Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
De Virtutibus
De Virtutibus
Ruslan Khazarzar
Philo Judaeus
De virtutibus
(ed. L. Cohn)
Philonis Alexandrini opera quae supersunt, vol. 5.
Berlin: Reimer, 1906 (repr. De Gruyter, 1962), pp. 266–335.
Peri\ a)ndrei/aj.
1
Philo Judaeus. De virtutibus
kou=ntej, ta\j a)peila\j kai\ e)panata/seij au)tw=n polu\n ge/lwta kai\ cleu/hn
tiqe/menoi, peni/a| me\n plou=ton a)ntita/ttontej, ou) to\n tuflo\n a)lla\ to\n o)xu\
kaqorw=nta, ou(= ta\ a)ga/lmata kai\ keimh/lia yuch\ pe/fuke tamieu/ein.
6 muri/ouj ga\r peni/a katepa/laisen, oi(\ tro/pon a)qlhtw=n a)peirhko/twn u(p'
a)nandri/aj kate/peson malakisqe/ntej: e)ndeh\j de\ par' a)lhqei/a| dikazou/sh|
to\ para/pan ou)de\ ei(=j e)sti corhgo\n e)/cwn to\n th=j fu/sewj a)kaqai/reton
plou=ton: a)e/ra me/n, th\n prw/thn kai\ a)nagkaiota/thn kai\ sunech= trofh/n,
a)diasta/twj meq' h(me/ran te kai\ nu/ktwr a)napneo/menon, e)/peita de\ phga\j
a)fqo/nouj kai\ potamw=n ou) ceima/rrwn mo/non a)lla\ kai\ au)qigenw=n r(ei=qra
a)e/naa pro\j potou= crh=sin, e)/peita ei)j e)dwdh\n fora\j pantoi/wn karpw=n
kai\ de/ndrwn i)de/aj, ai(\ ta\j e)thsi/ouj o)pw/raj a)ei\ fe/rousi: tou/twn ga\r
7 a)/poroj ou)dei/j, a)lla\ pa/ntej oi( pantacou= pollh\n a)/gousi periousi/an. ei)
de/ tinej to\n th=j fu/sewj plou=ton par' ou)de\n qe/menoi to\n tw=n kenw=n
doxw=n diw/kousi, tuflw=| pro\ ble/pontoj skhripto/menoi kai\ h(gemo/ni th=j
8 o(dou= crw/menoi pephrwme/nw|, pi/ptein e)x a)na/gkhj o)fei/lousin. o( me\n
dh\ sw/matoj dorufo/roj plou=toj fu/sewj eu(/rhma kai\ dw=ron w)\n h)/dh
le/lektai. to\n de\ semno/teron, o(\j ou) pa=sin a)lla\ toi=j a)lhqw=j semnoi=j
kai\ qespesi/oij a)ndra/si pro/sesti, mhnute/on. tou=ton to\n plou=ton | sofi/a
corhgei= dia\ logikw=n kai\ h)qikw=n kai\ fusikw=n dogma/twn kai\ qewrhma/twn,
e)x w(=n fu/esqai ta\j a)reta\j sumbe/bhken, ai(\ th=j yuch=j u(pote/mnontai th\n
polute/leian eu)koli/aj kai\ o)ligodei/aj e)/rwtaj e)nti/ktousai kata\ th\n pro\j
9 qeo\n e)xomoi/wsin. e)/sti ga\r o( me\n qeo\j a)nepideh/j, ou)deno\j crei=oj w)/n,
a)ll' au)to\j au)tarke/statoj e(autw=|: o( de\ fau=loj poludeh/j, a)ei\ diyw=n
tw=n a)po/ntwn a)plh/stou kai\ a)kore/stou ca/rin e)piqumi/aj, h(\n puro\j tro/pon
a)narripi/zwn kai\ a)nafle/gwn e)pi\ pa/nta mikra/ te au)= kai\ mega/la tei/nei:
o( de\ spoudai=oj o)ligodeh/j, a)qana/tou kai\ qnhth=j fu/sewj meqo/rioj, to\
me\n e)pidee\j e)/cwn dia\ sw=ma qnhto/n, to\ de\ mh\ poludee\j dia\ yuch\n
10 e)fieme/nhn a)qanasi/aj. ou(/twj me\n peni/a| plou=ton a)ntita/ttousin: a)doxi/a|
de\ eu)/kleian: o( ga\r e)/painoj o(rmhth/rion e)/cwn kaloka)gaqi/an kai\ w(/sper
a)po\ a)ena/ou phgh=j e)kei=qen r(e/wn a)nexeta/stwn a)nqrw/pwn ou)k e)nomilei=
plh/qesi ta\j th=j yuch=j a)nwmali/aj a)bebai/oij fwnai=j a)pogumnou=n ei)wqo/twn,
a(\j e)/stin o(/te lhmma/twn ai)scrw=n e)peuwni/zontej ou)k e)ruqriw=sin kata\ tw=n
a)risti/ndhn e)pilegome/nwn. o)li/goj de\ tou/twn a)riqmo/j e)stin: a)reth\ ga\r
11 ou) polu/coun e)n qnhtw=| ge/nei. phrw/sei ge mh\n ai)sqh/sewn, h(=| suzw=ntej
e)/ti muri/oi proape/qanon tw=| mhde\n a)lexi/kakon eu(rei=n du/nasqai fa/rmakon,
a)ntika/qhtai fro/nhsij, to\ kratisteu=on tw=n e)n h(mi=n, e)nommatou=sa dia/noian,
h(\ pro\j o)xuwpi/an tw=n sw/matoj o)fqalmw=n o(/lw|, fasi/, kai\ tw=| panti\
12 dienh/nocen. oi( me\n ga\r ta\j e)pifanei/aj tw=n o(ratw=n kataqew=ntai, a(/ma
deo/menoi fwto\j e)/xwqen, h( de\ kai\ dia\ ba/qouj cwrei= tw=n swma/twn, o(/la
di' o(/lwn kaq' e(/kasta tw=n merw=n a)kribou=sa kai\ periaqrou=sa kai\ ta\j
tw=n a)swma/twn fu/seij, a(\j e)piskopei=n ai)/sqhsij a)dunatei=: scedo\n ga\r
pa=san o)xuwpi/an o)fqalmou= katalamba/nei, mh\ prosdeome/nh no/qou fwto/j,
a)sth\r ou)=sa au)th\ kai\ scedo/n ti tw=n e)pourani/wn a)peiko/nisma kai\ mi/mhma.
13 no/soi ge mh\n swma/twn u(giainou/shj yuch=j h(/kista bla/ptousin: u(gei/a de\
yuch=j eu)krasi/a duna/mew/n e)sti th=j te kata\ to\n qumo\n kai\ th\n e)piqumi/an
2
Philo Judaeus. De virtutibus
kai\ to\n lo/gon, e)pikratou/shj th=j logikh=j kai\ w(/sper a)fhniasta\j i(/ppouj
14 h(niocou/shj e(kate/raj. o)/noma tau/thj i)/dion th=j u(gei/aj e)sti\ swfrosu/nh,
swthri/an tw=| | fronou=nti tw=n e)n h(mi=n a)pergazome/nh: kinduneu=on ga\r
au)to\ polla/kij u(po\ th=j tw=n paqw=n fora=j kataklu/zesqai u(pobru/cion
ou)k e)a=| cwrei=n, a)lla\ a)ne/lkei kai\ mete/wron e)xai/rei yucou=sa kai\ zw|ogo-
15 nou=sa kai\ tro/pon tina\ a)paqanati/zousa. pa/nta de\ ta\ ei)rhme/na u(fh-
gh/seij ei)si\ kai\ didaskali/ai pollacou= th=j nomoqesi/aj e)sthliteume/nai,
tou\j me\n eu)peiqei=j malakw/teron a)napei/qousai tou\j de\ a)peiqeste/rouj
e)mbriqe/steron katafronei=n tw=n peri\ sw=ma kai\ e)kto/j, e(\n me\n te/loj h(gou-
me/nouj to\ kat' a)reth\n biou=n, zhlou=ntaj de\ kai\ ta)/lla o(/sa a)gwga\ pro\j
16 tou=to. kai\ ei)/ ge mh\ dia\ tw=n prote/rwn e)tu/gcanon e(/kasta diexelhluqw\j
tw=n ei)j a)tufi/an, e)peirw/mhn a)\n a)pomhku/nein e)n tw=| paro/nti sunufai/nwn
kai\ sunei/rwn ta\ dokou=nta spora/dhn kei=sqai e)n to/poij diafe/rousin:
17 ei)rhkw\j d' o(/sa kairo\j palillogei=n ou) dikaiw=. tou\j me/ntoi mh\ a)po-
knou=ntaj a)lla\ dia\ spoudh=j tiqeme/nouj e)ntugca/nein tai=j pro\ tou/twn bi/bloij
dei= noh=sai, o(/ti pa/nta ta\ peri\ a)tufi/aj lecqe/nta scedo/n e)sti peri\ a)ndrei/aj,
e)peidh/per eu)to/nou kai\ gennai/aj kai\ sfo/dra neneurwme/nhj yuch=j e)sti
katafronh=sai pa/ntwn o(/sa tu=foj ei)/wqe semnopoiei=n e)pi\ diafqora=| tou=
pro\j a)lh/qeian bi/ou.
18 Tosau/th de/ ti/j e)sti tw=| no/mw| spoudh\ kai\ filotimi/a peri\ tou=
gumna/sai kai\ sugkroth=sai yuch\n pro\j a)ndrei/an, w(/ste kai\ peri\ e)sqhma/twn
o(poi=a e)crh=n a)mpe/cesqai dieta/xato a)peipw\n a)na\ kra/toj a)ndri\ gunaiko\j
a)mpeco/nhn a)nalamba/nein, e(/neka tou= mhde\n i)/cnoj h)\ skia\n au)to\ mo/non
tou= qh/leoj e)pi\ lu/mh| th=j a)/rsenoj genea=j prosa/yasqai: bou/letai ga\r
e(po/menoj a)ei\ th=| fu/sei ta\ oi)kei=a kai\ sunw|da\ a)llh/loij a)/cri tw=n e)sca/twn
19 kai\ di' eu)te/leian a)faneste/rwn ei)=nai dokou/ntwn nomoqetei=n. e)peidh\ ga\r
tu/pouj swma/twn e(w/ra kaqa/per e)pi\ pla/touj caracqe/ntaj a)nomoi/ouj
a)ndro/j te au)= kai\ gunaiko\j kai\ bi/on e(kate/rw| tw=n ei)dw=n ou) to\n au)to\n
a)ponemhqe/nta-tw=| me\n ga\r o( katoiki/dioj, tw=| d' o( politiko\j proske-
klh/rwtai-, ka)n toi=j a)/lloij o(/sa mh\ fu/sewj me\n e)/rga h)=n, fu/sei de\
a)ko/louqa gnw/mhj a)gaqh=j eu(rh/mata, sumfe/ron e)/krine diata/xasqai: tau=ta
20 d' h)=n ta\ peri\ di/aitan kai\ a)mpeco/nhn kai\ ei)/ ti o(moio/tropon. h)rrenw=sqai
ga\r to/n ge pro\j a)lh/qeian a)/ndra ka)n tou/toij h)xi/wse kai\ ma/lista e)n
e)sqh/masin, a(\ e)pifero/menoj a)ei\ meq' h(me/ran te kai\ nu/ktwr o)fei/lei
21 mhde\n e)/cein a)nandri/aj u(po/mnhma. kata\ ta\ au)ta\ me/ntoi kai\ th\n gunai=ka
a)skh/saj toi=j a(rmo/ttousi ko/smoij | e)kw/lusen a)nalamba/nein a)ndro\j e)sqh=ta,
po/rrwqen w(j a)ndrogu/nouj ou(/twj kai\ guna/ndrouj fulaxa/menoj: e(no\j ga/r,
kaqa/per e)n tai=j oi)kodomi/aij, u(faireqe/ntoj h)/|dei kai\ ta)/lla menou=nta ou)k
e)n o(moi/w|.
