Auteurs: Peter Epe, Wim Koetzier isbn: 9789001829971

www.jaarverslaggeving.noordhoff.nl © 2015 Noordhoff Uitgevers bv

Actualisatie Jaarverslaggeving
Inleiding
Zoals in het Woord vooraf bij de zevende druk en in de Studiewijzer is
aangegeven, worden op deze website – vanwege de snelle ontwikkelingen
in het vakgebied – wijzigingen in de regelgeving geplaatst die zich na het
ter perse gaan van de 7e druk hebben voorgedaan. De in de 7e druk
opgenomen regelgeving is geldig voor de boekjaren die aanvangen op of
na 1 januari 2014 (zie ook de paragrafen 4.2.1 en 4.2.3). We hebben er
voor gekozen om één keer per jaar en wel rondom de jaarwisseling die
wijzigingen in de regelgeving te vermelden die met ingang van 1 januari
van het nieuwe jaar in werking treden.

December 2014,
Drs. Alidus Dannenberg RA en dr. Peter Epe RA

Actualisatie Jaarverslaggeving | 1
 Auteurs: Peter Epe, Wim Koetzier isbn: 9789001829971
www.jaarverslaggeving.noordhoff.nl © 2015 Noordhoff Uitgevers bv

Wijzigingen per 1 januari 2015

17.2.1 Regelgeving van de IASB

In deze paragraaf wordt onder meer beschreven welke ondernemingen in
de consolidatie moeten worden betrokken, zoals vastgelegd in IAS 27.
Deze standaard is met ingang van 1 januari 2015 vervangen door IFRS 10,
waarin de consolidatiekring is verruimd door een nieuwe definitie van
‘control’ aan te houden. Ging IAS 27 uit van ‘power to control’, IFRS 10
gaat uit van ‘de facto control’. Het gevolg van deze gewijzigde definitie is
dat het nu ook kan gebeuren dat een minderheidsdeelneming moet worden
geconsolideerd. Dit doet zich bijvoorbeeld voor in het geval van een 40%-
kapitaalbelang, waarbij de resterende 60% van de aandelen verdeeld is
over verschillende aandeelhouders. Dit kan en zal er vaak toe leiden dat de
40%-aandeelhouder feitelijk dominant is in de Algemene vergadering van
Aandeelhouders en daarmee in feite het beleid bepaalt.

17.2.2 Regelgeving van de wet (en de RJ)

Onderaan pagina 348 wordt uitleg gegeven van de wettelijke begrippen
economische eenheid, organisatorische band en centrale leiding.
In aanvulling hierop verduidelijkt de RJ dat het voor de vaststelling of er
sprake is van een groepsrelatie het geheel van feitelijke omstandigheden
en contractuele relaties dient te worden meegenomen (RJ 217.203). Zo
dienen bijvoorbeeld financiële instrumenten, die potentiële stemrechten
bevatten en zodanig kunnen worden uitgeoefend dat ze daardoor de
rechtspersoon meer of minder invloed verschaffen in een andere
maatschappij, mede in aanmerking te worden genomen voor de
vaststelling van een groepsrelatie.

Op pagina 349 wordt melding gemaakt van de wettelijke vrijstelling van de

consolidatieplicht voor subholdings en verwezen naar de in appendix 1
opgenomen voorwaarden, vastgelegd in artikel 408. Aan dit artikel is een
vierde lid toegevoegd, luidende: ‘Dit artikel is niet van toepassing op een
rechtspersoon waarvan effecten zijn toegelaten tot de handel op een
gereglementeerde markt als bedoeld in de Wet op het financieel toezicht of
een met een gereglementeerde markt vergelijkbaar systeem uit een staat
die geen lidstaat is.’ Met deze bepaling is aansluiting gevonden bij het
vergelijkbare IASB-voorschrift, dat de subholding voor deze vrijstelling niet
mag zijn genoteerd aan een effectenbeurs (zie pagina 348).

17.4 De consolidatie van niet-100%-kapitaalbelangen

De in het midden van pagina 368 vermelde optie van de IASB om joint
ventures proportioneel te consolideren is met de invoering van IFRS 11
‘Joint Arrangements’ geschrapt.

Actualisatie Jaarverslaggeving | 2
Auteurs: Peter Epe, Wim Koetzier isbn: 9789001829971
www.jaarverslaggeving.noordhoff.nl © 2015 Noordhoff Uitgevers bv

IFRS 11 geeft aan dat een joint arrangement dient te worden

geclassificeerd als een joint venture (de deelnemers zijn dan niet
aansprakelijk voor de schulden van de deelneming, zoals bij een deelname
in een besloten vennootschap) of als een joint operation (de deelnemers
zijn dan wel (hoofdelijk) aansprakelijk, bijvoorbeeld als zij als vennoot
participeren in een vennootschap onder firma).
Joint ventures moeten volgens de IASB in de geconsolideerde jaarrekening
worden verwerkt volgens de equitymethode (zoals uitgewerkt in paragraaf
16.1.5), terwijl de activa, verplichtingen, opbrengsten en kosten van joint
operations moeten worden verwerkt in overeenstemming met de relevante
IFRS. Dit lijkt op proportionele consolidatie, maar is dat in technische zin
niet.

In schemavorm is de verwerking in de geconsolideerde jaarrekening in

geval van gezamenlijke zeggenschap nu als volgt:

Dutch GAAP (wet/RJ)

Gezamenlijke zeggenschap (joint  Waarderen tegen
venture) nettovermogenswaarde of proportioneel
consolideren

IFRS
Gezamenlijke zeggenschap (joint
arrangement)
- joint venture  Verwerken volgens de equitymethode
- joint operations  Activa, verplichtingen, opbrengsten en
kosten verwerken volgens relevante
IFRS

Actualisatie Jaarverslaggeving | 3