.t. Begmentia orna-
influeiia.enlis bi- sicus.a.um.
Afluente, adj. um,' f»r«Bl»tuM,um ;
re.
(rei. a um rio). // S.m. in- fiirrtis.a.um. Sgapo, s.m. agape.cs. ágil, adj. alocer.cris.cre; ex-
flnens amnis ou influens rl- agãrlco, s m. agaricum.l. peditus.a.um; celer.eria,
afortunar, v.t. forlunaro, bea-
VU8. daleotar», juvarn. agarrado, adj. pari. arrep-•• ere; agilis,e.
afluir, v.i. affliiero; confluo- afronbado, adj. siisíltatuB.a, tus.a.nm; correptus,a,um agilidade, s.f. agllitaa.atis;
re: concorrera, conveniru; um. apprehensus.a.nm; (fig.) celeritas.ati».
(med.) abundar*, collitfi.
africano, adj. Afer.ra.rum sordidtt8,a,um. agiota, s.m. V. nsnrSrlo.
afluxo, s.m. (med.) mpltlto' agarrar, v.t. corripere, arri-
\fi
,
zlotinativo. adi- fia ou memoria. agrimousiira. a.f. metatio. tolerary; auffere, rpaistp-
o ««li:
gl'itinntWn9.a.uui. apprnbatio.onla: re; ffig.) patí, ferre;
«grado, s.m. onia; gromatica disciplina, ;
agriçola.ae,
"ii s.f.
aio, s.m. paodagoguB.i; ma-
agricultor, a.m.
pn) oblfMari, ennd«r»(ri>>. cojonaa.i, M""1 1 awiidaza, s.f. acícs, gister.tri; cducator.oris. V.
ozricnltor.orla;
agradável, adj. gratu«.a.nin Qoiiiupu.inis; sa-
amoenus.a. ruaticua.i; arator.oria; cul- it; 1 1 1»; ) escudeiro,
iucundua.a.uroi I n iliia.ntin HollertÍa,ao. aipo, s.m. apium.ii.
aioabilJa,*; tor.orja. ;
um: auavia.e:
_ ALA ALA — 35 —
AJB - 3j
'
se colligere.
alcachofra, s.f. cynara.aft.
. , lijairus.u.uin ; BtattiluB.a, alcaçuz, s.m. glycyrrlnaa ao.
aiveca, « t aans.is.
.
de- alar, v.t. v. içar. alçada,
um; cunstitutus.ft,uin ; a.f. jurisd^iift.onia;
ajaezar, v.t. sterncm. »-rr.U8.a,um; fixns.a.um. alaranjado, adj, flamrapus.a, ditio.onis; poti-stas.atia;
ajeitar, v.t. accommodare. mu flammnolus.a.um. auetorilas.atis jus, júris.
apiare. // V.p. accommo-
.
se. turbidus.a.um.
sanus.a.um; gcnim; &Vmer.gcra.s:frnm. dere.
ajuizado, adj.
pabisfrr.tris, alarmar, v.t. conturbare, per- alçapão, s.m. cataracta.ae.
sapiens.en alagadiça adj.
prudens.entis; lurbare, commovore. // V.p. alçaprema, s.f. V. alavanca;
tre; palnstris.e; paludosus,
trepidarp, pavere, contur- forfex,Ícis; dentharpaga,
judicare (do a. um.
ajuizar, v.t. o i. birl, sollicitarí. ae; laquens.i; pedica.ae;
jndicare (nmi ou alagado, adj. stagnaf'is.ft.»m;
aliquo): inunda tus, alaiitrar, v.t. saburrare: ater* plaga, ae ; favea.ae.
slH£mans.nnli«;
de re); aestiinare, exist» a.iim; perfuaas.a.uiu; res* Oero, consternere, spargere. alçar, v.t, tollere, extollere,
mare (de), judicium facerr ppTSiiR.a.iim. etmsjtfrgere. attollere, erigere, subleva*
(de). exundatio, ktavanca, s.f. vectisjs. re,levare. // V.p, se eri-
alagamento, e tn.
ajuntamento, s.m. congroira inundatio.onis; rJu- ajMio, adj. rufus.a.um. gere, se tollere ou attolle-
onis;
l-o.onis; coetua.us: confio- klbarda, s.f. clitpllae.arnm. re; erigi.
vio.oní».
bntio.onis; contio.onis; con âlliarrada,
alagar, v.t. inundam, obstrue- s.f. guttus.l. alcaravão, s.m. taurus.i.
ven tus.us ; conj unctio.oms
sndetas.atís. 5 operíre. opplere. cora- llboruos, s.m. paennla.ae; sa- alcatifa, e.f. tapes, etis; tape-
plére. // V.p slairnaro, ItiimJ. tum.i.
ajuntar, v.t. jnngere, conjun- ef fundi, redundar.'; snb- hlin s.m. armeniacum.I.
-"iim,
.
calumnia.ae; pcrfidia.ae;
dolua.i ; prod itio.oniB.
plantarium.ii; pui viu na, i. sócias. a, um ; conjnnctUB.a,
eonciliatrix,
alcorfttírl. s.f.
int-rrmntia, perfidns.a.unr:
alforje, s.m. pcra.ae; asoopi»- um ; conaociaru a.a.uiu.
icis; lena.se; aleivoso, adj. ra.ae; manlica.ae. aliança, s.f. Hffinitas.Blis;
proditor.orU ; commentí- alfõrra, a.f. rubi^o on robigo, connubium.lí . aocietas.alis;
to- ciuH.a.um; folsns.a.um.
alcoviUllo. s.m. leno.oni Ç »•
;
ou halle-
inis; nredo.inla. fordiiB.eris; amioitia.ae;
aleluia, s.f. alleluia
ternar.this.i; 1m.u11us,i; alforria, s.f. manuniiasio.onís. pronubna anulus.
nunculua.i. ., laia (pai- hebr., ind^cl). alforriar, v.t. manumittcre. aliar, v.t. sociare (cum rej,
alcovltlce, s.f. lenooiniuni.ii. além, adv. nitra, ialterlna. // alça, s.f. alga.ae. Jiingore (cum), conjungc-
* m. rnsticus.i; A16m de: ultra
loc. prep. algálla, s.f enttVfr.eris; epo- ro,miscerr. // V.p. con-
aldeão, s
nuK.i- _ • - (ao.), trana (ac). p: /ter cillum.i ; f iatuTa,ae. jungi (cum).
aldeia, s.f. pnenis.i; viciis.i. (ac). // Além disso: yrae- algemas, s.f.pl. manicae.arura. aliás, adv. allter, bocus, alio
aldraba, s.f. j>essulos.i. terea, ad boo. super naec. algeroz, B.m. subgrunda.ae; modo; alias,
adj. aleatonus.a, delíquio, ae. alíbil, adj. alíbilisr e.
aleatório, insnpor, adde huc.
algibeira, alicate, s.m, forf icula.ae.
roamarinus Alemanha, Gensr. Germânia. s.f. aaccellus.i; sac-
alecrim, a.m. ne: Alamannia.ae. aulua( i, alicerce, s.m. fundamenta,
(een.: rorísmarini > algidez, s.f. algor.oris. ornm; fundationcs.um fan-
alemão, adj. Gprmanlcns.a.um;
;
a, um; Alpinns.a.um.
altomo, adj. (geom.) altcrnus,
excreta.ac; almíscar, ' |.
mu.
alimpadura, a.f. alpista ou alpiste, s.f. phala- a.
almlscarerra; s.f. geranicn.H. alteza, bJ, sublimitas.ntis.
a [iluda, ae. almo, ad}. alnms.a.uro, ris.idta.
alimpar, v.t. ínundare, cnrnn- altíssono, adj. altisouus.a.um.
almoçar, v.i, prandore, pran alporca, s.f. struma,ae; scro-
dare, expurgarp, depurga- ftilfip. strnmoe. altíssimo, s.m. D*»ns.i; Altís-
si tare.
re. rergcre, detergere. alporque, s.m. malleolua.i; simus.i; Excclsus.i.
alruoço, s.m. prandium.li.
allndar, v.t. ornarp, esornare, almocreve, a.m. mulio.onis; surculns.i sémen, inis.
;
altitonante, adj. altitonans,
decorarc, adornare. agaso.onis; jumontarÍus f ii. alqueire, s.m. mndins.ii. aniis.
alinhamento, a.m. Hnea.ae; alquimia, s.f. alchymia.se. altivago, adj. altivagus.n.ura.
almoeda, s.f. auctio.onis has ;
directio.onis. ta.ae; publícatio.onia. alsacíanos, s.m.pl. TicbocI ou altivez, s.f. superbia.ais fe-
alinhar, v.t. lineare, demetiri. almofaça, s.f. strigilis,e. Tiboces.um. rocia.ae; arrogantía ae r
alípede, adj. alipes.edis. almofada, s.f. pulvinus.i; pol- altanaria, s.f. nncupimn.ii. magrjanimitas.atis.
alisar, v.t, laevigare, polírc cervical, aiis; tym- altaneiro, adj altivolans.an-
villus,i; altivo, adj. superbus.a.um
iaevare, collaevare. panum.i; roplum.i; cubital, L ; >; altivolos.a.nm. gloriosus.a.nm contumas,
;
levare, relevara; suecurrerc, almude, s.m. congius.ii. rruplio.onis; di-pravalio, edilus.a.um ; sn*
p< us.a.nm;
opitulari. // V.p. levari, alocução, s.f. cnhurtatio.onis; onis adulteratio.nnis.
;
bliniis.e ; er*'ct us.a.niii acu- ;
alifvari. contio.onis; allocutio.onis. llor.ido, part. e adj mnta- tus.a.tim; clarris.a.um ; pia-
alívio, s.in. levatio.onis; It*
altura, s.f. altitudo.inis; c.I- alveitar, a.m vete.rina/fUB.I. amaciai, molllre, anbige-
v.t. cereuB.a.nm. // S.m. color
situdo.inis; exceJsitns.atís: alvojante, adj. cand/cann.an- re; mUígaro, k-nire. // "V.i. flavcsccna.
tumulus.i; collis,i&; aggi'r, tis; subalbicaus.ajni*. snbig-i, lentescere. amargo, adj. amarus.a.um;
erís; luagnltudo.iuÍK j exctl- alvejar, v.i. albeac/ro, caudes- amador, s.m. amator.oris; (fiíí.) acerbuâ.a.um; luctuo-
sitas,atis. cere, caudicar^ alMcare; amaua.ftn tis. Bus.n.um.
aluado, adj. ltinaticus.a.nm. cuneacere. amadurecer, v.t. mítigare, ina- amargor, sju. smarírudo.inis.
/
alucinação, s.f. hallucinatK lurare, eoquerc. // V.i. ma- amargura, a.f. V. amargor;
ulvola, mflvus.i; milvius,
onis,
alucinador, s.m. hallucinato.-. ii.
s,f.
.™ turrscére, iiitlefcCf re, coqui. acerMtas.alit; di^lor.orU;
nlvéloa, s.f. motaeilla.ae.
âmago, a.m. víscera, um. apnininn.ao.
oris.
alvenaria, s.f. stnictnra.ae;
amainar, v.t. vcln dedticcr-e; amargurar-sa, v t p. maerere,
alucinar, v.t. mentem excut^ Carini ntta.ae.
anl)duc«re. <lul-.-rt\ angi, torqueri, ma-
re. // V.p. hnllucluarí. amaldiçoar, v.t. exsoerâx], dc- ciFííiri, se rnacurarí.
aludir, v.i, alhuíere (ad ali âlvoo, ^m'. '^IveuBj. tostari, devovere; ma^dtVe- amarra, s.f. funee.imu; reli-
(
trare, illuminare. // V.i. .Uvoroçador, a.m, turbator, nnianhl, vadv. eras; crastino amassaria, s.f. pistrma,ae.
lucere, lucnspore, mlcare, o ria. adj, amabilis,c; aman-
sciniillaro. alvoroçar, v.t. movera, excita- aiuaiibecer* v.i. luceacore, lu- diiB.a.um; diligcndua,a,um
alnminoso, adj. aluniinatus,&. oonciyiare, agitare, oic- clacere, d ilucesec-re. ucun 1 us, a, u m
j 1 sua vis, e
; .
uru ; alnininosiia.a.nm. re; perturbaro, commovore, amansar, v.t. mana uefa cere, amazona, s.f. AmaKon^inís ou
aluno, s.m. disciputua,!; aln:n- conturbare. // V.p. moveri, domnre, cicuraro, initlgare. Amazonis,idÍs.
nus.i ;
discens.entia. eommoverí, impolli; pavero, amante, a.m. amans.ontb; aTobages, sju. pl. ambag*s,urn.
alusivo, adj. alhidoiiB.entia, tn-pidaro, coutuxbarl; coori- ii mu or.oria ! amasiua.ii ; âmbar, a,m. snccJnum,i; glae-
aluvião, H.f. ftMnvio.onia; cir- ri. numnio.oni». // Adj. aman.-, NiimJ ; i-lectmm.i.
onmlavio.onia; znnltltndo, alvorôço, a.m. impfltua.us; ar- nntin; app«!U*ns,fntia. a'ubárico, adj. succineiiB.a.uiu;
inis. dor,orla; tutnnltua.us; tre- ftmriiituiiog, a.m. pl. cernclil, succin ns.a.um.
alva, s.f. dilucnlam.i; subticu pidatio.onia. ambição, s.f. ambitio,onÍB:
la.ae poderns.ls. alvura, aniíir, r.t. amarí-, dillpere; cripiditas.atia; atudium.n.
:
s.f. alhitndo.inia; ál-
alvacento, ailj. subalbidus.a, tnr), laetari, atudere.
bum,!.
'
1
ambicionar,
'
ambígeno, adj. ambigenua.a, ameixa, s.f. prunum.i. amolação, s.f. exacutlo.onis. amotinar, v.t. concitare; con-
IH.
ameixelra, s.f. pranus.i. amoladeira, cos, cotia,
s.f. r.Wre ou concire.
II
ambigiiidado, s.f. ambiguitas, amém, adv. amen. amola dor, s.m. cotiarius.ii ainoucado, adj. surdaster.tra,
atis. amêndoa, s.f. amygdala.ae; acutintor.oris. truiu.
amvçdaluin.f. amolar, vJ. acupre, ©xacnere. amover, v.t. amovere,
ambíguo, adj. ambiguus.a.nm;
pprpltocus.a.uin; ancvps.ci- amoenitas.atie; amolecer, v.t. mollirp, ..n<olM- amparo, s.m. f írmainenMim.i
anienldado. s.f.
r»; offetninarp. //
V.i. mol- culuuipii.inis; praesídium.ií
pills, jucundiUcnlia; vi-iitislas,
auxilio m,ii ; aubhidium.Ii
ambllo, B.m. circuitns.us; om- atis; auavitiis.iilis; Urbani- liri. pinulliri, millpsceri*.
amolecido, part. moIlitns._a, pulrucinium.ii; lutamen,
bitUS, »6. tas, atis: Vpor.oris,
ambívio, s.m, bhiam.II; am- iiineuliiar-se f.|i. puorascerc. um ; piiiollitns.n.nm : mnllisi, in is
(fig.) cnervatus.a.um; ampliação, s.f. ampliatio.onia
biviumjí. amenizar, v.17 ttinowiarâ. e;
amblígono, adj. amblygí.nius, ameno, adj. amoemift.a.um f rnrtns.a.um. amplidão, s.f. amplitndo.inis;
gratns.a.um Juenndiu,». amolecimento, s.m. molitudo, Inxitas.atis.
a.nm. ;
amplificação, s.f. amplifica-
ambos, pron. lndrf. arnbo.ae, um; suavis.e; ainabilis.e; Inia; (fig ) rnolitia.ae.
uterque.utraquc.utmrn- lín.onis.
o; bellns.B.um. amolgado, adj. collisus.a.um
utrique, utracque, amplificador, B.m. ampíifica-
que; amestrar, v.t. institnere, eru- contuKus,a,um.
tor.nrís.
utrnque. dire, docere, imbuere. amolgadara, s.f. ou amolga-
amplificar, v.t. amplificar?,
ambrósia, *.f. ambrósia, ao. ametista, s.f »m«thy»ln*,l mento, s.m. contusio.ouis
ámbula, s.f. ampulla.av. odaugprp, augere, dilatare.
amianto, n.m. amiantus.i. amolgar, v.t. contundere, col-
ambulante, adi orraticus.a,
imicto, s.m. aiiiic.lus.us.. lidere,
amplo, adj. amplus.a.nm.
um. // Vendedor ambulan- amícnlo, B.m. amlculum.i. amomo, s.m. amomum.i. ampola, s.f. V. empôla,
te:circulator.oris. Ampúriaa, Çeogr. Emporiae,
amido, s.m. smylum.l. araontoamento, R.m. acer\*ntfo,
ambustâo, s.f. ambustío.OTiIs. amieiro, s.m. nlnus.i. onia; congesLio.oms; con- arum.
ameaça, s.f. minatio.onis; co- amígdalas, a.f.pl. tonsillae, trpstns.ns.
amputação, s.f. excisio.OTiis:
minao.arum. ex.sPcti:i,onis.
mmot io.onís ;
arum; glanditlsi-.arum. amontoar, v.t. eoacer\\re, ac-
ameaçador, adj. minax.acia; cumulare, acervaro, vougo- amputar, v.t. amputare, exci-
amigo, amicn.s.a.um ;^ ao-
adj.
torvus.a.uni rore, cumulare.
derp. pxsecare.
it-rribilia.e;
cius.a.nm. // S.m. nmicus, amulatado, adj. fnscus.a.nm;
truculi-otus.a.um; minans, amor, s m. amor.oris; caritas,
i; famil Jlris.is: sodalis.is; Riibniger.gra.grum.
auiia; (fiíf-) . sinister.ra. atis; studium,ii; bonevo-
fantor.oris amuloto, B.m, amuletum.i;
ruiu infclís.ícia. perinuIctUB.a, lm tia. ao
;
amimado, part. ; volunta»,alii> prapligainen.inis.
ameaçar, v.i. ininari, minila- um; demulrtus.a.um. nipido.inis.
comiiiinnri;
n, imininere, amimar, htandlri. mulcere,
v.t. amno, s.in. ira.ftp.
amura, k.Í. moruin.i. amura, s.f. pps.ppflia.
imjiraãpra, instare, porunilcert*. palpari. aiuoimado, adj. muculentufl.a.
amedrontado, adj. e part. ter- ainissivel, adj. amissibilis.e. anacoluto, B.m. anarolnthon.I
paveiis,entis
um. auacoreta. s.m. Qnneliorpta.ae.
ritus.a.mu ; ;
amiudar, v.t. (allqnid) facti- fttiiornar, v.t. tepefaecre, te-
paviíans.antix; pavidns.a, Anacreonte, np Anacroon.on-
tiniidus,
tare, iterara. // V.p. cre- pldurií
tis.
um; tiniens.entis; brescero. èuiornoi.or, v.i. tepescere, te- anafa, s.f. melilotos.i; lotor
a, um. crebro, príli-rl.
ten-ere, con- amiúde, adv. aaepe, ou lotus,i.
amedrontar, T,t,
tírriTi-, pprlerrrfacere, per- f r-funenter. mui lulbar, v.t. pollingrre. aufifoga, s.f. sfíyphiis.i.
amizade, amicitia.ae; tsctr, v.t. exatingnere, anáfora, (ret. anapbora,
turbar.», pprcllpre, comino- s.f. aiiu>( s.í. )
andor, s.m. ferculam.ã. angélico, adj. ang«licoa,a,nm. anistía, P.f. aboUtÍo oiiÍs.
Iprara.) ri' rum distribniiio,
t
affiniles.atis; (gram.) ana- nuíaa.i; (pl-> pannl.orum. anglos, a.m. pl. Angu ou sarius dic*.
.
ti v ersio.onia. a.uin.
tue,a,nm: tristis,fc; gravis, a,nm.
anátema, a.m. anathemn.utis. anel, s.m. anul:is,J; anellua.í; o; durua,a,um. anomalia, s.f. anomalla.ae;
anatematisar, anatfacma- circnlus.i ; ansa.ae.
v.t. anil, a.m. Indícnm.i. innciiualit ns.atia.
anelaçâo, s.f. anhelitns.ua; anima tio.onia.
fiznre. animação, s.f. anómalo, adj. anomnlus.a.um.
enatomio.ae; anhelatio.onia.
anatomia, a.f, animador, a.m. animBtor.oria; anónimo, adj, clancularíns.a,
anatómica, ae. anelante, adj. anhelans.antia hortator.oris. um; anonymns.a.um.
onhelua.a.uin.
anatomista, s.m. aoatomicus.i animal, a.m. animal, atis; ani- anoso. adj. nnnosua.a.um.
a uca, coxeudíx.íoÍB. anelar, v.I anhclare. mana.antia; bestia.ae; (fig.)
s.f. anotação, s.f. anotatio,onis.
ancestral, adj. avítns.a.um. anémona, |.f. 6ncmoua,ae. ppcua.udis. // Adj. anlma- anotar, v.t. annotare, notar/».
ancho, adj. omplus.a.nin; la- anoto, B.m. nncthum.í.
aneuryama,
Ha.e. Snaia, nJ. ongor.oria; animi
tns.a.um. .T.iourisma, a.m. animar, v.t. animare; aecen-
anxíetna.
anchova, s.f. apua.ae. nlis. dere, incendere, excitare,
ansiedade, s.f. anxictaB.atis;
aucião, B.m. arnior.oris.
anexação, a.f. adjunctin.nnia. »cupre, instigara. // V. v anxitudo.ínis.
ancinho, s.m. raatellus.i ras- anexar, v.t. adjengero, onnpc- inflammari; exardeacer.
adj. cnpidua.a.nm
; ^ ansioso,
lere. nrdescore.
tra.orum. .
appetcns.entla; avidus.a.um;
Aucona, OeogT. Ancona.ae; anaxlra, a.m; V, adágio, animo, a.m. animus.i; anima, cnpinna.entia.
r.nexo, adj. adjunctus.a.um ae; fortitudo.mis; rirtua,
Ancon.onis. antártlco, adj. auBtralis.e;
Ha cor a, a.f. ancora.ae. // S.m. appendtx.icia; ac- ii tis : atudíum.ii.
ceasio/jnis. •.uimo.Hidade, a.f. aimuMaB, antarctlcus.a.um.
andadeira, a.f. ou andadeiras,
pl. lornni.i; fasciae, anfíbio, ndj. anceps.clpitia. alia; ira.ap; cont^ntio,onis. ante, prep. pro íabl.), ante
a.f,
amin. anfíbraco, s.m. amphibracUya, miiiun:;o, adj. fortis.e^ atro- (ac), coram (abl).
yos ; ampliibrarnua.i, iniiiB,a,iim; acer.crís.cre antebraço, a.m. bracíiium.ii.
andadelro, adj. a^iHa.n.
anhiiosua,a.um. antecedente, adj. nntpcpdena,
andaime, s.m. (abulatio.nnia; aníictifles, s.m. *A amphietyo-
libar, abdere. // V.p. ontia. // S.m. pl. anteacta;
tabulaíunt.i; iiiae^ina.BO. nts.nro. aiil v.t.
liaplica.ac. nidificare; ao ab- anteccssioncs,uni ; antece-
Andalutia, Gcogr. anfiteatro, a.m. amphithea- in.luluri,
ditrii In. dpntía.ium.
andar, v.i. ingrodi, ambularo, trum.i.
anfitrião, s.m. hospcs.itis; fltqtitl.içfio, s.f. interitus.us antecipação, s.f. antecesaus,
ire, per^rp, se ferre, ince*
convivator,orÍB; dominns.l. lllum.ff; obitus,Q8; aboli* U8 ; antpcipalio.onis.
dore, gradum
i
inferre, se
Anfitrião, np. Aniphitry^.ouía. llo.onia; animi dernÍ3Sio. antecipar, v.t. anteclparr, an-
inforro, // S.m. tabnlatuui,
comiirnatio.oíiie : eonra- ânfora, a.f. amphora.ae. *jíli|uil«r, v t, abolere, dolere, Íteoccupare. // Vp. ante-
í;
anfractuosidade, s.f. anfrac- ínuilngnero, corrumpere, praevenire.
vert^rt*,
bn1atio,un fl; :
íngreasus.us;
incssus.us; erndua.ua. (us. na; flt-xus.us; sfrma.nB. CVurtiii'». antemanhã, s.f. diluculum.i.
ANT — 46 — APA APA — 47 — APA
a.m operlmeu âpage, inter} pbu uu fui, aparcelado, adj ncopnlosua.
auUinna.a-e; (pl.) antolhos, pi.
antena. apsgel a, uni.
oornicula.orum. tnm.í.
apaixonado, adj. Inflamraatus, aparecer, v.t. apparere, se o«-
anteontem, adv. nudiustertlua. antologia, s.f. antholofflca,
a.nm; incensus,a,nni ; acer, tendere. ostendi, obíci, vi-
antepassados, s.m. pl. paires, «rum; anthologumonu.orum. vohemena.entis dorí, conspici, adesae; exi-
cris.cre ;
mu; avi,oruiu; nlavi.oruin. antraz, s.m. carbunculua.i; praecupidns,a,um, re, edi.
antepasto, s m. promulsis.idis; vnrbo.oiiis. apaixonar, v.t. acec-ndore, ín- aparecimento, s.m. Y. apari-
ensiaiin.onis. antro, s.m. meeis, lis Bpe* :
cendere, inflanirnare. // V- ção.
Innca.ae; v^ftruw.i; caver-
antepor, v.t. nnf*ponero. pr3e-
ferre antíferre. nn.fl--. ^ p. oxartlcsci*re;
re ou flagrare.
amore arde* aparelhar, v.t, parare. appa*
rare, ornare, adornare;
anterior, adj. antiqunr.ius; antropófago, adj. anlropopha- sternere.
apalermado, adj. stupens.en-
príor.iua; citírior.ma; nn- jri«.a.mn.
tis stupidus.a.tim. apirelho, s.m. macbina.ae;
tlcua.a.um; vitorlor.ius. anual, adj. annmis.n.um, ;
lachinatio.onis instruiiien<
apalpadela, s.f. pulpatio.onia; ;
rnspi?
potiun, innir, *\i. annm-re. tns.us culins.us.
apalpar, v.t. tauirere, palpare.
;
hac. pri«ia;
anulação, s.f ahrogatio.onis;
// Antes de: loc. prep. an- rescíssio, palpar!, pertrectare. attroe- aparência, aí. sppcies.ei; ai-
q«e: loc. conj antÍquatÍo,onÍs; mulncrum.i;
ti», // Antes lar**. contr-ctare; (flg.) -jignum.i; ves*
antequam. priiisquam. nnis. ti^iujn.ii indi<*iiiin,ii.
rnsrtn- tontnre, dt-gustare. ;
anular, v.t. abrotrnrf».
anticristo, s.m. antichristns.i diTi". subvrliTc. // Dedo apanágio, s.m. insigne.Is. aparentar, v.t, simnlaro, fin-
antídoto, s.m. antidotnm.i; gore.
alpxipbarrna- anular: diffttus iit^diriis. npanhadura, s.f. collectio.onls
rpm"diuni,ii; aparento, conspicuns.a,
adj.
c«n.i.
anunciação, s.f. nnnliatio.nnis; |M-rri'plio.onis.
um; apertus.a.nm tmin.fes- ;
polife.
apogeu, s.m. colaraen.inia;
pisoar,
r, v.t, durare,
(fig.) eumulua.!.
apitar, v.i. aibilare, exsíbila-
apõgrafo» a.m. apographnm.i.
re .-
k
bene, tempore. ipur purudo, a^j. purpurpus.a. Í; aoibpr.priu.
•« ««tlmabU... •* ara, «.f arn.np; altarla.
aproei.
p
e; ^.W^. „pP r>-
I apropriação, I Hl" o*irinii6,a,uni; purpu-
;
L. MliiR.a.iiin.
iH««Ulo, um. aquariuto.ii
árabe. adj. arnliní.n.nm ; Ara*
Ittpns.a.nrn. // R.m. pl.
b«'**.'lin : Arahi.nrnTii.
Ara-
f, AtptflrlMK.ii,
- Arfihia, ripoirr. AraTi{a.ae.
|qn H n'lj aquatilis.e:
accomodare. arado, s.m nrntrnm.i; vomer
aproprl", t>|iiaiieiia.a t-m. (
nn vomiit.rrÍK.
calrfnrrrp.
1 1.
ral*'factio,
nlcfartiiH.iis. .
, ih .,.|iiji.> diiCtUf*
Ina.l.
arame. s.m. sp^.spH».
ara-^ens. n.tn.pí. Aramaei.
tt
VdiVcer':. porelp.».
Hpi É*Ma*diirl.iia,iia« aranha, a.f. aranea.ao; ara-
Tr? tlro.«nU: 1-
'
. .... TíPftirf^iO.OTalB.
*4H<U i>(«mi ti i- 1 u ille.a.ud :
timas copiae.
argneiro, s.m. íestnea.ae; íes armadilha, a.f. laqueii» * • p*».
tticula.ae. dica.ae; plaga.ao; insírfiae.
,rb.tr»U»,u»; Bimulatio.oru». argltiçâo, a.f. accnsntio.onis aruni.
crnnÍnatio,onÍ8; criuion, armadura, s.f. armatura.ap;
inía. anual iií.us (só no abl.) ;
argUir, v.t. argaere, insimn- arina,orum.