22 )/Eti toi/nun tw=n a)nqrwpei/wn pragma/twn dusi\ kairoi=j e)mfero-
me/nwn, ei)rh/nh| te kai\ pole/mw|, ta\j a)reta\j e)/stin i)dei=n e)n a)mfote/roij
e)xetazome/naj. peri\ me\n ou)=n tw=n a)/llwn le/lektai pro/teron kai\ au)=qij,
ei) ge/noito/ tij crei/a, lecqh/setai: ta\ de\ nu=n a)ndrei/an ou) pare/rgwj e)xeta-
ste/on, h(=j ta\ me\n kat' ei)rh/nhn e)/rga pollacou= th=j nomoqesi/aj u(/mnhsen
a)ei\ tw=n kairw=n stocazo/menoj, peri\ w(=n e)n toi=j oi)kei/oij to/poij u(pemnh/-
3
Philo Judaeus. De virtutibus
samen, tw=n de\ kata\ po/lemon e)nqe/nde poihso/meqa th\n a)rch/n, e)kei=no
23 proeipo/ntej. o(/tan poih=tai to\n stratiwtiko\n kata/logon, ou)c a(/pasan th\n
neo/thta kalei=n oi)/etai dei=n, a)ll' e)/stin ou(\j paraitei=tai prostiqei\j ai)ti/aj
eu)lo/gouj th=j a)stratei/aj: au)ti/ka tou\j katepthco/taj kai\ deilou/j, mellh/-
sontaj u(po\ th=j e)mfu/tou malaki/aj a(li/skesqai kai\ de/oj toi=j a)/lloij
24 summa/coij e)mpoiei=n. to\ ga\r e(te/rou kako\n eu)= pwj o( plhsi/on a)nama/ttesqai
filei=, kai\ ma/list' e)n pole/mw|, tou= logismou= dia\ th\n a)gwni/an sugkecu-
me/nou kai\ ta\j tw=n pragma/twn a)ntilh/yeij a)kribou=n a)dunatou=ntoj: to/te
ga\r eu)la/beian me\n th\n deili/an, to\ de\ fobei=sqai promhqe/j, a)sfa/leian
de\ th\n a)nandri/an ei)w/qasi kalei=n, ai)/scista e)/rga eu)prepe/si kai\ semnai=j
25 klh/sesin e)pampi/scontej. o(/pwj ou)=n mh\ ta\ me\n oi)kei=a bla/pthtai dia\
th=j tw=n ei)j to\n po/lemon i)o/ntwn a)nandri/aj, e)pikude/stera de\ gi/nhtai ta\
tw=n e)cqrw=n ai(rou/ntwn katafronhtikw=j tou\j a)gennei=j, o)/clon a)rgo\n ei)dw\j
ou)k w)fe/limon a)ll' e)mpo/dion ei)j kato/rqwma, a)nei=rxe tou\j a)to/lmouj kai\
a)napi/ptontaj deili/a|, kaqa/per, oi)=mai, kai\ toi=j ta\ sw/mata nosou=si strathgo\j
26 ou)dei\j a)na/gkhn e)piti/qhsi polemei=n, u(poparaitoume/nhj a)sqenei/aj. no/soj
de/ tij kai\ h( deili/a, barute/ra tw=n kata\ to\ sw=ma, ta\j yuch=j duna/meij
kaqairou=sa: tw=n me\n ga\r bracu\n ei)=nai sumbai/nei to\n cro/non th=j a)kmh=j,
h( d' e)sti\ kako\n su/ntrofon, ma=llon h)\ ou)c h(=tton tw=n h(nwme/nwn merw=n
prospefuko\j e)k prw/thj h(liki/aj a)/cri panusta/tou gh/rwj, ei) mh\ tu/coi
27 qeo\j i)w/menoj: pa/nta ga\r qew=| dunata/. kai\ mh\n ou)d' a(/pantaj tou\j
eu)tolmota/touj kalei=, ka)\n sfo/dra e)rrwme/noi kaq' e(ka/teron sw=ma kai\
yuch\n proagwni/zesqai kai\ prokinduneu/ein e)qe/lwsin: a)lla\ th=j gnw/mhj
au)tou\j e)paine/saj, o(/ti koinwniko\n kai\ pro/qumon kai\ a)kata/plhkton h)=qoj
e)pidei/knuntai, diereuna=| mh/ tisin a)nagkai/aij ai)ti/aij e)nde/dentai, w(=n o(lko\j
28 h( du/namij. ei) ga/r tij, fhsi/, newsti\ deima/menoj | oi)ki/an ou)k e)/fqh
ei)soiki/sasqai h)\ a)mpelw=na futeu/saj neo/futon, au)to\j ei)j gh=n ta\ klh/mata
kaqei/j, mh/pw th=j e)pikarpi/aj kairo\n e)/scen h)\ parqe/non e)gguhsa/menoj
ou)k e)/ghmen, a)fei/sqw pa/shj stratei/aj, filanqrw/pwj o(mou= %kai\ strathgi-
29 kw=&j th\n a)/deian eu(risko/menoj, e(/neka duoi=n: e(no\j me\n i(/na, e)peidh\ ta\ kata\
pole/mouj a)/dhla, mh\ ta\ tw=n ponhsa/ntwn a)talaipw/rwj a)/lloi lamba/nwsi:
calepo\n ga\r e)/doxen ei)=nai, tw=n i)di/wn tina\ mh\ a)po/nasqai dunhqh=nai, a)ll'
oi)kodomei=n me\n e(/teron, e)noikei=n de\ a)/llon, kai\ futeu/ein me/n tina, to\n de\
mh\ futeu/santa karpou=sqai, kai\ mna=sqai me\n a)/llon, gamei=n de\ to\n mh\
mnw/menon, w(j ou) dei=n a)telei=j ta\j e)lpi/daj kataskeua/zein toi=j crhsta\
30 ta\ kata\ to\n bi/on prosdokh/sasin: e(te/rou de\ i(/na mh\ sw/mati strateuo/menoi
tai=j yucai=j u(steri/zwsin: a)na/gkh ga\r au)tw=n th\n dia/noian e)kei= teta/sqai
po/qw| th=j a)polau/sewj w(=n a)feilku/sqhsan: w(j ga\r oi( peinw=ntej h)\ diyw=ntej,
o(/tan siti/on h)\ poto/n pou parafanh=|, diw/kousi kai\ e)pitre/cousin a)meta-
strepti\ glico/menoi metalabei=n, ou(/twj oi( peri\ nomi/mou gunaiko\j h)\ oi)ki/aj
h)\ cwri/ou kth/sewj ponhqe/ntej kai\ o(/son ou)/pw th=| e)lpi/di nomi/zontej ei)j
to\n e(ka/stou th=j crh/sewj a)fi=cqai kairo/n, o(/tan a)faireqw=si th\n a)po/-
lausin, sfada/|zousin, w(j paro/ntaj mh\ parei=nai tw=| krei/ttoni me/rei, yuch=|,
31 di' ou(= sumbai/nei katorqou=n h)\ tou)nanti/on. tou/touj ou)=n kai\ tou\j
o(moi/ouj ou)k oi)/etai dei=n ei)j to\n stratiwtiko\n a)/gein kata/logon, a)ll' oi(=j
4
Philo Judaeus. De virtutibus
5
Philo Judaeus. De virtutibus
6
Philo Judaeus. De virtutibus
Peri\ filanqrwpi/aj.
7
Philo Judaeus. De virtutibus
me/ntoi kai\ ta\j a)/llaj u(phresi/aj a)ei\ diafero/ntwj tw=| plh/qei, mo/non ou)c
56 u(/parcoj w)\n kai\ ta\ th=j h(gemoni/aj sundioikw=n. a)lla\ kai/toi ba/sanon
a)kribh= labw\n e)k makrw=n cro/nwn th=j e)/n te lo/goij kai\ e)/rgoij kaloka)ga-
qi/aj au)tou= kai\-to\ a)nagkaio/taton. -eu)noi/aj th=j pro\j to\ e)/qnoj, ou)de\
tou=ton w)|h/qh crh=nai katalipei=n dia/docon, dediw\j mh/ pote yeudodoxh=|
nomi/zwn a)gaqo\n to\n ou)k o)/nta pro\j a)lh/qeian, e)peidh\ ta\ krith/ria th=j
57 a)nqrwpi/nhj gnw/mhj a)mudra\ kai\ a)be/baia/ pwj ei)=nai pe/fuken. o(/qen ou)
propisteu/wn e(autw=| potnia=tai kai\ kaqiketeu/ei to\n a)ora/tou yuch=j e)/foron
qeo/n, w(=| mo/nw| dia/noian e)/xestin a)kribw=j qewrei=n, | a)risti/ndhn e(le/sqai to\n
e)pithdeio/taton ei)j h(gemoni/an, o(\j oi(=a path\r e)pimelh/setai tw=n u(phko/wn:
kai\ ta\j kaqara\j kai\ w(j a)\n ei)/poi tij tropikw/teron parqe/nouj cei=raj
58 a)natei/naj ei)j ou)rano/n fhsin: "e)piskeya/sqw ku/rioj o( qeo\j tw=n pneuma/twn
kai\ pa/shj sarko\j a)/nqrwpon e)pi\ th=j plhqu/oj, ei)j e)pime/leian kai\ pro-
stasi/an poime/na o(\j a)nupaiti/wj a)fhgh/setai, i(/na mh\ ge/nhtai saqro\n to\
59 e)/qnoj oi(=a poi/mnh spora\j a)gela/rchn ou)k e)/cousa." kai/toi ti/j ou)k a)\n
katepla/gh tw=n to/te th=j eu)ch=j a)kou/saj, "ti/ fh/|j" ei)pw/n "w)= de/spota;
ou)k ei)si\ me/n soi gnh/sioi pai=dej, ou)k ei)si\ d' a)delfidoi=; ma/lista me\n
toi=j ui(oi=j-klhrono/moi ga\r ou(=toi fu/sei prw=toi-kata/lipe th\n
60 a)rch/n, ei) d' a)podokima/zeij, toi=j gou=n a)delfidoi=j. ei) de\ kai\ tou/touj
a)nepithdei/ouj u(pei/lhfaj to\ e)/qnoj prokri/nwn tw=n suggenesta/twn kai\
oi)keiota/twn, a)ll' e)/sti ge/ soi fi/loj a)/memptoj ba/sanon a)reth=j telei/aj
dedwkw/j soi tw=| panso/fw|: ti/ dh\ tou=ton, ei) mh\ ge/nouj a)lla\ kaloka)gaqi/aj
61 h( ai(/resi/j e)stin, ou)k a)xioi=j dokima/zein;" a)ll' a)pofanei=tai o(/ti "pa/ntwn
me\n krith\n poiei=sqai qe/mij qeo/n, diafero/ntwj de\ tw=n mega/lwn, e)n oi(=j
to\ eu)= ge h)\ cei=ron muri/ouj o(/souj ei)j eu)daimoni/an h)/gagen h)\ tou)nanti/on
ei)j kakodaimoni/an. mei=zon d' ou)de\n a)rch=j, h(=| ta\ po/lewn kai\ cwrw=n
o(/sa kata\ po/lemon h)\ kat' ei)rh/nhn e)pite/traptai: w(j ga\r pro\j eu)/ploian
a)gaqou= kai\ th\n gnw/mhn kai\ th\n e)pisth/mhn dei= kubernh/tou, to\n au)to\n
tro/pon kai\ pro\j eu)nomi/an u(phko/wn tw=n e(kastacou= crei/a panso/fou tino\j
62 h(gemo/noj. sofi/an de\ presbute/ran ou) mo/non th=j e)mh=j gene/sewj a)lla\
kai\ th=j tou= ko/smou panto\j ou)=san ou)/te qe/mij ou)/te dunato\n a)/llw| tw|
kri/nein a)ll' h)\ tw=| qew=| kai\ toi=j a)do/lwj kai\ kaqarw=j kai\ gnhsi/wj au)th=j
63 e)rw=sin. e)dida/cqhn d' a)p' e)mautou= mhd' a)/llon tina\ tw=n e)pithdei/wn ei)=nai
dokou/ntwn ei)j a)rch\n dokima/sai. th\n gou=n e)pime/leian kai\ prostasi/an
tw=n koinw=n ou)/t' au)to\j e)qelonth\j ei(lo/mhn ou)/q' u(p' a)/llou tino\j a)nqrw/pwn
ceirotonhqei\j e)/labon, a)lla\ kai\ tou= qeou= crhsmoi=j e)narge/si kai\ logi/oij
a)ridh/loij e)mfanw=j qespi/zontoj kai\ prosta/ttontoj a)/rcein a)neduo/mhn
i(keteu/wn kai\ potniw/menoj, ei)j to\ me/geqoj a)forw=n tou= pra/gmatoj, e(/wj,
64 e)peidh\ polla/kij e)ke/leue, dei/saj e)peiqa/rchsa. pw=j ou)=n ou)k a)/topo/n
e)sti mh\ toi=j au)toi=j i)/cnesin e)pakolouqh=sai kai\ crhsa/menon o(/t' e)/mellon
a)/rcein dokimasth=| qew=| pa/lin e)p' au)tw=| mo/nw| qe/sqai th\n ceirotoni/an
tou= diado/cou, mh\ | sunefayame/nhj a)nqrwpi/nhj gnw/mhj, h(=| to\ ei)ko\j
suggene/stero/n e)sti tou= a)lhqou=j, a)/llwj te kai\ th=j prostasi/aj ou)k e)pi\
tw=| tuco/nti e)/qnei genhsome/nhj, a)lla\ poluanqrwpota/tw| me\n tw=n a(pantacou=
pa/ntwn, e)pa/ggelma de\ e)paggellome/nw| me/giston, i(kesi/an tou= o)/ntwj o)/ntoj,
8
Philo Judaeus. De virtutibus
65 o(/j e)sti poihth\j tw=n o(/lwn kai\ path/r; o(/per ga\r e)k filosofi/aj th=j doki-
mwta/thj perigi/netai toi=j o(milhtai=j au)th=j, tou=to dia\ no/mwn kai\ e)qw=n
)Ioudai/oij, e)pisth/mh tou= a)nwta/tw kai\ presbuta/tou pa/ntwn ai)ti/ou, to\n
e)pi\ toi=j genhtoi=j qeoi=j pla/non a)pwsame/noij: genhto\j ga\r ou)dei\j a)lhqei/a|
qeo/j, a)lla\ do/xh| mo/non, to\ a)nagkaio/taton a)fh|rhme/noj, a)idio/thta."
66 Tou=to me\n dh\ prw=ton e)narge/staton dei=gma th=j pro\j a(/pan to\
o(mo/fulon au)tou= filanqrwpi/aj kai\ pi/stewj: e(/teron de\ tou= lecqe/ntoj
ou)k a)pode/on. e)peidh\ ga\r a)risti/ndhn o( foithth\j au)tou= kai\ mimhth\j
tw=n a)xiera/stwn h)qw=n )Ihsou=j a)/rcwn e)dokima/sqh krithri/oij qei/oij, ou)c
w(/sper a)\n e(/teroj e)pi\ tw=| mh\ tou\j ui(ou\j h)\ tou\j a)delfidou=j ai(reqh=nai
67 kath/fhsen, a)lla\ u(poplhsqei\j a)le/ktou cara=j, o(/ti mellh/soi to\ e)/qnoj
e)pitro/pw| crh=sqai ta\ pa/nta a)ri/stw|-kalo\n ga\r ka)gaqo\n e)x a)na/gkhj
h)/|dei to\n eu)a/reston qew=|-, labo/menoj th=j tou/tou dexia=j kai\ paragagw\n
au)to\n ei)j h)qroisme/non to\ plh=qoj, mhde\n peri\ th=j au(tou= teleuth=j eu)la-
bhqei/j, a)lla\ tai=j a)rcai/aij eu)frosu/naij ne/aj e(te/raj proseilhfw\j ou)
mo/non dia\ mnh/mhn tw=n pro/teron eu)paqeiw=n, ai(=j katako/rwj dia\ panto\j
ei)/douj a)reth=j e)netru/fhsen, a)lla\ kai\ dia\ th\n e)lpi/da tou= me/llein a)qana-
ti/zesqai metabalw\n e)k fqartou= bi/ou ei)j a)/fqarton, i(larai=j o)/yesin e)k
68 th=j kata\ yuch\n eu)qumi/aj faidro\j kai\ geghqw/j fhsin: "e)moi\ me\n a)pal-
la/ttesqai kairo\j h)/dh th=j e)n sw/mati zwh=j: o( de\ th=j u(mete/raj e)pi-
troph=j dia/docoj ou(=to/j e)stin ai(reqei\j u(po\ qeou=": kai\ ta\ crhsqe/nta
69 lo/gia th=j dokimasi/aj eu)qu\j e)pei=pen, oi(=j e)pi/steusan. kai\ pro\j to\n
)Ihsou=n a)poble/yaj a)ndragaqi/zesqai parainei= kai\ sfo/dra i)scu/ein e)n tai=j
eu)bouli/aij, a)gaqa\j me\n gnw/maj ei)shgou/menon, a)nendo/toij de\ kai\ e)rrw-
me/noij logismoi=j ta\ gnwsqe/nta kalw=j teleiou=nta. kai\ tau=t' e)/legen i)/swj
ou) deome/nw| paraine/sewj, a)lla\ to\ fila/llhlon kai\ filoeqne\j pa/qoj ou)
ste/gwn, u(f' ou(= tro/pon tina\ kentrizo/menoj a(\ sunoi/sein e)no/mizen a)pegu/mnou.
70 h)=n de\ kai\ crhsmo\j au)tw=| parakale/sai to\n dia/docon kai\ eu)qarse/staton
a)perga/sasqai pro\j th\n tou= e)/qnouj e)pime/leian, to\ ba/roj mh\ katadei/santa
th=j a)rch=j, i(/na toi=j e)/peita ge/nhtai kanw\n kai\ no/moj | a(/pasin h(gemo/si
pro\j a)rce/tupon para/deigma Mwush=n a)poble/pousi kai\ mhdei\j fqonh=|
bouleuma/twn a)gaqw=n toi=j diado/coij, a)ll' u(poqh/kaij kai\ paraine/sesi
71 ta\j yuca\j au)tw=n a)lei/fwsi kai\ sugkrotw=si. du/natai ga\r a)ndro\j a)gaqou=
parai/nesij a)napeptwko/taj tai=j gnw/maij e)gei=rai kai\ dia/rasa ei)j u(/yoj
e)pa/nw tw=n kairw=n kai\ tw=n pragma/twn i(dru/sasqai fro/nhma gennai=on
72 kai\ a)kata/plhkton e)nqei=sa. ta\ de\ a(rmo/ttonta toi=j te u(phko/oij kai\ tw=|
klhrono/mw| th=j h(gemoni/aj dialecqei\j a)/rcetai to\n qeo\n u(mnei=n met' w)|dh=j,
teleutai/an au)tw=| bi/ou tou= meta\ sw/matoj eu)caristi/an a)podidou/j, a)nq'
w(=n a)po\ gene/sewj a)/cri gh/rwj kainai=j kai\ ou) tai=j e)n e)/qei ca/risin
73 eu)hrgetei=to: kai\ sunagagw\n a)/qroisma qei=on, ta\ stoicei=a tou= panto\j
kai\ ta\ sunektikw/tata me/rh tou= ko/smou, gh=n te kai\ ou)rano/n, th\n me\n
qnhtw=n e(sti/an, to\n de\ a)qana/twn oi)=kon, e)n me/soij ta\j u(mnw|di/aj e)poiei=to
74 dia\ panto\j a(rmoni/aj kai\ sumfwni/aj ei)/douj, i(/na katakou/swsin a)/nqrwpoi/
te kai\ a)/ggeloi leitourgoi/, oi( me\n w(j gnw/rimoi, pro\j th\n th=j o(moi/aj
eu)cari/stou diaqe/sewj didaskali/an, oi( d' w(j e)/foroi qeasa/menoi kata\
9
Philo Judaeus. De virtutibus
th\n sfw=n e)mpeiri/an, mh/ ti th=j w)|dh=j e)kmele/j, kai\ a(/ma diapistou=ntej,
ei)/ tij a)/nqrwpoj w)\n e)ndedeme/noj sw/mati fqartw=| du/natai to\n au)to\n
tro/pon h(li/w| kai\ selh/nh| kai\ tw=| tw=n a)/llwn a)ste/rwn panie/rw| corw=|
memousw=sqai th\n yuch\n pro\j to\ qei=on o)/rganon, to\n ou)rano\n kai\ to\n
75 su/mpanta ko/smon, a(rmosa/menoj. tacqei\j d' e)n toi=j kata\ to\n ai)qe/ra
coreutai=j o( i(erofa/nthj a)nekera/sato tai=j pro\j qeo\n eu)cari/stoij u(mnw|di/aij
ta\ gnh/sia pa/qh th=j pro\j to\ e)/qnoj eu)noi/aj, e)n oi(=j h)=san e)/legcoi palaiw=n
a(marthma/twn, ai( pro\j to\n paro/nta kairo\n nouqesi/ai kai\ swfronismoi/,
paraine/seij ai( pro\j ta\ me/llonta dia\ crhstw=n e)lpi/dwn, ai(=j e)pakolouqei=n
a)nagkai=on ai)/sia te/lh.
76 (Wj d' e)te/lese ta\j corei/aj o(sio/thti kai\ filanqrwpi/a| tro/pon
tina\ sunufasme/naj, h)/rxato metaba/llein e)k qnhth=j zwh=j ei)j a)qa/naton
bi/on ka)k tou= kat' o)li/gon sunh|sqa/neto th=j tw=n e)x w(=n suneke/krato dia-
zeu/xewj, tou= me\n sw/matoj o)stre/ou | di/khn %peripefuko/to&j periairoume/nou,
th=j de\ yuch=j a)pogumnoume/nhj kai\ th\n kata\ fu/sin e)nqe/nde poqou/shj
77 metana/stasin. ei)=q' e(toimasa/menoj ta\ pro\j e)/xodon ou) pro/teron e)stei/lato
th\n a)poiki/an h)\ ta\j tou= e)/qnouj fula\j a(pa/saj eu)cai=j e)narmoni/oij [a)riqmw=|
dw/dek]a gera=rai dia\ th=j tw=n fularcw=n kataklh/sewj: a(\j o(/ti telej-
forhqh/sontai pisteute/on: o(/ te ga\r eu)xa/menoj qeofilh\j o(/ te qeo\j
fila/nqrwpoj u(pe\r w(=n te ai( ai)th/seij eu)patri/dai kai\ eu)genei=j th\n a)nwta/tw
78 tetagme/noi ta/xin, u(po\ strata/rch| tw=| poihth=| pa/ntwn kai\ patri/. [ai)th/seij
d' h)=san ai( tw=n a)lhqinw=n a)gaqw=n, ou) mo/non e)n tw=| qnhtw=| o(/pwj
u(pa/rcwsin au)toi=j bi/w|, a)lla\ polu\ ma=llon e)pa\n a)/netoj tou= th=j sarko\j
79 desmou= ge/nhtai h( yuch/.] mo/noj ga\r Mwush=j th\n pro\j ta\ qei=a, w(j
e)/oiken, e)x a)rch=j to\ su/mpan e)/qnoj u(polabw\n e)/cein a)nagkaiota/thn
sugge/neian, polu\ gnhsiwte/ran th=j a)f' ai(/matoj, pa/ntwn a)gaqw=n w(=n dh\
a)nqrwpi/nh fu/sij cwrei= klhrono/mon a)pe/fhnen, a(\ me\n au)to\j ei)=cen, e)x
e(toi/mou didou/j, a(\ de\ mh\ ke/kthto, to\n qeo\n i(keteu/wn parascei=n, ei)dw\j
ta\j tw=n cari/twn au)tou= phga\j a)ena/ouj me\n ou)/saj, ou) pa=si d' a)neime/naj,
a)lla\ mo/noij i(ke/taij: i(ke/tai d' ei)si\n oi( kaloka)gaqi/aj e)rw=ntej, oi(=j a)ru/tesqai
qe/mij a)po\ tw=n i(erwta/twn phgw=n diyw=si sofi/aj.
80 Ta\ me\n ou)=n dei/gmata th=j tou= nomoqe/tou filanqrwpi/aj kai\
koinwni/aj, h(=| e)crh/sato kai\ di' eu)moiri/an fu/sewj a)gaqh=j ka)k th=j tw=n
i(erw=n logi/wn u(fhgh/sewj, memh/nutai. lekte/on de\ a(\ kai\ toi=j e)/peita
dieta/xato, ei) kai\ mh\ pa/nta-ou) ga\r r(a/|dion-, ta\ gou=n a)gci/spora
81 kai\ e)gguta/tw tw=n e)kei/nou bouleuma/twn. to\ ga\r e)pieike\j kai\ h(/meron
ou)k e)n tai=j pro\j a)nqrw/pouj au)to\ mo/non i(dru/etai koinwni/aij, a)ll' e)pi-
dayileuo/menoj a)nacei= plousi/wj au)to\ kai\ tei/nei pro/j te ta\j tw=n a)lo/gwn
zw/|wn fu/seij kai\ pro\j ta\j tw=n h(me/rwn de/ndrwn i)de/aj. a(\ de\ peri\
e(ka/stwn e)nomoqe/thse, lekte/on e)n me/rei th\n a)rch\n poihsa/menon a)p'
a)nqrw/pwn.
82 )Apagoreu/ei toi/nun a)delfw=| danei/zein, a)delfo\n o)noma/zwn ou)
mo/non to\n e)k tw=n au)tw=n fu/nta gone/wn, a)lla\ kai\ o(\j a)\n a)sto\j kai\
o(mo/fuloj h)=|, to/kouj e)pi\ crh/masin ou) dikaiw=n e)kle/gein w(j a)po\ qremma/-
83 twn e)/ggona. kai\ protre/pei mh\ dia\ tou=t' a)nadu/esqai kai\ sumba/llein
10
Philo Judaeus. De virtutibus
11
Philo Judaeus. De virtutibus
sqai/ ti tou= klh/rou me/roj a)/tmhton, a(/ma me\n tou\j eu)po/rouj megalo/fronaj
kai\ koinwnikou\j kataskeua/zwn e)k tou= ti proie/nai tw=n i)di/wn kai\ mh\ pa=si
proskechne/nai kai\ pa/nta sumforei=n kai\ sugkomi/zein oi)/kade qhsauro-
fulakh/sontaj, a(/ma de\ tou\j pe/nhtaj eu)qumote/rouj a)pergazo/menoj: e)peidh\
ga\r kthma/twn i)di/wn a)porou=sin, e)fi/hsin au)toi=j ei)j ta\ tw=n o(mofu/lwn
91 ei)sie/nai ka)k tw=n u(poleifqe/ntwn w(j oi)kei/wn a)ma=n. e)n de\ kairw=| th=j
o)pw/raj pa/lin drepome/noij klhrou/coij prosta/ttei mh/te r(w=gaj a)popi-
ptou/saj sulle/gein mh/te e)panatruga=n a)mpelw=naj. ta\ d' au)ta\ kai\ toi=j
e)laialogou=si diata/ttetai, kaqa/per filostorgo/tatoj kai\ dikaio/tatoj path\r
ou)ci\ tai=j au)tai=j eu)pragi/aij kecrhme/nwn pai/dwn, a)lla\ tw=n me\n e)n
periousi/a| zw/ntwn, tw=n d' ei)j a)pori/an e)sca/thn perihko/ntwn, ou(\j e)lew=n kai\
oi)ktei/rwn e)pi\ ta\ kth/mata tw=n a)delfw=n kalei= meqe/xontaj w(j i)di/wn tw=n
a)llotri/wn, ou)k a)naiscu/ntwj a)ll' ei)j e)pano/rqwsin e)ndei/aj, kai\ ou) mo/non
92 karpou= metousi/aj a)lla\ kai\ kthma/twn o(/sa tw=| dokei=n. ei)si\ d' oi(\ ou(/twj
r(upw=si ta\j dianoi/aj prostethko/tej a)rgurismw=| kai\ dusqanatw=ntej peri\
pa=san i)de/an ke/rdouj, to\ po/qen a)\n ge/noito mh\ skepto/menoi, w(/ste e)pana-
trugw=si me\n tou\j a)mpelw=naj kai\ e)laiw=naj, th\n de\ kriqofo/ron kai\ sito-
fo/ron gh=n a)naqeri/zousi, th\n doulopreph= kai\ a)neleu/qeron mikroyuci/an
93 au(tw=n e)le/gcontej kai\ a(/ma a)sebou=ntej. o)li/ga me\n ga\r au)toi\ tw=n ei)j
gewrgi/an pare/scon, ta\ de\ plei=sta kai\ a)nagkaio/tata tw=n ei)j karpofori/an
kai\ eu)goni/an h( fu/sij, kairi/ouj u(etou/j, a)e/roj eu)krasi/aj, ta\j tiqhnou\j tw=n
fuome/nwn sunecei=j kai\ malaka\j dro/souj, zwtikwta/taj au)/raj, w(rw=n
tw=n e)thsi/wn a)zhmi/ouj gene/seij, w(j | mh/te qe/roj perifle/goi mh/te krumo\j
periyu/coi mh/t' e)/aroj kai\ metopw/rou tropai\ bla/ptoien ta\ gennw/mena.