Ill»r,r».rM». lare.
arbitrário. armar, v.t. armare; muníre,
argumentaçSo, B.f. urgumm- ornare. // V.p, armari, 6e
tatlo.onia; concinsio.oniíi. armare.
argumentar, v.t, argumeniari; armaria, s.f. armamentarium,
dispulnro, eoncertare. ii.
argumento, arcuincnriim,
s.ni. armário, R.m. armarinm.ii;
i; ratio, nnis; areunn-ntatio, prornptuarium,ii; armário-
,, xse qualio.oni> o onía; indíeíum.ii ; aignnnij; lum.i.
rommentaríum.ii ; aunima- arniazém, s.m. reccptaculnm,
rhim.ií, i; norreum.i; cella.ae; apo-
&;
nilj air- ;
|lrn*.fntia;
ai-
(fig.) Jejunua, arméu, a.m. pcnsnm.i.
armigero, ndj. arnncpr.pra,
•tlnln, n m, artos.pfis. eriim. // S.m. armiger.eri.
I »t> A i-.Krnrchua,»; arnês, a.m. armatiira.ac or- ;
ARQ
— 54 arredondado, part. e adj. ro- arrendamento, a.rn. locatio,
arranlo. B.m. «llspositio.onis; Lundatua.a.um ; rotundua.a, oiiia ;
couductio.onis.
arauelar, v.i. anliplsr». cm.,poslt>...oni..
o,d^uo, um ; teres, «Hia. arrendar, v.t. lòcaré, elor u
onís, »fdô,.nj». arredondamento, a.m, rotun- locitare; cunducore (rem
„ rrn ».
HtllHlímB.US-
arquétipo. Éi».
arqu.duque. fciu.
arch-urpun
utclHdux,Uu-
.
.
-â&r^W^
;
S=
nt« ;
conapici, OBtendi.
eniter», uobilitari, precata- atabalhoado, ndj. temerariua, atear, v.t, (lgnem) conciliara
assombrado, adj. obumbratua,
ra. a.um ; di^propcratua.arUm ou accendere; inílaiumarc
a. ura: nmbrar^«.a,um : ter-
praecepa.cipitia. escitare.
ATE — 60 — ATO A TU — ai — ATJi
atem o ris ad o, adj. territna.a. atestar, ImpW*. replera, atoeuar, v.t. opplere.
«ogere, atraco, 1.01. mora, a*; diiatlo.
um; torbalus.a.um; percul- reíerclref teslliicarl. tea- lufcirp, Btipaie. // V.p. ae onia ; retardatio.onÍB.
sns.a.ura. tari. íui cire. através, adv. transverse. obli*
atemorizar, r.t. terrere, per- ateu, s.m. athees on atheua.i. atolauiço, adj. lutosus,a,um que. // Através de; loc.
crllrre, prrlurbare. // V.p. atiçar, v.t. Igm-m concitare; ca* itu3ub,a,um; liwosua.a, prep. inter (ac.), trans
torreri, perturbari. (fíg. ) accenden-. acuere. uni. (ac), por (ac.).
a tempo, loc adv ad tempua, Ática, (íi-ogr. Attica.ao. atoiur, v.t. in lutum deduce- airaveBsar, v.t. iranaire. trans-
tfiitpfSilvo I teinpore. aticisino, s. in. aUícixuiOft.i. rv, <X*g.) implicara, iutri- gredi, percurrere, trajicere;
Ateuas, G**ogr. Atlicnacamm atilado, adj. prudrns.ontia; care. dlrimere, dividem; Irane-
atenção, sX oniml intcntio; cautus.a.um ;
períectus.a, atoleimado, adj, BtoliduB.a, Xigere, tranaigere.
audu'niia,ne; cura.ae; oííí- um. um; aiullus.a.um ;
inuptua, atrelar, v.t. jungere, conjon-
ctum.ii. atilho, ain. fnnírnliiK.I ; res- a, uni. gere, enbjungere,
timla.ae; Hgamen.Inifl, atolo- xu s.m. lama.ae; vora- atrever-so, v.p. audpre; con-
atencioso, adj. officiosus.a. atinar, v.I. o t. rept-ríre, la- gu, inia. íligtre (cum), uoniendcre.
um; comia. e; humanua.a. venire; divinnre (aliquid). átomo, B.m. aioinus.l.
nm; liberalís.e.
atrevido, adj. audax.acía; li-
atingir, v.t fertre; attinge- .: s.t. ruaolutÍo,onÍ8; dnna.entia; Íiiipudeua,i'ntis
atender, audire, exaudire; lorpor.orifl.
re, lacdcrr; assoqui, Ci.n- petulana.antia.
admittere; curare, privido- acqiii acquacre.
; atónito, adj. attonitua,a,uni atrevimento, ft.m. audácia. ao;
re. itirar, v.t. emittore, jacaré, Mupi;iactuB,a r uui; atupena, coníidtntia.ae ; pt-tulantia,
Ateneu, np. Athenafnm.í. coniirer*. jaculari, vibrare, entia. ae.
ateniense, adj. AthcnicnsiB.o
torquere. ator, ijb. actor, oria; «c* atribuição, b.í. conceasio.onis;
// Syii.pl. Atueniensea.iuni. ititude, liiut riUfOnia. imputatio.onis; jua, júris,
B.f. habitus.us: ata- nicuti.i ;
atentado, s.ni. facinus.orfa: I. u a, nu ;
situa, us. atoriioauiento, b.ui. vertigo, atribuir, v.t. tribuere. aaaíg-
8Ci:IH5,erÍ8. 'tlva. r( idlíviim,l.
inia; (fig.) 6tupor,oris. nare; atiribuere, ímpuiare,
atentar, v.t. e I. observare. ativaçSo. a.f properatlo.onis; atordoar, v.i. uULuuavrv aKKÍgnare.
Rprvarp. contemplar!; Insi
properantla,a«> iíifi.) obatupef acere, con atribulação, s.f. laborcs.um;
diarl altcul. .Uivar, projí.Tnre, urgere;
v.t.
turbare, alonnare. uiala.orum tribulatio.onia.
;
atento, adj. intentos, a, ntn oxcitare, aeci-iidcre. atormentar, v.t. torquere, cru- atribular, v.t. cruciare, exa-
aH^ntiJR.n.iim ; diligena.cn- atlvidade, a 1. nrtiu.onis; mo- ciare, vexare; angere< // gitare, aífligere, torquore.
lis: civilia.e. V.p. ae afliictare. atributo, ajn. proprium.ii;
tiiB.ua; d .Jgontia,ac; atre-:
// Adj. repletui a,um ra- ato, a. m. íactum,!; V.p relinqui; reliquari; dejicore, proruere; calcare,
( ; facinua,
fe rtu&, a, uia. oris; ootufi.ua; morarl. atterere.
theaifl,ÍB.
A TH — eu — A CS AUX - m- AVO
atroz, ndj. Immania.e; atros. auréoU •é.t. nlmbua.l. anxnto, a.m. V. ajuda, »veriK*oar, v.t. cornperíre. »>x-
eis: ingens.entia. aurífero, avaliação p t aestímatio.oriifi plorare; Quaerere, acisci*
adj. aurlfer p
ft»ra, .
pero, cappre, lucrari, au- autóctones, a.m, pl. auioch- hicriB.is. aviltar-se, v.p. prolabi, ae
ferre, Ihoni-njim. aveia, s.f. avena.ae. Bbicpre.
auge, a.m. faMíirium.ii ; cul-
autógrafo, A.m, autnpraphurn.i, avela, s.f. avellana.ae.
men.inis; snmmns.I.
avisado, adj. monitns.a.nm;
autómato, a.y. anlomatnn.i. aveleira, a.f. corylua.1. Admonitus.a.nm
augure, s.m. autrnr.uris. an-
prudena,
autópsia, a.í' lttciTan<..on[s. ave-maria, s.f. salutatio ;
;
fnr.fnTÍs. marltus.i.
bssiarc. bendizer, v.t. benedicpro. bô.st.t, s.f. beslia.ae; pecus, bigorna, lncus,udig.
s.f.
beijo, s.m. osciiluiii.i; basium. beneficência, «X beneficen- iidis, aninial.alis; jnmen- bilha, a.f. hydria.ae; seriola,
íi; basinlum.l; suavium.íi. lia.ae; benpgnilas.atia. tum.i. ao; ureeus.i.
litus.oris; beneficente, adj. beneficua.a, beata, s.f. arcuballista.ac bilhete, s.m. littprnlatf.arum
beira, s.f. nra.an;
um benignns.a,um. nianubaIlTata ae. sehodula.ae ; libullus.l.
ripa.ao; margo.inia. ;
F
porlnlaca.ao. benefício, s.m. lurnun.i; emo- bestial, adj bellninua.a.um. bUloso, adj. bíliosus.B.um;
beldroega, s.f
|
bfbulo, a, um.
beliscar, v.t. vplliearo, per- dft.itiiít: hfleuluB.i. ndj. b'bulns,a.nm.
bica, bispo. *.m. ppiípnrtiis.t : aniis-
vrllere: radere. benignidade, a.f bon ignitas, s f cannl'p'i1'is.i;
. ai-
phimriilas.i; tPS.itifl pontif íx.ícíb.
belo, adj. pulcher.chra.chrum; tubnlna.i. ;
atis ; buinanitns.ntis.
decorua.a, benigno, adj. bpmgnus.a.um;
bisturi, a.m spnlpmmj; bpp.1-
foruiosns.a.nm ; Ivclnunr. r.i. piiaurrare. in- per.prl; pcalppllum.i
uni; bollns.a.nm; yenuatua. hmnanus.a.mn. mimirrare. bizarro, adj plr-<rnn».nntiíi
a.um; decpns.cnlís ape- benquistar, v.t. conciliara,
;
bicharia, sf rtprficHli.omm vpnustus.a.um concinnus.a
ciosus n,mii ; purna.a.um componi»*/, roninnirprp.
;
( vf • rm í pn1 i , oruni. um.
libpralis.e ; excelsua.a.um benquisto, adj. prnbatus.a.um;
fausiua,a, bicho. a.m. vertnis.ia: beatio- blandícia, a.f. bíatiditia.ae-
gloriosus.a.um; traina. a.mii.
la.np; Tprmicubis.i. Uundim^n ta.orum.
um. // S.m. pulchrum.i; bentinho, B.m. acapularp.ís;
blasfemar v.í. blaaphpmarp
honpMnm.l. srapnlarlnin.ii. blcho-da.&êda, s.m. bombyr.
yeis.
DpTim infamarp.
belvedere, a.m. apopsis.ia. benzer, v.t. bpnpdicPTe, dodi- blasfémia, s.f. b!asphi*niia.ap
bera, ndv. bpne.reetc, pulchro, bento, adj. benpdtrtus.a.um.
bicho-de-conta, s.m onifcow
blasphpmlnm.lí.
brlle; foliei ler, prospero. nn nuiaciTS.t! porrpllo.onia.
carp. // V.p. criice sp. síg- blasonar, v.i. sp jacíarp a»
// S.m. honoslum.i; bonum, nnre.
blchoso. adj vprminosnB.a.
ostpntarp.
rectnm.í; comuiodnm.i ; m« v(>niMf"i'fj!íiift.B.tim.
i;
(pi.) rps.rpi; bona.orum;
henne. *.m. rnstrnm.i. hlrlpíto.
:
ndj hicPTiK.cipitis,
bloco, sm tmncus.l: rnolps
berço, s.m. cnnae.arum,* cuna- Ia: glpba.np.
fnruinap.arum. WCO, roBtrnm.l.
-..m.
hnln.oruin. bloquear, v.t, obsidprp (ur
bem-aventurado, ad,". beatos, bicado, ndj. nisfratus.a.um.
a.uin; forrunatu.s,a,um ; fi-- berilo, a.m. bc;ryllnfi,i. bl«nal, adj. biVnnis.e; bion- bPm) ; cirCiiniBPtlprp.
berrante, adj. ardpns.entís; nalíii.p. bloqueio, s.m. obsidio.onÍB.
lix.iris.
bera-vindo, adj. acceptus.a.uru;
aculuB.a.um ; acer.cri.s.cre.
bl^nio, s.m. bipnnlum.il. boato. a.m. rumor. oría; fa-
gratus acccptuaqoe. berrar, v.í. balara (rôL » blforme, adj. biforrnia.e. lua, ae; anditio.onis; aer-
bônçào, conaticralio.onia
a.f ovelha) ; mugire, tollere
bigamia, a.f. hi^&mta.ao. mo.oois seriuunculua.i.
,
BUB — 74 —
burlar, v.t. deludore, illndnre, busíUs, s.m. nodus.í; cardo,
decipere; fraudere, frustra- inía.
ri.
besto, s.tn. imago, ízlÍb; tbo-
barrlco, s.m. asellus.i; aseJ- rax.cis.
Iulrta.I,
burro, s.m. V. asno. buxo, s.m. bnxos,i.
busca, -í :i. • iiio.onii
v
buzina, s.f. buclna.ae; tuba,
pHrscrutatio.onía; Indaga ftc.
tio.onia.
buzinar, v.t. bueínare.
buscar, v.t. quaerere, quae-
rifarei; conquirere, por Se- bf.zio, s.m. bufiuum.i ; uri-
câ, adv. h\c, in Doe loco; cabisbaixo, adj. capite der/ris
qui; tontare. nutor, uris.
npud nos. sq; aff llctua,a,nm; demia-
cabaça, s.f. cucurbita.a» 1
; la- sns.s.nm.
goena.ae. cabo, ara. promuutarinin.li;
cabala, s.f coÍUo,onis; cons- Ilnçuft.ae; eitremitas.atia;
piro Ho.onis: faotio.onis. finia.is; manubrium.H; op*
tio.anis.
cabalar, v i. eoÍrt\ conspirare.
cabotagem, s.f. circumvectlo
cabana, s.f. rnçiirinm.ii ; ca-
onis.
sa.ao; casula.ao.
cabotar, t,I. oras cincumvec'
cabaz, s.m. fiscus,i; fiscina, lo ri.
ne. cabouco, B.m. snbstructío.oniB;
raboça, S.f. cnput.itís; men», Inpidicinnp.aritm.
onlls; cscumen.lnis.
cabra, s.f. capra.ae; eapella
cabeçalho, s.m. teiiio.oDis;
*e>.
frons.ontls.
cábrea, s.f. artrmo.onis,
cabeceira, s.f. pnlvínus.I; cer-
cabreiro, s.m. caprarina.Ii.
vical, alis.
cabresto, s.m. vinculuiu.i; ca
cabeço, s.m. snmmnm.l; fas-
pisirum.i.
tl^ium.ii; culmen,inis; ver-
cabriola, sf, saltns.us; tri*
teríeis.
pudium,ii.
cabedal, s.m. bona.orum; pos- cabriolé, s.m. cisíum.ii; es-
sessiones.um ; fortuna?, seduin.i.
arum. cabrito, s.m. haedns,!.
caneleira, s.f. eoma.ao; cri- caça, s.f. vpnatio.onis; v*
nes.inm ; capíllus,i. natus.ns; insrctatio.onis.
cabelo, s.m. cnpilhis.i; crínis. caçador, s.m. vcnalor.oris.
Is. // Cabelos brancos: ca- caçar, v.t. vt-nari.
ni.orum. cacete, s.m. fusTis.is.
cabeludo, adj. crínitus.a.iim cacho, s.m. uva. a**; raoemue.i
capillatus.a.um ; pilosus.a, cachorro, s.m. catulus.i; ca-
nin. tellus.i; (arquit.) ancoo
caber. v.l. contlneri: capi; onia
comprehendi ; íncumbere cacimba, s.f. ealifio.inia.
(alicní). caco, B.m. testa, ae.
cabido, s.m. canónica, ae; co- cacofonia, s.f. cacopbaton.l;
nonici ortim. fBrnntpbaton.I.
CAC — 6 — CAL CAL — 77 — CAM
cacto, s.m. eactue.i. caixilho, s.m, roplum,!.
cada, pron. indof. calculo, *.m. calculus.l; lapll- calor, rj ii. calor.orU; {tig.)
qu isque, cajado, s m. prcdmn.l.
quaeque, quodque. cal, s.f. calx.cis.
lus.i; ratio.onis; computa- fervor.oris; ardor.oris; vis,
cadafalso, s.m. tabnlatio.onis tlo.ouls. via.
calabouço, s.m. area.ae; ro*
Ih ttulatum.i. CAlda, B.f. conditura.ae; II- caloroso, adj. calidus,s,um;
bur.oris; carcer.eris.
cadastro, s.m. mctatio.onis. calabrês, quamen.inis; (pl.) aquae, (fig-.)fervidns.a.nm; vohe-
adj. fnlabrioua.a,
ara m. mpns.entis.
cadáver, s.m. cadaver.crig; irra : ^alabpr.bra.bnnn.
calada, caldear, v.t. candefacere. // calosidade, s.f. calhuu.i; cal-
eorpus.oris. a.f. silentium.ii; quiea,
V.i. candefieri. lositas.atis.
cadavérico, adj. cadavprinus. etis; pax.cia.
calado, Caldéia, Gtogr. Chaldat»a,ao. caloso, adj. collosus.a.um.
a. um; cada*t>rosns.a,um. adj. slIms.pnHs; ta-
0ÍtuB,a,um; taclturnus.a.um; caldeira, s,f, cortina.au; ahe- calúnia, s.f. falsum crirnen;
cadeado, 8 m. • <•;:. falsa cnlumnia.
qnietUB,a,nm. num.i ; cucuma.ae.
cadeia, s.f. catena.ae: vincu*
lum.i; sories.oi; ordo.inis; cala/ato, s.m. Biipator.orís, caldeus, s.m. pl. Ohaldaei, caluniador, s.m. calumniator,
career.eris. nnctor.orís. orum. orís: criminator.oris.
cadeira, s.f. selln,ae; sedes, calafrio, s.m. horror.oría; frJ- calefação s.f. calefaetio.onis; caluniar, v.t. (in aliquem)
is; cathedra.&e; (pl.) co- giis.oris; motio,on!s. calpfactiiB ou calfactus.ua. ementiri; crimen f ingere.
xendix.icis. calamidade, calamitaa,
a.f. caleira, a.f. colliquiap.aram. calva, s.f. calvitium.i.
cadela, s.f. canis. is. atis; clades,i&: infortnnium. calvário, s.ni. calvaria.ne.
calejado, callosus.a.um
adj. cal-
cadência, aí. numerus,»; mo- li. calvície, s.f. calvitium.ii ;
occallatus.a.um; duratus.a,
dns.i iiiodulatio/iTiis.
;
calamitoso, adj. míser.pra. vities.pi.
caderneta, s.f. Iib*>lliis,l. eram calaiiiitoBns.a.um.
um. calvo, adi. calvus.l; recalvus.i.
;
caducar, v.i. perimi, exstin- calandrar, v.t. polira, calejar, v.I. occalleBcere; con-
callescere; callere; indu- cama, s.f. leotus.í; cubile.ia;
gui, calar, v.t. tacere (rpm ou de loctulus.i.
caduco, adj. decrépitas, a.nm rpscpre.
re); praeterire, omitrere. camada, s.f. pars,tls; etrntu-
ruinosus.a um; calendário, a.m. ffisti.ornm;
(jur.)
r
ca- V.p. silcrp, obmutes- ra,ao; statumon,inÍB ; crua-
ducas, a.nm. calpndarium.ii; epheincría,
cere. ta.ae.
Edis ou idoB.
café, K.xu. cafaeum ou cafe- calçado, adj. e part. caloen- camaleão, s.m. chamaeloon,
nm,Í. calendas, s.f. pl. calendae oo
-i.""'- «tralMs.a.um. // kalpndae.arum. onis ou onlifl.
cáfila, a.f. comitatua.na. S.m, calceus.i; calrr-amen, câmara, s.f. conclave.ía; diae*
caiação, a.f. dpnlbatio.oniB.
calha, s.f. canaliculus.i; ca-
inis: caliieatiis.ua. ta.ae; cubiculum.i; cúria,
caiar, v.t. doalbare. nalisjs.
calcanhar, s.m. talus.i; cal*. alanda.ae.
caldo, part. o adj. lapsus.a. calhandra, s.f.
eis.
calhau, s.m. saxuin.i. camarada, s.m. BodaliB.ía; con-
um; caducus.a.um; decidu calcar, v.t. ralcare. concnlca- victor.oris ; condiacipuluB,i;
ns.a.irm.
calibre, s.m. moduhia.i; cras-
re. proterere: opprimpi-f. siludo.inis. com milito. onis
cair, v.i. cadore. labí, conci- Calçar, v.t. rndncerp (rnlrp- camarão, s.m. cammarua.i.
cálice, s.m. calrx.ycU; caly-
dere, more, praecipitare, nm); calcenrp; f ttfi'irp culus.i; galerua.i. camarim, B.m. cellula.ae; cel-
lapsare. Bternpre; // V.p. calcari, calma, s.f. aesriis.us: calor, la, a o.
cairel, s.m. limbna.I. calcearo se. oris; tranquilliras.atia; camarote, s.m. domuncula.ae;
cais, s.m. crepido.inis; mar- calcário, adj. calonrms.a.um. qulps.Ptis; sedatio.onis. tabcrna.ae suggestns.us
;
celibatário, s.m. cn.nlebs.ibis. centro, s.m. medinm.ii; cen- cerimonial, s.m. aollciono.is;
gada) non scro (à tarde)
;
celibato, s.m. cat-libatus.ua. trum.i umbiculus.i.
;
sollemnia.ium.
cedro, s.m. cedrus.i. celso, adj. celsus a,nm.
( centõnviro, a.m. ccntujovir.iri. cerimonioso, adj. officiosior
cédala, a.f. syngrapha.ae; chi
celtas, s.nu pl. Celtae.arum; centuplicar, v.t. ccntuplicare. (compar.).
rographuB.i tabe!la,ae.
;
Celtici.orum. cêntuplo, adj. centuplex.icis; cerraç&o, s.f. caligo.inis; ne-
cegar, v.t. caecaro, excaocare
centuplicatus.a.um. // S.m. bula, ao.
oecaecaro. céltico, ndj. CeUicus.a.nm.
centuplum,!. certeza, s.f. certa res; aperta
cego, adj. oaecus.a.uni; occae célula, s.f. cavcrna,ae; caver-
centúria, s.f. centuria.ae. species.
catus.a.um. // S.m. ca o nula.ae; gérmen, inia; sé-
centuriao, a.m. centurío.onis. certidão, s.f. teatimonium.ii;
cos.i. men, in is.
cepa, s.f. vinca, ae; vitis.is; litterae.arum; codicillos.l.
cegonha, s.f. ciconia.ae. cem, num. cnrd. centum (in-
cegueira, s.f. caecitas.atis. decl. ) ; ccnteui.ae.a.
stirps.pís; viticula.ae. certificar, v.t. testari, testi-
cemitério, s.m. cocmetorium, céptico ou cético, s.m. quae- ficari, spondere, confir-
cela, V. Jantar. // Ceia
s.f.
do Senhor: ceua.ae. li; sopnJcretuin.i.
nitor.oria. mara.
— — OHA CHA — 87 — UHO
CEB 86
chapa, pagina.ao; lamina,
s.f. vagire (lebre); atrider*
adj. certua.a.um ; roa- chacota, s.f. irrlslo.onis; ri- ' i'ã| ro ou porta),
Cfirto, ni'; bractea.ae; lamellA.ae.
nifoBtus.a.um ; testatiiB.n, Biis.ua; ludus.í; jocns.L chibata, s.f. virga.ae; virgu-
chapéu, a.iu. petasna.l.
um; notns.a.um. // Vron. chafariz, h.iu. nymphaeuin.i; charco, a.m. locus.us; pisei-
la,ae.
indef. quidam, quaedam, salientes.lum. chícharo, a.m. cicrr.erís.
na.ae; lama.ae.
qooddam ou quiddam; alí- chaga, s.f. plaga.ac; vulnus, charlatauear, v.i. circnlari.
chicória, a.f. chieoreum.i; in-
quis.qun.quod ou quid. eria: ulcus.eria. tybus ou intubug,]; inlu-
charlatanesco, adj. eirçalato-
cerveja, a.f. zythum.i; cervi- chagado, adj. nlcerosus.a.uin; bum.i.
riua.n.um.
sia.ae. exulceralns.a.um. chicotar ou chicotear, v.t.
charlatão, s.m. circulator,
cerviz, s.f. ceyvix.cis. chagar, v.t. tilceraro, exulce- flagellare, vorberarf.
oria; (fig.) venditator.oris.
César np. Caeaar.aris. rare. // V.p. nxulcerari. chicote, B.m. flag«*|lum,i ha
charneca, s.f tesca ou tesqua,
;
cesáreo, ndj. caesnrRua.a.um. chalrar, v.i. garrire, arguta- bena,ae; lorum.i; verber,
ae; inculta. ao.
ri, blaterare, offutire, lo- eris.
cesarlno, adj. Caesarianus.a, charneiras, a.f.pl. vnrticulum,
quitarí. chilrar, v.i. fritinnire, strepi-
uin. i
;
vertícnlae.aruin.
cessação, s.f. intermissiu.ouiB. Chama, a.f. flamma.ae; ignia, charrua, a.f. V. arado, tare. pipilarc, garrire-
ia. chilreada, a.f_ garrulitas, atis;
cessão, fi.f. cessio.oTiis; con- chasco, s.m. dicterium,ii;
CfíSSÍ0,0nÍS.
chamada, 5 f. vocatio.onis; minurritiones.um,
vellicatio.onis.
nomtmclatio.unis; signum.i. chinela, s.f. ou chinelo, s.m.
cessar, deaistere, dnsinc-
v.i.
chamar, v.t. e i. appellarc, chato, adj. V
plano,
solt-a.ae.
re, cessare, abais tere. chave, a.f. clavis.is; (constr.) ^
cessionário, adj. ceasicius.a, vocare, ciere, citare; invo- chinês, adj. Serieua.a.um ; 01-
concluaura.ac.
um. care, accire; nominare, dl- nenais.e. // S.m.pl. SereB,
chefe, a. 111. cipis.is ; dux.cia;
cere. nuncupare. // V.p. um.
cesta, s.f. corbis.is; sporta.ae. princcps.cipís imperator,
vocari, appellnri, nominari. ;
chistoso, adj. facrtus.a.um;
cesteiro, a.ra. viminarius.ii oris.
chamariz, s.m. illex ou illix, U-pídua,a,um; salaua.a.uni;
vitor.oris. chefia, s.f. principatus,us;
íeis. jocoaus.a.um.
cesto, sm. caostus.ns; cestus, ijiiperium.ii.
chamejante, adj. flammeus.a,
advçntns.ua; choça, s.f. casa.a»; casula. ae;
cingulum.i. Chegada, a.f.
i; um; flammifer.era.erum. accessus.ns.
tugurium.ii; tuguriolum.i.
cêsto, a.m. aporta, ae; sirpoa, chamejar, v.i. relucere. collu- chocalho, a.m. tintinnabulum,
ae; qualus,i; quasillum,i; chegar, vi. advenire. adven-
cere, efíulgcrc; coruscare, i; crepitaculum,i.
corbis.is. tare, accedorc, pervenire,
fulgem* chocar, v.i. offendere, collide-
cesura, s.f. caesura.ae; incl- devenire; appcllore.
chamelote ou chamalote, a.m. impellere, illidere; (fig.)
bío.oqís; tome.es. cheia, s.f. auctus.us; inerc* ro,
camelotna.i camelotum.i. ;
offendere.
cetáceo, s.m. cetos.i; cetae.I. mcntum.i.
chaminé, s.f. camiuus,!; fo- cheio, plcnus,a,um; re- Chocarreiro, s.m. acnrra.ae;
cetro, s.m. sceptrum.i ; (fig.) famarium,ii. adj.
cus.i ;
risor.oria; derisor.oris; ri-
regnuin.i. fertiis.a.urn.
chamuscar, v.t. natulare.
céu, B.m. caelnm.i; orther, cheirar, v.t. odorari, olfacere, dieulus.i.
chancela, s.f. signnm.i; slgil- chocarrice, s.f. facetiao.arum
eria; acr.aeris; sol.solis. olfactare. // V.i. olero, .re-
lnm,i. mimicae.aruiu; scurrilitas.
ceva, s.f. saginatio.onis ; far- dolere.
chanceler, s.m. commrntarien- atis.
tura. ae; aagina.ae. cheiro, s.ra. odor,oris; halí-
S!s,is; cancellnrius.ii. B.m. incubatio.onis
tus,us; odoratus.us; olfac- choco,
cevada, hordeum.i.
s.f. chanfrar, v.t. círcumcidcre,
tUK.US jncubitus.ns. // Adj incu-
cevar, v.t. saginare, pingue- cireuinsecare. bttus,a,um.
cheiroso, adj. odoratns.a.um
facere, opimare. // V.p. chantre, s.m. psalmista.ae;
Choque, B.m, conflirtus.ua;
olrna.entis ; frasrans.anlis
pinguescere, saginari. praeccntor.orís. concursus.us ; coilin; s,us ;
odoríf er.fora.ferum odorus, ;
chá, a.m. thea.ae. chão, adj. planus,a,um ; ae- a, um; suavis.e. pulsus.us; impetus.us ; cia-
chacal, s.m. thos.thois. quus,a,um ;
síinplex,icia; cherivia, s.f. sisrr,erÍB. des.is; plaga.ae.
chacina, s.f. laceratio.onis; sincoruBja.ura. // S.m. so-
chiar, v.i. pipire, pipílare choradeira, s.f. lamentatio,
laniatus,ua. Ium,i; terra, ae; húmus, i; (ave); mintrire (rato); onis ; lamenta, orum.
chacinar, v,t. ooneidere. superficies.ei.