94 kai\ tau=t' ei)do/tej kai\ o(rw=ntej a)ei\ th\n fu/sin telesiourgou=san kai\
plousi/aij ca/risi dwroume/nhn o(/mwj ta\j e)kei/nhj eu)ergesi/aj sfete-
ri/zesqai tolmw=si kai\ w(j au)toi\ pa/ntwn ai)/tioi metadido/asin ou)deno\j
ou)deni/, misanqrwpi/an o(mou= kai\ a)se/beian a)skou=ntej. ou(/j, e)peidh\
gnw/maij e(kousi/oij a)reth\n ou) diepo/nhsan, a)/kontaj nouqetei= kai\ swfro-
ni/zei no/moij i(eroi=j, oi(=j o( me\n spoudai=oj e)qelonth/j, o( de\ mocqhro\j a)/kwn
peiqarcei=.
95 Keleu/ousin oi( no/moi deka/taj me\n a)po/ te si/tou kai\ oi)/nou kai\
e)lai/ou kai\ qremma/twn h(me/rwn kai\ e)ri/wn a)pa/rcesqai toi=j i(erwme/noij,
a)po\ de\ th=j kat' a)grou\j o)pw/raj kai\ tw=n a)/llwn a)krodru/wn kata\ to\
a)na/logon th=j kth/sewj e)n tala/roij plh/resi komi/zein su\n w)|dai=j ei)j to\n
qeo\n pepoihme/naij, a(\j a)nagra/ptouj sthliteu/ousin ai( i(erw/tatai bi/bloi,
kai\ prose/ti bow=n kai\ proba/twn kai\ ai)gw=n ta\ prwto/toka mh\ w(/sper
i)/dia katata/ttein e)n tai=j a)ge/laij, a)lla\ kai\ tau=ta nomi/zein a)parca/j, o(/pwj
e)xeqizo/menoi th=| me\n tima=n to\ qei=on th=| de\ mh\ pa/nta kerdai/nein eu)sebei/a|
kai\ filanqrwpi/a| tai=j a)retw=n h(gemoni/sin e)pikosmw=ntai.
96 Pa/lin e)a\n i)/dh|j, fhsi/, tino\j tw=n oi)kei/wn h)\ fi/lwn h)\ suno/lwj w(=n
oi)=daj a)nqrw/pwn u(pozu/gion e)n e)rhmi/a| planw/menon, a)pagagw\n a)po/doj:
ka)\n a)/ra tu/ch| makra\n a)festw\j o( despo/thj, meta\ tw=n sautou= diafu/-
laxon, a)/crij a)\n e)panelqw\n komi/shtai parakataqh/khn h(\n ou)k e)/dwken,
a)ll' h(\n au)to\j e)xeurw\n e(/neka fusikh=j koinwni/aj a)podi/dwj.
12
Philo Judaeus. De virtutibus
97 Ta\ de\ peri\ tou= e(bdo/mou e)/touj nomoqethqe/nta, kaq' o(\ dei=
th\n me\n cw/ran a)ni/esqai pa=san a)rgh\n a)fieme/nhn, tou\j de\ pe/nhtaj a)dew=j
toi=j tw=n plousi/wn cwri/oij e)pibateu/ein dreyome/nouj to\n a)pautomatisqe/nta
98 karpo/n, dw/rhma fu/sewj, a)=r' ou) crhsta\ kai\ fila/nqrwpa; e(xaeti/an,
fhsi/n, a)polaue/twsan oi( kth/torej a)nq' w(=n e)kth/santo kai\ e)gewpo/nhsan,
e(/na de\ e)niauto\n e(/bdomon oi( a)kth/monej kai\ a)crh/matoi, mhdeno\j tw=n kata\
gewrgi/an e)pitelesqe/ntoj: a)/dikon ga\r h)=n, e(te/rouj me\n ponei=n, e(te/rouj de\
karpou=sqai: a)ll' i(/na tro/pon tina\ tw=n cwri/wn a)despo/twn e)aqe/ntwn, mh\
sunefayame/nhj gewrgi/aj, a)/rtiai kai\ plh/reij ai( ca/ritej e)k qeou= mo/nou
99 gi/nwntai proapantw=sai toi=j deome/noij. ti/ d' o(/sa | peri\ tou= penthkostou=
e)niautou= diate/taktai, ou)ci\ pa=san u(perba/llei filanqrwpi/an; kai\ ti/j ou)k
a)\n ei)/poi tw=n mh\ cei/lesin a)/kroij a)pogeusame/nwn th=j nomoqesi/aj, a)ll'
e)pi\ ple/on e(stiaqe/ntwn kai\ e)ntrufhsa/ntwn h(di/stoij a(/ma kai\ kalli/stoij
100 do/gmasin; e)pitelei=tai me\n ga\r a(\ kai\ tw=| e(bdo/mw|, prosei/lhfe de\ e)/ti
mei/zona, a)na/lhyin tw=n i)di/wn kthma/twn, a(\ dia\ kairou\j a)boulh/touj pare-
cw/rhsan e(te/roij: ou)/te ga\r pagkthsi/an e)/cein tw=n a)llotri/wn e)fi/hsi, ta\j
ei)j pleonexi/an e)pifra/ttwn o(dou\j e(/neka tou= stei=lai th\n e)pi/boulon kai\
pa/ntwn kakw=n ai)ti/an e)piqumi/an, ou)/te tou\j klhrou/couj ei)j a(/pan w)|h/qh
crh=nai tw=n oi)kei/wn a)posterei=sqai, peni/a| dido/ntaj di/kaj, h(\n kola/zesqai
101 me\n ou) qe/mij, e)leei=sqai de\ a)nagkai=on. e)/sti de\ kai\ a)/lla muri/a tw=n e)n
me/rei diatetagme/nwn pro\j tou\j o(moeqnei=j crhsta\ kai\ fila/nqrwpa, w(=n
a)pocrw/ntwj e)n tai=j prote/raij sunta/xesin e)pimnhsqei\j a)rkesqh/somai toi=j
a)rti/wj ei)rhme/noij, a(\ dei/gmatoj e(/neka kairi/wj prospare/labon.
102 Nomoqeth/saj de\ peri\ tw=n o(moeqnw=n kai\ tou\j e)phlu/taj
oi)/etai dei=n pronomi/aj th=j pa/shj a)xiou=sqai, genea\n me\n th\n a)f' ai(/matoj
kai\ patri/da kai\ e)/qh kai\ i(era\ kai\ a)fidru/mata qew=n ge/ra te kai\ tima\j
a)poleloipo/taj, kalh\n d' a)poiki/an steilame/nouj th\n a)po\ tw=n muqikw=n
plasma/twn pro\j th\n a)lhqei/aj e)na/rgeian kai\ to\n sebasmo\n tou= e(no\j kai\
103 o)/ntwj o)/ntoj qeou=. keleu/ei dh\ toi=j a)po\ tou= e)/qnouj a)gapa=n tou\j
e)phlu/taj, mh\ mo/non w(j fi/louj kai\ suggenei=j a)lla\ kai\ w(j e(autou/j,
kata/ te sw=ma kai\ yuch/n, %kata\ me\n sw=m&a w(j oi(=o/n te koinopragou=ntaj,
kata\ de\ th\n dia/noian ta\ au)ta\ lupoume/nouj te kai\ cai/rontaj, w(j e)n diai-
retoi=j me/resin e(\n ei)=nai zw=|on dokei=n, a(rmozome/nhj kai\ sumfue\j a)perga-
104 zome/nhj th=j kat' au)to\ koinwni/aj. ou)ke/t' a)\n ei)/poimi peri\ siti/wn kai\
potw=n kai\ e)sqh=toj kai\ tw=n a)/llwn o(/sa peri\ di/aitan kai\ ta\j a)nagkai/aj
crei/aj, a(\ toi=j e)phlu/toij di/dwsin o( no/moj para\ tw=n au)tocqo/nwn:
e(/petai ga\r tau=ta pa/nta qesmoi=j toi=j th=j eu)noi/aj tou= ste/rgontoj
o(moi/wj [a)gapw=nto]j to\n e)ph/luton w(j e(auto/n.
105 )/Eti toi/nun e)pitei/nwn kai\ e)pelau/nwn o(lko\n fu/sei pra=gma,
filanqrwpi/an, diata/ttetai kai\ peri\ metoi/kwn, a)xiw=n tou\j metana/staj e)n
kairoi=j genome/nouj a)pone/mein tina\ toi=j u(podexame/noij timh/n, eu)= me\n
pepoihko/si kai\ filoxe/nwj prosenecqei=si pa=san, | ei) de\ mhde\n e)/xw th=j
u(podoch=j para/scoien, metriwte/ran: to\ ga\r e)normi/sasqai po/lei mhde\n
proshkou/sh|, ma=llon de\ kai\ to\ e)pibh=nai e)da/fouj au)to\ mo/non a)llotri/ou
kaq' au(to\ dwrea/ ti/j e)stin a)pocrw=sa toi=j mh\ duname/noij th\n i)di/an
13
Philo Judaeus. De virtutibus
14
Philo Judaeus. De virtutibus
ai)cma/lwton, ou) zhmioi= ma=llon au)to\n h)\ nouqetei= kai\ swfroni/zei pro\j
belti/wsin h)qw=n: keleu/ei ga\r mh/te pipra/skein mh/t' e)/ti dou/lhn e)/cein,
a)lla\ cari/zesqai me\n e)leuqeri/an au)th=|, cari/zesqai de\ kai\ th\n e)k th=j
oi)ki/aj a)pallagh\n a)dea=, w(j mh\ gunaiko\j e(te/raj e)peiselqou/shj e)x e)/ridoj,
oi(=a filei=, kata\ zhlotupi/an pa/qh| ti tw=n a)nhke/stwn, a(/ma kai\ tou=
despo/tou kainote/roij fi/ltroij u(phgme/nou kai\ tw=n palaiote/rwn a)logou=ntoj.
116 (/Etera d' e)f' e(te/roij e)pantlw=n w)si\ filhko/oij ei)j h(mero/thta
prosta/ttei, ka)\n e)cqrw=n u(pozu/gia a)cqoforou=nta tw=| ba/rei piesqe/nta
prope/sh|, mh\ parelqei=n, a)lla\ sunepikoufi/sai kai\ sunegei=rai, po/rrwqen
a)nadida/skwn to\ mh\ toi=j a)boulh/toij tw=n e)cqrana/ntwn e)fh/desqai, baru/-
mhni pa/qoj e)picairekaki/an ei)dw/j, a)delfo\n o(mou= kai\ a)nti/palon fqo/nou,
suggene\j me\n o(/ti e)k pa/qouj e(ka/teron kai\ ge/noit' a)\n a)/mfw peri\ tw=n
au)tw=n proserco/mena kai\ mo/non ou) katakolouqou=nta a)llh/loij, a)nti/palon
de\ o(/ti o( me\n e)pi\ toi=j tou= pe/laj a)gaqoi=j lu/phn, h( de\ e)pi\ toi=j tou=
117 plhsi/on kakoi=j h(donh\n a)perga/zetai. ka)\n planw/menon me/ntoi, fhsi/n,
e)cqrou= tinoj | i)/dh|j u(pozu/gion, ta\ th=j diafora=j paralipw\n u(pekkau/mata
barute/roij h)/qesin a)pagagw\n a)po/doj. ou) ga\r e)kei=non ma=llon o)nh/seij h)\
seauto/n, e)peidh\ tw=| me\n a)/logon zw=|on kai\ ou)deno\j i)/swj a)/xion perigi/netai,
soi\ de\ to\ me/giston kai\ timiw/taton tw=n e)n th=| fu/sei, kaloka)gaqi/a.
118 e(/petai de\ kata\ to\ a)nagkai=on w(/sper skia\ sw/mati kai\ %tau/t&h| th=j e)/cqraj
dia/lusij: o(/ te ga\r eu)= peponqw\j a)/kwn a)/getai pro\j to\ e)/nspondon ca/riti
doulwqei/j, o(/ te w)felhkw\j sumbou/lw| crw/menoj kalh=| pra/xei scedo\n h)/dh
119 pro\j katallaga\j th\n dia/noian te/traptai. tou=to de\ ma/lista bou/letai
dia\ pa/shj th=j nomoqesi/aj o( i(erw/tatoj profh/thj kataskeua/zein, o(mo/noian,
koinwni/an, o(mofrosu/nhn, kra=sin h)qw=n, e)x w(=n oi)ki/ai kai\ po/leij e)/qnh te
kai\ cw=rai kai\ to\ su/mpan a)nqrw/pwn ge/noj ei)j th\n a)nwta/tw proe/lqoien
120 eu)daimoni/an. a)ll' a)/cri me\n tou= paro/ntoj tau=t' ei)si\n eu)cai/: genh/setai
de/, w(/j ge e)mauto\n pei/qw, kai\ e)/rga a)yeude/stata, tou= qeou= parasco/ntoj
w(/sper e)thsi/ouj karpou\j eu)fori/an a)retai=j, w(=n mh\ a)moirh/saimen oi( to\n
po/qon au)tw=n scedo\n a)po\ prw/thj h(liki/aj perife/rontej.
121 (\A me\n ou)=n e)p' e)leuqe/roij e)/gnw, tau=ta kai\ ta\ tou/toij
e)sti\ paraplh/sia. sunw|da\ d' w(j e)/oike kai\ peri\ dou/lwn nomoqetei=,
pa/lin tw=n sunteino/ntwn ei)j h(mero/thta kai\ filanqrwpi/an kai\ tou/toij
122 metadidou/j. qh=taj me\n ou)=n e(/neka crei/aj tw=n a)nagkai/wn u(pobeblhko/taj
e(autou\j a)/llwn u(phresi/aij oi)/etai dei=n a)na/xion mhde\n u(pome/nein th=j
e)k ge/nouj e)leuqeri/aj, parainw=n toi=j tugca/nousi th=j diakoni/aj ei)j to\ th=j
tu/chj a)te/kmarton a)fora=n kai\ lamba/nein ai)dw= th=j metabolh=j: tou\j d'
e)x e)fhmerinw=n danei/wn crew/staj to\ th=j prosbolh=j o)/noma kai\ pa/qoj
u(podu/ntaj h)\ kai\ tou\j a)na/gkh| biastikwte/ra| genome/nouj e)x e)leuqe/rwn
dou/louj ou)k ei)j a(/pan kakopragei=n e)a=| didou\j e)keceiri/an tou/toij th\n
123 ei)j a(/pan e)niautw=| e(bdo/mw|. toi=j me\n ga\r daneistai=j ou) komisame/noij
to\ cre/oj h)\ tro/pon e(/teron kthsame/noij tou\j pro/teron e)leuqe/rouj
e)xarkei=, fhsi/, cro/noj ei)j u(phresi/an e(xaeti/a: oi( de\ mh\ ge/nei dou=loi
crhsth=j e)lpi/doj mh\ ei)j a(/pan a)moirei/twsan, a)ll' i)/twsan e)pi\ th\n palaia\n
124 a)/deian, h(=j dia\ kairou\j a)boulh/touj e)ste/rhnto. ka)\n e)k trigoni/aj me/n,
15
Philo Judaeus. De virtutibus
16
Philo Judaeus. De virtutibus
oi( kakh\n e)fedreu/ontej e)fedrei/an toi=j a)pokuome/noij ei)j e)/kqesin, oi( tou=
132 su/mpantoj a)nqrw/pwn ge/nouj a)/spondoi pole/mioi. ti/ni ga\r di' eu)noi/aj
a)fi/xesqe, geno/menoi tw=n i)di/wn te/knwn au)to/ceirej; oi( ta\j po/leij to/ g' e)f'
u(mi=n h(=kon me/roj e)rhmou=ntej, a)po\ tw=n e)gguta/tw ge/nouj a)rxa/menoi th=j
a)pwlei/aj, oi( tou\j th=j fu/sewj qesmou\j a)natre/pontej kai\ o(/sa a)\n oi)ko-
domh=| kaqairou=ntej, di' a)nhme/rou kai\ a)tiqa/sou yuch=j w)mo/thta gene/sei
133 fqora\n kai\ zwh=| qa/naton e)piteici/zontej. h)\ ou)c o(ra=te, o(/ti tw=| pa/nta
a)ri/stw| nomoqe/th| di' e)pimelei/aj e)ge/neto mhde\ tw=n a)lo/gwn ta\ e)/ggona
diazeucqh=nai th=j tekou/shj, a)/crij a)\n galaktotrofhqh=|; to\ ple/on, w)=
gennai=oi, di' u(ma=j, i(/n', ei) kai\ mh\ th=| fu/sei, maqh/sei gou=n a)nadida/skhsqe
to\ filoi/keion, ei)j a)/rnaj kai\ e)ri/fouj a)poble/pontej, oi(\ e)n a)fqo/noij
corhgi/aij tw=n a)nagkai/wn trufa=n ou) kekw/luntai, th=j fu/sewj me\n toi-
au=ta paraskeuasame/nhj e)n e)pithdeiota/toij cwri/oij, e)x w(=n eu)marei=j
toi=j dehsome/noij ai( a)polau/seij genh/sontai, nomoqe/tou de\ meta\ pollh=j
promhqei/aj e)forw=ntoj, i(/na mhdei\j e)mpodi/zh| ta\j eu)erge/tidaj kai\
swthri/ouj tou= qeou= dwrea/j.
134 Boulo/menoj de\ polutro/poij i)de/aij ta\ h(mero/thtoj kai\ e)pi-
eikei/aj spe/rmata tai=j dianoi/aij e)gkataspei/rein a)/llo ti/qhsi dia/tagma
suggene\j toi=j prote/roij, a)pagoreu/wn h(me/ra| th=| au)th=| | sugkataqu/ein
mhte/ra kai\ e)/ggonon: kai\ ga\r ei) qute/on, a)ll' ou)=n e)n cro/noij ge dia-
fe/rousin: u(perbolh\ ga\r a)grio/thtoj th\n ai)ti/an th=j gene/sewj meta\
135 tou= zw|ogonhqe/ntoj h(me/ra| mia=| ktei/nein. kai\ tou=to tou= ca/rin; h)\
ga\r e)pi\ profa/sei qusiw=n h)\ dia\ gastro\j a)po/lausin: ei) me\n ou)=n e(/neka
qusiw=n, e)pe/yeustai kai\ tou)/noma: ta\ ga\r toiau=ta sfa/gia, ou) qusi/a.
ti/j de\ dh\ kai\ qeou= bwmo\j ou(/twj a)ni/era i(erei=a prosde/xetai; poi=on de\
pu=r ou)k a)\n di/ca tmhqe\n e)x e(autou= diastai/h feu=gon th\n e)x a)mi/ktou
pra/gmatoj e(/nwsin; oi)=mai a)\n au)to\ mhde\ pro\j bracu/taton u(pomei=nai cro/non,
a)ll' au)ti/ka sbesqh=nai pronoi/a| tini\ tou= mh\ to\n a)e/ra kai\ th\n i(erwta/thn
136 pneu/matoj fu/sin u(po\ th=j ai)rome/nhj flogo\j miai/nesqai. ei) de\ mh\
qusiw=n ca/rin a)lla\ qoi/nhj, ti/j ou)k a)\n th=j u(perfuou=j gastrimargi/aj
o)re/xeij proba/lloito kaina\j kai\ parhllagme/naj; e)kto/pouj me\n ga\r
h(dona\j oi( toiou=toi metadiw/kousi. ti/j de\ h(donh\ krewfagou=si, geu/-
sasqai sarkw=n e)n tau)tw=| mhte/rwn kai\ e)ggo/nwn; w(=n ei) ta\ me/lh
tij a)nami=xai qelh/seien a)napei/rwn o)beloi=j, i(/n' o)ptw=n e)mforh/saito, ou)k
a)/n moi dokei= diatelei=n h(/suca, r(h/xein de\ fwnh\n scetlia/santa di' u(per-
bolh\n tou= kainourghqe/ntoj pa/qouj kai\ muri/a loidorh/sesqai th=j
137 laimargi/aj toi=j eu)trepi/zousin a)/siton eu)wci/an. a)ll' o(/ ge no/moj e)/xw
tw=n perirranthri/wn e)lau/nei kai\ o(/sa tw=n zw/|wn kuoforei=, mh\ e)pitre/pwn
a)/crij a)\n a)pote/kh| sfagia/zesqai, ta\ kata\ gastro\j e)n i)/sw| toi=j a)po-
kuhqei=sin h)/dh logisa/menoj, ou)k e)peidh\ th\n i)/shn e)/lace ta/xin a(\ mhd' ei)j
fw=j pw proh=lqen, a)ll' u(pe\r tou= makro/qen e)piscei=n th\n eu)ce/reian
138 tw=n ei)wqo/twn pa/nta fu/rein. ei) ga\r ta\ futw=n tro/pon e)/ti parauxano/-
mena kai\ me/rh nomizo/mena tw=n kuo/ntwn, nuni\ me\n h(nwme/na, mhnw=n de\
perio/doij au)=qij a)pospasqhso/mena th=j sumfui/aj, dia\ th\n e)lpi/da tou =
genh/sesqai zw=|a fula/ttetai tw=| peri\ ta\j mhte/raj a)nepibouleu/tw|, ca/rin
17
Philo Judaeus. De virtutibus
tou= mh\ to\ lecqe\n mi/asma sumbh=nai, pw=j ou)ci\ ma=llon ta\ a)potecqe/nta
kai\ kaq' au(ta\ yuch=j kai\ sw/matoj memoirame/na; pa/ntwn ga\r a)nosiw/-
taton e(ni\ kairw=| kai\ h(me/ra| mia=| e)/ggonon o(mou= kai\ mhte/ra ktei/nein.
139 e)nqe/nde moi dokou=sin o(rmhqe/ntej e)/nioi tw=n nomoqetw=n to\n e)pi\ tai=j
katakri/toij gunaixi\n ei)shgh/sasqai no/mon, o(\j keleu/ei ta\j e)gku/ouj, e)a\n
a)/xia qana/tou dra/swsin, fula/ttesqai me/crij a)\n a)pote/kwsin, i(/na mh\
140 a)nairoume/nwn sunapo/lhtai ta\ kata\ gastro/j. a)ll' ou(=toi me\n e)p'
a)nqrw/pwn | tau=ta e)/gnwsan: o( de\ kai\ prosuperba/llwn e)/ti a)/cri kai\
tw=n a)lo/gwn zw/|wn to\ e)pieike\j a)pe/teinen, i(/n' e)n toi=j a)nomoiogene/sin
a)skh/santej pollh=| tini periousi/a| crw/meqa filanqrwpi/aj %e)n toi=j o(mo-
gene/s&i, tou= me\n lupei=n kai\ a)ntilupei=n a)llh/louj a)peco/menoi, ta\ d'
oi)kei=a a)gaqa\ mh\ qhsaurofulakou=ntej, a)ll' ei)j me/son profe/rontej
141 kaqa/per suggene/si kai\ e)k fu/sewj a)delfoi=j toi=j pantacou= pa=sin. e)/ti
toi/nun to\ me\n e)/qnoj e)pi\ misanqrwpi/a| diaballe/twsan, tou\j de\ no/mouj
w(j a)/mikta kai\ a)koinw/nhta paragge/llontaj ai)tia/sqwsan oi( deinoi\ suko-
fa/ntai, fanerw=j ou(/twj tw=n me\n no/mwn e)le/ou metadido/ntwn kai\ tai=j
tw=n qremma/twn a)ge/laij, tou= de\ e)/qnouj tai=j e)k prw/thj h(liki/aj nomi/moij
u(fhgh/sesin o(/son e)n tai=j yucai=j a)peiqe\j meqarmozome/nou pro\j to\
142 tiqaso/n. e)papodu/etai de\ au)to\j e(autw=| kai\ e)pagwni/zetai polu/gonoj w)\n
a)reth=j kai/ tini eu)tropi/a| crw/menoj pro\j ta\j kala\j u(fhgh/seij: keleu/saj
ga/r, pri\n a)po/titqon gene/sqai, mh\ a)pospa=n th=j tekou/shj mh/te a)/rna
mh/te e)/rifon mh/te a)/llo ti tw=n e)n tai=j a)ge/laij, kai\ prosdiataxa/menoj
mhde\ th=| au)th=| h(me/ra| ktei/nein mhte/ra kai\ e)/ggonon, e)pidayileu/etai
fa/skwn: "ou)c e(yh/seij a)/rna e)n ga/lakti mhtro/j" #Exod. 23, 19. 34, 26.
143 Deut. 14, 20$. pa/nu ga\r a)/topon u(pe/laben ei)=nai th\n trofh\n zw=ntoj
h(/dusma gene/sqai kai\ para/rtusin a)naireqe/ntoj kai\ th\n me\n fu/sin e)pi-
melhqei=san au)tou= th=j diamonh=j o)mbrh=sai ga/la, o(\ dia\ mastw=n th=j
tekou/shj oi(=a dexamenw=n fe/resqai dieta/xato, th\n de\ tw=n a)nqrw/pwn
a)krasi/an tosou=ton e)pibh=nai, w(j tw=| th=j zwh=j ai)ti/w| katacrh/sasqai
144 kai\ pro\j th\n tou= u(poloi/pou sw/matoj a)na/lwsin. ei) dh/ tij e)n ga/lakti
kre/a sune/yein a)xioi=, mh\ su\n w)mo/thti, cwri\j de\ a)sebei/aj e(ye/tw: muri/ai
qremma/twn ei)si\n a)ge/lai pantacou= kai\ kaq' e(ka/sthn h(me/ran a)melgo/-
menai dia\ bouko/lwn ai)po/lwn poime/nwn, oi(=j kthnotrofou=sin h( megi/sth
pro/sodo/j e)sti ga/la, th=| me\n kecume/non, th=| de\ sunestalme/non te kai\
phgnu/menon ei)j turo/n: w(/ste a)fqoni/aj u(parcou/shj to\n a)rnw=n h)\ e)ri/fwn
h)/ tinoj e(te/rou ga/lakti mhtrw/|w| kre/a sune/yonta caleph\n e)pidei/knusqai
tro/pwn skaio/thta, to\ a)nagkaio/taton kai\ suggene/staton logikh=| yuch=|
pa/qoj e)ktetmhme/non, to\n e)/leon.
145 )/Agamai de\ ka)kei=non to\n no/mon, o(\j kaqa/per e)n corw=| pan-
armoni/w| suna/|dwn toi=j prote/roij diagoreu/ei, bou=n a)low=nta mh\ fimou=n.
ou(=toj ga/r | e)stin o( pro\ me\n th=j spora=j [ou)/sh]j th=j baqugei/ou pedia/doj
a)nate/mnwn ta\j au)/lakaj kai\ proetoimasa/menoj ou)ranw=| kai\ gewpo/nw| ta\j
a)rou/raj, tw=| me\n i(/na kairi/wj kataspei/rh|, tw=| d' i(/na ko/lpoi baqei=j
u(podexa/menoi ta\j dia\ tw=n u(etw=n ca/ritaj tamieu/wsi kai\ corhgw=sin e)k
tou= kat' o)li/gon tw=| spo/rw| trofa\j pi/onaj, a)/crij a)\n stacuhforh/saj
18
Philo Judaeus. De virtutibus
teleiogonh/sh| to\n e)th/sion karpo/n: meta\ de\ th\n telei/wsin pa/lin bou=j
e)sti pro\j e(te/ran u(phresi/an a)nagkai=oj, ka/qarsin dragma/twn kai\ dia/-
146 krisin skuba/lwn a)po\ tou= gnhsi/ou kai\ crhsi/mou. a)ll' e)peidh\ th\n %e)p&i\
toi=j [gh=n] a)low=si bousi\n h(/meron kai\ crhsth\n pro/staxin ei)=pon, kai\
to\n e)pi\ toi=j %gh=n& a)rou=si qre/mmasi teqe/nta no/mon e(xh=j di/eimi th=j
au)th=j o)/nta suggenei/aj. a)pagoreu/ei ga\r e)n tau)tw=| katazeugnu/nai pro\j
a)/roton gh=j bou=n kai\ o)/non, ou) mo/non tou= peri\ ta\ zw=|a a)noikei/ou stoca-
sa/menoj, dio/ti to\ me/n e)sti kaqaro/n, o)/noj de\ tw=n ou) kaqarw=n, ta\ de\
ou(/twj h)llotriwme/na suna/gein ou) pre/pei, a)ll' e)peidh\ kai\ th\n i)scu/n
e)stin a)/nisa, promhqei=tai de\ tw=n a)sqeneste/rwn, w(j mh\ pro\j dunatw-
te/raj bi/aj qli/bhtai kai\ prospie/zhtai: kai/toi to\ me\n a)sqene/steron,
o)/noj, e)/xw perirranthri/wn e)lau/netai, to\ de\ e)rrwmene/steron, bou=n, e)n
147 tai=j teleiota/taij qusi/aij no/moj i(erourgei=n. a)ll' o(/mwj ou)/te th=j tw=n
a)kaqa/rtwn a)sqenei/aj w)ligw/rhsen ou)/te toi=j kaqaroi=j e)fh=ken i)scu/i pro\
di/khj crh=sqai, mo/non ou)k a)/ntikruj bow=n kai\ kekragw\j toi=j w)=ta
e)/cousin e)n yuch=|, mhde/na tw=n e(teroeqnw=n a)dikei=n, ou)de\n e)/contaj
ai)tia/sasqai o(/ti mh\ to\ a)llogene/j, o(/per e)sti\n a)nai/tion: o(/sa ga\r mh/te
kaki/a mh/te a)po\ kakiw=n e)/xw panto\j e)gklh/matoj i(/statai.