CHO — 88 — CIM CIM — 89 — CÍB
chorar, v.i. flere, laeriniare, dclar, mussare, móttire,
v.i, cimentar, conglu»innre;
v.t. circular, adj. circumductua.a,
lugero, collacriniaro. // iiiiirmurare suaorrare, sub-
;
(fig.) firmare, confirmare. um; circnlaria.e. // V.i. dif-
V.t. deplorari, miserari. nmrrmirare. cimento, B.m. arenatum.i; in- fundere se, difundi, perma-
ciclo, s.m. murmur.uris; eu- trtta.ae. nare; circulari. versari, dis-
endro, s.m. ploraius.us; ílo-
snrrua,i. cimitarra, acinacca.is.
s.f. currere ; circuniferre.
tus.ua; lacrimao.aruin.
ciclame ou dclãinen, s.m. oy- dnabre ou clnabrlo, a.m. cin- circulo, a.m. ctrculus.í; orbls,
choroso, adj. laciiuiusua.a.um; ciaminos,!; cyclaininujii.i. nabaria.is. í«; gyrus.i.
flrbilis.e. cincho, s.m. fiscella.ae. circuncidar, v.t. circumeidere.
cíclico, adj. eyclicus.a.um.
choupal, a.m. popiiletmn.i. circuncisão, s.f. circumeisio,
choupo, a. m. populns.í.
ciclo, s. di. cyclua.i. cinco, num. card. quinque
ciclope, s.m. CyclopR.opiB, (indecl.) ; quini.ac,a. onis praopu lia lio, onis
;
oním. a, um.
cílios, s.m. pl. pili.orum. cinzelar, v.t. caelare, acal- circunstancia, s.f. r^s.ei; cau-
chuva, s.f. pluvía.ne; imber, cima, superior pars. //
s.f. pere.
sa, se; tompus.oris; cir-
brís ; aquao.arum. Em cima: supra, insnper, cinzento, adj. cinereus.a.urn.
cumslancia.no.
chuvoso, adj. plnvius.n.um super. // De cima: dc-su- cipo, s.m, cippns,i.
circunstante, adj, circumslans,
phiviosua.a.uin; pluvíaHs,e; per. // Por cima de: super, elproste, a.m. cupressus.i;
antis; circumjcctus.a.um
udus,a,ura. supra. // Do cima de: de, cupreasus.ns; cyparissus.i.
// S.m. pl. cireuíiistanteB,
ciática, B.f. ischins.atis. e ou ex, circenso, adj. circensia.o, íura; corona, ae.
cíato. s.m. cyathua.í. clmácio, s.m. cyinatiuiu.fi. circo, s.m. circus,i.
circunvizinho, adj. finitiioua,
Cibório, s.m. ciborium.fí. cimalha, B.f. cymatinm,Íl. circuito, s.m. circuitus.us; a.uin; propinqnus.a.um; cir-
cicatriz, s.f. cicatrix.icls. cimbalo, s.m. cyaibalum.i. anibilua.us.
ctmjacena.entis.
cicatrizar, v.i. obducere ou cimeira, s.f. apex.icis; co- circulaç&o, s.f. cursua.us; mo- círio, a.m. cereua.i; candeia,
trahere; coíre, se glutinar«. nua,i. tua.us ; diacuraio.onia. ae.
»
colar, T.t. glutinare. agglu- locare, slatuere, coustitue- deflayratio, icis; facilis.e.
combustão, a.f.
tinare. // S.m. tornues.ÍB; re,reponere. comicuão, a.f. prurigo,inis;
unia; crematio,onÍ5; com-
inoni!o,is. cólon, s.m. cólon ou coluin.i. pruritus,us nredo.iuia.
bastio.onia. ;
i;
CON — 9( t _ CON CON — ! r — con
conciliar, v.t. eouiponore, concupiscência, s.f. concnpis- condimento, s.m. condiínen*
concavidade, B.f «onoavum,!;
conclliare, oonjungere, // centla.ae. tnm.i.
cavum.i. concnrso, s.m, concnrsus.us;
concavn«.a,nm. V.p. conjungl. condiscípulo, s.rn. condiscipu-
concavo, bJJ. concilIum.il; concursio.onis;
conciperc, concilio, a.m. adjumen- lua.í.
conceber, v.t. e i.
V.t. svnodua.i. ttim.i; certamrn.inis. condizer, v.i. conveniro, con-
comprehendere. // .
,un '
. . . i qtlonte. // Por conseguin- consignar, v.t. consi^nare.
coi- tere.
confrade, s.m. sodalis.is; to: loc. adv. ergo, igitur,
lega.ae. cônjuge, s.m. eonjnx.ugi». consistência, s.f. crasaitudo,
conjugação, s.f. conjunctio, Itftquo, idoo, qnnre, qua- inis; soliditus.atis stabi-
confraria, s.f. sodalitas.atis; ;
corporalidade, s.f. eorporalí- corri.'Ctor,oria. huijianitas r ati8 ; comitaa, couraça, s.f lorica.ae; tho-
corrida, s.f. cursus.us; cur- atis. rnx.cís
tas.atis. , ; pectorale.is.
corpuJi'DtÍa, sfu.onla ; cursura.ae. cortiça, a.f. cortex.icia. conrama, corin.orum.
corpulência, a.f. s.f.
ao. corrigir, v.t, emendaro, ex- cortiço, s.m. alvearium,ii ; al- conro, s.m. conum.ii.
corpulento, adj. corpulí;nlus, purgare, caatigare; corri- vcare.is; nlvcus.l. couve, a.f. caulis.is; brasslca,
a, um. gere. // V.p. corrigi, corticoso, adj. cortleosus.a, ae.
corpúsculo, a.tn. corpusculum,i. corrimento, s.m. fluxus.us. um. couve-flor, s.f. cyma.ae ou
cerração, s.t correctio.onís; corroborar, v.t. corroborara, cortina, s.f. velum,i; aulae- atls.
omrndatío.onis ; castigalio, roborare, confirmare, fír- nm.í. cova, s.f. fossta.ac; sulcus,
onis; pocna.ae. mare. coruja, s.f. noctua.ae, us; scrobia ou scrobs.ia.
corroer, corrodere,
v.t. ero- coniBcaineu, côvado, s.m. cubitus.l; cubi-
corredor, a.m. cursor, oris; coruscação, s.f.
dere, rodere. inis. tnm.i.
mesaulos,!. corromper, v.t. corrnmpere,
babe- corvo, a.m. corvus.i coras, covil, s.m. cubile.is; antrum.i.
lorum.l; ;
VA. cacare.
declamação, a.f. drclamatio, decrépito, adj. decrepitus.a,
infraetus,a,um. nm. defecção, s.f. defectio.onia
concidere, deci- onis; prommtiatio.onis,
decair, v.i. docrescente, adj. decrescena, transit)o,ouis.
dere, cadere, prolabi.
declamador, a.m. declamator, defectivo,
pntis. adj. defectivns,»,
oris clauiator.orifl.
decálogo, a.m. decalogufi,!. ;
declivitas.atis; tio.onis.
catua,a,iim; mutilatUB.a.um; declive, b.iu.
dedicado,
clivus.i.
adj. e part.
dedi- defeso, adj. vetitus,a,um ; pro-
decÍBua,a,um. acclivita3,atis;
decoctum.i; 0A1 ufi.a.um ; consecratus.a, hibitu.- ./;.:-! interdictus.a,
decepar, v.t. decidere, prae- decocçSo, s.f. ;
decuctio.onis.
Bn ;
dovotua.a.um. um.
cidere. amputara.
— IX DEL DEL — 113 — DEM
DEF
degolaçlo, delator, a.in. delator.orls. delir, v.t. diluere.
degola on s.f.
defesso, adj. dcfcseus.a.um. delegaçSo, s.f. delegatlo.onia; delirante, adj. dellrus.a.uiu
detrnncatio.onla; decollatio,
definiçlo, s.f. definitio.onis; delegatum,!. delirans.aniis; lyinphatus
descriptio.onis; finitio.oni». onis.
decollare. jugu- delegar, v.t. legare, inittere, a, um.
dogolar, v.t.
definir, v.t. deíiniro. descri- dclcgarc, deferre. dolirar, v.i. delirare; (fig.)
finirc, sta- Ian?.
bere, dicere; deformitas, deleitação, s.f. ou deleita- insanire, furere.
dogradaçao, s.f.
toore. foeditas.atis. raento, s.m. delectatio.onis; delírio, s.m. delirntio.onis;
defmitmis.a, aiis;
definitivo, adj. siiavitas.atis. delirium.ii ; (fig.) insânia
degradar, v.t. di-formare, de-
um ; dectetorius,a.um.
honestare, corruntpere. // deleitar, v.t. delectare. // ae.
deflúvio, á m. defluvium.ii. V.p. delectari, se obíectare. delito, s.m. delictum.i; peecB
V.p. prolflbi,
doforinaçSo, s.f. depravatio, doleitável, adj. delectabilis.e. tuin.i; maleíiciuni.ii; noxa,
degrau, s.m. gradua,us.
onis. degredado, part. e. adj. rele- dolével, adj. delebilis.c. ae.
deformar, v.t, d.-formare, de- deportatns.a, delfim, B.m. delphinus.i ; dei- delta, B.m. delta (indecl. ou
gatns.a.uni ;
pravnre. um. phin.inis. ae).
deformidade, e.f. deformitas, degredar, v.t, relegaro, «min- Delfos, Geogr. Delphi, omm. demagogo, s.m. plebicola.ae.
atis; pravitas.atla; foedi- demais, adv. niinis, niinlum
dare. doportare. dolgadeza, s.f. tenuitas.atis;
tas.atia. degredo, s.m. V". exílio; rele- exílitas,atis. nimiopere; prai-ter haec,
dofraudaçao, a.f. fraudatio, galio.onis; deporlatio.onis. delgado, adj. tcnnis.e; exilis, ad hoc, praeíerea.
onis. degustação, s.f. degustatio, e: subtilis.e. demanda, s.f. lis.lilis; causa
defraudar, fraudare
v.t. ou onis. deliberação, s.f. deliberado. ae; actio.onis; judicituti.ii
frustrari, dcfraudare. dogustar, v.t. degustare, prae- onis: consultatio.onis; sen- doinandar, v.t. litem intende
defrontar, v.i. adspoctare. liuslare. tentia.ac. re; agere; petore, require
rcapondere. // V.t. obsis- delcida, s.m. deicida.ae. deliberar, v.i. deliberare, con- re, exigere.
tero, oceuMSTO. deicola, s.m. deicola.ae. sultam; considero, demarcação, s.f. limilatio
defronte, adv. ex adverso, in deificaçSo, s.f. consecratio, deliberativo, adj. dolibcrati- onis; mctatio,onÍ8; finitio,
adversum, contra. // -De- vus.a.um. onis.
onis.
fronte de: loe. prep. con- deificar, v.t. deificare, consc- delicadeza, s.f. V. cortesia; demarcar,
mollitia.ae:
v.t. terminare, me
tra (ac), adverse- (ac). crare. infirmitas.atis. (ari.
deitado, part. jacrns.entis; delicado, adj. V. cortês; de- demasia,
defnmadnra, e.f. suffilio.onia; s.f. nimium.ii; ni
cubans.anlis; prostratus.a, lir.atus.a.um ; tener.cra, mia,ornm; nimietas.atis.
suffitus.us. erum
defumar, v.t. fnmigare, suf- um jactus.a.um.
;
;
subtilis.e. demência, s.f. dementia.ao;
delida, s.f. V. prazer; (pl.)
fumigare. deitar, v.t. collocarc (aliqnom amentia.ae; insânia, Be
lectum); Jacere. //*V-P- doliciae.amm voluptas,
; dementar, v.t. demenlare.
defunto, adj. mortus.a.um. in
n' is. demente, adj. demens.entis.
procumbere, rrcumbere, de-
// S.m. V. cadáver, doliciar-se, v.p. laetari re;
degelar, v.t. rcgelaro, solve- citiubere. demissão, s.f. motio.onis; eju
sino- delectari rc.
re (nivea). // V.i.
regela- deixar, v.t. relinquere, delicioso, adj.amoenus.a.um
raiio.onis.
lega-
ri_ liquesccre. re; pati, permittere; voluptariu8.a,um; amabi-
demitir, v.t. ex officio amo-
de-
degeneração, s.f. degeneratio, rei desernre. discedere; lls.e; suavis.e.
vere. // V.p. abdicare ae,
ponere, inittere. // V. p. deponcre.
onie. . dollmltaçSo, s.f. delimitatio,
degenerado, part. e boj. ae- sinere se, pati se. onis: deterinínatio.onis. demiurgo, s.m. deiniurgus.i.
gencr.eris; indignns.a.um. dejeção, s.f. dejectio.onia; dnllmitar, v.t. delimitare, ter- democracia, s.f. populns.i;
degenerar, v.i. degenerara, minnre. populi potentia ou impe-
cgestus.us.
desciscere; adulterari, vi- delação. s.f. delatio.onis. lol1neaç5o, s.f. delineatio, rinm.
tiari. unis. democrático, adj. popularis.e.
dolamber-se, v.p. se osicnta-
deglutição, a.f. haustus.ns. linUnear, delineare.
v.t. demoliçSo, s.f. demolitio.onis;
se jactare.
deglutir, v.t. glutirc, haurl-
re.
denunciar. dolluqttlr, v.i. delinquern. everaio.onia.
delatar, v.t. V.
re, deglutire.
— 114 — DEP HEI' — 115 — DER
DEM
dentifrício. s.m. dentifricium, e>b ou ex (abl.).
(abl.), e deprimido, part. e adj. de-
demolir, v.t. dirnere. demo- secundum (ac). // Depois pressus,a,um; collapau&.a.
lir! destruíra, distnrbare. dentro, adv. nitos, intra: in- que: loc. corij. poBtquani, um.
demoníaco, adj. daernonlscus, tro, iutrorsum. // Dentro posteaquam, cnm. deprimir, v.t. deprimere, de-
a.um; arrepticius.a.um. de: loo. prep. intra (ao,
depor, v.i. testifieari. // V.t. mittere; (fig.) detrahere
demónio, s.in. áaonion.onis: in (abl.). dt-ponere, jionere, reponere. de atiquo.
daemonium.ii; dinbulus.i. dentndo, adi. brocclma.a.nin.
deportação, s.f. relegntio.onis; depuração, s.f. puri-atio.onia.
denionstiaçSo, s.f. demonstra- denudar, v.t. nudarc-, denu- dr-portatio,onia. depurado, part. purgatus.a.
tio.oniB; argumcntuui,i; deportar, um; dcfnecatus.a.uiu,
dare. ... ,
v.t. deportara, re- (fig.)
confirmatío.onis. denúncia, s.l. delntio.onis legare, amandare. depurar, v.t. purgare; (fig.)
demonstrar, v.t. demonstrare. depositante, expurgara.
indiclum.ii. s.m. depositor, // V.p. purga-
probsre, mons-
. ,
ostendore, donunciação, a.f. denuntiatio, oris; depositnrius.ii. rl, defaecari.
trare. , onis; dcelaratio.onis. depositar, v.t. depnnore, com- deputado, s.m. legatus,!; ora-
demonstrável, adj. demonstra- denunciante, s.m. indox.icie; mittere, credere. tor.oris.
biliB.e. .
delator.oria; BCcnsator.oriB. depositário, s.m. depositarius,
demora, s.f. mora.ae; dilatio, deputar, v.t. mittere.
legaro,
denunciar, v.t. denuntiare, ii! custos.odis; sequeater, de repente, adv. repen-
onis; prolatio.onia. loc.
moran. declarare: deferre, indica- trís,
te, súbito, de improviso.
demorar, v.t. tardar?, depósito, s.m. depositio,onis;
demorari; diflerrc Profor- ro.
oflcrre, osten- depos)tum,i.
derivação, s.f. derivatío.onis;
V.p. no- deparar, v.t.
„, prolatare. // derc, intentare; incidere depravação, depravatio,
a.f.
deductio.onis; (graui.) de-
rari, cunotari,
tardare. clinatio.onis.
in ; reperire. onis; mtquitia,ae: libídlnes, derivar, v.t. derivare. deflec-
pcrturbare. //
demudar, v.t-
departamento, s.m. diocesls, nm. tere. // V.i. derivare; flue-
V.p. perturbar!, is ou eos; regio.oms. depravado, part. e adj. depra-
re, orirí.
denârio, s.m. deranus.ii. scrvltus.utis vatuK.a.nni ; Corruptus,&,nm derradeiro, adj. V. último,
denegaç&o, a i . ^
ne satio o"' 6 :
dependência,
conjunctio.onis;
s.f.
appcndix, inaluB.a,um. derramar, v.t. eííunden-, fun-
infitiatio.onia; neBatio.oms. depravar, v.t. porvertere, de- dere ; diapergere, spargere.
icis. _ ,
infi-
denegar, v.t. denegare, dopendonte, adj. obnoxms.a, pravare, corrumpere. // V.p. effundi.
tiari, ncgarc. , nu; subjectus.a.um. deprecaçío, s.f. deprecatio, derrear, v.t. deiumbarc; (fig.)
denominação, a.f. nomen.mis, depender, v.i. pendere (ex): oniB f rangere.
appellatio.onis; noraanatio, derredor, adv. circum, circa,
serviro (ftlicui). deprecar, v.t. deprecari.
deperecer, v.i. scneBcere,
ts-
deprecatõrlo, adj. deprecato-
circumcirca. // Em
derre-
denominar, v.t. denorninnre, dor de: loc. prep. circum
bescere. .,
rms.a.um.
nomiuare, nunoupare. depereclmento, s.m. senium.u, depreciação, s.f. vilitas.atis.
(ac), circa (ac). •
desig- languor,
denotar, v.t. denotare, consumptiu.onis; derreter, v.t. V. fundir. //
narei Indicare, declarare. oria.
doprociar, v.t. depretiare V.i. liqueacere, liquefieri,
depilar*, (rem); (fig.) detrectaro, Bolvi.
densidade, a.f. densitas.atis; depilar, v.t.
dt-|>rimere.
spissitas,ati8. s.m. dropax.acls.
derribar, v.t. V. demolir; de-
depllatorio. depredação, expilatio.onis;
eras- a.f. jicere, evertere, deturbare;
denso, adj. denaus.a.um :
tus.a.um.
loo. prep. post (ac). a on deyressão. s-f. depreisio.onis. I derrogar, v.t. (legi) dorogare.
denticulo, s.m. denticuina.i.
DES — 117 — DES
— 116 — DES
desalmado, adj. inhumanns.a, desarmar, v.t. dearmaro; exar-
adj. derogato- desacostumado, adj. desuefao- um; crudelis,e; saevua.a, maré.
derrogatório,
tus.a.um; deBnctus.a.um. um, desarraigar, v.t. exstirpare,
ríus,a,uro. _
V. ro- desacostumar, v t. deaueaee- desamarrar, t, o i. aolvere. eradere, evellere, excidere.
derrota, s.f. clades.ia.
re. // V.p. desueficri. de- desamparo, s.m. V. abandono, desarranjar, v.t. demovore
teiro, viagem, (do loco); turbare, con-
sueseere. desandar, v.i. rogredi, rolro-
vin-
derrotar, v.t. profligere, provocator, gradi. // V.t. rctroagere. turbare, pervertera.
ecre. superare, fugare, oD- desafiador, s.m. desarranjo, s.m. turbatio,
d Ge anexação, s.f. distractio,
torere. _ onis. onis; confusio.onis; per-
dermbar, v.t V. derribar, desafiar, v.t. provocare, de- turba tio. onis.
deaanesar, v.t. distrahero,
desabafar, v.t. detegere, no- poacere, laccssere, desarrazoado, adj. absurdus,
dividere.
daro, aperire ; OBtcndcre, dosafinaçSo, s.f. dissonantia, um; insipiens.entiB; in-
desanimado, part. e adj. af- a,
pnli-íaeere. ae. flictus.a,um; dcmissua.a, Bulsus.a.um.
desabar, v.i. corruere, ruere desafinado, adj. diasonus.a,
um; fractus.a.um. desarrazoamento, s.m. insi-
ou concidere: prolabi, labi, um; dissonans.antis. desanimar, v.t. frnngere. // pientia.ae; stultttia,ae.
Biiblabi. desafio, a.m. provocntio.onis. V.i. frangi, desarrazoar, v.i. dolirare, in-
dorua,a.nia; tra verba desipere.
desabrido, adj. desaforo, B.m. jmpudentia.ae; desânimo, s.m. animus frac-
aspcr,era,emm acerbus.a, ;
procacitas,atÍB; petulantia, tns. des arrumação, s.f. consufio,
um. V. violento, ae.
"
desanuviado, adj. innubilua.a, onis pcrturbatÍo,onis.
desabrigar, v.t. detegere, re- desagradar, v.i. dispheero, um; aerenas.a.um; aper- desarrumar,
;
v.t. V. desarran-
non placere; offondere. tus, a, um.
teE^re, nudare. jar.
desabrimeuto, s.m. asperitas, desagradável, adj. ini;ratus, desanuviar, v.i. e p. clares- desarticulação, s.f hixus.us;
duritas.atis; íncie- a. um; odiosns.a.um; in- cere.
atis; luxatura,ac; distractin.onis.
commodus.a.uni. desaparecer, v.i. evanescere:
mentia.ae. desarticular,
dehisccre, abire, se eripere; tolli, pe- v.t. luxare; ar-
desabrochar, v.i. dosagrado, s.m. oífensio.onis; ticulum extorquore; quas-
apcrlre. // rire.
se pandere, se oífensa.ne.
discidnim, desaparecimento, s.m. fuga. aare.
V.t. exíibulare. desagregação, s f.
desassombrado, adj. aprícus,
reverentiam dÍB50hitio,ouls. ae; abítti&.us.
desacatar, v.t. ii; n.urp,, // V. intrépido,
dissolvem, desapegar-se, ae diajun-
p.p.
clCUPre. desagregar, v.t.
des.c- gere, distrahi, divelli. desassombro, s.m. fiducia.ao;
desacato, s.m. irrevercntia.ac, desaguar, v.t siccar*.
.
cris.cre.
dnci. desinteligência, 3 f . discórdia,
desempregado, adj. inhonora- evolvcre, desflorescer, v.i. duflorescere. ae; diãsídium.ii; dissonsio,
desenvolver, v.t.
lus,a,um; otiottuB.a.um. desforcar-so, v.p. referire,
sol viro: pondere, explicsre; alere, onis.
desencadear, v.t.
ado- desfranzir, v.t. explícaro, eru- desinteressado, adj. gratuitua,
acccndi-rc, nntrire. // V.p. ali,
(fig.) exci<*rc. gare. a.um; abslinens.cntis; con-
lesccre, crescere, in<:res-
Ineendere. dosga.star, v.t. terere. tinens.entis.
adj. eere.
desencaminhado, part. o
dcsertio.onis; desgosto, s.m. fa&tidium,ii; dosinterêsse, s.m. nbatinentia,
errans.antis; deserção, s.f.
devius,a,um; satiftas.atis ; taedíam.ii a«; contínentia.ae j integri-
demlgralio.onis; (lig.) de-
amissus.a.um. dolor.oris; ofícnsa.ae. tas,atis.
deducere foctio.onis.
desencaminhar, v.t.
deBerere, dila- desgostoso, adj. injucundns, desistência,
errorem indu- desortar, v.i. a.f. concesaio,
de via; in
V.t, descrere, lin- a.Tim; Ínsuavis,o; faatidio* onia; cessio.nnis.
bi. //
cere. // V.p. errore, dor- migrart-. sus.a.um; pertaesus,a.nm. desistir, desistere, con-
abt-rrarc, evsgari, quere, v.i.
rare; Bolitudoims; desgraça, s.f. calaniilaa.atis; cedere, deflerero, decedere.
deserto, s.m.
vagarl. mibería.ae;
desonfeitar, v.(. deformare. descrta.orum. // Adj. d=- casus.ns; cla- desjangir, v.t. disjungcre, ab-
des.is; ma- jungere.
desenfreado, adj. effronatus, scrtus.a.um; solus.a.um. infnrtutiiiuíi.ii;
lutn,i. desleal, odj. perfidus,a,um;
a.nm; "índnmilus.a.um; im- desertor, s.m. descrtor.oris: desgraçado, adj, miner.era, infidus.a.nm ; fallax.acis;
niodicus.a.Uin. poiíuga.ae; transfuga.ae. erum; infelix.icis; caJami- dolosus.a.um.
desenganchar, v.t. refigere. desesperação, aí. desperatio, tosus.a.um ; nuserabilis,e; doslealdadô, a.f. infidelitas,
desengatar, v.t. disjungcre, oniB; nngor.orís. misorandus.a^m. alis; perfídia, ae.
abjungere. desesperado, adj. e part. des- desgraçar,
deploratus, v.t. esse maio ou desleixado, scgnia.e;
adj.
desengraçado. adj, Invçnus- pcratus.a.nm ; exitlo (alicuí).
inconcinnua.a, inera.ertisnegligens.entis
tu.s,a,um; n.um. ., desguarnecer, v.t. denudaro,
:
descoso,
nui-
tó**
incoramodus.a.um.
tum.i; daninum,); malnm.i.
deturpação,
onis.
B.f. adalteratio,
cúria. ao.
dezenove, num,
ginti. undeviceni.
card. undevi-
diabo,
B.m.
lux, cís.
mon.onis;
dies.ei;
a.m.
aol.solia;
diabolus.í;
daemonium.ii.
dae-
o rum.
desZ
d Tm. deflesio.nnia; de- devassa, s.f. inqnisitio.onis; diabólico, adj. diabolicus,a,
cHnat.io.onis; flexus.ua. qnaetío.onis; anquísitio, um daciuoníacus.a.um.
» edelrantere,
;
destroçar, v.t. "- pr ° B.f. deter, tio.onls; onis. diaconado, s.iu. diaconatus,
vincerc; i detenção,
íigare, devassar, v.t. inquírere, cog- us; diaconíum.ii.
comininuero. !_ „„;.. I de^o°f-n..deuntor.or ia; noscerp (de re), anqniroro. diaconal, adj. diaconalis.e,
devassidão, s.f. Hbido.inis; diácono, s.m. diaconus.i; dia-
*taet* deSf ^Kare. sistere.
re.inere.
tenere.
ncquitia.ae ; lascívia, ae.
devasso, adj? libidinoans.a,
cori.onis.
diadoma.atls.
^ãtòdlre; diadema, s.m.
um; dissolutuc,a,um; ne-
de^ -
rumpero. // 4 V-
quam (indecl.).
devastação, s.f, vastalio.onis;
populatio,onis.
diaforese, s.f. diaphoresiUa,
diaforético,
ticus.a.um.
adj. diaphore-
V.p. evaneacare.
DIA — 126 — DIL — 127 — DIS
difflui-na.entie; diligente, adj.
dianto, adv. unta. // Diante difuso, ad}. diiigeno.ontia; direto, adj. directus.a. um
verboaiis.a.um redundans, giiavua.a.um; sedulus.a.um;
de: loc. prcp. pro (»bl.), ;
rectus.a.uin.
(abl.); antis. ooler.oria.ere.
anta (ac), prae diretor, s.m. ractor.oris; ad-
digerir, v.t, concoquera, co- dilucidar, v.t. dilucidara,
coram (ab).). minietrator.oris; guborna-
quere, perficere, dtgerere. dilucido, adj. dilucidus.a.iuu.
diário, adj. quotidianus.a.nm. tor.oris.
digestão, digestio.onis dtlúcnlo, s.m. diluculum i. dirigido,
// S.m. diarium.ii; acla, s.f. part. ,• adj ductua,
coctio.onis; concocliu.onis. diluir, v.t. diluero.
orum. // V.p. a.um; gubernalua.a.um ; ver-
diarrhoea.ae; digestivo, adj. digostivus,a, diluere, dilui, sus, a, um,
diarreia, s.f.
uni; peptlcua.a.um. diluviai ou diluviano, adj.
fluXUS.UB. dirigir, v.t. dirigere, ducere,
diástole, a.f. (gram.) diasto- digesto, s.m. digesta, oruin. •líluvialis.o.
regera; vertera, convertera*
diguar-se, v.p. dignari. dilúvio, s.m. diluviuin.ii; di-
le.es. mittore. // V.p. tenderei
dicacidade, dicacitas.atis.
a.f. dignidade, s.f. d!gnitas,atia luviea.ei; inundatio.onis contendere. se inferre, ire;
honestas, atia; dccor.oris. eluvio.onia.
dição ou dicção, 9-í. elocutio, aptillare, affari.
onis; locutio.onia,
dimensão, s.f. dirnensio.onis discernimento, s.m. judicium,
dignitário, s.m. dignitates,um.
dlcaz, adj. dicax,acis. digno, adj. dign:is,a,um con- mensura.ae; niodus.i. ii; dispoctus.us;
;
dimidiar, distinctio.
dicuote, eontumelia.ae:
s.m. probus.a.um. v.t. dimidiara, onis.
dlgnus,a,uni ;
ditar, v.t. dictare; imponere, dividir, v.t. dividore, partir!, doliciae.arum. dominíca diea.
distribuere, diducere; dis- doença, a.f. morbus.i; vale tu - domínio, s.m. V. dominação;
indicere.
dictatorius.a, sociare. do.inís; inorbua.i; pestis, (fig.) dominatus.us.
ditatorial, adj.
divindade, s.f. divinitas.atis ia; aegritudo.inis. dona, s.f. domina, ae.
uni.