148 )Epidayileuo/menoj de\ to\ e)pieike\j pa/lin plousi/wj au)tw=|
kai\ katako/rwj crh=tai, metiw\n a)po\ me\n tw=n logikw=n e)pi\ ta\ a)/loga,
a)po\ de\ tw=n a)lo/gwn e)pi\ ta\ futa/, peri\ w(=n au)ti/ka lekte/on, e)peidh\
peri\ tw=n prote/rwn, a)nqrw/pwn te kai\ tw=n o(/sa yuch=j memoi/ratai,
149 le/lektai. diei/rhke toi/nun a)/ntikruj mh/te dendrotomei=n o(/sa th=j h(me/rou u(/lhj
mh/te kei/rein e)pi\ lu/mh| pro\ kairou= stacuhforou=san pedia/da mh/te suno/lwj
karpo\n diafqei/rein, i(/na periousi/a| me\n trofw=n a)fqo/nwn corhgh=tai to\
a)nqrw/pwn ge/noj, periousi/a| zh=| de\ mh\ mo/non tw=n a)nagkai/wn a)lla\ kai\
tw=n pro\j to\n a(brodi/aiton bi/on. a)nagkai=on me\n ga\r o( tou= si/tou karpo\j
ei)j trofh\n a)nqrw/pwn a)pokriqei/j, pro\j de\ to\n a(brodi/aiton bi/on ai( tw=n
a)krodru/wn a)mu/qhtoi poikili/ai: gi/nontai de\ e)n e)ndei/aij au(=tai polla/kij kai\
150 trofai\ deu/terai. | kai\ prosuperba/llwn ou)de\ th\n tw=n polemi/wn
cw/ran te/mnein e)a=|, paragge/llei d' a)ne/cein dendrotomiw=n kai\ dh|w/sewn,
a)/topon u(polabw\n ei)=nai th\n pro\j a)nqrw/pouj o)rgh\n a)poskh/ptein ei)j ta\
151 mhdeno\j ai)/tia kakou=. e)/peita de\ a)xioi= mh\ mo/non to\ paro\n ble/pein,
a)lla\ kai\ to\ me/llon w(/sper a)po\ skoph=j makro/qen o)xuwpi/a| logismou=
kaqora=sqai, mhdeno\j e)n o(moi/w| me/nontoj a)lla\ pa/ntwn tropai=j kai\
metabolai=j crwme/nwn, w(j ei)ko\j ei)=nai tou\j te/wj dusmenei=j e)pikhrukeu-
same/nouj kai\ sumbathri/wn a)/rxantaj e)nspo/ndouj au)ti/ka gene/sqai.
152 fi/louj de\ trofw=n a)nagkai/wn a)posterei=n calepo/n, mhde\n tamieusame/nouj
tw=n e)p' w)felei/a| dia\ th\n tou= me/llontoj a)dhlo/thta. pa/nu ga\r e)kei=no
kalw=j ei)/rhtai toi=j palaioi=j, o(/ti kai\ fili/aj koinwnhte/on mh\ a)poginw/-
skontaj e)/cqran kai\ proskrouste/on w(j fili/aj e)some/nhj, i(/na e(/kastoj e)n
th=| e(autou= fu/sei tamieu/htai/ ti tw=n ei)j a)sfa/leian kai\ mh\ a)pogumnw-
qei\j e)n e)/rgoij kai\ lo/goij metanoh=|, th=j a)/gan eu)cerei/aj, o(/t' ou)de\n
153 o)/feloj, ai)tiw/menoj e(auto/n. to\ lo/gion tou=to crh\ fula/ttein kai\ ta\j
po/leij, e)n me\n ei)rh/nh| pronooume/naj tw=n kata\ po/lemon, e)n de\ pole/mw|
19
Philo Judaeus. De virtutibus
tw=n kat' ei)rh/nhn, kai\ mh/te toi=j summa/coij a)ne/dhn propisteu/ein w(j ou)
crhsome/noij metabolh=| pro\j to\ a)nti/palon mh/te toi=j polemi/oij ei)j a(/pan
a)pistei=n w(j ou) dunhsome/noij pote\ meqormi/sasqai pro\j to\ e)/nspondon.
154 ei) me/ntoi kai\ mhde\n u(pe\r e)cqrou= prakte/on di' e)lpi/da katallagw=n,
ou)de\n e)cqro\n futo/n, a)ll' e)/nsponda pa/nta kai\ w)fe/lima, ta\ d' h(/mera
kai\ diafero/ntwj a)nagkai=a, w(=n o( karpo\j h)\ trofh/ e)stin h)\ i)so/timon
trofh=| kth=ma. ti/ dh\ dei= pepolemw=sqai pro\j ta\ mh\ pole/mia te/mnontaj
h)\ kai/ontaj h)\ r(i/zaij au)tai=j a)naspw=ntaj, a(/per au)th\ h( fu/sij u(da/twn
e)pirroi/aij kai\ eu)krasi/aij a)e/rwn e)teleiogo/nhse, dasmou\j e)thsi/ouj oi)/sonta
a)nqrw/poij oi(=a basileu=sin;
155 )Eme/lhse d' au)tw=| kaqa/per a)gaqw=| prosta/th| th\n a)leiptikh\n mh\
mo/non zw/|oij a)lla\ kai\ futoi=j i)scu/n te kai\ r(w/mhn a)perga/sasqai, kai\
ma/lista toi=j h(me/roij, e)peidh\ kai\ plei/onoj a)/xia fronti/doj e)sti\ kai\ ou)c
o(moi/wj toi=j a)gri/oij eu)/tona, gewrgikh=j e)pisth/mhj deo/mena pro\j krataio-
156 te/ran du/namin. keleu/ei ga\r ta\ neo/futa tw=n de/ndrwn e)pi\ | trieti/an
e(xh=j tiqhnei=sqai ta/j te peritta\j e)pifu/seij a)pote/mnontaj, u(pe\r tou= mh\
baruno/mena pie/zesqai kai\ u(pe\r tou= mh\ katakermatizome/nhj th=j trofh=j
di' e)/ndeian e)xasqenei=n, gurou=n te kai\ periska/ptein, i(/na mhde\n tw=n e)pi\
zhmi/a| paranablasta/nh| th\n au)/xhsin kwlu=on: to/n te karpo\n ou)k e)a=|
dre/pesqai kata\ metousi/an a)polau/sewj, ou) mo/non e)peidh\ a)telh\j e)x
a)telw=n e)/mellen e)/sesqai-kai\ ga\r tw=n zw/|wn o(/sa mh\ te/leia ou) teleio-
gonei=-, a)lla\ kai\ dio/ti bla/ptesqai ta\ neo/futa kai\ tro/pon tina\
157 camai/zhla e)/melle kwluo/mena e)rnou=sqai. polloi\ gou=n tw=n gewpo/nwn
e)/aroj w(/raj e)pithrou=si ta\ ne/a tw=n de/ndrwn, i(/na o(\n a)\n te/kh| karpo\n
eu)qu\j a)poqli/bwsi, pri\n e)pi/dosin kai\ sunau/xhsin labei=n, fo/bw| th=j tw=n
teko/ntwn a)sqenei/aj. sumbai/nei ga/r, ei) mh\ profula/xaito/ tij, o(/te crh\
teleiwqe/nta karpo\n fe/rein, a)gonei=n h)\ a)mbli/skein e)xasqenh/santa tw=|
pro\ kairou= ponhqh=nai forai=j, a(\j ai( pa/lai klhmati/dej e)phcqisme/nai
158 r(i/zaij au)tai=j e)ktru/cousi ta\ stele/ch. meta\ de\ trieti/an, o(/tan ai( me\n
r(i/zai baqu/nwsi proseco/menai tw=| e)da/fei krataio/teron, to\ de\ ste/lecoj
w(/sper a)kline/si qemeli/oij e)perhreisme/non au)xh/sh| su\n eu)toni/a|, dunh/setai
159 teleiogonei=n e)/tei teta/rtw| kata\ te/leion a)riqmo\n tetra/da. tetra/di de\
keleu/ei mh\ dre/pesqai to\n karpo\n pro\j a)po/lausin, a)ll' o(/lon au)to\n
kaqierou=n a)parch\n tw=| qew=|, th=| me\n tw=n progegono/twn caristh/rion,
th=| de\ e)lpi/da th=j ei)j to\ me/llon eu)karpi/aj kai\ tou= meta\ tou=to proj-
160 odeu/esqai. o(ra=|j o(/son to\ i(/lewn kai\ crhsto\n e)pidei/knutai kai\ w(j a)na-
ke/cuken au)to\ pro\j pa=san i)de/an a)nqrw/pwn to\ prw=ton, ka)\n a)llo/fulo/j
tij h)\ e)cqro\j h)=|, ei)=ta zw/|wn a)lo/gwn, ka)\n mh\ tugca/nh| kaqara/, e)pi\ de\
pa=si spartw=n o(mou= kai\ de/ndrwn. o(/ te ga\r e)n tai=j a)fanta/stoij fu/sesi
promaqw\n e)piei/keian ei)j ou)de\n a)\n tw=n yuch=j memoirame/nwn e)xama/rtoi,
o(/ te mh\ e)piceirw=n newteri/zein peri\ ta\ e)/myuca po/rrwqen a)nadida/sketai
tw=n logikw=n e)pimelei=sqai.
161 Toiau/taij u(fhgh/sesi ta\j dianoi/aj tw=n kat' au)to\n poli-
teuome/nwn e)xhmerw/saj u(peroyi/aj kai\ a)lazonei/aj, a)rgalewta/twn kai\
e)pacqesta/twn kakw=n, die/zeuxen, w(=n w(j megi/stwn a)gaqw=n oi( polloi\
20
Philo Judaeus. De virtutibus
perie/contai, kai\ ma/lista o(/tan plou=toi kai\ do/xai kai\ h(gemoni/ai periousi/aj
162 a)fqo/nouj corhgw=sin. a)lazonei/a ga\r fu/etai kai\ e)n h)melhme/noij kai\
a)fane/sin a)nqrw/poij, w(j kai\ tw=n a)/llwn e(/kaston yuch=j paqw=n te kai\
noshma/twn kai\ a)rrwsthma/twn, th\n d' e)pi\ ple/on parau/xhsin ou) | lam-
ba/nei, a)ll' oi(=a puro\j ou)si/a dia\ spa/nin u(/lhj a)maurou=tai: perifai/netai
d' e)n toi=j mega/loij corhgou\j w(j e)/fhn e)/cousi tou/tou tou= kakou= plou/touj
kai\ do/xaj kai\ h(gemoni/aj, w(=n u(poplhsqe/ntej kaqa/per oi( polu\n a)/kraton
e)mforhsa/menoi mequ/ousi kai\ e)mparoinou=si dou/loij o(mou= kai\ e)leuqe/roij,
e)/sti d' o(/te kai\ o(/laij po/lesi: "ti/ktei ga\r ko/roj u(/brin", w(j o( tw=n
163 palaiw=n lo/goj. dio\ pagka/lwj Mwush=j i(erofantw=n parainei= pa/ntwn
me\n a(marthma/twn a)pe/cesqai, diafero/ntwj de\ u(peroyi/aj. ei)=q' u(po/-
mnhsin poiei=tai tw=n me\n a)nafle/gein to\ pa/qoj ei)wqo/twn, plhsmonh=j
gastro\j a)me/trou kai\ oi)kiw=n kai\ kthma/twn kai\ qremma/twn a)fqo/nou
periousi/aj: gi/nontai ga\r eu)qu\j au(tw=n a)kra/torej, diairo/menoi kai\ fusw/-
menoi, oi(=j mi/a qerapei/aj e)lpi\j to\ mhde/pote e)klanqa/nesqai tou= qeou=.