Dcus.ei numen.ínis. doente, adj. aeger.gra.grum donatário, a.m. donatarius.il.
ditirambo, s.m, dlthyrambus,i. ;
*fictu8,a,um; reci- divino, adj. divinus.a.uni; cae- affectos.a.ura aegrotana, donde, adv. unde, ex ou a
dito, part. ;
divulgar, v.t. vnlgare, perval- uieniía.ae; deliratio.onia. dormir, v.i. dormire, dorrai-
us.
garc, divulgare. tare.
divagar, v.i. ovagari; (fig.) doido, ndj. insanus.a.um
divuls&o, s.f. divulsio.onis. dormitar, v.i. dormitare.
digredi. stultus,a,um ; demens.entis.
dlvergium.ii; dizer, v.t. e 1, dicere, loqul, // 8 m. iu.sauua.i. dormitório, s.in. dormitorium,
divergência, a.f.
dissensio.onís- eloqui, narrara; recitare;
dois, num. card. duo.ae.o. %
affirmare. dorsal, adj. dorsualis.e.
divergente, adj. diversus.a, dolente, adj. maostrus.a.um.
dízima, a.f. ou dizimo, a.m. dorso, s.m. dorsum.i.
um; diductus.a.um; divari-
decima ou docuina.ae; de-
dolo, s.m. dolna.i; fraua.dts-
catua.a,uxn. doloroso, adj. crncians.antis: dose, a.f. portio.onia; modus,
didu* cima para.tis. 1; haustus.us.
divergir, v.i. divertere, acerbas, a, um; dolendus.a,
doação, s.f. donatío.onis; con- dotal, adj. dotalis.e.
ci, divaricarc; (fig.) dia- um.
dnnatio.onis. dotar, v.t. ornare, instraere;
senllre. dom, s.m. donum.i; munuB,
avoeatío.onis. doador, s.m. donator.oris. dotem conficere.
diversão, s.f. eris facuttas.atia.
diversitas, doar, v.t. donare, condonare. ;
dócil, adj. docilia.e; oboedi- dominação, s.f. dominatío, dracma, a.f. drachma.ae.
onis; Jucunditas.atis; ludi-
pns.entis. onis; dominatus.as; impe- dragão, s.m. draco.onis.
crum.i.
divertir, v.t. oblectarc, delec- docilidade, a.f. docilitas,atís ríum.ii. drama, s.m. drama, atis.
obsequentia.ae ; oboedien- dominador, s.m. dominator, dramático, adj. dramaticua.a,
tare, recrcare. // T.p. se
delectare. I tia.ae. oria. ura s cem cus, a, um.
;
DRI — 132 — DUZ
drlade, B.f. Dryas.adis. durante, prep. per (ac), in-
droga, a.f. medicamentam,!; ter (ac).
pharinacnm.i. dttrar, v.i. durare, manere,
dromedário, s.m. dronias,adis. siare.
dual, adj. dualís.e. durázio, adj. dnracínus.a.uia.
ducado, s.m. ducaHia.us. dureza, a.f. durilia.ae; duri*
ducal, adj. dtiralis.o. ties.ei; duritas.atiB.
dúctil, adj. ductílift.e. duro, adj. durus.a.um; fir-
duodécimo, num. ord. duode- mits.a.uin; riguns.i-niis; as*
cimus.n.unt. per.rra.erum.
duplicação, a.f. duplicatio,
j
duuuvirato, s.m. duuinviratus,
onis. UB.
o, conj et. atnue (antes de educação, B.f. cducatio.onis;
duplicar, v.t. duplicare, ge- duúnviro, s.m. duumvír.virú
dúvida, a.f. dubitatio.onia rocaH : ac (antes de con- institutio.onis; urbanitaa,
uiinare. soflute). a tis.
duplicidade, s.f. dupllcitaa, dubium.ii.
ébano, s.m. ebenum.i; cbe- oducar, v.t. institiirre. edu-
duvidar, v.t. e i. dubitare,
«lia.
addubitarc, ombígere. nne.i. cam, nrudire ; oxpolire.
duplo, adj. duplox.icis; du- edulcorar, v.t. obduleare, in-
geininua.a.nm. duvidoso, adj. dubiua.a.um; ebriedade, «brlotas.atís
s.f.
p!u8,a,Tim ; dulcare.
incortus.a.um ; ambignua.a, ébrio, ebrins.a.iim.
adj.
duque, B.m. dux.cia. efebo. s.m. ephfíbus.I.
uni. ebnllcâo. ebullitio.onis:
B.f.
duquesa, e.f. ducissa.ae. duzentos, num. card. ducenti, forvor.oris. efeito, s.m. ef f ectunv ; effec-
duração, s.f. tempuB.oris; ae va; ducenÍ.ao,a. eclesiástico, eceWiasti-
ndj. tUR.llS.
diuturnitaa.atis; longitudo, dúzia, duodecim;
B.f. duode- cnf.n.um. // 8.m. clericijB. efemérides, s.f.pl. ephemerls,
inis. narhiB numerua. a.nm. Idis.
eclipsar, v.t obsrnrare, oc- efémero, adj. diurnuB.a.nin;
cultare: (fig.) offieere, brevia.e ;
fugitivua.a.um.
eclipse, s.m. Rcltpàla.ié; de- efeminação, s.f. effeminatio,
f nctiis.ns : obscuratio.onis. onis.
6c!oga, s.f eoloca.ae. efeminado, part. e adj. effe-
eco. s.m. ecbo.uB; imairo.inis. mjnatuB,a,nm ; delicatua.a,
economia, s.f parsimonin.ae;
um.
diliirPTitia,ae. efeminar, v.t. effeminare. //
V.p. effominari.
economizar, v.t. dispensar». efervescente, adj. íei-vcna,
// V.t. e í. parcere, sump- entis; aestunnB.antia ; (fig.)
tni.
fervidus.a.um.
edição, s.f. cditio.onis. efetuar, v.t. efficore. perfice-
edificação, s.f, aedificatio, re. faecre.
onis. eficácia, s.f. efficncitas.atie;
edificar, v.t. e i. aedificaro. efficientia.ae; effectus.us.
edifício, a.m. acdificimn,ii; eficaz, adj. efficax.acis; prae-
aedificatio, onis. sens.entis praestans.antia
;
«languescer, clanguesce-
v.l.
tio.onis; orna tus, ns. um.
eloqilente, adj. eloquons.en-
ro, langucscere. embelezar, v.t. ornare, exor- emissão, s.f. emisBÍo,onis.
tis; facundus.a.um.
elástico, adj. mollis.e; cedens, em, prep, in (abl,), in (com nare, decorare, adornare. emissário, s.m. emissarius.il.
entis. abl., tendo idéia de movi- emblema, s.m. emblema, atis; emitir, v.t. emittere; proda-
61e, proa. pess. ille.a.ud is, ; mento) ; abl. sem prep.; sígna.orum signum,!.
; cere.
ca, id; bic, baec, hoo; locativo. embora, conj. quamvis, quan- emoção, s.f. motuB.us.
isto.a.ud. emanar, v.i. offlari, omanarc. quam, licet, otsi, etiamal. emolir, v.t. (med.) mollire,
elefante, s.m. elephantus.i emboscada, s.f. insfdiae.arurn; emollre.
elephas.antis.
emancipação, s.f. emancipatio,
emolumento, B.m. emolumen-
onis. latebrae.arum.
elegância, s.f. elegantia.ae emboscar-se. v.p. Insidiar!, tum.i; lucrum.i.
emancipar, v.t. craaneipare. convaaare,
venustas.atis ; cultus.us. subsistere. empacotar, v.t.
embaciar, v.t. hebetare. // embotar, v.t. retundere, he- stipare.
elegante, adj. elegans.antis; V.l. hebescore, hebetari. betare. empada, s.f. artocrcas.atie.
venustus,a,um ; mundus,a, embaixada, s.f. legatio.uniB; empalidecer, v.i. exalbescere,
um; comptus.a.um. embranquecer, v.i. albescere,
mandatam,!, candsscere, albicare. pallescere.
eleger, v.t. Icgore, deligere, embaixador, s.m. Iegatus,i; empanar, v.t, hebetare; (fig.)
cooptar e, allegere. embriaguez, s.f. V. bebedeira.
internuntius.ii. inquinaro, maculare.
elegia, condire
embrião, s.m, fctus.us; gér- empanturrar, v.t. farcire, aa-
s.f. elegia, ae; elegi, embalsamar, v.t.
men, inis.
oram. (mortuos) tiare, «aturara. // V.p. se
elegíaco, adj. elegiacua.a.um: embaraçar, v.t. Impedi», im- embrulhar, v.t. involvere, cir- farcire, se effercire.
uuindare, tegere, vestire; emparelhar, v.t. conjungere,
elegena.a.uni; clegiua.a.um. plicarc. // V.p. se impe-
intricara, confundere, con- copulara,
eleição, s.f. lectio,onis; coop- dire.
embaraço, s.m. impedimen- turbara. empedernido, part. (fig.) du-
tatio.onis suffragíum.ii.
;
is,ea,id; ille,a,ud; hic, estalido, s.m. crepitua.ua; Btre- estertor, s.m. atridor.oris;
lari. ud;
espreitar, v.t. obscrvarc, spo- haoc.hoc. pitus,us ; aonitus.uB. singultus.us.
cnlari, circumapicero. o.; talo, s.m. crepitus.us. estiagem,
essedário, s.m. essedarius.ii. a.f. aiccitas.atiit.
espremer, v.t. expríniere, pre- essência, s.f. easentia.ae; na- estampido, a.m. fragor.oris; estiar, v.i. dÍBSorenascit, dis-
mer e. tura, ae; genus.cris; olcum.í. strepitus.us. screnat.
espuma, espuma d eira, espu- essencial, adj. essentialis,*; estancar, v.t. supprimere. estigma, s.m. stigma.stis
mante, V. escuma, escuiua- uaturalis.e; necessarius a, estância, B.f. sedes.is; man- nota.ao ; cícatrix.ícis.
dcira, escumante. um; ítttiniua.a.um ; ver»**, sio.onís.
ostilicidio, BJn. stiUicidium.ii.
espumar, v.t. o i. despumnre; a, um; proprins.a.um. // estandarte,, b.iu. vexiUum.t; estilo, a.m.
caput.itis; summa.ae.
Btilus.t; genus,
apumare, apumpserre. S.m. BÍgnum.i. tris; (fig. ) eIocutio,onis.
estabelecer, v.t. etabiliro, col-
espntação, s.f. apntamen.iniR; estanho, a.m. stannum.i. estima, a.f. existímatio.onia,
locare, atatuere; instltue-
sputamentum,.. ostar, v.i. esse, vorsari; com- preiium.il.
ro; constituere.
esquadra, a.f. clasBis.U; na- morari, inanere.
estabelecimento, s.m. conRti- o^timado, part. e adj, proba-
ves, inm. estátua, s.f. statua.ae; cff i-
tutio.onts; institutio.onis. tus,a,um ; laudatus.a.um.
esquadrão, a m. turma, ae; git'8,ei; iniago,inÍH,
estabilidade, a.f. atabilitas, estimar, v.t. aestimare, íaco-
equitum turma. firmitas.atis. ostatuário, s.m. etatuarius.ii re, putare; probatur, lau-
esquadrar, v.t. quadrnrc, con- estaca, a.f. palus.i; asser, fictor.oria. dntnr.
quadrarc, dedolare. eris; statumen,ini6; stipes, estatuir, v.t. atatuon-, decer- estimatiTa, s.f. aestimaitu,
osquadrilha, a.f. classicula.ae. pilia.
iiiTe. onia.
— — EST EST — 151 — ETI
EST 150
estrelar, v.t. atellare. estudioso, adj. studiosus.a,
estimular, v.t. atimolaro. ex- estragado, adj. corruptua.a,
estrelejar, v.i. stellarí.
um ;
diligcna.entis.
citare; incitare, incendere, um; vitiatus.a.um; effusns, estudo, a.m. atudium.ii.
acuere. a.um. estrelinha, s.f. stellula.ac;
astcriscus.i. estufa, s f caldarium.ii; an-
estímulo, s.ra. stimnlus.i; in- estragar, corrumprre, vi-
v.t.
.
estãpendi&rio, adj. atípcndia- estrago, s.m. vastitas.atis; estremecimento, s.m. horror, estulto, adj. atultus,a,um.
rius,a,nm. ? rdadns.ifi; calamitas,atis. oria; tremor.oris. estuoso, adj. aeetuosus.a.um.
estipite, e.m. estrangeiro, adj. cxternua.a, estrepe, s.m. murex.icís; Bti-
Btip»*s.itís. estupofato, adj. stupefactua.a,
estípUco, ou estitico, adj. um; porfKriniiS.a.um. // muli.orum ;
Btilus.i. um; stupenB.ontis; stupí-
styptícus.a.nm. Sjh. alienígena, ae.
estria, s.f. stria.ae. dus.a, ura.
estipula, s.f. (bot.) stipula, estrangulação, s.f. strangnln-
estriado, adj. striatus,a,nm. estupidez, a.f. Btupiditas.atis;
ao. tio.onis ;
suffocatio.onis.
estriar, v.t, striare. stupor,orís.
estipulação, B.f. stipulatio, estrangulador, s.m. strangu-
estridente, adj. atridons.cn- estúpido, adj, stupidus.a.um
nnis. lator.oria.
tis; strídulus.a.um. 8tuUus,a,um; stolidua,a,ura.
estipular, v.t. stipulari, pa- estrangular, v.t. etrangulare, estupor, s.m. stupor.oris; tor-
estridor, s.m. stridor.oris.
cisci, pangere. coartare, comprimere. por, (.ris.
estripar, v.t. exenterare.
estrangúria ou estranguria, estuprar, v.t. atnprare.
estirar, v.t. ducere, estende- estrito, adj. strictua.a.nm.
s.f. strangtiria.ae. estupro, s.m. stupruraj.
re-
estranho, adj. iusolitns.a.um estro, s.m. oestrue.i. esvaziar, v.t. exhaurire, eva-
estirpe, s-.f. stirpa.is; origo,
inusitatus.a.nm ; alienus.a, estrofe, s.f. Btropha.ae; etro- cuare, vacuofacore, inani-
inis; genus.eris.
nm extraneus.a.uin.
; phe,eB. re, dcplere.
estival, adj. aestivalia.e; ees-
estratagema, s.m. stratagoma, estrondo, s.m. fragor,oris; esverdeado, adj. Bubviridis.e;
tivus,a,u?n.
alia; dolus,i. slrepitus,u8 ; &onitus,ua. viridans,antia.
esto, s.m. aestua.us; fervor,
estratégia, e.f. atrategiea, estropiado, adj, debilitatus.a, etapa, a.f. statio.onis.
oris.
ornm. ora; distortus.a.nm. éter, s.m. aethcr.eris; aethra,
estóico, adj. Btoicns,a,uin. dis- ae.
estrear, v.t. inaugurare, deli- ostropiar, v.t. dobilitare,
estojo, s.m. theca,ae; involu- bare. torquere; imminuere, muti- etéreo, adj. aethorius.a.um.
crum.i. lare. aeternitaa,
estrebaria, s.f. stabulum.i; eternidade, s.f.
estola, s.f. ato)a,ae; orarium, estrumar, v.t. Btercorare, lae- alis; perpetuitas.atis; eae-
statio.onis.
il. tificare. culum,i.
estreia, s.f. initium.ií; exor-
estômago, s.m. Btomachns,Í;
díum.ii ; ingrcssio.onia. estrume, a.m. fimus.i; stercuB, eternizar, v.t. acternare. //
vcnter.tria ; alvus.i. oris ; laetameu.inis. V.p. involesoere.
estreitar, v.t, con- coartare,
estopa, s.f. stuppa.ae. trahçre, angustare. // V.p. estrumeira, s.f. sterqiiilinimn. eterno, adj aeternus,a,um;
co ar t ar i. ii; sterculinum.i; finie- Bempiternua.a.um; perpetn-
estourar, v.t. rumpere. //
tum,i. us.ft,um.
nimpi, dirmnpi, diasiliro. estreito, adj. angnstns,a,ura; etésio, adj. ctesíus.a.nm,
estrutura, s.f. structura.ae;
estrábico, adj. atrabus.a.ura. artus,a,nm artatus,a,um.
;
conBtructio.onis. ética, a.f. ethíce.es.
// S.m. strabo.onis. estrêla, s.f. stella.ae; sidua. etimologia, etyiaologia,ae;
estudante, s.m. scholasticus, e.f.
estrada, B.f. via.ao; iter, iti- eris; astmm.i. i; auditor.uris. V. aluno, oriKo.inis.
neris. estrelado, adj. stcllatua.a.um; estudar, studere, etimológico, adj. etymolo-
v.t. e i.
estrado, i.m. auggeatns.uB; Bteilans.antiB ; sidercue,», discere. gicuB.a.ura.
pulpitum.i. um.
S-.Ti — 152 — EXA — 153 — EXl
etiologia, s.f. aot;ologia,ae. evitar, v.t. vitare, evitare, exato, adj. exactos.a.um; sub- excomunhão, exconiwuni-s.f.
etíope, adj. AetMopicus.a.uin, dt* vi tare, deíugoro, eludere, tilia.e; verus.a.uui; ju&tus, catio,onÍs; anathema.atia.
// S.in.pl. Aethiopcs,um. evitável, adj. evitabílis,e. a.um. excremento, s.m. excremen-
Etiópia, Geogr. Aethiopía.ae. evocação, oxator, a.m. exactor.oris. tuui.í; (fíg.) faex,cis.
a.f. evocatio.onís.
ou, pron. pcBB. ego. exceção, s.f. exceptio.onis excursão, s.f. excursio,onis
evocar, v.t. evocare.
eucaristia, cxclusio.onis. ex curaus, us.
a.f. encharistía.ae. evoó, intorj, evhoe. exceder, v.t. excodere, egre- execração, s.f. exsecraro.
eufoala, B.f. ouphonia.ae; vo- evolar-se, v.p. ovolare, di; suporare, antecedere. ou is; detestatio.oníe.
eatitas.atis.
evolução, s.f. motus.us: de- excelência, s.f. exoellentia.ae; execrar, v.t. exsecrarl, aboiui
eunuco, a.m. euníichus.i; apa- curaus,us praestantia.ae ;
exercitínm.ii.
; fast igium, nnri. detestari.
do.onis.
evnlsSo, s ? evulaio.onifl. li. execrãvel, ndj. exsocrabilia.p
onritiuia, eiirythmia.ae
s.f. excelente, adj. excellens.en*
exaçfio, s f. exactio.onis. deteatabille.e; abominan-
concinnitas.atis. tis; eximius.a.uin; prscccl*
exagerado, part. e adj. anc- dus,n nm. (
saro, a.m. e.urus,i. lcns.entis. execução, s.f.
tns.a.um; immoderatus.a, exsecutio.onis
Europa, Geogr. Europa.ae; excelso, adj, exceUtiB.a.um
um; immodicuB,a um. (
subliinls.e; eminens.enris.
effectus.UB.
Europe.ea. executar, v.t. exsequi, porfi-
exagerar, v.t. sugere, adau excêntrico, adj. eccentros.on
europeu, adj. Europaeus.a.um. cere,conficere, effícere.
gere. abnormia.e.
( f ig. )
evacuar, v.t. discedere, dece- executor, s.m. exBecutor.orie.
exagero, a.m. amplificatio, excepcional ou excocional,
dero; egerere, ejicere, de- exemplar, s.m. exemplar.aria;
onis; eIatio,onís. adj. raros, a,uni; praeuipn*
Jicero. exemplum.i.
us, a, um.
ovadir-so, v.p. evadere, auíu- exalação, a.f. exhalatio.onís; exemplo, B.ra. exeinplum.i;
excerto, a.m. cxeerptio.onis.
gere. adspiratio.onia. Bpecimen.inÍB; documen
evangelho, s.m. evangelium.ii. exalar, v.t. exhalare, efflarc, excesso, s.m. nimium,ii; in- tum.i.
ej ectare, exapira re. tt*mperantia,ae; libido, inis. exéquias,
evangélico, adi- evangelicus, s.f.p!. exsequiae,
exaltação, s.f. exaltatio.onis; exceto, prep. extra (ac. ), arum ; f imus.çris.
a,um. praetor (ac), citra (ac).
impetus.UB. exercer, v.t. exercere.
evangelista, a.m. evangelis- excísão, B.f. excÍ8Ío,onis.
exaltar, v.t. praedicare, ex- exercício, a.m. exercitatio,
ta, ae. excitação, a.f. impulsio.onÍB;
tollere, attollere; accende- onis exercitium.ii.
evangelizar, v.t, e i. evangeli- stimulatío.onia ; concitatio, ;
re, inflainuiare.
xare. onis. exercitar, v.t. exercere, exer-
evaporação, evaporatio.
s.f.
exame, s.m. consideratio.onis excitado, part. excita tus, a, uin citare, íormare. // V.p.
onis; vaporatio.onis; exha- quacstio,onis; inquiaitio, eoncitntus.s.um Btimula-
;
exereeri, discore.
latio.onis. on is. tu«,a,um. exército, s.m. exercitns, ns
evaporar, evaporara, #x-
v.t. examinar, v.t. considerar*, excitar, v.t. excitare, conci- copiae.amm ; milites. um.
halare. // V.p. evanescert-. observare, pender?, dijmli* tara, Btimulare, impellere, exibição, s.f. exh ibitio, on is
dofervescero. care. infJammare. ostentatio.onis.
evasão, exangue, adj. exsanguís.e. exclamação, s.f. exclamatio, exibir, v.t. exhibere.
a.f. fug»,ae; effu-
ginm.ii. exânime, adj. exanhuiB.e;
onis succlamatio.onis.
; exigir, v.t. exigere, expostu-
exaniiniis,a,itm. exclamar, v.t. e i. exclamarr, lare.
evento, s.m. evmtinn.i; even-
conclamare, prociaraare, exiguidade, a.f. exiguitas.atis.
tns,ua. exantema, a.m. oxanthema, clamare. oxiguo, adj, exiguus.a.um
evicção, s.f. evictio,onis. alis.
excluir, v.t. excludere; re- parvus.a,um.
evidência, a.f. evidentia.ae; exares, a.m. exarehus.i. pelleve, prohiburo. exilar, v t. exportarr, depor-
perhpicuitas.atis, exasperar, v.t. efferare, exnl- exclusão, a.f. cxclusio,onis; tare.
evidente, adj. evideus.entj*; ecrare. exceptio.onis. exílio, a.m. exilium.ii; expul-
nianifestus.a.um; perspicu- exatidão, s.f. veritas.atis; pxconiungar, v.t. excommuni- sio.onís; ejectío.onis; exsi-
P.B.a.um, subtilitas.utis. ;-are, anatheinatixare. lium.ii.
EXI — 154 — EXP — 155 — EXT
existência, s.f. vita.ae; sa- expelir, v.t. depellere; poilere; exportação, s.f. exportatío, extenso, adj. amplus.a.um;
lus.utis. detrahere, ojicere. onis. patens.entía; apatiosus,a,
existir, v,i, esse, exsistere, experiência, s.f. expwlentia, s.m. oxportator, um.
exportador,
constare ; vivere. ae; experíinentum.i ; usas, oris. extennação, s.f. debilltas.atis;
êxodo, s.tn. oxodus.I. us. consumptio.onia.
exportar, v.t. exportare, eve-
exorar, v.t. exorare.
experimentar, v.t. experirl, hnre. extenuar, v.t. debilítare, con*
periclitari.
exposição, s.f. oxposi tio, onis ficere, extenuare.
exorável, adj. exorabilis.e. ;
um cxhortativus.a.uin.
;
explicação, a.f. explicatio.onis; exprimir, v.t. oxprimere, os- extinguir, v.t. exstínguere,
explana ti o, onis ; praelectío, tendere, effiugere; eloqui, restinguere.
exotérico, adj. exotericua.a,
onis. onuntíaro.
um. extintor, B.m. exstinctor.oris.
explicar, v.t. explicare, ex- exprobração, s.f. exprobratio,
exótico, adj, exotícus.a.um extirpação, s.f. exatirpatio,
plonare; expedire, expone* onis.
ndvecticius.a.um. onis ; evulsio,onÍs.
re. exprobrar, v.t. exprobrarc, ja-
expandir, v.t. expandere, pan- extirpar, v.t. exstirpare, era-
explicativo, adj. explanato- cere, conicore, objurgare.
dore. dicarc, convellore, evellore.
rius.a.um. expugnação, s.f. expuguatío,
expansão, B.f. expansio.onis.
explícito, adj. expressas, a, um onis. extorquir, v.t. extorquere,
expectativa, s.f. exspectatio, arguta s,a, um. oxpugnar, v.t. expugnare. abradere.
onis. extração, exemptio.onia;
explodir, v.i. cropare, dissl- expagnável, adj. oxpugnabi- B.f.
expectoração, s.f. exscreatio, lire; (íig.) erumpore. lis.e. eff ossio.onis ;
expressio
onis ; exscreatus.us. onís.
exploração, s.f. exploratio, expulsão, s.f. expnlsio,onis;
expectorar, v.t. exscreare, onis. ejectío.onis ; exactio.onis. extradição, s.f. traditio.onis.
extussire. explorador, s.m. explorator, expulsar, v.t. expellere, cji- extrair, v.t. extraherc, exi-
expedição, s.f. wissio.onis oris ; spccnlntor.oris. moro (de ou ox) expri-
ecre, exigerc, depellere, ;
falsidade, s.f. pravitas,alis; faufarronada, s.f, vcnditatio cuhnen.inis. fazer, v.t. e i. creare, parcre,
v. rsi as.atis
'.)•.' r i
;
falsum.i onis; gloriatio.onis; vani fasto, adj. fastuR.a.um. // gignero, f acure; couficerc,
error.oria. loqnentia,ae. S.m. fastus.us; spl^ndor, fabricare; efficere, redde-
falsificação, s.f. adulteratio, fantasma, s.m. unrbra,ae orís; luxus.us; apparatus, re.
onis; adulterinm,H. spectrum.i ; imago.inia. us; (pl.) fasti.orura, fé, s.f. f ideG.ei ; credulitas,
falsificar, v.t; adulterare, fastoso, adj. spiendidus a,nrn at is.
vitíare, corrumpero, com- fantástico, adj. fietus.a.uiu r
tis; affines.ium ;
genus, fautor, s.m. fautor.oris; adju- uber.eríd.
faro, s.m. nares.íum.
eris; domus.us. tor.oris. feder, v.i. foeterc, putere.
farol, s.m. pharus ou pharos.i;
familiar, adj. fatuiliaris.e fava, federal, adj. foederaticns.a,
lúmen, inis. s.f. faba.ae.
noLus,a,um. favila, s.f. favilla,ae. um ; focderaticius.a.um.
familiaridade, s.f. famíliarí- farrapo, s.m. pannus,!; pan- favo, s.m. favus.i. fedifrago, adj. foedifragns.a,
tas.atis; consaetudo.inis; ntilns.I.
fárreo, s.m. farroum.i,
favônio, s.m. favonius.ii. um.
licontia,ae. favor, s.m. favor.oris; gra-
farsa, S.f. mimum.l. feição, s.f. "V. aspecto, for-
faminto, adj. esuricns.entis; tia.ae; beneficiam, ii; prao-
ji;junns,a,iim. fascículo, s.m. fasciciilvis.i. miiim,ii,
ma; vultus.us; os,ori&.
famoso, adj. clarus.a.um; in- fascinação, s.f. fascínatio, favorável, adj, favens, cntis; feijão, s.m. faseolus.i; pha-
clytus.a.um ; celeber.bris, onis; fascinam,!, propítius.n.um; secundus.a, sflus.l.
bre fainosus,a um.
*
fascinar, v.t. faacinare, effas- um; utilis.e. feio, adj. foedus.a.nm; de-
k
famnlagem, s.f. fainulitíum.li. cinare; (íig.) obcaecarc. favorecer, v.t. favern, gratifi- formis.c ; turpis.e.
fâmulo, s.m. famulua.i; mi- fase, s.f. varíetas.atís; (fig. cari, respicere, indulgere; feira, s.f. ntercatus.us; nut_-
nister.tri. momcntum.i. sccundare. j uvare. dinae.arum.
— 10() — FEB
feirante, BJB. mmdinator.oris. fenómeno, s.m. res,ei; mons-
divi- truin.I; portenlum.i. fervura, s.f. ffrvor.oria; comparece,
feiticeira, s.f. snga.ae; a**-
fera, s.f. fera.ap; bestia.ao. tus, ii j; bullitus.iis, fila, A. ordo,inis; series,
na, ao,
feiticeiro, s.m. niaffnus.i; in- féria, s.f. feria.ao; (p!.) íe* festa, s.f. fostua dics; f**riae, versus, us.
cnntator.oria ; veneíicua.i. rincnruin. ar um. filamento, B.m. fibra.ae; fi-
ve- feriado, adj. fHriatas.a.um. festejar, v.t. culebrare, con- lnm.i;
feitiço, a.m. eantio.onis; stanien.inis; capil-
feriar, v.i. feriarí, otiari, ceh-braro.
nef ícium.ii incantamcn-
;
lus.i.
cossare, vacare. festivo, adj. ft!8t!is,a,um. filantropia, s f. philanthropia,
tiun.i ; carmen.in ia.
ferida, s.f. vulnna.eris; pla- fétido, adj. foetidus.a.um ; ao ; humnnitas.atis.
feitio, a.m. V. forni»; opus, ga, se; ictus.us. pntidus.a.um leter.tra. fileira,
; s.f. ordo.Inis; series,
erís; raanns.ua.
ferir, v.t. vnlnerare, saucire, trum. ci.
feitor, s.m. vílicua.i; proca- mor- feto, s.m. fetus.us; conceptua,
laedere; offendere. fillia, s.f, filia.ao.
rator.oris. us; (bot.) fllix.icia. filno, s.m. filius,ii.
drre.
feitura, 6.f. conffctio.oma. fermontaro. fUisteus, fl.m.pl. Philistaei,
fermentar, v.t. feudal, adj. feudalis.e-
feixe, a.m. fascis,is; manipu- V.i. fertnentari, effor- feudo, s.m. fcuduin.i. orum PhiHstini.orum.