164 kaqa/per ga\r a)natei/lantoj h(li/ou to\ me\n sko/toj a)fani/zetai, fwto\j de\
plhrou=tai ta\ pa/nta, to\n au)to\n tro/pon o(/tan qeo/j, o( nohto\j h(/lioj,
a)na/sch| kai\ e)pila/myh| yuch=|, o( me\n tw=n paqw=n kai\ kakiw=n zo/foj a)na-
ski/dnatai, th=j d' au)goeidesta/thj a)reth=j to\ kaqarw/taton kai\ a)xie/raston
165 ei)=doj e)pifai/netai. ste/llein d' e)/ti ma=llon kai\ kaqairei=n u(per-
oyi/an a)xiw=n ta\j ai)ti/aj e)pile/gei, di' a(\j a)/lhston e)crh=n th\n tou= qeou=
mnh/mhn a)galmatoforei=n. "ou(=toj ga/r soi" fhsi/ "di/dwsin i)scu\n poih=sai
du/namin" #Deut. 8, 18$: a)/gan paideutikw=j: o( ga\r a)kribw=j a)nadidacqei/j,
o(/ti dw=ron ei)/lhfe para\ qeou= to\ eu)/tonon kai\ r(wmale/on, th\n i)di/an
a)sqe/neian e)klogizo/menoj, h(\n pri\n a)polau=sai th=j dwrea=j ei)=ce, to\ u(yhlo\n
kai\ u(pe/raucon fro/nhma diw/setai kai\ eu)caristh/sei tw=| th=j krei/ttonoj
ai)ti/w| metabolh=j. yuch\ de\ eu)ca/ristoj a)lazonei/a| pole/mioj, e)pei\ kai\
166 tou)nanti/on a)caristi/a suggene\j u(peroyi/a|. e)a\n de/, fhsi/n, eu)rwsth=| soi
ta\ pra/gmata, labw\n kai\ kthsa/menoj i)scu/n, h(\n i)/swj ou) prosedo/khsaj,
poi/ei du/namin. ti/ de\ tou=t' e)sti/n, a)kribwte/on toi=j mh\ pa/nu sunorw=si
to\ dhlou/menon. polloi\ ta\ e)nanti/a w(=n eu)= pepo/nqasi dra=n e)piceirou=sin:
h)\ ga\r plouth/santej peni/an a)/lloij kataskeua/zousin h)\ do/xhj kai\ timh=j
167 e)pi\ me/ga metasco/ntej a)doxi/aj kai\ a)timi/aj e(te/roij ai)/tioi gi/nontai. crh\
de\ kai\ to\n fro/nimon a)gci/nouj, w(j e)/ni ma/lista, tou\j plhsia/zontaj kata-
skeua/zein kai\ to\n sw/frona e)gkratei=j kai\ gennai/ouj to\n a)ndrei=on kai\
to\n di/kaion dikai/ouj kai\ suno/lwj a)gaqou\j to\n a)gaqo/n. tau=ta ga\r w(j
e)/oike duna/meij, w(=n o(/ ge a)stei=oj w(j oi)keiota/twn perie/xetai: | a)dunami/a
168 de\ kai\ a)sqe/neia, ta\ e)nanti/a, spoudai/wn a)llo/tria h)qw=n. a)/llwj te kai\
ma/qhma a)nadida/skei th=| logikh=| fu/sei prepwde/staton, mimei=sqai qeo\n
kaq' o(/son oi(=o/n te, mhde\n paralipo/nta tw=n ei)j th\n e)ndecome/nhn
e)xomoi/wsin. e)peidh\ toi/nun, fhsi/n, e)/labej i)scu\n para\ tou= dunatw-
ta/tou, meta/doj a)/lloij i)scu/oj diaqei\j o(\ e)/paqej, i(/na mimh/sh| qeo\n tw=|
169 paraplh/sia cari/zesqai. koinwfelei=j ga\r ai( tou= prw/tou h(gemo/noj dwreai/,
a(\j di/dwsin e)ni/oij, ou)c i(/n' e)kei=noi labo/ntej a)pokru/ywsin h)\ katacrh/-
swntai pro\j zhmi/an e(te/rwn, a)ll' i(/n' ei)j me/son proenegko/ntej w(/sper e)n
21
Philo Judaeus. De virtutibus
dhmoqoini/a| pa/ntaj o(/souj oi(=o/n te kale/swsin e)pi\ th\n crh=sin kai\ a)po/-
170 lausin au)tw=n. le/gomen ou)=n kai\ tw=| polucrhma/tw| kai\ e)ndo/xw| kai\
eu)e/kth| kai\ e)pisth/moni, plousi/ouj kai\ e)ndo/xouj eu)e/ktaj te kai\ e)pi-
sth/monaj kai\ suno/lwj a)gaqou\j a)perga/zesqai tou\j e)ntugca/nontaj, a)lla\
mh\ fqo/non kai\ baskani/an a)reth=j protimh/santa toi=j eu)= pra/ttein duna-
171 me/noij a)ntibai/nein. tou\j de\ me/ga pne/ontaj e)pita/sei th=j a)lazonei/aj
%w(&j a)qerapeu/twj ei)j a(/pan e)/contaj o( no/moj pagka/lwj ou)k h)/gagen ei)j
kri/sin a)nqrwpi/nhn, a)lla\ mo/nw| tw=| qei/w| pare/dwke dikasthri/w|. fhsi\
ga/r: o(\j a)\n e)gceirh=| ti pra/ttein meq' u(perhfani/aj, "to\n qeo\n paroxu/nei"
172 #Num. 15, 30$. dia\ ti/; o(/ti prw=ton me\n a)lazonei/a yuch=j e)sti kaki/a,
yuch\ de\ a)o/ratoj o(/ti mh\ qew=|, kolasth\j de\ o( me\n tuflo\j e)pi/memptoj,
a)/gnoian kath/goron e)/cwn, o( de\ ble/pwn e)paineto/j, e)pisth/mh| pa/nta drw=n:
e)/peita de\ o(/ti fronh/matoj u(po/plewj a)lo/gou geno/menoj pa=j a)lazw\n
"ou)/te a)/ndra ou)/te h(mi/qeon a)ll' o(/lon dai/mona" kata\ to\n Pi/ndaron u(po-
lamba/nei e(auto/n, u(pe\r tou\j o(/rouj th=j a)nqrwpi/nhj fu/sewj bai/nein a)xiw=n.
173 e)/sti d' au)tw=| kaqa/per h( yuch\ kai\ to\ sw=ma e)pi/lhpton kata/ te ta\j
sce/seij kai\ kinh/seij a(pa/saj: a)krobatei= ga\r kai\ to\n au)ce/na mete/wron
e)xai/rei fruatto/menoj kai\ ple/on th=j fu/sewj e)ph=rtai kai\ pefu/shtai kai\
o(rw=n parable/pei plagi/aij o)/yesi kai\ a)kou/wn parakou/ei, ke/crhtai de\
toi=j me\n oi)ke/taij w(j qre/mmasi, toi=j de\ e)leuqe/roij w(j oi)ke/taij, kai\
toi=j me\n suggene/sin w(j a)llotri/oij, toi=j de\ fi/loij w(j ko/laxi, toi=j d'
174 a)stoi=j w(j xe/noij: pa/ntwn te oi)/etai ei)=nai plousiw/tatoj, e)ntimo/tatoj,
ka/llistoj, i)scuro/tatoj, fronimw/tatoj, swfrone/statoj, dikaio/tatoj,
logiw/tatoj, e)pisthmonikw/tatoj: ei)=ta tou\j a)/llouj u(polamba/nei pe/nhtaj,
| a)do/xouj, a)ti/mouj, a)/fronaj, a)di/kouj, a)nepisth/monaj, kaqa/rmata, to\
mhde/n. ei)ko/twj ou)=n o( toiou=toj a)ntidi/kw| kai\ kolasth=| crh/sait' a)/n, w(/j
fhsin o( i(erofa/nthj, qew=|.
Peri\ metanoi/aj.
22
Philo Judaeus. De virtutibus
23
Philo Judaeus. De virtutibus
soi qeo/n, kai\ ku/rioj ei(/lato/ se sh/meron gene/sqai lao\n au)tw=|" #Deut.
185 `26, 17. 18$. pagka/lh ge th=j ai(re/sewj h( a)nti/dosij, speu/dontoj a)nqrw/pou
me\n qerapeu/ein to\ o)/n, qeou= de\ a)nuperqe/twj e)xoikeiou=sqai to\n i(ke/thn
kai\ proapanta=n tw=| boulh/mati tou= gnhsi/wj kai\ a)no/qwj i)o/ntoj e)pi\ th\n
qerapei/an au)tou=. o( d' a)lhqh\j qerapeuth/j te kai\ i(ke/thj, ka)\n ei(=j w)\n
a)nh\r a)riqmw=| tugca/nh|, duna/mei, kaqa/per au)to\j ai(rei=tai, su/mpaj e)sti\n
186 o( lew/j, i)so/timoj o(/lw| e)/qnei gegonw/j. kai\ pe/fuken ou(/twj e)/cein: w(j
ga\r e)n nhi\ me\n kubernh/thj pa=si toi=j nau/taij a)nti/rropoj, e)n de\ strato-
pe/dw| strathgo\j a(/pasi toi=j stratiw/taij-diafqare/ntoj gou=n h(tta=sqai
sumbai/nei, kaqa/per a)\n ei) kai\ pa=sa du/namij h(bhdo\n e(a/lw-, to\n au)to\n
tro/pon kai\ o( sofo\j o(/lou e)/qnouj a)xiw/mati a(milla=tai tei/cei pefrag-
me/noj a)kaqaire/tw|, qeosebei/a|.
Peri\ eu)genei/aj.
187 Dio\ kai\ toi=j u(mnou=si th\n eu)ge/neian w(j me/giston a)gaqo\n kai\
mega/lwn a)gaqw=n ai)/tion ou) metri/wj e)pitimhte/on, ei) prw=ton me\n oi)/ontai
tou\j e)k palaioplou/twn kai\ palaiendo/xwn eu)genei=j, mhde\ tw=n progo/nwn,
a)f' w(=n au)cou=si gene/sqai, dia\ ta\j a)fqo/nouj periousi/aj eu)daimonhsa/n-
twn, e)peidh\ to\ pro\j a)lh/qeian a)gaqo\n ou)deni\ tw=n e)kto/j, a)ll' ou)de\ tw=n
peri\ sw=ma, ma=llon de\ ou)de\ panti\ me/rei yuch=j, a)lla\ mo/nw| tw=| h(ge-
188 monikw=| pe/fuken e)ndiaita=sqai. boulhqei\j ga\r o( qeo\j di' h(mero/thta kai\
filanqrwpi/an kai\ par' h(mi=n tou=q' i(dru/sasqai, new\n a)xioprepe/steron
ou)c eu(=ren e)pi\ gh=j logismou=: krei/ttwn ga\r %w)\n& mo/noj a)galmatoforei=
ta)gaqo/n, ka)\n a)pistw=si/ tinej tw=n h)\ mh\ geusame/nwn sofi/aj h)\ cei/lesin
a)/kroij-a)/rguroj ga\r kai\ cruso\j timai/ te kai\ a)rcai\ kai\ sw/matoj
| eu)exi/a met' eu)morfi/aj %e)xarkei=n& e)oi/kasi toi=j e)n tai=j h(gemoni/aij e)pi\
creiw=n tetagme/noij pro\j th\n oi(=a basili/doj a)reth=j u(phresi/an- ***
189 au)goeide/staton fw=j mh\ i)do/ntej. e)peidh\ toi/nun h( eu)ge/neia kekaqarme/nhj
dianoi/aj kaqarsi/oij telei/oij klh=roj oi)kei=oj, crh\ mo/nouj le/gein eu)genei=j
tou\j sw/fronaj kai\ dikai/ouj, ka)\n tu/cwsin e)x oi)kotri/bwn h)\ a)rgurwnh/twn
gegono/tej: toi=j de\ e)x a)gaqw=n ponhroi=j gegono/sin a)/baton e)/stw to\
190 eu)genei/aj cwri/on. a)/oikoj ga\r kai\ a)/polij o( fau=loj, e)k patri/doj a)reth=j
e)lhlame/noj, h(\ kai\ tw=| o)/nti sofw=n a)ndrw=n e)sti patri/j: tou/tw| kata\ to\
a)nagkai=on e(/petai dusge/neia, ka)\n ei) pa/ppwn h)\ progo/nwn ge/noito tou\j
bi/ouj a)nepilh/ptwn, a)llotri/wsin e)pithdeu/onti kai\ porrwta/tw th=j eu)ge-
191 nei/aj diazeugnu/nti e(auto\n e)/n te lo/goij kai\ e)/rgoij. a)lla\ ga\r pro\j tw=|
mh\ pefuke/nai tou\j ponhrou\j eu)genei=j e)/ti kai\ pa/ntaj au)tou\j o(rw=
polemi/ouj a)sumba/touj eu)genei/a| kaqairou=ntaj to\ progoniko\n a)xi/wma kai\
192 o(/son e)n tw=| ge/nei lampro\n e)xamaurou=nta/j te kai\ sbennu/ntaj. dio/
moi dokou=si filostorgo/tatoi pate/rej a)porrh/seij crhmati/zein kaq' ui(w=n
a)poscoini/zontej au)tou\j th=j oi)ki/aj kai\ suggenei/aj, o(/tan th\n e)k fu/sewj
e)n toi=j gennh/sasi peritth\n kai\ u(perba/llousan eu)/noian h( e)n e)kei/noij
193 mocqhri/a katakrath/sh|. to\ d' a)lhqe\j tou= lo/gou r(a/|dion kai\ a)f'
e(te/rwn diagnw=nai. ti/ tw=| ta\j o)/yeij pephrwme/nw| ge/noit' a)\n ei)j to\
ble/pein o)/feloj o)xuwpi/a progonikh/; h)\ pro\j e(rmhnei/an tw=| pareime/nw|
24
Philo Judaeus. De virtutibus
glw=ttan to\ gonei=j h)\ pa/ppouj gene/sqai megalofw/nouj; ti/ d' o)ni/nhsi
pro\j eu)toni/an to\n e)k makra=j kai\ fqina/doj no/sou kateskeleteume/non,
e)a\n oi( tou= ge/nouj a)rchge/tai di' a)qlhtikh\n r(w/mhn e)n )Olumpioni/kaij h)\
periodoni/kaij gra/fwntai; me/nousi ga\r ou)de\n h(=tton ai( tou= sw/matoj
kh=rej e)n o(moi/w| belti/wsin ou)k e)ndeco/menai dia\ ta\j tw=n oi)kei/wn eu)pra-
194 gi/aj. to\n au)to\n dh\ tro/pon ou)/te toi=j a)di/koij di/kaioi gonei=j ou)/te
a)kola/stoij sw/fronej ou)/te suno/lwj a)gaqoi\ ponhroi=j o)/feloj: ou)de\ ga\r
oi( no/moi toi=j paranomou=sin, w(=n ei)sin au)toi\ kolastai/: no/moi de/ tinej
195 a)/grafoi kai\ oi( bi/oi tw=n zhlwsa/ntwn th\n a)reth/n. o(/qen oi)=mai th\n
eu)ge/neian, ei) qeo\j au)th\n ei)j a)nqrwpo/morfon i)de/an e)tu/pwse, sta=san
pro\j tou\j a)fhniasta\j a)pogo/nouj tau=ta a)\n ei)pei=n: "to\ suggene\j ou)c
ai(/mati metrei=tai mo/non, prutaneuou/shj a)lhqei/aj, a)lla\ pra/xewn o(moio/thti
kai\ qh/ra| tw=n au)tw=n. u(mei=j de\ ta)nanti/a e)pethdeu/sate, ta\ me\n e)moi\
fi/la nomi/santej e)cqra/, ta\ de\ | dusmenh= fi/la: par' e)moi\ me\n ga\r
ai)dw\j kai\ a)lh/qeia metriopa/qeia/ te kai\ a)tufi/a kai\ a)kaki/a ti/mia, par'
u(mi=n de\ a)/tima: ka)moi\ me\n e)cqra\ to\ a)nai/scunton, to\ yeu=doj, h( a)metri/a
196 tw=n paqw=n, o( tu=foj, ai( kaki/ai, u(mi=n de\ oi)keio/tata. ti/ dh\ meleth/santej
a)llotri/wsin th\n di' e)/rgwn th\n e)n lo/gw| sugge/neian eu)prepe\j o)/noma
u(poduo/menoi kaqupokri/nesqe; paragwga\j ga\r kai\ kekomyeume/naj a)pa/taj
ou)k a)ne/comai, dio/ti r(a/|dion me\n kai\ tw=| tuco/nti eu)prosw/pouj lo/gouj
197 eu(rei=n, h)/qh d' u(palla/xasqai ponhra\ crhstoi=j ou) r(a/|dion. ei)j a(/per
a)forw=sa kai\ nu=n e)cqrou\j nomi/zw kai\ au)=qij h(gh/somai tou\j ta\ th=j
e)/cqraj u(pekkau/mata zwpurh/santaj kai\ ma=llon tw=n ei)j dusge/neian
o)neidizome/nwn u(poble/yomai: tou/toij me\n ga\r a)pologi/a to\ mhde\n oi)kei=on
e)/cein %para/deigm&a kaloka)gaqi/aj, u(po/dikoi d' u(mei=j oi( e)k mega/lwn
fu/ntej oi)/kwn, oi(=j au)/chma kai\ kle/oj ta\ lampra\ ge/nh: paridrume/nwn
ga\r kai\ tro/pon tina\ sumpefuko/twn a)rcetu/pwn a)gaqw=n ou)de\n a)po-
ma/xasqai kalo\n dienoh/qhte."