// ;
ft
voscure. fevereiro, B.m. februarius.íi. filologia, e.f. philok>gia,ae.
fei," '5in. fel.fellis; (fig.) s.m. fermentum.i. filólogo, s.m. philologus.i.
fermento, fezes, s.f.pl. fapees.um.
vírus, i. ferocidade, s.f. ferítas.atis fiador, a.m. praes.dis; vias, filosofia, s.f. philosophia.ae;
felicidade, a.f. felicitas.atis; immanitas,
crudelitns,atis; dis; sponsor,oris, sapiímtia.ae.
forluna.ae. atis. fiança, s.f. spouBÍo.oniB; cau- filosófico, pbilosophicus,
adj.
felicitação, s.f. congratulatio, feroz, adj. fcrns.a.uro unma- ; lela,an ; sponsus.us. a,um.
onis; gratulatio.onis. nis.e; crndelis.e. fiar, v.t. nere. // V.p. fide- filtrar, v.t. colare,
aaccare,
felicitar, v.t. gratnlari, con- ferradura, s.f. solea.ae. re, confidere. liquare, pereolaro.
gratular!, ferramenta, s.f. ferramentum, fibra, s.f. fibra.ae: habena.ae. filtro, B.m. colum.i; saecus,!;
feliz, adj. felix.icis; beatus, i ; ferramenta. orum. fibroso, adj. fibratua.a.uni; liquatorium.ii.
a.uin ; fortunatns.a.um ferreiro, s.m. ferrarius.ii. staminens,a,um. fim, B.m. finis,is; terminus.i;
prosperus.a.um. férreo, adj. íerreus.a.nm. ficar, v.i. manere, rcatare, exitus.us ; propositum.i.
pexitas.atis; lann- ferro, s.m. frrrum.i; (pi.) permanorc, aubaistere; au-
felpa, s.f. finanças, s.f.pl. pecunia.a?
go.inis; plumo,ae; lana.ae. vincula.orum. peresse. aorarium.ii.
fêmea, s.f. femina.ae; rua- ferrôlho, a.m. pessnlus.i. fictício, adj. fictus.a.um; finaDcoiro, adj. nummarius.a,
conjnx.ugia. ferrugem, s.f. ferrugo.inis; commenliciua.a.um; fictí- um.
trix.icis;
feminino, adj. femininus.a, robígo,inia. cius.a.um, fineza, s.f. tcnnitas.atis; gra-
nm. forrugineo, adj. ferrugineus, fideicomisso, a.m. íideicoin- cilitaa,atia ; exilitas.atis.
feminizar, v.t. effi-minare. a, ura. missum.i ; fiducia.ae. V. favor,
fémur, s.m, femur.orís. fértil, fertilis.e;
adj fecnn- fidelidade, s.f. fidelitas.atis; fingimento, B.m. simnlatio,
fenda, s.f. rima.ae; fissura, dus.a.um; íerax.acis; uber. f idus,ei. onis ; dissimulatio.onis
ae; cisaura.ae. eris. fiel, adj. fidelis.e; fidnB.a, fraus.día.
fonder, v.t. diffindere, dis- fertilidade, s.f. fértil itas.atis; um; verus.a.um. fingir, v,t. fingero, simulare,
cindpre, findere, acindero; ubertas.atis; fi'raeitas,atis. ffgado, a.m. jecur.corís ou mentir!,
rumpere. cinorís ; jecusculum,i. finito, adj. finitus.a.um.
fervonte, adj. fervens.entis;
fendimento, s.rn. scissura.ae. figo, s.m. ficua, i ou us fino, adj. tenuis.e; exiiis.e;
fervidus.a.um. figura, s.f. figura ,ae; forma,
renícia, Geogr. Phoenice.es; gracilis.e; snbtilis,e; astu-
Phoenica.ae. ferver, v.t. fcrvefacere, co- ae; f ignratío.onia ; fácies, tus.a.um.
fenício, adj. Phoenicius.a.um. quere, docoquere. // V.i. ei. finura, s.f. teuuitas.atis; exi-
S.m.pl. Phoenices.um. effervescere. fervere. figurado, part. e adj. figura-
// litas.atis sagacitas.atis
férvido, adj. fervidus.a.um.
;
flagício, s in. flagitium.ii. fôrma, s.f. forma, ae. magnus.a.um. // S.m. cas-
adj. flagrans.antiB.
fogo, s.m. ignis.ia; focus.i; tcllum.i; arx.cis; oppidum.i.
flagrante, formação, s.f. formatio.onia
flnmma.ae.
flámine, s.m. flarnen.inU. falx.cis. iustitutio.onis. fortifleaç&o, s.f. intinitio,onis;
flammula.ae. foice, s.f.
flâmula, s.f. formal, adj. definituB.a.um propugnaculum.i.
fole, s.m. follis.is.
flanco, s.m. latus cris. muniro, com-
fôlego, s.m. spiritus.us; nau*
f
expressus.a.uin. fortificar,v.t.
flato, s.m. flatns.us; infla- munire, firmare. // V.p. se
vcntus.uH. tus.us; anima, ae. formalidade, s.f. ritus.ua.
tio.onis; inuniro.
flanta, s.f. tibia.ae. folgar, v.i. gaudere, laetarl, formão, B.m. scalpruoi.i.
formar, v.t, formara, confor- fortim, s.m. castellum.i.
flautista, s.m. tibicen.ims; deleetari.
mare, fortuito, adj. fortuitus,a,um.
fistulator.oris. folguedo, s.m. ludus.i; lusio, figurare, facere,
creare, fortuna, s.f. fortuna.ae; ca-
onis. fingore. // V.p.
flavo, adj. flovus.a.um. .
cnnrta, conformari, infonnari, fi- 8us,us; aors.tis.
flecha, s.f. sagitta,ae; teluxn.i. folha, s.f. folmm.ii;
pa- ae; pagina,ae. gurari; orirí, nasci, fortnnoso, adj. felix.icis; for-
flonma, s.f. segnitia.ae;
folhagem, s.f. frons.die; ío- formato, s.m. forma, ae. tunatuB,a,um; boatus.a.um.
tionlia.ac.
lia.orum. formicação, formicatio, fôSCO, adj. surdus,a,um;
flexão, s.f. flexio.onls; infle* s.f.
xio.onis. folhear, v.t. volvere, evolvere, onis. calcus.a.um ; rudia.e.
flexível, adj. flexibllis.e. versare.
— ]ti4 — 11U — 16.5 —
friccionar, v.t. defricare. con- fugitivo, adj. iueitivns.a.iim;
fóssil, adj. íosailIa,p; fossi frase, a.f. aententia.ae perio* fricare, fricaro.
;
fugíens.entís ; fugax.acis.
ciua.a.um. enuntiatum.J.
diiK.i; frieza, s.f. frigus.oria; len- fulgor, s.m. fiilçor.oriH.
fosso, s.m. fossa.se; sulcus.i. fraternidade, s.f. (raternitas. títudo.iois. fuligem, B.f. fnligo.inia.
fraçâo, a.f. xraetio.unis; pars, alis. frigideira, jrixorium.ii;
a.f. fuliginoso, adj. fuliginosas, n.
portlo.oiiis fraterno, adj. fratermiK.a.um. sartago.lnis.
tia; um.
fratricidium,
fraco, adj. infirmus.a.nm ; do- fratricídio, s-in. frigir, v.t. frígero. fulminação, a.f. falminatio,
bilis.e; imbeoiUus.n.um. H. frigorífico, adj. írigorificus. onis.
imbe- fraudar, fraudare,
v.t. frus- a.um.
frágil, adj. f-,agilis,e; fulminante, adj. fulmmans.
cillus.a.um; (flg.) caducns, Irari, defraudare. frio, adj. frigidua.a.um ; al- antis.
fraudo, s.f. fraus.die; falia- gidus.a.um; frigens.entia fulminar, fulininarc.
a, um. v.t.
fragilidade, a.f. fragilitas, cía.ae. lrntus.a.um. fulmineo, adj. fuhnmeus.a,
fraudulento, adj. fraudul.-rt- frisar, v.t. criapare,. conver-
alia. um.
tuS,a,Tim fraudatoriua.a, tere. // V.i. crispari.
fragmento, s.m. fragmentam, ;
fulvo, adj. fulviiB.a.um.
i; fragmen.inis; fractura, frívolo, adj. levis.o; vanus.a, fumegar, v.i. fumare.
freio, frenum.i;
s.m. <f'g> um; fntUlB.c; frivolue.a. fumífero ou fumífico,
u. vincnlnm.i.
adj.
fragor, a. nu fragor, oria. um. f umif er,fera,feruin ; fuini-
asper.era.erum freira, s.f. wonacha.ae. fronde, s.f. frons.dis. fíctis.a.um.
fragoso, adj.
fremente, adj. fremenB.entis. frondoso, adj. frondosus.a, fumigar, v.t. fumigare. auf-
confragosuB.ft.um.
fremir, v.i. horrero, horresetí- um; frondeus.a.iim ; fron-
fragrância, s.f. fragrantia.ae fire.
re; fremere; tremere, ore* dens.entis. fumo, s.m. fumus.i; vapor,
snavitas.atís.
paunus.i; faseia, pare. fronto. s.f. frons.ontís. oris.
fralda, a.f.
e.m. fromitus.us;
frémito, fronteira, a.f. fines.iuni; mar- fumoso, adj. fumosus.a.utn.
ae; lacinia.ay; radix.icis. murmur.uris horror.oria.
Gallieus.a.um
; go,inis. fltnânibulo, s.m. funanibulus,!.
francês, adj.
frender, v.i. frendere. frontispício, s.m-, frons.ontis. função, a.f. munuB,erÍa; offi-
// S.m.pl. Oalli.orum. frenesi ou frenesim, s.m. frouxidão, B.f. remiasio.onis cium,ii ministcrium.li.
franco, adj. liber.era.croin ;
frigidus.a.um ge-
fruto, s.m. íructns.us. fundir, v.t. coquere, fundere,
íresco, adj.
liquare, liqnef acere; misce-
;
indolente, ndj. inera.tis: igna- infante, adj. itifans.antía. // infligir, v.t. infligore, írro- injustiça, s.f. ínjuBtitis.ae;
vus.n.nni !<*Titus.a.uin.
; S.m podes.itis. gare. iniquitas.atis.
indómito, adj. indomitus.a, infantil, adj. pueriliB.e. influência, s.f. moinentuni.i; injusto, adj. injustus.a.um;
UT"' infantilidade, b.í. puerllitas, potestas.atis. hiiquus,a,um.
Indução, s.f. inductio.oniB. _ alia. informação, s.f. indagatio, inovação, s.f. innovatío.onis:
indulgência, F.f indulgcntia. Infatigável, ndj infatigabilis, onis ; pcrcoatatio.onis, novítas.atis.
ao ; clpineníía.ap. e ; indeíatigabllis.e. informar, v.t. indicar©. // inovar, v.t. innovare, mntare.
Indulgente, adj. indulçens.en- corniplio.onis V.p. qnaerore, inquirere. inocência, s.f. innocentia.ae;
infecção, *.f.
tis; cleniena.fntis. informe, adj. informis.e. tntogritas,atis ; pudicitia,
cou tajrio.onis.
indulto, B.ni. indnltum.i. infecundo, adj. infecundus.a, infra ç 3o, s.f. violatio,onis. ao.
Indústria, s.f. industria.an; infrene, adj. infn-nis.o; ln- inoconte, adj. innocens.entiB;
um.
aollertia.Be; ars.tia.
infeliz, adj. infelix.TciB. fronuB.a.um. intogor.gra.grnm ínsons,
;
fnédia, s.f, inodía.ae. inferior, adj, inferus.a.um; Infringir, v.t. violara. on tia.
Inédito, adj. inoditus.a.nin. inff ríor.ius. infrutuoBO, adj. íuíruetuosus, inócuo, ndj. innocuu8.a,um.
inefável, adj. in*ffabilifl,e.
inferir, v.t. inferre, collige- a, um, inofensivo, adj. iunoxius.a,
ineficaz, adj. inofficax.acis;
re, efficHre. infundir, v.t. infnndere. um; innocuus.a.tim ; inno-
in**rs,tis. infernal, adj. infernns,a,um infusão, s.f. inf us i o, onis. crns.entin.
inépcia on ineptidão, s.f.
infemalís.o. ingente, adj. . íngens.cntís; inópia, s.f. inopia.ae.
inoptia.ae incpiuin.í.
;
inferno, «.ra. ou infernos, grandis,e. inquérito, s.m. inquisitio.onis;
Inepto, adj. inoptus.a.um inferi, ornm; inftr- ingénuo, adj. simplex,icis; quaoâliú.onis.
a.m.pl.
inltabilis.c; insulsus.a.um. na.orum ; infernufc.j. candidus,a,uin. inquietar, v.t. vexare. infe*
inércia, s.f. incrtia.ae; seg- infidelidade, s.f. infidelitas, ingerir, v.t. infundere. staro; contnrbare. // V.p.
ultia.ae. atis; perfidia.no. ingestão, s.f. iugeHtío.onis, angí; curare,
inoronto, adj. Inhaerens.ontis
infiel, ndj. infidelis.e; infi- ingrato, adj. ingratos, a, um inquieto, adj. inquies.tis; in<
inerme, adj. inermis.e; inor- d us, a, um. (fig.) sterilis.e. quietus.a.um ;
anxins^a.um.
mus.a.um. infíltrar-se, v.p. permanare, íngua, s.f. ingucn.ínis. Inquilino, B.m. inqu>)Ínus,a,uin.
inesperado, adj. insporfltus.n, aubiro; (fig.) insínuare. iniciação, s.f. initiatio f onis; inquirir, v.t. quaorere, per-
um. infimuB,a,uin;
inítia,(irum. contari ; inquírere.
inestimável, adj. inaestimabi- Ínfimo, adj. insalubre, adj. ínualubris.e.
extremos, a, um. iniciar, v.t. initiare.
lia.e. início, a.m. initium.ii.
inscrever, v.t, inscribore, scrí-
inevitnbilis.e. infinidade s.f. infinitas, atis; bero.
inevitável, adj. inimigo, adj. inimicns.a.um
infinitio.onis. inscrição, s.f. insoriptio.onis.
Inexorável adj. inexorabilis.e. infinitivo, B.ui. (gram.) infi- infcnsno,a,um ; adversue.a,
Inexplicável, adj. inexplicabi- Insensato, adj. inaanus.a.uin;
nitívua.í. um; hostilis,e; aversus.a.
lis.tí obscurus.a.um. um. S.m. Ktultus,a,um; demen s.entjs.
;
infinito, adj. ínfinitns.a.um // inimicus.i
inexplnra- insensível, adj. inscnsibilis.o;
inexplorado, adj imniensTis.a.um. // S.m. adversarius.ii ; hostis, is.
inhumanu6,a,um.
ius,a,um : intactuR.a.um. inf initum.i. inimizade, s.f. ininnciiiae,
ignominiosua, inserir, v.t. inserere, include-
infamante, adj. infirmar, v.t. infirmare, scin- aruni; odium.ii. re, intexere.
a, um ; opprobriosiiB.a.um. dere. abrogare. iniquidade, s.f. iniquitas.atis; insídia, s.f. ínsidíae.arum.
infamar, v.t. ínfamare. inflamação, a.f. inflammatio, iniquum,i. Insidioso, adj. iusidioBus.a,
Infame, adj. infâmia, o; igno- onis ; incensio,onis. Iníquo, adj. iniquus,a.um.
inflammare, um; fallax.acis.
mÍnioBUB.a,ojn. inflamar, v.t.
lnjeçâo, injectio.onis; insígnia, s.f. insigne.lB; iu-
s.f.
infâmia, s.í. iníamia.ne igno- incendore, accondore. // signia.him.
;
inf nsio.onís.
minia. ao. V.p, inflammari, incendi, Injetar, insinuação, insinuatio,
mflexio.onis;
v.t. infnndere; ín- B.f.
infância, s.f. infantia.ae; inflexão, s.f.
onis.
spergere.
pueritia.ae. flexio.onia ; sonus.i.
1NS — \H4 — JNT 1NT — 185 —
insinuante, adj sub t il is.e
. instinto, b.m. natura, ae; ín> inteiriço, adj. rigídus.a.um dictus.a.um .
prohibitus.a,
blandus,a,um. gcnium.ii; BenauB.ua; im- rigena.entis; continens.en- nm.
insinuar, v.t, instillare, in- perus, us. tis. interdizer, v.t. interdicere, ve*
culcar*. // r.Pi insinuaro, instituição, s.f. institutiOpOnis intelecto, s.m. intelIectua.uB. tarp, prohibere.
penetrara. constitutio.onís. intelectual, adj. intellectualiB, interessante, adj. utilia.c; gra-
insipiente, adj. insipions,on- instituir, v.t. instituere. con* n. lioans.a.um.
lis. stituere, condere. inteligência, a.f. intelligentia, interessar, v.t. pertinero, in-
insistir, v.i. instare, urgert-. ae; intcllectus.us; mens, teresse; dolectare, placore.
instituto, R.m. institutio.onis
ÍiisociabÍlÍs,e.
entis; ingenium.ii; callidi- interêsse, B.m. utilitaB.atÍB;
insociável, adj rcIigionea,um.
insolação, s.í. insoiatio.onis. tas.atiR. pocietas.atia ; deloctatío,
instrução, s.f. institutio.onis:
insolência, s.f. insolcníin.nc
inteligente, adj. intelligens, onis; 6tudium,ii.
eruditio.onis; doctrínn.ae
protervi- coll idus,D, uni ; sagax, íntorino, adj, fiduclariu8,a.n:u.
iuiprobítas.atis; prnecf ptuni.i.
acis. interior, adj. ínterior.ius;
tas.atis. instruído, part. e adj. inati-
iuaolens.enti»; intemerato, adj intemeratus, intímuB.a.um. // S.m. in-
insolente, adj. tutus,a,um; doctuB.a.um
arrogans.anlís; peitilans, a, uni. ter i ora, orum.
eruditas.a.uin. intemperança. B.f. intemperan- interjeição, a.f. intcrjeclio,
antis. instruir, v.t. docerc, institad- tia,ac incontÍnentia,ae.
insólito, adj. insolitus.a.um; ; onis.
re, eradire, informare. // Intempérie, s.f. intempéries,
inusitatua.o.um. interlocntor, s.m. collucutor,
V.p, dlscere. ei.
insónia, s.f. insomnia.ae; vi- orís
instrumento, a.in. instrumen- intempestivo, adj. inteinpos-
gilia.ae. iuterlúnio, a.m. interhinhim.H.
tuni.l ; organmn,i. tivus.a.um alienuB.a.nm.
inspeção, iuMpectio.onia;
s.f.
; intermediário, B.m. interpres,
instrutor, s.m. inatitutor.oris. intenção, s.f. cogítatio.onis;
recognitio.onÍB. etia; intemuntins.ii.
inupicere, Insuficiência, s.f. eociguitas, Toluntas,atÍ8; propoaltum,!. intermissão, s.f. Intermissio,
inspecionar, v.t.
a: is defectio.onÍB, Intensidade, s.f. intentio,onis; onis.
inspectare. ;
inspetor, a.m. inspector.oris; insuficiente, adj. uon suffi- magnitudo.inis; vehemen- interno, adj. internus.a.um
cienB.pntia. tia.ae. inte6tinuB,a,um interior,
curator.oris. ;
inspiração, B.f. efflatU8.ua; insuflação, s.f. insuíflatio, intenso, adj. intentu8,a,um ius.
instinctus.us ; impu)sus,us onis. vehemens.entia; magnus,a, interpelação, s.f. interpellatio,
cogitatio.onia. insuflar, v.t. insufflare, in- ingena,entÍ8. onia.
flare, inapirare. intentar, v.t. intentare, inten- interpelar, v.t. interpellare.
inspirar, v.t. inspirare;(fig.)
insultar, v.t. insultare, inale- dere.
afflare, incitara; inicere, interpolação, s.f. interpolatio,
dicere, increpare. intercalação, s.f. intercalatio,
af ferre. onis.
constitnere, Insulto, a.m. injuria,ae; con- onia.
interpolar,
instalar, v.t. v.t. interpolare.
tnmelia.ae; probrum,i. intercalar, v.t. intercalare, in-
inaugurare. // V.p. se interpor, v.t. Interponerc, in-
insuperável, adj. insuperabi- terponere. // Adj. in terça
com p onere, laris.e. termittere. // V.p. se in-
lis.e.
instantâneo, adj. 8ubiíus,a, terponere.
insurreição, a.f. rebellio.onia interceder, v.i. intercedera,
uin; repentinus.a.um. interceptar,
Beditio.onis. v.t. intercipere, interposição, s.f. interpositio,
instante, adj. ínstana,antis; Intangível, adj. intactilis.e. intercludere. onia; interposilus.us.
urgena.entis. // S.m. mo* intato ou intacto, adj. intac- intercessão, s.f. intercesaus, interpretação, s.f. interpreta-
mentum,i. tus,a,um ; incoiumia.e. ua; preces, um.
instável, adj. insiabilís.e. tio.onis ; explicatio.onis.
integral, adj. solidus.a.um; intercessor, a.m. deprecator,
instigação, instigatio, integer.gra.grum totus.a, oria. interpretar, v.t. interpretar!.
s.f. ;
intonso, adj. íntonsus,a,nm. um; invidus.a.um; aemu- oblostari; (fíg.) implorara, irrigação, s.f. irrigatio.onia.
intransitivo, adj. intransiti- lus.a.um. invólucro, a.m. involucrum,!; irrigar, v.t. rigare ou irrigare.
vus,a,um; absolutus.a.um, invenção, s.f. inventio.oms;
tegumontum.i. irrisão, s.f. irrisua.us; irri-
intratável, adj. intractabilis, excogitatio.onis ; inven-
invulnerável, adj. invulncrabi- sío.onis derisiis.uB.
;
onia; excusaTio,onis; pro- lacado, s.m. pediaequus,! ; sor- lagarto, s.m. lacertus.I; lacer-
Julho, s.m. quintllis.is; Ju-
batio,onU ; argumentem, i. vulus.i. ta.ae.
líus.ii. lago, s.m. lacus.us; stagnum,
Justificar, v.t. purgare; pro- laçar, v.t. vincire, li^are.
Jumento, s.m. V. burro, asno. i; piscina.ae.
bare, approbare. // V.p. laceração, s f. laeeratio.onis.
junção, s.f. junctio.OTíís; eon- lagoa, s.f. palus udis; stag-
se pi.rgarc; dtrfondi. lacerar, v.t. lacerare, conscín- t
ae. lápis, s.m. creta, ae; graphis. latim, s.m. Latina língua, leal, adj. sincerufl.a.uni ; pro-
lançadeira, s.f. radiua.ii. idis. Latinus sermo. bus.a.um; aíinplox.icia; ho-
lançamento, s.m. jactus.us; lar, a,m. foeus.i; (fig.) do latinldado, a.f. latinitas.aUs. nestns.a.iira,
con jectua.us ; emissio.onis. muB.ufi ; Penates. ium. latino, adj. LatinuB.a.um.
// lealdade, s.f. fides.ei; probi-
lançar, v.t. jacere, jacnlarí. larápio, B.m. ftinmciilus,i S. in.pl, Latini, orum.
tas.atis ;
honestas.atia.
torquere, conícere, mitlere. circumscriptor.oris. latir, v.i. V. ladrar,
leSo, s.m. leo.onía.
// V.p. se jacere, ae cnnji- larárto, s.m. lararium.ii. latitude, a.f. latiludo.inis;
lobre, s.f. lepus.oris.
cere, se mittere, irruere. lareira, s.f. foeus.i. clima.atis; (fig.) lic^ntia,
lebréu, s.m. vertagus ou Tgr-
lanceiro, a.m. lanceaHus.ii. largar, v.t. laxare, retendere.
ae.
lato, adj. latus.a.um. tragus.í.
lancSta, s.f. Bcalpellum.i remittrre. ledo, adj. V. alegre.
latria, s.f. latria,ne.
scalprum.i sagitta.ae.
; largo, adj. latus.a.um; patena, latrina, a.f. latrina.ac; lava- legaçSo, s.f. legatio.onia.
lancha, b f scapha.ae; lem- entis; amplus.a.um laxus, ;
legado, s.m.
.
trina.ao. Icgatus.i; lega-
bus,i. a.um. // S.m. latitudo.Jnia; tum.í.
íatrociuar, v.t. latrocinari.
langor, B.m. languor,oria. altom,»; pelagua.i; platea, latrocínio, B.m. latrocinium.íí. legal, adj.legitimus.a.nm.
langoroso, adj. languídulus.a, Re * . , laudativo, adj. laiidativua.a,
largura, e.f, latitudo.mis.
. .
legar, v.t. legare; (fig.) re-
um. um. línqnere, transmittere.
LEG — 194 — LER LER — .195 — X.T.C
coagmontatus.a.um ; foede- dare, oxpurgare, detergero, Uquidar, v.t. solvere, expedi- litigante, s.m. litigator.oris.
ratUB.a.uin. tergere. ra, oxsolvero. litigar, v.i. Htigaro, jus ex-
limpeza, líquido, pcrirl.
ligadura, fascia.ae; fas-
a.f. a.f. munditia.ae; adj. liquidus.a.um
ciola.ae; ligaiuentuw.i; vin- mundities.ei ; nitor.oriB. fluidus,a,um; ííuons,entis. Utígio, s.m. lis.itis; contro-
culam,!. limpidez, s.f. perspicuitas // S.m, liquor, orie; humor, vérsia. ao.
ligamento, s.m. V. lígaçSo; oris. litigioso, adj. litigioaus.a.um
atis; splendor.oria; liquor,
vinctura.oi' ; habtna.ae. orla.
lira, s.f. Iyra.se ;
lides, mm. controversus.a.um.
LON — 199 — LUX
UT — 198 — LON
lontra, B.f. lutra.ae. lufada, s.f. flatUB.ns.
Ut oto ml a. 6.f litbotomia.ae locupletar, v.t. locnpletare. loquacídado, s.f. loquacitas. lugar, s.m. locus.i; sfldes.is;
spctío.onis. locutório, a.m. alrium.ii; sa- atis ; garruHtas.atis. ordo.inis; occasio.oniB; spa-
a.na. litus.oris. hiiatoriuin.íi. tium.ii.
litoral, ioquaa, adj. loqnai.acís.
liturgia, s.f. liturgia. ae. lódâo, s.m. lotos ou lotus.i. loquete, s.m. possuluB.i. lugarejo, s.m. vieulus.l.
lividez, s.f. livur.ori». lôdo, s.m. linuiB.i: caennm.i; loriga, s.f. loricn,ac. lúgubre, adj. lugubrís.e; luc-
lívido, adj. lmdus.a.urn li- hitnm.i. tuosus.a.um ; funebris.e.
;
loro, s.m. lorum.i,
lodoso, adj. lutosii.s.a.um; 11-
vens.onlis.
caenosuB.n.um. losango, s.m. rhombus,i; seu* lula, s.f. Jollígo.inls.
livor, 3.m. livor.oris. moHiiB.a.uni :
lumbago. R.m. lumbago.lnis.
lula.ae.
livramento, s.u». libi*ratio,onis. loendro, s.m. neríon ou ne- lume, s.n). ignls.is; focnB.i.
rluin.íi rhododendrun.i. lote, s.m. pars.tis.
livrar, v.t. liberare, exnuere, ;
sor- luminoso, adj. lucens.entis;
lógica, s.f. dialéctica, ae; dia- loteria, s.f. sortes.um;
Bolvore, levare. // V.p. so titio.onís; (fig.) alea.ae. radians.anlís illustris.e.
;
léctica. os.
libt-rare, se levare. lunar, adj. lunaris.o.
lógico, adj. dialccticus.a.um. louça, s.f. vaaa.orum; supol-
livraria, a.f. lihraria.ae. lnn ático, lunatíciiR,a,uin.
logo, adv. statim, protinuB. lex.ectilis.
livre, ad]\ Iiber,era,oruui; li- lúnula, s.f. lunula.ae.
beraHn,e; solntns.a.um va- // Conj. éreo, igitur. // louco. ndj. V. doido,
;
lupanar, s.m. lupanar.arls.
cuns. a,uiu. Logo que: loc. conj. nt loureiro, s.m. laurus.i ou us;
lupercais, s.f. pl. Lupercalla,
livreiro, a m. bibliopols.ae; (indecl ), ubi, sinml. laurea,nc.
posspssio^nia; inm.
líbrarius.ii. lôgro, s.m. louro, adj. flavuB.a.um.
usus.us; usura, ae.. lápis, idis.
lupino, adj. lupinus.a.um.
livro, a.m. liber.bri; volumen, lousa, s.f.
taberna.ae; ofííci- lúpulo, s.m. lupuB.i.
inis; opns.eris; codox.iciB.
loja, s.f. louvador, s.m. loudator.oris.
lust ração, s.f. lustratio.onis.
lixa, s.f. canis.is; canicula, na.ae. louvar, v.t. laudare, collauda- lustral, adj. lustralis.e; Jus-
lojista, s.m. tabernarius.ii.
ae, re, praedicare.
lombada, s.f. dorsum i. trieus,a,um.
Hxivia.ae; lixivi-
r
louvável, adj. laudabilia.e;
lixívia, B.f.
lombardos, s.m.pl, Lsngobar- laudandus.a.um ; praedica- lustrar, v.t. expolire, polire.
nm.ii. di.ornm. lustre, s.m. Bpíendor.oria;
bilis.o.
lixiviação, líxivium.ii; la- decus.oris ; Iycbnus.i.
s.f.
lombo, s.m. lumbi.orum; luw- louvor, B.m, laudatio.onis;
raiío.oTiiS. lustro, a.m. nitor.oris; splcn-
bus.i. prnedicatio.onis laus.dis.