198 (/Oti de\ e)n a)reth=j kth/sei ti/qetai to\ eu)gene\j kai\ to\n e)/conta tau/thn
eu)genh= mo/non u(pei/lhfen, a)ll' ou)c o(/stij a)\n kalw=n kai\ a)gaqw=n ge/nhtai
199 gone/wn, dh=lon e)k pollw=n. au)ti/ka tou\j e)k tou= ghgenou=j fu/ntaj
ti/j ou)k a)\n eu)patri/daj ei)/poi kai\ eu)patridw=n a)rchge/taj; oi(\ ge/noj
e)xai/reton e)/lacon para\ tou\j e)/peita, blasth/santej e)k tw=n prw/twn
numfi/wn a)ndro/j te kai\ gunaiko\j to/te prw=ton ei)j o(mili/an koinh\n e)pi\
spora=| tou= o(moi/ou sunelqo/ntwn. a)ll' o(/mwj duoi=n genome/nwn o( presbu/-
teroj u(pe/meine to\n new/teron dolofonh=sai kai\ to\ me/giston a)/goj, a)delfo-
200 ktoni/an, e)rgasa/menoj prw=toj ai(/mati a)nqrwpi/nw| th\n gh=n e)mi/ane. ti/
dh\ tou=ton w)/nhsen h( eu)ge/neia th\n e)n th=| yuch=| dusge/neian e)pideixa/menon;
h(\n kai\ o( tw=n a)nqrwpi/nwn pragma/twn e)/foroj qeo\j i)dw\n e)stu/ghse kai\
proballo/menoj w(/rise timwri/aj, ou)k eu)qu\j a)nelw/n, o(/pwj a)naisqh/twj
e)/ch| sumforw=n, a)lla\ muri/ouj e)pikrema/saj tou\j e)n ai)sqh/sei qana/touj
lu/paij kai\ fo/boij e)pallh/loij ei)j kakw=n o)dunhrota/twn a)nti/lhyin.
201 )Ege/neto de/ tij tw=n meta\ tau=ta sfo/dra doki/mwn a)nh\r o(siw/tatoj,
ou(= th\n eu)se/beian a)na/grapton h)xi/wsen %ei)=na&i e)n i(erai=j bi/bloij o( tou\j
no/mouj diataxa/menoj: o(\j e)n tw=| mega/lw| kataklusmw=|, tw=n po/lewn
25
Philo Judaeus. De virtutibus
26
Philo Judaeus. De virtutibus
a)peiqh/j, [e)k] tw=n gastro\j kai\ tw=n meta\ gaste/ra h(donw=n a)kratw=j
e)/cwn, u(f' w(=n a)nepei/sqh kai\ presbei/wn e)xi/stasqai tw=| met' au)to\n kai\
metanoei=n eu)qu\j e)f' oi(=j e)xe/sth kai\ fona=n kata\ tou= a)delfou= kai\ mhde\n
209 e(/teron h)\ di' w(=n luph/sei tou\j gonei=j pragmateu/esqai. toigarou=n tw=|
me\n eu)ca\j ti/qentai ta\j a)nwta/tw, bebaiou=ntoj a(pa/saj qeou= kai\ mhdemi/an
a)xiw/santoj a)telh= katalipei=n, tw=| de\ kat' e)/leon cari/zontai th\n u(ph/koon
ta/xin, i(/na douleu/h| tw=| a)delfw=|, nomi/zontej, o(/per e)sti/n, a)gaqo\n ei)=nai
210 tw=| fau/lw| to\ mh\ au)texou/sion. kai\ ei)/ ge u(pe/meine th\n doulei/an a)/smenoj,
deuterei/wn a)\n h)xiou=to w(j e)n a)/qloij a)reth=j: nuni\ de\ a)pauqadisa/menoj
kai\ drapeteu/saj th=j kalh=j e)pistasi/aj au(tw=| te kai\ toi=j a)pogo/noij
mega/lwn ai)/tioj o)neidw=n e)ge/neto, w(j to\n a)bi/wton au)tou= bi/on e)sthli-
teu=sqai pro\j safe/staton e)/legcon tou= mhde\n th\n eu)ge/neian w)felei=n tou\j
a)naxi/ouj eu)genei/aj.
211 Ou(=toi me\n ou)=n ei)si th=j e)pilh/ptou ta/xewj, ou(\j e)x a)gaqw=n
ponhrou\j genome/nouj w)/nhsan me\n ou)de\n ai( pate/rwn a)retai/, ai( d' e)n
th=| yuch=| kaki/ai muri/a e)/blayan. e)/cw d' ei)pei=n e(te/rouj th\n e)x e)nanti/aj
a)mei/nw tetagme/nouj ta/xin, oi(=j pro/gonoi me\n u(pai/tioi, zhlwto\j de\ kai\
212 a)na/plewj eu)fhmi/aj o( bi/oj. tou= tw=n )Ioudai/wn e)/qnouj o( presbu/tatoj
ge/noj me\n h)=n Caldai=oj, patro\j de\ a)stronomikou= tw=n peri\ ta\ maqh/mata
diatribo/ntwn, oi(\ tou\j a)ste/raj qeou\j nomi/zousi kai\ to\n | su/mpanta
ou)rano/n te kai\ ko/smon, par' ou(\j to/ te eu)= kai\ to\ cei=ron e(ka/stoij
fasi\n a)pobai/nein, ou)de\n e)/xw tw=n ai)sqhtw=n ai)/tion u(polamba/nontej
213 ei)=nai. tou/tou de\ ti/ a)\n ei)/h calepw/teron h)\ ma=llon a)pele/gxai th\n e)n
th=| yuch=| dusge/neian duna/menon di' e)pisth/mhj tw=n pollw=n kai\ deute/rwn
kai\ genhtw=n ei)j a)nepisthmosu/nhn i)ou/sh| tou= e(no\j kai\ presbuta/tou kai\
a)genh/tou kai\ poihtou= tw=n o(/lwn kai\ dia/ te tau=ta a)ri/stou kai\ dia\
214 muri/a a)/lla, a(\ dia\ me/geqoj a)nqrw/pinoj logismo\j ou) cwrei=; w(=n e)/nnoian
labw\n kai\ e)piqeia/saj katalei/pei me\n patri/da kai\ genea\n kai\ patrw=|on
oi)=kon, ei)dw\j o(/ti me/nontoj me\n ai( th=j poluqe/ou do/xhj e)gkatamenou=sin
a)pa/tai a)nh/nuton kataskeua/zousai th\n tou= e(no\j eu(/resin, o(/j e)stin a)i/dioj
mo/noj kai\ o(/lwn path\r nohtw=n te au)= kai\ ai)sqhtw=n, ei) de\ metanastai/h,
metanasth/setai kai\ th=j dianoi/aj h( a)pa/th meqarmosame/nhj th\n yeudh=
215 do/xan ei)j a)lh/qeian. a(/ma de\ kai\ to\n po/qon o(\n e)po/qei gnw=nai to\ o)\n
prosanerri/pise lo/gia crhsqe/nta, oi(=j podhgetou/menoj e)pi\ th\n tou= e(no\j
a)oknota/th| spoudh=| zh/thsin h)/|ei: kai\ ou) pro/teron a)nh=ken h)\ tranote/raj
labei=n fantasi/aj, ou)ci\ th=j ou)si/aj-tou=to ga\r a)mh/canon-, a)lla\
216 th=j u(pa/rxewj au)tou= kai\ pronoi/aj. dio\ kai\ pisteu=sai le/getai tw=| qew=|
prw=toj, e)peidh\ kai\ prw=toj a)klinh= kai\ bebai/an e)/scen u(po/lhyin, w(j
e)/stin e(\n ai)/tion to\ a)nwta/tw kai\ pronoei= tou= te ko/smou kai\ tw=n e)n
au)tw=|. kthsa/menoj de\ pi/stin, th\n tw=n a)retw=n bebaiota/thn, sunekta=to
kai\ ta\j a)/llaj a(pa/saj, w(j para\ toi=j u(podexame/noij nomi/zesqai basileu/j,
ou)ci\ tai=j paraskeuai=j-i)diw/thj ga\r h)=n-, a)lla\ tw=| peri\ th\n yuch\n
217 mege/qei, fronh/matoj w)\n basilikou=. kai\ dh=ta qerapeu/ontej au)to\n
diete/loun w(j a)/rconta u(ph/kooi to\ peri\ pa/nta megalei=on th=j fu/sewj
au)tou= kataplhtto/menoi teleiote/raj ou)/shj h)\ kata\ a)/nqrwpon: ou)de\ ga\r
27
Philo Judaeus. De virtutibus
28
Philo Judaeus. De virtutibus
tai=j mhtruiai=j: ai( me\n ga\r to\ %pro\&j progonou\j mi=soj a)nairou/menai
225 ei)j a)/lekton meqhrmo/santo khdemoni/an: oi( de\ progonoi\ th=| kat' a)nti/-
dosin eu)noi/a| ta\j mhtruia\j w(j fu/sei mhte/raj e)xeti/mhsan: a)delfoi/ te
me/rei h(mi/sei tou= ge/nouj nomisqe/ntej ou)k e)f' h(misei/a| ste/rgein a)llh/louj
h)xi/wsan, a)ll' ei)j to\ dipla/sion to\ tou= filei=n kai\ a)ntifilei=sqai pa/qoj
sunauxh/santej kai\ to\ dokou=n u(steri/zein prosaneplh/rwsan toi=j e)x a)mfoi=n
gegono/sin ei)j a(rmoni/an kai\ kra=sin h)qw=n sundramei=n spouda/santej.
226 Ti/ toi/nun metadote/on toi=j w(j i)/dion a)gaqo\n to\ a)llo/trion,
eu)ge/neian, u(poduome/noij; oi(\ di/ca tw=n ei)rhme/nwn e)cqroi\ dikai/wj %a)\n&
nomisqei=en kai\ tou= tw=n )Ioudai/wn e)/qnouj kai\ tw=n pantacou= pa/ntwn,
tou= me\n o(/ti dido/asi toi=j o(mofu/loij e)keceiri/an o)ligwrei=n u(giai/nontoj
%bi/ou ka&i\ bebai/ou pepoiqh/sei progonikh=j a)reth=j, tw=n d' o(/ti, ka)\n e)p'
au)th\n fqa/swsin a)kro/thta kaloka)gaqi/aj, ou)de\n w)felhqh/sontai dia\ to\
227 mh\ tucei=n gone/wn kai\ pa/ppwn a)nepilh/ptwn. h(=j ou)k oi)=d' ei)/ tij
blaberwte/ra ge/noit' a)\n ei)sh/ghsij, ei) mh/te toi=j e)x a)gaqw=n ponhreuo-
me/noij e)pakolouqh/sei timwro\j di/kh mh/te toi=j e)k ponhrw=n a)gaqoi=j
e(/yetai timh/, tou= no/mou dokima/zontoj e(/kaston au)to\n e)f' e(autou= kai\
mh\ suggenw=n a)retai=j h)\ kaki/aij e)painou=ntoj h)\ kola/zontoj.
29