;
Ilxiviar, v.t. eluere. lombriga, s.f. lumbricns.i. dor,oris ; lustrum.i.
purgauienta.orum lua, s.f. luna.ae.
lixo, s.m. Londres, geogr. Tíoudiniuro.ii. luna lncrns. luta, s.f, luctatio.onis; pug-
luar, s.m.
Bordcs,ium. londrino, adi. Londinionsis.e. libido.inis; na, ae; certamen.inis; dimi-
lubricidade, s.f.
loa, b.Í. laudatio.onis, longânime, adj. lonirsnimia.e. salacitas.atis. catio.onis.
lôba. lupa.ae.
a.t.
longanimidade, s.f. lonsanimi- lutador, B.m. luctator.oris.
las.atis; clpmenlia.ae. lúbrico, adj. salax.acis.
lobinho. s.iii. ganglion.ii.
lubrificar, v.t. lubricare. lutar, v.i. luctari; pugnare,
lobo, s.m. fíbra.ae. longe, adv. lonpe, procul. cortare, contendere, dimi-
nbsuedentia, lucarna, s.f. fenestella.ae;
lôbo. s.m. lupua.i. longes, ajn.pl. care, confllctarí.
.
fencBtrula.ac.
iuui ; prospectus.us. s.m. luctus.us; dolor,
lôbo-cerval, g m. eervarius lú- lucidez, s.f. perspicuitas.atis. luto,
longevo, adj. IonKaevus.a.nm. oris; maeror.oris; sordes,
pus; rnfius.ii. lúcido, adj. clarus.n^m; ln-
longínquo, adj. longinquu8,a, iurn.
locação, s.f. locatio.onis. cidus.a.um.
um; rwuotU8,B,um. lutulento, adj. lutulentus.a,
locador, s.m. localur.oris. rogio.onia; Ion- iúcifer, s.m. Lucifor.feri.
longitude, s.f.
um.
local, adj. próprios. a,nm. // gitudo.ínis. lueffero, adj. lucifer.fera.fe-
S.m. lugar, .sítio. luva, s.f. digitabulum.i.
longo, adj. luugUB.a.nm; diu- rum.
localidade, s.f. locus,Í. Cf. longínquos, a, lucrativo, adj. lucrativus.a, luxação, s.f. luxum.i; ejectio,
turo as ;
lugar. ma; tnrdu8,a,uin. // Ao um ; f ructuoBus.a.uni, onis.
loção, a.f. Intio.onis. longo de: loc. prrp. secun- lucubração, s.f. lucubratio, luxar, v.t. luxar e, ejicere,
locução, s.f. locutio.onis; dic- dum (ac), propter (ac), onis. extorquere.
tio.onÍB. prantcr (ac).
— 200 — LUZ
laxo, s.in. luxuria.ae; luxu.s, luxurioso, adj. Inxuríosus.a,
us; lautitia.ae; splemlor, um.
oris.
luz, s.f. lnx.cis; Inmen.iuís.
luxuoso, adj. luxnrioaus.a.iiiii
Inutus.a.uin. luzente, adj. lucens.entia;
fuljrcns.cntis.
luxúria, s.f. luxuria.ac; lu- luzir, v.i, lacere, olucere, fui-
xurics.ei.
gore, refuJgore, splendere:
luxuriar, v.i. luxuHare. micare. nitere.
um. mensio.onig; ratÍo,onÍ8; nu- meio, adj. medius,a,um ; di- membro, a.m, membrum,i; ar-
merus.i. midíus.a.uiu ; dimidiatus,a, tus.ns ; pars.tís.
me, prou. pess. me, mihi.
meação, s.f. bipartitio.onis. medidor, a.m. mensor,orÍH. um. // S.m. médium, ii; memorativo, adj. memor.oría
medíocre, via,ac; ratio.onis; facultas, (rei).
meado, adj. bipartitus,a,uin. adj. mediocris.e;
memorável, adj. mcmorabilis,
mealheiro, i.m. loculi.orum modicus.a.um. meio-dia, s.m. moridies.ei.
meirinho, s.m. viator.oris; e; memorandas, a.nm.
meandro, a.m. inaeandor.dri. mediocridade, a.f. medíocritas, memória, s.f. mernoria,ae; re-
mear, v.t. blpartire. afia. apparitor.oris.
mel, s.m. mcl.mellis. c.rriatio,onís; fama.at*;
meato, s.m. meatus.ua. medir, v.t. nietlrl, demetírí; mela, s.f. robUo.inis, (pl.) commentarii.orum.
siecânica, s.f. machinalia eci- corometiri. aestimare; mo-
melado, adj. molleus,a,um; monção, s.f. inmtio.onis; com>
entia. derar), ponderare.
mt*llitus,a,um. memoratio.onis.
mecânico, adj. niachinalis.e. meditabundo, adj. meditabuD- mencionar, v.t. rommemorare,
melancia, s.f. cucurbita ci-
// S.m. machinntor.oria dua,a,um; cogitabundua.a, trullus. roferre, Rítnre, mnmorsro.
mecha, a f ellychninnúi;
.
um. melancolia, s.f. bílis atra. mendicância ou mendicidade,
Í£narium,iL meditação, a.f. raeditatio.onis; a./, mrndicitas.atis.
melancólico, adj. melancho-
meda, s.f. meta.ae; struea.is; cogitatio.onls commenta-
;
licus,a,um; triatis.e; inacs- mendigar, v.t. mendicare,
acervua.i. tio,onis.
tus,a,um. emendicarc. // V.i. mendi-
meditar, v.t. eogitare, medi-
medalha, s.f. nomisma.atia. mclancolizar, v.t. trístitia af- enri.
tari, comraentari. // V.l. ficere. mendigo, s.m. mendicna.i.
média, a.í. medietas.atia. eogitare.
— 210 MES ME8 —21— MIG
mereri, merere,
mesquinharia ou mesquinhez, meter, v.t. inserere, ímmitte-
jaclarc, movere, merecer, v.t.
menear, v.t.
proinerere, dignnm
ease. a.f. Uliberalitas.atis; fior- ro. // V.p. ao collocaro,
commovere, agitare. adj. part. mori-
c
des. inm ; malfgnitas.af is. imponi.
a.nu jactatio.onia; merecido, meticulosidade, s.f. nimia di-
meneio, debitus.a.um jua- mesquinho, adj. iiliberalis.e;
tiifi.a.um; ;
truum.i. um.
merídiana, s.f. círculua merl- motropolitano, adj. metropoli-
mentagra, s.í. mcntagra.ae. metal, a.m. metallurn,i.
dianua. tanns.a.iim.
mentaatro, s.m. mentaairum,i mendianua
.
metalopse, s.f. metalcpsis.is;
meridiano, s.m. meu, minha, pron. posa. meus,
mentir, v.t. mentiri, ementiri transnmptio.onís.
uiendaeium.ii; circulus. a.um.
mentira, a.f. metálico, adj. metalIieiiR,n,
fa- meridional, adj. auBtralis.o; mexedura, jacíatio.onis;
s.f.
íftlsum.i; vanitas.atis; um.
ineridianus.a.nro. motio,onis agitallo.onís.
bula, ae. metalurgia, s.f. metallica.ae ;
mimo, s.m. mimns.i. V. pre- um. J moda, s.f. rnodus.i; mos, ris ;
mirtedo, s.m. myrtetnm.i.
sente, carinho. myrteus.a.um mistral, s.m. cireius.ii'; cau- usus.ub; ratio.onis; con*
mírteò, adj.
mimógrafo, a.m. miinorum myrtaceua, ruB.i. suctuâo.mis.
myrtLnua.a.uin ;
summa,ae acapus.i.
novuK,a,um liic.haec.lioc. moldura, a.f. toniB.i; astraga- mondador, s.m. sarrítor.oris; ;
;
roncator.oris ; aarculura.i. montão, s.m. acervus.i; atrues,
modéstia, a.f. ntodestia.ae; lus.i ; crepido.inia.
mondadura, s.f. V. monda, is; cumolus.i.
moderatio, onis; piidor.oria. mola, adj. mollis.e; tcntr.era,
mondai, v.t. sarrfre, cousnrri- montar, v.t. conscendere
modost< adj. tuodeatus.a.nm
. erum; <fig.) dclicatus.a,
(©qnnrn) instmero, orna-
von cundua.a.nm ; pudens, um. // S.f. moles, is. ro, runcaro, emncare. ;
entis modicus.a.um. molécula, s.f. particula.ae. Mondego, Geogr. Munda.ae. re. // V.i. in equum ascen-
;
s.f. k-ns.ontis.
trum.
mordente, adj. mordax.acis; morte, a.f. mora.tiB; nex.cis;
mouro, adj. Maunis.a.um. // mugido, s.m. mngitus.us.
morderia. eutis; ncerbus.a, ceedes.is; lctuin.i; interi-
S. rn.pl. Mauri,orum. mugidor, adj. mugions.ontis.
um. tUS, ItÇ.
mugir, v.i. mugire, boarc; so-
morder, v.t. o mortificação,
movediço, adj. mobilía.e; in-
i. inordcre; s.f. tabes.Is;
stabilis.o incortus,a,um. naro., strepore, fremere.
dente pctcre. (fig. ) maccrntio.onis. ;
mordicar, v.t. e mortificante, adj. acrrbus.a, móvel, adj. mobilis.e; vclubi- muito, adj, multaa.a.um. //
i. moraican?.
mordomo, s.m. um; molestus.a.um; conto- lia.e; agilis.e; uon status, Adv. multuut.
dispensalor,
oria. uieHosus.a.um. a, um. // S.m. instrumen- mula, s.f. mula.ao; hinna.ac.
moreno, tuw,i supellex.cctUis. mulato, adj. fuscuB,a,um.
adj. ínscus.a.uiu; mortificar, v.t. castigaro (cor- ;
8e munire.
modulatuu.a.nm.
idis.
mural, adj. muralis.e.
músico, adj. musicus.n.nm. // um; ortus,a,um.
S innsicus,i. namorado, s.m. amans.antis.
muralha, s.f. murus.i; moe- namorar, v.t. colore, commea- nascimento, s.m. ortua,ua
mutabilidade, s.f. mutabilitas, initium.ii.
niajum. origo.inís ;
ati». ro nd; assectarí.
murar, v.t. muro cíngcre, cir- mutação, B.f. mutatio.ouis; namorico, s.m. amatio.onis. nascituro, adj. nnsciturua.a,
cuuiire. couimutatÍo,onÍR. um,
murchar, marcoBcere, de-
v.i. não, adv. non, ne.
mutilado, part. c adj. mutilus, nassa, s.f. nassa.ae.
florcscero, languescera. a. um; trnncus.a.tim ; inutl- Nápoles, Geogr. Neapolis.is.
murcho, adj. marc'dus,a,um nata. s.f. spuma lactis.
laius,a,um. napolitano, adj. Neapolitanus.
flaccidus.a.um; lauguídulus, mutilar, v.t. mutilare, detrun- a,um. // S.m. pi. Neapoli- natal, adj. natalis,e. // S.m.
a, um. care, truncare. tnní,orum. nativitas.atis.
murganho, a.in. musculus.i. mutuar, v.t. V. trocar, per- natalício, adj. natalícius.a,
narciso, s.m. narcisus.i.
múrlce, a.m. murex,icis. mutar. um.
mutuário, s.m. mutuans, antia narcótico, adj. somnifer.fera,
murmuração, a.f. murmuratío, f enim BomnÍfirus,a,um ; 80- natividado, a.f. natívítas.alls.
;
onis; conanostio.onis. mútuo, adj. mutuus.a.um. porif er, fera, f cr um nativo, adj. nativue,a,um.
— 220 — NEG NEG — 221 — N1T
NAT
nogociaçao, s.f. actio.onis; nervura, a.f. V. nervo,
nato, adj, nn tus, a, um. naveta, a.f. turibulum.L nêapora, s.f. im*8pnnm,i.
pactio.onis.
natural, adj. natnralia.e; pro- navio, s.m. navis.is; navi- nespereira, s.f. nicspilus.i.
negociador, s.m. pactor.oris;
prius,a,uin innatus.a.um
;
gium.ii.
interpres.etia ; orator.oris. neta, s.f. noptis,is.
nativus.a.um. // S.m. natu- nebliiia, s.f. nebula.ae; calí-
negociante, b.ui. negoliator, neto, s.m. nepos.otis.
ra, ae; indoles.ía; indígena, go.inis.
uris; mercator.oris. neutro, adj. modíus^.um;
ao,
uebnloso, adj. nebulosus.a, quietus.a.um ; neutcr.tra,
civitas do- negociar, v.i. negoilari, mer*
naturalização, s.f. um; caligin03us,a,um; nu- trnm ; neutralis.e.
natio.
«aturas focere. // V.t.
bilus.a.um. nevado, adj. niveus.o.um; ni-
trnetare. conciliare.
naturalizar, v.t. eivem facer necessário, adj. necessarius.a, valis.o; nivosus.a.um.
negócio, s.m. ncgotium.ii;
(aliquem). um. nevar, v.inip. ningerc.
rcs.rei.
natureza, a.f. natura, ae: necessidade, s.f. necessitas, novo, s.f. nix.nívia.
negocioso, adj. negotiosus.a,
inunduB.i; romm natura. atis ; nocessiludo.ínis. nevoa, s.f. nebula.ae; albugo,
um ; occupatus.a.um.
nau, s.f. navia magna; one- necessitado, adj. pauper.exía; initt.
negra, s.f. Anthiopissa.ae. caligo.inia;
raria.ac. inups.opis. uevoolro, s.rn.
negral, adj. fuscus.a.um; sub- nebula.ae.
naufragar, v.i. naufragiuin
necessitar, v.t. poscere, reqni- niger.gra.grum.
faeere, ejicl. nevralgia, s.f. nervorum do-
rere, desiderare, exigere. negrejar, v.i. nígrescere; ni- lor.
naufrágio, a.m. naufragium.ii // V.i. egere, indígere. grare, nígricor«. nexo, s.m. junctura,ao; ae-
cladcs.is.
necroruanda, s.f. necromantía, negro, adj. niger.gra.grum nodus.í.
ries.ei;
náufrago, naufraRUB.a,
adj. ae. ater.tra.trum ; obscurus.a, nicho, s.m. aedicula.ne; co-
um. // S.m. naufragus.i. um. // S.m. Aothips.opis.
necromante, a.m. necroman- lumbarium.ii ; loculainen-
nanraaquia, s.f. naumaehia.ao. ticus.L negrura, s.f. nígror.oris; ni- luin.i.
náusea, nausea.ae.
s.f. néctar, a.m. neclar.aris. gritía.ae ; nigritios.ei. nictalope, s.m. nyctalops.opis.
nauseabundo, adj. nauaeosus, nédio, ndj. nitens.cnlis; r.ili- nem, conj. nec, neque. nictalopia, a.f. nyctalopia.ae.
a, um. dus.a.um. nemoral, adj. nemoralis.e. nidificar, v.t. nidificare, ní-
nausear, v.t. nauseare.
nefasto, nefastua.a.um
adj. nemoroso, adj. nemorosus.a, dum constmere.
nauta, b.hi, uauta.ae. fuDBStua,a,um. uni. uigolá, a.f. git (indccl.) me-
náutica, s.f. nautic&ram re- nenê, s.m. infans.nntis. lantbium,Íi.
nefrítico, adj. nopliriticus.a,
ruía scientia. um. // S.m. nephrilicus.i.
nenhum, pron. indef. nullus, nimbifero, adj. nhiibifer.iera,
náutico, adj. nauticus.a.um.
a,um; neiuo. ferum.
negação, a.f. negatio.onis;
naval, adj. navalis.e; nau- iniitiatio.onia.
nenhures, adv. nusqnam. nimbo, B.m. nimbus.i.
ticus.a.um. nênia, s.f. nenia ou naenia.ae, nimboso, adj. nimbosus.a.um.
negar, v.t. negare, ínfitiari
navalha, s.f. novacula.ae. (rem). nenúfar, a.m. nymphaca.ac, nimiedade, s.f. nimietas.atis.
navegação, a.f. navigatio,onís; neófito, s.m. neophytus.i. nimio, adj. nimíus.a.um.
negativa, s.f. negatío.onis.
curaus, as. neomênia, s.f. neomcnia.ae. ninfa, s.f. nimpha.ae.
negativo, adj. negang.antls;
navegador, s.m. nauts,ae. nereida ou nereide, s.f. Jíe- ninguém, pron. indef. nullus,
inf itinlis.e. a,um; nemo; non quisquam.
reis,ídcs.
navegante, bui. e adj. naviga- neg&vol, adj. infitiandns,n,um.
tor.oria. nervo, s.m. nervus.i. ninhada, s.f. puilatio.onia;
negligência, s.f. nc^Iigcntia, pullities,ei; nidus.i.
navegar, v.í. navigare, vela ae; incúria, ae. \ervoso, adj. nervalis,e; ner-
vosa» a.nm ; lacertosus.a, ninho, s.m. nidus,i.
dare. negligente, adj. neglígena.en- nitcns,entia.
nm, nitente, adj.
navegável, adj. navigabilie.e. tis; oscitans.antis.
NIT — 222 — NOS NOS — 223 — NUN
nitidez, a.f. munditia.ae; cla- noite, a.f. nox.ctís; tonebrae, nota, s.f. nota.an; annotatio, novilha, s.m. juvenca.ae; bu-
ritas.ntia. annn. onis ;ratiunculft.ae. rula.ae.
nítido, adj. miindns,s,um noiva, a.f. apensa, ae. novilíio, s.m. juvencua.i; bo-
notabilidade, s.f. antistes, ati-
purgatus.n.um puma, a, um; cal us.i.
;
noivo, a.m. eponsua.i. tia.
nuidus.a.um ; ni tens, en tis; novo, adj. rccens.entis; no-
nojento, adj. V. repugnante. notação, s.f. noiatio.onis.
clama, a, um. vus.a.ura; insolens.entia;
nítreíra, a.í. nitraria, ao. nojo, B.in. V. repugnância, notado, part. e adj. notatua, lnsolitus.a.um.
nitro, a.iu. nitrum.i. nómada ou nómade, adj. ?a- a, um. noz, s.f. nux.cis; juglans.dia.
nitroso, adj. nilrosus.a.nm; gus,a,um. notar, v.t. notare.
nome, na, adj. nudus.a.um; nuda-
uitratus.a.nm. a.m. noinen.inis;
notário, a.m. tabellio.onia li- ; |.us,a,um.
nível, a.m. libra.ae; libella,
(gram.)vocabulum.i.
b-Olio.oms, nubíforo, adj. nubifer.fera.fe-
ae; (fig.) aequalitaa.aiis. nomeação, s.f. nominatio,
notável, adj. insignis.e; con- ruin.
nivelador, san. librator.oris. onia; crcatio.onis; coopta*
siúcuus.a.um ; Bpectatus.s, mibíl, ndj. nubilis,o.
tío.onis.
nivelamento, s.in. libratio, um; notabilis.e.
nomeado, part. e adj. norai- nubívago, adj. nubivagua.a,
onia. noticia, s.f. nova rea; nun-
natua.ft.um; nuncupatus.a, um.
nivelar, v.t. Iibraro, aequare, iius.il; íamn.ae; notitia.ae;
coaequare, perlibrare.
um; díctua.a.um; faetus.a, nublado, adj. nebnloBua.a.um;
um; designatus.a.urn. descriptio.unis. uubitus,a,um caliginoaus,
;
níveo, adj. nivens.entis; ni- nomear, v.t. nouiinare, voca- notificação, s.f. significatio, a.nrn.
valis.e.
re, appellare, nuncnpare, onis; denuntiatio.onis; '!> nublar, v.t. obscurare. //
nó, s.m. nodua,!; cardo.inis. dicere; ereare, design are, ctimi.i. V.p. obscurari.
noa, s.f. hora nona. legerc. dpstinare. notificar, v.t. significare, in- nubloso, adj. V. nebuloso,
nobiliário, adj. nobiiis,e. nomenclatura, s.f. nomencla- dicere, edicore, denuntiare. nuca, s.f. cervix.icia.
nobilitar, honoatare, coin-
v.t. tura, ao nomenclatio.onis.
;
ia,ae.
um. ub; circulus,).
ombro. s.m. umerus,i. ontem, adv. heri, hesterno orca.ae.
opressão, a.f. oppresaio.oniB; orca, s.f.
omissão, s.f. praetermiasio, die. orco, B.m. Orcus.í.
intenmssio.onis. 8uffocatio,onis suppressio,
onis ;
finus,s.m. onus.aris. onis.
;
ordem, s.f. ordo.inis; dispe1-
omitir, v.t. omitterc, prneter- onze, num. card. undecim; opressor, a.m. oppressor.oris; Bitio.onis; instrnctio.onia
mittere, negligere, praeten- undení.ae.a. tyrannus.i.
acies,ei; disciplina.ae; ra-
re; mittero, relinquere, re* tio.onis; nota.ap; jussum.i;
opaco, adj. non pdlucidus.a, oprimir, v.t. opprimere, ve-
mandatum.i; jnB8us,us_; im-
ti cere.
um; obscums.a.um; eaecus, xare.
periuiu.ií pot^stas.atis.
omoplata, s.f. scapulae.srum. a, um opacus.a.um. opróbrio, s.m. opprobrium.ii ;
;
onagro, a.m. onager.grí. dcdoeus.orÍB; ignominia.ae; ordenação, a.f. ordo.inia; di-
uncia,ae. opala. opatus.i. _
s.f.
onça, a.í. labcs.is. spositío.oniB; compositio,
onda, s.f. unda.ae; aqua.ac; opção. s.f. optio.onis. oprobrioao, adj, opprobriosus, onis; scituxo,i; edictuiu.i;
fluctiis.us. operação, s.f- opus.eris; rea,
a.um. decretnm.i ; ordina tio, onis
rei manus cuxatio.
onde, adv. ubi.
;
ORN — 231 — OtJV
ORD — 230 — O RN
ornare, deco- ostentado?, s.m. ostentator,
ornamentar, v.t.
organizador, s.m. compositor, oris.
ordenado, part. o adj. diapo- rarc.
ostentar, ostentare, ven-
aitua,a,nm; iiialructua.a.nm ; oris. ornamonto, s.m. omatue,ua; v.t.
organizar, v.t. formare, infor
\
marí\ confortnarc; consti* ornar, v.t. ornare, docorare, ostiárlo, s.m. ostiarfus.li.
nm; ediclus .n.iim ímpera- ;
componpre, tempera*
tus.a.um. // S.m. mercês, tuere, adornaro, exornare. ostra, s.f. ostrea.ae.
pretium. re, describero. ornato, a.m. ornatío,onis; or* ostracismo, s.m. ostracismus,!.
edis; procmium.ii ;
corporis;
órgão, s.m. para natus.us; exornatío.onis. ostreira, s.f. oatrcariun vi-
ií.
instrumentum.i ; organnm.i. orquestra, s.f. orchestra,ae; varia.
ordenador, s.m.mstrv.ctor.
orgia, s f. potatio.onis; coiins- symplionia,ae.
oria; dispositor,oris. orgia, ostrífero, adj. ostrifer,fera,
satio.onis; Cp!.) ortodoxia, s.f. sana fidos,
ordenança, s.f. militaria fa- ornm ; bacehanalia.ium.
f erum.
ortodoxo, adj. orlhodojius.a,
iiiuIub; secutor tribuni. libidinosas.a, ostro, s.m. ostrum.i.
orgiaco, adj. um.
ordenar, v.t. ordinare, conipo* um; luxiiriosus.a.uin; dis- ostrogodos, s.m.pl. Ostrogothi,
ortogonal, adj. orthogoniua ou
nere, instruere, disponerc; Kolutiis.tt.um. orthogonus.a.um. o rum.
jubcro, edicere, conetituere, orgulho, a.m- snperbla.ae; rocio scribore, ôtimo, adj. optimns.a,nm.
ortografar, v.t.
decernere, sancírc; imprra- spiritus.us; laus.dis; decus, orthoirraphia, on, conj, aut; vel, -ve; alve.
ortografia, s.f.
re; praescribore, indicere, oris, seu ; an.
ao. j
adj-
ordenhado, part. o adj. mulc- um; inflatus.a.nm; elaius, orvalhado, adj. roscidns.a.um
nns.i
tna.a.um mulsus,a,itm. a,um : íerox.ocis. '
orelha, a.f. auris.is; aurícula, ósseo. adj. ossuosns.a.um. outono, s.m. antumnus.i.
arcbetypum,!. ossículo, s.m. ossiciílum.i.
ac- outorga, B.f. concfssio.onia.
originalidade, s.f. propríetas,
I
orelhudo, adj. auritus.n.um. ossificação, s.f. formatio o~si- outorgar, v.t. conceder»,
órfão, a.m. orhns.i; pupillua.i- atís; ingenium.ii. um. outrem, pron. altpr.erius.
origiuar-se, v.p. exsistere ex,
/ / Adi- orbus,a,um. ossiflcar, v.t. indurare. // outro, pron. indpf. alius.a.ud,
orgânico, adj. cmimaHs.e.
mauare a. V.i. índurescoro. outrora, adv. quondam, olim,
originário, a'lj. oriundus,B,nin ossifrago, adj. ossifragus.a,
organismo, s.m. compositlo, ortus,a,um
prius, antea.
(cx ou abj ; ura.
onis outrossim, item, itidem,
adv.
organista, s.m. organarius.il; íabh Isso, s.m. os.ossis; (pl.) ci-
pariter, aoquo, ctiam, qao-
oriundo, adj. oriundus.a.um. UPres.um.
hydraules,ae. que íposp.).
orla, s.f. ora.ae. ossuárlo, s.m. osstiarium.ii.
organização, s.f. structura.ao; orlar, v.t. praetexere.
outubro, s.m. october.bris.
ostensivo, adj. apertus.a.uiu. ouvido, s.m. auditus.us; au*
temporatiOíOniSi compositlo, ornado, part. e adj. ornatua, osteutatío.
ostentação, s.f.
a.nm; exoroaiufi.a.um ; de- rcs.ium.
onis. onis; venditatio.onis am- ;
palhoça, a.f. tugurium,ii. aris; similis,e; acqnalia.e. parapeito, s.m. pluteus.i; lo-
pança, s.f. venter.triB; pan-
paliar, v.t. colorare, praete- // S.m. par, paris; bini, nca,ac ; porticus.uum.
tices.um ; abdómen, ints. ae.a.
xere; lenire. parar, v.t. sistere, morari, te-
pancada, s.f. ictus.ua; perros- para, prep. ad (ae.), in (ac.) nere, detínere, contincre.
paliativo, s.m. levamentum,Í
sio.onis; plaga, ae; pulsug,
1r>nimentuui,Í. erga íac.) contra (ac),
: // V.i. consistere. subsiste-
us.
paliçada, a.f. vallum.i; vai- ad versus íac. >. // Desig- Ttf] desinere, desistere, ces-
pandectaa, s.í.pl. pandectae.
lus.i. nando atribuição, emprega- sare,
arum. se o dativo. parasita, s.m. parasítua.i
palidez, s.f. pallnr.oria.
pallidus.a.um; pandeiro, B.m. tynipanuin.i. parabém, s.m. ou parabéns, ( iam. parasita.ae )
pálido, adj. :
parco, adj. parcus.a.nm. parrícídio, s.m. parricidium.ii. parvo, adj. parvus.a.um. V. passear, v.t. circumdueere,
pardal, s.m. pasver^ris. parto, pars.lis; portio, tolo.
s,f. eircumfcrre. // V.i. ambu-
pardo, adj. pullus.a.um. onis: loc.us.i. parvoíce, a.f. atuiiitia.ae; lare, deambulare, inarnbu-
páreas, s.f.pl. (anat.) aecun- parteira, s.f. obstetrix.cia. ineptiae.anim. l&re, spatiari,
dae,arum. partição, 8.f. partitio.oniB; páscoa, s.f. Paaclia.ac. passeata, s.f. ambulatiuncula,
parecer, v.i. vi d cri, speciem divisio.onia. pasmar, v.t. obstupefacere. ae.
pracbere, // S.m. vultus, participação, s.f. cornniunica- // V.i. mirari, admirari, passeio, s.m. ambulatio.onis;
usj oa.oris. V. opinião. consortio.onia; stupescere. ínambnlalio.onis dnambu- ;
-tio.oais ;
parecido, adj. similis.e; veras, consort ium,ii. passado, pnrt. r adj. trajec- latio.onis ; ambulacrum,!
ii.uiii spirans.antis. tus.a.um transitus.a.um; spaíium.ii.
;
participante, adj. particpps,ci- ;
lor.nris, ponotrador, pauso, s.m. curai ura.ae; percebor, v.t. V. entender, co-
s.m. penetralor.
pelúcia, s.f. gausapa.ac; orÍ6.
ciira.ae; curatio.onis. nhecer.
gausapmn.L penetrais, pentacõrdio, s.m. lyra peuia- porcepçao,
b. ni.pl. penetralía, s.f. scnsus.us; in
peludo, adj. pilosus.a.ura ; vil* inm. olmrdos. teliHClus.ns.
losus.A.iim ; hirtus.a.um. penetrante, penetrabilia,
adj. pentagoual, adj. pentagonus, percevejo, a.m. cimex.icís.
pelugem, o; acer,crís,cro; (fig.) per- a, um. percha, s.f. pertic&.ao; con
b f. pilus,i; villi,
pentágono, s.m. pnntagoníum,
o mm. spicax.ncis. tus.i.
penetrar, ii; pentayonon ou pentago- percorrer, v.t. percorrere, po-
pena, s.f, poena.ae; animad- v.i. pem-trare in
pervadere, iníre,
num.i. ragrare, percursare, perius-
versio.onÍB maeror.oris inlrare,
;
persplcuo, adj. perspícuus.a, perverter, v.t. pervertere, de* (gram.) personalis,o. care.
mu. pravare, corrumporo. pestana, a.f. cilinm.ii, picareta, a.f. dolabra.ae.
persuadir, v.t. perauadere. // pervlnca, a.f. vincapervinca, pestanejar, v.i. nictari, palpe- piçarra, s.f. glarca.ac.
V.p. sibi persuadi-rc. ffcB> brare, connivere. píceo, adj. piceus.a.um.
persuasão, s.f. persuasio.onla. pervio, adj. pcrvÍUB,a,um. pestanejo, a.m. palpcbratio, pichei, s.m. oenophoruin.i,
pesadelo, s.iu. incubus.i. onis. pico, s.m. acutnm cacumon;
pertença, s.f. accnssio.onis;
appi-ndix.icia. pesado, adj. gravis.e; ponde- peste, s f. pestilentta.ae; pea- summua vertox; aculeua.i.
ro» us,a,um. tis,ÍB. piedade, a.f. pietas.atia.
pertencente, adj. propriua.a,
pesador, s.ia. pensor,orÍa. pestífero, adj. pestifer.fera, piedoso, adj. pius.a.um; reli-
um; pertinens.entis; alti- furum.
nens.pntis. põsame, i.m. ou pêsames, giosns.B.uru ; devotcs.a.um.
pestilência, s.f. peatilentia.np. piérides, s.f.pl. Pierides.um.
pertencer, v.i. alicujus esse; s. ui.pl. consolai io.onis.
pestilento, adj. pcstilena.en- pífano, sjn. gíngriDa.ae,
pertinere (ad). posar, v.t. appendere,e i. tis. pigmeu, s.m. Pygmaeus.i.
pertinácia, s.f. pertinacia,ao. prnsare. ponderaro, exami- pétala, s.f. íollluin.li. pilador, s.m. pistor.oris.
pertinaz, adj. pertinax.acÍB. uare, pensitare; paenitere. petição, s.f. postulatio.onís; pilão, a.m. pilum,!.
pertinente, adj. pertinena.en- // S.m. dolor.oria. libollns.i. pilar, v.t. pilo tundere, con-
tis. pesaroso, adj. macstus.a.um petitório, adj. petftorius.a.um. tundere, terpro. // S.m, pi-
maerens,en tia dolens.en* petrecnar, v.t. instruere. or-
perto, adv. prope, propter, ;
la, ae.
tia; triatis.o.
jaxla, in propinquo, non nare; munire, communlre, pilastra, a.f. paratttas.adoa;
procul. // Perto de: loc. pesca, a.f. piscatus.us; prae praemunire, emunire. parastates.ae.
prep. prupe (ac.í. propler d a, ac. pétreo, adj. saxe.ua, a.um; la- pilha, s.f. atrues lB; acervus,
(
pinffero, adj. pinifer.fera.fe- pírrica, s.f. pyrrhica.ae; pyr- plebe, s.f. plebs.biB; plebea,
rum. plácido, adj. placidus,a,um
rhiche,es. bei; plebecula,ae.
pintalgar, variare, pirríquio, a.m. pyrrhichius.H. quietus.a.um.
v.t. varie- plebeidade, s.f. Plebitas.atis.
ga ro. pirueta, B.f. gyrus.i; turbo, plaga, s.f. plaga.ae; ora.ae; plebeu, adj. plebeus.a.um. //
pintar, pingere, colorare;
v.t. inis; vertigo.inia versatio, tractuB.ua.
;
S.m. plebeíus.ii.
depingere, imitarí, eífinge- onis. plagiário, s.m. plagiariua.ii.
plebiscito, a.m. plebiacitnm.i.
re. plruetar, v.i. ciroumagi, bb plágio, s.m. furtum,Í.
pintarroxo, s.m. linaria.ae- plectro, a.m. pleetrum,i; pac
círcumagere.
plaina, s.f runcina.ae. ten.inia.
PLE — 248 — POL POL — 249 — POP
plêiades, s.f.pl. Pleiadca.um. podar, v.i. e i. amputarp. pu- poleiro, a m. Bodite.is; cubile, pomífero. adj. pomifer.era,
pleiteante, s.m. litigator.orÍB. tare, expurare, deputare. Js; tabulalum.i; prrtica.ae. erum.
pleitear, v.i. litígare. poder, posse, valero; mihi
v.i. polémica, s.f. contontio.onis. pomo, a.m. pomnm.i.
plenilúnio, a.m. plenilunium, licet. // S.m. potosras.alis; polémico, adj. bellatoriua.a, Po moa a, np. Pomona.ae.
U. facultas, atia ; copia,ae; li- um ; coDCcrtatornis.a.um. pompa, a.f, pompa.ap; appara-
ceu tia, oe; nuctoritas.atia.
plenitude, B.f. plcnitudo.iuis. pólen, B.m. pulvis.ería. tua.ua.
poderoso, adj. potena, cotia;
pleno, ndj. plenns.a.nin.
cf ficas.acís; praestanB.an-
polidez, a.f. crbanitaa.atia; pomposo, adj. niagnificnB.a,
pleurítico, adj. plcuriticus.a, Us. // S.m.pl. poLenlca,um; comitas.atís. um; Bplendidus.a.uni; lau-
um, polido, part. e adj. polUus.a, tua, a, um.
praepotpntos.um.
plinto, s.m, plinthtis,i; plin- podre, adj. putridus.a.um: um; expoiÍtu8,a,nm ; numa- ponderação, B.f, ponderatio,
thia.idís.
pntrpfactu8,a um; putris.e. nus, a, um ; excuHua.a.nm. onis.
p
pluma, s.f. plnma.no; penna, podridão, s.f. putrGdo,inia; poligamia, a.f. polygamia.ae. ponderar, ponderaro, pen-
v.t.
plumagem, a.f. pcnao.arum poeira, B.f. pulvis.eris; pui- um. ponta, s.f. acurnen.inis.
pluxuap.aruin. viaculus.i. polígono, s.m. poljgonum.i. pontapé, a.m. Ictus pedia;
plumbagina, s.f. pluinbago, poeirento, adj. pulv^ruk-ntua, pólipo, a.m. polypua.i. calx.cis.
inis.
a, um. polipódio, s.m. polypodion.ii. ponte, a.f. pons.tis.
plúmbeo, adj. plumhous>a,um. poejo, s.m. pulojuiii.i. poliposo, adj. polyposua.a.um. pontiagudo, adj. acutus.a.uin
plural, adj. pluralia.e. poema, s.m. carmen.inia; poe- poliptoto, mucronatu8,a,uin.
a.m. polyptoton.i.
pneumático, adj. pneumatlcus; ma, atia. pontificado, a.m. pontifkatus,
polir, v.t. expolire, polire,
a, um ;
spíritualis.e. poemeto, s.m. poematium.ii. mare, perpolirc.
li-
us.
pnenmônico, adj. pneumo- poente, s.m. V. ocidente. pontifical, adj. pontificalis.c;
polissflabo, adj. polysyllabua,
nicus,a,um. poosia, s.f. poesia, is; poética, pontificius.a.um.
a,nm. // Sju. polyaylla-
pó, s.m. pulvÍB.ería. ae; vprsus,uum; poemata, bnm,i. pontifico, s.m. pontifex.ficis
pobre, adj. pauper.f-ris; inopa, orrim. Bacerdoa,otis.
p?eta, s.m. poeta, ae; vatea.ta. político, adj. politicuf*,a,um;
opia; ngí-DB.entis; niiser pontifício, adj. pontifichia.a,
civilis.e; pnblicus,a,um,
pra.ornm, e ética, a.f. poética, ae; poe- um.
pólo, s.m. polua,!; vertex,ÍcÍB;
pobreza. s.f, paupertas.atia; tice.ea. pontilhão, B.m. ponticulus.i.
cardo, inis.
Ínopia.ae; egpatus,]; egea- puético, adj. poetÍcu8,a,um. ponto, a.m. punctum.i; para,
tas.ntía.
polpa, s.f, pulpa.ao; mcdulla,
poetisa s.f. poetria.ae. tis : locua.i.
ae.
poça, a.f. )ac<ina,ap; alluviea, pois couj. nam, namque, poltrona, pontuação, s.f. distínetio.onia.
pnim, otonim, cnimvero, a.f. cathedra,ae.
poluição, pontual, adj. diligens.eutis;
quiope, utpottr; ergo, Ha* a.f. pollutio.onia.
poção, s.f. potio.onia. aeduhis.i.
que, quaro (posp.). poluir, v.t. pollnere.
poceiro, s.m. putearíua.ii. pontualidade, s.f. dilígentia,
polainaã, s.f.pl. pero.onia; polvilho, a.m. pulvis.oria,
pocilga, s.f. hara.ae; suile.is. ae; aedulitas.atia.
ocrca.ae. polvo, a.m. polypua.i.
•MÇo, s.m. pnteua.i. pontuar, v.t. interpungere,
poldro, s.m. oquulns.i; eeu- pomada, a.f. capíllare.ia; diatiuguere.
poda, s f . amputatio.onifi ; pu* alimma.atis.
leus.í. popa, s.f. puppiB.iB.
tatio.onis.
polé, s.f. trochlea.ae; orbica- pomar, a.m. pomariura.ii. população, a.f. popuIa\Ío,onia.
podador, a.m. putator.oris; Ins.i. pomba, s.f. columba.ae.
írondator.oria. popular, adj. popularis.e; vul-
polegada, s.f, digituB.i; pol- pombal, s.m. colnmbarium,ii. gar is, e.
podadura, s.f. V. poda. lex.icis. pombo, a.m. columba.ae. popularizar, v.t. pervulgare,
podagra, s.f. podaj.-ra.ae. polegar, B.m. pollex.icis. pomes, a.m. puniex.icia. vulgaro. // V.p. pervulgari.
POB — 250 — POS POS — 251 — PRE
por, prep, per (se);
abl. foris.is (de quarto); fores, possibilidade, a.f. facultas, prado, a.m. pratum.1.
sem prep. pro. // DoBig- iurn. atis; copía.ae; poteatas, praga, a.f. calamitaa,atia;
nando o agente da passiva: porta-bandeira, a.m. signifer, alis. peatis.is; tabea.is; malum,
a ou ab (com nomes de feri; aquilifer.ferl; vexilla- possível, adj. qui (quão, i ; imprecatio,onis.
pessoas) ; abl. sem prep. rins.ii- quod) fJeri potest; íacilia pragana, ariata.ae.
a.f.
(com nomes de coisas), factu. praia, s.f. iitus.oris; ora.ae.
portador, s.m.
geatator.oria.
possuidor, s.m. pofisessor.oria; prancha, s.f. axis.ia.
pôr, v.t. ponere, collocare, portagem, portarium.il.
s,f.
portal, B.m. janua,ae. dominua.i. prancheta, a.f. tabella.ae; as-
statnere, constituere; ac-
possuir, v.t. habere, tenore; sula.ae ; astula.ae.
commodaro, aptare. // V.p. portanto, conj. ergo, ítaque,
possidere, potiri.
se collocare, imponi; occi- igitur (posp.), qnare. prantear, v.t. lugere, deflere,
posto, e.m. palus,i. deplorare, miaerari, illacri-
dero (o Sol). portar-se, v.p, se gerere, age*
posteridade, s.f etirps.pis mare, lacrimare, ingeraere,
porão, s.m. caverna, ae. re, facere. .
atís;virtus.utis.
progresso, a.m. progrnaBiia.os citus.a.um ; alacer.cris.cro
entia.
processua.us ; gradus, us. promptus.a.um. proprietário, s.m. dominus.i:
proõmio, s.m. proocmium.n. possessor, oris.
proibição, a.f. prohibitío.onis; promíncia, s.f. V. pronancía-
proeza, facinua.oria.
s.f.
interdictio.onis. çáo, próprio, adj. proprius.a.um
profanação, s.f. profanatio, proibir, v.t. prohíbere, inter- peculiaris.e ; ipse,a,um.
pronunciação, s.f. prommtia-
onis ; víolatio.onis. dicere, vetare. tío.onis; appellatio.onis. propugnar, v.t. propugnare.
profanar, v.t. profanara, vio- projotar, v.t. projieere, porri- pronunciar, v.t. appellare. propulsar, v.t, propulsar*,
lare. tomcrare. gore; cogitare, medílari, dicore. ennntiare; prouun- prorrogação, s.f. prorogatio,
profano, adj. profanus.a.um. destinar!*. tiare, efftrre, proferre. onis; prolatio.onia.
PEO — 258 — PEO PEO — 259 — PTJB
prototor, s.m. dofonsor.oria;
prorrogar, v.t. prorogare, pro- rutor.oria;
proximidade, s.f. propinqui- pular, v.i. salíre, Bubsilire.
forru, prolatarc-
patrono*,]; tas.atis; vicini Ias. atis. pulga, s.f. pnlex.icis.
prorromper, v.t. pruruncpore. custos. dia. próximo, propinquus,a,
archetypuin.I
adj. pulmão, s.m. pulmo.onís.
protótipo, s.m.
prosa, tf. oratio.onis; sermo, uni; vicinus.a.uiu; proxi* pulmonar, adj, puimoncuB.a,
e-toiuplar.aris. miis.a,mn.
onis; prosa, ao. emincntia. um.
protuberância, s.f.
prudência, 8.Í. prtidcntia.ae.
prosador, B.m. scriptor.oris, pulo, s.m, saltus.i.
ae; tubor.eria. prudente, adj. pnidens entia; pulsação,
prosápia, B.f. prosapia.ae. argiunentum,!: t s.f. pulaus,us; pui*
prova, s.f.
sapiens, entis.
proscénio, s.m. proaceniurn.u. probatio.onis; indiçium.ii
sat io.onis.
prosélito, B.m. proselytus.i. prurido, são. pruritus.us; pulsar, v.t. pulsare.
provação, a.f. probatio.onia. prurigo.inis.
prosódia, a.f. prosodia.ae. pulso, s.m. carpus.i.
provador, s.m. pracgustator, pua, s.f. mucro.onis; acu- pulular, v.i. pullularc.
prosõdioo, adj. prosudiacus.a, oris. leus.i. pulverulento, adj. pulverultn-
uiii- provar, probaro. firmaro,
v.t.
prosopopéia, s.f. prosopo- pnberdade, s.f. pubortas.atis. tus.a.um.
confiroiarc, ostendere; de* púbere, adj.
pueia,ac. puber.eris. punção, s.f. paracentcsis.is.
clararc, BiEnuui esso; gU8- pubes conte, adj. pubescena,
prosperar, v.t. prospere cede- tare, degtistare, libarc. punbada, s.f. pugnns.i.
entis.
re, procedere, florere, vi- provável, adj. probnbiIis,e. puubado, a.m. manipuluB.i;
pubescer, v.i. pubescere.
gore. proveito, s.m. commodum.i; púbis, sou. pubes, is.
pugillus.i.
prosperidade, s.f. prosperitaa, bonnm.i; utilitas.atis; fruc- punhal, a.m. pugío.onis; si-
pablicar, v.t. vulgare. pervul-
atis; felicitas, alia. tus,us. cn.ae.
gore, di vulgare; promulga-
prospero, adj. favpns.cntis proveitoso, adj. fructuoBua.a,
ra, prosoribere.
punho, s.m. pugnus.i.
secundus,a,tim; prosperus, um; utília.e; nuaestuosus, púnico, adj. Punicua.a.um
publicidade, s.f. notitia.ae.
a.uin felix.ieis. a,mn. Poonicus,a,um.
; público, adj. publicas, a,um
proeoa- provento, e.m. provpntus.ua. punidor, B.m. punitor.orís.
prosseguimento, s.m. communis,e pervuliratus,
prover, v.t. instruere, orna-
;
depres8ua ( a,um.
rançar, v.i. rancescere. raptar, v.t. rapere, abripcre, reagir, v.i. contra agere: ob-
eripere, abducere, adimere. rastejar, v.t. indagare, per-
ranchada, a.f. agmen.hila; niti, reniti, niti, contra.
inanus,ua; grex.gis; globua, rapto, a.m. raptus.ua; raptío, acqui (aliquem). // V.i.
real, adj. verua.a.um; natn-
oniB. aerpore, repcre, reptare.
i turba, ae.
; ralis.e; aolidua.a.um; re-
ranço, a.m. rancor.oris. raptor, s.m. raptor.oris; ere- rastejo, s.m. indagatio.onis; giuB.a.um ;
regalia.e.
rancor, a.m. odium occultum. tor,oris. roptatÍo,onis.
realçar, v.t. tollere, augere,
rancoroso, adj. momor.orie; rarear, V.t. raref acero. // V.i. rastelar, v.t.pectere. amplifícare, illustrare; dia-
moro5us,a,uiu. raroscere. rasto ou rastro, B.m. V. pista, tlnguere, ilbiminare. // V.i.
rançoso, adj. rancidns,a,nm. rarefação, a.f. extomintio.onia. rasura, s.f. rasura, ac; atrig- pmincre.
ranger, v.i. crepare, concre- rarefazer, v.t. rarefacere. //
mcnttim.i. realce, a.m. V. relevo, distin-
pare. V.p. rarefierí. rarescere.
ratazana, a.f. mus.ria. ção.
rangido, a.m, crepitus.aa; raridade, B.f. raritaa.atia
ratificação, a.f. probatio.onis; realeza, a.f. regnum.i; Impe-
atridor,oris. paucitas.atis ínfn-quentia,
.
rarjgifcr,
auctoritaa.alis. rium.ii,
a.m. t&randrua,i; ae.
reno ou rbeno,onis. raro, adj, rarua, a. um; infre- ratificar, v.t. confirmare, san- realidade, s.f. veritas.atia
ranho, B.m. mucua.i. quens.entia ; insolitus.o.um. ciro. eventus.us ; verum,i.
; ;; ;; . ;;
portus.ua.
rare. referir, v.t. referre, revocare, onia ;
ernendatio.onia.
refugir, v.t. refugere.
redução, a.f. deminutio.onia; tribuere, altribucre. // reformador, s.m. corrector,
refugo, s.m. quisQ.uiliae.arum;
remissio.onls. V.p. spectare, conlineri. oris; emendator.oris; re-
rejectanea.oruni.
redundância, sA redundantia, refestelar-se, v.p. lascivare, prehensor.oris.
refundir, v.t. recoqnere.
ae. jocari. reformar, v.t. corrigere, emm-
refutação, s.f. refutatio,onÍs;
redundante, adj. redundans. refinação, s.f. purgatio.onia dare; mittere, exauctorare.
cuníutatÍo,onÍ8 ; inf i nu a tio,
anlis. excoctto.onis. refonnavel, adj. emendabilis, onis.
redundar, v.i. rednndare. rofinar, v.t. purgare. e; corrigcnduB,a,um.
rofutar, v.t. refellere, redar-
reduplicação, a.f. congemina- refletido, part. e odj. reper- refração, sA duplicatlo ra- goere, confutare, infirmare,
tio.onia, cusaus.n.um ; cogitatua.a, diorum. revinoere.
rednplicar, v.t. duplicare, ge- uin conBÍderatus.a.um.
;
refratar, v.t. refringere. regaço, a.m. gremium.ii; ai-
minare, augere. refletir, v.t. refleetere, ro- nua,us.
remittere. refratario, adj. refractariua.a,
reduto, e.m. inunimentnm.i; percutere, // regado, adj. riguus.a.um; ir-
ca.stelluin.i; praesidium.ii. V.i. attendere, respicere, um; contuwax.acis.
refrativo, adj. riguus.a.um.
consideraro. // V.p. relu- refractívua,»,
roduzir, v.t. solver», redige- regador, s.m. alveolus.i.
re; cogere; minuere, immi- cere, resiliro. um.
repercutiena, refreamento, a.m. refrenatio, regalar, v.t. invitare. // V.p.
nuere, contrahere. refletor, adj.
on is. comiasari.
reedificaçâo, aA restitutio, entis; remittens.entia.
refrear, v.t, refrenare,frena- regar, v.t. aspergem, consper-
onia. reflexão, s.f. repcrcussíts.ua:
medita tio, re, infrenare, cohibere, re- gere, perspergere.
reedificar, v.t. reílcere, rcati- repercussío.onis ;
reivindicar, v.t. vindicara, re- relbeira, a.f. orbita, ae. remessa, a.f. missio.onis
sulcus.I.
petere, reposcere, expostu- relicário, a.m. solii<in,Íi. misaus, us ; dimísaio.onis.
regulado, adj. e part. ordina-
lare. religar, v.t, religare. remeter, v.t. mittere.
tus.a.um cnnslilntus.a.uui relxa, s.f. tabeliã. ae; assula.
;
religião, s.f. relíglo.onis; pie* remexer, v.t.remíscere; jac-
coiiipositiiK.a.iiia.
ai*. tas, alie.
regulador, a.m.
tare, movere, commovero,
compositor, rejeição, s.f. rejectio.onis: religioso, adj. religijsua.a, agitare; versare.
orís ; uiod"'rator.oria. um;
repudiatio.onia. pius.a.um. // S.m. reminiscência, a.f. memoria,
regulamentação, s.f- ordo.inla. rejeitar, v.t. rejicere abjict- monachus.i. ae.
regulamentar^ v.t. constitue- re, ejicere, repellere, rcjpu- relimar, v.t. perpolire, expo- remir, v.t. V. resgatar; repig-
re. // Adj. legitimua.a.um. diare. lire. nerare, recuperare.
; ; ; ;
cere; (fig.) rosurgoro. reparador, s.m. refector.oris repetir, v.t. repetere, iterare, repressor, s.m. repressor.oris.
renda, a.f. reditus,ua; fruc- reparator.oris redintogra- dictitare; reddere ou re-
;
reprimir, v.t. reprimere, com-
tus.us; locatío.onís. tor.oria. mittere (rocem), primere, coercere, contine-
rendeiro, s.m. conductor.oria; reparar, v.t, refiecre, restl- repisar, recalcare.
v.t. re, cohibore; constringero,
cnlonua.i; villcus.i. tuere, reaarcire, repararei replantar, v.t. reserere, repan- confntare, refutare, frena-
render, v.t. eubjicere; vln- reconciliare, sotisfacere, gero. re.
cere, frangere, expugnare: rorrigere, rescíndere. // repleto, adj. plenus.a.um. réprobo, adj. reprobua,a,nm.
aueoedere, deducere; fran- V.I. videre, cernere, intelli- réplica, a.f. reaponaio.onis; reprodução, s.f. íetura.ae; fe-
gere. // V. p. dederc se, eere, contradictio.onis; ( jur.) tua.us; procreatio.onia ; iml-
dedi. reparável, adj. repftrabitis.e; dupticatio.onis. tatio.onia iteratio.onis.
;
rendição, s.f. deditio.onia. nmendnbilis.e.
replicar, -pondere,
v.t. e i. r
reproduzir, v.t. procreare, ge*
rendimento, a.m. reditus.us; ropartiçSo, s.f. partitio.onla;
frnctos.ua ; vectígal.alia.
reponore responsare. ;
nerare, progenerare, semi-
distributío.onis; tributio,
repõlho, s.m. crambe.ee; nare; reddere, imitari; ex-
ronegação, a.f. ejuratio.onÍB. onis.
haemyTÍdion.ii. hibere, // V.p. propagare
renegar, v.t. ejurare, abdica- repartidor, s.m. divisor.orÍB;
/epontar, v.i. reapondere, oc- genus, recrescere; renasci.
ra, aspem a ri. fínitor.oris assignotor.oria.
;
currere. reprovação, s.f. improbatio,
renome, s.m. nomen.inis; no- repartir, v.t.partiri, disper-
titia.ae; fama.ac; laos.dis. repor, v.t. reponere, restitue- onis; vitnperatÍo,onÍB; re-
tire. dispertiri, dividere,
rc, reconderc. probatio.onis.
renovação, s.f. reoovatio.onis distribuere. reposição, a.f. restitutío.onis. reprovar, v.t. regicere, dem-
instauratio.onís. repassar, v.i. redire, ae re-
reposteiro, s.m. velum.i; pal- nare; reprobare, improba-
renovar, v.t. renovare, nova- ferre. // V.t. recogitare,
ia. ae. re, vituperare.
re. iv pararei redíntegrare. recognoscere.
;; ;;
gredi, decedere; discedere, salsicha, s.f. lucanica.ae; far- sandice, s.f. f atuitas.atis sápido, adj. Bapidus,a,um.
excedere, abire. cimen,ini8 ; iaícíuui,if, incptiae.anim. sapo, s.m. bufo.onis.
sal, s.m. sal.salis. salso, adj. V. salgado, saneamento, s.m. salubrítas, saque, s.m. excisío.onís ; ex-
sala, s.f. atrium.ii; conclave, salsugem, s.f. Balsugo.lnifl :
atis. cidium.ii.
is. salsilago.inis. sanear, v.t. salubre facere. saquear, v.t. vastare, diripe-
salada, s.f. acetaria.iorum. saltar, v.t. transilire. // V.l. sangrento, adj. eruentus.a, re, depopulari.
salamandra, s.f. salamandra, sal ire, desilire, transultare. um ; cruentatus,a,um. saraiva, s.f. grando.inia.
ae. salteador, a.m. praedo.onia. sangue, s.m. sanguis.inis saraivar, v.i. grandinare.
salão, s.m. atrium.ii; sellaria, saltimbanco, s.m. praestigia- cmor.oris. sarampo, s.m. boa.ae.
ae; exedr&.ae. tor.orla.
SAE — 290 — 8EC
sarapintar, v.t. variare
sátrapa. s.m. satrapcs.ao;
aa-
SEC — 291 — SEQ
sarar, v.t. e i. V. curar,
traps.apis. secar, v.t. «Iccare,
assiccare, sedimento,
sarcasmo, s.m. contnmelia.ae. a.m. faei.clj;
satrapla, s.f, satrapia.ae. arpfacere, exhanrirc, abster-
sarcástico, adj. acerbus.n.um craseaiuen.iniB.
saturado, gero. // V.i. aiccescere. sic- sedoso, adj. mollis.e.
; adj. e part satur,
aeiiltatus.a.um; amarue.a cari, arcscere, arcfiorl.
B1U.
uia.urum; saturatns.a.um; sedução, B.f. corruptela.ee
secativo, adj. V. secante. iilccebra.ae.
sarcófago, s.m. sarcophagus (<>S) plenus.a.um.
í. saturar, v.t. saturare,
secção ou seção, a.f. sectio, sedutor, s.m. corruptor.oria.
sarcoma, s.m. sarcoma.atis. satia-
ro. // v.p. combibere. per- onis; sectura.ae; pars.tis; // Adj. captioaua, a.um;
sarçoso, adj. íruticusus.a.uiu • bibero. liber.bri. blandus.a.um.
duinosus.a.fcm. saturnais, 8 aco, adj, siccns.a.um; aridus, seduzir, v.t. allicpre, illice-
s.f.pl. Saturnalia,
sardas, a.f. p) ] en tigo.inia.
. mm ou ioruin, a.um; siccatus.a.um ; du- ro, capore, deleetare, dele-
Sardenha. Gcogr. Saroinia.ne. saturnal, adj. Saturnalis.e. rus,a,um. nire, corrumpero; vitiaro,
sardo, adj. Sardus.a.um; secretária, s.f. mensa.ae. stuprare, violare.
Sar- saturno, s.m. Saturnus.i.
dous.a.um. // S.iu.pl. secretário, sega, s.f. íenisicia.ao; íenisi-
Sar- saudação, s.f.
bju. librarius.ii;
ui.orum. salntatio.enia; scriba.ae. cium.ii.
is.
sargento, s.m. optio.ouis.
:.' II r
secreto, sogador, a.m. fenisex.Becia
saudado, adj. secretua.a.uni;
sargo, s.m. sargns,i. s.f. desiderium.ii; fenisector.oris.
arcanus.a.um occuilus.a,
sarmento, s.m. sarmentum.i-
dolor.oris.
saudador, a.m. aalulator.oria.
um;
;
obscurus.a.ura.
segar, v.t. secarc, caedere. V
ceifar.
paiinvs.itia. sector,s.m. sector.oris.
saudar, v.t.
sogmento, s.m. sogmentum.i.
sarmeutoso, adj. sarmentosus, salutore; veno- secular, adj. saecularia.e.
rare. sogrèdo, s.m. secretuin,!; ar-
a, um. século, s.m. saeculum.i. canum,i;
saudável, «dj. occultum.i; mya-
sarna, salutaris.e; secundar, v.t.
B.f.
scabies.ei; scabri- salubor.bris.bro. obseciindare, terium.ii.
tips.ci; psora.ae. Bubvenire, suecurrere. segregação, s.f. aejunctio.onig
saúde, s.f. saniias.atis;
sarncnto, si- secundário, adj. secundariua, segregar, v.t. V. separar,
adj. scober.bra lus.ntis; valotudo.inis.
bruiu; acabiosus.a.um. a.um; secundus,a,nm. expelir,
saudoso, adj. desiderandin.a seguidor, s.m. conies.itis; as-
sarrafo, s.m. secura, siccitas.atis; ari.
a.f.
asscrculum.i; um; desiderabilis.e. ditas.atis; jejunitas.atiB. aecla.ae; soctator.oris.
B3serculus,i. saxátil, adj. seguimento,
sasatilis.e; sa- sCda, a.f. bonibyx.ycis s.m. ordo.inis
sarro, s.m. rnbigo.inis. xusus.a.um. ; seta cousecutio,onÍB; consequen-
ou aaeta,ao.
satã oh satanás, s.m.
Ondeei.); satanns.ao
aata se, pron. reíl.
servindo de
ae (ac.) — sedativo, adj. e s.m. V. cal-
tia.ae.
seguinte, adj. sequens.ontia;
compl. dir.-
satolite, s.m. saielles.ilis; sjbi (dal.)
compl.
servindo do — mante.
soda, s.f. aedes.ei; doinicilium,
consequens.enlis; proxi-
mus.a.um // S.m. hic.haoc,
stiptttor.oris. indir. // Conj. ii; sedile,ia.
sátira, s .f. quanqnam. quanlvia, boc.
satira.ae; censu- Bâde, s.f. sitis.is; seguir,
ra. ao. seara, s.f. cupiditas, v.t. gequl, insequi,
messia.la; « c EO s
.
atia.
sátiro, consequi, prosequi, comita-
s.m. Satyrus.i. etis.
sedentário, adj. sedentarius.a, ri, sectari. // V.p. sequi,
satisfação, a.f. v. alegria; sebáceo, gdj. sebosiis.a.nni
um. subsequi, succedere, conti-
explelio.onis; salisíactio sebe, s.f. saepea.is. sedento, adj. sitiens.entie; nuari.
onís. sebento, adj. sebosus.a.um. segunda-feira, s.f, dica lunae.
(fig.) cupiduB.a.nm.
satisfatório, adj. sebo, s.m. si-bum.i. segundo, num. ord. secundus,
idonens.B, sedição, s.f. scditio.onis; mo-
um; jiisius.a.nm. seboso, adj. si.bosns,a,um. a, um; altor.era.erum.
tus.ua; concitatio.onis. //
satisfazer, v.t. e I. satisfacc- soca, s.f. sicciias.aiis. sedicioso,
S.m. mínima para horae.
re; explero, satiare; adj. seditiosus.a,
por- secadouro, s.m. siccatorium.il. um; turbulentus.a.um. // Adv. eecundo. // Prop.
ficere, cisoqul.
secante, adj. «iccalivus.a.um.
secundum (ac), ex (abl.)
Bedimentar, adj. alluviue.a pro (abl.), de (abl.), ad
um. (ac), In (ac).
— 292 — SEN SEN — 293 — SER
segurança, a.f, fiducla.ae; do de um infinito; por non sen&rio, adj. aenariua,a,um. senso, s.m. sensus.us.
conf identia.ae; cautio.onis e um particlpio; por niai senatorial ou senatórlo, adj. sensual, adj, veneriua,a,um;
secaritas.atis. o um particfpio. senatoriua,a,um. libidinoBua.a.um.
segurar, tenere, contine-
v.t. semana, s.f. soptcm dies; sensualidade, s.f. libido, inis;
hebdonias.adis. senda, s.f. aemita.ae; trames, voluptas.atis.
re, retinere, habere; susti-
semanal, adj. hebdomadalis.e. itis; limeB.iíis. sentar-se, v.p. V. assentar-se.
nere, vincire.
satureia.ae; sendeiro, a.m, eantherius,li; sentença, s.f. aententia.ac;
segurelha, s.f. semeador, a.m. seminator,
thymbra.ae. oria; sator.oris. caballuB,i. dictnmj ; arbltrium.ii.
seguro, adj. tutua.a.um; fi- semeadura, s.f. aatio.onis; se- seuescal, s.m. scneacallus.i sentenciar, v.t. aentcntiam
praetor.oris. promintiare.
delia.e; fiduB.a.um; certus, mentis.is.
sentencioso, adj. sententiosus,
a, um ; stabilis.e. semear, v.t. eeniinare, aerere: senha, B.f. tessera.ae; eignuin,
seis, num. card. bcx; aeni, (fíg.) spargere, dissemina* i.
a,um.
ne,a. re, diaaiparo. sentido, s.m. Bonsus,us; ani-
seita, s.f. secta.ae; schola.ae; semelhança, a.f. aimilitudo, senhor, s.m. domínus.i; prin- mus,i; notio.onis; para, tis.
f amilia,ae ; haeresis.eos inis; congnientia.ae; ima- ceps.cipia. sentimento, s.m. sensus.us;
grex,gis. go, inifl. senhora, a.f. domina.ae; regi* anímua.i ; conscicntia.ae.
aucus.i; humor, semelhante, adj, similia.e; na,ae; matrona,ae. sentinela, s.f. excubitor.oris.
seiva, s.f.
oria.
consimilÍs,e ;gfrninua.a.uin. senhorear, v.t. imperare, re- sentir, v.t. sentire, afficl,
)
sementeira, a.f. aeges.etia. senilidade, a.f. eenllia aniraus; disjuncfcio,onis.
selador, a.m. obsignator.oris. semestral, adj. semeBtris.e. scnium,ii.
1
separar, separare, dispa-
v.t.
selar, v.t. obsiguaro, consig- sensaborão, adj. fatuus.a.urn
[temestre, s.m. sex niensos. rare, aejungere, disjungere,
nare; confirmare, sancire. j
inaulsus.a.um ; odiosas, a. dividore. // V.p. scparari,
selaria, a.f. ephippiarii ara.
iemiclrcular, adj. aemicirenla-
í
tus,a,um.
um. diBsilirft, divldirí.
seleçâo, s.f. aelectio.onie. sensaboria, a.f. incomodum,i; separável, adj. aeparabilis.e.
semicírculo, s.m, semicircu-
selecionar, v.t. V. escolher, molestia.ae. sépia, s.f. sepia.ae.
seleiro, s.m. pphippiariug.ii. lus.i.
sensação, s.f. scnsuB.ua; pul- sepulcral, adj. sepulcralis.o.
selha, a.f. situla.ae; situlua,i. semideus, s.m. semideus,!;
sus.ua. sepulcro, s.m. sepulcrum.i.
sfilo, a.m. aignum.l; sigilluin,
heros.ois.
sensatez, s.f. sanitas.atie. sepultura, s.f. sepultura.ae;
i; anulus.i. seminal, adj. Beminalis.e. humatio.onie.
seminário, s.m. scminarinnvi. sensato, adj. Banus,a,um; aa-
selva, a.f. V. floresta, sequaz, B.m. assectator.oris.
seminu, adj. seminudus.a.um. piens.entis; prudenB.entis;
selvagem, adj. f erus,a,um sequente, adj. sequeus.entis.
scituB,a,nm.
ailveatrla.e; indomitus.a, semltoin, a.m. aemitonÍum,Íi;
sensibilidade, B.f. sensus.us sequestrar, v.t. sequestro da-
um; agreatis.e. hemitonium.ii.
re; rclegare,
semivivo, adj. semivivua.a.um. offensio.onis. aeponere;
selvajaria, a.f. feri tas, ai is;
sempiterno, adj. aempiternua. sensibilizar, v.t. movere, com- fiecludero.
ferocia.ae ; atrocitas.atia
barbaria,at-, sempre, adv. semper. movere, mollire, írangcrc. seqilestro, s.m. senuestratio,
selvático, adj. silvester.tria, sena, B.f. Benio.onia. // V.p. moveri, commoverí, onia ; Bcquestnira.I.
tre ; silvaticu8,a,u£a. Sena, Geogr. Sequana,ae. frangi. sequioso, adj. V. sedento,
sem, prep. sine (abl.). Pode senáculo, a.m. scnaculum.f. sensitiva, B.f. mimoBa sensi- séquito ou séquito, s.m. comi-
senado, s.m. senatus.us.
verter-ae por um simples tiva. tntus.uB cohors.tis.
;
abl. acompanhado de nul- senador, s.m. senator.oria. sensível, adj. patibília.e; mol- ser, v.l. esse. // S.m. quod
lua e sem prep. // Segui- senão, prep. V. exceto. lis.e ; tener.era.erum. eet; vis.vis; natura. ae
SER — 294 — SET — 295 — SIM
serafim, s.m. V. anjo. serrilha, a.f. lupata.ae. s'gilo, s.m. V. segrêdo.
setenta, num.
card. septua-
serão, s.ra. lucubratio.onia. sertã, s.f. sartago.inis; frbco- ginlA; septuagcni.ao.a. sigla, s.f. aigla.orum.
sereia, s.f. Siren.enis. rium.íi, signatário, s.m. aignator.oris.
serenar, v.t. serenara. Mia* setentrlão, a.m. aeptemtrio,
sertanejo, adj, mediterraneus, onia; aqnUo.onis. significaçio, s.f. signifirniio,
rare. onía; sententia.ai?; notio,
a, um.
serenidade, s.f. screnítas.atís; setentrional, adj, septorotrio- onis.
Budum.i. sertão, B.m. mediterraneus nalis.e. significante, adj. significanB,
sereno, adj. seremis.s.um locns. sétimo, num. ord. scptimua.a, antts.
trnnquíllus.a.um ; suduB.a, serventuário, s.m. vicarius.ii. um. significar, v.t. significara,
um. sorviçal, adj. officioaus,a,uin. seu, pron. poss. anus. a, um; uutKiaro. dcclararo, demon-
série, s.f. series, ei; ordo,Ínis; serviço, s.m. cultus.us; offi- ejus.a.um illins.a.um.
;
stra re ; valere.
continuai io.onis. cium.H; ministoriuin,iÍ ; mú- severidade, s.f. severitas.alis; significativo, ndj. sí^nificans,
seriedade, scveritaa.atiK
s.f. nus, ería. austeritas.atis; gravitas, nntis ; signif ícabilís.e.
praviías.atis; ansteritaa, servidSo, B.f. servitus.utis; afia.
ntis. acrvitiuin.ii severo, adj. severua.a.um signo, s.m. signum.i.
; jugum.i; cep-
seringa, clyster.eHs.
s.f. tivitas.atis. acer.cris.crn; austi-rus.a, âilaba, s.f syllaba.ae.
seringar, v.t. clysterizare. um; gravis.e. silábico, adj. sylJabicua.n.iim.
servidor, B.m. scrvns.i; famu-
sério, adj. scverus,a,nm ; gra- sevicas, s.í.pl. vexa. io.onis; silencio, B.m. ailentiiim.ii
lus.i; rninister.tri satellea,
vis.o; auslorus.a.um; ve-
;
injuria, ae; contunielía.ae. iranquillitaH.atiB; quies.etis.
Uis.
rus.a.uw. Sevilha, Geour. liixpalis.is. silencioso, adj. taciina.a.ura;
servil, adj. serviMs.e; servos,
sor mão, s.m. o ratio sacra; sevilhano, adj. Híspalensis.e. aiiena.énr i:- tacUurnua.a,
.
entis. sevorua.a.um.
SOG — 2 — SOL SOL — 299 — SOB
socalco, B.ra. Bggcr.eris; mo- solavanco, s.m. jactatio.onis; solidificar, v.t. cogere, den- sonda, s.f. bolis.idis; Bpccil-
les. is. KtmciLssus.ns. sare, firmare. // V.i. aroe- lum,i.
socavar, v.t. suffodere. solda, s.f. ferrumcD.ínis; fer- cere, solidari. sondador, s.m. explorator.oria.
sociabllida.de, s.f. cominuni- ruuiinatiu.onis. sólido, adj. aoIidns.a,um; fir- sondar, v.t. tentarei; explora-
tuu.atts ; facilitas, atis. soldadesco, adj militarís.e. mus.a.um; stabilis.e; cons- ra, perspiecre.
social, adj. aoeialia.e, soldado, sni. niUos.itts. tans.antis. sonegação, s.f. occultatio.onis.
sociável, adj. sociabilis.e. soldagem, s.f. ferruminatlo, solilóquio, s.m. soliloquium.ii. sonegador, s.m. occultator,
sociedade, s.f. socictnfl.atis; onis. sólio, » rn. V. trono, oris ; roceptor.orís.
conjunctio.onis sodalitas, ;
soldar, v.t. ferruminare, soli- solipede, adj. e s.m. aolídipes, sonegar, v.t. occulere; célare,
atis ; congressus.us. dare. // V.i. e p. coalesce- ped is. suppriinere.
societário, s.m. socius.ií; con- re, ferruiiiínari. solitário, adj. solitarius.a.um; sonbar, v.i. somniare.
soei iis, >i sodalis.is.
: sôldo, s.ni. stipondiíim.ii ;
aos, Kolivagus.a.um; solus.a.ura; souho, s.m, somnínm.ii.
sócio, adj. e s.m. V. associa- ris. deserlus.a.um, sono, s.m. sornnus.i; sopor,
do. solecismo, s.m. soíoecismns.i; solo, s.m. sotum.l; humue,i; oris; quies.tis.
soco, s.m. basis.ís; soccus.I. error.oris. nionodium.Ii. sonolento, adj. somniculosua,
sôco. s.m. V, murro, solene, adj. Rollemniti.e; fes- solstício, s.m. solstitium.ii. a.ufu.
soçobrar, mergere, de*
v.t. tus, a. um ; celeber.brts.bre soltar, v.t. solvere, expedire, sonoridade, s.f. c!aritae,atis;
mergero, supprímero. // irra vis, e. revincire. // V.p. solvi, la- vocalitas.atia.
V.i, dernergi, supprimi. solenidade, s.f. scllernnc.is; sonoro, adj. sonans.antis; vo-
xari.
socorrer, v.t. suecurrere, sub* cuorimonin.ae; ritus.ns; solteiro, adj. o s.m. caclebs, calis.e ; sonorus.a.um.
veniro, auxiliari; juvart», gravii ns.Btis. sonso, adj. tectus.a.um; re-
libis.
levare. solenizaçáo, s.f. celebratio, sôlto, adj. e part. sohitus.a, conditns.a.um.
socorro, s.m. anxilitim.ii unis ; celebrítas.atis. um; sopa, s.f. cnllyra,ae.
emisflus,a,am; libera-
praesidíum.ii ; Biibsidium,ii. tns.a.um. sopeamento, s.m. proculcatío,
solenizar, v.t. celebrare, con-
sofá, s.m. lectusj; lectulus.í. solução, s.f. solutio.onia; ta-
Cfli-hraro. onis.
sofisma, s.m. sophisma.atis; solorto, adj. sollfrs,ortis. bes,!s; explicatio.onis. sopear, v.t. obtorere; proto-
captio.onis caluuinia.ae soluço, s.m. sin^ulíus.us. rere, culcare.
;
solha, s.f. solea.ae.
sofista, s.m. sophistes.ae ; ca- som, s.m. sonus.i; vox.cis. sopoira, s.f. tympnnum,!.
vUlator.oris. solicitação, s.f. sollicitatio,
soma, a.f. sunima,ae. sopor, s.m. sopor.oris,
sofisticar, v.i. cavillari. onis; rogatío.onis; postula- sombra, s.f. umbra.ae. soporifíco, adj. somnlfer.fora,
sofistico, adj, captiosus.a.um. tk.onia. sombreado, adj. Q part. obnm-
solicitador, s.m. flagitator,
ferum somnifÍcus,a,um.
;
tela.ac. onis.
ua; impctua.ua.
pentinus. a, um ; repena.en-
sub-repçáo, subtrair, v.t. aubtrahere, de-
tia.
subreptio.onis.
B.f.
sossegar, T.t. V. tranqttili2ar. sub-reptício, adj. snbreptici- trahere, aurripere; deduce-
subjeçSo, a.f. aubjectio.onis.
ua,a,uin ; f urtivua.a.um. re.
sossego, a.m. V. tranquilidade,
subjetivo, adj. intcatinuB.a, sub-rogaçâo, suburbano, adj, auburbanua,
sótão. a.m. cenacnlum.i. a.f. aubstitutio,
um. unia. a,um.
soterrar, v.t. obruere, ínfo- subjugar, v,t. aubigorc; vin- sub-rogar, subúrbio, a.m. V. arrabalde,
v.t. aubrogare,
dere. ccre, expugnare. subatituere. subvenção, s.Í. aubaidium.ii.
aotopor, v.t. aupponero, aub- EUblevação, a.f. motns.na; ee- subscrever, v.t. e 1. subecri- subvencionar, v.t. pecuniam
derc, anbjicere. ditio.onis tumultua.us. bere; aubnotaro. suppeditare.
;
(
SUF — 302 — 8UP 8UP — 303 — SUS
anflelentB, sdj. sntia. rio.onia; Bumma.ae; breve, BUpino, B.m. snpmum.l. // surdo, adj. aurdns.a.um.
sufocação, s.f. Buífocatlo.onis. 1b.
sufocar, v.t. e i. miífocare; Adj. aupinua.a.um. surgir, v.i. surgore;
sumidade, a.f. culmcn.lnla; (fig.)
slrnngulare.
auplementar, adj. adventicius, exoriri, succrescere.
(pl.) dignitates.um. a. um.
sufragar, v-.t. Buffragarl. sumir, surpreendente, adj. mirandue,
v.t. i>bacnrare. suplemento, B.m. supplemen-
sufrágio, B.in. snffragium.ii sumo, s.m. sucua.i; juajuria. a.um; mirabilis.e; mirus.a.
tum.i; complementuni,i. um.
punetum.i; suffragatio.onia. // Adj. Bummus.a.uin. suplente , adj. vicarius.a.um. surpreonder, v.t. depri-hende-
sugar, v.t. Bugere, exsugere, snntuário, adj. sumptuarius,
r
// S.m. vicariiia.ii. re, occupare, intercipere ;
lingere; oxbaurlro. a.iim. súplica, s.f. obsccratio.onÍB; Buporvenire.
sugerir, v.t. auggerere, inice- suntuoso, adj. eumplnosus.a, obtcatatio.onis. surprêsa, s.f. inaidiae.arum
re, aubieere. um; magnificiia,a,uni ; opi- suplicante, adj. e s.m. aup- admiratio.onÍB.
sugestão, s.f. instinctus.us. parus.a.um; lautii8,a,um. plex.icis.
suor, e.ni. atidor.oriB. surtida, s.f. eruptio.onis; ex-
sulcidar-se, v,p. sesc occidere, suplicar, v.t. supplicnre, obse- curaua.ns.
8*- interiniere. superabundante, abnn-
adj. crarc. obtealarl, deprecari, surtir,
dans.aotis;
v.t. V. produzir, ori-
SUicidio, s.m. mors voluntária, aupervacuus.a, implorare. ginar.
suíços, s.m.pl. Helvotii.orwu. uiu. suplício, a.m. aupplicium.ii; suscetivel, adj. capax.acis.
SUino, adj. suiniis.a.uui ; suil- snperabundar, v.t. abundare, angor,oris. suscitar, v.t. sascitarc, exci-
lus.a.uin. redimdare, aupcrfluere. supor, auniere,
// S.m. V. porco, v.t. facoro, tar)', facessere, creare.
sujar, v.t. inquinare, focda- suporar, v.t. superare, exsu- íingere. suspeição, s.f. anspicio.onis.
re. // V.p. sordescere. perare, praecedere. Buportar, v.t. austinere, fer- suspeita, s.f. suspicio.onlt.
suporcilio. s.m. re, tolerare; pati, perpeti. suspeitar, v.t. auspicari.
sujeição, s.f. oboedientia.ae V. sobrance- //
aervitus.utia. 11a. suportável, adj. tolerabilis.e; V.i. auspicari, suspicere.
enjeitar, v.t. aubjicere, snbi- superficial, adj. summu8,a,um; ferendus.a.um ; mitt8,e. suspeitoso, adj. snspiciosuB.a,
lnvis.e. suporte, s.m. fuluientum.i; um.
gerc, adstringerc, subdere;
víncere, alligare. // V.p. superfície, B.f. supcrficies.el; atatumrn.inia. suspender, v.t. suspender*,
Bo subjicore, arca.se. supremacia, a.f. impcrium.u; suffigere; austinero. intor-
parere, se
submitcre. supérfluo, adj. anporfluena, Bumma.ae; dominatio.oniB. rumpi-re.
sujeito, supervacuua,a,um.
enfia; supremo, adj. suuuiins.a.um suspensão, auspensio.onia;
a.f.
adj. subjeetug.a.um;
aubactus.a.um; obnoxius.a, superintender, v.t. e i. praeea- aupremiis.a.um ultimua.a intermiBsio.onis; intercape-
;
uiu, // S.m. hoiuo.inis; cor- se. um. do.inis.
pua.oris. superior, suprossSo s.f. abolilio.onis; suspenso, ndj. suapenaua,»,
adj. Buperior.Ius;
sujidaae, s.f. aordea.ínm; illu- snperus.a.iim. d<-lractio,onis; oppreaaio, um; appensiia.a.nm ; pensi-
viea.ei; spurcitia.ae. onÍ8. lis.e; pendena.entis; inter-
superioridade, prlncipa-
B.f.
sujo, adj. non puma. a, um; tua.uB; suprimir, v.t. supprimere, missua.a.um; interriiptus.a,
excellentia.ae; ela* um.
immundiis.a.uni iilotua.a, tio.onia.
praeteri'», omittere, detra-
um;
;
lerrificus.a.nm.
terrífico, adj. tigela, s.f. gabata.ae; catlnus, tique, a.m. convulBio.onls.
itis; codex,icÍ8.
terrlgeno, adj. terrigenus.a, scutra,ae. todavia, conj. tamen.
i ; _ . tira, s.f. ligamentum.i.
um, tigre, 8.m. tigriB.idis; tigrie,
tirania, 8 .f. tyrannis.idis; do- todo, pron. demonst. totiis.a,
terrina, s.f. sinum.í: sinus.i. is. um ; omnls.e.
minatio.onis.
território a.m. territorhiin.ii; tijolo, s.m. later.oriB. tlranlcídlo, B.m. tyrannicidi- toga, s.f. toga.ae.
ager.gri; terra, a*», tlmbale, s.m. tyinpanum.i. um,ii. togado, adj. togatus.a.um.
terrível, adj. terribilie.e. timbre, s.m. cymbalum.i; tin-
tiranizar, v.t. saevirc; (fig.) tojo, s.m. ulox.icía.
terror, 6.m. terror.oris. sonitus.ufl: sig- dominari, vexare. tolda,
nitus.nB; s.f. foni8,i; constra-
tese, s.f. thesis.is; proposl- tirano, s.m. lyrannus.i ; (fig.)
num,i; nota.ae. tum.i; stega.ae.
tum,i; positio.onis. timidez, B.f. timiditas.atis; dominus.i. tôldo, s.m. velum.í.
tosoureiro, s.m. acrarii prae- tirante, a.in.
verecundia.ae; pudor.oris funis.is; epirae- tolerância, s.f. patientia,ae;
dium.ii; habenae.arum.
fectus. tímido, adj. tímidus.a.um ; de- // facilitaB.atis.
tesouro, s.m. thesaurus,i. mfssus.a.um. Adj. subrutilua.a.um. tolerante, adj.
tirar,
patiens.entis;
frons.tis.
testa, s.f. tímpano, s.m. tympanum.i. v.t. diicere,
dednecre, facili8,e;
mitis.e.
testâcoo, adj, testacous.a.um. trahere, extrahere. prome- tolerar,
tingir, v.t. tingere, Bufficere; v.t. tolerare. ferre,
testamentárlo, adj. testamen- re, decerpero, elicere, erae-
pati.
imbuere, inicere. re, eximero, expedire;
tarius,a,nm. au- tolerável, adj. tolerabilia.e.
testamento, B.ni. teatamen tlnba, s.f. porrigo.inia. ferre, adimere, movere. tol- tolice,
tum.i. tinhoso, adj. pruriginosus.a. lero.
s.f. stultitia.ae; atupi-
. ,
um. ditas.atia; inscitia.ae.
testeira, s.f. frontale.is.
TOL — 310 — TOT TOU — 311 — TRA
tolo, etulta8,A,um; stoli-
adj. // V.p. fierl, evadere; ae touca, a.f. calieudrum.l. traidor, a.m. proditor.orla;
dus.a.um ; insulBU8,B,nm. e.on vertere, converti. toucinho, a.m. laridum.i; lar* trnditor.oris; inaidiator,
tom, a.m. tonus.í; aonna.i; tornear, v.t. tornare; circum- dnrn.i, oria.
vox.cis; mos.ris. staro, circumíundi ; c ingere. touro, s.m. taurua.i; nrns.i. trair, v.t. tradrre; prodere,
tomar, v.t. prehondore, ap- torneira, a.f. mamílla.ae. trabalhar, v.t. 1. lnborarn,
. duserorp, defiecre. // V.p.
prehendere, capere. accipe- torueíro, a.m. diatretarius.il. elaborare, incurnbore. mo* se niidare.
re, sumcre, promere; occu- tõrno. a.m. tornna.i. lirí; traclarp, subígpre, trajo, s.n*. vp8titus.us; ves-
pare, arripere ; assumere. tornozelo, s.m. talus.l; tala- exercere, colere. tis, is; vestimentum.i.
sorbcro. ria, ium. trabalbo, a.m. labor.oría; ope- trajeto, s.m. trajectua.na;
tombar, v.t. dcjicere, sterue- toro, s.m. torua.i. ra.ae; tpua.eris; pcnsum,!. trajectio.ouía.
re, prosternere. torpe, adj. turpia.e; Indeco-
traça, s.f. vermiculns.i ceras- trama, a.í trama.ae; anbte*
tomo, a.m. toimis.i. ruR.a.um; inhúnestus.a.um. ;
brum; rufua.a.uin j rubicun- vesícula, B.f. vesícula.ae. viciar, v.t. vitiaro, corrumpe- vileza, B.f. vilitas.atia; sor-
dufi.a.um. re, ínficere. dea,ium.
vespa, s.f. vespa.ae.
VIM — 322 — VIT VIT — 323 — VOM
vime, B.m. vimen.inla; virga virilha, a.f. lnguen.lnU. vltuperável, adj. vituporabl- vocábulo, B.m. vocabnlum,!.
ae. iia.e.
virilidade, a.f. virilftaa.atía. vocação, s.f. proclivitaa.Btis;
vinagre, sjh. acetnm.i. vituperatio, studium.li.
virtude, a.f. virtua.utia; vitupério, a.m.
vincar, ho*
v.t. pllcare, complí- nesras.atis. onis; reprehensio.onís; fia- vocal, adj. vocalia.e.
caro. virtuoso, adj. honcstua.a.nm; gilium.ii.
vocatívo, s.m. vocativua.I.
vínculo, B.m.
ligamen.inia probus.a.um ; intcger.gr» viúva, a.f. vidua.ae; orba.ae.
vmculurn.i; nodus.i. gruiu. vociferaç&o, a.f. vociforatio,
viuvez, a.f. vídnitas.atia. onis.
vinda, a.f. adventns.n». vírus, a.m, virua.i.
vindima, visão, s.f. viaio.onla. viúvo, adj. viduus.a.um. // vociferar, v.i. vociferari, cla-
b.Í. vindemia.ae;
nva.se. víscera,
S.m. viduus.i; orbna.i. mitaro.
viscus.eria.
s.f.
vindimar, v.t. o i. vindemlare. vÍeco. a.m. viseuin.i. vivacidade, s.f. alacritas,atÍ6; voga, s.f. cursus.us; naviga-
vindita, a.f. vindicatio.onia. vigor.gris ; vehementía.ae tio.onis gratia,ae.
visigodos, a.m.pl. ViBigothí, ;
vis, via.
vingança, a.f. ultio.onia; poe- orum Visigothae.arum. vogal, s.f. vocalia.is.
;
na, ao. vivaz, adj. vividua.a.um; vi-
visita, a.f. salutatio.onia; ad- vas, ocis. vogar, v.i. navigare, natare;
vingar, v.t. e p. vindicare. ventus.ua. fluctuare.
ulciaci. viveiro, a.m. seminarium.ii;
visitar, v.t. convenire, visere, volátil, adj. volatilis.e.
vinha, a.f. vinea.ae; vine- plantarium.ii ; aviarium.ii
snlutare; viaitarc, peram- volnntaa.atis.
tiim.i, omitlion.onis ; vivarium.u. volição, s.f.
bularei circiunire.
vinho, B.m. vinum.i. vislumbre, viver, v.i. vivere, epírare, volta, circuitua.ua; cir-
s.f.
a.m. umbra.ao;
vinte, num. card. viginti; vi- aura.ae; igniculi.orum. esse, vigore, cuitio.onis; ambitua.ua; ara-
ceni.ae.a. vista, vivificação, a.f. vivificatlo. bulatio.onis ; reditus.ua.
s.f. viaua.ua; adspec
violação, s.f, violatio.onia. tua.ua; oculf.orum; prospec- onis. voltar, v.t. versare; vertere,
Violar, v.t. violare, temerare, tua.ua; descriptio.onia. vivificar, v.t. animare, vege- convertera, flcctere, //
polluere, írangere. visto, a.m. fides.ei. V.p. se vertere.
tare.
violência, a.f. violentia.ae; vistoria, a.f. probatio.onia. volubilidade, a.f. volubilitaa,
vivo, adj. vivus,a,um; vivens,
saevitia.ao; iropetua.us. vistoso, adj. acer.cris.cre. atis.
enliã; auimalua.a.um ani- ;
ZÔlo, s.in. stndium.ii ; diligen- zoóforo, a.m. zoophorua.i. INDÚSTRIA OrAFIOA SIQUEIRA í/A.
tia.ae; aedulitaa.atia.
zeloso, adi. 6tudiosus,a,um ;
zambido, a.m.
rnurmiir.uris.
fremi toa.u
RUA AUGUSTA. 235 — SÍO 1-AULO
diligens.enlia ; sedtiJua.a, zumbir, v,i. freinere, innrm
um asaiduii8,ft,nm.
; rare; auaurrare, atrepere.
zénite, a.m. fastígium.ii. zurrar, v.i. rudero.
zero, a.m. zero (indecl.). zurro, s.m. ruditus.ua.